Maurik Rond - jaargang 8 - nummer 6 - december 2019

Page 1

December 2019 Oktober 2019 Jaargang 8 Nummer 5 Nummer 6 Magazine van en voor Maurik, Eck en Wiel en Rijswijk

Maurik Rond ‐ december 2019

1


2

Maurik Rond ‐ december 2019


Op naar 2020! We kunnen terugkijken op jaargang 8 en tot de conclusie komen dat we het weer hebben “ge likt”. Iedereen die aan Maurik Rond meewerkt doet dit met veel overgave en een kritische blik. We zijn niet snel tevreden en wij willen het blad het liefst zo mooi mogelijk presenteren binnen ons kunnen. Dat we hierbij soms de deadline ietwat overschrijden en onze drukker tot ‘wanhoop’ drijven moet hij ons dan maar vergeven, niet? En kritisch zijn mag en moet zelfs vinden wij, zolang “te” er niet voor staat. Dit mooie blad wordt gemaakt door allemaal mensen die dit vrijwillig doen. En een ieder heeft zo zijn eigen werk, kinderen en sociale bezigheden, zodat tijd niet altijd aan onze zijde is. Maar wanneer we alles in perspectief plaatsen hebben we niks te klagen. Alles is relatief zou de pianoleraar van mijn zoon zeggen. En zo is het maar net. Het bericht hieronder spreekt voor zich en we hoeven maar even op pag. 26 en 27 te kijken en we weten weer hoe goed we het nu hebben. We zijn tot meer in staat dan gedacht. Denk hierbij aan Boer Broekhuizen uit de Tielsestraat (Zie pag. 5) die zijn eigen groenten en fruit verbouwd. En

dankzij veel vrijwilligers in onze 3 dorpen komt zoveel meer van de grond dat anders nooit zou lukken. Neem nu de dames van Stichting B!jzonder goed (zie pag. 24). Om van de organisatoren van de Sint intochten nog maar te zwijgen. Dat was ook weer een waar feest! Morgen is het pakjesavond en wij hopen dat u Maurik Rond in de schoen krijgt. Of onder de boom met Kerst mag ook. Alhoewel dan wel wat leuke activiteiten aan uw neus zijn voorbij gegaan, bijvoorbeeld de kerststallen tentoonstelling van de kerken die na 4 jaar weer terug is! Maar Maurik Rond doet het (nadat ie van voor tot achter gelezen is natuurlijk) ook prima als onderzetter voor 't boltje en de champagneglazen met Oud en Nieuw, wanneer wij en hopelijk u ook proosten met geliefden en familie of vrienden op een mooi en gezond 2020! Namens Else, Ilse, Arturo, Michiel, Corrie, Conny, Marie‑Hélène, Lara, José en Daniëlle bedanken wij schrijvers en adverteerders en iedereen die heeft meegewerkt aan Maurik Rond 2019 en wensen u, uw familie, vrienden en uw dierbaren hele ijne feestdagen en een fantastisch nieuw jaar!

Fotostrip: Lara van Gelderen

Adrie Dees 1938 ‐ 2019 In de vroege morgen van 30 oktober is Adrie Dees overleden in de leeftijd van 81 jaar. Je wist dat hij ernstig ziek was en dat het overlijden steeds dichterbij kwam. Toch schrik je van het bericht. Een hartelijk, rustig en in alles geı̈nteresseerd man is niet meer. Sinds de vijftiger jaren noteerde hij het weer en bijzondere fauna‑verschijnselen. Hij werd beroemd in de Betuwe en ver daarbuiten. Hij voorspelde meer dan 60 jaar het weer en kon aan de wolken en de natuur a lezen wat voor weer het zou worden. Maar de laatste tijd snapte Adri er helemaal niks meer van. De natuur is volkomen van slag en daardoor kloppen mijn 'verwachtingen' niet meer zei hij steeds vaker. Tot juli 2019 had hij elke week een weerpraatje op Radio Leersum. Vanaf nummer 1 van Maurik Rond schreef hij een stukje over het weer en over de lora en fauna in de omgeving van Maurik. Een zeer veel gelezen rubriek. Helaas kon hij de laatste nummers al niet meer schrijven. Adrie liet altijd blijken dat hij uit Zeeuws‑Vlaanderen kwam. Als hij dat niet vertelde, was dat duidelijk te horen aan de tongval. Dat de familie de kracht mag ontvangen om dit grote verlies te kunnen en mogen dragen.

Maurik Rond ‐ december 2019

3


4

Maurik Rond ‐ december 2019


Maurik Rond ‐ december 2019

5


6

Maurik Rond ‐ december 2019


Tekst: Arturo de Jager

Wij krijgen op de pont diverse vragen. Soms simpele vragen als “over welke rivieren varen wij nu?”, ja echt waar. Maar op die vraag wil ik nu niet ingaan, want meestal krijgt de vragensteller het antwoord “dat weet ik eigenlijk ook niet, ik zal het eens aan de schipper vragen”. Waar ik in deze editie wel op in wil gaan is een andere vraag die ons regelmatig gesteld wordt: “hoe ‘tanken’ jullie eigenlijk?”. U zal begrijpen, de pont vaart wel op water maar water is niet de brandstof. En de tijd dat we door middel van lieren naar de over ‑ kant voeren ligt erg ver achter ons. Verschillende scenario’s zijn mij ter ore gekomen, zo was er iemand die het vermoeden had dat er ’s nachts, als alle pontjes aan de kant liggen, een tankwagen langskomt die de ponten voorziet van brandstof. Niet eens zo slecht gedacht, maar niet de waarheid. Om te beginnen heet het voorzien van brandstof bij een schip en dus ook bij een pont niet tanken maar bunkeren en de manier waarop wij bunkeren is eigenlijk best logisch, althans voor ons dan.

Als hij zijn tankwagen geparkeerd heeft, sluit hij de benodigde slangen aan om ons te kunnen voorzien van brandstof. Dit gaat niet binnen een paar minuten, dus de tankwagen vaart een aantal tochten met ons mee, net zolang totdat onze tank gevuld is. Dat kan best een apart gezicht zijn voor onze klanten, want die zien ineens een grote vrachtwagen net anders op het dek staan dan dat zij het dek op rijden, maar op dat moment worden wij dus voorzien van brandstof. Dus nee, dit gebeurt niet ’s nachts maar gewoon tijdens het alle ‑ daagse verkeer. Zo zie je maar, weer een ‘mysterie’ opgelost.

Dat wij de nodige brandstof verbruiken moge duidelijk zijn, maar de mate waarin wij verbruiken verschilt. Wat van grote invloed is, is o.a. het weer. Hoe dan, zal u zich afvragen. Als er veel wind staat, zul len wij meer gas moeten geven om op de goede plaats terecht te komen. Maar ook tijdens een drukke periode, denk hierbij aan de spits, geven wij meer gas om sneller aan de overkant te komen. En hoe meer gas wij geven des te meer brandstof wij verbruiken. Onze brandstoftank is geen bodemloze put, dus eens in de zoveel tijd zullen wij moeten bunkeren. En nee, we gaan niet naar het dichtstbijzijnde pompstation. Sterker nog, ze komen naar ons toe. Eens in de zoveel tijd krijgen wij een telefoontje van de brandsto ‑ leverancier met de vraag hoeveel brandstof wij nodig hebben. Een dag later komt de leverancier met een grote tankwagen naar de pont en rijdt het dek op, gewoon tussen het reguliere verkeer door.

Foto links: het peilglas waar wij op kunnen zien hoeveel brandstof wij nodig hebben. Foto rechts: aansluitpun ten van de brandstofslangen.

Wij groeten u vanuit de baai van Eck en Wiel

Nieuw! Woody Whoop Online speelgoedwinkel Woody Whoop, voor het leukste aanbod in o.a. houten speelgoed en andere leuke items voor kinderen. Eventueel op afspraak a halen in Maurik is ook mogelijk! kijk op www.woody‑whoop.nl

Marianne van Amelsfort Vanaf 20 oktober exposeert Marianne van Amelsfort uit Maurik in de Kunst Etalage van Els en Stephan van Wijck. Mocht u nog niet in de gelegenheid zijn geweest om haar poppen en schilderijen te zien, dan kan dit nog tot ongeveer 9 december. Op www.keereweer.info meer over haar werk en portfolio

Op 20 november presenteerde burgemeester Jan de Boer zijn boek 'Van boerenknecht tot president'. Op de foto staat Jan de Boer met zijn grote inspirator Martin IJzerman, amateur historicus uit Nieuw‑Amsterdam.

Mail uw Ronde Hoekje naar redactie@maurikrond.nl Zie www.maurikrond. nl voor de voorwaarden.

Wie staan er op deze foto? Deze foto is gemaakt ergens begin jaren 70. Wie staan er op deze foto? Wat is de datum? Wat is de gelegen heid? Wie is de buschauffeur? Alle informatie is welkom! Jan van Brakel: JTvanBrakel@hotmail.com tel.: 06‑23064209 Maurik Rond ‐ december 2019

7


8

Maurik Rond ‐ december 2019


Buurtbusberichten Door Gini Otting

11 september 1982. De Buurtbus rijdt!! Dagelijks, behalve op zon‑ en feestdagen. Op zaterdag werd er gereden met een aangepaste dienstregeling, de eerste en laatste dienst vervielen in die tijd. De dienstregeling zag er als volgt uit. Twee ‑uurs dienst Maurik ‑Zoelmond: Vertrek in Maurik bij het toen genoemde bejaardencentrum de Valentijn om 7.53 uur, 9.53 uur, 11.53 uur, 13.53 uur, 15.53 uur en 17.53 uur. Vertrek in Zoelmond bij de Kerk om 9.25 uur, 11.25 uur, 13.25 uur, 17.25 uur en 18.40 uur. Tussen deze diensten door werd er een dienst onderhouden tussen Zoelmond bij de Kerk, en Rijswijk bij de Kleine Taveern. Met ingang van 2 april 1984 werd het traject van de Buurtbus Maurik uitgebreid naar Beusichem. Op ieder heel uur werd het nu mogelijk om vanaf het bejaardencentrum de Valentijn in Maurik naar de Markt in Beusichem (Ned. Herv. Kerk) te bussen. Op ieder half uur kon men in tegenovergestelde richting van Beusichem naar Maurik. Deze wijziging werd mogelijk gemaakt door in Rijswijk enkele haltes te laten vervallen. De Buurtbus kwam vanaf 2 april niet meer bij het postkantoor in Rijswijk en ook de halte aan het

Wijkse veer kwam te vervallen. Het voordeel van het doorrijden naar Beusichem was onder meer dat de bus nu kwam langs het Groene Kruisgebouw en de huisarts in Beusichem. Een andere belangrijke verbetering was dat de Buurtbus de beschikking kreeg over een mobilofoon waardoor de aansluiting met de “normale” lijndienst gegarandeerd werd zodat de chauffeurs van zowel de Buurtbus als de lijndienst met elkaar in verbinding konden staan. De belangstelling voor de Buurtbus Maurik overtrof trouwens de verwachtingen. Zeker in de wintermaanden was de bezetting goed te noemen en kwam duidelijk boven het landelijk gemiddelde. Inmiddels zijn we in 2019 aanbeland en gelukkig rijdt de Buurtbus Maurik, lijn 263, nog steeds. Dagelijks van maandag tot en met vrijdag wordt er gereden door 19 chauffeurs op vrijwillige basis. De bus staat in de stalling en wordt 1 keer per week gewassen dus zijn er 21 personen die zich met het wel en wee van de bus bezighouden. Jaarlijks wordt er daarom aan ontspanning c.q. “beloning” voor deze vrijwilligers gedacht en wel in de vorm van een dag uit met elkaar en partners. Een kleine impressie van de dag die dit jaar op 7 september plaatsvond: We reizen al een aantal jaren met de irma Krol uit Tiel De reis ging in eerste instantie naar Velden in Limburg waar we na de kof ie op de ietstrein stapten. Was erg leuk totdat de weergoden besloten de sluizen open te gooien en we met elkaar platgezegd zeiknat zijn geregend. Toen maar teruggegaan en na de lunch in een warme bus een rondrit door de omgeving gemaakt. Een bezoek aan de bierbrouwerij Hertog Jan in Arcen was het volgende onderdeel van het programma. Hier hebben we er een leuke rondleiding en proeverij gehad. Dan op weg naar de 3 Zussen in Meteren om af te sluiten met een door het restaurant verzorgde barbecue, waarna de zeer gezellige chauffeur van Krol ons weer in Maurik bracht.

Uitnodiging bewonersbijeenkomst Maurikse Gaarden

Maandag 9 december, komt een groep bewoners van de Maurikse Gaarden samen in het Klokhuis. Wat gaat er gebeuren? Een groep actieve wijkbewoners maken samen plannen om de wijk een plek te maken waar het voor iedereen prettig is om te wonen en leven. Je bent hartelijk welkom, aanvang 19.30 uur! Meer informatie of aanmelden voor de bijeenkomst: Welzijn Rivierstroom Marien van Schijndel tel 06 33 348 752 mail marienvanschijndel@welzijnrivierstroom.nl Ankie Bongers tel: 06 22154619 mail ankiebongers@welzijnrivierstroom.nl

Gra s lidmaatschap voor AutoMobiel.

BUREN ‑ AutoMobiel is een sociale vervoersdienst voor en door inwoners. Het lidmaatschap voor AutoMobiel is tot 31 december 2019 gratis in de gemeente Buren! Voor inwoners zonder vervoer is in de gemeente Buren ‘AutoMobiel’ beschikbaar. Deze vrijwillige vervoersdienst is dé oplossing om van A naar B te komen. Daarbij kan je denken aan een boodschap doen in het groot winkelcentrum in Lienden, op bezoek bij familie in de omgeving of naar de kapper in het dorp verderop. Welzijn Rivierstroom en AutoMobiel van Stichting Servicepunt Thuiswonen werken hierin samen. Informatie en lidmaatschap: 088‑7004100.

Hulppunt Lienden verhuist

Omdat de privacy onvoldoende is verhuist Hulppunt Lienden van Blommeland naar de Voorstraat nummer 8. Elke maandag van 11.00 tot 13.00 zit een thuisadministratie‑ vrijwilliger klaar om mensen te helpen met toeslagen, aanvragen, lastige formulieren en brieven en uitzoeken waar u recht op hebt. Een medewerker van Welzijn Rivierstroom is aanwezig voor andere vragen. Bijvoorbeeld op het gebied van vrijwilligerswerk, mantelzorg, lee baarheid in de buurt, activiteiten of initiatieven. Meer informatie: Welzijn Rivierstroom 0344‑602337.

Maurik Rond ‐ december 2019

9


Je staat er eigenlijk nauwelijks bij stil, maar wat nu als ik, mijn naasten of buurtbewoner thuis getroffen wordt door een Hartstilstand? Vanaf het huisadres wordt dan 112 gebeld, de centralist stelt dan enkele vragen en zal in het geval van een vermoedelijke hartstilstand direct reanimatie instructies geven. Er worden direct twee ambulances gealarmeerd, de Brandweer als First Response Team en de Burgerhulpverlening wordt opgestart. In deze situatie is de factor tijd het aller grootste probleem. Letterlijk elke seconde telt en kan het verschil maken tussen leven en dood. In meer dan de helft van de gevallen staat het hart meestal niet helemaal stil. Dat lijkt alleen zo. De hartkamers worden heel snel en chaotisch geprikkeld, waardoor ze niet meer samentrekken. Dit heet ventrikel ibrilleren. Een AED is dan nodig om het hart te resetten en weer normaal te laten kloppen. Dit resetten noemen we de ibrilleren. Onderzoek wijst uit dat het inzetten van een AED binnen de eerste zes minuten na een hartstilstand de overlevingskans verveelvoudigt. Die kan opklimmen tot wel 70%. Als Centralist van de 112 centrale en tevens vrijwilliger bij de plaatselijke Brandweer Maurik kom ik regelmatig met deze situatie in aanraking. Door de geogra ische ligging van ons dorp zijn de aanrijtijden van de ambulances net wat langer, dit betekend dat kostbare tijd overbrugd moet worden door snel en effectief reanimeren. Helaas zie ik in veel gevallen dat een reanimatie moeizaam op gang komt en de zo essentië le AED ontbreekt. Daarom zijn we binnen onze wijk ( Pippelinghof en omliggende straten ) een actie gestart om geld in te zamelen voor een eigen Buurt‑AED. Deze AED komt centraal in de wijk aan een buitenmuur te hangen en is zo ten alle tijden bereikbaar en inzetbaar. Voor onze wijk/buurt is het inmiddels gelukt om het bedrag bij elkaar te krijgen! Daarnaast ‑en daar richten we ons nu op‑ willen we zoveel mogelijk buurtbewoners een reanimatie instructie gaan geven zodat in het geval het nodig mocht zijn snel de juiste hulp geboden kan worden. Nog veel mooier zou het zijn als er dan buurtbewoners zijn die bereid zijn een EHBO en Reanimatie cursus te volgen. Ik hoop dat er meer wijken, wijkverenigingen en/of bedrijven binnen onze dorpskern dit initiatief overnemen. Dat zou echt geweldig zijn, dat we samen met elkaar als inwoners en goede buren een bijdrage kunnen leveren aan het vergroten van overlevingskans bij een hartstilstand. Het zou zomaar jou, mijn of het leven van je naaste geliefden kunnen redden. Voor meer info: Ivo van Tuil / 06‑28740659

10

Maurik Rond ‐ december 2019


Spelen en ontdekken met Sint. Met de donkere dagen voor de deur breekt ook de sinterklaasperiode weer aan. Een spannende maar ook een heel bijzondere tijd voor jonge kinderen. De rekenprikkels werden gestimuleerd door cadeautjes te tellen en te sorteren. Welke is groot en welke is klein. In de kring zingen we veel sinterklaasliedjes en kletsen we over de woorden pepernoot, cadeau, schoorsteen, piet, donker etc. die deze periode centraal staan. Ook het verstoppen en zoeken van cadeautjes vinden de kinderen erg leuk. We bakken pepernoten en de kinderen verkleden zich als echte hulppietjes. Tijdens dit thema doen de kinderen mee aan pietengym. Pakjes in de schoorsteen gooien en lopen over de daken. Tot slot reiken we aan alle kinderen een pietendiploma uit. Als we Sint hebben uitgezwaaid toveren we onze locatie om voor het kerstfeest. Een drukke maar zo gezellige maand voor de kinderen en de pedagogische medewerkers van SKLM. Wij wensen u alvast een ijne decembermaand toe. Zin om een keer een kijkje te komen nemen op een van onze SKLM locaties en te zien wat wij voor opvang van uw kind(eren) kunnen betekenen? Bel voor een vrijblijvende rondleiding: ( 0344‑60 30 87).

Maurik Rond ‐ december 2019

11


Werken in een circuit Vorig schooljaar zijn wij gestart met het werken in een circuit. Het werken in een circuit houdt op onze school in dat voor 1 uur in de week de leerlingen van groep 4 t/m 8 door elkaar zitten. Tijdens dit moment komen er verschillende vakgebieden, zoals verkeer, dans, koken, tekenen en knutselen aan bod. Tijdens een evaluatiemoment afgelopen mei met de leerlingenraad kwam naar voren dat zij erg positief waren, maar dat het ook nog wel verder ontwikkeld kon worden. Vandaar dat wij dit schooljaar het circuit breder trekken en onder andere een bezoek brengen aan De Valentijn en de Jumbo. We gaan daarbij in gesprek met de ouderen, er wordt samengewerkt en we komen te weten hoe een supermarkt bevoorraad wordt. Later in het jaar komt de EHBO‑vereniging langs om EHBO lessen te geven. Hieronder een paar regels uit de opstellen van de leerlingen over het bezoek aan de Jumbo: ‘Als ik de baas zou zijn van de jumbo zou ik er voor zorgen dat iedereen het leuk zou vinden om te winkelen. En ik zorg ervoor dat alle werknemers aardig doet voor de klanten en dat alle werknemers zin hebben om te werken en iedereen is welkom.’ ‘Je krijgt en rondleiding van de baas van de jumbo je mag komen waar je niet mag komen en ze vertellen heel veel over de jumbo. ‘Als ik de baas zou zijn van de jumbo. Dan zou ik de jumbo groter maken. En de prijzen minder duur maken.’

Kunst en Vriendschap wint Jeugdfes val in Utrecht Het Midden Orkest van muziekvereniging Kunst en Vriendschap Maurik heeft onder leiding van Jooske van Andel op 16 november 2019 het Jeugdfestival Utrecht Blaast! gewonnen in de afdeling harmonie orkesten. Het Midden Orkest werd door jurylid Ivo Kouwenhoven geroemd door de muzikaliteit en de totale presentatie van het thema “Reis door de ruimte”. Naast het oefenen van de muziek, hebben de leden de afgelopen weken ook veel geknutseld voor de presentatie, met als klapper een echte lancering van de raket. In de 30 minuten durende voorstelling werd een ware muzikale beleving vertolk van de droom van Mauro om ruimtevaarder te worden

Meer K&V nieuws op pagina 29

12

Maurik Rond ‐ december 2019


De Hoeksteen gaat naar de top! Wij gaan als “Team van de Hoeksteen” met 9 mensen de Alpe d’HuZes lopen. Dat doen we omdat we graag willen dat er meer onderzoek gedaan kan worden. Daarmee vergroten we voor de volgende generatie de kans op overleven. Eind juni is een collega overleden. Zij heeft 40 jaar op De Hoeksteen gewerkt. Ze was pas 62 jaar. Haar ziekteproces en haar overlijden heeft op ons diepe indruk gemaakt en is voor ons tevens een drive om haar in gedachte mee de berg op te nemen. Veel families van onze leerlingen zullen bekend zijn met de vreselijke ziekte. Kinderen vertellen daarover op school tijdens kringgesprekken of willen hun verhaal kwijt aan de juf of meester. We nemen deze verhalen serieus en proberen zoveel mogelijk mee te leven. We doen mee vanwege onze persoonlijke ervaringen en hebben allemaal ons eigen verhaal. U kunt daarover lezen op onze pro ielen, zie https://www.opgevenisgeenoptie.nl/fundraisers/De‑Hoeksteen. Maar we hebben 1 gezamenlijk doel: zoveel mogelijk geld ophalen. Dit schooljaar houden we, verspreid over de maanden november tot en met juni, verschillende acties om geld in te zamelen. U kunt hierbij denken aan een kerstcollecte, bingo en een georganiseerde wandeling. Deze acties zullen op school, maar ook in de omgeving van Maurik plaats vinden. Met onze facebookpagina houden we u op de hoogte. https:// www.facebook.com/teamhoeksteen Alle donaties zijn van harte welkom!

Schoolontbijt! Op vrijdag 27 september startte de dag van de leerlingen van basisschool de Wiekslag in de stallen van familie Oskam uit Maurik. Tussen de koeien stonden tafels klaar met een lekker ontbijt. We kijken terug op een gezonde start van de dag en bedanken Teus en Pam voor de gastvrijheid.

Maurik Rond ‐ december 2019

13


Witte gij..........?

Water

Tekst en foto Ilse Kleine‑ Thoonsen Naar verhalen van Henk Verschuur

Tot niet zo lang geleden stond er een ijkpeil aan de voet van de dijk in Rijswijk. Dat peil, waarop de stand van opgetrokken rivierwater viel af te lezen, is verdwenen. Tegenwoordig vertelt een betonnen keermuur het verhaal van het hoge water in Rijswijk. Over een paar maanden is het 25 jaar geleden dat het hoge water de bewoners van het Rivierenland noopte om tijdelijk hun biezen te pakken. Rijswijker Henk Verschuur vond onderdak bij familie in Zeist. ‘De dijken in Ochten verschuiven, we moeten weg’, had zijn buurvrouw gezegd. Voor Rijswijk zou een eventuele doorbraak bijzonder ongunstig uitgepakt zijn, weet Verschuur. ‘Rijswijk ligt op het diepste punt van oost naar west.’ Het is een situatie die een toenmalige buur in zijn jeugd, tijdens de Tweede Wereldoorlog, nog had meegemaakt. Toen hadden de Duitsers de dijk bij Ochten doorgestoken in een poging de geallieerde troepen tegen te houden. Verschuur en zijn vrouw sloegen destijds een deel van hun spullen op, op de eerste verdieping van hun huis, en zochten een verhuizer die hun geliefde vleugel kon weghalen. Het was knokken om een verhuizer te vinden in die dagen, herinnert Verschuur zich. Hun vaste pianorestaurateur uit Scheveningen bood redding voor de vleugel. ’Dit is een noodgeval, ik kom meteen’, had de beste man gezegd. Griezelig. Zo herinnert Verschuur zich die dagen. ‘Alsof de pest was uitgebroken en iedereen dood was.’ Tot de jaren vijftig stonden de velden rond Rijswijk eigenlijk altijd vol water tussen oktober en maart. Pas daarna, in de dagen van de ruilverkaveling, werd de drainage aangepakt ‘om de woeste gronden vruchtbaar te maken’, aldus Verschuur. Op de taaie kleigrond was tot dan niet veel meer mogelijk dan het planten van wilgen oftewel rijshout ‑waar Rijswijk zijn naam aan te danken heeft. Het was ook de tijd dat het waterschap – al polderend‑ moest komen tot een beslissing welke grondwaterstand aangehouden zou worden. Die winter van 1995 was het water bij Rijswijk tot een meter onder de dijk gestegen. Na het hoog water volgden twee dijkverzwaringen rond het dorp. Bij de eerste verzwaring werd het dijklichaam verbreed en verhoogd. Verschuur: ‘Je bleef wel kwelwater houden. Als het water in de rivieren stijgt, komt het grondwater door de toegenomen druk omhoog. In Rijswijk liepen de putten dan over. Omdat het ijzerhoudend water is, krijg je bruine plekken.’ Bij de Rijswijkse huizen die aan de rivierkant van de dijk stonden, kon het dijklichaam niet worden verzwaard. Bewoners kregen de keuze of ze een dijk achter hun huis wilden, of een keerwand voor hun huis. Het werd dat laatste. De wand is te herkennen aan de vierkante roodwitblauwe schildjes met ‘HWA afsluiter’ erop. Bij de tweede dijkverzwaring werden er ijzeren damwanden aan de voet van de dijk in de grond aangebracht. ‘Die moeten voorkomen dat er water onder de dijk doorstroomt bij drukverschil.’ Niet op het hele traject van Rijswijk tot Maurik en Eck en Wiel kwamen zulke wanden ‑‘dat was te duur’‑ maar alleen op de plekken waar bij grondboringen een doorlaatbare zandlaag was aangetroffen. Verschuur: ‘Of het afdoende is, is afwachten. Want sindsdien hebben we niet meer zo’n hoog water gehad.’

14

Maurik Rond ‐ december 2019


8 februari 2020 : Evenement “Soldaat Willen Zijn?!” Hallo lieve mensen,

Ik ben Romy Gouw en ik werk samen met mijn klasgenoot Femke van Gelder aan een evenement. Wij moeten samen een evenement organiseren voor een examenopdracht van onze school O.R.S Lek en Linge, wij hebben als thema veteranen en militairen bedacht.

Hoe en Wat?

Al het geld dat we hebben opgehaald doneren wij het aan een goed doel namelijk Hulp voor Helden, dat is een stichting die militairen en veteranen helpen met ptss. Ptss betekend posttraumatische stressstoornis hun krijgen dat door oorlogen, erge belevenissen, bedreigingen en gewelddadige aanvallen. Mensen met ptss hebben last van nachtmerries of flashbacks, wij willen dus genoeg geld ophalen om het aan de stichting te kunnen geven en zij de militairen en veteranen met ptss te kunnen helpen.

Voor wie is het evenement?

Het evenement is voor kinderen voor 6 tot 13 jaar, locatie is in het bos te Ommeren. Op de dag gaan de kinderen activiteiten doen die te maken hebben met het leger zoals een kleine hindernisbaan, kaartlezen en een kleine speurtocht. Het evenement word ondersteund door enkele veteranen en oud militairen. U kunt uw kind op 1 van de 2 tijdstippen inschrijven, per kind is het €2,50. Het inschrijven begint op 4 januari 2020 en het eindigt op 1 februari. Hopelijk zien we jullie daar. Met vriendelijke groet, Romy en Femke.

Tussen 6 en 13 jaar?

Bron logo: website stichting hulp voor helden

Zin in speurtocht, hindernisbaan, leren kaartlezen? Geef je op en Help onze Helden!

Maurik Rond ‐ december 2019

15


Uitnodiging bewonersbijeenkomst Maurikse Gaarden Maandag 9 december

Workshop foto’s en privacy

Tijd: 19.30 u Waar: 't Klokhuis in Maurik Voor wie: bewoners van de Maurikse Gaarden

dinsdag 10 december Tijd: van 19.30 – 22.00 u Waar: Voorstraat 8 in 4033 AD Lienden

Wat gaat er gebeuren? Een groep actieve wijkbewoners maken samen plannen om van de wijk een plek te maken waar het voor iedereen prettig wonen en leven is. Alle bewoners en betrokkenen van harte welkom! Informatie en aanmelden bijeenkomst: Welzijn Rivierstroom, Marien van Schijndel, 06‑33 348 752 of mail naar marienvanschijndel@welzijnrivierstroom.nl of Ankie Bongers M 06‑ 22 154 619 of mail naar ankiebongers@welzijnrivierstroom.nl

urik Grote Kerstmarkt De Valen jn Ma dinsdag 10 december Tijd: van 14.30 tot 19.30 u trum De Valentijn Waar: recreatiezaal en hal zorgcen rstbakjes, speelgoed Ruime keus in kerstversiering, ke handwerken. (veel puzzels), servies en glaswerk, Kom gezellig snuffelen. U bent van harte welkom.

Privacy en het gebruik van foto’s, portret‑ en auteursrecht zijn de thema’s van een workshop op 10 december. De workshop is bedoeld voor vrijwilligers die foto’s en ilmpjes maken bij activiteiten van hun organisatie. Toen Welzijn Rivierstroom, bij de invoering van de nieuwe privacywet, workshops organiseerde over de AVG, waren er steevast veel vragen over het gebruik van foto’s en ilms in het kader van de privacywet. Uit de evaluaties bleek dat de antwoorden op de gestelde vragen hierover niet altijd voldeden. Vrijwilligerssteunpunt Buren is op zoek gegaan naar iemand die de benodigde kennis in huis heeft en vragen wel kan beantwoorden. Jan van Vegchel is juridisch adviseur bij een advocatenkantoor. Zijn specialiteiten zijn: beeldgebruik, auteursrecht, portretrecht en AVG. Hij vertelt over wanneer je foto’s, waar mensen op staan, gewoon mag publiceren. Hoe het zit met portretrecht en privacy en hoe je legaal aan beeldmateriaal kunt komen. Er is volop gelegenheid om vragen te stellen. Informatie en aanmelden: Welzijn Rivierstroom T 0344‑602337 of mail naar vrijwilligersburen@welzijnrivierstroom.nl

Kunst en Vriendschap zaterdag 14 decembe r

Kerstconcert

Aanvang: 19:30 u in de N.H. Sint Maarte nskerk te Maurik Kosten: € 5,‑/kaart

Tentoonsteling Kerststallen Roomskatholieke Kerk Maurik maandag 16, dinsdag 17, woensdag 18 december Tijd: van 08.45u tot 17.00 u Waar: Buitenweg in Maurik

Na het succes van de op Stenen van de Stad m tredens bij Buren Toen Theater met et Vriendschap op 14 de mooie reviews gaat Kunst & cember u voorberei den op de kerst. De kerk wordt mooi ve rlicht en onze solist Albert van Dijk zal een solo geven op z ijn hobo. Het geheel wordt gedirigeerd door Arjan Gaasbeek en de presentatie is in handen van Jurriën van der Veer. www.kunstenvrien dschap.nl

Kerstknutselen voor kinderen woensdag 18 december Tijd: vanaf 14.00 u Waar: R.K. Kerk, Buitenweg in Maurik

Beweegdiploma voor allerjongsten bij DOS Spor ef

Het beweegdiploma is een belangrijk item bij DOS Sportie f voor de allerjongsten. Kinderen vanaf twee jaar kunnen hieraan dee lnemen onder deskundige leiding van Jolanda van ’t Verlaat. Datum en tijd: elke woensdag van 9.30 —10.30 uur Plaats: sportzaal Hellenbergstraat in Eck en Wiel Info: Jolanda van ’t Verlaat 06‑21625478 www.dossportie f.nl

16

Maurik Rond ‐ mei 2019


Kerstvieringen Kerken Maurik N.H. Sint Maartens Kerk zondag 15 december 19.00 uur Kerstzangdienst

Havenkoor De Woelwaters Peter van Dijk dirigent bij De Woelwaters jk in

Na een afwezigheid van ruim 2 jaren gaat Peter van Di 2020 weer het koor De Woelwaters begeleiden. De repetities van het havenkoor zijn op zondag 8 en zondag 22 december 2019 en op zondag 5 en 19 januari 2020. Kom eens langs op een repetitie als u van Nederlands udt. repertoire ho

Optredens 2020 woensdag 15 januari in De Batenstein in Vianen. woensdag 22 januari in de Lingewaarde in Tiel. www.havenkoordewoelwaters.nl

Oliebolle nac e sint Ann a Kerk Ec k en

Wiel De olieb oll Annaker enactie voor he t k decemb Eck en Wiel wo onderhoudsfond rdt geho er 2019 uden op s van de Sint . maanda Bakkerij g 30 V de overh an der Woerd in eerlijke o Eck en W De vrijw liebollen iel (en D il . oorn) ba oliebolle ligers oliebollen kken commisie n aan hu is. brengen de beste Prijs: 8 lde olieboll en/zak v oor € 5,0 Tot uiter 0 . li T 0344‑6 jk 28 december k 92008 o f 0344‑6 unt u telefonisch 91314. bestelle De gebru n. ik 7 maart elijke voorjaar solieboll 2020. enactie i s op zate Alvast ha rdag rtelijk da Zuidema nk name , M 06‑2 n s d e olieboll 1870048 encomm issie, Co r

vv SCR Rijswijk Zondag 5 januari 2

020

Wim Laponder‑to ernooi Nieuwjaarsrecept ie en trekking gr ote verloting Meer informatie w ww.vvscr.nl

zondag 22 december 10.00 uur Kinderkerstfeest dinsdag 24 december 22.00 uur Kerstnachtdienst woensdag 25 december 10.00 uur Hoogfeest van Kerst dinsdag 31 december 19.30 uur Oudjaarsdienst

R.K. Kerk O.L.V. Tenhemelopneming dinsdag 24 december 19.00 uur Kinderkerstviering dinsdag 24 december 22.00 uur Nachtmis, vanaf 21.30 uur Kerstsamenzang woensdag 25 december 11.00 uur Woord‑ en Communieviering Van harte welkom in de kerken namens Ds. S. de Kam (NH Kerk) eb Ria Kragten (RK Kerk).

Celloconcert in Mar nuskerk Rij swijk

zondag 29 december Aanvang: 15:00 uur

Celloconcert door Hanneke Ro uw. Speciaal jubileumconcert van d e Stichting Oude Gelderse Kerken. www.martinuskerk‑rijswijk.

nl/martinus‑producties

t Maurik ge Hulppun met lasti g cht kunt lagen, a e d r r e e t e d j es ar n van to over Elke don kuur wa e el spree e vragen aanvrag Financie n formulieren, hebt en ander itkomt. t u e op brieven waar je recht zelf nie n waar je uitzoeke ten en uitgaven s je inkom ur 13.00 u 11.00 ‑ n a v : d Tij aurik Geen Kosten: De Valentijn in M 0344‑602337 m : o a ie o t tr a s c r ie Lo okpagin elzijn Riv f Facebo o l .n Info: W m ierstroo elzijnriv www.w

Maurik Rond ‐ mei 2019

17


geen vervoer hebt AutoMobiel als je zelf

te Buren vervoer is in de gemeen B te komen. Voor inwoners zonder ar na n A va om nst rvoersdie AUTOMOBIEL een ve tichting Servicepunt n s va iel ob toM Au en Welzijn Rivierstroom erin samen. Thuiswonen werken hi uw A. zingen. in de week gaat mevro Voorbeeld: é én keer erleden en zij ov j is man haar, maar hi aar t h ach br een orh Vo et met de bus erg js. Vanuit haar dorp is h ijwilliger heeft zelf geen rijbewi vr en . E iel n van Automob tisch dat deze lastig. Zij is lid geworde tas Fan y. “ bb ho ar naar ha u ik brengt haar elke week zo ers nd us mevrouw A. “A mogelijkheid er is”, ald n”. er gaa waarschijnlijk niet me r en door le vervoersdienst voo leuk vinden om AutoMobiel is een socia et e h di illige chauffeurs ijw vr ijn r z . E ers on inw elpen. ee iemand te kunnen h auto te rijden en daarm d dan lid van van AutoMobiel wor Wil je gebruik maken p is t/m 31 ha tsc aa nen. Het lidm Servicepunt Thuiswo je vanaf 2020 een gratis. Daarna betaal december 2019 nog ,‑/jaar. klein bedrag van € 15 gen, bel dan e en/of een rit aanvra Wil je meer informati r een chauffeur beschikbaar is ls e naar 088‑7004100. A € 0,30 per emaakt. De ritprijs is wordt de afspraak g ffeur af. au ch de et t m tan t con kilometer en je reken ijn Rivierstroom e ook bellen naar Welz Je kunt voor informati .nl om tro welzijnriviers 0344‑602337 of info@

op Informatie AutoMobieltomobiel.nl ‑au nt pu ice rv www.se

vO) Ouderen (MB r o o v n e g e w Meer Be ijk n Wiel ‐ Rijsw week Maurik ‐ Eck ereen minstens 5 dagen in de en is

iede m? Beweg Eigenlijk zou wegen. Waaro nd en je be n te oe m ntspanne 30 minuten it, het werkt o ijn, je voelt je mensen. ere mogelijk. ontmoet and ratis) is altijd (g s le e ro p Een = per maand Kosten: € 15, dinsdag Maurik elke 1.30 uur ‑1 Maurik Tijd: 10.30 is ‘t Klokhuis, hu ps or D r: Waa lke dinsdag Eck en Wiel e iel 1.30 uur Tijd: 10.30‑1 is ‘t Ecksternest, Eck en W hu ps or D r: Waa dinsdag Rijswijk elke uur 5 .1 g, Rijswijk 10 5‑ Tijd: 9.1 de Hoekenbur uw bo ge gs in ig Waar: Veren 602337 rstroom 0344‑ agina ie iv R jn zi el Informatie: W erstroom.nl of facebookp rivi www.welzijn

18

Maurik Rond ‐ mei 2019

Optreden Accordeon vereniging De Melodica's Rijswijk donderdag 23 januar

i 2020

Optreden in zorgcen trum Kulenburg te Cu lemborg aanvang 19.30 uur. Info: www.melodica s.nl

Oranjevereniging M aurik Ledenvergad ering Vrijdag 31 januari 2 020 Wij organiseren e en ledenvergaderin g met een hilarisch muziek bingo. e Waar: Klokhuis Ma urik Zaal open: 20.00 u ur Graag vooraf aan melden naar info@oranjeveren iging‑maurik.nl

AED ‐ EHBO en reanima e In zowel Maurik als ook in Eck e n Wiel hebben actieve en betrokken buurtbewoners ee n doneeractie via BuurtAED gehouden voor de aan schaf van een buurt AED (gereduceerd tarief dank zij Philips en de Hartstichting). Een AED in de buurt is van lev ensbelang bij een hartstilstand. Krijgt iemand in u w directe omgeving een hartstilstand, bel dan in ieder geval 112, dan worden aangesloten buurthulpverlener s direct opgeroepen om hulp te bieden (dag en nacht ber eikbaar). Maar nog beter is het om zelf r eanimatie EHBO‑er te zijn voor je directe omgeving. Je k unt dan ook worden ingezet in de burgerhulpverlenin g. De EHBO‑vereniging Rijswijk e.o . biedt de mogelijkheid aan het Oranjekruis EHBO dip loma te behalen. Meer informatie bij Mechelien Buis, voorzitter EHBO‑Rijswijk e.o. T 0344‑692530 Zie ook www.e hbo‑rijswijk.nl


Inloop elke wo ens

n Wiel Inloopmiddagen in Eck e

tmoeten en leuke het is ijn anderen te on , quiz en creatief en m lko we is en ere Ied ten elen, rummikup, kaar dingen te doen zoals sjo s kijken! en t e bezig zijn. Kom gerus erk) ck en Wiel (naast de k Waar: jeugdgebouw E 0 u 6.0 t 1 to 0 u van 14.0 Wanneer: maandagen 019 ber | 23 december 2 2 december | 9 decem 020 ri 2 6 januari en 20 janua lekkernij. kopje kof ie\thee met Kosten: € 1,00 voor een ‑694077 of 06‑10213106 of 0344 Info: Corrie van Elst 75 8253 ‑43 06 an km He dy Tru

dagmo Elke w o rgen M een inlo ensdagmorge aurik n verenig opmorgen vo tijdens de w ekelijk or een g ingsgeb Tijd: v se mar ezellig p ouw. a kt raatje i Kosten n 10.00 ‑ 12.0 n het N is er 0 u : gratis H kerk kopje k of ie\th ee

s ch ng Second Life veur mekaor Laat voor kinderen en ouderen de zon weer schijnen Verkoop 2e hands merkkleding, accessoires en speelgoed. LIENDEN ‑ woe ‑ do ‑ vrij van 10.00 u ‑ 17.00 u en zaterdag van 10.00 u ‑ 14.00 u Burgemeester Verbrugweg ‑ eigen ingang Gildeland www.stichtingsl.nl

BINGO Eck en Wiel Iedere woensdagavond Tijd: 20.00 uur| Prachtige Geldprijzen! Iedere zondagavond Tijd: 20.00 uur, Inloop: 19.00 uur. Locatie: 't Eckerstnest Eck & Wiel Info: Cees van Baaren M 06‑534 18 133

Bridgeclub Eck en W

iel

d Elke dinsdagavon Tijd: 19.30 u t ‑ Eck en Wiel Waar: 't Ecksternes ijk 0344 693 319 of olw Info: Mart van Ko 5 0343 Alie Belgers 06 155

BRIDGEvereniging Maurik iedere donderdagavond Tijd: van 19.30 ‑ 22.30 u Waar: 't Klokhuis, Sterappelhof 7 in Maurik Info: M. Tuinier 0344‑691248 ‑ B. v. Ewijk 0344‑604193

Fi y Plus Line Dance groep Maurik Elke donderdagmorgen Dames en heren van alle leeftijden zijn welkom. Kom gerust een keertje vrijblijvend kijken of meedansen.

Insturen kopij Ac viteiten Kalender

Tijd: van 10.00 u ‑11.30 u in Waar: 't Klokhuis in Maurik. Kosten: € 10,00 per maand. Info: Thea Geerings, secretaris M 06‑2041 2565

Kopij van verenigingen, stichtingen of maatschappelijke organisaties graag t/m 21 januari 2020 insturen zoals voorbeeld hiernaast naar:

activiteiten@maurikrond.nl Maurik Rond nr. 1 ‑ FEBRUARI nummer komt uit op woensdag 5 februari 2020 en wordt verspreid met de Zakengids. Info: Marie‑Hé lè ne Greive ‑ du Fossé ‑ zie mailadres

ACTIVITEIT DATUM Tekst | Tijd | Waar | Kosten | Contactpersoon met telefoon of email | website | facebook

Maurik Rond ‐ mei 2019

19


20

Maurik Rond ‐ december 2019


Maurik Rond ‐ december 2019

21


Coach van DOS Spor ef op de bres voor het jonge kind Nijntje beweegdiploma passend concept voor motorische ontwikkeling Tekst: Cees van Cuijlenburg Foto’s: Cees van Cuijlenburg en ouders

ECK & WIEL – Met de lessen voor het Nijntje beweegdiploma zit Jolanda van ’t Verlaat bij DOS Sportief nu in een lustrumseizoen. Vijf jaar lang doceert zij met veel gevoel de speciale oefenstof binnen dit waardevolle concept. Steeds met een feestelijke en gevarieerde presentatie als uitdagend toetje. Daarbij nauwlettend in de gaten houdend dat het vooral draait om controle en verbetering van de motoriek bij de allerjongste kinderen. Dus dik tevreden? Jolanda kijkt tijdens de conversatie aan de tafel in haar woning in Maurik even bedenkelijk. ’’Laten we zeggen bevredigend, want in feite moet er nog veel gebeuren’’. In dat verband blikt zij met genoegen terug op de actie bij de scholen van een aantal jaren geleden. ’’Toen deden negentien van de twintig scholen mee. Maar een vervolg is uitgebleven omdat subsidie uitbleef. Dat is gewoon jammer’’. Zij heeft nu haar hoop gevestigd op het nationaal sportakkoord waarin bewegen voor het jonge kind prioriteit krijgt. ’’Met ons beweegplan hebben wij daarvoor een uitgesproken goed concept. In dat geheel vervult de gemeente op inancieel vlak een Elke woensdag van half tien tot half elf is belangrijke rol, maar dat ligt in onze situatie allemaal een beetje moeilijk’’. Jolanda te vinden in de sportzaal aan de Hellenbergstraat in Eck en Wiel. Kinderen vanaf Doorpakken twee jaar – zelfs een tikje jonger – zijn welkom. Jolanda bellen voor informatie kan ook op 06‑ Hoewel het politieke landschap in de gemeente Buren allerminst overspoeld 21625478 of www.dossportief.nl wordt met zonnestralen zet Jolanda van ’t Verlaat toch moedig door met haar plannen. Zij vertelt vol passie over de groepen tussen de acht en achttien peuters en kleuters die haar de afgelopen jaren zijn gepasseerd. Over de onbegrensde eigen creativiteit van de kinderen, de vertederende momenten, de ijne gesprekjes en spelletjes tijdens de drinkpauzes en ga zo maar door. Het toont ondubbelzinnig de grote betrokkenheid aan van deze lesgeefster bij het welzijn van de kinderen. ’’De promotie, de gesprekken, het inwinnen van informatie. Ik doe het allemaal zelf om de lijnen kort te houden’’, zegt deze ambassadrice. Laat Jolanda van ’t Verlaat maar aan het woord als de lyer van het beweegdiploma op tafel ligt. Je krijgt alles tot in de inesses uitgelegd. ’’Het is een systeem gebaseerd op zeven vormen en afgestemd op motoriek en hersenactiviteiten’’, zo verkort zij voor ons in een enkele zin het programma. Onderdelen daarvan zijn naar hartenlust balanceren, rollen, huppelen, klauteren, springen, zwaaien, vangen, gooien en schoppen. Maar de kinderen leren ook sociale vaardigheden zoals samenspelen, op je beurt wachten en goed met elkaar omgaan. Jolanda: ’’Het is frappant hoe creatief de kinderen soms zelf zijn met eigen manieren. Dat is heel leuk’’.

Veel aandacht In het Nijntje‑proces wordt zij ondersteund door fysiotherapeut Gustaaf van Blokland. Zodra er tekortkomingen worden geconstateerd krijgt het kind extra aandacht en wordt overleg gepleegd met de ouders. Aan het einde van de reeks lessen volgt ook nog een sportadvies. Jolanda: ’’Dat is algemeen. Een voorbeeld: Een kind met veel balgevoel zullen wij dus naar de juiste club verwijzen. Maar bij een ander kan dat weer geheel anders zijn’’. Bij Jolanda spat het enthousiasme er vanaf, glinsteren haar ogen wanneer het gaat over de lichamelijke ontwikkeling en sociale elementen van en rond het jonge kind. In haar denkpatroon het zorgvuldig leggen van de eerste bouwsteentjes. ’’Ik steek er veel tijd in, gebruik ook alternatieve materialen zoals zonnebrillen, wasknijpers en schuursponsjes om er maar een paar te noemen. Dat werkt fantastisch. En dan zijn er natuurlijk die momenten van saamhorigheid, de talloze knuffels en ga zo door’’. Haar relaas is boeiend, maar gelijktijdig een uitnodiging aan alle ouders met kinderen om mee te doen aan de lessen voor het beweegdiploma!

22

Maurik Rond ‐ december 2019


Komkommers met Kerst Zoals bij iedere editie van Maurik Rond heb ik ook die van afgelopen zomer met plezier gelezen. In de Veerproat vertelde de veerbaas dat het op de pont weer zomers druk was; hij had geen last van komkommertijd. Het was de veerbaas trouwens een raadsel waar de uitdrukking komkommertijd vandaan komt. Tijdens het lezen van deze Veerproat kwam een oude jeugdherinnering boven water. Net als alle andere tieners wilde ik in de zomervakantie wat bijverdienen. Ik kon aan de slag bij een komkommerkweker. Dat was link doorwerken. Wat ik moest doen? Alle overbodige vruchten dieven zodat de krachtige sapstromen in de plant naar de overgebleven komkommers stroomden. Die worden dan groter en krijgen meer smaak. Ik herinner me vooral dat mijn vingertoppen helemaal kapot gingen van de ruwe, harige, augurkgrote komkommers. Ging het eerst nog om kleine plantjes waarvoor je moest bukken, al snel waren de planten boven mijn anderhalve meter uitgegroeid. Tot zover mijn komkommertijd.

Wat komkommers met Kerst te maken hebben? Niet veel. Of het moet zijn dat je komkommers nu het hele jaar kunt kopen en je ze in gerechten voor op de kersttafel kunt verwerken. Aan de andere kant, misschien is er eind december toch een soort van komkommertijd. Sommige bedrijven sluiten é én of twee weken en het nieuws is in deze drukke periode voor even minder belangrijk. We besteden liever aandacht aan elkaar. Om familie of vrienden te bezoeken moeten we soms met het veer het water oversteken. Dus helaas, ook in de kerstvakantie vast geen komkommertijd voor de veerbaas. En waar het woord komkommertijd vandaan komt? Dat blijft een vraag. Misschien omdat het in de zomer tijdens de komkommerpluk verder een periode van slappe handel en oude ilms op tv was? Ik wens iedereen gezellige feestdagen!

Maurik Rond ‐ december 2019

23


Heb je al eens een kijkje genomen op de Facebookpagina van Maurik Rond? Inmiddels heeft de pagina al heel veel likers, elke dag komen er meer bij. Iedere editie van Maurik Rond zetten we een 'liker' in de schijnwerpers. Dit keer is aan het woord:

Jeannette Gerritsen 1. Even voorstellen: wie ben je, waar kom je vandaan, waar woon je nu en hoe lang woon je daar? Jeannette Gerritsen geboren in Rijswijk op 2 juni 1981 en woon sinds mijn 4e in Maurik. 2. Wat vind je leuk of juist niet of minder leuk aan jouw dorp? Ik vind het zelf prettig om in Maurik te wonen met toch nog wat winkels op loopafstand en een mooie omgeving waar je alle kanten op kunt om te wandelen, ietsen of in de zomer te kunnen zwemmen. Lekker rustig in een dorp maar wil je de drukte opzoeken dan ben je vrij snel in een grote stad als utrecht, den Bosch of Nijmegen 3. Welke tip(s) kun je anderen geven over Maurik, Eck en Wiel of Rijswijk? Bijv. een bezienswaardigheid of evenement dat binnenkort plaatsvindt etc. Geen idee! Misschien handig om daarvoor in Maurik Rond te kijken bij de activiteiten kalender! 4. Hoe breng jij je dagen door? Grootste gedeelte in de lesauto, maar als ik wat vrije tijd heb dan steek ik dat in Stichting B!jzonder Goed. Deze stichting heb ik 5 jaar geleden opgericht om leuke activiteiten te organiseren voor de (eenzame) ouderen in de Gemeente Buren. 5. Op wie of wat ben je bijzonder dol? Reizen! Vooral het land Jamaica, ben er nu 5 keer geweest en zal er zeker nog vaker naartoe gaan. 6. Wat voor bijzonders heb je onlangs meegemaakt? Dit kan van alles zijn bijv. een evenement, vakantie of leuke cursus die je hebt gevolgd. Maar ook een klein geluksmomentje. De glimlach van deze Jamaicaanse jongeman. Jaheem is sinds vorig jaar zomer wees. De familie heeft niet de inancië le middelen om hem naar school te laten gaan. Hij is nu 10 jaar maar lezen kan hij nog niet goed. Door wat inancië le ondersteuning kan hij naar school en volgt bijles voor het lezen. Met zijn verjaardag en Sint/Kerst stuur ik een pakket op met kleding/spullen die ik van familie/vrienden krijg. Hij is ontzettend nieuwsgierig naar de Nederlandse cultuur, dus dit jaar maar een pietenpakje in het pakket gedaan. 7. Wat is je favoriete muziek, ilm, boek of sport? (net waar je de meeste af initeit mee hebt) Formule 1 en dan natuurlijk voor Max Verstappen. 8. Wie of wat, naast Maurik Rond, volg je zoal op Facebook? Voornamelijk leerlingen, maar dat komt ook doordat wij de geslaagde leerlingen op facebook zetten om ze extra te feliciteren. 9. Welke rubriek in Maurik Rond lees je het allereerst? Ik lees Maurik Rond van begin tot het einde! 10. Wat is jouw Facebook tip (kan een leuke groep zijn, maar ook technisch van aard) Houd Stichting B!jzonder Goed in de gaten, want wij organiseren ook activiteiten om geld in onze kas te krijgen, zonder geld valt er weinig te organiseren voor de (eenzame) ouderen 11. Wat is jouw spreuk/motto? Samen

maken we de wereld een klein beetje mooier!

24

Maurik Rond ‐ december 2019


Bridge en gezondheid ! “Sociale contacten maken gelukkig en gezond’’

Nog maar een jaar of 25 geleden zou de koppe ling van bridge en gezondheid de nodige verba zing, zo niet hilariteit, gewekt hebben. Bridge deed je in een rokerig zaaltje en omdat je het leuk vond. Punt uit. Het eerste is verleden tijd, en het leuk vinden moet vooral zo blijven, maar er is de laatste tijd steeds meer aandacht voor de mogelijkheid dat bridge ook kan bijdragen aan een gezonde leefstijl.

VDM

door Corrie Blommaert

Jaarvergadering en bewonersavond De najaarsvergadering van Vereniging Dorpsbelang Maurik (VDM) was al gepland en gepubliceerd toen er bij ons van zowel de gemeente Buren als van de Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG) een vraag kwam voor een moment (avond) van samen ‑ werking. Drie keer een avond beleggen leek ons wat te veel van het goede, dus besloten we ons allemaal wat aan te passen en gezamenlijk de avond te orga ‑ ni seren. Zo kwam het dat in de muziekzaal, de hal en de foyer van ’t Klokhuis op woensdag 6 novem ‑ ber een gezellige bewonersavond over de toekomst van Maurik plaatsvond. Na een aangepaste korte najaarsvergadering van VDM, die enkel toegankelijk was voor leden, opende burgemeester De Boer de avond formeel. Hoewel we blij waren met alle aanwezigen, was het extra leuk dat er onder de belangstellenden een linke groep (nieuwe) bewoners van Oosterweyden was. Als eerste werd door SLG aandacht gevraagd voor het project ‘aanpak zwerfafval’. Voor wie af en toe of regelmatig mee wil doen tijdens bijvoorbeeld een wandeling kan daarvoor materiaal en ophaalservice geregeld krijgen. Belangstellenden kunnen zich nog aanmelden bij o.m. VDM. Zie ook de site van SLG.

Activiteit is daarbij het sleutelwoord. ‘Use it or lose it’, doe er iets mee of je raakt het kwijt, is het motto. Men is er zo lang ‑ Tekst: Jitske den Haan zamerhand onder in vloed van ervaring en onderzoek van overtuigd geraakt dat actief zijn heilzaam is voor lichaam en geest. En bij bridge ben je op vele manieren actief. Je herse ‑ nen draaien op volle toeren, je emoties zwenken alle kanten uit, allerlei kanten van je persoonlijkheid komen naar voren en je bent ook nog eens continu in sociale interactie. Men spreekt tegenwoordig graag van ‘brain it ness’. Dit ver ‑ wijst naar de mogelijkheid van de hersenen om it te blijven door oefening. Hoewel er nog veel onderzoek gedaan moet worden, weten we in ieder geval dat hersencellen niet alleen maar afsterven naarmate we ouder wor den. Er zit een zekere soepelheid in de hersenen en we weten dat oefening van de hersenen kan zorgen voor het tegengaan van het verlies van hersencellen. Je gaat naar de sportschool voor lichamelijke itness en je gaat naar de bridge cursus en de bridgeclub voor mentale itness. En dan hebben we het natuurlijk niet alleen over het denken maar over allerlei aspecten van de mense ‑ lijke geest. (Uit studie bridgester en psycholoog Tjiske Wijngaard. Mocht u het gehele rapport willen ontvangen, dan kunt u mailen naar: jdvaningen75@kpnmail.nl)

Bridge Vereniging Maurik start in januari 2020 met een bridgecursus voor beginners. Bridgedocente Bertina van Ewijk geeft 10 weken lang (1 avond per week) cursus d.m.v. de nieuwste techniek, aangeboden door de NBB. Informatie: Bertina van Ewijk 06‑48120577/0344‑604193 of Mary Tuinier 06‑51973175/0344‑691248

Verder kwam in de inleiding aan bod dat we samen de toekomstagenda voor Maurik kunnen bepalen. De onderwerpen waren de fysieke leefomgeving zoals wegen en groen, sociale onderwerpen zoals ontmoetingsplekken en voorzieningen en er was gelegenheid om onderwerpen die men verder ook belangrijk vond in te brengen. Na een pauze ver ‑ spreid den alle deelnemers zich door ‘t Klokhuis. In groepen die je zelf kon kiezen werd verder gespro ‑ ken over vragen, problemen, ideeë n, voorstellen, etc. Alles wat daar ter tafel kwam is verzameld en wordt verwerkt in de nieuwe omgevingsvisie voor de dorpen in de gemeente Buren. We zullen er dus nog wat van terugzien. We willen alle (ambtelijke) deelnemers bedanken voor hun aanwezigheid en inbreng. En de vrijwilligers van ‘t Klokhuis willen we bedanken voor de gastvrijheid. Tijdens een gezellige ‘nazit’ werd een korte samenvatting gegeven met hier en daar een vrolijke kwinkslag. Of zoals é é n van de dorpsbewoners me achteraf zei: “Eigenlijk moeten we dit elke drie maanden doen”.

Maurik Rond ‐ december 2019

25


75 jaar vrijheid: Fall Storch/plan Ooievaar Tekst en foto's Jan Hogendoorn

Dijkdoorbraak bij Elden. Hierop is goed te zien met hoeveel kracht de Rijn naar binnen gestroomd is. Rechtsboven is de bocht van de rivier die recht op de doorbraak aan gaat, zodat zoveel mogelijk water de Over Betuwe in zou lopen.

Operatie Market Garden ten Noorden van de Rijn mislukte. De opmars van de Geallieerden vanuit het zuiden liep heel wat voorspoediger. Dat baarde de Duitsers veel zorgen. Om te voorkomen dat de Geallieerde troepen de Rijn zouden oversteken, besloten de Duitsers tot plan Ooievaar. De Over Betuwe zou onder water gezet worden. Daarom blies de Duitse genie rond 17 uur op Zaterdag 2 December 1944 bij Elden de Rijnbandijk op. Dit punt was strategisch: het lag in een bocht van de Rijn. Op die manier stroomde het water rechtstreeks de Betuwe in. In die omgeving werden nog een paar dijken doorgestoken. Het water stroomde met grote kracht de Over Betuwe in. De Duitsers dachten dat de Linie‑ of Speesdijk tussen Ochten en Kesteren het water wel zou keren. Helemaal een verrassing was deze actie van de Duitsers niet voor de Geallieerden. Die hadden zelfs al voorzorgsmaatregelen genomen om in geval van onderwaterzetting hun troepen snel te kunnen evacueren.

Zondags 3 December komt de Maurikse huisarts Gü lcher via Wijk bij Duurstede over de dijk naar huis ge ietst. Het valt hem op dat de rivier wel 10‑15 cm gezakt is. Evenals vele inwoners van de gemeente Maurik vroeg hij zich af waarom dat het water zo snel gezakt kon zijn. Radio’s waren door de Duitsers in beslag genomen. Degene die wel een radio had, hield stijf zijn kaken op elkaar om zich niet te verraden. Al snel werd duidelijk waar het water gebleven was. De Duitsers verhoogden de Linie‑ of Speesdijk een paar malen, maar uiteindelijk brak de dijk op 6 December door en liep het gebied tussen Kesteren en het Amsterdam Rijnkanaal ook onder water. De Duitsers waren doodsbang voor het stijgende water. Dit hebben de inwoners van Rijswijk dan ook gemerkt. ’s Morgens om vijf uur werden ze met veel lawaai wakker gemaakt. Ze werden gedwongen om aan de bouw van een nooddijk mee te werken. Die liep vanaf de oprit naar de pr. Marijkesluizen over de Langstraat naar de Rijnbandijk. Op die manier moest het dorp Rijswijk droge voeten houden. Belangrijker voor de Duitsers was echter het ziekenhuisje dat in de school gevestigd was.

26

Maurik Rond ‐ december 2019

Engelse artillerie bij Kesteren. Niet alleen de Engelsen hadden last van drassige Betuwse klei, maar ook de Duitsers. Vooral in de gemeente Maurik hebben de Duitsers wat aan gemodderd. Nadat alles onder water stond, werden ze door het water ook nog verdreven uit Ravenswaaij, Asch en Zoelen.


Rijswijkse vrouwen moesten zich ook nuttig maken. Ze mochten aardappels schillen voor de Duitsers en als er nog wat over bleef was dat voor de mannen die aan de Oostelijke kanaaldijk werkten. Al snel werd duidelijk dat er te weinig mannen aan de dijkverhoging werkzaam waren. Ook de mannen uit Wijk bij Duursteden moesten komen helpen. Niet dat dit veel heeft geholpen. Steeds meer Rijswijkers namen de benen om hun eigen have en goed te redden. Zo ook Teunis Blankesteijn uit de Zandstraat in Maurik. Hij werd vlak bij zijn huis opgevangen en teruggestuurd naar Rijswijk. Pas rond 3 uur in de middag mocht hij naar huis om zijn eigen inboedel op zolder te kunnen zetten.

Kaart inundatie: Op deze kaart is duidelijk het overstroomde gebied te zien. Niet alleen de Betuwe stond onder water maar ook het gebied ten oosten daarvan. Daar stonden maar enkele centimeters water, maar net genoeg voor de Duitsers om de weg kwijt te raken.

Ook in Maurik raakten sommige inwoners in paniek. Bijvoorbeeld Sientje Thijssen verbleef bij familie aan de Rijnbandijk, maar toen ze van het water hoorde wilde beslist terug naar haar eigen huisje op het Dorpsplein. Jammer voor haar, maar dat was bewoond door evacué s uit Utrecht: de familie Nederpel‑Duijvestein. Uiteindelijk heeft ze haar intrek maar in haar eigen kippenhok, achter haar huis genomen. 8 December staan ook de dorpen Eck en Wiel, Rijswijk en Maurik bijna helemaal onder water. De volgende dag begaf een nooddijkje rond het Duitse veldhospitaal in Rijswijk begeeft het. Het ziekenhuis moest hals over kop geë vacueerd worden. De Duitse hoop was nu gevestigd op de kades van het Amsterdam‑Rijnkanaal, waarvan de aanleg in de oorlog was stil komen te liggen. De Duitsers besluiten nu om vooral de Westelijke kanaaldijk te gaan versterken in de hoop het water daarmee te keren en af te kunnen voeren via de sluizen bij Rijswijk.

De (huidige) Prinses Marijkelaan op het moment dat het water ook Maurik bereikte. Foto: privébezit.

Maurik Rond ‐ december 2019

27


Het gaat slecht met de Maurikse markt op de zaterdagmorgen. Eerst ging Gert Muller met zijn bloemen weg. Zaterdag 9 November kwam Pieter Moree met zijn kaaswagen voor het laatst naar Maurik. Heel veel vaste klanten kwamen afscheid nemen. Tekst en foto Jan Hogendoorn

Een kij ontdek kje in de nieu ken. we wijk . Hoe d e straa t hee

t, is (no g) niet te

Zondagavond 10 november was een hele mooie zonsondergang. Hier vanaf de pont camping Vekrema.

Zaterdagavond werd weer de jaarlijkse Sint Maartens wandeling gehouden. Hoewel het net droog was, waren er minder kinderen dan in vorige jaren. Het geld dat opgehaald is wordt besteed aan de bouw van een dak bij een uitgiftepost van maaltijden. De Maurikse Annemarieke Blankestein heeft daar de leiding en kan het geld bijzonder goed gebruiken. De Zondag daarna werd er een gezamenlijke kerkdienst gehouden. De opbrengst van de gehouden collecte wordt door beide kerken verdubbeld. Tekst en foto Jan Hogendoorn

Links: 3 foto's en tekst Jan Hogendoorn

nog d zomer ot deze rond. t r a a W uit de g huizen

in ston ersentu e oude K

d, schie

ten nu

Op 16 november 2019 kleurde de lucht in allerlei prachtige tinten. Enkele momenten vastgelegd door Jan van Essen.

28

Maurik Rond ‐ december 2019


Zo mooi is Rijswijk. De kweldam kleurde heel mooi tegen een donkere regenlucht. Tekst en foto Jan Hogendoorn

23 november 2019 Sinterklaasintocht Maurik. Foto's Irene Brouwer

Kaarten bestellen voor kerstconcert Kunst en Vriendschap Zaterdag 14 december geeft Kunst en Vriendschap olv Arjan Gaasbeek het jaarlijkse Kerstconcert. Het begint om 19.30 uur en vindt plaats in de Sint Maartenskerk in Maurik. Met dit jaar Albert van Dijk solerend op hobo. Het geheel wordt gepresenteerd door Jurrië n van der Veer. Kaarten à € 5 kunnen worden besteld via de website www.kunstenvriendschap.nl of via het evenement op Facebook https:// www.facebook.com/ kunstenvriendschaptemaurik/

Maurik Rond ‐ december 2019

29


Succesvol twirl seizoen Het twirl seizoen zit erop en de twirlers van Muziekvereniging Kunst en Vriendschap uit Maurik kunnen terug kijken op een succesvol seizoen. Dit jaar hebben Britt Verhoeks, Emily Koedam, Marith van Doesburg en Michelle van Dijk deelgenomen aan verschillende wedstrijden door het hele land. In totaal komt het aantal gewonnen medailles op 5x goud, 4x zilver en 2x brons! Op 16 november mocht Michelle van Dijk deelnemen aan de voorrondes van het Nederlands Kampioenschap in het Topsportcentrum in Almere. Haar knallende optreden werd beloond, met hoge jury punten. In haar categorie is ze bij de top 24 van Nederland geë indigd! Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de nieuwe shows voor aankomend seizoen. Vanaf februari 2020 gaat dit seizoen van start en zal de wedstrijdgroep weer verder uitgebreid worden.

Lijkt twirlen je ook leuk of ben je gewoon nieuwsgierig naar wat het precies is? Kom dan gerust eens kijken! We trainen op maandagavond vanaf 18.00 in 't Klokhuis in Maurik. Neem ook eens een kijkje op onze Facebookpagina: www.facebook.com/TwirlersKunstEnVriendschapMaurik

30

Maurik Rond ‐ december 2019


Pirate's Restaurant met een thema MAURIK – Lekker en royaal eten in een sfeervolle omgeving? Dat kan in het gezellige en knusse restaurant Pirate’s van Teus de Wit en Ada van Gend. Pirate’s is geves gd in het voormalige restaurant de Zevende Hemel. Teus en Ada hebben dit restaurant vanaf 1 oktober overgenomen, veranderd in Pirate’s s jl, en zijn sinds 19 oktober open voor lunch, diner, of een drankje met eventueel een hapje.

Op slag verliefd

Teus was ondernemer en kwam op een gegeven moment min of meer bij toeval in de horeca in restaurant de Bosrand in Overberg terecht. Hier werkte zijn vriendin Ada als chef‑kok. Teus vond het werken in de horeca zo leuk dat hij tegen Ada zei: ‘waarom gaan we zelf niet iets zoeken?’ Ada was meteen enthousiast. Dus zo gezegd, zo gedaan. Ada vertelt dat ze van plan waren meerdere panden te gaan bezoeken. ‘De Zevende Hemel was de eerste waar we gingen kijken. Toen we hier kwamen was het voor ons gelijk, dit is het! We waren op slag verliefd.’ ‘We voelen ons erg welkom in Maurik. Hele lieve mensen hier! Inmiddels zijn we verhuisd van Overberg naar Maurik en wonen we boven het restaurant.’

Passie voor eten en gezelligheid

Ada vertelt dat ze een passie voor eten heeft. ‘Ik vind het heerlijk om eten voor mensen klaar te maken. En alles is vers, de steamer gebruik ik niet. Ik stop liefde in het eten, en dat proef je. Ik vind het ijn als mensen genieten van het eten. Als mensen als ze naar huis gaan zeggen: ‘complimenten aan de chef’. Daar doe ik het voor!’ Teus staat in de bediening. ‘Ik zorg dat de mensen zich op hun gemak voelen. Ik maak altijd met iedereen een praatje. We houden erg van humor. En als iemand iets te vieren heeft wordt hij of zij in het zonnetje gezet.’ ‘Je kunt bij ons lunchen en dineren. Of gewoon wat komen drinken met eventueel iets lekkers erbij. Nu binnen, en in het voorjaar en de zomer bij mooi weer ook buiten op het terras.’

Pirate’s s jl

Het enthousiaste en ambitieuze stel vertelt dat ze het leuk vinden om een restaurant met een thema te hebben. ‘Pirate stijl vinden we erg mooi en restaurants in pirate’s stijl heb je in Nederland nog maar heel weinig. Voor wat betreft het eten is alles groot, dik en veel. Het vliegt in ieder geval niet van je bord als de deur opengaat. Je krijgt gewoon genoeg voor een normale prijs!’ We hebben het plan om over ongeveer 1,5 jaar de binnenkant van het restaurant te verbouwen tot een 17e ‑eeuws schip. Met zeilen, een kajuit, oude scheepslampen, etc. We willen ons dan ook in die stijl gaan kleden.’ 'Voor de verdere toekomst hopen we op een opening van een 2e Pirates. Het is een leuk concept, en we denken dat dit in een ander deel van Nederland ook aanslaat.’

Openings jden

Pirate’s is geopend van dinsdag tot en met zondag van 12.00 uur tot 23.00 uur. Je bent van harte welkom. Pirate’s staat voor je klaar!

Restaurant Pirate's Dorpsplein 3 4021 EE Maurik Telefoon: 0344 694811 Email: pirates.maurik@gmail.com Website: restaurantpirates.nl

Maurik Rond ‐ december 2019

31


Colofon: Maurik Rond wordt zes keer per Colofon:

Redactieadres: Prinses Marijkelaan 8 4021 EC Maurik Redactieadres: jaar gratis bezorgd in Maurik, Eck redactie@maurikrond.nl Prinses Marijkelaan 8 en Wiel en Rijswijk. Maurik Rond wordt zes keer per 4021 EC Maurik Oplage: 3500 exemplaren jaar gratis bezorgd in Maurik, Eck Donaties en advertenties: redactie@maurikrond.nl en Wiel en Rijswijk. Contactpersoon: Conny Schadee Redactieleden: Oplage: 3500 exemplaren advertentie@maurikrond.nl Donaties en advertenties: Danië lle van den Berg, Conny IBAN: NL07 RABO 0166 8746 55 Contactpersoon: Conny Schadee Schadee, Else Schipper, José Assink, advertentie@maurikrond.nl Redactieleden: Arturo de Jager, Corrie Blommaert, Danië lle van den Berg, Conny Activiteitenkalender: IBAN: NL07 RABO 0166 8746 55 Marie‑Hé lè ne Greive, Ilse Kleijne‑ Schadee, Else Schipper, José Assink, Contactpersoon: Marie‑Hé lè ne Greive Thoonsen, Lara van Gel de ren en Arturo de Jager, Corrie Blommaert, activiteiten@maurikrond.nl Activiteitenkalender: Michiel Hurk Marie‑Hé lè ne Greive, Ilse Kleijne‑ mans Contactpersoon: Marie‑Hé lè ne Greive Thoonsen, Lara van Gel de ren en Drukwerk: activiteiten@maurikrond.nl Fotogra ie: Lara van Gelderen Michiel Hurk mans Link Drukwerk en Reclame Uitingen Drukwerk: Link Drukwerk en Reclame Uitingen Maurik Rond ‐ december 2019 32Fotogra ie: Lara van Gelderen

Maurik Rond niet ontvangen? U kunt een exemplaar a halen bij: Jumbo Maurik, Bak kerij Het Suikertuintje van de Betuwe (Maurik), Boon's Markt Maurik Rond niet ontvangen? (Eck en Wiel), Kapsa lon Annie (Rijswijk), Ge U kunt een exemplaar a halen bij: Jumbo Maurik, Bak meen tehuis kerij Buren (Maurik). U kunt uw bezorgklacht melden via: Het Suikertuintje van de Betuwe (Maurik), Boon's Markt bezorgklacht@maurikrond.nl o.v.v. uw naam en adres. (Eck en Wiel), Kapsa lon Annie (Rijswijk), Ge meen tehuis Buren (Maurik). U kunt uw bezorgklacht melden via: De redactie behoudt zich het recht voor om kopij in te bezorgklacht@maurikrond.nl o.v.v. uw naam en adres. korten of niet te plaatsen en acht zich niet verantwoor‑ delijk voor typ‑ en drukfouten. De redactie behoudt zich het recht voor om kopij in te korten of niet te plaatsen en acht zich niet verantwoor‑ Reacties: info@maurikrond.nl delijk voor typ‑ en drukfouten. Website: www.maurikrond.nl Reacties: info@maurikrond.nl Volgende uitgave Maurik Rond: 4 december 2019 Website: www.maurikrond.nl Sluitingsdatum kopij: 10 september 2019 Volgende uitgave Maurik Rond: 5 februari 2020 Sluitingsdatum kopij: 21 januari 2020


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.