8
Mare · 8 september 2011
Wetenschap
De wetenschap van Wie als eerstejaars de universiteit binnenkomt, verlaat ook de veilige haven die het ouderlijk huis was. Het studentenhuis is nieuwe omgeving, met zijn eigen uitdagingen. Mare zette er een paar op een rijtje. TEKST BART BRAUN ILLUSTRATIE JEROEN MEIJER
In het Nederlands noemen we het mannelijk ejaculaat ‘sperma’, maar eigenlijk zijn de zaadcellen in de minderheid. Het zaad is vermengd met andere vloeistoffen die in de prostaat en de zaadblaasjes gemaakt worden. Een van de eigenschappen van deze lichaamscocktail is dat een kwakje vrij snel stolt na de zaadlozing.
Het doucheputje
Vermoedelijk gebeurt dat om te voorkomen dat na de seks alles weglekt in plaats van het vrouwtje te bevruchten. Het proces verloopt sneller bij hogere temperaturen, dus ook onder de warme douche, die immers niet veel kouder is dan een vrouw. Als het er om wat voor reden dan ook
naar uitziet dat er sperma in het doucheputje gaat komen, kun je jezelf een hoop gênant schoonmaakwerk besparen door de koudwaterkraan open te draaien. Hebben we ergens gelezen.
De afwas
Om het grootste misverstand meteen weg te ruimen: schimmels zijn geen planten. Ze vormen een eigen rijk van levende wezens, net zoals planten en dieren. Dat groene spul op de afwas van vorige maand ziet er misschien uit als mos, maar het verschilt er meer van dan een mens verschilt van een zeester. Het grootste verschil tussen planten en schimmels is dat planten zelf hun eten aanmaken met behulp van zonlicht, maar dat schimmels andere dingen moeten eten. De etensresten op vieze borden, bijvoorbeeld. Het is lastig om met het blote oog schimmels tot op de soort nauwkeurig te benoemen. Als vuistregel kun je aannemen: de asgrauwe schimmel op fruit heet Botrytis. Op brood vind je Rhizopus-soorten. Groene schimmels zijn vaak Aspergillus of Penicillium. Rode of oranje schimmels behoren tot het geslacht Fusarium en zijn daarmee familie van de schimmel waar de vleesvervanger Quorn van gemaakt is. Dat laatste betekent overigens niet dat je voedsel met schimmels erop nog kunt eten. Zolang je niet meer je maaltijd consumeert van de beschimmelde borden, kunnen ze niet zoveel kwaad. Huisgenoten met astma zullen het je wel kwalijk nemen als je het zover laat komen: zij kunnen last krijgen van de schimmelsporen.
De koelkast Je hebt lasagne gekookt voor je jaarclub, en er is een beetje over. Dat gaat terug in de koelkast, natuurlijk. Hoe lang kun je het daar bewaren? Toch wel een weekje, ongeveer? Volgens het Voedingscentrum moeten resten van maaltijden na twee dagen al opgegeten zijn. Tenminste: twee dagen, als je aanneemt dat je lasagne helemaal gaar was toen je hem serveerde, dat je hem dezelfde avond al weer terugzette in de koelkast, en dat die koelkast niet warmer is dan zeven graden. ‘Je kunt al je zintuigen gebruiken om te bepalen of iets nog goed is’, vertelt voorlichter Patricia Schutte van het Voedingscentrum. ‘Ziet het er nog goed uit? Ruikt het nog goed? Je kunt een klein beetje proeven. Maar helaas werkt die methode niet altijd, en daarom hanteren we die termijn van twee dagen.’ Schutte: ‘Die grens is natuurlijk niet exact. De houdbaarheid hangt af van allerlei factoren die van invloed zijn op de bacteriegroei: de bereidingswijze, de versheid van de ingrediënten, hoe lang iets buiten de koelkast heeft gestaan, enzovoort.
Die bacteriegroei wil je zo laag mogelijk houden, want af hankelijk van de soort bacteriën en het aantal, kun je daar ziek van worden. Na twee dagen is die hoeveelheid nog betrouwbaar, in het algemeen.’ Schutte: ‘Het is een wijdverbreide misvatting dat het eten van voedsel dat al een beetje bedorven is, goed is voor de weerstand. Er zijn zo ontzettend veel soorten bacteriën dat de kans dat je net de goede treft, heel klein is. In elk eten zit weer wat anders: in die lasagne treft u bijvoorbeeld wellicht Bacillus cereus aan, die op graanproducten leeft. Maar blootstelling aan die bacil beschermt u niet tegen de Campylobacter in een kipfilet.’
V o o r studentenhuizen, waar de koelkast vaker opengaat dan bij gezinnen, is het zaak de koelkasttemperatuur wat lager te zetten, adviseert Schutte. Vier graden Celsius is ideaal. ‘Als je niet weet hoe warm het in je koelkast is, kun je voor een paar euro een koelkastthermometer kopen bij de huishoudwinkel.’