Wat doen we met die versleten knie? by Monique Schurer

Wat doen we met die versleten knie?

Nieuws Wat doen we met die versleten knie?

H H 2

 Voorlezen  

maart 2023

Opereren blijkt niet zinvol bij een scheur in de meniscus, wanneer die veroorzaakt is door slijtage. Maar wat kan een paënt dan nog wel aan zorg verwachten?

Vijien paënten per dag voor een kijkoperae, dat was een jaar of twing geleden heel normaal voor een orthopeed. ‘Ik weet nog dat ik na iedere operae snel een tekening maakte van wat ik precies gedaan had in een knie’, vertelt Tony van Tienen, orthopedisch chirurg bij ViaSana en onderzoeker in het Radboudumc. ‘Anders wist ik aan het eind van de dag al niet meer welk stuk meniscus ik in de ochtend bij een paënt had verwijderd.’

Zijn werkzaamheden zijn inmiddels ﬂink veranderd, want het aantal operaes bij meniscusscheuren is drassch afgenomen. Van Tienen: ‘In de afgelopen en jaar verschenen veel studies, waaruit bleek dat een operae bij een scheurtje in de meniscus niet beter is dan fysiotherapie of zelfs een nepoperae. We hebben het dan niet over jonge mensen die hun meniscus scheuren door een harde klap, bijvoorbeeld op het voetbalveld; bij hen hee opereren vaak wel zin. Dit gaat over mensen ouder dan veerg jaar, die een scheur krijgen door slijtage. Bij hen blijkt een operae niet nug of kosteneﬀecef, hoewel een enkeling er baat bij kan hebben.’

Wie die enkeling is die er wel baat bij hee, blijkt onmogelijk in te schaen, schreven onderzoekers

Gerjon Hannink en Stan Wijn van het Radboudumc en collega’s afgelopen januari in Osteoarthris

Carlage. Hannink baseert zijn conclusie op een analyse van zeshonderd operaes met een scheur door slijtage. Hij zocht naar subgroepen die het beter doen na een operae, maar vond ze niet. Zijn advies? ‘Stoppen met opereren, behalve bij heel duidelijke klachten, zoals wanneer de knie op slot zit.’

Maar als we veel minder opereren bij een gescheurde meniscus, wat kunnen we paënten dan nog wel bieden?

Ontsteking

Dat begint met prevene. Van Tienen: ‘Zo’n scheurtje ontstaat vaak jdens een alledaagse handeling: werken in de tuin, de gootsteen ontstoppen of een vloertje leggen. Daarvoor geldt: voorkom dat je lang gehurkt zit met diep gebogen knieën, want daardoor kan een scheur in de meniscus ontstaan.’

Is de meniscus toch gescheurd, dan is jd een belangrijke factor in het herstel. De nieuwste richtlijnen adviseren dan ook een afwachtend traject voor ten minste de eerste drie maanden. Dat betekent dat een arts van alles kan inzeen, zoals fysiotherapie en een injece met corcosteroïden, maar geen

operae. Uiteindelijk komen veel mensen in die drie maanden ook zonder operae van hun pijnklachten af.

‘Dat komt doordat de pijn meestal niet door de scheur zelf wordt veroorzaakt’, licht Hannink toe. ‘Heel veel veergplussers hebben scheurtjes in hun meniscus, terwijl ze dat helemaal niet weten en ze ervaren daar ook geen klachten door. Maar een scheur kan ontstekingsfactoren loslaten in de knie, en een ontsteking kan pijn veroorzaken. Het is dan belangrijk dat de ontsteking verdwijnt.’

Fietsen

Fysiotherapie en beweging zijn belangrijke onderdelen van de behandeling in die eerste drie maanden. De knie hee acviteit nodig en de spiermassa rondom de knie moet op peil blijven. ‘Beweging gee een betere doorbloeding, en dat leidt tot een sneller herstel van een ontsteking’, zegt Van Tienen. ‘We weten eigenlijk niet goed of een meniscusscheur kan helen, maar we weten wel dat een ontsteking kan verdwijnen. Fietsen is daarbij een hele goede vorm van acviteit.’

Als fysiotherapie en bewegen niet goed lukken vanwege de pijn in de knie, dan kan een injece met corcosteroïden helpen. Deze stoﬀen remmen jdelijk de ontsteking en verminderen zo de pijn. Daarmee kunnen ze de vicieuze cirkel van pijn, sl zien en weinig herstel doorbreken. Artsen zijn wel terughoudend met deze injeces. Van Tienen: ‘Een enkele prik is prima, maar bij meerdere injeces neemt de kans op schade in de knie op de lange termijn toe, doordat de kwaliteit van het kraakbeen dan afneemt.’

Deze nieuwe conservaeve aanpak met fysiotherapie, bewegen en eventueel een injece, maar zonder operae, blijkt lasg in de spreekkamer. ‘Als ik een paënt vertel dat we een kijkoperae gaan doen, dan ben ik in vijf minuten klaar. Dat is concreet en mensen begrijpen het’, zegt Van Tienen. ‘Nu

moet ik uitleggen dat niet opereren eigenlijk beter is, en dat is ingewikkeld. Dan kost een gesprek zo twing minuten.’

Toch volgen steeds meer orthopeden de nieuwe richtlijn. ‘We zien in een overgangsfase’, aldus Van Tienen. ‘We hebben derg jaar lang heel veel geopereerd. Eigenlijk was iedereen daar tevreden mee, zowel orthopeden als paënten. Nu leren we steeds beter dat opereren bij scheurtjes door slijtage zelden nug is. Het vakgebied is daardoor sterk veranderd en dat vergt dat orthopeden zich aanpassen. Het zal jd kosten voordat deze nieuwe werkwijze helemaal ingeburgerd is.’

Dit is een achtergrondarkel bij dit nieuwsbericht van 1 februari 2023.

Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buons door naar meer nieuws.