Ten26 winter issue (Welsh) by NFYFC

ten26

Clecs y Clybiau  Dyddiadau’r Dyddiadur  Cornel y clybiau

HAF 2018

HWYL, DYSGU A CHYFLAWNI

DO GOSTYNGIA IS R B R A % 50 IANT D D R O F F Y H Y SÊL LAS

Seigiau

Hudol

SWYDD HENFFORDD YN COGINIO GWLEDD FUDDUGOL

A YW EICH SIR YN CYFLAWNI SAFON AUR?

Gwobr hyfforddiant newydd i siroedd

CYMORTH PAN FYDD ARNOCH CHI ANGEN HYNNY Sut mae’r CFfI yn rhoi hwb i lesiant aelodau

Straeon Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc

ERTHYGL HYSBYSEBU

Talwch yn raddol am eich Honda cyntaf Mae cynlluniau ariannu yn cynnig cyfle i dalu yn raddol am ATV neu Pioneer newydd – delfrydol i ffermwyr ifanc sy’n prynu eu cerbyd maes cyntaf Mae Honda wedi lansio nifer o gynlluniau ariannu cystadleuol ar gyfer ei gerbydau gwaith Pioneer a’i ATVs. Mae hyn yn golygu fod prynu peiriant newydd yn haws ac yn fwy cyfleus nag erioed o’r blaen. Er enghraifft, gellir prynu cerbydau Pioneer gan werthwyr ledled y wlad trwy gynllun hurbryniant o 0 y cant APR. Yn dilyn blaendal o 20 y cant o leiaf, mae’r cynllun hwn yn cynorthwyo prynwyr i dalu’n raddol dros ddwy flynedd, a bydd taliad lwmp swm ar y diwedd. Opsiwn hanner cab Tan ddiwedd Mawrth 2019, gallwch chi ychwanegu opsiwn hanner cab am ddim ond £999 (arbediad o dros £880). Gellir ariannu hyn hefyd trwy gynllun ariannu o 0

y cant. Mae’n cynnwys to caled, sgrin wynt wydr, panel ôl caled a chyfarpar sychu glaw a golchi ar gyfer y sgrin wynt, ac mae’r UTV hyblyg hwn wedi cael ei gynllunio i hwyluso bron iawn unrhyw waith a wneir oddi ar y ffordd fawr, ac mae hefyd yn gyfforddus, yn effeithlon ac wedi’i adeiladu’n rhagorol, fel byddech chi’n ei ddisgwyl gan Honda.

TRECHU TROSEDDU YNG NGHEFN GWLAD Â PHECYN TRACIO AM DDIM Cadwch eich ATV neu gerbyd Pioneer gan Honda yn ddiogel gan ddefnyddio pecyn tracio sy’n cynnwys y dechnoleg ddiweddaraf. Gallwch ychwanegu pecyn TrakKING Adventure gan Datatool a gymeradwyir gan TQA yn rhad ac am ddim wrth brynu unrhyw ATV neu gerbyd Pioneer newydd gan Honda. Mae’n defnyddio technoleg sglodion GPS i amddiffyn rhag lladron, anfon hysbysiadau ebrwydd atoch chi a chadw cofnodion llawn o unrhyw deithiau. Mae’n cynnwys: n Hysbysiadau ‘G Sense’ sy’n rhybuddio am wrthdrawiadau, sy’n defnyddio mesurydd cyflymu 3D hynod sensitif i ganfod pan fydd y cerbyd wedi troi drosodd neu pan fydd gwrthdrawiadau drwg, a hysbysu cyswllt brys trwy anfon neges testun – delfrydol i’r sawl sy’n gweithio mewn mannau diarffordd. n Rhybuddion sy’n gysylltiedig â lleoliadau, a fydd yn anfon hysbysiad awtomatig pan fydd y cerbyd yn gadael ardal benodedig. Mae cost nominal tanysgrifiad monitro yn £9.95 y mis neu £109 y flwyddyn (yn cynnwys TAW).

Dilynwch @HondaUKPower ar Facebook, Twitter ac Instagram i gael y newyddion diweddaraf am ATVs Hondau neu trowch at www.honda/atv i gael rhagor o wybodaeth

Tu mewn

CROESO

CYLCHGRAWN TEN26 Cynhyrchwyd gan Elliott House Communications

05 Dyddiadur Dyddiadau diweddaraf y CFfI ar gyfer eich dyddiadur 06 Clebran y CFfI Y newyddion diweddaraf o bob cwr o FfCCFfI 08 Gwobrau hyfforddiant A yw eich sir yn cyflawni safon aur? 10 Cyfle i glirio eich pen Sut mae clybiau a siroedd yn cynorthwyo i gynnal iechyd meddwl? 14 Wythnos Genedlaethol y

Ffermwyr Ifanc Dewch i gwrdd ag enillydd cystadleuaeth y fideo a chanfod sut gwnaeth aelodau ddathlu beth yw hanfod y CFfI iddynt hwy 18 Ffermio yn y Dyfodol Mae modiwl hyfforddiant newydd yn helpu’r CFfI i rannu’r neges am fwyd a ffermio 20 Cystadlaethau Enillwyr y gystadleuaeth Tynnu Rhaff ac uchafbwyntiau Sioe

Malvern 24 Arwain o’r blaen Ewch ati i wella eich sgiliau trwy fod yn swyddog yn y CFfI 26 Rwy’n dymuno gweithio ym myd marchnata Sut i gael swydd ym maes marchnata amaethyddol 28 Newyddion y Clybiau Eich newyddion a’ch diweddariadau 32 Unig dros y Nadolig? Cyngor gan y CFfI ynghylch sut i osgoi unigrwydd yn ystod Tymor y Nadolig

Cysylltwch 02476 857200

magazine@nfyfyc.org.uk

Cynhyrchir y cylchgrawn hwn ar gyfer aelodau Ffederasiwn Cenedlaethol Clybiau Ffermwyr Ifanc a’u ffrindiau a’u teuluoedd. ©FfCCFfI. Ni chaniateir i unrhyw ran o’r cylchgrawn gael ei atgynhyrchu heb ganiatâd ysgrifenedig o flaen llaw. Croesawn lythyrau, lluniau a newyddion. Cadwn yr hawl i olygu unrhyw gyfraniadau. Safbwyntiau’r cyfranwyr yw’r rhai a fynegir yn y cylchgrawn. Nid ydynt o anghenraid yn adlewyrchu rhai FfCCFfI. Os oes hoffech chi hysbysebu yn Ten26, cysylltwch â james. eckley@nfyfyc.org.uk neu ffoniwch 02476 857200. www.nfyfc.org.uk

Anfonwch eich newyddion atom ni! Dywedwch wrthym ni am weithgareddau eich CFfI ac fe wnawn ni gyhoeddi hynny yn y cylchgrawn. Neu beth am enwebu eich Clwb i gael proffil llawn ohono yn y rhifyn nesaf?

Mae FfCCFfI ym mhob cwr o’r cyfryngau cymdeithasol felly gallwch gael y clecs diweddaraf rhwng rhifynnau o Ten26.

TEN26

CROESO

Croeso…

Rwy’n credu fod y modiwl Curve newydd mae FfCCFfI newydd ei lansio ar y cyd â LEAF Education yn ddatblygiad cyffrous iawn. Mae hyfforddiant yn elfen bwysig iawn o’r CFfI, ac i gydnabod ymdrechion y Siroedd, mae gennym ni fanylion am wobrau hyfforddiant newydd FfCCFfI. Ceir cynghorion hefyd gan enillwyr diweddar cystadlaethau blwyddyn aelodaeth 2018-19 i’ch helpu i wella eich sgiliau. Rwy’n gobeithio y gwnaiff pawb gael cyfle i hamddena ychydig dros y Nadolig. Darllenwch yr erthygl yn y rhifyn hwn sy’n rhoi sylw penodol i ofalu am eich iechyd meddwl – mae hynny’n neilltuol o bwysig yr adeg hon o’r flwyddyn. Lynsey Martin, Cadeirydd Cyngor FfCCFfI 2018-19

HELP LLAW Â CHYFRAITH CYFLOGAETH Os ydych chi’n rhedeg Ffederasiwn Sirol, mae’n debyg eich bod chi’n gwybod fod y gwaith hwn yn fwy cymhleth nag erioed, yn enwedig yn achos cyfraith cyflogaeth. Un o ddulliau FfCCFfI o gynorthwyo Ffederasiynau a’u staff yw cynnig cyfle i fod yn aelodau o Wasanaeth Cyflogaeth NFU. Mae eich aelodaeth rad ac am ddim yn cynnig tawelwch meddwl oherwydd gallwch chi gael cymorth ymarferol ac arweiniad cyfreithiol i sicrhau eich bod chi’n cydymffurfio â deddfwriaeth ynghylch cyflogaeth. Cymorthdelir aelodaeth ar gyfer bob Ffederasiwn Sirol, gan gynnig mynediad at y canlynol ar gyfer pwyllgorau rheoli: l Llinell gymorth gyfreithiol benodol l Llawlyfr cyfraith cyflogaeth ar-lein l Dros 85 o ddogfennau templed parod i’w defnyddio

4 TEN26

l Diweddariadau rheolaidd, ac arweiniad a chymorth ynghylch rheoli staff a gyflogir yn eich Ffederasiwn Sirol. Mae cydymffurfio â chyfraith cyflogaeth yn her y mae’n rhaid i bob cyflogwr ei hwynebu. Mae’n hawdd bod mewn sefyllfa ble byddwch chi’n canfod nad ydych chi’n deall eich arferion cyflogaeth, ond nawr, gallwch chi gael yr holl gymorth y mae arnoch chi ei angen yn rhwydd ac yn gyflym.

Os oes gennych chi ymholiad ynghylch cyfraith cyflogaeth, ffoniwch ni ar 0370 840 0234 i siarad ag un o’n Cynghorwyr Arbenigol. Mewngofnodwch yn www. nfuemploymentservice.com i ddefnyddio’r buddion i aelodau. Os nad ydych chi wedi defnyddio’r gwasanaeth eto, ffoniwch ni ar 0370 840 0234 neu e-bostiwch info@nfuemploymentservice.com i ganfod sut i gychwyn defnyddio’r gwasanaeth.

I weld y calendr llawn ar-lein, trowch at www.nfyfc.org.uk

CALENDR

r u d a i d d y D Dyddiad0a1u9 ’r 2

11 Mai

12 Mai

OL U TERFYN ROWNDIA H T E A U LE Y GYSTAD FFORMIO YDAU PER CELFYDD rfynol wndiau te Cynhelir ro adlaethau hol y cyst cenedlaet ŷn y d o ac Ael H e Adloniant Spa Centr l ya o R y yn Flwyddyn gton Spa. yn Leamin .org.uk/ fc fy .n www es nsresourc competitio

DINOL CYFARFOD CYFFRE BLYNYDDOL au’r CFfI i Gwahoddir holl aelod fod Cyffredinol gyfranogi yn y Cyfar on Hall, Blynyddol yn y Staret y cyfarfod dd Stoneleigh Park. By o waith y d gia yn cynnwys adoly holl dlysau ’r no wy yfl flwyddyn a ch u. i’r siroedd a’r clybia

6-7 Gorffen naf

PENWYTH NOS CYST ADLAETH Bydd y Diw AU rnod Cyst adlaethau ar faes Sio e Swydd S tafford yn cynnw ys rownd iau terfyn cystadlae ol thau’r Cô r a Dawnsi Neuadd. C o ynhelir y Diwrnod Chwaraeo n ar y dyd d Sul. www.nfyfc .org.uk/ competiti onsresou rces

11 Gorffennaf

ROG SIOE FAWR SWYDD EF ol fyn ter Cynhelir rowndiau u tha lae tad cys cenedlaethol y a eth Lla heg Barnu Gwart r Chneifio ar faes Sioe Faw og. Efr Swydd www.nfyfc.org.uk/ competitionsresources

16-17 Chwef ror

ETHO LIAD AU’R Ethol CYNG ir Ca deiry Cyng dd ne OR or ac wy Is-ga gynry deiry dd y chiol d dion i safb ac eth i wynt olir c i a u a ’r ael deiry llywi oda oh ddi synia efyd. Cofiw on y grwp u, dau a iau c h ra ’ch sa sawl fbwyn nnu eich sy’n e t iau â’r ich cy nghy nryc far penw fodydd y C hioli chi y ythno ng yngo r cyn s! www. y nfyfc .org.u k/cou ncil

Rhestr wirio

Cynhelir Cynhadledd Ffermio Rhydychen rhwng 2 a 4 Chwefror ac mae FfCCFfI yn cynnal digwyddiad ymylol ar y cyd â’r Prosiect Ieuenctid Gwledig www.ofc.org.uk Cynhelir Diwrnod Rhyngrwyd Diogelach ar 5 Chwefror - ystyriwch redeg modiwl Cyfryngau Cymdeithasol neu gwrs E-ddiogelwch pecyn Curve. Bydd ymgyrch ‘Gwyliwch eich Pen’ Welingtons Melyn yn rhedeg o 11 i 15 Chwefror 2019 i wella ymwybyddiaeth o iechyd meddwl ym myd amaeth. www.yellowwellies.org

Rhagor o ddyddiadau

19-20 Chwefror Cynhelir Cynhadledd NFU yn Birmingham ac mae lleoedd ar gael ar gyfer aelodau’r CFfI. 23-24 Mawrth Rowndiau terfynol cystadlaethau Siarad Cyhoeddus ac Adloniant y De a’r Gogledd. 2 Awst Cynhelir rowndiau terfynol y cystadlaethau Tynnu Rhaff yn Sioe Tenbury.

TEN26

NEWYDDION

Pigion y siroedd Ein crynodeb o newyddion o’r ffederasiynau sirol GWLAD YR HAF Fe wnaeth Lynsey Martin, Cadeirydd FfCCFfI, a Joshua Fincham, Cadeirydd FfCFfI Gwlad yr Haf, agor swyddfeydd FfCFfI Gwlad yr Haf ar eu newydd wedd yn Westonzoyland. SWYDD NORTHAMPTON Mae gan Swydd Northampton wefan newydd sy’n haws ei llywio ac sy’n galluogi ysgrifenyddion cystadlaethau i anfon ffurflenni i gofrestru ar gyfer cystadlaethau yn syth i’r swyddfa. Mae dolen at dudalennau hafan yn helpu aelodau newydd i ganfod clwb lleol hefyd. SWYDD LINCOLN Fe wnaeth deg o gydlynwyr a chadeiryddion clybiau Swydd Lincoln gyfranogi mewn diwrnod o hyfforddiant ynghylch arweinyddiaeth dan arweiniad cyn-gadeirydd y sir, Stuart Robertson. CYMRU Fe wnaeth hanner cant o aelodau CFfI Cymru ymweld â Gogledd Iwerddon fel rhan o ymweliad ar y cyd rhwng y pwyllgorau Materion Gwledig a Rhyngwladol. Fe wnaeth yr aelodau ymweld â’r Armagh Cider Company ac â ffermydd hefyd. DYFNAINT Cafodd penwythnos hyfforddiant swyddogion Dyfnaint gefnogaeth NFU De-orllewin Lloegr, ac roedd yn cynnwys cinio ffurfiol gyda’r hwyr i 65 o bobl.

6 TEN26

Dewis dau i fynychu cynhadledd Rhydychen Mae dau o aelodau’r CFfI wedi cael eu dewis i fynychu Cynhadledd Ffermio Rhydychen ym mis Ionawr diolch i Anrhydeddus Gwmni’r Ffermwyr. Bydd Lee Pritchard ac Amy Amy Panton Panton yn cael cyfle i fod yn rhan o’r drafodaeth ar adeg hollbwysig i’r diwydiant. Bob blwyddyn, bydd Anrhydeddus Gwmni’r Ffermwyr yn cynnig cymorth sy’n sicrhau y gall dau aelod o’r CFfI fynychu’r gynhadledd – a gall unrhyw aelod o’r CFfI ymgeisio. Dywedodd Amy: “Rwyf i wrth fy modd yn cael cyfle i fynychu’r digwyddiad hwn. Rwy’n dymuno datblygu dealltwriaeth fanylach o sut gallwn ni oll gydweithio i rannu ein gwybodaeth a chydweithredu fel diwydiant.”

Clecs y

Y diweddaraf am weithgareddau’r CFfI

Ffermwyr Ifanc yn y Senedd Fe wnaeth FfCCFfI gydweithredu â ffermwyr, tirfeddianwyr a grwpiau amgylcheddol i siarad ag ASau ac aelodau Tŷ’r Arglwyddi i sicrhau fod y Llywodraeth yn ymrwymo i gyllid tymor hir ar gyfer y polisïau a amlinellir yn y Mesur Amaethyddiaeth newydd. Fe wnaeth David Goodwin o FfCFfI Swydd Warwick sydd hefyd yn Is-gadeirydd Grŵp Llywio AGRI FfCCFfI fynychu’r digwyddiad i gynrychioli safbwyntiau aelodau’r CFfI.

ddau Adno 1

Cefnogwch brosiect cymunedol Trafodwch syniadau realistig a syml am brosiectau sy’n defnyddio sgiliau a doniau eich aelodau. Cysylltwch â chynrychiolwyr perthnasol sefydliadau cymunedol a gwahoddwch hwy i fynychu cyfarfod i drafod eich syniadau. Mae cynllunio yn allweddol. Lluniwch restr o bawb a all gynorthwyo â’r prosiect. Ymchwiliwch i ofynion y gyfraith hefyd. Cynlluniwch y manylion: faint o amser fydd ei angen, costau, gofynion o ran hyfforddiant, offer, amseru, iechyd a diogelwch a chyllid. Mae prosiectau cymunedol yn ffordd wych o gynnwys holl aelodau’r clwb a meithrin cydweithio. t I gael rhagor o gyngor am brosiectau, trowch at www.nfyfc.org. uk/thesource

#TrueYFC

“Rwyf wrth fy modd fy mod i’n rhan o @Ash_Saff_YFC!!! Neithiwr fe wnaethom ni gyfrannu dros £6000 i’r elusen a gefnogir gennym ni eleni @ AccuroEssex!!! @EssexYFC @NFYFC #TrueYFC #YFC #essex #saffronwalden #ashdon” @James_Fortune11

Trydar yng nghwmni...

…Ben Theaker, 24, o CFfI Worksop YFC, a gyfranogodd yn ddiweddar yng ngorymdaith yr Arglwydd Faer gyda’r NFU @FfCCFfI: Sut gawsoch chi gyfle i gyfranogi yn yr orymdaith? @BenTheaker: Fe wnaeth Andy Guy, fy narlithydd pan oeddwn yn y coleg, fy enwebu fi, a chefais i fy newis ynghyd â saith o ffermwyr ifanc eraill gan banel. Roedd gwrando ar bobl yn codi hwyl o blaid ffermwyr Prydain yn brofiad gwefreiddiol – roedd yn wych! @FfCCFfI: Beth wnaethoch chi ei ddysgu? @BenTheaker: Rwy’n gweithio

y CFfI

ar fferm yn Swydd Northampton ac rwy’n credu fod mwy o angen nag erioed am ffermwyr ifanc i helpu i addysgu pobl – yn enwedig pobl o ddinasoedd mawrion – ynghylch tarddiad bwyd a sut caiff ei gynhyrchu! Rwy’n hoffi cwrdd â phobl newydd a mentro oddi allan i fy nghylch cysur. @FfCCFfI: A wnaethoch chi ennill gwobr Myfyriwr Amaethyddo y Flwyddyn yng Ngwobrau Ffermio Prydain? @BenTheaker: Do – cefais fy newis oherwydd fy nealltwriaeth o’r diwydiant a’r heriau a wynebir ganddo – a fy mrwdfrydedd ynghylch amaethyddiaeth. Mae gan Ben golofn newydd yn Farmers Weekly.

Cadarnhau dyddiadau rowndiau terfynol y cystadlaethau

Gall cyfranogwyr y gystadleuaeth Celfyddydau Perfformio gychwyn breuddwydio am droedio’r llwyfan yn y rownd derfynol genedlaethol yn Leamington Spa ar 11 Mai 2019. Cynhelir y rownd derfynol yn ystod yr un penwythnos â’r Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol a rownd derfynol cystadleuaeth Aelod Hŷn y Flwyddyn yn y Royal Spa Centre. Cynhelir cystadlaethau’r Côr a Dawnsio Neuadd ar 6 Gorffennaf,

yn ystod y Diwrnod Cystadlaethau yn Swydd Stafford. Dywedodd Cadeirydd y Grwp Llywio Cystadlaethau, Fay Thomas o FfCFfI Swydd Henffordd: “Mae cael gwybod y bydd rowndiau terfynol cystadlaethau Celfyddydau Perfformio a Aelod Hŷn y Flwyddyn yn cael eu cynnal mewn lleoliad canolog yn ystod yr un penwythnos â’r Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol yn newyddion cyffrous.”

1 filiwn

- dyna faint o bobl y gwnaethom ni eu cyrraedd ar gyfryngau cymdeithasol yn ystod Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc 2018. Fe wnaethom ni rannu llawer o straeon gan aelodau o bob cwr o’r wlad yn egluro beth yw hanfod #YGwirCFfI. Trowch at dudalennau 14-17 i ddarllen rhagor am yr ymgyrch eleni, yn cynnwys y fideo gwych a enillodd gystadleuaeth y CFfI! TEN26

HYFFORDDIANT YFC SKI

Hyfforddwyr gwych Mae gwobr newydd i gydnabod gwaith hyfforddiant y siroedd yn dwyn sylw at siroedd sy’n cynnig rhaglen hyfforddiant amrywiol i’w aelodau. Mae’r dair sir ganlynol sydd wedi ennill gwobr aur yn rhannu eu syniadau – sut mae eich sir chi yn cymharu?

FfCFfI SWYDD AMWYTHIG “Byddwn yn ystyried anghenion ein haelodau” Mae nifer y pynciau y gall Ffederasiwn Sirol gynnig hyfforddiant yn eu cylch yn ddiddiwedd, yn llythrennol – felly sut allwch chi ganfod pa rai sy’n briodol ac yn berthnasol i’ch aelodau? “Mae’n dibynnu beth yw diddordebau pobl,” meddai

Sara Sartain o swyddfa sirol Swydd Amwythig. “Os gwnaiff rhywun awgrymu rhywbeth, fe wnawn ni ddarparu hynny. Mae weldio a thrin a thrafod ATVs yn ffefrynnau.” Bydd tîm y Ffederasiwn Sirol hefyd yn ystyried y sgiliau y bydd ar aelodau eu hangen i fod yn swyddogion ac yn llunio rhaglen yn seiliedig ar hynny. Mae’n cynnwys hyfforddiant penodol ar gyfer trysoryddion, ysgrifenyddion a chadeiryddion, yn ogystal â chymorth cyntaf, hylendid bwyd a chysylltiadau cyhoeddus. Cynigir cyrsiau hefyd mewn meysydd a fydd yn ddefnyddiol wrth gyfranogi mewn cystadlaethau, yn

BARN AELODAU Lucy Taylor, CFfI Bridgnorth: Mae’r hyfforddiant wedi cael ei redeg yn wych. Caiff ei hysbysebu’n dda hefyd – bydd rhywbeth bob amser yn yr ohebiaeth a anfonir at gadeiryddion ac ysgrifenyddion ac mae popeth ar gael ar wefan y sir. Byddant yn derbyn awgrymiadau hefyd – rwy’n teimlo’n gryf ynghylch iechyd meddwl, felly rydym ni wedi rhedeg cyrsiau am hynny, ac fel merch ffermwr, roeddwn i’n hoff iawn o’r cwrs Diogelwch ar Ffermydd.”

cynnwys codi ffensys, gosod blodau, barnu stoc ac addurno cacennau, a rhai y bydd aelodau yn gofyn amdanynt oherwydd mae ganddynt ddiddordeb yn y pwnc neu’r sgil, er enghraifft, plygu perthi a weldio. “Rydym ni newydd drefnu cwrs goleuo a sain, sy’n ddefnyddiol i baratoi at y Cystadlaethau Celfyddydau Perfformio,” meddai Sara.

Mae siroedd wedi cael gwybod beth yw lefel eu gwobr hyfforddiant, felly beth am holi eich Swyddog Sirol i weld pa safon a gafodd eich Sir? A wyddech chi y gallwch chi ddod yn un o Hyfforddwyr y CFfI trwy law FfCCFfI? Darllenwch ragor yn www.nfyfc.org.uk/Training/developmentandtraining

8 TEN26

FfCFfI DYFNAINT “Rydym ni’n dymuno cynnig profiad cyflawn i’n haelodau”

“Hwyl, Dysgu a Chyflawni yw’r arwyddair – ac mae’r elfen dysgu yn bwysig iawn i ni,” meddai Nick Creasy, Rheolwr Gweithrediadau Dyfnaint. Ond mae rhaglen hyfforddiant

Dyfnaint yn fwy na dim ond darpariaeth i aelodau yn y clybiau; mae’n cynnwys llawer o gyfleoedd i bobl ar bob lefel. “Un o gonglfeini sylfaenol ein gwaith yw sicrhau fod pawb sy’n ymwneud â’r sefydliad yn datblygu’r sgiliau mae arnynt eu hangen, naill ai i gynorthwyo eraill, neu i ddatblygu eu gyrfaoedd eu hunain a sicrhau eu diogelwch,” ychwanegodd Nick. Fe wnaeth damweiniau ar ffermydd annog y Sir i gyflwyno modiwlau diogelwch ar ffermydd i 450 o bobl yn 2018-19. Eleni, maent yn canolbwyntio ar Rural+ ac ymwybyddiaeth o iechyd meddwl.

BARN AELODAU Alice Giles, CFfI Bow: “Mae datblygiad personol yn bwysig oherwydd efallai na fydd hynny ar gael i ni ar ôl gadael yr ysgol. Trwy roi cynnig ar gyrsiau, nosweithiau rhoi cynnig arni neu ddigwyddiadau difyr i ddatblygu ein sgiliau, mae’n golygu y byddwn ni’n datblygu’n gyson. Rwyf i wedi ennill cymhwyster Hyfforddi’r Hyfforddwr, sy’n golygu fy mod i bellach yn gallu cynnig hyfforddiant i aelodau’r CFfI. Mae’r hyfforddiant sydd ar gael yn Nyfnaint yn rhagorol, a chaiff ei ddarparu gan bobl ymroddedig.”

“Mae’r CFfI yn fwy na dim ond gweithgareddau cymdeithasol a chodi arian, er eu bod yn bwysig. Yn ein barn ni, mae angen ystyried holl anghenion yr unigolyn a sut gallwn ni gynnig profiad cyflawn a buddiol.”

FfCFfI SWYDD CAERLŶR A RUTLAND “Byddwn yn holi ein haelodau” Gwella yw hanfod hyfforddiant. Dyna pam bydd tîm swyddogion sirol Swydd Caerlŷr a Rutland yn ymweld â chlybiau i holi am eu cryfderau a chanfod ym mha feysydd mae angen rhagor o waith. Bydd yr

BARN AELODAU Gemma Mooney, CFfI Enderby a’r Cylch: “Mae’n wych gweld fod cymaint o hyfforddiant ar gael. Ac mae am ddim! Bydd Swydd Caerlŷr yn ceisio rhedeg da fodiwl ym mhob clwb yn ystod pob blwyddyn aelodau y CFfI. Bydd calendrau’r sefydliad yn llawn cyrsiau bob amser ac mae llawer o glybiau yn fodlon arbrofi â modiwlau. Ein clwb ni oedd y cyntaf yn y sir i gynnal modiwl Trech Bwlio.”

adborth hwnnw yn helpu’r tîm i greu rhaglen a gaiff ei chynllunio o leiaf 12 mis ymlaen llaw. “Gallwn drefnu ein hyfforddiant ar fyr rybudd weithiau, os bydd angen hynny,” meddai Trefnydd y Ffederasiwn, Emma Lovegrove. “Mae gennym ni dîm hyfforddi cryf iawn a byddwn ni bob amser yn llwyddo i ddarparu rhywbeth.” “Byddwn yn rhedeg llawer o fodiwlau rhaglen Curve yn Swydd Caerlŷr a bydd aelodau yn eu mwynhau yn fawr ac yn elwa’n sylweddol ohonynt.” Mae Swydd Caerlŷr a Rutland yn credu fod cyfleoedd hyfforddiant yn hanfodol i sicrhau fod clybiau a siroedd yn

llwyddiannus, yn enwedig o safbwynt dilyniant. “Mae angen i chi drosglwyddo gwybodaeth i bobl eraill a’u hyfforddi a’u haddysgu,” meddai Emma. “Ac mae’n rhaid iddynt deimlo eu bod wedi datblygu sgiliau trwy gyfranogi yn yr hyfforddiant. Mae’n bwysig gallu cynnwys manylion y sgiliau hyn ar eu CV.”

TEN26

CYMORTH

o i r i l g i e Cyfl eich pen Yn ôl adroddiadau, mae un o bob pump* o drigolion cefn gwlad yn dioddef gan broblemau iechyd meddwl, felly mae’r CFfI yn ystyried dulliau newydd o fynd i’r afael â hyn.

Clust i wrando

Syniad: Mae gan FfCFfI Swydd Derby Gaplan o’r enw Emily Brailsford a gychwynnodd gydweithio â hwy ym mis Awst. Ariennir y gwaith gan Gaplaniaeth Amaethyddol Swydd Derby. Bydd Emily yn mynychu cyfarfodydd a digwyddiadau a drefnir gan y Ffederasiwn a gan glybiau. Dywedodd Drew Bailey, Is-gadeirydd y Ffederasiwn: “Gall Emily helpu ar adegau pan fydd angen cymorth – sy’n neilltuol o bwysig o gofio fod iechyd meddwl yn bryder cynyddol yn ein sector. Mae’n dda gallu siarad â rhywun a wnaiff wrando os ydych chi wedi colli rhywun annwyl neu aelod o’r CFfI.” Pam: Gwaith Emily yw gwrando’n gyfrinachol ar aelodau

sy’n dymuno trafod unrhyw broblemau (beth bynnag fo’u daliad crefyddol), yn cynnwys pryderon am arholiadau, materion yn ymwneud ag etifeddu fferm, neu unrhyw beth sy’n peri straen neu orbryder. Barn: Mae cael caplan yn golygu fod gennym ni fel sir adnodd defnyddiol iawn, ac mae’n cynorthwyo i ysgafnu rhywfaint o faich ein Hysgrifenyddes brysur, ac rydym yn ffodus fod hyn ar gael i ni,” meddai Rush Rastrick, o CFfI Ashover. Dywedodd Emily, Caplan y Ffederasiwn: “Er na fûm i erioed yn aelod o’r CFfI, cefais fy magu mewn teulu oedd yn ffermio. Ar ôl gweld beth mae’n rhaid i fy nhad-yngnghyfraith ei wynebu fel rhan o’i fusnes ffermio, rwy’n deall beth yw’r anawsterau sy’n gysylltiedig â ffermio yn yr oes sydd ohoni.” Allwn ni wneud hyn? A oes gennych chi ddiddordeb mewn sefydlu cysylltiadau â Chaplan? Siaradwch ag un o gynrychiolwyr Cymdeithas y Caplaniaid Amaethyddol neu cysylltwch â’ch deoniaeth leol neu Ganolfan Arthur Rank. www.germinate.net/aboutus/ partner-organisations/aca/

*A report by Solent MIND

10 TEN26

Siarad rhagor Syniad: Ffilm i wella ymwybyddiaeth o’r enw ‘Succession...We really need to talk’, a gefnogir gan Defra ac AHDB, a chanllaw i helpu teuluoedd sy’n cael trafferth cynllunio olyniaeth ar gyfer busnes y teulu. Pam: Mae tystiolaeth lafar yn awgrymu fod un o bob pedwar o deuluoedd sy’n ffermio yn y DU wedi rhoi’r gorau i siarad ag aelod o’u teulu oherwydd ffrae ynghylch materion yn ymwneud ag olyniaeth. Gall llawer o ffermwyr ifanc brofi iselder a phryder oherwydd

ansicrwydd ynghylch eu dyfodol a’u cyfraniad at fusnes y teulu. Mae cyfathrebu a chynllunio yn hanfodol i sicrhau y bydd y broses yn haws. Barn: Hyd yn hyn, mae’r fideo wedi cyrraedd dros 10,000 o bobl ar gyfryngau cymdeithasol ac wedi cael ymateb da yn y wasg amaethyddol. Yn ôl Siân Bushell, sy’n arbenigo ar faterion olyniaeth: “Methu cynllunio, cynllunio i fethu – mae’n wir. Os na wnewch chi roi trefn ar gynlluniau olyniaeth, fe gewch chi broblemau enfawr. Gofynnwch am gymorth gan

hwylusydd arbenigol, ond yn bwysicach na dim, cychwynnwch siarad â’ch gilydd. Allwn ni wneud hyn? Trowch at www.nfyfc.org.uk i weld y fideo ac i lwytho canllaw gan Siân i lawr. Mae gweithdy ar-lein ynghylch materion olyniaeth ar gael i aelodau hefyd.

Gwella ymwybyddiaeth

Syniad: Ymrwymiad gan FfCFfI Dyfnaint i redeg hyfforddiant Rural+ FfCCFfI ym mhob clwb yn Nyfnaint i wella ymwybyddiaeth o iechyd meddwl. Pam: Ar ôl rhedeg y modiwl Diogelwch ar Ffermydd i 450 o aelodau, daeth yn amlwg fod iechyd meddwl yr un mor bwysig ag iechyd corfforol. Roedd adborth yn dilyn y sesiwn Rural+ gyntaf i gael ei rhedeg yn Nyfnaint

yn dangos fod un o bob tri o’r aelodau oedd ar y cwrs yn cyfaddef fod mater iechyd meddwl wedi effeithio arnynt rywbryd yn eu bywyd. Barn: Mae Dan Grist (yn y llun ar y chwith) o CFfI Cheriton a Tedburn yn un o blith saith hyfforddwr sy’n cynnig sesiynau Rural+ yn Nyfnaint â chymorth gan Rwydwaith Cymuned Ffermio (FCN). “Fe wnes i arsylwi’r cwrs cyntaf a gafodd ei redeg ac fe wnaeth pawb sylweddoli beth yw’r gwirionedd am hyn. Mae’n fodiwl gwych sy’n cynnwys fideos gan Ffermwyr Ifanc sy’n cyfleu negeseuon grymus iawn. Ein nod yw sicrhau fod pobl yn fwy parod i siarad am iechyd meddwl.” Allwn ni wneud hyn? Siaradwch â’ch swyddfa sirol i drefnu hyfforddiant Rural+ ar gyfer eich CFfI.

TEN26

CNEIFIO

rheswm

dros ennill Sêl Las

Arbedwch arian a datblygwch sgiliau newydd trwy elwa o ddisgownt ar bris cwrs hyfforddiant cneifio y Sêl Las

Arbedion Cynigir i aelodau FfCCFfI fynychu cwrs deuddydd am £80 (a TAW), gostyngiad o 50% ar bris arferol y Bwrdd Gwlân. I elwa o’r cynnig hwn, mae’n rhaid i chi fod yn aelod o Glwb Ffermwyr Ifanc sy’n gysylltiedig ag FfCCFfI yng Nghymru a Lloegr, a heb fynychu cwrs yn flaenorol. Mae amrywiaeth o gyrsiau penodol ar gyfer aelodau FfCCFfI ar gael, ond os na fydd digon o ddiddordeb mewn Rhanbarth i gynnal cwrs llawn ar gyfer y CFfI, cynigir dewis arall.

Techneg Fe wnaiff y cwrs eich addysgu i ddatblygu’r technegau priodol, felly byddwch chi’n dysgu sut i gneifio’n gywir. Yn ôl Richard Schofield, Rheolwr Cneifio y Bwrdd Gwlân: “Mae angen nifer o flynyddoedd i wella gallu, ond

12 TEN26

os gwnewch chi gychwyn yn gywir, bydd pethau’n llawer haws. Mae’n anos o lawer datrys arferion gwael.”

Ymarferol Yn ystod y cwrs, fe gewch chi gyflwyniad i gneifio. Byddwch hefyd yn trafod iechyd a diogelwch a defnyddio offer cneifio, a bydd arddangosiadau a chyfle i roi cynnig ar y gwaith. Byddwch yn cael eich addysgu gan hyfforddwyr profiadol a wnaiff roi sylw unigol i chi, gan ddangos sut i ddal y pen cneifio a rheoli’r ddafad. “Ar ddiwedd y cwrs, gofynnwch i’r hyfforddwr roi cyngor i chi ac asesu eich gallu. Mae’n syniad da gwneud dau gwrs, â blwyddyn rhwng y ddau, ond y Sêl Las yw’r gofyniad sylfenol i alluogi aelodau’r CFfI i gystadlu yn y gystadleuaeth Cneifio Defaid a

ARCHEBW C EICH LLE H Archebwch le cy

n 30 Mawrth Cysylltwch 2019 ag Alison Gou ld ar 01647 24802 neu al isongould@ britishwool. org.uk neu ffo niwch Richar d Schofield ar 07966 29 1618. Bydd an gen i chi nodi eich en w, eich cyfeir iad, eich dyddiad geni a rhif ei ch cerdyn aelo daeth CFfI.

rhoi cyfle iddynt gychwyn cneifio,” ychwanegodd Richard.

l Mae’r Bwrdd Gwlân hefyd

yn cynnig cyrsiau trin a thrafod gwlân i aelodau’r CFfI am £50 (a TAW) i gael hyfforddiant undydd gan unigolyn sy’n flaenllaw mewn cystadlaethau trin a thrafod gwlân. Cysylltwch ag Alison neu Richard (uchod) i gael manylion.

NI ALLWN NI WADU EI BOD HI’N ANODD TRAFOD PLALADDWYR. BOB DYDD, CEIR LLAWER O SYLW NEGYDDOL YN Y WASG AC AR GYFRYNGAU CYMDEITHASOL.

OND SUT FYDDECH CHI’N BWYDO

200,000

O GEGAU YCHWANEGOL BOB DYDD? MAE’R CENHEDLOEDD UNEDIG YN AMCANGYFRIF Y BYDD ANGEN I NI GYNHYRCHU

50%

YN RHAGOR O FWYD ERBYN 2050.

OND AR YR UN PRYD, MAE ANGEN I NI WARCHOD EIN HAMGYLCHEDD NATURIOL. MAE TECHNOLEG FODERN MEGIS PLALADDWYR A BRIDIO PLANHIGION YN EIN HELPU I ELWA’N LLAWN O GYNHYRCHEDD TIR AMAETHYDDOL, GAN ADAEL TIR NA DDEFNYDDIR I DYFU CNYDAU YN GYNEFINOEDD I FYWYD GWYLLT.

DEWCH I NI SICRHAU FOD Y TIR RYDYM YN EI DDEFNYDDIO MOR GYNHYRCHIOL AG Y BO MODD, FEL GALLWN NI WARCHOD A BWYDO EIN PLANED. DEWCH I NI GADW PLALADDWYR YN EU CYD-DESTUN. I GAEL O WYBODAETH, TROWCH AT:

www.cropprotection.org.uk A DILYNWCH NI AR TWITTER @CropProtect

WGFFI

Cefnogir Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc gan

Beth yw ystyr y CFfI i chi? FE DDYWEDOCH CHI!

Fe wnaeth wythnos i ddathlu Clybiau Ffermwyr Ifanc ddatgelu beth sy’n gwneud y CFfI mor wych! Diolch i bawb a rannodd eu postiadau a’u fideos yn ystod yr wythnos

e ddywedoch chi wrth y byd a’r betws mai cyfeillgarwch, sgiliau a llawer iawn o hwyl yw’r hyn sy’n wych am fod yn aelod o’r CFfI. Roedd cyfryngau cymdeithasol yn llawn postiadau gan glybiau ac aelodau yn dweud beth yw buddion bod yn rhan o glwb a hyrwyddo nosweithiau aelodau newydd i bentwr o bobl. Fe wnaeth cystadleuaeth fideo FfCCFfI, a gefnogwyd gan NatWest, hefyd amlygu sgiliau trin camera gwych, ac fe wnaeth CFfI Melton

Mowbray o Swydd Caerlŷr ennill gwobr o £350 am fideo deniadol i hyrwyddo eu clwb. Cafodd CFfI Aberdew a CFfI Harmston hefyd eu canmol am eu hymdrechion fel ail a thrydydd agos. Cafodd y fideo ei ddewis gan ddau feirniad sy’n deall pa mor anodd yw bod o flaen y camera – y ddarlledwraig a Llywydd FfCCFfI Charlotte Smith a Gareth Wyn Jones, seren rhaglen ‘The Hill Farm’ ar y BBC. “Yn gyffredinol, roeddwn i’n hoff

iawn o’r brwdfrydedd a’r defnydd o gerddoriaeth yn yr holl fideos, ond roedd ymdrech Melton Mowbray yn sefyll ben ac ysgwydd uwchlaw’r gweddill fel y clwb y byddwn i’n fwyaf awyddus ei fynychu,” meddai Charlotte. “Diolch i’r holl glybiau a gynhyrchodd fideos - gobeithio eich bod chi wedi denu llawer o aelodau newydd trwy fynd ati i’w cynhyrchu ac wedi datblygu rhywfaint o sgiliau newydd wrth wneud hynny.” Trydarodd Gareth Wyn Jones: “Fe wnaethom ni fel teulu fwynhau

Beth yw ystyr y CFfI i chi... Ffermwyr Ifanc Alford @alford_yfc Fe wnaethom ni holi rhai o’n haelodau

amrywiol eu hoedran beth yw ystyr y CFfI iddynt hwy a dyma’u hymatebion... Mae’r CFfI yn ddylanwad enfawr ar fywydau ein holl aelodau #gwirCFfI #Wythnos Genedlaetholy FfermwyrIfanc CFfI Allensmore (chwith uchod) CFfI Allensmore yn cyfranogi yn

TEN26

Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc CFfI Soham (dde uchod) Dan: “Ers i mi ymuno â’r CFfI 4 blynedd yn ôl, rwyf i wedi magu llawer o hyder ac

CFfI Melton Mowbray yn dathlu ennill cystadleueth y fideo gwylio holl fideos y CFfI – roedd yn bleser. Llongyfarchiadau i bob clwb a gyfranogodd.” Nid ennill y fideo oedd unig uchafbwynt CFfI Melton Mowbray yn ystod Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc. Fe wnaeth y clwb gynnal barbeciw fel rhan o noson aelodau newydd, ac fe wnaeth 25 o bobl ymuno. Dywedodd ysgrifenyddes iau CFfI Melton Mowbray, Leah Niamh, a greodd y fideo, ei bod hi’n gobeithio y caiff yr aelodau newydd gymaint o hwyl ag y mae hi wedi’i gael fel aelod o’r CFfI. “Mae wedi bod yn brofiad gwych,” meddai. “Mae fy hyder

wedi cynyddu cymaint. Rwyf wedi gwneud ffrindiau am oes ac wedi cael cymaint o brofiadau newydd. Pan ymunais â’r Clwb, roeddwn i’n nerfus ac yn swil. Bellach, fi yw aelod mwyaf swnllyd y clwb!” Mae’r clwb yn bwriadu defnyddio’r wobr o £250 i gynnal digwyddiad codi arian neu brynu cit tîm ar gyfer digwyddiad yr hoffai’r aelodau iau gyfranogi ynddo. Dywedodd Ian Burrow, Pennaeth Amaethyddiaeth NatWest: “Fe wnaethom ni fwynhau wythnos anhygoel o ddathlu gyda’r CFfI. Roeddem ni wrth ein bod yn cael bod yn rhan o’ch wythnos arbennig a helpu i hyrwyddo’r CFfI.”

wedi gwneud llawer o ffrindiau newydd. Mae’r Ffermwyr Ifanc wedi rhoi cysylltiadau i ni i helpu fy musnes ac mae bod yn ysgrifennydd y rhaglen eleni yn fy helpu i ganfod hyd yn oed rhagor o gysylltiadau trwy siarad â busnesau a phobl leol am bosibiliadau ar gyfer y rhaglen.

Amy Tope @minitopr98 Mae’n #Wythnos GenedlaetholyFfermwyrIfanc Ymunais â CFfI Dartmouth 10 mlynedd yn ôl ac mae hynny wedi arwain at lawer iawn o brofiadau newydd na fyddwn i wedi’u cael heb y CFfI. Wedi gwneud ffrindiau gwych ac wedi hel atgofion melys yn ystod y cyfnod hwn.

TEN26

WGFFI

Y CFfI go iawn EICH STRAEON

Goresgyn adfyd, datblygu gyrfaoedd a chynorthwyo cymunedau yw hanfod y CFfI...

an wnaeth Dan Moselsey ddioddef anaf cefn oedd yn fygythiad i’w fywyd yn gynharach eleni ac a wnaeth ei orfodi i dreulio chwe mis yn yr ysbyty a’i atal rhag gallu cerdded, fe wnaeth hynny beri cryn loes iddo. Mae Dan yn wynebu heriau dyddiol fel rhan o’i fywyd newydd, ond mae’n eu hwynebu â chymorth ei Glwb Ffermwyr Ifanc – CFfI Eccleshall yn Swydd Stafford. “Yr hyn sy’n fy nghynnal i yw cymorth a chyfeillgarwch pawb yn y CFfI,” meddai Dan, a oedd yn un o’r 11 astudiaeth achos a amlygwyd gan FfCCFfI yn ystod Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc. “Mae’r Ffermwyr Ifanc yn bobl ymarferol - os byddant yn canfod problem, byddant yn dymuno canfod ateb. Felly fe aeth fy ffrindiau ati i godi arian i fy helpu fi yn ystod cam nesaf fy mywyd - galwyd yr ymgyrch yn ‘Get Moseley Back On The Move’. Roedd Dan yn bwriadu cyfranogi yn rownd derfynol genedlaethol y gystadleuaeth rhaff neidio cyn i’r ddamwain ddigwydd pan oedd mewn parc trampolinau. Ac er y gallai Dan fod wedi marw ymhen awr ar ôl i’r ddamwain ddigwydd, roedd yn meddwl am ei ffrindiau yn y tîm. “Fe wyddwn i pa mor ddifrifol oedd y ddamwain pan ddigwyddodd hynny. Ond y

16 TEN26

peth cyntaf a feddyliais oedd, ‘O na – beth wnaiff aelodau’r tîm ei ddweud?!” Ers hynny, mae CFfI Eccleshall wedi codi £20,000 i brynu offer i Dan i’w helpu i gadw ei annibynniaeth. Ac roedd Dan yn dymuno rhannu ei stori yn ystod Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc i ddiolch i’w ffrindiau am ei helpu ar adeg mor anodd. Dywedodd: “O fy safbwynt i, rhan bwysicaf y stori oedd fy ffrindiau a sut gwnaeth y digwyddiad annog holl aelodau’r clwb i gydweithio. Roeddwn i’n dymuno diolch i bawb.” Fe wnaeth siroedd a chlybiau gyfranogi hefyd yn ystod Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc i rannu eu straeon am aelodau’r CFfI. Diolch o galon i Ffederasiynau Swyddi Henffordd, Caerloyw a Northampton a gyhoeddodd broffiliau aelodau trwy gydol yr wythnos. A llongyfarchiadau i bob clwb ac aelod a gynhaliodd noson ar gyfer aelodau newydd, a gyhoeddodd hanes cadarnhaol, ac a’n helpodd ni i gyrraedd dros filiwn o bobl ar gyfryngau cymdeithasol! Gwyliwch fideo ar Facebook yn dangos Dan yn siarad â’i ffrindiau yn y clwb ynghylch sut maent yn ei gynorthwyo.

“Yr hyn sy’n fy nghynnal i yw cymorth a chyfeillgarwch pawb yn y CFfI”

LLYSGENHADON Y CFFI Dewch i gwrdd â 10 o aelodau eraill y CFfI a rannodd eu straeon â’r cyfryngau yn ystod Wythnos Genedlaethol y Ffermwyr Ifanc Caroline Nixey, CFfI Henley “Mae Ffermwyr Ifanc yn hoff iawn o helpu eraill - gall hynny gynnwys elusen werthfawr, eich cymuned leol neu blant difreintiedig 4,500 o filltiroedd i fwrdd. Fe wnes i gynorthwyo mewn ysgol i blant ag anghenion arbennig yn Jamaica diolch i Raglen Teithiau’r CFfI.” Hazel Stansfield, CFfI Clitheroe “Mae gan y CFfI raglen gystadlaethau hynod o amrywiol, ac mae digonedd o gyfleoedd i ddysgu sgil newydd – wnes i erioed feddwl y buaswn i’n dysgu sgiliau llifanu onglau a weldio! Josie Mitchinson, Raughton Head “Fe wnaeth ein clwb helpu i glirio’r llanast ar ôl i Gaerliwelydd ddioddef llifogydd yn 2015. Pan allwch chi weld faint o wahaniaeth y gallwch chi ei wneud trwy gydweithio, bydd hynny yn rhoi hwb sylweddol i’ch hyder.” Laura Watts, CFfI Caergaint “Bydd y sgiliau y byddwch yn eu dysgu trwy redeg eich clwb eich hun yn werthfawr ar hyd eich oes - yn cynnwys sgiliau trefnu, cynllunio, cyd-drafod, siarad cyhoeddus ac arwain.” Matt Denby, CFfI Arlford “Fel rhywun sydd wedi gorfod cael trawsblaniad aren, mae gwaith Kidney Research UK yn bwysig iawn i mi. Felly roeddwn i’n dymuno cefnogi’r elusen ar ôl cael fy ethol yn Gadeirydd Sirol – diolch i bawb wnaeth ein cefnogi ni, fe wnaethom ni godi cyfanswm anhygoel o £47,000.

Matthew Hipperson, CFfI Reepham “I’r CFfI mae’r diolch am fy ngyrfa, fy atgofion gorau, fy ffrindiau agosaf a hyd yn oed fy ngwraig.” Peter Bowyer CFfi North Herts “Ymunais oherwydd rwy’n mwynhau bywyd cefn gwlad. Diolch i bobl y gwnes i eu cwrdd yn y CFfI, llwyddais yn y prawf gyrru tractorau ychydig ar ôl i mi ddod yn 16 mlwydd oed. Mae’r gwaith rwyf i wedi’i gael yn sgil hynny wedi rhoi llawer o brofiad i mi, sydd wedi fy helpu i gael lle ym Mhrifysgol Harper Adams.” Rose Smyth, Hope Valley “Mae’r CFfI wedi fy helpu fi i ddatblygu ac wedi cyfrannu sgiliau deniadol i’w cynnwys yn fy CV. Cychwynnais fel cynorthwyydd gweini te pan oeddwn i’n 10, ac ymhen amser, cefais fy mhenodi yn Ysgrifenyddes Rhaglen, Ysgrifenyddes Gweithgareddau Cymdeithas ac Ysgrifenyddes Gogledd Swydd Derby!” Sallie Woodward, CFfI Wix “Cefais un o fy mhrofiadau cyntaf yn y CFfI pan ddaeth rhywun i dynnu car ffrind allan o ffos! Dyna hanfod y CFfI – bydd rhywun bob amser yn barod i’ch cynorthwyo.” Rhys James, CFfI Llysy-frân “Rwyf i bellach yn hollol wahanol i’r bachgen 12 oed swil a ymunodd â’r CFfI chwe blynedd yn ôl. Gallaf siarad yn gyhoeddus yn hyderus ac rwy’n fodlon rhoi cynnig ar unrhyw beth!” Darllenwch eu holl straeon yn llawn ar wefan FfCCFfI www. nfyfc.org.uk/casestudies

TEN26

#SGILIAUCFFI

h c w g o n f e C o i m r e ff ddyfodol edlaeth nesaf i

ydoli’r genh r b s y fI F C h yddiaeth a’u th e a A all eic m a d y m ? l gyrfa ym hyrchu bwyd n ddymuno cae y h c a io m r am ffe aeth Leaf helpu i ddeall rl Edwards, Penn

rming meddai Ca osiect Future Fa ater ation. “Bydd pr f o bobl ifanc yn m uc ya â’r Ed fw ol an ch yr rh ’r ng id yw l yn unio el yn dymuno ca yn mynd i’r afae hysbysu ’n ni d bo l n eu harddegau al ei t hau dd ffermio. Felly su ifanc hwn ac yn sicr ol am y cyfleoe gyrfa ym maes adau pobl yn uniongyrch he yn nc dy ifa rfa â bl gy lu el po ad st ga th gy gael iddynt i u ddod yn amaethyddiae rywiol sydd ar e eu hunain ne am ub uT Yo l ne i gael eu sia y sector.” s? ing ar gael i’w enwog dros no fel rhan ae Future Farm dar gan LEAF ed M iw dd th ae Ffermwyr Ifanc di th Mae astu g gwybodae FfI, io yn y Clybiau ffy CC di dd Ff ai ny e ef m rv u dd Cu ym n gr rddiant rhagle ffo Education yn aw hanfod y broblem. O blith hy nt dy au id wl n di o fo t yw fforddiant cy odd am y diwydian . dd d oed a gyfrann ybiau gael yr hy cl no yd i la lw ad r m dy o’ a -18 yn 12 nc i gynnig cyflw ed l io go er un 1,000 o bobl ifa ys n dd ag ga sy u g % llt de 22 gysy dim ond n gael ei re at arolwg eleni, di yn sector aid i’r modiwl hw n athro neu athrawes. yd rh sw ’n ae am M th ae od y CFfI neu ga wedi cael gwyb ndod felly fod o hyfforddwyr d cadarnhaol i th. Nid yw’n sy mwy di yd ct yn ganlynia ie sw amaethyddiae â os lu pr ’r ad ae st cy M rth or FfCCFfI, oedd ffe tra Cadeirydd Cyng gyfrannu at y , ffermio yn cael tin ar M ey . ns Ly CFfI fryngau crhau y gallai’r yd deniadol yn y cy arolwg hefyd ddatgelu fod yn awyddus i si ym meysydd bw un dd o yr oe th wy rfa ae m gy s wn do go e F yd an rw dd hy nc o ifa th bl ai gw y dylai po a sut caiff ei 87% yn cytuno bodoli a ffermio. arddiad eu bwyd nh yn msyniadau yn eb rd do ddid ae cymaint o ga myd amaethyddiaeth, “M gyrfa ym ’r ae FfCCFfI a gynhyrchu. ynghylch dilyn helpu i chwalu ffeithiau hyn, m y d rie ty ys an wn fod y CFfI yn newydd hyfforddiant G ia dd h lc no fa ad o y’n ni rw ac dd n wedi llu n yn sgil yr adno LEAF Educatio i ysbrydoli’r camsyniadau hy mewn ysgolion ’n ae io dd “M dd . ny sy ey ef ey ns dd m i’w ol ym hwn,” meddai Ly saf am ddyfod ous iawn i genhedlaeth ne . io rm ddiwydiant cyffr ffe a yd bw u dd ch mae ar y yr no ac nh ad cy yr weithio ynddo, th Defra, bydd gael i bl fedrus ar po g, n Diolch i gymor in ge rm an t Fa diwydian o’r enw Future l, u io na th gol er mwyn ei siy ne se gw ch g yn te rh dd â sgiliau y gallant rede l sy fe I Ff C n, y lio yr go o’r dechnoleg hyfforddw ac mewn ys gallu defnyddi Ffermwyr Ifanc au bi ly ateb i’r newid C n n fa ew m iweddaraf ac ym on hefyd ar we dd aw hr Ar at i el ga eang am fwyd. a bydd ar yn y galw byddym lassroom. C ry n n, u’ de io el si at an try uc ’i un di Ed Co y cyd â LEAF ture Farming we iect Mae prosiect Fu blwyddyn 9, a’i nod yw y gwnaiff y pros ni’n gobeithio n lio yb aff a gr isg au ar dd or ud at ct ne ra af th nn gw a be byw hwn gychwyn niadau mai da bobl ifanc sy’n chwalu’r camsy ffermio. s ae m gadarnhaol ar ym ig rfa an gy rh yw l yn al d ar fo fyniadau pwys i m er di yn colli cyfle gwneud pend nc ifa bl po l.” n , do ei dd fo y dy “Mae g, oherwy am eu gyrfa yn nïol a hollbwysi o ddiwydiant eg od amdano,” yb gw yn t yn d yd yn syml iawn, ni

18 TEN26

Cardiau Chwarae

u sy’n Set o gardia on iawn 40 br do yd hyrw anol yn ah gw o swyddi bwyd a au y diwydiann gyddion i go o , io m ffer wyr. agronomeg

CYNLLUN GWERS

Rhannwch y neges gan dde fnyddio’r cynllun rhagarweiniol 5 pwynt hw n. Siaradwch ag un o hyfford dwyr lleol y CFfI Bydd arnoch chi angen cym orth un o hyfforddwyr y CFfI a all red eg y sesiwn yn eich CFfI ac arwain y gwaith o redeg y sesiwn yn eich ysgol uwchradd leol. Cysylltwch ag ysgol Cysylltwch yn ffurfio â phe nnaeth ysgol rydych chi’n dymuno ym weld â hi i weld a fyddai ganddynt ddiddorde b mewn cael sesiwn Future Farming gan eich CFfI. Llwythwch y deunyddiau i lawr Cysylltwch ag FfCCFfI i ofy n am y modiwl ac i fenthyca’r deunyddia u printiedig y gallwch eu defnyddio pan fyddwch chi’n rhedeg sesiwn. Paratowch ac ymarferwc h Arbrofwch trwy redeg ses iwn yn eich clwb gydag un o hyfforddwyr y CFfI cyn i chi ymweld ag ysgol, a sicrhewch eich bod chi’n deall yr holl ddeunyddiau byddwch chi’n eu defnyddio a’r negeseuon y byddwch chi’n eu cyfleu.

Deunyddiau addysgol

Dyma’r deunyddiau y byddwch yn eu defnyddio wrth redeg y modiwl Future Farming newydd.

Gofynnwch am adborth Pan fydd eich CFfI wedi cyn orthwyo i redeg sesiwn, cofiwch ofy n am adborth gan bawb er mwyn gallu gw ella y tro nesaf. Rhannwch yr adborth â FfC CFfI hefyd. I gael rhagor o wybodaeth, e-bost iwch josie.murray@ nfyfc.org.uk

Mapiausy’n helpu

o’r Byd Mapiau ddeall ddion i y in e arw rio a fo ll rio, a mewnfo ac sy’n , u h rc y chynh ersonol, ddysg B ategu A chyd ac Ie l, so a h Cymdeit CIE). B (A d aid Econom

Taflen ni Gw Taflen aith ni eu llen gwaith A3 y ga wi

ac a w ll dysg ddeall naiff e wyr y u help amaet cyfraniad a ui hyddia wneir gan eth at byd-e ddatr ang a ys h tha Caiff t echno rddiad bwy eriau d Pryd legau hefyd ’r dy ain. ,a eu hyr chaiff y sec fodol sylw torau wyddo c y ,y bwyd s ac adw n cynnwys ylltiedig y sect erthu . orau

TEN26

DEALL CYSTADLAETHAU

LEUAETH D A T S Y G Y L L I SUT I ENN

F F A H R U TYNN TIMAU POPETH. FEL Y PROFODD EIN NID MAINT A CHRYFDER YW U RHAFF NN TY ETH EUA DL FYNOL Y GYSTA TER U DIA WN RO YN OL UG BUDD ODOL D A CHYDWEITHIO YN HANF YN TENBURY, MAE FFITRWYD ethau’r CFfI – ac Tynnu Rhaff yw un o hoff gystadla eu dewis i cael i wed r mae llawer o gystadleuwy d ddweud niai beir y eth wna Fe gr. Lloe gynrychioli yn y ed erio f ucha iau eu bod wedi gweld y sgor maent yn ac i, elen bury Ten yn nol terfy rowndiau

cystadleuaeth credu mai’r penderfyniad i sefydlu cymaint o mae i aelodau iau yw’r rheswm pam . hŷn lefel y ar ld ddoniau i’w gwe beirniaid beth Cawn wybod gan gystadleuwyr a ill. enn i ud wne sydd angen ei

IO YW H T I E W D CY YFAN C Y D O HANF ithio’n neg sy’n ydych chi – tech

20 TEN26

“Bu’n rhaid i ni we aethom ni galed iawn. Fe wn ym mis di rd ffo gychwyn hy thom ae wn fe ac , rth Maw ith yr wa wy dd ni hyfforddi ll ddydd be am ar ac s, no wyth e. Sul, tan y sio rddiant, Yn ystod yr hyffo blygu at dd ni fe wnaethom ud ne gw a tîm h gwait ffitrwydd rhywfaint o waith ant hefyd. rhwng hyfforddi o yn hi eit Mae cydw mor fawr a ph na ch ica bwys

cyfrif. ein Tynnu Rhaff yw fel clwb iad dd wy ig dd if pr ser yn a byddwn bob am Rydym ni a. dd yn ud ne gw stadleuaeth wedi ennill y gy ch. sawl gwaith bella ni aelodau ym nn ge Bydd ’n dymuno sy iau bob amser mp a ga y ar ig rhoi cynn iad. od dd pharhau â’r tra d el lfi Be James es CFfI Waterhous

THOM NI FE WNAE O Â’R GOREUON HI GYDWEIT

nu yn y gystadleuaeth Tyn “Rydym ni wedi cystadlu wedi ni ym ryd ni, ele ond l hwyl, Rhaff yn y gorffennol i gae gwneud ein gorau glas. gyda’n clwb tynnu rhaff Fe wnaethom ni hyfforddi hioli h y clwb hwnnw gynryc aet wn lleol, Felton Eccles – fe d. dyd dry yn dod a Byd riaethau’r ys Lloegr ym Mhencampw nw cyn yn ni, technegau cywir i Fe wnaethant ddangos y ddi for hyf ni hom aet wn idiau. Fe sut i elwa’n llawn o’ch esg thnos a defnyddio ‘rig’ yn gyda nhw unwaith yr wy dd ni weithgareddau ffitrwy Bridgwater, ac fe wnaethom ni hyd yn oed dem Byd eg. red neu c hefyd, megis reidio bei ant! yn rhedeg ar ôl hyfforddi Ni pwysigrwydd ffitrwydd. Ni allwch chi anwybyddu chi i id rha e’n ma ond , ornest wnaethom ni golli unrhyw nu rhwng tyn ser am yr wm ans cyf weithio’n galed. Roedd y fynol yn bum munud – fell y ddau ben yn y rownd der n trwy’r adeg. llaw r fde cry h eic dio byddwch chi’n defnyd ” ni wedi llwyddo i ddal ati. Heb fod yn ffit, ni fyddem f Ha yr lad Gw Jess Clothier, FfCFfI

GWAITH CALE D

“Rydym ni wed Rydym ni w i hyfforddi am fisoedd edi hyfford di mor galed i wneud hyn. haeddu’r fu , ac rydym n ddugoliaet h. Rwy’n fa Megan Phil lch iawn o’n i’n lips, CFfI E tîm!” ard gystadleuae th gymysg) isley (enillwyr y

SYLWADAU’R BEIRNIAD Mae Peter Craft yn ym wneud â’r gamp ers 1954 pa n gododd raff am y tro cyntaf fel rhan o dîm ble’r oedd yn gw eithio. Bellach, mae’n feirni ad yng nghystadlaethau’r Gy mdeithas Tynnu Rhaff. Darganfyddwch eic h techneg – mae rhai pobl yn tynnu o’u coesau a rhai yn tynnu o’u breichiau. Hyfforddiant – ceisiw ch adeiladu ‘rig’ hyfforddi gan dd efnyddio pwli i godi pwysau fel gall pawb ohonoch chi hyfforddi gyda’ch gil ydd. Bydd y timau gorau yn hyfforddi o leiaf ddwywaith yr wythnos, a beth am roi cynnig ar rai o gystadlaethau’r Gy mdeithas Tynnu Rhaff? Mae’n brofiad gwych. Cofiwch am eich ffit rwydd – nid cryfder yw popeth. Ga llai gornest bara am bum munud a by dd yn rhaid i chi wneud ymdrech law n trwy’r adeg. Felly rhowch gynnig ar red eg a beicio i helpu i ddatblygu eic h stamina. Canolbwyntiwch ar eich anadlu - yn ogystal â sicrhau y cewch chi ddigonedd o ocsigen i’ch cyhyrau, mae’n ddefnyddiol he fyd i’ch helpu i ganolbwyntio yn yst od gornestau anodd ac mae’n golyg u y gallwch chi gwympo fel un pe ntwr mawr ar y diwedd!

Peidiwch â rhoi’r ffid l yn y to! Ar brydiau, bydd yn rha id i chi oddef y boen a dal ati.

TEN26

DEALL CYSTADLAETHAU

GWLEDD HUDOL ENILLWYR: Gwelwyd rhai o’r sgoriau uchaf erioed yn rownd derfynol genedlaethol y gystadleuaeth coginio, a FfCFfI Swydd Henffordd a lwyddodd i ganfod y cynhwysion hud buddugol. Cafodd y 36 tîm a gyfranogodd eu herio i baratoi pryd pedwar cwrs gan ddilyn thema hud a lledrith a rhyfeddodau. Fe wnaeth Hope Farndon, 25, Millie Jones, 17, a Harriet Hughes, 18, ryfeddu’r beirniaid â’u seigiau wedi’u hysbrydoli gan Hen Aifft. Dywedodd Millie: “Cawsom ysbrydoliaeth ar gyfer cyflwyniad y seigiau gan ffrind sydd â busnes arlwyo ac fe wnaethom ni ddefnydd helaeth o YouTube!” Safbwynt y beirniaid: Sgiliau technegol – paratoi’r golomen mwg, y tuiles a’r pysgodyn i ychwanegu gwead. Blas – y blas sy’n cyfrif a phan wnaethom ni flasu seigiau Swydd Henffordd, cawsom ein syfrdanu! Yr holl waith a wnaed i baratoi’r golomen mwg, y panna cotta bychan a gafodd ei weini gyda’r aderyn, a’r gwahanol fathau

22 TEN26

o fetys coch. Roedd yn saig hynod o gytbwys. Safonau’r bwytai gorau – buaswn i wedi bod wrth fy modd yn cael y pryd hwn yn un o fwytai gorau Llundain, ond cefais y pryd gan bobl a wnaeth baratoi’r cyfan mewn awr gan ddefnyddio ffwrn nwy fechan! Newydd a diddorol – roedd y rhain yn seigiau nad oeddwn i wedi’u profi cyn hynny ac roeddent yn flasus ac yn gytbwys iawn. Dehongli’r thema – fe wnaeth pobl baratoi cyrsiau cyntaf oedd yn

Y FWYDLEN

Cwrs cyntaf - co lomen mwg a betys coch wedi’ i goginio mewn tri dull, tuiles poeth a panna cota ga rlleg a ffenigl Cwrs pysgodyn – tilapia gyda sa lad tomatos a rhuddygl sbeis lyd Prif gwrs – parse li caws gafr â stw ffin sbeislyd a salad haidd perlog Pwdin – Umm Ali, saig tradd odiadol o’r Aifft gyda ph iwrî bricyll a siocled.

edrych yn debyg i deisennau cwpan a phwdinau oedd yn edrych fel cyrsiau cyntaf. Fe wnaeth cystadleuwyr feddwl yn greadigol iawn eleni.

LLWYDDIANT Y STOCMYN ENILLWYR: Er iddo gyrraedd y rowndiau terfynol cenedlaethol o’r blaen, dyma’r tro cyntaf y gwnaeth Henry Knowles o CFfI Grayrigg yn Cumbria ennill cystadleuaeth Stocmon Hŷn y Flwyddyn, noddwyd gan Rutland Electric Fencing. Fe wnaeth Megan Watkins, aelod 19 mlwydd oed o CFfI Craswall yn Swydd Henffordd, ennill cystadleuaeth Stocmon Iau y Flwyddyn, yr ail dro iddi hi ddod i’r brig yn y gystadleuaeth! Dysgwch gan y buddugwyr l Paratoi yw cyfrinach

perffeithrwydd. “Rwy’n Henry Knowles a cyfranogi yn y Megan Watkins pan gystadleuaeth ers oeddwn i’n ddeg a byddaf yn cyfranogi gyfranogi mewn llawer o hyfforddiant a mewn llawer o ddosbarthiadau,” ”. hefyd. gynigir gan fy Sir meddai Megan. Mae ei dwy l Paratowch. “Fe wnes i adolygu chwaer hefyd wedi ennill y tasgau a’r ur ar gyfer yr holiad gystadleuaeth. adnabod cig,” meddai Megan. y ar f l Gwnewch argraf I gael gwybodaeth am beirniaid. “Fe wnaeth y beirniaid gystadleuaeth Stocmon y gig o darnau y holi am ansawdd dyn 2019, trowch at www. Flwyd a pha rai sy’n fwyaf proffidiol,” /senior-stockmanorg.uk nfyfc. meddai Henry. www.nfyfc.org.uk/ a year ofthel Traddodiad teuluol. “Mae f-the-year man-o -stock young i ddi hyffor fy nhad wedi fy

ARDDANGOSFEYDD ARALLFYDOL ENILLWYR: Fe wnaeth ‘ffenomen ddirgel’ gan Emma Hawke argraff ar feirniaid y gystadleuaeth Celf Blodau. Roedd y gwaith yn cyfleu diffyg ar yr haul. Oherwydd salwch, roedd Emma (yn y llun uchod) wedi cael egwyl o’i gwaith fel gwerthwr blodau a chyfranogi yng nghystadleuaeth Celf Blodau’r CFfI. Penderfynodd gystadlu eto eleni ac roedd hi wrth ei bodd yn ennill y tlws. “Rwy’n dal wedi fy syfrdanu,” meddai Emma, a ymunodd â FfCFfI Cernyw pan oedd hi’n 19, ac sydd bellach yn cynrychioli CFfI Wadebridge. “Roeddwn i’n crynu pan wnaethant alw fy enw. Mae ennill y gystadleuaeth sirol yn wych ond mae ennill cystadleuaeth genedlaethol yn deimlad

anhygoel.” Roedd campwaith Emma yn cynnwys tegeirianau, lilïau calla, eurflodau a hypericum – roedd ganddynt liwiau coch, melyn ag oren, yn union fel diffyg ar yr haul. Llongyfarchiadau i fuddugwyr yr adrannau eraill ar ddiwrnod y gystadleuaeth - Mari James o Sir Gâr a enillodd y gystadleuaeth i aelodau 21 mlwydd oed ac iau ac i Harriett Preece o FfCFfI Swydd Henffordd a enillodd y

gystadleuaeth i aelodau 16 mlwydd oed ac iau.

I gael manylion y gystadleuaeth celf flodau, trowch at www.nfyfc.org.uk/ floral-art-great

TEN26

ARWEINYDD

eth bynnag fo’u hoedran, ac mewn rhai achosion, beth bynnag fo’u profiad, gall aelodau’r CFfI ddod yn swyddogion yn y sefydliad. Dyna sy’n gwneud y CFfI yn sefydliad mor anhygoel - o ysgrifenyddion clybiau i gadeiryddion sirol, mae pobl ifanc yn sicrhau fod pethau’n digwydd ac mae cyfleoedd ar gael ar y lefel genedlaethol hefyd. Efallai nad yw llawer o aelodau sy’n mynychu cyfarfodydd wythnosol eu clwb yn sylweddoli y gallant ysgwyddo mwy o gyfrifoldeb a gwneud newidiadau - ond mae’r cyfleoedd ar gael i bawb. A gall yr heriau ddylanwadu’n gadarnhaol ar eich bywyd personol a phroffesiynol hefyd. Yn achos Cadeirydd Ffederasiwn Swydd Stafford, Polly Baines, roedd bod yn Isgadeirydd yn ddigon i gael dyrchafiad yn y gweithle. “Fe wnaeth hynny fy nghynorthwyo i gael swydd fel Dirprwy Reolwr mewn meithrinfa,” meddai Polly, sy’n aelod o CFfI Lichfield. “Roedd y gwaith yn golygu fod gen i wybodaeth gefndirol am bethau fel diogelu a hyfforddiant. Fe wnes i fagu llawer iawn o hyder hefyd.” Mae bod yn Gadeirydd neu’n Is-gadeirydd

A hoffech chi wneud newidiadau mewn clwb, Ffederasiwn Sirol, Rhanbarth neu hyd yn oed ar y lefel cenedlaethol? Gallwch chi wneud hynny!

Rhannau arweiniol 24 TEN26

eich Ffederasiwn Sirol yn golygu y byddwch chi’n arwain y Ffederasiwn ac yn sicrhau ei fod yn cyflawni ei nodau elusennol â chymorth eich tîm yn y swyddfa sirol. Fel un o wynebau cyhoeddus a llysgenhadon y Sir, byddwch chi’n bwynt cyswllt ar gyfer y clybiau, y gymuned a’r cyfryngau lleol. Mae hynny’n swnio’n bwysig iawn, ond fel y darganfu Polly yn ystod Equipped, y penwythnos hyfforddiant cenedlaethol ar gyfer Cadeiryddion ac Is-gadeiryddion Ffederasiynau Sirol, mae’n golygu ysgwyddo cyfrifoldebau hefyd. “Fe wnaeth yr hyfforddiant amlygu beth sydd angen i ni ei wneud i sicrhau fod popeth yn gweithio’n llwyddiannus,” meddai Polly, a fynychodd y cwrs fel Is-gadeirydd yn wreiddiol ac a ddychwelodd eleni fel Cadeirydd. Mae penwythnos hyfforddiant FfCCFfI yn ategu’r hyfforddiant i swyddogion a gynigir gan y siroedd hefyd, ac mae’n cynnig cyfle i rwydweithio ag eraill sy’n gwneud swyddi tebyg. Yr agwedd hon o’r hyfforddiant oedd yn ddefnyddiol i Ed Dungait o Northumberland pan fynychodd y cwrs yn 2017. “Fe wnes i gysylltiadau da â phobl o bob cwr o’r wlad, ac rwy’n dal i gysylltu â hwy ac rwyf wedi’u gweld ar adegau amrywiol yn ystod y flwyddyn,” meddai Ed. Cynhaliwyd cwrs Equipped yng Nghanolfan Antur Mount Cook yn Swydd Derby ym mis Tachwedd, ac yn ystod y penwythnos, darparwyd gwybodaeth ynghylch pynciau megis strwythur y Ffederasiwn, cyfathrebu, nodweddion Ffederasiwn Sirol cryf a sut i redeg digwyddiadau sirol, a sesiynau datblygu gwaith tîm oedd yn ddifyr ac yn rhyngweithiol. Y nod yw creu arweinyddion cryf a all ddychwelyd i’r siroedd â’r wybodaeth sy’n ofynnol i allu llwyddo. “Roedd yn ffordd ddelfrydol o rannu arferion gorau,” meddai Polly. “Roedd yn ddiddorol clywed sut mae strwythurau gwahanol Ffederasiynau Sirol yn gweithio. Er y gwnewch chi ddysgu nifer fawr o sgiliau yn ystod eich blwyddyn wrth y llyw, mae hefyd yn dda sicrhau fod gennych chi nifer o sgiliau pan fyddwch yn cychwyn gwneud y gwaith, yn cynnwys bod yn drefnus, yn weithgar ac yn frwdfrydig.

Polly Baines (chwith) gydag Is-gadeirydd FfCCFfI Katie Hall yn ystod penwythnos Equipped Cadeiryddion Ffede rasiy

nau Sirol ym Yn ystod blwyddyn Polly mhenwythnos hyffo rddiant Equipped, a fel Cadeirydd, mae hi’n gynhaliwyd yn ddiw eddar brysur yn mynychu cymaint o gyfarfodydd clybiau ag y gall hi. Ond mae Polly wedi canfod y byddwch chi’n cael gwahoddiadau o lefydd eraill hefyd. Fel Cadeirydd y Clwb, bydd disgwyl i “Rwyf i wedi siarad yn un o giniawau’r chi fod yn llysgennad a bydd disgwyl NFU ac rwyf i wedi cael gwahoddiad i chi ddeall hefyd beth sydd ei angen i i un o gyfarfodydd blynyddol yr NFU. redeg clwb llwyddiannus. Byddwn ni’n aml yn cael gwahoddiad i Fe wnaeth Rose Smyth ymuno â siarad yng nghyfarfodydd Sefydliad y CFfI Hope Valley pan oedd hi’n 10 Merched a byddaf yn cwrdd â llawer o oed, a chafodd y cyfrifoldeb o fod bobl trwy gyfrwng Gwobr y Frenhines. yn gyfrifol am luniaeth yn ystod Byddwch yn siarad â llawer o bobl sy’n cyfarfodydd y clwb. “Mae’n swnio’n gwisgo bathodynnau a medalau, a ddibwys,” meddai Rose, “ond mae’n byddwch yn meddwl, ‘sut mae hyn yn ffordd hyfryd o gychwyn cyfranogi digwydd?’” ac ysgwyddo rhywfaint o gyfrifoldeb. Mae’r profiadau yn debyg yn achos Ers hynny, rwyf i wedi bod yn y rhai sy’n swyddogion ar lefel clybiau. ysgrifenyddes y rhaglen – yn cynllunio beth i’w wneud mewn cyfarfodydd – ac ysgrifenyddes gymdeithasol, yn gyfrifol am drefnu digwyddiadau. Rwyf A oes i hefyd wedi bod yn ysgrifenyddes gennych Gogledd-orllewin Swydd Derby. Byddwch yn dysgu rhywbeth newydd chi’r o bod swydd.” sgiliau? Hyd yn oed os nad yw dod yn swyddog yn ddewis addas i chi, Dyma’r sgiliau allweddol gallwch ddylanwadu ar newidiadau sy’n ddefnyddiol os serch hynny, ar y lefelau sirol a byddwch chi’n dod yn chenedlaethol, trwy siarad â’r swyddog – edrychwch i sawl sydd wedi cael eu hethol i’ch weld a ydych chi’n addas! cynrychioli chi. “Gall unrhyw un fynychu HAWDD MYND ATOCH cyfarfodydd y Pwyllgorau Sirol neu CADW’CH PWYLL DAN ofyn am gael cynnwys eitemau yn yr BWYSAU agenda i’w trafod,” meddai Polly. “Ond HYDERUS os ydych chi’n teimlo’n gryf am wneud newidiadau, beth am roi cynnig ar gael GALLU DIRPRWYO eich ethol yn swyddog?” PENDANT

CYFATHREBWR DA GWEITHGAR CRYF EICH CYMHELLIANT TREFNUS

Trowch at adran ‘You’ve Got What It Takes’ yn adnodd Source i ddysgu rhagor. www.nfyfc.org. uk/thesource

PAROD I GYDWEITHIO CEFNOGOL

TEN26

wynno a’r Cyflog cych ar y sector, y cwmni nu 0 gan yn 0 ib ,0 d 0 £2 ’n Mae oddeutu yn d yd b d swydd, on amlaf aml. nol rau gofyn ofynnol Cymwyste wysterau g ym g yw rh n u chwilio s oe yn Nid o gyflogwyr er w lla d yster ond byd eu gymhw erthnasol n liad b d yd d ef ra S am ol gan proffesiyn ). marchnata IM (C Marchnata Siartredig eg a u Sgilia rebu, Saesn ydd, cyfath rw ig ad re C rhifedd. ), esiynol nata (CIM Cyrff Proff redig March rt ia S ad au li Sefyd ysylltiad iartredig C Ymchwil Sefydliad S ymdeithas G y ), R IP (C s u d d Cyhoe (MRS) Marchnata

n Hanfodilocyfartalog

26 TEN26

M M A ES …

Ydych chi’n at hrylith cread igol sydd â d cymell pobl? iddordeb mew Gallai swydd n deall beth sy ym maes mar ’n chnata fod yn ddelfrydol i ch i...

MARCHNATA

F E H O F F W N I W E IT H IO Y

GYRFAOEDD #mwynathractorau

TEN26 27

ae marchnata yn elfen bwysig o bob math o d sefydliad bron iawn - boe l yn fusnes corfforaetho newydd, enfawr, yn fusnes bychan ddielw, sen elu neu eni rhi h fferm eic gwybod roi au iad ydl mae’n ofynnol i sef wy efnydd r eu i’w cwsmeriaid neu dd gael a’u hysbysu ar gwasanaeth eu bod ei gynnig. yn ent ma h bet h am bet io ym maes eith gw Bydd pobl sy’n beth hoffai fod can sio cei yn a nat march io (canfod ydd efn dd ei pobl ei brynu neu hel ), pu i greu ‘bylchau yn y farchnad’ thau sy’n nae asa gw a cynnyrch ac llenwi’r bwlch hwnnw, aeledd arg u reb ath cyf yna’n y cynhyrchion a’r gwasanaethau hynny. Felly mae llawer iawn o feysydd marchnata y gallech chi ddatblygu gyrfa ynddynt. Fel man cychwyn, gallech chi gyfranogi ym mhob un ohonynt i ryw raddau. Os ydych chi’n greadigol, yna gallech n chi fod yn rhan o dîm sy’ deniadol dyfeisio ymgyrchoedd sy’n denu sylw pobl. dylunio Gallai hynny gynnwys testun ar u nn rife ysg deunyddiau ac g, ar-lein a edi nti pri u dia nyd deu gyfer u gynnal Ne . sol tha dei chyfryngau cym chi a’ch h lwc gal ble au iad dd digwy sonol â phobl. sefydliad siarad yn ber iddordeb Os oes gennych chi dd chwil ym e ma , mewn ystadegau ysig o ddeall lbw hol n rha yn a nat march

nu a’i ddefnyddio. beth wnaiff pobl ei bry ahanol ar Mae llawer o lwybrau gw es. Mae ma y yn fa gael i ganfod gyr cynnig cyrsiau yn ion gol fys bri o er llaw a neu feysydd gradd mewn marchnat ydliad Siartredig cysylltiedig ac mae Sef rywiaeth am nig cyn Marchnata yn ol mewn iyn ffes pro rau ste wy o gym u eich bod rha sic aiff marchnata a wn enrheidiol. ang au nn elfe l hol ’r gu yn dys iawn os iol ydd efn dd yn Byddai’r rhain wn maes me dd byddwch chi’n dewis gra ithio we i , eth dia hyd aet arall megis am u’r neg wa ych yn y sector hwnnw ac yna a. elfen marchnat , Cydlynydd Dywedodd Kate Bennett HN, KU ebu thr yfa Ch Marchnata a FfCFfI Swydd o od ael yn yd hef d syd dwn i’n Amwythig: “Heb os, byd es marchnata ma ym fa gyr ell ym arg chi’n amaethyddol os ydych gol adi gre yn bod au ynh mw o th iae ryw am a gweithio ar nad sy’n rch ma n few o u cta sie bro newid yn gyson.”

Dyma D

chnata

îm Mar

KUHN

es, Cyno rth Marchna ta – CFfI D wyydd yffryn Tan Drefaldwy gymysg d at, Sir de n Mae pob sy’n chwil lfrydol i rywun ym diwrnod y a io am ryw n wahano beth sy’n rferol KUHN oh i w aith swyd l yn wahanol erwydd m d fa tr a d ae genny dodiadol. ni amryw CFfI a’r b m Mae’r iae rify yn yr adra th o gyfrifoldebau sylweddo sgol wedi rhoi hw b l i fy ngyrf n marchn ata. Mae fy a ac wedi nghyfrifo cysylltiad rhoi ldebau pe au no amrywio wedi rhoi’r yn y diwydiant i m o greu cy dol i yn i, ac h y d e r i mi i ada lchlythyra i’n gwerth teulu. el fferm y u misol wy gwerthwy r, prosesu cynigio n ra digwyddia chynorthwyo yn y Kate Ben nett, Cyd stod dau. Fy ho lynydd M ff orchwy defnyddio a Chyfath arch l yw re fy sgiliau creu fideo ffotograffi Swydd Am bu – CFfI yr Eglwy nata s s Wen, aeth i gre a w yt h ig ud hyrwyddo Astudiais , megis fid eunyddiau Astudiae th eo Merge 950, a lan Rheoli D M igwyddia au Busnes a siwyd ym dau yn y mis Gorffe axx yna grad coleg, nnaf. dm Katie Ca Bwyd a M ewn Amaethyddia ac lcutt, Arb a eth, rc h n ata ym M en Gynnyrc Harper A hrifysgol h - CFfI E igwraig ar dams. Gw n e st it Rhydyche KUHN fe one, Swyd n l cynorth hiais i d wyydd gw Astudiais a marchn erthu ata yn yst Amaethy ddiaeth y od Mecaneid fy lleoliad nghyd â dio ym M , a dychw blwyddyn e h la rifysgol H Adams. Y fy astudia ny arper ethau i w is wedi neud swy ar leoliad stod fy mlwyddyn marchna dd ta amser , gweithia llawn. Rw is i KU fod gen i Technegy y’n ffodu swydd m dd Protote HN fel s o r ac mae b ipiau yn eu ffatri yn F ob diwrn amrywiol, frainc. o d B y n y d w d ahanol! af yn g Rwy’n gw eithio mew a dosbart wneud popeth o g ond bydd n swyddfa hu prosie re af yn treu c tau ar-lein u all-lein i d lio amser ar refnu sio ac ffermydd hanner fy eau ac ymweli neu busnesau adau â ffa , digwyddiadau gwerthu y mewn tr h ïo off iawn o e n cynorth ag arddan gynllunio dd. Rwy’n wyo gosf cenedlae digwyddia digwyddia eydd, sioeau, th o dau l, a c dau hyffo rwyf ymlaen y rd dilyn pro n enwedig yn edrych toteipiau. diant a a st t weld ein ondin ne Mae’n sw wydd yn ydd LAMMA Ionawr. ym mis

Mae tri o ae hyn o bry lodau’r CFfI yn gw d, a chaw eithio fel nw rh marchna ta amaeth ybod am eu profi an o dîm marchn ata KUH adau o ga yddol. N nfod gwa th ym ma ar es Anna Jon

NEWYDDION Y CLYBIAU

e-bostiwc magazine@nfyfc.org.uk neu ffoniwch 02476 857228

Cornel y Clybiau

Rhannwch newyddion eich clwb â ch riw y CFfI

Ffeil ffeithiau DWYRAIN Y CANOLBARTH Fe wnaeth tri chlwb o FfCFfI Swydd Caerlŷr a Rutland wirfoddoli i gynnal peilot o fodiwl Trechu Bwlio newydd rhaglen Curve yn ystod Wythnos Atal Bwlio. Dysgu: “Fe wnaeth aelodau ddysgu am y gwahanol fathau o fwlio, effeithiau bwlio a phwysigrwydd cydweithio a chydlyniant mewn CFfI,” meddal Peaches Furborough o CFfI Market Bosworth. Rhyngweithiol: Roeddem ni’n hoff iawn o’r cwis rhyngweithiol ar-lein. Roedd yn rhaid i ni ddefnyddio apiau i ateb cwestiynau ac roedd y fideo yn dangos sut gwnaeth y stori ddatblygu yn dibynnu ar y penderfyniadau a wnaethom ni. Cawsom ein rhyfeddu gan rai o’r ffeithiau a’r ystadegau,” meddai Gemma Mooney o CFfI Enderby a’r Cylch. Canlyniad: “Fe wnaeth yr hyfforddiant annog pobl bwyllo ac ystyried eu hymddygiad – gallai pethau y byddent wedi’u hystyried yn dipyn o hwyl a thynnu coes fod yn annerbyniol,” meddai Gemma.

28 TEN26

Y DWYRAIN

CRONFA HYFFORDDIANT YN ANRHYDEDDU AELOD O’R CFFI

n dilyn marwolaeth drist un o’u haelodau yn 2017, fe wnaeth FfCFfI Suffolk benderfynu gwneud rhywbeth buddiol er cof amdano. Fe wnaeth y Ffederasiwn lansio Cronfa Hyfforddiant Josh Gilbert yng Ngorffennaf eleni fel gallai aelodau’r CFfI gael cymorth ariannol i fynychu cyrsiau a allai eu cynorthwyo â’u gyrfaoedd. Yn ôl Lottie Turner o CFfI Hadleigh: “Roedd Josh yn frwdfrydig am y Ffermwyr Ifanc ac yn hoff iawn o helpu pobl.” Mae cronfa Suffolk yn cynnig hyd at £500 i rywun sydd wedi bod yn aelod ers o leiaf 15 mis ac a wnaiff ddefnyddio’r cyllid i ariannu hyfforddiant a fydd yn llesol i’w gyrfa – nid ym maes amaethyddiaeth o reidrwydd. Gellir defnyddio’r arian i dalu am 75% o ffioedd cyrsiau, ac eithrio costau arholiadau. Ers sefydlu’r Gronfa, mae dau o aelodau’r CFfI wedi elwa. Mae Amy Blofield o CFfI Haleigh wedi cwblhau cwrs blodeuwriaeth, ar ôl cael ei hysbrydoli trwy gyfranogi yng nghystadlaethau Celf Blodau’r CFfI. “Mae’r cyllid o gronfa grant Josh wedi rhoi cyfle i mi wella fy ngwybodaeth a fy hyder,” meddai Amy, sy’n dymuno cael gyrfa amser llawn ym maes blodeuwriaeth. Mae

Fe wnaeth Amy Blofield elwa o’r gronfa hyfforddiant Nick Bundy o CFfI Hadleigh yn ymgeisydd llwyddiannus arall sy’n cwblhau cwrs defnyddio llif gadwyn i’w helpu i ddatblygu ei yrfa ym meysydd trin coed a thirweddu. Ychwanegodd Lottie: “Mae gwybod fod dau aelod wedi elwa o’r gronfa hyfforddiant o fewn ychydig fisoedd ar ôl ei sefydlu yn rhoi boddhad i ni, ac rydym ni’n credu y byddai Josh wedi bod yn hoff iawn o’r gymynrodd hon oherwydd roedd yn frwdfrydig iawn ynghylch helpu pobl.”

“Mae wedi rhoi cyfle i mi ddatblygu fy ngwybodaeth”

Richard Stanton and FW.

CYMRU

Hwb i’r hofrennydd!

Fe wnaeth aelodau a chyfeillion CFfI Ystradfellte gyflwyno siec o £11,554.07 i Ambiwlans Awyr Cymru ym Maes Hofrenyddion Caerdydd ar ôl codi arian trwy gynnal taith tractorau, arwerthiant a raffl ym Mehefin. Fe wnaeth yr ymdrechion codi arian gychwyn â 69 o dractorau yn cyfranogi mewn cylchdaith 30 milltir o Ystradfellte i Heol Senni, Penycae, Coelbren a Phontneddfechan. Cynhaliwyd arwerthiant a rhostiwyd mochyn gyda’r hwyr, ac fe wnaeth hynny godi rhagor o arian, diolch i gyfraniadau a chynigion gan nifer o gefnogwyr hael. Dywedodd Annie Lawrie, Cydlynydd Ambiwlans Awyr Cymru: “Bob blwyddyn, bydd yn rhaid i ni godi £6.5 miliwn. Bydd y cyfanswm anhygoel a godwyd gan CFfI Ystradfellte yn ein helpu i barhau â’n gwaith achub bywydau.”

Y DE-DDWYRAIN

Y GOGLEDD

CHI PIAU’R SWYDD!

ae siec o £10,000 yn helpu Sam Coote, aelod o Ffederasiwn Swydd Durham, i fuddsoddi yn ei ddyfodol ym myd amaeth ar ôl iddo ennill cystadleuaeth Prentis Amaethyddol 2018 Farmers Weekly. Llwyddodd Sam i drechu wyth cystadleuydd arall yn ystod Bŵtcamp hynod o heriol oedd yn profi amrywiaeth o sgiliau sy’n ofynnol i allu bod yn ffermwr yn yr oes sydd ohoni. Dywedodd y beirniaid fod synnwyr cyffredin pwyllog, hyblygrwydd ac agwedd benderfynol Sam wedi gwneud argraff arnynt. Roedd y prentisiaid yn gweithio mewn timau, a

beirniadwyd amrywiaeth o’u sgiliau trosglwyddadwy, yn cynnwys cyfathrebu, cydweithio a chreadigrwydd. Farmers Apprentice yw ymateb Farmers Weekly i’r her o recriwtio’r meddylwyr busnes gorau i faes amaethyddiaeth. Roedd y tasgau yn cynnwys gosod system llywio awtomatig ar dractor a rhoi cyflwyniad i blant o oedran cynradd. Dywedodd Sam: “Rwy’n falch iawn o ddweud mai fi yw enillydd cystadleuaeth Prentisiaid Amaethyddol Farmers Weekly yn 2018! Mae’n gyfle gwych a buaswn i’n annog unrhyw ffermwr ifanc neu newydd-ddyfodiaid i ymgeisio i gyfranogi yn y gyfres nesaf!”

Syniad am w eithgaredd i’c h clwb! FFITRWYDD AR FFERM Pwy: CFfI Abingdon Beth: Fe wnaeth deuddeg aelod gyfranogi mewn sesiwn Ffitrwydd ar y Fferm dan arweiniad Leah Maclean ar ei fferm yn Swyd d Rhydychen. Fe wnaethom ni redeg o amgy lch cae yn gwisgo torshis pen a gwneud ymar fer corff gan ddefnyddio eitemau fel teiars tractorau i’w troi a’u tynnu a boncyffion i wneud ymarferion codi â’r ysgwyddau. Barn: “Gweithgaredd rhagorol i unrhyw un sy’n chwilio am ffordd newydd o gadw’n heini yn yr awyr agored dan arweiniad hyfforddw r sy’n sicrhau fod y cyfan yn ddifyr.”

TEN26

NEWYDDION Y CLYBIAU

GORLLEWIN Y CANOLBARTH

TOUR DE CYMRU

ae taith feicio 600 milltir heriol iawn o amgylch perimedr Cymru wedi codi £25,000 i dair elusen. Fe wnaeth CFfI Alberbury yn Swydd Amwythig – sydd ger y ffin rhwng Cymru a Lloegr – gynnal her Tour de Cymru yn ystod un o wythnosau poethaf y flwyddyn i godi arian at Ysbyty Plant Birmingham, Breast Cancer Now

a’r Clwb. Diolch i gefnogaeth wych gan deuluoedd ac aelodau’r Clwb, fe wnaeth 28 o bobl gwblhau’r daith mewn saith diwrnod yn unig. Dywedodd ysgrifenyddes y Clwb, Chrissie Evans: “Mae’r ymroddiad oedd ei angen i gwblhau’r her hon wedi bod yn anhygoel, popeth o hyfforddi a chadw’n heini i drefnu’r daith, y

bwyd a’r llety. “Roedd gennym ni dîm cymorth hynod o gryf ac effeithiol. Fe wnaethom ni newid teiars mewn encilfeydd yn debyg i dimau rasio ceir Fformiwla 1, ac roedd digonedd o fflapjacs a fferins jeli i gynnal lefelau egni. Heb eu cymorth trwy gydol yr wythnos ni fyddem ni wedi llwyddo i gyflawni’r her enfawr – a hurt bost - hon.

Y GOGLEDD

CALENDR CODI ARIAN Mae aelodau clwb Vale O’Lune yn Swydd Caerhirfryn wedi cynhyrchu calendr tebyg i un y ‘Calendar Girls’ i godi arian i ddwy elusen bwysig. Dywedodd James Jackson, Cadeirydd y Clwb, mai nod y prosiect oedd annog pobl i siarad a chwalu’r stigma sy’n ymwneud ag iechyd meddwl a diogelwch ar ffermydd. Yn ôl James: “Mae diwylliant y byd ffermio yn tueddu i fod braidd yn ddi-ddweud, ac mae rhai yn dal i ystyried fod rhyw fath o stigma yn gysylltiedig ag iechyd meddwl. Gall hyn wneud i bobl fod yn amharod i siarad am y mater a mynd ati i geisio cymorth. “Fel ffermwyr, byddwn yn

30 TEN26

treulio llawer o amser yn gofalu am ei da byw ac yn cynhyrchu cnydau gwych, ond byddwn yn ein hesgeuluso ein hunain yn rhy aml. “Mae straen yn rhywbeth a wynebir gan lawer o ffermwyr rywbryd neu’i gilydd ac mae’n effeithio’n sylweddol ar broblemau iechyd meddwl. Bydd un ffermwr neu weithiwr amaethyddol yn cyflawni hunanladdiad bob wythnos ar gyfartaledd, sy’n ystadegyn trist iawn.” Mae ystadegau diweddar yn dangos mai dim ond 1.5% o weithlu’r Deyrnas Unedig sy’n gweithio yn y diwydiant amaethyddol, ond yn anffodus, mae 15-20% o farwolaethau ymhlith gweithlu’r Deyrnas

Unedig yn digwydd ym maes amaethyddiaeth. Bydd yr holl arian a godir wrth werthu’r calendr hwn yn cael ei gyfrannu at yr elusen diogelwch ar ffermydd, Yellow Wellies (Y Sefydliad Diogelwch ar Ffermydd) a’r elusen iechyd meddwl MIND. Mae’r calendrau yn costio £10 yr un a gellir eu harchebu trwy e-bostio Clare Lawson yn clare_1994@hotmail.com.uk

Y DWYRAIN

Carnifal Cŵn

Fe wnaeth digwyddiad DogFest a gynhaliwyd gan CFfI Silsoe godi cyfanswm gwych o £3,000 ar gyfer Ambiwlans Awyr Dwyrain Anglia. Roedd y diwrnod o hwyl i deuluoedd yn cynnwys dosbarthiadau cystadleuol a gweithgareddau yn y prif gylch yn cynnwys y gynffon oedd yn siglo orau a’r cŵn harddaf a mwyaf golygus. Fe wnaeth y clwb gyflwyno siec i Ambiwlans Awyr Dwyrain Anglia, oedd yn cynnwys arian o weithgareddau codi arian eraill yn ystod y flwyddyn, ac roedd hynny’n ddigon i dalu am un daith hedfan. Dywedodd Meg Oakley: “Diolch o galon i bawb a ddaeth i’r digwyddiad ac i bawb a gynorthwyodd ac a wirfoddolodd eu hamser i’n help i godi cyfanswm mor wych i achos mor deilwng. “Bydd DogFest 2019 yn fwy, yn well ac yn llawer mwy cŵl!”

Dyma nhw! au ar-lein... Chwilio am eich lluniau tymhorol gor

CFfI LOUTH Fe wnaeth coelcerth fawr gadw aelodau CFfI Louth yn gynnes ar noson Guto Ffowc.

CFfI DORRINGTON Cerfio pwmpenni arwsydus yn CFfI Dorrington

CFfI MELTON MOWBRAY Wedi methu! Cafodd pawb amser gwych yn ystod noson Cystadlaethau Calan Gaeaf CFfI Melton Mowbray, ac roedd y gweithgareddau’n cynnwys dowcio afalau, gwneud mymïod, tynnu llun yn gwisgo mwgwd, addurno cacennau bychan a ac addurno pwmpenni bychan.

Y DE-ORLLEWIN

Blychau Nadolig Mae dros ddeugain o blant yn mwynhau Nadolig llawenach diolch i gyfraniadau gan CFfI Purton a Cricklade. Fe wnaeth aelodau lenwi a lapio blychau esgidiau a chyfrannu anrhegion - fel rhan o ymgyrch Operation Christmas Child a drefnir gan elusen Samaritan’s Purse. Roedd bob blwch yn cynnwys cerdyn wedi’i ysgrifennu’n bersonol gan aelodau yn dymuno Nadolig Llawen i’r sawl a gaiff y blwch. Aethpwyd â’r blychau i’r optegydd lleol, Haine a Smith, a ddywedodd fod nifer y blychau a roddodd y clwb iddynt yn fwy na’r cyfanswm a gawsant y llynedd!

CFfI LLANFAIRYM-MUALLT

CFfI ALFORD

Mwynhau ysbryd yr Ŵyl yn ystod cystadleuaeth addurno coed Nadolig Eisteddfod Ffederasiwn Brycheiniog.

Dangos parch at y rhai a gollwyd ar achlysur canmlwyddiant y cadoediad – cafodd CFfI Alford yr anrhydedd o gario baneri’r gwledydd yn ystod Gorymdaith a Gwasanaeth Cofio Alford.

TEN26 31

TAMA

Unig dros y Nadolig?

Nid yw pawb yn awyddus i ddathlu yn ystod y Nadolig, a gall Tymor yr Ŵyl fod yn adeg anodd i lawer. Dyma gyngor ynghylch sut i ymdopi gan Matt Tomkins, un o gyn-aelodau FfCFfI Swydd Caerwrangon a sylfaenydd Ymddiriedolaeth Nathan Tomkins

Cyfranogwch

Mae pobl ifanc 18-34 mlwydd oed yn fwy tebygol o deimlo’n unig na’r sawl sydd dros 55 mlwydd oed*. Gall cyfryngau cymdeithasol, newidiadau sylweddol mewn bywyd, pryderon ariannol neu deimlo’n wahanol i grŵp cyfoedion oll gyfrannu at deimladau o unigrwydd. Cyngor Matt Os bydd eich Clwb neu eich Sir wedi trefnu gweithgaredd yn ystod tymor y Nadolig, gwthiwch eich hun i fynychu. Bydd llawer o ffermwyr ifanc yn gweithio yn ystod Tymor yr Ŵyl, ond mae’n bwysig cwrdd ag eraill hefyd oherwydd gall ffermio fod yn fyd unig iawn. Cofiwch annog pobl eraill nad ydych chi wedi’u gweld yng nghyfarfodydd y clwb ers tro (megis y sawl sydd adref o’r brifysgol) i gyfranogi hefyd - gallai roi hwb hollbwysig iddynt.”

Gwirfoddolwch

Gall helpu eraill gyfrannu’n fuddiol at helpu eich hun, ac mae’r CFfI yn cynnig llu o gyfleoedd i wirfoddoli. Mae ymchwil yn dangos y gall gwirfoddoli leihau straen, sicrhau llesiant emosiynol ac annog

teimlad o berthyn. Cyngor Matt Mae’r Nadolig yn cynnig cyfle gwych i ymweld â phobl – yn enwedig y sawl rydych chi’n gwybod eu bod yn byw eu hunain neu’n gweithio ar eu pen eu hunain ar y fferm yn ystod Tymor yr Ŵyl. Beth am gynnig coginio pryd o fwyd i rywun sy’n brysur, neu beth am gyfranogi mewn digwyddiad cymunedol, megis cegin gweini cawl neu weithio i sefydliad sy’n cynorthwyo pobl ddigartref?

Hanes Matt

Roedd Matt a’i frawd Nathan yn aelodau gweithgar o FfCFfI Swydd Caerwrangon. Byddai Matt yn mwynhau bob achlysur yn fawr. Fodd bynnag, ar Noswyl Nadolig 2016, ag yntau’n 22 mlwydd oed, fe wnaeth Nathan gyflawni hunanladdiad wedi brwydr hir ag iselder. Sefydlwyd yr Ymddiriedolaeth i helpu i gynnig cymorth ac i gynorthwyo i wella ymwybyddiaeth o faterion iechyd meddwl mewn clybiau, ysgolion a grwpiau cymunedol ym mhob cwr o Swydd Caerwrangon a’r Tair Sir. www. thenathantomkinstrust.org. uk/nathans-legacy/

Siaradwch â rhywun

Fe wnaeth astudiaeth ddiweddar gan y Samariaid ganfod fod un o bob chwech o bobl yn credu mai’r Nadolig yw’r adeg fwyaf unig o’r flwyddyn, ac roedd bron iawn chwarter y bobl a ymatebodd yn credu y bydd eu problemau yn teimlo’n waeth yn ystod Tymor yr Ŵyl. Cyngor Matt Ffoniwch, anfonwch neges destun neu cysylltwch trwy gyfryngau cymdeithasol. Os na allwch chi siarad â ffrind neu aelod o’ch teulu, ffoniwch sefydliad a wnaiff wrando – trowch at www.nfyfc.org.uk/ ruralplus i gael rhifau cyswllt Bydd cardiau newydd yn cynnwys manylion cyswllt, wedi’u noddi gan Tama, hefyd yn cael eu rhannu ym mhob sesiwn Rural+ a gaiff ei chynnal

*Ystadegau o ‘The Lonely Societ’y – Y Sefydliad Iechyd Meddwl, 2010

Atebion O’r Fferm

Yn falch o gefnogi Clybiau Ffermwyr Ifanc +44(0) 1420 545 800