Kijk op het noorden maart 2017 - nr 401 by OF BV

nummer 401 | jaargang 49 | 2017

signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

Business Contact Dagen Noord blijft groeien

Watertechnologie heeft impact

54 Een Huis voor de Kunst

Waarom zouden wij voor u willen werken? De tijd dat u als werkgever achterover kon leunen is definitief voorbij.

te halen en aan u weet te binden. Goede arbeidsmarktcommunicatie

Tegenwoordig zijn het de door u zo felbegeerde kandidaten die de

begint dan ook altijd met in de spiegel kijken. Om vervolgens op basis

kritische vragen stellen. Wat maakt u als werkgever uniek? Hoe snel

van een unieke positionering en werkgeverspropositie uw bedrijf te

kan er bij u carriĂ¨re worden gemaakt? Welke cultuur heerst er binnen

profileren. Wanneer u daar serieus mee aan de slag gaat, dan willen

uw organisatie? En waarin uit zich dat? De antwoorden op deze

wij dolgraag voor u werken! Want arbeidsmarktcommunicatie is

(en andere) cruciale vragen bepalen of u een aantrekkelijk merk bent

Macknificent. Bel voor een vrijbijvend gesprek: 06-11 34 08 04 of e-mail

op de arbeidsmarkt. En of u in staat bent om de juiste mensen binnen

naar be@macknificent.nl. Kijk voor ons werk op www.macknificent.nl

Arbeidsmarktcommunicatie is

COLUMN

Duurzame Inzetbaarheid: Houd het simpel! ‘Uw werknemer is duurzaam inzetbaar als hij/zij tot aan de pensioengerechtigde leeftijd op productieve wijze actief is binnen uw bedrijf.’ Hoewel een werknemer voor een belangrijk deel zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen inzetbaarheid, ligt het voor de hand dat u hier als werkgever aan bijdraagt. Duurzaam werken kan uw bedrijf namelijk nog succesvoller maken (minder ziekteverzuim, hogere arbeidsproductiviteit). Hoe zorg je ervoor dat medewerkers goed, gezond en gemotiveerd werken en dus duurzaam inzetbaar blijven? Hierbij zeven tips voor (mkb-)ondernemers die op het punt staan om aandacht te besteden aan dit thema. Tip 1 Duurzame inzetbaarheid vraagt om beleid. Het is wellicht een open deur, maar bepaal eerst wat nodig is binnen uw bedrijf en stel vervolgens een uitvoerbaar plan van aanpak op. Maak het niet te ingewikkeld, een portie gezond verstand brengt u een heel eind. Bedenk wel dat duurzame inzetbaarheid altijd al deel uitmaakte van uw personeelsbeleid. Zie het dus niet als een extra investering. Tip 2 Ik zie te vaak dat bedrijven lukraak beginnen met medische onderzoeken, gezond eten-acties, anti-rookcursus en/of fitnessprogramma’s, terwijl niemand daar echt op zit te wachten. Hapsnapbeleid is zonde van het geld. Ga dus eerst in gesprek met uw medewerkers (bijvoorbeeld tijdens een functioneringsgesprek) en vraag waar hij/zij behoefte aan heeft (‘Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat jij je werk zo lang mogelijk gezond en met plezier kunt uitvoeren?’) Leg vervolgens de afspraken met uw werknemer schriftelijk vast. Daarmee laat u duidelijk blijken dat het geen vrijblijvende afspraken zijn. Tip 3 Meten is weten. Om te bepalen of uw investeringen op het gebied van Duurzame Inzetbaarheid iets opleveren, moet u beginnen met een 0-meting. De Company Radar is een eenvoudig, betrouwbaar en betaalbaar instrument om te bepalen hoe de medewerkers van uw bedrijf ervoor staan. U krijgt per medewerker de scores op het gebied van gezondheid, functionele capaciteit, competenties, motivatie, tevredenheid, balans werk/privé en werkvermogen. Met de resultaten van de Company Radar kunt u zelf heel gericht een plan opstellen op het gebied van duurzame inzetbaarheid, preventie en/of arbobeleid. Tip 4 Zorg voor een goed arbobeleid. Dat voorkomt dat uw medewerkers vroegtijdig uitvallen. Kies bijvoorbeeld uw eigen bedrijfsarts en stel uw eigen verzuimprotocol op. Laat dat niet helemaal bepalen door uw arbodienst. Tip 5 De komende decennia neemt de uitstroom van oudere medewerkers toe. De instroom van jongeren en andere groepen (bijvoorbeeld arbeidsgehandicapten) blijft achter. Dit wordt ook wel vergrijzing en ontgroening genoemd. Vanwege de ontgroening wordt het moeilijker om vacatures te vervullen door jonge mensen. Veel kennis en expertise verdwijnen uit de organisatie met het vertrek van ouderen. Het is dus essentieel om zoveel mogelijk goede medewerkers voor het bedrijf te behouden. Dat kunt u uiteraard bewerkstelligen met een gunstig salaris, maar met aandacht kunt u wellicht meer bereiken. Met zorgvuldig beleid op het gebied van duurzame inzetbaarheid, geeft u als werkgever blijk van gepaste aandacht. ‘Organisaties die de achterdeur goed dichthouden én aantrekkelijk zijn voor elke generatie, zijn in staat talentvolle medewerkers te vinden en aan zich te binden. Zorg daarom naast een effectief wervingsbeleid voor aantrekkelijk werkgeverschap. Dan profiteer je van ‘the best of both worlds’.’ (Raet) Tip 6 De overheid wil beleid op het gebied van duurzame inzetbaarheid stimuleren. Daarom zijn er verschillende subsidiemogelijkheden voor bedrijven. Maak daar gebruik van. Tip 7 Neem contact met ons op als u meer wilt weten over Duurzame Inzetbaarheid en de Company Radar. Maak een afspraak of stel uw vraag via de Helpdesk voor noordelijke Ondernemers (www.MeneerRegezma.nl). U krijgt gratis, binnen 24 uur een reactie. KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

‘Duurzame inzetbaarheid: minder ziekteverzuim, hogere productiviteit’ Jaap Adamse Directeur Meneer Regezma BV www.MeneerRegezma.nl

signaleert economische, trendy, culturele en toeristische ontwikkelingen in het noorden

Omslagfoto

Veel bedrijven en instellingen hebben last van ongedierte. Dat varieert van knaagdieren zoals marters en ratten tot mieren, wespen, houtwormen of zilvervisjes. Hans Hoekstra van HOB Gieten weet wat erbij komt kijken om op een verantwoorde manier deze ongewenste bezoekers te bestrijden. Preventie is de norm.

De impact van watertechnologie Een verslag van de succesvolle netwerkbijeenkomst ‘Sanitaire membraanfiltratiesystemen in industriële processen’ georganiseerd door Water Alliance, Frisian Dutch Dairy Network en de Top Sector Water. Slimme toepassingen en innovaties op het gebied van watertechnologie kunnen zorgen voor een behoorlijke economische impuls voor de regio.

Foto: Erik Riensema

Pagina 10

Sandd begeeft zich op mkb-markt De afgelopen vijftien jaar richtte postbedrijf Sandd zich vooral op de markt van de grote zakelijke klanten. De onderneming vindt nu de tijd gekomen om zich te begeven op de mkb-markt. Onder meer om de bekendheid in het Noorden te vergroten is Sandd met een stand aanwezig zijn op de Bedrijven Contact Dagen op 4 en 5 april in Assen. Pagina 12

En verder Kijk op nieuws Bel eens met…Van Braak Accountants Bano ‘Engaging audiences’ Autonational steunt op jarenlange ervaring TCPM groeit met de industrie mee Zakendoen met Duitsland begint bij RSM adviseurs Argo: Zorgaanbieder of autohandel? HOB Gieten: van rattengif naar habitat-management Jorritsma Bouw verbindt mens en techniek Roelofs Groep: smeltkroes van innovatieve drang 2

5 9 15 17 18 21 23 24 27 28

BENGS denkt in toegangsoplossingen Ondernemers en hun Kijk op…Personeelswerving Uniovision: Laat de Randstad niet zakken Stopaq: Go Pure De Nieuwe Traditie: Te veel plannen, te weinig geld Benedictus Bouwkundig Adviesbureau: Humor verkoopt! DutchBoxx: we boxx it all! VVBD: Motorrijden is een feestje Groninger Museum unieke plek voor zakelijke bijeenkomsten Foto’s Koos Boertjens: visitekaartjes van het Noorden RBO realiseert beroepsgericht ontwikkeling

31 32 35 36 37 37 38 40 43 46 49

ZorgpleinNoord: smeerolie voor grootste banenmachine 51 Transport & Logistiek ontdekt HeBu Synergy 53 Groninger Museum : Hide & Seek, Maarten Baas 57 Drents Museum: Beladen landschap: van Kiefer tot Ristelhueber 58 Fries Museum: Arnout van Albada - À Point 59 Boeken 60 Zilveren Bal: ’s Werelds snelste schaatsshow 62 Wildlands Adventure Zoo Emmen: Leeuwenwelpjes in Serenga 63 Agenda 64

inhoud Business Contact Dagen Noord (BCDN) blijft groeien Op 21 en 22 maart kunnen de bezoekers van de BCDN weer in een informele sfeer kennis delen en netwerken op de diverse pleinen van de BCDN. Nieuw zijn dit jaar het Finance Plein en het plein voor de RVS & Metaalbranche. De BDCN wordt gehouden in WTC Leeuwarden. Pagina 44

Huis voor de Kunst brengt kunst dichtbij Kunstverzamelaar Jan Starke heeft in Veendam het Huis voor de Kunst opgericht. Met topwerken uit heden en verleden. Een huis met internationale allure waar de kunst én de bezoekers zich thuis voelen. Met mogelijkheden voor bedrijven voor het organiseren van uitjes en events, inclusief catering. Pagina 54

COLOFON

NUMMER 401, JAARGANG 9 Kijk op het noorden

Hoofdredacteur: Harriet Koning,

Advertenties en abonnementen:

Advertentietarieven:

Aan de inhoud van de artikelen is veel aandacht

is een uitgave van

h.koning@kijkophetnoorden.nl

Administratie: T. 0512 36 63 26

Op aanvraag, T. 0512 36 63 26

besteed. De redactie en de uitgever aanvaarden

Kijk op Uitgevers bv

Aanleveren nieuwsberichten:

Advertentie-exploitatie en

Tussendiepen 21

nieuws@kijkophetnoorden.nl

planning bedrijfspresentaties:

Vormgeving:

onvolledigheden of onjuistheden in de tekst.

9206 AA Drachten

Redactie: Henk Dilling, Peter van der

Gerrit Landman

VDS Crossmedia, Emmen

Overname van artikelen uit deze uitgave is

T. 0512 36 63 26

Heide, Martin Laning, Roel Kerkhof,

g.landman@kijkophetnoorden.nl

Druk en afwerking:

uitsluitend toegestaan met bronvermelding en

www.kijkophetnoorden.nl

Johan Koning en Erik Riensema

Veldhuis Media, Raalte

na schriftelijke toestemming van de uitgever.

Foto’s: Ed Klijnman, Erik Riensema

Abonnementsprijs:

en anderen

€ 39,50 (incl. 6% btw) per jaar

KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

geen aansprakelijkheid voor eventuele

ISSN 0929-3116

KENNIS IS KUNNEN ECOstyle in Oosterwolde heeft voor hun nieuwbouw gebruik gemaakt van Raadsma ToegangsBeheer (RTB). Raadsma biedt alle mogelijke deurtechnieken en elektronische toepassingen. RTB maakt het mogelijk de toegangsrechten van personen vooraf en op afstand te regelen ten behoeve van veiligheid, beveiliging en comfort. In onze moderne RTB showroom in Leeuwarden ontvangen onze adviseurs u graag om u te laten zien wat er allemaal mogelijk is.

RAADSMA IJZERSTERK

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

Uitgeverij Koninklijke van Gorcum (www.vangorcum.nl) en BUKU (www.getbuku.com) hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend. Koninklijke Van Gorcum uit Assen heeft de HBO-markt als een van haar speerpunten. BUKU is een in Nederland gevestigde streamingdienst die te vergelijken is met Spotify, maar dan voor studieboeken. Jeff van der Laan, directeur van BUKU legt uit: ‘BUKU streeft ernaar om bij de start alle studieboeken die voor het HBO in Nederland worden gebruikt, in haar applicatie op te nemen. Zo kunnen HBOstudenten voor een vast bedrag (dit wordt maximaal € 25 per maand) gebruikmaken van alle studieboeken op al hun devices (laptop, smartphone, desktop en tablet). Kor IJszenga, directeur en eigenaar van Koninklijke Van Gorcum, is ervan overtuigd dat naast papieren boeken een streamingdienst zoals BUKU voorziet in een behoefte van studenten en onderwijsinstellingen.

Hartlief directeur Scholma Print & Media

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS

Van Gorcum en BUKU gaan samenwerken

Arend Hartlief is benoemd tot nieuwe algemeen directeur van Scholma Print & Media in Bedum, als opvolger van Martin F. Scholma. Hartlief was algemeen directeur van SMG in Hasselt en werkte daarvoor ook een aantal jaren bij Scholma. Samen met commercieel manager Harry Ploeg en controller Myriam Tielman is Hartlief verantwoordelijk voor de beleidsmatige en operationele invulling van het grafische bedrijf in Bedum. Martin Scholma blijft bijdragen aan de verdere ontwikkeling van het bedrijf en wordt commissaris van Scholma.

Jeff van der Laan (links) en Kors IJszenga wisselen de getekende contracten uit

Attero start bouw granulaatfabriek Attero in Wijster investeert ruim € 25 miljoen in de bouw van een fabriek die kunststoffolie uit huishoudelijk afval gaat opwerken tot hoogwaardig granulaat voor recycling. De nieuwe fabriek op de locatie Wijster gaat aan zeker 25 mensen werk bieden. De granulaatfabriek bestaat uit een aantal hoofdcomponenten. Allereerst worden de folies machinaal verkleind, gewassen en gedroogd. Voor het droogproces maakt de fabriek gebruik van de warmte van de naastgelegen afvalenergiecentrale. Vervolgens worden de verkleinde en geschoonde kunststofdeeltjes onder warmte en druk geëxtrudeerd. Dat is een proces waarbij het materiaal geperst wordt tot korrels (=granulaat). De machines en de processtraten komen te staan in een productiehal met een oppervlakte van 2800 m2. Deze hal biedt tevens ruimte voor de controleruimte en kantoor.

Arend Hartlief

Nieuwe curator Fries Museum Het team van het Fries Museum wordt verrijkt met een curator moderne en hedendaagse kunst. Eelco van der Lingen, sinds 2007 directeur en curator van Nest, het platform voor hedendaagse kunst in Den Haag, begint in april in Leeuwarden. Eelco van der Lingen is opgeleid in de beeldende kunst aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag en behaalde zijn Masters Digital Arts aan Middlesex University in London.

KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Reisswolf wint Noviteitenprijs 2017 WEPAPERCYCLE, een recyclingconcept van Reisswolf in Scheemda, waarbij vertrouwelijk papier en koffiebekers van bedrijven en instellingen worden verwerkt tot duurzaam hygiënepapier, heeft de FGNoviteitenprijs 2017 gewonnen. De FGNoviteitenprijs is een prijs die wordt uitgereikt aan het meest innovatieve product of de meest innovatieve dienst op het gebied van facilitair management en gebouwbeheer. WEPAPERCYCLE is een samenwerkingsverband van drie ondernemingen die er samen voor zorgen dat vertrouwelijke documenten en speciale WEPAPERCYCLE koffiebekers omgezet worden naar nieuw te gebruiken hygiënepapier. Hiermee dragen zij bij aan een optimale circulaire economie. Reisswolf zorgt voor een veilige inzameling en vernietiging van de vertrouwelijke documenten. De grondstoffen die er na de vernietiging overblijven, gaan samen met de WEPAPERCYCLE koffiebekers naar papierfabriek Van Houtum in Swalmen die er op milieuvriendelijke manier hygiënepapier van maakt. De derde partner Ological zorgt ervoor dat het hygiënepapier de weg terugvindt naar de klanten en creëert een complete, duurzame ingerichte toiletruimte. www.reisswolf.nl

DVC en Zeeman reclamegroep bundelen expertise De Dokkumer Vlaggen Centrale (DVC) en de Zeeman Reclamegroep uit Den Helder hebben gekozen voor een verregaande strategische samenwerking. Met DVC als specialist op het gebied van vlag en doek en Zeeman als kwaliteitsaanbieder op het gebied van signing, bieden de bedrijven samen een totaalpakket aan visuele oplossingen. Beide bedrijven begeven zich al vele jaren op de markt van in- en outdoor reclame. DVC is sinds jaar en dag marktleider op het gebied van vlaggen en aanverwante doekproducten. De Zeeman Reclamegroep is specialist in visuele reclame met als zwaartepunt gevelreclame, voertuigreclame en winkelinrichting.

Predicaat Hofleverancier voor Het Geschenkenhuis Balk Admiraal-sloep gedoopt Begin dit jaar werd een zogenaamde Admiraalsloep gedoopt die gemaakt is van gerecycled havenplastic, waaronder 10.000 PETflessen. De sloep is een initiatief van Groningen Seaports en Plastic Whale - een Amsterdamse organisatie die zich inzet voor plasticvrije wateren - en werd gebouwd door Dick Gilles Jachtbouw in Middenmeer. De Admiraalsloep zal onder andere worden ingezet voor het ‘Zout aan de Broek-programma’ van Groningen Seaports, dat gasten op een ludieke wijze laat kennismaken met de Groninger Zeehavens.

Het Geschenkenhuis Balk mag voortaan het predicaat Hofleverancier voeren. De winkel van de familie De Vries ontving de koninklijke onderscheiding uit handen van commissaris van de Koning Joan Leemhuis. De winkel bestaat sinds 1915 en is altijd in bezit geweest van de familie De Vries-Jongsma. Wabe en Ina de Vries (derde generatie) en hun zoon Josha zijn de eigenaren.

Studenten en ondernemers werken samen in Biobase Center Op het Ecomunitypark in Oosterwolde komt een Biobase Center. Bedrijven en studenten gaan hier samenwerken aan innovatie en ondernemerschap. Zo ontstaan er nieuwe producten en diensten op het gebied van Biobased Economy (economie die gebruik maakt van biomassa) en duurzaamheid. De provincie Friesland stelt voor de bouw € 1 miljoen beschikbaar. De totale investering is € 3,1 miljoen. De planning is dat het Biobase Center in 2018 open gaat.

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE KIJK OP NIEUWS

Zuidbroek wordt spil transport Scandinavië Op een bijna drie hectare grote kavel bouwt NVO Transport, Nederlands specialist in goederenvervoer naar Scandinavië, een nieuwe vestiging op bedrijvenpark De Gouden Driehoek. Op de locatie in Zuidbroek komt een cross-docking faciliteit beschikbaar die dé meest efficiënte schakel voor het overgrote deel van het Noord-Nederlandse transport naar de Scandinavische landen moet gaan vormen. Een inmiddels bekend fenomeen in de transportwereld is cross-docking; het efficiënt verplaatsen van ladingen tussen voertuigen zodat tussentijdse opslag niet langer nodig is, opslagkosten worden bespaard en versproducten sneller op de plaats van bestemming zijn. De coöperatie rijdt dagelijks met 180 voertuigen richting Noord-Europa, wat tijdens piekperiodes kan oplopen tot 220 voertuigen per dag. De nieuwbouw in Zuidbroek zal komende herfst klaar zijn voor gebruik.

Artist impression

Provinciaal bermgras zorgt voor 358 ton CO2-reductie Met de overhandiging van een symbolisch groengascertificaat aan gedeputeerde Henk Brink is de wens van de provincie om het eigen bermgras om te zetten in groengas gerealiseerd. Uit het provinciale bermgras is groengas gemaakt, dat voor 2,5 miljoen duurzame kilometers staat en voor een beperking van de uitstoot van CO2 met 358 ton.

De opening van UniQare

UniQare Quality Slings geopend ‘Een bevlogen, innovatief en sociaal bedrijf.’ Met deze woorden opende commissaris van de Koning in Groningen René Paas officieel UniQare Quality Slings. Bij deze dochteronderneming van United Care gaan mensen aan de slag met een bovengemiddelde afstand tot de arbeidsmarkt. Zij produceren er tilbanden voor hulpmiddelen die United Care in Groningen produceert. Er is binnen United Care bijna een jaar gewerkt aan deze nieuwe loot aan de stam. Daarbij kreeg het bedrijf een financieel duwtje in de rug in de vorm van provinciale subsidie. ‘Een klein beetje hulp bij een ontzettend positieve ontwikkeling’, zei Paas.

Om bermmaaisel in groengas om te zetten was de samenwerking van drie bedrijven nodig. De firma Krinkels maaide de afgelopen twee jaar de bermen langs de provinciale wegen. Onderdeel van het maaicontract was het duurzaam verwerken van het bermmaaisel. Het gras werd daarom door Krinkels aangeboden aan Attero, die het in zijn gft-vergistingsinstallatie op de locatie Wijster verwerkt en er groengas uit produceert. Groengascertificaten verzekeren de afnemer ervan dat het groengas dat hij tankt, ook daadwerkelijk bij Attero geproduceerd groengas is. Het Drentse groengas kan getankt worden bij PitPoint, een internationale aanbieder van schone brandstoffen, die ook in Drenthe tankstations exploiteert.

UniQare is van Groningen, door Groningen. Want het bedrijf produceert lokaal tilbanden die moederbedrijf United Care tot nu toe uit het buitenland importeerde. Dat is goed voor de regionale economie, draagt bij aan het verminderen van transportkilometers en is dus duurzaam. Bovendien heeft moederbedrijf United Care 100% Groninger roots.

Huidige directie neemt VDM Woningen over De huidige interim directie van VDM Woningen in Drogeham heeft overeenstemming bereikt om de aandelen van VDM Woningen Beheer BV volledig over te nemen. Algemeen directeur Jan van der Meer en financieel directeur Kees Buitenwerf zijn inmiddels een jaar werkzaam bij VDM Woningen. Na de doorstart in 2014 zien de twee directieleden een bestendige toekomst voor de onderneming. Onder de overname vallen de werkmaatschappijen VDM Woningen BV en VDM Installaties Drogeham BV. VDM Woningen is uniek door in de eigen productiefabriek onder hoge kwaliteit geprefabriceerde elementen te realiseren. Door de combinatie van houtskeletbouw en traditionele bouw wordt het casco van een nieuwbouwwoning binnen 1 à 2 werkdagen wind- en waterdicht gemonteerd op de bouwlocatie. De woningen kenmerken zich door een korte bouwtijd, lage energielasten en een gezond woonklimaat. De bouwmethode en eigenschappen van een VDM woning zijn tevens zeer geschikt voor aardbevingsbestendige nieuwbouw in het Groningse aardbevingsgebied. KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Jan van der Meer (links) en Kees Buitenwerf

Grootste zonnepark van Nederland officieel in gebruik Ceo Peter Vest van het Zuid-Duitse energieconcern Wirsol (Wircon Gruppe) heeft in het Delfzijls havengebied (Oosterhorn) het grootste zonne-energiepark van Nederland van 30 hectare groot officieel geopend. Wirsol heeft met het energiebedrijf Eneco overeenstemming bereikt voor de afname van deze stroom. Met de bouw van dit circa 120.000 zonnepanelen groot zonnepark is een investering van € 40 miljoen gemoeid. Het park kan zo’n 7500 huishoudens van groene energie voorzien.

Van links naar rechts: Hans Hoven (Sunport-Energy), IJzebrand Rijzebol (gemeente Delfzijl), Fleur Gräper-van Koolwijk (provincie Groningen), Peter Vest (Wirsol) en Harm Post (Groningen Seaports)

Westerkwartier krijgt kredietunie voor lokale ondernemers

Boels Rental opende tweede vestiging in Groningen

Het Westerkwartier krijgt een eigen kredietunie. De kredietunie is een coöperatieve vereniging van ondernemers, die leningen verstrekt aan het midden- en kleinbedrijf in het Westerkwartier. De provincie draagt € 28.000 bij om de Kredietunie Westerkwartier op te starten.

Boels Rental heeft haar tweede vestiging in Groningen geopend aan de Groningerweg 45/2, Groningen-Noord. Doe-het-zelvers staan vaak voor de meest uiteenlopende klussen. Goed gereedschap is daarbij het halve werk. Sommige werkzaamheden komen echter maar sporadisch voor, wat de aanschaf van de benodigde machines onnodig duur maakt. Huren is dan de uitkomst. En Boels heeft een groot assortiment, dat varieert van eenvoudig handgereedschap tot steigers, hoogwerkers en zelfs compleet ingerichte, tijdelijke huisvesting. De vakbekwame medewerkers van Boels Rental weten exact hoe iedere machine werkt en leggen dit helder en duidelijk uit aan de huurder. Daarnaast worden alle toestellen altijd getest voordat deze het pand verlaten. www.boels.com

Bijzonder aan de Kredietunie Westerkwartier is dat deze gaat samenwerken met het Instituut Financieel Economisch Management van de Hanzehogeschool. De samenwerking is tot stand gekomen door de Innovatie Werkplaats van de Gebiedscoöperatie Westerkwartier en is uniek in Nederland. Zowel ondernemers als studenten hebben baat bij de samenwerking. Studenten doen op deze manier in de praktijk ervaring op met ondernemerschap. Ondernemers kunnen op hun beurt profiteren van de kennis die de studenten hebben opgedaan tijdens hun studie.

Gemeente Groningen keert terug naar Tromphuis De Gemeente Groningen heeft een nieuw huurcontract af voor kantoorruimte in het Tromphuis aan de Trompsingel in het centrum van Groningen. Het betreft een meerjarig contract voor 700 m2 kantoorruimte. De gemeente huurt de gehele derde verdieping en een gedeelte van de tweede verdieping van het gebouw. Daarmee is het gehele gebouw van eigenaar Hanzevast real estate verhuurd. Andere huurders in het gebouw zijn onder andere het Noord Nederlands Orkest, Arbo Content en VSP Risk.

Paartje zeearenden nestelt bij Zuidlaardermeer In het Groninger deel van het Hunzedal, rond het Zuidlaardermeer, leeft al enkele jaren een paartje jonge zeearenden. De zeearenden hebben inmiddels een volwassen leeftijd bereikt en hebben hun eerste nest gebouwd. Het nest bevindt zich in een natuurgebied van Het Groninger Landschap dat niet toegankelijk is voor publiek. Hier vinden ze voldoende rust. Om verstoring tegen te gaan wordt de locatie permanent beveiligd met camera’s. 8

Het Tromphuis aan de Trompsingel in Groningen

B E L E E N S M E T. . .

Bel eens met Van Braak Accountants: Tel. 0512 - 571250

TEKST: HENK DILLING

Ondernemen is koers bepalen. Vooruitzien. Anticiperen. Kansen traceren en verzilveren. Sturen en bijsturen. De accountants en belastingadviseurs van Van Braak Accountants Drachten zijn u graag van dienst. Maak gebruik van hun specifieke deskundigheid en laat u adviseren over de stappen die lonen!

Hoe zit het met belastingheffing over mijn vermogen? Eddy Libbenga, accountant van kantoor Drachten: ‘Vanaf 1 januari 2017 zijn de regels voor belastingheffing over uw vermogen gewijzigd. In de meeste gevallen wordt vermogen belast in de inkomstenbelasting in box 3. Hieronder vallen bijvoorbeeld de banken spaarrekeningen, aandelen en de tweede woning. De belastingdienst is nog niet in staat om het werkelijk rendement van vermogen te bepalen en belasten. Voor het gemak werd altijd uitgegaan van een rendement van 4%, het zogenaamde forfaitaire rendement. Met de huidige rentestanden voor spaarrekeningen is dit in de meeste gevallen veel te hoog en dat leidt tot onvrede en discussies. Over het forfaitaire rendement wordt vervolgens 30% belasting berekend. Per saldo komt dit neer op 1,2% aan belasting over het vermogen. Sinds januari 2017 gaat de belastingdienst ervan uit dat je bij een hoger vermogen meer risico kunt lopen en dat daardoor een hoger rendement haalbaar is. Voor de hoogte van het rendement wordt gekeken naar de gemiddelde rente op spaarrekeningen over de afgelopen jaren en het gemiddelde rendement van beleggingen. Het rendement wordt daarom elk jaar opnieuw vastgesteld. In 2017 gaat het om de volgende percentages: Vermogen

Forfaitair rendement

0 - 25.000

Vrijgesteld

25.000 - 100.000

2,87%

100.000 - 1.000.000

4,6%

Vanaf 1.000.000

5,39%

Als je alleen spaargeld hebt, bijvoorbeeld € 100.000, ontvang je op dit moment geen rente van 2,87%. De voorzichtige spaarder met veel vermogen komt er met de gewijzigde regels dus nog steeds niet goed van af. Deze spaarders worden eigenlijk gedwongen meer risico te gaan lopen op hun vermogen. En hiermee blijft de discussie en onvrede over het systeem van box 3 ook bestaan. Stel u heeft een vermogen van € 500.000. In 2016 werd er dan van uitgegaan dat u een rendement heeft gehaald van € 19.022 (in 2016 gold een vrijstelling van € 24.437). Hierover is 30% belasting verschuldigd: € 5.706. In 2017 wordt er van uitgegaan dat u een rendement haalt van € 20.552, hierover is € 6.165 belasting verschuldigd. Wanneer uw werkelijke rendement structureel lager is dan het forfaitair rendement, is het te overwegen om uw spaargeld in een besloten vennootschap onder te brengen. U betaalt dan belasting over het werkelijk behaalde rendement. Stel dat de werkelijk ontvangen rente 1% is over € 500.000, dus € 5.000, dan betaalt u in de B.V. slechts € 1.000 aan vennootschapsbelasting. Als u vervolgens het rendement na aftrek van de vennootschapsbelasting wilt uitkeren aan uzelf, is hierover ook € 1.000 aan inkomstenbelasting verschuldigd. Totaal is er in deze situatie slechts € 2.000 aan belastingen verschuldigd. De uitkeringen uit de B.V. kunt u echter ook uitstellen en de rente op uw spaarrekening laten staan. Alleen het geld dat u in de B.V. heeft gestort, in dit voorbeeld dus € 500.000, is wel belastingvrij uit te keren. Er zijn nog meer mogelijkheden om belasting te besparen op uw vermogen, bijvoorbeeld door het doen van schenkingen. Ook zijn er meer mogelijkheden dan een besloten vennootschap waarin u uw vermogen kunt beheren. Meer weten? Bel ons gerust zodat we de mogelijkheden die voor u het meest voordelig zijn kunnen bespreken! KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Eddy Libbenga

‘Er zijn mogelijkheden om belasting te besparen op uw vermogen’ Van Braak Accountants Kelvinlaan 5-A 9207 JB Drachten T. 0512 57 12 50 F. 0512 51 00 46 drachten@vanbraakaccountants.nl www.vanbraakaccountants.nl

De vergaande impact van watertechnologie

Steentjes in de vijver Op het gebied van watertechnologie is de afgelopen jaren in het Noorden een ‘innovatie ecosysteem’ ontstaan dat internationaal begint op te vallen. Dat systeem bestaat uit een evenwichtig netwerk van wetenschap, onderwijs, laboratoriumonderzoek, demo-sites, launching customers en marketing. Een zich snel ontwikkelende markt is die van de membraanfiltratie. Een techniek waarmee water (of andere vloeistof) kan worden gefilterd. Slimme toepassingen en innovaties bij deze specialisatie zorgen voor een grote impact op de regionale economie. Dat bleek ook op 17 februari jl., tijdens de netwerkbijeenkomst ‘Sanitaire membraanfiltratiesystemen in industriële processen’. Georganiseerd door de Water Alliance. Plaats van handeling: Westra Roestvaststaal in Elahuizen. Westra RVS is een gezond mkb-bedrijf dat al heel wat jaartjes samenwerkt met onder andere membraan-specialist Wafilin Systems, kersverse winnaar van de WIS-award, de stimuleringsprijs voor innovatie 10

op het gebied van watertechnologie. Samen maken de bedrijven kant-en-klare innovatieve producten voor de procesindustrie. En dat heeft al mooie projecten opgeleverd. Al vergt het soms ook geduld, zo leerden de aanwezigen. Voor het Groninger bedrijf Avebe (hoofdkantoor Veendam; productielocaties in Foxhol, Gasselternijveen, Ter Apelkanaal, red.) ontwikkelde de combinatie een manier om door middel van filtratie aanzienlijk te bezuinigen op kosten voor water en energie. Dit bij de verwerking van aardappelen. ‘En dat komt ons goed uit’, vertelde Erik

Koops, programmamanager duurzaamheid bij Avebe. ‘Duurzaamheid is voor ons belangrijk. Als ideaal, maar ook uit economische overwegingen. Op onze beide productielocaties samen halen we met name dankzij deze innovatie jaarlijks al 1,5 miljoen euro aan kostenbesparingen.’ Impact Volgens Alex Berhitu, manager Business Development bij de Water Alliance en tijdens de middag in de rol van ‘presentator-moderator’, is de samenwerking een mooi voorbeeld van de impact die watertechnologie kan hebben. ‘Je ziet

dat niet alleen de sector watertechnologie profiteert (Wafilin Systems, red.), maar ook de maakindustrie (Westra RVS, red.) en dus ook de procesindustrie (Avebe,red.). Uiteraard is dat goed voor de noordelijke economie.’ Las Vegas Innovatie is niet altijd de gemakkelijkste weg, zo maakte consultant Koos Oosterhaven duidelijk. Als ontwikkelaar van FACT (the Food Application Centre for Technology; hierin participeren overheid, onderwijs en foodindustrie, red.) gaf hij aan dat membranen de toekomst hebben. Toch vergt het implemente-

TEKST: MENNO BAKKER

ren van goede reiniging veel tijd, aldus de onderzoeker. Daar wisten Renze Westra en Harry van Dalfsen (Wafilin Systems) over mee te praten. Zij herinnerden zich de lange weg die ze waren gegaan voordat ze een membraanfiltratiesysteem hadden ontwikkeld waarmee ze specifiek de industriële textielwasserijsector kunnen helpen om aanzienlijk te besparen op waterverbruik en energie. Na veel onderzoek en een pilot bij wasserij de Blinde in Heerenveen kwam men in contact met Australische partner Hydrasyst, een watertechnologiebedrijf dat zich met name richt op afvalwaterzuivering. Dat resulteerde uiteindelijk in een joint venture.

Managing director Kyle Wolff vertelde de aanwezigen waarom hij het zag zitten. ‘Toen we Harry van Wafilin tegenkwamen hadden we al snel door dat hij meer van membranen wist dan wij. Tegelijkertijd hebben wij de marktkennis en het netwerk om de techniek naar de markt te brengen. Samen gingen we verder ontwikkelen en we hebben nu de overtuiging dat we voorop lopen in de markt. Er is grote belangstelling. Binnenkort gaan we mondiaal enkele demoprojecten doen, waaronder in Las Vegas.’ Ook voor andere sectoren kan innovatieve membraantechnologie een ‘gamechanger’ zijn, zo werd de ruim vijftig gasten duidelijk. Neem de zuivelsector.

Wafilin won recentelijk de innovatieprijs WIS award met de innovatie ‘Concentrating Milk’. Het idee achter de innovatie is dat melkveehouders al op de boerderij de melk snel en goedkoop kunnen indikken, zo legde Thomas Roersma uit. Het gevolg: besparing op transportkosten en de boer kan het overgebleven water hergebruiken. ‘Een zeer interessante innovatie’, stelt Berhitu. ‘En alweer een voorbeeld van hoe niet alleen watertechnologie geld kan verdienen, maar de gehele zuivelsector. Als dit lukt kunnen namelijk ook boeren en bedrijven als Friesland Campina profiteren.’ Disruptief Voordat het zover is, zal er nog wel wat water naar de zee stromen, zo benadrukte ook Kees de

Koning, directeur van de Dairy Campus. Innovaties worden door velen nu eenmaal als ‘disruptief’ ervaren. ‘We gaan eerst uitvoerig testen, bij ons op de Dairy Campus. We hangen gewoon zo’n Wafilin-apparaat achter een melkrobot en dan gaan we gedetailleerd kijken wat er allemaal met de melk gebeurt. Als het vlekkeloos slaagt, heb je een gamechanger. Maar boeren zullen hun processen moeten aanpassen en dat geldt ook voor de industrie. Die reageert tot nu toe dan ook terughoudend. Ik denk dat het een teken is dat je goed bezig bent.’ Berhitu: ‘Dit zijn ontwikkelingen die we willen steunen. Mogelijk werpen we hiermee weer een nieuw steentje in de vijver met directe economische gevolgen voor deze regio.’

De netwerkbijeenkomst ‘Sanitaire membraanfiltratiesystemen in industriële processen’ werd georganiseerd door Water Alliance, Frisian Dutch Dairy Network en de Top Sector Water. Westra Roestvaststaalindustrie Sinds 1925 gevestigd in Elahuizen www.westra-rvs.nl Wafilin Systems Watertechnologiebedrijf, gevestigd op de WaterCampus Leeuwarden. Ontwikkelaar van bijzondere membraanfiltratiesystemen. Begin dit jaar won het bedrijf de innovatieprijs WIS award 2017 van de Water Alliance met de innovatie ‘Concentrating Milk’. www.wafilinsystems.nl Ontwikkelingen volgen? Lees magazine WaterProof, of kijk op www.wateralliance.nl

KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Roelof ter Borg (links) en Marco Blankvoort (rechts)

Sandd wil einde monopolie PostNL in het mkb Postbedrijf Sandd (we spreken dat uit als ‘send’ en de naam betekent Sort and Deliver) heeft al een flink aantal mooie grote bedrijven en organisaties als klant (denk bijvoorbeeld aan de Belastingdienst) verworven sinds het in 2001 op de markt kwam. Het bedrijf vindt het nu tijd om zich op de MKB-markt te begeven. ‘We willen ook daarin het einde van het monopolie van PostNL bewerkstelligen’, klinkt het strijdlustig. Aan het woord zijn Marco Blankvoort en Roelof ter Borg. Marco is sales director van Sandd. Roelof is accountmanager met als werkgebied Noord Nederland. ‘We hebben allebei noordelijke roots’, vertelt Roelof. ‘Zelf woon ik er mijn hele leven al, in Groningen en Drenthe. En Marco komt uit Kampen. We kennen de mensen en de mentaliteit, we weten wat ze willen. ’ 12

Slimmer en voordeliger Sandd is nog niet zo bekend in Noord-Nederland. Marco: ‘Toen in 2001 de postmarkt openging, moesten wij als challenger de voormalige monopolist - het huidige PostNL - uitdagen. Dus moesten we bewijzen dat we kwalitatief minstens gelijkwaardig waren, maar vooral inventief zijn door het net even slimmer en voordeliger te doen. We doen dat bijvoorbeeld door adressenbestanden vooraf te sorteren en coderen, zodat de

post voorgesorteerd bij ons binnenkomt in onze centrale distributiecentrum in Apeldoorn. Vanuit daar verspreiden we het weer naar de verschillende vestigingen, waaronder Groningen en Zwolle. Zo slaan we een aantal stappen in het sorteerproces over.’ Efficiënter ‘Bovendien’, gaat Marco verder, ‘weten we zo ook nog eens exact wat er bij ons binnenkomt: de hoeveelheid en het gewicht

van de poststukken. Dus ook hoeveel collega's we moeten inzetten en zelfs hoeveel poststukken een bezorger uiteindelijk in zijn fietstas krijgt. Wij hebben alles geregistreerd en vastliggen.’ Het is nu tijd om de aanval in te zetten en de MKB-markt te veroveren. ‘We zijn de afgelopen ruim vijftien jaar vooral sterk geweest op de markt van de grote zakelijke klanten en gaan nu afzakken in de klantpiramide’, stelt Roelof haast poëtisch.

TEKST: JOHAN KONING - FOTOGRAFIE: ED KLIJNMAN

Roelof ter Borg

Drie nieuwe oplossingen voor zakelijke post Marco vult zijn collega aan: ‘We hebben drie oplossingen voor officemail ontwikkeld. Zo kunnen klanten hun post zelf frankeren middels een speciale Sandd frankeermachine. Dit levert een besparing op van 35%. Die kosten betaalt de klant achteraf per factuur en het ophalen van de post doen we twee keer per week. We werken met een muurkast, waar de post in wordt gelegd. Dus de klant hoeft niet op ons te wachten. Het betekent dat de MKB-klant weer wat te kiezen heeft; wij bieden de voordeligste oplossing. ’Daarnaast kan de klant ook kiezen voor Online Versturen. ‘Daarmee print, frankeert én verstuurt de klant met één druk op de knop standaard brieven en drukwerk, bijvoorbeeld facturen of loonstrookjes. Wij zorgen ervoor dat de post geprint, gevouwen en verstuurd wordt. Fullcolour.’ KIJK OP HET NOORDEN

BezorgerApp De derde ontwikkeling is misschien wel de meest bijzondere: ‘Onze bezorgers lopen met een BezorgerApp. Met deze BezorgerApp zien we met behulp van gps of de bezorger in de nabijheid is geweest van het afleveradres. Door de unieke Sanddcode zien we exact welke bezorger welk poststuk heeft bezorgd. In de toekomst wordt de app uitgebreid met nog meer voordelen voor de klant.’

Maak kennis met Sandd op de BCD in Assen Sandd is met een stand aanwezig op de Bedrijven Contact Dagen op 4 en 5 april in Assen. ‘Het Noorden is een belangrijke regio voor ons. We hebben er nog veel te winnen, ook qua naamsbekendheid. Dus is het goed om op zo’n evenement aanwezig te zijn.’ Sandd heeft in het Noorden een vestiging in Groningen en ook één in Zwolle. ‘We zorgen voor flink wat werkgelegenheid. Op de vestigingen in Groningen en Zwolle werken in totaal meer dan 800 collega's. Waarvan een aanzienlijk aantal mensen twee keer per week in de weer is voor ons om onze post rond te brengen.’

FC Groningen: "Sandd staat altijd voor je klaar" Christa Angenent, Inkoper FC Groningen: “In de tien jaar dat we met Sandd samenwerken hebben we hen leren kennen als een flexibele en betrouwbare organisatie. Accountmanager Roelof ter Borg denkt in oplossingen en staat altijd voor je klaar”.

Sandd groeit Sandd heeft in ruim vijftien jaar landelijk een marktaandeel verworven van 25% in zakelijke post. ‘We zijn een grote landelijke speler’, aldus Blankvoort. ‘In het eerste jaar hadden we een omzet van 1,4 miljoen euro, vorig jaar was dat 135 miljoen!’

www.sandd.nl

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

UwUw materiaal Uwmateriaal materiaal is isgeld isgeld geld waard. waard. waard. WWW.STEENHUIS-RECYCLING.NL WWW.STEENHUIS-RECYCLING.NL WWW.STEENHUIS-RECYCLING.NL geld waard. WWW.STEENHUIS-RECYCLING.NL GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3

Actie en incentive gaan prima samen. gaan prima samen. Meer goede redenen? Sneekermeer, Fryslân. Sneekermeer, Fryslân. www.gcb.nl/weknow

Organizer Company.

Meer goede www.gcb.nl/weknow

We WeUw materiaal is geld waard. know. know.

GCB Full service Professional Congress Organizer and Destination Management Company.

GCON COMMUNICATIECONCEPT ADV A5 DEF.indd 3

WWW.ST

Produvar is online software voor productiebedrijven. Onze software biedt vooral veel voordelen als u producten levert die met enkele parameters aan de wensen van uw klant aangepast kunnen worden. Denkt u bijvoorbeeld aan keukenbladen of tuinmeubilair. Op basis van een offerteaanvraag kunt u met onze software automatisch de productie plannen en uw CNC-gestuurde machines bedienen. Met Produvar bespaart u tijd in al uw bedrijfsprocessen.

06-08-12 12:01

Al meer dan 10 jaar: Uw vacatures, ons werk! R047-0513 HOB Groningen.indd 10

13 HOB Groningen.indd 10

T. 050 - 211 18 25 R047-0513 HOB Groningen.indd 10

www.produvar.com DRENTSMUSEUM.NL

PEREDvIzhNIkI

RUSSISch REALISME RoND REPIN 1870 – 1900 25 SEPTEMBER 2016 T/M 2 APRIL 2017

TEKST: PETER VAN DER HEIDE

Bano levert toegevoegde waarde Het Groningse Bano is al meer dan een halve eeuw een betrouwbare, creatieve en meedenkende partner van tal van internationale bedrijven. Zowel ondernemers die zich middels een onderscheidend concept met een stand willen presenteren op een beurs als organisatoren van een evenement weten directeur Erwin Balkema en zijn gespecialiseerde medewerkers al jaren te vinden. ‘Wij krijgen iedere klus gedaan.’ Bano bedenkt, ontwerpt en ontzorgt. Het motto is, net als de slogan ‘Engaging audiences’, veelzeggend. Balkema benadrukt dat zijn bedrijf inderdaad meer wil zijn dan toeleverancier. ‘Wij willen partner zijn omdat we er dan samen het meeste uit kunnen halen. Wij leveren graag een toegevoegde waarde.’ Wat Bano uniek in Nederland maakt, is dat het bedrijf alles zelf in huis heeft om van een zakelijk congres, sport- en muziekevenement of beursstand iets bijzonders te maken. Het is die combinatie van techniek, stagedesign en stand- en decorbouw die ervoor zorgt dat klanten in één keer klaar kunnen KIJK OP HET NOORDEN

zijn en met maar een aanspreekpunt te maken hebben. ‘Dat ervaren ze als prettig.’ Erwin Balkema, zoon van oprichter Gerrit, ziet tevreden dat Bano van een eenmanszaak die audio(visuele) apparatuur leverde, is uitgegroeid tot een veelzijdige onderneming die wereldwijd opereert. ‘Wij zorgen er bijvoorbeeld voor dat Avebe er overal netjes bij staat. Landelijk doen we dat ook voor Aegon en ING. Maar ook Martiniplaza en Wagenborgen mogen wij tot onze vaste klanten rekenen.’ Volgens Balkema straalt in het buitenland de Nederlandse handelsgeest af op Bano. ‘We zijn pragmatisch en creatief en worden door opdrachtgevers

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

tot uit Amerika, China en India gevraagd omdat ze weten dat wij iedere klus naar tevredenheid klaren.’ ‘We merken dat de markt op het gebied van standbouw na de financiële crisis weer flink aantrekt. Er mag weer wat, de handrem is eraf. Er zijn zoveel mooie bedrijven, ook hier in het Noorden, die weer durven laten zien wat voor geweldige producten ze hebben. Daar ondersteunen we ze graag bij, we zijn blij dat wij daaraan mee mogen helpen.’ Het liefst begroet Balkema potentiële klanten vrijblijvend om samen van gedachten te wisselen en te brainstormen. ‘Dan kunnen we bekijken hoe

we de doelen die iemand heeft het beste kunnen realiseren. Het werkt verhelderend het erover te hebben en wij hebben een schat aan ervaring waardoor we mensen op ideeën kunnen brengen.’ Natuurlijk is het ook mogelijk via het fonkelnieuwe boekwerk Trends In Events 2017 via de website kennis te maken met alle opties die Bano biedt.

BANO Gotenburgweg 58 9723 TM Groningen Keizersgracht 241/2 1016 EA Amsterdam T. +31 85 40 18 251 info@bano.eu www.bano.nl

Brandsloot 3B, 9863 TR Doezum Doezum l 0594 658 867 www.vanderkampkornhorn.nl

Natuurlijk genieten...

Vrieswijk 6-B n Postbus 246 n 8100 AE Raalte Telefoon: 0572 - 362240 n Fax: 0572 - 362245 E-mail: its@its-projects.nl n Internet: www.its-projects.nl

Wandelen Vergaderen Trouwlocatie (Kinder)feestjes Kunst en cultuur Kerst- relatiegeschenken ( h)eerlijk eten van lokale producten Gasterij Natuurlijk Smeerling - tel: (0599) 312611 - Smeerling 15, 9591 TX Onstwedde info@gasterij-natuurlijk-smeerling.nl - www.gasterij-natuurlijk-smeerling.nl

WALL DECORATION

Ontdek de sterke kanten van ons bedrijf

• behang • vinyl • schuimvinyl • textiel wandbekleding • komar fotowanden • evolution 1-2-3 (digitaal geprinte fotowanden in elke gewenste afmeting) • glasweefsels (uitsluitend professionele kwaliteit) • renovlies • structuurvlies • lijmen voor wandbekleding (professionele kwaliteit)

Projecten groot of klein, vraag altijd prijsopgave aan. U zult dan verrassend tevreden zijn!

Transportweg 7 9482 WN Tynaarlo Tel. (0592) 541 002 Fax: (0592) 541 899 info@noordwand.com www.noordwand.com

Autonational steunt op jarenlange ervaring ‘We hebben net een grote klus bij een bedrijf in Noorwegen binnengehaald’, zegt Harm Munneke, managing director. ‘Dat bedrijf gaat alle houten elektriciteitsmasten in Noorwegen en Zweden vervangen voor kunststofmasten. Wij leveren de machines voor een fabriek die geheel automatisch deze composietmasten kan produceren. Een integrale oplossing, dat is wat wij kunnen bieden.’

Autonational uit IJlst houdt zich al 40 jaar bezig met het automatiseren van productieprocessen. De specialiteit van het Friese bedrijf ligt bij machines voor het vervaardigen van composiet - een verstevigde vorm van kunststof - die wereldwijd aan grote opdrachtgevers in de infrastructuur, luchtvaart en autobranche worden geleverd. ‘Veel bedrijven van over de hele wereld kiezen ons omdat wij een compleet pakket leveren. We bieden hele goede standaardoplossingen die snel, adequaat en prijsgunstig te leveren zijn. Daarnaast hebben we veel specialisten die de modulaire concepten om kunnen toveren naar de wensen van de klant. Veel concurrenten kunnen alleen stand-alone machines leveren. Dat maakt dit vak ook zo mooi. KIJK OP HET NOORDEN

Je maakt een project van de tekentafel tot en met het werkend opleveren mee.’ Zonnige toekomst ‘We hebben een zwaar jaar achter de rug doordat het niet zo goed ging in de autobranche en veel orders werden uitgesteld. We leveren dure apparatuur waar al gauw op

ben afgelopen jaar hard gewerkt aan een open en transparante cultuur. Dankzij deze veranderingen zijn de medewerkers heel erg betrokken bij het bedrijf.’ ‘Ik kijk niet te ver vooruit, maar ook na die twee jaar voorzie ik groei. We zitten echt in een booming markt. Er wordt steeds vaker gebruikgemaakt van

‘Composiet is booming business’ bezuinigd wordt. Gelukkig hebben we voor 2017 mooie orders binnengehaald, waardoor we de komende twee jaar van 50 naar zo'n 60 medewerkers verwachten te groeien.’ ‘Ik werk hier nu een jaar, maar we hebben al mooie veranderingen kunnen realiseren. We heb-

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

composieten. Denk hierbij aan het vervangen van de houten elektriciteitsmasten in Noorwegen of de cementen rioolbuizen in Europa die de tand des tijds bijna niet meer kunnen doorstaan. Ook in auto's en vliegtuigen wordt steeds meer composiet gebruikt omdat het sterker en lichter is dan veel

metalen. Ik verwacht dat de markt met zo'n 20 tot 25% per jaar groeit en daar wil ik graag op meeliften. Het is mogelijk dat we op termijn moeten verhuizen vanwege deze ontwikkeling van ons bedrijf. We blijven dan in Friesland, omdat we zulk goed personeel hebben. Dit bedrijf steunt op de jarenlange ervaring die onze mensen hebben.’ Jubileum ‘Autonational heeft elke vijf jaar een feestje voor al het personeel. Dan gaan we met zijn allen met aanhang naar het buitenland, zoals Parijs of Barcelona. Waar we dit jaar naartoe gaan is nog een verrassing, maar 40 jaar is natuurlijk een mooie leeftijd om te vieren. www.autonational.com

Links Roland Dokter en Marcel Kolk Foto: Ed Klijnman, met dank aan Entrance Energy Transition Centre

We groeien met de industrie mee TCPM startte in 1990 in Apeldoorn. Het kantoor op het Zernike Science Park in Groningen werd zes jaar geleden geopend en groeit gestaag. Vooralsnog vooral op het gebied van engineering, maar Roland Dokter - vestigingsmanager van TCPM Noord - streeft ernaar op den duur ook de diensten projectmanagement en industriële veiligheid te verankeren in het noorden van het land. Ze treden niet graag op de voorgrond, de ingenieurs en adviseurs van TCPM. Als nuchtere Nederlanders blijven ze graag met beide benen op de grond en vaak zelfs op de achtergrond. Toch bestaan zij al meer dan 25 jaar en zijn zij verankerd in de regio. Dat is niet voor niets. 18

Keuzes maken Mark Tuinte - commercieel directeur bij TCPM - vertelt: ‘Als ingenieurs- en adviesbureau zijn wij continu in beweging. De afgelopen jaren hebben wij heel bewuste keuzes gemaakt om onze diensten verder te ontwikkelen, specifiek gericht op de marktsegmenten Capital Goods, Food,

Pharma, Energy en Marine & Offshore. Uiteraard afgestemd op de regionale behoefte. TCPM levert in deze marktsegmenten diensten op het gebied van projectmanagement, industriële veiligheid en engineering. Dat doen wij zowel vanuit onze eigen kantoren (in-house) als op locatie bij onze opdrachtgevers (on-site).’

‘Zo zijn wij vanuit het kantoor actief in de voedingsmiddelenindustrie en de capital goods. Maar ook de kennis van, bijvoorbeeld, scheepsbouw en energy is hier goed ontwikkeld’, vult Roland Dokter aan. Hij vervolgt: ‘Vanuit engineering kruipen we het liefst zo dicht mogelijk tegen onze klanten

dieregelingen teneinde nog meer waarde toe te kunnen voegen op hightech ontwikkelingen.’

aan, zodat wij hen echt meerwaarde kunnen bieden. Een voorbeeld daarvan is Farm-out. Dit is een structurele samenwerking waarbij - in essentie de ontwikkeling van een product geheel of gedeeltelijk wordt uitbesteed. Doordat wij de mogelijkheid krijgen bekend te raken met de organisatie van onze opdrachtgever, hoeven zij niet telkens opnieuw mensen in te werken. Zij verzekeren zich op die manier van relevante en flexibele capaciteit, kennis, schaalgrootte en slagkracht. Verder ontwikkelen we óók onze eigen producten. Daarbij kun je denken aan machines voor de voedingsmiddelenindustrie, maar bijvoorbeeld ook een container voor on- en offshore opslag van rotary-equipment, zoals rotoren. Ook maken wij samen met onze klanten slim gebruik van subsiKIJK OP HET NOORDEN

nommeerde klanten binnen de industrie worden wij hier regelmatig over gecomplimenteerd.’

‘Ook on-site voeren onze engineers mooie opdrachten uit’, hervat hij. ‘Wij streven ernaar onze opdrachtgevers succesvoller te maken. Dat uit zich in het bedenken en construeren van oplossingen die functioneel, betrouwbaar én maakbaar zijn. Daarnaast moeten ze altijd veilig in gebruik zijn. Ook vinden we het belangrijk dat onze ontwerpen kosteneffectief en duurzaam zijn. Door deze eisen bij ieder project voor ogen te houden, kunnen wij - maar daarmee ook onze klanten - reproduceerbaar kwaliteit leveren.’ Mark Tuinte vult hier nog op aan: ‘Net als ieder ander zichzelf respecterend ingenieursbureau stelt TCPM hoge eisen aan haar dienstverlening. Door onze gere-

Samen ontwikkelen aan een betere wereld ‘Om die kwaliteit te kunnen garanderen’, haakt Marcel Kolk - accountmanager voor de regio Noord - aan, ‘ligt binnen TCPM veel nadruk op de professionele ontwikkeling van onze medewerkers. Uiteraard zorgen we ervoor dat de engineers van TCPM met de meest voorkomende softwarepakketten overweg kunnen, maar zij kunnen bijvoorbeeld ook intern opleidingen volgen op het gebied van industriële veiligheid, projectmanagement en productieoptimalisatie. Vaak worden die trainingen gegeven door hun eigen collega’s, die zelf ook volop in de praktijk staan. Daardoor leren zij niet alleen de theorie, maar ook de praktische invulling van deze theorie, zodat zij bij onze opdrachtgevers de

best renderende oplossingen aan kunnen dragen. Ook de banden met de hogescholen van Groningen en Leeuwarden spelen een grote rol. Niet alleen voor het delen van kennis, maar ook voor onze naamsbekendheid. Door studenten al te laten zien welke kennis wij als ingenieurs- en adviesbureau te bieden hebben, zullen zij zich dat wanneer ze aan de slag gaan op de arbeidsmarkt ook nog herinneren’, besluit hij. Industrie nog altijd in beweging Roland Dokter voegt hier nog aan toe: ‘Na jaren van vooral veel praten en dromen over een slimme industrie, is het nu tijd voor actie. Je ziet dat binnen een ingenieursbureau met ruim 200 medewerkers ontzettend veel kennis en expertise beschikbaar is. Ook waar het gaat om de competenties die nodig zijn voor Industrie 4.0. Binnen TCPM zijn nu bijvoorbeeld werkgroepen ontstaan, die hun kennis bundelen en delen om ervoor te zorgen, dat wij onze opdrachtgevers ook op dit gebied nog beter kunnen ondersteunen. Wij zien ook dat we, juist door het maken van dit soort keuzes, in het afgelopen jaar veel nieuwe opdrachtgevers hebben mogen verwelkomen. Deze trend zetten we graag door!’

Met ruim 200 medewerkers is TCPM Ingenieurs & Adviseurs als onafhankelijk ingenieurs- en adviesbureau al meer dan 25 jaar een strategisch partner voor de industrie. Opdrachtgevers in de marktsegmenten Capital Goods, Food, Pharma en Energy weten ons keer op keer te vinden wanneer zij een engineerings- of veiligheidsvraagstuk hebben, of wanneer zij op zoek zijn naar een gedegen projectmanager. Met vijf kantoren in Nederland is er altijd een TCPM-kantoor bij u in de buurt. Voor meer informatie kunt u terecht op www.tcpm.nl

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Meer Meer waarde waarde aan aan ruimte ruimte Meer waarde Roelofs het Roelofs maakt maakt het mogelijk mogelijk aan ruimte Roelofs maakt het mogelijk

Vestigingen in Den Ham, Sneek, Stadskanaal, Steenwijk, Spijkenisse en Veenendaal T: +31 (0) 546 67 88 88 www.roelofsgroep.nl info@roelofsgroep.nl

TEKST: MARTIN LANING

Zakendoen met Duitsland begint bij RSM adviseurs Even de grens over om te tanken, boodschappen te doen of in december vuurwerk te halen. We doen het bijna allemaal wel een keer. Een bezoek aan Duitsland is in Noord-Nederland tegenwoordig zo gewoon dat een ritje over de grens nauwelijks meer voelt als een bezoek aan het buitenland. Steeds meer bedrijven stappen dan ook met oerHollands enthousiasme de grens over om op eigen houtje in Duitsland te gaan ondernemen. Het lijkt tenslotte eenvoudig om daar zaken te doen. Schijn bedriegt en daar weten ze bij advies- en accountantskantoor RSM DPI AG in Leer alles van. Het meer dan 40 jaar oude bedrijf is onderdeel van een wereldwijd samenwerkingsverband van onafhankelijke accountants. In totaal werken 760 kantoren in 120 landen samen in dit netwerk van consultants. In Duitsland zijn dit er 23 en in ons land tien. Een ideaal startpunt, waar ook de Nederlandse ondernemer terechtkan met alle vragen over onder meer fiscale zaken, jaarrekeningen, juridische kwesties, audit en transfer pricing. De vragen van morgen Volgens Jana Coßmann en Udo Stubbe van RSM DPI AG in KIJK OP HET NOORDEN

Leer is het Nederlanders zeker aan te raden een adviseur in te schakelen als het gaat om zakendoen met Duitsland. ‘We hebben wel dezelfde munt maar de regelgeving wat betreft bijvoorbeeld transfer pricing of fiscale zaken verschilt wel degelijk’, leggen zij uit. Zonder een grondige kennis van de regelgeving kan iemand snel verdwalen in de bureaucratie en in de problemen komen. ‘Wij nemen die last van iemands schouders. RSM DPI AG staat je bij met raad en daad op economisch, fiscaal en juridisch gebied en geven strategisch advies. Kortom: we denken vandaag al mee over de vragen van morgen.’

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Jana Coßmann

Cultuur Het advies gaat verder dan het zakelijke aspect. Bij de 70 medewerkers van RSM DPI AG gaat het namelijk niet alleen om de cijfers. Ook het gevoel speelt een belangrijke rol. Een klik tussen adviseur en ondernemer is daarom belangrijk. ‘Als je weet hoe iemand over bepaalde zaken denkt, kun je daarop inspelen. Je kunt dus heel persoonlijk meedenken. Tips over hoe om te gaan met de Duitse bedrijfscultuur horen daar ook bij. Nederlanders zijn bijvoorbeeld gewend veel te vergaderen en te brainstormen voor ze aan een klus beginnen.’ In Duitsland gaat men, zo schetsen Jana Coßmann en Udo Stubbe, liever zo snel moge-

Udo Stubbe

lijk aan de slag. Over taalproblemen maken de bedrijfsadviseurs zich trouwens niet ongerust. ‘Nederlanders spreken over het algemeen goed Duits. Dat wordt hier meestal erg gewaardeerd. Bovendien spreken sommige medewerkers van RSM DPI AG ook Nederlands. Voor de ingewikkelde vragen en kwesties heb je een adviseur. Daarmee toon je een grondige voorbereiding en laat je zien de tegenpartij serieus te nemen.’ vorstand@rsm-dpiag.com T. +49 (0) 491 97880 0 www.rsm-dpiag.com

0592 - 344 641 | www.itn-assen.nl BEZOEK NU HET FRIES SCHEEPVAART MUSEUM

www.friesscheepvaartmuseum.nl

info@friesscheepvaartmuseum.nl

COLUMN

Zorgaanbieder of autohandel? De zegeningen van ICT zijn groot. Maar soms moet je ook concluderen dat ICT niet overal een oplossing voor biedt. Zo wordt in de gezondheidszorg steeds meer patiënten-feedback geautomatiseerd verzameld. Patiënten worden dan benaderd via een automatisch opgesteld mail-bericht, met het verzoek om een vragenlijst in te vullen. Net zoals bij de garage of na een internet-aankoop. Ik krijg ook wel eens zo’n mail. En dan vraag ik me af: is dit de manier waarop mijn zorgaanbieder met mij als patiënt of cliënt wil communiceren? Het is een vraag die elke zorgaanbieder voor zichzelf moet proberen te beantwoorden: is de patiënt een ‘co-producent’ of een ‘lastige klant’ die vooral in de weg loopt? Met als logische vervolgvraag: en wat is dan de visie op patiëntenfeedback? Is dit onderdeel van de dialoog met de patiënt, of een externe verplichting die is opgelegd door overheid, verzekeraar of kwaliteitsaudit? Dit zijn de kernvragen. Als die zijn beantwoord, volgt de rest vaak vanzelf. Globaal zijn er twee afslagen. Ten eerste: de zorgaanbieder die uitsluitend extern gemotiveerd is. De mening van de patiënt ophalen is voor deze zorgaanbieder een ‘moetje’. Opgelegd door externe partijen, en onderdeel van alles wat er al moet tegenwoordig. Het is niet leuk, en het wordt niet leuk want het moet zo goedkoop mogelijk. De tweede afslag wordt genomen door de zorgaanbieder die het belangrijk vindt om goede feedback van de patiënt te krijgen. Onmisbaar voor goede zorg, maar ook om blinde vlekken tegen te gaan. En dan kan het soms slim zijn om de patiënt met ‘ouderwetse’ methoden te benaderen, zoals een schriftelijke vragenlijst, een interview of een panelgesprek.

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst ISO en

erd

certifice

VCA ge

Dat is weliswaar wat duurder dan automatisch mailtjes versturen. Maar het levert een zorgaanbieder meer inzicht op én het versterkt de samenwerking met de patiënt. Patiënten willen serieus genomen worden, meepraten en meedenken. Soms als klant, maar vooral als patiënt van een zorgaanbieder. Met de methode waarop patiëntfeedback wordt verzameld, wordt óók gecommuniceerd over het belang dat aan deze feedback wordt gehecht.

Ook kunt u bij ons terecht voor: • Remmings- en geleidewerken • Stalen damwanden • Haven aanleg en steigerwerk • Houtleverantie • Diverse typen walbeschoeiingen • Houten bruggen Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

S&W

& kwalite iligheid Waar ve samengaan nauw

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw Stienstra & Van der Wal Rogmolewei 6, 8651 EP IJlst Tel. 0515-533243, Fax 0515-531362 info@stienstra-vanderwal.nl www.stienstra-vanderwal.nl

www.argo-rug.nl

Peter van Linschoten

Berthe te Velde

Directeur ARGO BV c.p.van.linschoten@rug.nl

Senior adviseur ARGO BV b.p.te.velde@rug.nl

KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

HOB Gieten

Rattengif maakt plaats voor habitatmanagement Vastgoedeigenaren of beheerders die last hebben van ratten rondom hun pand, kunnen niet meer zomaar even wat rattengif toepassen om er vanaf te komen. Dat geldt ook voor bestrijders. Nieuwe wetgeving verbiedt dat. Ter bescherming van andere dieren die niet bestreden hoeven of zelfs mogen worden, maar die het rattengif ook binnen kunnen krijgen. Er komen steeds meer wetten en eisen die de nodige professionaliteit vereisen op het gebied van ongediertebestrijding, waarbij preventie de norm is. Bij HOB Gieten wordt dit beschouwd als het professionaliseren van het vak ongediertebeheersing. Rattengif maakt plaats voor habitat-management. Natuurlijke vijanden De ‘Wet beheersing van rattenpopulaties om gebouwen en voedselopslagplaatsen’ is sinds januari dit jaar van kracht. ‘Door deze wet mogen we alleen nog in uiterste gevallen en na uitvoe24

rige monitoring ratten met gif bestrijden, maar in de praktijk komt dat niet meer voor en houden we ons nu bezig met zaken als habitat-management. Oftewel het veranderen van de leefomgeving van het plaagdier, zodat hij geen mogelijkheden meer heeft tot nestelen en verschuilen’, legt directeur Hans Hoekstra van HOB Gieten uit. ‘Ook stimuleren we de komst van natuurlijke vijanden van ratten, zoals valken, buizerds en uilen, door nestkasten en rustpalen te plaatsen. Maar belangrijker nog is het afsluiten van ruimtes voor ratten en andere plaagdieren.’

Voorkomen is beter dan genezen, is het devies. Het vraagt soms een investering, waarbij zelfs bouwwerkzaamheden moeten worden verricht, maar dit levert uiteindelijk een flinke besparing op: ‘Daar waar we in het verleden meerdere keren per jaar bij een bedrijf werden opgetrommeld om ongedierte te bestrijden; komen we nu minder vaak, om controles uit te voeren op het gebied van beheersing. Dit is een samenspel van opdrachtgever en bestrijder om op een goede manier ongedierte te beheersen.‘

Sinds 2003 Hoekstra ging in 2003 van start met HOB Gieten en werkt voor een groeiend aantal bedrijven, instellingen en woningcorporaties, alsmede particulieren in Noord-Nederland. Het bedrijf is De Specialist van het Noorden op het gebied van overlast door steenmarters. Zowel preventief als bij bestaande overlast. Dit specialisme is in de afgelopen zeventien jaar opgebouwd. Maar ook wespen, vlooien, ratten en allerlei ander ongedierte kunnen maar beter niet met het bedrijf te maken krijgen.

Steenmarters HOB Gieten heeft in de afgelopen jaren naam gemaakt als dé expert op het gebied van de steenmarters. Beschermde dieren, die veel schade, lawaai- en stankoverlast veroorzaken. ‘Vooral in het voorjaar, als ze jongen hebben die behoorlijk actief zijn. De meldingen nemen jaarlijks toe en komen overal vandaan. Soms lijkt het alsof een woonwijk of industrieterrein vergeven is van steenmarters, maar vaak gaat het maar om één, die een ruim territorium heeft en in wel twintig verschillende panden vertoeft. Omdat ze beschermd zijn, mogen we ze niet doden en als ze net gejongd hebben, mogen we ze ook niet verjagen. Dat mag pas als de jongen groter zijn. Daar hebben we een speciale

KIJK OP HET NOORDEN

TEKST: ERIK RIENSEMA - FOTOGRAFIE: ERIK RIENSEMA EN INGRID DEELEN

Zelfs zilveren papiervisjes zijn niet veilig voor HOB Gieten. Hiervoor heeft het bedrijf in eigen beheer een uiterst goed functionerende lijmplaat ontwikkeld. Het bedrijf behoort tot de subtop/top in Noord-Nederland. Er werken inmiddels vijf specialisten en de groei is er nog lang niet uit. Vooral op het gebied van steenmarters wordt het bedrijf steeds vaker ingeschakeld; door gemeenten, woningcorporaties, zorginstellingen en steeds grotere bedrijven.

techniek voor ontwikkeld die ervoor zorgt dat de steenmarter weggaat, samen met de jongen een nieuwe plek opzoekt en niet weer terugkomt. Dit in combinatie met preventiemaatregelen bij het pand.’ De door HOB Gieten ontwikkelde techniek is in eigen beheer ontwikkeld, na jaren

VIP-certificaat Om de sterke positie te behouden en versterken, loopt het bedrijf voorop op het gebied van kwaliteit en opleiding. Enkele jaren geleden werd het KADcertificaat behaald en binnenkort wordt het nieuwe VIP-certificaat verwacht. Dit staat voor

‘Geen enkele maatregel kan tippen aan goede preventie’ experimenteren. Maar geen enkele maatregel kan tippen aan goede preventie, zo benadrukt Hoekstra: ‘Eigenlijk moet je nog vóór de bouw van een pand, of vóór de oplevering een expert inschakelen die kan aangeven welke preventiemaatregelen je moet nemen. Dit is kostenbesparend op de lange termijn.’

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Verantwoord Integraal Plaagdier beheer en wordt uitgereikt door de landelijke autoriteit op dit gebied: het Kennis- en Advies-centrum Dierplagen. De certificaten van het KAD (www.kad.nl) geven aan dat HOB Gieten aan allerlei kwaliteitseisen voldoet. Bijvoorbeeld dat het werk wordt gedaan door profes-

sionele en gediplomeerde mensen en dat er naast bestrijding ook en vooral aandacht is voor preventie van dierplagen. HOB Gieten is gevestigd aan de Oelenboom 12, op industrieterrein Bloemakkers. In het pand bevindt zich ook de HOB-shop, met alle artikelen op het gebied van preventie en bestrijding die door HOB in de praktijk worden gebruikt. Klemmen, lokdoosjes, vangkooien, vliegenlampen, noem maar op. Deze artikelen zijn ook online te bestellen op www.hobgieten.nl. Maar beter nog is om Hans Hoekstra of één van zijn gespecialiseerde medewerkers te bellen voor een goed advies over het juiste habitatmanagement bij uw pand. Telefoon 0592 26 21 85.

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

Voor: Zorg Kantoor Overheid Horeca

herstoffering

www.joustraherstoffering.nl Duurzaam - Sociaal - Besparen

B&GS Bedrijfs- & Garagedeuren Specialist van het Noorden opent nieuwe afdelingen. B&GS met tientallen jaren ervaring in verkoop, montage, onderhoud en reparatie van elk type en merk garagedeur of bedrijfsdeur, kreeg vanuit de markt regelmatig de vraag of ze bij de kantel-, sectionaaldeuren, roldeuren, overheaddeuren en schuifdeuren die ze plaatsen of onderhouden ook de bijbehorende Toegangstechniek en Beveiligingscameraâ&#x20AC;&#x2122;s konden verzorgen. Dit doen ze dan ook al jaren. Hieruit zijn drie nieuwe afdelingen ontstaan:

Toegangstechniek Camerabeveiliging Zonwering En natuurlijk de alom bekende: Deuren Voor meer informatie, www.bengs.nl Showroom Eestumerweg 49, 9792 RB Ten Post tel: 050 520 1100

Onderwijs

Reinier Bron

Reinier Bron, Jorritsma Bouw

‘Mens en techniek met elkaar verbinden: geen loze kreten maar beleid’ In de bouw gaat het volgens Reinier Bron, commercieel manager bij Jorritsma Bouw, al lang niet meer alleen om techniek. Circulair denken over duurzaamheid speelt een steeds grotere rol. Samen optrekken met andere partijen om kennis te delen, raakt meer en meer ingebed in de manier van werken. Communicatie en het delen van informatie zijn daarmee onlosmakelijk verbonden. ‘Goed bouwen is geen kwaliteit’, vertelt Bron. ‘Voor ons is het gewoon logisch dat je kwaliteit levert. Wij gaan bij Jorritsma Bouw zoveel verder dan alleen bouwen. Er wordt van ons steeds meer creativiteit als ontwikkelende aannemer gevraagd. En dat vinden wij leuk, deze manier van werken past ons erg goed!’ ‘In opdrachten realiseren wij steeds vaker bouwprojecten op basis van een maximum huurbedrag per maand en een vast bedrag voor jaarlijks onderhoud voor de gehele exploitatieperiode. We nemen daarin bouwkosten én energiekosten mee. Op basis van vooraf vastgestelde uitgangspunten en wensen kunnen wij onze expertise in het plan verwerken. Vastgoedeigenaren of woningcoöperaties willen KIJK OP HET NOORDEN

bijvoorbeeld woningen die voor € 600 per maand kunnen worden verhuurd met een levensduur van 50 jaar.’ ‘We realiseren ons dat woningen en gebouwen goed zijn voor een derde van het totale energieverbruik in Nederland. Als we het hebben over duurzaamheid speelt circulair denken een steeds grotere rol in onze organisatie en gebouwexploitatie. Als we bestaande woningen slopen, proberen we zoveel mogelijk materialen te recyclen of upcyclen, begeleiden we subsidietrajecten voor bijvoorbeeld BREEAM, adviseren over energiebesparende maatregelen en bouwen waar mogelijk met duurzame en biobased materialen. Voor ons zijn dit mooie trajecten waarin onze kennis en ervaring als ontwikkelaar volledig worden

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

benut. In onze adviseursrol opereren we als team. Samen bedenken en onderbouwen we bijvoorbeeld waarom we bestaande gebouwen willen slopen en voor nieuwbouw willen gaan. Of dat we juist de bestaande gebouwen willen behouden en transformeren. We maken daarin heel bewuste keuzes.’ ‘Het gaat al lang niet meer alleen om techniek. Op de juiste manier communiceren en informatie delen, nemen een steeds belangrijkere plek in omdat de betrokken partijen beseffen dat ze elkaar nodig hebben. Wij gaan in gesprek met alle partijen die invloed hebben op het proces, zoals ontwerpers, installatiebedrijven, vastgoedeigenaren en bewoners. In dialoogrondes met de opdrachtgevers of gebruikers

stellen wij vast wat hun wensen zijn. Maar ook hoe ze denken over comfort en leefbaarheid. In dit proces maak je optimaal gebruik van elkaars kennis, kunde en creativiteit. Het sociale aspect en inlevingsvermogen spelen daarbij een grote rol en dat past ons als een handschoen. Mens en techniek met elkaar verbinden. Voor ons zijn dat geen loze kreten, het is ons beleid. Het gaat niet alleen om de kwaliteit van de bouw zelf, die moet je sowieso al leveren; het is veel meer geworden dan dat. Voor ons is bouwen een mooie mix tussen wensen en verwachtingen aan de ene kant, en budget, ontwerpen en bouwen aan de andere kant. Dat alles levert bij elkaar een kwalitatief hoogwaardig pand of woning op en tevreden opdrachtgevers en gebruikers!’ 27

Roelofs: integrale kennispartij voor infrastructuur

‘Dit bedrijf is één smeltkroes van innovatieve drang’ ‘Wat kunnen we morgen beter doen?’ Onder dat credo bouwde ondernemer Herman Roelofs vanaf 1960 zijn familiebedrijf Roelofs (Den Ham, Overijssel) op. In de beginjaren was het bedrijf vooral zandtransporteur, maar inmiddels is de onderneming uitgegroeid tot een toonaangevende professional op het gebied van infrastructuur en openbare ruimte. Met inmiddels zes vestigingen. De woorden van oprichter Roelofs vertolken in feite precies waar het ook tegenwoordig iedere dag bij innovatie om draait. Ze passen dan ook als een perfecte jas, aldus algemeen directeur Gerard Hoiting. ‘Dit bedrijf is aan de ene kant heel divers als het gaat om de mensen die bij ons werken en de vele verschillende projecten die we draaien. Maar de stip op de horizon is voor iedereen gelijk: partners meehelpen met steeds betere oplossingen op het gebied van infrastructuur. En zo samen bouwen aan een klimaatneutrale samenleving.

Dát is de échte uitdaging. Dan moet je jezelf iedere dag afvragen wat er beter kan. En daar zijn we bij Roelofs goed in. Dit bedrijf is één grote smeltkroes van innovatieve drang.’ Innovatie ontstaat niet van de ene dag op de andere. Het vergt investeringen, geduld, risico’s nemen en een proactieve houding. ‘De projecten komen niet vanzelf’, bevestigt commercieel directeur Marcel Grit. ‘Je moet de markt op. Wij hebben er daarbij voor gekozen om ook letterlijk dichtbij te zijn. Geografische verbreding dus.

We zaten al in Den Ham (hoofdkantoor, red.). Daar kwamen enkele jaren geleden Steenwijk, Stadskanaal en Veenendaal bij. En in 2016 hebben we tevens twee vestigingen geopend in Sneek en Spijkenisse .’ Er zit een weloverwogen strategie achter deze manier van groeien, aldus de commercieel directeur. ‘Je zit niet alleen dicht bij de projecten, maar je wordt ook steeds meer één met de regio waarin je werkt. Jouw kantoor staat er, je medewerkers wonen er. Die hebben weer hun eigen netwerken in die regio’s. Dat bevordert inspirerende

informele relaties en dat past heel goed bij ons, als familiebedrijf. En het feit dat je medewerkers dicht bij hun werk wonen, geeft voor je mensen dikwijls meer levenskwaliteit.’ Integrale kennispartij Op de website van Roelofs staan uitvoerige expertisegebieden; van gebiedsontwikkeling tot mobiliteit en van energie tot ecologie. Grit: ‘We zijn een integrale kennispartij voor infrastructurele vraagstukken. Denk aan wegen, tunnels en bruggen, eigenlijk alles in de openbare ruimte. Daarbij doen wij onder-

Impressie Julianplein Ring Zuid Groningen

Roelofs in het kort Opgericht in 1960, door Herman Roelofs. Van oorsprong familiebedrijf. Vader Herman Roelofs en zoon en dochter zijn nog aandeelhouder. Huidige directie: Gerard Hoiting (algemeen directeur), Stephen Haverkamp (directeur bedrijfsvoering) en Marcel Grit (commercieel directeur). Slogan: ‘Roelofs: meer waarde aan ruimte’ Vestigingen: Noord: Sneek, Stadskanaal, Steenwijk, Oost: Den Ham, Midden/West: Spijkenisse, Veenendaal. Klanten: vooral overheden, woningbouwcorporaties en onderwijsinstellingen Bijzonder: Roelofs Academy; een instituut op het hoofdkantoor in Den Ham waar aan de hand van kennissessies, gastcolleges en onderzoeksprojecten kennis wordt gedeeld met medewerkers, studenten en partners in het veld. De directie van Roelofs V.l.n.r. Stephen Haverkamp, Gerard Hoiting en Marcel Grit

zoek, design, constructie, maar ook beheer. Een tweede tak is onze zandwinning. Die core business van onze oprichtingsjaren is vanaf oprichting tot nu altijd doorgegaan.’ Maar bij Roelofs komt bij iedere activiteit toch al snel het innovatie-DNA boven drijven. Zo werkt het bedrijf op de genoemde zandwinningslocaties aan manieren om ze klimaatneutraal te krijgen. ‘De zandzuigers op diesel hebben we al vervangen door elektrische machines’, zegt Grit. ‘Maar we denken ook hard na over manieren om te besparen en ook energie opwekken, bijvoorbeeld met behulp van zonnepanelen.’ Paradepaardje Een absoluut paradepaardje in het portfolio van het bedrijf zijn de werkzaamheden voor de Ring Zuid in Groningen, zo legt Johan Peter van der Ploeg, Rayonmanager Noord uit. ‘Het project is in het Noorden een van de grootste infraprojecten ooit en voor de hele regio van belang. Veel mensen weten wel hoezeer het verkeer al jaren vastloopt in de omgeving van het Julianaplein. Dat is straks opgelost. Hulde dat Rijkswaterstaat, gemeente en provincie veel van het werk in de KIJK OP HET NOORDEN

Johan Peter van der Ploeg

regio hebben neergelegd. Voor ons als middelgrote speler is het een eer om erbij betrokken te zijn, samen met andere noordelijke bedrijven.’ Visie en werkelijkheid Zes vestigingen, inmiddels ongeveer 230 medewerkers; de groei zit er goed in bij Roelofs. Grit is dan ook optimistisch over de toekomst. ‘Er liggen de komende jaren in Nederland nog zoveel infrastructurele uitdagingen. Punt van aandacht is wel het verschil tussen wat je droom en werkelijkheid zou kunnen noemen. Als bedrijf willen wij al in 2030 helemaal klimaatneutraal zijn, maar de regering wil dat we dat voor de samenleving als geheel toch ook al in 2050 hebben bereikt. Het klimaatakkoord zoals gesloten in Parijs heeft die urgentie nog eens bevestigd. Dat betekent dat overheden de wijze waarop aanbestedingen worden beoordeeld drastisch moeten aanpassen. Je moet nu van je dromen en ambities werkelijkheid maken. Wanneer je duurzaamheid serieus neemt, mag je bij infrastructurele projecten dan nooit de fout maken alleen maar op laagste prijs in te kopen. Wij zijn heel benieuwd hoe de overheid op dit punt de handschoen oppakt.’

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Roelofs in de regio Roelofs is in Noord-Nederland fysiek vertegenwoordigd in Sneek, Stadskanaal en Steenwijk. Rayonmanager is Johan Peter van der Ploeg. Innovatie staat binnen het bedrijf met hoofdletters geschreven. Zo werkt het bedrijf binnen het project ASPARi (Asfalt Sector Professionalisering, Research & Innovatie) samen met branchegenoten en de Universiteit Twente aan de verduurzaming van de asfaltbranche. Sensoren spelen daarbij een belangrijke rol. Verder is onlangs Infrafocus gestart, een speciaal bedrijf voor het in kaart brengen van infrastructurele omgevingen met radar, laser en HD beelden. In 2016 was Roelofs betrokken bij een test waarbij op een traject tussen Leeuwarden en Stiens enkele honderden meters ‘fietssnelweg’ werd aangelegd dat was gemaakt van asfalt op basis van herwonnen wc-papier. ‘Wij zijn al jaren betrokken bij allerlei manieren om de samenstelling van asfalt te verbeteren en verduurzamen’, vertelt Grit. ‘Daar hebben we zelfs een eigen wegenbouwkundig laboratorium voor. We zijn nu aan het testen of het - ik leg het zo simpel mogelijk uit - mogelijk is om met behulp van cellulose het lijmhoudend vermogen van asfalt te verbeteren, waardoor het langer meegaat. De eerste ervaringen lijken zeer positief.’ Zie voor overige projecten en meer informatie www.roelofsgroep.nl.

Roelofs vestigingen Roelofs zandwinning

Internationaal Transportbedrijf De Vries & Zn. B.V. biedt haar klanten een totaaloplossing op het gebied van transport en warehousing. Wij bieden groot volumevervoer, (internationale) distributie, opslag en voorraadbeheer. Persoonlijk contact met opdrachtgevers, leveranciers en werknemers is voor ons van groot belang. Onze dienstverlening kenmerkt zich door flexibiliteit, efficiency, service en kwaliteit. De

De logistieke partner voor de levensmiddelensector

wensen en het belang van onze klanten staan bij ons voorop.

MEEKMAWEI 15, 9074 TJ HALLUM | TEL: 0518 43 11 45 | INFO@DEVRIES-HALLUM.NL | WWW.DEVRIES-HALLUM.COM

AARDWARMTE • De toepassing in nieuwbouw van woning of bedrijfspand! • Verwarmen en koelen! • Gasaansluiting verleden tijd! Vraag naar de mogelijkheden in de bestaande bouw! Voor subsidie neem contact met ons op of kijk op: www.snn.eu

Koldingweg 8 9723 HK Groningen T 050 5493673

aqua energy systems | aardwarmte techniek

ISO 9001, VCA* en BRL SIKB 2100 en 11000 gecertificeerd.

TEKST: ROEL KERKHOF

BENGS denkt in toegangsoplossingen Al meer dan 30 jaar is Kor Nijborg specialist in bedrijfs- en garagedeuren. Als praktijkman met ruime ervaring bedenkt hij met zijn bedrijf BENGS oplossingen die die niet altijd vanzelfsprekend zijn. ‘Standaard toegangssystemen sluiten niet altijd aan bij de wensen van de klant. Wij zorgen er dan voor dat er wel een passende oplossing komt.’ Vorig jaar bestond het bedrijf tien jaar en werd de oude naam B&GS vervangen door BENGS. ‘Dat was toch al hoe de meeste klanten onze naam uitspraken’, zegt Nijborg, die na ruim twintig jaar in loondienst samen met compagnon Harry Penninga in 2006 een eigen bedrijf begon. ‘Bovendien dekte de naam de lading niet meer. We zijn inmiddels veel meer dan alleen een bedrijfs- en garagedeurspecialist. We verkopen en plaatsen ook zonweringen, complete toegangssystemen en camerabeveiligingssystemen voor bijvoorbeeld kantoor- en/of appartementen. Dat deden we al langer, maar heeft de afgelopen jaren een

KIJK OP HET NOORDEN

prominentere plaats in ons diensten- en serviceaanbod gekregen.’ Beveiliging en cameratoezicht Met name de vraag naar cameratoezicht is bij zowel particulieren als bedrijven groeiende, constateert Nijborg, al is de concurrentie van goedkope camerasystemen uit de bouwmarkt groot. ‘Maar de kwaliteit van de beelden valt vaak tegen, mensen zijn bijvoorbeeld moeilijk of niet herkenbaar, en terugkijken is niet altijd mogelijk. Wij werken alleen met de beste systemen. 80% van de camerabeveiliging is preventief.’ In de deuren zelf worden overigens ook steeds vaker

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

veiligheidsvoorzieningen ingebouwd, met name in het hogere segment. Zo kunnen voordeuren automatisch vergrendeld worden, als deze dicht worden gedaan. Premium partner Hörmann Het bedrijf is premium partner voor de grootste producent van bedrijfs- en garagedeuren in Europa, Hörmann. ‘Dat zien we toch als een soort keurmerk’, zegt Nijborg. ‘Dergelijke A-merken zoeken jou uit, niet andersom. Het betekent dat we goed werk leveren in zowel verkoop, montage als service.’ Hij benadrukt dat zijn bedrijf daarnaast tal van andere merken in verschillende prijsklassen aanbiedt en ondersteunt. ‘We verkopen, repareren en onderhouden in principe alle merken deuren. Daardoor hebben we ook een breed zicht op alle (on)mogelijkheden en kunnen we helemaal naar de wensen en passend binnen het budget van de klant met een oplossing komen. Vraagt een stoffige omgeving om een wat robuustere deur of wil men een deur in de eigen bedrijfskleuren? We komen er vrijwel altijd uit.’

Doen wat we beloven Nijborg hecht daarbij veel waarde aan een goede en gedegen voorlichting over de verschillen tussen de deuren in de diverse prijsklassen dat kan onder meer in de eigen showroom - en staat garant voor een deskundige montage. ‘We doen wat we beloven, daar staan we voor in. Klanten mogen rekenen op een kwalitatief goed product en een goede service. Door een servicecontract af te sluiten is men bovendien verzekerd van korting op vervangingsonderdelen bij onderhoud en op het weekenduurtarief bij storingen. Elke storingsmelding wordt in behandeling genomen, ook als men geen klant bij ons is. Zo werken wij nu eenmaal.’ BENGS Eestumerweg 49 9792 RB Ten Post T. 050 520 11 00 info@bengs.nl www.bengs.nl

Ondernemers en hun Kijk op...

Personeelswerving Het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is een hot item. Wij legden ons ondernemerspanel de volgende stelling voor:

Wij hebben geen moeite met het vinden van gekwalificeerd personeel

‘Ik ben van mening dat je als bedrijf iets extra’s moet brengen’ Ons bedrijf heeft op dit moment 26 vaste medewerkers en daaromheen een schil van circa 50 freelancers. En daar kunnen we prima mee uit de voeten. We zijn in de gelukkige omstandigheid dat sommige freelancers graag een vast dienstverband willen en daar kunnen we de beste en best passende medewerkers uit selecteren. Daarnaast geloof ik in verdergaande samenwerking met freelancers en andere bedrijven dus de vraag is of ons eigen personeelsbestand de komende jaren nog zo hard zal groeien. Ik ben van mening dat je als bedrijf iets extra’s moet brengen voor je klanten maar net zo goed voor je medewerkers en dat je daardoor de klanten én de medewerkers krijgt die je verdient. Wij zijn dik tevreden met de kwaliteit en de inzet van ons personeel.

KIJK OP HET NOORDEN

Paul Zandstra, vestigingsmanager Noord bij LievenseCSO in Leeuwarden

‘Opleiding is allang geen belangrijkste voorwaarde meer’ Nu de economie in de lift zit trekt het werk flink aan en merken wij in onze branche dat er behoefte is aan meer gekwalificeerd personeel. Het vinden van de juiste gekwalificeerde medewerker voor het beschikbare werk op de juiste (fysieke) plek is vaak een lange en soms moeizame zoektocht. De eisen die aan onze dienstverlening worden gesteld vanuit kwaliteit en milieuzorg zorgen ervoor dat van het personeel meer wordt verlangd. Opleiding is allang geen belangrijkste voorwaarde meer, maar kennis en kunde en de juiste motivatie om aan de slag te gaan. De aanwas vanuit de opleidingen is schaars en goed gekwalificeerd personeel zit meestal al op zijn of haar plek. Het behouden van de medewerkers en het aantrekken van goed gekwalificeerd personeel wordt de uitdaging voor het komende jaar om als onderneming te gaan groeien en onze dienstverlening op het gewenste kwaliteitsniveau uit te voeren.

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Henry Joustra, directeur van Joustra Herstoffering in Meppel

‘Het past bij onze missie dat elk mens een kans verdient’ Vakmensen zijn schaars en binnen ons ambacht van meubelstoffeerder hebben wij te maken met een uitstervend beroep. Een groot deel van de huidige meubelstoffeerders heeft de vakopleiding genoten in Rotterdam, Zwolle of Almelo. Helaas hebben alle onderwijslocaties te maken met een sterk verminderde instroom. Uit noodzaak zijn wij gewend ongeschoolde medewerkers aan te nemen en intern op te leiden. Het voordeel is dat men meteen praktijkervaring op kan doen en opgeleid wordt in het industrieel meubelstofferen. Tijdens de studie wordt alleen het klassieke stofferen aangeleerd en dat is bij ons amper van toepassing. Het industrieel stofferen heeft als voordeel dat wij werkzaamheden in ‘brokken’ opdelen en er voor elke fase/niveau in het productieproces geschikte medewerkers aangesteld kunnen worden. Het past bij onze missie dat elk mens een kans verdient. Daarom kunnen ook onze collega’s met een begrenzing, prima én onbegrensd functioneren.

ONDERNEMERS EN HUN KIJK OP

Erwin Balkema, directeur van full-service AV-bedrijf Bano in Groningen

Aad van Wijngaarden, senior aanbestedingsspecialist bij ITS Projects in Raalte

‘Ieder nieuw personeelslid moet zich kwaliﬁceren in de praktijk’ Gekwalificeerd personeel is op zich niet moeilijk te vinden als het gaat om het hebben van de vereiste diploma’s. Bij het aantrekken van personeel is steevast de vraag of het karakter en de mate van ervaring van de desbetreffende persoon ook matchen binnen het bedrijf. Ieder nieuw personeelslid moet zich kwalificeren in de praktijk. Dat praktijktraject wordt georganiseerd door het intern meelopen met ervaren medewerkers om het werk op het gebied van inkoop en aanbesteden te voelen en in de vingers te krijgen. Dan gaat je werk ook daadwerkelijk ‘leven’. Saamhorigheid bevorderen binnen het bedrijf is een onmisbare schakel voor anderen om kwalitatief te kunnen presteren. Dat doen we op de vrijdagen in werksessies bijna elke week. Dat kost tijd en geld, maar dit is een bewuste en goede investering. Wij willen dat ons personeel steeds beter wordt, dan geeft dat ons in kwaliteit en kwantiteit het beste zakelijke rendement.

RTL BUSINESS CLASS

UW VERMOGEN ONZE ZORG ONS VAK

Edwin Wierda, de geboren en getogen Fries, is regelmatig te zien als gesprekspartner van Harry Mens in zijn programma Business Class. Wierda: ‘In tegenstelling tot de grootbanken zijn wij beleggingsspecialisten pur sang. Wij houden ons exclusief bezig met het beleggen in beursgenoteerde aandelen, opties en obligaties.’

Edwin Wierda: ‘Ik geloof sterk in een persoonlijke benadering’ Het gaat goed met de klanten van Wierda en Partners Vermogensbeheer. In de afgelopen jaren is het bedijf uitgegroeid tot een toonaangevende vermogensbeheerder in Nederland met vestigingen in Assen en Laren. Natuurlijk worden mensen ook thuis bezocht. Bij Wierda Vermogensbeheer zijn klanten geen nummers. Wie langskomt op kantoor wordt persoonlijk verwelkomd met een kopje koffie en een hartelijk woord. Vervolgens nemen de beleggingsspecialisten alle tijd om samen met de klant zijn of haar portefeuille door te nemen en te kijken of beleggingsdoelstelling en -profiel van de klant nog

steeds synchroon lopen. Wierda: ‘Wij hebben relatief veel klanten die in het verleden zelf belegd hebben maar die de dagelijkse stress van het beleggen niet meer willen en ervoor kiezen het beheer van hun vermogen met een gerust hart aan ons over te laten’, aldus de voormalig Rabobank beleggingsspecialist die een lange staat van dienst heeft.

ONAFHANKELIJK ‘Veel grote partijen zijn gebonden aan ‘eigen’ beleggingsfondsen’, vervolgt Wierda. ‘Wij zijn daarentegen onafhankelijk en bepalen zelf waarin we beleggen. We beleggen in aandelen, obligaties en opties waarvan we op basis van fundamentele analyse verwachten dat ze goed zijn voor onze

‘Wij besteden honderd procent van onze tijd aan beleggen en aan niets anders’ Klanten van Wierda en Partners Vermogensbeheer kunnen rekenen op een grote mate van betrokkenheid en persoonlijke aandacht. Wierda: ‘Vanzelfsprekend beschikken wij over de hoogste vergunning van de AFM. Bovendien hebben onze klanten (minimaal belegd vermogen € 100.000,-) een rekening bij Theodoor Gilissen, een gerenommeerde effecteninstelling die onder toezicht van de Nederlandsche Bank staat. Het geld

staat altijd op naam van de klant en de klant houdt ten allen tijde inzicht in zijn vermogen via de inlogcode die men krijgt van de bank. Ook ontvangen klanten elk kwartaal een schriftelijke rapportage en houden we minimaal een keer per jaar een evaluatiegesprek met elkaar.’

klanten. Voor zo’n diepgaande analyse nemen veel grootbanken al lang de tijd niet meer. Maar daar valt wel geld mee te verdienen vooru de klant. Een ander verschil met de grote banken is dat wij de beurzen dagelijks nauwgezet volgen. Hierdoor weten wij exact wat er speelt en kunnen we snel inspelen op kansen en bedreigingen.’ Vermogensbeheer

a e v

SECOND OPINION Geïnteresseerden kunnen zich via de website van Wierda Vermogensbeheer aanmelden voor een informatiepakket en de nieuwsbrief. Voor een vrijblijvende second opinion van uw portefeuille kunt u contact opnemen met Wierda en Partners Vermogensbeheer: 0592 301550.

www.wierdavermogensbeheer.nl

nformatiepakket oor een pinion van

Uw vermogen, onze zorg, ons vak Wierda en Partners Vermogensbeheer Oostersingel 1 | 9401 JX Assen T: 0592 301 550 Plein 1945, nr. 27 | 1251 MA Laren T: 035 2018 866 Kernbegrippen in de visie van Wierda Vermogensbeheer zijn: onafhankelijkheid, focus en snelheid.

COLUMN

Laat de Randstad niet zakken

De Transport Compagnon!

Uit dankbaarheid naar Freek de Jonge en zijn vrienden, lijkt dit een mooi moment om een gebaar terug te maken. De menselijkheid en het gevoel van verbinding gaven steun aan veel mensen die dat nodig hadden. Niet dat het gevaar er minder door werd, niet dat de scheuren er kleiner van werden maar wel dat het gevoel van hoop er door werd versterkt.

De expert in losgestort vervoer met walking floors! Postbus 86 9230 AB SURHUISTERVEEN Tel: +31 (0)512 36 80 00 Fax: +31 (0)512 36 80 01 www.dtcsurhuisterveen.nl

Angst doet mensen terugtrekken in zichzelf en blokkeert hun creatievermogen. Een Groninger kan prima voor zichzelf zorgen maar vanuit de modus van overleven is vechten of vluchten de enige oplossing die hij/zij dan ziet. Wie moet leven op een onstabiel fundament heeft daar last van. Ook in de Randstad leven mensen op een onstabiele bodem. Onbewuste Leiders benadrukken het gevaar en ondergraven zo de basis van mensen die met veel culturen dicht opeen wonen. Niet meer regels en cameraâ&#x20AC;&#x2122;s maar meer menselijkheid is wat er nodig lijkt. Dus noordelijke ondernemers, laten we de hand reiken naar onze collegaâ&#x20AC;&#x2122;s in de Randstad. Door naar ze te luisteren en duidelijk te maken dat menselijkheid en creativiteit problemen oplossen. Zij hebben het geld, wij hebben de vrijheid. Een krachtige verbinding om met heel Nederland voorwaarts te bewegen. Durf een Bewuste leider te zijn en te laten zien wat we in deze tijd nodig hebben. Wil je meer weten over Bewust Leiderschap dan kun je ook onze website www.uniovision.nl bezoeken.

O N T D E K D E K R A C H T VA N

BEZOEK HET GROOTSTE NOG WERKENDE STOOMGEMAAL TER WERELD

Het Woudagemaal, uniek in de wereld Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat mĂłet je gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water. Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit! dinsdag t/m zaterdag zondag

10.00 - 17.00 uur 13.00 - 17.00 uur

Voor openingstijden tijdens feest- en bijzondere dagen n zie op www.woudagemaal.nl

- Unesco Werelderfgoed - Spannende 3D-film - Educatieve activiteiten - Prachtige architectuur - Technisch hoogstandje - Gezellige koffie- en theeschenkerij - Gratis audiotour app in negen talen - Rolstoel- en rollatorvriendelijk

Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer

E t

N D I AL

ER R LD H

ER FG

United Nations (GXFDWLRQDO 6FLHQWLÂżF DQG Cultural Organization

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

ELD

Uniovision

KIJK OP HET NOORDEN

Celeste Banning & Rien Hagenaars

PA T R I M

Ir. D.F. Woudagemaal Werelderfgoed sinds 1998

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water

CARE! O T E R A D

go pure Waarin ons eigen Stadskanaal een wereldnaam werd Corrosiegevaar is overal. Denk maar eens aan pijpleidingen die dwars over de wereld liggen, zeeën doorklieven, woestijnen en steppes oversteken en niet zelden kwetsbare gebieden kruisen. Maar denk ook aan damwanden, pijlers van booreilanden, haven constructies, windmolen constructies en offshore-installaties. Hoe zorgvuldig deze ook tegen corrosie zijn behandeld, de kans op doorroesten is groot. Met alle gevolgen van dien voor onze kostbare planeet. Nu alweer 14 jaar geleden ontdekten we in Stadskanaal een permanente oplossing voor dit probleem. We noemden het STOPAQ - ‘stop aqua’ - en meteen er achteraan ‘Seal For Life’. Want dát doen we: we ‘sealen’ materiaal levenslang lucht- en waterdicht. STOPAQ behandelt net zo gemakkelijk boven als ook ónder water. Corrosie heeft geen enkele kans meer. De ‘way how to do’ en de ‘way why to do’ bleven niet onopgemerkt. Door de eervolle overname van STOPAQ door het Amerikaanse Berry Plastics Corporation werd Stadskanaal nog sterker op de kaart gezet. Sterker nog: ‘ons eigen’ Stadskanaal is de technologische uitvalsbasis geworden voor het nieuwe Seal For Life Industries. En zo werd het motto van een Noord Nederlands bedrijf de bedrijfsnaam van een multinationale, wereldwijde onderneming. 400 professionals werken vanuit acht vestigingen en zes fabrieken in Mexico, Amerika, België, India, Saoedie Arabië en dus Nederland. Inmiddels worden onze (selfhealing) producten en systemen wereldwijd toegepast, zijn ze vindbaar onder onze weilanden, maar lopen ze ook dwars door (zoute) woestijnen en... diep door oceanen. Daar zijn we heel blij mee en ook trots op. En onze vriend, de zeeschildpad? Die zwemt er wel bij.

STOPAQ/Seal For Life Industries, Gasselterstraat 20, 9503 JB Stadskanaal. www.stopaq.com

COLUMN

Te veel plannen, te weinig geld

Ze zijn eruit. Joop neemt de aandelen van zijn vader en zijn oom over. Daarvoor heeft Joop nog wel wat geld van de bank nodig. En tegelijkertijd wil hij de investering in twee efficiënter draaiende machines meenemen. Zijn oom, Tjeerd, vond dat niet nodig maar Joop heeft een ander beeld van de marktontwikkeling. Als ze er de komende paar jaar niet in slagen de noodzakelijke verandering door te voeren, kunnen ze niet mee met de concurrentie en zullen ze snel marktaandeel in moeten leveren. Die financiering viel nog niet mee. De bank zag met de financiering van de overname en de oude dag van de twee vertrekkende aandeelhouders het eigen vermogen aanzienlijk dalen. Daarom wilden ze dat de twee vertrekkende aandeelhouders een deel van hun kapitaal nog een tijdje zouden laten zitten. Joop had een paar stevige zittingen met zijn vader en oom achter de rug. Het voelde alsof er geen vertrouwen in zijn beslissingen was. Zijn vader kreeg hij nog wel mee in zijn ideeën over de toekomst maar oom Tjeerd niet. Hoe moest hij dat aanpakken? Er kwam schot in de zaak na een aantal begeleide individuele gesprekken en een aantal begeleide gesprekken aan de familietafel. Daar ontstonden langzamerhand nieuwe inzichten. Inzichten die ervoor zorgden dat een gedeeltelijke financiering met het bestaande familiekapitaal zo vorm kreeg dat het voor iedereen acceptabel was. Meer weten hoe De Nieuwe Traditie zoiets aanpakt? Zie www.denieuwetraditie.nl

Robert Benedictus Benedictus Bouwkundig Adviesbureau benedictus-bouwadvies.nl

Humor verkoopt! Humor verkoopt! Dat blijkt maar weer eens met het offensief van Freek de Jonge en Arjen Lubach. Ze krijgen iets voor elkaar waar geen honderd demonstraties tegenop kunnen.

AANDACHT!! Aandacht voor de aardbevingsschades in Groningen. Het onderwerp is niet mooi en humorvol, maar eindelijk lijkt het bij de rest van Nederland door te dringen dat de Groningers een groot probleem hebben. Bij mij viel het kwartje nadat ik mijn eerste contra-expertise had uitgevoerd. De scheuren springen uit de foto’s, maar volgens de veroorzaker NAM is er van schade geen sprake. Een triest verhaal, waarbij een oudere alleenstaande vrouw met een kluitje in het riet gestuurd wordt. Niets rechtvaardigs, de scheuren zijn haar eigen schuld, zegt het rapport van de NAM. Het lijkt wel een gevecht waar geen einde aan lijkt te komen, want wat weet je nou van aardbevingen en de bijbehorende schades. Tja, en die scheur lijkt wel nieuw, maar is dat ook zo? Sinds mijn eerste ervaring met het beoordelen van aardbevingsschades zijn er vele gevolgd. Variërend van lichte scheuren tot compleet onbewoonbare woningen met een groot veiligheidsrisico. Helaas kan ik niet, zoals Freek en Arjen, deze schades bij het grote publiek voor het voetlicht brengen. Gelukkig kan ik wel als techneut mijn steentje bijdragen aan een oplossing voor de individuele eigenaar door een gedegen contra-expertise uit te voeren. Aandacht voor u staat hierbij voorop, een lach krijgt u er bij cadeau.

Gérard Lentz en Kees Burghgraef De Nieuwe Traditie

KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Het pand van DutchBoxx op een zichtlocatie aan de A7 in Heerenveen

DutchBoxx: dé Nederlandse dozenfabriek aan de A7 Het is één van die bedrijven waar je niet omheen kunt: DutchBoxx in Heerenveen. Sinds 2012 met het rood-gele logo en het credo ‘We boxx it all’ een opvallende eye-catcher aan de A7, naast de grote Fonterra zuivelfabriek. Maar wat voor bedrijf is het? ‘We zijn dé Nederlandse dozenfabriek’, vat directeur Piet Stilma kernachtig samen. De Heerenveense fabrikant van golfkarton verpakkingen en leverancier van verpakkingsmaterialen heeft een rijke

De kartonnen pallet

historie, met meer dan 50 jaar specialisme in de verpakkingsbranche. Voortgekomen uit een fusie in 2003 van twee Friese

bedrijven: DDS Golfkarton in Sneek (sinds 1986) en Nolting Golfkarton in Wolvega (sinds 1965). Eerst in Wolvega en sinds oktober 2012 op de nieuwe locatie in Heerenveen. Daar wordt, met 28 mensen en een uit zes moderne productielijnen bestaand machinepark, een compleet assortiment dozen en verpakkingen op maat en in eigen huis geproduceerd. Het nieuwste product waarmee DutchBoxx sinds eind 2016 aan de weg timmert, is de in eigen

beheer verbeterde kartonnen pallet. 10 miljoen vierkante meter Stilma heeft het bedrijf naar een efficiënte lean-and-mean-organisatie geloodst, met een team van specialisten dat de beste oplossingen voor de klant verzint, in een kleinere maar veel beter toegeruste productielocatie. ‘Karton is een product met veel volume, zowel aan de inkoopkant als de verkoopkant. Als je

TEKST: VERIK RIENSEMA

Directeur Piet Stilma

Het machinepark met zes moderne productielijnen

dat kunt minimaliseren door de doorlooptijden te verkorten, efficiënter te plannen en justin-time (te laten) leveren, kun je veel besparen op ruimte en logistiek.’ Crossdock en warehousing wordt uitbesteed aan de huisvervoerder Veenstra|Fritom. De range aan dozen die worden gevouwen en bedrukt is zeer breed; van klein tot groot in alle oplages. De klantenkring is divers: kleine en middelgrote bedrijven in het hele land - met name Noord-Nederland - die gebruikmaken van verzendverpakkingen of industriële verpakkingen. Van webshop tot hightech fabriek. Jaarlijks gaat er zo’n 10 miljoen vierkante meter golfkarton door de zes productielijnen in Heerenveen. KIJK OP HET NOORDEN

Kartonnen pallet Nu er anno 2017 een lean-andmean organisatie staat, teruggebracht van ooit 40 naar 28 mensen, is het tijd voor nieuwe producten en nieuwe markten, waarbij de groei met inzet van digitalisering en automatisering wordt gerealiseerd. Eén van die nieuwe producten is de kartonnen pallet. Ontstaan tijdens een brainstormsessie met een van de hoofdleveranciers. ‘De kartonnen pallet bestond al, maar deze is verbeterd met een innovatief voetje, die veel sterker is en eenvoudig te produceren. Het voordeel van een kartonnen pallet is dat ’ie milieuvriendelijk, lichtgewicht en duurzaam is. Je haalt hem gemakkelijker uit elkaar en hij is

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

eenvoudig te recyclen. Ook kunnen we de pallet exact op maat maken en bovendien is dit de meest efficiënte oplossing voor de levensmiddelenindustrie, gezien de hygiëne.’ Voor de vermarkting van de kartonnen pallet kan het Heerenveense bedrijf dicht bij huis blijven: te beginnen bij de verpakkingen die het bedrijf zelf aflevert; die kunnen uiteraard op kartonnen pallets worden vervoerd. Webshops Hoewel de internationale naam anders doet vermoeden, richt DutchBoxx zich niet op het buitenland: ‘Voor een volumeproduct als dit zit je toch aan een maximum afstand van zo’n

250 kilometer, daarbuiten worden de transportkosten te hoog. Maar in Nederland zelf hebben we nog genoeg ambitie.’ Stilma ziet ook groeimogelijkheden in de webshop-markt. ‘Het is een groeimarkt, waar we een standaard-assortiment verzenddozen voor hebben, maar ook verpakkingen en bedrukkingen op maat maken.’ De organisatie is er klaar voor, met een ultramoderne en milieuvriendelijke fabriek op een prachtige zichtlocatie. Info: www.dutchboxx.nl

Concept: Senza Communicatie Vormgeving, beeld en productie: Rpublic reclameburo Groningen

TEKST: SENZA COMMUNICATIE - FOTOGRAFIE: JIRI BULLER

VRO Risicotraining: voor iedere motorrijder een aanrader! Het lijkt misschien nog ver weg: het voorjaar. Toch kunt u als fervent motorrijder waarschijnlijk niet wachten om uw stalen ros weer van stal te halen. Misschien heeft u zelfs al plannen voor een eerste (voorjaars)rit. Denk dan wel even aan een goede voorbereiding: zorg dat uw motor in orde is, dat u goed beschermende kleding heeft, waarmee u ook goed zichtbaar bent en oefen het rijden weer even. U kunt dat bijvoorbeeld doen tijdens de speciale VRO Risicotraining van de KNMV (Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging). Volgens oud-deelnemer John Ritsema een aanrader voor iedere motorrijder! ‘Vorig voorjaar won ik met een actie op de Facebook-pagina 'Veurjoar in de kop?', een gratis VRO Risicotraining’, vertelt John. ‘De meeste motorrijders vinden zichzelf goede bestuurders, ik zelf trouwens ook. Toch kijk je na zo’n training anders naar je eigen rijgedrag. Je leert beter anticiperen in het verkeer en dat is als motorrijder heel belangrijk.’ Dat de training de rijvaardigheid positief beïnvloedt, blijkt ook uit onderzoek van de SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid). Theorie De VRO Risicotraining bestaat uit een theorie- en praktijkgedeelte. ‘We begonnen ’s ochtends met een bakje koffie en een voorstelrondje’, zegt John. ‘Daarna ginKIJK OP HET NOORDEN

gen we aan de slag. We kregen bijvoorbeeld foto’s te zien van verschillende verkeerssituaties. We moesten daarbij aangeven welke gevaren we zagen en bespraken dat met elkaar.’ Videoanalyse ‘Na het theoriegedeelte was het tijd om zelf een stukje te gaan rijden. We reden een mooie toeristische route in kleine groepjes onder leiding van een instructeur. De instructeur maakte een video van ons rijgedrag. Die bekeken we na afloop met elkaar om te zien hoe we ons gedrag konden verbeteren. Zo kwam ik er achter dat ik vrij ver naar links rijd op de weg en dat het veiliger is om wat meer naar rechts te rijden’, vertelt John. ‘Uiteindelijk reden we de route nog een keer, maar dan met de tips die we

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

elkaar en de instructeurs ons hadden meegegeven. Een tip die ik andere motorrijders zou willen meegeven, is dat het heel belangrijk is om goed op te letten wat er voor je en om je heen gebeurt. Zo kan je gevaarlijke situaties sneller herkennen en erop reageren’, besluit John.

Fikse korting! In Drenthe komt er gemiddeld elke 14 dagen iemand om in het verkeer. In het voorjaar zijn dat ook vaak motorrijders. De ambitie van de provincie Drenthe is om naar nul verkeersslachtoffers te gaan. Samen met u. Om die reden krijgt u als inwoner van Drenthe in 2017 korting op het cursusgeld van de VRO Risicotraining. In plaats van € 250,- betaalt u slechts € 50,-. Kijk voor meer informatie over deelname en inschrijven op www.knmv.nl. Houd de komende periode ook www.facebook.com/veurjoarindekop in de gaten of volg @Veurjoarindekop op Twitter voor handige tips en ander motornieuws.

event technology av verhuur events verkoop & installatie standbouw

www.bano.eu

STICHTING

Friesland Beweegt

Ontmoet ons in De Klinker

• Organiseren van Evenementen • Ondersteunen van Organisatoren • Promotie van Activiteiten

www.FrieslandBeweegt.frl

Bestel via indeklinker.nl

DESIGN EN ADVIES VOOR ON- EN OFFLINE MEDIA

Friesland Beweegt je!

Online & offline media

OFFLINE

ONLINE

VORMGEVING

Graﬁsche vormgeving

Website basis

Huisstijlen

Websites op maat

Promotiematerialen

Webshop

Handelsdrukwerk

Zoekmachine optimalisatie (SEO)

Magazines & kranten

Social Media advies/beheer Social Media campagnes

Weerdingerstraat 45-B, 7815 SC Emmen T. 085 773 41 71 E. info@vdscrossmedia.nl

kijk op 1-4.indd 1

www.vdscrossmedia.nl

Bel of mail ons voor gratis vrijblijvend advies

02-03-17 14:35

TEKST: ROEL KERKHOF

Directeur Andreas Blühm Foto: Kees van de Veen

Entreehal

Groninger Museum unieke plek voor zakelijke bijeenkomsten Een symposium in het Coop Himmelb(l)aupaviljoen. Trouwen met de prachtige mozaïektrap van Mendini op de achtergrond. Een borrel tussen de kunst in de entreehal. Of het complete museum afhuren voor een congres. Het kan allemaal in het Groninger Museum, één van de meest bijzondere locaties voor zakelijke en feestelijke gelegenheden in het noorden van het land. En dat tegen verrassend prettige tarieven. ‘Ik denk soms wel eens dat we te goedkoop zijn’, lacht directeur Andreas Blühm. De verhuur van ruimten in het fraaie staaltje postmoderne architectuur tegenover het Groninger hoofdstation is één van de inkomstenbronnen waarmee Blühm de missie van het Groninger Museum moet volbrengen: Het bewaren van ons cultureel erfgoed en dit met een breed publiek delen. ‘Als onderdeel van de vrijetijdsindustrie is Ikea onze grootste concurrent’, stelt de museumdirecteur zonder ironie vast. ‘Het is aan ons om met zo’n interessant, attractief, leerzaam en kwalitatief goed aanbod te komen dat eenmalige bezoekers transformeren tot terugkerende gebruiker en klant.’ KIJK OP HET NOORDEN

Rondleidingen als onderdeel arrangement Dat doet het met succes. Sinds de opening in 1994 van het museumgebouw - een topattractie op zich - heeft het Groninger Museum jaarlijks met spraakmakende exposities de aandacht weten te trekken in binnenen buitenland. Des te bijzonderder is het dat het museum tegelijk als decor kan dienen voor zakelijke bijeenkomsten tot circa 600 gasten. Het Groninger Museum zorgt voor een arrangement op maat, vertelt Blühm. ‘We kunnen alles verzorgen, van vergaderfaciliteiten tot de volledige cate-

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

ring. Daarvoor kunnen we een beroep doen op Bos & Bos Catering.’ Een arrangement kan tevens een rondleiding door het museum omvatten. ‘Dat wordt door gasten altijd bijzonder gewaardeerd. Omdat we vaak vier, vijf tentoonstellingen tegelijk hebben lopen, is er voor elk wat wils.’ Groninger Museum Salon Sinds iets meer dan een jaar kent het museum ook een eigen businessclub, de Groninger Museum Salon. Daar zijn inmiddels 23 bedrijven bij aangesloten. ‘Eén uit elke branche om het enigszins exclusief te houden’, zegt Blühm. Inmiddels zijn er vier bijeenkomsten geweest. ‘Het is meer dan alleen een netwerkclub. Elke bijeenkomst houdt een vormgever, kunstenaar of conservator een inspirerend verhaal over creativiteit en kunst. Wij zijn ervan overtuigd dat het bedrijfsleven daar ook z’n voordeel mee kan doen.’ Zaalverhuur en Salon vormen een belangrijke aanvulling op de andere inkomstenbronnen van het museum, zoals de kaartverkoop, de

verkoop van tentoonstellingen aan andere musea, inkomsten uit restaurant en museumwinkel, subsidies van provincie en gemeente Groningen, donaties uit fondsen en stichtingen voor het aankopen van kunstwerken en de structurele sponsoring door onder meer Gasunie en Gasterra van waaruit grote tentoonstellingen worden bekostigd. Blühm: ‘Dit alles samen maakt het mogelijk de missie van het Groninger Museum te volbrengen.’

GRONINGEN MUSEUM, EVENEMENTEN T. 050 - 366 65 55 agerritsma@groningermuseum.nl www.groningermuseum.nl/zaalverhuur

Business Contact Dagen Noord segmenteert en blijft groeien

Ze komen eraan ‘Ik ken geen beurs waar kennis uitwisselen en informeel netwerken zo goed hand in hand gaan.’ Kijk op het noorden tekende de quote op uit de mond van een vastgoedondernemer, tijdens de Business Contact Dagen Noord (BCDN) 2016. De ondernemer kon volgens beursmanager Hetty Kroes de spijker niet beter op de kop slaan. Want kennis delen en netwerken, daar gaat het om bij de BCDN. En ze komen er weer aan. Op 21 en 22 maart kunnen ondernemers, burgers en buitenlui weer netwerken en geïnspireerd worden tijdens het evenement, dat dan opnieuw worden gehouden in het WTC Expo Leeuwarden. Kernwoorden 2017: groei, vasthouden aan succesformules, uitbouwen van pleinen. 44

De vraag is: hoe doe je dat, doelgroepen bereiken? Hoe zorg je ervoor dat je op een beurs die alsmaar groeit tóch de juiste mensen ontmoet? ‘Segmentatie’, zegt Kroes zonder aarzeling. ‘Onderzoek heeft uitgewezen dat netwerken effectiever wordt wanneer men segmenteert. Precies daarom

lanceren wij tijdens de BCDN diverse pleinen. Er is ook veel vernieuwing en groei, wat ons betreft. Zo komen we in 2017 met een Finance Plein. Diverse bedrijven uit deze sector zullen zich hier presenteren op het gebied van financiering, subsidies en financiële dienstverlening.’ ‘De pleinen zijn uniek voor de

BCDN’, zo stelt beursmanager Hetty Kroes. ‘Je kunt er gemakkelijker je vaste relaties en kennissen ontmoeten. Voor veel zakenmensen levert dat een informeel en prettig ons-kent-ons-sfeertje op, waar veel ondernemers van houden. Tegelijkertijd zijn het geweldige uithangborden.

Een gemeente of andere organisatie kan heel geconcentreerd laten zien wat men allemaal te bieden heeft.’ Succesformules Succesformules als diverse pleinen van gemeenten en de pleinen van SC Cambuur en sc Heerenveen zullen weer van de partij zijn. Zo ook het in het oog springende The White House. ‘Het is een ijzersterke formule’, zegt ondernemer René Spindelaar (oprichter Spinoff; stickers, autobelettering, reclameborden, vlaggen, en meer, red.). ‘Een mooi designplein met moderne uitstraling. Anders dan anders.’

Trump Het zal niemand verbazen dat de naam Trump tijdens menig borrel zal vallen. De nieuwe president van de VS weet overal de gemoederen te verhitten. Voor velen is zijn voorgenomen beleid met betrekking tot de net gemaakte internationale klimaatafspraken een gruwel. Reden temeer om juist nu het duurzaamheidsplein door te zetten, zo moet men bij de BCDN hebben gedacht. Kroes reageert nuchter: ‘Het is volstrekt logisch dat we dit doen. De provincie, de gemeente Leeuwarden, maar ook andere gemeenten hebben de afgelopen jaren samen met tal van innovatieve ondernemers zo ontzettend veel

‘Netwerken wordt effectiever wanneer men segmenteert’ Naar verluidt zullen ook in 2017 weer tal van prominente bedrijven participeren zoals Wurkz uitzendbureau, Technion, Kompas vlaggen en Weedfree milieuvriendelijk onkruidbeheer. Ook de mensen achter het sc Heerenveen-OSSH-plein keken al eerder met voldoening terug op de beurs. ‘De eerste versie in 2016 was een succes’, zo keek eventmanager Nicole Derwig terug. ‘Veel deelnemers, veel bezoekers en vooral ook het forum op de eerste beursdag, met als gast Wim Anker, was populair onder de bezoekers en daarnaast erg gezellig.’ KIJK OP HET NOORDEN

aan het rollen gebracht in deze regio, als het gaat om duurzaamheid. Dat willen we tijdens de BCDN laten zien, op een schitterend plein.’ Ook de RVS & Metaalbranche presenteert zich in 2017 op een speciaal plein. Kroes: ‘Dat vinden we een belangrijke opsteker want de metaalbranche is voor deze provincie natuurlijk ontzettend belangrijk en ook een bieder van veel werkgelegenheid. Dat plein krijgt een industriële uitstraling met een warm karakter.’ www.bcdn.nl

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

BCDN in het kort 71% van de bezoekers is beslissingsbevoegd Gemiddelde bezoekduur is 4 à 5 uur Afgelopen jaar steeg het aantal bezoekers met maar liefst 15% Meer pleinen dan in 2016 Benieuwd naar de standhouders: www.bcdn.nl/deelnemerslijst-en-plattegrond/

Foto: Koos Boertjens

Visitekaartje van het Noorden ‘Friezen mogen trots zijn op hun provincie’, begint Koos Boertjens van Uitgeverij Boertjens en Kroes. ‘Er trekken veel Friezen weg richting de Randstad en dat vind ik zonde. De omgeving hier biedt zoveel mogelijkheden die er in het Westen niet zijn. Die mogelijkheden, die ruimte, laten we zien met een fotoboek als Friesland van boven. Zie het als een visitekaartje van het Noorden.’

Met een dampende kop koffie zitten we aan de eettafel thuis bij Koos Boertjens en Jannie Kroes in Groningen. Omringd door boeken, oude atlassen en nog oudere landkaarten. Boven op de kast, naast de tafel, staat een verzameling boxcamera’s uit het begin van de vorige eeuw, ogenschijnlijk nog in de originele bruinleren hoezen. De passie voor tekst, fotografie en boeken komt je als bezoeker vanuit elke hoek van de kamer tegemoet. Precies de reden waarom Boertjens en Kroes hun uitgeverij vanuit huis runnen. ‘Zo zijn we voor iedereen benaderbaar. 46

Ondernemer of particulier. Een soort papa en mama-business’, zegt Boertjens met een lach. Zowel Boertjens als Kroes hebben al een heel verleden in de boekenwereld. Boertjens schreef meer dan 100 boeken over computergebruik en digitale fotografie en Kroes schreef een aantal boeken voor vrouwen en heeft veel redactiewerk gedaan. Een eigen uitgeverij leek daardoor bijna een logisch vervolg. Helemaal omdat ze ook werden benaderd met vragen over het maken van boeken. Kroes: ‘Met alles wat we hebben

gedaan en de contacten die we hebben, weten we heel goed wat er komt kijken bij het maken van boeken. Twee jaar geleden zijn we de uitgeverij begonnen.’ Familiebedrijf De uitgeverij is een familiebedrijf. Boertjens ontwikkelt concepten, vaak in direct overleg met klanten. Daarnaast vliegt hij regelmatig boven de noordelijke provincies om luchtfoto’s te maken die veelal in boekvorm door de eigen uitgeverij worden gepubliceerd. Zo maakte hij samen met VNO-NCW Noord het boek Het Noorden van

Boven met luchtfoto’s van Groningen, Friesland en Drenthe. Boertjens: ‘In dit boek laten we zien hoe wij werken, wonen en recreëren in Noord-Nederland.’ Jannie Kroes schrijft en redigeert teksten en regelt de externe communicatie. Boertjens’ dochter Feikje is professioneel vormgever en neemt dat deel van de werkzaamheden op zich. Ze werken veel met lokale drukkers en binders en denken graag mee met opdrachtgevers om zo een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de economie in Noord Nederland.

Jannie Kroes

Koos Boertjens

Unieke exemplaren Uitgeverij Boertjens en Kroes biedt ook de mogelijkheid om op verzoek zogenaamde ‘unieke exemplaren’ te laten maken. ‘Als een collega bijvoorbeeld stopt met werken, kan het erg waardevol zijn om een persoonKIJK OP HET NOORDEN

lijk boek met een door ons gemaakte fotoreportage als afscheidscadeau te geven’, geeft Kroes aan. Sinds kort werkt Boertjens ook met augmented reality. Een manier om content in boeken te

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

combineren met digitale content zoals bijvoorbeeld een filmpje. Boertjens: ‘Momenteel gebruiken we deze techniek bij een nieuwe publicatie die we aan het voorbereiden zijn. In het kort werkt het zo. Je richt de camera van je mobiele telefoon op een

deel van het boek en daardoor gaat er een filmpje spelen. Zo blijven we ook bezig met de nieuwste ontwikkelingen.’

www.hetnoordenvanboven.nl www.uitgeverijboertjensenkroes.nl

Topkwaliteit voor een goede prijs As- en naafverbindingen Overbelastingskoppelingen Precisie spandoorns Precisie spanlichamen Slipkoppelingen

琀愀氀攀渀琀爀攀挀爀甀椀琀洀攀渀琀戀攀洀椀搀搀攀氀椀渀最攀渀瘀漀漀爀琀攀挀栀渀椀猀挀栀攀瀀爀漀昀攀猀猀椀漀渀愀氀猀

琀愀氀攀渀琀爀愀欀攀渀琀爀愀椀渀椀渀最 ☀ 挀漀愀挀栀椀渀最瘀漀漀爀琀攀挀栀渀椀猀挀栀攀瀀爀漀昀攀猀猀椀漀渀愀氀猀

Opspantechniek Precisie spanlichaam Precisie spandoorn Spankoppelingen RCS® Remote Control Systems Push/Pull Cables

Ingenieuze oplossingen in de Aandrijftechniek & Opspantechniek

眀眀眀⸀琀愀氀攀渀琀椀渀栀攀琀渀漀漀爀搀攀渀⸀渀氀伀漀欀稀漀ᤠ渀猀椀琀攀㼀䜀愀渀愀愀爀搀攀漀渀琀眀攀爀瀀猀洀椀搀⸀渀氀

Aannemers en ingenieursburo’s staan de komende jaren in Groningen voor een enorme uitdaging: het aardbevingbestendig maken van tienduizenden woningen en andere gebouwen. Pudelko heeft een nieuwe funderingsaanpak voor de problematiek in Groningen. Zijn bedrijf heeft een aardbevingbestendig funderingssysteem ontwikkeld, dat zeker ook ingezet kan worden in Groningen. Pudelko zoekt hiervoor de samenwerking met aannemers , ingenieursburo’s en onderwijs instellingen in de regio.

Timmermannsweg 89 C, 5813AM Venray – Ysselsteyn (NL) T. +31 6 23589672 | info@pudelko-vft.com | www.pudelko-vft.com

RINGSPANN Benelux B.V. Nieuwenkampsmaten 6-15 7472 DE Goor T. 0547 26 13 55 RINGSPANN F. Benelux 0547 26 B.V. 13 54 Nieuwenkampsmaten 7472 DE Goor E. 6-15, info@ringspann.nl T. 0547 26 13 55I. | www.ringspann.nl F. 0547 26 13 54 E. info@ringspann.nl | I. www.ringspann.nl

TEKST EN FOTOGRAFIE: ERIK RIENSEMA

RBO realiseert beroepsgerichte ontwikkeling Stond RBO vroeger voor Regionaal Bureau Onderwijs, tegenwoordig betekent het Realiseert Beroepsgerichte Ontwikkeling. ‘Wij brengen organisaties en hun medewerkers in beweging. We helpen ze aan te passen in een voor iedereen snel veranderende omgeving, met nieuwe wettelijke eisen of wensen van klanten’, aldus Marieke Abbink. Zij was tot voor kort commercieel directeur van RBO en staat sinds januari aan het roer van de organisatie, die verhuisd is naar een nieuwe locatie aan de A7 tussen Groningen en Hoogkerk. Marieke Abbink, die in de noordelijke netwerken bekendheid geniet als commercieel bestuurslid van Donar, werkt hier samen met 25 onderwijs-, HR- en subsidie-experts. Onder meer aan een nieuw project, waarbij vluchtelingen (statushouders) met competenties worden begeleid naar de juiste plek: daar waar er behoefte is aan mensen met deze competenties. In Emmen is onlangs een pilot met succes afgerond. Doorontwikkeld RBO is één van de 27 voormalige regionaal bureaus onderwijs, medio jaren ’80 in elke arbeidsregio opgericht om kwetsbare mensen met behulp van scholing en ontwikkelactiviteiten in beweging te krijgen. In de jaren ’90 verdwenen bijna alle RBO’s door het stopzetten van subsidie, maar Groningen ging door en bestaat nog als enige. ‘We KIJK OP HET NOORDEN

hebben ons doorontwikkeld en hoewel we nog steeds een stichting zijn, zonder winstoogmerk, kunnen we onze eigen broek ophouden en hebben we een solide positie op de markt verworven. We werken voor gemeenten, uwv’s en andere instellingen en bedrijven in het hele land.’ Een RBO-traject begint altijd met de zogeheten ‘vlootschouw’. ‘Daarmee brengen we capaciteiten en talenten van mensen in kaart. Vervolgens beoordelen we wat er voor de toekomst nodig is op het gebied van scholing, loopbaantrajecten of reorganisatie. Daarna adviseren we de organisatie en helpen we de beweging te realiseren. Dat doen we als makelaar. We verzorgen zelf geen opleidingen, maar halen er de juiste partijen bij, uit ons uitgebreide netwerk.’

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Statushouders RBO heeft in de afgelopen 30 jaar een stevig netwerk opgebouwd, in het hele land. Het zwaartepunt zit wel in Noord-Nederland, waar allerlei projecten worden geïnitieerd. Zoals in Emmen, waar onlangs in samenwerking met FNV en Vluchtelingenwerk NoordNederland een pilot is gestart. ‘Het is vaak moeilijk te achterhalen wat statushouders voor werk kunnen doen en bijvoorbeeld wat de betekenis is van hun diploma’s die ze in eigen land hebben verworven. Testen met veel invulformulieren werken vaak niet voor deze doelgroep. In Emmen zijn we er heel praktijkgericht mee bezig gegaan. We gingen bijvoorbeeld met een lasser naar een bedrijf toe, om ter plaatse te beoordelen wat hij kan. Vervolgens hebben we een gericht advies gegeven, dat voor zowel bedrijven als de

persoon zelf begrijpelijk is. Door alleen nog een korte cursus voor een certificaat te volgen, kan deze kandidaat snel aan het werk, met name ook omdat er aan lassers een groot tekort is. Zonder deze concrete hulp had hij nu waarschijnlijk nog thuis gezeten. En zo hebben we in Emmen van een groep van circa tien statushouders met uiteenlopende beroepen in kaart gebracht wat ze kunnen en wat eventueel nog nodig is om hen aan werk te helpen. De eerste reacties van alle betrokkenen zijn enthousiast; we zijn nu aan het kijken hoe we dit verder kunnen uitrollen in het land. Meerdere gemeenten en uwv’s willen hierover met ons in gesprek.’

Info: www.rbo.nl

Beveiliging op maat!

3D laserscannen

Objectbeveiliging Evenementenbeveiliging Hondenbeveiliging Horecabeveiliging AD HOC Diensten Winkelsurveillance VCA/BHV Diensten Bouwbewaking Verkeersregelaars

security-noord.nl

[t] (0512) 51 56 47 www.museumdrachten.nl

Museumplein 2 9203 DD Drachten

Richterlaan 3-10 Drachten | 0512 - 35 88 04 | info@security-noord.nl

mobiel: 06-51 75 72 61

MO Engineering Bramerstraat 77

m.oppedijk@mo-engineering.nl

8523 NJ Idskenhuizen

www.mo-engineering.nl

Van Rijn Techniek BV machinebouw en besturingstechniek

Dé aandrijfspecialist voor uw industrie ● ● ● ●

DaDa n Beeldende kunst Interbellum n thijs/evert rinsema n Internationale collectie n Kurt Schwitters n De Stijl n theo van Doesburg n Ids Wiersma n Sierd Geertsma n h.n. Werkman n

openingstijden: di t/m zo 11-17 uur

GRATIS TOEGANG MUSEUMSHOP EN -CAFÉ

● ● ● ● ● ● ●

Ontwikkeling van nieuwe machines en oplossingen Onderhoud en reparatie van productiemachines Elektrotechniek Pneumatiek Aandrijvingen Besturingstechniek Mechanische techniek Glasvezeltechniek Camerabewaking Advies op het gebied van productieautomatisering 24-uurs service voor uw productie

sisalstraat 53 • 8281 JJ Genemuiden • T 038 38 59 556 • info@vanrijntechniek.nl

www.vanrijntechniek.nl

TEKST: ERIK RIENSEMA

ZorgpleinNoord: smeerolie voor de grootste banenmachine De maatschappelijke en politieke aspecten van de sector zorg en welzijn staan voortdurend in de belangstelling. Minstens zo belangrijk is echter de economische factor van deze sector, die met 55.000 banen veruit de belangrijkste werkgever in het Noorden is. Voor deze banenmachine is het in Haren gevestigde ZorgpleinNoord de smeerolie. Met als speerpunt een vacaturebank (vorig jaar maar liefst 6000 vacatures) en daarnaast advies, voorlichting en onderzoek op het gebied van arbeidsmarkt, arbeidsmobiliteit en onderwijs. Onder leiding van directeurbestuurder Ida Grasdijk zijn 24 mensen daar dagelijks mee bezig, voor en namens de 250 aangesloten zorgen welzijnsorganisaties in Groningen, Friesland en Drenthe. Bij de afdeling arbeidsmarkt en onderwijs worden de ontwikkelingen op dit terrein nauwgezet in de gaten gehouden en waar nodig wordt actie ondernomen: ‘We zien dat er door de vergrijzing en de geringe instroom van jongeren tekorten dreigen te ontstaan aan bepaalde specialismen. Dat kaarten we aan bij het onderwijs, dat er tijdig op in kan springen. Ook adviseren we KIJK OP HET NOORDEN

de overheid, zowel op lokaal niveau als op landelijk niveau. Dat laatste via een koepelorganisatie waarvan we deel uitmaken.’ Onderzoek In het verlengde hiervan sluiten steeds meer gemeenten zich bij ZorgpleinNoord aan: ‘Zij zoeken naar hun rol, sinds de transitie in de zorg en welzijn, waarbij er veel meer op het bordje van de gemeenten is gekomen. Wij kunnen ze daarbij helpen, met onze adviezen en onderzoeksresultaten.’ De eigen vacaturebank van ZorgpleinNoord is daartoe een belangrijke bron: ‘We houden sinds 2005 maandelijks de arbeidsmarktontwikkeling bij, per branche en per functie.’ Innovatie en techniek ZorgpleinNoord werkt in eerste instantie met en voor de 250 aangesloten organisaties, maar kijkt nadrukkelijk ook daarbuiten

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

rond, in de noordelijke zakelijke netwerken: ‘We zijn geïnteresseerd in innovatie en techniek, duurzaamheid, het werven van hoogopgeleid personeel en tal van economische ontwikkelingen. We kijken wat we daarvan kunnen toepassen in onze sector.’ Want zorg is méér dan handen aan het bed: ‘Zorg is ook zeer hoogstaande technologie, met inzet van ict, en allerlei facilitaire werkzaamheden op hoog niveau. Dat is iets wat we ook duidelijk proberen te maken aan jongeren en ook aan jongens die voor hun beroepskeuze staan een andere kant van de zorg te laten zien. We organiseren bijvoorbeeld gastlessen door zorgmedewerkers, die vertellen wat er allemaal bij komt kijken. We zijn tevens penvoerder van

Zorgpact-Noord, waarin overheid, onderwijs en organisaties samen werken aan een toekomstbestendige zorg, met onder meer aandacht voor good practices.’ Nationale Week van Zorg en Welzijn De voorlichting van ZorgpleinNoord draait jaarlijks op volle toeren tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn, die dit jaar van 13 tot 18 maart wordt gehouden. Met activiteiten in het hele Noorden, gericht op versterking van het imago van de sector. ZorgpleinNoord nodigt ondernemers, overheden en organisaties van harte uit om er een steentje aan bij te dragen of om deel te nemen aan een activiteit. Info: www.zorgpleinnoord.nl

Verkoop, Verhuur en Installatie Totaalleverancier op het gebied van licht, geluid en beeld

Wij adviseren u graag! Australiëweg 8 9407 TE Assen 0592 – 342098 www.dialgb.nl

Uw adviseur en outsourcingspartner voor opleiding en ontwikkeling De kwaliteiten van uw mensen zijn cruciaal voor het succes van uw organisatie. RBO brengt kennis en competenties van medewerkers in lijn met uw beleid en ontzorgt u volledig in de organisatie van uw opleidingsactiviteiten. Dat kan een kostenbesparing opleveren van maar liefst 30%! >> Scholings- en ontwikkeladvies >> Inkoop en organisatie van scholing >> Toetsen en valideren van kennis en ervaring >> Support bij de aanvraag en verantwoording van subsidies

RBO is de trotse winnaar van de Nationale Business Succes Award 2016 in de branche ‘Broker/Beroepsopleidingen’.

TEKST: ERIK RIENSEMA

Transport & Logistiek ontdekt HeBu Synergy Bedrijven in de sector Transport & Logistiek ontdekken in toenemende mate HeBu Synergy. Het Groningse bureau is landelijk actief op het gebied van uitzenden, detacheren, payrolling, werving en selectie van personeel, alsmede bemiddeling in zzp-opdrachten. Het bureau hecht aan langdurige relaties, het grootste deel van de klanten bij de start in 2006 wordt nog steeds bediend. Van oudsher in de sectoren Techniek en Personenvervoer. Vanuit deze laatste sector is de stap naar Transport & Logistiek klein en dat blijkt. Oprichters en eigenaars Gerard Heeringa en Peter Burger weten vanaf het begin grote landelijke spelers in met name het personenvervoer aan zich te binden. Niet alleen vanwege hun kennis van zaken binnen deze branche, maar ook door van meet af aan een complete dienstverlening te bieden: ‘Wij ontzorgen de opdrachtgevers op alle fronten. Dat is onze toegevoegde waarde. We horen vaak ‘regel dat maar even’ en dat doen we. Zoeken, selecteren, gesprekken voeren, onderhandelen, zorgen dat de papier in orde zijn en

waar nodig investeren in de mensen. Door ze de juiste opleiding te laten volgen. Zodat de opdrachtgever er zeker van kan zijn dat de juiste persoon op de juiste plek terechtkomt, met de juiste papieren.’ Opleidingstrajecten In de afgelopen jaren heeft HeBu Synergy een sterk netwerk opgebouwd bij opleidingsinstituten, met name verkeersscholen. Menig buschauffeur heeft via het Groningse bureau het vak

geleerd en is daarna aan de slag gegaan bij verschillende opdrachtgevers. Daarnaast leidt het bureau ook vrachtwagenchauffeurs op voor transportondernemingen en is de sector Transport & Logistiek nu opnieuw een speerpunt geworden. In het verleden was HeBu Synergy ook al actief in deze sector, maar door de crisis lag de vraag naar vrachtwagenchauffeurs jarenlang stil. Nu neemt de vraag weer toe, vooral op het gebied van binnenlands vervoer. Geheel volgens de wens van de klant leidt HeBu Synergy kandidaten op tot gekwalificeerd vrachtwagenchauffeur, die na voltooiing hiervan direct aan de slag kunnen. Daarnaast beschikt HeBu Synergy al over een groot bestand aan kandidaten met de vereiste papieren, die direct aan de slag kunnen in het goederenvervoer. Nuchtere noordelijke werkwijze HeBu Synergy hanteert van oudsher een nuchtere noordelijke werkwijze. Dat slaat ook

KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

aan in de techniek, met name bij het midden- en kleinbedrijf. ‘Onze medewerkers hebben veel kennis van de operationele processen die zich afspelen binnen de techniek. Hierdoor kunnen wij als toeleverancier van flexibel personeel een actieve bijdrage leveren aan de continuïteit en kostenbesparing bij onze klanten. We zorgen voor uitvoerende vakkrachten, maar bijvoorbeeld ook administratief personeel.’ Keurmerk HeBu Synergy is geregistreerd bij de Stichting Normering Arbeid (SNA), dat een onafhankelijk keurmerk voert voor ondernemingen die arbeid inlenen of werk uitbesteden. ‘We respecteren cao’s, gaan netjes met mensen om en betalen tijdig. Eigenlijk is het heel simpel: afspraak is afspraak, de facturering moet kloppen. Geen verrassingen. Ons streven is een langdurige samenwerkingsrelatie op te bouwen met als uitgangspunt de toegevoegde waarde voor onze klanten.’ 53

TEKST EN FOTOGRAFIE: ERIK RIENSEMA

De kunst voelt zich thuis in het Huis voor de Kunst In Veendam staat een huis, waar de kunst zich thuis voelt. Waar topwerken hangen en staan, uit heden en verleden. Zoals in een museum. Maar het is geen museum. Of een galerie. Maar het is ook geen galerie. Het is gewoon een huis. Nou ja, gewoon: een schitterende villa in jaren ’30 stijl. Kunstverzamelaar Jan Starke uit Veendam heeft het in 2010 laten bouwen om er twee jaar later het Huis voor de Kunst te beginnen. Een huis, niet om in te wonen, maar om in te exposeren, musiceren en delibereren. ‘En om de kunst dichter bij de mensen te brengen’, benadrukt Starke. ‘Want dat is mijn doel.’ KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Het Huis voor de Kunst heeft in zijn korte bestaan inmiddels een behoorlijke reputatie opgebouwd - onder meer dankzij RTL 4 - en het lukt Starke aardig om zijn doel te bereiken. Internationaal, zelfs. Dat is niet voor niets, want de Veendammer heeft sinds zijn twintigste een aardige kunstcollectie opgebouwd waaruit hij kan putten voor de exposities. Er hangen werken van onder meer Jan Davidsz de Heem (1606-1684), Guido Reni (1575-1642), Abraham van Beyeren (1620-1690) en David Teniers II (1610-1690). En van De Ploeg, want enig chauvinisme is de Veendammer niet vreemd. Maar bovenal hangt er een hele mooie sfeer. Een huiselijke sfeer. Met open haard, behaaglijke tapijten en een concertvleugel. Thuis voelen ‘Je moet hier helemaal niks, behalve je thuis voelen, is ons credo’, vertelt Jan Starke bij het knapperende houtvuur. ‘Dat huiselijke is heel belangrijk. Kunst- en muziekliefhebbers zijn gewend om naar musea, galeries en theaters te gaan. Verreweg de meeste kunst is echter niet voor zo’n setting gemaakt maar voor expositie of uitvoering in huiselijke kring.

Voor in de eet- of slaapkamer. Of een andere intieme ruimte in huis, speciaal ingericht voor de kunst- en cultuurliefhebber. Daarom moet je de kunstwerken ook in die sfeer beleven. En die hebben we hier gecreëerd.’ Enthousiaste verhalen De huiselijke sfeer maakt het Huis van de Kunst uniek. Veendam mag er trots op zijn - en is dat ook, zoals Veendammer Jan Starke dat zelf is. Enthousiast leidt hij - of één van de vrijwilligers - bezoekers rond en vertelt er de prachtigste verhalen bij. Niet alleen over de kunstenaar en het kunstwerk, maar ook over hoe het in

Veendam? ‘Omdat Veendam het verdient, zeg ik dan altijd. Veendam worstelt nog steeds met een imagoprobleem, maar dat is eigenlijk niet nodig. Het zijn vooral de mensen uit de regio zelf die deze vraag stellen. Mensen van ver, uit binnenen buitenland, doen dat niet. Zij horen van het Huis voor de Kunst en komen hier naartoe. Ze komen voor de kunstwerken, voor de beleving, voor het unieke karakter van dit huis. En zonder uitzondering is iedere bezoeker enthousiast en positief, ook over Veendam. Wat een sfeer, wat een entourage, hoor je dan.’

‘Je moet hier helemaal niks, behalve je thuis voelen’ Veendam terechtgekomen is. Hoe het gerestaureerd is. Een bezoek aan het Huis voor de Kunst is daarom een ware beleving. Dat kan op afspraak, maar ook tijdens één van de vele kleinschalige culturele evenementen die er worden gehouden. Er is bijna elke week wel iets te doen.

Pure promotie voor Veendam, dus. Niet voor niets is Starke in 2015 uitgeroepen tot Veendammer van het Jaar. ‘We werken in Veendam ook prima samen met alle partijen. Samen staan we sterk. Er gebeuren hier veel mooie dingen, er zit hier veel talent. Ik geloof in dit gebied.’

Promotie voor Veendam Starke krijgt vaak de vraag voorgeschoteld: Waarom in

Bedrijfsuitjes Bedrijven en instellingen hebben het Huis voor de Kunst

inmiddels ontdekt als zeer bijzondere entourage voor uitjes en events. Dat kan, inclusief catering. In de grote kamers worden in een handomdraai - stijlvolle - tafels en stoelen neergezet, zodat er gegeten en gespeecht kan worden tussen de kunstwerken. Indien gewenst met een kunstenaar erbij. Bijvoorbeeld de talentvolle Carolien van Olphen, die vanaf 22 april een soloexpositie heeft in het Huis voor de Kunst. Gouden Eeuw Het komende lustrumjaar staat in het teken van de Gouden Eeuw. Er worden topstukken van zeventiende-eeuwse meesters geëxposeerd; onder wie de eerder in dit artikel gememoreerde schilders. Starke, conservator Jaap Nijstad en de vrijwilligers hebben in de afgelopen maanden hard gewerkt om de mooiste verhalen op te duiken over de werken die er dit jaar hangen. We zullen daar nog veel over vernemen het komende jaar. Het Huis voor de Kunst is te vinden aan de Stationsstraat 10 in Veendam. Zie ook www.huisvoordekunst.com

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA Maarten Baas Groninger Museum campagnebeeld Hide & Seek Foto: Lisa Klappe

Maarten Baas, Grandfather clock self portrait, detail, 2015, serie Real Time

Hide & Seek, Maarten Baas

Het Groninger Museum presenteert de eerste grote solotentoonstelling van ontwerper Maarten Baas (1978). Hide & Seek, Maarten Baas laat het veelzijdige werk zien van een van de bekendste Nederlandse ontwerpers. Naast series als Clay en Smoke, waarmee Baas wereldberoemd werd, is ook nieuw werk te zien. KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Baasâ&#x20AC;&#x2122; ontwerpen bevinden zich op het snijvlak van kunst en design en staan bekend als conceptueel, humoristisch, rebels en theatraal. Hide & Seek, Maarten Baas is een overzicht van zijn belangrijkste werk van de afgelopen vijftien jaar. Maarten Baas studeerde in 2002 af aan de Design Academy Eindhoven met de serie Smoke, waarbij hij meubilair verbrandde en vervolgens met een transparante epoxy-laag behandelde, waardoor het weer bruikbare meubelen werden. Clay bestaat uit handgemaakte meubelen die gemaakt zijn van synthetische klei. Een ander sprekend voor-

beeld van zijn werk is het baanbrekende Real Time (2009): een klok waarop elke minuut door een man in een blauwe overall opnieuw geschilderd en weer weggehaald wordt. Baas combineert hiermee theater, kunst, film en design. www.groningermuseum.nl

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA

Beladen landschap: van Kiefer tot Ristelhueber Auschwitz, Lampedusa en Aleppo. Plaatsen die in ons collectieve geheugen gegrift staan. Geweld, oorlog en conflict teisteren deze plekken en laten hun sporen na, soms zichtbaar, soms onzichtbaar. Beladen landschap: van Kiefer tot Ristelhueber toont de verbeeldingen van ‘beladen’ landschappen door vijftien kunstenaars. Voor Anselm Kiefer is heel Duitsland als landschap besmet. In de tentoonstelling is zijn werk Bilder-Streit te zien. Met typerende materialen als linoleum, olieverf, zand en jute toont hij zijn behoefte aan een nieuwe Duitse identiteit. Waar Kiefer een zoektocht verbeeldt, legt Sophie Ristelhueber letterlijk de be-

staande sporen van conflict vast. Haar werk Fait laat de ogenschijnlijk serene overblijfselen van de eerste Golfoorlog in Koeweit zien. Er is werk te zien van Francis Alÿs, Armando, Hans Citroen, Hannah Collins, Ori Gersht, Charles Heller en Lorenzo Pezzani, Marcel van

Bilder-Streit, 1980, prent, linoleumsnede, olieverf, zand en zwart-witfoto op jute Collectie Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam

Hoorn, Anslem Kiefer, Mathieu Knippenbergh, M.I.A., Raquel Maulwurf, Johan Nieuwenhuize, Olphaert den Otter, Karin Peulen en Sophie Ristelhueber. De tentoonstelling is tot en met 4 juni te bezoeken in het Fries Museum. www.friesmuseum.nl

GRONINGEN | FRIESLAND | DRENTHE MUSEUMPAGINA

Arnout van Albada - À Point Tot en met 25 juni presenteert het Drents Museum werk van een van de beste stilleven schilders van Nederland. De tentoonstelling Arnout van Albada - À Point laat zien waar dit oordeel op gebaseerd is: Arnout van Albada (1968) geeft doodnormale objecten, voornamelijk etenswaren, een eigen podium. Van Franse kazen tot frambozen en van pudding tot gerookt spek: door Van Albada’s stillevens krijgen ze een bijzondere status. À Point is de titel van de tentoonstelling, een Franse culinaire term voor ‘net gaar’. ‘Mijn onderwerpskeuze wordt bepaald door wat ik mooi, lekker of aantrekkelijk vind’, zegt Van Albada. Met oog voor detail legt hij vervolgens subtiele contrasten in kleur, vorm en materiaal vast en geeft etenswaren en hun verpakkingen iets magisch. Zo kun je Van Albada’s geschilderde puddingen bijna proeven. www.drentsmuseum.nl

Arnout van Albada, Slavinken, 2010, eitempera en olieverf op paneel, 28 x 32, particuliere collectie

Arnout van Albada, Frambozenpudding, 2013, eitempera en olieverf op paneel, 25 x 29 cm, particuliere collectie

KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

Arnout van Albada, Jamon Iberico Pedroches, 2016, eitempera en olieverf op paneel, 105 x 74 cm, collectie Drents Museum

Groninger toparchitect A. Th. van Elmpt

Tot hulp en troost

Over de Groninger architect A.Th. van Elmpt (1866-1953) was tot nu toe weinig bekend. Er is wel summier over hem en zijn werk geschreven, bijvoorbeeld over enkele spraakmakende gebouwen in de stad Groningen, zoals Huize Tavenier, de Friesch-Groningsche Hypotheekbank (nu het Van Elmpthuis) en over zijn regelmatig toegepaste art nouveau-bouwstijl. Uit onderzoek voor dit boek komt Van Elmpt tevoorschijn als een grote persoonlijkheid die behalve als architect ook maatschappelijk en binnen de katholieke gemeenschap actief was en veel gezag en draagvlak had.

Het Heiligen Geest Gasthuis - ook wel Pelstergasthuis - is een oase van rust in de Groninger binnenstad. Regelmatig waagt een nieuwsgierige toerist zich door één van de poorten om vervolgens te stuiten op een haast dorpse idylle. Juist aan die passerende reizigers dankt het gasthuis zijn bestaan. Wie in de middeleeuwen door de Herepoort de stad binnenkwam, zag de brede afslag die recht naar het gasthuis voerde. Vooral pelgrims die Groningen aandeden op bedevaart naar het reliek van Johannes de Doper in de Sint Maartenskerk zullen er onderdak en verpleging gevonden hebben. Een eerste vermelding dateert uit 1267.

Het Heiligen Geest Gasthuis in Groningen

Bertus Fennema | Prijs: € 22,50 IJnte Botke e.a. | Prijs: € 24,95

Van Wierhuizen tot Achlum Honderd jaar archeologisch onderzoek in terpen en wierden De Vereniging voor Terpenonderzoek bestaat in 2016 honderd jaar. Ter gelegenheid daarvan werd het jubileumboek gepresenteerd: in deze rijk geïllustreerde uitgave wordt in veertien bijdragen een overzicht gegeven van de archeologie van het terpen- en wierdengebied van Noord-Nederland. Annet Nieuwhof (redactie) | Prijs: € 25

De schilders van de Ploeg 5 juni 1918. In Groningen vindt een historische vergadering plaats. Kunstenaars Jan Altink, Toon Benes, Johan Dijkstra, Willem Reinders en Jan Wiegers willen tot een samenwerking komen van Groninger artiesten. Het was Altink die de naam voorstelde: de Ploeg moest de braakliggende Groninger kunstakkers omploegen en ontginnen als het landschap zelf. Tijdens de eerste tentoonstelling in 1919 waren 111 werken te bewonderen van twintig exposanten. Naast de oprichters sloten rond die tijd ook andere kunstenaars zich aan bij de Ploeg: Jan Jordens, George Martens, Alida Pott en H.N. Werkman. Jikke van der Spek | Prijs: € 19,95

Mangup Milko Het voetballeven van kwajongen Milko Djurovski Al vroeg kreeg hij van z’n dorpsgenoten zijn bijnaam: Mangup Milko. Kwajongen Milko. Dat is hij altijd gebleven. De voetballer groeide op in een klein Macedonisch dorp, knokte zich met broer Bosko tussen lijmsnuivende leeftijdgenoten naar het eerste van Rode Ster Belgrado en kwam in 1990 bij FC Groningen terecht. Hij haalde toen vanwege zijn gedrag zo’n zes keer per week de krant. Dat ging meestal niet over voetbal. Herman Sandman | Prijs: € 19,95

BOEKHANDEL GODERT WALTER Oude Ebbingestraat 53, 9712 HC Groningen T. 050 312 25 23 info@godertwalter.nl www.godertwalter.nl

Jip en Janneke yn it Frysk

Laurence is de dochter van de schilder Lawrence Alma-Tadema (1836-1912). Ze woont met haar ouders, zusje Anna, juf, personeel en hond Brio in een groot en bijzonder huis in Londen en vertelt in dit boek hoe het is om de dochter van een beroemde kunstenaar te zijn. Het boek bevat een tijdlijn, stamboom en een los klein scrapbook met informatie. Van cicra 8 tot en met 10 jaar.

Alle avonturen van de ultieme kleutervriendjes Jip en Janneke zijn nu ook in het Fries verschenen in een vlotte vertaling van Ytsje Steen.

BOEKEN

Wonen in een schilderij

Annie M.G. Schmidt, illustraties Fiep Westendorp | Prijs: € 26,50

Lida Dijkstra | Prijs: € 15,95

Doopsgezinden in Friesland 1530-1850

Een meerkoet in mijn oog Wie een meerkoet in zijn oog krijgt, heeft een bijzonder verhaal te vertellen. Dit boek is bijna een roman, maar ook bijna een populairwetenschappelijk curiositeitenkabinet in de stijl van Oliver Sacks en Kees Moeliker. En het is bijna een verzameling taalgrappen zoals van Herman Finkers. Geen van die etiketten past echter helemaal. Een fascinerende en humoristische beschrijving van de manier waarop onze hersenen en wijzelf reageren op plotselinge, ernstige oogschade.

In dit boek schetst historicus Cor Trompetter het ontstaan van de doopsgezinde beweging in Friesland, met als centrale figuur de ex-katholiek geestelijke Menno Simons. Hoe kon een minderheid als de doopsgezinden in de zeventiende en achttiende eeuw toch zo’n belangrijk stempel drukken op ons geestelijk erfgoed? Doopsgezinden stonden in politieke zin aan de kant, werden vervolgd en toch speelden ze een buitengewone rol op economisch en cultureel gebied. Cor Trompetter | Prijs: € 15

Henk Wolf | Prijs: 17,50

Hait - portret van een hemd

Het Klompenboek

Hendrik Elings heeft zijn vader geschilderd toen hij de ziekte van Alzheimer had: ‘Al die jaren ben ik hem blijven schilderen. Hij werd ouder en zijn lichaam kreeg het uiterlijk dat bij ouder worden hoort... brozer, krommer, magerder. Maar altijd dat witte hemd dat trouw de contouren van het verouderde lijf bleef volgen. Z’n lichaam veranderde, het hemd bleef hetzelfde, maar kreeg op den duur een andere lading; één van verval... van vervlogen dagen.’

Klompen roepen vaak gevoelens van nostalgie op. Toch is de klomp helemaal van deze tijd. Het Klompenboek toont een overzicht van alle soorten klompen in Nederland: van klompen uit Friesland of uit Zeeland tot ijsklompen uit Marken, klompen uit de oorlog of rietsnijdersklompen. Het boekje geeft door middel van een beeldverhaal ruim inzicht in hoe klompen worden gemaakt. Ook laat het zien hoe praktisch klompen kunnen zijn in het alledaags werk.

Hendrik Elings | Prijs € 20

Jan van Friesland | Prijs: € 15

AFÛK - FRYSKE BOEK- EN TAALWINKEL Bûterhoeke 3, 8911 DH Ljouwert/Leeuwarden T. 058 234 30 70 ynfo@afuk.nl www.afuk.nl

KIJK OP HET NOORDEN

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

FOTOGRAFIE: NEEKE SMIT

’s Werelds snelste schaatsshow Op woensdag 15 maart vindt de tweede editie van De Zilveren Bal plaats in een prachtig uitgelichte Elfstedenhal in Leeuwarden. De Zilveren Bal is een evenement met een knipoog naar het verleden. In de achttiende eeuw kwam het kortebaanschaatsen opzetten in Friesland. ‘Sprinten, rechttoe, rechtaan, man tegen man.’ Dat is volgens toernooidirecteur Jan Ykema de essentie van het schaatsen. De Zilveren Bal brengt het eeuwenoude kortebaanschaatsen op een innovatieve en moderne manier terug op de schaatskalender. Schaatsspektakel Met een dj, showverlichting en de beste sprinters van de wereld is spektakel gegarandeerd. Telkens strijden er drie absolute toppers tegen elkaar voor een plek in de volgende ronde. 62

Uiteindelijk blijven de drie snelste dames en heren over. In de finale maken zij uit wie er met de unieke zilveren bal naar huis

nieuwe Friese traditie worden. De Zilveren Bal wil zoveel mogelijk Friezen het nieuwe schaatsen laten ervaren. Dat geldt

‘Sprinten, rechttoe, rechtaan, man tegen man’ gaan. Het publiek staat tijdens de race direct tegen de kussens en voelt het ijs bij de start opspatten! Absolute topsport in combinatie met uniek entertainment levert gegarandeerd een geweldige avond op! Fries evenement Het moet niet blijven bij een knipoog naar de Friese schaatsgeschiedenis. Het moet een

voor schaatsfans, talenten van de toekomst, maar ook ondernemers. Het evenement biedt unieke zakelijke mogelijkheden. Ondernemers kunnen genieten van een heerlijke avond met een winters buffet, het beste zicht op de wedstrijd en mogelijkheden voor een praatje met de topschaatsers en andere onder-

nemers uit Friesland. Ook zijn er mogelijkheden om uw bedrijf echt aan De Zilveren Bal te verbinden en op deze manier zichtbaar te zijn tijdens het evenement. Tickets en meer informatie over sponsoring is te vinden op www.dezilverenbal.nl.

Gilmore Junio, winnaar De Zilveren Bal 2016 (mannen): ‘Ik heb nog nooit zoiets gaafs meegemaakt in m’n schaatscarrière. Het publiek was meer dan geweldig!’

WILDLANDS ADVENTURE ZOO EMMEN

Leeuwenwelpjes in Serenga De leeuw is de enige katachtige met een sociale levenswijze en de leeuwen in Emmen laten dat ook prachtig zien. De moeder van de welpjes bepaalt wie in de buurt van haar jongen mag komen. Eerst mochten alleen de oudere zussen van de welpen wat dichterbij komen en even heel voorzichtig snuffelen. Zo’n kennismaking met heel jonge welpjes is voor deze jonge leeuwinnen belangrijk. Zo leren ze hoe ze moeten omgaan met welpjes zodat ze in de toekomst ook zelf een goede moeder kunnen zijn.

KIJK OP HET NOORDEN

Bij vader in de manen De tante en de vader van de jonge leeuwtjes kwamen in zicht toen de jongen al wat meer rondliepen om hun omgeving te verkennen. Dat was wat spannend, want mannetjesleeuwen in het wild doden wel eens welpjes als dat niet hun eigen jongen zijn. Gelukkig liet deze vader zich van zijn beste kant zien. Zijn nakomelingen mochten zelfs in zijn weelderige manen klimmen en in zijn staart bijten om daarna lekker veilig tussen zijn voorpoten te gaan liggen. Zo hoort het,

LEES HET MAGAZINE OOK ONLINE VIA WWW.KIJKOPHETNOORDEN.NL EN VOLG ONS VIA

want de taak van de volwassen mannetjesleeuw in een troep is het beschermen van leeuwinnen en hun nakomelingen. In de buitenlucht Toen de welpjes de mogelijkheid kregen ook in hun buitenterrein rond te lopen, maakten ze daar onmiddellijk gebruik van. Voor de gasten van WILDLANDS een spannende gebeurtenis, vooral toen de welpjes heel dicht bij het water kwamen. Er zijn op diverse plaatsen takkenbossen en boomstammetjes op de oevers aangebracht om de welpjes houvast te bieden voor het geval ze te water zouden raken. Natuurlijk verliest de moeder haar jongen geen moment uit het oog. Dat valt niet altijd mee, want één van de

TEKST: WIJBREN LANDMAN

In de kraamkamer van de Leeuwenberg in Serenga, de hete en droge wereld in WILDLANDS, zijn eind november drie leeuwenwelpjes geboren. Het zijn alle drie vrouwtjes. Net als in het wild zonderde de moeder zich af van de troep om in alle rust haar jongen ter wereld te brengen. De eerste weken bleven ze achter de schermen en deden niet veel meer dan bij hun moeder drinken en slapen, maar al gauw begonnen de kleintjes hun omgeving te verkennen en liepen ze de hele kraamkamer door. Daar kregen ze regelmatig de rest van de troep leeuwen op bezoek. welpen is veel ondernemender dan de andere twee met als gevolg dat ze soms ver van elkaar op onderzoek uit zijn. Gelukkig zijn ook de andere leden van de troep actief bezig met de jongen en ook vader houdt alles - weliswaar van een afstandje - in de gaten. Samen eten De leeuwen krijgen hun voedsel buiten op de Leeuwenberg. Grote delen van prooidieren liggen dan her en der verspreid. De welpjes eten er nu nog niet van maar ze zijn wel nieuwsgierig en snuffelen en likken aan de karkassen. Als ze daarop uitgekeken zijn, vermaken de welpjes zich uitstekend met klauteren, stoeien en spelen tot groot genoegen van de toekijkende gasten.

AGENDA

Expositie Face-Time TOT 1 SEPTEMBER Op het terras van DOT Groningen, in het hart van het Ebbingekwartier, is de foto-expositie Facetime te zien van fotografen Annet Eveleens, Benno de Laets, Caroline van der Schaaf en Linda Huvenaars. De expositie is tot stand gekomen onder begeleiding van Sabina Theijs, fotografiecoach bij De Fotolocatie. www.defotolocatie.nl Locatie: DOT Groningen, Vrydemalaan 2 in Groningen. DOT is zeven dagen per week geopend vanaf 11.00 uur.

Expositie diverse kunstenaars TOT EN MET 15 APRIL Diverse kunstenaars exposeren in Galerie Staal & Steen in Exmorra. Naast de beelden van Anna Akke Fopma en haar cursisten wordt hier ook werk gepresenteerd van Joke Ket (schilderijen), Agnes Heegsma (schilderijen), Akke Klijnstra (schilderijen), Agatha Roozendaal (keramiek), Simon Schellevis (siersmeden), Ingrid Brunsting (klei), Herma Bovenkerk (brons) en Lies Schotanus (brons). www.staalensteen.nl

Wonen&Co de beurs toont lef 16 TOT EN MET 19 MAART Of je nu een trendvolger bent of niet, ongemerkt bepalen woontrends wat we wel en niet mooi vinden. Onder de noemer ‘Trend’ staan de twee grote woonexpo’s van Wonen&Co de beurs dit jaar in het teken van warme kleuren, een beetje urban gypsy en boho chic, natuurlijke materialen (als kurk) en groen. Groen is booming!

Els Amman, een bonte droom TOT EN MET 28 MEI Het Veenkoloniaal Museum Veendam organiseert in samenwerking met het CBK Groningen een grote solotentoonstelling met werk van Els Amman (Leiden, 4 september 1931 - Groningen, 4 augustus 1978). Els Amman kreeg op de academie in Den Haag les van Paul Citroen. Met kleurrijke figuren en zwevende fantasiedieren is haar oeuvre als een bonte droom. Amman liet een groot oeuvre na van zo’n 2000 werken. In Veendam wordt een overzicht van haar meest bijzondere schilderijen, tekeningen en druksels getoond. www.veenkoloniaalmuseum.nl

Design#2 Licht

Els Amman, Zonder titel, 1974, Collectie CBK Groningen

Lampion des animaux, Kranen/Gille Foto: Cor Unum

TOT 5 NOVEMBER Keramiekmuseum Princessehof presenteert een nieuwe tentoonstelling met Dutch Design. In Design#2 Licht demonstreren vijf ontwerpers hoe zij keramiek en licht combineren en tot een schitterend schouwspel komen. Er zijn hangende en staande lampen te zien, maar ook projecties op porselein en een gigantische lichtgevende installatie. www.princessehof.nl

Uitsparingen Bouwen aan de toekomst Als BREEAM gecertificeerde bouwer kiest Jorritsma Bouw voor verduurzaming, vermindering van uitstoot, betere afvalscheiding en de toepassing van duurzame producten. Zรณnder concessies te doen aan kwaliteit. Duurzaam (ver)bouwen is een kwestie van uitsparen. Het huis of gebouw gaat langer mee en is energiezuiniger. Dat vermindert negatieve milieueffecten over een langere periode en zorgt voor een jaarlijkse vermindering van energiekosten.

jorritsmabouw.nl

LievenseCSO.com

ingenieurs ruimte, milieu en duurzaamheid

bodem en ondergrond ecologie

juridisch advies

asbest

afvalwater

adviseurs

Over LievenseCSO LievenseCSO is een middelgroot advies- en ingenieursbureau op het gebied van (leiding)infrastructuur, (water)bouw, ruimte, milieu en duurzaamheid. Met 350 medewerkers is LievenseCSO een prominente speler op de markt. Onze diensten leveren wij van plan- en studiefase tot en met

Direct contact? LievenseCSO Noord Orionweg 28 8938 AH Leeuwarden 088 â&#x20AC;&#x201C; 91 020 00 info@LievenseCSO.com

Wat doen wij? een breed scala aan omgevingsonderzoeken en â&#x20AC;&#x201C;advisering. Wij werken voor diverse opdrachtgevers zowel bij de overheid als het bedrijfsleven.

Paul Zandstra PZandstra@LievenseCSO.com

Denk hierbij aan afvalwaterbemonstering en -advies, gebouwen en (water)bodemonderzoek en -beheer.