Nordlysid nr 25 2014

- lokala røddin síðani 1915

Kópakonan

verður avdúkað í Mikladali fríggjadagin 1. august

Ráðgevandi stuðlar: •Landsverk •Preben Hansen •JT Electric •Bakkafrost Farming North •Bjarni Mikkelsen

NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014 63. ÁRGANGUR / KR 30,00

772245 065007

•Klaksvíkar Kommuna •JFK •Varðin •Bakkafrost •Hvalnes/North Pelagic •Frítíðargrunnurin •Norðoya Sparikassi •Mentanargrunnurin •Mentamálaráðið •Útoyggjamenning 2011 •Tryggingarsambandið •Klaksvíkar Havn •Eik Banki •Faroe Ship

•Heilsølan JFK •Kjølur •Føroya Bjór •Húsa Kommuna •Klaksvíkar Sleipistøð •Borg •Búagrunnurin •Farcod

9

Fíggjarligir stuðlar av Kópakonuni:

2

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

“L AT’ OKKUM UPPLIVA FØROYAL ANDS SAGN” ”Einki er sum summarkvøld við strendur...”

Sigur S.M. Zachariassen í yrking síni til “Føroyingar, landsmenn!”

Og tað er júst í tráð við hesi orð hansara, at vit hervið fara undir stóru ætlanina um at seta eina áminning úr søgnini um kópakonuna upp á helluni í Mikladali.

Menninir aftanfyri Føro-

ya Sjómannadag hava havt og hava framvegis eina visión um, at skal okkum í Norðoyggjum bera til at bjóða fram eitt livandi samfelag til komandi ættarlið, so er neyðugt, at vit sjálvi eru góð við økið og alla tíðina liggja framvið at menna og útbyggja býir og bygdir.

Ferðavinnan er eitt øki, ið vit meta at føroyingar sum heild, men ikki minst norðoyingar, eiga at fáa nógv meira burturúr. Henda vinna eigur at vera eitt alternativ og gott ískoyti til fiskivinnuna og tey ar-

beiðispláss, ið har eru, men eisini eitt alternativ til almennu arbeiðisplássini her á landi . Hetta er sjálvandi eisini galdandi fyri okkara øki.

Við at seta upp eina standmynd, ella eina ikon, ið ger søgnina um kópakonuna sjónliga á helluni í Mikladali, har søgnin hevur livað til dagin ídag, meta vit, at ferðavinnan í Føroyum fær eitt gylt høvi at mennast enn meira.

Føroya Sjómannadagur hevur fyrr sett upp standmynd av “Egnaranum” á Stongunum, “Fiskafólk” á

fiskastykkinum við gomlu skrivstovuna hjá Kjølbro á Gørðum og seinast, “Húkin” í rundkoyringini við Flesjavegin.

Hesaferð valdu vit at fara undir eitt størri projekt, og hava tí valt Hans Paula Olsen, myndahøggara, ið sjálvur er ættaður av Kalsoynni, at evna standmyndina til. Kópakonan skal standa á Stórakneysa á helluni í Mikladali, soleiðis at hon í illveðri um veturin fer at standa sum drangur í brimi. Eisini her fær Hans Pauli Olsen eina krevjandi uppgávu, tí hon

skal sjálvandi standa ímóti ringasta landnyrðinginum á helluni, og tað er ikki bara sum at siga tað.

Við í projektinum er eisini ein framkomin kikari, ið skal standa høgligari uppi á bakkanum, soleiðis at ferðafólk, ið fer til Mikladals í illveðri, kann fylgja kópakonuni ígjøgnum brimbrotini á helluni.

Tað vil siga, at vit hava hugsað um, at “Kópakonan” skal vera eitt trekkplástur fyri ferðavinnuna, bæði á sumri og á vetri. Vit bera ongan iva um, at um rætt verður atborið, so eru góðir

møguleikar fyri at menna eina vinnu kring hesa íløgu. Her kann hugsast gylt høvi fyri føroyskum dansi, matstøðum, útferðum og náttúruupplivingum.

Sagnir, søga og náttúra eru lyklaorð, tá ið um ferðavinnu ræður, og við at varpa ljós á søgnina um Kópakonuna geva vit ferðavinnuni eitt bein afturat at standa á.

3

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

føroya størsta tónleikatiltak

twisted sister anne Linnet rock icons Burhan g Basim eiVør dynamit Byrta Lena anderssen Jens marni signar í homrum Vestmenn chase haLLeLuJa sofus mc hár grandma’s Basement hans andrias og fLeiri... atgongumerki kunnu keypast í telebúðum og á heimasíðuni sf.fo 7.-9. august

2014

har hit tini hit

tast

4

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

KÓPAKONAN VERÐUR EITT IKON

Nú nærkast av álvara, at Kópakonan í Mikladali verður avdúkað. Hendan forkunnuga og spennandi verkætlan bleiv til veruleika, og tað er ikki minst takka verið teimum eldsálum, ið hava arbeitt við ætlanini frá byrjan.

Fyrstu tíðini tóktist leiðin til eina lidna standamynd long, men soleiðis er so ofta við tí, sum vit seta okkum fyri. Hinvegin ræður tað um at taka tey smáu fetini og verða áhaldandi, tí so ber til at røkka málinum einaferð.

Eg eri eisini fegin um, at Klaksvíkar kommuna hevur verið við at stuðla hesum projekti og játtaði 200.000 krónur til ætlanina fyri nøkrum árum síðani.

Tá ið fólk hava eitt hugskot og eru til reiðar at arbeiða fyri tí, eigur kommunan eisini at stuðla teimum.

Vit hava brúk fyri fólki í kommununi, ið vilja skapa nakað í lokaløkinum, og sjálv eru til reiðar at slóða fyri og taka stóra takið.

Hetta gevur stórt íkast til okkara samfelag og menningina av tí.

Fyrireikingarbólkurin, ið hevur arbeitt við Kópakonuni í Mikladali, hevur gjørt

eitt megnar arbeiði, og tað er eitt stórt avrik, at komið er so væl áleiðis, at avdúkingin av standmyndini kann gerast í næstum.

Eg síggi stórar møguleikar í Kópakonuni í Mikladali. Vit vita øll, hvussu tíðarrákið skiftir, og tað, sum var væl umtókt í gjár, ikki er áhugavert í dag, tí okkurt annað hevur tikið yvir. Men eitt, sum móti og skiftandi tíðir ikki býta á, er tann góða søgan. Og sø-

gan um Kópakonuna í Mikladali er góð. Hon er bæði áhugaverd, hugtakandi og lærurík.

Kópakonan í Mikladali verður eitt ikon í Føroyum, og hon skapar eisini stórar møguleikar fyri ferðavinnu her í økinum. Verður rætt atborið, kann Kópakonan veruliga skunda undir og menna ferðavinnuna í Norðoyggjum.

Kópakonan kann geast nakað, sum ferðandi í Føroyummugu

síggja og uppliva, og tá ið tey hava hoyrt hugtakandi søguna taka tey upplivingina við sær og spreiða hana til onnur fólk og onnur lond.

Kópakonan fer sjálvandi eisini fáa týdning fyri føroyingar og ikki minst lokaløkið, og hon verður nakað, sum vit veruliga kunnu verða errin av.

Eg fari at takka teimum, sum hava staðið fyri at fáa verkætlanina um Kópako-

nuna gjørda til veruleika, og nú gleða vit okkum øll at síggja lidna projektið í næstum.

Jógvan Skorheim, borgarstjóri í Klaksvíkar kommunu

5

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

Gravsteinar í ymiskum sniðum og litum

SP/F GRAVSTEINAR

Tel. 32 03 70 Fartel. 21 42 70 / 22 59 37 Fax. 321470

gravsteinar@olivant.fo www.gravsteinar.fo Opið er gerandisdagar frá kl. 9-17 og annars eftir avtalu

6

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

KÓPAKONAN FER AT HAVA STÓRAN T ÝDNING

Tað sigur Markus í Norðnástovu í stuttari samrøðu vit fingu við hann um telefonina.. Í skrivandi stund er Markus við Gadus í Barentshavinum.

Eg ivist onga løtu í, at Kópakonan fr at hava stóran týdning fyri kalsoyingar at vinna meira burturúr ferðafólki sum koma higar.

Sjálvur havi eg ofta greitt ferðafólki frá søguni her.

Eg havi verið niðri á helluni við teimum, og roynt at gjørt søguna so nærverandi gjørligt sum gjørligt. Men nú verður heilt víst nógv meira viðkomandi at fara

oman hagar við fólki.

Kópakonan verður ein stásilig ímynd av eini søgn, ju, men hinvegin ivist eg onga løtu í at søgan fer at fanga og ikki minst, verður lættari at fanga ferðamannin við nærri frágreiðing niðri á helluni hvussu forfedrarnir livdu her. Hvussu tað bar til, at menn komu til Mikladals at rógva út.

Tað ljóðar ótrúligt, men tað

gjørdu teir í vártíðini, tá gýtingarfiskurin kom inn norðanfyri.

Eg havi ongantíð vænta, at fleiri túsund fólk fóru at búgva í Mikladali. Men er beri ongan ivað um, at hetta átakið, sum nú er gjørt, fer at økja munandi um ferðafólkavitjanina um summarið og eg trúgvi eisini at vit fara at síggja eina stóra øking í vitjanum um

veturin, tí ikki minst verður Kópakonan áhugaverd at síggja í brimi og ódn, eins og hon er tá fjørður og land eru í summarhýri.

Verður rætt atborið av okkum, sum búleikast her í oynni, so fer ferðafólkastreymurin rættuliga at vera eitt ískoyti til inntøkurnar hjá fólkinum, sum her býr.

Kópakonuprojektið hevur rættuliga broytt byg-

dina. Nógv er gjørt fyri at fríðka um, tekjur eru umvældar, hús eru málað, vegirnir eru gjørdir betur, uppi við fótbóltsvøllin og í plantaguni er stórarbeiði gjørt. Jú Kópakonan hevur longu broytt Mikladal og hon fer eftir mínum tykki at broyta Mikladal og alla Kalsoynna meira í framtíðini.

Markus er giftur við Aus-

laug úr Norðdepli tey eru búsitandi í Norðnastovu í Mikladali og eiga fýra børn. Tey eru Rólvur, 25 ár, Mirjam, 21 ár, Símun 17 ár og Bjørg, sum er 14 ár.

7

kss.fo

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

KLAKSVÍKAR SJÚKRAHÚS

Ortopædiskur skómakari & bandagistur frá SHAVA

EL SPØL TIL SKIP

verða á Klaksvíkar Sjúkrahúsi 19. og 20. august 2014 Tíð fæst við at ringja á Klaksvíkar Sjúkrahús, tlf. 45 45 45, mánadag og týsdag kl. 10 – 12.

UMBOÐ UPPÁ CAT MOTORAR

Seinasta freist at biðja um tíð, er týsdagin 12. august 2014.

SAHVA. Klaksvíkar Sjúkrahús • Sniðgøta 1, 700 Klaksvík Tlf: 45 45 45 • Fax: 45 73 63 • ks@ks.fo • www.ks.fo

SKIPSMÁLING VIÐ BESTU DYGD

Kósaskákið 3

FO-700 Klaksvík TEL. 47 20 30 T-post: kss@kss.fo www.kss.fo

FAX: 47 20 31

8

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014 Ondine (2009)

FILMAR UM FÓLK OG KÓPAR The Secret of Roan Inis er ein írskur-amerikanskur filmur frá 1994, er grundaður á stuttsøguna The Secret of Ron Mor Skerry, skrivað av Rosalie K. Fry. Filmurin er grundaður á søgnina um ’selkies’ – kópar, ið lata seg úr húðini/ haminum og gerast menniskju. Søgan í filminum gongur fyri seg í eini lítlari bygd í Vesturírlandi og snýr seg um 10 ára gomlu Fionu, sum verður send til ommuna, abban og systkinabarnið Eamon at búgva, tætt við oynna Roan Inish, har ’selkies’ skulu eitast at liva.

Tað er fortalt í familjuni, at yngsti beiggi hennara varð tikin, sum nýføðingur, og uppdrigin av einum kópi.

Tað finnast eisini aðrir filmar leysliga grundaðir á søgnina um kópafólk/selkies, eitt nú: Selkie (2000), ið er ein avstralskur ungdómsfilmur, og Ondine (2009), ein írskur kærleiksfilmur við kenda sjónleikaranum Colin Farrell.

Søgnin í Føroyum og aðrastaðni Søgnin um kópakonuna í føroyskum høpi er at finna bæði í Mikladali, Kallsoy og í Skálavík, Sandoy, men hon er eisini at finna aðrastaðni í verðini, har fólk líva tætt við sjógv, t.d. í Skotlandi og Írlandi og eisini í Avstralia. Í Føroyum

The Secret of Roan

verður hildið, at kópar eru av fyrstu tíð komnir av fólki, sum hava forkomið sær sjálvum við at stoytt seg oman. Eina ferð á hvørjum ári, og tað er á trettandu nátt, sleppa teir at lata seg úr haminum og eru tá líkir øðrum menniskjum; teir hava tá til gamans at dansa og spæla á manna vísi á hellum í fjøruni og inni í látrum.

Klaksvíkar HF-skeið 2013 P

Leinki til filmar: Selkie www.youtube.com/ watch?v=j6linqhJ87A www.youtube.com/ The Secret of Roan watch?v=t3AgvgT2RGE Ondine (2009) www.youtube.com/ watch?v=gPcoRYMIrsQ

9

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014 Málningur í Ósáskúlanum eftir Edward Fuglø

SØGNIN UM KÓPAKONUNA Kópar eru av fyrstu tíð komnir av fólki, sum hevur sjálvt stoytt sær oman og forkomið sær í sjónum. Eina ferð á hvørjum ári, og tað er á trettandu nátt, sleppa teir at lata seg úr bjálvunum og eru tá líkir øðrum menniskjum; teir hava tá til gamans at dansa og spæla á manna vísi á hellunum í fjøruni og inni í látrunum.

Nú gongur søgnin, at ein drongur á sunnara garði í Mikladali hevði frætt hetta, at kóparnir komu saman trettandu nátt í einum látri stutt frá bygdini. Hann fór tí um kvøldið har oman at forvitnast um, hvørt tað mundi vera satt ella ikki, ið sagt var frá hesum.

Hann krógvaði seg undir einum steini framman fyri látrinum; eftir sólsetur sær hann fult av kópum koma svimjandi hagar; tá ið teir vóru komnir á land, fóru teir úr húðunum og løgdu tær frá sær har á helluna í fjøruni, og líktust teir nú rættuliga øðrum fólki.

Mikladalsdrongurin hevði gaman av at hyggja at hesum undan klettinum, hvar hann lá fjaldur; nú sær hann eina ta fagrastu og fríðastu gentu koma úr einum kópa-

hami, og honum rennur straks týður til hennara, og hann ansaði tí væl eftir, hvar hon legði ham sín har stutt frá honum.

Drongurin fer nú loyniliga hagar, tók húðina til sín og fjaldi seg so aftur undir steininum. - Kóparnir dansaðu og stuttleikaðu sær alla náttina; men tá ið tók at lýsa av degi, fór hvør aftur í sín ham.

Men kópagentan, sum áður var nevnd, fann ikki húð sína aftur og gekk og sóknaðist eftir henni og fór at láta illa og gremja seg eymliga, tí at tá var náttin umliðin og komið um sólarris; men fyrr enn sólin reis úr havi, fekk hon tev av húðini hjá mikladalsdreinginum og mátti tí leita til hansara eftir henni; hon bað hann nú so bønliga og við nýtum orðum geva sær aftur hamin, men hann vildi ikki lurta eftir henni og fór niðan kleivina til hús, og hon mátti fylgja honum eftir húðini, ið hann bar við sær.

Hann tók hana nú til sín, og livdu tey væl hvørt hjá øðrum sum onnur hjún.

Men altíð mátti hann vera varur um ikki at lata hana sleppa at húðini; hann goymdi hana tí í kistuni, læsti rammliga fyri og

gekk samt við lyklinum á sær.

Ein dagin var hann útrógvin, og sum hann sat har úti á havinum og dró ein fisk, kom hondin at bera við beltið, hvar lykilin var vanur at hanga; tá varð honum dátt við, tí at hann ansaði nú fyrstani eftir, at lykilin var gloymdur eftir, og hann rópaði við sorg og sút: ”Í dag verði eg konuleysur!” Allir drógu upp og settust við árar at rógva sum skjótast heim aftur. Tá ið mikladalsmaðurin kom inn til sín, sær hann, at konan var horvin, men børnini, tey áttu saman, sótu kvirr eftir; fyri at einki skuldi verða teimum at meini, meðani tey vóru einsumøll inni, hevði hon sløkt eldin á grúgvuni, goymt knívar og alt hvast undir lási. Tá ið hon hetta hevði gjørt, var hon lopin oman til strandar, farin í húðina og hevði kastað sær í sjógvin. Hon hevði funnið lykilin, tá ið maðurin var farin til útróðrar, læsti upp kistuna og sá har hamin liggja og kundi ikki stýra sær longur; haðani er orðtakið komið: ”Kann ikki ráða sær heldur enn kópur, tá ið hann sær húðina”. Í tí sama

hon leypst á sjógvin, kom brimilin, sum áður hevði lagt saman ástir við hana, upp við liðina hjá henni, og svumu nú tey bæði haðani; - øll hesi árini hevði hann ligið har og bíðað eftir opnu síni. Tá ið børnini, hon átti við mikladalsmanninum, komu oman í fjøruna, sást kópur standa fyri landi og hyggja at teimum, og allir hugsaðu, at tað mundi vera hon móðir teirra.

Soleiðis lupu mong ár fram eftir, at einki er at siga frá bóndanum á sunnara garði ella børnunum við kópakonuni.

Men so varð eina ferðina, at mikladalsmenn ætlaðu sær á látur at sláa kobbar, og náttina frammanundan, kom kópakonan í dreymum fyri bóndan og sigur við hann, at um so varð, at hann fór á látur við hinum, tá skuldi hann vita, at ikki máttu teir drepa brimilin, ið stóð framman fyri látrinum, tí at tað var maki hennara, og tveimum kobbahvølpum, sum lógu innast í látrinum, máttu teir eira, tí at tað vóru synir teirra, og segði hon honum frá, hvussu teir vóru litaðir.

Men bóndin gav ikki hesum dreymi gætir, hann fór við hinum mikladals-

monnum á látur, og teir drupu allar kóparnar, ið inni vóru. Við býtið fekk bóndin í sín lut brimilin allan, lállur og fitjur av hvølpunum. Til nátturðar høvdu tey kókað høvdið, lállurnar og fitjurnar, og tá ið var upp úr lagt, hoyrdist brestur og mikið brak, og kópakonan kom tá sum tað ljótasta trøll inn í roykstovuna, snoddaði í trogunum og rópaði av illum huga: ”Her liggur hánæsaður av kalli, hond Háreks og fótur Fríðriks - hevnt er og hevnt skal verða hjá mikladalsmonnum, og skulu summir sjólátast, og sumir falla fyri bjørg og bláar skorar, og skal tað halda við, til tess so mangir eru burturgingnir, at teir kunna halda hvør annan í hond og fevna um alla Kallsoy”. Tá ið hon hetta hevði sagt, fór hon út aftur við miklum gnýggi og duni og sást ikki meira. - Ikki hevur verið so sjaldan tí verri at frætta skaðatíðindi úr Mikladali, at menn eru falnir í bjørgunum, tá ið teir hava farið til bjargar at fygla ella fleyga ella verið á fjalli eftir seyði; talið hevur ikki verið fult enn, so at teir, sum burtur eru gingnir, røkka at fev-

na um Kallsoy.

Við Skálavík í Sandoy er látur, sum eitur í Bláfellsskúti, og um tað er sama søgnin, sum her frammanundan er sagt frá.

Tróndur og Niklas, faðir og sonur, vóru fyrstir menn, sum reistu búgv har í býlinginum á Hamri. Demmus (Nikodemus), sonur Niklasar fór trettandu nátt á látrið, tók hamin, sum ein vøkur opna hevði smoygt sær úr, fór heim við kópahúðini, og opnan elti hann (aðrir siga, at pápi Demmusar bar kópakonuna heim).

Hann læsti húðina í kistuna og hevði lykilin fastan í buksukvarðanum. Ein dagin var hann á útróðri og var farin í aðrar brøkur og hevði ikki minst at flytja lykilin yvir í tær, og so varð hann konuleysur; tá ið hann kom heim av havi, stóð konan sum kópur við skersoddan úti fyri bygdini. Har í Skálavík nevnast menn, sum telja ættarlið frá kópakonu.

V.U. Hammershaimb: ”Færøsk Anthologi I”, 1891

10

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

ARNI DAHL K VEIKTI ÁHUGAN HJÁ MÆR F YRI LISTINI Í stuttari viðtalu segði Hans Pauli Olsen mær eitt sindur um tíðina har alt byrjaði.

Tað eru nú júst 40 ár síðani at eg fór úr skúlanum.

Oliver, tá eg tosaði við teg fyrstu ferð, tá helt eg meg vera ungan, nú haldi eg meg vera gamlan – 40 ár síðani eg fór úr skúlanum, sigur ein skemtingarsamur Hans Pauli.

Skal eg taka samanum skúlatíðina hjá mær, so haldi eg, at hevði eg havt fingið Árna Dahl sum lærara áðrenn eg kom í framhaldsdeildina, so hevði skúlatíðin formað seg heilt annarleiðis hjá mær. Árni var ein ótrúligur lærari, eg minnist, at tá eg gekk í skula, segði man ”tygum” við lærararnar, men Árni segði nel, tit skulu bara siga ”tú”. Eg kendi tað, sum um at Árni var ongin autoritetur hann var á hædd við okkum næmingar, og eg tók hann meira sum ein vinmann heldur enn ein lærara.

Eg minnist at hann plagdi at ganga túrar við okkum, og tað var á einum á hesum túrunum niðan í Listaskálan, at eg kom í samband við Janus Kamban.

Janus hevði stóra ávirkan á meg, eg arbeiddi okkurt fyrifallandi eitt ár ella so eftir at eg var farin út skúlanum, og tá hevði eg tætt samband við Janus Kamban. Janus helt upp á eitt tíðspunkt at eg hevði eitt so snøgt høvd, at hann helt at eg skuldi sita modell.

Tað gjørdi eg og eg minnist, at tað tók langa tíð. Men so ein dagin segði hann, at

hann skuldi sita modell og eg skuldi formulerað høvdið á sær. Tað gjørdi eg og tað høvdið bleiv framsýnt í listaskáanum. Tað var mín fyrsta framsýning har.

Forrestin, so kom eg eisini at kenna Frithjof Joensen ígjøgnum Janus.

Frithjof kom til Havnar at arbeiða við stáli, tí har var ein smiðja, har hann kundi arbeiða sum hann vildi.

Eg minnist at vit báðir sótu á Sjómansheiminum, har hann búði og vístu hvør øðrum tekningar, sum vit høvdu gjørt.

Nú nevndi eg Árna Dahl, tí hann gjørdi mær lívið lættari í skúlanum, men eg hevði eisini aðrar góðar lærarar, sum stuðlaðu undir listina, eitt nú lærarin í formning, Hans Pauli Jacobsen.

Hesa tíðina áðrenn eg fór niður til Danmarkar at læra víðari, arbeiddi eg eisini eitt sindur saman við pápa mínum. Pápi var skipasmiðjur av professión, men tei seinnu árini fekst hann við at smíða fyri fólk, einamest at klæða hús og tílíkt, so eg fekk eina tíð saman við honum á tí økinum eisini og tað eri eg glaður fyri, sigur Hans Pau-

li Olsen, listamaður í telefonini úr Keypmannahavn, har hann býr við familju síni Hans Pauli eg giftur Hjørdis, sum er abbadóttir Símun av Skarði, tey eiga tvey børn, ein drong, ið er 20 ára gamalur og eina dóttir, ið er 18 ár.

HANS PAULI OLSEN, BRENNUR F YRI SÍNI LIST

Samarbeiðið imillum okkum í arbeiðisbólkinum og Hans Paula Olsen, myndahøggara, hevur sína ótruligu søgu.

Fyri skjótt fýra árum síðani settu vit okkum í samband við Hans Paula Olsen, listamann, um hann ikki kundi hugsa Kópakonuna, sum eina standmynd á Stórakneysa í Mikladali.

Orsøkin til at tað ongantíð var nakar ivið í okkara hugaheimi var, at Hans Pauli Olsen hevur sterk ættarbond úr Kalsoynni,

pápi hansara er ættaður av Húsum. Tá so ætlanin við Kopakonuni alla tíðina hevur verið, at hon skuldi vera ein ikon, sum skal skunda undir ferðavinnumøguleikarnar í oynni og økja um vinnumøguleikarnar í oynni, so var tað ikki burturvið at listamaðurin eisini hevði eitt tætt tilknútið til oynna.

Tá eg nevni, í byrjanini at samarbeiðið hevur veri ótrúligt, so er tað tí, at hóast vit í veruleikanum ongantíð hava bundið okkum til ein sáttmála ella líknandi við

Hans Paula Olsen, so byrjaði hann frá fyrsta degi at taka okkum í álvara og segði, tá vit høvdu sagt honum um ætlan okkara, at hesa stóru ætlaninina trúði hann uppá.

Og Hans Pauli Olsen byrjaði beinanvegin at hugsa og evna til. Stutt aftaná at vit høvdu tosað við Hans Paula, var Ólavur Samson saman við konu síni og vitjaði Hans Paula í Keypmannahavn og longu tá hevði Hans Pauli ymiskt, sum hann kundi

vísa honum, og samstundis kom ein tekning frá Hans Paulasa hond, har hann ímyndaði sær kópakonuna á Stórakneysa.

Vit, Oliver, Olivur og Ólavur hugsaðu sjálvandi í byrjanini at tað fór at taka ein vetur ella so at fáa hetta upp í lag. Men tíðin skuldi vísa, at tað var ikki bara sum at siga tað, at fáa ætlanina setta í verk. Nógvar søgur kunnu sigast frá hesi tíðina, men tá tosað verður um sambandið við Hans Paula Olsen, so er tað

ótrúliga at siga, at hann alla tíðina hevur trúð fult og fast upp á projektið, sjálvt um vit til tiðir vóru við at missa mótið, tí vit møttu ymiskum, sum vit sjálvandi ikki høvdu roknað við, kanska meira av tekniskum orsøkum enn nøkrum øðrum, tí sum kunnugt er ábært har kópakonan skal standa.

Men alla tíðina skundaði Hans Pauli undir og hóast vit hvørki høvdu pening at geva honum, ella ein sáttmála við hann um nakað

sum helst, so bleiv hann við at arbeiða við Kópakonuni og at stuðla okkum í øllum, sum vit komu við – ein ótrúlig samarbeiðissøga og ein ótrúligur listamaður. Í útivið fýra ár hevur hann arbeitt bara við at hava okkara orð fyri, at vit vildu fullføra projektið, uttan nakran sáttmála ella nakað sum helst á skrift sum bant okkum saman.

Oliver

11

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

ER MEIR MILLUM HIMMAL OG JØ RÐ?

Atlantis, sum í dag er biografur, var fyrr ein dansistova. Tað sigst, at fólk hava upplivað ymiskt har, sum tey ikki rættiliga vita, hvat er. Søgur siga, at einaferð kom ein portogisi til Klaksvíkar við einum handilsskipi. Hesin maður dugdi sera væl at spæla violin, og hann hevði violinina við sær í dans, tá ið skipið lá inni í Klaksvík. Tá dansurin var liðugur, og hann var komin umborð aftur, gerst hann varugur við, at hann hevði gloymt violinina eftir í dansistovuni. Hann fór aftur í dansistovuna eftir henni, men kom ongantíð aftur til skipið, og ongin sá nakrantíð mannin aftur. Síðani tá sigst, at hann skal hava gingið aftur.

Vit hava hitt ein, sum vil verða ónevndur, ið kennir

aftast, at ein hond var løgd niður á økslina. Róp kom í, og farið var at kanna, um nakar annar var inni har, men nei, har var ongin.

Onnur dømir eru eisini um, at violin og klaverspæl hoyrist, og tung fótafet á pallinum; summi siga, tey síggja skuggar. Uppaftur onnur hava hoyrt, at onkur kemur inn, men so vísir seg, at tað er ongin. Sjálvur sigur viðkomandi seg fleiri ferðir hava hoyrt okkurt.

Forvitin vóru vit at vita, hvussu ein ber seg at í tílíkari støðu; tá var viðkomandi skjótur at svara: ”tað er ein vegur, og hann er út!”

Jú, jú, tað er meir í millum himmal og jørð, enn vit geva okkum far um.

húsið væl. Viðkomandi sigur, at tað eru fleiri, ið hava

upplivað, at har er okkurt.

Tá vit spurdu nærri, hvat

tey hava upplivað, greiðir viðkomandi frá, ta einu

ferðina, tey vandu sjónleik.

Tá upplivdi tann, sum stóð

Klaksvíkar HF-skeið 2013 P

KL AKSVÍK, EIN MIÐDEPIL HJÁ HULDUFÓLKI

Ungi toftamaðurin, Harald Símunarson Hansen, bæði sær og tosar við huldufólk.

Tað hevur hann gjørt, síðan hann var smádrongur. Huldufólk ansa eftir náttúruni, og tey gera bert vart við seg, um onki annað gerst, sigur hann.

Huldufólk liva í eini aðrari demensjón, teimum tørvar ikki rúm at búgva í, tey kunnu búgva í einum heilum steini, um tað skal vera, og tey ganga í gjøgnum heilt. Av náttúru eru tey vinalig og hjálpsom og tey eru ikki ónd.

Tunnilin norður um fjall Í tunlinum úr Árnafirði til Norðtoftir plagdu nógv huldufólk at vera, Harald S. Hansen greiddi frá í Gratisavísini í 2009 um eina hending í tunlinum. “Eitt kvøldið fóru vit fýra mans at vita, um hetta mundi passa... Vit koyrdu til triðsei-

nasta møtiplássið og settu bilin har og sløktu ljósini.

Vit lótu vindeyguni upp, og tað ljóðaði sum onkur lempaði skerv. Onkur hoyrdi barnagrát. Ein stórur maður kom móti bilinum, tað var ein huldumaður, hann mundi vera einar tveir metrar og tredivu til hæddar. Hann bar okkurt. Eg havi sæð hann aðrastaðni í Føroyum, og eg havi tosað við hann. Hann eitur Hanus og er oddamaður fyri sítt fólk.” sigur Haraldur. Teir rýmdu úr tunlinum, men fóru síðan inn aftur løtu seinni. Og nú var nógv lív í, ein rúgva av fólki komu

framvið bilin, so bilurin flutti seg. Haraldur sigur, at huldufólkini vóru blíð, og tað einasta Hanus vildi teimum, var at bjóða teimum vælkomnum. Tey eru vælbygd og vøkur fólk, leggur Harald afturat, og Hanus hevur vakra konu. Eftir stóru flóðalduna í Hvannasundi fyri nøkrum árum síðan, eru huldufólkini flutt úr tunlinum og norður í stóru steinarnar í plantasjuni í Kunoy.

Huldutrafikkur úti í Klaksvík Klaksvík er stórur býur, har nógv fólk búgva, og

tí eru huldufólkini trongd burtur haðani, og teirra einasta fríøki eru í Gerðum, í Borðoyarvík og Úti í Grøv og út í móti kirkjugarðinum. Her halda nógv huldufók í øllum aldri til, sum er tekin um at huldufólk nørast.

Við gamla kongaliga einahandilin úti í Klaksvík er eisini ein ótrúligur huldutrafikkur, sigur Harald S. Hansen. Vit hava spurt úti á Norðoya Fornminnissavni, um teir hava kent nakað til huldufólk. Jú, har hevur okkurt verið at hoyrt og merkt. Fleiri fólk, ið hava vitjað har, siga, at alt ikki er, sum

tað eigur at vera. Fleiri kenna tað óunniligt hjá fleiri, tú kennir teg ikki einsamallan og starvsfólk í Leikalund hava eisini hoyrt og kent ymiskt óveruligt.

Klaksvíkar HF-skeið 2013 P Keldur: Gratisavísin 17 desember 2009 Prát við Andras Sólstein á Norðoya Fornminnissavni, juni 2014

12

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

KÓPURIN OG KÓPAKONAN

Tosa verður um hvar kópahøvdið skal verða, skal tað liggja á Stóra Kneysa ella skal kópakonan halda tað í hondini?? Tó, listamaðurin tekur avgerðina.

Tá listamaðurin Hans Pauli Olsen fekk uppgávuna at gera standmyndina av Kópakonuni møtti hann skjótt fyrsta trupulleikanum, og tað var sjálvur kópahamurin.

Fyri at vit kundu vera vissir í, at tað var rætta slagi av kópi, sum vit tosaðu um,

so vendi eg mær til Bjarna Mikkelsen á Náttúrugripasvaninum eftir at Hans Pauli

hevði spurt inn til tey ymsu kópasløgini. Hans Pauli hevði verið í Zoologisk Hava í Keypmannahavn og hugt, men sum vit skiltu, so vóru har mest steinkópar.

Bjarni Mikkelsen vísti á, at tað einamest ella bara eru láturkópar undir Føroyum. Hans Pauli fekk síðani boð um at googla seg til latínska navnið á kópaslagnum við Føroyar. Men tað

gekk stutt tíð til Hans Pauli vendi aftur til spurningin, og vildi hava høvd, lállir og fitjur av einum kópi til at brúka sum modell.

Tað var nú ikki bara sum at siga tað. Men eftir drúgvar royndir, eydnaðist tað at fáa góð fólk í Haraldssundi at veiða okkum kóp til endamálið.

So var at fáa hendan suður til Kaldbaks á goymsluna

Høvdi av kópinum á kaffiborðinum í atelierinum hjá Hans Paula í Keypmannahavn hjá Náttúrugripasavninum har. Her parteraði Bjarni kópin og vit fingu høvd, lállir og fitjur til Hans Paula at modellera eftir.

Sjálvur fór eg til Danmarkar við hesum fáninginum til Hans Paula Olsen og í atelierinum hjá honum fingu vit ymiskt skemtiligt burturúr.

Tá nú kópakonan kemur upp at standa á helluni í

SYÐRADALUR GEVUR EISINI SÍTT ÍK AST Paulina og Erik Eliasen eru einastu hjúnini sum búgva á Syðradali. Saman við børnunum hjá teimum Andrias , sum er 26 ár og Janu Mariu, sum er 24 ár, eru tey fýra einastu fastbúgvandi fólkini á Syðradali.

Sum á so mongum øðrum økjum, so liggur teirra partur ikki eftir, tá ið um Syðradal og Kalsoynna ræður.

Poulina hevur givið út bók við tilfari um brodering til føroyska tjóðbúnan.

Hetta er handarbeiðisbók, sum er mest ætlað teimum til hugskotsískoyti, sum ætla at fáa sær føroysk klæði. Eisini er bókin ætlað til undirvísing.

Tá bókin skuldi gerast, so var neyðugt við myndatilfari. Fyri betur at sjónliggera

ymisku mynstrini í ymiskum litum og broderingum, so setti Paulina sær fyri at brodera til myndirnar, og tað er hetta upprunahand-

verkið, sum hon nú fer at sýna fram 1. august í skúlanum í Mikladali í samband við stóra tiltakið tá Kópakonan verður avdúkað.

Tá eg spyrji Paulinu hvussu tað er at búgva á Syðradali um veturin, sigur hon, at tað dámar henni sera væl. Erik, maðurin

er pensionistur, men vit onnur arbeiða í Klaksvík og aðastaðni. Børnini arbeiða bæði í Klaksvík, men trívast enn væl á Syðradali, sjálv havi eg arbeiði á Húsarhaldsskúla Føroya á Føroya Handarbeiðisskúla og í kvøldskúlanum í Kollafirði. Í vetur havi eg havt tvey skeið á Syðradali uppá eina viku hvørt. Hetta hava verið skeið undir Klaksvíkar Kvøldskúla. Til hesi skeiðini hava verið 11 kvinnur til hvørt skeiðið. 22 kvinnur íalt úr øllum landinum. Undirvíst hevur verið í fimm fylgjandi dagar á hesum skeiðum og fleiri av kvinnunum hava í hesum sambandi leiga sær hús í Kalsoynni fyri at sleppa undan at ferðast heim hvørt kvøld.

Sum eg segði, so trívast vit ómetaliga væl á Syðra-

Mikladali sæst vakurleikin í søguni á sjálvari kvinnuni, ímeðan seinasti óhugnaligi parturin av søguni er avmyndaður í kópahøvdinum – eitt meistaraverk eftir Hans Paula Olsen, myndahøggara, tað fara yvaleyst tey flestu at sanna.

Oliver

dali. Vit hava eitt framúr ferjusamband við Klaksvík.

Eg vil heita á tey, ið koma í Kalsoynna 1. august, at hyggja seg um á Syðradali eisini. Vit hava sett ein minnisvarða her, ið er eina vitjan verdur og bygdin sær bestemt ikki út, sum ein útdeyð bygd. Til rós til tey, ið eiga hús á Syðradali kann eg siga, at tey gera ótrúliga nógv burturúr at halda bygdina og húsini og Erik gongur alla tíðina og tekur upp slíkt ið kann lýta.

Vit á Syðradali vóru kedd av at vit ikki komu uppí Klaksvíkar Kommunu á sinni, men tað verður vælsagtans í nærmastu framtið, sigur Paulina Eliasen av Syðradali.

Vitjið framsýning hennara í Mikladali 1. August.

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

13

14

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

Pisudagar 4 2014 Spennandi og viðkomandi tiltak fyri teg, ið fer undir víðari lesnað uttanlands Umboð fyri MFS, ASK, Vinnuhúsið Eik og føroysku Ráðgevingina í DK greiða frá og geva góð ráð um lestrarlívið. Les meira á 18-25.fo Mánakvøldið 4. august kl. 19.30 á deildini hjá Eik í Klaksvík Týskvøldið 5. august kl. 19.30 á Ungdómsdeildini hjá Eik í miðbýnum í Havn Møtið fjølment! fjølmen

18-25.fo

15

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

Skráin

Kópakonan avdúkast á Stórakneysa í Mikladali

Hátíðarhald 1. august 2014 Kl. 06.40 Ternan siglir fyrsta túr av Klaksvík Ternan siglur allan dagin eftir serligari ferðaætlan heilar 14 ferðir og busssamband er við allar túrarnar til Mikladals - eisini nakrir til Trøllanesar

Kl. 10.00 Myllan er opin

Serlig ferðaarmbond verða seld á Norðoya Kunningar­stovu – selt verður alla vikuna frammanundan tiltakið

Kl. 10.00 - 18.00 Framsýning í skúlanum - Paulina Eliasen av Syðradali hevur framsýning av tilfarinum til bókina ”Brodering til tann føroyska tjóðbúnan”.

Bókin kann keypast á framsýningini.

Kl. 10.00 - 18.00 Myndaframsýning í Innistovu - Fotomyndir eftir Hjalmar Waag Høgnesen

Kl. 10.00 - 18.00 Listaframsýning í kjallaranum hjá Heðin og Bernhardinu Klein - Myndir eftir Hans J. Glerfoss, Fridtjof Joensen, Hans Hansen - Norðoya Listafelag skipar fyri

Kl. 10.00 - 18.00 Kirkjan opin - Dánjal Eliasen sigur frá

Kl. 10.00 Kikarin niðanfyri Pakkhúsið í Hússtovu er tøkur

Kl. 10.00 - 18.00 Stóra Neyst er opið, har eldri bátar úr Mikladali eru at síggja

Kl. 10.00 Skúlin á Trøllanesi opin

Kl. 11.00 - 12.00 Gomul bygdaspøl - Skótarnir á Húsum skipa fyri

Kl. 12.00 - 20.00 Matstovan í Innistovu letur upp - í Avhaldshúsinum

Vaksin kr. 110,- til og frá Syðradali og bussur til og frá Mikladali/Trøllanesi Børn kr. 60,- til og frá Syðradali og bussur til og frá Mikladali/Trøllanesi Kunna teg um ferðaætlanina á nordlysid.fo, klaks­vik.fo og visitnordoy.com

Kl. 10.00 Gonguferðir Norðoya Kunningarstovan skipar fyri gonguferðum - Tekna teg á Kunningarstovuni

í Mikladali - Niðan á Slættafjall í Mikladali - Gingið verður út í Djúpadal umvegis tunnilin Møtast við fótbótsvøllin - gingið verður niðan gjøgnum viðarlundina

á Trøllanesi - Norður á Kallin Bussur frá Mikladali til Trøllanes kl 09.45 Bussur koyrur av Trøllanesi til Mikladals kl 13.00 Møtast við ovasta vegbogan á Trøllanesi - tey sum skulu koyrast frá Mikladali møta við vegkrossin oman til Mikladals omanfyri bygdina við landsvegin

TIl ber at bíleggja pláss til túrarnar á Norðoya Kunningarstovu vikuna áðrenn á tlf. 456939 ella info@klaksvik.fo Norðoya Kunningarstovan Tingstøðin - 700 Klaksvík tel +298 45 69 39 - info@klaksvik.fo visitnordoy.com

Kl. 10.00 - 18.00 Fótbóltsvøllurin er opin og til ber at spæla ymisk bóltspøl

Kl. 10.00 Smiðjan í Norðnástovu letur upp

Kl. 10.00 Kistan hjá Kópakonuni kann síggjast gjøgnum vindeyga í Uttarstovu

Kl. 12.00 - 20.00 Matstovan Sigursglæman letur upp - parkeringsplássið Suðuri í Húsi

Kl. 12.00 - 20.00 Pylsuvognur letur upp á Kappanum

Avdúking av standmyndini

- Kópakonan á hellini

Kl. 14.00 Sangur - Ingibjørg Hansen.

Rani Nolsøe spælir undir

Kl. 14.05 Bjørn Kalsø, landsstýrismaður í Mentamálum, setur haldið og avdúkar standmyndina

Kl. 14.10 Sangur - Ingibjørg Hansen.

Rani Nolsøe spælir undir

Kl. 14.15 Oliver Joensen handar standmyndina til Klaksvíkar býráð

Kl. 14.20 Jógvan Skorheim, borgarstjóri heldur røðu

Kl. 14.25 Sangur - Eivør Páldóttir

Kl. 14.35 Ljóðleikur: Kópakonan - Maiken Hansen

Kl. 14.45 Klaksvíkar Dansifelag - kvøða part av Kópakonukvæðnum

Kl. 15.00 Klaksvíkar Sjónleikarafelag - Leik um Kópakonuna

Kl. 15.15 Bikar av suppa verður boðið niðanfyri Stóraneyst

Kl. 16.00 Konsert í kirkjuni -Eivør Pálsdóttir, Ingibjørg Hansen, Rani Nolsøe o.fl. syngja og spæla Kl. 17.00 - 18.00 Gomul bygdaspøl - Skótarnir á Húsum skipa fyri

16

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

KÓPAKONAN

AFT UR Í MIKL ADALI Søgnin um Kópakonuna sigur, at kóparnir komu upp á helluna í Mikladali, lótu seg úr haminum og fóru at dansa trettandakvøld. Og tað var eina slíka nátt, at bóndin á Sunnanágarði tók hamin hjá vakrastu gentuni í dansiringinum, so hon í lýsingini ikki slapp aftur í havið saman við hinum kópunum.

Hamin læsti bóndin í eini kistu og gifti seg við Kópakonuni.

Nú røkist aftur fyri, at Kópakonan verður at síggja á helluni norðuri í Mikladali. Hesaferð kemur hon á land á hásumri, gjørd úr bronsu av dugnaliga listamanninum Hans Paula Olsen, sum eisini hevur røtur úr Kalsoynni. Sjálvur eri eg so heppin, at eg havi sæð myndil av standmyndini í fullari stødd. Og sigast má, at útlitini til, at Kópakonan fer at taka seg væl út í stórslignu náttúruni undir bakkanum í Mikladali eru góð. Tí standmyndin er sera flott!

Tað eru fyrireikarirnir handan Sjómannadagin, sum fyri fýra árum síðan fóru undir fyrireikingarnar at reisa standmynd av Kópakonuni, og eru tað serli-

ga Oliver Joensen, Ólavur Samson og Olivur Thomsen, sum við hegni, treiskni og við góðum stuðli frá vinnu, myndugleikum og

øðrum í lokaløkinum, hava staðið fyri verkætlanini, og má tað sigast at vera eitt bragd, at komið er so væl áleiðis, nú standmyndin

verður reist og avdúkað í summar.

Søgnin um Kópakonuna hevur ikki einans ljósar síður, og tí kann onkur mø-

guliga undrast á, at standmyndin nú verður reist.

Men søgu og sagnir okkara eiga vit ikki at fjala ella gloyma! Tær eru partur av okkara mentanararvi, ið við eini ætlan sum hesari, kunnu ríka gerandisdagin bæði hjá lokala fólkinum og ikki minst teimum ferðandi, sum koma uttanífrá í oynna.

Mong liva í dag í býum fjart frá náttúruni. Hesin liviháttur hevur ført við sær ein longsul eftir upplivingum fjart frá stressandi býarlívinum og nærri náttúrini. Av somu orsøk síggjast alt fleiri ferðandi í oyggjasamfeløgum sum okkara. Og tað er lítið at taka seg aftur í, at ein túrur í Kalsoynna í vøkru og stórslignu náttúruna, er stór uppliving hjá ferðandi, bæði hiðani úr landinum og fremmandafólki úr øðrum londum. Eitt er vist! Standmyndin av Kópakonuni í Mikladali kann bara fara at gera túrin og upplivingina hjá ferðandi enn betur.

Ferðasambandið í Kalsoynna batnaði munandi, tá ferjulegan á Syðradali varð tikin í nýtslu og Sam fór at røkja siglingina í oynna.

Síðan tá er talið av ferðandi

økt munandi, og nakað av ferðavinnuvirksemi hevur tikið seg upp í oynni.

Verkætlanin við Kópakonuni hóskar tí væl á staðnum, og fer sum frá líður uttan iva at hava við sær, at ferðavinnan verður ment oynni og landinum at frama. Her vera góðir møguleikar hjá ferðandi eina tiltrongda fríløtu at kasta gerandishamin og fylla “upplivingarkistuna” við nýggjum spennandi upplivingum, tá tey koma í oynna.

Eg gleði meg til at vera við til hátíðarhaldið tann 1. august norðuri í Mikladali, tá standmyndin av Kópakonuni verður avdúkað.

Tað røkist fyri, at dagurin verður væl skipaður - og øll eru vælkomin í oynna so vónandi verða vit mong til hátíðarløtuna.

Fari at enda at takka fyrireikarunum fyri hetta megnar tiltak og framhaldandi góða eydnu.

Bjørn Kalsø, landsstýrismaður í mentamálum

17

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

Góða eydnu við tiltakinum „Kópakonan“ á Stórakneysa

Norðhavnin 8 Postboks 329 FO-726 Ánirnar Føroyar

Tel. +298 20 70 00 Fax +298 20 70 10 T-postur: cig@cig.fo www.cig.fo

18

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

NÓGVUR TÓNLEIKUR Í MIKL ADALI Til hátíðarhaldið fríggjadagin verða nógv tiltøk til allar aldursbólkar.

Skráin er long og eitt sin-

dur av hvørjum er til gestirnar. M.a. eru fleiri tónleikatiltøk hendan dagin í Mikladali. Kl. 14.05 setur Bjørn Kalsø haldið og

avdúkar standmyndina.

Beint áðrenn og eftir hesa røðuna, syngur lokala Ingibjørg Hansen, meðan Rani Nolsøe spælir un-

dir. Nakað seinni undir hátíðarhaldinum fer Eivør Pálsdóttir at syngja. Kl. 14.35 verður ljóðleikur í sambandi við Kópakonu-

na, sum Maiken Hansen skipar fyri. Kl. 14.45 fer Klaksvíkar Dansifelag at kvøða part av Kópakonukvæðnum. Og kl. 16.00

verður konsert í kirkjuni, har Eivør Pálsdóttir, Ingibjørg Hansen, Rani Nolsøe o.fl. Syngja og spæla.

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

19

20

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

útferðir tann 1. aug. í samband við at Kópakonan verður avdúka Túrur út á Kallin:

Túrur ígjøgnum Trøllanestunnilin og út í Djúpadal:

Eitt sera væl umtókt ferðamál, bæði fyri útlendingar og føroyingar. Túrurin er ikki torførur at ganga, men góðir skógvur mugu til.

Fyri tey, ið ikki seta seg føran fyri at ganga í haganum, verður ein túrur gjørdur út í Djúpadal. Ætlanin er at ganga ígjøgnum Trøllanestunnilin og út í tunnilsmunnan í Djúpadali. Ferðaleiðari er við á túrinum og onkrar góðar søgur munnu vera at hoyra. Túrurin tekur uml. 2 tímar og kostar kr. 100,- fyri hvønn.

Túrurin byrjar norðanfyri tunnilsmunnan á Trøllanesi. Gingið verður við ferðaleiðara út til vitan á Kallinum. Útsýnið haðani er avbera vakurt og náttúran fer inn undir húðina: Fuglaljóð, hav og ljós.

Túrurin tekur uml. 3 tímar tilsamans og kostar kr.

200,- fyri hvønn.

Allir túrarnir verða seldir á Norðoya Kunningarstovu og tilmelding er neyðug. Fólk, ið ynskja at tekna seg til túrarnar, kunnu seta seg í samband við Norðoya Kunningarstovu á tlf. 45 69 39 ella við at skriva teldupost: info@klaksvik.fo

Túrur niðan á Slættafjall í Mikladali: Ein lættur og hugnaligur túrur. Komin niðaná, er gott útsýnið vestureftir, eins og yvir á Kunoynna og oman í bygdina í Mikladali. Har er stak hugnaligt at sita við einum góðum kaffimunni, lendið er gott og børnini kunnu spæla sær á slættanum. Góðir skógvar eru ein fyrimunur.

Túrurin tekur uml. 2 tímar at ganga, báðar vegir. Kann sjálvandi vera longri, um avgjørt verður at steðga longri á slættanum. Prísurin er kr. 150,- fyri hvønn.

Djúpidalur

Slættafjall

Kallurin

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

ynskir kalsoyingum og øllum norðoyingum hjartaliga tillukku við Kópakonuni

Tvær eldsálir aftanfyri Kópakonuna á stóra kneysa har Kópakonan kemur at standa.

Olivur Thomsen og Markus í Norðnástovu

21

22

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

Bakkafrost ynskir øllum føroyingum tillukku við prýðiliga listaverkinum í Mikladali, sum verður avdúkað 1. august.

EIN FØROYSK FYRITØKA Í HEIMSFLOKKI

f2

23

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

http://rbr.dk/kataloger/2014-dk/#p=37

ger tað við skili

fyri ein góðan prís

gráir

35,- pr. stk. rbr flísar, lock-block 15x30x17,5 cm.

heildarveitari heildarveitari

gráir

gráir

159,- pr. m

179,- pr. m

2

2

rbr flísar, herregård

rbr flísar, hjertingstein

5,5x14x21 cm.

5,5x14x21 cm.

vesimøbil

siemens dustsÚgvari

Møbil, bein og vask

VS01E1801 - 1800 WATT

FYrr 999,-

2.999,-

599,-

tilhoyr til vesimøbil Krani, spegl og LED ljós

1.799,-

FYrr 2.299,-

1.299,bosch dustsÚgvari

BSG82231 - moonlight blue

flott skjótihurðaskáp

...til kamarið, grovkøkin, gongina, skrivstovuna, baðirúmið, o.a.

7/7/14 5:40 PM

Borg l Runavík, tel. 477272 l Klaksvík, tel. 455149 l www.borg.fo

24

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

25

26

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

MIKLADALUR

Vesturi á Gjógv Lending

Kópakonan á Stórakneysa

gur ave

agøta Forn

tt Flø

Stóra

neys t

N

rkju

tan Ki

tovu nás Norð jan smið

N

m

Fossstova

Ut

Við

a

Kappin

Sun

nan

vin g Til b

úg

De

an lsv

da

Stór

a ne

yst

Ítr Við ótta arlu røk nd i

ur

eg

Flø r

agøt

egu

ttav

Forn a

irkju

M

a ov ið rst Lað Við

a kk

e

r isb

it Be

Kappin

Sun

lið

g

ur

vin

De ild

Viðarlundin

ur

eg

lsv

da

an

Inn

gu rve oya

Kals r

Ítr Við ótta arl røk un i d

ssa

áveg

arv

egu

r

nan

Ro

Á Ryggi

tan

Kis

Fossstova

ta Ut

úg

m

inu

ún

ÍT

S

a

v sto

i

nn nI

li kú

n

átú

rðn

No

Til b

u stov ðná Nor jan ð smi

kk Ba

r

gu

ave

sið

lið

Kópakonan á Stórakneysa

ttan K

ú yllh

ssa

ur

Inn

Lending

Fyri u

Ro

áveg

ilda

rve

gu

r

Vesturi á Gjógv

inu

S

tan

Kis

kk

re

isb

it Be

ún

n

li kú

ur

veg

kka

Ba

va sto aðið tar L

ÍT

a

tov

is Inn

sið

llhú

My

n

átú

n orð

Sodnhús Bó

nda

Á Ryggi

Fyri ut

veg

ur

Sodnhús Bó

nda

veg

ur

27

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

MIKLADALUR

MIKLADALUR Vesturi á Gjógv Lending

Vesturi á Gjógv

Lending

Kópakonan á Stórakneysa

r

agøt

egu

ttav

Forn

Flø

Stór a ne

yst

Kópakonan á Stórakneysa

a

u

N

ÍT

a tov

ún

i utta

is

m

Inn lin

inu

ú

ka

Við

ur

Kappin

ur

eg kav

k Baur

úg Til b

veg ilda r

lið

Sodnhús Bó

nda

Fossstova

veg

r

Ítró Við ttarøk arlu i nd

a ov ið t s tar að Ut L

Við

N Kappin

Sun

Ro

ssa

lið

áveg

ur

Til bú

gv

De

ing

ilda

rve

gu

r

nan

Inn an da eg

lsv ur

Ítró Við ttarøk arlu i nd

ssa

gu ve als

an

t Kis

áveg

Ro

d an

m

Inn n i úl Sk

inu ún ÍT

a

nan

llh

My

De

rðn

No

ov ist

a

n átú

Sun

ð úsi

Inn

u stov á n ð Nor jan ð smi

k ek

Fossstova

k re

b tis

i

Be

Sk

tan

Kis

a tov ið s r ta að Ut L

Á Ryggi

r

ná orð

Á Ryggi

gur

kju n Kir

Ba

ll

My

tún

vu

sto ðná r o N ðjan smi

r

gu

ve kka

ið hús

vin g

e ttav

Flø

Stór a ne

F

yst

Kirkj

ttan yri u

Sodnhús Bó

nda

veg

ur

ur

28

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

29

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

Preben Hansen og Ólavur Samson í Stóra Neysti

HVUSSU FER KÓPAKONAN AT KL ÁRA SEG Í BRIMINUM? Hesi fýra árini, vit í arbeiðisbólkinum hava arbeitt við projektinum um Kópakonuna, hevur Preben Hansen, verkfrøðingur fylgt okkum frá tíðliga í tilgongdina.

Tað var nevniliga so, at longu tá vit høvdu sent fyrstu umsóknirnar um stuðul út til møguligar veitarar, byrjaðið spurningurin um styrkina av kópakonuni og landnyrðingsódnirnar at spøkja.

Vit í arbeiðisbólkinum vóru bert glaðir amatørar, og tí var neyðugt hjá okkum at útvega hjálp frá serkønum fólkum. Fyrstur, ið hugdi við verkfrøðingaeygum eftir projektinum var Klæmint Østerø frá Landsverk. Klæmint hevði datur um aldumatingarnar norðanfyri, og hann staðfesti, at tað tey kalla ”100 ára aldan” norðanfyri, sum kundi væntast inn

Preben Hansen, Hans Pauli Olsen og Jørn Svendsen á stoyparínum í Svendborg ímóti helluni í Mikladali kundi væntast at vera 13 metrar høg. Klæmint kom eisini til, at fyrsta modellið av Kópakonuni fór ikki at standa ímóti hesi aldu.

Landsverk heitt tí á okkum um at fáa okkum ein verkfrøðing at arbeiða víðari við arbeiðinum, sum Klæmint Østerø hevði gjørt. Við góðari hjálp frá Hera Hammer, verkfrøðingi hjá Klaksvíkar Kommunu var funnið fram til Preben Hansen, verkfrøðing. Frá fleiri keldum fingu vit eisini at vita, at hetta var eitt heppi væl og sagt var, at fingu vit hann við, so vóru vit væl fyri.

Og tað eydnaðist. Preben

Hansen hevur gjørt eitt sera stórt verkfrøðiligt avrik í hesum projektinum. Hann hevur fleiri ferðir verið í Danmørk, bæði á fundum við Hans Paula Olsen og við Jørn Svendsen, stoyparan í Svendborg, at tryggja sær, at hansara útrokningar og krøv til Kópakonuna vóru hildin út í æsir.

Preben Hansen hevur eins og Hans Pauli Olsen, alla tíðina verið har, sjálvt tá tað sá svartast út, tá hevur hann verið og skumpa undir, og hann hevur verið okkum tøkur nær vit so heittu á hann. Ídag kunnu vit errnir vísa tað verkfrøðingaarbeiði,

sum er væl úr hondum greitt, og sum eisini Landsverk hevur kunna sagt gott fyri.

Fer Kópakonan at falla í eini ódn einaferð? Ja, ongin kann tryggja at vanlukkan ikki hendir. Hinvegin, so føla vit, at Kópakonan er trygg. Verkfrøðin hevur ikki bert tryggja Kópakonuna á Stórakneysa við nógvum stáli, sjálvur kneysin er eisini tryggjaður, so hann ikki fer undan Kópakonuni.

– Kópakonan er ómetaliga sterk og spennandi verður at síggja hana í brimi á vetrartið. amr.fo

30

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

L E I Ð A R I N

Vit eru klár at taka ímóti – vælkomnir føroyingar allir Rúm tíð eg ringin síðani vit sótu her á trappuni og droymdu um kópakonuna á Stórakneyhsa.

Nú eru vit um at vera við málið, og í tí sambandi bjóða vit øllum føroyingum og gestum at koma í Kalsoynna 1. august at hátíðarhalda avdúkingina av Kópakonuni saman við okkum.

Skipað er fyri, at Ternan kemur at sigla um Kalsoyarfjørð allan tann dagin.

Brúdleyp

Brúdleyp

Leygardagin 2. august giftast Karina Hansen, Klaksvík, og Sigurð Mohr, Klaksvík.

Týsdagin 5. August giftast Ró Kajsdóttir, Saltangará og Dánial Bertholdsen, Klaksvík.

Vígslan verður í Christianskirkjuni kl 13.

Veitslan verður fyri innbodnum í Skálanum í Klaksvík kl.18

Vígslan verður kl. 11 í Betesda í Klaksvík, har øll eru hjartaliga vælkomin.

Borðhaldið byrjar kl. 14 í Skálanum í Klaksvík, fyri innbodnum.

Brúdleyp

Brúdleyp

Armbond verða at fáa á Kunningarstovuni í Klaksvík og tey galda fyri ferðina við Ternuni báðar vegir og við bussunum báðar vegir.

So vinarliga latið bilin standa eftir í Klaksvík um tað ber til.

Vit vóna at síggja so nógv sum gjørligt, bæði stór og smá!

Oliver Joensen, Olivur Thomsen og Ólavur Samson. (Kópakonubólkurin hjá Føroya Sjómannadegi.)

Súkkla burturblivin Hesin fitti drongurin hevur sjálvur keypt sær súkklu fyri føðingardags pengarnar. Nú ein dagin varð súkklan stolin við fótbóltsvøllin.

Um onkur hevur sæð ella veit nakað um súkkluna, vinarliga ringi á tlf. 221766 (Heidi).

Setrið á súkkluni er klistrað við svørtum tape.

Tøkk

Hjartaliga takka vit fyri sýnda samkenslu og hjálpsemi tá okkara kæra mamma, verðmamma og omma Klára Maria Joensen Klaksvík andaðist og varð jarða.

Fríggjadagin 1. august giftast Guðrun Rajani Hansen, Hoyvík, og John Hammer, Klaksvík.

Víglsan verður í Betesda, Klaksvík, kl. 12.

Eftir vígsluna verður móttøka, har øll eru hjartaliga vælkomin.

Veitslan verður fyri innbodnum.

Leygardagin 9. august giftast Jastrud Hanusardóttir Joensen, Klaksvík, og Petur Mohr, Fuglafjørður.

Vígslan verður í Siloa, Fuglafirði, kl. 12. Veitslan verður fyri innbodnum í Mentanarhúsinum í Fuglafirði kl. 18. Sunnudagin 10. august verður brúðarhús, Dávabrekka 6 í Klaksvík frá kl. 16

Tøkk til Hanus a Gørðum prest fyri troystandi orð.

Tøkk fyri blómur og kransar.

Tøkk fyri peningagávur til Klaksvíkar Hornorkestur.

Tøkk fyri vakran hornblastur í kirkjuni.

Tøkk til tykkum øll sum fylgdu Kláru til hennara seinasta hvíldarstað.

Fyri tey avvarðandi Jóan Petur, Dagfinn og Christel

31

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

VIT VÆNTA OKKUM MEIRA AV FERÐAVINNUNI Tað heldur Mikkjal Joensen av Trøllanesi. Mikkjal hevur í 25 ár hespast við festið á Trøllanesi og fyri nøkrum árum síðani lat hann upp eina jarnsmiðju á Trøllanesi. Á Trøllanesi hava vit havt nakað av inntøku av Ferðavinnuni, og tað hevur kanska serliga verið gongutúrarnir út á Kallin.

Nógv av tí vit hava gjørt í ferðavinnuhøpi, hevur verið í samstarvi við Magna Garðalíð á Húsum, tað samstarvið hevur rigga væl.

Tá tað kemur til jarnsmiðjuna, so hevur tað gingið hampuliga við henni. Útlendingar hava kan-

ska ikki verið tey bestu viðskiftafólkini, men hinvegin hava føroyingar verið raskir at víst tí handverkinum áhuga, nógv er smíðað úr jarni og leverað ymsastaðni.

Eg haldi at tá tað ræður um ferðavinna, so eiga vit

føroyingar at vera betur til at taka fyri, enn vit hava gjørt. Gestablíðni er gott, men skulu vit fáa nakað burturúr nógvu vitjanunum á bygd, so er umráðandi at vit eru ”professionel”, veita eina góða tænastu og duga at taka fyri. – Jú eg

ivist onga løtu í, at Kópakonan fer at skunda undir ferðavinnuinntøkurnar í Kalsoynni.

SAMSTARVIÐ Í OYNNI GERST BETUR Magni Garðalíð, borgarstjóri í Húsa kommunu sigur, at Kópakonan á helluni í Mikladali fer at gera at vit í oynni enn meira fara at draga somu línu, og tað fer at gera okkum enn sterkari og vit hava verið frammanundan.

Líka síðani ætlanin um at seta Kópakonuna á Stórakneysa kom fram, hava fólk, sum eru ættað higani frá, og ferðafólk, spurt eftir

projektinum, ”Nær verður hon sett upp” hevur verið ein standandi spurningur til okkara, sum búgva her í oynni.

Eg rokni við, at verður rætt atborið, so fer hetta at hava við sær størri aktivitet í kommununi og í síðsta enda fer hetta eisini at skunda undir ein fólkavøkstur. Á Húsum eru vit í tí hepnu støðu, at fólkatalið helst

fer at vaksa í næstum, ídag búgva 42 fólk fast í kommununi. Miðalaldurin er í løtuni 30,6 ár, dóttir okkara er í fer við at byggja sær nýggj hús her, og eini onnur hús fara helst eisini í gongd skjótt og áhugi hevur eisini verið frá øðrum.

Elsti maður í bygdini er í 60-unum og elsta konan er kona mín, og hon er 51 ár, so framtíðin hjá Húsum sær út til at vera bjørt.

Síðani eg kom inn í kommununa her, havi eg roynt at arbeitt fyri trivnaðinum í kommununi fyrst og fremst.

Tað hevur stóran týdning at barnafamiljurnar her hava tað gott og trívast. Beint nú hava vit eitt pinkulítið trivnaðarprojekt, har kommunan hevur keypt eitt sindur av máling og so fara vit saman við børnunum at málað betongveggin, sum stendur niðan ímóti veg-

num, og samstundis fara vit at hava pylsur og okkurt gott til børnini. Í mínari verð er ongin ivi um, at vit fara fyrr ella seinni at leggja saman við Klaksvíkar kommunu.

Krøvini til kommunueindirnar gerast alt størri og størri. Vit eru í støðugum samráðingum við Klaksvíkar kommunu. Ein samanlegging fer eisini at hava við sær at vit standa sterka-

ri saman í oynni. Hinvegin so havi eg lagt dent á, at ein samanlegging skal ikki vera ein ”happening” beint uppundir eitt val. Tað skal vera væl fyriskipað mitt í einum valskeiði, soleiðis at veljararnir her hava møguleikar fyri at luttaka í einum kommunuvali í Klaksvík og eisini at stilla upp, um tey hava hug til tað. Ikki tí, eg eri ikki valdur at leggja kommunurnar saman, men øll tekin í sól og mánað bera á tað borðið, at samanlegging verður neyðug einaferð í framtíðini.

Fyri at koma aftur til Kópakonuna, so ivist eg onga løtu í, at hon fer at vera við til at økja um ferðavinnumøguleikarnar í oynni. Kópakonan verður heilt víst eitt ”must” hjá ferðamanninum um summarið, men hetta verður so sanniliga eisini møguligt at ”selja” til ferðafólk á vetri, sigur Magni Garðalíð, borgarstjóri at enda.

32

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

Sóley Danielsen

KÓPAKONAN -sjónleikur

Í samband við avdúkingini av standmyndini hjá Hans Pauli Olsen í Mikladali 1.august, framførir Klaksvíkar Sjónleikarafelag leikin um Kópakonuna. Leikstjóri er Sóley Danielsen.

Leikurin var framførdur í fjør á Norðurlendska barnasjónleikarfestivalinum í Østersund, í avhaldshúsinum í Mikladali og á kvøldsetu í Spaniastovu har eisini tey sum fyrireika avdúkingina av standmyndini søgdu frá ætlanini og vístu myndir.

Umtalan eftir framførslurnar hava verið sera góð! Og nú gleða leikararnir seg til at framføra leikin niðri á helluni í Mikladali.

Klaksvíkar sjónleikarafelag takkar fyri at verða boðin við til at fagna søgnina um ópakonuna í Mikladali!

Broyting í Almennu Byggisamtyktini fyri Klaksvíkar Kommunu Við heimild í løgtingslóg nr. 13 frá 21. mai 1954 um býarskipanir og byggisamtyktir, seinast broytt við løgtingslóg nr. 19 frá 18. mars 2013 verður við hesum uppskot til broyting í almennu byggisamtyktini fyri Klaksvíkar Kommunu framløgd til alment eftirlits: Viðv. øki A10 Ásetingin fyri minsta mark grundøki, sum er 300 m2, verður broytt til 200 m2, galdandi fyri økið sunnanfyri Fjósabrekkuna. Ábygging- , parkerings- og fráleikakrøv eru óbroytt

Broytingin liggur frammi til alment eftirlit í býráðshúsinum – Miðlan – frá 16. juli til 6. august 2014 og er somuleiðis at síggja á www.klaksvik.fo .

Møgulig mótmæli ella broytingaruppskot skulu vera býráðnum í hendi í seinasta lagi 29. august 2014.

Klaksvík 15. juli 2014 Klaksvíkar Býráð

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

10 ÁR við Føroya Sjómannadegi

Í samband við at vit í ár hátíðarhalda 10 ár við FØROYA SJÓMANNADEGI verður bjóða til

STÓRA FØÐINGARDAGS BUFFÉ “ALT GOTT ÚR HAVINUM” Leygardagin 23. August í Klaksvíksgarðinum frá kl 14 - 18

Vælkomin

ØLL TILTØK ERU ÓKEYPIS

33

34

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

Prísir úr

7.990 fyri hvønn, t á ið 2 vaksin ferð ast saman

Avm a r ka plás ð s

Skrá:

20.08 Fara av Havnini kl. 18:00.

21.08 Koma til Seyðisfjarðar. Leiðin gongur fyrst til Egilsstaðir og síðani gjøgnum Jökuldal og Møðrudalsoyðuna til Mývatns har nógv er at síggja. Eisini steðga vit við Dettifoss og Góðafoss, áðrenn vit koma til Dalvíkar, har vit gista.

22.08 Vit byrja við at koyra til Akureyrar, har vit steðga 2-3 tímar. Seinnapartin gongur leiðin til Skagafjørðin og Húnavatnssýslu, sum eru sera søgurík støð. Vit gista á Staðarfløt.

23.08 Ávegis til Reykjavíkar vitja vit slóðirnar hjá Egili Skallagrímssyni og Snorra Sturlusyni. Um kvøldið ber til at uppliva Reykjavík.

Við Tóru kring Ísland 20. til 28. august

24.08 Vit vitja Perluna og Bessastaðir, áðrenn leiðin gongur til Tingvallir, Gullfoss og Geysir. Eisini vitja vit gamla bispasetrið í Skálholti. Gist verður á Selfossi.

25.08 Vit fara fram við Heklu, stóru jöklunum og steðga á bæði við Seljalandsfoss og Skógafoss. Vit vitja eisini Vík, áðrenn vit fara til Skaftafellssýslurnar, har eldur og ísur hava herjað í øldir.

Um veðrið loyvir tí, fara vit heilt inn til Vatnajökul, ið er størsti jökul í Evropa.

Vit gista á Smyrlabjørgum.

26.08 Leiðin liggur norður eftir Eysturlandinum um Høfn, Djúpavog, Støðvarfjørð og Fáskrúðsfjørð, sum eru søgulig støð fyri føroyingar. Vit gista í Hallormsstaðaskógi.

27.08 Vit koyra til Skriðuklaustur og vitja savnið hjá Gunnari Gunnarssyni. Vit steðga møguliga á at njóta útsýnið, áðrenn vit aftur venda nøsini móti Seyðisfirði, har Norröna er klár at loysa kl. 20:00.

Komið við Tóru Tóroddsdóttir á eina ferð kring Ísland. Køna frásøgukvinnan hevur skipað fyri eini bussferð kring grannalandið í vestri. Vit uppliva eitt nú Bláu lón, síggja bergtakandi Gullfoss, Geysir, Dettifoss, Mývatn, Reykjavík, Jökulsárlón o.m.a.. Tóra fer at greiða frá søgum og teimum ymisku støðunum, sum vit vitja á leiðini. Gist og etið verður ymsastaðni.

Túrurin hóskar seg eins væl til tann einsamalla, sum hann ger til pør ella vinir.

Fyri hvønn, tá ið 2 ferðast saman í innv. 2-koyggjukamari . . . . . . . . . . . . úr kr.

7.990

28.08 Kl. 15:00 eru vit á Havnini.

Íroknað • Ferð til Íslands og aftur • Koyggja í deildum innv. 4-koyggjukamari • Gisting í deildum dupultkamari í Íslandi • Bussferð við ferðaleiðara • Hálvpensjón á allari ferðini • Øll avgjøld

Les meira á www.smyrilline.fo/vid-toru, skriva til booking@smyrilline.fo ella ring 345900

35

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

LJÓÐSNIÐGIVIÐ LJÓÐMYND TIL KÓPAKONUNA

Maiken Háberg Hansen, er fødd og uppvaksin á Argjum og hevur frá barnsbeini av, haft sera stóran áhuga fyri tónleiki og ljóðupptøku.

Maiken er útbúgvin M.A. í Sound Design for Film and Television frá brestska National Film and Television School, sum er sera høgt í metum. Hon hevur verði búsitandi í London síðani 2006 og arbeiðir sum freelance ljóðsniðgevið. Maiken hevur fingist við mangt ymiskt, m.a. ljóðklipp til spælifilmar, ljóðbland av filmum og dialog klipping fyri nýggja BBC barna sjónvarpsrøð. Í samband við hátíðarhaldið hevur Maiken ljóðsniðgivið eina ljóðmynd, ið

verður spæld á helluni 1. august. Eisini hevur hon gjørt ljóðsnið til frásøgnina um kópakonuna, ið verður

at hoyra á ymisum málum, við ferðafólki í huga.

36

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

SkeiðsDepilin

So fært tú rætta førleikan Prosjektleiðaraskeið

Føroyskt skeið fyri útlendingar 17. SEPT. 2014 – 8. APRÌL 2015

08.SEPT. 2014 – 02.DES. 2014

Á flestu stovnum og fyritøkum verða uppgávur í alt størri mun skipaðar sum verkætlanir, tí er umráðandi, at leiðarar og lyklastarvsfólk duga projektleiðslu.

Skeiðið er skipað sum 5 modul: Prosjektleiðsla - eitt fyriskipanarligt (organisatorisk) sjónarmið Prosjektfyrireiking Prosjektstýring Praktisk lýsing av prosjektum Luttakaraprosjekt

Navisionskeið fyri bókhaldarar (NAV 2013 útgávan) 10. OG 11. SEPT 2014

Skeiði er ætlað øllum, sum hava avmarkaðan førleika í føroyskum, harundir útlendingum í Føroyum.

Endamálið við hesum skeiðnum, er at geva tær eitt grundstøði í føroyskum í lesing, talu og skrift.

Støðið er eitt veruligt byrjunarstøði – einføld orð og setningar – og so hvørt sum førleikin økist, hæðkar støðið stigvíst. Skeiði fevnir um 80 undirvísingartímar og undirvíst verður hvørt mikukvøld frá kl. 17.00 til kl. 20.00

Grundskeið í Sigma 23. OG 24. SEPT. 2014

Sigma er eitt útrokningar-forrit sum avloysir vanligt rokniark. Sigma gevur tær betri yvirlit og eftirlit og harvið møguleika fyri betri stýring av prosjektum.

Nógv nýtt er hent í nýggjastu útgávuni av Navision. Til dømis er øll brúkara flatan (skermmyndirnar) broytt til eitt meira grafiskt layout og tættari integratión er gjørd til Microsoft amboðini Outlook, Word og Excel. Hetta letur upp fyri nógvum nýggjum hentleikum.

Skeiðið vendir sær til byggivinnuna: Arbeiðstakarar, stórir sum smáir, ráðgevarar, byggiharrar, tryggingarfeløg og kommunur v.m. Meira um Sigma kann síggjast inni á: http://codegroup.eu/

Undirvíst verður við føroyskari uppsetan av skipanini og er sett saman soleiðis, at hon hóskar til allar vanligar føroyskar fyritøkur, og harvið gerst frálæran so veruleikakend og brúkilig sum gjørligt.

Sveisiskeið (3 vikur) sum gevur sertifikat

Skeiðið fevnir um hesar høvuðspartar, har farið verður í dýpdina innan:

Skeiðið er ætlað fólkið, sum hava royndir innan sveising, men einki sertifikat. Frítt val millum tig-, mig-, mag-, ella elektrodusveising. Skeiðið endar við sertifisering í samstarvi við Norsk Veritas.

Fíggjarbókhald Søla Keyp Goymsla

MIÐA VERÐUR EFTIR AT HALDA HETTA SKEIÐI Í HEYST 2014

Alment innlit 1 DAGUR Í OKT. 2014, DATO ER ÁVEGIS

Flestu kærur til Løgtingsins Umboðsmann viðvíkja kærur um alment innlit og málsviðgerð innan almennu umsitingina. Á skeiðnum verður dentur lagdur á hvussu eitt nú áheitanir frá fjølmiðlunum og almenninginum um alment innlit skulu viðgerast. Skeiðið gevur tær eina greiða fatan av lógini um innlit í fyrisitingini.

Eftir- og víðariútbúgving á Føroya Handilsskúla og Tekniska Skúla

Skeiðsdepilin, sum nú hevur 13 ár á baki, er í dag ein hin størsti skeiðsútbjóðarin í Føroyum. Vit hava Tekniska Skúla og Føroya Handilsskúla í Havn. Á Føroya

SkeiðsDepilin

Fyrisitingarlógin/ Málsviðgerð o.a.

2 DAGAR Í OKT. 2014, DATO ER ÁVEGIS

Flestu kærur til Løgtingsins Umboðsmann viðvíkja kærur um alment innlit og málsviðgerð innan almennu umsitingina. Á skeiðnum verður dentur lagdur á, at málsviðgerðin og avgerðirnar verða skjótari og rættari.

Málsviðgerðarreglurnar í fyrisitingarlógini verða gjøgnumgingnar, viðgjørdar og útgreinaðar.

Grundskeið í Autodesk Revit Architecture 20.10.2014 – 22.10.2014

Hevur tú ætlanir um at førleikamenna teg innan faktekning á teldu, hevur tú møguleika at luttaka á hesum skeiðnum. Skeiðið gevur tær førleikan til at tilrættileggja, broyta og tekna 3 D tekningar við forritinum Autodesk Revit Architecture.

Skeiðið vendir sær til arkitektar, verkfrøðingar v.m. sum arbeiða innan teknistovur og ráðgevandi fyritøkur.

Skeiðið er eisini vælegnað til tey sum arbeiða innan byggivinnuna, td. timburmenn, handverkarar, byggimeistarar vm. og annars øðrum áhugaðum.

Víðkað skeið í Autodesk Revit Architecture 4. OG 5. NOV. 2014

Á hesum skeiðnum verður ein víðka frálæra innan Revit Archtecture, har tú fært eina størri vitan um Revit, við einari gjøllari gjøgnumgongd av funktiónunum í einum BIM modelli. Arbeitt verður við ”familjum” og gerð av teimum.

Skeiðið vendfir sær til teknistovur, kommunur, arbeiðstakarar, teknikarar, verkfrøðingastovur v.m.

Endamálið við skeiðnum er

at blíva betur at arbeiða við Revit at blíva betur til at skipa BIM prosjektera lættari og skjótari og kunna arbeiða saman við øðrum á sama prosjekti

Handilsskúla á Kambsdali kunnu vit hava skeið fyri Eysturoynna og Norðoyggjar.

Eftir tørvi hava vit eisini skeið í Suðuroynni og í Vágum.Vit veita útbúgving á fýra ymiskum økjum: Leiðslumenning Almenn fyrisiting

Janusargøta 1 | Postboks 3239 | FO-110 Tórshavn | Tel 318813 | info@sd.fo

Merkantila økið Tekniska økið

Les meira á sd.fo

www.sd.fo

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

37

38

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

www.jfk.fo

GÓÐA EYDNU VIÐ TILTAKINUM „ KÓPAKONAN“ Á STÓRAKNEYSA

JFK Postboks 56 FO-710 Klaksvík Føroyar Tel. +298 40 99 00 Fax +298 40 99 01 T-postur: jfk@jfk.fo www.jfk.fo

NORÐLÝSIÐ NR. 25 MIKUDAGIN 30. JULI 2014

39

PRENT: PRENTMIÐSTØÐIN / ÁBYRGD: OLIVER JOENSEN

BOX 58 - 710 KLAKSVÍK - TEL. 456285 - INFO@NORDLYSID.FO - www.nordlysid.fo

SØGAN UM KÓPAKONUNA F YLTI NÓG Tað sigur Edward Fuglø, listamaður, sum hevur ættarbond av Syðradali.

Omma mín æt Ingeborg, og henni dámdi væl at fortelja okkum børnum søgur og sagnir. Hon dugdi væl at siga frá nógvum ymiskum, og eg minnist hvussu vit børn tordu illa at ganga ímillum húsini á Syðradali tá omma og Constansa høvdu sagt frá.

Søgan er spennandi og óhugnalig. Í fyrstu atløgu eru k´ópar fólk, sum hava

tikið lívið av sær og tí eru blivin til kóp, tað hevur hendan gentan gjørt. Eina nátt um árið sluppu kóparnir aftur at vera menniskju, og tá dansaðu tey í gjønni í Mikladali. Mikladalsdrongurin tekur so hamin og hon verður tvungin at vera kona hansara og føða børn hansara, men alla tíðina leingist hon á sjógvin aftur. Tað eydnast henni, men tá byrjar óhugnaligasti parturin tá maðurin ætlar sær til láturs og hon kemur til hann í dreymi og biður hann lata vera við at drepa mann hennara og tvey børn, sum hon eisini átti við brimlinum. Men hann heldur hánt um tað, og tá hann so situr til borðs og hevur kóka av brimlinum og børnunum, kemur hon

innar í stovu og lovar ilt.

Eg havi verið ógvuliga fasineraður av hesi søguni, og eg havi eisini brúkt søguna fleiriferðir í arbeiðislívi mínum sum listamaður.

Eg minnist, at fyrsta myndin eg gjørdi sum ungur var nevniliga av Kópakonuni í 96 gjørdi eg eina Ársplakat til Norðurlandahúsið, hendan plakatin líkist ikki tí sum eg máli nú, men har eru symbolini báturin, lykilin og kistan í 2004 gjørdi eg 12 málningar av Kópakonuni, eina til hvønn mánaðin í árinum.

Seinni prýddi eg so 10 frímerki fyri posta við Kópakonuni sum fyrimynd og eina plakat. Posta gjørdi so ein lítlan bókling um søguna, við teim somu myndunum í. Tann bóklingurin

bleiv útgivin á fimm ymiskum tungumálum, haldi eg.

Kópakonan hevur soleiðis fylt mær alla tíðani, síðani eg sum smádrongur var á Syðradali, so nógv fylti hon, at eg minnist enn, tá Gríma kom til Klaksvíkar í 1977 og framførdi Kópakonuna, tað hevur brent seg í minni, tá eg sá Biritu Mohr lata seg úr haminum á pallinum í Klaksvík,tað var ein ótrúliga sterk visuel uppliving fyri meg tá.