Nele Claerhout
Reflectie project met jongeren met een beperking
Academiejaar 2008-2009
REFLECTIE: project met de kinderen en jongeren met een BEPERKING 18/03/09 Voorleesmoment voor de kinderen met een fysieke handicap Vandaag hebben we voor de eerste keer een verhaal voorgelezen voor de kinderen met een fysieke handicap. We kozen het prentenboek ‘Le roi a des oreilles d’un cheval’ omwille van de boodschap die we eruit konden afleiden: niet het uiterlijk telt, maar het innerlijk. We wilden graag deze boodschap meegeven aan de kinderen, omdat het juist voor hen erg belangrijk is dat ze zich realiseren dat een mooie persoonlijkheid het belangrijkste is. De kinderen konden deze boodschap niet zo goed afleiden uit het verhaal. We hadden niet de indruk dat ze het verhaal begrepen hadden. Het probleem was dat we geen lokaal hadden waar we terecht konden om voor te lezen, waardoor er ook veel andere kinderen nieuwsgierig waren en kwamen meeluisteren. De vragen die we nadien stelden werden dan vooral door hen beantwoord. We konden wel zien dat de kinderen het leuk vonden om eens wat extra aandacht te krijgen. Deze kinderen vallen haast altijd uit de boot en nu was het een activiteit speciaal voor hen. De volgende keer zouden we graag een lokaal voorzien om voor te lezen. 20/03/09 Activiteit voor kinderen met een auditieve handicap Vandaag organiseerden we voor de eerste keer verschillende activiteiten voor kinderen met een auditieve handicap. In overleg met de directrice van de geïntegreerde school, leek het ons beter om de groep op te splitsen. Het leeftijdsverschl was veel te groot om de activiteiten voor iedereen even boeiend te houden.We hebben de kinderen in twee groepen verdeeld, naargelang de leeftijd. Om de activiteiten te kunnen uitvoeren hadden we iemand nodig die voor ons wilde vertalen. Bij eenvoudige spelletjes, slaagden we erin om aan de kinderen duidelijk te maken hoe het spel in zijn werk ging. Maar bij iets ingewikkelder spelen hadden we hulp nodig van buitenaf om het spel correct te kunnen uitleggen. Het had ons wat tijd kunnen besparen hadden we de activiteiten op voorhand besproken met de leraar die moest vertalen. Hiervoor konden we rekenen op de hulp van de leerkrachten van de geïntegreerde klassen. De kinderen krijgen iedere maandag en dinsdag orthophonie en de leerkrachten zijn dan hoe dan ook op school aanwezig. Op die momenten hebben ze de tijd om dergelijke activiteiten te organiseren. Ook na ons vertrek is het haalbaar om deze activiteiten te blijven uitvoeren. Zowel de leerkrachten als de leerlingen waren enthousiast. De kinderen hebben genoten van de aandacht en speelden actief en enthousiast de spelletjes mee. Ook wijzelf hebben er enorm van genoten! We zijn de leerkrachten heel dankbaar dat we op hun medewerking konden rekenen. Ik heb zelf ook veel gehad aan dit project. De kinderen genoten er zo van om eens onbezorgd te spelen. Ik had echt een goed gevoel na deze activiteiten en ik vond het echt jammer dat er weinig tijd restte om dit nog te herhalen. Ik had echt veel nieuwe moed en energie en ik wilde voor deze kinderen graag iets extra doen. Ze hebben de pech om door het leven de te gaan met een handicap, maar hebben niet de mentaliteit om te klagen of te zagen. Wij hebben ook veel geleerd van deze kinderen. De manier waarop ze door het leven gaan en de manier waarop ze met hun handicap omgaan, is onvoorstelbaar. 23/03/09 Activiteit voor kinderen met auditieve en fysieke handicap
1/7
Nele Claerhout
Reflectie project met jongeren met een beperking
Academiejaar 2008-2009
Vandaag was gepland om een spel met een ganzenbord te spelen met de kinderen met een handicap. We hadden activiteiten voorzien voor de kinderen met een auditieve handicap en andere activiteiten voor de kinderen met een fysieke handicap, zodat zij ook volop konden participeren en meegenieten. Door onvoorziene omstandigheden konden de leerkrachten niet aanwezig zijn, dus hebben we de ondertussen gekende spelen nog eens herhaald. Ook hebben we enkele nieuwe spelletjes aangeleerd. Met veel gebaren en een duidelijke demonstratie, slaagden we erin enkele nieuwe spelletjes uit te leggen zonder de hulp van een leraar die dit normaal zou vertalen. Ook vandaag hebben de kinderen er heel erg van genoten. De kinderen waren ons heel dankbaar voor de spelnamiddagen die we voor hen organiseerden. Het geeft je echt voldoening om te zien hoe de kinderen ervan genieten. 24/03/09 Activiteit kinderen met de auditieve en fysieke handicap Vandaag speelden we een spel met een ganzenbord. Dit was nieuw voor de kinderen en voor de leerkrachten. Ze kennen de werking van een dobbelsteen niet. Dit bewijst nogmaals hoe belangrijk het is om rekening te houden met de voorkennis en de vertrouwdheid met bepaalde werkvormen/spelen. Je denkt dat alles voor de anderen duidelijk zal zijn omdat je het zelf vanzelfsprekend vindt, maar dat is niet altijd het geval. Voor ons is dit een eenvoudig principe, want we zijn ermee opgegroeid, hier kent haast niemand dergelijke spelen. De bedoeling was om het wat muzisch aan te pakken zodat de verschillende projecten wat in elkaar konden vloeien. Op ieder vakje van het spelbord stond een opdracht. Opdrachten als tekenen, uitbeelden, voorlezen, actieve spelletjes, ‌ We hebben dus ook het boekenproject geïntegreerd in het project van de kinderen met een handicap. We hebben voor hen voorgelezen en de leerkracht vertaalde voor de kinderen. We hebben een boek gekozen waarbij de tekeningen op zich al heel veel vertelden, zodat het niet zo belangrijk was dat alles vertaald werd. Ook door heel expressief te kijken en te vertellen, trachtten we zelf al veel duidelijk te maken. De kinderen luisterden heel aandachtig. De interactie verliep vlot. 25/03/09 boekenmoment voor kinderen met een fysieke handicap De kinderen met een fysieke handicap die in de paroisse verblijven toonden de vorige sessies heel veel interesse voor boeken. De laatste keer dat we voor hen kwamen voorlezen, hadden we niet de indruk dat het erg geslaagd was. We hebben het deze keer op een andere manier geprobeerd, en met succes! We lieten hen zelf in boeken neuzen. We hadden enkele boeken ontleend in de bibliotheek en de kinderen mochten er zelf in lezen. We moesten wel nu en dan eens ingrijpen opdat de boeken ongeschonden zouden blijven, want soms was hun enthousiasme net iets te groot, of wilden ze het boek voor zichzelf houden. Maar algemeen was dit een meer doeltreffende manier om de kinderen met boeken te laten werken.
2/7
Nele Claerhout
Reflectie project met jongeren met een beperking
Academiejaar 2008-2009
We hebben ook wiskundelessen gegeven in de geĂŻntegreerde klassen Hier heb ik ook gebruik gemaakt van boeken. Ik wilde zo weinig mogelijk een beroep doen op de leerkracht die voor mij zou vertalen. Een prentenboek op zich maakt ook al veel duidelijk en ik ben erin geslaagd duidelijk te maken wat ik wilde. Ik heb geprobeerd om MAB materiaal in te voeren in de klas. Ik had gezien dat hun manier van rekenen heel veel tijd in beslag nam. Door groepjes van 10 in te oefenen, ging dit heel wat vlotter. Je moest dit wel in hele kleine stapjes aanpakken. Ik kreeg als lesopdracht “hoeveelheden van 60 tot 69â€?, maar de kinderen konden de brug nog niet zo vlot maken. Ik ben dus begonnen met oefeningen met uitkomsten kleiner dan 10, daarna ben ik overgegaan naar het maken van de brug. Ik wilde dat de kinderen oefenden op het maken van groepjes van 10. Om dan toch nog aan de lesopdracht te voldoen, wilde ik dat ze hoeveelheden groepeerden in groepjes van tien. Na veel inoefening lukte dit vrij goed. De leerkracht was heel enthousiast en wilde voortaan ook op deze manier werken. Volgens hem begrepen de kinderen het nu al veel beter in deze korte periode. Ik vond dit leuk om te horen, het gaf mij extra energie om door te gaan en vol te houden.
3/7
Nele Claerhout
Reflectie project met jongeren met een beperking
Academiejaar 2008-2009
ZELFEVALUATIE
1. Leerkracht als begeleider van leer – en ontwikkelingsprocessen Ik heb geprobeerd om in de lessen wiskunde een nieuw systeem in te voeren om vlotter te rekenen. Ik heb mij gebaseerd op MAB materiaal dat we in België gebruiken. De kinderen hadden niet goed door dat we een tiendelig talstelsel hebben. Daarom heb ik hen veel oefeningen laten maken op het vormen van groepjes van 10 en het overschrijden van de tientallen. Ik heb geprobeerd om daar een leuk verhaaltje aan te koppelen van een monstertje dat altijd tien kleintjes opeet. De kleintjes had ik concreet voorgesteld aan de hand van steentjes. Eerst stelde ik een groepje van 10 voor door een grote cirkel te tekenen met nog 10 kleine stippen erin. Nadien liet ik deze stippen weg en dan moesten de kinderen meteen de link leggen dat dit de voorstelling was van 10. Naast het lesgeven tijdens de schooluren, wilde ik dat de kinderen ook eens de kans kregen om zich ook op sociaal en emotioneel vlak te ontwikkelen. Kinderen met een handicap vallen vaak uit de boot en er wordt weinig aandacht aan besteed. Via de spelnamiddagen konden ook deze kinderen hun talenten tonen en andere vaardigheden verder ontwikkelen. 2. Leerkracht als opvoeder Ik vond het hier echt belangrijk dat de kinderen zich goed in hun vel voelden. Ik merkte ook aan mezelf dat ik een heel goed gevoel had na het geven van de activiteiten. Als de kinderen blij zijn dan ben ik dat ook. Ik vond het echt leuk om eens op een minder schoolse manier met de kinderen om te gaan. Ze bloeiden helemaal open en genoten volop van de aandacht die ze kregen. De bedoeling van deze activiteiten was dat deze kinderen nog eens de kans kregen om echt kind te zijn, om zorgeloos te spelen en eens echt te genieten zonder zich anders te moeten voelen. In vergelijking met het muzisch project dat we in de andere klassen organiseerden, hoefden we deze kinderen veel minder frequent op de afspraken te wijzen. Ze reageerden heel dankbaar. Hier konden we zeker spreken van wederzijds respect. 3. Leerkracht als inhoudelijk expert Voor deze activiteiten was weinig achtergrondkennis nodig. Hoewel de spelletjes voor ons vrij eenvoudig leken, zijn deze niet zo eenvoudig voor de kinderen en de leerkrachten hier. Dit soort activiteiten was voor hen onbekend. We moesten dus heel grondig nadenken over de manier waarop we een spel zouden uitleggen. We moesten extra aandacht hebben voor zaken die wij vanzelfsprekend vinden. Het was wel nodig dat we een beroep deden op een leerkracht die voor ons wilde vertalen, omdat wij de gebarentaal nog niet beheersten.. We kunnen ons wel een beetje verstaanbaar maken, maar dit volstond niet om ook de meer complexe spelletjes uit te leggen. Hier wordt vooral belang gehecht aan de cognitieve ontwikkeling. Wij hebben in onze opleiding in België geleerd wat het belang is van sociale, emotionele en psycho – motorische ontwikkeling. Het is echt nodig dat de kinderen zich goed voelen om zich ten volle te kunnen ontwikkelen.
4/7
Nele Claerhout
Reflectie project met jongeren met een beperking
Academiejaar 2008-2009
4. Leerkracht als organisator Hier waren we een beetje afhankelijk van de leerkracht die vertaalde. We hebben veel tijd verloren omdat we de speluitleg niet op voorhand konden uitleggen aan de leraar. Het duurde even vooraleer hij het spelverloop begreep (voor hem waren de spelen ook onbekend) en het naar de kinderen toe kon vertalen. Hierdoor verliep dit niet zo vlot zoals we gewild hadden. We hebben vaak spelletjes gedemonstreerd zodat de kinderen konden zien wat de bedoeling was. Dit is voor hen ook duidelijker dan wanner je alles in woorden gaat uitleggen. We deden er goed aan om de kinderen in twee groepen te verdelen. Het grote leeftijdsverschil had anders voor problemen gezorgd. Voor beide groepen hadden we een vertaler voorzien. We lieten een schriftelijke neerslag achter ivm de speluitleg. Ook het materiaal bleef daar ter plaatse zodat de leraars deze activiteiten in de toekomst nog konden uitvoeren. De samenwerking met de leraars / vertalers verliep heel vlot. 5. Leerkracht als onderzoeker en innovator Het feit dat we kinderen met een handicap extra aandacht gaven en activiteiten organiseerden, speciaal voor hen, was nieuw hier in Kameroen. Alle spelletjes die we met de kinderen speelden, waren nieuw en dus onbekend voor de plaatselijke begeleiders, alsook voor de kinderen. Het feit dat we niet enkel de nadruk legden op het cognitieve, maar vooral ook de sociale en emotionele ontwikkeling stimuleerden, was vernieuwend volgens Afrikaanse normen. Niet alleen voor de mensen daar was alles nieuw. Ook voor ons was het een heel leerrijke ervaring om met kinderen met een handicap samen te werken. 6. Leerkracht als partner van ouders en leerkrachten De ouders worden in Afrika sowieso al minder bij het onderwijs betrokken als in BelgiĂŤ. Toch lijkt het ons nuttig om ouders meer bij het onderwijs van hun kinderen te betrekken. Misschien kunnen studenten die er volgend jaar heengaan, hier op voorhand al eens grondig over nadenken. Ouders die een kind hebben met een fysieke of mentale handicap hechten er weinig belang aan. School is alles behalve een prioriteit voor hen. Ze vinden het zinvoller om het schoolgeld van de andere kinderen te betalen, dan te investeren in een kind dat minder productief is. 7. Leerkracht als lid van een schoolteam Zonder de medewerking van de leerkrachten van de geĂŻntegreerde klassen hadden we dit project niet kunnen verwezenlijken. De samenwerking verliep vlot en was verrijkend voor beide partijen. Het was ook heel leuk om te horen dat ze dit project gemeend willen verderzetten. De leraars en begeleiders waren heel gemotiveerd en zijn vastberaden dit project verder vorm te geven.
5/7
Nele Claerhout
Reflectie project met jongeren met een beperking
Academiejaar 2008-2009
8. Leerkracht als partner van externen Ook met de zusters, die instaan voor de opvang van kinderen met een handicap (in de paroisse), verliep de samenwerking heel vlot en aangenaam. Ze waren heel behulpzaam. De achtergrondinformatie die ze ons konden meegeven, heeft ons enorm geholpen tijdens het uitvoeren van het project. 9. Leerkracht als cultuurparticipant
Zie evaluatie muzo- en taalproject. Ook bij dit project hebben we gebruik gemaakt van boeken. In het algemeen kunnen we vaststellen dat beide partijen een heel open houding hadden tegenover elkaar. Zowel voor ons, als voor de leerkrachten ter plaatse was het een heel verrijkende ervaring.
6/7
Nele Claerhout
Reflectie project met jongeren met een beperking
Academiejaar 2008-2009
Projet: Les enfants handicapés Au début nous n’avons pas d’expérience de travailler avec des enfants sourds-muets. Donc pour la première leçon nous avions un peu peur parce qu’on pensait que ça serait trop difficile pour nous car nous n’étions pas du tout habituées. Mais ai contraire, on a bien aimé les leçons ! Même sans connaissance de la langue des signes françaises on était capable de nous exprimer. Grace aux enseignants, qui étaient un grand aide pour nous. Ils ont traduit quand c’était nécessaire donc comme ça c’était possible pour nous de travailler avec les sourds-muets. Nous étions vraiment étonné de l’approche pédagogique. Ils utilisent les livres, ils travaillent avec des dessins, et ils ont beaucoup d’attention pour l’élève individuel. Chaque élève compte. Tu vois qu’ils les aiment beaucoup. Nous sommes vraiment contentes d’avoir eu la change de travailler avec les enfants handicapés ici. On a aussi travailler avec eux pendant leurs temps libres. Aussi aux ces moments les enseignants étaient prêts pour nous aider. Tout les jeux sont expliqués sur les feuilles qu’on a donné à la directrice. Ainsi, c’est possible de jouer encore avec les enfants aux moments qu’ils sont libres. Les enfants ont bien aimé les histoires qu’on a raconté. Ils écoutaient attentivement et regrettaient quand c’était fini. On a aussi joué les jeux avec les enfants handicapés physique. Pendant les moments qu’on a donné des leçons de mathématiques on a montré un système qu’on utilise en Belgique. Ca demande beaucoup de temps pour calculer au façon de IIIII….+ IIIII Vous pouvez voir la manière qu’on a utilisé dans la classe intégrée sur la feuille attachée. Ainsi c’est possible pour calculer plus vite et les élèves découvrent le système des dizaines et d’unités. Concernant les mathématiques, on a aussi montré les petits trucs pour bien retenir quelque chose. Par exemple : on a montré le petit poisson qui a toujours faim et il mange toujours le plus grand nombre. Sa bouche est toujours ouverte dans la direction avec le plus grand tas. Ainsi les élèves peuvent bien retenir les signes >,<, =.
7/7