ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗ//ΤΡΙΑΘΛΟ
ΚΑΤΣΕ ΚΑΛΑ! ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΤΟΥ ΤΡΙΑΘΛΗΤΗ Από τον Βασίλη Κρομμύδα, www.coachingservises.gr
Πολλά έχουν λεχθεί σχετικά με το πώς πρέπει να είναι το ποδήλατο των τριαθλητών. Γενικότερα, όταν μιλάμε για τριαθλητές, αυτόματα το μυαλό μας πάει στο ποδήλατο των αγώνων non drafting. Έτσι, έχει περάσει στη συνείδησή μας ότι το τρίαθλο είναι μια μεγάλη απόσταση με αγώνες ατομικής χρονομέτρησης, χωρίς να επιτρέπεται ο ένας αθλητής να ακολουθεί τον προπορευόμενο.
Σ
ε αυτούς τους αγώνες –όπως και στην ποδηλασία της ατομικής χρονομέτρησης– τα ποδήλατα διαθέτουν κάποια χαρακτηριστικά που βοηθούν τον αναβάτη να εκμεταλλεύεται πλήρως τις φυσικές του δυνάμεις, μεταφράζοντάς τες σε εξαιρετικές επιδόσεις. Εδώ έχουμε δυο κύριους παράγοντες που επιτρέπουν στους ποδηλάτες-τριαθλητές να πετυχαίνουν καλύτερες επιδόσεις με αυτά τα ποδήλατα (χρονομέτρου). Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά αυτών των ποδηλάτων, που τους επιτρέπουν να φέρνουν καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με τα κλασικά ποδήλατα δρόμου; • Ο πρώτος παράγοντας είναι η αεροδυναμική. Αυτή χωρίζεται σε δύο τομείς: ο ένας είναι η αεροδυναμική του ίδιου του ποδηλάτου (αεροδυναμικός σχεδιασμός σκελετού, τροχών, και γενικά όλων των εξαρτημάτων) και ο άλλος η «αεροδυναμική» στάση του αναβάτη. Η θέση, δηλαδή, που παίρνει ούτως ώστε να μειώνεται στο ελάχιστο η αεροδυναμική αντίσταση από τον αέρα. • Ο δεύτερος παράγοντας είναι ο τρόπος που ασκείται η δύναμη από τον αναβάτη στο ποδήλατο, έτσι ώστε να μεταφράζεται σε βέλτιστη απόδοση. Ξεκινώντας από τον δεύτερο παράγοντα, η στάση που έχει ο αθλητής πάνω στο ποδήλατο τον βοηθάει περισσότερο όσον αφορά τη σχέση του με το ίδιο το όχημα, ώστε να του δίνει τη δυνατότητα να μεταδίδει μεγαλύτερο ποσοστό της δύναμης που ασκεί όσο βρίσκεται πάνω στη σέλα. Όχι τόσο ως απόλυτη δύναμη πίεσης στο πεντάλ, αλλά περισσότερο ως διατήρηση ή αύξηση των περιστροφών που μπορεί να επιτύχει ένας αναβάτης με μια συγκεκριμένη σχέση (γρανάζι). Έτσι, η αύξηση της ισχύος έρχεται κυρίως από την αύξηση των περιστροφών και λιγότερο από την αύξηση της ίδιας της αντίστασης στο πετάλι. Περνώντας στον κύριο παράγοντα της καλύτερης απόδοσης σε σχέση με τα κλασικά ποδήλατα δρόμου –αυτόν της αεροδυναμικής– και ξεκινώντας από το ίδιο το ποδήλατο που πλέον σχεδιάζεται με υπερσύγχρονες μεθόδους μέσα από αεροδυναμικά μοντέλα και σήραγγες αεροδυναμικής (όχι μόνο του σκελετού αλλά και των εξαρτημάτων που συνεργάζονται μεταξύ τους), διαπιστώνουμε ότι εν τέλει ο παράγοντας της αεροδυναμικής προσδίδει ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, ο σχεδιασμός της στάσης του ποδηλάτη είναι αυτός που δίνει το μεγαλύτερο αεροδυναμικό αποτέλεσμα. Έτσι, αυτά τα ποδήλατα έχουν περισσότερο κάθετο σωλήνα, στις 78 μοίρες, αντί στις «κλασικές» 73 μοίρες, ενώ ταυτόχρονα διαθέτουν χαμηλότερο κούτελο, έτσι ώστε να μειώνεται η αντίσταση του αέρα. Επίσης, η πίσω ρόδα έρχεται όσο γίνεται πιο κοντά και κάτω από τη
90 MBMagazine
σέλα, συνήθως πίσω από τις αεροδυναμικές κατασκευές του σκελετού. Το δε μπροστινό σύστημα ξεκινάει από τον οριζόντιο σωλήνα, περνώντας στο τιμόνι και στο πιρούνι, με γεωμετρία πιο αμβλεία στις 75-76 μοίρες. Με αυτό τον τρόπο, επιτρέπεται στον αναβάτη να διατηρεί μεγάλη ισορροπία στις στροφές, παρά την επιθετική στάση οδήγησης που έχει. Έτσι, αν θέλουμε να έχουμε μια αποδοτική σχέση μεταξύ αναβάτη-ποδηλάτου, θα πρέπει να προσέξουμε τους παρακάτω παράγοντες που, μέσω της αεροδυναμικής, βοηθούν στη βελτίωση της απόδοσης.
Αναβάτης • Σωστή στάση = α) κλειστοί αγκώνες, β) κλειστά γόνατα, γ) χαμηλά κεφάλι, δ) μαζεμένοι ώμοι, ε) ευθεία πλάτη • Αεροδυναμικό κράνος • Εφαρμοστά ρούχα.
Ποδήλατο • Αεροδυναμικός σκελετός και συμβατά ανταλλακτικά που να «συνεργάζονται» με αυτόν • Αεροδυναμικοί τροχοί • Καλά ελαστικά υψηλής πίεσης. Επειδή, όπως και να έχει, ακόμα και το ολυμπιακό τρίαθλο (κλασική απόσταση) επηρεάζεται πολύ από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, βλέπουμε πολλούς τριαθλητές να προσπαθούν να υιοθετήσουν κάποια από αυτά, τόσο όσον αφορά τα ίδια τους τα ποδήλατα όσο και τη στάση τους πάνω σε αυτά – άσχετα αν τα συγκεκριμένα οχήματα είναι στημένα για ποδηλασία μέσα σε γκρουπ (drafting races). Αυτό γίνεται γιατί απλά είναι «τρίαθλο». Τι σημαίνει αυτό; Ακόμα και σε αγώνες με drafting μετά την κολύμβηση ή έπειτα από μια απότομη στροφή, ο αθλητής μπορεί να χρειαστεί να ποδηλατήσει μόνος του, είτε μέχρι να ξαναμπεί στο γκρουπ είτε μέχρι τη ζώνη αλλαγής. Επομένως, σε αυτό το διάστημα είναι σημαντικό να μπορεί να «γλιτώνει» χρόνο από την αντίσταση του αέρα. Έτσι, αν δεν θέλετε να ξοδέψετε τα χρήματα που απαιτούνται γγια ένα ποδήλατο τριαθλητικού χρονομέτρου ή αν απλά θέλετε να προσομοιώσετε (όσο αυτό είναι δυνατόν) το κλασικό ποδήλατο δρόμου με αυτό του τριάθλου-χρονομέτρου τότε μπορείτε να κάνετε κάποιες αναβαθμίσεις και ρυθμίσεις. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να μετατρέψετε οποιοδήποτε κλασικό ποδήλατο δρόμου σε μια γρήγορη «τριαθλητική μηχανή». Ασφαλώς, οι περισσότερες βελτιώσεις μπορεί να κοστίσουν ένα ποσό. Εντούτοις, πολλές από τις σημαντικότερες μπορούν να γίνουν οικονομικά.