Πρακτικα μεροσ 3ο by Nantia Veaki

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Νέες Εξελίξεις στα Εμβόλια στα παιδιά ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ Παιδίατρος - Λοιμωξιολόγος Ομότιμος Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών

Edward Jenner (1749 - 1823)

1796

Τα εμβόλια προλαμβάνουν όλο και περισσότερα νοσήματα > 200 υποψήφια εμβόλια σε ανάπτυξη

Πανδημική γρίπη Καρκίνος τραχήλου της μήτρας, καρκίνος αιδοίου και κόλπου, Γενν κονδυλώματα, Έρπητας ζωστήρας, Γαστρεντερίτιδα από ροταϊό Πνευμονιοκοκκική νόσος (συζευγμένο Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος (συζευγμένο εμβόλιο) Ηπατίτιδα A Ανεμευλογιά, κοκκύτης (ακυτταρικό εμβόλιο) Αιμόφιλος ινφλουέντζας τύπου b Ιαπωνική εγκεφαλίτιδα Ηπατίτιδα B Πνευμονιοκοκκική νόσος (πολυσακχαριδικό εμβόλιο) Ερυθρά Άνθρακας Παρωτίτιδα Ιλαρά Πολιομυελίτιδα (πόσιμο εμβόλιο)

Δάγκειος πυρετός Ελονοσία Χρυσίζων σταφυλόκοκκος Κλωστηρίδιο difficile Κυτταρομεγαλοϊός Φυματίωση Εντεροτοξινογόνο κολοβακτηρίδιοEscherichia coli Ιός HIV Ιός Ebola Ιός SARS …

Πολιομυελίτιδα (ενέσιμο εμβόλιο) Εγκεφαλίτιδα από κρότωνα, τύφος από Rickettsia Κίτρινος πυρετός, Γρίπη

Νικοτίνη Κοκαΐνη …

Κοκκύτης, Φυματίωση, Τέτανος

Αλλεργίες Νόσος Alzheimer Σκλήρυνση κατά πλάκας …

Διφθερίτιδα Πανώλη

Τυφοειδής πυρετός, χολέρα Λύσσα Ευλογιά 1800

αύριο 1840

1880

1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010

Adapted from European Federation of Pharmaceutical Industries and Association, Medecines for Mankind – Today’s research, Tomorrow’s Cure – Better Health Through Vaccination, 2004. (2) EVM brochure, April 2008; (3) IFPMA brochure 2008.

Εξελίξεις στα εμβόλια

•

Ανάγκη πρόληψης περισσοτέρων λοιμώξεων

•

Πρόοδος της βιοτεχνολογίας

Νέα εμβόλια

• • •

Πολυδύναμα εμβόλια Συζευγμένα εμβόλια

Εμβόλια με γενετικές μεθόδους

Πολυδύναμα Εμβόλια Πλεονεκτήματα

• • • • •

Περιορισμός ενέσεων (7 αντί 38 ~2 ετών) Ταυτόχρονη ανοσοποίηση με πολλά αντιγόνα, κυρίως αν έχει καθυστερήσει ο εμβολιασμός Ευρύτερη εμβολιαστική κάλυψη Μικρότερο κόστος (εμβολίου, επισκέψεων) Εξυπηρετεί την προσθήκη νέων εμβολίων

Μειονεκτήματα

• • •

Aνταγωνισμό αντιγόνων, ανοσολογική απάντηση Χορήγηση επιπλέον δόσεων Περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες

Επιπολασμός ηπατίτιδας Β στο γενικό πληθυσμό των Ευρωπαϊκών χωρών

≈14 εκατομ. άτομα έχουν χρόνια λοίμωξη 36.000 άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο από αίτια σχετιζόμενα με τον ιό της ηπατίτιδας Β ECDC report 2010 http://www.ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/TER_100914_Hep_B_C%20_EU_neighbourhood.pdf accessed 26-02-2013 Hatzakis et al. Journal of Viral Hepatitis, 2011, 18 (Suppl. 1), 1–16

Ιδιαιτερότητες μόλυνσης από τον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV) στη βρεφική ηλικία α) κάθετη μετάδοση από τη μητέρα στο νεογνό: μόλυνση 70-90% των νεογνών β) ο κίνδυνος μετάπτωσης σε χρονιότητα είναι αντιστρόφως ανάλογος της ηλικίας μόλυνσης γ) η ανταπόκριση στη θεραπεία είναι πιο περιορισμένη δ) επειδή η διάρκεια της χρόνιας νόσου είναι μεγαλύτερη, είναι αυξημένος ο δια βίου στατιστικός κίνδυνος απώτερων επιπλοκών (κίρρωση, καρκίνος) ε) διατήρηση υψηλής δεξαμενής χρόνιων φορέων του HBV

Bosch FX, et al. Gastroenterology 2004

Εμβολιασμός έναντι της ηπατίτιδας Β παγκόσμια

Κύρια παγκόσμια στοιχεία (2011) • 600.000 υπολογιζόμενοι θάνατοι (το 2002) • Ο εμβολιασμός των βρεφών έχει ενταχθεί στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών σε 180 χώρες (τέλος 2011)

Δραματική μείωση των αναφερόμενων περιστατικών διφθερίτιδας με την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης

Τα κύρια παγκόσμια στοιχεία (2011)  4,887 αναφερόμενα περιστατικά  5,000 υπολογιζόμενοι θάνατοι (το 2004)  83% υπολογιζόμενη κάλυψη για εμβόλια DTP3  Το 24% των χωρών έχει πετύχει κάλυψη για εμβόλια DTP3 > 80% DTP3 σε όλες τις περιοχές http://www.who.int/immunisation monitoring/diseases/diphteria/en/index.htlm accessed on March 2013 Source: WHO/IVB database, 194 WHO member states-August 2012

S-TR-2.1π, Rev0, 8/1/14

Η παγκόσμια επίπτωση του τετάνου μειώνεται

Τα κύρια παγκόσμια στοιχεία (2011) • 14,132 αναφερόμενα περιστατικά • 128 αναφερόμενα περιστατικά από 25 Ευρωπαϊκές χώρες το 2009 • 61,000 υπολογιζόμενοι θάνατοι σε παιδιά < 5 ετών (2008) • υπολογιζόμενη κάλυψη εμβολίων DTP3 83% Source: WHO/IVB database, 194 WHO member states-August 2012 http://www.who.int/immunization_monitoring/diseases/tetanus/en/index.html accessed 04 March 2013

S-TR-2.1π, Rev0, 8/1/14

Κοκκύτης • •

20-40 εκατομμύρια περιπτώσεις ετησίως παγκόσμια 200.000-400.000 θάνατοι

Επίπτωση ανά ηλικία 1983-2003

Η επιδημία κοκκύτη επιδεινώνεται στις ΗΠΑ το πρώτο εξάμηνο του 2012

Πολιομυελίτιδα

Εμβόλιο Πολιομυελίτιδας

•

1954: Jonas Salk παρασκευάζει νεκρό εμβόλιο polio, κλινικές μελέτες με εμβόλιο > 600,000 άτομα

• •

1955: Άδεια κυκλοφορίας

•

1978, 2002: Ενισχυμένο Salk, IPV

1961: Albert Sabin παρασκευάζει ζων εξασθενημένο εμβόλιο που χορηγείται από το στόμα

Αξιολόγηση του ECDC για την πολιομυελίτιδα: κίνδυνος επανεισαγωγής στην Ευρώπη (Οκτώβριος 2013)

• Νέα περιστατικά: Ισραήλ, Συρία και Σομαλία

Boost ers

Μηνιγγίτις από Hib

Περιπτώσεις λοιμώξεων από αιμόφιλο ινφλουέντζας τύπου Β (Canada, 1986 – 2004)

Σαφής θέση του ΠΟΥ υπέρ των πολυδύναμων εμβολίων

Εξαδύναμα εμβόλια • •

Infanrix – Hexa (GSK) Hexyon (Sanofi Pasteur)

Hexyon έναντι εξαδύναμου εμβολίου σύγκρισης Ηπατίτιδα Β στη γέννηση, συγχορήγηση με Prevenar®

Hexyon

Ηπατίτιδα Β στη γέννηση, συγχορήγηση με Prevnar®+ Rotarix®

n=695

n=119

n=132

n=130

n=189

n=190

n=935

n=316

98,3

100

99,2

100

99,5

99,7

100

% of participants with anti-Hep B ≥10 mIU/mL

Ποσοστά οροπροστασίαςs (≥10mIU/mL)

Infanrix Hexa®

0 A3L11

A3L17

A3L12

A3L24

Ποσοστά οροπροστασίας έναντι ηπατίτιδας Β: 1 μήνα μετά το βασικό εμβολιασμό

Hexyon: Υγρό έτοιμο προς χρήση • Λιγότερα διαδικαστικά βήματα • Λιγότεροι χειρισμοί, συντομότερος χρόνος προετοιμασίας, μικρότερος κίνδυνος λάθους ή επιμόλυνσης*

• Εξοικονόμηση χρόνου στη διαδικασία εμβολιασμού από την έτοιμη προς χρήση συσκευασία (μέσος χρόνος προετοιμασίας Hexyon 36 sec, έναντι 70,5 sec του εξαδύναμου εμβολίου σύγκρισης που απαιτεί ανασύσταση)*

• Εξοικονόμηση 4979 ωρών (95 CΙ%: 4099.3-5858.7] ή 664 εργάσιμων ημερών (95 CΙ%: 546.6-781.2] ετησίως#

• Σε μελέτη, το 97,6% των ΕΥ εξέφρασαν προτίμηση για τη χρήση στην καθημερινή τους πρακτική του εξαδύναμου εμβολίου που δε χρήζει ανασύστασης* * Μελέτη με συμμετοχή 96 ΕΥ από το Βέλγιο που βιντεοσκοπήθηκαν κατά την προετοιμασία ενός εξαδύναμου εμβολίου κάθε κατηγορίας #

Η αναγωγή του χρόνου σε ώρες και εργάσιμες ημέρες υπολογίζεται σύμφωνα με τη μέση διαφορά στο χρόνο προετοιμασίας. 520000 είναι ο αριθμός εξαδύναμων εμβολιασμών στο Βέλγιο ετησίως. Υπολογίζεται ότι ο ΕΥ εργάζεται 7.5 ώρες την ημέρα

Ιλαράς - Παρωτίτιδας - Ερυθράς (MMR) Ανεμευλογιάς - MMRV

• • • • • •

1963: Εμβόλιο ιλαράς (Maurice Hilleman) 1967:Εμβόλιο παρωτίτιδας 1970: Εμβόλιο ερυθράς 1971: Εμβόλιο MMR

1985, 1995, 2004: Ανεμευλογιάς 2005, 2006, 2008: MMRV

Νέα γενεά πολυσακχαριδικών εμβολίων

•

Σύζευξη πολυσακχαριδικών αντιγόνων με πρωτεΐνη φορέα (Hib, Mn, Pn)

Conjugation of polysaccharides to carrier proteins allows T cell recognition, T cell help and memory induction Carrier protein: TT, DT, OMPc

Capsular polysaccharides (PS)

HELP !! x x

CD4

+ IgG anti-PS

Antigen presenting cells

•

Εμβόλιο μηνιγγιτιδόκοκκου οροομάδας C

•

Τετραδύναμο μηνιγγιτιδοκοκκικό εμβόλιο Α, C, W135Y (MCV4)

Kλινικά δεδομένα από τις ΗΠΑ (CDC) …..και ενήλικες …..σε παιδιά

MMWR. 2005; 54(No. 36): 893-897. Lexau CA et al, JAMA 2005; 294: 2043-2051

Εμβόλια με γενετικές μεθόδους

• • •

Εμβόλιο Ηπατίτιδας Β Εμβόλιο κατά του ροταϊού

Εμβόλιο κατά των ιών των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)

Στην ΕΕ ένα στα 54 παιδιά νοσηλεύονται κάθε χρόνο λόγω γαστρεντερίτιδας από ροταϊό (ΓΡ) • •

•

Η ΓΡ αποτελεί μεγάλο πρόβλημα Δημόσιας Υγείας στην Ευρώπη1

1:14,000

231 θάνατοι

87,000 νοσηλείες 1:54

Σχεδόν κάθε παιδί θα μολυνθεί από ροταϊό μέχρι την ηλικία των 5 ετών2

1:7

Η ΓΡ είναι πηγή μεγάλου stress για τους γονείς3

700,000 επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία 2.8 εκατομμύρια επεισόδια

1:1

Υπολογιζόμενη ετήσια επιβάρυνση γαστρεντερίτιδας από ροταϊό σε παιδιά κάτω των 5 ετών στην Ευρωπαϊκή Ένωση*1

1. Soriano-Gabarró M et al. Pediatr Infect Dis J 2006;25:S7-S11 2. http://www.hpa.org.uk/infections/topics az/rotavirus/menu.htm. accessed November 2007 3. Van der Wielen M et al. BMC Family Practice 2010;11:22

*25 χώρες ΕΕ

Επίδραση εμβολίων στην επιδημιολογία της γαστρεντερίτιδας από ροταϊό στις ΗΠΑ: Εθνικό Δίκτυο Εργαστηρίων του CDC (2011-12)

Tate J, et al. PIDJ 2013

-90%

Μείωση 90% των θετικών τεστ ροταϊού το 2011-12, συγκριτικά με την περίοδο προ εμβολιασμού (2000-06). Δεν υπήρξε επιδημική περίοδος ροταϊού (2 διαδοχικές εβδομάδες επιτήρησης όπου η αναλογία των θετικών τεστ για ροταϊό να ήταν ≥10%) S-TR-5.2π, Rev0, 8/1/2014

Εμβολιαστική κάλυψη με πλήρες σχήμα εμβολιασμού 68,6% σε παιδιά 19-35 μηνών το 2012. ΜΜWR 2013;62:733-740 Μέχρι Απρ 2012 διανομή 47 εκατ. δόσεις Rotateq και 6,1 εκατ. δόσεις Rotarix http://www.cdc.gov/vaccinesafety/vaccines/rotavsb.html

Λοίμωξη από Ανθρώπινο ιό των θηλωμάτων Φυσική εξέλιξη Σε 1 χρόνο

1-5 χρόνια Επιμένουσα λοίμωξη

Αρχική HPV Λοίμωξη Νεοπλασία στάδιο 1

Υποχώρηση HPV Λοίμωξης

Μετά 10-ετίες

Νεοπλασ 2/3

Καρκίνος τραχήλου

Συσχέτιση του HPV και των 4 πιο συχνών τύπων με νοσήματα HPV

HPV 16/18

>99%

70-75%

Καρκίνος πρωκτού

84%

> 80%

Καρκίνος κόλπου

70%

80-90%

Καρκίνος αιδοίου

40%

> 90%

Καρκίνος πέους

47%

> 80%

Καρκίνος στοματοφάρυγγα

36%

> 95%

Καρκίνος στοματικής κοιλότητας

23%

> 95%

Καρκίνος τραχήλου μήτρας

Καρκίνος κεφαλής-τραχήλου

Επιπλέον, το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων και σχεδόν όλες οι περιπτώσεις υποτροπιάζουσας αναπνευστικής θηλωμάτωσης προκαλούνται από τους τύπους HPV 6 και 11

O HPV ευθύνεται για το 5% του συνόλου των καρκίνων παγκοσμίως 1DE 4 Kreimer

Vuyst Eur J Cancer 2009; 2 De Vuyst Int J Cancer 2009; 3 Miralles-Guri J Clin Pathol 2009;

Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2005; 5 von Krogh Eur J Dermatol 2001 6De Martel Lancet Oncol 2012

Gardasil

Ζυμομύκητες

Νεότερα δεδομένα μείωσης γεννητικών κονδυλωμάτων στην Αυστραλία 5 χρόνια μετά την εφαρμογή εμβολιασμού Ετεροφυλόφιλοι άνδρες: Μείωση 82% σε <21 ετών και 51% σε 21-30 ετών

Γυναίκες: Μείωση 93% σε <21 ετών και 73% σε 21-30 ετών

* Κανένα κρούσμα σε εμβολιασμένες γυναίκες

Η σύγκριση αφορά την περίοδο προ εμβολιασμού (2004-μέσα 2007) και μετά την εφαρμογή εμβολιασμού* σε γυναίκες 12-26 ετών (μέσα 2007-2011) Τα στοιχεία είναι από 8 Κέντρα σεξουαλικών νοσημάτων της Αυστραλίας.

* Η εμβολιαστική κάλυψη υπολογίζεται σε 83% για την πρώτη δόση σε κορίτσια 12-13 ετών και 52% για την πρώτη δόση σε γυναίκες 20-26 ετών Ali H, et al. BMJ 2013

Επίδραση των εμβολιαστικών προγραμμάτων έναντι του HPV Απόδειξη σε βάθος χρόνου των πρώιμων μεσοπρόθεσμων και απώτερων συμβαμάτων 1η επίδραση εμβολίου για HPV 2η επίδραση εμβολίου για HPV

•

Εμβόλιο μηνιγγιτιδόκοκκου οροομάδας C

•

Τετραδύναμο μηνιγγιτιδοκοκκικό εμβόλιο Α, C, W135Y (MCV4)

Νέα τεχνολογία «αντίστροφης παραγωγής εμβολίου» (Reverse vaccinology) για την παραγωγή εμβολίου οροομάδας Β ευρείας κάλυψης

Εμβόλιο γρίπης

Συστάσεις Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών για την εποχική γρίπη (Ελλάδα 2013) 1. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω. 2. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι). 3. Παιδιά άνω των 6 μηνών και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα: • Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες. • Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές. • Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας). • Μεταμόσχευση οργάνων. • Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες). • Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα. • Χρόνια νεφροπάθεια. • Νευρομυϊκά νοσήματα. 4. Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης. 5. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη. 6. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά <6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, λόγω του οποίου διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη. 7. Κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων - λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων, κ.α.) Υπ’ αριθ. πρωτ. Υ1/Γ.Π. οικ 95847/15.10.2013, Eγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Μελλοντικοί στόχοι… •

Ευρύτερη χρήση τους στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου εξακολουθούν να πεθαίνουν ετησίως 2,5 εκατομμύρια άτομα από νόσους που μπορεί να προληφθούν με εμβολιασμό

•

Παρασκευή νέων εμβολίων - για την πρόληψη σημαντικών / θανατηφόρων νόσων

Προβλήματα με τον εμβολιασμό των ενηλίκων  Κύρια έμφαση στον εμβολιασμό των παιδιών  Ανεπαρκής ενημέρωση υγειονομικών και κοινού  Έλλειψη συστήματος εντοπισμού ανεμβολίαστων ατόμων  Φόβος για ανεπιθύμητες ενέργειες και επιπλοκές

Είδη εμβολίων Ζων – Εξασθενημένος ιός ή βακτηρίδιο  MMR  Ανεμευλογιάς

 Ζωστήρα  Γρίπη (LAIV)  Κίτρινου πυρετού  Τυφοειδούς (PO)  Ευλογιάς  BCG  Rota

Αδρανοποιημένος ιός ή βακτηρίδιο  Γρίπης (TIV)  Πνευμονιοκόκκου (PPSV23, PCV13)  Ηπατίτιδας Α και Β  Μηνιγγιτιδοκόκκου (ACYW123)  Αιμοφίλου (Hib)  HPV  Τετάνου (Td, Tdap)

Η γρίπη είναι μία πολύ μολυσματική νόσος  Οι ιοί της γρίπης πολλαπλασιάζονται στο επιθήλιο του αναπνευστικού

σωλήνα1  Οι ιοί μεταδίδονται μέσω πολύ μικρών αιωρούμενων σωματιδίων από αναπνευστικές εκκρίσεις που δημιουργούνται μετά φτάρνισμα, βήχα και ομιλία1  Κάθε χρόνο:  5–15% του πληθυσμού προσβάλλεται από γρίπη 2  Καταγράφονται 3–5 εκατομ περιστατικά σοβαρής νόσου παγκοσμίως 2  40,000 ως 220,000 περισσότεροι θάνατοι στην ΕΕ (ανάλογα με τη σοβαρότητα της γρίπης) 3

1 Fukuda K et al. Chapter 17 - Inactivated influenza vaccines. In: Plotkin SA, Orenstein WA, eds. Vaccines. 1. Philadelphia: Saunders - Elsevier; 2004. p. 339-370. p341-344 2 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/2003/fs211/en/ 15/08/2010 3 http://ecdc.europa.eu/pdf/071203_seasonal_influenza_vaccination.pdf p2-p4 15/08/2010

Μεγάλη νοσηρότητα και θνησιμότητα της γρίπης στους ηλικιωμένους  Η πνευμονία και η γρίπη

είναι το τέταρτο σε συχνότητα αίτιο θανάτου σε ηλικιωμένους στις ΗΠΑ τη 1

περίοδο 1980-1993

 ≈ 90% των σχετιζόμενων

με τη γρίπη θανάτων καταγράφονται σε άτομα ≥65 ετών στις ΗΠΑ τις περιόδους 19902

1991 και 1998-1999

1 Yoshikawa TT. Epidemiology and unique aspects of aging and infectious diseases. Clin Infect Dis 2000;30:931-933. p931 2 Thompson WW et al. Mortality associated with influenza and respiratory syncytial virus in the United States. JAMA 2003;289:179-186. p179 3 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/2003/fs211/en/ 15/07/2010 4 http://www.hpa.org.uk/web/HPAwebFile/HPAweb_C/1196942154040 p30 15/07/2010

Η γρίπη παραμένει σημαντική απειλή για τη Δημόσια Υγεία και τα οικονομικά της Ευρώπης

Αριθμός θανάτων : ~40,000 / έτος Υπολογιζόμενη οικονομική επιβάρυνση για την Ευρωπαϊκή Ένωση : €6 -€14 δις ετησίως

Ο εμβολιασμός έναντι της εποχικής γρίπης είναι η πιό αποτελεσματική στρατηγική πρόληψης

Commission of the European Communities. Proppsal for a Council recommendation on seasonal influenza vaccination. 2009 July 13. Available from http://www.epha.org/IMG/pdf/seasonflu_rec2009_en.pdf

Εμβόλιο έναντι γρίπης (IIV)      

Αδρανοποιημένος ιός ή τμήματα ιού (split) γρίππης Α & Β Τριδύναμο με ετήσια διαφοροποίηση ανάλογα με κυκλοφορούντα στελέχη Αποτελεσματικότητα 60-80% (ανάλογη της “συμφωνίας”) Περίοδος εμβολιασμού: Οκτώβριος - μέσα Νοεμβρίου Παρενέργειες: 5-8% τοπική ευαισθησία και χαμηλός πυρετός Αντενδείξεις: ιστορικό υπερευαισθησίας άμεσου τύπου στο εμβόλιο και υπερευαισθησία αναφυλακτικού τύπου στο αυγό

 Preservative-free εμβόλια και το πρόβλημα της θειομερσάλης (υδράργυρος)

Εμβόλιο έναντι γρίπης (LAIV)  Από το 2003 κυκλοφορεί στις ΗΠΑ εμβόλιο με ζώντες ιούς  Χορήγηση υπό μορφή spray από τη μύτη (FluMist)  Τριδύναμο ή τετραδύναμο, με ετήσια διαφοροποίηση ανάλογα με τα

κυκλοφορούντα στελέχη  Δεν περιέχει θειομερσάλη ή άλλα συντηρητικά  Μετά τον εμβολιασμό ο ιός διασπείρεται για αρκετές ημέρες  Αποτελεσματικότητα 87% στα παιδιά  Πρόληψη μέσης ωτίτιδας κατά 30%  Σε ενήλικες μείωση των εμπυρέτων επεισοδίων κατά 25-40%

 Συσχέτιση με περιπτώσεις παράλυσης Bell (N Engl J Med 2004;350:896)

Διαφορές μεταξύ IIV & LAIV IIV

LAIV

Στέλεχος ιού

Αδρανοποιημένο

Εξασθενημένο

Ηλικίες

>6-24 mo, >50 y

2-49 y

Ομάδες κινδύνου

ΝΑΙ

ΟΧΙ

Συγκάτοικοι ατόμων με σοβαρή ανοσοκαταστολή

ΝΑΙ

ΟΧΙ

Συγκάτοικοι ατόμων με άλλους παράγοντες κινδύνου

ΝΑΙ

Συγχορήγηση με άλλα εμβόλια

ΝΑΙ

ΝΑΙ (;)

Επαγωγή τοπικής ανοσίας (IgA)

OXI

ΝΑΙ

Ενδομυϊκά

Ενδορινικά (σπρέϊ)

Γρίπη Α

Γρίπη Β

Παιδιά

Τρόπος χορήγησης

Αποτελεσματικότητα εμβολίου γρίπης  Εξαρτάται από την συμφωνία των κυκλοφορούντων στελεχών με αυτά που περιλαμβάνει το εμβόλιο

 60-90% πρόληψη των επεισοδίων συμπτωματικής γριπώδους συνδρομής σε άτομα <65 ετών

   

30-40% αποτελεσματικότητα σε ηλικιωμένους ασθενείς 50-60% πρόληψη εισαγωγών σε νοσοκομεία Πρόληψη θανατηφόρων επιπλοκών κατά 80% Διάρκεια προστασίας 2-6 μήνες

Διαθέσιμα εμβόλια γρίπης στις ΗΠΑ για τον χειμώνα 2014-2015  Αδρανοποιημένο 4-δύναμο, συνήθης δόση (IIV4)  Fluarix Quadrivalent (GSK), FluLaval (IDBC of Quebec), Fluzone (Sanofi Pasteur)

 Αδρανοποιημένο 3-δύναμο, συνήθης δόση (IIV3)  Afluria (bioCSL), Fluarix (GSK), FluLaval (IDBC of Quebec), Fluvirin (Novartis), Fluzone

(Sanofi Pasteur), Fluzone Intradermal (Sanofi Pasteur)

 Αδρανοποιημένο 3-δύναμο, συνήθης δόση από κυτταροκαλλιέργεια (ccIIV3)  Flucelvax (Novartis)

 Αδρανοποιημένο 3-δύναμο, υψηλή δόση (IIV3)  Fluzone High-Dose (Sanofi Pasteur)

 Ανασυνδυασμένο 3-δύναμο (RIV3)  FluBlok (Protein Sciences)

 Ζων εξασθενημένος ιός, 4-δύναμο (LAIV4)  FluMist Quadrivalent (MedImmune)

Παρενέργειες εμβολίου γρίπης

 Τοπικό άλγος στο σημείο της ένεσης (10-64%)  Πυρετός, κακουχία, μυαλγίες για 1-2 ημέρες (5-10%)  Αλλεργική αντίδραση άμεσου τύπου (αναφυλακτική) πολύ σπάνια

 Σύνδρομο Guillain-Barre: μέχρι το 1994: 1:1.000.000 δόσεις, μετά το 1994: απροσδιόριστη συχνότητα  Μείωση της συχνότητας κατά 75% μεταξύ 1993-1994 και 2002-2003 (JAMA 2004;292:2478)

 Συμπτώματα λοίμωξης ανώτερου αναπνευστικού μετά το FluMist  Παράλυση προσωπικού τύπου Bell με το FluMist

% Vaccinated

Ποσοστό εμβολιασθέντων ενηλίκων έναντι γρίπης στις ΗΠΑ: 2011-12

BRFSS; *internet panel survey

Εμβόλια έναντι πνευμονιοκόκκου

 Πολυσακχαριδικό 14-δύναμο  Πολυσακχαριδικό 23-δύναμο (PPSV23)  Συζευγμένο 7-δύναμο (PCV7)

 Συζευγμένο 13-δύναμο (PCV13)

Αποτελεσματικότητα PPV23  Νέοι υγιείς ενήλικοι  Ηλικιωμένοι >65 ετών  Πνευμονία με βακτηριαιμία

 Πνευμονία χωρίς βακτηριαιμία

53-92% 75% 50-80%

Mικρότερη αποτελεσματικότητα

 Βαρεία υποκείμενη νόσος

 Ανοσοκαταστολή

Σημαντική νοσηρότητα διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου στις ΗΠΑ (2004 , 60% uptake of PPSV23 ) 60 50 40 30 20 10

Estimated # of deaths

2 to 4

5 to 17

18 to 34 35 to 49 50 to 64 65 to 79

80+

Deaths

1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

2 to 4

CDC, ABC Surveillance 2004 (provisional)

5 to 17

18 to 34

Age Group Years

35 to 49

50 to 64

65 to 79

80+

Νοσηλεία για πνευμονιοκοκκική πνευμονία στις ΗΠΑ (1997-2009)  Σημαντική μείωση των

νοσηλειών από πνευμονιοκοκκική πνευμονία μετά την εισαγωγή του 7-δύναμου συζευγμένου εμβολίου (PCV7) στο πρόγραμμα παιδικού εμβολιασμού Griffin MR et al., N Engl J Med 2013;369:155

ACIP Meeting FEB 2012

Observed vs. Expected cases of PCV5-type IPD among Adults >65 years old, July 2004-June 2012 47% reduction in IPD

Moore. ACIP, OCT 2013

Ιατρικές καταστάσεις και ενδείξεις χορήγησης PCV13 και PPSV23 σε ενήλικες >19 ετών Risk Group

Immunocompetent persons

Persons with functional or anatomic asplenia

Underlying Medical Condition

PCV13 Recommended

†

Chronic heart disease § Chronic lung disease Diabetes mellitus CSF leaks ✓ Cochlear implants ✓ Alcoholism Chronic liver disease Cigarette smoking Sickle cell ✓ disease/other hemoglobinopathies Congenital or acquired ✓ asplenia

PPSV23* Recommended

Revaccination at 5 years after first dose

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

✓

Ιατρικές καταστάσεις και ενδείξεις χορήγησης PCV13 και PPSV23 σε ενήλικες >19 ετών

Risk Group

Immunocompromised persons

Underlying Medical Condition

PCV13 Recommended

PPSV23* Recommended

Congenital or acquired ¶ immunodeficiencies HIV infection Chronic renal failure Nephrotic syndrome Leukemia Lymphoma Hodgkin disease Generalized malignancy

✓

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

Iatrogenic ‡ immunosuppression Solid organ transplant Multiple myeloma

✓

✓ ✓

Revaccination at 5 years after first dose

Θάνατοι που μπορούν να προληφθούν IPD Cases (Deaths) Preventable/yr

23vPs alone

2979 (489) 50 yr

65 yr

70 yr

13vPnC alone

Conjugate with re-vaccination

13vPnC + 23vPs

5544 (895) 86% more than 23vPs

566 (93) 5544 (895) 6110 (988)

Σειρά διενέργειας PCV13 & PPSV23  Το συζευγμένο και το

πολυσακχαριδικό εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου αλληλοσυμπληρώνονται αλλά πρέπει να υπάρχει απόσταση μεταξύ τους

Tomczyk S et al., MMWR 2014;63(37):822

Ο κοκκύτης ξαναχτυπά...

Επιδημίες κοκκύτη στις ΗΠΑ

Περιπτώσεις κοκκύτη, CDC

Κοκκύτης

Μεταβολή της επιδημιολογίας

Εμβόλιο έναντι τετάνου - κοκκύτη ΠΟΙΟΣ  Όλοι οι ενήλικες 19-64 ετών που δεν έχουν λάβει έστω μία δόση  Όλοι οι ενήλικες >65 ετών  Όλες οι έγκυες γυναίκες σε κάθε τους εγκυμοσύνη

ΠΟΙΟ ΕΜΒΟΛΙΟ  Boostrix προτιμάται για ενήλικες > 65 ετών

ΠΟΤΕ  Υποκατάσταση μιας αναναμνηστικής δόσης Td  Στο 3ο τρίμηνο στις έγκυες γυναίκες ανεξάρτητα από το

μεσοδιάστημα από την τελευταία δόση Td

MMWR 2013;62:131-135

Έρπης Ζωστήρ: μία απρόβλεπτη και επώδυνη κατάσταση στη ζωή  Ένας στους 4 ανθρώπους κινδυνεύει να αναπτύξει Έρπητα Ζωστήρα στη ζωή του (ΕZ)1

 Ένας στους 5 ασθενείς με ΕΖ θα αναπτύξει ΜΕΝ – Μεθερπητική νευραλγία3

 12000 ασθενείς εισάγονται σε νοσοκομεία με ΕΖ κάθε χρόνο στην ΕΕ (Ολλανδία )5

 Οι επιπλοκές από ΕΖ εμφανίζονται στό 50% των ανθρώπων >60 ετών4

 Οι μελέτες του εμβολίου έδειξαν ότι μειώνεται τόσο η επίπτωση του ΕΖ όσο και της ΜΕΝ σε άτομα άνω των 60 ετών2 1.Kempf W et al. Swiss Med Wkly (2007); 2. Ragozzino MW et al. Medicine (1982); 3. Helgason S et al. BMJ (2000); 4. Chidiac C et al. Clin Infect Dis (2001) ; 5. Donahue JG et al. Arch Intern Med (1995)

Έρπης Ζωστήρ Η πλειοψηφία εμφανίζεται σε άτομα με φυσιολογική ανοσία Παρότι άτομα υπό ανοσοκαταστολή βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο 1, περίπου 90%των ασθενών που νοσούν από Έρπητα Ζωστήρα είναι ανοσο-ικανά άτομα 2-5

9 από 10 περιστατικά ΕΖ εμφανίζονται σε μη ανοσοκατεσταλμένα άτομα

1.Kempf W et al. Swiss Med Wkly (2007); 2. Ragozzino MW et al. Medicine (1982); 3. Helgason S et al. BMJ (2000); 4. Chidiac C et al. Clin Infect Dis (2001) ; 5. Donahue JG et al. Arch Intern Med (1995)

Έρπης Ζωστήρ: Το εξάνθημα ακολουθεί τα αισθητικά νεύρα κατά μήκος των δερμοτομίων και είναι μονόπλευρο 5 ΔΕΡΜΟΤΟΜΙΑ 1.

ΤΡΊΔΥΜΟ (προσωπικό )

Τραχηλικό

Θωρακικό

Οσφυϊκό

Ιερό

www.spinalfracture.com/images/dermatomes.gif. accessed on 31.05.2013

Έρπης Ζωστήρ Τυπικό Ερπητικό εξάνθημα : Θωρακική κατανομή

50–60% του ΕΖ έχει θωρακική εντόπιση 1,2,3 1.Meister W et al, Intervirology, 1998; 2 HopeSimpson,JR Coll Gen Pract, 1975; 3. Ragozzino MW et al, Medicine, 1982. With permission of Dr Tyring

Επιδημιολογία του Έρπητα Ζωστήρα και της Μεθερπητικής Νευραλγίας Εμφάνιση ανά ηλικία

Rate per 1000 per annum

Η επίπτωση του ΕΖ αυξάνει μετά την ηλικία των 50 ετών

9 8 7 6

PHN incidence increases after 60 years ofEZ age

5 4 3

MEN

2 1 0 0

40 50 Age (years)

80+

Hope-Simpson RE. J R Coll Gen Pract (1975). EZ: Έρπητας Ζωστήρας, ΜΕΝ: Μεθερπητική Νευραλγία.

Ειδικά στον οφθαλμικό ΕΖ η συχνότητα ΑΕΕ είναι ακόμη μεγαλύτερη

* Στοιχεία από τη βάση δεδομένων του Ηνωμένου Βασιλείου Clinical Practice Research Datalink την περίοδο 1987-2012 σε 6584 άτομα με EΖ (Langan SM, et al. CID 2014)

……………και καρδιαγγειακών νοσημάτων Σε επιδημιολογική μελέτη δείχθηκε αυξημένος κίνδυνος κατά 14% (HR: 1.14 (95% CI 1.02– 1.28) εκδήλωσης εμφράγματος του μυοκαρδίου και κατά 15% (HR: 1.16 (95% CI 1.03–1.28) εκδήλωσης αρρυθμίας μέχρι και 5 έτη μετά την εκδήλωση ΕΖ. Σε άτομα με χρόνια νοσήματα ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος, και στην περίπτωση παρουσίας 3 νοσημάτων αυξανόταν μέχρι και κατά 290% και 59% αντιστοίχως (Wu Po-wan, et al, J Med Virol 2014).

Έρπης Ζωστήρ Επίδραση στην Ποιότητα Ζωής  Ακόμη και χωρίς επιπλοκές ο ΕΖ επιδρά στην καθημερινή δραστηριότητα των ηλικιωμένων δημιουργώντας δυσλειτουργία σε απλές καθημερινές δραστηριότητες  Χάνουν την αυτονομία τους, την συναισθηματική και ψυχολογική ισορροπία τους  Η επίδραση στην ποιότητα Ζωής επηρεάζεται περισσότερο από τη ΜΕΝ 1.

Jensen MP, et al. Neurology 2007.

http://www.utoronto.ca/qol/concepts.htm. last access, 20/8/14

SPS Αποτελεσματικότητα

Αποτελέσματα

Αποτελεσματικότητα έναντι σοβαρών περιστατικών ΕZ Σοβαρά περιστατικά Αποτελεσματικότητα του εμβολίου (VE) έναντι σοβαρών περιστατικών ΕZ

ΕΖ

VESHZ = 73% 95% CI: [46.0%, 87.6%]

= ΕΖ με σοβαρότητα και διάρκεια πόνου ισοδύναμη με σκορ > 600 για πάνω από 60 ήμερες του « χειρότερου πόνου που μπορεί κανείς να φανταστεί» (βαθμολόγηση μέχρι το 10 σε κλίμακα 0-10)

VE = 82% σε περιστατικά ΕZ με σοβαρότητα της νόσου >800 Περίπου 80% των σοβαρών περιστατικών παρατηρούνται σε άτομα ≥70 ετών

το Zostavax® είναι αποτελεσματικό στη μείωση των περιστατικών ΕZ με σοβαρό και μακράς διάρκειας πόνο Zostavax ΠΧΠ. Oxman MN, Human Vaccines,2007; 3:2, 64-8.

SPS Αποτελεσματικότητα

Αποτελέσματα Αποτελεσματικότητα στην επίπτωση της ΜΕΝ – MITT ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΟΥ (VE) στην επίπτωση της ΜΕΝ

ΜΕΝ= παρουσία πόνου (σκορ  3 σε 10βαθμη κλίμακα) πέραν των 90 ημερών μετά την έναρξη του εξανθήματος του ΕΖ

 Περιστατικά ΜΕΝ: Placebo = 80 έναντι εμβολίου = 27  Κριτήριο επιτυχίας: Αποτελεσματικότητα εμβολίου > 62%

VEPHN = 66.5%* 95% CI: [47.5%, 79.2%] * p  0.001 έναντι placebo

Το Zostavax® είναι αποτελεσματικό στην μείωση της ΜΕΝ Oxman MN et al. N Engl J Med 2005; 352: 2271-84. Oxman MN, Human Vaccines,2007; 3:2, 64-8.

Έμμεσα οφέλη από τους εμβολιασμούς  Πολυδύναμα εμβόλια: οικονομία στο σύστημα υγείας  HPV: επίδραση στην γονιμότητα, περιγεννητική

νοσηρότητα και προωρότητα  Γρίπης και Έρπητα ζωστήρα: μείωση κινδύνου εμφράγματος  Ροτα-ιού: μείωση της νοσηρότητας από γρίπη  Τα περισσότερα εμβόλια: μείωση της μικροβιακής αντοχής

Το όφελος των εμβολιασμών Public Health Agency of Canada, 2014

Οικονομία κόστους σε επιλεγμένα προγράμματα εμβολιασμών Πρόγραμμα

Οικονομία κόστους για κάθε ένα $ που δαπανάται

Εμβόλιο γρίπης για ενήλικες >65 ετών

MMR για παιδιά

Πνευμονιοκοκκικό (PPSV23) για ενήλικες >65 ετών

DTP για παιδιά

Μελλοντικές προκλήσεις  Θεραπεία νοσημάτων  Πρόληψη παρασιτικών νόσων (ελονοσία, σχιστοσωμίαση, κλπ)  Πρόληψη χρονίων λοιμωδών νοσημάτων (HIV, HSV, EBV, M. tuberculosis,

κλπ)  Πρόληψη νεοπλασματικών νόσων (HBV, HPV, κλπ)  Πρόληψη αυτοανοσίας (π.χ. νοσήματα κολλαγόνου)  Θεραπεία αλλεργικών νόσων  Πρόληψη και θεραπεία καταστάσεων εθισμού

 Πρόληψη άλλων χρονίων νόσων (αθηροσκλήρωση, ν. Alzheimer, κλπ)

Συμπεράσματα  Το πρόγραμμα εμβολιασμών δεν τελειώνει στην παιδική ηλικία  Τα εμβόλια προσφέρουν σημαντικά οφέλη, άμεσα ατομικά και κοινωνικά,

αλλά και έμμεσα  Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να προτείνουν τους εμβολιασμούς σε κάθε επίσκεψη ασθενούς  Πρόσφατες αλλαγές στο πρόγραμμα εμβολιασμών ενηλίκων:  Αναμνηστική δόση κοκκύτου (Tdap)  13-δύναμο πνευμονιοκοκκικό (PCV13) στους >65 ετών  Νέα εμβόλια έναντι γρίπης  Εμβόλιο έναντι έρπητα ζωστήρα στους άνω των 60 ετών

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ολγάνθη Γιαννησοπούλου Επισκέπτρια Υγείας Εύα Τσοβίλη Ειδικός Ιατρός Εργασίας

Στατιστικά - γενικά στοιχεία • 19.632 εργαζόμενοι στον κλάδο καθαρισμού ΕΣΥΕ 2008

• Πλειονότητα γυναίκες • Επισφαλής συνθήκες εργασίας • Ευέλικτα ωράρια εργασίας

Παράγοντες κινδύνου • • • • • •

Ατομικοί Χημικοί Φυσικοί Βιολογικοί Εργονομικοί Ψυχοκοινωνικοί

Ατομικοί παράγοντες • • • •

Φύλο Ηλικία Τρόπος ζωής Χρόνιες παθήσεις

Τύποι χημικών παραγόντων

• • • • •

Χημικές ουσίες σε στερεά μορφή Σκόνες Υγρά Ατμοί Αέρια

Είδη χημικών προϊόντων • Καθαριστικά – Απορρυπαντικά • Απολυμαντικά • Γυαλιστικά

Καθαριστικά – απορρυπαντικά Απορρυπαντικό είναι κάθε ουσία ή μείγμα που περιέχει σάπωνες ή/και άλλες επιφανειοδραστικές ουσίες και προορίζεται για διαδικασίες πλύσης και καθαρισμού

Απολυμαντικά Απολυμαντικό είναι ένας παράγοντας, όπως η θερμότητα, ακτινοβολία, ή μια χημική ουσία, η οποία καταστρέφει, εξουδετερώνει ή αναστέλλει την ανάπτυξη των νοσογόνων μικροοργανισμών

Χημικοί παράγοντες • • • •

Εισπνοή Κατάποση Απορρόφηση (μέσω δέρματος) Μετά από κόψιμο ή λύση της συνέχειας του δέρματος

Χημικοί παράγοντες Επιπτώσεις: • Ερεθισμός δέρματος, οφθαλμών • Αναπνευστικά προβλήματα • Δερματίτιδες • Αλλεργικές αντιδράσεις • Εγκαύματα • Δηλητηριάσεις κ.α.

Παραδείγματα των χημικών ουσιών που υπάρχουν σε προϊόντα καθαρισμού

Προϊόντα που μπορεί Πιθανές επιπτώσεις στην να περιέχουν αυτές τις υγεία του ανθρώπου ουσίες

Οξέα

Καθαριστικά τουαλέτας

Ερεθισμό δέρματος, ματιών και βλεννογόνου, αδένα, αναπνευστικά προβλήματα

Αλκαλικοί παράγοντες

Απολυμαντικά – καθαριστικά

Ερεθισμό δέρματος, ματιών και βλεννογόνου αδένα, δηλητηριάσεις

Αλδεΰδες, ενώσεις τεταρτογενούς αμμωνίου

Απολυμαντικά

Ερεθισμό δέρματος, ματιών και βλεννογόνου αδένα κ.α.

Διαλύτες

Καθαριστικά δαπέδων απολυμαντικά, καθαριστικά, απορρυπαντικά, κεριά

Ερεθισμό δέρματος, αναπνευστικού συστήματος κ.α.

Παραδείγματα των χημικών ουσιών που υπάρχουν σε προϊόντα καθαρισμού

Προϊόντα που μπορεί να περιέχουν αυτές τις ουσίες

Πιθανές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου

Άλατα λιπαρών οξέων

Απορρυπαντικά (σαπούνι)

Ερεθισμό δέρματος, ματιών και βλεννογόνου αδένα

Φορμαλδεΰδη

Καθαριστικά δαπέδων απολυμαντικά, απορρυπαντικά, κεριά

Αλλεργικές αντιδράσεις κ.α.

Αιθαλοναμίνη

Προϊόντα δαπέδου, γενικής χρήσης, για επιφάνειες από γυαλί καθαρισμό μπάνιου

Ερεθισμό δέρματος, αναπνευστικής λειτουργίας, και των πνευμόνων

Φυσικοί παράγοντες • Φωτιά • Θόρυβος

• Θερμότητα • Ψύχος

Εργονομικοί παράγοντες Λόγω βαριάς σωματικής εργασίας και χειρωνακτικής διακίνησης φορτίων • Σπρώξιμο – τράβηγμα • Ανύψωση – κατέβασμα • Μεταφορά – κράτημα • Ακραία στάση σώματος

Βιολογικοί παράγοντες • Βακτήρια (τέτανος, E.Coli) • Ιοί (ηπατίτιδα Α, Β, C, HIV) • Μύκητες

Βιολογικοί παράγοντες Επιπτώσεις: • Φλεγμονές • Βρογχικό άσθμα • Γαστρεντερίτιδες • Ηπατίτιδες

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες • • • • • •

Stress Πίεση χρόνου Μονότονη εργασία Υψηλός φόρτος εργασίας Βάρδιες Έλλειψη αποδοχής

Παράγοντες πρόκλησης ατυχημάτων • Πτώσεις από σκάλες, ανυψωμένες πλατφόρμες, υγρό ή ολισθηρό πάτωμα • Πτώση αντικειμένων • Ηλεκτροπληξία • Επαφή με αιχμηρά αντικείμενα • Λάθος χειρισμό κινούμενων ή περιστρεφόμενων μηχανήματων

Πρόληψη

Πρόληψη Ψυχοκοινωνικών παραγόντων • Stress • Πίεση χρόνου • Υψηλός φόρτος εργασίας ▫ Καλύτερη διαχείριση χρόνου και οργάνωσης της εργασίας ▫ Επαρκή Διαλείμματα

Πρόληψη Ψυχοκοινωνικών κινδύνων • Βάρδιες ▫ Καλύτερη εναλλαγή βαρδιών

• Υψηλές απαιτήσεις ▫ Βελτίωση ικανοτήτων ▫ Επαγγελματική κατάρτιση μέσω της εταιρείας

• Μονότονη εργασία ▫ Δημιουργείστε ποικιλομορφία στις εργασιακές απαιτήσεις

Πρόληψη Ψυχοκοινωνικών κινδύνων • Έλλειψη αποδοχής ▫ Βελτίωση της εικόνας του εργαζόμενου καθαριότητας μέσω της σημαντικότητας των παροχών του επαγγέλματος

Πρόληψη Χημικών κινδύνων • Οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τους κινδύνους των ουσιών που χρησιμοποιούν ▫ Μέσω των ετικετών στην συσκευασία ▫ Των δελτίων ασφαλείας του προϊόντος και ▫ Των προγραμμάτων εκπαίδευσης

Πρόληψη Βασικές Οδηγίες για την χρήση καθαριστικών – απολυμαντικών 1 • Χρήση της ακριβής ποσότητας των απολυμαντικών - καθαριστικών σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή • Χρήση καθαρών δοχεία για τη διάλυση και τη διατήρηση των διαλυμάτων

Πρόληψη Βασικές Οδηγίες για την χρήση καθαριστικών – απολυμαντικών 2

• Να μη γίνεται χρήση απολυμαντικού ή καθαριστικού της προηγούμενης ημέρας

• Μην γίνεται χρήση δύο απολυμαντικών ή απολυμαντικού και απορρυπαντικού μαζί

Πρόληψη ατυχημάτων 1 • Ασφαλής χρήση σκάλας ή σκαλιών • Ασφαλής μεταφορά αντικειμένων • Ορθή χρήση Μέτρων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ)

Πρόληψη ατυχημάτων 2 • Έλεγχος ορθής λειτουργιάς ηλεκτρικών συσκευών • Ιδιαίτερη προσοχή κατά την διάρκεια καθαρισμού των εργαστηρίων και των κάδων απορριμμάτων • Διατήρηση αποθηκευτικών χώρων καθαρών

Πρόληψη ατυχημάτων 3 • Χρήση φορητής προειδοποιητικής σήμανσης και υποδημάτων ασφαλείας για να αποφεύγονται τυχόν γλιστρήματα και πτώσεις σε ολισθηρές επιφάνειες

Πρόληψη Μυοσκελετικών Παθήσεων 1 • Χρήση τροχήλατου καροτσιού • Μοίρασμα του βάρους

• Χρήση μικρών συσκευασιών

Πρόληψη Μυοσκελετικών Παθήσεων 2 • Χρήση μικρότερου κουβά χωρίς να τον γεμίζουν με νερό ώστε να μπορούν να τον μεταφέρουν πιο εύκολα

Πρόληψη Μυοσκελετικών Παθήσεων 3 • Αποφυγή τεντώματος πηγαίνοντας κοντά στην επιφάνεια ή χρησιμοποιώντας κάποιο υποπόδιο ή κάποιο μακρύ χερούλι για τις ψηλές επιφάνειες

Πρόληψη βιολογικών κινδύνων Κανόνες ορθής υγιεινής πρακτικής • Συχνό πλύσιμο των χεριών κατά τη διάρκεια της ημέρας Χρήση των κατάλληλων ΜΑΠ Πρόγραμμα εμβολιασμών εργαζομένων

Πρόληψη Μέτρα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) 1 • • • • • •

Παπούτσια ασφαλείας Γάντια Μάσκα Γυαλιά Ωτοασπίδες Κατάλληλος ιματισμός

Μέτρα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) 2 • Παρέχονται τα κατάλληλα ΜΑΠ • Προσφέρουν επαρκή προστασία για τη χρήση που προορίζονται • Συντηρούνται σωστά και να αναφέρονται τυχόν ελαττώματα

Μέτρα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) 3 • Όσοι τα χρησιμοποιούν να είναι εκπαιδευμένοι για την ασφαλή και ορθή χρήση τους • Συντήρηση, καθαρισμός και αποθήκευση σύμφωνα με τους κανονισμούς και τις οδηγίες του κατασκευαστή

Μέτρα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) 4 • Συχνή αλλαγή γαντιών • Χρήση καθαρού εξοπλισμού • Χρήση προστατευτικού εξοπλισμού μόνο κατά την διάρκεια της εργασίας • Να μην γίνεται μεταποίηση του εξοπλισμού

Ρόλος Επισκέπτη Υγείας • Εκτίμηση των επαγγελματικών κινδύνων • Εκπαίδευση για θέματα υγείας και ασφάλειας • Διενέργεια εμβολιασμών • Εφαρμογή προγραμμάτων προαγωγής • Παρακολούθησης της υγείας των εργαζομένων

• Διενέργεια προληπτικών εξετάσεων εργαζομένων

Σας ευχαριστώ πολύ !

1o Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας Στρογγυλό Τραπέζι «Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας»

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 9-10/10/2014

Θέμα εισήγησης: «Η Επαγγελματική Εξουθένωση. Μονόδρομος ή Επιλογή;»

Φλωρεντία Σ. Μπακομήτρου Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, MSc, PhD Γ.Ν.Ν. «Άγ. Παντελεήμων», Συνεργάτιδα Πανεπιστημίου Αθηνών

Το φαινόμενο της Επαγγελματικής Εξουθένωσης

• Ο όρος Επαγγελματική Εξουθένωση εμφανίστηκε 1η φορά στη βιβλιογραφία το 1974 (Freudenberger). • Maslach, 1982 «η Επαγγελματική Εξουθένωση είναι ένα σύνδρομο σωματικής και ψυχικής εξάντλησης που αναπτύσσεται σε όσους έρχονται σε επαγγελματική σχέση με άλλους ανθρώπους.Ο εργαζόμενος χάνει το ενδιαφέρον και τα θετικά συναισθήματα που είχε προς τους ασθενείς ή πελάτες, παύει να είναι ικανοποιημένος από την εργασία και την απόδοσή του και αναπτύσσει μια αρνητική εικόνα για τον εαυτό του».

Πως εμφανίζεται το φαινόμενο της  Το φαινόμενο της Επαγγελματικής Εξουθένωσης Επαγγελματικής Εξουθένωσης είναι το αποτέλεσμα χρόνιου συσσωρευμένου στρες που κατακλύζει τον εργαζόμενο, ο οποίος νιώθει ότι τα ψυχικά του αποθέματα δεν επαρκούν για να αντεπεξέλθει στην πίεση του εργασιακού χώρου.  Τα συμπτώματα της Επαγγελματικής Εξουθένωσης εμφανίζονται σε οργανικό, συναισθηματικό, γνωστικό επίπεδο, καθώς και σε επίπεδο συμπεριφοράς.

Παράγοντες που διακρίνουν την Επαγγελματική Εξουθένωση

• Σύμφωνα με τις Maslach και Jackson (1986), οι 3 κυριότεροι παράγοντες που διακρίνουν την επαγγελματική εξουθένωση είναι η συναισθηματική εξάντληση, η αποπροσωποποίηση και η έλλειψη προσωπικών επιτευγμάτων. • Αυτοί οι 3 παράγοντες εμφανίζονται διαδοχικά, καθώς ο βαθμός εξουθένωσης αυξάνεται στον εργαζόμενο.

Οι τρεις διαστάσεις του ψυχολογικού συνδρόμου της Επαγγελματικής εξουθένωσης • Α) Συναισθηματική εξάντληση: Αναφέρεται κυρίως στο συναίσθημα του «κενούαδειάσματος» που βιώνουν οι επαγγελματίες υγείας που τους κάνει να νιώθουν ότι δε μπορούν να δεσμευθούν και να αφοσιωθούν στην εργασία τους. • Β) Αποπροσωποίηση: οι επαγγελματίες συμπεριφέ-ρονται απρόσωπα και με έλλειψη ευαισθησίας απέναντι στους χρήστες των εκάστοτε υπηρεσιών που προσφέρουν.

Οι τρεις διαστάσεις του ψυχολογικού συνδρόμου της Επαγγελματικής εξουθένωσης Γ) Έλλειψη προσωπικών επιτευγμάτων: Παρατηρούνται αισθήματα μείωσης ή καθολική απουσία του συναισθήματος της επίτευξης που προκύπτει από μια επιτυχημένη επαγγελματική πορεία.

Συχνότητα εμφάνισης της Ε.Ε.

Όσον αφορά στη συχνότητα εμφάνισής της Ε.Ε. μεταξύ των γιατρών και των νοσηλευτών, από μελέτες που έγιναν διεθνώς, φαίνεται να παρουσιάζεται ιδιαιτέρως συχνά μεταξύ αυτών των επαγγελματιών. Ειδικότερα, σημαντικό ποσοστό των γιατρών που συμμετείχαν στις μελέτες εμφάνιζε υψηλά επίπεδα συναισθηματικής εξάντλησης (10–56%), αυξημένα επίπεδα αποπροσωποποίησης (13–47%) και μειωμένα προσωπικά επιτεύγματα (4–59%). Το αντίστοιχο εύρος της συχνότητας για καθεμιά από τις παραμέτρους της ΕΕ, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελετών που πραγματοποιήθηκαν σε νοσηλευτικό προσωπικό, ήταν 15–50%, 7–37% και 25–76%.

Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της επαγγελματικής εξουθένωσης • Από τους παράγοντες του περιβάλλοντος της εργασίας, που συσχετίζονται με την ΕΕ, αυτοί που συστηματικά αναδεικνύονται ως οι πλέον σημαντικοί περιλαμβάνουν: τον φόρτο εργασίας, τα υψηλά επίπεδα stress, τις συγκρούσεις με τους συναδέλφους, τους προϊσταμένους ή κοινό, την κοινωνική υποστήριξη που παίρνουν από τους συναδέλφους και τους προϊσταμένους, την ικανοποίηση από την εργασία,

Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της επαγγελματικής εξουθένωσης

την ισορροπία μεταξύ δουλειάς, οικογένειας και προσωπικής ανάπτυξης, την αίσθηση ελέγχου, την οργανωτική υποστήριξη, την αυτονομία, τον ανεπαρκή χρόνο μελέτης, την επάρκεια σε προσωπικό, την εκπαίδευση σε επικοινωνιακές δεξιότητες τις αμοιβές.

Παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση της επαγγελματικής εξουθένωσης

• Μεταξύ των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, που συσχετίζονται συστηματικά με την ΕΕ, : η ενδυνάμωση, η ενσυναίσθηση, η ανθεκτικότητα στο stress, η αίσθηση αποτελεσματικότητας, η καλή ψυχική διάθεση και το άγχος.

Παράγοντες που σχετίζονται με την επαγγελματική εξουθένωση

• Όσον αφορά στους ατομικούς παράγοντες, από τις δημογραφικές παραμέτρους η ηλικία φαίνεται να συσχετίζεται συστηματικά με την εξουθένωση. Ο βαθμός εξουθένωσης φαίνεται να είναι μεγαλύτερος μεταξύ των νεότερων εργαζομένων.

• Τα αποτελέσματα των μελετών όσον αφορά στο φύλο είναι αλληλοσυγκρουόμενα, αν και συστηματικότερα συναντώνται μελέτες που δείχνουν υψηλότερα επίπεδα ΕΕ στις γυναίκες.

Παράγοντες που σχετίζονται με την επαγγελματική εξουθένωση

• Ο γάμος φαίνεται να έχει προστατευτική επίδραση στην εμφάνιση της ΕΕ στις γυναίκες.

• Ακόμη, η υποστήριξη από το σύζυγο ή τη σύζυγο και η ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής περιλαμβάνονται στους παράγοντες που συστηματικά εμφανίζουν αρνητική συσχέτιση με την ΕΕ.

Επιπτώσεις Επαγγελματικής Εξουθένωσης

• Στους ίδιους τους εργαζόμενους η ΕΕ είναι δυνατόν να προκαλέσει: οργανικά συμπτώματα, που μπορεί να αφορούν σε μικροενοχλήσεις αλλά και σοβαρότερα προβλήματα υγείας, συναισθηματικές ενδείξεις, όπως αισθήματα αποθάρρυνσης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, συμπτώματα σε επίπεδο συμπεριφοράς, όπως ψυχρότητα, αδιαφορία, έλλειψη φροντίδας, ενδιαφέροντος και σεβασμού προς τους ασθενείς, αλλά πιθανόν και ψυχιατρικές διαταραχές, όπως άγχος και κατάθλιψη.

Επιπτώσεις Επαγγελματικής Εξουθένωσης

• Ακόμη, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ΕΕ μπορεί να επηρεάσει την ικανοποίηση του ατόμου από τη ζωή του, την κοινωνική και την προσωπική του ζωή, αλλά και ότι μπορεί να είναι «μεταδοτική» και σε άλλους επαγγελματίες υγείας (συναδέλφους ή εκπαιδευόμενους).

Η φύση του συνδρόμου της Επαγγελματικής Εξουθένωσης Επομένως η επαγγελματική εξουθένωση δε θεωρείται «ατομικό» πρόβλημα, αλλά πρόβλημα που δημιουργείται εντός του εργασιακού περιβάλλοντος του ατόμου. Όταν ο εργασιακός χώρος δεν αναγνωρίζει την ανθρώπινη διάσταση της εργασίας, τότε αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος της επαγγελματικής εξουθένωσης με τεράστιο κόστος.

Παράγοντες που συνδέονται με την ανάπτυξη της επαγγελματικής εξουθένωσης

• • • • •

Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας Οι στάσεις των ατόμων Οι εργασιακές συγκρούσεις Τα χαρακτηριστικά των δομών Η εργασιακή ικανοποίηση

153

Βραχύχρονο Πρόγραμμα Παρέμβασης με σκοπό τη Διαχείριση του Άγχους (Stress Management) σε ομάδα ειδικών υγείας

•Βασικά στοιχεία παρέμβασης: Απευθύνεται σε άτομα που δεν αντιμετωπίζουν σοβαρές σωματικές ή ψυχικές διαταραχές. Στοχεύει στη βελτίωση της ψυχοσωματικής υγείας μέσω της ενίσχυσης των προσδοκιών αυτοαποτελεσματικότητας

155

Θεωρητικό μοντέλο παρέμβασης

Βασίζεται στη θεωρία του Α. Bandura για τις προσδοκίες αυτοαποτελεσματικότητας, «τις εκτιμήσεις δηλαδή του ατόμου ως προς τις ικανότητές του να αντιμετωπίσει επιτυχώς τα ποικίλα προβλήματα και τα αγχογόνα ερεθίσματα που συναντά στη ζωή του».

156

Απώτερος Στόχος της παρέμβασης

Η βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας των συμμετεχόντων που έχει διαταραχθεί από τα διάφορα αγχογόνα γεγονότα που αντιμετωπίζουν στην καθημερινή τους ζωή.

157

Προϋποθέσεις συμμετοχής

Τα άτομα πρέπει να παρουσιάζουν χαμηλές προσδοκίες αυτό-αποτελεσματικότητας ως προς την ικανότητα αντιμετώπισης αγχογόνων γεγονότων της καθημερινής ζωής και να μην εμφανίζουν περιγεγραμμένη σωματική και ψυχολογική δυσλειτουργία που θα επηρέαζε πιθανότατα τη θεραπευτική διαδικασία.

158

Επιλογή του δείγματος  Οι υποψήφιοι συμμετέχοντες συμπληρώνουν αρχικά μια συστοιχία ερωτηματολογίων: Κλίμακα αυτοεκτίμησης του Spielberg (STAI), Ερωτηματολόγιο Στρατηγικών Αντιμετώπισης Αγχογόνων Καταστάσεων, Ερωτηματολόγιο προσδοκιών αυτοαποτελεσματικότητας (Βandura - προσαρμογή Β. Καραδήμα), Ερωτηματολόγιο Γενικής Υγείας (GHQ-28)

159

Θεραπευτική διεργασία (Ι)

 Η πρώτη φάση της θεραπευτικής παρέμβασης διαρκεί δώδεκα (12) συναντήσεις διάρκειας δυόμισι (2:30) ωρών.  Ακολουθείται ένα δομημένο πρόγραμμα παρέμβασης που περιλαμβάνει: ασκήσεις γνωριμίας των μελών της ομάδας και αυτογνωσιακές ασκήσεις, εντοπισμό και τροποποίηση των δυσλειτουργικών γνωσιών.

160

Θεραπευτική διεργασία (ΙΙ)

 Στα πλαίσια των ασκήσεων πρέπει να διασφαλίζεται η ενεργή συμμετοχή όλων των μελών της ομάδας.

 Ο ρόλος της συντονίστριας θα πρέπει να είναι παρεμβατικόςκατευθυντικός προκειμένου να διασφαλιστεί τόσο η δομή όσο και η ομαλή λειτουργία της ομάδας.

161

Θεραπευτικό μοντέλο (Ι)  Οι βασικές γνωσιακές και συμπεριφοριστικές τεχνικές που εφαρμόζονται για τον εντοπισμό και την τροποποίηση των προσδοκιών αυτόαποτελεσματικότητας και των σχετικών δυσλειτουργικών γνωσιών και σκέψεων που σχετίζονται κυρίως με το άγχος είναι οι ακόλουθες: ενημέρωση των συμμετεχόντων για το φαύλο κύκλο του άγχους, τις προσδοκίες αυτοαποτελεσματικότητας και τα γνωσιακά λάθη.

162

Θεραπευτικό μοντέλο (ΙΙ)

(ή τις γνωσιακές διαστρεβλώσεις), σύμφωνα με τη θεωρία του A. Beck. Τήρηση καθημερινού ημερολογίου όπου καταγράφονται τα αγχογόνα γεγονότα, οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι προσδοκίες αυτο-αποτελεσματικότητας, καθώς και στην τεχνική αμφισβήτησης και αντικατάστασης των προαναφερθέντων από πιο λειτουργικές αντιλήψεις και τρόπους συμπεριφοράς (κάθετο τόξο).

163

Θεραπευτικό μοντέλο (ΙΙΙ)

Τεχνικές χαλάρωσης και σωστής αναπνοής (όπως νευρομυϊκή χαλάρωση, διαφραγματική αναπνοή, απόσπαση προσοχής κ.ά.) για τον έλεγχο των σωματικών συμπτωμάτων άγχους και για την αύξηση των προσδοκιών αυτοαποτελεσματικότητας μέσω του ελέγχου των σωματικών αντιδράσεων.

164

Θεραπευτικό μοντέλο (ΙV)

και λοιπές τεχνικές όπως τεχνική επίλυσης προβλημάτων (problem solving), τεχνική σταδιακής προσέγγισης για την επίλυση προβλημάτων, τεχνική διαχείρισης του χρόνου, τεχνική εκπαίδευσης στη διεκδικητική συμπεριφορά, τεχνική διαχείρισης του θυμού, τεχνική role playing κλπ., με σκοπό πάντα την ενδυνάμωση των προσδοκιών αυτοαποτελεσματικότητας.

165

Αναμενόμενα πρώτα Αποτελέσματα Αύξηση των προσδοκιών αυτοαποτελεσματικότητας Ανάπτυξη διεκδικητικής συμπεριφοράς Ανάπτυξη ικανοτήτων επίλυσης προβλήματος Αναζήτηση κοινωνικής υποστήριξης Μείωση της σωματοποίησης σε στρεσογόνες καταστάσεις.

Παραφράζοντας μια φράση της Εleanor Roosevelt…

Κερδίζεις δύναμη, θάρρος και αυτοπεποίθηση από την κάθε εμπειρία που σε αναγκάζει να σταθείς και να αντιμετωπίσεις …το άγχος καταπρόσωπο.

167

Σύνδρομο Αρρώστου Κτιρίου

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Σωτηροπούλου Πηνελόπη Καθηγήτρια Εφαρμογών, Τμήμα Δημόσιας Υγείας και Κοινοτικής Υγείας ΤΕΙ Αθήνας 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Στο χώρο ενός κτιρίου που στεγάζονται γραφεία, οι εργαζόμενοι ενδέχεται κάποια στιγμή να αναπτύξουν μία σειρά προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με το χώρο και τις συνθήκες εργασίας.

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Εργασία σε θέση γραφείου

 παραδοσιακά θεωρείται εύκολη και ασφαλής.  υπάρχουν επαγγελματικοί κίνδυνοι που ελαττώνουν την

ποιότητα της ζωής των εργαζομένων.

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Ποιότητα αέρα  είναι …

“η έκταση στην οποία συναντώνται οι ανθρώπινες απαιτήσεις”  Εάν οι άνθρωποι είναι ευχαριστημένοι, είναι υψηλής ποιότητας,  εάν δεν είναι ευχαριστημένοι είναι χαμηλής ποιότητας. (Ζήμαλης 2002)

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Ποιότητα αέρα Πολλά κτίρια έχουν σοβαρό πρόβλημα λόγω: - κακού αερισμού - χημικών ουσιών … υλικά δόμησης … εξοπλισμό γραφείου … κάπνισμα

του τσιγάρου - μικροοργανισμών … μούχλες και μύκητες (Levenstein 1998, Straus 2009)

- Η ευαισθητοποίηση στο θέμα της ποιότητας του αέρα ξεκίνησε από την

Αμερική στις αρχές της δεκαετίας του 70 (Σολδάτος 2007) 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Εσωτερική ρύπανση  η ποιότητα του αέρα των εσωτερικών χώρων, ο οποίος εμπεριέχει

φυσικούς –ραδόνιο=μετάπτωση του ραδίου226: έδαφος(!), χημικούς –φορμαλδεϋδη, CO, αμίαντος, παθητικό κάπνισμα, πτητικές οργανικές ενώσεις, στερεά σωματίδια-

βιολογικούς βλαπτικούς παράγοντες, ετήσια συνέλευσης των Αμερικανών απόστρατων Λεγεωνάριων 1976, «Bellevue-Staford» της Φιλαδέλφειας των ΗΠΑ, 34 θάνατοι 1974,ξενοδοχείο της Φιλαδέλφειας 1968 Νοσοκομείο της πόλης Πόντιακ του Μίτσιγκαν

σε συνάρτηση με τις μικροκλιματολογικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν τους χώρους (Δρίβας, Σ. 2007)

Άρρωστο κτίριο

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Ορισμός Ο όρος «σύνδρομο του άρρωστου κτιρίου»

….χρησιμοποιείται για να εκφράσει την κακή κατάσταση υγείας τουλάχιστον του 50% των ενοίκων, που χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα συμπτώματα, αποδιδόμενα αποκλειστικά και μόνο στην εσωτερική ρύπανση του αέρα του κτιρίου.

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

• κυριότερα συμπτώματα των «ενοίκων» αρρώστου κτιρίου:

δύσπνοια, ξηρός βήχας, πονόλαιμος, βράχνιασμα, ρινόρροια, δακρύρροια, φτάρνισμα, ερεθισμός του δέρματος, εξανθήματα, πονοκέφαλοι, ζαλάδες, ναυτία, πνευματική κόπωση, σύγχυση, σωματική κόπωση, λήθαργος, πεπτικές διαταραχές. (Δρίβας Σ. 2007, http://www.nhs.uk/conditions/sick-buildingsyndrome/Pages/Introduction.aspx)

•παθολογικές εκδηλώσεις ρινίτιδες, αλλεργικές ή από μη αλλεργικές αιτίες, ιγμορίτιδες Ωτίτιδες, επιπεφυκίτιδες, πνευμονίες δερματίτιδες, εκζέματα, παθήσεις του πεπτικού συστήματος κ.α. (Mudarri D. 2007, Skyberg K. 2003, Mendell MJ. 2002, ΕΛΙΝΥΑΕ 2005) 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Ειδικό μέρος

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών:

Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας,

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Σκοπός

η αξιολόγηση του επαγγελματικού κινδύνου που σχετίζεται με παραμέτρους που καθορίζουν την ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος ενός κτιρίου

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Υλικό και Μέθοδος  Το υλικό αποτέλεσαν οι Διοικητικοί υπάλληλοι ενός συγκεκριμένου

τραπεζικού φορέα.

Συλλογή στοιχείων

χρήση ερωτηματολογίου

Συλλέχθηκαν  238 ερωτηματολόγια από 327, απαντητικότητα 72,78%  από διαφορετικές υπηρεσίες  στο ίδιο κτήριο του συγκεκριμένου τραπεζικού φορέα, 69 χρόνια λειτουργίας.

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Υλικό και Μέθοδος Ερωτηματολόγιο:  ανώνυμο  29 ερωτήσεις

ανοικτού και κλειστού τύπου (διχοτομικές, θέσης σειράς, πολλαπλής επιλογής)

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Δημογραφικά χαρακτηριστικά Φύλο

Άνδρας

37,1

Γυναίκα

149

62,9

Σύνολο

237

100,0

Συμμετείχαν 238 άτομα 

88 (37,1%) άνδρες



149 (62,9%) γυναίκες 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Δημογραφικά χαρακτηριστικά Μέση ηλικία Άνδρες Γυναίκες Σύνολο

Μέση ηλικία ατόμων:

Έτη

83 46,50 ± 10,77 136 41,50 ± 9,63 219 (p=0.001) 43,44 ± 10,35 χρόνια

Μέση ηλικία ανδρών : (n=86, 46,50 ± 10,77) Μέση ηλικία γυναικών: (n=136, 41,51 ± 9,63)

(p=0,001) 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Δημογραφικά χαρακτηριστικά Οικογενειακή κατάσταση Άγαμοι Έγγαμοι Χήροι Διαζευγμένοι Σύνολο

Ν 72 142 4 19 237

% 30,4 59,9 1,7 8 100,0

 Οι 72 (30,4%) δήλωσαν άγαμοι,

 οι 142 (59,9%) έγγαμοι,  οι 4 (1,7%) χήροι και  οι 19 (8%) διαζευγμένοι. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Δημογραφικά χαρακτηριστικά Επίπεδο εκπαίδευσης Γυμνάσιο Λύκειο ΤΕΙ ΑΕΙ Σύνολο

4 72 13 149 238

1,7 30,3 5,5 62,6 100,0

Το chi-squared test δεν έδειξε μια στατιστικά σημαντική διαφορά (p=0,421) στα ποσοστά ανδρών και γυναικών ως προς το επίπεδο εκπαίδευσης.

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

 36,3% (n=85) των ερωτηθέντων απάντησαν ότι

«οι συνθήκες εργασίας στο χώρο που βρίσκονται επηρεάζουν την υγεία τους»

 20,9% (n=49) απάντησαν αρνητικά και  42,7% (n=100) μερικές φορές.

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Τα 6 επικρατέστερα συμπτώματα για όσους απάντησαν πως δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας: 

οπτική κόπωση (92 άτομα)



πονοκέφαλος (85 άτομα)



τσούξιμο στα μάτια (81 άτομα)



άγχος κατά την εργασία (78 άτομα)



υπερβολική κούραση μετά τη δουλειά (76 άτομα)



υπνηλία μετά την εργασία (72 άτομα)

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να ιεραρχήσουν 13 πιθανά προβλήματα, ξεκινώντας με αυτό που τους προκαλεί μεγαλύτερη δυσκολία.

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Γραμμικός Πίνακας Ιεράρχηση των παραγόντων που προκαλούν πρόβλημα κατά τη διάρκεια της εργασίας σύμφωνα με την εκτίμηση του πληθυσμού

18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

16,8 13 10,9 8,4 5,7

5,5 3,8

3,8

5,5 2,9

2,9

3,8

2,9

Υγ ρα σί Θ α ερ μο κρ ασ ία Αε ρι σμ ός φω τι σ μό ς Θ Κα όρ ρέ υβ κλ ος α γ Ο ρα θό φ νη εί ο υ υ πο Κί νδ λο υν γι στ ος ή Ο λί σθ ρυ ησ θμ ης ός ερ γα σί ας Μ ον οτ Βα ον Σχ θμ ία έσ ός ει ευ ς με θύ Σχ συ νη έσ ς να ει ς δέ με λφ π ου ρο ς ϊσ τα μέ νο υς

Ποσοστό

Ποιό σημαντικό πρόβλημα

Από τις απαντήσεις του πληθυσμού φαίνεται ότι πιο σημαντικό πρόβλημα είναι ο αερισμός, με ποσοστό 16,8% επί του συνόλου των πρώτων επιλογών. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Συχνότητες και ποσοστά απαντήσεων σχετικά με παράγοντες υγείας και επικινδυνότητας στην εργασία Στο χώρο εργασίας είναι:

Υγρασία Θερμοκρασία Σκόνη

Φωτισμός

Αερισμός

Καπνός Χώρος εργασίας

Χαμηλή

Ανεκτή

Υψηλή

Ν (%)

74 (31,5)

153 (65,1)

8 (3,4)

20 (8,6)

143 (61,4)

70 (30)

Πολύ

Λίγη

Ανύπαρκτη

79 (33,5)

133 (56,4)

24 (10,1)

Χαμηλός

Επαρκής

Έντονος

46 (19,3)

168 (71,2)

22 (9,3)

Χαμηλός

Ανεκτός

Υψηλός

102 (43,8)

109 (46,8)

22 (9,4)

Πολύς

Λίγος

Ανύπαρκτος

32 (13,9)

104 (45,2)

94 (40,9)

Άνετος

Επαρκής

Περιορισμένος

78 (33,1)

116 (49,2)

42 (17,8)

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Κατανομή απαντήσεων ανδρών και γυναικών σχετικά με το αν θεωρούν ανθυγιεινό τον χώρο εργασίας

Φύλλο

50,0%

Ανδρες Γυναίκες

• το 50% των ανδρών χαρακτήρισαν τον χώρο μη ανθυγιεινό και • το 41,5% των γυναικών χαρακτήρισαν τον χώρο μερικές φορές ανθυγιεινό. (p=0,007)

Percent

40,0%

30,0%

20,0%

10,0%

0,0% Ναί

Οχι

Μερικές φορές

Ανθυγιεινός χώρος εργασίας

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

το 41,2% (n=35) που απάντησαν ότι θεωρούν τον χώρο που εργάζονται ανθυγιεινό συμφώνησαν πως

οι συνθήκες εργασίας στον χώρο που βρίσκονται επηρεάζουν την υγεία τους

(p<0,001)

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Επιτρέπεται το κάπνισμα;  81,5% (n=189) δήλωσε πως …δεν επιτρέπεται το κάπνισμα σε όλους

τους χώρους,

 6,9% (n=16)… ότι επιτρέπεται μερικές φορές

 11,6% (n=27)… ότι επιτρέπεται

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Συχνότητες και ποσοστά απαντήσεων του πληθυσμού σχετικά με την εμφάνιση συμπτωμάτων Σύμπτωμα

ΟΧΙ

ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ

ΣΥΧΝΑ

Ν (%)

Οπτική κόπωση

51 (21,7)

116 (49,4)

68 (28,9)

Τσούξιμο στα μάτια

69 (29,4)

109 (46,4)

57 (24,3)

Πονοκέφαλος

63 (26,8)

117 (49,8)

55 (23,4)

145 (61,7)

73 (31,1)

17 (7,2)

202 (86)

25 (10,6)

8 (3,4)

Δυσκολία στην αναπνοή

175 (74,5)

48 (20,4)

12 (5,1)

Βραχνή φωνή

173 (73,6)

52 (22,1)

10 (4,3)

Ξερός βήχας

139 (59,1)

79 (33,6)

17 (7,2)

Βήχας με πτύελα

184 (78,3)

42 (17,9)

9 (3,8)

Κρίσεις άσθματος

210 (89,4)

17 (7,2)

8 (3,4)

Ζάλη Ίλιγγοι

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Αν θεωρείται ότι υπάρχει πρόβλημα με τον αερισμό, τότε εμφανίζονται συμπτώματα όπως:

οπτική κόπωση τσούξιμο στα μάτια

0,001 <0,001

πονοκέφαλος

0,040

δερματίτιδες

0,006

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Αν θεωρείται ότι υπάρχει πρόβλημα με τα επίπεδα φωτισμού, τότε εμφανίζονται συμπτώματα όπως:

πονοκέφαλος

0,147

ζάλη

0,204

ίλιγγος

0,691

οπτική κόπωση

0,018

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Αν θεωρείται ότι υπάρχει πρόβλημα με την θερμοκρασία, τότε εμφανίζονται συμπτώματα όπως:

Ίλιγγος

0,001

δυσκολία στην αναπνοή

0,028

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Συμπεράσματα - Προτάσεις Οι μικροκλιματικές συνθήκες στον εργασιακό χώρο είναι από εκείνους τους παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα

την αποδοτικότητα των εργαζομένων και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για διαταραχές όπως

 δυσφορία,  απώλεια συγκέντρωσης και  μείωση της πνευματικής διαύγειας. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Η οπτική κόπωση και το τσούξιμο στα μάτια αποτέλεσμα κακού φωτισμού και συναντάται στα άρρωστα κτίρια. Η συμπτωματολογία και οι συχνότητες ποικίλουν πολύ από κτίριο σε κτίριο (Raw G 1994, Roys M 1994)

O αερισμός συνδέεται με την ποιότητα του αέρα, την εμφάνιση του συνδρόμου αρρώστου κτιρίου και την παραγωγικότητα όταν αυξάνεται η ποσότητα του εξωτερικού αέρα στο χώρο εργασίας βελτιωνόταν η ποιότητα του αέρα εσωτερικά και όταν αυτή η ποσότητα ήταν μικρή αυξανόντουσαν τα συμπτώματα αρρώστου κτιρίου, οι αναρρωτικές άδειες και ελαττωνόταν η παραγωγικότητα. (Wargocki P, 2002, Fisk WJ 2009, Heinzerling 2013)

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Άλλες μελέτες… τα συμπτώματα εμφανίζονται πολύ συχνότερα όταν γίνεται μηχανικός εξαερισμός του κτιρίου.

με την αλλαγή του περιβάλλοντος και του συστήματος εξαερισμού υπήρχε μεγάλη αλλαγή στην συμπτωματολογία των εργαζομένων. (Seppanen O, 2002, Βurge 2004, Kumara 2013)

o Mendell αντικατέστησε τα φίλτρα στο σύστημα εξαερισμού δύο ορόφων ενός κτιρίου με φίλτρα υψηλής απόδοσης και στους υπόλοιπους ορόφους δεν έκανε καμία αλλαγή. Ύστερα από εβδομαδιαίες μετρήσεις φάνηκε ότι δεν υπήρχε αλλαγή στη συμπτωματολογία των εργαζομένων, η παρέμβαση όμως επηρέασε την ψυχική τους υγεία. (Mendell MJ, 2002) 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Ο Mudarri D. το 2007 βρήκε ότι η υγρασία προκαλεί άσθμα

το οποίο συνεπάγεται σοβαρές οικονομικές συνέπειες στην Αμερική.

Παρόμοιες έρευνες έκαναν ο Straus τo 2009, ο Terr το 2009 και ο Bornehag το 2001 και το 2004, και όπου η υγρασία και η μούχλα στα κτίρια οδηγούσε σε αναπνευστικά προβλήματα.

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Στρατηγικές Οι προτάσεις για την βελτίωση της ποιότητας του εσωτερικού αέρα κινούνται πάνω στους εξής βασικούς άξονες:  σωστός σχεδιασμός, εγκατάσταση και συντήρηση του συστήματος     



εξαερισμού επαρκής ποσότητα εξωτερικού αέρα η οποία θα εισέρχεται στο κτίριο συνεχής λειτουργία του συστήματος εξαερισμού, μερικές ώρες πριν την έναρξη του ωραρίου έως και μερικές ώρες μετά την λήξη οι αεραγωγοί για τον φρέσκο αέρα πρέπει να βρίσκονται σε σημεία μακριά από εξατμίσεις, παρκινγκ, καμινάδες, σκουπίδια προσπάθεια περιορισμού διαρροών νερού και έγκαιρος εντοπισμός υγρασίας χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας στα συστήματα εξαερισμού για περιορισμό της ανάπτυξης των μικροβίων, της μούχλας και διαφόρων αλλεργιογόνων παραγόντων χρήση φίλτρων υψηλής απόδοσης που καθαρίζουν τον αέρα. (Sinclair L 1996, Sulaiman 2013, http://www.nsc.org) 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Βιβλιογραφία Lellan R. Indoor environmental quality, In Cunney R. A practical approach to occupational and environmental medicine, third edition, Lippincot Williams and Wilkins, Philadelphia, 2003, 746-767 Levenstein C, Rosenberg B, Howard N. The Nature of office and clerical work, Encyclopaedia of occupational health and safety, 4th edition, ILO, Geneva 1998, 99.2-99.5 Marmot AF, Eley J, Stafford M, Stansfeld SA, Warwick E, Marmot MG., Building health: an epidemiological study of "sick building syndrome" in the Whitehall II study. Occup Environ Med. 2006 Apr;63(4):283-9 Mc Cunney R. A practical approach to occupational and environmental medicine, Lippincott Williams and Wilkins, 3rd edition, Philadelphia 2003 Mendell MJ, Fisk WJ, Petersen MR, Hines CJ, Dong M, Faulkner D, Deddens JA, Ruder AM, Sullivan D, Boeniger MF. Indoor particles and symptoms among office workers: results from a double-blind cross-over study. Epidemiology. 2002 May;13(3):296-304. Menzies D, Pasztor J, Rand T, Bourbeau J. Germicidal ultraviolet irradiation in air conditioning systems: effect on office worker health and wellbeing: a pilot study.Occup Environ Med. 1999 Jun;56(6):397-402. Menzies R, Tamblyn R, Farant JP, Hanley J, Nunes F, Tamblyn R. The effect of varying levels of outdoor-air supply on the symptoms of sick building syndrome. N Engl J Med. 1993 Mar 25;328(12):821–827. Millward Alison, Sick building syndrome, Croner Health and Safety Manager (35): Apr. 1997, 9-9 Mizoue T, Reijula K, Andersson K. Environmental tobacco smoke exposure and overtime work as risk factors for sick building syndrome in Japan. Am J Epidemiol. 2001 Nov 1;154(9):803-8. Mudarri D, Fisk WJ. Public health and economic impact of dampness and mold. Indoor Air. 2007 Jun;17(3):226-35. Seppanen O, Fisk WJ. Association of ventilation system type with SBS symptoms in office workers. Indoor Air. 2002 Jun;12(2):98-112 STRAUS, David C. Molds, mycotoxins, and sick building syndrome. Toxicology and industrial health, 2009, 25.9-10: 617-635 Sinclair L. Sick Building Syndrome: Air on the side of safety and health, Safety and Health, Sept 1996 HEINZERLING, David, et al. Indoor environmental quality assessment models: a literature review and a proposed weighting and classification scheme. Building and Environment, 2013, 70: 210-222 SULAIMAN, Raha, et al. Regression of Perceived Indoor Environmental Quality (IEQ) and Prevalence Sick Building Syndrome in Museum Environment. Advanced Science Letters, 2013, 19.10: 3107-3110 Nikic D, Stojanovic D. Sick building syndrome--a result of modern lifestyle Srp Arh Celok Lek. 2004 Jul-Aug;132(7-8):240-5 NIOSH Fact Sheet, Indoor Environmental Quality Omokhodion FO, Sanya AO. Risk factors for low back pain among office workers in Ibadan, Southwest Nigeria. Occup Med (Lond). 2003 Jun;53(4):287-9. OSHA Facts Sheet 22. Άγχος που οφείλεται στην εργασία. Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία FISK, William J.; MIRER, Anna G.; MENDELL, Mark J. Quantitative relationship of sick building syndrome symptoms with ventilation rates. Indoor air, 2009, 19.2: 159-165 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Ευχαριστώ!

1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΑΖΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΙΑ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ (SCHOOL SCREENING); ΤΙ ΕΧΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

Δρ. Θεόδωρος Β Γρίβας Τμήμα Ορθοπαιδικής και Τραυματολογίας, Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά "Τζάνειο", Τζανή και Αφεντούλη 1, 18536, Πειραιάς Συντονιστής Διευθυντής Δρ. Θεόδωρος Β. Γρίβας

Department of Trauma and Orthopaedics, "Tzanio" General Hospital of Piraeus– NHS, Tzani & Afendouli str, 18536, Piraeus, Greece tgri69@otenet.gr

205

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Τι είναι ιδιοπαθής σκολίωση ;

Τρισδιάστατη παραμόρφωση της ΣΣ - θώρακα Σενάριο Ασυμμετριών

Κατάταξη ιδιοπαθούς σκολίωσης

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Ι) Ιδιοπαθής

Α. Νηπιακή : 0 - 3 χρόνων 1. λυομένη (βελτιούμενη) 2. προοδευτική (επιδεινούμενη) Β. Παιδική : 4 χρόνων έως αρχή της ήβης Γ. Εφηβική : αρχή της ήβης μέχρι την σύγκλιση των επιφύσεων Δ. Σκολίωση ενηλίκων

Κατάταξη ιδιοπαθούς σκολίωσης

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

ΙΙ) Νευρομυϊκή

VΙΙ) Εξωσπονδυλικές συνολκές

Α. Νευροπαθητική

VΙΙΙ) Οστεοχονδροδυστροφίες

Β. Μυοπαθητική

ΙX) Όγκοι

ΙΙΙ) Συγγενής

Χ) Ρευματοειδής Νόσος

VΙ) Νευροϊνωμάτωση

XΙ) Μεταβολικά νοσήματα

V) Μεσεγχυματική

XΙΙ) Σχετιζόμενη με την οσφυοιερά περιοχή

VΙ) Τραυματική

XΙΙΙ) Φλεγμονές οστών XVΙ) εκ στατικών ανωμαλιών

Ιδιοπαθής Σκολίωση

1. λυομένη (βελτιούμενη) 2. προοδευτική (επιδεινούμενη)

Ιδιοπαθής Σκολίωση

Σκολίωση των ενηλίκων (de novo) Σκολίωση ενήλικα de novo

ΕΙΣ

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Συχνότητα εφηβικής ιδιοπαθούς σκολίωσης

2.1% (range 1.1 - 5.7%),

Μελέτες για την αιτιολογία της Ιδιοπαθούς σκολίωσης

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

•Γενετική •Επιγενετική •Ανάπτυξη •Κολλαγόνο •Μύες

•Οστά •ΚΝΣ

ΠΟΛΥΠΑΡΑΓΟΝΤΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Burwell and Dangerfield 1992 Lonstein 1994

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Η κλινική παραμόρφωση

στο ·μετωπιαίο επίπεδο ·οβελιαίο επίπεδο υποκύφωση

·εγκάρσιο επίπεδο, στροφή

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Η κλινική παραμόρφωση δοκιμασία πρόσθιας επίκυψης, Adams 1865

Τμήμα Τραυματολογίας, “Τζάνειο” & Τραυματολογίας, Πειραιά Ορθοπαιδικής & Νοσοκομείο Πειραιά Τμήμα Ορθοπαιδικής “Τζάνειο” Γενικό Γενικό Νοσοκομείο

Αρχές Θεραπείας

Προληπτική εξέταση – School screening

Παρακολούθηση

Συντηρητική Θεραπεία

Χειρουργική θεραπεία

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Αρχές Θεραπείας Προληπτική εξέταση – School screening Παρακολούθηση Σκολιώμετρο > 7° επανεξέταση

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Συντηρητική Θεραπεία

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Συντηρητική Θεραπεία

Δυναμικός αντιστροφικός Κηδεμόνας

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Συντηρητική Θεραπεία

στόχος της συντηρητικής θεραπείας της ΙΣ: 1. Να σταματήσει την χειροτέρευση της καμπύλης στην εφηβεία ή ακόμη & να την μειώσει 2. Να προλάβει ή να θεραπεύσει την αναπνευστική δυσλειτουργία 3. να προλάβει ή να θεραπεύσει τα επώδυνα σπονδυλικά σύνδρομα 4. να βελτιώσει την αισθητική με την διόρθωση της στάσης

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Χειρουργική θεραπεία

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Χειρουργική θεραπεία

άμεσο κόστος: αφαίρεση της ικανότητας κίνησης του σπονδυλοδεμένου τμήματος της ΣΣ + αρκετές χιλιάδες Ευρώ σε απώτερο χρόνο: νόσος του γειτονικού επιπέδου

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για Screening Σκοπός

Το School screening έχει ως στόχο να εντοπίσει την ιδιοπαθή σκολίωση (IS), σε πρώιμο στάδιο, όταν η παραμόρφωση είναι πιθανό να περάσει απαρατήρητη & δίδεται ευκαιρία για λιγότερο παρεμβατική μέθοδο θεραπείας ή μικρότερη χειρουργική επέμβαση, από ό, τι θα ήταν διαφορετικά Grivas et al. SOSORT consensus paper: school screening for scoliosis. Where are we today? Scoliosis 2007, 2:17 doi:10.1186/1748-7161-2-17

Τεχνικές Screening Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Δοκιμασία πρόσθιας επίκυψης σε όρθια στάση

Θωρακική (Θ4–Θ8)

σε καθιστή θέση

θωρακο-οσφυϊκή (Θ12–Ο1) Οσφυϊκή (Ο2–Ο5) περιοχή

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Τεχνικές Screening Σκολιώμετρα The Bunnel scoliometer

The Pruijs scoliometer A special instrument - scoliometer designed for the assessment of the height of rib prominence-hump

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening Ιστορικά στοιχεία Στην Ευρώπη ο έλεγχος για σκολίωση ανάγεται στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα 1915 - άρθρο σχετικά με σκολίωση με τίτλο "Ασθένειες του Σχολείου», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Το Δημοτικό Σχολείο" από γνωστό Έλληνα παιδίατρο & ειδικό στην Σχολική υγιεινή. Στο άρθρο αυτό με βάση την εμπειρία του, επίσης, σε παρόμοια έρευνα από τουλάχιστον 15 σύγχρονους διεθνείς Βόρειοευρωπαίους εμπειρογνώμονες, ο συγγραφέας δήλωσε ότι η σκολίωση είναι μια "Σχολική ασθένεια" Lambadarios EN. Scoliosis. Diseases of school. Edition 1915. Athens. Greece

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening Ιστορικά στοιχεία

Lambadarios EN. Scoliosis. Diseases of school. Edition 1915. Athens. Greece.

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening Ιστορικά στοιχεία 50 χρόνια αργότερα στην βόρεια Αμερική Το 1963 screening ξεκίνησε το Aitken, μια πόλη στη Μινεσότα. Ο Δρ Dean Macewen, MD, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πρώιμη ανάπτυξη εθελοντικών προγραμμάτων screening με την εφαρμογή των σε σχολεία στην πολιτεία του Delaware στη δεκαετία του 1960.

Dean MacEwen

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening που το screening είναι νομοθετημένο, υποχρεωτικό ή προαιρετικό

Σήμερα, λιγότερες από τις μισές των πολιτειών έχουν νομοθετημένο screening & δεν υπάρχει σε εθνικό επίπεδο υποχρέωση ή πρότυπο για screening

Πολιτικές για το Screening Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

που το screening είναι νομοθετημένο, υποχρεωτικό ή προαιρετικό

Ιαπωνία ΣτηνΣτην δεκαετία του το 70, εφαρμόζετο screening είναι screnning στον Καναδά , αλλά υποχρεωτικό από τον Στο Hong Kong, είναι το μόνο πρόγραμμα της Κίνας & είναι μέρος προοδευτικά τηςδιεκόπη Φοιτητικής Υπηρεσίας από το 1995 νόμο, αλλάΥγείας κάθε πρόγραμμα Στην Singapore , τυπικά το screening είναι μέρος του εθνικού οργανώνεται σε τοπικό επίπεδο

σχολικού προγράμματος υγεία από το 1981

Πολιτικές για το Screening Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Το screening εισήχθη σποραδικά στην Αυστραλία, αλλά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 εγκαταλήφθηκαν τα περισσότερα προγραμμάτα στα κυβερνητικά σχολεία, & οι Δεν υπάρχουν εθνικά ιατρικές εταιρείες υποστηρίζουν τώρα ένα Εθνικό προγράμματα screening Πρόγραμμα Αυτο-Ανίχνευσης για την σκολίωση

στις άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, αν & ad hoc screening γίνεται σε τοπικές κοινότητες στη Μαλαισία, την Ινδονησία, & το Βιετνάμ

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Στην Ευρώπη υπάρχει μια ποικιλία πολιτικών και Πολιτικές για το Screening νομοθεσιών για screening

Στην Ελλάδα, το Ισραήλ, την Ιταλία, την Ισπανία, την Τουρκία, την Ολλανδία και τη Βουλγαρία, γίνεται σε εθελοντική βάση

δεν είναι εθνική πολιτική στο Ηνωμένο Βασίλειο & την Πολωνία

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

Η υλοποίηση των προγραμμάτων screening είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την συντηρητική θεραπεία της ιδιοπαθούς σκολίωσης

2004: SOSORT founders (Society on Scoliosis Orthopaedic & Rehabilitation Treatment)

2006: Scoliosis Journal Open access journal

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

Το 2007, το screening συζητήθηκε στο συνέδριο του SOSORT, με αποτέλεσμα ένα συναινετικό έγγραφο που στοχεύει στο να συνοψίσει την τρέχουσα κατάσταση της εφαρμογής του σε όλο τον κόσμο http://www.scoliosisjournal.com/content/2/1/17

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening the American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS)

the Scoliosis Research Society (SRS),

the Pediatric Orthopaedic Society of North America (POSNA),

the American Academy of Pediatrics (AAP)

εγκρίνουν το screening

Πολιτικές για το Screening Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

που το screening είναι νομοθετημένο, υποχρεωτικό ή προαιρετικό in 1996 the United States Preventive Services Task Force (USPSTF) concluded that there was insufficient evidence to make a recommendation for, or against, screening in 2004, the USPSTF changed their position & recommended against the routine screening of asymptomatic adolescents for IS The AAOS, SRS, POSNA, & AAP expressed concerns that this change in position by the USPSTF came in the absence of any 1) significant change in the available literature 2) change in position statements by the AAOS, SRS, POSNA, & AAP, & 3) significant input from specialists who commonly care for children w/ IS The AAOS, SRS, POSNA, & AAP did not support any formal recommendations against SSS, given the available literature

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

2010

Kyoto

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening 2011 Scoliosis Research Society International Task Force (TF) On Scoliosis Screening (8 persons) B. S Richards, H Labelle, TB Grivas, M DeKleuver, N Kawakami, K Luk, J Thometz , HK Wong

Εντολή Nα δημιουργηθεί μια διεθνής ομάδα μελών SRS, με γνώση του αντικειμένου, για να εξερευνήσει το Screening για την σκολίωση από μια πολυ-εθνική προοπτική

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

εννοιολογικό πλαίσιο & μέτρα

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

2013

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

Συνίσταται το screening !

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening 2013 Bracing in Adolescent Idiopathic Scoliosis Trial

UIVERSITY OF IOWA STUART L. WEINSTEIN, MD PRINCIPAL INVESTIGATOR NIH/NIAMS 1RO1ARO52113

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

Συμπεράσματα

Ο κηδεμόνας μείωσε σημαντικά την επιδείνωση των καμπύλων της ΙΣ υψηλού κινδύνου πού θα εξελίσσονταν & θα έφταναν στο κατώφλι της χειρουργικής θεραπείας επίσης

Conclusions

Bracing significantly decreased παρατηρήθηκε σημαντικό όφελος μεrisk αύξηση progression in high curves in AIS to the threshold for surgery των ωρών της εφαρμογής του κηδεμόνα Gains in benefit were seen with increasing hours of brace wear

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

Weinstein SL et al. N Engl J Med 2013. DOI: 10.1056/NEJMoa1307337

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening Επιπτώσεις της BrAIST Η έγκαιρη ανίχνευση είναι σημαντική Αναθεώρηση των αρνητικών πολιτικών για screening

Η παρακολούθηση της συμμόρφωσης στην θεραπεία είναι χρήσιμη Βελτίωση των ενδείξεων για εφαρμογή

κηδεμόνων

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening Η συνέπεια της εφαρμογής του screening στην συχνότητα της χειρουργικής θεραπείας της ΙΣ

Το screening συντελεί στην ελάττωση του αριθμού των χειρουργικών επεμβάσεων σε ασθενείς με ιδιοπαθή σκολίωση Maruyama et al 2003, Rigo et al 2003, Weiss 2003, Negrini 2003, Lenssinck et al 2005 Negrini et al 2010

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening Οι συνέπειες της διακοπής του screening Στον Καναδά 42% παραπεφθέντα παιδιά δεν είχαν σημαντική παραμόρφωση (γωνία Cobb <10ο) & θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως ακατάλληλες παραπομπές

32% ήταν καθυστερημένες παραπομπές σε σχέση με τις ενδείξεις συντηρητικής θεραπείας με κηδεμόνα Beausejour et al, Spine 2007

Στην Νορβηγία η συχνότητα της θεραπείας με κηδεμόνα έχει μειωθεί & η χειρουργικές επεμβάσεις αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης περιόδου χωρίς screening σε σύγκριση με το χρονικό διάστημα στο παρελθόν, όταν ακόμα διεξήγετο το screening Adobor et al Scoliosis 2012 http://www.scoliosisjournal.com/content/7/1/18

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening Ο εξελισσόμενος στόχος του screening

με τα προγράμματα screening, δίδεται μια ευκαιρία στα παιδιά σχολικής ηλικίας να ανακαλυφθούν εκείνα που έχουν κίνδυνο να αναπτύξουν ΙΣ και όχι μόνο αυτά που έχουν σίγουρα ΙΣ χωρίς τα προγράμματα screening, όλα τα ασύμμετρα παιδιά, τα οποία έχουν πιθανότητα να αναπτύξουν IS θα χάσουν την ευκαιρία να ανακαλυφθούν & να παραπεμφθούν!

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening Συστάσεις βασισμένες σε αποδείξεις για την βελτίωση της πραγματοποίησης ενός προγράμματος screening

Πρέπει να οργανώνεται σε βάση τοπικού επιπέδου, & η ομάδα να είναι έμπειρη & καλά προετοιμασμένη οι γονείς, τα παιδιά & οι δάσκαλοι πρέπει να είναι καλά πληροφορημένοι οι γονείς συμπληρώνουν τα έντυπα της συγκατάθεσης για εξέταση & οι εξεταζόμενοι τα προσωπικά και δημογραφικά στοιχεία πριν της επίσκεψη της ομάδας εξέτασης

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Εξέταση επιπρόσθετα σε καθιστή θέση ώστε να διακρίνονται οι ασυμμετρίες από ανισοσκελία Η διαδικασία παραπομπής πρέπει να είναι τυποποιημένη & βασισμένη σε πρωτόκολλο προερχόμενο από την τεκμηρίωση όλων των προγνωστικών παραγόντων για την εξέλιξη της καμπύλης ή της ανιχνευθείσας ασυμμετρίας

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

οι οικονομικές πληροφορίες για screening που είναι διαθέσιμες στους φορείς λήψης αποφάσεων θα πρέπει να βασίζονται στις μελέτες του άμεσου κόστους του εν λόγω προγράμματος Το άμεσο κόστος ενός προγράμματος screening μπορεί να μειωθεί στο ελάχιστο, αν είναι καλά οργανωμένο και πραγματοποιείται σε εθελοντική βάση

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

Reports on IS prevalence • Documenting IS prevalence from SSS referrals • Assessment of the influence of industrial environment on IS prevalence • Study of national SSS program results National prevalence of IS & estimation of the number of children who will require conservative or surgical treatment

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ Why the prevalence of IS varies in different geographical latitudes in the peer-review published literature?

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

IS prevalence in blind females & the role of different age at menarche The role of melatonin in the pathogenesis of IS Is the menarche in scoliotics & nonscoliotics different? Is there any relation between menarche & laterality of scoliotic curves?

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

The brain: Trunk asymmetry & handedness Studies in scoliosis school screening referrals

The thorax: The

double rib contour sign. The role of thoracic cage in the aetiology of IS.

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

Radiological evaluation of thoracic cage deformity (assessment of RVAs rib position in the frontal plane) The thorax: The rib cage deformity in mild scoliosis compared w/ normals. Studies in school screening referrals

264

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

Η σπονδυλική στήλη The role of the lateral spinal profile in the aetiology of IS Studies in school screening referrals

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

Ο ρόλος των ΜΔ στην σκολιωγένεση Σε μικρές σκολιωτικής καμπύλες, όταν αρχίζει η παραμόρφωση, οι ΜΔ εμφανίζουν σφηνοειδή παραμόρφωση όχι όμως & το σπονδυλικό σώμα. Η σπονδυλική στήλη παραμορφώνεται πρώτα στο επίπεδο των μεσοσπονδυλίων δίσκων

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

Σωματομετρικά δεδομένα που προέκυψαν από τα δεδομένα του screening Γονική ηλικία κατά την γέννηση των παιδιών & κορμική ασυμμετρία στα παιδιά σχολικής ηλικίας: επιπτώσεις για ένα επιγενετικό μηχανισμό? Body mass index (BMI) σε σχέση με την κορμική ασυμμετρία σε υγιείς εφήβους

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Προγράμματα Screening & αιτιολογία της ΙΣ

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Οργανώνοντας ένα πρόγραμμα screening κλινικές και πρακτικές εκτιμήσεις

προγράμματα κατάρτισης – εξοικείωση με • Διαδικασία απόκτησης άδειας εισόδου στα σχολεία (Διοίκηση Νοσοκομείου – Υπουργείο Υγείας) • Οργάνωση ομάδας εξέτασης – εκπαίδευσή της για την εξάταση & στην συμπεριφορά της παιδικής & εφηβικής ηλικίας • Μέθοδοι επικοινωνίας με την διοίκηση του Σχολείου • Διαχείριση του υλικού (έντυπα κλπ)

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Οργανώνοντας ένα πρόγραμμα screening κλινικές και πρακτικές εκτιμήσεις

προγράμματα κατάρτισης – εξοικείωση με • λήψη απόφασης για τον χρόνο, την συχνότητα & την εκτέλεση του προγράμματος •Διαχείριση των δεδομένων (συλλογή ανάλυση) •Παρακολούθηση των παραπεμπομένων παιδιών στο εξ. Ιατρείο του Νοσοκομείου & έναρξη συντηρητικής θεραπείας όπου ενδείκνυται •Ενημέρωση της κοινότητας για την πάθηση & το πρόγραμμα screening

Οργανώνοντας ένα πρόγραμμα screening κλινικές και πρακτικές εκτιμήσεις

Στο "Τζάνειο" Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά, προσφέρεται κατάρτιση στους επαγγελματίες υγείας που ενδιαφέρονται για τον τρόπο που οργανώνεται & εκτελείται ένα περιφερειακό πρόγραμμα School Screening ενθαρρύνουμε τη κατανόηση της αξίας του screening σε άλλες χώρες & συζητούμε τις ευκαιρίες & τα εμπόδια για την ανάπτυξη των προγραμμάτων αυτών εντός της ΕΕ

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Οργανώνοντας ένα πρόγραμμα screening κλινικές και πρακτικές εκτιμήσεις

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Οργανώνοντας ένα πρόγραμμα screening κλινικές και πρακτικές εκτιμήσεις

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Τρέχουσες απόψεις - συστάσεις του SOSORT & SRS

To screen or not to screen

η αξία του Screening αμφισβητήθηκε λόγω της υποτιθέμενης έλλειψης πειστικών αποδείξεων για την επιτυχία της μη χειρουργική θεραπεία της ΙΣ

Αυτό δεν ισχύει πλέον!

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Τρέχουσες απόψεις - συστάσεις του SOSORT & SRS

To screen or not to screen

Σύσταση SOSORT – SRS

Ναι, πρέπει να κάνουμε screening!

Τμήμα Ορθοπαιδικής & Τραυματολογίας, “Τζάνειο” Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

Πολιτικές για το Screening

Περίληψη A. Τεχνικές Screening B. Πολιτικές Γ. Screening & αιτιολογία της ιδιοπαθούς σκολίωσης Δ. Οργανώνοντας ένα πρόγραμμα screening - κλινικές & πρακτικές εκτιμήσεις E. Σύσταση SOSORT – SRS ΣΤ. Το εκκρεμές τώρα αιωρείται προς το School Sreening

«Τζάνειο» Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά Ακτή Μουτσοπούλου

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Tzaneio

Hospital

1864

Normal spine

Μαζιώτη Χριστίνα Επισκέπτρια Υγείας Γ.Ν.Πειραιά «Τζάνειο»

Scoliotic spine

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ (αρχικά τηλεφωνική, ακολουθεί επιτόπια επίσκεψη) Ιδιαίτερα σημαντική για την επιτυχημένη και γρήγορη εξέταση των μαθητών

Αξία της πρώιμης διάγνωσης της σκολίωσης

Διενέργεια της εξέτασης

Καθαρός

Φωτεινός

Θερμαινόμενος

Άνετος Καθίσματα για μαθητές & εξεταστές



Διαδικασία εξέτασης



Συμπλήρωση πρώτων στοιχείων πρωτοκόλλου (δημογραφικά στοιχεία)



Έντυπο συγκατάθεσης γονέων



Τι πρέπει να φοράνε

Ελαχιστοποιεί τους φόβους και τις ανησυχίες των παιδιών για την εξέταση

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ______________________

Β΄ Δ.Y.Π.Ε ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

"ΤΖΑΝΕΙΟ" ΕΡΕΥΝΑ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

________________

ΝΟΜΟΣ………………….

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ … / … / 20

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ & ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Δ/ΝΤΗΣ Δρ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β. ΓΡΙΒΑΣ

Α. ΑΤΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΩΝΥΜΟ………………………………………………...ΟΝΟΜΑ………………..……………………του………………………………… της …………………..……….. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΟΔΟΣ………….……………….………….. ΑΡΙΘ………………… ΠΟΛΗ……………..…………. ΤΗΛ …………….………………………………. ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ……….………. … ΤΑΞΗ…… ΓΥΜΝΑΣΙΟ……….…………. ΤΑΞΗ …… ΛΥΚΕΙΟ……………..….……. ΤΑΞΗ……

Β.

ΒΑΣΙΚΑ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ……………………… ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ………………………. ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ……………………..

Γ. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΗΣΗΣ ……. ……. 19.. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΠΑΤΕΡΑ………………………………… ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΜΗΤΕΡΑΣ………………………………

ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΤΕΡΑ……………….. ΗΛΙΚΙΑ ΜΗΤΕΡΑΣ………………

ΣΩΜΑΤΟΜΕΤΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΦΥΛΟ Α Κ ΗΒΗ από: μήνας……….. χρόνος…………. ΥΨΟΣ ΟΡΘΙΟ σε cm…………. ΒΑΡΟΣ σε Kg………… βάδιση in-toeing out-toeing ουδέτρη ΧΡΩΜΑ ΜΑΤΙΩΝ σκουρα ανοικτα ΥΨΟΣ ΚΑΘΙΣΤΟ cm…………. ΔΕΞΙΟΧΕΙΡΙΑ…… ΑΡΙΣΤΕΡΟΧΕΙΡΙΑ….. ΧΡΩΜΑ ΜΑΛΙΩΝ σκουρα ανοικτα ΑΝΟΙΓΜΑ ΧΕΡΙΩΝ cm…………. ΚΕΦΑΛΙΚΗ ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ μετωπιαία cm…… προσθιοπίσθια cm…… απόσταση ΑΜΦΙΑΚΡΩΜΙΑΚΗ ……cm ΑΜΦΙΛΑΓΟΝΙΑ ……cm ΑΜΦΙΤΡΟΧΑΝΤΗΡΙΑ ……. cm ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ μετωπιαία cm…… προσθιοπίσθια cm…… μήκος ΒΡΑΧΙΟΝΟΣ δεξιά………cm αριστερά………cm μήκος ΑΝΤΙΒΡΑΧΙΟΥ δεξιά ……cm αριστερά …...…cm μήκος ΧΕΙΡΟΣ δεξιά ……cm αριστερά ……cm μήκος ΜΗΡΟΥ δεξιά ……cm αριστερά …..cm μήκος ΚΝΗΜΗΣ δεξιά ……cm αριστερά ……cm μήκος ΠΟΔΟΣ δεξιά ……cm αριστερά ……cm ΑΜΦΙΣΦΥΡΙΑ ΑΠΟΣΤΑΣΗ (έσω σφυρών) cm………. Μήκος αχιλλείου τένοντα δεξιά κφ βραχύς αριστερά κφ βραχύς

Δ. ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗ

ΥΒΟΣ σκολιόμετρο Δεξιά

αριστερά

Όρθιος

Θωρακ-οσφυϊκός ……˚

Οσφυϊκός……˚

Καθήμενος θωρακικός……˚

Θωρακ-οσφυϊκός ……˚

Οσφυϊκός……˚

Όρθιος

Θωρακ-οσφυϊκός ……˚

Οσφυϊκός……˚

Θωρακ-οσφυϊκός ……˚

Οσφυϊκός……˚

Καθήμενος

θωρακικός……˚

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ______________________

Β΄ Δ.Y.Π.Ε ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

"ΤΖΑΝΕΙΟ" ________________

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ & ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Δ/ΝΤΗΣ Δρ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β. ΓΡΙΒΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΡΘ/ΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 210 4592392

Αγαπητέ γονέα Το Ορθοπαιδικό Τμήμα του Tζάνειου Νοσοκομείου επιθυμώντας να βοηθήσει στην πρόληψη και θεραπεία των Ορθοπεδικών παθήσεων, έχει οργανώσει επιστημονική ομάδα για τον έλεγχο και θεραπεία των παραμορφώσεων της σπονδυλικής στήλης και των κάτω άκρων ( πχ σκολίωση και λοιπές συγγενείς ή αναπτυξιακές παθήσεις). Προς τούτο ζητήθηκε και χορηγήθηκε άδεια από το Υπουργείο Εθν. Παιδείας και Θρησκευμάτων προκειμένου να εξετασθεί ο μαθητικός πληθυσμός της περιοχής μας, για την ανεύρεση των παθολογικών εκείνων περιστατικών που παραμένουν αδιάγνωστα. Η σημασία και η οφέλεια της προσπάθειας αυτής είναι προφανής. Σε περίπτωση που υπάρχει κάποιος λόγος, θα σας ενημερώσουμε για να επανεξετασθεί το παιδί σας στο νοσοκομείο ευρύτερα (ακτινολογική μελέτη κλπ).

Υπογραφή

Ευχαριστούμε για την συνεργασία σας. Ο Συντονιστής Διευθυντής του Ορθοπαιδικών Τμήματος Δρ. Θεόδωρος Β. Γρίβας

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ______________________

Β΄ Δ.Y.Π.Ε ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

"ΤΖΑΝΕΙΟ" ________________

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ & ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ Δ/ΝΤΗΣ Δρ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β. ΓΡΙΒΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΡΘ/ΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 210 4592392 Τηλ. για ραντεβού 1535

Αγαπητέ κύριε/α ………………… Το Ορθοπαιδικό Τμήμα του Τζάνειου Νοσοκομείου πρόσφατα, κατόπιν άδειας από το Υπουργείο Εθν. Παιδείας και Θρησκευμάτων, προέβη σε έλεγχο των μαθητών του σχολείου που φοιτά το παιδί σας, για παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης και των κάτω άκρων, ( πχ σκολίωση και λοιπές συγγενείς ή αναπτυξιακές παθήσεις), επιθυμώντας να βοηθήσει την πρόληψη και θεραπεία των Ορθοπαιδικών παθήσεων. Από την γενόμενη εξέταση διαπιστώθηκε ότι θα ήταν σκόπιμη η λεπτομερέστερη εξέταση του παιδιού σας στο νοσοκομείο. Για τον λόγο αυτό σας παρακαλούμε να κλείσετε ραντεβού για εξέταση, ημέρα Τετάρτη, στο Τακτικό Ιατρείο Σκολίωσης, στο τηλέφωνο 1535.

Ο Συντονιστής Διευθυντής του Ορθοπαιδικού Τμήματος Δρ. Θ. Β. Γρίβας

•

Οργάνωση μεταφοράς και τακτοποίηση εργαλείων

(μετρητή ύψους, ζυγός σωματικού βάρους, σκολιόμετρο, έντυπο υλικό επανεξέτασης) •Οργάνωση

ομάδων μαθητών

(χωριστά αγόρια –κορίτσια) •

Οργάνωση ομάδων εξέτασης

(ομάδα εξεταστών ύψους- βάρους, ομάδα για μέτρηση πιθανής ασυμμετρίας με τη χρήση σκολιόμετρου (Pruijs)

Ο εξεταστής παρατηρεί για σημεία όπως: Επίκυψη τόσο σε όρθια στάση (Adam's test) όσο και σε καθιστή θέση με τη χρήση σκολιόμετρου

     

Μία προφανή καμπύλη Άνισους ώμους Μία προεξέχουσα ωμοπλάτη Μία ανομοιόμορφη μέση Άνισους γοφούς Άνιση απόσταση του κορμού από τα άνω άκρα όταν τα χέρια κρέμονται στο πλάι

Αντιμετώπιση δυσκολιών που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή της εξέτασης 



Συμπλήρωση στοιχείων του πρωτοκόλλου

(βιολογικά , σωματομετρικά στοιχεία)

Εναλλαγή εξεταστών στις ομάδες ώστε να είναι όλοι εκπαιδευμένοι 

 Ασυμμετρία θωρακική, θωρακοοσφυϊκή ή οσφυϊκή ≥ 7° μετρημένη

με το σκολιόμετρο  Μεγάλη λόρδωση

 Κύφωση- υπερβολικά κυρτή πλάτη  Οποιαδήποτε προφανή αναπτυξιακή ανωμαλία

Ενημέρωση των γονέων με γράμμα και τηλεφωνική επαφή 

Σημασία της συνεκτίμησης στο ιατρείο



Διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν για την εξέταση στο ιατρείο



Τονίζεται ότι ο έλεγχος στο σχολείο αναγνωρίζει πιθανό πρόβλημα της ΣΣ, δεν αποτελεί τεκμήριο διάγνωσης

Είναι σημαντικό για τους γονείς και τους μαθητές να καταλάβουν ότι η κατάσταση του μαθητή μπορεί να απαιτεί θεραπεία

 Καταγραφή αποτελεσμάτων εξέτασης  Τεκμηρίωση της επιφανειακής μορφολογίας (επιφανειομετρία)  Συμπλήρωση ερωτηματολογίου για

τον κηδεμόνα ΒRQ, σχετικού με την ποιότητα ζωής (Quality of Life - QoL)  Συζήτηση με τους γονείς και

τα παιδιά, στα οποία συστήνεται θεραπεία με κηδεμόνα, σχετικά με τους φόβους και τις ανησυχίες τους

Για τα παιδιά που πιθανόν χρειάζονται θεραπεία με ειδικό κηδεμόνα, η ενημέρωση του Διευθυντή του σχολείου είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί ίσως χρειαστούν προσαρμογές σε δραστηριότητες, για να διευκολυνθεί η καθορισμένη θεραπεία..



Τήρηση αρχείου καταγραφής των σχολείων και των αντίστοιχων ημερομηνιών ελέγχου



Αρχειοθέτηση συμπληρωμένων πρωτοκόλλων κατά σχολείο σε ειδικά ντοσιέ



Τροφοδότηση των στοιχείων σε ειδικό πρόγραμμα στον υπολογιστή (SPSS)

Τόσο πιο αποτελεσματική είναι η ροή του προγράμματος

όσο καλύτερη είναι η προετοιμασία

ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ

ΚΥΠΑΡΙΣΣΕΝΙΑ ΣΑΜΑΡΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΡΙΑ ΥΓΕΙΑΣ MSC PUPLIC HEALTH

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

 ΣΚΟΠΟΣ

ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΘΟΥΝ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των αιμοδοτών, φύλο, μορφωτικό επίπεδο, γνώσεις , οικογενειακή κατάσταση; Ποιοι παράγοντες κινητοποιούν περισσότερο τους εθελοντές αιμοδότες; Υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά των παραγόντων κινητοποίησης ως προς το φύλο, ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο;

ΕΙΔΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΔΕΙΓΜΑ-ΜΕΘΟΔΟΣ-ΕΡΓΑΛΕΙΑΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ  Περιγραφική

μελέτη ποσοτικής μελέτης

συσχέτισης,.

είδος

 Δήμος

Αιγάλεω ,σε τακτή εθελοντική αιμοδοσία σε πολίτες και εργαζόμενους αιμοδότες του Δήμου σε σύνολο 157 αιμοδοτών και σε συνεργασία με το νοσοκομείο Νίκαιας «ΑΓ.ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ»

 Μέθοδος

δειγματοληψίας ,δειγματοληψία ευκολίας.

μη

πιθανότητας

ΕΙΔΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΔΕΙΓΜΑ-ΜΕΘΟΔΟΣ-ΕΡΓΑΛΕΙΑΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

 Ερωτηματολόγιο

αυτοαναφοράς, το ερωτηματολόγιο αποτελεί μετάφραση του Ιρλανδικού ερωτηματολογίου το οποίο περιλαμβάνει 36 ερωτήσεις και χρησιμοποιήθηκαν και στοιχεία συμπληρωματικά . Το ερωτηματολόγιο έλαβε την τελική μορφή του μετά από πιλοτική έρευνα που έγινε σε 20 εθελοντές αιμοδότες στο Δήμο Αιγάλεω.  Τα ποσοστά υπολογίστηκαν με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS (version 15,0) και την παραγοντική ανάλυση

ΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ:ΜΕΘΟΔΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ ΚΡΥΜΜΕΝΕΣ ΔΟΜΕΣ ΣΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΜΟΔΟΤΕΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ 1: ΑΞΙΑ, δηλαδή αλτρουιστικοί λόγοι εθελοντισμού

ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ 2: ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ, δηλαδή θετικές εμπειρίες από την εθελοντική αιμοδοσία ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ 3: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ,δηλαδή ολοι οι εξωγενείς παράγοντες που παρακινούν στην εθελοντική αιμοδοσία

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΡΑΦΗΜΑ 1.ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ

Ανδρες 43,3% Γυναίκες 56,7% ανδρες

γυναίκες 0% 0%

43,3% 56,7%

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ :ΓΡΑΦΗΜΑ 2. ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:ΓΡΑΦΗΜΑ 3.ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:ΓΡΑΦΗΜΑ 8. ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΗΓΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑΣ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:ΓΡΑΦΗΜΑ14.ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΑΙΜΑ Ο κύριος λόγος που έ δωσα πρώτη φορά αίμα

70 60 50

κοινωνική υποχρέωση

κοινωνική πιεση κοινωνική επιβραβευση

προνόμια εθελοντικής κάρτας 20

κοινωνική προσφορα προσωπικοί λόγοι

10 0 Κατηγορία 1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:ΓΡΑΦΗΜΑ 5.ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΑΙΜΟΔΟΤΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΔΙΝΟΥΝ ΑΙΜΑ

ΣΥΖΗΤΗΣΗ  Υψηλό

ποσοστό γυναικών που δίνουν αίμα (56,7%) έναντι των αντρών(43,3%).  Βραζιλία 37% γυναίκες (Concalez et al, 2003)  Ελλάδα ,γυναίκες και νέοι δίνουν λιγότερο αίμα(Marandinou et al, 2007).  Ευρωβαρόμετρο (2010),ποσοστό ανδρών που δίνουν αίμα είναι μεγαλύτερο.  Ιταλία ,μεγαλύτερο ποσοστό ανδρών (70%), δίνουν συχνότερα αίμα έναντι των γυναικών (Bani et al, 2010).

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Η

υψηλότερη συχνότητα σε ηλικίες παρατηρήθηκε στις ηλικίες 49-62 ετών.  Βραζιλία,

η υψηλότερη συχνότητα παρατηρήθηκε σε ηλικίες κάτω των 30 ετών,(Concalez et al, 2003).

 Ευρωβαρόμετρο

(2010), οι ηλικίες που δίνουν συχνότερα αίμα είναι μεταξύ 40-54 ετών.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ



Οι απόφοιτοι Λυκείου είναι οι πιο τακτικοί εθελοντές αιμοδότες , σε ποσοστό 40%. Σε έρευνα σε Αφροαμερικανούς ,έδειξε ότι ο συγκεκριμένος τύπος γνώσης επηρεάζει θετικά την δωρεά αίματος, (Kimberly, 2008).

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Η

οικογενειακή κατάσταση είναι σημαντικός παράγοντας αφού οι έγγαμοι οι πιο τακτικοί αιμοδότες .  Οι εθελοντές αιμοδότες που έχουν κάρτα εθελοντή είναι πιο τακτικοί αιμοδότες σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν κάρτα αιμοδότη.  Το μεγαλύτερο ποσοστό 45,9% πιστεύουν ότι γνωρίζουν αρκετά για την αιμοδοσία.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

 Κυριότερη

πηγή ενημέρωσης είναι το φυλλάδιο σε ποσοστό 33% και μόνο ένα ποσοστό 4,5% από άλλο αιμοδότη.

 Σε

έρευνα στη Νορβηγία, η κυριότερη πηγή ενημέρωσης είναι από διαπροσωπικές επαφές, από συναδέλφους ,γείτονες, συγγενείς και σε μικρότερο βαθμό από φυλλάδια, αφίσες (Misje et al, 2005).

ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ο

κύριος λόγος που δίνουν πρώτη φορά αίμα, είναι η κοινωνική προσφορά σε ποσοστό 64%.  Σε πανελλαδική έρευνα ο κύριος λόγος που έδωσαν αίμα πρώτη φορά είναι η κοινωνική προσφορά σε ποσοστό 64,8% (Π.Ο.Σ.Ε.Α 2008).  Σε άλλη έρευνα στην Ελλάδα , ο κύριος λόγος που έδωσαν αίμα ήταν για μελλοντική διαθεσιμότητα του αίματος για ίδιο, συγγενή ή φίλο (Marantidou et al, 2007).

ΣΥΖΗΤΗΣΗ  Στην

Ιρλανδία το μεγαλύτερο κίνητρο είναι οι ανάγκες των ασθενών(Harrington et al, 2007).  Στην Νορβηγία το μεγαλύτερο κίνητρο είναι η κοινωνική προσφορά (αλτρουισμός),(Misle et al, 2005).  Στην Ιταλία το μεγαλύτερο κίνητρο είναι ο αλτρουισμός (Bani et al, 2010).  Σε έρευνα στη Λιθουανία το μεγαλύτερο κίνητρο είναι ο αλτρουισμός (Buciuniene et al, 2006).  To ίδιο ισχύει σε έρευνα στη Λίμα-Περού (Linares, 2007), στην Βραζιλία (Concarez et al,2003), και σε έρευνα στις ΗΠΑ (Steele et al, 2008).

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 Ημερίδα

αφιερωμένη στους εθελοντές αιμοδότες με: βράβευση των εθελοντών αιμοδοτών, φορέων ή Συλλόγων εθελοντών, βράβευση Αιμοπεταλιοδοτών, καλύτερη ενημέρωση.  Ημερολόγιο αιμοδοσίας. Ευχετήρια κάρτα στην ονομαστική του εορτή, γραπτή ή τηλεφωνική ειδοποίηση για την ημερομηνία επόμενης αιμοληψίας του.  Κυτίο παραπόνων η ερωτηματολόγιο ικανοποίησης των εθελοντών αιμοδοτών.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων (σεμιναρίων) στα σχολεία.  Στους τακτικούς εθελοντές αιμοδότες κάθε 3 αιμοληψίες να γίνεται και μέτρηση Fe, φεριτίνης προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάσταση του αιμοδότη. 

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ  Δια βίου εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση του προσωπικού για την ασφάλεια τόσο του αιμοδότη όσο και του δέκτη αίματος (Περιοδικό «Εθελοντής Αιμοδότης») αλλά και την εκπαίδευση του προσωπικού διαφόρων φορέων που λειτουργούν τράπεζες αίματος για την προσέλκυση και κινητοποίηση των εθελοντών αιμοδοτών.  Σύστημα μηχανοργάνωσης για την καταγραφή στοιχείων αιμοδοτών. Διασφάλιση του απορρήτου των προσωπικών δεδομένων των αιμοδοτών μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ  Δημιουργία

αρχείου για αιμοδότες με σπάνιες ομάδες αίματος, αιμοπεταλιοδότες, ώστε να καλεστεί από την αιμοδοσία σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης.  Ανανέωση έντυπου υλικού, μάρκετινγκ, αφίσες με λιτό κατανοητό τρόπο για την μετάδοση του μηνύματος εθελοντικής αιμοδοσίας.  Προβολή ειδικής ενημερωτικής ταινίας η τηλεοπτικού σποτ, για την αιμοδοσία και την επεξεργασία αίματος.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 Επιβράβευση

εθελοντικής αιμοδοσίας και στους διοργανωτές των ομάδων και Συλλόγων εθελοντών αιμοδοτών την Παγκόσμια ημέρα Εορτής του Εθελοντή Αιμοδότη,14 Ιουνίου.  Συστηματική διαπροσωπική επικοινωνία με τους αιμοδότες.  Μεταστροφή των αιμοδοτών του συγγενικού και φιλικού περιβάλλοντος ασθενών σε εθελοντές τακτικούς αιμοδότες.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ



Η προαγωγή της υγείας να είναι αναπόσπαστο μέρος των προγραμμάτων της Π.Ο.Υ., οι νέοι να έχουν ζωτικό ρόλο σ’ αυτά τα προγράμματα για την εξασφάλιση ασφαλούς και επαρκούς αίματος καθώς και στην προβολή και προώθηση της αιμοδοσίας.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ

Προαγωγή Ψυχικής Υγείας: Το έργο του Επισκέπτη Υγείας σε Κέντρο Ημέρας για το Παιδί Δρ. Πελαγία Σουλτάτου MSc Δημόσια Υγεία & Προαγωγή Υγείας, Brunel University PhD Επιστήμες της Αγωγής & Προαγωγή Υγείας, King’s College London, Παν/μιο Λονδίνου

Επισκέπτρια Υγείας, Παίδων «Π.&Α. Κυριακού» & Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρικής Σχολής Αθηνών

Περίληψη Εισήγησης

 Σύντομη περιγραφή των Κέντρων Ημέρας για

ως φορέων του Υπουργείου Υγείας στα πλαίσια της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης  Εκτενέστερη αναφορά στο Κέντρο Ημέρας για το Παιδί «Το λιθαράκι» ως εργασιακό τομέα της ομιλήτριας  Περιγραφή της κατασκευής του ρόλου της Επισκέπτριας Υγείας στο Κ.Η.

Κέντρα Ημέρας

 Κέντρα Ημέρας ως μονάδες κοινοτικής υγείας οι

οποίες δημιουργήθηκαν στα πλαίσια της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.  Σκοπός του Κ.Η. είναι να προσφέρει στους αποδέκτες των υπηρεσιών του, μια διαδρομή κατάκτησης της δεξιότητας, της αυτονομίας και της ταυτότητάς τους, διαμέσου μιας αποκαταστασιακής διαδικασίας που να κατοχυρώνει τη διαπραγματευτική – διεκδικητική ικανότητά τους, ώστε να εξασκούν τα δικαιώματά τους ως πολίτες σε ατομικό εργασιακό και κοινωνικό επίπεδο.

Τι είναι ο Αυτισμός κατά ICD-10

 Διαταραχή στην επικοινωνία,  διαταραχή στην ανάπτυξη κοινωνικών

δεξιοτήτων,  στερεοτυπικές συμπεριφορές  και αντίσταση στην αλλαγή.

Μία ψυχοδυναμική ματιά στον Αυτισμό

«Ο αυτισμός περιγράφεται ως μία απόσυρση από την εξωτερική πραγματικότητα και από τη σχέση με τον Άλλον. Χαρακτηρίζεται από μερική ή πλήρη απουσία βλεμματικής επαφής και διαταραχή πρόσβασης στον λόγο και την ομιλία ως κώδικα επικοινωνίας.»

(Μαργαρίτα Νικολαϊδου, Ψυχολόγος-Ψυχαναλύτρια, Επιστημονική Υπεύθυνη του Κ.Η. για το παιδί, «Το Λιθαράκι»)

ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ για το ΠΑΙΔΙ «Το λιθαράκι»  Δημιουργήθηκε στα πλαίσια της Ψυχιατρικής

Μεταρρύθμισης, σύμφωνα με τον Νόμο της αποασυλοποίησης 815/84, ως εξωνοσοκομειακή δομή του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής που λειτουργεί στην κοινότητα για την εξυπηρέτηση παιδιών και οικογενειών που είναι χρήστες ψυχικής υγείας.  Τον Οκτώβριο του 2011, κατόπιν υπουργικής απόφασης, εντάχθηκε διοικητικά στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Π. & Α. Κυριακού».

Σκοπός του ΚΕΝΤΡΟΥ ΗΜΕΡΑΣ για το ΠΑΙΔΙ «Το λιθαράκι» Η εξειδικευμένη θεραπευτική ψυχοπαιδαγωγική και ψυχοθεραπευτική παρέμβαση για τα παιδιά και τις οικογένειές τους. Η ουσιαστική στήριξη και συνοδεία τους, ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ψυχικά καθώς και κοινωνικά για την ψυχοσυναισθηματική τους εξέλιξη, αυτονόμηση και κοινωνική ένταξη.

Περιγραφή του ΚΕΝΤΡΟΥ ΗΜΕΡΑΣ για το ΠΑΙΔΙ «Το λιθαράκι»

 Δέχεται παιδιά ηλικίας 2 έως 8 ετών  Σοβαρές δυσκολίες στην επικοινωνία, το λόγο, και στο  

 

«σχετίζεσθαι», με διάγνωση, είτε ΔΑΦ, είτε ψυχική αποδιοργάνωση. Και με δυσκολίες ένταξης πλήρως ή μερικώς στο προσχολικό ή σχολικό πλαίσιο ( παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, πρώτη τάξη δημοτικού). Τελεί κυρίως έργο θεραπευτικής και ψυχοπαιδαγωγικής παρέμβασης, όπως και κλινικής αξιολόγησης, η οποία ανανεώνεται ανά εξάμηνο, κατά την είσοδο του κάθε παιδιού. Η παραμονή του κάθε παιδιού ποικίλλει από 8 μήνες έως 4 χρόνια. Έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί θεραπευτικά έως 30 παιδιά και τις οικογένειές τους.

Στελέχωση του Κ.Η. για το παιδί  4 Ψυχολόγοι, «Το Λιθαράκι» 1 Επισκέπτρια Υγείας*, 2

Εργοθεραπευτές, 1 Λογοπεδικός, 1Ειδική Παιδαγωγός, 1 Κοινωνική Λειτουργός, 2 Β. Νοσηλευτή, 1 Βρεφονηπιοκόμος, 1 Γυμναστής, 1 Παιδοψυχίατρος (μία φορά το μήνα) 1 Γραμματέας, 1 Οδηγός

*Η Επισκέπτρια Υγείας εντάχθηκε στο δυναμικό του Κ.Η. τον Νοέμβριο του 2013.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ (ISO)  Το Κέντρο Ημέρας πιστοποιήθηκε το 2006

για την ποιότητα παροχής των υπηρεσιών του προς τα παιδιά και τους γονείς τους κατά ISO 9001:2008.  Ήταν η πρώτη δομή ψυχικής υγείας του

Δημοσίου που απέκτησε Σύστημα Ποιότητας.

Το έργο του Επισκέπτη Υγείας στο Κ.Η.για το παιδί «Το λιθαράκι» Προσαρμογή του έργου στο υπόβαθρο του Ε.Υ. (πτυχίο, μεταπτυχιακό, διδακτορικό) με σκοπό την πλήρη αξιοποίηση των δεξιοτήτων του εργαζομένου. Ακολουθούν τρεις επιμέρους αλλά αλληλοσυμπληρούμενες κατευθύνσεις.

Ως Επισκέπτρια Υγείας…

 Λήψη αιτήματος αρχικής παραπομπής (intake)  Συμμετοχή στην ολιγομελή ομάδα υποδοχής των αιτημάτων  Συνεργασία με τη διεπιστημονική ομάδα σε θέματα που     



ανακύπτουν Συμμετοχή σε εποπτείες από Κλινικό Ψυχολόγο Επισκέψεις κατ΄ οίκον και γραπτή αναλυτική καταγραφή των ευρημάτων με συνεπακόλουθη ενημέρωση του φακέλου Διασύνδεση με την κοινότητα (οικογένεια, σχολείο, φορείς) Αγωγή Υγείας σε ατομικό, οικογενειακό και κοινοτικό επίπεδο Παραπομπή για ιατρική εξέταση, εάν παρίσταται ανάγκη, και προετοιμασία συνοδευτικών εγγράφων (ενημερωτικό σημείωμα και διαβιβαστικό σημείωμα) Συνεργασία με τον Παιδοψυχίατρο προκειμένου για την ευχερέστερη δρομολόγηση των περιστατικών.

Ως κάτοχος MSc in Health Promotion and Public Health

Διερεύνηση αναγκών (Health Needs Assessment) 

Α) Μελέτη φακέλου (intake, ιατρικό και κοινωνικό ιστορικό, γνωματεύσεις, πρακτικά εποπτείας και αναφορές των ειδικών του Κ.Η.).



Β) Κατάρτιση και χρήση ημιδομημένου ερωτηματολογίου για την ανίχνευση των αναγκών υγείας του παιδιού. [Ενότητες: Διατροφή, άσκηση, ωράρια ύπνου, αυτοεξυπηρέτηση, ελεύθερος χρόνος, κοινωνικά δίκτυα, οπτική και ακουστική οξύτητα, έλεγχος εμβολιαστικού σχήματος, στοματική υγεία]

Ως κάτοχος MSc in Health Promotion and Public Health

Διερεύνηση αναγκών (cont.) 



 

Γ) Διασταύρωση δεδομένων συνέντευξης με τα δεδομένα που προκύπτουν από την επίσκεψη στο σπίτι + έλεγχο συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας Δ) Συλλογή και καταγραφή δεδομένων ως προς τον τρόπο ζωής της οικογένειας με σκοπό τη σκιαγράφηση του προφίλ της οικογένειας ως προς την συγκεκριμένη έννοια. Ε) Συνολικό έλεγχο υγείας του παιδιού (π.χ. οπτική οξύτητα, σκολίωση, αλλεργίες, στοματική υγιεινή, ωράρια ύπνου κ.λ.π.) ΣΤ) Ανίχνευση του «σχετίζεσθαι» μέσα στην οικογένεια

Ως κάτοχος MSc in Health Promotion and Public Health

Παρέμβαση  Α) Συμβουλευτική γονέων ως προς τις

ιδιαιτερότητες που εμφανίζει το κάθε παιδί.  Β) Συμβουλευτική γονέων ως προς την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής της οικογένειας συνολικά.  Γ) Συμβουλευτική γονέων ως προς τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου και την προαγωγή της ποιότητας ζωής του παιδιού και της οικογένειας.

Ως κάτοχος MSc in Health Promotion and Public Health

Παρέμβαση (cont.)  Δ) Σχεδιασμό και οργάνωση παρεμβάσεων

προαγωγής ψυχικής υγείας στο σχολικό πλαίσιο, στην κοινότητα και στα ΜΜΕ (π.χ. ομιλίες, φεστιβάλ, ημερίδες κλπ).  Ε) Παραπομπή σε δομές ψυχικής υγείας  ΣΤ) Προώθηση των διατομεακών και διεπιστημονικών συνεργασιών σε πολλαπλά επίπεδα, ανάλογα τις ανάγκες που έχουν προκύψει (π.χ. σχολείο, φορείς, Κ.Η., νοσοκομείο, οικογένεια).  Ζ) Ανίχνευση της δυνατότητας χορηγιών.

Ως Διδάκτωρ Επιστημών της Αγωγής και Προαγωγής Υγείας  Δυνατότητα να συμμετοχής ή και ανάπτυξης

πλήρους ερευνητικής δραστηριότητας (σχεδιασμός έρευνας, συλλογή δεδομένων, ανάλυση, εξαγωγή συμπερασμάτων, συγγραφή δημοσίευσης) σε ζητήματα που άπτονται της προαγωγής υγείας και αξιολόγηση των παρεμβάσεων που πραγματοποιούνται.

Συμπερασματικά…

 Ο Επισκέπτης Υγείας είναι επαρκώς

εφοδιασμένος θεωρητικά με ένα από τα πιο ευέλικτα και αποδοτικά εργαλεία στον χώρο της Κοινοτικής Υγείας, την Αγωγή και Προαγωγή Υγείας.  Επομένως μπορεί να προσαρμόσει το έργο του σε ποικίλους τομείς, να επινοήσει το ρόλο του ακόμα και σε δομές που δεν έχουν παράδοση σε θέσεις Ε.Υ.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή και τον χρόνο σας!

Π. Σουλτάτου

Αναστασία Ορφανού Επισκέπτρια Υγείας, MSc Πρότυπα και Συμπεριφορές Υγείας Προαγωγή Υγείας Π.Ε.Δ.Υ. Λεωφ. Αλεξάνδρας

Τοπικές Μονάδες Υγείας Π.Ε.Δ.Υ. (πρώην Ι.Κ.Α.)  Επισκέπτες Υγείας  Παιδιατρικό ιατρείο  Μαιευτικό ιατρείο  Παιδοδοντικό ιατρείο

1. Μητρότητα 2. Βρέφος

Α. Εσωτερική υπηρεσία

3. Παιδί

Β. Εξωτερική υπηρεσία

4. Έφηβος



Παρακολούθηση των  Βρεφών,  Παιδιών προσχολικής ηλικίας,  Σχολικής ηλικίας, κι  Εφηβικής ηλικίας Παρακολούθηση εγκύου - παροχή συμβουλευτικής σε αυτήν και στη νέα μητέρα

 

Όλοι οι εμβολιασμοί (0 - 18 ετών) Διενέργεια δερμοαντίδρασης mantoux σε παιδιά:  



Εγγραφή στους παιδικούς σταθμούς Εγγραφή στις παιδικές κατασκηνώσεις

Σωματομετρήσεις (βάρος, ύψος, περίμετρος κεφαλής, Δ.Μ.Σ.)



Καταγραφή νέων περιστατικών στο Μητρώο και σε Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων Στατιστικές εσωτερικής - εξωτερικής υπηρεσίας 1. 2. 3. 4.

Μηνιαίες Τριμηνιαίες Εξαμηνιαίες Ετήσιες



Εκπαίδευση σπουδαστών του τμήματος Επισκεπτών Υγείας (Τμήμα Δημόσιας Υγείας και Κοινοτικής Υγείας - Κατεύθυνση Κοινοτικής Υγείας - Τ.Ε.Ι. Αθήνας) 6μηνη πρακτική άσκηση

Πρόγραμμα Πρόληψης Δυσλιπιδαιμιών σε παιδιά κι εφήβους (3-18 ετών)



  

 

Παιδιά - έφηβοι (3 - 18 ετών) Λήψη ιστορικού Σωματομέτρηση - Δ.Μ.Σ. - Αρτηριακή πίεση Παραπομπή για εργαστηριακές εξετάσεις:  Γενική αίματος  Χοληστερίνη - HDL - LDL  Τριγλυκερίδια Ενημέρωση Επανέλεγχος



Κατ’ οίκον επισκέψεις  στην έγκυο,  στο βρέφος,  στο παιδί προσχολικής ηλικίας,  στα παιδιά κι εφήβους που συμμετείχαν στο πρόγραμμα πρόληψης των δυσλιπιδαιμιών Πρόγραμμα Προληπτικής Οδοντιατρικής

Ατομική Υγιεινή και Έλεγχος Βάρους Υγιεινή Διατροφή Αποφυγή καπνίσματος - αλκοόλ - φαρμάκων

Κοινωνική ζωή Ψυχολογική προετοιμασία για τον τοκετό

Μητρικός θηλασμός Ενθάρρυνση για την προετοιμασία των μελλοντικών αλλαγών στην οικογένεια Διευκόλυνση στην υιοθέτηση του γονεϊκού ρόλου κι από τους δύο γονείς

Ιδιαίτερη προσοχή:  Ηλικία  Επάγγελμα - Μορφωτικό επίπεδο  Οικογενειακή κατάσταση (αδέλφια)  Παιδική ζήλεια

Μητρικός θηλασμός Μεικτή -Τεχνητή Διατροφή Περιποίηση βρέφους Χώρος νεογνού Προγραμματισμός εμβολιασμών

Ατομική & Στοματική υγιεινή - Διατροφή Εμβολιασμοί

Παιδικά ατυχήματα - Παιχνίδι Σχέσεις αδελφών Κοινωνικοποίηση

Οδοντίατρος - Επισκέπτης Υγείας Α’ τάξη Δημοτικών σχολείων περιοχής ευθύνης

Έγκριση Διευθυντή Ενημέρωση γονέων Εξέταση - Ατομικό Ενημερωτικό Δελτίο

Ενημέρωση για τη Στοματική Υγιεινή - Διατροφή

Ενημέρωση για επανέλεγχο

1. Διενέργεια δερμοαντίδρασης (mantoux) κι εμβολιασμού κατά φυματίωσης (B.C.G.) στα σχολεία 2. Έλεγχος οπτικής οξύτητας 3. Προγράμματα αγωγής υγείας στο σχολείο: i. Διατροφή - Παιδική παχυσαρκία ii. Σεξουαλική αγωγή iii. Πρόληψη χρήσης Εξαρτησιογόνων ουσιών (καπνός - ναρκωτικά - αλκοόλ) i. Εθισμός στο Διαδίκτυο

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΩΝ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΑ ΕΤΗ 2012-2013 ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΕΛΕΝΗ Επισκέπτρια Υγείας Μsc Προαγωγή και Αγωγή Υγείας ΤΜΥ Λ. Αλεξάνδρας

ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ • Υλικό • Χρόνος

παιδιά και έφηβοι 3-18 ετών Δεκέμβριος 2012 - Μάρτιος 2013

• Προσέλκυση ενδιαφερομένων

• Ομάδα επαγγελματιών

• Διαδικασία

προφορικά γραπτά

Επισκέπτριες Υγείας Παιδίατρος

λήψη ιστορικού εργαστηριακές εξετάσεις, οδηγίες

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ 161 παιδιά και έφηβοι

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ I

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΙ

ΓΕΥΜΑΤΑ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΓΕΥΜΑΤΩΝ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΡΟΦΩΝ Ι

κάθε μέρα 92,5% 3-5 φορές 7,5%

1 φορά 63,3% σπάνια 14,2%

2-3 φορές 47,2% 1 φορά 43,5%

1 φορά 54,6% σπάνια 19,2% καθόλου 14,2%

1 φορά 45,3% 2 φορές 37,2% 3 φορές 13,6%

1-2 φορές 46,5% 3 φορές 28,5% σπάνια 18,6%

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΡΟΦΩΝ ΙΙ 1 φορά 46,5% 2 φορές 29% σπάνια 13,6% 4 φορές 37,2% 3 φορές 34% 1-2 φορές 26,7% κάθε μέρα 31% σπάνια 20% 2-3 φορές 25,5% 1 φορά 23,5%

κάθε μέρα 32,2% 2-3 φορές 30,4% σπάνια 24,2% 1 φορά 13,6% καθόλου 93% κάθε μέρα 5,5%

καθόλου 73,2% 1-3 φορές 25%

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΡΟΦΩΝ ΙΙΙ κάθε μέρα 42% 1-2 φορές 12% σπάνια 11% κάθε μέρα 59% 3-4 φορές 19,8% 1-2 φορές 13%

σπάνια 67,7% 1-3 φορές 32,2%

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

• 81,25% φυσιολογικό ΒΜΙ • 18,75% μη φυσιολογικό ΒΜΙ

• παραπομπή για περαιτέρω έλεγχο 11,8%

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Διατροφή και …. Γνώσεις γονέων Οικονομική κρίση Συμμετοχή παιδιών

http://www.youtube.com/watch?v=EUm-vAOmV1o

Ευχαριστώ πολύ

1Ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επισκεπτών Υγείας 9-10 Οκτώβρη 2014 ΑΘΗΝΑ

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

381

Η ΠΡΩΙΜΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΧΥΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΣΤΗΝ Π.Φ.Υ. «ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ» ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ CHAT ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ:ΑΣΤΕΡΙΑΔΟΥ ΦΛΩΡΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ <<Ν. Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ-Ψ.Ν.Θ.>> ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ:ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΚΟΓΙΟΥ ΣΟΦΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΙΑΤΡΟΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΡΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΘΕΡΜΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ:ΕΛΕΝΗ ΚΑΤΣΙΚΑ, ΗΛΙΑΝΑ ΠΡΙΝΟΥ

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

383

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

384

Λεπτομερής έλεγχος της εξέλιξης του παιδιού από την νεογνική ηλικία ως την εφηβεία από σωματικής πνευματικής και ψυχικής άποψης είναι εξαιρετικής σημασίας αφού συνδέεται με τις κληρονομικές καταβολές και το περιβάλλον από την σύλληψη του.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

385

Η ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού είναι μία δυναμική πολυπαραγοντική διαδικασία και χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή εμφάνιση συγκεκριμένων δεξιοτήτων. Κάθε δεξιότητα εμφανίζεται σε ορισμένη ηλικία, που ονομάζεται «κρίσιμη ηλικία» για τη συγκεκριμένη δεξιότητα.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

386

1ος μήνας: προσηλώνει το βλέμμα του. 2ος μήνας: χαμογελά όταν είναι ευχαριστημένο, γνωρίζει τα πρόσωπα που το περιποιούνται, σηκώνει το κεφάλι σε πρηνή θέση. 3ος μήνας: γελάει με φωνή, ζητά τη συντροφιά, σηκώνει το στήθος του στη πρηνή θέση. 4ος μήνας: πιάνει αντικείμενα και τα φέρνει στο στόμα, απλώνει τα χέρια του να το σηκώσουμε 5ος μήνας: οι κινήσεις των άνω άκρων είναι σκόπιμες κατευθυνόμενες. 6ος μήνας: αρχίζει να κάθεται με υποστήριξη, μεταφέρει αντικείμενο από το ένα χέρι το άλλο.

10ος μήνας: μπορεί και ρίχνει μια μπάλα, αγαπά τα εντυπωσιακά χρώματα. 11ος μήνας: αρκουδίζει πολύ καλά και στέκεται για λίγο χωρίς υποστήριξη. 1ο έτος: αρχίζει και περπατά, λέει τις πρώτες λέξεις 1 ½ ετών: ανεβαίνει σκάλες βοηθούμενο, ασχολείται με τα παιχνίδια, λέει αρκετές λέξεις.

2ο έτος: ανεβαίνει σκαλοπάτια, ακούει ιστορίες, κάνει μικρές φράσεις, ρωτάει «τι», «γιατί». 7ος μήνας: μετακινείται από την πρηνή θέση στην 3ο έτος: αλλάζει πόδι όταν ανεβαίνει τις ύπτια και αντίστροφα. σκάλες, σχηματίζει προτάσεις, 8ος μήνας: αποκτά μεγάλη χρησιμοποιεί κουτάλι και πιρούνι. εξάρτηση από τη μητέρα 4ο έτος: τρέχει με ευχέρεια, ζωγραφίζει, του, είναι κοινωνικό, φοβάται μιλάει με σωστές φράσεις, ξέρει τα άγνωστα πρόσωπα. χρώματα. 9ος μήνας: αρχίζει να αρκουδίζει, 5ο έτος: πηδάει σχοινάκι, χρησιμοποιεί μαθαίνει να μιμείται. μαχαίρι & πιρούνι, εξηγεί πολλές λέξεις, Στάδια ανάπτυξης του παιδιού υπακούει στους κανόνες.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

388

Στάδια ανάπτυξης της προσωπικότητας-κύκλου ζωής • Η μυοσκελετική ωρίμανση επιτρέπει μεγάλη κινητικότητα για διερεύνηση του περιβάλλοντος.

• Προοδευτικά σχηματίζεται η αίσθηση του εγώ που ολοκληρώνεται στα τρία χρόνια • Τα πρώτα στοιχεία είναι κιναισθητικά, αφής, πίεσης, θερμικά και συνθέτουν την αίσθηση του σωματικού εγώ. • Η ανάπτυξη και η σύνθεση του εγώ αναπτύσσεται στις ψυχικές αναπαραστάσεις των αισθήσεων του καλού και κακού, με την έννοια της ικανοποίησης – ευχαρίστησης και της δυσαρέσκειας – απογοήτευσης.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

389



Οι διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές αφορούν σε δυσκολίες και επηρεάζουν: την κοινωνική επαφή την λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία την συμπεριφορά

Το DSM-VI περιλαμβάνει • Την αυτιστική διαταραχή • Το Σύνδρομο RETT • Το Σύνδρομο ASPERGER • Την Παιδική αποδιοργανωτική διαταραχή • Την Διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (Μ.Π.Α.)

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

390

Επιδημιολογικές μελέτες σε Αμερική και Βόρεια Ευρώπη εκτιμούν Συχνότητα: 1 στα 150 παιδιά, 8/10.000 4-5 αγόρια / 1 κορίτσι Η ακριβής αιτιολογία παραμένει άγνωστη Εγκεφαλική δυσλειτουργία Γενετικοί -Βιολογικοί- βιοχημικοί παράγοντες

Πρώιμα εμφανίζεται η καθυστέρηση στην γλωσσική εξέλιξη (πριν τα 3 χρόνια). 25% των παιδιών ο λόγος αναπτύσσεται μερικώς και μετά χάνεται. Πρώιμα εμφανίζονται τα περιορισμένα ενδιαφέροντα και οι στερεότυπες συμπεριφορές.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

391

 Ο όρος Βρεφικός αυτισμός αναφέρεται στα βρέφη που δεν αποζητούν αγκαλιά.  Είναι συνηθισμένη η ελλιπής βλεμματική επαφή.  Βρέφη που δεν εμφανίζουν το κοινωνικό χαμόγελο. Στη σχολική ηλικία  Δυσκολεύονται να δημιουργούν φιλίες και να συμμετέχουν σε παιχνίδια.  Δεν κατανοούν τις προθέσεις των άλλων, δεν αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των άλλων.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

392

Στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή επιθυμούν φιλικές και σεξουαλικές σχέσεις αλλά οι δυσκολίες στην κατανόηση και ανταπόκριση στα συναισθήματα και την διάθεση των άλλων εμποδίζει την ανάπτυξη σχέσεων.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

393

 Το 75% των παιδιών υπολείπεται σε νοητική λειτουργία ενώ 30% των παιδιών παρουσιάζουν ελαφρά νοητική υστέρηση.  50% δεν εμφανίζουν ποτέ επικοινωνιακό λόγο

 Μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζονται σε ποσοστό 75% των παιδιών.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

394

 Υπάρχουν δυσκολίες και στο γραπτό λόγο.  Το παιδί με αυτισμό δεν χρησιμοποιεί την φαντασία του για να οργανώσει παιχνίδι του.  Δεν μιμείται, στριφογυρίζει, βάζει σε σειρά και χτυπά τα παιχνίδια του.

 Ξαφνικές αλλαγές διάθεσης χωρίς εμφανή λόγο. (Υπερκινητικότητα, επιθετικότητα, αυτοτραυματικές συμπεριφορές).  Παρατηρούνται όμως μουσικές δεξιότητες αλλά και δυνατότητες στη μνήμη αποστήθισης.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

395

 Η συννοσηρότητα με άλλες διαταραχές έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο στη θεραπευτική προσέγγιση όσο και στην πρόγνωση των παιδιών  Επιληπτικές κρίσεις 30%

 Βαρηκοΐα 30-40%  Ψυχιατρικές διαταραχές:  κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή, διαταραχή συναισθήματος

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

396

Ως έγκαιρη Ανιχνευτική Αναπτυξιακή διαδικασία προτείνεται το CHAT είναι ένα απλό ερωτηματολόγιο που συμπληρώνεται από τους ειδικούς της Π.Φ.Υ. σε συνεργασία με τους γονείς.

Το CHAT βοηθά στην αναγνώριση στην εκτίμηση και επομένως στην έγκαιρη αντιμετώπιση των διαταραχών αυτών.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

397

Τα φυσιολογικά αποτελέσματά του δεν αποκλείουν μελλοντική εμφάνιση κοινωνικών-επικοινωνιακών προβλημάτων, ενώ η εντόπιση χαρακτηριστικών συμπεριφορών έχει ιδιαίτερη σημασία.  Η εντόπιση παιδιών υψηλού κινδύνου και η έγκαιρη αντιμετώπιση τους είναι πολύ σημαντική.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

398

Το CHAT είναι απλό, γρήγορο, εύκολο. Παιδιά που αποτυγχάνουν στην δοκιμασία την επαναλαμβάνουν σε 1 μήνα και αν αποτύχουν πάλι παραπέμπονται σε υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Παιδιών για επιβεβαίωση της διάγνωσης.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

399

Το Προτεινόμενο τεστ CHAT

• Περιλαμβάνει (9) ερωτήσεις που αφορούν στον γονέα και (5) παρατηρήσεις του εξεταστή. • Ελέγχεται η συνδυασμένη προσοχή (δείξιμο, αλληλεπίδραση με τον γονέα) και το παιχνίδι προσποίησης.  Αποτυχία σε πέντε σημεία κλειδιά → μεγάλος κίνδυνος για αυτισμό  Αποτυχία σε δυο σημεία κλειδιά → μέτριος κίνδυνος για αυτισμό

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

400

THE CHAT (The checklist for autism in Toddler) Ερωτηματολόγιο αυτισμού για νήπια

•

Μετάφραση - Προσαρμογή στην Ελληνική Γλώσσα: Βογινδρούκας Ι., Αστεριάδου Φ., Σπυριδωνίδου Γ., Παπαδοπούλου Μ. Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

•

Για χρήση από γιατρούς (παιδίατρους) ή επισκέπτες υγείας κατά τη διάρκεια του 18μηνου αναπτυξιακού τσεκ-απ

•

Όνομα παιδιού ……………………………………………………….

•

Ημερομηνία εξέτασης

•

Διεύθυνση ……………………………………………………

•

Τηλέφωνο ……………………………………………………

Ημερομηνία γέννησης…………

Ερωτήσεις στο γονέα 1. Αρέσει στο παιδί σας να το κουνάτε ή να το χοροπηδάτε στα γόνατα σας;

ΝΑΙ

ΟΧΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

4. Αρέσει στο παιδί σας να παίζετε «κου – κου – τζα» ή κρυφτό;

ΝΑΙ

ΟΧΙ

5. Προσποιείται ότι φτιάχνει καφέ ή πίνει τσάι όταν έχει κατάλληλα παιχνίδια

ΝΑΙ

ΟΧΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

7. Δείχνει με το δάχτυλο για να εκδηλώσει το ενδιαφέρον του για κάτι;

ΝΑΙ

ΟΧΙ

8. Μπορεί να παίξει κατάλληλα με παιχνίδια (π.χ αυτοκινητάκια ή τουβλάκια)

ΝΑΙ

ΟΧΙ

Δείχνει το παιδί σας ενδιαφέρον για τα άλλα παιδιά;

3. Αρέσει στο παιδί σας να σκαρφαλώνει σε διάφορα αντικείμενα; Όπως πχ σκάλα

(φλιτζάνι, πιάτο , κουτάλι) ή προσποιείται άλλα πράγματα;

Δείχνει με το δάχτυλo, για να ζητήσει κάτι;

χωρίς απλά να τα βάζει στο στόμα , να τα κουνάει άσκοπα ή να τα πετάει;

ΜΕΡΟΣ Β: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΥ ή ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ ΥΓΕΙΑΣ •

1. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, κάνει το παιδί βλεμματική επαφή μαζί σας; ΝΑΙ ΌΧΙ

•

2. Τραβήξτε την προσοχή του παιδιού, δείξτε στην απέναντι μεριά του δωματίου ένα ενδιαφέρον αντικείμενο και πείτε ‘Α’ κοίτα! Να ένα (ονομάστε το παιχνίδι). Παρατηρήστε το πρόσωπο του παιδιού. Κοιτάζει απέναντι να δει αυτό που του δείχνετε; ΝΑΙ ΟΧΙ*

•

3. Τραβήξτε την προσοχή του παιδιού και μετά δώστε του ένα παιχνίδι (πιάτο, φλιτζάνι κουτάλι) και πείτε: φτιάξε ένα τσάι /καφέ. Προσποιείται το παιδί ότι φτιάχνει το τσάι ή ότι το πίνει , κ.τ.λ.; ΝΑΙ ΟΧΙ**

•

4. Πείτε στο παιδί «που είναι το φως»; ή δείξε μου το φως, δείχνει το παιδί με το δάχτυλο του το φως ; ΝΑΙ ΟΧΙ***

•

5. Μπορεί το παιδί να φτιάξει ένα πύργο από τουβλάκια (αν ναι, πόσα τουβλάκια;) ΝΑΙ ΌΧΙ *Για να συμπληρώσετε ΝΑΙ στην ερώτηση 2 βεβαιωθείτε ότι το παιδί δεν κοιτάζει απλά το χέρι σας, αλλά πραγματικά κοιτάζει προς το αντικείμενο που του δείξατε. **Στην ερώτηση 3 μπορείτε να απαντήσετε ΝΑΙ ακόμα και αν χρησιμοποιήσετε άλλο σετ παιχνιδιού για να επιβεβαιώσετε τη δυνατότητα προσποίησης του παιδιού. ***Στην ερώτηση 4 εάν το παιδί δεν καταλαβαίνει τη λέξη φως μπορείτε να πείτε «που είναι το αρκουδάκι;» ή κάποιο άλλο αντικείμενο που δεν φτάνει το παιδί. Για να απαντήσετε ΝΑΙ σε αυτήν την ερώτηση το παιδί πρέπει να κοιτάξει το πρόσωπο σας την ώρα που δείχνει το αντικείμενο.

Όχι εμβόλιο Όχι εξέταση

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

404

Η πρώιμη παρέμβαση έχει τέσσερις θεμελιώδεις στόχους • Να υποστηρίξει τις οικογένειες στην εξέλιξη του δυναμικού του παιδιού τους. • Να προωθήσει την ανάπτυξη του παιδιού στους κύριους αναπτυξιακούς τομείς (γνωστικό, κοινωνικό, κινητικό, συναισθηματικό, γλωσσικό) μέσα από κατάλληλες μαθησιακές εμπειρίες. • Να αναπτύξει την εμπιστοσύνη και στρατηγικές επιβίωσης. • Να προλάβει την ανάδυση δευτερογενών προβλημάτων.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

405

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

406

Η υψηλής ποιότητας οικογενειακή υποστήριξη αποτελεί τον θεμελιώδη παράγοντα ενδυνάμωσης

 Η πρώιμη παρέμβαση στοχεύει στις ανάγκες και στην δυναμική όλης της οικογένειας.  Οι γονείς είναι συνεκπαιδευτές και συνεργάτες στο σχεδιασμό και στην εκτέλεση ενός δομημένου διδακτικού πλάνου.  Προσωπικές ποιότητες: καλλιέργεια εμπιστοσύνης και πλήρης αποδοχή.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

407

Κέντρο Υγείας θέρμης • Η μύηση μας στην ανίχνευση των Δ.Α.Δ. ξεκίνησε το 2009 παρακολουθώντας τις εισηγήσεις ειδικών παιδοψυχιάτρων. • Στο Κέντρο Υγείας στα πλαίσια της Εκπαίδευσης Ενημέρωσης Ευαισθητοποίησης του προσωπικού προσεκλήθη η κα Αστεριάδου Φλώρα για να παρουσιάσει διεξοδικά τις Δ.Α.Δ .ενώ πραγματοποιήθηκε κλινικό φροντιστήριο στο Παιδιατρικό τμήμα. • Και το έργο ακολούθησε……

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

408

2009-2013 2009

2010

2011

2012

Άρρενες

Θήλεις

Άρρενες

Θήλεις

Άρρενες

Θήλεις

Βρέφη

Προνήπια

Νήπια

Άρρενες

2013

Θήλεις

Άρρενες

Θήλεις

18 μην.

Σύνολο

127

110

272

204

129

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

409

Εφαρμογή CHAT σε προνήπια ηλικίας 18 μηνών του Κέντρου Υγείας Θέρμης (2009-2013) 80 70 60 50 40

Άρρενες Θήλεις

18 μην. 20

2009

2010

2011

2012

Νήπια

Προνήπια

Βρέφη

Νήπια

Προνήπια

Βρέφη

Νήπια

Προνήπια

Βρέφη

Νήπια

Προνήπια

Βρέφη

Νήπια

Προνήπια

Βρέφη

2013

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

410

Ανίχνευση δύο περιστατικών με Δ.Α.Δ στη νηπιακή ηλικία 

Αγόρι 3,5 ετών με επιβαρυμένο ιστορικό (αδελφός με αυτισμό) παρουσιάζει προβλήματα στη συμπεριφορά του. Εξαιτίας της ανησυχίας των γονέων, αλλά και της ευαισθητοποίησης μας από την χρήση του chat προγραμματίσθηκε ραντεβού από την παιδοψυχίατρο η οποία διέγνωσε Δ.Α.Δ και συνεστήθη περαιτέρω έλεγχος και παρακολούθηση σε Υπηρεσία Ψυχικής Υγείας Παιδιών.  Νήπιο 4,5 ετών προσήλθε για εμβολιασμό μετά από ιατρική εξέταση. Η ελλειμματική επικοινωνία και η μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση καθώς και οι παρατηρήσεις και ανησυχίες της μητέρας (αδελφός με αυτισμό), μας οδήγησαν σε εκτίμηση από ειδικό. Η διάγνωση ήταν Δ.Α.Δ.  Και τα δύο παιδιά λόγω της έγκαιρης ανίχνευσης και παρέμβασης παρουσίασαν βελτίωση της κλινικής τους εικόνας. Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

411

Η Αυτιστική διαταραχή είναι ισόβια κατάσταση και η πρόγνωση της εξαρτάται από πολλούς παράγοντες

Μια αυτιστική κουλτούρα έχει αναπτυχθεί, με κάποια άτομα να αναζητούν θεραπεία και κάποια άλλα να πιστεύουν πως ο αυτισμός πρέπει να είναι ανεκτός ως διαφορά και να μην αντιμετωπίζεται ως διαταραχή.

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

<<Ζώντας με ένα παιδί με αυτισμό προσομοιάζει με χύτρα ταχύτητας που δεν γνωρίζεις που και πότε θα υπερσυμπιεστεί.>> (Ανώνυμος Πατέρας) «Ο Παύλος είναι γιος μας και τον αγαπάμε και θέλουμε μια συνηθισμένη ζωή για αυτόν… αλλά αυτό μπορεί να μοιάζει τόσο μακρινό όσο το φεγγάρι… όταν έχεις να παλέψεις με τον αυτισμό». (Mental Health Foundation,1997) Συχνά δεν υπάρχουν λύσεις ή απαντήσεις. Η δύναμη των ανθρώπινων σχέσεων δεν θα έπρεπε να ξεχνιέται στις στιγμές του πόνου. Ο πόνος δεν αποτελεί μια ερώτηση που ζητά μια απάντηση. Δεν είναι ένα πρόβλημα που απαιτεί μια λύση. Είναι μια στιγμή στο χρόνο που απαιτεί μια παρουσία. Ας είναι ο καθένας μας τουλάχιστον μια παρουσία. Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

413

Βιβλιογραφία • Αστεριάδου Φλώρα: Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές • Θωμαϊδου Λωρέττα: Αυτισμός και αυτιστικού τύπου διαταραχές • Μαλακά Ζαφειρίου: Μαθήματα Παιδιατρικής • Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων: Πρώιμη ανίχνευση Πρώιμη παρέμβαση • Νίκος Μάνου: Βασικά στοιχεία Κλινικής Ψυχιατρικής

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

414

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!

Ηλιάνα Πρίνου Επισκέπτρια Υγείας Κέντρο Υγείας Θέρμης

415