Projekt REZOLUCJA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia……..2012 r. w sprawie Koncepcji Zagospodarowania Przestrzennego Kraju do 2030 roku Art. 1
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza że opracowanie Koncepcji Zagospodarowania Przestrzennego Kraju nastąpiło bez przyjęcia Długofalowej Strategii Rozwoju Kraju, która wytycza priorytety rozwoju kraju, cele i kierunki strategicznych działań do 2030 roku, a Koncepcja ta nie odpowiada stawianym przed nią celom, to jest przeniesieniu koncepcji rozwoju społeczno-gospodarczego do przestrzeni poprzez planowanie zmian w rozmieszczeniu w przestrzeni Polski aktywności społeczno-gospodarczej. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza z niepokojem, że Koncepcja przyjmuje do realizacji model rozwoju polaryzacyjno – dyfuzyjny, w którym sieci największych miast – w powiązaniu z głównymi centrami gospodarczymi i innowacyjnymi Unii Europejskiej - będą motorami wzrostu i procesów rozwojowych w całym kraju. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podkreśla, że przyjęty w Koncepcji model rozwoju polaryzacyjno - dyfuzyjnego może stać w sprzeczności z konstytucyjną zasadą zrównoważonego rozwoju oraz prowadzić do degradacji i dezintegracji przestrzennej Polski. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ocenia, że Koncepcja Zagospodarowania Przestrzennego Kraju jest obciążona licznymi wadami, w tym przede wszystkim traktowanie jako priorytetu zasady konkurencyjności, podporządkowanie planowania przestrzennego programowaniu operacyjnemu opartemu o finansowanie ze środków Unii Europejskiej oraz preferowanie inwestorów zewnętrznych zarówno przy zagospodarowaniu przestrzeni, jak i kumulowaniu wielkich ośrodków popytu i taniej siły roboczej. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że Koncepcja Zagospodarowania Przestrzennego Kraju pomija wiele istotnych elementów, które powinny być częścią składową tego rodzaju dokumentu, w tym przede wszystkim wskazania strategicznych produktów i usług, które mogłyby stać się czynnikiem rozwojowym polskiej gospodarki oraz pominięcie przy określeniu zakresu przedmiotowego planu przestrzennego obszarów problemowych takich jak: obszary produkcji rolnej i obszary przedsiębiorczości w kraju, w regionach i wewnątrz miast. W związku z zaprezentowaną wyżej oceną Koncepcji Zagospodarowania Przestrzennego Kraju Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wzywa Rząd do ponownego opracowania tego dokumentu tak, by spełniał on wymogi planowania strategicznego uwzględniał zasadę zrównoważonego rozwoju kraju oraz priorytet poprawy jakości
życia wszystkich mieszkańców Polski oraz zabezpieczał jednocześnie interesy dotyczące suwerenności gospodarczej Rzeczypospolitej. Art. 2
Rezolucja wchodzi w życie z dniem podjęcia
UZASADNIENIE
Rada Ministrów uchwaliła dnia 13 grudnia 2011 roku Koncepcję Zagospodarowania Przestrzennego Kraju. Nastąpiło to bez przyjęcia Długofalowej Strategii Rozwoju Kraju, która wytycza priorytety rozwoju kraju, cele i kierunki strategicznych działań do 2030 roku. Zadaniem KPZK jest przeniesienie koncepcji rozwoju społeczno-gospodarczego do przestrzeni, czyli planowanie zmian w rozmieszczeniu w przestrzeni Polski aktywności społeczno-gospodarczej. Natura KZPK jest w poważnym zakresie inżynierska i jako taka nie wystarcza do kształtowania jakości życia. To poważny błąd merytoryczny i metodologiczny. Koncepcja zakłada przyjęcie modelu rozwoju polaryzacyjno – dyfuzyjnego, w którym sieci największych miast – w powiązaniu z głównymi centrami gospodarczymi i innowacyjnymi UE będą motorami wzrostu i procesów rozwojowych w całym kraju. W KPZK 2030 przyjęty jest taki model osiągania celów rozwojowych w polityce zagospodarowania przestrzennego kraju. Dokument wzmacnia więc duże ośrodki, które już są zasobne i dynamiczne, a dyskryminuje tereny peryferyjne oraz obszary wiejskie. Koncepcja jednocześnie nie uwzględnia wszystkich ośrodków wzrostu, również tak dynamicznych jak Rzeszów czy Białystok. Takie sformułowanie założeń polityki przestrzennej kraju rodzi obawy o niezgodności modelu polaryzacyjno - dyfuzyjnego z konstytucyjną zasadą zrównoważonego rozwoju. Sami autorzy podkreślają w KPZK, że proponowany model jednocześnie niesie zagrożenia związane z wymywaniem zasobów z poszczególnych obszarów, co w konsekwencji może doprowadzić do degradacji i dezintegracji przestrzennej Polski. Zastrzeżenia powodują tez zapisy dotyczące preferowania inwestorów zewnętrznych, zarówno przy zagospodarowaniu przestrzeni, jak i kumulowaniu wielkich ośrodków popytu i taniej siły roboczej w metropoliach, które to są przejmowane przez korporacje ponadnarodowe i służą tylko ich interesom. Nieuzasadnione jest podniesienie do rangi priorytetu „konkurencyjności” w dokumencie długookresowym. Konkurencja, czyli rywalizacja jest składową zarządzania, narzędziem oraz procedurą postępowania. Procedura postępowania nie może być priorytetem nadrzędnym rozwoju i to dla okresu perspektywicznego. Podporządkowanie planowania przestrzennego programowaniu operacyjnemu opartemu o finansowanie ze środków UE również jest niekorzystne z punktu widzenia rozwoju kraju. Autorzy KPZK powołują się na kilka dokumentów UE, w szczególności na Agendę Terytorialną dla UE i Strategię Europa 2020, które dla Autorów stanowią konceptualny i merytoryczny wkład w określenie strategicznych interesów Polski w przestrzeni Europy. Poszukiwanie strategicznych interesów Polski poza własnym krajem oznacza zrezygnowanie z diagnozy, waloryzacji i określenia
suwerennych priorytetów rozwojowych. oraz stanowi kuriozum metodologiczne w obszarze planowania strategicznego, a zwłaszcza przestrzennego. W koncepcji brak również wskazania strategicznych produktów i usług, które mogłyby być kołem zamachowym naszej gospodarki. Dokument ogranicza się do rozwoju infrastruktury energetycznej, transportowej i komunikacyjnej. Jest to błędna polityka stanowiąca kontynuację transformacji, która doprowadziła do drenażu polskiego przemysłu. Nie dokonuje się integracji między przestrzenią, która stanowi przedmiot zagospodarowania w KPZK 2030 a strategicznym planem społecznogospodarczym, który dla KPZK 2030 powinien stanowić określony produkt – do zagospodarowania Nieuzasadnione i niekorzystne jest również pominięcie i przemilczenie w KPZK 2030 przy określeniu zakresu przedmiotowego planu przestrzennego obszarów problemowych takich jak: obszary produkcji rolnej i obszary przedsiębiorczości w kraju, w regionach i wewnątrz miast. Polska ma prawo do wyznaczenia własnej koncepcji rozwoju zgodnie z własnymi uwarunkowaniami społecznymi, gospodarczymi, geograficznymi, historycznymi itd. Bezkrytyczne przyjmowanie wytycznych zewnętrznych przy konstruowaniu koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju godzi w fundamentalne prawo obywateli do samostanowienia o rozwoju społeczno – gospodarczym Polski oraz zagraża suwerenności naszego kraju.