2014-2015 Ikasturteko urtarrilaren alea
Mintxo eskola aldizkaria Luis Bri単as Santutxu Santutxu Haur eta Lehen Hezkuntza ikastetxe publikoa
Lehen Hezkuntzako 2, 4 eta 6. mailak.
Haur Hezkuntzako 2 eta 3 urtekoen gelak.
Ikasleek egindako aldizkaria
Primeran egoteko euskaraz egunero
2 URTE
2 URTE
2 URTE
3 URTE OLENTZERO ETORRI ZEN ESKOLARA
ABESTU GENION ETA EUSKERAZ EGIN GENUEN BERAREKIN. OLENTZEROK PANDERETAK ETA ASPITO PAKETEAK OPARITU ZIZKIGUN. HURA POZA!!!!!
PANDERETEKIN
MUSIKA JO, ABESTU ETA DANTZATU GENUEN. EGUN ZORAGARRIA!!!
azen behin ogro bat basoan bizi zena. Berdea zen, oso handia eta potoloa; begi bakarra eta belarri borobilak zituen; ile motza eta oin handiak eta iletsuak zituen. Reta deitzen zen. Ez zeukan lagunik, jendeak umeak jaten zituela pentsatzen zuelako.
Triste sentitzen zen. Zuhaitz zahar handi baten barruan zeukan etxea. Oso etxe polita zen eta han ezkutatzen zen.
Egun batean Reta basoan zegoen baiak biltzen eta herriko jendeak ikusi zuen. Reta korrika joan zen ez zuelako borrokatu nahi. Baina gizon batek arkuaz gezi bat bota zuen eta sorbaldan sartu zion.
Hostoen azpitik gelditu zen desmaiatuta, horregatik jendeak ez zuen ikusi. Esnatu zenean azeri bat zeukan gainean berari begira. Azeriak zaldia deitu zuen eta aztiaren etxera eraman zuten sendatzera.
Aztia mutil bat zen eta bere etxea ospitalea. Han oso ondo sendatu zuten Reta eta lagun asko egin zituen. Handik aurrera han gelditu zen, medikua izateko ikasi zuen eta zoriontsu izan zen betirako.
RETAREN ABENTURA
LH2D3
B
azen behin ogro bat basoan bizi zena.
Berdea zen, oso handia eta potoloa; begi bakarra eta belarri borobilak zituen; ile motza eta oin handiak eta iletsuak zituen. Reta deitzen zen. Ez zeukan lagunik, jendeak umeak jaten zituela pentsatzen zuelako.
Triste sentitzen zen. Zuhaitz zahar handi baten barruan zeukan etxea. Oso etxe polita zen eta han ezkutatzen zen.
Egun batean Reta basoan zegoen baiak biltzen eta herriko jendeak ikusi zuen. Reta korrika joan zen ez zuelako borrokatu nahi. Baina gizon batek arkuaz gezi bat bota zuen eta sorbaldan sartu zion.
Hostoen azpitik gelditu zen desmaiatuta, horregatik jendeak ez zuen ikusi. Esnatu zenean azeri bat zeukan gainean berari begira. Azeriak zaldia deitu zuen eta aztiaren etxera eraman zuten sendatzera.
Aztia mutil bat zen eta bere etxea ospitalea. Han oso ondo sendatu zuten Reta eta lagun asko egin zituen. Handik aurrera han gelditu zen, medikua izateko ikasi zuen eta zoriontsu izan zen betirako.
Ipuin hau Bri単as eskolako LH 2. D3-ko umeek asmatu dute, guztion artean. Marrazkilari ezberdinak agertzen dira hemen.
BIRZIKLATU
6. B
Birziklapena fisiko-kimiko prozesu bati edo mekanikaria materia bati edo produktu bat menderatu den prozesu bat da eta jadanik tratamendu partzial edo osoaren ziklo bati lehengai bat lortzeko edo produktu berri bat erabilia da.
Birziklaketaren katek zenbait maila dauzka: • • • • • • •
• •
jatorria: etxekoa izan ahal da edo industriala. berreskuratzea: enpresa edo publiko gabetua egin ahal dute. Bakarrik da bilketan eta hondarren garraioa, katearen hurrengo mailarantz. transferentziaren plantak: Hemen hondarrak tratatzen da edo nahasten dituzte garraio nagusiak kostu txikiari egiteko sailkapen plantak (edo bereizketa plantak): hondarrak sailkatzen dituzten lekua da eta balorezko gauzak bereizten dituzte. Birziklapen finala: azkenean hondarrak birziklatzen diren leku (paperontziak, plastikoak…) biltegiratzen dira. Edukiontzi horia (ontziratzeak): hau ontziratze arinen mota guztia utzi behar dute plastikoen ontziratzeak Edukiontzi urdina: edukiontzi honetan kartoiaren ontziratzeak utzi behar dituzte (kutxak, erretiluak, etcétera), baita ere egunkariak, aldizkariak, biltzeko paperak, propaganda, gomendagarria da kutxak espazio minimoa har dezaten edukiontziaren barruan beraz plegatzea. Edukiontzi berdea: edukiontzi honetan beira uzten du. Edukiontzi ilun berdea: hondarren edukiera ez duten aurreko taldeetan gainerakoa uzten dute, materia biodegradagarria funtsean.
Aholkuak: Birziklatu Beirazko ontziak - Edukiontzi berdea Zer utzi
o
Beirazko botilak: zukuak, freskagarriak, muztioak, sagardoa, ardoa, likoreak, etab. o
Beirazko pote eta flaskoak: elikagaienak, marmeladak, perfumeenak eta kosmetikoenak.
Nola utzi
o
Botila edo ontziak hustu eta uretan pasatu utzi aurretik. Ez sartu ontzi bat bestearen barruan.Kendu tapa, kortxo eta tapoiak eta utz itzazu dagokion edukiontzian. Utzi beira plastikozko poltsarik gabe.
o o o o o o o
Ispiluak Ate, leiho eta kotxeetako kristalak Bonbillak eta hodi fluoreszenteak Kristalezko tresnak: edalontziak, kopak, txarroak, irudiak... Sendagaien ontziak Portzelanazko ontziteria eta irudiak... Ontzien tapak
o o
Ez!
Ontziak – Edukiontzi horia Zer utzi
o
Plastikozko ontziak: edariak (ura, esnea, olioa...), detergentak, jogurtontziak, plastikozko poltsak, poliespana...
o
Metalezko ontziak: kontserba-latak, freskagarriak, aerosolak (hutsak), aluminiozko papera... Brick motako ontziak: esnea, zukuak, tomatea...
o o o o
Ontziak hutsak, uretatik pasatuak eta tolestuak egon behar dute. Ez sartu ontzi bat bestearen barruan. Kendu tapoia eta bota bereizita. Sartu ontziak eta hauek eramateko erabili duzun poltsa bereizita.
o
Nola utzi
Ez! o o o o o o o o
CD, DVD, VHS Gomazko eskularroak, plastikozko jostailuak Esekigailuak, zapata eta arropa Pixaoihalak Ontziteria Etxetresna elektriko txikiak Plastikozko tresnaK: biberoika, sukaldeko tresneria, pertzak... Latak ez diren bestelako metaleko gauzak
Papera eta kartoia – Edukiontzi urdina Zer utzi
o
Egungari eta aldizkariak o o o
Publizitate-liburuxkak Kartoizko eta paperezko bilgarriak eta kaxa Kartoizko arraultzen ontziak
o o
Kartoia tolestu behar da. Papera eta kartoia ez den guztia (grapak, liburu-azalak eta plastikozko tututxoak) saihestu. Papera eta kartoia plastikozko poltsan eraman baduzu, edukiontzian utzi aurretik atera poltsatik.
Nola utzi
o
Ez! o o o
Tetrabrick Pixaoihalak Zikindutako papera, argizari-papera, paper metalizatu eta plastifikatua.
BIRZIKLATZEKO 6.B mailako inkesta 1. Sendagaiak, botikak birziklatzen duzu? Bai 10 Ez 11 Batzuetan 3. 2. Ohialak, arropa eta oinetakoak? Bai 12 Ez 11 Batzuetan1. 3. Sukaldeko olioa? Bai 12 Ez 7 Batzuetan 5. 4. Tresna elektrikoak eta metalak? Bai 11 Ez 11 Batzuetan 2. 5. Pilak eta bateriak? Bai 16 Ez 7 Batzuetan 1. 6. Ontziarinak Plastikoak? Bai 9 Ez 11 Batzuetan 4. 7. Papera eta kartoia? Bai 15 Ez 6 Batzuetan 3. 8. Beira? Bai 14 Ez 6 Batzuetan 4. 9. Hondakin organiko biodegradagarriak? Bai 11 Ez 11 Batzuetan 2.
Pilak Papera Plastiko Beira Arropa Olioa Botikak Metalak Organikoak
Pilak Papera Plastiko Beira Arropa Olioa Botikak Metalak Organikoak
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
% 66 % 62 % 37 % 58 % 54 % 54 % 45 % 45 % 45
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x x
INKESTA GAIA:
Teknologia berriak.
EGILEAK:
6D2ko Maider, Camila, Ainhoa, Jordi, Maria Nerea, Aketza, Victor, Borja, Barratu, Jon Ander, Jon, Alain, Ixone, Esti, Maitane eta Eneko.
NORI ZUZENDUTA 11-15 urte bitarteko gazteei. NOIZ: 2015eko urtarrilean.