GIZA-UGALKETA
SUMARIOA: 1. Definizioa 2. Karaktere sexualak 2.1. Primarioak 2.2. Sekundarioak 3. Gizonaren ugaltze-aparatua 4.Emakumearen ugaltze-aparatua 5.Zelula sexualak 6.Ugaltzearen prozesua: 6.1.Ugaltze-zikloa emakumearengan 6.2.Espermatozoideak 6.3. Ernalketa 6.4. Haurdunaldia 6.5.Erditzea
1. DEFINIZIOA Izaki bizidunok ondorengoak sortzeko daukagun organo multzoa da ugaltze aparatua .
Emakumearen ugaltze aparatua.
Gizonaren ugaltze aparatua
2.KARAKTERE SEXUALAK 2.1. PRIMARIOAK Â Gizakiaren ugaltze organoak dira.Arrek eta emeek desberdinak dituzten organo bakarrak dira
2. KARAKTERE SEXUALAK 2.2. SEKUNDARIOAK  Gizakiei pubertaroan aldatzen zaizkigun kanpoko ezaugarriak dira: Mutilei, ahotsa ilundu, muskuluak handitu eta gorputzeko hainbat tokitan ilea ateratzen zaie. Neskeei, berriz, titiak handitu, aldaka zabaldu eta ilea agertzen zaie.
3.GIZONAREN UGALTZE-APARATUA Gizonak ugaltze aparatua du, bi atal ditu: barruko organoak eta kanpoko organoak. Barrukoak: Kanpokoak: Prostata Zakila Semen besikulak Eskrotoa Barrabilak Hodi deferentea
3.GIZONAREN UGALTZE-APARATUA Barruko organoei dagokionez hauek dira: Barrabilak: espermatozoideak sortzeko Prostata eta semen besikula: semena sortzeko Hodi deferenteak: espermatozoideak barrabiletatik ateratzeko.
3.GIZONAREN UGALTZE-APARATUA Gizonen kanpoko organo hauek dira: Zakila, gernua eta semena irteteko Eskrotoa, barrabilak babesteko.
Zakila Eskrotoa
4.EMAKUMEAREN UGALTZEAPARATUA KANPOKO ORGANOAK Ezpainak handiak eta txikiak: Babesteko Klitoria: Organo oso sentibera da. Ugatzak: Umea esnez elikatzeko
4. EMAKUMEAREN UGALTZEAPARATUA (BARRUKO ORGANOAK) Falopioren tronpak: Obulutegiak eta umetokia lotzeko. Obulutegiak: Sexu-hormonak eta obuluak sortzeko. Umetokia: Fetoa garatzeko organoa. Bagina: Umetokia kanpoaldearekin lotzeko.
5.ZELULA SEXUALAK Gizonek eta emakumeek zelula sexual desberdinak dituzte. Emakumearen zelula sexuala obulua da. Gizonarena, berriz, espermatozoidea.
Obulua Espermatozoidea
5.ZELULA SEXUALAK OBULUA Obulua, emeen sexu zelula da. Neskek txikitatik daukate. MINTZA Obulua esfera modukoa da. NUKLEOA Nukleoz eta mintzaz osatuta dago. Emakumeen sexu zelula, pubertaroan askatu arte obulutegian igarotzen dute eta 50 urtetara iristean gutxi gora behera azkena askatzen da. Obuluak beste zelula guztiekin konparatuz, desberdina da, bakarrik 23 kromosoma dituelako.
5.ZELULA SEXUALA ESPERMATOZOIDEA Arren sexu zelula espermatozoidea da. Pubertaroan sortzen hasten dira. Espermatozoidea zapaburu baten modukoa da, buru batez eta isatsa batez osatuta dago. Egunean milaka sor daitezke eta atera arte barrabiletan igarotzen dute. Espermatozoideak, obulua bezala 23 kromosoma ditu.
ISATSA BURUA
6.UGALTZEAREN PROZESUA Obulu bat heltzen denean prozesu bat dago, hilekoa izenekoa. Hiru etapa ditu: 1. Obulu heldua, obulutegitik askatzen da, umetokirantz abiatuz, Falopioren tronpatik. 2. Umetokiko pareta (endometrioa) odol-hodiz betetzen hasten da. 3. 14. egunetik 16. egunera, askatu den obulua ez bada ernaldu, obulua hil eta umetokiko paretarekin eta odol pixka batekin, baginatik kanporatzen da. Prozesu honek, 28 egun gutxi gora behera irauten du.
6.HILEKOAREN PROZESUA A
6.UGALTZEAREN PROZESUA ERNALKETA Espermatozoideak milaka eta milaka sortzen dira. Honelako bidea egiten dute: Barrabiletatik atera hodi deferenteetatik. Uretran zehar doaz, semen besikulan semenarekin nahasten dira, bestela hilko lirateke. Zakilaren barruan dagoen uretratik kanporatzen dira. Emakumearen gorputzean sartzen dira eta Falopioren tronpan obuluarekin bat egiten du eta zigotoa sortzen da, horrela ernalduta gelditzen da obulua.
6. UGALTZEAREN PROZESUA HAURDUNALDIA Haurdunaldia amaren umetoki barruan zigotoa eta enbrioia garatu egiten den denbora da. Haurdunaldia 3 fasetan nabarmentzen da: Lehenengo hiruhilekoa, bigarren hiruhilekoa eta hirugarren hiruhilekoa. Haurdunaldian ernaldutako zelula sexuala , zigotoa, umea bihurtuko da.
6.UGALTZEAREN PROZESUA HAURDUNALDIA. 1. Hiruhilekoa Enbrioia deitzen da Enbrioiaren bihotza taupatzen hasten da. Organo garrantzitsuenak garatzen hasten dira. Umekia, enbrioiaren garapena da eta lehengo hiruhilekotik aurrera horrela deitzen zaio. 3. hilabetean 9 cm neurtzen du eta 48 g pisatzen du Giza itxura hartzen du
6.UGALTZEAREN PROZESUA HAURDUNALDIA 2.Hiruhilekoa Ez da askoz ere gehiago handituko Orain organoak garatuko dira. Ematen du umekia prest dagola jaiotzeko baina ez, oraindik ez ditu birikak ez eta liseri aparatua osaturik. Hiruhileko honen bukaeran 30 cm neurtuko du eta 800 g inguru pisatuko du Gardentasuna galduko du eta opakoago bihurtzen da bere gorputza
6.UGALTZEAREN PROZESUA HAURDUNALDIA 3.Hiruhilekoa Pausu handi bat egingo du, gorputza guztiz osatuko da eta jaiotzeko prest egongo da. Nerbio sistema ongi osatuko da Azazkalak behatzen puntetan aterako zaizkio.  Umetokian ongi kokatuko da erditzeko momenturako: Burua umetokiaren lepoan kokatuz.
6.UGALTZEAREN PROZESUA ERDITZEA Hiru fase ditu erditzeak: 1. Bagina dilatatu egiten da uzkurdurak hasten direlako umetokiko hormen muskuluetan. Zaku amniotikoa apurtu egiten da. Amak diafragmaz bultza egiten du, umea baginatik ateratzen da.
6.UGALTZEAREN PROZESUA ERDITZEA 2. 5-15 minututara, plazenta ateratzen da 3. Umea amarengandik bereizteko, zilbor hestea mozten zaio. Umea birikekin hasten da arnasten eta APGAR testa egiten zaio.
ESKERRIK ASKO 6. Mailako ikasleak