INFORMACJE
60 lat temu z Politechniki Krakowskiej wyszła inicjatywa wsparcia uczestników powstania węgierskiego
Kwiaty pod tablicą pamiątkową Do chlubnych kart w dziejach Politechniki Krakowskiej należą wydarzenia z jesieni 1956 r. Przypomniała o tym ostatnio uroczystość, która odbyła się na dziedzińcu uczelni przy ul. Warszawskiej. Przedstawiciele konsulatu węgierskiego w Krakowie oraz władz PK złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą wiec studentów, którzy 60 lat temu poparli uczestników powstania węgierskiego. Dramatyczne wydarzenia na Węgrzech, zapoczątkowane wybuchem 23 października 1956 r. powstania przeciw komunistycznej dyktaturze, głęboko poruszyły Polaków, mających świeżo w pamięci czerwcowy protest robotników Poznania. Rozwój wypadków w Budapeszcie i innych miastach szczególnie przeżywano w Krakowie, być może z powodu bliskości geograficznej oraz wspólnoty losów w ramach austro-węgierskiej monarchii, którą wtedy jeszcze pamiętało wielu starszych mieszkańców. Żywo reagowała krakowska młodzież akademicka, wśród której studenci PK zaliczali się do największych przeciwników komunizmu i sowieckiej dominacji. Dlatego Politechnika stała się miejscem zwołania 30 października w południe wiecu w celu wyrażenia poparcia dla braci Węgrów. Dziedziniec Politechniki wypełnił całkowicie tłum ludzi — nie tylko studentów i pracowników PK, ale także licznie przybyłych przedstawicieli innych uczelni. Odczytany został tekst depeszy, jaka dzień wcześniej nadeszła od młodzieży studenckiej Uniwersytetu Technicznego w Szolnoku, z uniwersytetu, z którym Politechnika prowadziła wymianę. Następnie
16
spontanicznie został zawiązany Studencki Komitet Pomocy Walczącym Węgrom (później przemianowany na Studencki Komitet Pomocy Węgrom). Do inicjatywy tej włączyło się wielu studentów innych krakowskich szkół wyższych, ale główna siedziba komitetu mieściła się w lokalu Rady Uczelnianej Związku Studentów Polskich na PK. Jak wspomina Andrzej Bratkowski w książce „Bezbronne braterstwo” (wydanej na PK w 2006 r.) studenci rozpoczęli szeroko zakrojoną zbiórkę pieniędzy. Wsparcia udzieliły nie tylko władze wszystkich uczelni, ale także różne instytucje, w tym krakowski magistrat oraz milicja i wojsko. Wielu mieszkańców miasta przynosiło dary rze- Sándor Nedeczky i István Kovács w towarzystwie prorekczowe. W efekcie z Krakowa tora PK Andrzeja Białkiewicza oddają cześć organizatorom na Węgry różnymi środkami i uczestnikom pamiętnego wiecu na dziedzińcu Politechniki transportu przekazano Krakowskiej wiele ton żywności, lekarstw, namiotów, a nawet materiałów Wiosny Ludów). Na początku lat 90. dzięki budowlanych potrzebnych do odbudowy jego staraniom doszło do otwarcia w Krazburzonych domostw. kowie konsulatu Republiki Węgierskiej. Tamte wydarzenia przypomniała uroW uznaniu zasług dla naszego kraju István czystość, która odbyła się 28 października Kovács został odznaczony Krzyżem Oficerna dziedzińcu Politechniki. Kwiaty pod skim Orderu Odrodzenia Polski. tablicą upamiętniającą historyczny wiec (ps) złożyli konsul Republiki Węgierskiej w KraZdjęcia: Jan Zych kowie Sándor Nedeczky i były konsul generalny w naszym mieście István Kovács, a w imieniu władz PK prorektor dr hab. inż. arch. Andrzej Białkiewicz, prof. PK. Warto dodać, że prof. István Kovács, absolwent studiów polonistycznych w Budapeszcie, jest poetą, tłumaczem literatury polskiej na język węgierski (w tym utworów Norwida i Herberta) oraz historykiem (m.in. autorem książek o polskich bohaterach węgierskiej
Nasza Politechnika nr 12 (160) grudzień 2016
www.nasza.pk.edu.pl