paper
80
119 80
© Jim Baeten
paper
Ethiopië van hongerdictatuur naar rechtvaardig bestuur? Sandra Galbusera
❯ 1
paper
119 80
MO*papers is een serie analyses die uitgegeven wordt door Wereldmediahuis vzw. Elke paper brengt fundamentele informatie over een tendens die de globaliserende wereld bepaalt. MO*papers worden toegankelijk en diepgaand uitgewerkt.
MO*papers worden niet in gedrukte vorm verspreid. Ze zijn gratis downloadbaar op www.mo.be. Bij het verschijnen van een nieuwe paper wordt een korte aankondiging gestuurd naar iedereen die zijn of haar e-mailadres bezorgt aan mopaper@mo.be (onderwerp: alert)
Sandra Galbusera is recentelijk afgestudeerd als antropologe (CADES, KUL). Voor haar masterthesis Waiting for Marriage verrichtte zij etnografisch veldwerk in een Amhaars dorp in het noordwesten van Ethiopië. Ze werkt momenteel als Senior Adviser Strategy bij Plan International Belgium en was eerder ook werkzaam voor Rikolto in Centraal-Amerika en diverse andere ngo’s in België. Gelijke kansen, feminisme en mondiale rechtvaardigheid liggen haar nauw aan het hart.
Redactieraad MO*papers: Lieve De Meyer (eindredactie), Rudy De Meyer (11.11.11), Gie Goris (MO*), Gijs Justaert (Wereldsolidariteit), Emiel Vervliet (hoofdredactie MO*papers). Informatie: mopaper@mo.be of MO*paper, Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel Suggesties: emiel.vervliet@telenet.be Wereldmediahuis is ook uitgever van het printmagazine MO*, de mondiale nieuwssite www.MO.be, en van de nieuwsbrief eMO* (tweemaal per week). Verder organiseert de vzw MO* lezingen en mondiale cafés. Overname van de teksten is toegestaan mits toestemming van auteur en uitgever.
❯ 2
paper
119 80
INLEIDING
❱ “Bruggen bouwen, muren afbreken” is het constante refrein
ra en orthodox christen. Bij haar huwelijk bekeerde ze zich tot
in de toespraken van Dr. Abiy Ahmed, de nieuwe eerste minis-
de islam. Dr. Abiy zelf werd protestant en spreekt over “de idea-
ter van Ethiopië. Hij spoort de mensen aan om elkaar te ont-
len van liefde, vergeving en verzoening”. Kan hij Ethiopië op
moeten als landgenoten in plaats van als rivalen, over alle reli-
weg zetten naar interne vrede en meer rechtvaardigheid? Bete-
gieuze en etnische breuklijnen heen. Abiy Ahmed is als het
kent zijn aantreden een keerpunt voor de eenheid van het land
ware de verpersoonlijking van de lappendeken die Ethiopië is.
en leidt het tot een nieuw ontwikkelingsparadigma? Of blijft
Zijn vader was moslim en Oromo, de etnische groep die meer
de etnische verdeeldheid en de politieke macht van de oude eli-
dan een derde van de Ethiopische bevolking uitmaakt, maar
tes nog altijd te groot?
decennialang gemarginaliseerd werd. Zijn moeder was Amha-
NIEUW POLITIEK ELAN
❱ Begin oktober 2018 werd de Ethiopische premier Dr. Abiy
2018 werd ingezworen als nieuwe machthebber, waren er ook
Ahmed vrijwel unaniem – hij kreeg op één na alle stemmen –
al meerdere keren dissidente stemmen te horen. Midden sep-
herverkozen als voorzitter van de coalitieregering van het
tember nog keerden Oromojongeren zich tegen naburige etni-
Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front. Dat EPRDF
sche minderheidsgroepen en voerden een ware veldslag in de
is samengesteld uit het Tigray People’s Liberation Front (TPLF),
hoofdstad Addis Abeba. Er viel een dertigtal doden en gewon-
de Oromo People’s Democratic Organization (OPDO), de Amha-
den te betreuren. Het is maar een van de vele beproevingen die
ra National Democratic Movement (ANDM) en de Southern
het ministerieel regime van Ahmed moet trotseren.
Ethiopean People’s Democratic Movement (SEPDM). De Oromo
De nieuwe politieke leiding in Ethiopië vormt nochtans een
vertegenwoordigen meer dan een derde van de Ethiopische
belangrijke factor voor het herstel van de stabiliteit in het land.
bevolking (van in totaal honderd miljoen) en de Amhara meer
In zijn openingsrede drukte de Ethiopische premier zijn visie
dan 25%. De Tigreërs maken slechts 6% van de bevolking uit,
als volgt uit: “Laat ons er allemaal naar streven om een mature
maar toch heeft het TPLF lang de lakens uitgedeeld, omdat het
democratie te ontwikkelen. Laat ons ijverig werken om ons land uit
de controle had over de legerleiding, de veiligheidsdiensten en
de diepte van de armoede te halen. Laat ons racisme en onenigheid
de vele overheids- en semi-overheidsbedrijven.
in ons land uitschakelen.” (Hussein, 2018). De meeste waarne-
De herverkiezing van Abiy Ahmed na zijn eerste verkiezing in
mers in Ethiopië en op het internationale toneel erkennen dat
maart 2018 kan worden gezien als een bewijs van politieke
deze toespraak, en vele andere die erop volgden, werd onthaald
steun voor zijn hervormingsagenda. Zijn herverkiezing vorm-
op enthousiast applaus van het volk.
de ook de aanleiding voor het installeren van een deels nieuw
Het nieuwe politieke elan in Ethiopië is zonder meer hoopvol
samengestelde regeringsploeg: twintig ministers, evenveel
en toekomstgericht te noemen. Misschien eerder een detail
mannen als vrouwen en voor het eerst met Aisha Mohamed
maar van symbolisch belang was ook de recente terugkeer van
een vrouwelijke minister op de post van Defensie.
mobiele data roaming na een maandenlang verbod omdat
Tegelijk wordt de charismatische leider op verschillende fron-
staatsbedrijf Ethio Telecom in de nasleep van interne onlusten
ten op de proef gesteld. Met verzoenende taal en publieke
de toegang tot sociale media in sterke mate had beperkt. De
optredens tegen het vroegere dictatoriale veiligheidsbeleid
regering beschuldigde activisten immers van misbruik van de
streeft hij naar meer medemmer of verbondenheid tussen de
sociale media om aan te zetten tot protest tegen de regering.
verschillende bevolkingsgroepen. Maar sinds hij op 2 april
❯ 3
paper
119 80
PARTICIPATIE VAN VROUWEN
❱ Tijdens mijn etnografisch veldwerk in Ethiopië kon ik zelf deze
Ahmeds speech beroerde alle juiste snaren. Een duidelijke intentie-
verandering in het politieke landschap vaststellen. Hoewel ik
verklaring voor meer openheid en democratische verandering en om
omwille van de permanente noodtoestand was gewaarschuwd om
af te stappen van het autoritaire bewind uit het verleden.”
me niet in te laten met politiek, toonden de mensen om me heen
Het Ethiopische volk kent niet alleen een paritair samengestel-
spontaan hun enthousiasme over hun nieuwe leider. De bood-
de regeringsploeg, maar is sinds 25 oktober ook trots op zijn
schap van vertrouwen in de overheid heeft duidelijk ingang gevon-
eerste vrouwelijke president – trouwens het enige vrouwelijke
den tot in de verste uithoeken van het Ethiopische platteland.
staatshoofd op het hele Afrikaanse continent. De voormalige
Bij mijn veldwerk was ik ook persoonlijk getuige van de bijna
carrièrediplomate Sahlework Zewde (68) speelt als president
kinderlijke vreugde en de oprechte waardering voor de woor-
voornamelijk een ceremoniële rol en premier Ahmed is de poli-
den van hoop en vertrouwen van Dr. Abiy Ahmed aan jongeren
tieke machthebber, maar toch is zij het levend bewijs dat Ethio-
en vrouwen. Zo bracht hij het bericht dat de regering met vast-
pië werk wil maken van de strijd voor gelijkheid tussen mannen
beraden toewijding zal trachten sneller werk te maken van
en vrouwen. Mevrouw Zewde zelf legde in haar parlementaire
betere vrouwenparticipatie. Het werd een toespraak in het
speech ook de nadruk op het werken aan duurzame vrede: "Ik
openbaar zonder precedent in Ethiopische politieke kringen,
roep jullie allen op om onze vrede te bewaren, in de naam van een
waarbij hij zijn moeder huldigde en zijn vrouw bedankte: “Abiy
moeder, die als eerste lijdt onder het ontbreken van vrede.”
TRADITIE VAN AUTORITAIR BESTUUR
❱ De meeste Ethiopiërs zijn ‘fan’ van de nieuwe politieke lei-
senmassa tijdens het traditionele Oromofestival Irrecha. De
ding in hun land en dat staat eigenlijk in schril contrast met de
meeste doden vielen door paniek, want mensen werden onder
gebeurtenissen van de voorgaande jaren. Begin dit jaar nog,
de voet gelopen en vielen in greppels. Ongeveer 50 tot 60
half februari 2018, verraste het vrijwillig ontslag van voormalig
mensen werden gedood door politiekogels. Over het hele land
premier Desalegn vriend en vijand. Zijn vertrek leidde onmid-
werd de staat van beleg ingevoerd en volgde een algemene
dellijk tot een nationale noodtoestand en onrust in het hele
lockdown – maandenlang bleven de sociale media en internet
land. Zijn ontslag was bedoeld om politieke hervormingen
geblokkeerd en religieuze en culturele evenementen kregen te
door te voeren na drie jaar van protesten tegen de regering.
maken met een autoritair opgelegd uitgaansverbod. Voor de
Vooral in de regionale staten Oromia en Amhara was er sprake
meeste kritische politieke analisten was het duidelijk dat het
van etnisch opbod – sommigen hadden het zelfs over een
regime de controle over het land verloren had. Bij mijn eerste
nakende burgeroorlog – en dat leidde tot de dood van ten min-
aankomst in Ethiopië, begin april 2018, waren er nog altijd
ste vijfhonderd demonstranten.
regelmatig terugkerende episodes van noodtoestand, waar pas
Historisch gezien kampt Ethiopië al decennialang met een
begin juni 2018 een eind aan kwam.
gebrek aan veiligheid en openheid. Bovendien hebben de
Geconfronteerd met deze precaire situatie drongen verschillende
machthebbers de trieste faam dat ze hun politieke tegenstan-
donoren bij de regering aan op democratisering, eerbiediging
ders op een wreedaardige manier behandelen. En dat verklaart
van de mensenrechten en een decentralisering van de macht. Zo
dan weer waarom Ethiopië ten prooi valt aan periodieke inter-
ook de Europese Commissie, die met ongeveer 230 miljoen euro
ne opstanden. Een van de ergste gevallen van onrust was de
per jaar 10% van de publieke hulp aan Ethiopië levert. Als we
‘Irrecha-slachting’ in Bishoftu op 2 oktober 2016. De politie
daar de bilaterale hulp van de lidstaten aan toevoegen, biedt de
gebruikte er royaal traangas en opende het vuur op een men-
Europese Unie ongeveer 34% van de officiële hulp aan Ethiopië.
❯ 4
paper
119 80
TERECHTE HOOP OP BETERSCHAP OF TOCH SCEPTICISME?
❱ Ethiopië heeft een legendarische economische boom
vormingen en de privatisering van staatsbedrijven als Ethiopi-
gekend. Sinds 2005 liet het land een hoge economische groei
an Airlines. Die maatregelen houden immers ernstige risico’s
van gemiddeld 10% optekenen. Dat is een van de redenen
in voor de geroemde economische groei. Abiy Ahmed en zijn
waarom Ethiopië nu al het ‘China van Afrika’ wordt genoemd
regering zouden de kracht en gevolgen van de buitenlandse
en er sprake is van het model van Development State, de zoge-
concurrentie onderschatten en geen oog hebben voor het feit
naamde ‘democratische’ ontwikkelingsstaat.
dat het huidig ontwikkelingsmodel niet iedereen ten goede
Hoewel premier Ahmed al meermaals de wil heeft geuit om de
komt. Uit een recent rapport van de Wereldbank blijkt immers
democratische ruimte in zijn land te verbreden en de stabiliteit
dat, hoewel Ethiopië de voorbije tien jaar een economische
te versterken, blijven analisten en journalisten nogal terughou-
groei van twee cijfers registreerde, nog altijd 33% van de
dend en sceptisch. Die gevoelens worden grotendeels aange-
geschatte 102 miljoen Ethiopiërs onder de armoedegrens leeft.
wakkerd door de recente aankondiging van institutionele her-
PANAFRIKANISME EN ETHIOPIAWINET
❱ Sinds hij het voor het zeggen heeft, maakte premier Ahmed
het panafrikanisme momenteel al haar derde fase. In feite is
verschillende toespelingen op Ethiopiawinet, Amhaarse voor
deze beweging ontstaan uit de antislavernijbeweging en gelei-
de Engelse term Ethiopianness. Dat maakt hem razend popu-
delijk aan uitgegroeid tot een filosofie van 'Afrika voor de Afri-
lair. In zijn inaugurale rede noemde hij Ethiopiawinet een bij-
kanen.’ De term Ethiopianness verscheen al in de Kibre Negest
zondere morele waarde waar de Ethiopiërs trots op zijn: “Wat
(De glorie van de koningen), een tekst van een anonieme
betreft onze buitenlandse betrekkingen: ons land is de bakermat
auteur over koningin Sheba’s bevalling van haar kind Menelik
van het panafrikanisme, de oprichter en de zetel van de Afrikaanse
en over de Ark van het Verbond in Ethiopië.
Unie, de oprichter van veel toonaangevende internationale organi-
Ethiopiawinet is inmiddels een populair begrip dat berust op
saties en een land dat een belangrijke rol spelt in regionale, conti-
het verenigende karakter van de Ethiopische identiteit en de
nentale en wereldwijde aangelegenheden. Ons beleid dat is gebouwd
nationale trots. Enkele constituerende elementen daarvan zijn
op gemeenschappelijk belang en gemeenschappelijk voordeel, willen
Addis Abeba als diplomatieke hoofdstad van de Afrikaanse
we versterken en voortzetten. Met onze Afrikaanse broeders in het
Unie, de terugkeer van de Ethiopische diaspora en de talloze
algemeen en met onze buren in het bijzonder, zullen we zij aan zij
toeristen en zakenlui die ten zeerste de kwaliteit van Ethiopian
staan in zowel tijden van moeilijkheden als tijden van geluk.”
Airlines waarderen. Bovendien speelt het feit dat Ethiopië nooit
(Hussein, 2018).
werd gekoloniseerd ook een rol in het debat over de verster-
Het Afrikaanse rolmodel van Ethiopië is ingebed in het pan-
king van de democratie en de eerbiediging van de mensen-
afrikanisme. Vanuit historisch oogpunt kent de ideologie van
rechten.
❯ 5
paper
119 80
NA ZES MAANDEN PROEFTIJD KOMT HET MOMENT VAN DE WAARHEID
❱ Dr. Abiy Ahmed is aangesteld door de coalitieregering en
en dat Abiy’s prestaties tot nu toe kunnen tellen: 1 miljard dol-
dus niet democratisch verkozen door de Ethiopische kiezers
lar directe begrotingssteun van de Wereldbank, zijn belofte van
zelf. Het regerende Ethiopian People's Revolutionary Democratic
vrije en eerlijke verkiezingen in 2020 en vooral de herhaalde
Front (EPRDF) zwaait al 27 jaar de scepter in het land. Vroeg of
belofte dat de hervormingen tot elke prijs blijven doorgaan.
laat zal er een eind komen aan Abiy’s wittebroodsweken. De
Wat beide groepen echter verontrust, is het uitblijven van een
Ethiopische bevolking koestert hoge verwachtingen. Sommige
beleidsvisie op lange termijn. Dr. Abiy blijft zich hullen in een
aangekondigde democratische en institutionele hervormingen
mysterieuze mist over de richting die hij met zijn centralis-
zijn zonder meer historische transformaties te noemen, die tot
tisch 'Ethiopianism' uit wil. Dat strookt niet met het streven
een paradigmaverschuiving kunnen leiden als ze worden uit-
naar gedecentraliseerd zelfbestuur dat diverse groepen
gevoerd. De beloften kunnen uitkomen zolang de algemene
demonstranten eisen. En welke economische liberalisering
steun van het publiek blijft bestaan. Pas in 2020 zijn er alge-
heeft hij in gedachten? Wat moet de rol van de staat zijn? Komt
mene verkiezingen en zal de Ethiopische stemgerechtigde bur-
er een privatisering van de gronden of niet?
ger de kans krijgen om mee richting te geven aan de huidige
Wat er ook van zij, iedereen is het erover eens dat de verkiezin-
politieke verschuivingen.
gen van 2020 nu moeten worden voorbereid. Meer dan eens
Volgens sommigen kan Abiy echter niet overtuigen met een
klinkt de roep om een nieuwe nationale politieke partij die een
strategische aanpak om de dringendste uitdagingen te counte-
waardig democratisch alternatief kan bieden voor het regeren-
ren en dreigt hij zo het momentum te verliezen. Zijn hervor-
de EPRDF. En het allerbelangrijkste lijkt de grondwetswijzi-
mingen zijn pas geloofwaardig met een sterke coalitierege-
ging die vele Ethiopiërs – fans van medemmer – noodzakelijk
ring, terwijl het EPRDF meer dan ooit verdeeld en in diskre-
achten voor echte democratische hervormingen.
diet is geraakt. Anderen menen veeleer dat het glas halfvol is
Professor G.J. Abbink: “Politiek leiderschap met oog voor de noden van zijn volk”
praktijk. De Ethiopische overheid heeft alleszins aangekon-
G.J. Abbink is hoogleraar Governance and politics in Africa en
digd dat dergelijke voorstellen voor vernieuwing op veel ter-
worden in de Ethiopische wetgeving en in de institutionele
werkzaam bij het Afrika Studiecentrum in Leiden (Neder-
reinen in de maak zijn.
land). In een interview blikt hij terug op ruim zes maanden
Ook de privésector krijgt hierin meer plaats. Zijn dynamiek
leiderschap van eerste minister Abiy Ahmed.
kan staatsbedrijven vernieuwen en economisch succesvoller
Er zijn zonder meer ongekende veranderingen op te tekenen
laten zijn. Ook de zeer succesvolle luchtvaartmaatschappij
in Ethiopië. Bij de grote meerderheid van de bevolking
Ethiopian Airlines zal worden opengesteld voor buitenland-
bestaat er hoop op een betere toekomst. De sfeer is er sterk
se participatie, hoewel dit in haar geval niet zo nodig lijkt,
veranderd. Er is de enorme goodwill om te werken aan socia-
gezien haar succes. In het algemeen zal de toegang van bui-
le, economische en psychologische veranderingen die ieder-
tenlandse spelers tot de Ethiopische markt vergroot worden:
een nodig vindt, binnen de regerende partij EPRDF die nu uit
een zegen voor het verkrijgen van buitenlandse deviezen,
vier veel lossere partijen bestaat, maar ook daarbuiten. De
maar ook een risico op het lak van sociale en ecologische
grote vraag blijft of deze veranderingen voldoende verankerd
regulering.
❯ 6
paper
119 80
Een van de belangrijkste succesfactoren in deze grote veran-
liseerde groepen, alsmede van de vele werkloze jongeren, in
deringen vormt de sterke persoonlijkheid en kundigheid van
de loop van de tijd kan inlossen.
leider Abiy Ahmed. Als een teamspeler zet hij stap voor stap
En dan is er nog de rol van de diaspora, voornamelijk uit de
het veranderingstraject door op een positieve manier. Een
VS, die vaak denkt dat deze hervormingen vooral gebeuren
consolidatie hiervan zal pas na één of zelfs twee jaar zicht-
door hun niet-aflatende kritiek. Dat is maar ten dele correct,
baar worden.
want de dynamiek van verzet en hervorming speelt zich
Onrustwekkend zijn dan weer de etnisch geïnspireerde
immers eerst en vooral in Ethiopië zelf af.
onlusten en de onderliggende reactionaire stuiptrekkingen.
Op het vlak van het buitenlands beleid zet Abiy in op het her-
Sommigen menen dat Abiy risicovol heeft gehandeld door de
stel van diplomatieke relaties tussen staten in de regio. De
voormalige opposanten van het EPRDF (onder leiding van de
ene doet het af als “Abiy doet zaken met een tiran”, verwij-
Tigrese etnische minderheid) uit te nodigen om uit balling-
zend naar de Eritrese president Isaias die in zijn eigen land
schap terug te keren. Het moet van beide kanten komen. Veel
een repressief bewind handhaaft. Hoe dan ook zorgt de vre-
jonge Oromo duwen hun eigen OLF-agenda door en dat is
destoenadering tussen de historisch sterk verwante buurlan-
zeer tegen de zin van de meer gematigde Ethiopiërs die kie-
den Ethiopië en Eritrea voor relatieve rust aan de grens en
zen voor een eengemaakt Ethiopië van medemmer (= optel-
een herstel van de sociale en economische betrekkingen. En
len; samenvoegen). Dit model van ‘etnisch empowerment’
Abiy heeft zich ook actief getoond in andere regionale con-
hebben de Ethiopiërs ‘te danken’ aan hun vorige grote man,
flicten, bijvoorbeeld in Zuid-Soedan, in de relatie Eritrea-Dji-
voormalig premier Meles Zenawi (1991-2012). Het lijkt zelfs
boeti en de problemen rond Somalië.
een heuse business te zijn geworden, waarbij nieuwe lokale
Met de verkiezingen van 2020 in het vooruitzicht is de voort-
elites zich als het ware in hun etnische identiteit hebben
gaande politieke ‘omwenteling’ zeker een goede zaak voor
genesteld en lokale macht van de woreda’s (lokale districten)
de Ethiopische bevolking. Anderhalf jaar om hervormingen
claimen voor eigen positie en vaak gewin. Die conflicten zet-
door te voeren tot aan 2020, zal echter een precair korte tijd
ten momenteel een domper op het betoog van ‘vrede, liefde
zijn om de duurzaamheid ervan in te schatten. Wellicht
en hoop’, maar dat wil niet zeggen dat de hervormingsagen-
wordt een coalitieregering de beste optie, waarbij de groot-
da niet wordt doorgezet. Het komt erop aan dat eerste minis-
ste partijen een lijstverbinding behouden in functie van de
ter Abiy Ahmed de claims van diverse perifere en gemargina-
nationale stabiliteit.
Literatuur • Abbink, J. (2017a). A Decade of Ethiopia: Politics, Economy and Society, 2004–2016. Leiden and Boston: Brill. 253 pp. • Abbink, J. (2017b). Paradoxes of electoral authoritarianism: The 2015 Ethiopian elections as hegemonic performance. Journal of Contemporary African Studies, 35(3), 303-323. • Abdur, R. A. S. (2017). Ethiopia restricts internet access amidst new protests, on Africa News, Accessed 30 April 2018, retrieved from http://www.africanews.com/2017/12/12/ethiopiarestricts-internet-access-amidst-new-protests/ • Africa News, (2018, May 24). Ethiopia opens telecoms sector to limited competition Accessed on 28th of May 2018, retrieved from http://www.africanews.com/2017/12/12/ethiopiarestricts-internet-access-amidst-new-protests/ • Africa Research Bulletin (2017). Ethiopia: Economic Growth ‘Not Benefiting All’. (2017). Africa Research Bulletin: Economic, Financial and Technical Series, 54(9), 21851C-21852A. https://onlinelibrary-wileycom.kuleuven.ezproxy.kuleuven.be/doi/epdf/10.1111/j.1467- 6346.2017.07929.x
❯ 7
paper
119 80
• Clapham, C. (2018). The Ethiopian developmental state, Third World Quarterly, 39:6, 1151-1165, DOI: 10.1080/01436597.2017.1328982 Cohen, R. (1993). "Human Rights in Africa: Cross-cultural Perspective", Human Rights Quarterly 15(2), 459-61 • Einashe, I. (2016). Ethiopia in crisis, closes down news: The Oromo people use traditional clothing as a symbol of resistance and it is costing them their lives. Index on Censorship, 45(4), 32-35. • Eshete, Z. (2018). Ethiopia: Time for a Paradigm Shift (Part 2) Aigaforum. Accessed 30 April 2018, retrieved from http://aigaforum.com/articles/Ethiopia-time-for-a-paradim-shift-part2.pdf Ethiopia’s new PM Abiy Ahmed takes office on April (2018, April 2) Africans Press, Accessed 30 April 2018, picture retrieved from https://africanspress.org/2018/04/02/ethiopias-new-pm-abiyahmed-takes-office-on-april-2/ • Ethiopian News Agency, ENA (2018). Accessed 30 April 2018, retrieved from http://www.ena.gov.et/en/index.php/politics/item/4356-ethiopia-paradigm-in-shiftingdecolonization-to-fight-against-poverty; Accessed 30 May 2018, retrieved from https://www.ena.et/en/2018/05/30/ethiopian-diaspora-in-north-america-supportreforms-intheir-country/ Ethiopian Reporter (2018). Accessed 30 April 2018, retrieved from https://www.thereporterethiopia.com/index.php/ • European Commission (2018). Ethiopia. Accessed on 28th of May 2018, retrieved from https://ec.europa.eu/europeaid/countries/ethiopia_en Fanon, F. (1961). “The Pitfall of national consciousness” in The Wrteched of the earth. Paris: Grove Press.p.149. • Fantini, E. & Puddu, L. (2016). “Ethiopia and International Aid: Development Between High Modernism and Exceptional Measures.” In Aid and Authoritarianism in Africa: Development without Democracy, edited by Tobias Hagmann and Filip Reyntjens, 91–118. London: Zed Books. • Feyissa, D. (2012) “Aid Negotiation: The Uneasy ‘Partnership’ Between EPRDF and the Donors.” Journal of East African Studies 5 (4), 788–817. doi:10.1080/17531055.2011.642541c. Final Paper SOE07A Economic Anthropology 14 | P a g e Sandra Galbusera, r0121984 • Goris, G. (2017, September 26). Minister De Croo noemt overheidsbudget voor ontwikkeling verouderd en (bijna) niet relevant. In Mo*, Accessed on 28th of May 2018, retrieved from https://www.mo.be/analyse/minister-de-croo-noemt-zijn-beleidsdomein-verouderd-en-bijnaniet-relevant • Hussein H. (2018, April 3) Full English Transcript of Ethiopian Prime Minister Abiy Ahmed’s Inaugural Address, OPride.com, Accessed on 30th of April 2018, retrieved from https://www.opride.com/2018/04/03/english-partial-transcript-of-ethiopian-prime-minister-abiyahmeds-inaugural-address/ • Lefort, R. (2012). “Free Market Economy, ‘Developmental State’ and Party-State Hegemony in Ethiopia: The Case of the ‘Model Farmers’.” Journal of Modern African Studies 50(4), 681– 706. doi:10.1017/ S0022278X12000389 • Lefort, R. (2010). “Powers – mengist – and peasants in rural Ethiopia: the post-2005 interlude.” Journal of Modern African Studies 48(3), 435–460. doi:10.1017/S0022278X10000297. • Lefort, R. (2016, November). Ethiopia’s crisis: Things fall apart: will the centre hold? Accessed on 30th of May, retrieved from https://www.opendemocracy.net/ren-lefort/ethiopia-s-crisis • Lemma, S. (2018, April 2). Abiy Ahmed Ali sworn in as Ethiopia’s new prime minister. Accessed on 26th of May, retrieved from https://www.opride.com/2018/04/02/abiy-ahmed-ali-sworn-in-asethiopias-new-prime-minister/ • Sleeuwagen, L. (n.d.). Transforming Economic Growth in Ethiopia: Achieving Middle-income Status by 2025. Smith, D. (2017). A Decade of Ethiopia: Politics, Economy and Society, 2004–2016. Africa Today, 64(1), 102-103. • Tadesse, T. (2011). Foreign aid and economic growth in Ethiopia. IDEAS Working Paper Series from RePEc, IDEAS Working Paper Series from RePEc, 2011.
❯ 8
paper
119 80
reeds verschenen mo*papers
❱ 2018
❱ 2015
• dec 2018: Ethiopië van hongerdictatuur naar rechtvaardig bestuur? (Sandra Galbusera) • dec 2018: Het einde van aids is een gevaarlijke fata morgana (Sander Spanoghe) • sep 2018: Van simpele Millenniumdoelen naar warrige Duurzame Ontwikkelingsdoelen (Jan Vandemoortele) • jun 2018: Is er een nieuwe schuldencrisis op komst? (Jan Van de Poel en Emiel Vervliet) • jun 2018: Seksmigratie als deel van de overlevingseconomie in Nigeria (Sophie Samyn) • mei 2018: De rol van de privésector in de ontwikkeling: brandstof en motor tegelijk? (Melanie Schellens)
• nov 2015: Het ei van Columbus voor ontwikkelingssamenwerking? (Dirk Brems en Tina Tindemans) • okt 2015: Textielarbeidsters hebben sociale bescherming nodig (Sarah Vandoorne) • okt 2015: De twijfelachtige kleuren van groen geld (Gert Van Hecken en Kahlil Baker) • sep 2015: Zijn de opkomende landen nu gevestigde machten? (Dries Lesage, Stijn Sintubin, Ng Sauw Tjhoi, Laurent Delcourt, Jef Van Hecken, Karin Debroey , Lien Verpoest) • apr 2015: Moeten kernwapens gewoon verboden worden? (Tom Sauer) • apr 2015: Een TTIP van sluier: meer vrijhandel dient de winst, niet de mensen (Emiel Vervliet) • jan 2015: De ontwikkelingssamenwerking voorbij? (Marcus Leroy)
❱ 2017
❱ 2014
• dec 2017: Saoedi-Arabië: revolutie van bovenaf (Bart Peeters) • nov 2017: Als je geschoren wordt, moet je stilzitten - Hoe de financiële sector mobiliseert tegen een Europese transactietaks (Lisa Kastner) • okt 2017: Besparingsbeleid vergroot ongelijkheid, ontwikkeling vereist echte investeringen (UNCTAD) • mei 2017: Beschikt Rusland werkelijk over een gaswapen? (James Henderson) • mei 2017: Armoede is de echte oorzaak van honger, agro-ecologie de oplossing (Esmeralda Borgo) • jan 2017: Waarom is Oeganda militair zo actief in de regio van de Grote Meren? (Martijn Engels)
• december 2014: Wet breekt nood, Toekomst voor rondtrekkende veehouders in Afrika? (Koen Van Troos) • november 2014: #LuxLeaks (Kristof Clerix / ICIJ) • oktober 2014: Nog steeds gelukkig getrouwd? Een gouden bruiloft in de ontwikkelingssamenwerking (Gijs Justaert) • juli 2014: Wordt de geopolitieke kaart van het Midden-Oosten hertekend? (David Criekemans) • juni 2014: We zijn allemaal verschillend. U ook? (Rachida Lamrabet) • mei 2014: Gouden tijden voor de rijken? (Paul Krugman) • apr 2014: Kunnen voorbehoedmiddelen de wereld redden? (Simon Calcoen) • mrt 2014: Gaan de groeilanden een diepe duik tegemoet? (Pierre Salama) • feb 2014: Buitenlandse berichtgeving is dood, leve de mondiale journalistiek? (Gie Goris) • feb 2014: Is Afghanistan klaar voor 2014? (Thomas Ruttig) • jan 2014: Ligt Pakistan op het Arabisch schiereiland? (Bruno De Cordier)
❱ 2016 • dec 2016: 25 jaar Belgische multilaterale samenwerking Kan een kleine speler groot worden in multilateraal verband? (Kris Panneels) • dec 2016: De multilaterale ontwikkelingssamenwerking. Wat we samen doen, doen we beter? (Kris Panneels) • okt 2016: De strijd om de Europese ontwikkelingsbudgetten (Dirk Brems en Sarah Hulsmans) • jul 2016: Herverdelingssamenwerking (Gorik Ooms) • mei 2016: Humanitaire hulp voor deze tijd? (Overseas Development Institute) • apr 2016: Buen vivir: Komt het goede leven uit Zuid-Amerika? (Eduardo Gudynas) • mar 2016: De EU als “ontwikkelingsland”, De universele ontwikkelingsagenda van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het Europees beleid (Dirk Brems en Julie Lamsens) • mar 2016: Europa redden door de democratie te herstellen (Stephen Bouquin en Karin Verelst, Thomas Fazi) • feb 2016: Anno 2016 is ontwikkeling niet meer wat ze is geweest (Emiel Vervliet) • jan 2016: De stille revolutie van sociaal ondernemers, Sociaal ondernemerschap als nieuwe benadering voor internationale solidariteit? (Fons van der Velden en Pol De Greve)
❱ 2013 • dec 2013: Schept microkrediet slechts een illusie van ontwikkeling? (Milford Bateman en Ha-Joon Chang) • sep 2013: Kan Afika zijn ontwikkeling zelf financieren uit hogere belastingsopbrensten? (Mick Moore) • jun 2013: Is uw gsm goud waard? • apr 2013: Wat weten we (niet) over het geweld in Oost-Congo? (Koen Vlassenroot, Steven Spittaels, Kris Berwouts en Nadia Nsayi) • apr 2013: Bestaan de Zapatisten nog? (François Hautart) • feb 2013: Kan rijst West-Afrika voeden?(Saartje Boutsen en Jan Aertsen) • feb 2013: Hoe komt het dat Afrika de Millenniumdoelstellingen niet haalt? (Dimitri Van den Meerssche)
❯ 9
paper
119 80
❱ 2012
❱ 2010
• okt 2012: Genetisch gewijzigd voedsel als oplossing voor het hongerprobleem? (Hielke Van Doorslaer) • sep 2012: Kan zwart-Afrika voedselzekerheid bereiken? (UNDP) • sep 2012: What is the Rise of South-South relations about ? (Sanoussi Bilal) • apr 2012: Hoe inclusief is onze ontwikkelingssamenwerking? (PHOS) • mar 2012: Brengen verkiezingen meer democratie in Congo? (Mieke Berghmans en Nadia Nsayi) • mar 2012: Wat na Busan? (Bert Jacobs) • mar 2012: Kan de politiek de ontwikkelingssamenwerking redden? (Alex Duncan en Gareth Williams) • feb 2012: Wordt het precariaat een nieuwe sociale klasse? (Guy Standing) • feb 2012: Waarheen met de revoluties in Egypte en Syrië? (Brigitte Herremans, Pieter Stockmans en Majd Khalifeh)
• dec 2010: Heeft Congo kans van slagen? (Tom De Herdt, Kristof Titeca en Inge Wagemakers) • nov 2010: Heeft de crisis het draagvlak van ontwikkelingssamenwerking ondermijnd? (Tom De Bruyn & Ignace Pollet) • nov 2010: De laatste energiecrisis? Betekent piekolie het einde van de homo Petroliensis? (Elias Verbanck) • sep 2010: Wat doet China in Afrika en Latijns-Amerika? (John Vandaele & Marc Vandepitte) • sep 2010: De millenniumdoelstellingen: wachten op de grote doorbraak? (Lonne Poissonnier & Rudy De Meyer) • jun 2010: Hoe goed zijn Brazilië, China en India in armoedebestrijding? (Emiel Vervliet) • mei 2010: Why is poverty a human right crisis? (Irene Khan and Steven Vanackere) • mei 2010: Wat is nu eigenlijk goed bestuur? (Emiel Vervliet) • apr 2010: Is er Apartheid in het Heilige land? (Korneel De Rynck) • mar 2010: Water zonder grenzen? Het regionaal belang van het Afghaanse water (Benjamin Sturtewagen) • feb 2010: Wat met de Cubaanse revolutie na Fidel Castro? (Marc Vandepitte) • feb 2010: Leidt klimaatverandering tot oorlogen? (Harald Welzer en Jamie Shea) • jan 2010: Mogen we nog dieren eten in tijden van klimaat- en voedselcrisis? (Jonathan Safran Foer en Louise Fresco)
❱ 2011 • nov 2011: Kan armoede overwonnen worden? (Abhijit Vinayak Banerjee en Esther Duflo) • nov 2011: Is India goed bezig? (Jean Drèze en Amartya Sen) • nov 2011: Een keerpunt voor sociale bescherming wereldwijd? (Gijs Justaert en Bart Verstraeten) • okt 2011: Heeft ontwikkelingshulp zijn tijd gehad? (Marcus Leroy) • okt 2011: 7 billion: development disaster or opportunity? (Hania Zlotnik and Fred Pearce) • sep 2011: Erkenning van de Palestijnse staat: een game changer? (Brigitte Herremans) • jun 2011: Een uitweg uit de nieuwe voedselcrisis? (Saartje Boutsen) • mei 2011: Is het einde van de bevolkingsgroei werkelijk in zicht? (Ronald C. Schoenmaeckers) • apr 2011: Waarom gelijkheid beter is voor iedereen (Richard Wilkinson en Kate Pickett) • mar 2011: Welke toekomst voor de ontwikkelingssamenwerking? (Nemat Shafik) • feb 2011: Realiteit of mythe? Minerale rijkdom als motor van het geweld in het oosten van Congo (Rachel Perks en Koen Vlassenroot)
❱ 2009 • nov 2009: Spionage in het hart van Europa? (Kristof Clerix) • nov 2009: Hebben de ngo’s hun ziel verkocht aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking? (Jean Reynaert en Patrick Develtere) • okt 2009: Chaos in Afghanistan en Pakistan? (Ahmed Rashid en Jef Lambrecht) • sep 2009: De ‘Gele Reus’ in ademnood? (Samia Suys) • sep 2009: Is ontwikkelingshulp verantwoordelijk voor de armoede in
Afrika? (Dambisa Moyo en Kumi Naidoo) • jul 2009: Is dit de nieuwe kolonisering? (International Food Policy Research Institute, The Economist, vertaling Emiel Vervliet) • jun 2009: Kan de G20 de wereld redden? (Emiel Vervliet) • apr 2009: Hoezo, vrije meningsuiting? (Ruddy Doom en Sofie Van Bauwel) • mar 2009: Hebben financiële speculanten 120 miljoen mensen honger laten lijden? (Peter Wahl, vertaling en samenvatting door Emiel Vervliet) • mar 2009: What is the status of human rights in Iran? (Shirin Ebadi) • feb 2009: Hoe zien wij Gaza? (Ruddy Doom en Simone Korkus)
❯ 10
paper
119 80
❱ 2008
❱ 2007
• dec 2008: Wat is waardig werk? (Emiel Vervliet) • nov 2008: Betalen de armen de prijs van een slecht beleid? (Saar Van Hauwermeiren) • okt 2008: Hoeveel armen zijn er nu eigenlijk? (Emiel Vervliet) • okt 2008: Blinkt alle goud? (Catapa) • jul 2008: Door welke lens kijken wij naar China? (Kristof Decoster) • jun 2008: Heeft Congo iets aan zijn mijnen? (Raf Custers) • jun 2008: Wie zorgt er voor een échte groene revolutie? (Jan Aertsen en Dirk Barrez) • mei 2008: Kan onverschilligheid dodelijk zijn? (Forum for African Investigative Reporters, vertaling en samenvatting: Emiel Vervliet) • mar 2008: Levert de traditie de oplossing? (Bert Ingelaere) • feb 2008: Kunnen boeren de wereld redden? (Saartje Boutsen) • jan 2008: Neemt de inkomensongelijkheid in de wereld toe of af? (Emiel Vervliet)
• dec 2007: Waar de kassa altijd rinkelt? (Internationaal Vakverbond, vertaling: Emiel Vervliet) • dec 2007: Is er leven na Kyoto? (Simon Calcoen, Peter Tom Jones, Edith Vanden Brande en Alma De Walsche) • okt 2007: Zijn de EPA’s levensgevaarlijk? (Marc Maes) • sep 2007: Ligt de Afrikaanse hemel in Barcelona? (Roos Willems, vertaling: Emiel Vervliet) • jun 2007: Hoe erg is het klimaat eraan toe? (IPCC, vertaling: Emiel Vervliet) • jun 2007: Redt de minister van Financiën het klimaat? (Aviel Verbruggen, vertaling: Emiel Vervliet) • jun 2007: Viva el populismo? (Emiel Vervliet en Alma De Walsche) • mar 2007: Veertig jaar bezetting - Hoe lang nog? (Ludo De Brabander & Brigitte Herremans)
Al deze MO*papers kunnen gratis gedownload worden op www.MO.be/papers
■ 11