THE BULLETIN 25

FRIENDS OF PAROS AND ANTIPAROS BULLETTIN

FOUNDING MEMBERS

Vlassis Sfyroeras

Georges Vlandas

Stelios Christopoulos

Costas Passos

Georges Papageorgiou

Georges Papanicolaou

Monique Mailloux

Ilias Papadimitrakopoulos

Sotiris Marinopoulos

Katerina Theocharidou

Fotis Tsounakis +

Honorary Chairman:

Vlassis Sfyroeras

Honorary member:

Maria Tripolitsiotou -Tsounaki

BOARD OF DIRECTORS OF THE «FRIENDS OF PAROS AND ANTIPAROS»

Georges Vlandas

President of the «Friends of Paros and Antiparos» Association, Editor of the Bulletin newspaper

Nicolas Stephanou

Vice-Président

Marousso Boura

Vice President in charge of General Affairs

Tassos Zacharas

Secretary of the «Friends of Paros and Antiparos» Association

Zoe Siakantari

Treasurer

Dimitris Triantafillou

In charge of General Affairs

Anna Kagani

Member

Françoise Kron

Member

Georges Papanicolaou

In charge of relations with Paros medical associations as well as with the press

Georges Pittas

In charge of the «Cycladic Gastronomy» dossier

Anna Polykandrioti

Member

Athina Perantinou + Member

Sotiris Koutsiaftis

In charge of General Affairs

Merina Matthaiopoulou

Cover photo:

Paroikia March 2022, Merina Matthaiopoulou

In charge of the «Friends of Paros» communication and Bulletin newspaper Member

Elli Sfyroera

ASSOCIATE MEMBERS OF THE BOARD OF DIRECTORS: Eric Michelet

Mania Ampatzi, Alexandra Skaltsogianni, Megan Richards, Bettina Davou

Daniel Verstraet

Honorary President:

Vlassys Sfyroeras

BULLETIN NEWSPAPER

Editor: Georges Vlandas

Editorial Board: Merina Matthaiopoulou •

Georges Vlandas

Art Direction: MΜΚ design team

Photos: Merina Matthaiopoulou, Sotiris Koutsiaftis, François Jean.

get involved //

Send your e-mail to the Secretary of FoPaA at info@friendsofparos.com

and your joining fee of €50 (concessions €20) to Alpha Bank

IBAN: GR84 0140 6250 6250 0210 1091 262

BIC CRBAGRAA

To donate for specific actions, please use this Alpha Bank account:

ΙΒΑΝ: GR81 0140 6250 6250 0200

2002 615

Georges Vlandas

T. +32 475 75 31 00, +30 698 4495543

E. info@friendsofparos.com

Διόρθωση στο άρθρο

«Τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια της

Πάρου» της Εύης Μπεληγιάννη στο

τεύχος 24:

Το νεότερο γεφύρι της Νάουσας

Τρίτοξο: Τσιμεντένιο με πέτρινη επένδυση

Σύμφωνα με τον κ. Πέτρο Μεταξά, αρχιτέκτονα

του έργου «το γεφύρι έχει σκελετό από μπετόν, όπως όλες οι σύγχρονες γέφυρες και σε

συνέχεια είναι χτισμένο με πέτρα.

Δεν είναι επικολλημένες οι πέτρες».

A correction to the article

"The stone arched bridges of Paros" by Evi Beligianni in 24 issue :

Naoussa: the (new) bridge

This one has three arches. It is constructed of concrete with stone cladding.

According to Mr Petros Metaxas, the architect of the bridge, “the bridge has a concrete frame, like all modern bridges, and then it is built in stone. There is no stone cladding”

Paros et Antiparos ont connu un développement rapide depuis une vingtaine d'années, dopé par leur attractivité touristique. Ce développement accéléré, désordonné, a produit la surexploitation des ressources, la dégradation de l’environnement et l’affaiblissement de son identité.

Le lancement de la prochaine campagne électorale en vue d'élire un nouveau conseil municipal pourrait fournir l'occasion de poser les constats, de les hiérarchiser et de planifier les actions prioritaires.

Une gestion commune de Paros et Antiparos serait mutuellement bénéfique aux deux iles.

Voici quelques pistes pour le débat à conduire dans des regroupements citoyens et lors de la tenue de séminaires, réunions d’information, et ateliers.

1. L’identité de l’ile qui en a fait une destination touristique de masse est en voie de dissolution par un développement non géré. De ce fait, son caractère Cycladique est destiné à disparaître irrémédiablement. Il est nécessaire et urgent de transformer la croissance économique et le tourisme de masse en installant une vraie durabilité, garantissant la pérennité de l’attrait de l’île en diversifiant qualitativement l’offre touristique privilégiant la promotion du patrimoine culturel et naturel. En fait, l’insertion d’une offre touristique patrimoniale attribuerait une valeur supplémentaire à l’offre principale et permettrait en outre l’accès à de nouveaux segments de marché de meilleure qualité (tourisme qui génère des recettes élevées et qui apprécie et protège l’environnement). Et contraindrait la destination à sauvegarder son identité

2. L’amélioration des services de toutes sortes rendus à la population et aux touristes passe nécessairement par une forme de régulation (par exemple, par fiscalité différentiée, par subside ou autres moyens à déterminer) de l’utilisation du parc immobilier, assurant la mise à disposition d'une offre de logement de qualité à un prix raisonnable aux professionnels (de l’ouvrier saisonnier au médecin, passant par le maçon, l’électricien, le policier et l’enseignant, et autres professionnels de la population).

Dans le même sens, la règlementation des locations à courte durée peut augmenter l’offre de logement à longue durée.

4. La circulation doit être facilitée et prise en charge par des transports publics diversifiés et la mobilité douce doit trouver sa place. Les places de parking doivent se développer, permettre l’électrification du parc automobile, la circulation à pied et à vélo facilitée et généralisée dans agglomérations et surtout dans les villages traditionnels. Des itinéraires sur l’ensemble des îles, réservés à la mobilité douce (piétons, cyclistes) doivent être aménagés. Le nombre de véhicules admissibles sur l’ile doit être évalué et des limites imposées.

5. L'offre de soins médicaux doit s'améliorer par l'accueil de qualité du personnel qualifié, par la meilleure collaboration entre les structures médicales existantes, privées ou publiques, et par l’amélioration du service d’ambulance.

6. Les structures de service à la population doivent être maintenues et accrues. Les services publics développés (poste par exemple) et ils ne doivent pas être abandonnés en catimini comme ils le sont actuellement.

7. Une task-force « environnement » doit être mise en place, sortant Paros et Antiparos de leur apathie, pour assainir tout ce qu’il y a lieu de faire, appelant les moyens mis à dispositions par l’Europe le plus efficacement possible.

8. Il y a lieu de placer Paros et Antiparos parmi les îles durables. Ainsi, ces île doivent disposer à court ou à moyen terme d’un fonctionnement de préférence sans émissions de gaz à effet de serre. À défaut, c’est la chronique d’une mort annoncée. Pour ce faire, un programme d’aide à la conversion des entreprises locales doit être lancé.

9. La vie culturelle doit maintenue et diversifiée toute l’année. Une réflexion doit être entamée sur ses axes prioritaires. Pourquoi ne pas attirer des institutions culturelles – voire académiques - à prendre pied sur l’île ? Comment aussi développer des activités pour des populations ciblesjeunes, seniors - ou encore des activités liées au cycle des activités économiques de l’île.

La sauvegarde et la valorisation du patrimoine naturel, culturel et archéologique ainsi que le support à la vie culturelle, peuvent être assurés par l’attraction ciblée de visiteurs intéressés à l'histoire et à la préservation du patrimoine et de la culture locale.

10.Paros et Antiparos jouissant d’un climat particulier, elles disposent d’atouts mer, montagne pour s’attirer des sportifs non seulement en natation et nautisme, mais également en marche à pied, en cyclisme, en triathlon. Autant de possibilités d’étendre la saison touristique en dehors des mois les plus chauds. Le support au développement des structures d’accueil des télétravailleurs, artistes, écrivains, scientifiques etc. peut vivifier nos îles toute l’année. L’infrastructure internet, encore facilement saturée, doit être améliorée à cet effet.

Remerciements

Notre périodique paraît en deux ou trois langues grâce à l'aide bénévole pour la traduction de ce numéro de Georges Spyrou, Tassos Zacharas, Haris Martinos, Nicolas Stephanou, Dimitris Triantafillou.

Τους ευχαριστούμε όλους.

3. La consultation de la population, y compris allogène, doit précéder les débats publics et les prises de décision. Tout le public concerné – résident ou second-résident) doit être associé au développement de projets le concernant, et informé de façon transparente, comme le veut la Convention de Aarhus, souscrite par la Grèce. Une culture démocratique et de compromis doivent prendre leur essor.

Georges Vlandas Tassos Zacharas Nicolas Stephanou Président des AdP Secrétaire Vice-président Marousso Boura Vice-président

Un développement non maitrisé et laissé à la seule initiative privée : pour améliorer la situation, vivifier le débat public

26.05

Ο πρόεδρος Γιώργος Βλαντάς, μίλησε

για θέματα της Πάρου με τον

Μάρκο Κωβαίο, Δήμαρχο Πάρου.

Le président Georges Vlandas, a discuté des problèmes de l'île de Paros avec Markos Kovaios, Maire de la Municipalité de Paros.

President of FOPA, George Vlandas discussed about Paros island issues with Markos Kovaios, Mayor of Paros Municipality

Πάρου»

Travail en cours avec Stelios Ghikas pour la publication de son livre "Monastères de Paros".

Work in progress with Stelios Ghikas for the publication of his book entitled "Paros Monasteries".

Δεύτερη συνάντηση του Διοικητικού

Συμβουλίου των "Φίλων της Πάρου και

Αντιπάρου"

Deuxième Réunion du conseil d'administration des "Amis de Paros et d'Antiparos".

Second Board of Directors of the «Friends of Paros and Antiparos» meeting

Στις 28 Ιουλίου

πραγματοποιήθηκε επίσκεψη

στο Δεσποτικό για να δούμε τις

εξελίξεις του αρχαιολογικού

χώρου του Ναού του Απόλλωνα.

Ο Γιάννος Κουράγιος και η

βοηθός του Κορνελία Νταιφα

έκαναν την παρουσίαση στα

αγγλικά και στα ελληνικά.

On July 28, a visit organized to Despotiko to see the evolutions of the archaeological site of the Temple of Apollo.

Yanos Kouragios and his assistant Kornelia Daifa gave the presentation in English and Greek.

Συνάντηση του Διοικητικού Συμβουλίου

των "Φίλων της Πάρου και Αντιπάρου"

Réunion du conseil d'administration des "Amis de Paros et d'Antiparos".

Board of Directors of the «Friends of Paros and Antiparos» meeting

Le 28 juillet prochain une visite sera organisée à Despotiko pour voir les évolutions du site archéologique du temple d’Apollon.

Yanos Kouragios et son assistante Kornelia Daifa feront la présentation en Anglais et Grec.

Σε συνέχεια της επίσκεψης στον χώρο

της αρχαιολόγου Γεωργίας Παπαδοπούλου, για να παρουσιαστούν τα τμήματα του χώρου που δεν είχαν επισκεφθεί στις 18 Αυγούστου.

Suite à la visite du site qui a eu lieu le 18 août 2022, il a été décidé d’en faire une visite additionnelle le vendredi 9 septembre 2022, avec l’aide de l’archéologue Georgia Papadopoulou, pour montrer les parties du site non abordées le 18 août.

Following the visit to the site on 18 August 2022, it was decided to make an additional visit on Friday 9 September 2022, with the help of the archaeologist Georgia Papadopoulou, to show the parts of the site not visited on 18 August.

photo by Sotiris Koutsiaftis

Tην Τρίτη 12 Ιουλίου έγινε η έναρξη ενός νέου οργα-

νισμού που ασχολείται με τη δημιουργία αρχαιολογι-

κού πάρκου στο Μαράθι, τόπος των αρχαίων λατο -

μείων μαρμάρου. Η ολοκλήρωση αυτού του έργου

θα είναι ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα για

την Πάρο.

Οι Φίλοι της Πάρου και της Αντιπάρου από την ίδρυ -

σή τους έχουν ενεργήσει για το σκοπό αυτό, αρκετά

από τα μέλη μας είναι προσωπικά παρόντα στο διοι-

κητικό συμβούλιο της νέας οντότητας, ο πρόεδρός

μας είναι, όπως και οι άλλοι πρόεδροι των συλλό -

γων που στηρίζουν αυτό το έργο, μέλος χωρίς δι-

καίωμα ψήφου στο διοικητικό συμβούλιο της

Αntiques carrières événement

Le mardi 12 juillet a vu le lancement d'une nouvelle organisation qui s’occupe de la création d’un parc archéologique à Marathi, lieu des antiques carrières de marbre. L’ aboutissement de ce projet serait une des plus importantes réalisations pour Paros.

Les Amis de Paros et Antiparos ont depuis leur origine agis pour cet objectif, plusieurs de nos membres sont présents à titre personnel dans le conseil d’administration de la nouvelle entité, notre président est, comme les autres présidents des associations qui soutiennent ce projet, membre sans droit de vote du conseil d’administration de cette entité.

Αncient marble quarries event

Tuesday, July 12, was the launch of a new organization that deals with creating an archaeological park in Marathi, a place of ancient marble quarries. Completing this project would be one of the most important achievements for Paros.

The Friends of Paros and Antiparos have, since their inception, acted for this objective; several of our members are personally present on the board of directors of the new entity, and our president is, like the other presidents of the associations that support this project, a non-voting member of the board of directors of this entity.

Ο Δήμος Πάρου, προκειμένου να ενδυναμώσει τους

δεσμούς των δύο κοινοτήτων που συνεισφέρουν στην ευημερία του νησιού και τη βιώσιμη αναπτυξι-

ακή πορεία προς το αύριο, διοργάνωσε 3ήμερο ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗΣ ΦΙΛΙΑΣ, από την Παρασκευή 09

Σεπτεμβρίου έως και την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022.

Το Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου το πρωί έγινε κατάθεση στεφάνων και αποδόθηκαν τιμές από την Πρόξε-

νο της Γαλλίας κας Catherine SAGNELONGE και τον

3 jours célébrant l'amitié Franco-Hellénique à Paros

Dans ce contexte, afin de renforcer les liens entre ces deux communautés, si utiles au développement durable de l'île, la mairie de Paros organise les 3 jours de l'amitié franco-grecque du vendredi 9 au dimanche 11 septembre .

Samedi 10 septembre

Dépôt de gerbes au monument des marins français, en présence de madame le Consul Catherine Sagnelonge et du maire de Paros M. Markos Koveos.

Toujours le Samedi 10 septembre à 19 heures, une réception a été offerte dans la cour d'honneur de la mairie pour madame la Consule.

Le Monument des Français

Ce monument érigé en mémoire d’un navire français ayant coulé au large de l’île au moment de la lutte pour l’indépendance de la Grèce, a été restauré grâce à l’aide des Amis de Paros, entre autres. Notre association a fait apposer des panneaux explicatifs trilingues au pied du monument. Nous sommes en train d’ installer un autre sur la route indiquant le chemin pour que l’on puisse facilement le trouver.

επίσης σχετική ταμπέλα στο δρόμο ώστε να μπορεί κάποιος να το βρει εύκολα.

The Monument of the French sailors

This monument erected in memory of a French ship that sank off the island at the time of the struggle for the independence of Greece, was restored thanks to the help of the Friends of Paros, among others. Our association had placed trilingual signs at the foot of the monument. We are currently installing a directional sign on the road so that the way could be easily found.

#4

Κυκλαδικός πολιτισμός και γαστρονομία

Παρουσίαση του βιβλίου

"Κυκλαδικός Πολιτισμός και

Γαστρονομία" από τη συλλογή των

Φίλων της Πάρου και της Αντιπάρου.

Ημερομηνία: 21 Ιουλίου, στις 20:00

Χώρος έκθεσης: Studio 265

Γιώργος Βλαντάς, Τάσος Ζαχαράς, Μαιρίνα Ματθαιοπούλου

Το βιβλίο “Κυκλαδικός Πολιτισμός & Γαστρο -

νομία” είναι ο πρώτος τόμος μιας συλλογής που εκ-

δίδεται υπό την αιγίδα του Συλλόγου Φίλων της Πά-

ρου και Αντιπάρου. Θα ακολουθήσουν και άλλα που

θα αφορούν για παράδειγμα την αρχαιολογία, τα αρ -

χαία λατομεία μαρμάρου, τα τοπία των δύο νησιών

μας, τη βιώσιμη ανάπτυξη τους κτλ.

Αυτή η συλλογή θα επανεξετάσει το ιστορικό

παρελθόν αλλά και το παρόν αυτών των δύο νη -

σιών, συμβάλλοντας σε μια καλύτερη προετοιμασία

για το μέλλον τους.

Ο σύλλογός μας δημιουργήθηκε πριν από 20 χρόνια

από 11 άτομα για να ενώσει στην ίδια προσπάθεια,

υπέρ μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυ -

ξης, με σεβασμό στον κυκλαδίτικο χαρακτήρα των

δύο νησιών, τους κατοίκους των νησιών είτε είναι

Έλληνες είτε από τις τέσσερις άκρες της του κόσμου.

Ο σύλλογός μας είναι επομένως αντιπροσωπευτι-

κός, στο σημερινό ευρωπαϊκό πλαίσιο, μιας νέας κοι-

νωνιολογικής πραγματικότητας του πληθυσμού της

Πάρου και της Αντιπάρου, στην ποικιλομορφία του.

Αυτός ο συνδυασμός ταλέντων και πολιτισμών, και η προκύπτουσα συνεργασία, είναι για εμάς ελπιδοφόρα.

Το βιβλίο έχει τίτλο “Κυκλαδικός Πολιτισμός και Γαστρονομία”.

Culture Cycladique et Gastronomie

Soirée de lancement du livre "Culture

Ο πολιτισμός με την ευρεία έννοια, που αφο -

ρά τρόπο ζωής και ιδιοσυγκρασίες, είναι για εμάς

μια ουσιαστική διάσταση της αειφόρου ανάπτυξης.

Μέσω της σχέσης της με τη φύση, τα είδη γεωργι-

κών καλλιεργειών, την επιλογή τροφίμων, τις κοινω -

νικές σχέσεις και την αισθητική, η γαστρονομία είναι

μια απεικόνιση αυτών των πολύ ισχυρών πολιτισμι-

κών δεσμών και είναι μέρος της κληρονομιάς ενός

έθνους, αλλά και της παγκόσμιας κληρονομιάς.

Ως όμορφη απεικόνιση αυτής της κουλτούρας, θα

βρούμε σε αυτό το βιβλίο 20 συνταγές, μαζί με κεί-

μενα που έχουν γραφτεί από ειδικούς στη γαστρονο -

μία και τον κυκλαδικό πολιτισμό – τον Γιώργο Πίττα,

την Νίκη Μηταρέα και την Νικολέτα Μακρυωνίτου –

και που συνδέουν αυτές τις συνταγές με τον πολιτι-

σμό και την κοινωνία από την οποία προέρχονται.

Ευχαριστούμε τον Σωτήρη Κουτσιαύτη για την μελέ-

τη και παρουσίαση παριανών συνταγών καθώς και

την παραχώρηση φωτογραφικού υλικού για την ει-

κονογράφηση αυτού του βιβλίου. Επίσης την Ισαβέλ-

λα Σαραντάκου-Hughes για την επιμέλεια μέρος των

μεταφράσεων του βιβλίου και τον Γιώργο Σπύρου,

για τη μετάφραση, ενός σημαντικού μέρους αυτού

του έργου. Τους ευχαριστούμε όλους για τη γενναιό -

δωρη διάθεση του ταλέντου τους στην υπηρεσία της

πολιτιστικής μας δράσης.

Cycladique et Gastronomie" de la collection

Amis de Paros et Antiparos.

Date 21 Juillet, à 20h00

Espace d’exposition Studio 265

Georges Vlandas

Tassos Zacharas

Merina Matthaiopoulou

Le premier tome de la collection des Amis de Paros et d’Antiparos est paru. Il a pour titre : "Culture cycladique et gastronomie".

Il a la particularité d’être trilingue: grec, français, anglais. De ce fait il contribuera à mieux faire connaitre la culture de nos îles à nos visiteurs d’autres pays, voire aux habitants de l’île qui ne sont pas hellénophones.

Participeront à cette soirée les artisans de ce livre.

Cycladic Culture and Gastronomy

Launching of the book "Cycladic Culture and Gastronomy" from the Friends of Paros and Antiparos collection.

Date: 21 July, at 20:00

Venue: Studio

George Vlandas

Tassos Zacharas

Merina Matthaiopoulou

The first volume of the collection of the Friends of Paros and Antiparos has been published. Its title is: "Cycladic Culture and Gastronomy".

It has the particularity of being trilingual: Greek, French, and English. As a result, it will contribute to making the culture of our islands better known to our visitors from other countries or even to the inhabitants of the island who are not Greek-speaking. The artisans of this book participated in this evening.

The associations that created the Non-profit Organisation

“Paros Ancient Marble Quarries Park” and actively contribute to the protection and promotion of the ancient marble quarries of Paros:

Friends of Paros and Antiparos

Archilochos Cultural Association

Cultural Association of Marathi and Vounia “Ag. Minas”

Institute for Archaeology of Paros and the Cyclades

Paros-Antiparos Hoteliers Association

Federation of Parian Associations

The Ancient Quarries of Paros: Glory, Neglect and Hope

Haris Martinos and Marousso Bouras

There is currently a lot of interest in the future of the ancient marble quarries of Paros. It’s a multifaceted and complex issue in which the FoPA are actively involved. This article presents a brief account of the historic and cultural importance of the ancient quarries and the current efforts to protect and promote their unique cultural heritage, which are led by the non-profit organisation

“Paros Ancient Marble Quarries Park”.

The archaeological and cultural value of the ancient marble quarries

Historically, Paros was known for its fine white marble and, today, abandoned marble quarries can be found in abundance on the island. The main groups of ancient quarries are located near the village of Marathi. They were in operation from the Early Cycladic period (3,200 BC) until the 19th century. They include a number of magnificent underground galleries created from the extraction of marble. All set within an enchanting natural environment.

Best known are two underground quarries, the Quarry of the Nymphs and the Quarry of Pan, the source of the extremely pure and highly translucent lychnites marble. Nearby, in a location called Lakkoi, there are at least 20 opencast quarries of different shapes and sizes. They were the source of coarser grained marble than lychnites and mainly used in architectural works and are older than those of Nymphs and Pan, already in use in the 7th Century BC.

The Parian marble became the dominant medium in monumental art from the 6th century BC and maintained

its dominant position through the classical period and afterwards up to the 3rd century AD. Hermes of Praxiteles, Venus de Milo, Augustus of Prima Porta are just a few of the famous works of art adorning major museums in Europe.

Parian marble was exported not only in rough blocks but also in the form of art works, such as statues, columns, funerary monuments, stelai or sarcophagi. Marble artists’ workshops flourished in Paros. Exports of fine works and semi-finished works of art were often accompanied by Parian sculptors. Works produced in Parian marble have been located in an extensive area from the Black Sea to Spain.

This huge industrial and commercial activity brought economic prosperity as well as splendour to Paros in ancient times. The capital city of the city-state of Paros was known as the “brilliant city” of Paros, due to its embellishment with works made of Parian marble. It was a substantial city of 40,000 inhabitants including a large number of slaves working under harsh conditions in the quarries.

The ancient quarries were revived in the 19th century with a succession of foreign companies extracting the remaining deposits of lychnites. The disused quarries were largely forgotten in the first half of the 20th century, and it was only from the 1960s onwards that local people and the growing numbers of tourists started paying attention to these, by then, hidden treasures. The quarries were designated a protected ‘archaeological area’ in 1974 and this was extended in 2000 to include the quarries at Lakkoi. It covers nearly 200 ha, owned in its entirety by a number of private owners. In 2018, the part that contains some substantial but largely derelict industrial buildings from the 19th century operation of the quarries, was additionally designated as a ‘historic site’ by ministerial decision. The Ministry of Culture –its central services in Athens and the Cyclades Ephorate of Antiquities – is statutorily responsible for the archaeological area.

A long-term vision is becoming reality

A major landmark in this process of re-discovery was an international archaeological conference entitled “Paria Lithos”, held on Paros in 1997. It brought together a large body of relevant research and documented the recognition of the unique importance of the ancient quarries. The conference resolution included that: “The Marathi-Lakkoi area is a complex union of man and nature. Efforts must be initiated to convert the zone into an archaeological-cultural park, which will include quarries, landscape, and buildings, the last representing an important complex of 19th century industrial architecture. After restoration, the buildings should be used for cultural and scientific purposes”

Alas, nothing happened in the following 20 years and the current state of the quarries is deplorable. The ancient galleries are neglected and inaccessible - a source of constant disappointment for thousands of visitors to Paros. Seeing the issues of protection and neglect persisting for so long, the FoPA along with other local associations sought to mobilise the local stakeholders in an initiative for the rescue, protection and promotion of the monument of the ancient underground quarries and the broader archaeological area. A key step was a workshop in November 2019, bringing together local associations, the Municipality of Paros, representatives of the Ministry of Culture and high-level guest speakers. It laid the foundations for all relevant parties to work in partnership and seek practical solutions instead of blaming each other for past failures and the current state of the quarries. The leading role in these efforts is now played by the non-profit organisation “Paros Ancient Marble Quarries Park A.M.K.E.” which launched its activities in July 2022 with the aim to promote and support the protection of the ancient marble quarries and the creation of an archaeological and cultural park in Marathi. The FoPA and five other local associations are behind this initiative. The organisation acts in close consultation with them and with the relevant public authorities, notably the Ephorate of Cyclades Antiquities (Ministry of Culture) and the Municipality of Paros.

The organisation is driven by the ambition to overcome years of neglect of this unique monument and has a long-term vision of achieving its recognition as a World Heritage site. It is action-oriented rather than focused on expressing opinions and acknowledges that many, often

The Parian marble became the dominant medium in monumental art from the 6th century BC

Hermes of Praxitles

de Milo

small, steps will need to be taken by various public and other bodies and individuals to achieve progressively the goal of safeguarding the future of the ancient underground quarries and promoting them globally.

In 2023, non-profit organisation “Paros Ancient Marble Quarries Park” is engaged in several interconnected projects, preparing and promoting their implementation, including fund-raising. They come under three headings:

The protection of the monument of the underground galleries of the quarries:

• The 3D digital topographic survey and geological investigation of the underground galleries by the National Technical University of Athens. This project was funded by the Ministry of Culture and is approaching completion. Preliminary results were presented in an open event in Parikia on 27 November 2022.

• The assessment of the stability risks and the installation of a permanent monitoring system, followed by any necessary support to prop up sections of the galleries or other remedial measures, to allow eventually, visitors’ access to some sections of the galleries.

Improving the experience and appreciation of the quarries by the virtual and physical visitor:

• The creation and ongoing development of the website https://parianmarble.com/ bringing together extensive information and knowledge about the quarries, including information about works of art from Parian marble, and news about the creation of the archaeological-cultural park.

• Improved signage and tidying up of the footpaths and other common areas in the archaeological area of the ancient quarries.

• Organising guided tours of the archaeological area in conjunction with the FoPA and other local organisations – the most recent in November 2022.

• An information and awareness raising programme for secondary schools and local communities in Paros including video, talks and other activities.

Creating and promoting the new archaeologicalcultural park:

• Initial branding strategy for the archaeological-cultural park, presented at ΑΜΚΕ’s launch event in July 2022 at Marathi.

• Preparation of a master plan for the archaeological-cultural park through a participatory process. Terms of reference have been developed in consultation with the Ephorate of Cyclades Antiquities and Newer Monuments Service of the Ministry of Culture.

Αρχαία Λατομεία της Πάρου: Ακμή, Εγκατάλειψη και Ελπίδα

στην ιστορική και πολιτιστική σημασία των

αρχαίων λατομείων και στις προσπάθειες για την προστασία και προβολή της

μοναδικής αυτής πολιτιστικής κληρονομιάς στις οποίες πρωτοστατεί η «Πάρκο

Αρχαίων Λατομείων Μαρμάρου Πάρου ΑΜΚΕ».

Η αρχαιολογική και πολιτιστική αξία των

αρχαίων λατομείων μαρμάρου

Ιστορικά, η Πάρος ήταν γνωστή για το εκλεκτό λευκό της

μάρμαρο και, σήμερα, εγκαταλειμμένα λατομεία μαρμάρου

βρίσκονται σε αφθονία στο νησί. Οι κύριες ομάδες αρχαίων

λατομείων βρίσκονται κοντά στο χωριό Μαράθι. Λειτουρ-

γούσαν από την Πρωτοκυκλαδική περίοδο (3.200 π.Χ.) έως

3D digital topographic survey and geological investigation

Τρισδιάστατη [ή 3Δ] ψηφιακή

τοπογραφική

αποτύπωση και

γεωλογική έρευνα

[των υπογείων

στοών]

• Engagement with the private land owners in the archaeological area, the Ministry and the Municipality with a view to securing the ownership or use of the main areas in the Park through purchase, leasing or gifting.

To be able to realise all these and other specific projects, “Paros Ancient Marble Quarries Park”, as a non-profit organisation depends on the support of local residents and the friends of the island, especially the members of the FoPA and the other associations that have backed its creation. At this stage funding support is particularly needed for the master plan, the schools programme and the leasing or acquisition of key parcels of land in the archaeological area.

και τον 19ο αιώνα. Περιλαμβάνουν μια σειρά από υπέροχες

υπόγειες στοές που δημιουργήθηκαν από την εξόρυξη μαρ-

μάρου. Όλα αυτά σε ένα μαγευτικό φυσικό περιβάλλον.

Τα πιο γνωστά είναι τα δύο υπόγεια λατομεία, γνωστά ως

Νυμφών και Πανός, που ήταν η πηγή του εξαιρετικά λα-

μπρού μαρμάρου, του λυχνίτη. Σε κοντινή απόσταση, στην

τοποθεσία Λάκκοι, υπάρχουν τουλάχιστον 20 υπαίθρια λα-

τομεία. Αυτά αποτελούσαν την πηγή πιο χονδρόκοκκου

μαρμάρου από τον λυχνίτη, που χρησιμοποιήθηκε κυρίως

σε αρχιτεκτονικά έργα και είναι παλαιότερα από αυτά των

Νυμφών και του Πανός.

Το παριανό μάρμαρο έγινε το κυρίαρχο μέσο στη μνημεια-

κή τέχνη από τον 6ο αιώνα π.Χ. και διατήρησε την κυρίαρχη

θέση του κατά την κλασική περίοδο και στη συνέχεια μέχρι

τον 3ο αιώνα μ.Χ. Ο Ερμής του Πραξιτέλη, η Αφροδίτη της

Μήλου, ο Αύγουστος της Πρίμα Πόρτα είναι μερικά μόνο

από τα διάσημα έργα τέχνης φτιαγμένα από παριανό μάρ-

μαρο που κοσμούν μεγάλα μουσεία της Ευρώπης.

Το παριανό μάρμαρο εξήχθη όχι μόνο σαν ακατέργαστη

μάζα αλλά και σε μορφή έργων τέχνης, όπως αγάλματα,

κίονες, ταφικά μνημεία, στήλες ή σαρκοφάγοι. Εργαστή-

ρια γλυπτικής άκμασαν στην Πάρο. Οι εξαγωγές έργων τέ-

χνης και ημιτελών έργων συνοδεύονταν συχνά από Παρια-

νούς γλύπτες. Έργα φτιαγμένα από παριανό μάρμαρο έχουν

εντοπιστεί

Αυτή η τεράστια βιομηχανική και εμπορική δραστηριότητα έφερε οικονομική άνθηση αλλά και αίγλη στην Πάρο κατά την αρχαιότητα. Η πρωτεύουσα της πόλης-κράτους της Πάρου ήταν γνωστή ως η “λαμπροτάτη των Παρίων πόλις”, στολισμένη με έργα τέχνης και αρχιτεκτονικής από παριανό μάρμαρο. Ήταν μια σημαντική πόλη 40.000 κατοίκων, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγάλου αριθμού δούλων που

εργάζονταν κάτω από σκληρές συνθήκες στα λατομεία.

Τα αρχαία λατομεία αναβίωσαν τον 19ο αιώνα από μια σει-

ρά ξένων εταιρειών που εξόρυξαν τα υπόλοιπα κοιτάσματα

λυχνίτη. Τα εγκαταλειμμένα λατομεία ξεχάστηκαν σε μεγά-

χωρήθηκε από την ΚΔΕΠΑΠ και τον Δήμο Πάρου ο Χώρος Τεχνών (κτίριο Δημητρακόπουλου). Ένας υπέροχος

#6

Συνέντευξη με την φωτογραφική ομάδα Πάρου

Γιώργος Βλαντάς, Μαιρίνα

Ποιοι ήταν οι οραματικοί στόχοι της δημιουργί-

ας αυτής της ομάδας το 2013 και πόσοι από αυτούς

επιτεύχθηκαν;

Η Φωτογραφική Ομάδα Πάρου ξεκίνησε την πορεία της

από μια μικρή ομάδα ερασιτεχνών φωτογράφων η οποία

με τον καιρό αναπτύχθηκε και σήμερα αριθμεί πάνω από

25 ενεργά μέλη. Σκοπός της ομάδας είναι η δημιουργία

ενός τόπου κοινού στον οποίο συναντιούνται όσοι εν-

διαφέρονται για το μέσο με σκοπό την επικοινωνία, την

ανταλλαγή απόψεων και τον εμπλουτισμό γνώσεων σχε-

τικά με την τέχνη της φωτογραφίας.

Οι δράσεις της Ομάδας μας περιλαμβάνουν εβδομαδιαί-

ες ανοιχτές συναντήσεις και καλύπτουν εύρος θεμάτων

μεταξύ των οποίων η τεχνική διάσταση της φωτογραφί-

ας, σημαντικά ρεύματα, εποχές και πρόσωπα της κλασσι-

κής και σύγχρονης φωτογραφίας, φωτογραφικές ασκή -

σεις και παρουσιάσεις ατομικών εργασιών. Παράλληλα,

κατά καιρούς φιλοξενούμε επαγγελματίες φωτογράφους

οι οποίοι μέσω εργαστηρίων και σεμιναρίων μοιράζονται

μαζί μας τις γνώσεις τους. Κάθε χρόνο την άνοιξη πραγματοποιείται έκθεση με έργα τα οποία αντικατοπτρίζουν

την ατομική και ομαδική καλλιτεχνική μας εξέλιξη.

Ποιοι είναι οι πόροι λειτουργίας της ομάδας;

Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα αυτά τα χρόνια η συμμετο -

χή στην Ομάδα είναι ελεύθερη χωρίς κάποιο οικονομικό

αντίτιμο. Η λειτουργία και όλες οι δράσεις της Φωτογρα-

φικής Ομάδας Πάρου βασίζονται στην προσωπική εργα-

σία των συμμετεχόντων. Για την κάλυψη των εξόδων που

προκύπτουν (πχ. εκτυπώσεις φωτογραφιών) φροντίζουν

τα μέλη που επιθυμούν να συμμετέχουν.

Πόσες δυσκολίες αντιμετωπίζετε στην πραγμάτωση

των στόχων σας;

Βασικές αρχές στην λειτουργία της Φωτογραφικής Ομά-

δας Πάρου αποτελούν η συλλογικότητα και η πολυμορ -

φία. Η ώθηση της προσωπικής μας έκφρασης, η ενεργή

συμμετοχή, η υποστήριξη, η ενθάρρυνση, η ανταλλαγή

εμπειριών με σκοπό την εξέλιξη της φωτογραφικής μα-

τιάς του καθενός μας αποτελούν μια διαρκή μα αναζωο -

γονητική πρόκληση για την Ομάδα.

Ποια θέματα αντιμετωπίζετε σε προσωπικό επίπεδο

στη διαδικασία της φωτογραφίας;

Τα φωτογραφικά ενδιαφέροντα και οι προσωπικές δου -

λειές των μελών μας είναι πολυδιάστατες και καλύπτουν

ένα ευρύ φάσμα όπως η φωτογραφία δρόμου, τα πορ -

τραίτα, τα τοπία και η νεκρά φύση, για να ονομάσουμε

μερικά. Οι προσεγγίσεις στα έργα μας άλλοτε είναι πιο

συμβατικές κι άλλοτε παρουσιάζονται περισσότερο εναλ-

λακτικές και πειραματικές.

Τι θα χρειαζόσασταν από τη Δημοτική Αρχή ή από

άλλους φορείς;

Οι συναντήσεις μας από την έναρξη λειτουργίας της ομά-

δας και για αρκετά χρόνια πραγματοποιούνταν στο πα-

λιό νηπιαγωγείο της Παροικιάς, πλέον «Σπίτι του Δασκά-

λου», που μας παραχωρούσε ευγενικά ο Σύλλογος Εκπαι-

δευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Π. Καλλιέρος».

Κατά την περίοδο της πανδημίας οι διαδικτυακές συνα-

ντήσεις κράτησαν ένα σημαντικό μέρος της ομάδας δρα-

στήριο και ενωμένο. Τον Δεκέμβριο του 2021 μας παρα-

που επιτρέπει την σωστή λειτουργία της ομάδας. Η διάθεση από τον Δήμο του Χώρου Τεχνών βοήθησε πολύ στην αναζωογόνηση της Ομάδας μετά την περίοδο της πανδημίας. Παλαιά μέλη επέστρεψαν και νέα εισήλθαν στην ομάδα δίνοντας έτσι μια φρέσκια δυναμική.

Ευελπιστούμε στη διατήρηση του χώρου ως μια βάση μόνιμη που θα μας επιτρέψει να επικεντρωθούμε στις δραστηριότητές μας.

Τι είναι πολιτισμός στην Πάρο;

Πολιτισμός στην Πάρο είναι ο Αρχίλοχος, ο Σκόπας, η Μαντώ Μαυρογένους, ο Νικόλαος Περαντινός… Με δυο

λόγια, πολιτισμός στην Πάρο είναι οι άνθρωποί της, εκεί-

νοι που εμπνέονται από αυτήν, που δημιουργούν σε αυ -

τήν, οι άνθρωποι που

την αγάπησαν και την αγαπούν δείχνοντάς το με συνέπεια και πράξη. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτή η μακριά λίστα μας περιλαμβάνει.

Τι γνώμη έχετε για τις δράσεις άλλων πολιτιστικών φορέων και ομάδων, και ποια σχέση έχετε με αυτούς, έχετε κάνει κάποιες συνέργειες; Η συνεργασία της Φωτογραφικής Ομάδας Πάρου μέχρι σήμερα έχει υπάρξει περισσότερο περιστασιακή λόγω συγκυριών, είτε αφορά παλιότερους ιστορικούς συλλόγους όπως ο “Αρχίλοχος”, είτε νεότερες πρωτοβουλίες όπως το Φεστιβάλ Πάρου στο οποίο ως εθελοντές έχουμε καλύψει φωτογραφικά τις εκδηλώσεις. Η πιο πρόσφατη συνεργασία μας αφορά στη φωτογράφιση τεκμηρίων από το ιστορικό αρχείο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πάρου “Γιάννης Γκίκας”.

Παράλληλα, σε ατομικό επίπεδο, μέλη της ομάδας αφιλοκερδώς καλύπτουν φωτογραφικά τις δράσεις τοπικών πολιτιστικών ομάδων. Λόγω της ιδιαιτερότητας του αντικειμένου μας, αποφεύγουμε οτιδήποτε θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αθέμιτος ανταγωνισμός για τους επαγγελματίες φωτογράφους του νησιού.

Έχετε επαφές με αντίστοιχους φορείς από άλλες περιοχές της Ελλάδας ή του εξωτερικού;

Επιδίωξή μας αποτελεί η αλληλόδραση με άλλες ομάδες

Ματθαιοπούλου

Petti Eginiti

Matina Anagnostopoulou

Dimitris Chaniotis

Vicky Kiriakopoulou

σε ανοιχτή επικοινωνία με άλλες φωτογραφικές ομάδες

ανά την Ελλάδα και επιδιώκει την συμμετοχή της σε φω -

τογραφικά εργαστήρια, εκθέσεις και φεστιβάλ (Photometria International Photography Festival, Photovision, iFocus, Antiparos International Photo Festival). Παράλληλα,

μέλη της Ομάδας συμμετέχουν ενεργά και με επιτυχία σε

φωτογραφικούς διαγωνισμούς και σεμινάρια που οργα-

νώνονται από άλλες ομάδες και φορείς της φωτογραφί-

ας. Η Ομάδα, επίσης, έχει ενεργό διαδικτυακή παρουσία

στην ιστοσελίδα μας και τα κοινωνικά δίκτυα, όπου προ -

βάλλονται τα έργα και οι δράσεις της.

Ως άνθρωποι της τέχνης αν σας πρότειναν να συμ -

μετέχετε πιο ενεργά στην πολιτιστική διαδικασία

του νησιού, θα ήσασταν πρόθυμοι;

Η Φωτογραφική Ομάδα Πάρου ήταν εξ υπαρχής και πα-

ραμένει ανοιχτή σε συνεργασίες και ενδιαφέρουσες δημι-

ουργικές προτάσεις.

Ποια είναι τα πιο μακροπρόθεσμα σχέδιά σας;

Επιθυμούμε να συνεχίσουμε με τον ίδιο ζήλο τις δραστη -

ριότητές μας. Το ομαδικό πνεύμα που μας διακατέχει εί-

ναι ταυτόχρονα και ένα άνοιγμα – κάλεσμα σε νέες ιδέ-

ες, εικόνες, προτάσεις και εμπειρίες. Θέλουμε να παρα-

μείνουμε μια φιλόξενη, ενεργή και δραστήρια ομάδα, που

συμβάλει στην αναβάθμιση του πολιτισμού στο νησί μας

ενισχύοντας την επικοινωνιακή μας πρακτική με τοπικούς

πολιτιστικούς συλλόγους και άλλους καλλιτεχνικούς φο -

ρείς. Η εδραίωση της Φωτογραφικής Ομάδας Πάρου στα

πολιτιστικά δρώμενα του νησιού αποτελεί για την ομάδα

Paros Photography Group interview

What were the visionary goals of the creation of this group in 2013, and how many of them did you achieve?

The Paros Photography Group started its journey from a small group of amateur photographers, which over time developed and today has more than 25 active members. The group aims to create a public place where those interested in the medium meet to communicate, exchange views and enrich knowledge about photography. Our group's activities include weekly open meetings and cover various topics, including the technical dimension of photography, essential currents, periods and figures of classical and contemporary photography, photographic exercises and presentations of individual work. Every spring, an exhibition with pieces that reflect our individual and group artistic development is held. At the same time, from time to time, we host professional photographers who share their knowledge with us through workshops and seminars.

What are the team's operating resources?

It is worth noting that all these years, participation in the group has been accessible without any financial consideration. The operation and all the actions of the Photographic Group of Paros are based on the participants' work. Members who wish to participate are responsible for covering the costs incurred (e.g., photo printing).

How many difficulties do you face in achieving your goals?

Collectivity and diversity are fundamental principles in the operation of the Photographic Group of Paros. Pushing our personal expression, active participation, support, encouragement, and exchange of experiences to develop the photographic vision of each of us are constant but refreshing challenges for the group.

What issues do you face on a personal level in the process of photography?

Our members' multi-dimensional photographic interests and personal work cover a broad spectrum, such as street photography, portraits, landscapes and still life. The approaches in our projects are sometimes more conventional and sometimes more alternative and experimental.

What would you need from the Municipal Authority or other bodies?

Our meetings from the beginning of the group's operation and for several years were held in the old kindergarten of Parikia, now "Teacher's House", which was kindly granted to us by the Association of Primary Education Teachers "P. Callieros". During the pandemic, online meetings kept a significant part of the team active and united. In December 2021, the Arts Space (Dimitrakopoulos building) was granted to us by KDEPAP and the Municipality of Paros. A

George Kavalis

Kostas Drakontaeidis

Margarita Katri

Stefanos Georgiadis

Emma Barbarigou Evangelia Baliou

George Vlandas, Merina Matthaiopoulou

wonderful exhibition space in a central part of the traditional settlement of Parikia with suitable capacity and infrastructure that allows the proper operation of the team. The provision by the Municipality of the Arts Center helped a lot in the revitalisation of the group after the pandemic. Old members returned, and new ones joined the group giving a fresh dynamic. We want to retain the space as a permanent base that will allow us to focus on our activities.

What is Culture on Paros?

Culture in Paros is Archilochos, Skopas, Manto Mavrogenous, Nikolaos Perantinos... In a word, culture in Paros is its people, those who are inspired by it, who create in it, and the people who loved it and value it by showing it with consistency and action. We like to think that this long list includes us.

What do you think about the actions of other cultural organizations and groups, and what is your relationship with them? Have you made any synergies?

The cooperation of the Paros Photography Group has been more occasional due to circumstances, whether it concerns older historical associations such as "Archilochos" or newer initiatives such as the Paros Festival, in which we have covered the events photographically as volunteers. Our most recent collaboration concerns the photography of documents from the historical archive of the Municipal Library of Paros "Yiannis Gikas".

At the same time, on an individual level, team members cover local cultural groups' activities on a pro bono basis. Due to the specificity of our subject matter, we avoid anything that could act as unfair competition for professional photographers of the island.

Do you have contacts with related institutions from other regions of Greece or abroad?

Our pursuit is the interaction with other photography groups because fermentations and multiple stimuli for artistic creation arise through exchanging knowledge and ideas. In recent years, the Photography Group of Paros has openly communicated with other photography groups throughout Greece. It seeks to participate in photography workshops, exhibitions and festivals (Photometria International Photography Festival, Hotovision, iFocus, Antiparos International Photo Festival ). At the same time, members of the group actively and successfully participate in photography competitions and seminars organised by other photography groups and organizations. The group also has an active online presence on our website and social networks, where its projects and actions are displayed.

As people of art, if you were suggested to participate more actively in the cultural process of the island, would you be willing?

The Photographic Group of Paros was from the beginning and remains open to collaborations and interesting creative proposals.

What are your longer-term plans?

We wish to continue our activities with the same zeal. Our team spirit is simultaneously an opening - a call to new ideas, images, suggestions, and experiences. We want to remain a welcoming and active group which contributes to the upgrading of culture on our island by strengthening our communication practice with local cultural associations and other artistic bodies. The consolidation of the Paros Photography Group in the island's cultural events is an ultimate goal for the group.

John Master

Mihalis Saroglou

Nikos Panagiotidis

Vassilis Bontosoglou

Stella Pilatou

Stella Tsigonia

Marianna Lali

Nikos Fysilanis

parosphotoclub parosphotoclub

Paros the Lovely, a tribute to Paros as it was

Another exhibition at Holland Tunnel Gallery last summer, another great contribution to Parian cultural life. Curated by Paulien Lethen, the gallery director aimed to show life in Paros as it used to be. The life that Paulien witnessed when she lived with her young family in Paros from 1968 until 1982. She describes her experience as “the simple life in the country with oil lamps, water from a well, transport by donkey or on foot as there were only two cars on the island (taxis) and witnessed modern achievements come to the island – such as electricity, telephones and running water – all while she saw tourism increase”. This way of life was presented through the work of six artists, some Parian by birth some Parian by choice. The exhibition included photographs, paintings and sculptures.

The photos by Elizabeth Carson were taken in the early 70’s. Elizabeth came with her husband, the poet Jeffrey Carson, from New York in 1970 and they made Paros their home ever since. They have contributed greatly to Parian cultural, artistic and musical life. Elizabeth’s photos captured the farming life, at a time when agriculture was still the main activity on the island, as well as the landscape before its recent transformation. Exhibited were photos of her series “Heroes of the Soil” (Parian agriculture from the 70’s), “Stone Translucence” (antique carvings in Parian marble) and “1700 Years” (photos of the Parikia church of Ekatontapyliani – the church with the one hundred doors).

The second photographer was Susan Daboll. A photographer, who came to Paros in the late 90’s and since then spends most of her time on the island. Susan was asked by Paulien to make a photo project of “Dimitris house”.

Dimitris was a traditional farmer from Marathi. Paulien became his friend and frequent visitor.

“In those days, I often went there with friends. We had his homemade raki, wine, bread, cheese and other meze while storytelling, singing and dancing went on”. The photos were taken in 1998 when Dimitris was 94 years old but his way of life was still the same as in the 1960’s.

“He still made everything himself, grew vegetables and fruits and had cattle. Dimitris is gone, the house is in ruins, but the photographs have captured how it was”. They have indeed captured a long gone Paros way of life.

Finally, there was a series of old photographs and cart-postal from the collection of the cosmopolitan Parian Petros Avlitis. Photos of Parikia, its people and landscape. “Beautiful atmospheric black & white photographs that reflect the dreamy peacefulness of empty mountains, the quiet harbor and streets without tourists” is how Paulien describes them.

The painters were:

Nikos Karpodinis, a long-gone shoemaker in Parikia who “when he was not repairing shoes, was painting colorful, happy scenes of Paros life on cardboard in his workshop behind the Market Street…Fishing boats, windmills, animals in fields, churches and people were his common subjects”.

Maria Agourou, a painter from Marpissa, was born in 1912. She went to Athens aged 10 to make a life for herself, something very common at the time. She became a hatmaker. At the age of 73 her dream of returning to Paros was fulfilled. Back in Marpissa she started producing wonderful paintings of Paros, family life, agricultural life, women in hats, landscapes.

Ceramic sculptures by Nikos Voulgaris, a painter and sculptor who lives and works in Naxos were also exhibited. Powerful, mysterious figures influenced by different cultures: Cycladic as well as African and South American. Paulien has saved several works by Karpodinis and Agourou. The time is ripe for them to become part of a permanent municipal collection portraying life and landscape as it was during the early part of the 20th century.

All these captivating works were exhibited in the beautiful historic Azaris house in the centre of Parikia. Apart from the exhibits it was the house itself that took the viewer back in time, giving an impression of what a 19th century patrician house was like with its period furniture, lace curtains, wrought iron beds and the dining room set waiting for the guests.

Paulien Lethen

Marousso Bouras

Paros the Lovely, ένα αφιέρωμα στην Πάρο του

παρελθόντος

Άλλη μια έκθεση στην Holland Tunnel Gallery το

περασμένο καλοκαίρι, άλλη μια μεγάλη συμβολή στην

Παριανή πολιτιστική ζωή. Σε επιμέλεια της Paulien Lethen,

της διευθύντριας της γκαλερί, η έκθεση είχε ως στόχο να

δείξει τη ζωή στην Πάρο όπως ήταν παλιά. Τη ζωή που

συνάντησε η Paulien, όταν έζησε με τη νεαρή οικογένειά

της στην Πάρο από το 1968 έως το 1982. Περιγράφει

την εμπειρία της ως «την απλή ζωή στην εξοχή με λάμπες

πετρελαίου, νερό από το πηγάδι, μεταφορά με γαϊδουράκι

ή με τα πόδια αφού υπήρχαν μόνο δύο αυτοκίνητα στο

νησί (ταξί). Βίωσε την άφιξη του ηλεκτρισμού, του

τηλεφώνου και του τρεχούμενου νερού – όπως επίσης

είδε τον τουρισμό να αυξάνεται». Αυτός ο τρόπος ζωής

παρουσιάστηκε μέσα από τη δουλειά έξι καλλιτεχνών,

κάποιων Παριανών εκ γενετής και άλλων Παριανών από

επιλογή.

Η έκθεση περιελάμβανε φωτογραφίες, πίνακες ζω -

γραφικής και γλυπτά.

Οι φωτογραφίες της Elizabeth Carson τραβήχτηκαν στις

αρχές της δεκαετίας του '70. Η Elizabeth ήρθε στην Πάρο

με τον σύζυγό της, τον ποιητή Geffrey Carson, από τη Νέα

Υόρκη το 1970 και έκτοτε έκαναν την Πάρο σπίτι τους.

Έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην Παριανή πολιτιστική, καλ-

λιτεχνική και μουσική ζωή. Οι φωτογραφίες της Elizabeth

αποθανάτισαν την αγροτική ζωή, σε μια εποχή που η γε-

ωργία ήταν ακόμη η κύρια δραστηριότητα στο νησί, καθώς

και το παριανό τοπίο πριν από την πρόσφατη μεταμόρφωση

του. Εκτέθηκαν φωτογραφίες από τις σειρές της «Heroes of the Soil» (Παριανή γεωργία από τη δεκαετία του '70),

«Stone Translucence» (αρχαία γλυπτά από παριανό μάρμαρο) και «1700 Years» (φωτογραφίες της Εκατονταπυλιανής

στην Παροικιά – της εκκλησίας με τις εκατό πόρτες).

Η δεύτερη φωτογράφος ήταν η Susan Daboll. Μια φωτο-

γράφος που ήρθε στην Πάρο στα τέλη της δεκαετίας του

'90

και από τότε περνά τον περισσότερο χρόνο της στο

νησί. Η Paulien ζήτησε από τη Susan να αποθανατίσει το

«σπίτι του Δημήτρη». Ο Δημήτρης ήταν ένας παραδοσια-

κός αγρότης στο Μαράθι. Η Paulien έγινε φίλη και συχνή

επισκέπτρια του. «Εκείνο τον καιρό πήγαινα

1998 όταν ο Δημήτρης ήταν 94 ετών, αλλά ο τρόπος ζωής

του ήταν ακόμα ο ίδιος όπως τη δεκαετία του 1960. «Ακό-

μα τα έφτιαχνε όλα μόνος του, καλλιεργούσε λαχανικά και

φρούτα και διατηρούσε αγελάδες. Ο Δημήτρης έφυγε, το

σπίτι είναι ερειπωμένο, αλλά οι φωτογραφίες έχουν αποτυ-

πώσει το πώς ήταν». Πραγματικά έχουν αποτυπώσει έναν

τρόπο ζωής που έχει χαθεί από καιρό.

Τέλος, παρουσιάστηκε μια σειρά από παλιές φωτογραφίες

και καρτ-ποστάλ από τη συλλογή του κοσμοπολίτη Παρια-

νού Πέτρου Αυλίτη. Φωτογραφίες από την Παροικιά, τους

ανθρώπους και τα τοπία της. «Όμορφες ατμοσφαιρικές

ασπρόμαυρες φωτογραφίες που αντικατοπτρίζουν την ονει-

ρική γαλήνη των βουνών, του ήσυχου λιμανιού και τα σοκά-

κια χωρίς τουρίστες» έτσι τις περιγράφει η Paulien.

Οι ζωγράφοι ήταν:

Ο Νίκος Καρποδίνης, ένας παλιός τσαγκάρης στην Πα-

ροικιά που «όταν δεν έφτιαχνε παπούτσια, ζωγράφιζε πο-

λύχρωμες, χαρούμενες σκηνές της ζωής της Πάρου σε χαρ-

τόνι στο εργαστήρι του πίσω από την Αγορά…. Τα ψαροκάι-

κα, οι ανεμόμυλοι, τα ζώα στα χωράφια, οι εκκλησίες και οι

ντόπιοι άνθρωποι ήταν τα θέματα του».

Η Μαρία Αγούρου, ζωγράφος από τη Μάρπησσα, γεννή-

θηκε το 1912. Πήγε στην Αθήνα σε ηλικία 10 ετών για να

ξεκινήσει μια καινούργια ζωή, κάτι πολύ συνηθισμένο τότε.

Έγινε καπελού. Στα 73 της, το όνειρό της να επιστρέψει

στην Πάρο εκπληρώθηκε. Πίσω στη Μάρπησσα, άρχισε να

παράγει υπέροχους πίνακες από την Πάρο, την οικογενειακή

ζωή, την αγροτική ζωή, τις γυναίκες με τα καπέλα, τα τοπία.

Εκτέθηκαν επίσης κεραμικά γλυπτά του Νίκου Βούλγαρη, ζωγράφου και γλύπτη που ζει και εργάζεται στη Νάξο.

Ισχυρές μυστηριώδεις φιγούρες επηρεασμένες από δι-

αφορετικούς πολιτισμούς: Κυκλαδικό, αφρικανικό και νοτιοαμερικάνικο.

Η Paulien έχει διασώσε διάφορα έργα του Καρποδίνη και

της Αγούρου. Είναι καιρός να γίνουν μέρος μιας μόνιμης

δημοτικής συλλογής που παρουσιάζει τη ζωή και τη φύση

της Πάρου όπως ήταν στις αρχές μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα.

Όλα αυτά τα σαγηνευτικά έργα εκτέθηκαν στο όμορφο

ιστορικό σπίτι Αζάρη στο κέντρο της Παροικιάς. Εκτός από τα εκθέματα, το ίδιο το σπίτι έφερνε τον θεατή πίσω στο χρόνο, δίνοντας του μια εικόνα για το πώς ήταν ένα αστικό

σπίτι του 19ου αιώνα με τα έπιπλα εποχής, τις δαντελένιες

κουρτίνες, τα κρεβάτια από σφυρήλατο σίδερο και το στρωμένο τραπέζι στην τραπεζαρία, έτοιμο να υποδεχθεί τους καλεσμένους.

Μαρουσώ Μπούρα

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ Εύη Μπεληγιάννη

Μετά την 20ετή και πλέον ενασχόλησή μου με την κα-

ταγραφή των τοξωτών πέτρινων γεφυριών της Ελλά-

δας σε τρία βιβλία* αποδεχόμενη την πρόσκληση του

κ. Γιώργου Βλαντά να παρουσιάσω τμήμα της μελέτης

μου περιορισμένη στην αναφορά των γεφυριών των

νήσων των Κυκλάδων, στο τεύχος του 2022, παρουσί-

ασα τα γεφύρια της Πάρου.

Σήμερα παραθέτω τα γεφύρια της Σίφνου,.τμήμα του

βιβλίου μας «1500 τοξωτά πέτρινα γεφύρια της Ελ-

λάδας» Γιώργος και Εύη Μπεληγιάννη 2011, που είχε

την τιμή να βραβευθεί το 2013 από το ανώτατο πνευ-

ματικό ίδρυμα της χώρας, της Ακαδημίας Αθηνών. Οι

φωτογραφίες που δημοσιεύονται είναι λήψεις του συ-

ζύγου μου και δικές μου και ανήκουν στο προσωπικό

μας αρχείο.

Ελάτε λοιπόν… (συνέχεια ως εις το τεύχος 2022)

* «Αναζητώντας τα πέτρινα γεφύρια της Ελλάδας» 2007, «1500 τοξωτά πέτρινα γεφύρια της Ελλάδας»

Evi Beligianni

Les ponts voûtés en pierre de Sifnos The arched stone bridges of the island of Sifnos

Cet article est la suite d’une série d’articles sur les ponts cycladiques

Evi Beliyannis

The present article follow a series of articles concerning the arched stone bridges of the Cycladic islands

Du matériel du livre.

Les droits d'auteur appartiennent à l'auteur et toute republication ou utilisation sous quelque forme que ce soit est interdite

Material from the book.

Copyright belongs to the author and any republication or use in any form is prohibited.

NOTE DE L'AUTEUR AUTHOR'S NOTE

Après plus de 20 ans de travail pour l'enregistrement des ponts voûtés en pierre de la Grèce dans trois livres*, j’ai accepté l'invitation de M. George Vlantas à présenter une partie de mon étude, celle qui se réfère aux ponts des îles des Cyclades. Dans la publication des Amis de Paros de 2022, j'ai présenté les ponts de Paros.

Aujourd'hui, je cite les ponts de Sifnos, ils font partie du livre «1500 ponts voûtés en pierre en Grèce» des auteurs George et Evi Beligianni, édité en 2011, qui a obtenu en 2013 le prix de l'Académie d'Athènes. Les photos publiées sont des photos prises par mon mari et moi – même et appartiennent à nos archives personnelles.

Alors venez... (suite comme dans le numéro 2022)

After more than 20 years spent in exploring and recording the stone arched bridges of Greece in three books*, I accepted the invitation of Mr. George Vlandas to present a part of my research, the section on the bridges of the Cyclades. In the 2022 issue of the Friends of Paros publication, I reviewed the bridges of Paros.

Today, I deal with the bridges of Sifnos. They are part of the book "1500 stone arched bridges in Greece" by the authors George and Evi Beligianni, published in 2011. The book won in 2013 the prize of the Academy of Athens. The photos published were taken by my husband and myself and belong to our personal archives.

So come... (continued as in the 2022 issue)

Le Pont à Apollonia

A arche simple.

C'est le plus grand de l'île. Il franchit le torrent Livadas qui se jette dans la mer à Kamares.

Il est situé sous la route principale, avant Apollonia, à la jonction pour Vathi.

* «A la recherche des ponts en pierre de la Grèce» 2007, «1500 ponts de pierre voûtés de Grèce » 2011 et «Et les recherches continuent 2011-2017»

The Bridge at Apollonia

A single arch. It is the largest on the island.

It crosses the Livadas river which flows into the sea at Kamares.

It is located under the main road, before Apollonia, at the junction for Vathi.

* "In Search of the Stone Bridges of Greece" 2007, "1500 arched stone bridges of Greece" 2011 and "And the research continues 2011-2017"

Les deux ponts d'Artemonas

Deux ponts à une arche, l'un juste à côté de l'autre. Ils sont situés dans le centre du village d'Artemonas. L'un, très vieux, est hors d'usage, et l'autre, plus récent, sert au trafic routier.

The two bridges of Artemonas

The two bridges, each one with a single arch, are located one right next to the other.

They are in the centre of the village of Artemonas. One of them, very old, is disused; the other, more recent, is used for road traffic.

Το γεφύρι της Χρυσοπηγής

Μονότοξο. Γεφυρώνει

Le pont de Chrissopigi

A arche simple. Il relie la péninsule où se trouve l'église de Chrissopigi avec le reste de l'île de Sifnos. Il a été construit en 1650.

Il est situé sur la péninsule de Panagia Chrysopigi

The bridge of Chrissopigi

A single arch. It connects the peninsula where the church of Chrissopigi is located, with the rest of the island of Sifnos. It was built in 1650.

It is located on the peninsula of Panagia Chrysopigi.

Το γεφύρι στο κοιμητήριο του Κάστρου

Le pont du cimetière du Château fort

A arche simple. Il franchit un ruisseau qui se jette dans la plage de Seralia en dessous du château.

Il dessert l'accès au cimetière du château.

The bridge of the cemetery of the fortified castle

A single arch.

It crosses a stream that flows into the beach of Seralia below the castle.

It provides access to the castle cemetery.

Le pont après le cimetière du Château fort

A arche simple.

Il permet l'accès à une propriété privée.

The bridge after the cemetery of the Castle

A single arch.

It allows access to a private property.

Το γεφύρι στο Κάτω Πετάλι

Μονότοξο. Γεφυρώνει το ρέμα της περιοχής. Βρίσκεται από μονοπάτι στο Κάτω Πετάλι, περπατώντας για 15' περίπου.

Le pont de Kato Petali

A arche simple. Il franchit le ruisseau de la région. Il est situé sur un chemin à Kato Petali, on le rencontre quand on y marche pour environ 15 minutes.

The bridge of Kato Petali

A single arch. It crosses the stream of the region. It is located on a path in Kato Petali, you meet it when you walk there for about 15 minutes.

Το

Μονότοξο. Βρίσκεται τον οικισμό της Συμποπούλας, λίγο πριν από το μοναστήρι της Παναγίας της Βρύσης.

Le pont de Sympopoula

A arche simple. Il est situé dans le village de Sympopoula, juste avant le monastère de Panagia tis Vrysis.

The bridge of Sympopoula

A single arch. It is located in the village of Sympopoula, just before the monastery of Panagia tis Vrysis.

Στο νησί

Το οδογέφυρο προς τον Άγιο Συμεών

Μονότοξο, οδογέφυρο. Βρίσκεται στο δρόμο από τις Καμάρες προς

στον Άγιο Συμεών.

Sur l'île, il y a des petits viaducs qui traversent de petits ruisseaux qui se trouvent sous les routes. À titre indicatif, nous décrivons deux parmi eux.

Le viaduc d'Agios Siméon

Viaduc à arche unique. Il est situé sur la route de Kamares vers Agios Simeon.

On the island, there are small viaducts that cross small streams that lie under the roads. As examples, we describe two of them.

The viaduct of Agios Simeon.

Viaduct with single arch. It is located on the road from Kamares to Agios Simeon.

Το οδογεφύρι στις Καμάρες

Μονότοξο, οδογέφυρο. Βρίσκεται στις Καμάρες, στα δεξιά του δρόμου

κάθετα στον κεντρικό δρόμο, σε παλαιότερη χάραξη και σε απόσταση

150 μ. περίπου από τον κεντρικό δρόμο.

Le viaduc de Kamares

Viaduc à arche unique. Il est situé à Kamares, à la droite de la route perpendiculaire à la route principale, sur une route plus ancienne et à une distance d'environ 150 m. de la route principale.

The Kamares viaduct

Viaduct with single arch. It is located in Kamares, to the right of the road perpendicular to the main road, on an older road and at a distance of about 150 m. from the main road.

γεφύρι στη Συμποπούλα

#9

Hμέρες και νησιά

Δύσκολα μετράμε πια τις μέρες από τότε που ήρθαμε στο

νησί της Πάρου πριν από σαράντα πέντε χρόνια, το 1977, μετά από τρεις μήνες περιπλάνησης από νησί σε νησί, αναζητώντας ένα νησί όπου θα μπορούσαμε να εγκατασταθούμε και να το κάνουμε σπίτι μας. Μια ταραχώδη

μέρα του Νοεμβρίου αποβιβαστήκαμε, κουρασμένοι και

ατημέλητοι, από το παλιό πλοίο Paros Express με τα δύο

μικρά μας παιδιά. Την Όρλα, πέντε ετών, και την αδελ-

φή της Φιόνα δύο. Η μικρή πόλη της Παροικιάς άνοιξε

μπροστά μας, σχεδόν ξεδιπλώνοντας τους δρόμους της

σαν αναδυόμενες εικόνες σε παιδικό βιβλίο. Παλέψαμε

στο διάδρομο του πλοίου φορτωμένοι με τα βαριά σακί-

δια μας και κρατώντας σφιχτά τα χέρια των μικρών μας

κοριτσιών για να μην πέσουν στη θάλασσα.

Διασχίζοντας την πλατεία και περιπλανώμενοι στα στενά

δρομάκια αισθανθήκαμε ένα είδος déjà vu, σαν να φτά-

ναμε σπίτι μας. Υπήρχε ένας διαχρονικός αέρας στο μέ-

ρος αυτό, οι ώρες έμοιαζαν να προσφέρουν ατέλειωτες

δυνατότητες, εδώ αισθανθήκαμε ότι θα υπήρχε χρόνος

να απολαύσουμε το douceur de vivre, τη χαρά της ζωής,

την ευχαρίστηση να ζεις και να είσαι δημιουργικός σε

ένα υπέροχο μέρος. Είχαμε αφήσει την Ιρλανδία, το σπίτι

μας, τις οικογένειές μας και τις απαιτητικές δουλειές μας

για να προσφέρουμε στους εαυτούς μας το χρόνο και το

χώρο για να κάνουμε αυτό που θέλαμε.

Πώς διαλέξατε την Πάρο ανάμεσα σε όλα τα ελληνικά

νησιά; Τόσοι πολλοί άνθρωποι μου έκαναν αυτή την ερώ -

τηση, που τελικά αποφάσισα να γράψω την ιστορία μας.

Είναι το βιβλίο On a Greek Island, που εκδόθηκε στην Ιρ -

λανδία. Έκτοτε έχω εκδώσει δύο μυθιστορήματα και

πολλά διηγήματα.

Η πρώτη ποιητική συλλογή του Rory γράφτηκε εκείνο τον

Για πληροφορίες σχετικά με την

αγορά των βιβλίων που αναφέρθηκαν

επικοινωνήστε με τον Rory Brennan στο email, brennanrory@yahoo.ie

το 1978 και κέρδισε το διάσημο βραβείο ποίησης Patrick

Kavanagh. Η Πάρος πράγματι μας έδωσε αυτό που ψά-

χναμε για χρόνια. Εκτός του ότι μας έδωσε την έμπνευ -

ση, συγχρόνως μας έδωσε και το χρόνο και το χώρο για

γράψιμο. Μας έδωσε ένα σπίτι που το αισθανόμαστε σπί-

τι μας στο Υστέρνι, όπου και επιστρέφουμε κάθε χρόνο.

Η Όρλα πήγε σχολείο στην πρώτη τάξη στο δημοτικό της

Παροικιάς. Γιορτάσαμε τον γάμο της εδώ στη Νάουσα

το 2006. Και οι δύο κόρες μας επιστρέφουν κάθε χρόνο

στην Πάρο και ευτυχώς και οι σύζυγοί τους έχουν ερω -

τευτεί το νησί.

Μετά την έκδοση του πρώτου του βιβλίου, ο Rory έχει

γράψει άλλες επτά ποιητικές συλλογές στις οποίες πολ-

λά από τα ποιήματα είναι εμπνευσμένα από τη ζωή μας

εδώ. Έχει εκδώσει πέντε βιβλία σε συνεργασία με καλ-

λιτέχνες που ζουν εδώ στην Πάρο. Το Sketches from a Greek Terrace, εικονογραφημένο από την Alice Mayer

Wallace, είναι ένα μικρό βιβλίο που τυπώθηκε εδώ.

Το Sky Lights βασίζεται σε έναν σημαντικό πίνακα, το

The Adoration of the Lamb της Ευφροσύνης Δοξιά-

δη (στα Αγγλικά και Ισπανικά). Το Dancing with Luck και Alone in Amphitheatres είναι δύο όμορφα βιβλία ποιη -

μάτων με ειδικά φτιαγμένη για το βιβλίο εικονογράφη -

ση από τον Rafael Mahdavi . Σχεδιαστής αυτών των μο -

ναδικών βιβλίων είναι ένας άλλος κάτοικος της Πάρου, ο

Peter Macken. Η πιο πρόσφατη συλλογή του Rory, Days and Islands (Hμέρες και Nησιά) είναι μια συνεργασία με

τον Έλληνα φωτογράφο Παναγιώτη Καλκαβούρη και κυ -

κλοφορεί από τις εκδόσεις Το Ροδακιό σε ελληνική με-

τάφραση των Jeffery Carson, Νίκου Σαρρή και Stella Angelika.

Η Πάρος, όπως γνωρίζει όποιος έζησε εδώ στα τέλη της

δεκαετίας του 1970, ήταν ένα πολύ διαφορετικό νησί.

Έτσι ήταν πριν από το τσουνάμι του τουρισμού που έκτοτε έχει κατακλύσει, και σε κάποιο βαθμό βελτιώσει, το

νησί. Ερχόμενοι από μια θορυβώδη πόλη, απολαμβάναμε

την ηρεμία και την ησυχία, την απλή ζωή του να βγάζου -

με νερό από το πηγάδι στον κήπο, το να διαβάζουμε κάτω

από το φως της λάμπας πετρελαίου, τη λίγη ή καθόλου

κίνηση, τα γαϊδουράκια, τους χωματόδρομους, το απλό

φαγητό από προϊόντα του νησιού, το διαθέσιμο χρόνο

τα βράδια για να τον περάσουμε παρέα με τους γείτονές

μας, όταν είχαμε μάθει τα βασικά ελληνικά, τον πηγαιμό

με το ποδήλατο στο σχολείο της Ορλας. Έμαθα να κλώ -

θω μαλλί με τη γειτόνισσα μου τη Μαρία και να υφαίνω

με τη φίλη μου τη Phillada. Έφτιαξα κεραμικά αγγεία με

αγγειοπλάστη στη Σίφνο. Περιπλανηθήκαμε στα μονοπά-

τια την άνοιξη μαζεύοντας βότανα και λουλούδια, πήγα-

με στο τοπικό πανηγύρι με τους γείτονές μας το Ζαχαρία

και τη Μαρία Ρούσου. Ζούσαμε όπως οι νησιώτες. Υπήρ -

χε πολύ μεγαλύτερο δέσιμο με τους ντόπιους όταν με-

τακινούμαστε με τα πόδια, ή με ποδήλατο, ή με λεωφο -

ρείο, όταν δεν υπήρχε τηλεόραση εκεί που ζούσαμε, κα-

θώς δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα σε πολλά μέρη του νη -

σιού. Οι άνθρωποι, φαινόταν, να έχουν περισσότερο χρό -

νο ο ένας για τον άλλον.

Νοσταλγία, όλα μοιάζουν

αλλαγή να είναι θέση ζωής. Οι αλλαγές που επέφεραν στην Πάρο η ανάπτυξη και ο τουρισμός συνέβαλαν σε ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο για τόσους πολλούς νησιώτες. Καλύτεροι δρόμοι, συγκοινωνίες, υγειονομική περίθαλψη, σχολεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, περισσότερες ευκαιρίες για τους νέους να βρουν δουλειά και να μην αναγκαστούν να εγκαταλείψουν το νησί για να βρουν δουλειά στην Αθήνα, τη Γερμανία ή την Αυστραλία, όπως πολλοί από τους προγόνους τους ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν. Φυσικά, με την αλλαγή, ειδικά την ταχεία αλλαγή, έρχονται προκλήσεις, έρχονται προβλήματα. Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι αυτές οι σοβαρές προκλήσεις, όπως οι υπερφορτωμένοι

και μειωμένοι φυσικοί πόροι, μπορούν να επιλυθούν προς

όφελος όλων των κατοίκων αυτού του υπέροχου νησιού.

Μέσα σε όλη τη φασαρία και το αλαλούμ της καλοκαι-

ρινής περιόδου, μπορούμε ακόμα να βρούμε ήσυχα μέρη

στην Πάρο. Η Πάρος ακόμη μας θέλγει με το φως της, με τη φιλικότητα της, με τη γοητεία της.

Fionnuala and Rory Brennan

Days and Islands

Fionnuala and Rory Brennan

We cannot count the days since we came to the island of Paros forty-five years ago in 1977 after three months of island-hopping, searching for an island where we could settle down and make a home. On a blustery November day we disembarked, weary and dishevelled, from the old Paros Express ferry with our two small children; Orla aged five and her sister Fiona two. The small town of Parikia opened up before us, almost unfolding its streets like pop-up pictures in a children’s book. We struggled down the gangway carrying our heavy rucksacks and holding tightly onto the hands of our little daughters lest they fall overboard into the waves.

Just to walk through the plateia into the narrow streets was a sort of a déjà vu home-coming. There was a timeless air about the place, the hours seemed full of potential, here we sensed there would be time to enjoy the douceur de vivre, the pleasure of being alive and creative in a delightful place. We had left Ireland, our home, our families and busy jobs to give ourselves time and space to do just that.

How did you choose Paros of all the Greek islands? So many people asked me that question that I finally decided to write our story. On a Greek Island: was published in Ireland. Since then I have published two novels and many short stories. I am currently writing another novel.

To find out about where to purchase Rory’s books please contact Rory Brennan by email, brennanrory@yahoo.ie

And check his website. www.rorybrennanpoet.com

Fionnuala’s books are available on Amazon.

She can be contacted by email finbrennan@gmail.com and on her Facebook page

Rory’s first poetry collection was written that first winter on Paros. The Sea on Fire was published in 1978 and won the prestigious Patrick Kavanagh Poetry prize. Paros has indeed given us what we were looking for all those years ago in terms of providing inspiration as well as time and space for writing. She has also given us a home from home here in Ysterni to which we return every year. Orla went to school in the proti taxi in the demotikon in Parikia. We celebrated her wedding here in Naousa in 2006. Both our daughters return each year to Paros and luckily their husbands have also fallen in love with the island. Since the publication of his first book, Rory has written seven more collections of poetry in which many of the poems are inspired by our life here. He has produced five books in collaboration with artists living here on Paros. Sketches from a Greek Terrace, illustrated by Alice Mayer Wallace, is a small chap book locally produced. Sky Lights is based on a major painting, The Adoration of the Lamb by Euphrosyne Doxiadis (English and Spanish) Dancing with Luck and Alone in Amphitheatres are two beautifully produced books of poems in collaboration with the specifically created artwork of the painter Rafael Mahdavi. The designer of these unique books is another resident of Paros, Peter Macken. Rory’s most recent collection, Days and Islands Hμέρες και νησιά is a collaboration with the Greek photographer Panagiotis Kalkavouris, published by To Rodakio with Greek translation by Jeffery Carson, Nicos Sarris and Stella Angelika.

Paros as anyone who lived here in the late 1970s knows was a very different island. This was before the tsunami of tourism which has since engulfed, and to some extent improved, this island. Coming from a busy city, we relished the peace and quiet; the simple life of drawing water from the well in the garden; of reading by the light of oil lamps; of little or no traffic; donkeys; dirt roads; simple island- grown food; time to spend evenings making parea with our neighbours, when we had learned the rudiments of Greek; cycling to school with Orla. I learned how to spin wool with our neighbour Maria and to weave with my friend Phillada. I made ceramic pots with a potter in Sifnos. We wandered along monopathi in springtime gathering herbs and flowers, went to the local paniyiri with our neighbours Zakarias and Maria Roussos. We lived like the islanders. There was much more connection with the local people when most of us travelled on foot, or on a bike, by bus, when there was no television where we lived as there was no electricity in many parts of the island. People, it seemed, had more time for each other. Nostalgia is all fine and well, but nowhere should be a museum and no change is stasis. The changes brought about on Paros by development, by tourism, have contributed to a better standard of living for so many islanders; better roads, transport, health care, schools and sports facilities. There are more opportunities nowadays for young people to find work and not to be forced to leave the island to find jobs in Athens, Germany or Australia, as so many of their ancestors had been obliged to do. Of course, with change, especially rapid change, comes challenges, comes problems. We hope and trust that these serious challenges, such as the problems of overburdened infrastructure and diminishing natural resources can be solved for the benefit of all the residents of this lovely island.

In the midst of the summer season’s hustle and bustle we can still find quiet places on Paros. She still entrances us with her light, with her friendliness, with her charm.

#10

Key words answered by Sotis

Καθημερινότητα

Η προσπάθεια

Καλλιτέχνες της νέας γενιάς που

εμπνεύστηκαν από το τοπίο της Πάρου

απαντούν στις ερωτήσεις-κλειδιά της

ιστορικού τέχνης και επιμελήτριας Μαρίνας

Αθανασιάδου.

Artists of the new generation inspired by the landscape of Paros answer the key questions of the art historian and curator Marina Athanasiadou.

Αγαπημένο έργο, ή καλλιτεχνικό

γεγονός

Ο αγαπημένος μου Δανός

ζωγράφος Vilhelm Hammershøi

και η απόλυτη αίσθηση γαλήνης

μέσα από το έργο του «A Woman Sewing in an Interior».

Αγαπημένη

προσωπική στιγμή

Μία βουτιά στα υπέροχα νερά της

Πάρου.

Every day life

The attempt to fight monotony by searching happiness and communication with people.

Inspiration

Inspiration is not tactile or something we can create.

Favorite art piece or event

My favorite Danish painter Vilhelm Hammershøi and the tranquility that comes through his painting titled “A Woman Sewing in an Interior”.

Favorite personal moment

A Jump in the crystal clear water of Paros

Σημαντικό

επαγγελματικό

γεγονός

Καθοριστική ήταν η συνάντησή

μου με τον Terence Conran που

όταν ακόμα ήμουνα φοιτητής

στο Λονδίνο μου εμπιστεύτηκε

μεγάλο μέρος της σχεδίασης και

παραγωγής των κεραμικών σε

Important professional event

Meeting Terence Conran when I was still a student in London. He trusted me with designing and producing the majority of the ceramics in his shops in London, Paris, Hamburg and New York.

ζωής που εμφανίζονται στη δουλειά μας και μας

αιφνιδιάζουν δείχνοντάς μας το παρελθόν.

Τέχνη τι σημαίνει για σένα

Η τέχνη είναι τρόπος ζωής και έκφρασης.

It is a life experience that comes through our work and surprises us by revealing the past

What does art mean to you

Art is a way of life and expression.

όλα του τα μαγαζιά σε Λονδίνο, Παρίσι, Αμβούργο και Νέα Υόρκη.

Αγαπημένο μέρος στην Πάρο

Το μικρό καταφύγιό μου στις Λεύκες, η μοναδική

θέα από το λόφο του Αγίου Αντωνίου και η όαση

σύγχρονης τέχνης στη γκαλερί της Μαρίνας, στο

ερημικό τοπίο του Λογαρά.

Αγαπημένο μέρος στον κόσμο

Το απέραντο Κάιρο με τις εκπλήξεις του σε κάθε

γωνία.

Αγαπημένο Μότο

Αν θέλεις κάτι πρέπει να το ζητήσεις.

Favorite place in

Paros

My rescue hut in Lefkes village, the breathtaking view from St. Antonio’s hill and the oasis of contemporary art in Marina’s gallery situated in h deserted landscape of Logaras.

Favorite place in the world

The infinite Cairo with all its surprises in every corner

Favorite motto

If you want something you have to ask for it

Herbes sauvages bouillies

Τα φαγώσιμα αγριόχορτα φυτρώνουν σχεδόν παντού.

Η συλλογή των άγριων χόρτων, ήταν πάντα μια καλή

ευκαιρία για τις γυναίκες του νησιού, να βγουν στην

εξοχή. Εξοπλισμένες με ένα κοφτερό μακρύ μαχαίρι και

μία σακούλα, περπατούσαν στην ύπαιθρο με τις φίλες

τους. Συζητούσαν για τα ευχάριστα ή τα δυσάρεστα,

σχολίαζαν, γελούσαν και όταν έβλεπαν ένα φαγώσιμο

χόρτο, το έκοβαν και το έβαζαν στη σακούλα. Όταν

επέστρεφαν στο σπίτι, είχαν μαζί τους την πρώτη

ύλη για την παρασκευή ενός νόστιμου γεύματος.

Ταυτόχρονα με τη συλλογή είχαν φροντίσει να κάνουν

και το πρώτο καθάρισμα, ώστε να μην έχουν πολύ

δουλειά στο σπίτι.

Η συλλογή των άγριων χόρτων γίνεται την άνοιξη, το

φθινόπωρο και το χειμώνα. Σε κάθε εποχή υπάρχουν

διαθέσιμα διαφορετικά χόρτα. Το χειμώνα, συνήθως

μαζεύονται μετά από βροχή και την άνοιξη πριν

ανθίσουν.

Στο νησί υπάρχουν σε αφθονία και για βραστά

είναι κατάλληλα τα παρακάτω:

αγριοράδικα, βλήτα, βοϊδόγλωσσες, βρούβες, γαλατσίδες, ζωχοί (ατσόχοι), κάρφα, πεντάνευρα, πικραλίδες, ποδαράκια, προβάτσες, ραδίκια,

χοιροβοσκοί και άλλα. Εδώ τα παραθέτω με τα

Παριανά ονόματά τους. Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας

απαντούν και με διαφορετικά ονόματα.

Συλλογή

Διαλέγουμε τα χόρτα που είναι υγιή. Μαζεύουμε

μόνο όσα χόρτα χρειαζόμαστε, όσα μπορούμε να

καταναλώσουμε την ίδια μέρα, όσο είναι φρέσκα.

Το πρώτο καθάρισμα από τα χώματα έγινε στη

εξοχή. Στο σπίτι κάνουμε το τελικό καθάρισμα και

τα βάζουμε σε μια μεγάλη λεκάνη. Γεμίζουμε με

νερό και προσθέτουμε λίγο ξύδι. Τα αφήνουμε για 30 λεπτά. Το ξύδι θα απομακρύνει όλους τους ζωντανούς οργανισμούς που κρύβονται μέσα στα

Μετά τα πλένουμε

Πως τα βράζουμε

Βάζουμε 1 κιλό χόρτα σε μεγάλη κατσαρόλα και

γεμίζουμε νερό ως τη μέση. Ανάβουμε την εστία στο

μέγιστο και βράζουμε για 10 λεπτά. Ανακατεύουμε

δυο-τρεις φορές.

Τα σερβίρουμε ζεστά, με ζουμί από το βρασμό,

αρκετό Παριανό ελαιόλαδο, αφρό αλατιού

και λεμόνι. Αν τα φάμε σκέτα, ταιριάζουν με

καψαλισμένο ψωμί με λάδι, ρίγανη και αλάτι.

Είναι

Les herbes sauvages comestibles poussent presque partout.

La cueillette des herbes sauvages était l'occasion pour les femmes de l'île de sortir à la campagne. Armées d'un long couteau bien aiguisé et d'un sac, elles se promenaient dans la campagne avec leurs amies. Elles discutaient de tout et de rien, commentaient, riaient et quand elles voyaient un brin d'herbe, elles le coupaient et le mettaient dans le sac. Pendant la cueillette, elles prenaient soin de les nettoyer pour les débarrasser de la terre et ne pas avoir trop de travail à la maison. Une fois rentrées, elles avaient ainsi des herbes sauvages prêtes pour la cuisson.

Les herbes sauvages sont récoltées au printemps, en automne et en hiver. A chaque saison, ses herbes. En hiver, elles sont généralement récoltées après la pluie et au printemps avant la floraison.

Il y en a beaucoup sur l'île et plusieurs conviennent à la cuisson : Radis et pissenlits sont les plus connus ; dans la version grecque de la recette les herbes propices à la consommation sont présentées dans leur appellation locale. Dans d'autres régions de Grèce, on les trouve également, mais sous des noms différents.

Cueillette :

Nous choisissons uniquement les herbes comestibles et ne cueillons que la quantité nécessaire elles doivent consommées le jour même, tant qu'elles sont fraiches.

Lavage :

Le gros de la terre doit être débarrassé sur place. À la maison, procédez à un lavage attentif : Remplir une grande bassine d'eau, ajouter un peu de vinaigre et laisser reposer 30 minutes. Le vinaigre éliminera tous les micro-organismes vivants des plantes. Enfin, lavez-les à grande eau. Au dernier rinçage, lorsque l’eau est claire, égouttez-les dans une passoire.

Comment les faire bouillir :

Mettre 1 kg d’herbes propres dans une grande casserole d’eau remplie à moitié. Allumer le feu à la position maximum et faire bouillir pendant 10 minutes. Remuer deux ou trois fois.

On les sert chaudes, avec un peu de jus de bouillon, d'huile d'olive locale, de fleur de sel et de citron. Consommées seules, elles se marient parfaitement avec du pain grillé huilé agrémenté d'origan et du sel.

Cette recette constitue le meilleur accompagnement des poissons frits ou grillés.

Sotiris Koutsiaftis

// supporters

Ευχαριστούμε πολύ τους υποστηρικτές της έκδοσης / Many thanks to our supporters

Naousa FOUNDATION

• Αρσένης Λουκής παραγωγός αγροτικών

• Mediteraneo Restaurant, Νάουσα

• Yπαπαντή Ρούσου

• Μουσ/κός Σύλλογος Νάουσας

• Νίκος Σαρρής, εκπαιδευτικός

• Atlantide Restaurant Brussels

• Στέλιος Γκίκας, κεραμίστας

Alexandra Skaltsogianni

• Κάργας Souvlaki Shop Naoussa

• Καλλιτεχνικό Καφενείο στον Πρόδρομο

• Βιβλιοπωλείον της Εστίας

• Κατάστημα Ρούχων Αθηνά, Παροικιά

• Akti Resort & Spiros Restaurant | Νάουσα Τ.Κ. 84401 Πάρος

• NTOLKAS GROUP ΕΠΙΠΛΑ

• Αria Villa Paros

George Glaros • Naousa, Paros

Naousa, Paros