Tuyeån Taäp Nhôù Hueá
Coå Loa vôùi noû muoân ngaøn GS-TS Phaïm Vaên Höôøng
Nhöõng phaùt hieän veà khaûo coå nhöõng muõi teân ñoàng Coå Loa cho thaáy nhieàu ñieàu thuù vò veà ngöôøi Vieät coå. Ñoâ thò Coå Loa ngaøy xöa ñaõ laø kinh ñoâ cuûa nhieàu trieàu ñaïi: Töø An Döông Vöông vôùi teân nöôùc laø AÂu Laïc (273 tröôùc Coâng nguyeân), ñeán Trieäu Ñaø (206 tröôùc Coâng nguyeân), vôùi quoác hieäu Ñaïi Vieät, roài Ngoâ Quyeàn (933). Nhöõng vò vua naøy ñaõ ñeå laïi treân söû Vieät Nam nhöõng trang oai huøng, saùng toû yù chí quaät cöôøng töï chuû cuûa daân toäc. Coå Loa coøn thaám ñöôïm moái tình oan traùi cuûa Troïng Thuûy vaø Mî Chaâu, cuøng choùi loïi huyeàn thoaïi noû thaàn Kim Quy phaûn aùnh moät söùc voõ trang cöôøng maïnh. Nhöõng huyeàn thoaïi aáy coù phaàn phai nhaït ñoâi chuùt theo thôøi gian, nhöng gaàn ñaây laïi ñöôïc baät saùng nhôø söï khai quaät cuûa caùc nhaø khaûo coå hoïc, haøng ngaøn muõi teân ñoàng Coå Loa. Soá löôïng lôùn nhöõng muõi teân naøy ñaõ ñaët ra nhieàu caâu hoûi töø vaøi möôi naêm nay maø baây giôø môùi giaûi ñaùp ñöôïc vaøi phaàn trong muoân moät. Nguoàn goác nhöõng muõi teân ñoàng Coå Loa Khi phaân tích, baèng nhöõng phöông phaùp vaät lyù hieän ñaïi, nhöõng muõi teân cuøng nhöõng hieän vaät löu tröõ ôû Vieän Khaûo coå Haø Noäi töông töï nhö nhöõng coå vaät treân caùc hình aûnh chuïp töø Baûo taøng Vieän Lòch söû vaø Trieån laõm tö nhaân Vaân- Hoà - nhôø söï aân caàn cuûa GS Haø Vaên Taán, thaáy nhöõng muõi teân coù chöùa nhöõng thaønh phaàn kim loaïi töông töï nhö thaønh phaàn caùc troáng ñoàng thôøi Ñoâng Sôn, keå caû troáng ñoàng Ngoïc Luõ. Nhöõng nguyeân toá chính tìm ñöôïc laø
ñoàng, chì, thieác. Nhaát laø khoâng coù keõm. Nhöõng keát quaû töông töï cuõng tìm thaáy trong nhöõng voøng chaân nöõ töôùng ñaøo ñöôïc trong nhöõng vuøng laân caän, khaùc haún vôùi caùc göông ñoàng, phaàn nhieàu chæ chöùa nhieàu nguyeân toá ñoàng. Khi so saùnh tæ mæ vôùi keát quaû phaân tích nguyeân toá keå caû caùc nguyeân toá phuï maø thaønh phaàn beù hôn moät phaàn traêm nhöõng muõi teân ñoàng vôùi caùc hieän vaät vaø quaëng trong caùc vuøng ñòa dö khaùc nhau thì thaáy raèng teân ñoàng laø nhöõng saûn phaåm baûn ñòa. Kyõ thuaät luyeän kim caùc muõi teân ñoàng Rieâng trong caùc muõi teân ñoàng, coøn tìm thaáy nguyeân toá saét. Söï coù maët cuûa saét trong caùc muõi teân chöùng toû raèng ngöôøi Vieät coå ñaõ bieát luyeän kim chöùa moät nguyeân toá coù nhieät ñoä noùng chaûy treân 1.500oC. Muïc ñích cuûa hoï chuù yù laøm cho coù nhöõng muõi teân cöùng maïnh, deã xuyeân saâu vaøo muïc tieâu. Kyõ thuaät luyeän kim thôøi Vieät coå ñaõ ñöôïc theá giôùi chuù yù töø moät theá kyû nay neáu chuùng ta caên cöù treân nhöõng baøi hoï ñaêng treân caùc taïp chí chuyeân moân. Kyõ thuaät luyeän kim taân tieán trong thôøi Vieät coå coøn tìm thaáy trong nhöõng chieác dao gaêm nöõ töôùng maø caùc phöông phaùp phaân
Vòng chân nữ tướng
Trang 161