บทที่ 1 ความทาทายหลักที่ภาคการศึกษาระดับอุดมศึกษาเผชิญอยูทั่วโลกนั่นคือ 1. จํานวนผูเรียนที่เขาสู อุดมศึกษาลดลง 2. การเปลี่ยนแปลงอุปสงค และอุปทานของการอุดมศึกษา 3. การกาวเขาสูสังคมผูสูงวัย 4. การแข ง ขั น ทางเศรษฐกิ จ ในยุ ค Disruptive innovation และ 5. นโยบายของชาติ ที่ แ รงผลั ก ดั น ความ เจริญกาวหนาดวยนวัตกรรม ทําใหปฏิเสธไมไดที่สถาบันการศึกษาของชาติระดับอุดมศึกษาที่เปนกําลังในการ พัฒนาคนใหตอบสนองตอสภาวการณที่เกิดขึ้นในสังคมปจจุบัน และอนาคตจะตองสรางความแข็งแกรงใหกับ ผูเรียน และพัฒนาการจัดการเรียนการสอน เพื่อการสรางนวัตกรรมหรือศาสตรนวัตกรรมใหตอบสนองต อ สั งคม และเศรษฐกิ จ อย า งตรงเป า หมาย ถึงแมวาในปจ จุบัน ไมวาจะเปน มหาวิทยาลัย รัฐ หรือเอกชนตาง เตรียมพรอม และดําเนินการไปแลวในระดับหนึ่ง แตเพื่อใหการเปนมหาวิทยาลัยนวัตกรรมอยางแทจริงนั้นเพื่อ บรรลุเปาหมายจําเปนตองพิจารณาถึงทรัพยากร และความพรอมในดานตาง ๆ โดยสิ่งที่ตองใหความสําคัญ อั น ดั บ แรก คื อ พั น ธกิ จ ในด า นการจั ด หลั ก สู ต ร และการจั ด การเรี ย นการสอน ทุ ก มหาวิ ท ยาลั ย ต อ งให ความสํ าคั ญกั บ การผลิ ตบั ณฑิ ต หรื อ การจั ด การศึก ษา เพื่อตอบสนองต อแรงงาน และความตองการของ ผูประกอบการอยางแทจริง โดยคํานึงถึงศาสตรที่เหมาะกับสภาพการณเปลี่ยนแปลงทางสังคมโลกตลอดจน ความพรอม และความถนัดของตนเอง โดยมีนโยบายของแตละมหาวิทยาลัยเปนตัวผลักดันใหสอดคลองกับ นโยบายของรัฐบาลที่มุงเนนการไดเปรียบในการแขงขันทางเศรษฐกิจที่อาศัยนวัตกรรมใหม และความคิด สรางสรรค มหาวิทยาลัยจึงตองปรับปรุง และควบคุมคุณภาพหลักสูตรตามแนวทางที่ควรจะเปน และเรง พัฒนาการเรียนการสอนที่เนนศาสตรนวัตกรรมเพื่อสรางโอกาส และศักยภาพของผูเรียนใหทัดเทียมหรือสูง กวานานาประเทศ
บทที่ 2 การเรียนรูเปนกระบวนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมซึ่งมีผลมาจากการมีปฏิสัมพันธกับสิ่งแวดลอม รอบขางหรือจากการทําแบบฝกหัด เพื่อใหเปนไปตามเปาหมายที่พึงประสงคจึงไดมีทฤษฎีการเรียนรูกับศาสตร นวั ต กรรมเพื่ อ รองรั บ การกระบวนการการเรี ย นรู ซึ่ ง Seymour Papert ได พั ฒ นาทฤษฎี ก ารเรี ย นรู Constructionism มี ร ากฐานมาจากทฤษฎี พัฒ นาการทางสติปญ ญาของ Piaget และ Papert ไดใหความ คิดเห็นสําคัญที่วา “การเรียนรูที่ดีกวา ไมไดมาจากการคนพบวิธีการ “สอน” ที่ดีกวาของครู หากแตเปนการให โอกาส “ในการสราง” ที่ดีกวาแกผูเรียน ทําใหผูเรียนจะตองสรางสิ่งใดสิ่งหนึ่งขึ้นมา เปนสิ่งที่จับตองได โดยสิ่ง นั้นใหผลที่เกิดจากการใชความคิด ความสามารถ ทักษะ และประสบการณในการสรางสรรคผลงาน โดย ในบทนี้ก็ไดกลาวถึงหลักการของทฤษฎี Constructionism ไวดังนี้คือ 1. ผูเรียนสรางองคความรูดวยตนเอง 2. การเชื่อมโยงประสบการณเดิมกับประสบการณใหม 3. การจัดสภาพแวดลอมการเรียนที่เหมาะสม และ 4. การใชเทคโนโลยีเปนเครื่องมือสรางความรู จึงเกิดเปนมิติของการนําทฤษฎี Constructionism มาจัด กิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อการสรางนวัตกรรม และสรางสภาพแวดลอมในชั้นเรียน การจัดการเรียนรูที่ดี ตามทฤษฎี Constructionism (Good learning environment) ถาการจัดการสภาพแวดลอมการเรียนรู ดี มากเทาไหรการสรางประสบการณ และชิ้นงานใหเกิดขึ้นในขณะดําเนินกิจกรรมการเรียนรูก็จะมีมากเทานั้น l สําหรับการเรียนรูเพื่อใหเกิดประสบการณจะเกิดจากการนํามาบูรณาการกับกระบวนการพัฒนาผูเรียน ซึ่ง ADDIE Model เป น หนึ่ ง ในหลั ก การจั ด การเรี ย นรู ข องผู เ รี ย นอย า งเป น ระบบเพื่ อ ให เ กิ ด ประสิ ท ธิ ภ าพ นอกจากนั้นแลว ผูสอนจะตองมีการจัดการเรียนรูพื้นฐานดานนนวัตกรรมใหกับผูเรียนตามกระบวนการ SECI Model และความรูของผูสอนที่สั่งสมดานนวัตกรรมจะสงผลถึงการปลูกฝงความสามารถดานนวัตกรรมของ ผูเรียนดวย โดยผูสอนจะมีศักยภาพที่ชวยนักเรียนในการพัฒนาความรูเกี่ยวกับนวัตกรรม สําหรับกระบวนการ สรางความรูอยางมีเปาหมายเพื่อสรางสรรคนวัตกรรมสามารถนําหลักการของ 3I+O เปนกระบวนการสราง นวัตกรรมที่นําไปสูการจดสิทธิบัตรและเชิงพาณิชยไดอยางเห็นเปนรูปธรรม
บทที่ 3 การจัดการเรียนการสอนเพื่อการสรางนวัตกรรม สามารถจัดการเรียนการสอนไดหลากหลายรูปแบบ อาทิเชน รูปแบบการเรียนการสอนแบบโครงงาน ซึ่งเปนการเรียนรูผานการลงมือปฏิบัติดวยตัวเองของผูเรียน ผานการแกปญหาจากสถานการณ และไดมาซึ่งผลการศึกษาที่เปนนวัตกรรมที่สามารถนํามาใชไดจริงโดยผล การศึกษานั้นขึ้นอยูกับประสบการณ ความรู ความสามารถ และแรงจูงใจในการสรางนวัตกรรมนั้น ๆ อีกทั้ง โครงงานประเภทการพัฒนาหรือประดิษฐมีความเหมาะสมกับการสรางนวัตกรรม โดยมีการทํางานแบบทีม สรางสรรคที่รวมบุคคลที่มีความสามารถที่ความหลากหลาย ที่มีภาวะผูนํา ความคิดสรางสรรค และเทคโนโลยี สารสนเทศ และการสื่อสาร โดยมีขั้นตอนการเรียนรู ไดแก 1. การเตรียมความพรอม 2. การกําหนดหัวขอที่ สนใจ 3. การแลกเปลี่ยนความรู ประสบการณ และความคิดเห็น 4. การวางแผนสรางนวัตกรรม 5. การ ดําเนินการ 6. การทดลองใชผลงาน 7. การนําเสนอ และ8. การประเมินผล ซึ่งมีความสอดคลองกับรูปแบบ การเรียนรูเปนทีม ซึ่งการที่ผูรวมทีมไดเรียนรูรวมกันในระดับสูงจะมีแนวโนมพฤติกรรมสรางนวัตกรรมที่สูงตาม ไปดวย และรูปแบบการเรียนการสอนแบบรวมกัน ซึ่งสงเสริมใหผูเรียนไดเรียนรูทั้งทักษะทางวิชาการ และ ทักษะการเขาสังคม โดยมีแนวคิดที่สนับสนุน เชน แนวคิดการสรางความรูทางสังคมของ John Dewey และ ของ Vygotsky อี ก ทั้ ง การแก ป ญ หาเชิ ง สร า งสรรค ก็ เ ป น ความสามารถที่ ช ว ยพั ฒ นานวั ต กรรมได อ ย า ง หลากหลาย ซึ่งมีขั้นตอนคือ 1. การคนหาความจริง 2. การคนพบปญหา 3. การตั้งสมมติฐาน 4. การคนพบ คําตอบ และ5. การยอมรับผลการคนพบ และรูปแบบการเรียนรูเชิงประสบการณยังเปนรูปแบบการสอนที่ เหมาะสมกับการสรางนวัตกรรม เนื่องจากผูเรียนไดเรียนรูผานการลงมือปฏิบัติเองในหัวขอที่การสอนแบบ บรรยายไม ส ามารถถ า ยทอดเนื้ อหาได รวมทั้งกระบวนการสงเสริมความคิดสรางสรรคซ่ึงนําไปสูการคิ ด ประดิษฐสิ่งแปลกใหม โดยมีความหมายซึ่งอธิบายผานทฤษฎีความคิดสรางสรรคของทั้ง Guilford, Osborn, Wallach and Kogan, De Bono และ Torrance หรือกระบวนการสงเสริมใหเกิดความคิดสรางสรรคอย าง Creative Problem Solving ทั้ งนี้ วิ ธี การสอนเพื่อการสรางนวั ตกรรมที่นาสนใจ อาทิเชน การสอนแบบ อภิปรายที่ใหนักเรียนไดพูดคุยแลกเปลี่ยนทั้งความรู ทัศนคติ และความคิดเห็น จนไดขอสรุปของปญหารวมกัน การสอนแบบสืบสอบที่จะกระตุนใหผูเรียนอยากเรียนรู และทดลองดวยตนเองสําหรับเทคนิคที่นาสนใจในการ สรางนวัตกรรม ทั้งนี้ ในการเรียนการสอนเพื่อสรางนวัตกรรมยังมีเทคนิค และวิธีการที่สอดแทรกในทุกรูปแบบ การสอน อาทิ เทคนิ ค การระดมสมอง เทคนิ ค แบบ TRIZ ซึ่ ง เป น หลั ก การออกแบบสิ่ ง ประดิ ษ ฐ ท าง วิศวกรรมศาสตร การระดมสมอง เทคนิคการคิ ดนอกกรอบ เทคนิคหมวก 6 ใบ เทคนิค SCAMPER และ Triple Helix Model ซึ่งเปนรูปแบบของการสรางนวัตกรรมแบบเปดที่ภาคธุรกิจในปจจุบันไดนํามาใช โดยโยง แนวคิดภาคการศึกษา ภาคธุรกิจ และภาครัฐเขาดวยกัน และทั้งหมดนี้เปนตัวอยางรูปแบบ และเทคนิคที่ สงเสริมการจัดการเรียนการสอนเพื่อการสรางนวัตกรรมเพื่อเปนการพัฒนาผูเรียน และสรางผลงานที่นําไปใช ประโยชนไดตอไป
บทที่ 4 แบบประเมิ น นวั ต กรรมเป น เครื่ อ งมื อ ที่ จั ด ทํ า ขึ้ นสํ า หรั บ การพิ จ ารณาหรื อ ประเมิ น คุ ณ ภาพของ นวัตกรรมนั้น ๆ โดยมีหัวขอและตัวชี้วัดในการประเมินแตกตางกันออกไปเพื่อประเมินมาตรฐานของนวัตกรรม ทั้งในดานกระบวนการการพัฒนานวัตกรรม ดานคุณคาของนวัตกรรม และดานความเปนนวัตกรรม ในดาน กระบวนการการพัฒนานวัตกรรมเริ่มตนตั้งแตขั้นตอนการวิเคราะหปญหาตลอดจนการปรับปรุงและนําเสนอ นวัตกรรมไปยังกลุมเปาหมาย รวมถึงการพิจารณาเรื่องลิขสิทธิ์และจรรยาบรรณในขณะที่สรางผลงาน ดาน คุณคาของนวัตกรรมที่พิจารณาจากการตอยอดองคความรูเดิมใหเปนองคความรูใหมเพื่อใหสามารถแกปญหา ไดตรงตามวัตถุประสงค มีการตรวจสอบความคุมคาในการใชทรัพยากรเพื่อแกปญหา วิเคราะหความเปนไปได และการยอมรับจากผูใชงาน และดานสุดทายคือ ดานความเปนนวัตกรรมโดยประเมินจากผลงานที่เปนสิ่งใหม ไมเคยปรากฏมากอนในบริบทของการนําไปใชงาน ระดับความคิดสรางสรรคในผลงานและความเปนไปไดใน การไดลิขสิทธิ์หรือสิทธิบัตร นอกจากนี้การจัดทําแบบประเมินในลักษณะนี้สามารถชวยสํารวจระดับความ คิดเห็นของกลุมเปาหมายที่มีตอนวัตกรรม ระดับความคิดเห็นของศาสตรการสอนที่มีผลตอการสรางระดับ นวัตกรรมของผูเรียน การใชเทคโนโลยีสารสนเทศ การแบงปนความรู และความสามารถในการสรางนวัตกรรม ทั้งนี้เพื่อเปนประโยชนใหแกผูสรางผลงานนวัตกรรมในการวิเคราะห พัฒนา แกไขและปรับปรุงนวัตกรรมใหมี ความทันสมัยและมีประสิทธิภาพเหมาะสมแกการใชงานของแตละกลุมเปาหมาย
บทที่ 5 ทรัพยสินทางปญญาคือ ผลงานอันเกิดจากการสรางสรรค การคิดคน การประดิษฐ หรือกิจกรรมทาง ปญญาโดยมนุษยเปนผูสรางสรรคและทุมเทลงทุนสติปญญา เวลา และทรัพยสินเงินทองใหแกสิ่งประดิษฐ ขึ้ น มานั้ น ย อมควรได รั บ สิ ทธิ ในการคุ มครองทรัพยสิน ทางปญ ญาเพื่อเปน การตอบแทน และเพื่อเปน การ สนับสนุนใหผูสรางสรรคเกิดแรงจูงใจ มีความกระตือรือรนในการคิดคนและสรางสรรคสิ่งใหมเพื่อนําไปสูการใช ประโยชนอยางกวางขวางทั้งในดานเศรษฐกิจและดานการศึกษา ทรัพยสินทางปญญาสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทหลัก คือ 1. ทรัพยสินทางอุตสาหกรรม และ 2. ลิขสิทธิ์ โดยทรัพยสินทางอุตสาหกรรมหมายถึ ง ความคิดสรางสรรคของมนุษยที่เกี่ยวกับสินคาอุตสาหกรรม อาจเปนกระบวนการหรือเทคนิคในการผลิตที่ได ผานการปรับปรุงหรือคิดคนขึ้นมาใหม รวมไปถึงการออกแบบผลิตภัณฑและรูปรางของผลิตภัณฑ เครื่องหมาย การคา ชื่อและถิ่นที่อยูทางการคาที่รวมถึงแหลงกําเนิดสินคาและการปองกันการแขงขันทางการคาที่ไมเปน ธรรม สวนลิขสิทธิ์หมายถึง การคุมครองสิทธิงานสรางสรรคเพียงผูเดียวไมวาจะเปนงานสาขาวรรณกรรม ศิลปกรรม นาฎกรรม ดนตรีกรรม ภาพยนตร หรืองานอื่นใดในแผนกวิทยาศาสตร ทั้งนี้หากมีการดัดแปลงที่ เกิดจากผลงานตนฉบับจะตองไดรับการอนุญาตจากเจาของลิขสิทธิ์กอน อยางไรก็ตามในปจจุบันบุคคลทั่วไป สามารถสรางสรรคผลงานไดอยางงายดายเนื่องจากการเขาถึงเทคโนโลยีที่อํานวยความสะดวกใหแกทุกคนจึงมี การสนับสนุนใหบุคคลหรือองคกรที่สรางสรรคผลงานยื่นจดสิทธิบัตรกับกรมทรัพยสินทางปญญาที่สามารถ ดําเนินการไดดวยตนเองหรือสามารถดําเนินการผานตนสังกัดเพื่อสงเสริมการอนุญาตใหใชสิทธิอยางเปนธรรม และปองกันการละเมิดทรัพยสินทางปญญา ในมุมมองของระบบการศึกษาที่มีตอการคุมครองทรัพยสินทางปญญาในสื่อเทคโนโลยีสารสนเทศทาง การศึกษาถือไดวาเปน เรื่ องที่ สํา คัญสํา หรับบุคคลในแวดวงการศึกษาที่จะตองใหความสําคัญในการนําสื่ อ อุปกรณ เทคโนโลยีตาง ๆ มาใชในการเพิ่มมูลคา หรือทําใหสารสนเทศมีประโยชนสูงสุดเพื่อประสิทธิภาพใน การจัดการเรียนการสอน ดังนั้น ความสําคัญของการที่ผูสรางสรรคผลงานควรไดรับสิทธิการคุมครองทรัพยสิน ทางปญญาเพื่อเปนการใหเกียรติตอผูสรางสรรคผลงานและแสดงถึงการเห็นคุณคาในผลงาน และสงเสริมการ รักษาสิทธิ การใชสิทธิอยางเปนธรรม และสนับสนุนการสรางเครือขายดานทรัพยสินทางปญญาทั้งในประเทศ และตางประเทศเพื่อรวมกันสรางสรรคนวัตกรรมอันทรงคุณคาใหเกิดประโยชนแกสาธารณชนตอไป
บทที่ 6 การจัดการเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 หองเรียนอัจฉริยะไดเกิดการพัฒนาขยับสูเ สนทางนวัตกรรม ทางการศึ กษาโดยออกมาอยู ในรู ป แบบของ “หองเรีย นอัจ ฉริย ะเสมื อน” ที่มีเปาหมายเพื่ อ ใหผูเ รี ย นใน ระดับอุดมศึกษาทุกสาขาวิชามีประสบการณการเรียนรูที่ดีที่จะชวยสงเสริมใหเกิดการเรียนรูไดทุกที่ทุกเวลา และเกิดการพัฒนาทักษะทั้ง 3 ดาน ไดแก ดานความคิดสรางสรรคหรือนวัตกรรม ดานการคิดวิจารณญาณ และ การแกปญหา และดานการสื่อสาร และการทํางานรวมกัน หองเรียนอัจฉริยะเสมือนเปนอีกมิติหนึ่งของ การเรียนรูที่มีความหลากหลายที่จะกระตุนใหผูเรียนไดเรียนรูอยางสรางสรรค เปนทั้งศูนยรวบรวมแหลงการ เรียนรูที่อํานวยความสะดวกใหทั้งผูเรียนและผูสอน เปนพื้นที่ที่สามารถแสดงความคิดสรางสรรคไดอยางอิสระ มีระบบการบริหารการจัดการชั้นเรียนที่มีศักยภาพ มีความสามารถในการเขาถึงแหลงขอมูลและนําเสนอขอมูล ได อย างมี ป ระสิ ทธิ ภาพ อี กทั้ งเป น สภาพแวดลอมที่ต อบสนองตอความต องการของผูเรียนเปน รายบุคคล เนื่องจากมีระบบเทคโนโลยีที่ทันสมัยและมีเครื่องมือที่สงเสริมการเรียนรูอยางครบครันสงผลใหผูเรียนสามารถ เลือกวิธีการเรียนรูของตนไดอยางไรขอบเขต หองเรียนอัจฉริยะเสมือนอยางระบบ VSLI เปนหองเรียนเสมือนที่ อยูในระบบโลกเสมือนสามมิติประกอบไปดวยเครื่องมือที่มีความสามารถในการบริหารกิจกรรมตาง ๆ ที่เกิดขึ้น ทั้งภายในหองเรียนและภายนอกหองเรียน เชน เครื่องมือบริหารระบบจัดการเรียนรูหรือ LMS เครื่องมือการ จัดเก็บเอกสารออนไลนอยาง Cloud computing ชองทางการสนทนาผานระบบ Webboard และเทคโนโลยี การถ า ยโอนข อ มู ล อย า งการสตรี ม มิ่ ง วิ ดี โ อ เป น ต น ซึ่ ง ผู เ รี ย นสามารถเรี ย นผ า นแอปพลิ เ คชั น ทั้ ง ใน ระบบปฏิบัติการ Android และ IOS หองเรียนอัจฉริยะเสมือนไมไดมีเพียงจุดประสงคที่จะชวยสงเสริมพัฒนา ทักษะทางดานความคิดและดานการเขาถึงเทคโนโลยีใหแกผูเรียนเทานั้นแตจะครอบคลุมไปถึงการสงเสริม ทักษะการสื่อสารใหเกิดการสรางปฎิสัมพันธกันระหวางผูเรียนกับผูเรียนและผูเรียนกับผูสอน สนับสนุนใหมี การแลกเปลี่ยนประสบการณ และแลกเปลี่ย นความคิด เห็นอยางมีเ หตุมีผลเพื่อใหไดแนวคิด ใหม ๆ ขึ้นมา นอกจากนี้หองเรียนอัจฉริยะเสมือนมีแบบประเมินความสามารถในการวัดผลและประเมินกิจกรรมการเรียน การสอนและการประเมินพฤติกรรมที่เกิดขึ้นในหองเรียนอัจฉริยะเสมือนโดยเนนใหผูเรียนเปนผูสํารวจตนเอง เพื่อใหผูเรียนตระหนักถึงความสําคัญของสามทักษะดังกลาว และเขาใจถึงวัตถุประสงคของการเรียน นวัตกรรมทางการศึกษาของการจัดการเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 อีกรูปแบบหนึ่งคือ การจัดการ เรียนการสอนแบบผสมผสานเชิงรุกภายใตแนวคิดทฤษฎี Constructionism โดยเนนการสรางองคความรูดวย ตนเอง และการแกปญหาเชิงสรางสรรค ซึ่งการเรียนบนเว็บแบบผสมผสานและการเรียนรูเชิงรุกนั้นไดถูกนํามา เปนกลยุทธใชในการจัดการเรียนการสอนเพื่อตอบสนองตอความแตกตางระหวางบุคคลและเพื่อสงเสริมการ เรียนรูตลอดชีวิตใหแกผูเรียน การเรียนบนเว็บแบบผสมผสาน (Blended Learning) เปนการจัดการเรียนการ สอนที่ผสมผสานกันระหวางการเรียนผานเว็บไซตและการเรียนในชั้นเรียนแบบปกติเพื่อลดขอบกพรองของการ
เรียนแบบอยางใดอยางหนึ่ง สวนการเรียนรูเชิงรุก (Active Learning) คือ การเรียนรูที่มุงเนนใหผูเรียนไดทํา กิจกรรมการเรียนรู ควบคู ไปกับ การคนหาคํ าตอบโดยจะเน นการสร างความทาทายใหแกผูเรียนซึ่งจะชว ย สงเสริมใหเปนการเรียนรูที่มีคุณคา เราความสนใจใหผูเรียนสามารถจดจออยูกับการเรียนไดนานและเปนการ ดึงเอาความรูความสามารถออกมาใชในการแกปญหาตาง ๆ ดังนั้น การเรียนการสอนแบบผสมผสานเชิงรุกจะ มี ลั ก ษณะของการทํ า กิ จ กรรมการเรี ย นรู เ ชิ ง รุ ก ที่ เ ป น ส ว นช ว ยในการผลั ก ดั น ให ผู เ รี ย นมี บ ทบาทในการ สรางสรรคนวัตกรรมดวยความคิดที่เปนระบบ รูจักการนําความรูและประสบการณเดิมมาใชเพื่อหาคําตอบและ หาทางแกปญหาในแนวทางที่แปลกใหมควบคูไปกับวิธีการสอนที่หลากหลายและรูปแบบการประเมินการ เรียนรูของผูสอนที่จะชวยกระตุนใหผูเรียนไดใชทักษะดานตาง ๆ เขามาใชในการคนหาคําตอบ รวมไปถึงการ ใชเทคโนโลยีสนับสนุนการเรียนรูก็เปนอีกองคประกอบหนึ่งที่จะขยายความคิดสรางสรรคของผูเรียนไปสูแหลง ความรูใหม ๆ ทําใหเกิดการแลกเปลี่ ยนความรูรว มกันผานเครื อขายสังคมออนไลน และสําหรับผูเรีย นใน ระดั บ อุ ด มศึ กษาจะมี ร ะบบการเรี ย นการสอนที่ มีความจําเพาะเรีย กวา ระบบการเรีย นดว ยอีเลิรน นิงบน สภาพแวดลอมการเรียนรูเสมือนจริงที่มีเครื่องมือสงเสริมการเรียนรูรวมกันบนออนไลน สนับสนุนการเรียน แบบระดมสมอง และมีการประเมินผลการเรียนของผูเรียนทั้งในรูปแบบการประเมินระหวางการเรียนและการ ประเมินแบบภาพรวม เพื่อใหผูเรียนมีพัฒนาการในการแกปญหาและรูจักการเรียนรูเปนทีม กลาวโดยสรุปคือ หองเรียนอัจฉริยะเสมือนและการเรียนการสอนแบบผสมผสานเชิงรุกเปนนวัตกรรม ที่ถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อเปนแรงผลักดันสวนหนึ่งใหระบบการศึกษาสามารถขับเคลื่อนไปสูศตวรรษที่ 21 ไดอยาง สมบูรณมากยิ่งขึ้น
บทที่ 7 ในปจจุบันการเปลี่ยนแปลงอย างกาวกระโดดของเทคโนโลยีสงผลใหสังคมและวัฒนธรรมทั่ ว โลก สามารถเกิดการเชื่อมโยงกันไดอยางงายดายผานสื่อเทคโนโลยีออนไลนตาง ๆ จึงทําใหเปนจุดเริ่มตนของระบบ การศึกษาที่ตองเกิดปรับเปลี่ยนเพื่อใหเขากับสถานการณของโลกมากขึ้น และผลงานนวัตกรรมทางการศึกษา ของประเทศตาง ๆ จากทั่วทุกมุมโลกก็กลายเปนสิ่งที่นาจับตามองเนื่องจากสามารถพิจารณาเปนตัวชึ้วัดบง บอกถึงความพรอมของประเทศนั้น ๆ สําหรับการกาวเขาสูโลกแหงศตวรรษที่ 21 แนวคิดหลักของนวัตกรรมการศึกษาคือ การมีผูเรียนเปนศูนยกลางของการเรียนรูและนวัตกรรมนั้น จะตองเปนนวัตกรรมที่จับตองได เขาถึงงายและผานการสํารวจและพิจารณาในประเด็นของการนําทรัพยากรที่ มีอยูมาใชใหเกิดประโยชนสูงสุด ตัวอยางจากบทความกลาวถึงสัญลักษณระฆัง Bell mark ที่แสดงถึงความ กลมกลืนระหวางนวัตกรรมเชิงพาณิชยกับการศึกษารวมเขาไวดวยกัน โดยมีวัตถุประสงคเพื่อใหโรงเรียนใน ประเทศญี่ปุนสะสมสัญลักษณนี้ที่อยูบนหอของกินหรือของใชเพื่อไปแลกขาวของเครื่องใชและอุปกรณการ เรียน ระบบนี้เปนระบบที่สามารถสะทอนใหเห็นถึงความมีน้ําใจของคนญี่ปุนที่พรอมใจกันรวมพัฒนาความ เปนอยูของคนในประเทศใหดีขึ้น ในบริบทของประเทศไทยการสรางสรรคนวัตกรรมการศึกษาก็ไดมีการนํา แนวคิดตาง ๆ มากมายที่นาสนใจมาใชตอยอดนวัตกรรมใหเขากับระบบการศึกษาของไทย เชน ในเขตชาน เมืองของกรุงเทพมหานครไดนําแนวทางการออกแบบโรงเรียนฉลาดเลน (Active Learning) มาผนวกเขากับ Board Game ที่เปนนวัตกรรมทางเทคนิคเพื่อการตัดสินใจโดยเนนการทําใหผูเรียนเรียนไดอยางมีความสุข และมีประสิทธิภาพ โดยการนําแผนผังความคิดแสดงสมรรถนะของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 มาเชื่อมโยงเขา สภาพแวดล อ มทางกายภาพของโรงเรี ย น โดยแนวทางนี้ ขึ้ น อยู กั บ สถาปนิ ก ที่ มี บ ทบาทในการออกแบบ สภาพแวดลอมใหแกโรงเรียน ความเหมาะสมของแตละสวนของอาคาร และการใหความสําคัญกับชวงเวลา การเรียนการทั้ง During Class Before Class และ After Class เพื่อสงเสริมใหผูเรียนสามารถเรียนรูไดอยาง เต็มศักยภาพ ตัวอยางนวัตกรรมที่นาสนใจและสามารถประยุกตใชกัการบริหารจัดการภายในโรงเรียนคือ CUD After School Program ของโรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ฝายประถม เปนนวัตกรรมเชิงกล ยุทธและการจัดการระบบสําหรับประมูลวิชาโครงการพิเศษหลังเรียน นวัตกรรมดานถัดมาคือเนนการพัฒนา หุ น ยนต โ ดยอาศั ย นวั ตกรรมสํ า หรั บ สตี ม ศึ กษาที่อ ยูใ นรูป แบบของหุน ยนตโ ขน ซึ่งเปน การบูร ณาความรู หลากหลายแขนงเขาไวดวยกัน และหุนยนต IRAL ที่ประดิษฐขึ้นเพื่อสนับสนุนใหผูเรียนมีปฎิสัมพันธเพื่อการ เรียนรูแบบเชิงรุก ซึ่งสรางประโยชนมหาศาลใหแกผูเรียนและผูสอนในดานการสงเสริมการเรียนรูของผูเรียน และดานการจัดการเรียนการสอนของผูสอน นวัตกรรมหุนยนตถัดมาคือหุนยนตชวยสอนเพื่อสงเสริมความ ผูกพันและการเรียนรูตามผลการเรียนดานพุทธิพิสัยของบลูมอยางหุนยนต TARO หุนยนตประเภทนี้สามารถ เขามาเติมเต็มการเรียนรูใหผูเรียนไดมีปฏิสัมพันธกับทุกมิติทั้งมิติทางดานกายภาพ และจินตภาพ สงเสริมให ผู เ รี ย นเกิ ด ความท า ทายในการเรี ย นและสามารถเรี ย นได อ ย า งสนุ ก สนานพร อ มกั บ การได รั บ ความรู ที่มี
ประสิทธิภาพ สําหรับตัวอยางทายสุดของที่กลาวถึงในบทความผลงานนวัตกรรมการศึกษาคือ ชุดอุปกรณโฮโล แกรมสื่อ 3 มิติที่เปนสื่อการสอนสําหรับผูเรียนปฐมวัยโดยถูกสรางขึ้นดวยกระบวนการทางวิทยาศาสตรและ เทคโนโลยีทําใหผูเรียนสามารถมองเห็นความแตกตางของภาพไดจากมุมมองที่ตางกัน 360 องศา ควบคูกับการ พิจารณาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามแนวคิดของบลูมมาใชในการแบงการเรียนรูดานพุทธิพิสัยจะชวยสงเสริม ใหผูเรียนมีประสบการณการเรียนรูที่ดีตามการตอบสนองตามวัยและมีพัฒนาการทางดานรางกาย อารมณ สังคม สติปญญา และการอยูรวมกับผูอื่นที่ดียิ่งขึ้น จากตัวอยางของผลงานนวัตกรรมการศึกษาที่กลาวไวขางตนสามารถชี้ใหเห็นถึงความจําเปนของ นวั ต กรรมเหล า นี้ ในการเข า มาเป น ตั ว แปรสําคัญ ในการขับ เคลื่อนวิธีการเรีย นรูแบบใหมใหส อดคลองกับ สถานการณของโลกที่ไมเพียงแตตองอาศัยความรูทางวิชาการแตรวมไปถึงทักษะและสมรรถนะทางดานตาง ๆ ที่จําเปนตอผูเรียนในยุคดิจิทัลเพื่อใหพวกเขาสามารถเติบโตไดอยางสวยงามในชวงของการเปลี่ยนผานทาง เทคโนโลยีในศตวรรษที่ 21 และเปนพลเมืองที่สําคัญของโลกอนาคตไดอยางแทจริง