A
ls in de zomer van 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, verklaart de regering in Den Haag zich direct neutraal. Op Nederlands grondgebied vinden daardoor geen gevechtshandelingen plaats. Toch krijgt Nederland wel degelijk te maken met de gevolgen van de oorlog. De enorme stroom Belgische vluchtelingen die een veilig heenkomen zoekt en de toenemende schaarste aan levensmiddelen zijn daarvan de meest zichtbare. Maar ook aan de andere kant van de wereld doen de tegenstellingen die op de Europese slagvelden met wapens worden uitgevochten zich voelen.
Illustratie uit de grapic novel Peking, Oorlog in de diplomatenwijk.
DIPLOMATEN IN PEKING In de Chinese hoofdstad Peking maakt de Eerste Wereldoorlog een ruw einde aan de relatieve rust onder de internationale diplomaten die daar zijn verzameld. Vanaf het midden van de 19e eeuw ontstaat er een westerse diplomatenwijk. Niet ver van de paleizen van de keizer in de Verboden Stad wonen en werken de westerse gezanten dicht op elkaar in een klein dorp; een bijna geïdealiseerd stukje Europa midden in China. EINDE AAN DE IDYLLE Aan die idylle komt abrupt een einde in 1914. In deze politiek en militair explosieve sfeer moeten de Nederlandse gezant in Peking jonkheer Frans Beelaerts van Blokland (18721956) en de commandant van de Nederlandse gezantschapswacht Haro baron Van Hemert tot Dingshof (1879-1972) hun diplomatieke werk zien te doen. Dat betekent schipperen tussen alle partijen en de vaak tegengestelde belangen van de oorlogvoerende naties.
NA
�
DE DIPLOMAAT EN DE MILITAIR Op het eerste gezicht lijken het elkaars tegenpolen. De jurist Beelaerts van Blokland, in 1909 aangetreden als Nederlandse gezant in Peking, opereert nauwgezet, vasthoudend en bedachtzaam. Regels en afspraken die zijn vastgelegd in het internationale recht zijn voor hem altijd het richtsnoer van zijn handelen. De marinier Van Hemert tot Dingshof, sinds 1913 commandant van de Nederlandse gezantschapswacht, is een militair in hart en nieren. Een man van het type streng maar rechtvaardig. Hij gaat harde confrontaties niet uit de weg en schuwt zo nodig onorthodoxe maatregelen niet. Maar hoe tegengesteld hun karakters ook zijn, in de praktijk blijken deze twee Nederlanders zeer goed met elkaar te kunnen samenwerken. En dat is nodig ook als het Nederlandse gezantschap in Peking tijdens de Eerste Wereldoorlog danig op de proef wordt gesteld. BELANGENBEHARTIGING VOOR DUITSLAND EN OOSTENRIJK Omdat Nederland neutraal is tijdens de Eerste Wereldoorlog, dragen Duitsland en OostenrijkHongarije hun belangenbehartiging over aan het Nederlandse gezantschap.▶
Magazine