Mare 22 (37)

13 maart 2014 37ste Jaargang • nr. 22

Shakespeare met lokale drumband Pagina 11

Laseroorlog in het sportcentrum. ‘Ik heb er ziek veel afgeslacht’

De raadselachtige samenwerking in meercellige bacteriën

De heldinnen uit de Tachtigjarige Oorlog: Kenau en Magdalena

Pagina 3

Pagina 9

Pagina 11

#snellerstemmen Leids universitair weekblad Mare (@WeekbladMare): Leidse politici slingeren elke dag tientallen tweets de wereld in. Mare vroeg om hun politieke plannen in 140 tekens. #gemeenteraadsverkiezingen Doe ook de #ultiemekieswijzer op pagina 6 en 7.

Partij van de Arbeid - Arjen Liemburg (25, rechten en geschiedenis, @aliemburg): ‘Samen met universiteit, HBO en ROC’s werken we aan een actieplan werkgelegenheid. Zo helpen we jongeren aan werk en investeren we in een sterke economie #pvdaleiden.’

CDA - Julius Terpstra (24, geschiedenis, @JHTerpstra): ‘Wethouder #kenniseconomie. Meer aandacht vanuit de gemeente voor studenten, verenigingen en werkgelegenheid voor afgestudeerden! @CDALeiden’

Partij van Tegenwoordig - Babs Broekema (20, politicologie en internationale betrekkingen): ‘PvT wil meer, betaalbare studentenwoningen, door bijv. het bestemmingsplan leegstaande kantoren te wijzigen en samenwerking met eigenaren.’

ChristenUnie - Mart Keuning (25, MA Public Administration, @MMKeuning):‘Klaar met de Leidse huurjungle. Wat de CU betreft: komende 4 jr harde handhaving tegen foute huisbazen, huisjesmelkers en verhuurbureautjes!’

Partij voor de Dieren - Dick de Vos (algemeen bestuurslid Hoogheemraadschap van Rijnland, @Dick_deVos): ‘De gemeente moet innovatieve bedrijven aantrekken die alternatieven ontwikkelen voor #dierproeven. Alle kennis is in Leiden aanwezig.’

D66 - Sander van Diepen (24, geschiedenis, @SJvanDiepen): ‘D66 wil structureel investeren in onderwijs, sterke kenniseconomie en een duurzame stad. Meer studentenwoningen en besturen op de D66 manier’.

SP - Mark Lievisse Adriaanse (20, politicologie, @Markla94): ‘Ook na je studie moet je in Leiden kunnen blijven wonen. Daarom investeert de SP in voldoende betaalbare starterswoningen.’

GroenLinks - Ashley North (22, geschiedenis en minor retorica, @AshleyNorth91): ‘Ook genoeg van het woningtekort? GroenLinks wil leegstaande kantoren en gebouwen in Leiden transformeren naar duurzame kamers en woningen.’

Stadspartij Leiden Ontzet - Eli de Graaf (@elidegraaf): ‘Onze Leidse bovengrondse ‘metro’ is fijnmazig, hoogfrequent, milieuvriendelijk, goedkoop en voor álle Leienaren! http://tiny.cc/2hrjcx.’

Leefbaar Leiden - Tomas Kok (22, rechten, @Tomas_Kok): ‘Stop de geldstroom naar linkse subsidieclubjes, prestigeprojecten en onzinregeltjes. Verlicht de lasten zodat de economie weer kan groeien.’

VVD - Dorien Verbree (24, wijsbegeerte en econometrie): ‘Op de fiets door de stad is geweldig! Maar dan wel voldoende fietsenstallingen bij station, Breestraat en Haarlemmerstraat. Stem VVD voor een bereikbaar Leiden’.

Libertarische Partij - Quintus Backhuys (docent economie op een ROC, @QuintusBackhuys): ‘LP wil vrijstaat #Leiden! minder #belasting minder regels meer #vrijheid Vrije openingstijden Legalisering #drugs #LibertarischePartij’

Advertentie

A LA CARTE DAGELIJKS VANAF 17.00 UUR

Partij Sleutelstad - Maarten Kersten (archeoloog, alumnus Universiteit Leiden, @maartenkersten1): ‘Nr.13, dwars en gek:13 kandidaten (m/v=45/55%), 1 studente, 1 prof, 5 alumni. Wil als 1ste en enige ‘n permanent online referendum; betere univ.voorzieningen.’

Lunch woens/zond vanaf 12.30 uur menu’s vanaf € 19,50 ***

AFSTUDEER ARRANGEMENT Bubbel en amuse, menu en wijn, all-in € 39,50 p.p. ***

KABINETARRANGEMENT 7 T/M 27 MAART

3-gangen (surprise) menu € 27,50 p.p. (alleen op reservering)

Advertentie

mare-prentenkabinet 140227.indd 1

Kloksteeg 25, LEIDEN (t.o Pieterskerk) 071-5126666 of www.prentenkabinet.nl

27-02-14 15:18

Leiden vooruit D66

2 Mare · 13 maart 2014 Geen commentaar

Meeuwenmoordenaarman Burgemeester Lenferink loopt op het dak van het gemeentehuis. Hij overziet zijn stad. Er zweven witgrijze gevederde monsters door de lucht. Ze stoten kreten uit die door merg en been gaan. Het wordt donker, de Leidenaren zijn bang. De burgervader heeft geen keuze en ontsteekt het zoeklicht. In de nachtelijke hemel prijkt het teken van de Meeuwenmoordenaarman. Zodra die verschijnt, zullen de vogels die al zo lang het leven in de stad onmogelijk maken, worden vermalen tot een pulp van bloed, vlees en veren.

Zo’n slachting wordt toegejuicht door een aantal partijen die aan de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart meedoen, blijkt uit hun verkiezingsprogramma’s. De VVD wil de meeuwenoverlast aanpakken en is ‘bereid alle middelen overwegen’. Het CDA stelt op de Stemwijzer dat ‘onorthodoxe en vernieuwende maatregelen bespreekbaar’ zijn. Al is de partij wel ‘wars van zieligheidsdenken, maar ook van zondebok-zoeken’.

Het inzetten van scherpschutters behoort tot de mogelijkheden. Misschien mogen de Leidenaren wel zelf het dak op om de beestjes de nek om te draaien. Het zou een aardige toevoeging aan de drie oktoberfestiviteiten zijn.

Al zal de Leidse tak van de Partij voor de Dieren zich hier wellicht tegen verzetten. De dierenvrienden willen dat bij evenementen ‘geen ballonnen of lampionnen worden opgelaten’. Dat is verstorend voor vogels. Een schot hagel is dat ook. Maar goed, de partij wil ook dat de gemeente burgers stimuleert hun tuin ‘natuurlijk in te richten en niet te verharden’ om zo het leven nog weliger te laten tieren.

De Libertarische Partij is voorstander van het afmaken van de overlastgevers en van vrij vuurwapenbezit in de Vrijstaat Leiden. Een ideale combinatie om ongedierte te pijnigen.

Door Vincent Bongers

Colofon

Leefbaar Leiden wil absoluut geen ‘dieronvriendelijke maatregelen’ nemen en schiet liever met scherp op een niet al te frisse zwemleraar die net in de stad is komen wonen.

Senioren maken warmere gevoelens los bij de leefbaren. ‘De ouderen hebben na de Tweede Wereldoorlog, waarin zij bloembollen hebben moeten eten, de stad opgebouwd. De partij wil voorkomen dat zij binnen vereenzamen en wegkwijnen.’

Eenmaal buiten op straat kunnen we de ouderen natuurlijk inzetten om criminelen in de val te lokken.

Dat ziet Leefbaar Leiden vast zitten: ‘Agressie richting bepaalde groepen, zoals homo’s en joden, neemt steeds verder toe. Dit probleem moet gericht aangepakt worden met de inzet van lokpolitie. Het is hierbij niet de intentie om agressie uit te lokken, maar om te voorkomen dat deze tegen de burgers gericht wordt.’

Rust de oudjes dus uit met keppeltjes, bouwhelmen en indianentooien.

Bij de leefbaren staat een rechten- student als nummer twee op de kieslijst.

Ook de partij Sleutelstad denkt aan de studentenpopulatie. Op nummer vier op hun lijst staat Lonneke Delpeut, zij studeert talen en culturen van het Nabije Oosten. Toen Mare naar haar standpunten vroeg vanwege de naderende gemeenteraadsverkiezingen liet zij echter weten dat ze ‘niet met politiek bezig’ was. Ze stond ‘vooral op de lijst in het kader van “student = diversiteit.”’ Maar goed, wees hierover niet al te cynisch.

Er is nog geen politicus in geslaagd om de meeuwen uit Leiden te verdrijven. Mogelijk slaagt een a-politieke studente daar wel in.

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272

Column

Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000 Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl

Stap in die traditie! 4 ∞!

Redactie

Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Esha Metiary (stagiair) e.j.metiary@gmail.com Medewerkers

Emma Anbeek van der Meijden • Talitha Dehaene • Tim Meijer • Petra Meijer • Marc van Oostendorp • Benjamin Sprecher Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marcel van den Berg Drukwerk Rodi Rotatiedruk, Broek op Langedijk Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • Prof. dr. F. Israel (vicevoorzitter) • drs. B. Funnekotter • R. Donkersloot • G. Drijer • K. Innemee • D. Jacobs • mr. F.E. Jensma • S.K. Kerkhof • C. van Leeuwen • dr. S.J. van der Linde • prof. dr. N.J. Schrijver • dr. J.P. Vollaard • C. van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare.leidenuniv.nl. Studenten betalen €25.

Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

‘Ik zie de schoonheid van problemen.’ Het meisje staart met haar grijsblauwe ogen naar een punt ergens op de grond. Ze heeft een donkere sjaal om en haar blonde haar golft over haar rechterschouder. Ondanks de ontwijkende blik en de kouwelijke sjaal heeft haar blik iets moedigs.

‘Ik neem geen genoegen met makkelijke antwoorden.’

Alles aan deze jongen straalt trefzekerheid uit: de blik recht op die van de kijker gericht, de armen over elkaar, het vrouwelijk krullende haar gebalanceerd door borstelige wenkbrauwen, de zachte wangen gecompenseerd door genuanceerde gezichtsbeharing.

Ik kwam de jongen en het meisje wekenlang tegen. Vanwege de zwarte achtergrond waarvoor ze staan en hun voorkeur voor lastige uitspraken, dacht ik dat het ging om een bepaalde ziekte waarvoor bewustzijn moest worden gecreëerd. Het bleek om Hugo en Wieke te gaan, trotse studenten van de Universiteit van Amsterdam, die met hun punchline en beeltenis een campagnekanon moeten zijn.

Op de UvA-site licht Wieke haar uitspraak over het mooie van problemen zo toe: ‘En je hebt de mogelijkheid om ze op te lossen: ik zie dat als een overwinningsmomentje.’

Misschien spreken deze bedachtzame jongeren de piepjonge eindexamenleerlingen wel aan. Andere universiteiten schuiven liever hun meest mediagenieke docenten naar voren, en dat is begrijpelijk. Een paar DWDD-waardige types trekken heus de aandacht – willen we niet allemaal een docent die spreekt alsof ze net van het TEDXpodium is afgelopen, die geboren is voor online colleges?

Dat zal de Rijksuniversiteit Groningen ook gedacht hebben. Born scientists reach for infinity, stond er onlangs in de krant. Daaronder een Nederlandse tekst. Rechtsboven een logo met de tekst: ‘for infinity’ en om dat nogmaals over het voetlicht te brengen, een 4 (‘four’ oftewel ‘for’) en een ∞ (teken voor oneindigheid, ‘infinity’ dus). Een professor met Twan Huys-haar kijkt ons gul lachend aan, een beetje scheef, alsof hij vanaf een barkruk even naar de fotograaf toe leunt in een café waar hij net een stel hipsters uitlegt wat hedge funds en private equity is, weet je wel.

Onderaan wordt de lezer aangemoedigd: ‘Stap in die traditie, check onze vacatures’.

Universiteitscampagne, het is een lastig iets. Hoe krijg je in godsnaam studenten naar jouw collegebanken? De meerderheid gaat toch het liefste naar de dichtstbijzijnde

of waar het hard gefeest wordt.

Nog steeds gelooft de communicatieafdeling van onze geliefde universiteit in de combinatie van een dubieuze formulering met een portret van een ernstige, of voorzichtig lachende wetenschapper. Onlangs trof ik het gezicht van een vrouw met een kritisch glimlachje, met als het zwaard van Damocles boven haar hoofd, deze zinsnede: ‘Leer Ingrid van Biezen kennen en ontdek de scheurtjes in de democratie.’ Ik vind dat nog steeds verwarrend klinken, alsof Ingrid tot aan de gemeenteraadsverkiezingen tracht alle stembiljetten doormidden te scheuren en zoveel mogelijk rode potloden opkoopt. Aangezien ik een modern mens ben, verstuurde ik hier een tweet over - die @UniLeiden als ‘favoriet’ bestempelde.

Het getuigt van meer zelfspot dan de mail die een pannenkoek van de communicatieafdeling mij ‘op persoonlijke titel’ stuurde. Dit naar aanleiding van een column waarin ik al schreef over de ‘Leer X kennen en ontdek Y’-campagne.

Regel van die campagne was: eerst alle neerlandici die we hebben opsluiten, dan per ongeluk kolderieke zinnen maken a la ‘Leer Maarten Jansen kennen en ontdek waarom de wereld niet is vergaan’. Eerst somde ze alle taalfouten in mijn column op, want ‘taalkritiek op anderen vereist onberispelijk eigen taalgebruik’. Ze sloot af met: ‘Ik had hier ook een ingezonden brief van kunnen maken of over kunnen twitteren of facebooken maar van mij hoeft niet alle communicatie via de openbaarheid.’ Voor kritiek ben ik niet bang – het kan leiden tot zelfinzicht en een goede discussie. Ik heb haar dan ook bedankt voor de leerzame observatie. Maar iemand monddood maken omdat diegene zelf niet perfect is, is onzin. Het impliciete dreigement van een ingezonden brief (kom maar hoor!) of een tweet (ze heeft drie volgers en een ei als profielfoto) is flauw.

Gelukkig doet dit venijnige gemiep niks af aan mijn liefde voor deze universiteit, en is het slechts een deel van wat de buitenwereld van ons meekrijgt. Er staat elke maand wel weer een opinieartikel van een Leidse wijsneus in de Volkskrant, we staan in de top 100 van de Times Higher Education Ranking. Daar doet zelfs een zure communicatiemedewerker niets aan af.

Emma Anbeek van der Meijden is masterstudent taalbeheersing

13 maart 2014 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

Zzzzzzzzzzz Lees deze week vooral een goed boek voor het slapengaan, want behalve Boekenweek, is het ook Nationale Slaapweek. Kristiaan van der Heijden, docent en onderzoeker bij het Leiden Institute for Brain and Cognition, is verbonden aan de Nederlandse Vereniging voor Slaap/Waak Onderzoek (NSWO).

Gassed (1919). Schilderij John Singer Sargent

Vals spelen blijft mogelijk Chemicus Jonathan Forman strijdt tegen gifgas In oktober ontving de Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons de Nobelprijs voor de Vrede. ‘De deadlines in Syrië zijn niet gehaald, maar we zijn bezig met een push.’

‘Een krachtig beeld’, zegt de Amerikaanse chemicus Jonathan Forman over Gassed, een schilderij van John Singer Sargent. Een rij soldaten loopt langs het front van de Eerste Wereldoorlog, elk met de hand op de schouder van een voorganger. Het mosterdgas heeft ze blind gemaakt.

Een reproductie van het schilderij hangt bij de ingang van the Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW) in Den Haag, waar Forman adviseur wetenschapsbeleid is.

‘Dat dit soort wapens in augustus 2013 nog in Syrië is gebruikt, maakt het des te schokkender’, zegt hij. ‘Dat was overigens sarin.’

Forman vertelt dinsdag 18 maart Door Vincent Bongers

op Campus Den Haag over de activiteiten van zijn organisatie. ‘De OPCW is de uitvoerende dienst gekoppeld aan de Chemische Wapens Conventie, een ontwapeningsverdrag dat in 1997 van kracht is geworden.

‘Het gaat om een compleet verbod van het bezit, gebruik of de verspreiding van chemische wapens. Honderdnegentig landen hebben het ondertekend. De laatste ondertekenaar was onlangs Syrië.

‘Zes landen doen niet mee. NoordKorea, Angola, Egypte en Zuid-Soedan hebben niet getekend, Israël en Myanmar deden dat wel, maar hebben niet geratificeerd. Maar dat wil niet per se zeggen dat ze de principes van het verdrag niet onderschrijven en chemische wapens hebben. Ik kan me voorstellen dat in een nieuw land als Zuid-Soedan ondertekenen even geen prioriteit heeft.’

Er zijn grofweg twee soorten chemische wapens. ‘Mosterdgas zorgt voor blaren op de huid, en tast longen en ogen aan. Zenuwgassen, zoals sarin of VX, verstoren het sig-

naal van zenuw naar spier en kunnen zo een dodelijke verlamming veroorzaken.’

Behalve de gassen en de raketten die ze vervoeren, moeten ook de benodigde chemicaliën, de zogeheten precursors, vernietigd worden. ‘Een deel daarvan is echter heel algemeen.

Het is aan ons om heel scherp in de gaten te houden waarom landen bepaalde chemicaliën kopen en of ze die ook voor vreedzame doeleinden gebruiken.’

Forman verwacht niet dat de landen die het verdrag tekenen, stiekem een hele voorraad gifgas achter de hand houden. ‘Ondanks controles en inspecties is vals spelen mogelijk. Maar in de zeventien jaar dat het verdrag in werking is, hebben we nog geen aanvraag voor een challenge-inspectie gehad. Er is geen land dat heeft gezegd: “Ik vertrouw die staat niet, ik wil dat er een nieuw onderzoek komt.”’

De meest gebruikelijke manier om chemische wapens te vernietigen is door hydrolyse. ‘Je laat chemicaliën reageren met water en andere reac-

tiestoffen waardoor ze hun giftige werking verliezen. De derrie die je overhoudt, wordt verbrand.’

Dat gebeurt met het Syrische arsenaal nu ook. Er verschenen onlangs berichten over het overschrijden van deadlines.

‘Het schema voor Syrië is behoorlijk strak. De deadlines zijn inderdaad niet gehaald. We zijn bezig met een push: zorgen dat de Syrische regering er extra vaart achter zet. Het is oorlog, dus het gaat allemaal op een wat ingewikkelde manier. Een deel van de chemicaliën wordt vervoerd naar de Syrische havenstad Latakia. Later gaat het aan boord van het Amerikaanse vrachtschip Cape Ray dat apparaten aan boord heeft dat derrie van deze chemicaliën kan maken. Het schip vaart vervolgens naar internationale wateren en begint dan aan dat proces. De overgebleven troep wordt vervoerd naar verschillende plekken in Europa waar het in de verbrandingsoven terechtkomt. Best lastig allemaal.

Maar 29 procent van het materiaal is inmiddels vernietigd.’

Frutti di Mare

‘Gast, schiet die chick even neer!’

‘Bij het schieten mikken we op het hoofd. Als je heel hard “Ouch” hoort, dan is het foute boel: je bent een leven kwijt. Het wordt pas echt pijnlijk als alle drie de levens op zijn. Je pistool kermt van de pijn en de letters D-E-A-D verschijnen in beeld. Je bent Door Petra Meijer

morsdood’, zegt Wilco van lasergamebedrijf Combat Zone Live. Hij is omringd door veertig onrustige studenten. Zij nemen het straks tegen elkaar op tijdens een bijzonder potje lasergamen: het Universitair Sportcentrum is namelijk omgetoverd tot het decor van de strijd.

‘De lichaamsdelen vliegen je om de oren.’ Foto Taco van der Eb

De studenten trekken legeroveralls aan en krijgen een petje met een sensor op. Dan is het tijd om de wapens in ontvangst te nemen. ‘We hebben verschillende laserguns. Klein, iets groter, of snipers’, aldus Wilco. ‘Snipers!’ roept het mannelijke deel van de studenten meteen enthousiast. Even later staan de heren met het meterlange geweer in hun handen. Ze knijpen een oog dicht en turen door het vizier. Maar als ze wat dribbelpasjes proberen te maken, besluiten ze hem toch in te wisselen voor de relatief kleine ‘Scorpio’. ‘Met die sniper kun je niet rennen man.’

‘Binnen hebben we alles donker gemaakt. Alleen de fitnesszaal en de kantoortjes zijn afgesloten’, vertelt Michaël Naulais (26, MST) van de Sportraad, die het lasergamen organiseert en tweehonderd kaarten verkocht. ‘De nooduitgangen zijn bovendien open, dus de strijd gaat buiten gewoon verder.’

Het rode team is gestationeerd in de grote gymzaal, die uitkomt op het parkeerterrein. Een groepje meiden zoekt dekking achter de vuilcontainers, terwijl de jongens rond de fietsenstalling sluipen. Als het gele team verschijnt, klinken tientallen schoten over de parkeerplaats.

‘Ik heb er ziek veel afgeslacht’, roept een klein meisje met een enorm geweer.

In de tuin aan de andere kant van het

gebouw zorgen hekken van zeil voor dekking. Ook staat er een grote jeep. Het gele team heeft hier haar basis.

‘Ouch!’ ‘Ouch!’, klinkt het ineens. De teamleden kijken elkaar verbaasd aan.

‘Wat? Hoe kan dit? Ah, daar bij de tennisbaan ligt een sniper.’

Wie dood is moet terug naar de basis om drie nieuwe levens te halen. ‘Buiten is het echt een bloedbad. De lichaamsdelen vliegen je om de oren’, grapt een studente die al voor de zevende keer nieuwe levens komt halen. De sluipschutters van het rode team schieten vanuit een raam op de eerste verdieping ‘de gelen’ een voor een neer. De overlevenden zoeken dekking achter de deur van de balletzaal. ‘Gast, anders schiet je die chick daar even neer ofzo!’

Als alle teams zijn geweest, vindt er een tweede ronde plaats: capture the flag. ‘Het is nog best moeilijk om te zien wie er bij je in het team zit’, zegt Kelsey Kolenbrander (20, biomedische wetenschappen). ‘Friendly fire zorgt voor de meeste slachtoffers. Eigenlijk moeten we “flash” en “thunder” roepen, net als in Band of Brothers.’

‘Zo zie je maar’, zegt Wilco, ‘het maakt niet uit of je met kinderen, studenten of volwassenen te maken hebt. Geef ze een geweer en ze gedragen zich allemaal hetzelfde.’

Een slaapweek? Echt?

‘Elk jaar presenteren we de resultaten van een groot slaaponderzoek. Vorig jaar ging het over slaap en ouderschap; het jaar daarvoor over slaap en werk.’

En dit jaar over slaapgewoontes.

Wat willen jullie slapers daarover meegeven?

‘Dat goed slapen essentieel is voor je gezondheid. Regelmatige bedtijden zijn daarbij belangrijk. Je biologische klok moet weten: nú moet je slapen, nú moet je juist wakker blijven. Ten tweede zou je moeten afbouwen. Steeds meer mensen werken ’s avonds lang door. Soms lukt het om daarna in één keer in slaap te vallen, maar meestal kun je beter eerst even je gedachten de vrije loop laten. Vooral het gebruik van elektronische media is erg activerend voor je hersenen. Het is moeilijk inslapen wanneer je naast je hoofd een telefoon hebt liggen waarop nog berichtjes binnen kunnen komen. Pas sinds kort weten we bovendien dat het licht van een schermpje via je netvlies naar je biologische klok wordt doorgestuurd. Licht op zichzelf is best goed voor een mens, maar uit ons onderzoek van vorig jaar, onder adolescenten, bleek dat al die apparatuur de duur en de kwaliteit van je slaap echt negatief beïnvloedt.’

Hoe zit dat met televisie kijken of een boek lezen?

‘Televisie kijken heeft dat activerende wat minder, al hangt het ervan af wat je kijkt. Bij het lezen van een boek kijk je niet direct in een lamp en ik vermoed dat je meer controle hebt over de snelheid waarin je informatie verwerkt. Misschien kun je heel spannende thrillers voor het slapengaan beter vermijden, maar lezen kan verder geen kwaad.’

Twaalf procent van de respondenten drinkt cola en negen procent koffie in het uur voor het slapengaan, blijkt uit het onderzoek.

‘Ik vond dat veel, maar dat geldt ook voor het alcoholgebruik van 41 procent in dat laatste uur. Dat ligt wat complexer dan cafeïne. Kort door de bocht gesteld: je slaapt gemakkelijker in en de eerste helft van de nacht slaap je vaster, maar daarna juist veel onrustiger. Netto is je nachtrust slechter. Het is wel dosisafhankelijk. Bij één glas wegen de effecten nog tegen elkaar op, maar negatieve effecten zijn er dan al wel degelijk.’

Nog een goede tip?

‘Wanneer je wakker ligt, kun je het beste uit bed gaan. Dat lijkt moeilijk, want je hebt het idee dat je móet proberen, maar daar raak je slechts gefrustreerd van. Je kunt beter een kwartiertje iets doen met niet al te veel licht, zoals opruimen of lezen. Desnoods ga je punniken of breien, als het maar niet te inspannend is.’ MVW

Tickling the Sleeper schilderij Theodore Gerard

4 Mare · 13 maart 2014 Nieuws

LDE bachelor Vanaf september is het mogelijk om een bachelor in zowel Delft, Rotterdam als Leiden te volgen. De bachelor klinische technologie heeft groen licht gekregen van de NVAO, de onderwijskeurmeester.

Klinische technologie is de eerste bacheloropleiding van Medical Delta, zoals het samenwerkingsverband tussen de drie universiteiten heet. Eerder was er al een gezamenlijke minor. De opleiding zal gemiddeld per week drie dagen in Delft, een dag in Leiden en een dag in Rotterdam plaatsvinden. Begin 2012 werd er gesproken van ‘strategische alliantie’ en werd dit opgevat als fusie, maar dit bleek niet de bedoeling te zijn.

Afgestudeerden in klinische technologie mogen zonder supervisie van een arts medische handelingen verrichten.

Reputatieranglijst In de wereldwijde ranglijst van hoogst gewaardeerde universiteiten staat de Universiteit Leiden op een gedeelde 81e plaats. Het onderwijsvakblad Times Higher Education produceert elk jaar twee universiteitslijstjes, eentje over de prestaties en eentje over de reputaties.

Op die eerste geldt Leiden als de beste Nederlandse universiteit, op nummer 67. Op de andere, die vorige week werd ververst, is de TU Delft met afstand de hoogst scorende Nederlandse universiteit: de Duften staan op nummer 42.

De universiteit met de beste reputatie ter wereld is het Amerikaanse Harvard.

Minister: tentamenboetes zijn onwettig Bussemaker antwoordt op Kamervragen ‘Er is geen wettelijke grondslag voor het in rekening brengen van kosten indien studenten zich te laat inschrijven voor een tentamen.’ Dat stelt minister Bussemaker van Onderwijs in een reactie op de Kamervragen van Mohammed Mohandis (PvdA).

Door Petra Meijer Aanleiding voor de Kamervragen was een artikel in Sp!ts, waarin een studente zich beklaagde over het feit dat zij ruim tweehonderd euro boete moest betalen om nog deel te mogen nemen aan drie tentamens aan de Leidse rechtenfaculteit.

De tentamenboete werd eigenlijk ingevoerd om studenten en docenten tegemoet te komen. Eerder werden studenten namelijk uitgesloten van deelname als ze te laat waren met inschrijven.

Volgens de minister is het in rekening brengen van dergelijke extra kosten echter in strijd met de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW).

Faculteitsbestuurslid Pauline Schuyt benadrukte eerder dat de rechtenfaculteit de regeling af zou schaffen als deze in strijd met de WHW zou blijken te zijn. ‘Maar dan komt de oude regeling terug, en worden studenten weer uitgesloten van het tentamen als ze te laat zijn.

Ik weet niet of ze daarmee beter af

Mastermobiliteit Studenten kiezen steeds vaker voor een master in een andere stad dan waar de bachelor gevolgd werd. Dit blijkt uit cijfers van de Vereniging van Universiteiten. Terwijl er in het collegejaar 2012-2013 3579 studenten kozen voor een master aan een andere universiteit, waren er dat er dit collegejaar 4150; een stijging van 26 procent. Net iets meer dan de helft van de alumni blijft trouw aan de universiteit waar de bachelor behaald is; 59 procent volgt aan één universiteit zowel een bachelor als master.

Bouwoffer Archeologie zal een nieuw onderkomen betreden. Het Van Steenisgebouw aan de Einsteinweg wordt momenteel verbouwd, maar zal vanaf september in gebruik worden genomen. Maandag 10 maart werd de eerste heipaal geslagen en een nieuw bord onthuld. Traditiegetrouw werd er een bouwoffer geplaatst, zoals dat ook bij het gebouw aan de Reuvensplaats gebeurde. Toen ging er onder meer haring, hutspot en klapstuk de grond in. Het bouwoffer, een aardewerken pot uit de late bronstijd, werd dit keer gevuld met een scherf van een pispot, haring en wittebrood, een hartvormig doosje, obsidiaan en vruchtbaarheidsbeeldjes. Het plaatsen van een bouwoffer is een gekoesterde traditie onder archeologen en zal, volgens de overlevering, kwade geesten op afstand houden en bewoners beschermen.

Rectificatie In het stuk ‘Poetin is een Action Figure’ in de Mare van vorige week stond dat Oekraïne 15 miljoen inwoners heeft. Dat is onjuist; het daadwerkelijke aantal ligt dichter in de buurt van 45 miljoen.

zij gebruik maken van de reguliere rechtsbeschermingsprocedures die hiervoor openstaan.’

De minister is ook niet van mening dat onderwijsinstellingen de studenten automatisch zouden moeten inschrijven voor tentamens, als zij zich aanmelden voor het vak.

‘Aparte aanmelding voor een vak en een tentamen, stelt instellingen in staat te controleren of studenten het tentamen wel mogen afleggen. Een automatische koppeling van aanmelding voor een vak en het tentamen kan ertoe leiden dat studenten zich niet afmelden als ze geen tentamen willen doen.’

Dit heeft gevolgen voor de bedrijfsvoering van instellingen, stelt Bussemaker.

Ook inschrijfboetes bij papers Behalve bij het te laat inschrijven voor tentamens, lopen sommige studenten ook tegen extra kosten aan wanneer ze zich via Usis te laat inschrijven voor papers.

‘Dat gaat aan de oorspronkelijke reden van de inschrijfboetes voorbij’, vond Sander van Diepen, studentraadslid namens BeP, in de faculteitsraadsvergadering van Geesteswetenschappen.

‘We horen telkens dat die boetes er zijn voor de administratiekosten, omdat er ruimtes afgehuurd moeten worden. Dat gaat niet op voor een paper die slechts in een postvakje hoeft te belanden.’ Hij ontdekte deze gang van zaken bij aanvang van het seminar De Europese lente. De revoluties van 1848 dat hij als derdejaarsstudent geschiedenis volgt. ‘Docenten drukten ons op het hart om de inschrijving goed te controleren, omdat sommige studenten tijdens een eerdere reeks zelfs drie boetes hadden. Het stapelt snel op.’

Vice-decaan Heleen Murre-van den Berg: ‘Het beeld dat we tot nu toe hebben is wel dat studenten die niet goed op de hoogte zijn, dit aan zichzelf te danken hebben.’ Toch wil ze uitzoeken of de regeling echt nodig is. ‘Als ik op wat meer afstand kijk, zou je kunnen denken dat je je één keer inschrijft voor een vak, en dan dús meedoet aan tentamens en papers. De regel is echter niet lopende het jaar te veranderen, maar voor september moet het inderdaad handiger geregeld worden.’ MVW

Supersubsidie Samen met vier andere wetenschappers hebben de Leidse immunoloog Sjaak Neefjes en organisch chemicus Hermen Overkleeft de handen ineen geslagen om immunologie en chemie samen te brengen tot chemische immunologie. Voor deze samenwerking ontvangen ze van het ministerie van Onderwijs een zogenoemde zwaartekrachtsubsidie van 27,6 miljoen. Bij de aanvraag was Leiden penvoerder. Er zijn al eerder pogingen gedaan om een brug te slaan tussen chemie en immunologie, maar dat liep vast. Kanker en reuma worden de komende jaren gebruikt als casestudy om de twee wetenschappen bij elkaar te brengen.

zijn’, aldus Schuyt in Mare.

Hoewel de tentamenboete verdwijnt, herkent de minister zich niet in het door Mohandis geschetste beeld van onduidelijkheid en problemen rond de aanmeldingsprocedures voor tentamens.

‘Instellingen zijn verplicht om bepaalde informatie in de onderwijsen examenregeling op te nemen.

Daartoe behoort ook informatie over de momenten waarop tentamens kunnen worden afgelegd.’

Volgens de minister moet het inschrijfsysteem deugdelijk zijn en moeten de geldende procedures helder en tijdig naar de studenten worden gecommuniceerd.

‘Indien studenten van mening zijn dat dit niet gebeurt, kunnen

‘Studiekeuzecheck is problematisch’ De invoering van de nieuwe studiekeuzecheck brengt een aantal belangrijke risico’s met zich mee, vindt het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO).

De studiekeuzecheck maakt deel uit van de nieuwe wet die bepaalt dat aankomend studenten recht hebben op maximaal drie studiekeuzechecks, bestaande uit een studiekeuzeactiviteit en een daarop volgend studiekeuzeadvies.

Maar instellingen mogen de check ook verplichten. Daarom moeten studenten zich vanaf dit jaar voor 1 mei aanmelden voor studies zonder numerus fixus. Doen zij dit niet, dan mag de opleiding hen weigeren.

Volgens het ISO, dat hierover deze week een rapport uitbracht, is dat problematisch, omdat slechts 55 procent (havo) en 69 procent (vwo ) die uiterste aanmelddatum kent.

Voor wie zich daarna aanmeldt of niet deelneemt aan een check, vervalt het toelatingsrecht. De instelling bepaalt dan of de student alsnog wordt toegelaten.

Het is dus belangrijk dat aspirantstudenten goed worden ingelicht over de nieuwe aanmelddata, én over hun rechten en plichten, zegt het ISO. Tot slot zouden instellingen de studiekeuzeactiviteiten uitvoerig moeten evalueren en hun ervaringen met elkaar moeten delen. EM

Titus verhuisd Titus, één van de taxusbomen voor het bestuursbureau, is woensdag verhuisd.

De Universiteit Leiden vierde de kroning van Willem Alexander vorig jaar met de plaatsing van een linde in de tuin voor het universitaire hoofdkwartier aan het Rapenburg.

De koning is net als zijn moeder en oma alumnus hier, en ook Beatrix en Juliana hebben lindes, dus vandaar.

Op de plek waar nu die linde staat, stonden eerst vlaggenmasten.

Die wilde de universiteit graag ook in de voortuin houden, en om daar plaats voor te maken moest er een taxusweg.

Die boom had geen monumentale status, maar wel vrienden: biologen en GroenLinksers spanden zich in voor de boom. Via het Twitterac-

count @TitusdeTaxus smeekte de taxus voor zijn leven.

De universiteit liet de taxus staan, en gisteren is hij verplaatst naar zijn nieuwe standplaats aan de Slachthuislaan. Daar wordt hij onderdeel van het Singelpark-in-wording. Een boom verhuizen kost normaal zo’n zeven- à achtduizendeuro, maar de Leidse GroenLinksfractie ronselde mankracht, materieel en een beetje geld om het transport mogelijk te maken. ‘Ik ben blij en trots dat het gelukt is’, aldus lijsttrekker Pieter Kos, die zich inzette voor zowel Titus als Singelpark.

In ander universitair bomennieuws: bij het Sylviusgebouw ging deze week een hele rij bomen juist omver, om plaats te maken voor de nieuwe biotechnologie-trainingsfaciliteit. BB

‘Ik dacht alleen maar: wegwezen hier!’

Een aantal studenten moest dinsdag halsoverkop hun huis aan het Levendaal verlaten, toen de naastgelegen snackbar Risa in brand stond.

‘Omstanders belden aan, net toen iemand van ons iets dacht te ruiken, alsof er wat in brand stond. Nou, dat bleek zo te zijn. Toen ik naar de deur liep ging de rookmelder af en zijn we snel met z’n allen naar buiten gegaan’, vertelt bestuurskundestudent David Heij (22) een dag later.

Op zijn vlucht naar buiten griste hij alleen z’n tablet mee. ‘Eerst leek het nog niet zo erg en ik kon verder

zo snel niks bedenken om mee te nemen. Het vuur is uiteindelijk niet in ons huis geweest, we hebben alleen rook- en roetschade. Er moet dus vooral veel schoongemaakt worden.’

Afgezien van de muren komt dat voor de rekening van de vier bewoners. ‘Geen van ons heeft namelijk een inboedelverzekering.’ Momenteel slapen Heij en zijn huisgenoten bij vrienden en ouders, op termijn zullen ze weer terug kunnen.

Tristan Abcouwer (26, afgestudeerd in rechten) had meer pech.

Hij woont boven de snackbar. ‘Voorlopig is het onbewoonbaar. Ik ben er nu, om te kijken wat ik nog mee kan

nemen. En om de schade een beetje op te nemen.’ Die is aanzienlijk.

‘De brandweer heeft de vloer kapot moeten maken, omdat de brand tussen de vloer en het plafond daaronder zat. Ik woon nu maar tijdelijk bij mijn moeder, maar dat was niet de bedoeling van uit huis gaan.’

Een inboedelverzekering had hij niet. ‘Ja, balen. Maar onze inboedel was best oud en bij elkaar geraapt.

Vooral op de eerste verdieping hebben ze flink huisgehouden en daar stond wel een bank, maar geen Chesterfield en plasma-tv of zoiets.’

Zijn persoonlijke bezittingen lagen op zijn kamer op de tweede

verdieping, waar vooral rook- en roetschade is. ‘En ik heb ook nog een andere tip voor studenten: rookmelders! Die hingen er wel, maar dat ging een beetje gemakzuchtig. De batterijen waren op.’

Het huis stond al vol rook toen hij vanuit zijn kamer razendsnel naar buiten rende, op blote voeten. ‘Ik dacht alleen: wegwezen hier! Mijn zusje en zwager wonen gelukkig in de buurt. Zij kwamen snel kleren brengen en schoenen, die niet helemaal pasten. Het was bovendien mijn stijl niet echt, dus ik stond aardig voor lul daar. Maar daar denk je pas later aan.’ MVW

13 maart 2014 · Mare 5 Nieuws

‘We zijn afgevoerd als terroristen’ Studenten opgepakt na beledigen van agent Twee studenten zijn vrijdagnacht aangehouden door de politie.

Tegen een van hen hebben de agenten aangifte gedaan van belediging en mishandeling.

DOOR MARLEEN VAN WESEL Volgens de Po-

litie Hollands Midden had een agent de jongen meerdere keren gevraagd om te stoppen met schreeuwen. Vanachter de voordeur van een huis in de Pieterskerk-Choorsteeg bleef hij schelden. Nadat een huisgenoot de deur opende zou de student zich zo hevig hebben verzet en geslagen dat pepperspray nodig was.

‘Daar klopt niet zoveel van’, vertelt bewoner en Delftse student technische bestuurskunde Jochem (21), die zijn achternaam niet de krant wil. ‘Ik wil niet dat jan en alleman weet dat ik verdacht word van mishandeling, ook al is dat niet waar.’ Hij stond vrijdagnacht met zijn fiets voor café Roebels, vlakbij zijn huis. ‘We waren met een hele groep en we deden wel luidruchtig.’

‘We kwamen net van een 21-diner in Warmond’, vult huisgenoot Jorrit Cornelissen aan. Jochem: ‘Een voorbijfietsende agent vroeg of het wat zachter kon. Ik riep hem een quote uit South Park na: ‘You are a homo.’

Cornelissen: ‘Dat citeerden we al

Beveiligers verwijderen student Drie beveiligers kwamen er aan te pas om een student uit de werkkamer van een geesteswetenschappendocent te halen. Dat zegt Nicole van Os, studiecoördinator van onder meer Zuid- en Zuidoost-Aziëstudies.

De jongen werkte samen met een medestudent en de docent aan een studieopdracht, toen er een woordenwisseling ontstond. De student wilde de kamer vervolgens niet verlaten, ook niet nadat Van Os erbij werd gehaald.

Nadien stelde de docent enkele eisen, zoals excuses, anders wilde hij de student toegang tot de collegezaal weigeren. ‘We hebben opgezocht wat de mogelijkheden daarvoor zijn, maar het lijkt erop dat het regelement

meer gericht is op bescherming van studenten dan docenten’, kaartte Van Os aan in de faculteitsraad.

Er bestaat wel zoiets als een gebouwverbod. De procedure daarvoor duurt echter erg lang en de docent in kwestie werkt hier slechts voor een half jaar als invaller. Scheldkanonnades en fysiek geweld waren niet aan de orde bij het incident. ‘Dan was het misschien gemakkelijker geweest’, merkt Van Os op. Overigens is de student niet meer op college verschenen en hoeft hij het vak niet per se te volgen om af te studeren. Wel vindt Van Os dat nog steeds gekeken moet worden naar meer mogelijkheden voor docenten in zo’n geval.

‘Docenten zouden ook beschermd moeten kunnen worden tegen studenten.’ MVW

de hele week.’ ‘Het was niet zo slim, maar hij fietste door’, vertelt Jochem, die vervolgens zijn huis binnen ging.

Even later schrok hij op toen een groep agenten aanbelde. ‘Met drie busjes stonden ze voor de deur. Mijn eerste neiging was niet opendoen, want dan zou ik vast een boete krijgen. Maar mijn huisgenoot kwam net thuis. Ze pakten zijn sleutel af en stormden naar binnen.’

‘Dat was echt onnodig, dat afpakken’, zegt Niels Dijkstra, ook student in Delft, die het zag gebeuren toen hij net kwam aanfietsen om met de rest naar de Next te gaan. ‘Ze gedroegen zich als wilde beesten. Op de trap naar boven, waar Jochem was, duw-

den ze nog iemand aan de kant. Het was een geschreeuw en gebonk van jewelste, je verstond elkaar niet meer.’

Jochem: ‘Ik dacht nog: oké, nu moet ik een boete betalen. Maar de agenten sprongen boven op me. Ik raakte in paniek en probeerde los te komen, maar ze gingen tekeer met knuppels, wapenstokken en pepperspray. Mijn huisgenoot, die tussenbeide wilde komen, en ik werden in een busje afgevoerd als terroristen.’

De volgende ochtend, toen hij in de cel wakker werd, herinnerde hij zich niks meer van de vorige avond.

‘Alleen nog wat ik gegeten had. Volgens de dokter had ik een lichte hersenschudding van de klappen, mijn

geheugen zou wel weer terugkomen.

Bij het verhoor vertelden ze me intussen dat ik een agent beledigd had.

Dat zou kunnen, dacht ik. Vervolgens hoorde ik dat ik allerlei lelijke woorden geschreeuwd had door de brievenbus en dat ik een agent geslagen zou hebben. Zo ben ik niet, maar pas thuis herinnerde ik me dat het zo écht niet is gegaan.’

‘Het OM heeft anders geoordeeld’, reageert Lex Benden, woordvoerder van Politie Hollands Midden. ‘Mensen ervaren dingen soms anders dan ze zijn’, voegt hij er nog aan toe. ‘Maar ik wil hen hartelijk uitnodigen om bij ons hun beklag te doen. We hebben nog niets van ze gehoord.’

‘Afhankelijk van coulance vertrekkende docenten’ De faculteitsraad van Geestes­ wetenschappen heeft in­ gestemd met einde van godsdienstwetenschappen.

Het instituut godsdienstwetenschappen gaat verder als het Leiden University Center for the Studie of Religion (LUCSoR), dat valt onder het Leiden Institute for Area Studies (LIAS).

De raad stemde vorige week in met de daarvoor benodigde wijzigingen in het faculteitsreglement.

Studentraadslid Bert van Laar van BeP benadrukte daarbij wel dat de kennis van godsdienstwetenschappen zichtbaar moet blijven. Geesteswetenschappendecaan Wim van den Doel noemde Boeddhisme als een geslaagd voorbeeld. ‘Onlangs is prinses Beatrix daarvoor zelfs langsgeweest, ook al is het geen aparte afstudeerrichting. Maar als specialisme wordt het binnen Aziëstudies wel goed gemarket.’

Vanwege de reorganisatie is er

voor vier van de acht hoogleraren en zeven van de zestien voltijdfuncties bij godsdienstwetenschappen geen plek meer. Het herplaatsen van de boventallige personeelsleden zou tot 7 maart duren. In december had al één universitair docent een nieuwe functie gevonden. Inmiddels zijn dat er meer, maar het geldt niet voor iedereen.

‘Er is nu een kwartiermaker aangesteld die alles in goede banen moet leiden, maar er is nog steeds veel onduidelijkheid voor studenten en docenten’, vertelt Josine Heijnen, student godgeleerdheid en voorzitter van studievereniging T.F.L.S. Ook in de faculteitsraad klonken ontevreden en onrustige geluiden over de communicatie met de personeelsleden. De decaan heeft de afgelopen tijd een aantal keer met de studenten gesproken en dat blijft hij doen.

‘We willen de staf en de studenten er nadrukkelijk bij betrekken. We doen ons best om veel goede input

te hebben’, vertelde hij in de raad. ‘Er waren vakken waarvan we dachten: deze gaat door, deze gaat door, en op het allerlaatste was dat toch niet het geval. Toen moesten er in februari nog andere vakken gekozen worden’, schetst Heijnen intussen de situatie voor studenten.

‘Scripties liggen ook moeilijk.

Sommigen van ons moesten hun scriptie maar schrijven bij docenten van het LIAS, maar mochten pas na 7 maart contact opnemen. Ook de docenten die blijven, wisten wat betreft het LIAS tot vorige week niet waar ze aan toe waren.’

Haar eigen scriptie, die bijna voltooid is, schrijft ze bij een docent die aanblijft. ‘Maar een bestuursgenoot zit bij iemand die moet vertrekken.

Hoe dat verder gaat, hangt echt af van de coulance en de aardigheid van die docent.’

Over de houding van de docenten is ze overigens erg te spreken. ‘Maar dat heeft dus niets te maken met een goede begeleiding.’ MVW

Rechtenstudenten niet tevreden over Engels Het Engels bij de opleiding International Business Law moet beter.

Een aantal studenten heeft een klacht gestuurd naar het faculteitsbestuur. Bestuurslid Pauline Schuyt heeft inmiddels maatregelen aangekondigd.

Nieuwe spin ontdekt: de Crassignatha danaugirangensis Studenten van de veldcursus Tropische Biodiversiteit hebben een nieuwe spinnensoort ontdekt. Tussen de dode bladeren op de bodem van het Maleisische regenwoud vonden ze piepkleine webben die gemaakt bleken te zijn door een spinnetje van amper een millimeter groot, dat nog niet wetenschappelijk beschreven was.

Dat deden ze dus maar zelf. De gebruikelijke aanpak is dat je zo’n beest op alcohol zet en thuis eens aan de slag gaat. Onder leiding van de Leidse hoogleraar Menno Schilthuizen knutselden de studenten echter een smartphone aan een microscoop zodat ze de foto’s al op het veldstation konden maken. Al tijdens de cursus ging de soortbeschrijving naar het vakblad Biodiversity Data Journal. Het spinnetje behoort tot het geslacht Crassignatha, dat vrijwel geheel beschreven is door medewerkers van Naturalis. Deze specifieke soort heeft als naam danaugirangensis gekregen; het veldstation waar de cursus plaatsvindt heet Danau Girang. BB

De studie is tweetalig en de Engelse vakken worden vanaf volgend jaar opengesteld voor buitenlandse studenten.

Voor docenten vormt het soms een probleem om zich wetenschappelijk te uiten. En dat is schadelijk voor de studie, vinden de klagende studenten.

‘Business as usual’, reageert faculteitbestuurslid Pauline Schuyt. ‘We krijgen constant feedback van de studentenpanels. Toch zijn we blij dat studenten hun mening uiten.

Het gesprek met de schrijvers was erg constructief.’

Waar liggen de moeilijkheden dan? ‘Rechten is nog niet zo lang internationaal georiënteerd’, legt Schuyt uit.

‘Het is iets heel anders om Engels als tweede taal te hebben en te doceren in het Engels. Er wordt zowel gebruikgemaakt van Engelse artikelen als van Nederlandse wetboeken.’

Schuyt wijst er ook op dat er bij Rechten vergeleken met andere faculteiten minder in het Engels hoeft te worden gepubliceerd.

Voor de rest van het semester zal er ‘intervisie en supervisie’ plaatsvinden. Dat houdt in dat er een medewerker van het Talencentrum in de zaal aanwezig zal zijn om achteraf commentaar te geven op het niveau van Engels.

Bovendien zal het voor docenten mogelijk zijn om hun Engelse vaardigheden bij te spijkeren bij het Talencentrum.

Mocht het niveau benedenmaats blijven, dan zullen de betrokkenen het veld moeten ruimen, aldus Schuyt, die niet wil zeggen of het om één of meer docenten gaat.

‘Maar het zou jammer zijn, want we hebben geen eindeloze voorraad docenten.’ EM

6

Mare · 13 maart 2014

Achtergrond

Een doolhof van dertien partijen Gemeenteraadsverkiezingen: de Mare-kieswijzer biedt uitkomst Moeten die irritante bussen uit de Bree verdwijnen? Mogen we meeuwen vermoorden?

Bezuinigen we op duurzaamheid, onderwijs, minima, dure parkeergarages of bezuinigen we gewoon niet?

Op 19 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen.

Maar laten we eerlijk zijn: wie heeft er zin of tijd om dertien partijprogramma’s te lezen? De kans is aanwezig dat je woensdag nog half beneveld van de vorige borrelavond om twee uur ‘s middags wakker schrikt en het stemmen maar laat voor wat het is. Dat zou zonde zijn, want dit is hét moment om invloed op je nabije leefomgeving te laten gelden.

Daarom spitte Mare de dertien partijprogramma’s door (ja, zelfs het 92 pagina’s tellende boekwerk van D66). Het resultaat is deze flowchart met politiek voor brakke apen.

DOOR PETRA MEIJER

Beledigd of op zoek naar nuance? We linken naar alle partijprogramma’s op mareonline.nl

13 maart 2014 路 Mare

7

8

Mare · 13 maart 2014

Opinie

Kijk kritisch naar banden met Israël Universiteiten moeten hun relaties met Israëlische academies en wetenschappers kritisch evalueren, schrijven Karin Arts en Jeff Handmaker.

Wij waarderen de gelegenheid die Mare ons heeft geboden om onze standpunten over academische samenwerking met Israëlische universiteiten en individuen, die onzorvuldig en zonder ons te consulteren zijn weergegeven in het vorige nummer (‘Ophef over rechtenpromotie’, Mare 21) te verduidelijken.

Op 27 december 2008, de eerste dag van wat de Israëlische regering later zou aanduiden als ‘Operation Cast Lead’, lanceerde Israël raketten die in het bezette Palestijnse gebied van Gaza een diploma-uitreiking troffen van politieagenten in opleiding die net hun training hadden volbracht. Volgens de Israelische mensenrechtenorganisatie B’Tselem ‘bombardeerde het leger het belangrijkste politiebureau in Gaza-stad, en doodde 42 politiecadetten die in formatie stonden. Op dezelfde dag bombardeerde Israël zo’n 18 andere politiebureaus in de Gazastrook. In totaal werden die dag 248 politieagenten gedood.’

Dit is slecht één van de vele internationale misdrijven waarvoor Israël verantwoordelijk is. Op 16 oktober 2013 verdedigde Amos Guiora met succes zijn proefschrift aan de Universiteit Leiden getiteld Het gedogen van extremisme: In welke mate moet intolerantie worden ge-

tolereerd? Guiora diende 19 jaar in het Israëlische leger (IDF) en heeft in Mare openlijk toegegeven dat hij het Israëlische leger heeft geadviseerd over zijn beleid van ‘targetted killings’ (‘Wie is er droneable?’, Mare 5). Deskundigen hebben ernstige zorgen geuit over dit Israëlische beleid dat volgens sommigen resulteert in buitengerechtelijke executies.

Guiora heeft het Israëlische leger ook actief verdedigd tegen beschuldigingen van oorlogsmisdaden, o.a. door te beweren dat het distribueren van folders ter waarschuwing van de burgerbevolking voorafgaand a an haar invasie van Gaza Israël vrij kan pleiten van oorlogsmisdaden.

Toen wij van de openbare verdediging van Guiora kennis namen hebben wij in een mail prof. Rick Lawson, decaan van de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid, ingelicht over de achtergrond van

deze promovendus. We vonden het verontrustend dat de Universiteit Leiden, een door de overheid gefinancierde instelling, zich middels een doctoraat aan deze persoon zou verbinden. De universiteit zag echter geen reden om in te grijpen aangezien Guiora aan alle eisen van het promotiereglement had voldaan.

De Universiteit Leiden is onlangs een samenwerkingsverband aangegaan met de rechtenfaculteit van Tel Aviv University. Ondanks een petitie die door talrijke Israëlische universitaire docenten is ondertekend, benoemde deze universiteit in 2009 de ook wel als ‘oorlogsmisdaden kolonel’ omschreven Pnina SharvitBaruch, die eerder aan het hoofd stond van de afdeling internationaal recht van de IDF, tot docent internationaal recht. Zij gaf leiding aan de pogingen om de dood van honderden burgers in Gaza, inclusief het

bovengenoemde bombardement op de civiele politie, te legitimeren.

Wetenschappers van Tel Aviv University ontwikkelden ook de zogenoemde ‘disproportioneel geweld’-doctrine, ook wel ‘Dahiya Doctrine’ genoemd (naar de voorstad van Beiroet die in 2006 door Israël werd aangevallen). Volgens deze doctrine is het absoluut noodzakelijk om tijdens een oorlog tegen ‘irreguliere’ troepen burgerbezittingen te treffen om zo de burgerbevolking te dwingen om druk uit te oefenen op de ‘irreguliere’ troepen om de strijd te staken. Het opzettelijk richten op burgerdoelen en civiele infrastructuur wordt door de meeste rechtsgeleerden beschouwd als een oorlogsmisdaad.

Het is duidelijk dat contacten met Israëlische academici en universiteiten hun eventuele Nederlandse wetenschappelijke partners in posities

kunnen brengen waarin zij met ernstige schendingen van mensenrechten en oorlogsmisdaden geconfronteerd kunnen worden. Het gedogen of legitimeren van deze feiten, bijvoorbeeld door er geen kritische dialoog over aan te gaan, moet worden vermeden. In het licht van deze zorgen roepen wij alle Nederlandse universiteiten op hun institutionele banden met Israëlische universiteiten kritisch te evalueren, met name wanneer deze instellingen direct zijn betrokken bij ondersteuning van het Israëlische leger of anderszins bij de onrechtmatige bezetting van Palestina door Israël.

Professor mr. dr. Karin Arts (alumna van de Universiteit Leiden) en dr. Jeff Handmaker zijn verbonden aan het International Institute of Social Studies (ISS) van de EUR, gevestigd te Den Haag.

Maretjes

VVD Leiden Dé studentenpartij

!

Waarom als student VVD stemmen op 19 maart?

• De Universiteit hoort in Leiden en moet in Leiden blijven!

• Vrije horecatijden en shoppen op zondag • Goede treinverbindingen en een aantrekkelijk stationsgebied • Meer fietsenstallingen en 1000 extra parkeerplaatsen in de binnenstad

De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Nieuwe begeleiders gezocht voor bijles/huiswerkbegeleiding Buurthuis Vogelvlucht Leiden-Zuid. Zes leerlingen basisonderwijs groep 7 en vijf leerlingen groep 4 en 5 helpen met begrijpend lezen, spelling en rekenen. Zes leerlingen uit groep 6 hulp bij lezen, woordenschat en rekenen. Twee leerlingen met vergoeding van €5,- en €7,- per les. Voortgezet onderwijs, Marokkaans meisje, wiskunde, economie, 2vmbo-kader.

Leiden-Noord zoekt begeleiders voor 28 leerlingen basisonderwijs groep 4 t/m 7, waarvan negen met vergoeding.

Voortgezet onderwijs, hulp voor: Marokkaans meisje, wiskunde, scheikunde, 3vwo. Marokkaanse jongen, Nederlands, 2vmbo. Marokkaanse jongen, Engels, brugklas havo. Turkse jongen, bedrijfscalculatie, 3mbo-financiële opleiding.

Marokkaanse jongen, Engels, biologie, 2vmbwo-TL. Marokkaanse jongen, begrijpend lezen, woordenschat, brugklas.

Marokkaanse jongen, Nederlands, En-

gels, 2vmbwo-TL, €5,- per les. Indonesisch meisje, Nederlands, scheikunde, 3havo, €5-7 per les. Marokkaans meisje, Engels, 4vwo. Marokkaans meisje, spelling, ontleden, brugklas. Marokkaanse jongen, geschiedenis, biologie, brugklas vmbo-kader. Marokkaans meisje, wiskunde, Engels, 3vmbo-TL. Marokkaanse jongen, Engels, Nederlands, wiskunde, brugklas vmbo-TL. Marokkaans meisje, wiskunde, brugklas vmbo-TL. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, wo en do, 15-17u. Tel: 071-5214256. E-mail: hdekoomen@owwleiden.nl.

Gezocht student Engels voor privébijles aan onze dochter in 4 HAVO. Bij voorkeur iemand die ook bij SSL examentrainingen verzorgt.Graag reactie aan Leontine Andela; 06-51712256 of andela@ xs4all.nl Vrijwilligerswerk in het buitenland?

Wil je met straatkinderen werken in Azië, Afrika of Zuid-Amerika? Kom naar ons informatieweekend van 11-13 april 2014. Voor informatie en aanmelding: www.samen.org Gezocht student wiskunde voor privébijles wiskunde-B aan onze zoon in 5-VWO.Bij voorkeur iemand die ook bij SSL examentrainingen verzorgt.

Graag reactie aan Leontine Andela; 0651712256 of andela@xs4all.nl

Maretjes extra Heeft u last van hooikoorts?Nieuw onderzoek naar de behandeling van hooikoorts met geneesmiddel Bent u één van de 120 patiënten met hooikoorts (m/v) (18-60) die wij zoeken?

En bent u bereid mee te doen aan een onderzoek naar de werking van een antroposofisch geneesmiddel? Dan zoeken wij u! Afhankelijk van selectie wordt u behandeld met een antroposofisch geneesmiddel (op basis van plantenextracten) Daarnaast dient u dagelijks de ernst van uw hooikoortsklachten bij te houden via een online vragenlijst • Het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg (Hogeschool Leiden) voert deze studie uit. Wij starten in mei 2014 met het onderzoek en het duurt, afhankelijk van de pollenconcentratie, in totaal 8-11 weken.

• Heeft u interesse? Neem dan contact op met het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg via: onderzoek.ag@ hsleiden.nl of 071-5188769

• Dankzij de VVD zijn er nu al 2600 kamers gebouwd. De VVD

!

gaat voor nog eens 2000 kamers en appartementen extra!

Academische Agenda Stem 19 maart VVD, dé studentenpartij van Leiden! www.vvdleiden.nl

Prof.dr. P. Börnert zal op vrijdag 14 maart een oratie houden bij de benoeming tot hoogleraar aan de faculteit der Geneeskunde met als leeropdracht Experimentele klinische MRI. Prof.mr.dr. S.J.H. Gijrath zal op maandag 17 maart een oratie houden bij de benoeming tot hoogleraar aan de faculteit der Rechtsgeleerdheid met als leeropdracht Telecommunicatierecht.

Mw. M.K. Yoon hoopt op dinsdag 18 maart om 16.15 uur

te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Aestheticized Politics: The Workings of North Korean Art’. Promotor is Prof.dr. R. Breuker.

Dhr. J.W. Quist hoopt op donderdag 20 maart om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Single-electrolyte isotachophoresis - On-chip analyte focusing and separation’.

Promotor is Prof.dr. T.Hankemeier.

13 maart 2014 · Mare

9

Achtergrond

Als cellen samenwerken Bacteriën kunnen helpen bij zoektocht naar nieuwe antibiotica Vrouwtjesvogels

Leidse biologen bogen zich over meercellige bacteriën. Hoe werken de cellen samen en hoe houden ze elkaar onder de duim? En waarom maken ze zoveel antibiotica aan?

DOOR BART BRAUN U kunt dit lezen, dus u bent vrijwel zeker een mens. Mensen bestaan uit mensencellen, maar in feite bent u met die cellen in de minderheid bij uzelf. Behalve de cellen die van u zijn, met het erfelijk materiaal van uw ouders erin, zeult u ook nog eens ongeveer tien keer zoveel bacteriecellen mee. Ze zitten overal: op uw huid, in uw darmen en uw mond.

Vanuit het oogpunt van bacteriën bent u een wandelend ecosysteem.

De reden dat u behalve uzelf ook nog die microbiële dierentuin bij u kunt hebben, is dat bacteriecellen veel kleiner zijn dan mensencellen. Gemiddeld ongeveer vijftig tot honderd keer zo klein. Biologen delen de cellen van levende wezens op in twee categorieën: cellen met een echte celkern, zoals die van u, uw poes, de planten in uw tuin en de champignons in de supermarkt.

De technische term is eukaryote cellen, van ‘karyon’, het Griekse woord voor pit.

De andere categorie zijn de zogeheten prokaryoten: de cellen zonder kern, zoals die van bacteriën.

Even voor de duidelijkheid: die tweede groep runt hier op aarde de show. Wij, de eukaryoten, hebben dan misschien grotere cellen, grotere lichamen en Beethoven, maar de prokaryoten zijn met meer. Niet alleen in aantallen, maar ook in kilo’s.

Ze zijn langer op aarde dan wij, ze zitten op plekken waar wij het niet uit kunnen houden, hun invloed op het klimaat is groter en ze zullen lang nadat de mensheid vergeten is nog steeds alom aanwezig zijn. We leven op een bacterieplaneet, en zijn zelf een ecologisch voetnootje.

De vuistregel is dat meercellige wezens uit de eerste soort cellen bestaan, en dat die tweede groep cellen juist eencellig is. Maar zoals dat gaat met vuistregels klopt hij niet: ook bacteriën kunnen meercellig zijn.

‘Sterker nog, het gebeurt vrij veel’, vertelt microbioloog Daniel Rozen.

‘In de loop van de evolutie is bacteriële meercelligheid meerdere keren ontstaan, bij totaal verschillende bacteriesoorten.’

‘Het is ook iets dat je relatief makkelijk kan induceren in het lab.

Soms blijven cellen min of meer per ongeluk aan elkaar vastzitten na de celdeling’, vult zijn collega Dennis Claessen aan. De twee onderzoekers zijn hoofdauteurs van een recent stuk in Nature Reviews Microbiology over meercelligheid bij bacteriën. Daarin staan ook de voordelen ervan op een rijtje. Iets dat bacteriën eet, kan zijn prooien moeilijker op als die een gezamenlijk taai matje

Reuzentransformer ‘Bruticus maximus’ is samengesteld uit kleinere robots. Sommige bacteriesoorten kunnen ook zo fuseren tot één meercellig organisme.

– een zogeheten biofilm – vormen.

Omgekeerd zijn bepaalde voedselbronnen makkelijker te gebruiken als je meercellig bent. Leven in een biofilm kan ook veiliger zijn als je omgeving heel zuur is, oplosmiddelen of andere schadelijke stoffen bevat.

We leven op een bacterieplaneet: zij runnen hier de show, wij zijn een ecologisch voetnootje Meercellig zijn kan ook helpen met de verspreiding. Streptomyces, het paradepaardje van de afdeling Moleculaire Biotechnologie waar Claessen en Rozen werken, vormt een soort schimmelachtige draden die hij ook boven de grond uit kan steken. Aan het einde van die draadjes vormen zich sporen, en die sporen

kunnen wegwaaien. Andere bacteriesoorten, zoals de zogeheten myxobacteriën, zijn normaal gesproken eencellig, maar fuseren in noodgevallen tot een soort paddenstoeltje dat sporen kan verspreiden.

Zo komen ze verder van de oorspronkelijke bacterie vandaan dan als die zich gewoon in tweeën had gesplitst.

Dat laatste voorbeeld laat al zien dat meercelligheid bij bacteriën een flexibel begrip is. Als meercellig mens heb je niets te kiezen, maar sommige bacteriesoorten kunnen dat dus wel. Veel soorten gaan echter pas samen als de nood aan de man is: droogte, voedselschaarste, natuurlijke vijanden.

De samenwerking brengt ook een nadeel met zich mee: valsspelerij. Rozen: ‘Eén van de problemen waar meercellige wezens mee worstelen, zijn conflicten tussen cellen

die verschillende belangen hebben. Als eencelligen fuseren tot zo’n sporenvormend vruchtlichaampje, zijn er cellen die zich omvormen tot sporen, en cellen die achterblijven en doodgaan. Als jij een cel bent die meedoet, is het in jouw belang om niet een van de cellen te zijn die sterft.’

Bij mensencellen is dat probleem beperkt doordat de cellen allemaal afstammen van één bevruchte eicel. Elke cel in uw lichaam heeft hetzelfde erfelijk materiaal, en voor het DNA maakt het dan weinig uit of nou de ene of de andere cel overleeft. Maar zelfs in een mensenlichaam staan elke dag rebelse cellen op die geen zin hebben om hun best te doen voor het grotere geheel: kankercellen.

Als cellen met verschillend erfelijk materiaal samen moeten werken, dan is dat als een lichaam waarin elke cel staat te popelen om kanker te worden.

Voorwaarde voor succesvol meercellig zijn is dus dat je vals spelende cellen onder de duim kunt houden.

Uw immuunsysteem roeit die dagelijkse kankercellen uit, en ook de meercellige bacteriën hebben hun trucs. Alleen is nog niet zo heel duidelijk wat die zijn. ‘Sociale insecten zoals mieren proberen te controleren of een andere mier wel echt familie is’, aldus Rozen. ‘Vermoedelijk doen de fuserende myxobacteriën iets soortgelijks; de genetische basis daarachter is nog grotendeels onbekend, maar het lijkt met een soort sleutel-slotcombinatie te werken.’

De myxobacteriën en de Streptomyces-soorten hebben behalve hun meercelligheid nog iets gemeenschappelijks: ze zitten vol met gif. Ze maken allerlei stofjes aan om andere micro-organismen op afstand te kunnen houden. Dat is reuze interessant, want de antibiotica waar de mensheid nu op vertrouwt werken steeds minder goed.

Claessen: ‘Als we begrijpen hoe deze soort zich in de bodem gedraagt en waarom hij al die stoffen aanmaakt, dan zou dat ons helpen om nieuwe antibiotica te vinden.’

In Europa en Noord-Amerika zingt de meerderheid van de vogels lekker overzichtelijk zoals Darwin het ooit uitgelegd heeft: de mannetjes zingen om indruk te maken op de vrouwtjes. Een soort pauwenstaart, maar dan in geluidsvorm, zeg maar.

Een groep Australische biologen is samen met de Leidse Katharina Riebel gaan turven van hoeveel vogelsoorten de vrouwtjes zingen. Van alle soorten waarvan het ooit is uitgezocht, zingt wereldwijd bij 71 procent het vrouwtje ook, schrijven de onderzoekers in Nature communications. Dat is erg veel als je er vanuit gaat dat de zang alleen maar om de mannelijke swag gaat. Het lijkt er bovendien op dat die 29 procent van de soorten met stille vrouwtjes eerst wèl zingende vrouwtjes had. Wellicht zingen vrouwtjes mee om hun territorium af te bakenen: bij trekvogels komt het vaker voor dat alleen de mannetjes nog zingen.

Oorlog Een heel ander overzicht in het vakblad Injury. Daar staat een artikel met de Leidse chirurg Rigo Hoencamp als eerste auteur, over gewonde NAVO-soldaten die terug zijn gekomen uit Afghanistan en Irak. Hoencamp en co veegden alle literatuur daarover bij elkaar, en de gecombineerde meta-studie kwam zo op een totaal van 19.750 gewonde soldaten.

De grote boosdoeners zijn explosies: maar liefst 72 procent van alle verwondingen is daaraan te danken. Daartegenover staan slechts 18 procent kogelwonden. Dat percentage explosiegewonden is hoger dan in de Vietnam-oorlog, die toch ook een guerillastrijd was. Ook de verdeling van de wonden is anders: in de recente oorlogen komen hoofd- en nekwonden vaker voor. De auteurs stellen voor dat er een NAVO-brede registratie van alle verwondingen komt.

Planetenstof Planeten vormen zich uit een zogeheten protoplanetaire schijf, een platte wolk van stof en gas rondom een ster.

Een groot gedeelte van het spul dat in die schijf zit, komt uiteindelijk terecht in de planeten en daarom willen sterrenkundigen graag weten wat dat spul nou precies is. Als planeten bijvoorbeeld kant- en klaar worden opgeleverd met de bouwstenen voor leven, is het waarschijnlijker dat er daar leven kan ontstaan. Het probleem is echter dat sterrenkundigen met de huidige apparatuur niet zo eenvoudig kunnen meten aan protoplanetaire schijven. De Leidse Catherine Walsh schreef samen met een internationaal team van chemici en sterrenkundigen aan een artikel in Astronomy & Astrophysics dat uitrekent wat er in die schijven zou moeten zitten, en of je dat zou moeten kunnen vinden. In theorie kunnen er op allerlei plekken in de schijf allerlei relatief complexe moleculen ontstaan, zoals alcohol en azijnzuur, en die zouden ook op te sporen moeten zijn. Dat wordt voor bijvoorbeeld aminozuren een stuk lastiger met de huidige apparatuur, aldus Walsh en co.

10

Mare · 13 maart 2014

English page

Get in shape with…

BY MARLEEN VAN WESEL “It has quite an American ambiance, a large space like this, without any distractions such as televisions. You come here purely to exercise”, explains Niels van der Klauw (25, a master student reading Social and Organisational Psychology). Last Saturday, he and his brother opened a new gym in Leiden: SPORTJA. “It sounds encouraging: sport and ja [yes].”

The men’s changing room is still empty; no curtain or other window furnishing covers the large window.

From the busy Admiraalsweg, you can see right into the showers but they won’t be ready till later on in the week. “Some of the equipment hasn’t arrived yet”, says Van der Klauw. The only ordinary cardio

machines are a lone elliptical and a single treadmill and he intends to keep it that way. “They’re primarily for rehabilitation exercises and warm-ups.” He prefers to exercise with dumbbells and by moving freely. “You can only go in once direction on a machine, two at most: back and forth. If you’re not attached to anything you can move in all directions and you need to correct your body’s movements all the time.”

He built the wooden

Plyo Box, which measures 60 by 70 by 80 centimetres, himself: you are supposed to jump on it. You can alter the height by changing its position.

“The advantage, compared to regularly jumps, is that you don’t have to brace for the impact.” A grass mat for sprints and exercises involving running or turning runs along the entire length of the right-

hand wall.

You can out also set a track with miniature hurdles, pull a parachute for more resistance.

And there is a prowler, a kind of heavy sledge that you can push or pull with a rope. “The movements you need to do that are brilliant, and very tough.”

The first time he joined a gym, he realised that he wanted to set up a gym of his own. “In my second and third

“Watch out for the monster cock”

Beste kinderdagverblijf Zuid-Holland*

BY ESHA METIARY At an election debate last

week, a female student was indignant when it was claimed that Leiden should made safer. In her opinion, the attitude of the police was more important than the number of officers on the beat.

“I live in an all-female student house that’s been upset by a voyeur flashing his privates.

The community police officer said it was our fault because we wear shorts in the summer.”

Siem Kleinhout, a community police officer in Leiden-Zuid, responds calmly. “The girls often arrive home around half past one, not always sober, in very short skirts. They shower and tend to get dressed in well-lit rooms with the curtains open. I’m not saying they shouldn’t, but they should be careful.

Perhaps I’m old-fashioned, but why not ask someone to escort you home?”

It’s not the first time student houses have been the victim of a flasher: in 2006, the girls on Jan van Goyenkade and Schelpenkade were troubled by someone who liked to beat the meat through the letter box and ejaculate on the mat or on the windows.

Since last summer, there’s been a new voyeur in Leiden-Zuid and by now, many student houses know about him.

“One of my housemates was cleaning her room one evening with the curtains open.

Suddenly she noticed a man tossing off under a lamp post”, recalls Floor Spieker (24, Law), who lives on an all-female house on Schelpenkade.

Her housemate ran off and warned the other residents but initially nobody did any-

thing about it. Spieker adds: “We’d heard that it had happened before, and that the man only looked but didn’t touch.”

But matters were more serious in the El Cid week, when a number of new girls stayed at the house. They were sleeping with the window open and the voyeur – assuming it was the same person – saw an opportunity to put his arm through the window and grope one of the girls.

“The girl fell asleep again because she didn’t really register what had occurred. However, she related the whole story in the morning and I immediately called the police.”

Spieker feels that the police responded 90013037_Adv. Mare NL.indd very well: they arrived on the scene straight away, took photographs and even searched for fingerprints. “The community police officer visited all the houses with female residents and arranged more patrols in the area.

We even had plain-clothes policemen standing guard outside the house for four nights.”

Kleinhout continues: “When we watched the house, we noticed that the girls often forgot to switch off the lights or close the windows. It’s something they should be aware of.”

Although the voyeur has been seen frequently, incidents are not always reported and consequently the police do not have a clear description of him.

“The girls often giggle about it, but forget to let us know, and that means there’s very little we can do”, maintains Kleinhout. “We haven’t had a clear look at him – one girls says he has a very large penis and another claims he has lots of curls”, explains Spieker.

A student who lives at Rapenburg 52, where the residents are also familiar with the sight of the peeping Tom, concurs. “Actually, we’re secretly amused by his visits, but we always tell the other members of fraternity about them: another visit from the monster cock!”

180x125 6min.indd 1

Gevraagd: verkoopmedewerker Sebastian Mode Zoek jij een leuke zaterdag job?

Dan zijn wij op zoek naar jou! Wil jij werken bij één van de meest toonaangevende modezaken in Alphen a/d Rijn? Heb je “affiniteit met mode” en vind je het leuk klanten enthousiast en professioneel te woord te staan in onze winkel? Ben je minimaal 20 jaar en wil je ons team komen versterken?

Female students report Peeping Tom There’s a flasher about. Though female students in Leiden are aware of the sightings, they don’t usually feel threatened by the exhibitionist. “He cycles past while having a wank, just to shock us.”

year, I did a minor in business studies and I incorporated the set-up in my assignments. I’m doing an internship now and that taught me that I really don’t want to be in an office all day long.”

Although it has only been open a couple of days, the gym already has fifty members, including Erik Dubbeldeman (24, History). As Erik joins us at the home-made bar, he says: “I’ve always been into kickboxing and that sort of contact sport but I had to stop when I was injured. I’m trying to slowly build up my strength again here.” He is a friend of Van der Klauw and put in a lot of work to help finish the last few jobs. “I still

have the marks from the sandpaper.”

Methods liked the ones used at SPORTJA are popular among personal trainers and boot-camp instructors. “But Leiden didn’t have a gym with instructors who can teach people how to use these facilities”, explains Van der Klauw. Standing in the middle of the room, he demonstrates how to hit a tractor tyre with a large hammer. “Oblique strikes are even better for your stomach muscles. It’s hard work, but very efficient.” Nearby is a rubber mat with a solid-looking rolling pin, a larger roll of foam rubber and a power ball. “You can use them for a rub if your muscles are knotted.”

He points outside to an area cluttered with pieces of wood, iron and sheeting. When it’s cleared, people can exercise outdoors. “It gets the sun at one o’clock, and afterwards we can hold barbecues.”

Stuur dan gauw jouw cv, motivatiebrief inclusief foto naar: administratie@sebastianalphen.nl mare-sebastian mode 140306.indd 1 1

07-03-14 09:17

15-10-13 17:16

proefschriften.nl Aandacht voor uw proefschrift.

de eerste minuten, van levensbelang. de eerste minuten, van levensbelang.

De eerste 6 minuten bij een hartstilstand zijn cruciaal.

Door binnen 6 minuten de juiste hulp te bieden, vergroot je de overlevingskans aanzienlijk. Volg daarom een reanimatiecursus bij jou in de buurt.

Ga naar www.hartstichting.nl en meld je vandaag nog aan.

De eerste 6 minuten bij een hartstilstand zijn cruciaal.

Door binnen 6 minuten de juiste hulp te bieden, vergroot je de overlevingskans aanzienlijk. Volg daarom een reanimatiecursus bij jou in de buurt.

Ga naar www.hartstichting.nl en meld je vandaag nog aan.

24-10-13 15:00

13 maart 2014 · Mare 11 Cultuur

Agenda

Het takkewijf en de hoer Heldinnen uit de Tachtigjarige Oorlog Historica Els Kloek schreef een boek over Kenau en Magdalena Moons. Het is een wetenschappelijk tegengeluid bij de heldinnenfilm die nu in de bioscoop draait.

‘Natuurlijk moet er in de film ook een liefdesverhaal bij.’

Actrice Monic Hendrickx hoekt momenteel in de bioscoop als Kenau de ene na de andere Spaanse veroveraar neer.

Historica Els Kloek laat met haar nieuwe boek Kenau & Magdalena een wetenschappelijk tegengeluid horen. ‘Kenau, die in Haarlem naar de wapens greep, ging de geschiedenis in als takkewijf. Magdalena Moons, die verleiding gebruikte voor het ontzet van Leiden, gold later als hoer. Ze tonen ieder op hun manier wat de Tachtigjarige Oorlog voor vrouwen betekende.’

In Haarlem droegen vrouwen kokend water, verhitte olie, brandende pek en stenen naar de stadsmuren. ‘Of ze zelf gooiden is niet te bewijzen, maar waarom niet?’ denkt Kloek. Leidse vrouwen leken minder actief. ‘Maar dat gold voor de hele Leidse burgerij. Tijdens het beleg van Haarlem waren er heftige confrontaties op de stadsmuren, dat was echt wereldnieuws. In Leiden waren er wel schermutselingen, maar de Spanjaarden hadden hun lesje geleerd. Verder zijn er minder Leidse egodocumenten bewaard.’

Misschien waren er dus wel fanatieke Leidse vrouwen, maar is daarover niets meer te vinden. ‘Er werden wel regels afgekondigd dat vrouwen niet op de muren mochten komen “om naar de vijand te gapen”.

Dat kun je lezen als een algemeen verbod, maar ook als: ze mochten alleen komen om iets nuttigs te doen.’

Dus niet om hun blote billen aan Door Marleen van Wesel

Actrice Monic Hendrickx hoekt als Kenau de ene na de andere Spaanse veroveraar neer. de Spanjaarden te tonen, zoals in de film. Daarvan is één echt geval overgeleverd, staat in Kenau & Magdalena. ‘Ja, goed hè? Dat was om te pesten omdat hun kogels op waren.

Het is verleidelijk om te denken dat het Kenau was. Wie weet.’

Kloek is erg te spreken over Hendrickx’ vertolking. ‘De diepe, diepe vernedering voor de Spanjaarden is ook goed verfilmd. De elitetroepen van het beste leger van Europa moesten het afleggen tegen burgervrouwen. Zij zullen gerust als het graf gezwegen hebben over iemand als Kenau.’

Lastig voor historici als Kloek, maar filmmakers hebben natuurlijk meer vrijheid. ‘En daar hebben ze enorm gebruik van gemaakt. Natuurlijk hoort er een liefdesverhaal

bij. Maar Kenau had echt geen dochter die op de brandstapel belandde.

En de Magdalena uit de film is wel héél losjes gebaseerd op Magdalena Moons.’ In werkelijkheid kenden die twee elkaar waarschijnlijk niet.

‘Maar ik begreep van de filmmakers met wie ik tien jaar geleden al over hun prille plannen sprak, dat het oorspronkelijk mijn idee was geweest om Magdalena in de film te verwerken. Ik was dat helemaal vergeten.’

Eerder dan een verbitterde moeder was Kenau een gewiekste zakenvrouw in een ruige wereld van scheepsbouwers.

‘Landvoogdes Maria van Hongarije gold eveneens als een masculien wijf dat liever op jacht ging dan zich in te laten met vrouwelijke bezigheden. Margareta

van Parma was vrouwelijker, maar dat verklaart meteen haar naam als zwakke vorstin. Krijg je dat weer.’

Kloek komt zo snel niet op een andere term dan ‘mannelijk’ waarmee dappere of uitblinkende vrouwen werden beschreven. ‘Dat vrouwen als hun talenten volop mogen ontwikkelen, bestaat nog niet zo lang.’

Ze is tegen zeurfeminisme, benadrukt ze. ‘Het blijft spitsroeden lopen om iets elegant te zeggen. Toch hangt er iets in de lucht, een nieuw feministisch elan. Ik hoop dat de jonge generatie daar een positieve draai aan weet te geven.’

Els Kloek, Kenau & Magdalena, Vantilt, 344 pgs. €21,95 Lezing in Boekhandel Van Stockum, zaterdag 15 maart, 11.00 uur, gratis entree

Wanneer zeg je: genoeg is genoeg?

Zuidelijk Toneel speelt Julius Caesar De vierhonderd jaar oude tragedie van Shakespeare, Julius Caesar, is volgens Het Zuidelijk Toneel nog steeds actueel: van Volkert van der G. tot de onrust in Oekraïne. Hoe ver mag je gaan om het kwaad tegen te houden?

Een opfrisser.

Een groepje samenzwerende senatoren wil Julius Caesar vermoorden omdat ze vermoeden dat hij de republiek wil omvormen tot een door hem bestuurde monarchie. Onder valse voorwendselen wordt Caesar naar de senaat gelokt en daar door 22 personen, waaronder zijn goede vriend Brutus, neergestoken. ‘Et tu, Brute?’

Na de moordaanslag keert Marcus Antonius het volk tegen de senatoren, die Caesar voor de republiek vermoord zouden hebben.

Marcus Antonius en Octavianus, de geadopteerde zoon van Caesar, trekken vervolgens ten strijde tegen de verraders en Brutus pleegt zelfmoord. Marcus Antonius eindigt de tragedie met een hulde aan Brutus, die uiteindelijk de meest nobele Romein bleef omdat zijn motieven in het belang van Rome waren.

Een oud verhaal in een nieuw jasje?

Van de oorspronkelijke tekst is niet

veel afgeweken, maar er zijn wel enkele aanpassingen gemaakt. Zo zijn er van de originele ruim veertig rollen nog elf over en lopen de acteurs niet in toga, maar in pak over het toneel. Daarnaast is de rol van Cassius toebedeeld aan een vrouw om, volgens regisseur Mirjam Koen, het mannenwereldje een beetje op scherp te stellen. Acteur Justus van Dillen: ‘Natuurlijk is er wel enigszins gemoderniseerd, maar het stuk is wel heel trouw aan de tekst van Shakespeare gebleven. Oude taal zou je kunnen zeggen. Het meest uitdagende daaraan is om het zo dicht mogelijk bij jezelf te houden en een mens van vlees en bloed neer te zetten.’

Parallellen met het heden?

Door het neerzetten van levendige personages kunnen er, al dan niet onbedoeld, parallellen getrokken worden met het hier en nu. Van Dillen: ‘In zekere zin is er een lijn te trekken met wat er nu in Oekraïne gebeurt: een dictator wordt afgezet en er is geen goede opvolger. Op welk moment zeg je als maatschappij dat het genoeg is? We hebben dat onderbuikgevoel, die dreiging van burgeroorlog, willen vertalen en mensen inzicht geven in hoe dit ontstaat.’ Ter ondersteuning gebruikt het gezelschap in elke

FILM

TRIANON 12 Years a Slave dagelijks 18.30 + 21.30 The Wolf of Wall Street dagelijks 20.30 The Monuments Men dagelijks 18.45, za. zo. + wo. 14.30 Non - Stop dagelijks 21.30 KIJKHUIS Her dagelijks 18.30 La grande bellezza dagelijks 21.00, zo. 14.00 The Grand Budapest Hotel dagelijks 19:00 + 21.30, zo. 14.30 LIDO Need for Speed 3D dagelijks 18.30 + 21.30 Hartenstraat dagelijks 18.45 + 21.30, za. zo. + wo.

14.30 Best Night Ever dagelijks 18.45 That Awkward Moment dagelijks 21.30 Mr. Peabody & Sherman za. zo. + wo. 14.30 Kenau dagelijks 18.45 300: Rise of an Empire dagelijks 21.30 Toscaanse bruiloft dagelijks 18.45 Ride Along dagelijks 21.30

MUZIEK

QBUS Sugar Boy & The Sinners Za 15 maart 20.30 €10 VELVET MUSIC LEIDEN Hallo Venray instore concert Vr 14 maart 17.30 MEET & GREET Marjolein Meijers Vr 14 maart 20.30 €10 DE TWEE SPIEGHELS Blue Rabbit Quartet Vr 14 maart 21.00 Furmi Gomez trio Za 15 maart 16.00 Bruce James Soul experience Zo 16 maart 16.00 HIFI Vleiende Vlinders Do 20 maart 0.00 €2,50 STADSGEHOORZAAL Holland Baroque Society Vr 14 maart 20.15 vanaf €22,50 Harry Sacksioni Za 15 maart 20.15 vanaf €17,50 LEIDSE SCHOUWBURG Circle Percussion Za 15 maart 22.10 vanaf €14,50 Nick Lowe Ma 17 maart 20.15 vanaf €21,00

THEATER

LEIDSE SCHOUWBURG Gesluierde Monologen Vr 14 maart 20.15 vanaf €13,00 Mexicaanse Hond: Welkom in het bos Di 18 maart 20.15 vanaf €19,50 Het Zuidelijk Toneel: Julius Ceasar Wo 19 maart 20.15 vanaf €15,00 THEATER INS BLAU De Nieuw Amsterdam: Het evangelie volgens Pilatus Vr 14 maart 20.30 €17,00 Feikes Huis: Moord & Doodslag Ma 17 maart 20.30 €12,50

DIVERSEN ‘De drumband vertaalt gevoelens van feest of dreiging.’ Foto Phile Deprez stad die ze aandoen een plaatselijke drumband. ‘Een heel belangrijk element, omdat de voorstelling heel erg tekstgericht is. Daarnaast vertaalt een drumband goed de gevoelens van feest of dreiging.’

De moraal van het verhaal?

Het stuk is niet alleen van toepassing op de oudheid. Wanneer besluit je in te grijpen? Koen vergelijkt het met de vraag of Hitler in ’33 vermoord had moeten worden.

Brutus sluit zich aan bij het complot, omdat hij denkt dat Caesar uiteindelijk teveel macht naar zich toetrekt en een gevaar vormt. Acteur Han Kerckhoffs (Brutus) zegt dat die gedachte van alle tijden is.

‘Die gedachte had Volkert van der G. ook. “Voordat Fortuyn te machtig wordt, leg ik ‘m om.”’

Het Zuidelijk Toneel, Julius Caesar Leidse Schouwburg Wo 19 maart, vanaf €10

MUSEUM VOLKENKUNDE Kuniyoshi – De tekeningen t/m 22 juni MUSEUM BOERHAAVE 100 JAAR UITVINDINGEN, Made by Philips Research t/m 26 oktober Amazing Models t/m 1 juni RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Petra. Wonder in de woestijn. t/m 23 maart €8 UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK Tentoonstelling Strijd om de herinnering t/m 20 mei

12

Mare · 13 maart 2014

Het Clubje

Inburgeren

Kruitramp

Foto Taco van der Eb

‘Ook Nederlanders zijn welkom’ Bestuur van ISN Leiden Giulia Pederzani (24, wiskunde, uit Italië): ‘Wij zijn het bestuur van International Student Network Leiden. We vertegenwoordigen de internationale studenten en bevorderen hun integratie met elkaar en met Nederlandse studenten door middel van introductiedagen, feestjes, diners en culturele evenementen.’

Vladimir Malaver (archeologie, Colombia): ‘We organiseren we bijvoorbeeld een biercantus in samenwerking met Augustinus. En via ons mentorprogramma worden veel nieuwe internationale studenten ingedeeld in mentorgroepjes.

Daar kunnen ze terecht met allerlei vragen, maar ze spreken ook af om samen de stad en de universiteitsgebouwen te verkennen.’

Christiana Demertzi (26, geschiedenis, Griekenland): ‘Daarnaast hebben we verschillende clubs, zoals een boeken-, film-, bordspelletjes-, kook- en theaterclub. We willen graag zoveel mogelijk

Bandirah

verschillende mensen aantrekken.’

Andrea Cosic (23, psychologie, uit Bosnië): ‘Er komt een heel divers publiek.

Naar onze wekelijkse woensdagavondborrels in Einstein komen uitwisselingsstudenten, PhD’ers en werkende expats.’

Malaver: ‘Ook Nederlanders zijn welkom, maar ze lijken soms te vergeten dat Nederlandse studenten ook internationale studenten zijn. Dat is wel jammer.

We zouden het leuk vinden als er meer Nederlanders naar onze activiteiten komen.’

Alexandra van Hoek (22, politicologie, half Duits, half Nederlands): ‘Langskomen is heel vrijblijvend. Bij ons hoef je geen lidmaatschapsgeld te betalen, iedereen is welkom. We houden ook geen ledenlijst bij, daarvoor is het verloop te groot. De meeste mensen zijn hier maar voor een of twee semesters.’

Beatriz Sannuti de Carvalho (24, politicologie, Brazilië): ‘We hebben wel een

speciale ledenkaart. Deze kost vier euro en daarmee krijg je korting op activiteiten en toegang tot Einstein op woensdagavond.’

Cosic: ‘Omdat we geen vaste ledenlijst hebben weten we nooit helemaal zeker hoeveel mensen er zullen komen. Op ons grootste feest in InCasa waren bijna 1100 mensen, dat was wel heel gaaf.

Onze meest bekende activiteit is het Cultural Festival.’

Van Hoek: ‘Ik vond het weekend in Ameland heel leuk. Het waaide ontzettend hard. Ik zat in een busje en er zouden zestig studenten op de fiets achter me aanrijden naar het huisje. Het was pikdonker en ik had geen idee waar ik naar toe moest. We reden over onverharde wegen door de modder en het gras. Toen we eindelijk aankwamen waren er nog maar twintig fietsers over. De rest was onderweg verdwaald.’

Malaver: ‘Niet iedereen kan even goed

fietsen, en al helemaal niet onder zulke omstandigheden. Daar hebben we wel van geleerd. Maar het was leuk en iedereen is levend thuisgekomen.’

Cosic: ‘Wij hebben het sowieso altijd gezellig samen.’

Demertzi: ‘Op feestjes geven we het goede voorbeeld door verkleed te komen. Met Halloween waren we Disneyfiguren. We zijn ook wel eens verkleed gegaan als zelfbedachte superhelden, of als regenboogpiet met Sinterklaas.’

Sannuti de Carvalho: ‘We houden van dansen, Cuarenta Y Tres likeur en cheesy liedjes, zoals Wannabe van de Spice Girls.’

Malaver: ‘En we houden van ongezonde snacks. Soms proberen we ons leven te beteren en fruit mee te nemen, maar het rot altijd weg in de common room bij Plexus.’

DOOR PETRA MEIJER

Ik kom graag in het Rijksmuseum.

Rondstruinend door de zalen kan ik beter nadenken dan thuis achter mijn bureau. Veel krijg ik tijdens mijn dwaaltochten niet mee van het museum, maar vaak kom ik met een helder uitgedacht idee weer naar buiten. In de zalen met de negentiende-eeuwse collectie viel me, tussen de onvolprezen Amsterdamse stadsgezichten van Breitner en de Hollandse landschappen van de Haagse school, een schilderij op dat ik nooit eerder had gezien.

Het was een doek van Johan Jelgerhuis waarop het Rapenburg was afgebeeld, drie dagen na de ramp met het kruitschip in 1807. Je zag wat de ontploffing van ruim 17.000 kilo buskruit had aangericht. Aan beide zijden van de gracht waren de huizen weggevaagd. Tussen de ruïnes krioelde het van de mensen. Ze stonden in lange rijen opgesteld en gaven het puin door in de richting van de gracht, waar de brokstukken in boten werden geladen. Op de voorgrond droegen zes mannen een brancard met daarop een dode man op hun schouders. Een brug verder kwamen de soldaten aangemarcheerd die door koning Lodewijk Napoleon waren gestuurd om te helpen met de wederopbouw.

Deze week zat ik op die plek, op een bankje van de lentezon te genieten. De ruïnes hadden inmiddels plaatsgemaakt voor het mooie in het Van der Werfpark, waar tussen het gras narcissen zich voorzichtig uit de grond oprichtten. Ik was niet de enige die op dit idee was gekomen, want het was er bijna net zo druk als op het schilderij van Jelgerhuis.

Overal hadden mensen in het gras hun jas uitgespreid om zich tegen de nog koude vochtige voorjaarsgrond te beschermen. Er liepen jongens voorbij, van wie er eentje een winkelwagen met bier voortduwde. Aan de overkant van het water liep een groep Aziatische toeristen achter een vrouw met een paraplu boven haar hoofd aan. Toen ik voldoende zon had opgenomen om de laatste restjes winterdepressie weg te laten smelten, begaf ik me richting het station.

Daar werd ik me voor het eerst volledig bewust van de troosteloosheid van het Stationplein en de afschuwelijke lelijkheid van het station. Nu zijn die plekken wel vaker lelijk, maar dat er meer steden zijn die zich hier schuldig aan maken, neemt niet weg dat het een belabberde eerste indruk maakt op de bezoekers van een stad.

Opeens moest ik weer denken aan de ravage op het schilderij van Jelgerhuis en hoe diezelfde plek er nu bij lag. Een prachtig park en de rechtenfaculteit, een van de mooiste gebouwen van de universiteit.

Een nieuwe explosie van een kruitschip op de Morssingel zou het station en het plein waarschijnlijk weinig schade toebrengen, maar misschien de ontploffing van een trein met kruisraketten, onderweg naar Oekraïne, ’s nachts, als het rustig is?

Tim Meijer Help filosofiestudent Tim Meijer inburgeren en nodig bij je hem uit. Mail naar redactie@mare.leidenuniv.nl