Mument 21 ta' April 2013

Page 1

€0.75

Numru 2,159

Il-{add, 21 ta’ April, 2013 PE WAR TA L-P JIN{ TER A 26 P UL A IZI TAR AUL SENA JA Z MI KUM AMM LLM GV ISS IT ER AR N L JU AB UR IST A

Xhieda dwar swat li fiha jissemma l-Kummissarju tal-Pulizija Il-Kummissarju tal-Pulizija l-;did Peter Paul Zammit kien issemma f’xhieda li nstemg[et fil-Qorti fl-1987 u li fiha kien ;ie rakkuntat swat minn pulizija “mag[]ula” fl-1985. Dak i]-]mien, Peter Paul Zammit kien spettur tal-Pulizija u skont din ix-xhieda li ntqalet fil-Qorti, Zammit kien fl-G[assa tal-Pulizija tal-Imsida meta se[[ il-ka]. Ix-xhieda kienet ing[atat minn vittma ta’ dan is-swat li se[[ waqt li kien qed ji;i interrogat fl-G[assa tal-Pulizija. Ixxhieda ta’ Louis Pace, li kien mag[ruf sew mal-Pulizija min[abba numru ta’ ka]i kriminali, tmur lura g[al April ta’ 26 sena ilu. F’April tal-1987, Pace, mi]mum il-[abs min[abba ka] kriminali, kien issejja[ jixhed quddiem il-Qorti fil-kaw]a ta’ libell li l-Pulizija kienet g[amlet kontra l-Editur u l-Istampatur tal-gazzetta Il-{addiema }g[a]ag[ li kienet tkun pubblikata mi]-}g[a]ag[ {addiema Nsara. Il-libell kien sar min[abba l-artiklu ‘Lenti fuq il-Pulizija’ miktub mill-Avukat Tonio Azzopardi li jispe/jalizza fil[arsien tad-drittijiet tal-bniedem. Il-ka] ta’ libell kien twaqqa’ wara li kien hemm il-bidla fil-Gvern f’Mejju tal1987. Il-Pulizija stess kienet waqqg[et ilka]. Min kellu interess kien spi//a millKorp tal-Pulizija u kien ]mien ukoll meta l-Kummissarju tal-Pulizija ta’ dak i]]mien Lawrence Pullicino kien tne[[a mill-kariga min[abba l-ka] ta’ Nardu Debono.

Louis Pace (lemin) li fit-tieni nofs tas-snin 80 kien xehed dwar kif kien trattat [a]in [afna waqt interrogazzjoni fl-G[assa tal-Imsida fil-pre]enza ta’ Peter Paul Zammit (xellug), dak i]-]mien spettur u llum Kummissarju tal-Pulizija ma[tur mill-Prim Ministru Joseph Muscat

il-mument illum qieg[da tirriprodu/i x-xhieda kif pubblikata ta’ Louis Pace dwar il-mod kif kien ;ie maltrattat flG[assa tal-Pulizija tal-Imsida. Kif irrappurtat mill-;urnal In-…Tag[na, tal24 ta’ April 1987, Pace rrakkonta li lPulizija sawtuh bil-lembubi fl-G[assa tal-Imsida u li damu jsawtuh kwa]i l-lejl kollu. F’[in minnhom sprejjawlu l-flitt f’imnie[ru u ttantaw ida[[lulu lasta ta’ squeezer fuq wara, u l-ispettur (Peter Paul Zammit) b’saqajh fuq l-iskrivanija, jixrob il-whisky u jg[idilhom “tuh.”

F’xhieda o[ra separata li kienet instemg[et f’Novembru tal-1986 jissemma wkoll li meta f’Jannar tal-1985 ir-ra;el kien fid-Depot tal-Pulizija bdew ja[arqulu diversi partijiet minn ;ismu b’sigarett, fosthom fejn kellu tattoo blarma tal-Partit Nazzjonalista. il-mument qieg[da tirriprodu/i rrappurta;; ta’ xhieda ta’ dak li kien irrakkonta Louis Pace fil-Qorti, illum mejjet. Pace kien miet l-isptar meta kellu 43 sena ka;un ta’ ferita gravi f’]aqqu wara li kien fil-mira ta’ sparatura fis-26 ta’ Settembru 1996.

Peter Paul Zammit meta kien spettur qag[ad b’saqajh fuq l-iskrivanija, jid[ak u jixrob il-whisky u jg[idilhom “tuh... issa ittrenjaw fuqu.” – Xhieda ta’ Louis

Pace li tirreferi g[al Peter Paul Zammit, illum Kummissarju tal-Pulizija Ara pa;ni 5 u 7

{atra ta’ Kap ;did tal-Partit Nazzjonalista

10 snin mill-iffirmar tat-Trattat tas-S[ubija fl-UE

100 sena mill-Kungress Ewkaristiku f’Malta

Ara pa;ni 6, 8-13

Ara pa;na 3

Ara pa;ni 4-5 fit-taqsima Collage


2

A[barijiet Lokali

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Joe Cordina (xellug) jag[ti donazzjoni ta’ flus lil Joseph Muscat f’maratona ta’ ;bir ta’ fondi mill-Partit Laburista. {atra o[ra g[all-[bieb tal-qalba

Muscat ja[tar lil Joe Cordina Chairman tal-Gozo Channel L-eks amministratur finanzjarju tal-Partit Laburista Joe Cordina n[atar mill-Gvern Laburista b[ala Chairman talGozo Channel biex b’hekk kienu konfermati rapporti li dehru fl-a[[ar jiem. il-mument jista’ ji]vela kif Joe Cordina, nhar il-:img[a li g[adda g[amel ]jara fl-uffi/ini tal-Gozo Channel fejn iltaqa’ mal-impjegati. Hu kien akkumpanjat mill-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo, li introdu/a lil Cordina b[ala /-Chairman il-;did talkumpanija. Dan minkejja li uffi/jalment, il-Gvern kien g[adu ma [abbar xejn dwar din il-[atra. Apparti li kien amministratur finanzjarju tal-Partit Laburista, Joe Cordina hu wkoll is-Sindku Laburista taxXag[ra, G[awdex. Apparti minn hekk, Muscat u Joe Cordina kienu jag[mlu xi xog[ol flimkien, meta Muscat, b[ala impjegat tal-kumpanija Crystal Finance ta’ Alfred Mifsud, kien ju]a uffi//ju ta’ Joe Cordina biex jiltaqa’ mal-klijenti tieg[u f’G[awdex.

“Fi Franza, se tibqa’ mfakkar b[ala Prim Ministru mill-aqwa” – Il-President tal-PPE Joseph Daul lil Lawrence Gonzi “Minn qalbi nittama li l-politika tajba li l-Partit Nazzjonalista fassal f’Malta f’dawn l-a[[ar snin tkompli t[alli l-frott fis-snin li ;ejjin.” Kien b’dan il-kliem li l-Fran/i] Joseph Daul, il-President tal-Partit Popolari Ewropew, iddeskriva l-[idma tal-Partit Nazzjonalista filgvern fl-a[[ar le;i]latura. Dan waqt laqg[a li Daul kellu ma’ Lawrence Gonzi lbiera[ filg[odu, fl-Uffi//ju tal-Kap talPartit fid-Dar ?entrali. Matul id-diskussjoni informali bejn Daul u Gonzi, spikka l-fatt li din kienet l-ewwel ]jara ta’ Daul f’pajji]na wara l-bidla fil-gvern. Daul

fa[[ar il-pro/ess demokratiku f’pajji]na u lekonomija b’sa[[itha ta’ Malta, fid-dawl tassitwazzjoni finanzjarja prekarja fl-Ewropa. Hu qal li r-relazzjoni bejn Malta u Franza hi wa[da tajba [afna u dan bis-sehem ta’ mexxejja b[al Lawrence Gonzi li, fi kliem Daul, se jibqa’ mfakkar b[ala wie[ed mill-aqwa Prim Ministri ta’ pajji]na. Min-na[a tieg[u, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi spjega kif ilPartit Nazzjonalista g[ad g[andu sehem kbir x’jag[ti lill-pajji] u fakkar kif b[alissa l-partit g[addej minn ]mien kru/jali ta’ ti;did.

Tliet nomini o[ra g[all-elezzjoni ka]wali tal-Parlament Ewropew Ilbiera[, fit-tielet jum minn mindu fet[u n-nomini g[allelezzjonijiet ka]wali talParlament Ewropew, ilKummissjoni Elettorali laqg[et tliet nomini o[ra biex jimtlew il-postijiet vakati milleks membri tal-Parlament Ewropew Simon Busuttil, Louis Grech u Edward Scicluna, li fl-a[[ar elezzjoni ;enerali ;ew eletti filParlament Malti. F’isem il-Partit Nazzjonalista, g[as-si;;u vakat minn Simon Busuttil, ilbiera[ intlaqg[et in-nomina ta’ Alan Deidun. Dan filwaqt li f’isem il-Partit Laburista, Sharon Ellul Bonici ppre]entat ]ew; nomini, wa[da g[as-si;;u vakat minn Louis Grech, u l-o[ra g[assi;;u vakat minn Edward Scicluna.

B’hekk, sal-biera[, b’kollox il-Kummissjoni Elettorali laqg[et 13-il nomina minn tmien kandidati. F’isem il-Partit Nazzjonalista s’issa tefg[u nnomini tag[hom Roberta Metsola Tedesco Triccas, Vince Farrugia u Alan Deidun. F’isem il-Partit Laburista, s’issa tefg[u nnomini tag[hom Sharon Ellul Bonici, Claudette Abela Baldacchino, Steve Borg, Marlene Mizzi u Christian Zammit. In-nomini se jibqg[u jintlaqg[u sa g[ada fl-Uffi//ju Elettorali f’Evans Building, ilBelt Valletta, bejn id-9 a.m. u nofsinhar. L-g[add tal-voti mbag[ad isir l-Erbgha 24 ta’ April fi/?entru tal-G[add tal-voti finNaxxar.

Premju presti;ju] g[all-BOV Il-Bank of Valletta re;a’ reba[ il-Premju Global Finance World’s Best Bank 2013 g[al Malta. Din hi r-raba’ darba konsekuttiva li l-Bank reba[ dan l-unur. Il-kriterji mag[]ula huma tkabbir fl-assi, profitabbiltà, relazzjonijiet strate;i/i, ]vilupp ;did fin-negozju u innovazzjoni fil-prodotti. Ikunu kunsidrati wkoll l-opinjonijiet ta’ analisti fil[ru; tal-ishma, tal-credit rating u konsulenti bankarji. Dan l-unur presti;ju] juri l-pre]enza qawwija tal-Bank minkejja t-taqlib ekonomiku kemm lokali kif ukoll internazzjonali. Il-credit rating ta’ Fitch ta’ BBB+ b’andament stabbili li ng[ata fi Frar 2013 kien fattur importanti ie[or.


Il-{add, 21 ta’ April, 2013

A[barijiet Lokali

3

10 SNIN MILL-IFFIRMAR TAT-TRATTAT TAS-S{UBIJA FL-UE

“Politi/i Ewropej staqsew g[aliex sejjer g[al elezzjoni ;enerali” – Eddie Fenech Adami

minn Charles Muscat – charles.muscat@media.link.com.mt

Fost il-[afna politi/i Ewropej li staqsewni g[ala sejjer g[al elezzjoni ;enerali e]att wara r-reb[a tarReferendum g[as-s[ubija ta’ Malta flUnjoni Ewropea, kien hemm ilPresident tal-Kummissjoni Ewropea ta’ dak i]-]mien, Romano Prodi. L-eks Prim Ministru u l-President Emeritu Eddie Fenech Adami stqarr dan f’kummenti lil il-mument flokka]joni tal-10 snin mill-iffirmar tatTrattat tas-S[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea li kien sar f’Ateni fis-16 ta’ April 2003. It-Trattat tas-S[ubija kien iffirmat kemm mill-Prim Ministru Eddie Fenech Adami kif ukoll mill-Ministru tal-Affarijiet Barranin Joe Borg. Eddie Fenech Adami qal lil ilmument li dan kien mument ta’ sodisfazzjon kbir g[ax permezz tieg[u saret ;ustizzja ma’ Malta u anki malPartit Nazzjonalista li sa mill-1987 kellu vi]joni Ewropea g[al Malta u dan g[ax a[na nappartjenu g[allkultura u g[all-istorja Ewropea. Dwar ir-ra;unijiet g[ala ;img[a wara r-reb[a tar-referendum g[as-

Eddie Fenech Adami u Joe Borg jiffirmaw it-Trattat ta’ S[ubija ta’ Malta fl-UE fil-Gre/ja fis-16 ta’ April ta’ g[axar snin ilu

s[ubija fl-UE li sar fit-8 ta’ Marzu 2003, sejja[ l-elezzjoni ;enerali g[at12 ta’ April tal-istess sena, Eddie Fenech Adami qal li wa[da mirra;unijiet kienet li l-Mexxej Laburista Alfred Sant kien qal li r-referendum ma jg[oddx u li jrid elezzjoni ;enerali. Eddie Fenech Adami qal li hu ma

kellu l-ebda dubju li l-poplu Malti u G[awdxi kien se jikkonferma l-vot tarreferendum anki fl-elezzjoni ;enerali u g[alhekk kellu garanzija ta’ reb[a elettorali u ma kienx hemm riskju. Hu qal li kien /ert li l-poplu ma kienx se jbiddel id-de/i]joni u r-reb[a qawwija tar-referendum bi kwa]i 20,000 vot

favur kienet konfermata fl-elezzjoni b’ma;;oranza ta’ aktar minn 12,000 vot. Mistoqsi jekk kienx avvi/inat minn xi [add mill-Oppo]izzjoni Laburista dakinhar li ffirma t-Trattat tas-S[ubija, Eddie Fenech Adami qal li ma jiftakarx li kien kellmu xi [add millOppo]izzjoni Laburista. It-Trattat tas-S[ubija wassal biex Malta saret pajji] membru fl-UE, fl-1 ta’ Mejju 2004. Minbarra l-Prim Ministru Malti u l-Ministru talAffarijiet Barranin, dakinhar l-istess Trattat kien iffirmat minn disa’ pajji]i o[ra li b[al Malta, issie[bu fl-UE sena wara. F’dik l-okka]joni, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami kien qal li lfehma soda tal-wirt Ewropew kontinwament tispira lil Malta filmixja tag[ha lejn l-UE. Hu qal li lpoplu Malti j[ossu bl-iktar mod Ewropew min[abba l-isfond ;eostrate;iku tal-pajji], il-valuri tieg[u, il-;rajjiet fl-istorja u listituzzjonijiet li fuqhom hi mibnija s-so/jetà Maltija.

PIN BOOKFEST 2013

Bejg[ ta’ kotba bi prezzijiet imra[[sa fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista Pubblikazzjonijiet Indipendenza (PIN) se torganizza t-tielet Bookfest li se ssir bejn il:img[a 26 u l-{add 28 ta’ April fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista f’Tal-Pietà. Matul din il-Bookfest g[add kbir ta’ kotba pubblikati mill-PIN se jkunu g[all-bejg[ bi prezzijiet baxxi [afna. Il-Bookfest se tifta[ f’dawn il-[inijiet: Il:img[a bejn l-10 a.m. u t-8 p.m., is-Sibt bejn l-10 a.m. u t-8 p.m., u l-{add bejn l-10 a.m. u s-7 p.m.

Din hi okka]joni g[al min i[obb il-kotba g[aliex se jsib varjetajiet ta’ kotba u offerti mill-aktar attraenti. Wie[ed jista’ wkoll jie[u l-okka]joni biex jibbukkja l-ktieb dwar l-Elezzjonijiet f’Malta li se jkun g[all-bejg[ f’Mejju li ;ej. Dan il-ktieb, pubblikazzjoni presti;ju]a ta’ 1,300 pa;na mimlija tag[rif, ri]ultati u statisti/i, jista’ jkun ibbukkjat bl-offerta ta’ qabel il-pubblikazzjoni.

Nies ta’ kull età jixtru kotba tal-PIN mill-‘Bookfest’ tas-sena li g[addiet


4 A[barijiet Lokali

tag˙rif

Ir-Rabat. Nhar it-Tlieta 23 ta’ April se ssir ?elebrazzjoni g[a]}g[a]ag[ :u]eppini fl-okka]joni tal-50 Anniversarju millinkurunazzjoni tal-istatwa ta’ San :u]epp. Fis-7.30 p.m. tibda ?elebrazzjoni tal-Quddiesa filknisja ta’ Santa Marija ta’ :esù tar-Rabat tal-Imdina, immexxija minn P. Deo Debono OSA, animata mill-Band Footprints bissehem ta]-}g[a]ag[ :u]eppini minn diversi lokalitajiet ta’ Malta, organizzata mi]-}g[a]ag[ talG[aqda Mu]ikali L’Isle Adam. Ir-Rabat. Qed issir wirja flokka]joni tal-:ublew tad-Deheb mill-Inkurunazzjoni tal-istatwa antika u mirakolu]a ta’ San :u]epp li tinkludi g[add kbir ta’ ritratti, dokumenti u o;;etti li qatt ma ;ew esebiti qabel f’Palazzo Xara Ka]in tal-Banda L’Isle Adam, Triq San Pawl, ir-Rabat, bejn it-18 ta’ April u l-1 ta’ Mejju. Il-[in tal-ftu[ matul il-;img[a hu mill-5 p.m. sat-8 p.m. u fi tmiem il-;img[a mid-9.30 a.m. sa nofsinhar u mill-5 sat-8 p.m. Fl-1 ta’ Mejju tifta[ filg[odu biss. Kul[add mistieden u d[ul b’xejn. Poe]ijaPlus. Stedina biex ti;u u taqraw il-kitbiet tag[kom g[ada tTnejn 22 ta’ April fis-7.30 p.m. fil-bit[a tat-Teatru Manoel. Opportunità g[all-kittieba li j;ibu xog[olhom u jaqrawh filpubbliku. Dawk li jixtiequ jaqraw jiktbu lil: vincefabri@hotmail.com.

Il-{add, 21 ta’ April, 2013 THATCHER U MALTA (2) L-Imsida. Se jsir bazaar b’risq ilparro//a tal-Imsida mill-25 sad-29 ta’ April fi/-?entru Familja Mqaddsa, Triq Johnny Catania. Se ssir ukoll ikla f’lukanda ewlenija filQawra fl-4 ta’ Mejju. Tluq minn quddiem il-knisja tal-Imsida fis-7.30 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu lil Monica Caruana 79323380 jew 79298940. Birkirkara. B[ala parti mi//elebrazzjonijiet tal-festa titulari ta’ San :u]epp {addiem, /elebrata filparro//a dedikata lilu f’Birkirkara, nhar is-Sibt li ;ej, 27 ta’ April, se tittella’ r-rappre]entazzjoni talmusical Jien :u]eppi. Dan ilmusical, dwar il-patrun tal-Knisja universali, g[andu lirika ta’ Ray Mangion u mu]ika ta’ Mro Dominic Galea, bis-sehem tal-kor parrokkjali, ta[t id-direzzjoni ta’ Nathalie Camilleri. Il-musical jibda fit-8 p.m. u d-d[ul hu bla [las. {al Tarxien. Il-Kunsill Lokali jav]a li se jsiru sessjonijiet talaerobics u min irid japplika jista’ jag[mel dan billi jmur fl-uffi//ju talKunsill Lokali jew i/empel lillkunsillier Keith Darmanin fuq innumru 79894316. Donazzjoni ta’ demm. Illum il-{add se jsir ;bir ta’ demm bil-Mobile Blood Donation Unit minn [dejn il-knisja parrokkjali ta’ San Fran;isk, il-Qawra, mit8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-Temp> Ftit jew wisq imsa[[ab, b’waqtiet xemxin, li jsir il-bi//a l-kbira msa[[ab, bil-possibbiltà ta’ xi ftit xita [afifa. Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[: {afif, u l-aktar mit-Tramuntana g[all-Majjistral, li jsir varjabbli. Il-Ba[ar> {afif, li jsir [afif g[al moderat. L-Imbatt> Baxx mill-Majjistral, li jsir ftit li xejn. L-Og[la Temperatura: 22˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm. Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 415.2mm. Ix-Xemx> Titla’ fis-06.23 u tin]el fit-19.39.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 32 – 47 – 53 – 37 – 22 – 70 – 21 – 74

spiΩeriji li jift˙u llum

VALLETTA: Chemimart Ltd, 20#21 Triq ir-Repubblika; {AMRUN: National Pharmacy, 17 Triq Santa Marija; SANTA VENERA: St. Venera Pharmacy, 532 Triq il-Kbira San :u]epp; BIRKIRKARA:

The Local Dispensary, Triq Kan. K. Pirotta; L-IMSIDA: Regal Pharmacy, 39B Triq Antonio Bosio; TAL-IBRA::: Krypton Chemists, Triq l-Ibra;;; TASSLIEMA: Stella Maris Pharmacy, 34 Triq Millner; IKLIN: Il-Mehrie] Pharmacy, 31 Triq Giovanni Curmi; IL-MOSTA: Grognet Pharmacy, 41 Triq ilKostituzzjoni; IL-MELLIE{A: Mellie[a Pharmacy, 111 Triq :or; Borg Olivier; SANTA LU?IJA: Sta. Lucia Pharmacy, 1 Misra[ Dorell; BORMLA: White Cross Pharmacy, Shop A, Block 1, Fuq San Pawl; {A}-}ABBAR: Polymer Pharmacy, Triq ix-Xag[jra; {AL G{AXAQ: St. Philip Pharmacy, Triq I??eppun; {AL LUQA: St. Andrew’s Pharmacy, 51 Triq San :or;; {A}}EBBU:: Spi]erija {al Mula, Triq Dun Salv Ciappara; RABAT: Nova Pharmacy, 142 Triq il-Kulle;;; VICTORIA: Palm Pharmacy, 2 Triq il-Palma; G{AJNSIELEM: Lauretana Pharmacy, 36 Triq l-Im;arr. Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu. Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u. Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Ta[ditiet ma’ Mintoff fl-eqqel tal-;lieda mal-Knisja Filwaqt li nhar l-Erbg[a li g[adda sar il-funeral tal-eks Prim Ministru Ingli]a Margaret Thatcher, jibqa’ [aj ix-xog[ol tag[ha tul l-istorja, inklu] dak fejn kellha kuntatt dirett mal-politika Maltija. Fosthom hemm il-laqg[a li l-eks Prim Ministru Ingli]a Margaret Thatcher kellha mal-eks Prim Ministru Dom Mintoff fl-4 ta’ Ottubru 1984 li dettalji dwarha kienu ]velati fil-[ar;a tal-{add li g[adda. Din il-laqg[a kienet se[[et fi ]mien meta Mintoff kien g[addej b’tentattivi biex jikkontrolla l-proprjetà u lattività tal-Knisja f’Malta u meta kienet fl-eqqel tag[ha lvjolenza kontra l-Knisja mmexxija minn partitarji Laburisti. Din is-sitwazzjoni kienet qanqlet t[assib fost ilkomunità internazzjonali, laktar fil-pajji]i tal-Punent, inklu] ukoll l-Istat talVatikan. Din il-gazzetta, illum qed ti]vela li lejlet il-laqg[a li leks Prim Ministru Ingli]a Margaret Thatcher kellha mal-eks Prim Ministru Laburista Dom Mintoff fl-4 ta’ Ottubru 1984, Thatcher kienet ir/iviet ittra ming[and il-Kardinal Basil Hume li fiha kien wera t[assib serju g[allpjan tal-gvern ta’ Mintoff li jikkontrolla l-iskejjel talKnisja. Il-Kardinal Hume kien [e;;e; lill-eks Prim Ministru Ingli]a biex tag[milha /ara ma’ Mintoff li fl-Ingilterra kien qieg[ed jin[ass di]appunt kbir dwar ittentattivi ta’ Mintoff li jillimita l-libertà reli;ju]a f’Malta. Il-laqg[a bejn i]-]ew; mexxejja kienet trattat din ilkwistjoni, b’Thatcher kienet uriet bil-qawwa kollha ddi]approvazzjoni tag[ha g[all-politika ta’ Mintoff. Thatcher qatt ma qag[det lura milli tikkummenta fuq dak li kien qieg[ed ise[[ f’Malta. Minn dokument li rnexxielha tikseb il-mument jirri]ulta li l-eks Prim Ministru Ingli]a tkellmet dwar is-sitwazzjoni f’Malta f’konferenza tal-a[barijiet kon;unta mal-Prim Ministru So/jalista Taljan Bettino Craxi g[axart ijiem biss wara li kienet iltaqg[et ma’ Mintoff f’Londra. F’dik il-konferenza tala[barijiet, Thatcher kienet ikkonfermat li kienet ressqet lil Mintoff id-dispja/ir tag[ha u ta’ o[rajn g[all-mod kif kienet qed ti]viluppa ssistema edukattiva f’Malta u qalet ukoll, “[assejtni fiddmir li nressaq bil-qawwa kollha u bla riservi lil Mintoff dak li n;ibed g[all-attenzjoni

L-attakk fuq il-Kurja Ar/iveskovili minn partitarji Laburisti se[[ ftit jiem biss qabel saret il-laqg[a bejn Thatcher u Mintoff

Thatcher kienet ing[atat ittra ming[and il-Kardinal Basil Hume biex tressaqha g[all-attenzjoni ta’ Mintoff

“Ressaqt bil-qawwa kollha lil Mintoff dak li n;ibed g[all-attenzjoni tieg[i dwar is-sitwazzjoni f’Malta” tieg[i dwar is-sitwazzjoni f’Malta.” Fl-ittra lil Thatcher, ilKardinal Hume kien wera wkoll t[assib g[a]-]ieda filvjolenza kontra l-Knisja f’ Malta. L-iskejjel tal-Knisja, 29 b’kollox, kienu n]ammu mag[luqin min[abba l-bi]a’ li jekk jinfet[u ji;u attakkati. Dan wara li ftit tal-jiem qabel grupp minn madwar 400 partitarju Laburista, filma;;or parti [addiema tatTarzna, kienu da[lu fil-Kurja Ar/iveskovili fil-Furjana u kissru dak kollu li ;ie g[al idejhom; tabernaklu, statwi u pitturi reli;ju]i. Dan l-attakk kien se[[ ftit tas-sig[at biss wara li l-grupp tal-[addiema kienu [ar;u mitTarzna fuq trakkijiet armati bil-[adid immexxija midDeputat Prim Ministru ta’ dak i]-]mien Karmenu Mifsud Bonnici biex jipprotestaw kontra l-Knisja f’Malta. Din il-protesta kienet waslet sal-belt Valletta, fejn il[addiema tat-Tarzna kienu da[lu jkissru g[add ta’ awli fil-Qrati tal-Ma;istrati min[abba xi jiem qabel ilQorti kienet iddikjarat lattentati tal-gvern ta’ Mintoff li jie[u kontroll tal-proprjetà tal-Knisja li jmorru kontra lKostituzzjoni. Wara, l-istess [addiema

baqg[u sejrin Kastilja lejn lUffi//ju tal-Prim Ministru, u minn hemm ir[ewlha lejn ilbini tal-Kurja li dak il-[in kienet mag[luqa. Huma faqg[u bieb fuq wara talbinja, da[lu u fid-dag[dig[a kissru kulma ;ie g[al idejhom. Dan kien se[[ ftit metri biss bog[od mid-Depot tal-Pulizija. Erbat iiem qabel dan lattakk fa[xi, kienet tpo;;iet bomba fuq l-g[atba tarresidenza uffi/jali talAr/isqof ta’ dak i]-]mien Mons. :uzeppi Mercieca. Fortuntatament ma kinitx splodiet. Wara l-attakk fuq il-Kurja, il-vjolenza ssoktat meta partitarji Laburisti meg[juna mill-pulizija attakkaw ;emg[a ta’ 20 persuna li kienu [er;in mill-Konkatidral ta’ San :wann fejn lAr/isqof Mercieca kien g[adu kemm fakkar l-g[axar anniversarju mill-ordni episkopali tieg[u. F’ dan l-in/ident, l-eks Segretarju Parlamentari Nazzjonalista Antoine Mifsud Bonnici, dak i]-]mien Deputat Nazzjonalista, kien qala’ daqqa ta’ lembuba fuq rasu mill-Pulizija u membru tas-so/jetà reli;ju]a ta’ Don Bosco kien idda[[al fitTaqsima tal-Kura Intensiva.


Attwalità Politika 5

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

WARA 26 SENA PETER PAUL ZAMMIT JIN{ATAR KUMMISSARJU TAL-PULIZIJA MILL-GVERN LABURISTA

“’Tuh… issa ttrenjaw fuqu” – Louis Pace, xhud fil-Qorti jirreferi g[al Peter Paul Zammit Ka] ta’ swat li jmur lura g[all-1985 fidDepot tal-Pulizija u fl-G[assa tal-Pulizija talImsida u li dwaru kienu nstemg[u diversi xhieda quddiem il-Qorti bejn l-1986 u l-1987 qieg[ed jer;a’ jara d-dawl. Dan, min[abba li s-swat li kien sofra Louis Pace fl-G[assa tal-Pulizija tal-Imsida kif irrakkuntat quddiem il-Qorti, se[[ quddiem

Peter Paul Zammit, dak i]-]mien spettur talPulizija u llum qieg[ed jokkupa l-kariga ta’ Kummissarju tal-Pulizija ma[tur mill-Prim Ministru Joseph Muscat. il-mument qieg[da tirripprodu/i dak li kien ;ie rrappurtat skont diversi xhieda li kienu nstemg[u quddiem il-Qorti fil-kaw]a ta’ libell li l-Pulizija kienet g[amlet kontra l-Editur u l-

Istampatur tal-gazzetta Il-{addiema }g[a]ag[, li kienet tkun ippubblikata mi]}g[a]ag[ {addiema Insara. Il-libell kien sar min[abba l-artiklu, “Lenti fuq il-Pulizija”, miktub mill-Avukat Tonio Azzopardi. Il-ka] ta’ libell kien twaqqa’ mill-Pulizija stess wara li kien hemm il-bidla fil-Gvern, f’Mejju tal1987.

IX-XHIEDA KIF IRRAPPURTATA TA’ LOUIS PACE

Kien hemm l-Ispettur Zammit Fl-G[assa (tal-Pulizija tal-Imsida) kien hemm l-Ispettur Peter Paul Zammit. Lavukati kellmu lill-ispettur u telqu. Dan kien g[all-[abta tat-8pm. Kif telqu l-avukati, qalli: “:ejt kiesa[? :ibt il-bodyguards mieg[ek!” Waddabni f’/ella ma[mu;a ming[ajr saqqu u wara xi nofs sieg[a smajt lill-ispettur jg[id: “Hello…qbadnieh fl-a[[ar!” Imbag[ad da[[luni f’uffi//ju biex jinterrogawni. Jien ma bdejtx inwie;eb g[all-mistoqsijiet u da[[lu fl-uffi//ju bejn sitta u tmien membri tal-Ispecial Mobile Unit. Lil wie[ed minnhom nafu. Gori minn {al Luqa,” kompla jixhed Pace. “Dawn bdew jag[tuni bil-lembubi u ssi;;ijiet. B’sigarett [arquli diversi partijiet ta’ ;ismi, anki fin-natura tieg[i, [arquli fejn kelli tattoo bl-arma tal-PN fuq idejja. L-ispettur qag[ad b’saqajh fuq liskrivanija, jid[ak u jixrob il-whisky u jg[idilhom, ’tuh! Damu xi sag[tejn sejrin hekk,” qal Pace. Hu ]ied jixhed li mbag[ad l-ispettur ferra’ grokk lil dawk li kienu qed isawtuh (lix-xhud) u wara li xorbuh, l-Ispettur qalilhom: “Issa ittrenjaw fuqu.” “U re;g[u bdew jag[tuni. Xi [add qalli: “Kif qtilna lil [addie[or issa tieg[ek imiss… anzi mhawnx il-Godfather. Ma nafx x’riedu jg[idu biha tal-Godfather. Meta g[idtilhom li ma nifla[x i]jed, qaluli: “dak g[adu mhu xejn.” Meta bdejt ng[idilhom fejn l-aktar kont qed inwe;;a’, aktar tawni hemmhekk. Imbag[ad qattg[uli l-jeans u ippruvaw ida[[luli lasta ta’ squeezer fuq wara.”

“L-ispettur qag[ad b’saqajh fuq l-iskrivanija, jid[ak u jixrob il-whisky, u jg[idilhom ’tuh!” Damu xi sag[tejn sejrin hekk.” – Xhieda ta’ Louis Pace Peter Paul Zammit

Pace ]ied li wara xi [in li waqfu minn dan, wasal grupp ie[or li mag[hom kien hemm is-sur;ent Brian tal-SMU, li kien jaf li kellu karozza [amra. Meta ra lil dan, Pace [a r-ru[ g[ax [aseb li ma kenux se jkomplu jsawtuh. I]da kif da[lu [dejh, issur;ent Brian qallu: “Hawn kiesa[” u bdew jag[tuh huma wkoll. Damu sejrin hekk sal3.45am. Filwaqt li jsawtuh bdew jag[mlulu mistoqsijiet tal-interogazzjoni u jg[idulu, “G[id iva.” F’mumenti minnhom, biex jevita d-daqqiet wie;eb “iva”. G[amlulu pressjoni kbira biex jiffirma l-istatement; i]da dan m’g[amlux. Qal li [adulu biro u xi nu//alijiet. F’[inijiet minnhom bdew iqa//tulu troffi minn xag[ru u jdeffsuhomlu f’[alqu, u f’mument ie[or sprejjawlu l-flitt f’imnie[ru. Meta ;abulu tazza ilma, wie[ed stieden lil ie[or biex jag[millu l-urina fih. Wara dan kollu [aduh fi clinic u aktar tard fl-G[assa tal-Belt. L-g[ada ressquh ilQorti.

Louis Pace

Fix-xhieda tieg[u fil-Qorti, Louis Pace rrefera g[all-Ispettur Zammit, li kien pre]enti waqt li hu kien qed jissawwat fl-G[assa tal-Imsida mill-pulizija tal-SMU

Xhieda o[ra dwar il-ka]

}ew; siltiet dwar ix-xhieda ta’ Louis Pace fil-Qorti kif dehru f’In-…Tag[na, fl-24 ta’ April 1987, u f’The Sunday Times tal21 ta’ Awwissu 1988 fir-rubrika page thirteen li kienet tittratta stejjer marbuta mad-drittijiet tal-bniedem f’Malta.

L-Avukat Michael Frendo kien qal li f’Jannar 1985 kien mar g[andu /ertu Louis Pace mill-{amrun u qallu li kienu bag[tu g[alih il-Pulizija. Hu kien kellem lill-Avukat Tonio Azzopardi u qablu li jie[du l-ka] flimkien. L-avukati [adu lill-klijent tag[hom g[and it-Tabib Joseph Portelli Demajo, li e]aminah u //ertifika li ma kellu ebda feriti. Wara, [adu lil Pace fl-G[assa tal-Imsida fejn kellmu lill-Ispettur Peter Paul Zammit. Huma wrew i/-/ertifikat mediku lillispettur u qalulu biex jie[u [sieb li kollox ikun sew. Ix-xhud qal li l-ispettur irrea;ixxa billi we;ibhom, “Jiddependi jekk jikkoperax.” L-avukati qalu lill-ispettur li mhux minn Pace kien jiddependi, i]da hu kellu jara li ma jinqala’ xejn. Pace kien tressaq il-Qorti meta kienu waslu biex jag[lqu t-48 sieg[a. Meta (Michael Frendo) rah fil-Qorti kien impressjonat bid-

L-avukati qalu lill-ispettur li mhux minn Pace kien jiddependi, i]da hu kellu jara li ma jinqala’ xejn dehra tieg[u g[ax deher qisu wie[ed ma[sud. Pace kien wera lill-avukat tatoo li kellu filpolz ta’ wa[da minn idejh, fejn kien hemm il-;ilda mtajra kollha. Qabel, f’dik il-parti ta’ idu kellu mpin;ija l-arma tal-Partit Nazzjonalista u qallu li dak kienu g[amluhulu bil-[ruq tas-sigaretti. Dakinhar, l-avukati difensuri kienu talbu lill-Qorti biex il-klijent tag[hom ikun e]aminat minn tabib. Il-Qorti kienet [atret lil Dr Tony Galea Debono, li e]aminah dak il[in stess u tte[dulu wkoll xi x-rays.


6

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

A[barijiet Lokali

FRANCIS ZAMMIT DIMECH> “Il-Partit irid imur lura g[and l-g[eruq tieg[u u jkun vi/in is-so/jetà /ivili f’G[awdex”

RAYMOND BUGEJA> “Hemm b]onn li l-Partit Nazzjonalista jibda kapitlu kompletament ;did”

Il-PN irid ji;;edded, jissa[[a[ u jirba[ Irrid ninkludi lil kul[add fil-Partit anki f’G[awdex – Francis Zammit Dimech Nazzjonalista – Raymond Bugeja Il-Partit Nazzjonalista kien u jibqa’ lPartit li verament ja[dem bla heda favur G[awdex u g[alhekk issa, b[alma qed jag[mel fil-kumplament tal-pajji], irid je]amina bir-reqqa x’mar [a]in u li wassal g[ar-ri]ultat li kiseb fl-a[[ar elezzjoni f’G[awdex. Meta kien qed jindirizza lill-kunsillieri tal-PN f’G[awdex, il-kandidat g[al Kap tal-PN Francis Zammit Dimech spjega li dan irid isir avolja l-Partit Nazzjonalista akkwista 240 vot aktar f’G[awdex millPartit Laburista, u hu stabbilit illi kieku ma kienx hemm ]ball fl-g[add tal-voti, il-Partit Nazzjonalista kien jakkwista ttielet si;;u. Biss, kompla Francis Zammit Dimech, fil-verità xorta jinkwieta li l-Partit Nazzjonalista ma kellux ri]ultat a[jar, g[ax kieku ma kienx din id-darba daqshekk vi/in tal-Partit Laburista flg[add tal-voti, kieku t-tielet si;;u ma kienx jintilef. Barra minn hekk trid issir anali]i serja g[aliex il-Partit Nazzjonalista tilef

diversi kunsilli lokali fejn kellu lma;;oranza. Francis Zammit Dimech tkellem kif [afna kunsilliera G[awdxin li tkellmu mieg[u jixtiequ jer;g[u jaraw ilkumitati sezzjonali f’G[awdex mog[tija [ajja ;dida, u dan se jkun parti millimpenn tieg[u jekk jing[ata l-inkarigu ta’ Kap tal-Partit. Il-Partit Nazzjonalista g[andu f’G[awdex jag[mel kif irid jag[mel filkumplament tal-pajji] – anali]i o;;ettiva tal-bidliet li qed ise[[u fis-so/jetà G[awdxija, u dan irid isir mhux biss billi l-Partit imur lura g[and l-g[eruq tieg[u biex jisma’ u jitg[allem ming[andhom, imma anki billi jkun vi/in l-g[aqdiet kollha – is-so/jetà /ivili f’G[awdex. Francis Zammit Dimech appella favur il-kura;;. Hu qal li b’[idma qawwija anki fixxhur li ;ejjin irridu nassiguraw mhux biss li n;eddu l-Partit, imma wkoll li nsa[[uh u b’hekk il-PN jer;a’ jkun rebbie[.

“Il-Partit Nazzjonalista g[andu ttalent, il-kapa/ità u l-istorja. Irrid li, b[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista, inwassal biex il-partit jer;a’ jiskopri t-talenti tieg[u.” Kien b’dan il-kliem li l-kandidat g[al Kap tal-Partit Nazzjonalista Raymond Bugeja ddeskriva l-[ajra tieg[u biex jikkontesta g[al din ilkariga importanti fi [dan il-Partit Nazzjonalista. Dan waqt laqg[a li kellu mal-kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista f’Villa Bighi filKalkara. Bugeja qal li l-Partit Nazzjonalista b[alissa qed jg[ix mument storiku, wie[ed li se jibqa’ mfakkar fl-istorja kollha tal-partit. Hu semma kif it-telfa elettorali u lproblemi finanzjarji tal-partit joffru sfida kbira. Hu g[alhekk li, fid-dawl ta’ dan il-mument diffi/li, hemm b]onn li l-Partit Nazzjonalista jibda kapitlu kompletament ;did, tenna Bugeja.

Raymond Bugeja irrefera wkoll g[all-esperjenza li kiseb matul is-snin, bil-[idma li wettaq fisservizzi finanzjarji f’numru kbir ta’ pajji]i. Permezz ta’ din il-professjoni, hu llum jista’ jg[id li kiseb maturità u esperjenza ta’ tmexxija li g[andha tg[in biex il-partit jer;a’ jikseb listat li jixraqlu. Bugeja qal li jinsab lest li jisma’ l-ideat ta’ kull min jixtieq jikkontribwixxi f’dan il-partit. Hu tenna li jinsab kommess li jerga’ j;ib lura lil dawk kollha li sfaw imwe;;a’, g[al xi ra;uni jew o[ra. Il-valuri tal-Partit Nazzjonalista g[andhom jibqg[u dawk li huma, spjega Bugeja, i]da rrid li l-partit ikun dejjem aktar inklussiv. “Kul[add g[andu rwol fil-Partit Nazzjonalista, u rrid li, jekk nin[atar b[ala Kap, kul[add jipparte/ipa”, temm jg[id Bugeja.

Se n;edded il-ferg[at g[all-[ti;iet tal-lum – Simon Busuttil Matul din il-;img[a Simon Busuttil kompla l-kampanja tieg[u g[all-elezzjoni ta’ Kap tal-PN permezz ta’ laqg[at ma’ rappre]entanti tal-ferg[at fi [dan il-PN. Matul dawn il-laqg[at hu tkellem dwar il-programm politiku tieg[u u kif dan se jwassal biex il-partit ji;;edded biex iwie;eb g[all-[ti;iet ta’ so/jetà dejjem tinbidel. Waqt laqg[a ma’ rappre]entanti tal-APAN, Simon Busuttil qal li l-PN hu mislut minn g[eruq fondi li jirrappre]entaw il-valuri tal-PN – valuri li ma g[andhomx itellfu lill-partit milli jiffa//ja rrealtajiet ta’ so/jetà dejjem tinbidel. Sa[aq li filwaqt li l-mira prin/ipali tieg[u tibqa’ dik ta’

;enerazzjoni ;dida ta’ tmexxija fil-PN, l-anzjani jibqa’ jkollhom ir-rwol importanti li jg[addu lesperjenza tag[hom lil min hu involut fil-PN. Simon Busuttil qal li l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista g[andha tpo;;i l[idma tal-Gvern ta[t il-lenti u turi l-po]izzjoni tal-partit b’mod /ar biex il-PN ikun meqjus b[ala alternattiva g[all-Gvern. F’laqg[a o[ra masSolidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista (S{PN), Simon Busuttil tkellem dwar il-b]onn li l-partit jibqa’ jkun dejjem qrib tal-[addiema. Hu fakkar kif dan il-partit minn dejjem emmen fil-[olqien tax-xog[ol, tant li bil-[idma ta’ Gvern Nazzjonalista, illum pajji]na g[andu wa[da mill-inqas rati ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea.

Jinqabdu jikka//jaw illegalment b’wi//hom mg[ammad }ew; persuni li kienu qed jikka//jaw illegalment fir-riserva Foresta 2000 mistennija jitressqu l-Qorti fis-sig[at li ;ejjin. Il-Pulizija rnexxielha taqbad lil dawn il-persuni li kienu qed jiksru l-li;i wara rapporti li kien hemm abbu]i minn individwi b’wi//hom mg[ammad. Il-pubbliku jista’ jirrapporta kwalunkwe ksur tar-regolamenti f’kull G[assa tal-Pulizija jew i/empel fuq in-numru 119.

“B[ala Kap tal-PN irrid in;edded u nsa[[a[ is-S{PN biex tkun tassew rappre]entatri/i tal-b]onnijiet tal-[addiema Maltin u tkun f’kuntatt kontinwu malimsie[ba so/jali kollha.” Simon Busuttil tenna li hu se jkun qed ja[tar ukoll kummissjoni li ta[dem fuq irrevi]joni tal-istatut tal-partit, bil-g[an li l-ferg[at tal-partit ji;;eddu skont il-[ti;iet tallum. Laqg[a o[ra li kellu Simon Busuttil kienet mal-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista (MNPN) filwaqt li fil-;ranet li ;ejjin hu se jiltaqa’ malMoviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista (M}PN) u masSegretarjat g[all-Intrapri]i }g[ar u Medji (SI}M).

SIMON BUSUTTIL> “Il-ferg[at tal-Partit iridu ji;;eddu skont il-[ti;iet tal-lum”

L-iskejjel sekondarji se jibdew jit[alltu L-iskejjel sekondarji tal-istat se jibdew ikunu ‘co-ed’ – ji;ifieri se jibdew jilqg[u fihom studenti m[alltin – bniet u subien. Din il-bidla se tid[ol fis-se[[ mill-bidu tassena skolastika li jmiss, ji;ifieri f’Settembru li ;ej, u l-ewwel skola li se tkun im[allta se tkun dik sekondarja ta’ Pembroke. Il-pro/ess ikompli jikber kull sena skolastika ;dida. Dan t[abbar mill-Ministru tal-Edukazzjoni

Evarist Bartolo, f’konferenza tal-a[barijiet fliskola Primarja tal-Furjana. Il-Ministru Bartolo [abbar li dan it-tibdil jinkludi wkoll l-introduzzjoni ta’ ‘middle schools’ – ji;ifieri skejjel fejn it-tfal tal-Form 1 u 2 jin;abru g[alihom. Il-Ministru qal li dan it-tibdil kien diskuss mal-g[alliema, u qal li xi w[ud urew t[assib g[all-mod kif se tit[addem din is-sistema.


7

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

F’pa;ni o[rajn...

media.link communications Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 Tel: 25965263 Email: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt A;ent Editur: Roderick Agius

14 Il-punt hu…

14 Mill-kliem g[all-fatti

15 Iz-Zija Meritokra

16 Arroganza!

Muscat g[andu xi jwie;eb! Dan l-ewwel xahar ta’ gvern ;did Laburista mmexxi minn Joseph Muscat ;ab mieg[u [emel ta’ kontroversji. L-aktar li jispikkaw huma dawk il-kontroversji marbuta ma’ [atriet uffi/jali ta’ individwi f’po]izzjonijiet g[olja f’istituzzjonijiet li qeg[din hemm biex i[arsu, isa[[u u jkomplu j[addmu ddemokrazija f’pajji]na. {atriet uffi/jali li mhux biss g[andhom xamma ta’ politika parti;jana i]da li huma mnawra bilparti;jani]mu politiku. Fost l-a[[ar [atriet de/i]i minn Muscat hemm dik ta’ Peter Paul Zammit b[ala Kummissarju tal-Pulizija. Snin ilu Zammit kien eks Spettur u Supretendent fil-Korp tal-Pulizija. Dan la[[ar [adem bi s[i[ g[all-Partit Laburista fi ]mien il-kampanja elettorali bi t[ejjija g[all-elezzjoni ;enerali. Hekk ]velajna l-{add li g[adda. Anzi ;iet konfermata wkoll minn Toni Abela, id-Deputat Mexxej Laburista, li x-xog[ol ta’ Zammit g[all-Partit Laburista kien b’mod volontarju. Daqstant huma qrib ta’ xulxin! Daqstant il-Kummissarju tal-Pulizija hu wie[ed minn dawk ta’ ;ewwa li joffri servizzi legali b’xejn lillPartit Laburista! Din hi biss l-istorja re/enti. Imma l-istorja ma tiqafx hawn. Illum qeg[din ni]velaw li lura fis-snin, e]attament 26 sena ilu, kif irrakkontat f’xhieda fil-Qorti u li ;iet rappurtata fil-gazzetti ta’ dak i]-]mien, Peter Paul Zammit fil-kariga ta’ Spettur filKorp tal-Pulizija kien pre]enti f’wie[ed mill-ka]i fejn “ilpulizija mag[]ula” ta’ dak i]-]mien kienu jwettqu l-oxxenitajiet. }mien li /erti individwi li kienu jisfaw arrestati kienu ji;u abbu]ati, imsawta u torturati waqt il-[in tal-interrogazzjonijiet. }mien li jekk tkun arrestat u l-Pulizija kienet tara li g[andek xi tattoo bl-arma tal-Partit Nazzjonalista; dik kienet tkun bi]]ejjed g[alihom biex jumiljawk, i]ebil[uk u jtellfulek id-dinjità umana. Joseph Muscat, illum Prim Ministru, kien ]g[ir fl-età dak i]]mien. Forsi ma jiftakarx x’kien ise[[ fl-g[ases u fid-Depot talPulizija. I]da perswa]i li ]amm il-pass mal-istorja politika u qara dwar dawk i]-]minijiet tad-dlam. Peter Paul Zammit, illum il-Kummissarju tal-Pulizija, g[andu

]mien bi]]ejjed biex jiftakar dak il-perjodu. Min jaf fil-laqg[a ta’ bejniethom qabel t[abbret il-kariga ta’ Kummissarju ;did talPulizija ssemmix l-isem ta’ Louis Pace mill-{amrun? Jekk ittnejn li huma ma ftakrux u ma semmewhx, illum din il-gazzetta qed tag[mel ix-xog[ol li suppost g[amlu huma. Qeg[din nag[mlu l-iskrutinju li wie[ed kien jistenna li jsir. Louis Pace, illum mejjet, hu wie[ed mill-vittmi ta’ Korp tal-Pulizija li kien imnawwar bil-politika parti;jana. Joseph Muscat g[andu xi jwie;eb.

Min tah il-parir biex ja[tar lil Peter Paul Zammit Kummissarju tal-Pulizija? I//ekkja l-passat ta’ Peter Paul Zammit? Jekk Joseph Muscat irri]ultalu din ix-xhieda ta’ Pace, g[aliex idde/ieda xorta li ja[tar lil Peter Paul Zammit? Issa li qed tkun ]velata din l-informazzjoni, se jordna inkjesta^ G[adu j[ossu komdu b’din il-[atra li g[amel^

F’xhieda li kien ta fil-Qorti dwar ka] lejn tmiem is-snin 80, Louis Pace, li kien sofra minn swat waqt interrogazzjoni ta[t arrest mill-Pulizija, isemmi li pre]enti kien hemm Peter Paul Zammit fil-kariga ta’ spettur. Fix-xhieda kif rappurtata, Pace jikkwota dak li kien qal Zammit u jirrakkonta wkoll l-im;iba tieg[u. G[al Pace, dak il-lejl partikolari fl-G[assa tal-Pulizija talImsida kien ifisser lejl ta’ [idma tajba kif kien jaf jag[mel ilKorp tal-Pulizija fi ]mien ir-re;im So/jalista. L-Ispettur stazzjonat fl-g[assa biex ]gur ma tintilifx opportunità, ra li lvena li kienu g[addejjin biha l-grupp ta’ pulizija tal-SMU tissokta. Skont ix-xhieda ta’ Louis Pace fil-Qorti u kif rappurtata mill-gazzetti, l-Ispettur qalilhom “issa ttrenjaw fuqu!” Dan wara li qalilhom “tuh” kif jintqal fix-xhieda li ta Pace fil-Qorti. Il-Prim Ministru Joseph Muscat g[andu xi jwie;eb. Il-[atra ta’ Kummissarju tal-Pulizija titlob trasparenza u indipendenza. Minn dak li smajna s’issa fuq din il-kariga l-;dida de/i]a minn Muscat la tidher trasparenza u wisq inqas indipendenza.


8 Elezzjoni {atra Kap PN

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Min-negozju g[all-politika

Raymond Bugeja jippre]enta n-nomina tieg[u biex jikkontesta l-elezzjoni ta’ Kap ;did tal-PN lil Paul Borg Olivier, Segretarju :enerali tal-partit nhar il-5 ta’ April li g[adda

RAYMOND BU:EJA – KANDIDAT FL-ELEZZJONI G{ALL-KAP TAL-PN

Raymond Bugeja twieled f’Tas-Sliema fl-1951. Fletà ta’ 21 sena mar jistudja l-Ingilterra fejn iggradwa b[ala Chartered Certified Accountant. Hu kompla blistudji tieg[u li wassluh biex kiseb l-MBA minNew York Institute of Technology, u qieg[ed filfa]i ta’ te]i ta’ DBA malSMC University flIsvizzera. Fi 38 sena ta’ [idma barra minn Malta, li minnhom 32 sena kienu flEwropa, hu [adem ma’ kumpaniji rinomati u ta’ livell internazzjonali g[oli fi rwoli finanzjarji. Dawn kienu Reuters, TNT u UBS, filwaqt li kien ukoll wie[ed mill-fundaturi talkumpanija Kairos Investment Management. Il-karriera tieg[u [aditu f’diversi pajji]i madwar iddinja u g[ex g[al diversi snin f’Londra, Buenos Aires, Rio de Janiero, Pari;i, Hong Kong u Milan. Raymond Bugeja hu wkoll Chartered Fellow talInstitute for Securities and Investment, kif ukoll Fellow Member talInstitute of Directors flIngilterra. Hu jitkellem sitt lingwi fosthom it-Taljan, il-Fran/i], l-Ispanjol u lPortugi]. Raymond g[andu tifel u ]ew; neputijiet bniet.

Vi]joni mag[;una fil-vu/i tal-kunsilliera Nazzjonalisti Wara l-elezzjoni ;enerali, osservjat il-messa;; qawwi li beda ji;i espress mill-poplu, min-nies li g[andhom g[al qalbhom dan il-partit u l-futur politiku ta’ Malta. In-nies iridu partit li joffri g[a]la ta’ tmexxija g[aqlija biex jirba[ l-elezzjoni ;enerali b[ala partit kompetenti, a;;ornat u vi/in il-poplu. L-g[ajta tan-nies hi li lpartit g[andu b]onn mexxej u

kapitlu ;did, biex jer;a’ jinbena mill-g[eruq tieg[u u jil[aq il-livell li jixraqlu filpolitika Maltija. B’umiltà kbira, nemmen li g[andi l-kwalitajiet me[tie;a, biex flimkien nibdew dalkapitlu ;did. Naspira li nkun il-mezz biex il-partitarji jesprimu l-vu/i tag[hom, [alli flimkien nittrasformaw ilPartit Nazzjonalista f’partit a//essibbli u trasparenti.

Naspira li nkun il-mezz biex il-partitarji jesprimu l-vu/i tag[hom, [alli flimkien nittrasformaw il-PN f’partit a//essibbli u trasparenti

F’dawn il-;ranet se nkompli nag[mel [ilti kollha biex niddiskuti l-messa;;, l-ideat u l-pjan tieg[i mal-kunsilliera, nisma’ l-[sibijiet tag[hom u laspirazzjonijiet li g[andhom g[all-partit, biex il-vi]joni tieg[i mag[;una fil-vu/i talkunsilliera, tirrifletti dak li hu l-iktar ta’ ;id g[all-pajji]. Partit Nazzjonalista sod u qawwi f’kull ambitu, li joffri oppo]izzjoni mhux biss kostruttiva u li tiskrutina l[idma tal-gvern, i]da li bi stil ;did ikun kapa/i jikkomunika man-nies u joffri alternattiva ta’ gvern – g[all-;id talMaltin u l-G[awdxin kollha. Ejjew niktbu dan il-Kapitlu :did flimkien. Grazzi minn qalbi tal-appo;; tag[kom.

Raymond Bugeja meta fit-13 ta’ April li g[adda kellu l-ewwel laqg[a mal-kunsilliera tal-Partit Nazzjonalista


Elezzjoni {atra Kap PN 9

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Raymond Bugeja f’laqg[a ta’ kortesija ma’ George Abela, il-President ta’ Malta (ritratt xellug) kif ukoll f’attività flimkien ma’ Lawrence Gonzi, Kap tal-Partit Nazzjonalista (ritratt lemin)

RAYMOND BU:EJA – KANDIDAT FL-ELEZZJONI G{ALL-KAP TAL-PN

Partit tal-poplu g[all-poplu Raymond Bugeja, wie[ed mill-erba’ kandidati li qed jikkontestaw l-elezzjoni g[all-Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li jrid li l-Partit Nazzjonalista jkun il-partit tal-poplu g[all-poplu. F’intervista li saret minn Charles Muscat, il-kandidat Raymond Bugeja jg[id li l-problemi li g[andu l-partit huma ta’ importanza li je[tie;u de/izjonijiet fil-livell ta’ Kap tal-Partit. lill-poplu g[a]la /ara. F’sentenza wa[da, fejn hi li jer;a’ jersaq lejn il-poplu din il-kariga f’ka] li int de/izjonijiet li jridu jittie[du G[alhekk [assejtni trid twassal lill-Partit permezz ta’ struttura milltkun l-g[a]la finali talbiss g[al-livell ta’ Kap talfid-dmir biex ng[in lill-Partit Nazzjonalista jekk iktar miftu[a possibbli, fejn Kunsilliera tal-Partit^ Partit. Jiena Nazzjonalista jer;a’ jikseb irnemmen, b’umiltà kollha, li ting[ata l-appo;; me[tie; Jiena lest li na[dem ma’ ikun hemm il-parte/ipazzjoni rwol li tant jixraqlu g[at-tmexxija tal-partit^ kull min g[andu l-interess tal- nista` n;ib mieg[i lta’ kul[add. Fl-istess [in ilNixtieq li l-Partit Nazzjonalista jkun Partit talpoplu u g[all-poplu, li ji;;edded ukoll fil-vi]joni tieg[u, jil[aq l-aspirazzjonijiet tan-nies u joffri Oppo]izzjoni denja g[al dan il-pajji] biex jer;a’ jikseb il-fidu/ja talpoplu. B’hekk joffri alternattiva rebbie[a g[allGvern mat-tmiem ta’ din ille;i]latura.

G[aliex [assejt li g[andek tikkontesta g[all-kariga ta’ Kap tal-PN^

Wara r-ri]ultat tal-a[[ar elezzjoni ;enerali, jiena evalwajt il-messa;; qawwi li bdew jibg[atu lmembri tal-partit kif ukoll ilpubbliku ;enerali, li g[andhom g[al qalbhom dan il-partit u l-futur politku ta’ Malta. Il-qofol ta’ dan il-messa;; hu li lPartit Nazzjonalista g[andu b]onn Kap ;did li jrid u jista’ jwettaq it-tibdiliet f’kull ambitu li g[andu daqshekk b]onn il-partit. Dan bl-iskop li l-partit jer;a’ joffri

fil-politika Maltija.

X’inhuma l-miri tieg[ek jekk tkun ma[tur Kap talPN fir-rwol ta’ Kap talOppo]izzjoni^

Il-poplu jixraqlu demokrazija soda b’partiti kompetenti u a;;ornati. L-elettorat issa jistenna li lPartit Nazzjonalista jkun qawwi f’kull ambitu, f’Oppo]izzjoni soda u fl-istess [in kostruttiva. G[aldaqstant, irridu nappo;;jaw lill-Gvern fid-de/i]jonijiet li huma flinteress nazzjonali. Dan irridu nag[mluh biex Malta til[aq livell ta’ politika kollaborattiva u mhux divi]iva fejn in-negattività m’g[andiex lok. Madankollu lOppozizzjonig[andha rwol istituzzjonali ta’ supervi]joni tal-operat tal-Gvern biex nassiguraw dejjem l-istess interess nazzjonali.

partit g[andu b]onn ikun sod u sostenibbli fil-finanzi tieg[u. L-istruttura tal-Partit g[andha tirrifletti l-[sibijiet u l-aspirazzjonijiet tal-poplu u mhux bil-kontra. Il-fatt li jien ;ej ming[ajr storja politika jew fl-operat tal-Partit, jippermettili li nag[mel dan kollu man-nies tal-Partit billi ner;g[u nibdew mill-g[eruq tag[na.

X’post g[andhom dawk li qeg[din jikkontestaw g[al

Partit u tal-poplu tieg[u. Dan ifisser li kull min g[andu l-istess g[an, g[andu rwol fil-partit. F’dan ilmument mhux possibbli li wie[ed jivvaluta fid-dettall ilpossibbiltajiet kollha.

Jekk ma tin[atarx f’din il-kariga, fejn tara li tista’ tag[ti kontribut lill-partit^

Il-problemi li g[andu lpartit huma ta’ importanza li je[tie;u tibdiliet u

esperjenza me[tie;a f’din il-kariga biex isiru dawn ittibdiliet. L-g[ajta tal-poplu li waslet g[andi hi li hemm b]onn u/u[ ;odda fil-karigi g[olja. Jekk din l-g[ajta ma titwettaqx fir-ri]ultat talelezzjoni tal-Kap tal-Partit, u jien ma nkunx nista’ nwettaq dak li g[alih ikkandidajt ru[i, nista’ biss nevalwa f’dak ilmument jekk ikunx g[ad hemm kontribut li nista’ nag[ti.

Xi prijoritajiet g[andek f’dik li hi amministrazzjoni tal-Partit^ L-ewwel prijorità tal-Partit

L-Oppo]izzjoni g[andha rwol istituzzjonali ta’ supervi]joni tal-operat tal-Gvern biex nassiguraw dejjem l-istess interess nazzjonali Raymond Bugeja qrib l-impjegati tieg[u f’wie[ed mill-istabbilimenti tieg[u f’Paceville


8 Elezzjoni {atra Kap PN

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Min-negozju g[all-politika

Raymond Bugeja jippre]enta n-nomina tieg[u biex jikkontesta l-elezzjoni ta’ Kap ;did tal-PN lil Paul Borg Olivier, Segretarju :enerali tal-partit nhar il-5 ta’ April li g[adda

RAYMOND BU:EJA – KANDIDAT FL-ELEZZJONI G{ALL-KAP TAL-PN

Raymond Bugeja twieled f’Tas-Sliema fl-1951. Fletà ta’ 21 sena mar jistudja l-Ingilterra fejn iggradwa b[ala Chartered Certified Accountant. Hu kompla blistudji tieg[u li wassluh biex kiseb l-MBA minNew York Institute of Technology, u qieg[ed filfa]i ta’ te]i ta’ DBA malSMC University flIsvizzera. Fi 38 sena ta’ [idma barra minn Malta, li minnhom 32 sena kienu flEwropa, hu [adem ma’ kumpaniji rinomati u ta’ livell internazzjonali g[oli fi rwoli finanzjarji. Dawn kienu Reuters, TNT u UBS, filwaqt li kien ukoll wie[ed mill-fundaturi talkumpanija Kairos Investment Management. Il-karriera tieg[u [aditu f’diversi pajji]i madwar iddinja u g[ex g[al diversi snin f’Londra, Buenos Aires, Rio de Janiero, Pari;i, Hong Kong u Milan. Raymond Bugeja hu wkoll Chartered Fellow talInstitute for Securities and Investment, kif ukoll Fellow Member talInstitute of Directors flIngilterra. Hu jitkellem sitt lingwi fosthom it-Taljan, il-Fran/i], l-Ispanjol u lPortugi]. Raymond g[andu tifel u ]ew; neputijiet bniet.

Vi]joni mag[;una fil-vu/i tal-kunsilliera Nazzjonalisti Wara l-elezzjoni ;enerali, osservjat il-messa;; qawwi li beda ji;i espress mill-poplu, min-nies li g[andhom g[al qalbhom dan il-partit u l-futur politiku ta’ Malta. In-nies iridu partit li joffri g[a]la ta’ tmexxija g[aqlija biex jirba[ l-elezzjoni ;enerali b[ala partit kompetenti, a;;ornat u vi/in il-poplu. L-g[ajta tan-nies hi li lpartit g[andu b]onn mexxej u

kapitlu ;did, biex jer;a’ jinbena mill-g[eruq tieg[u u jil[aq il-livell li jixraqlu filpolitika Maltija. B’umiltà kbira, nemmen li g[andi l-kwalitajiet me[tie;a, biex flimkien nibdew dalkapitlu ;did. Naspira li nkun il-mezz biex il-partitarji jesprimu l-vu/i tag[hom, [alli flimkien nittrasformaw ilPartit Nazzjonalista f’partit a//essibbli u trasparenti.

Naspira li nkun il-mezz biex il-partitarji jesprimu l-vu/i tag[hom, [alli flimkien nittrasformaw il-PN f’partit a//essibbli u trasparenti

F’dawn il-;ranet se nkompli nag[mel [ilti kollha biex niddiskuti l-messa;;, l-ideat u l-pjan tieg[i mal-kunsilliera, nisma’ l-[sibijiet tag[hom u laspirazzjonijiet li g[andhom g[all-partit, biex il-vi]joni tieg[i mag[;una fil-vu/i talkunsilliera, tirrifletti dak li hu l-iktar ta’ ;id g[all-pajji]. Partit Nazzjonalista sod u qawwi f’kull ambitu, li joffri oppo]izzjoni mhux biss kostruttiva u li tiskrutina l[idma tal-gvern, i]da li bi stil ;did ikun kapa/i jikkomunika man-nies u joffri alternattiva ta’ gvern – g[all-;id talMaltin u l-G[awdxin kollha. Ejjew niktbu dan il-Kapitlu :did flimkien. Grazzi minn qalbi tal-appo;; tag[kom.

Raymond Bugeja meta fit-13 ta’ April li g[adda kellu l-ewwel laqg[a mal-kunsilliera tal-Partit Nazzjonalista


Elezzjoni {atra Kap PN 9

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Raymond Bugeja f’laqg[a ta’ kortesija ma’ George Abela, il-President ta’ Malta (ritratt xellug) kif ukoll f’attività flimkien ma’ Lawrence Gonzi, Kap tal-Partit Nazzjonalista (ritratt lemin)

RAYMOND BU:EJA – KANDIDAT FL-ELEZZJONI G{ALL-KAP TAL-PN

Partit tal-poplu g[all-poplu Raymond Bugeja, wie[ed mill-erba’ kandidati li qed jikkontestaw l-elezzjoni g[all-Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li jrid li l-Partit Nazzjonalista jkun il-partit tal-poplu g[all-poplu. F’intervista li saret minn Charles Muscat, il-kandidat Raymond Bugeja jg[id li l-problemi li g[andu l-partit huma ta’ importanza li je[tie;u de/izjonijiet fil-livell ta’ Kap tal-Partit. lill-poplu g[a]la /ara. F’sentenza wa[da, fejn hi li jer;a’ jersaq lejn il-poplu din il-kariga f’ka] li int de/izjonijiet li jridu jittie[du G[alhekk [assejtni trid twassal lill-Partit permezz ta’ struttura milltkun l-g[a]la finali talbiss g[al-livell ta’ Kap talfid-dmir biex ng[in lill-Partit Nazzjonalista jekk iktar miftu[a possibbli, fejn Kunsilliera tal-Partit^ Partit. Jiena Nazzjonalista jer;a’ jikseb irnemmen, b’umiltà kollha, li ting[ata l-appo;; me[tie; Jiena lest li na[dem ma’ ikun hemm il-parte/ipazzjoni rwol li tant jixraqlu g[at-tmexxija tal-partit^ kull min g[andu l-interess tal- nista` n;ib mieg[i lta’ kul[add. Fl-istess [in ilNixtieq li l-Partit Nazzjonalista jkun Partit talpoplu u g[all-poplu, li ji;;edded ukoll fil-vi]joni tieg[u, jil[aq l-aspirazzjonijiet tan-nies u joffri Oppo]izzjoni denja g[al dan il-pajji] biex jer;a’ jikseb il-fidu/ja talpoplu. B’hekk joffri alternattiva rebbie[a g[allGvern mat-tmiem ta’ din ille;i]latura.

G[aliex [assejt li g[andek tikkontesta g[all-kariga ta’ Kap tal-PN^

Wara r-ri]ultat tal-a[[ar elezzjoni ;enerali, jiena evalwajt il-messa;; qawwi li bdew jibg[atu lmembri tal-partit kif ukoll ilpubbliku ;enerali, li g[andhom g[al qalbhom dan il-partit u l-futur politku ta’ Malta. Il-qofol ta’ dan il-messa;; hu li lPartit Nazzjonalista g[andu b]onn Kap ;did li jrid u jista’ jwettaq it-tibdiliet f’kull ambitu li g[andu daqshekk b]onn il-partit. Dan bl-iskop li l-partit jer;a’ joffri

fil-politika Maltija.

X’inhuma l-miri tieg[ek jekk tkun ma[tur Kap talPN fir-rwol ta’ Kap talOppo]izzjoni^

Il-poplu jixraqlu demokrazija soda b’partiti kompetenti u a;;ornati. L-elettorat issa jistenna li lPartit Nazzjonalista jkun qawwi f’kull ambitu, f’Oppo]izzjoni soda u fl-istess [in kostruttiva. G[aldaqstant, irridu nappo;;jaw lill-Gvern fid-de/i]jonijiet li huma flinteress nazzjonali. Dan irridu nag[mluh biex Malta til[aq livell ta’ politika kollaborattiva u mhux divi]iva fejn in-negattività m’g[andiex lok. Madankollu lOppozizzjonig[andha rwol istituzzjonali ta’ supervi]joni tal-operat tal-Gvern biex nassiguraw dejjem l-istess interess nazzjonali.

partit g[andu b]onn ikun sod u sostenibbli fil-finanzi tieg[u. L-istruttura tal-Partit g[andha tirrifletti l-[sibijiet u l-aspirazzjonijiet tal-poplu u mhux bil-kontra. Il-fatt li jien ;ej ming[ajr storja politika jew fl-operat tal-Partit, jippermettili li nag[mel dan kollu man-nies tal-Partit billi ner;g[u nibdew mill-g[eruq tag[na.

X’post g[andhom dawk li qeg[din jikkontestaw g[al

Partit u tal-poplu tieg[u. Dan ifisser li kull min g[andu l-istess g[an, g[andu rwol fil-partit. F’dan ilmument mhux possibbli li wie[ed jivvaluta fid-dettall ilpossibbiltajiet kollha.

Jekk ma tin[atarx f’din il-kariga, fejn tara li tista’ tag[ti kontribut lill-partit^

Il-problemi li g[andu lpartit huma ta’ importanza li je[tie;u tibdiliet u

esperjenza me[tie;a f’din il-kariga biex isiru dawn ittibdiliet. L-g[ajta tal-poplu li waslet g[andi hi li hemm b]onn u/u[ ;odda fil-karigi g[olja. Jekk din l-g[ajta ma titwettaqx fir-ri]ultat talelezzjoni tal-Kap tal-Partit, u jien ma nkunx nista’ nwettaq dak li g[alih ikkandidajt ru[i, nista’ biss nevalwa f’dak ilmument jekk ikunx g[ad hemm kontribut li nista’ nag[ti.

Xi prijoritajiet g[andek f’dik li hi amministrazzjoni tal-Partit^ L-ewwel prijorità tal-Partit

L-Oppo]izzjoni g[andha rwol istituzzjonali ta’ supervi]joni tal-operat tal-Gvern biex nassiguraw dejjem l-istess interess nazzjonali Raymond Bugeja qrib l-impjegati tieg[u f’wie[ed mill-istabbilimenti tieg[u f’Paceville


10 Elezzjoni {atra Kap PN

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Simon Busuttil jitkellem ma’ attivist tal-PN waqt laqgha distrettwali li saret dan l-a[[ar

IL-PROGRAMM POLITIKU TA’ SIMON BUSUTTIL

Partit vi/in in-nies Il-Programm Politiku ta’ Simon Busuttil hu mibni fuq [ames miri li jwasslu biex il-Partit Nazzjonalista jer;a’ jsir partit vi/in in-nies. F’din l-intervista li g[amliltlu Claire Mifsud se nag[tu [arsa lejn dawn il-miri u tlabna lil Simon Busuttil jispjega kif dawn jistg[u jissarrfu f’partit im;edded li jer;a’ jirba[ ilfidu/ja tan-nies.

G[alija huwa importanti wkoll li l-Partit jibqa’ jg[o]] l-onestà u l-integrità. Dan ifisser integrità s[i[a fl-azzjoni politika u jfisser ukoll li g[andna nkunu onesti mal-poplu dwar dak li ng[idu u dak li nag[mlu. G[andna nammettu fejn ni]baljaw u ma nweg[dux kollox lil kul[add. B’hekk inkunu partit li kul[add ikun jaf fejn qieg[ed mag[na.

L-Ewwel Mira> Partit li mieg[u taf fejn qieg[ed

It-Tieni Mira> Partit organizzat mill-;did

Il-programm ta’ [idma jg[id li, filwaqt li lPartit Nazzjonalista g[andu jg[o]] il-valuri li fuqhom bena l-[idma tieg[u, irid jinfeta[ iktar g[al fehmiet differenti. Kif se ssib dan il-bilan/ fi [dan il-Partit Nazzjonalista^

Il-punt tat-tluq huwa li l-Partit Nazzjonalista g[andu storja u huwa mibni fuq sett ta’ valuri. Jekk ma nibqg[ux ng[o]]uhom ma nibqg[ux nag[rfu min a[na. Fost dawn hemm li a[na npo;;u lill-persuna fi/-/entru tal-[idma politika tag[na u li a[na ng[o]]u prin/ipji b[al-libertà, ir-responsabbiltà u ssolidarjetà. Biss, dawn il-valuri la j]ommuna u lanqas g[andhom i]ommuna milli nag[tu risposta g[allisfidi ;odda li jinbtu f’so/jetà li kull ma jmur qed tinbidel. Il-valuri tag[na jiggwidawna biex infittxu rrisposti ;usti g[all-isfidi so/jali. U, jekk ma nag[mlux dan, inkunu qed nonqsu u nispi//aw ning[alqu fina nfusna u nsiru irrelevanti.

Il-programm ta’ [idma j[ares mill-qrib lejn l-istrutturi varji tal-PN. Fost il-proposti hemm riforma tal-istrutturi fi [dan il-PN kif ukoll tal-Kumitati Sezzjonali u tal-Ferg[at talPartit. X’tibdil t[oss li g[andu jse[[ sabiex dawn l-istrutturi jkunu iktar relevanti u miftu[a g[al iktar nies li jixtiequ jag[tu sehemhom fil-PN^ Irrid qabel xejn nirringrazzja lill-mijiet ta’ nies li jag[tu [inhom b’mod volontarju fil-Kumitat Sezzjonali u fil-Ferg[at tal-Partit. Napprezza li llum sar iktar diffi/li minn qatt qabel li wie[ed jag[mel xog[ol volontarju.

Kul[add g[andu j[ossu komdu jid[ol u ja[dem fil-PN

Je[tie; li ner;g[u npo;;u lill-voluntiera fi/-/entru tal-[idma tal-Partit, f’kull livell. G[al dan il-g[an, g[andna ner;g[u nift[u l-Partit g[al kull min irid ja[dem fih ming[ajr [add ma j[ossu esklu]. Kul[add g[andu j[ossu komdu jid[ol u ja[dem fil-Partit. Jien in[oss li l-Kumitati u l-Ferg[at jistghu jag[tu aktar jekk ji;u involuti aktar. G[alhekk qed nipproponi revi]joni tal-iskop u l-funzjonijiet tal-Kumitati Sezzjonali u tal-Ferg[at tal-Partit kif ukoll it-twaqqif ta’ Kummissjoni li tag[mel revi]joni tal-Istatut u listrutturi tal-Partit. Din l-evalwazzjoni tg[in biex ilPartit jag[raf ji;;edded biex isir partit aktar modern u addattat g[a]-]minijiet ta’ llum.

Il-Partit Nazzjonalista b[alissa g[addej minn sitwazzjoni finanzjarja diffi/li. X’tibdil qed tipproponi fl-istruttura tal-PN biex il-Partit jibda jeg[leb din is-sitwazzjoni diffi/li^

Din tkun wa[da mill-ewwel prijoritajiet. Jekk ni;i elett Kap, l-ewwel de/i]joni li nie[u hi li nwaqqaf grupp ta’ esperti biex fi ]mien ftit ;img[at, je]aminaw l-istruttura kummer/jali tal-Partit u jipproponu l-bidliet ne/essarjI biex il-finanzi tal-Partit isiru sostenibbli. Hekk kif nir/ievi r-rakkamondazzjonijiet tal-esperti nara li jittie[du d-de/i]jonijiet me[tie;a biex nindirizzaw is-sitwazzjoni. G[andu jkun hemm ukoll separazzjoni /ara bejn l-organizzazzjoni tal-Partit u lentitajiet kummer/jali tieg[u u l-persuni responsabbli mit-tnejn ikunu differenti. g[al pa;na 11


Elezzjoni {atra Kap PN 11

Il-{add, 21 ta’ April, 2013 IL-PROGRAMM POLITIKU TA’ SIMON BUSUTTIL

Kul[add g[andu post u sehem x’jag[ti fil-partit minn pa;na 10

It-Tielet Mira> Partit tan-Nies

Din it-taqsima b[al donnha tifta[ iktar fuq ilmira ewlenija tal-programm politiku tieg[ek – dik li l-PN isir il-Partit tan-Nies. L-enfasi huwa dejjem li ‘Nisimg[u u Nistmaw lin-Nies’. Xtaqtek issemmi xi proposti li se jqarrbu lill-PN iktar lejn in-nies – kemm dawk li j[addnu l-politika tal-PN kif ukoll dawk li g[al xi ra;uni jew o[ra tbieg[du mill-PN.

Filwaqt li l-Partit kiseb ri]ultati po]ittivi [afna g[al pajji]na fil-Gvern, ma konniex sensittivi bi]]ejjed g[all-[ti;Iet ta’ kuljum tan-nies. Jien qed nimpenja ru[i li hekk kif ji;u eletti l-og[la uffi/jali – il-Kap, ilVi/i Kap u s-Segretarju :enerali – jitnieda pro/ess ta’ djalogu mat-tesserati sabiex huma jkunu jistg[u jsemmg[u le[inhom dwar il-bidliet li hemm b]onn isiru biex il-Partit jer;a’ jibda jersaq vi/in in-nies. B’hekk b[ala l-og[la uffi/jali nkunu qeg[din nag[tu l-e]empju. Darba fis-sena, titlaqqa’ Konvenzjoni biex ittesserati kollha tal-Partit ikollhom sehem fit-tfassil tal-politika tal-Partit. Lil hinn mit-tesserati, il-Partit irid jie[u passi biex isir a//essibbli wkoll g[al dawk li, g[al xi ra;uni jew o[ra, tbieg[du mill-Partit, dawk li qatt ma ntrabtu mal-ebda partit jew dawk li sa issa [asbu li l-politika tal-Partit Laburista hija l-a[jar wa[da. F’dan il-kuntest li qed nipproponi one-stop contact point g[al min irid jikkuntattja lill-Partit kif ukoll revi]joni tal-operat tal-media Nazzjonalista flimkien mat-tis[i[ tal-pre]enza tal-Partit fuq is-social media sabiex dan il-messa;; tal-Partit Nazzjonalista jasal g[and in-nies bl-a[jar mod possibbli.

Din it-taqsima titfa’ l-lenti fuq ir-rwol importanti tas-so/jetà /ivili f’pajji]na u kif dawn jistg[u jikkontribwixxu fit-tfassil tal-politika. X’inhi l-fehma tieg[ek dwar dan u x’qed tipproponi sabiex il-PN ikun verament vi/in isso/jetà /ivili f’pajji]na^

G[andna nibnu relazzjoni b’sa[[itha immens masso/jetà /ivili. L-g[aqdiet non-governattivi g[andhom g[arfien siewi [afna tas-setturi tag[hom u g[andna ninvolvuhom b’mod attiv fit-tfassil stess tal-policies. B’hekk il-Partit ikun qed jirrifletti b’mod mill-iktar /ar l-aspirazzjonijiet tas-so/jetà /ivili. G[al dan ilg[an jien nixtieq li l-Partit jag[ti importanza strate;ika lill-g[aqdiet tas-so/jetà /ivili u lillimsie[ba so/jali.

Simon Busuttil f’wa[da mil-laqg[at li kellu mal-kostitwenza f’Malta meta kien Deputat fil-Parlament Ewropew

Ir-Raba’ Mira> Partit li joffri oppo]izzjoni b’sa[[itha u kostruttiva

Ir-raba’ mira tal-programm politiku tiffoka fuq ir-rwol tal-Oppo]izzjoni fil-Parlament Malti. Il-programm jg[id li l-Oppo]izzjoni g[andha tkun wa[da serja u kostruttiva. Tista’ tg[id kif dan se jse[[ partikularment fid-dawl li l-Gvern Laburista g[andu disa’ membri parlamentari iktar mill-PN kif ukoll fid-dawl ta’ numru ta’ de/i]jonijiet li [a Gvern Laburista ;did fl-ewwel jiem tieg[u^ G[andna nkunu Oppo]izzjoni b’sa[[itha u kostruttiva. Il-fatt li l-Partit Laburista g[andu disa’ deputati iktar minna ma jfissirx li se n[alluh jirrombla minn fuqna. Se nkunu Oppo]izzjoni kapa/i tqum g[al dak li temmen fih u se n]ommu lill-gvern ta[t skrutinju kontinwu biex na//ertaw ru[na li pajji]na ma jitlef xejn mill-kisbiet li rnexxielu jag[mel bissa[[a tal-PN. Fuq kollox, se nkunu qed na[dmu biex il-poplu jara fina gvern alternattiv. Sfortunatament l-ewwel de/i]jonijiet ta’ Gvern Laburista ma jawgurawx tajjeb g[ax kellna de/i]jonijiet karatterizzati minn nuqqas ta’ konsultazzjoni, minn g[a]liet parti;jani u minn ksur ta’ etika. Fi ftit kliem, weg[duna ‘Malta Tag[na Lkoll’u qed juruna li Malta Tag[hom Biss.

Simon Busuttil flimkien ma’ Jerzy Buzek, eks President tal-Parlament Ewropew waqt ]jara fl-A}AD fl-2011

Il-{ames Mira> Partit li joffri soluzzjonijiet g[all-isfidi tal-pajji]

Din il-parti tal-programm tesplora modi ta’ kif ilPartit jista’ jag[mel u]u mill-potenzjal s[i[ ta’ dawk kollha li jag[tu sehemhom fi [dan il-Partit sabiex il-PN ikun kapa/i jwie;eb g[all-isfidi ta’ so/jetà li dejjem qed tinbidel. Xtaqtek issemmi ftit minn dawn il-proposti ma[suba biex isa[[u lkapa/itajiet ta’ dawk li ja[dmu fi [dan il-PN.

Partit li huwa mibni fuq in-nies irid ju]a bl-a[jar mod il-potenzjal ta’ kull persuna li qed tag[ti lkontribut tag[ha. Kul[add g[andu post u rwol x’jista’ jwettaq fil-Partit u l-programm politiku tieg[i jinkludi g[add ta’ proposti li l-g[an tag[hom huwa li nutilizzaw bi s[i[ ir-ri]orsi umani fi [dan il-Partit Nazzjonalista. Qed nipproponi li l-A}AD tissa[[a[ sabiex tkun tista’ tkun punt ta’ ta[ri; g[all-kandidati u l-voluntiera tal-Partit. Dawk li ji;u eletti fil-Parlament g[andu jkollhom tim li jkun qed jg[inhom fil-[idma parlamentari tag[hom fit-tfassil tal-policies tal-Partit. Fl-istess [in, m’g[andniex nitilfu ri]ors b[al ma huma l-kandidati li ma jkunux eletti fl-elezzjoni u g[aldaqstant qed nipproponi t-twaqqif ta’ Kulle;; tal-Kandidati biex il-kandidati tal-Partit Nazzjonalista jkunu jistg[u jibqg[u attivi fil-Partit. Irid jinstab mod ukoll kif eks deputati jibqg[u f’kuntatt mill-qrib mal-Partit. B’hekk il-Partit ikun qed jassigura ru[u li jkun qed ju]a l-[iliet ta’ dawk kollha li jixtiequ jag[tu sehemhom fi [dan il-Partit g[ax is-sehem ta’ kul[add huwa importanti. Fi ftit kliem, irridu nibag[tu l-messa;; li l-Partit Nazzjonalista huwa d-dar naturali ta’ kull min jixtieq jag[ti kontribut leali.



Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Opinjoni

13

Il-;urnata minn {idma immedjata filg[odu turik li titwettaq f’sena minn Francis Zammit Dimech Kandidat g[all-Kap tal-PN

minn Mario de Marco Kandidat g[all-Kap tal-PN

Il-Gvern ;did laburista g[adu lanqas temm l-ewwel 100 jum tieg[u; il-perjodu kunsidrat b[ala qamar il-g[asel. Minkejja dan il-perjodu qasir, di;à bdiet tidher differenza bejn dak li kien imwieg[ed u dak li qed jitwettaq. Din iddiskrepanza bdiet tqajjem dubji fuq kemm il-Partit Laburista se jkun fidil lejn il-programm tieg[u. Wa[da mill-ewwel azzjonijiet li [a lGvern Laburista kienet li kontra l-prassi u l-ispirtu tal-li;ijiet, ne[[a nies minn karigi g[oljin fi/-?ivil u entitajiet talGvern biex ida[[al minflokhom persuni li huma mid[la sew tal-Partit Laburista. L-g[ajta ta’ ‘Malta Taghna Lkoll’ intesiet mill-Partit Laburista li issa donnu re;a’ mar g[all-g[ajta antika ta ‘min hu mag[na mag[na u min mhux mag[na kontra tag[na’. B[alissa hemm min beda j[okk rasu u jahseb kif persuni li kienu fuq billboard tal-Labour spi//aw fuq bord tal-Gvern. Hemm min qieg[ed jistaqsi x’sar minnha l-meritokrazija? Il-mod li bih se jintg[a]lu l-kumpaniji li se jikkompetu g[all-bini ta’ Power Station hu nieqes mit-trasparenza, minkejja l-weg[da li kien ghamel il-Partit Laburista li jmexxi bi trasparenza assoluta. Il-lista ta’ de/i]jonijiet dubju]i u ]baljati ta’ dan il-Gvern qeg[da tikber ma’ kull ;urnata li tg[addi. Insemmi dde/i]joni li jkun appuntat l-Avukat Franco Debono b[ala koordinatur talpro/ess li jrid jwassal g[all-bidla filkostituzzjoni. Il-bdil fil-kostituzzjoni hu pro/ess li g[andu b]onn l-impenn u l-involviment u fl-a[[ar mill-a[[ar l-appo;; ta]-]ew; na[at tal-Kamra. L-g[a]la li g[amel ilGvern, g[a]la li fl-opinjoni tieg[i hi inutilment inkejju]a, qatlet dan il-pro/ess qabel beda. Quddiem dan kollu jo[ro; il-b]onn ta’ Oppo]izzjoni serja u b’sa[[itha li t[ares l-interessi ta/-/ittadin u tal-pajji]. Irridu nkunu Oppo]izzjoni kostruttiva, li iva tkun ta’ spalla g[all-Gvern meta dan jie[u de/i]jonijiet li jkunu favur l-

interess nazzjonali. Imma rridu fl-istess [in inkunu tarka g[a/-/ittadin meta dan i[oss li d-drittijiet tieg[u qed ji;u mhedda. Irridu nwettqu rresponsabbiltajiet tag[na parlamentari bl-akbar assidwità. Dan nag[mluh billi nipparte/ipaw f’kull dibattitu b’reqqa u bi preparazzjoni tajba, billi nu]aw il-kumitati parlamentari biex in]ommu ta[t skrutinju l-operat tal-Gvern, billi nistaqsu mistoqsijiet parlamentari li jitfg[u dawl fuq l-amministrazzjoni u dan fl-interess ta’ kull /ittadin li jkun jaf il-fatti kollha. Nemmnu li dan hu r-rwol talOppo]izzjoni u mhux li tkun sie[ba malGvern fit-tmexxija tal-pajji]. Ir-rwol tag[na hu differenti, rwol li qieg[ed hemm fl-interess tad-demokrazija vera li tag[mel distinzjoni /ara bejn il-Gvern u l-Oppo]izzjoni. Il-programm ta’ ti;did u bidla li jrid jg[addi minnu l-Partit irid jg[in biex ikollna Parlamentari aktar im[arrgin. Irid iwassal biex il-Partit ikun dejjem u kull [in vi/in in-nies. G[ax jekk iridu nirrappre]entaw l-interess tal-poplu ma nistg[ux ma nkunux [lief il-[in kollu b’idejna fuq il-polz tal-poplu. Jiena ng[id li dan il-pro/ess ta’ bidla di;à beda permezz tal-kampanja li g[addejja g[all-g[a]la tal-Kap. Illaqg[at li qeg[din isiru mill-kandidati qeg[din jg[inu biex il-Partit jer;a’ jiskopri lilu nnifsu, biex jing[ata i]jed widen u sa[[a lill-g[eruq. U hekk ghandu jkun, g[ax iz-zokk u l-frieg[i jikbru u jinfirxu skont kemm ikunu b’sa[[ithom l-g[eruq. Jiena nemmen li l-Partit Nazzjonalista se jer;a’ jikber u jinfirex, u g[aliex nemmen irrid nag[ti sehmi bl-akbar impenn u determinazzjoni. Imma l-bidla vera ssir mhux biss minn persuna jew minn kap imma jekk ilkoll flimkien na[dmu b[ala tim wie[ed mag[qud. Jekk ikollna programm u vi]joni /ara. Jekk ikollna messa;; /ar u vu/i li twassal. Jekk ikollna l-kura;; li nibdlu. Jekk ikollna l-g[arfien li ni;;eddu.

Irridu immedjatament imorru lura g[and l-g[eruq tag[na. Iridu ji;;eddu u jissa[[u l-kumitati sezzjonali kollha tag[na. Irrid personalment immur lura g[and l-g[eruq tag[na b’messa;; ta’ kura;; imma fuq kollox biex NISMA’ U NITG{ALLEM minn dak li lg[eruq tag[na li konna niddeskrivuhom sew b[ala s-swaba’ tal-idejn tag[na G{ANDHOM X’JG{IDULNA. G[alija dan marbut ma’ empowerment tal-g[eruq tag[na. Dan g[andu jkun ukoll marbut ma’ kampanja intensiva ta’ tesserament ;did fil-Partit. Irrid li nfasslu mal-istess g[eruq tag[na programm pre/i] kemm rigward x’se tkun il-[idma politika tag[na matul il-[ames snin li ;ejjin, kif ukoll biex ikun hemm revi]joni fejn me[tie;a tal-Istatut tag[na u anki tal-policies li rridu nsegwu biex nibqg[u dejjem il-PARTIT TALPOPLU – u dan anki wara li nassiguraw li jsir e]ami biex ikollna ritratt pre/i] tas-so/jetà Maltija fissena 2013 u x’inhuma t-trends li qed jikkaratterizzaw kif din is-so/jetà qed tevolvi fis-snin li ;ejjin. B’mod partikolari nwieg[ed li n]ur personalment fil-bliet u r[ula tag[na mhux biss il-ka]ini tag[na imma wkoll dawk ta’ g[aqdiet o[ra, b[alma huma l-g[aqdiet mu]ikali, kulturali, jew li jirrappre]entaw interessi spe/ifi/i o[ra. Dan hu kuntatt li nkun irrid in]omm bl-aktar mod regolari. Ne[tie;u pro/ess ta’ reaching out lejn l-oqsma kollha tas-so/jetà Maltija, mi]-]g[a]ag[ sal-anzjani, inklu] interessi u [ti;iet ;odda – irridu fuq kollox inkunu konxji li llum il-[ajja politika, b[al dik ekonomika u finanzjarja, m’g[adhiex tqis biss x’ji;ri f’livell ta’ massa u tal-volumi lkbar, imma anki fil-livell individwali u ta’ setturi li jistg[u jkunu ]g[ar fiddaqs imma ugwalment importanti – dak li barra minn Malta jissejja[ b[ala li t[ares mhux biss lejn il-macro

trends imma wkoll lejn il-micro trends. Dan il-pro/ess irid ifisser li nkunu dejjem sensittivi lejn dak li nies barra mill-Partit ja[sbu fuqna – ji;ifieri g[andu jkun id-dover tag[na li nkunu sensittivi g[all-view from the outside – lejn kif o[rajn i[arsu lejna u li mag[hom irridu nkunu dejjem fi djalogu sin/ier u miftu[. Ting[ata attenzjoni spe/jali favur issehem ta]-]g[a]ag[ fil-Partit biex nassiguraw li din il-vu/i dinamika tin[ass immedjatament fidde/i]jonijiet li nie[du u b’mod partikolari fl-istil ta’ kif inwasslu lmessa;;i tag[na. Id-Dar ?entrali tag[na trid ter;a’ ssir /entru ta’ attività kontinwa – b’enfasi fuq d-diskussjoni, il-fa/ilità ferm akbar ta’ komunikazzjoni bejnietna u ma’ min jixtieq jikkomunika mag[na, kif ukoll fuq l-attività ta’ forom differenti ta’ espressjoni, mhux l-anqas mil-lat kulturali u artistiku. Fuq skala i]g[ar dan irid jibda jsir fil-ka]ini kollha tag[na. Minn issa rridu nidentifikaw ilkandidati tag[na g[all-elezzjoni talParlament Ewropew, g[all-Kunsilli Lokali u anki g[all-Elezzjoni :enerali li jmiss. L-g[a]la minn issa g[andha tidentifika g[add ta’ kandidati ;odda, spe/jalment ]g[a]ag[ u nisa u b’enfasi kbira fuq id-Distretti fejn il-Partit hu aktar vulnerabbli, b[alma hu l-ka] finna[a t’isfel ta’ Malta. B’mod partikolari, irridu n[arsu lejn il-mezzi kollha tal-komunikazzjoni tag[na. X’jiswa li jkollok l-aqwa policies jekk il-messa;; tieg[ek ma jkunx qed jasal g[and il-votanti, jekk ma tkunx qed tikkomunika tajjeb dak il-messa;;? Isiru bidliet fil-media aktar tradizzjonali tag[na – mill-gazzetti sattelevi]joni biex ti]died l-udjenza li ssegwina u nkunu aktar effettivi. NI::EDDU. NISSA{{U. NIRB{U.


14 Opinjoni

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Mill-kliem g[all-fatti Il-Prim Ministru Muscat i[obb mhux ftit jippo]a talpo]ittiv. Ippo]a tal-po]ittiv tul il-kampanja elettorali u qed jipprova jippo]a talpo]ittiv ukoll issa li hu filGvern u Prim Ministru ta’ Malta. Però l-verità hi li hekk kif ;ie l-ewwel mument tal-prova, millewwel wera l-karattru vera tieg[u. Qed nirreferi g[al dak li ;ara dakinhar tal-ftu[ talParlament. Ilkoll niftakru illi meta qam biex iwie;eb largumenti tal-Kap talOppo]izzjoni fuq il-[atra tal-Ispeaker, Muscat qal li ma riedx ikun parti;jan jew negattiv. Imma waqt li kien qed iparla fuq il-po]ittiv u l-g[aqda, Muscat kien jaf li ftit minuti wara, il-President kien se jkun qed jaqra diskors, diskors ippreparat mill-Gvern, diskors li kien g[al kollox parti;jan u nnegattiv. Na[seb li [add minna ma kien qed jistenna dak it-tip

ta’ diskors. Na[seb li ma [abtet ma’ mo[[ [add li Joseph Muscat kien idde/ieda li jinqeda bilPresident ta’ Malta biex jg[ajjar lill-gvern ta’ qablu u jirrepeti s-slogans parti;jani tieg[u. A;ir li spi//a tali li l-President George Abela [ass li g[andu jispjega u jg[id bl-iktar mod /ar li hu ma kellu l-ebda sehem f’dak id-diskors u li bilfors kellu jaqrah. Il-Prim Ministru ipprova jag[tina illu]joni, imma filverità uriena ]ew; u/u[!

minn Marthese Portelli Deputat Nazzjonalista martheseportelli.pn@gmail.com

deskritta b[ala l-pajji] “marid tal-Ewropa”. Però meta saret Prim Ministru fl1979, Thatcher ;abet mag[ha mhux biss il-fatt li kienet mara imma ;abet ukoll l-ideat tag[ha favur illibertà ekonomika. U hemmhekk rajna l-Ingilterra ter;a’ tibda tie[u r-ru[. Ma kienx kollox ward u ]ahar g[al Thatcher. Sabet ukoll l-ostakoli. Però liktar [a;a li tikkonferma li l-politika ta’ Thatcher kienet wa[da ta’ vi]joni hu l-fatt illi mexxejja Ingli]i li ;ew

Joseph Muscat idde/ieda li jinqeda bil-President ta’ Malta biex jg[ajjar lill-gvern ta’ qablu u jirrepeti s-slogans parti;jani Tislima Xierqa Din il-gimg[a, l-Ingilterra u d-dinja sellmu g[all-a[[ar

darba lil Margaret Thatcher, mexxejja li [alliet marka kbira fuq pajji]ha u fuq iddinja. It-triq politika g[al

Thatcher ma kinitx wa[da fa/li. Thatcher kienet Kap tal-Partit Konservattiv Ingli] f’nofs is-snin 70 meta lIngilterrra kienet bdiet tnin bil-mod. Fil-fatt, dak i]]mien, l-Ingilterra kienet

warajha ]ammew ir-riformi ekonomi/i tag[ha u [afna mexxejja madwar id-dinja kkupjawhom. Thatcher kienet mara b’vi]joni. Thatcher kienet

mara li kienet kapa/i tie[u de/i]jonijiet diffi/li. Thatcher kienet mara li kellha l-istamina illi timplimenta riformi li ma kinux daqstant popolari. Insellmulek! Il-kjus L-a[[ar [sieb g[al-lum. F’dawn l-a[[ar ;imghat

smajna dwar u rajna diversi kjus twal ta’ nies jistennew biex ikellmu lill-Ministri li g[amel il-Prim Ministru Joseph Muscat. Hi [a;a tajba li n-nies jiltaqg[u mal-politi/i. I]da nemmen li wie[ed ;ustament jistaqsi dawn innies kollha li kien hemm filkjus x’kellhom x’jiddiskutu mal-Ministri! Tg[id biex jaqsmu mag[hom ideat dwar inizjattivi li se jkomplu jtejbu l-kwalità tal-[ajja li ng[ixu, jew inkella marru biex jie[du dak li forsi ;ie mwieg[ed lilhom qabel lelezzjoni?

IL-PUNT HU… Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni

“dan hu ksur serju taddrittijiet ta’ so/jetà /ivili u tad-direttivi tal-UE, kif ukoll ta’ impenji fl-i]vilupp sostenibbli li Malta ikkommettiet ru[ha g[alihom.”

Hekk stqarru l-[ames NGOs b’reazzjoni g[allGvern ta’ Muscat li injora dawn il-kummissjonijiet u se jibqa’ g[addej ming[ajr ilparir tag[hom fil-ka]i ta’ permessi ta’ ]vilupp. Jidher /ar li f’dan is-settur beda jberraq u importanti li kull min hu responsabbli jifta[ g[ajnejh bera[. Ma rridux naraw gvern ie[or laburista jag[mel b[al dawk laburisti ta’ qablu ju]aw arroganza u xejn sensibbiltà lejn limportanza tal-impatt fuq lambjent. Niftakru li l-akbar stra;i saret tul il-gvern ta Mintoff u Lorry Sant; g[adek tarahom sal-lum b[allieku monumenti tal-in/iviltà. Nieqfulhom minn issa. “Tag[na” Laqtitni l-karikatura tas-

Sunday Times li, wara biss xahar ta’ gvern Laburista mmexxi minn Muscat, qed jara li s-slogan (/ertament mhux vi]joni politika!) ta’ Malta Tag[na Lkoll beda jwaqqa’ partijiet minnu stess.

Infatti malajr waqg[et “Malta”, issa qed taqa’ “lkoll”, u baqa’ biss TAG{NA...beda jidher x’;ej g[alina lkoll b[ala Maltin li rridu ng[ixu fil-liberta! Ilmintoffjani]mu g[adu jferfer denbu? Il-PN g[andu jag[mel oppo]izzjoni u jikkritika loperat tal-gvern, imma dan g[andu jsir ming[ajr ossessjoni. Jidher li lamministrazzjoni ta’ Muscat se twettaq ]balji aktar milli na[sbu; g[alhekk naraw li lkritika ssir fuq ]balji u abbu]i ta’ sustanza spe/jalment dawk li jolqtu direttament iddrittijiet, is-sentimenti u llivell ta’ [ajja tal-Maltin u lG[awdxin.

“Malta hu l-uniku stat membru ;did fl-UE li rnexxilu jid[ol fil-Grupp tat-12 stati l-inqas korrotti fl-UE.”

Din l-istqarrija tgiddeb ilkampajna tal-Partit Laburista, u partikularment ta’ Joseph Muscat, li g[al [ames snin tambru fuq il-korruzzjoni mxerrda fil-pajji] biex joskuraw lil Lawrence Gonzi u l-amministrazzjoni tieg[u. Veru li l-giddieb g[omru qasir, imma l-[sara li saret kienet kbira u ma tissewwix. G[ax kif jg[idu “itfa’ t-tajn u

minn Richard Muscat richardmuscat44@gmail.com

xi [a;a tibqa’”. Mhux ta’ b’xejn madwar 71 fil-mija tan-nies kienu ja[sbu li kien hawn korruzzjoni mifruxa…Il-fatti juru li hemm il-mezzi u l-istrutturi li jra]]nu l-abbu]i:“pajji]na jikkontrolla abbu]i ta’ korruzzjoni permezz ta’ amministrazzjoni u ekonomija trasparenti…” Dan ng[idu sakemm il-fatti ma ji;ux kontraddetti minn fatti o[rajn ta’ korruzzjoni sallum mhux mag[rufin. “…the electors must resist the urge to choose a candidate before choosing the platform of the

party…what kind of party do the electors want?”

Dan il-passa;; [adtu millartiklu tajjeb ta’ Noel Grima fis-Sunday Independent jismu Re-connecting with the grass roots. Grima kkummenta dwar il-process tal-elezzjoni g[all-Kap tal-PN u dwar listat tal-partit innifsu wara ttelfa elettorali. Naqbel mal-fehma ta’ Grima li l-PN m’g[andux b]onn ta’ bidliet radikali b[alma kellu jaghmel Joseph Muscat meta biddel millfundamenti l-Partit Laburista f’dak li hu sejja[ “moviment” g[aliex b’hekk biss seta’ jg[atti l-passat inglorju] tieg[u. Il-PN hu kburi blistorja tieg[u. Hu partit li biddel il-Malta moderna tul i]-]mien bil-vi]joni talgvernijiet tieg[u. It-tibdil prin/ipali li g[andu jsir jikkon/erna prin/ipalment il-politika (policies) u listrutturi organizzattivi u komunikattivi tieg[u b’mod li jirriflettu r-realtajiet tasso/jetà. Il-PN g[andu jirrispondi g[al mistoqsija wa[da: x’partit iridu l-votanti, kemm dawk tradizzjonali u spe/jalment dawk li [allewh biex marru mal-partit l-ie[or? X’g[andha tkun il-politika u

l-mod kif twettaq din ilpolitika biex tappella mill;did g[al dawk is-setturi kollha, li fissru eluf kbar ta’ voti, li abbandunaw il-partit li kien tag[hom g[al [afna snin? Ir-risposti g[al din ilmistoqsija g[andhom jindikaw il-karatteristi/i talkandidat li minnu jo[ro; ilKap il-;did. Dan ktibtu diversi drabi dawn l-a[[ar ;imghat. Imma mhux bi]]ejjed. Jin[tie; nibqg[u ninsistu fuq limportanza ta’ x’irridu millpartit, u wara naraw minn mill-kandidati jag[ti l-a[jar garanziji biex iwettaqhom. Attenti i]da…ara ma ninqabdux f’xi nassa meta naraw xi surveys jindikaw li dawk li vvutaw lill-Partit Laburista fl-a[[ar elezzjoni jippreferu lil wie[ed mhux lill-ie[or mill-kandidati attwali…a[na mhux lil min iridu jew ma jridux il-laburisti g[andna nag[tu ka], i]da f’mo[[na hemm dawk inNazzjonalisti, kif ukoll lil dawk li jistg[u jiddispja/ihom bil-vot li taw lil muscatdotcom. Il-Kap il-;did tal-PN lil dawn irid ji;bed u jikkonvin/i. Din m’hi operazzjoni fa/li xejn!


16

Ittri lill-Editur

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

In;eddu mhux narmu l-valuri Sur Editur je[tie; li jer;g[u ji;u ,

Arroganza!

Ritratti li juru ]ew; vetturi uffi/jali ta’ ]ew; Ministri pparkjati f’post [a]in bi ksur tal-li;i

}ew; vetturi ta’ ]ew; Ministri tal-Gvern il-;did Laburista fl-a[[ar jiem kienu qeg[din ipparkjati f’postijiet kontra l-li;i b’kontravenzjonijiet differenti tat-traffiku. Il-vettura GM13 li ssejja[ lil Marie Louise Coleiro Preca, ilMinistru g[all-Familja u Solidarjetà So/jali kienet ipparkjata fi Triq l-Ordinanza, fil-Belt Valletta fi spazju ta’ parke;; li kien riservat g[allpersuni b’di]abbiltà. Fil-ka] l-ie[or kienet involuta l-vettura uffi/jali talGvern GM24 u]ata millMinistru g[al G[awdex Anton Refalo. Din t[alliet ipparkjata f’nofs Triq :or; Borg Olivier fir-Rabat, G[awdex.

Nikkummenta dwar dak li qal sie[bi Richard Muscat (ilmument 31 ta’ Marzu) b’referenza g[all-kitba tieg[i bil-mistoqsija “Il-PN g[andu jimxi mal-kurrent?” Dik kienet appuntu domanda ma[suba b[ala stedina g[ar-riflessjoni wara li l-PN naqqas 11,000 vot u bil-MuscatPL jirba[ il-bi//a l-kbira tal-voti ;odda ta]]g[a]ag[. Ma nistax g[ajr naqbel ma’ [afna ma’ dak li kiteb min[abba li anki hu qabel malopinjoni li l-partit g[andu jikkonserva u jiddefendi bilkonvinzjoni kollha l-valuri b[ala partit tan-nazzjon kollu. “Partit Popolari, imma mhux konfessjonali”, jinsisti Richard. Naqbel perfettament. Richard infatti jippreferi jsejja[ lillpartit tag[na “Popolari” (aktar milli “tal-poplu”) fis-sens ta’ strument ta’ parte/ipazzjoni ming[ajr diskriminazzjoni, u jrid li dan il-patrimonju politiku tieg[u ner;g[u nirkupawh fejn intilef. “Xi tibdil li ma jmissx is-sustanza politika, imma fejn me[tie;, jista’ jsir,” kiteb Richard. Dan li ridt nesprimi. Il-Popolari]mu kien ittwemmin politiku ba]iku talPartito Popolare Italiano ta’ Luigi Sturzo li, minkejja li kien qassis, dejjem insista li ma kienx partit konfessjonali. Kellu programm favur le;islazzjoni so/jali u de/entrament amministrattiv, u favur l-edukazzjoni privata. Illum il-Popolari]mu jfisser ukoll po]izzjonijiet lajki u liberali dwar it-temi so/jali, b’differenza minn po]izzjonijiet aktar konservattivi tal-kristjani demokrati/i, u jiddefendi lpo]izzjoni ta’ identità u awtonomija nazzjonali f’paragun ma’ dik taluniversali]mu Kattoliku. Fuq livell ekonomiku, ilPopolari]mu jemmen flekonomija so/jali tas-suq ispirat mid-duttrina so/jali talKnisja Kattolika. Din hi bba]ata fuq il-koperazzjoni, kollaborazzjoni bejn ilklassijiet so/jali, u mhux fuq il-konfrontazzjoni bejniethom tipika tax-xellug, filwaqt li jiddefendi kemm il-proprjetà privata kif ukoll l-istat so/jali. G[alhekk il-Popolari]mu hu twemmin /entru Lemini, valuri stori/i tal-Partit Nazzjonalista wkoll sa minn ]mien Nerik Mizzi u warajh :or; Borg Olivier. Valuri li

riaffermati, m;edda, u prattikati, meta s-so/jetà Maltija nbidlet u biex titne[[a l-per/essjoni ]baljata, l-aktar fost i]-]g[a]ag[ ta’ PN b’xi ideolo;ija antikwata, meta din hi attwalissima. Dan li ridt infisser meta ktibt li m’g[andniex nabbandunaw dawn l-ideali tag[na biex nidhru ‘moderni’, u ma kontx qbilt meta, fis-snin 70, ippruvajna nag[mlu dan, g[ax kien hemm min tqarraq mill‘moda xellugija’. G[alhekk dakinhar [assejt li ma kellniex g[aliex nag[mlu ebda bidla strate;ika-politika fiddirezzjoni, imma kien ikun bi]]ejjed in;eddu u ni//araw il-po]izzjoni ideolo;ikapolitika tag[na li tag[ti attenzjoni lill-politika so/jali. G[alhekk il-partit tag[na lanqas illum m’g[andu g[alfejn jag[mel bidliet fiddirezzjoni g[all-konvenjenza. Richard, ippermettili nissellef il-metafora li kont u]ajt fuq Net TV. Meta lelettorat ‘jixtri’ l-prodott reklamat mill-PN dan jag[mlu g[ax jaf li fil-packing se jsib kontenut differenti minn dak mibjug[ mill-MuscatPL, g[alkemm imqartas f’karta talistess kulur tal-PN. Jekk a[na nippakkjaw il-kontenut tag[na f’karta tal-istess kulur talMuscatPL, l-elettorat jista’ jitqarraq u j[ossu komdu, kif [assu fl-elezzjoni ta’ xahar ilu. “L-g[ajta nofs il-bejg[” kienu jg[idu l-antenati tag[na. L-g[ajta ta’ Muscat kienet aktar storbju]a minn dik tag[na, filwaqt li a[na m’g[ajjatnix’ bi]]ejjed dwar il-kontenut Popolari, liberaliso/jali m;edda fid-dokument “L-G[eruq Tag[na” tal-2011, mnebba[ mill-istess ideali ta’ Luigi Sturzo. F’[a;’o[ra naqblu jiena u Richard: a[na Popolari imma dan m’g[andux ifisser partit immexxi minn mexxej populista. Ma rridux partit mibni dwar kult tal-mexxej b[al JosephMuscat.com. Kien g[alhekk, li ma kontx qbilt lanqas mas-slogan tal-2008 GonziPN. Tal-a[[ar: sie[bi Richard a//enna [afif g[al mod sottili kif fi ]mienna tista’ tiddg[ajjef l-Oppo]izzjoni u l-istat jifrex il-poter tieg[u. Verissimu. Dwar dan be[siebni nikteb aktar ’il quddiem. Joe Calleja

{al Qormi

Tg[id imur it-Tan]anija^

Sur Editur, Ara veru hawn min hu [elu fid-dinja. Mario Azzopardi jippretendi li l-Papa ta’ 76 sena, imur it-Tan]anija [alli jara kif jg[ixu n-nies hemm. U x’[in ji;i lura j;ib mieg[u xi erba’ morda minn hemm [alli j]ommhom hu. Dak wi// tost! U ng[id jien int, Sur Azzopardi, x’qieg[ed i]ommok, lilek, biex tmur fl-Afrika, tag[mel xi xahar tg[ix hemm u meta ti;i lura ;;ib mieg[ek dik il-mara bil-kan/er f’rasha? .

Giov DeMartino

Mosta


Ittri lill-Editur#Opinjoni 17

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Pawlu Pace u l-uffi//ju tal-ministru Sur Editur, Il-Ministru tas-Sa[[a rama uffi//ju personali fl-Isptar Mater Dei. Nistaqsi dan mhux nuqqas ta’ fidu/ja fil[addiema? Dan mhux supervi]joni diretta minn bniedem politiku fuq ilprofessjonisti li ja[dmu flisptar? Issa wkoll Anthony Agius Decelis in[atar konsulent dwar l-anzjani u se jkollu uffi//ju fir-Residenza San Vincenz de Paul. F’San Vincenz ukoll se jsir awditjar tal-[addiema. Indenja xi [add jikkonsulta mal-unions tal[addiema dwar dan? Nistaqsi x’sar millmilitanti]mu aggressiv tas-Sur Pawlu Pace tal-MUMN? Im[atra li kieku dan kollu sar ta[t Gvern Nazzjonalista di;a` n[ar;u struzzjonijiet lill[addiema biex ma jikkooperawx mal-awtoritajiet tal-isptar dwar dan l-awditajar. Imma kif jinbidlu ]]minijiet!

Infection Control {a]-}ebbu;

Tal-Labour u s[abhom

Bl-g[oti tat-tablet lil kul[add kif ippropona l-Partit Nazzjonalista, it-tfal kienu se jkunu aktar im[e;;a biex jaqraw

Opportunità mitlufa Sur Editur, Fil-gazzetti qieg[ed jintqal li sfortunatament Malta qieg[da lura [afna fir-rankings tal-qari fost it-tfal. G[alkemm nammetti li din tassew hi problema, illum il-gurnata kien se jkollna soluzzjoni li taret mar-ri[ meta l-poplu vvota kontra l-Partit Nazzjonalista li g[andu rekord e//ezzjonali fl-edukazzjoni u se nispjega g[aliex. Sar wisq diffi/li biex tikkonvin/i lit-tfal li lqari hu passatemp sabi[ u mhux xi [a;a li trid tag[mel bilfors. Fi]-]mien tfuliti kont inqatta’ sig[at twal naqra kotba tal-avventura u kotba o[rajn fejn kont ni;i trasportata f’dinja o[ra u fl-istess [in inkun qieg[da nitg[allem kliem u espressjonijiet ;odda. Illum il-gurnata t-tfal tag[na g[andhom wisq apparat teknol;iku li jtellifhom mill-[in tal-qari. L-iktar [a;a li tinkwetani però hu li fl-iskejjel qeg[din jag[mlu [afna enfasi fuq il-kitba kreattiva.

Finanzjament pubbliku tal-partiti Sur Editur, Qed jer;a’ jissemma lfinanzjament pubbliku talpartiti. Issa din [a;a li l-Partit Laburista ilu jgawdi minnha ssnin. G[ax dawk tal-pay them back please g[andhom numru ta’ ka]ini li snin ilu l-Gvern Laburista kien irrikwi]izzjona ming[and diversi sidien privati u g[addihom lill-partit, ji;ifieri lilu nnifsu. Barra minn dawn, il-Partit Laburista g[andu wkoll numru ta’ ka]ini f’bini pubbliku li wkoll kien mg[oddi lilu mill-gvern tieg[u stess.

Mela qabel jibdew jin[admu l-allokazzjonijiet ta’ finanzjament lill-partiti, lewwel iridu ji;u kapitalizzati dawn il-propjetajiet li l-Partit Laburista ilu jgawdi minnhom u l-Partit Nazzjonalista ji;i kkumpensat b’dak l-ammont minn qabel. L-a[jar [a;a i]da biex issir ;ustizzja tkun li l-Partit Laburista jrodd lura dak li seraq skont il-massima tal-pay them back plesae.

Mario Borg Il-{amrun

G[alkemm naqbel mija fil-mija ma’ dan ilprin/ipju hu inkwetanti li t-tfal mhumiex ikunu preparati bi]]ejjed g[al din l-isfida min[abba li mhumiex jaqraw bi]]ejjed. G[alhekk nixtieq nirrimarka illi din ilproblema kienet se tkun indirizzata fil-proposta li g[amel il-Partit Nazzjonalista fejn it-tfal kollha kienu se jing[ataw tablet. Din kienet se tkun opportunità imprezzabbli fejn b’g[aqal kbir, il-vi]joni tal-Partit Nazzjonalista kienet dik li tlaqqa’ r-realtà li qed jg[ixu fiha t-tfal ta’ llum ma’ dak li hu mistenni minnhom. Kienet se tkun opportunità fejn il-kotba setg[u ji;u ppre]entati fuq dan il-gadget elettroniku u g[alhekk kien i[ajjar i]jed lit-tfal biex jaqraw. Imma issa dan in[araq kollu u jkollna nbatu lkoll u mag[na jbatu uliedna li ;ew im/a[da minn din l-opportunità.

?ettina Zahra I]-}ejtun

Il-Kummissjoni Elettorali… ]balji u accountability Sur Editur, Lura fl-1982, il-Partit Nazzjonalista kien idde/ieda li wara s‘serqa’ tal-elezzjoni mill-Partit Laburista l-kandidati eletti Nazzjonalisti ma je[dux posthom fil-Parlament. Mintoff u lPartit Laburista kienu [aduha bi kbira [afna. Kienu qalu li dak kien attentat kontra d-demokrazija u kienu akku]aw lillkandidati eletti nazzjonalisti li kienu qed i;ibu ru[hom ta’ extra parlamentari u heddewhom li kienu se ji;u dikjarati dekaduti. Issa tort tal-i]balji li [adet il-Kummissjoni Elettorali flg[add tal-voti tat-Tmienja u t-Tnax-il Distrett g[andna ]ew; kandidati Nazzjonalisti li jixtiequ jie[du posthom filParlament i]da qed ji;u m/a[[din milli jag[mlu dan. Flokhom fil-Parlament se jpo;;u ]ew; deputati Laburisti. Issa hawn Malta dan l-a[[ar snin kellna lobby li kienu qed jiffissaw fuq l-accountability u l-ineffi/jenzi. Donnhom li f’dan il-ka] gravissimu, dawn it-talin belg[u ilsienhom! Kont nistenna li jag[mlu kampanja qalila dwar dan in-nuqqas serju min-na[a tal-Kummissjoni Elettorali. Donnu li minnu wara li [are; ir-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali, huma [afna dawk li qed jindunaw li /erti kampanji li saru dawn l-a[[ar snin kellhom l-a;enda politika parti;jana tag[hom. S. Pace I]-}urrieq

Sur Editur, Kemm tka]aw, pe/ilqu u xewwxu tal-Labour u s[abhom ftit tas-snin ilu dwar l-onorarja tal-Prim Ministru u tal-Ministri. Gidbu li kollox kien sar minn wara dahar kul[add mentri l-a[bar kienet ilha pubblika sa[ansitra filgazzetti u bil-membri parlamentari laburisti stess ji;ru wara l-Prim Ministru Gonzi j[e;;uh jo[ro; i]]idiet tag[hom. Ara issa qabel l-elezzjoni [add minn tal-Labour u s[abhom ma kien qalilna bilqabda onorarji [oxnin li kien hemm lesti g[alihom ji;ifieri g[alihom stess. Eh bil[aqq u kollox mertu ta’ x’jafu u mhux bil-[ila ta’ lil min jafu!

J. Falzon Il-Mosta

Ramona Frendo u l-meritokrazija Sur Editur,

Kemm smajna qabel lelezzjoni dwar il-meritokrazija u billboards u spots fuq ittelevi]joni. Kellna lill-Avukat Ramona Frendo li tkellmet b’sa[[a dwar dan is-su;;ett b’[afna espressjonijiet fa/jali u ;esti o[rajn. Issa l-Avukat Frendo innifisha ;iet ma[tura membru tal-Kummissjoni g[arRiforma fil-:ustizzja. Din il[atra ta’ Frendo ]gur li saret fuq il-ba]i ta’ x’taf u mhux lil min taf. Mhux forsi u mela! Tal-inkonvenjent lil Dott. Frendo se jtuha onorarja ta’ 1,500 ewro fix-xahar. Timmeritahom kollha u anke i]jed u dejjem skont il-kriterju ta’ dak li taf u mhux lil min taf.

CH. Camilleri Birkirkara


18

Ittri lill-Editur

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

{sara min-nisa stess Sur Editur, Kemm [adt gost insegwi lftu[ tal-Parlament fejn issa nnumru tad-deputati nisa telg[a g[al g[axra. G[alkemm dan hu numru ]g[ir meta tqabblu man-numru taddeputati r;iel, hu xorta ta’ sodizzfazzjon kbir g[alina nnisa meta naraw avvanz b[al dan fis-so/jetà fl-og[la istituzzjoni tal-pajji]. I]da dan ]gur li mhuwiex bi]]ejjed. G[ad hemm [afna x’wie[ed jista’ jag[mel biex i[e;;e; aktar nisa jintegraw ru[hom fid-dinja tax-xog[ol, f’livelli professjonali u mhumiex, kif ukoll fis-so/jetà. Jiena nemmen [afna li persuna g[andha tkun i;;udikata g[al dak li kapa/i tag[mel u mhux ghaliex hi mara jew ra;el. In[oss li [afna drabi l-media tag[mel ftit enfasi ]ejda ta’ kif l-irgiel ji;;udikaw lin-nisa, fejn flopinjoni tieg[i huma n-nisa stess li jag[mlu [afna [sara lil xulxin. ?ertu nisa g[adhom

jemmnu li post il-mara hu ddar mal-familja u li mhix kapaci tag[mel xejn g[ajr dan. Ghalhekk nappella lil diversi entitajiet b[allKummissjoni Nazzjonali g[all-Promozzjoni talUgwaljanza biex jindirizzaw dan is-settur tan-nisa biex jg[inuhom jemmnu fihom infushom u f’nisa o[ra. Hu biss b’dan il-mod li fimkien nistg[u nirnexxu biex inkissru l-isterjotipi li je]istu. L-ebda mara ma g[adha t[ossha obbligata li tkun hi biss il-;enitur responsabbli mit-trobbija ta’ uliedha. It-tfal huma kemm tar-ra;el kif ukoll tal-mara, u r-responsabbiltajiet kollha g[andhom jitqassmu bejn it-tnejn. Hi wkoll in;usta fuq dawk l-irgiel li jie[du rresponsabbiltà kollha biex jaqilg[u l-flus g[all-familja b’[inijet tax-xog[ol atro/i biex ila[qu mal-[ajja. Joanne Pace

Il-G]ira

Telqa f’Sant’Anton

B]onn li tittie[ed azzjoni b’investiment biex titran;a l-art ta’ w[ud mill-passa;;i fil-;nien ta’ Sant’Anton

Diversi partijiet fil-;nien ta’ Sant’Anton f’{al Balzan je[tie;u attenzjoni minnufih. Qarrejja ta’ din ilgazzetta bag[tu ritratti li juru l-kundizzjoni [a]ina ta/-/angatura li tag[mel parti minn passa;;i li suppost isebb[u dan il;nien storiku. U[ud minnhom /edew b’ri]ultat li qed jin;abar ilma tat-tisqija li jit[allat mal-[amrija u o[rajn jidhru maqsumin. Ilqarrejja qed jilmentaw li lart mag[mula minn /angatura li /ediet u nqasmet hi ta’ periklu g[attfal u o[rajn li jkunu qed igawdu s-sbu[ija naturali ta’ dan il-;nien.

Diskors imqanqal ta’ kura;; Sur Editur, Nixtieq nie[u din lopportunità biex ng[id prosit kbira lil Lawrence Gonzi tad-diskors imqanqal li ppre]enta fisseduta tal-Bagit ;imag[tejn ilu. Dan iddiskors imlieni bil-kura;; g[ax jiena, b[al [afna Nazzjonalisti o[rajn, nemmen li l-Partit tag[na g[ad g[andu futur sabi[ jekk na[dmu lkoll flimkien. Issa dalwaqt jing[a]lu n-nies li se jkunu fit-tmun biex ji;;edded il-Partit Nazzjonalista u nappella lil dawk in-Nazzjonalisti kollha li b[alissa jinsabu mitlufin biex ilkoll kemm a[na nag[tu l-appo;; kollu lil dawn in-nies li b’tant determinazzjoni u dedikazzjoni se jid[lu g[al din il-missjoni. Veru kien hemm nies li ]baljaw u min[abba dawn l-i]balji batejna lkoll, imma n[e;;e; lil kul[add biex ma naqtg[ux qalbna. Il-partit glorju] tag[na ma nistg[u qatt nabbadunawh u kif jg[id il-qawl Ingli]…The Phoenix will rise from its ashes!! Henriette Galea

{al Qormi


Il-{add, 21 ta’ April, 2013

internazzjonali

Xi nies mi;burin madwar blata kbira li waqg[et bit-the]]i] tat-terremot tal-biera[, f’Longmen, qrib Lushan, fil-provin/ja ta’ Sichuan (Ritratt> Reuters)

I?-?INA

Stra;i wara terremot Terremot li kellu l-qawwa ta’ 6.6 fuq l-Iskala Richter he]]e] zona muntanju]a fil-Lbi/ ta/?ina, fil-provin/ja ta’ Sichuan. Min[abba tterremot, aktar minn 100 persuna tilfu [ajjithom, u aktar minn 2,000 indarbu. Fl-istess zona fl-2008, terremot ie[or [alla 70,000 persuna mejta. It-terremot tal-biera[ se[[ mas-seb[, qrib ilbelt ta’ Ya’an, u l-epi/entu kien f’fond ta’ 12.5 kilometru; terremot f’dan il-fond spiss ikun ifisser li l-[sara tkun kbira. L-osservaturi qalu li kieku dan it-terremot se[[ f’zona fejn jg[ixu [afna nies, l-ammont ta’ vittmi kien ikun ferm akbar. It-terremot in[ass f’diversi bliet [afna kilometri ’l bog[od, u bil-memorji tal-2008 g[adhom friski, [afna nies [ar;u ji;ru fit-toroq. Il-President ta/-?ina, Xi Jinping, u l-Prim Ministru Li Keqiang insistew li jrid isir dak kollu possibbli biex ikunu salvati n-nies li jistg[u jkunu g[adhom maqbudin ta[t itterrapien, u ntbag[tu 6,000 suldat lejn iz-zona biex jg[inu. Barra minn hekk, l-istess Li sejjer

lejn Sichuan biex jara x’;ara u x’hemm b]onn. Ftit sig[at wara li se[[ it-terremot, 32 persuna n[ar;u [ajjin minn ta[t it-terrapien. {afna mill-imwiet kienu f’Lushan, qrib Ya’an. Il-provista tal-elettriku u l-ilma flin[awi kienet interrotta min[abba t-the]]i], kif kienu wkoll il-linji tal-komunikazzjoni. Fl-ir[ul l-aktar qrib l-epi/entru, kwa]i l-bini kollu kkrolla. Barra minn hekk, il-ftit toroq fl-in[awi kienu mblukkati min[abba l-valangi jew ilqsim bit-the]]i]. Sa tard ilbiera[, fl-in[awi, l-art kienet g[adha qed titrieg[ed u l-aktar the]]i]a qawwija lbiera[ kellha l-qawwa ta’ 5.1 fuq l-Iskala Richter. Ya’an hi belt ta’ 1.5 miljun persuna u hi meqjusa l-bennina tal-kultura tat-te fi/-?ina. Hawn jinsab ukoll wie[ed mi/-/entri ewlenin g[all-protezzjoni tal-panda. Ya’an i]da jidher li ma tantx sofriet [sara mit-terremot tal-biera[. L-effetti tat-terremot tal-2008 g[adhom qed jin[assu. Dan [alla [ames miljun persuna bla dar.

L-I}RAEL

Tintlema[ struttura misterju]a Fil-qieg[ tal-Ba[ar tal:alilea, intlem[et struttura tonda li d-dijametru tag[ha hu t-tul ta’ Beoing 747. Din tinsab f’fond ta’ disa’ metri. Ix-xjensti g[amlu din is-sejba bi ]ball fl-2003, meta kienu qed ju]aw is-sonar waqt st[arri; talqieg[ tal-ba[ar; imma s-sejba kienet ippubblikata biss issa. Shmuel Marco, xjenzat millUniversità ta’ Tel Aviv u li [adem fuq il-pro;ett, qal li ssoltu, qieg[ ta’ lag b[al mhu lBa[ar tal-:alilea hu pjuttost lixx u kienu sorpri]i meta lem[u din il-[otba kbira. Wara, meta infurmaw lil xi studju]i o[rajn u saret anali]i, lindikazzjonijiet kienu li din

tista’ tkun statwa kbira minn ]mien il-Bron]. Din l-istruttura hi twila madwar 80 metru u hemm diversi teoriji dwar x’tista’ tkun u jekk tpo;;itx fil-qieg[ jew inbnietx direttament hemmhekk. Yitzhak Paz, arkeolo;ista li qed imexxi r-ri/erka f’din issejba, qal li l-post fejn jinsab dan l-o;;ett misterju] qed jag[milha diffi/li, kemm mil-lat fi]iku kif ukoll finanzjarju, li jsir studju. Fuq l-istruttura hu kkalkulat li hemm madwar tliet metri ramel u l-kalkoli ta’ dan jindikaw li listruttura li hemm jista’ jkollha bejn 2,000 u 12,000 sena.

19

L-ITALJA

Jer;g[u jag[]lu lil Napolitano b[ala President Il-Parlament Taljan ilbiera[ ele;;a lil Giorgio Napolitano biex jer;a’ jkun il-President talItalja. Dan, wara appell mill-partiti ewlenin u fi sforz biex hu jipprova jsolvi l-kri]i politika li tinsab fiha l-Italja. Il-mandat ta’ Napolitano jispi//a fil-15 ta’ Mejju u hu qal li ma kellux l-inten]joni li jer;a’ jkun President. Imma wara li g[al [ames darbiet ilParlament Taljan ma setax jaqbel dwar min g[andu jkun il-Presdient il-;did, Napolitano qal li [ass li kien id-dover tieg[u g[all-;id tal-pajji] li ismu jitpo;;a b[ala kandidat g[all-President tal-Italja. Nhar il-:img[a filg[axija marru jaraw lil Napolitano kemm Silvio Berlusconi kif ukoll Pier Luigi Bersani biex jikkonvin/uh jer;a’ jikkontesta. L-Italja ilha titmexxa minn Frar minn Gvern temporanju mmexxi mill-Prim Ministru Mario Monti. Dan, wara li flelezzjoni ;enerali li saret fi Frar l-ebda partit ma kiseb voti

bi]]ejjed biex ikun jista’ jmexxi u lanqas biex ikun hemm koalizzjoni tal-Gvern min[abba d-differenzi kbar li hemm bejn il-partiti avversarji. Napolitano kellu b]onn 504 voti biex ji;i elett President g[at-tieni mandat, u fil-fatt ;ab 740. Nhar il-:img[a, Pier Luigi Bersani, il-kap ta/-/entru-xellug, wieg[ed li kien se jwarrab la darba l-Parlament jele;;i lPresident il-;did. Hu [abbar dan wara li [afna membri Parlamentari ta/-/entru-xellug irrifjutaw li jappo;;aw ilkandidat li hu kien g[a]el g[allPresidenza, l-eks Prim Ministru Romano Prodi. Ma’ Bersani [abbret ukoll ir-ri]enja tag[ha Rosy Bindi, il-President talPartit Demokratiku. Fl-Italja hemm b]onn li jkun hemm President kemm jista’ jkun malajr biex jinnegozja soluzzjoni g[all-kri]i politika li hemm. I]da issa l-kaos li hemm fi/-/entru-xellug kompla jkabbar it-t[assib dwar il-futur tal-pajji].

L-INDJA

Iberraq ma/-?ina L-Indja qed issostni li diversi truppi ?ini]i da[lu sa g[axar kilometri ‘l ;ewwa fit-territorju Indjan u stabbilixxew ru[hom hemm. Dan se[[ fid-de]ert fil-Himalaja, f’Ladakh, zona remota li dwarha hemm nuqqas ta’ qbil bejn i]-]ew; pajji]i. Kelliem g[all-Ministeru tal-Affarijiet Barranin Indjan qal li kien sar kuntatt mal-awtoritajiet ?ini]i biex jaraw kif se jsolvu din il-kwistjoni. G[al dawn l-a[[ar 50 sena kien hemm spiss tensjoni bejn dawn i]-]ew; pajji]i min[abba zoni fejn ilfruntiera mhix /ara bejn l-Indja u /-?ina. Issa, it-truppi Indjani marru u stabbilixxew ru[hom madwar 500 metru bog[od minn fejn jinsabu t-truppi ?ini]i. Fl-1962 kien hemm gwerra qasira imma mdemmija bejn i/?ina u l-Indja, proprju f’Ladakh u fl-Istat ta’ Arunachal Pradesh; imma ebda na[a mhi kuntenta bil-mod kif kien inqasam it-territorju wara dik il-gwerra.


Il-{add, 21 ta’ April, 2013

22

Mitt sena ilu l-Marsa saret parro//a minn Fr Martin Micallef OFM Cap, Arkivista Provin/jali

“Issa li l-knisja l-;dida tat‘Trinità’ li l-kbir benefattur is-Sur Lorenzo Balbi qed jibni fil-Marsa g[a]-]elantissimi Patrijiet Kapu//ini, biex labitanti ta’ dawn in-na[iet ikunu jistg[u jsibu dik il-

komunità reli;ju]a u jgawdu u jipprofittaw minn tant ;id li tag[ti r-Reli;jon tag[na Kattolika li minnha tant huma skarsi u nieqsa, tinsab g[odda lesta g[al kollox u li aktarx, kif smajna, g[all-Milied narawha miftu[a g[al kollox g[all-pubbliku, ossia li jinbdew fiha l-funzjonijiet, li din il-knisja, oltre li hi te]or kbir ta’ ;id g[al dawn labitanti, wisq i]jed hi ta’ importanza g[aliex tinsab arrikkita bil-privile;;i parrokkjali u li lamministrazzjoni minn ta[t idejn il-Patrijiet li f’idejhom se tkun affidata ma tistax ti;i nieqsa, g[ax f’dawn ilPatrijiet il-parru//ani jsibu lveri missirijiet tal-[niena, ittobba spiritwali u l-[bieb li jfarr;u il-qlub imnikkta.”

19 ta’ April 1913 Dan il-kliem me[ud minn ;urnal lokali (Il-Parro//i Ì:odda, f’Is-Salib, 30.11.1912, p.2, il-kitba

ori;inali ;;ib Malti antik) ;ie miktub proprju ftit xhur qabel ma tbierket il-knisja parrokkjali tas-Santissima Trinità, fil-Marsa, ;rajja li se[[et e]attament mitt sena ilu, fid-19 ta’ April 1913, waqt li f’Malta kien qed ji;i //elebrat il-Kungress Ewkaristiku. Is-silta li minnha kkwotajna tag[ti [jiel tal-b]onn pastorali li kien qed jin[ass fil-Marsa, post qrib il-port il-kbir fejn diversi familji kienu qed imorru joqog[du hemmhekk l-aktar min[abba x-xog[ol tag[ha f’rabta ma’ dan l-istess port jew f’xi wa[da millfabbriki li kienu nbnew f’din il-lokalità. Dan il-b]onn pastorali ;ie espress fil-ftu[ tad-Digriet li bih l-Ar/isqof ta’ Malta ta’ dak i]-]mien, Mons. Pietru Pace, jiddikjara l-parro//a l;dida tal-Marsa: “Ven. [uti u wliedi g[e]ie], minn [afna ]mien kellna g[ajnejn fuq din il-parti mid-Djo/esi tag[na, li hi vi/in ta’ wie[ed midda[liet l-aktar importanti talport il-kbir tag[na, imsej[a Marsa, li baqg[et dejjem tikber fin-numru ta’ djar u ta’ fabbriki, b’mod illi ffurmat popolazzjoni ta’ bosta eluf ta’ persuni. “Konna n[arsu lejn dan i//entru ;did tal-g]ira, u xxewqa li nie[du [sieb a[jar il;id spiritwali tieg[u t[e;;et aktar fil-qlub tag[na, u ppruvajna nfittxu l-mod li nwettqu din ix-xewqa. U lprovidenza ta’ Alla riedet tag[tina prova o[ra tal-kobor tag[ha. Is-Sinjur Negozjant Lorenzo Balbi u s-Sinjura

Il-fa//ata tal-Knisja Parrokkjali tas-Santissima Trinità, ilMarsa. Ritratt me[ud fl-okka]joni tal-50 sena mill-ftu[ tag[ha

;entili tieg[u Carmela, persuni m]ejna bil-fidi u bil;enero]ità, bnew tempju manifiku biex ji;i ddedikat lis-Santissima Trinità” (Ara Digriet tal-Ar/isqof Pietru Pace, 15.04.1913). Dokument storiku Il-parro//a l-;dida tatTrinità fil-Marsa ;iet

imwaqqfa wara li sar Rapport dettaljat flimkien ma’ pjanta m[ejjija mill-Perit Arkitett Giov. Domenico Debono li j;ibu d-data tat-12 ta’ April 1913. G[all-ewwel darba qeg[din nippubblikaw ilkontenut ta’ dan id-dokument storiku f’g[eluq l-ewwel /entinarju tieg[u. “:ejt inkarigat mis-Sur Negozjant Lorenzo Balbi blordni tal-E//ellenza Tieg[u, ir-Rev. Monsinjur Pietru Pace, Ar/isqof u Isqof ta’ Malta, biex nag[mel pjanta u d-deskrizzjoni tal-limiti talParro//a l-;dida mwaqqfa fuq il-knisja l-;dida bit-titlu tasSantissima Trinità mibnija re/entement bil-flus talimsemmi Sur Balbi u millmara tieg[u, is-Sinjura Carmela, fuq il-post fil-Marsa f’Via Croce Marsa fil-qasam ‘Ta Sciat il Kuabar’, limiti tal-villa;; {amrun, u ma’ din il-knisja hemm anness kunvent mill-isba[, kollu fuq stil modern, mog[ti lirReverendi Patrijiet Kapu//ini. G[al din il-[a;a, mort jien personalment fuq il-post indikat flimkien marReverendissimi Monsinjuri Kanoni/i Kapitulari, Dr Luigi Attard, Vigarju :enerali, Dr Paolo Gauci, Segretarju Prin/ipali, u Dun Luigi M. Camilleri b[ala dawk li ;ew inkarigati spe/jali millE//ellenza Reverendissima Tieg[u, l-Ar/isqof, biex nistabbilixxu l-limiti ta’ din il-parro//a ;dida millparro//i l-o[ra vi/ini, /ioè, mill-{amrun, minn Casal Curmi u minn Casal Luca u

minn Casal Paola, u filwaqt li dorna flimkien madwar illimiti indikati mill-istess Monsinjuri delegati, qieg[ed nirrapporta dan li ;ej filwaqt li qed nipprovdi l-pjanta talpost imsemmi. 1. Waqt li nirreferi g[allpjanta mehmu]a, niddikjara li l-limiti indikati u stabbiliti mill-imsemmija Monsinjuri Kanoni/i Kapitulari delegati g[all-knisja ;dida parrokkjali tas-Santissima Trinità fi Strada Croce Marsa u Via Valletta, mog[tija lirReverendi Patrijiet Kapu//ini permezz tal-Atti tas-Sinjur Nutar Francesco Giorgio Schembri, fid-19 ta’ Novembru 1912, ;ew immarkati bil-kulur isfar, u bl-ittri a.b.c.d.e.f.g.h.i.k.l.m.n.o.p.q.r. s.t.u.v., u bil-kulur abjad u juru l-limiti tal-erba’ parro//i msemmija, filwaqt li l-kulur blu juri l-ba[ar, jew a[jar ilport. 2. It-toroq kollha e]istenti fiz-zona kulurita bl-isfar filpjanta annessa flimkien maddjar, artijiet u postijiet mibnija jag[mlu parti mil-limiti ble//ezzjoni tal-fa//ata l-o[ra tat-toroq tal-imsemmi limiti u tal-postijiet li jmissu mag[hom bil-kulur abjad. Dawn jappartjenu lill-erba’ parro//i li jmissu mag[ha b[al fi]-]mien ta’ qabel. 3. Strada Reale kollha u Via San Giuseppe fil-{amrun u ddjar e]istenti minn numru wie[ed san-numru mija talistess triq, u t-toroq mag[luqa u l-isqaqien mag[luqa li jisbukkaw fl-istess triq indikati fil-pjanta annessa bilkulur a[mar u bl-ittri d.e.f.g.h.i., jiffurmaw parti kif inhuma u jappartjenu g[allknisja parrokkjali antika ta’ San Gejtanu. It-toroq l-o[ra miftu[a lejn Strada Croce Marsa, u Strada Marsa indikati bl-ittri b.c., /ioè, Strada Migiani u Strada San Paolo bid-djar u postijiet

Il-Knisja tat-Trinità Qaddisa minn ;ewwa hekk kif din tlestiet fl-1913

Il-pjanta annessa mar-Rapport im[ejji g[all-Ar/isqof li turi l-periferija tal-parro//a l-;dida tat-Trinità Qaddisa, il-Marsa

annessi g[at-toroq miftu[a msemmija, jiffurmaw parti mill-parro//a tal-knisja l;dida tas-Santissima Trinità mog[tija lir-Reverendi Patrijiet Kapu//ini, ble//ezzjoni tad-djar, [wienet u o[rajn li g[andhom ilfa//ata tag[hom fi Strada Reale u Via San Giuseppe, {amrun, inklu] id-djar u l[wienet n.1.2.3 ta’ Strada Casal Curmi li g[andhom ilfa//ata fl-imsemmija Strada Reale, minn n.4 flimsemmijaVia Casal Curmi fejn tg[addi t-Tram blelettriku sa n.84, id-djar kollha, il-[wienet u o[rajn, u t-toroq ;odda li g[andhom ilfa//ata fl-imsemmija triq, u jisbukkaw g[all-Marsa jag[mlu parti miz-zona assenjata g[all-knisja Parrokkjali tas-Santissima Trinità; in-na[a l-o[ra tattriq imsemmija u l-fa//ati kollha tad-djar u l-[wienet u o[rajn jag[mlu mal-knisja parrokkjali ta’ San Gejtanu b[al qabel.

Dan hu x-xog[ol li mog[ti lili mill-Kummissjoni. It-12 ta’ April 1913, Gio. Domenico Debono, Perit Arkitett.” (Kopja ta’ dan iddokument jinsab merfug[ flArkivju Provin/jali talPatrijiet Kapu//ini, Floriana). 100 sena wara

Mitt sena wara dan iddokument u t-tberik tal-knisja parrokkjali l-;dida tal-Marsa ma nistg[ux ma naqrawx b[ala kliem profetiku dak li nkiteb dakinhar fl-artiklu li bih bdejna din il-kitba tag[na: “Ma nistg[ux ma nifir[ux a[na wkoll u nfa[[ru l-[sieb nobbli u purament reli;ju] tal-benefattur is-Sur Lorenz Balbi, tal-Awtoritajiet Ekkle]jasti/i li g[arfu jirrikonoxxu l-b]onn u taw ilpermess tal-Parro//a u mhux inqas lill-imsemmija Patrijiet li a//ettaw jid[lu g[al din il[idma ;dida g[all-;id talproxxmu tag[hom biex i]jed ji;bdu erwie[ lejn il-mer[la ta’ :esù Kristu.”


Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Lokali

23

IL-100 SENA MILL-KUNGRESS EWKARISTIKU F’MALTA

Programm ta’ attivitajiet fil-Mosta Dawn il-jiem jimmarkaw ilmitt sena minn meta sar lXXIV Kungress Ewkaristiku Internazzjonali f’Malta. IlParro//a tal-Mosta kienet ;iet mag[]ula biex tilqa’ firRotunda tag[ha l-Legat talPapa Piju X, il-Kardinal Domenico Ferrata, flimkien ma’ g[add kbir ta’ isqfijiet, Prelati u persuni o[ra distinti li kienu attendew g[al dan ilKungress. Fil-fatt, fil-Knisja Ar/ipretali tal-Mosta kienu saru s-seduti kollha talKungress li g[alihom irRotunda kienet tkun imballata bin-nies kif jixhdu kitbiet li jirrakkuntaw dan lavveniment hekk importanti g[all-Knisja ta’ Malta u g[allMosta. Minn dak i]-]mien ’l hawn il-Knisja tal-Mosta baqg[et mag[rufa b[ala l-Knisja talKungress. Dan kien unur kbir g[all-Mosta u l-poplu Mosti. G[aldaqstant kien jixraq li din il-;rajja tkun imfakkra f’din is-sena f’g[eluq il-mitt sena. Il-Parro//a tal-Mosta, permezz ta’ grupp organizzattiv li twaqqaf apposta, qed torganizza

programm kommemorattiv. Il-programm feta[ ilbiera[ b’kun/ert mill-Banda Nicolò Isouard li esegwixxa ‘Messa di Gloria’ ta’ Giacomo Puccini fil-Knisja Ar/ipretali tal-Mosta. Illum il-{add se ssir kon/elebrazzjoni solenni fil-Knisja Ar/ipretali talMosta biex tfakkar din lokka]joni minn Mons. Charles J. Scicluna, Isqof Aw]iljarju ta’ Malta. Nhar il-{add 28 ta’ April se ssir Akkademja Mu]ikoLetterarja li fiha se jkunu esegwiti fost l-o[rajn innijiet Ewkaristi/i li kienu tkantaw fil-jiem tal-Kungress. Jie[u sehem il-Kor Santa Monika.

Sorijiet tal-Ursolini jie[du telefonati mill-pubbliku fuq il-linji fissi ta’ donazzjoni fil-Kulle;; San :or; Preca matul il-Maratona bir-Roti. Warajhom jidhru l-pre]entaturi Peppi Azzopardi u Valerie Vella

GO tag[ti l-appo;; tag[ha lill-Maratona bir-Roti 2013 GO g[al darb’o[ra ng[aqdet mal-organizzaturi tal-Maratona bir-Roti (50 sieg[a), u kellha rwol important ferm florganizzazzjoni tal-inizjattiva dinamika mmirata lejn ;bir ta’ fondi. Grazzi g[as-s[ubija fit-tul li te]isti bejn i]-]ew; entitajiet, l-organizzaturi talavvenimenti setg[u jibbenefikaw mis-servizz tatTV di;itali ta’ GO u s-sistema sofistikata ta’ linji ta’ donazzjoni li ;iet installata minn GO fil-Kulle;; San :or; Preca, Li/eo tas-Subien fil-{amrun – il-post fejn kull sena ssir il-Maratona bir-Roti. Il-linji kienu miftu[a 24x7

biex jir/ievu donazzjonijiet fuq linji fissi tul it-tlett ijiem tal-maratona li tnediet nhar il:img[a 13 ta’ April u baqg[et sejra sal-{add 15 ta’ April. Barra minn hekk, GO ipprovdiet sistema ta’ SMS biex tir/ievi wkoll donazzjonijiet mill-pubbliku fuq il-mowbajl. Il-Maratona Bir-Roti issa stabbiliet ru[u f’Malta b[ala attività annwali popolari li ;eneralment tkun frekwentata minn familji. Il-Maratona BirRoti hi organizzata millg[alliema, studenti u ;enituri tal-Li/eo tas-subien tal{amrun u l-Asso/jazzjoni Lyceum Past Students (ALPS).

Matul ix-xhur ta’ April u Mejju l-Komunità Parrokkjali tal-Mosta se jkollha lopportunità li ssegwi programm ta’ kateke]i u tag[lim dwar il-valur talQuddiesa permezz ta’ laqg[at ta’ tag[lim. Dawn il-laqg[at se jsiru nhar il-:img[a 10 u 24 ta’ Mejju, fil-Katekumenju tal-Mosta, fis-7 p.m., millIsqof Aw]iljarju Charles J. Scicluna u wkoll permezz ta’ spjegazzjonijiet qosra filQuddies tal-{add. Filg[axijiet, mit-8.30 sal10.30, se ssir Adorazzjoni Ewkaristika fil-Knisja Ar/ipretali kull nhar ta’ Sibt, bejn is-27 ta’ April u t-8 ta’ :unju. Dan il-programm jasal fi tmiemu bil-festi Ewkaristi/i ta’ Corpus Domini u l-Qalb ta’ :esú. G[al din l-okka]joni kien pubblikat ktejjeb b’ritratti u tag[rif fuq dan l-avveniment storiku, li se jkun pre]entat waqt l-Akkademja Mu]ikoLetterarja li se ssir nhar il{add li ;ej. • Ara wkoll pa;ni 4 u 5 tassezzjoni Collage

Joaquim F. Silva Pinto, CEO, Banif Bank (Malta). (Lemin)> jippre]enta d-donazzjoni tal-Bank lil Dr Alfred Grech mi/Circolo Gozitano, waqt i/-/erimonja ta’ :ie[ G[awdex

Banif Bank jag[ti l-appo;; tieg[u li/-Circolo Gozitano Banif Bank (Malta) plc ta l-appo;; tieg[u li/-Circolo Gozitano b’donazzjoni li se tg[in lill-asso/jazzjoni torganizza l-avvenimenti tag[ha g[al din is-sena. Kull sena /-Circolo jtella’ numru ta’ avvenimenti importanti fil-kalendarju t’G[awdex li jinkludu :ie[ G[awdex u Jum G[awdex. Jum G[awdex ji//elebra l-anniversarju tat-telfa talFran/i]i wara r-rewwixta tal-1789, waqt li :ie[ G[awdex jonora personalitajiet jew organizzazzjonijiet li taw kontribut g[all-i]vilupp so/jali u ekonomiku t’G[awdex u g[all-preservazzjoni u l-promozzjoni tal-identità distinta G[awdxija. I/-Circolo Gozitano kien stabbilit f’Victoria fl-1913 u g[andu l-impenn li jippromwovi l-kultura, it-tradizzjonijiet u l-identità G[awdxija. G[al dan il-g[an ikunu organizzati attivitajiet kulturali u edukattivi b’mod regolari.


24

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Intervista

Mariella Pisani Bencini – pre]entatri/i televi]iva u esperta fil-qasam tal-arti

Mariella f’Sassi Di Matera,Bari

Il-mara li ;eg[litna napprezzaw l-arti lokali Probabbilment jekk wie[ed jara lil Mariella Pisani Bencini mal-ewwel jasso/jaha mal-programm televi]iv tag[ha Meander li fih tul dawn is-snin kollha li ilha tag[mlu tat spinta ‘l quddiem sewwa lill-arti u l-kultura Maltija, i]da mhux biss. L-interess tag[ha f’dan il-qasam [adha lil hinn minn xtutna wkoll u l-karriera tag[ha li bdiet b[ala bankiera, illum spi//at iffukata fuq aspett kompletament differenti. I]da Mariella, tul dawn is-snin, rabbiet ]ew; ulied u llum hi wkoll nanna dedikata. Ma tidhirx, tg[iduli. Tassew, g[aliex /ertament m’g[andhiex dehra ta’ nanna. Intant, iltqajt ma’ Mariella biex skoprejt ftit dwarha u l-[ajja interessanti tag[ha bejn arti, televi]joni, familja u vja;;ar. {ajja m[awra sewwa li Mariella tg[ix fil-milja kollha tag[ha.

Twieldet u trabbiet Gwardaman;a flimkien ma’ erba’ [utha bniet, [ames bniet b’kollox. “Illum lill-papà li ;ie nieqes 11-il sena ilu, in[ares lejh b’ammirazzjoni kbira. “Kien ra;el konservattiv, tradizzjonali g[all-a[[ar u jemmen li r-ra;el hu l-kap talfamilja i]da fl-istess waqt flimkien mal-mamà kien jinkura;;ina biex inkunu indipendenti, u nkomplu nistudjaw. “Minkejja li l-ugwaljanza tan-nisa kienet nieqsa [afna, dejjem da[[lina f’mo[[na li b[ala nisa futuri ma g[andna xejn anqas mill-ir;iel. Kienet

[a;a pjuttost ambigwa fih i]da kien jinstigana [afna biex nistudjaw u na[dmu. Kellna tfulija sabi[a [afna.” Meta kienet ]g[ira, Mariella tg[id li dejjem b’xi mod jew ie[or kellha f’rasha ttelevi]joni. Tg[id li ommha kienet t[obb tara l-programmi ta’ Gloria Mizzi u Mariella kienet tmur quddiem il-mera fil-kamra tas-sodda tag[ha u toqg[od tag[mel b[alha. Kienet tilg[ab hekk, aktar milli tg[id li trid issir hekk. “G[amilt [abta ng[id li rrid insir air hostess i]da l-mamà kienet tg[idli li rrid ikun twila u g[alhekk abbandunajt lidea. U mnalla g[ax l-ajruplan

Man-neputi Max,il-mimmi t’g[ajnejha

Ms. Intervisti ma’ nisa Maltin li rnexxew jag[milli d-deni. Imbag[ad g[edt li rrid inkun g[alliema li re;a’ bdieli wkoll. “Ridt ukoll insir avukat. I]da opportunitajiet ma kienx hawn daqs kemm hawn illum. Mort il-Junior College u sadattant kien hemm opportunità biex nag[mel le]ami g[al ma’ Barclays Bank. Dak i]-]mien biex to[ro; sej[a g[al impjieg ridt tag[mel weg[da u g[alhekk [taft l-opportunità u applikajt. G[amilt l-e]ami u g[addejt, u addio avukat.” G[alhekk Mariella da[let fid-dinja tax-xog[ol b[ala bankiera. Xog[ol li ma damitx fih g[al ]mien twil

g[alkemm kien g[al qalbha [afna. I]da sa dan i]-]mien di;à bdiet tmidd l-ewwel passi tag[ha fil-qasam taxxandir permezz tar-radju. “Kont fuq Radju Malta meta kelli 16-il sena. Kont iltqajt ma’ Antoine Ellul li kien Kap E]ekuttiv ilBroadcasting Authority u qalli biex immur l-g[ada g[al audtion g[aliex basar li nkun tajba g[ar-radju. Mort u spi//ajt g[amilt xi sena u nofs nie[u sehem f’xi programm, naqra u na[dem plays ma’ Twanny Scalpello. “Insomma, nag[mel li ji;i g[al idejja anke qari ta’ reklami. Kelli wkoll programm fiss ma’ Reno Borg, illum avukat. Kien jiktbu hu u jien naqra. Kien programm dwar il-kotba ‘Moghdija ta]-]mien’ talfilantropist Alfons Maria Galea .” Intant, Mariella waqfet g[ax da[let il-bank u dak i]-]mien ma setax ikollok ]ew; xog[lijiet. Fil-perjodu li fih ilBarclays Bank qaleb g[al Mid-Med, Mariella ltaqg[et mar-ra;el tag[ha. “Propjament iltqajt marra;el meta kont g[adni lJunior College, fl-Università

Flimkien ma’ ]ew;ha fit-Teatru La Scala ta’ Milan

l-Qadima, il-Belt. Kull sena konna nag[mlu attività ta’ fund-raising, penny stunt fejn konna nag[mlu [afna soldi mal-art fi Pjazza {elsien. “Konna nimlew l-art bissoldi billi nbig[u l-biljetti. Insomma ;ie fuqi ;uvni jixtri l-biljetti. :ie darba, darbtejn tlieta u aktar. F’qalbi g[edt, ‘dan kemm se jdum jixtri biljetti?’. “L-g[ada l-istess, grupp ta’ studenti konna dorna Strada Reali nbig[u l-biljetti u jien fettilli nid[ol il-BOV ta’ Triq ir-Repubblika u l-ewwel kaxxier li nara quddiemi kien hu. I]da sadattant ma bdejniex no[or;u flimkien g[aliex hu kien jo[ro; ma’ xi [add ie[or. G[addiet sena meta bdejna no[or;u flimkien.” Mariella u Geoffrey ilhom 35 sena mi]]ew;in. G[andhom ]ew;t itfal – Krista li llum mi]]ew;a u g[andha tifel, Maximilian u Berta li ilha mi]]ew;a sentejn. Mariella ilha ta[dem fittelevi]joni g[al dawn l-a[[ar 25 sena u l-programm Meander ilu g[addej g[al dawn l-a[[ar 19 il- sena. Programm li matul is-snin g[al pa;na 25


Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Intervista

25

{ajja bi skop, u ng[id! minn pa;na 24

laqqag[na ma’ diversi artisti u l-arti tag[hom. Programm li jifta[ tieqa fuq it-talent lokali kif ukoll dak barrani. Meander sar sinonimu ma’ Mariella. I]da kif ori;ina? L-interess tag[ha fl-arti kien minn dejjem? “{a;a stramba hi li meta ]]ewwi;na a[na kellna lg[amara fil-flat li konna krejna i]da ma kellniex, pere]empju, pitturi li tant kont in[obb. Niftakar li l-mamà tar-ra;el tieg[i li kellha xi pitturi antiki, tatna xi in/i]jonijiet antiki biex nag[mluhom fil-gwarni/i u tant kont kuntenta bihom. “Sew jien kif ukoll ir-ra;el konna n[obbu l-arti kif ukoll l-affarijiet antiki. Naturalment meta bdejt nag[mel ilprogramm ;ejt wi// imb wi// mag[ha b’mod partikulari mill-aspett lokali. “L-arti ta’ barra b’xi mod dak i]-]mien kien ikollok idea tag[ha i]da dik lokali sakemm ma tkunx involvuta fiha ma tantx kont tkun taf dwarha. Ma tantx kien hawn g[arfien dwarha. “Permezz tal-programm bdejt niltaqa’ mal-artisti Maltin u nista’ ng[id b’wi//i minn quddiem li iltqajt malartisti kollha u ma]-]mien saru [bieb tieg[i. Fil-fatt ilma;;or parti tal-[bieb tieg[i huma artisti.” Meander ma ffukax biss fuq pittura u skultura i]da wkoll fuq kittieba, poeti, arkitetti u mu]i/isti. Arti fil-firxa wiesg[a tag[ha. Nies b[al Antoine Camilleri, Esprit Barthet, Frank Portelli, u [afna u [afna aktar. Ismijiet ta’ nies li ma g[adhomx mag[na li

i]da Mariella kellha lopportunità li tiltaqa’ mag[hom tul dawn id-19-ilsena ta’ programmi. Esperjenzi Mariella kellha [afna b[al meta kellha mistieden lit-tenur Joseph Calleja meta kellu biss 16-il sena. Kien introdott lilha mittenur Pawlu Axiaq li kien jg[allmu. Barra minn hekk Mariella kienet taf lill-mamà tieg[u g[aliex ommu kienet tie[u lil o[tu ballet mat-tfal ta’ Mariella g[and Lilian Attard, San :iljan. Ma’ Mariella ma stajtx ma nitkellimx dwar kif illum listudju tal-arti sar possibbli u wie[ed jista’ jispe/jalizza f’dan il-qasam permezz ta’ korsijiet spe/ifi/i flUniversità ta’ Malta u boro] ta’ studju barra minn Malta. “Fl-Università ta’ Malta twaqqaf id-Dipartiment talIstorja tal-Arti mill-Professur Mario Buhagiar ftit tas-snin ilu. Minn dan id-dipartiment [ar;u l-kuraturi talmu]ewijiet li g[andna llum, /erti artisti u nies li qed jie[du [sieb l-arkeolo;ija f’pajji]na. “{ar;u nies li qed jag[mlu r-ri/erka fuq l-arti ta’ Malta. {a;a mill-aktar importanti g[aliex qabel ma kienx hawn ri/erka tal-arti lokali.” Mariella kellha lopportunità li erba’ snin ilu tag[mel dan il-kors lUniversità. G[amlitu g[assodisfazzjon tag[ha nnifisha. “Jien kont di;à qed na[dem f’dan il-qasam u ma g[amiltux biex insib impjieg i]da ma jiddispja/inix. Kienu erba’ snin ta’ interess kbir g[alija. G[a]ilt dak i]-]mien g[aliex [sibt li kien ]mien kwiet g[alija wara li t-tfal iggradwaw b[ala avukat. {sibt li kien ]mien tajjeb biex nag[mel xi [a;a g[alija i]da f’dawk it-tliet snin ;ara minn kollox. “Beda f’Ottubru. L-istess xahar li l-

kbira ;iet tg[idli li se titg[arras. Wara, i]]ew;et. I]]g[ira tg[arrset u ]]ew;et ukoll fl-istess temp ta’ tliet snin. Il-kbira kellha wkoll lewwel tarbija. Spi//ajt g[amilt il-kors u ggradwajt. Illum ng[id ma nafx kif.” Bdiet f’dar li fiha ma kellhiex bi//iet tal-arti g[ajr g[al in/i]jonijiet li tatha lkunjata. Illum fid-dar Mariella u ]ew;ha g[andha diversi b/ejje/ tal-arti f’mod partikulari dik astratta li hi aktar g[al qalbha. “G[alija l-arti astratta tmur lil hinn mir-realtà. Jekk in[ares lejn xog[ol astratt mhux qed jurini o;;ett spe/ifiku i]da emozzjonijiet b[allikieku g[andi tieqa miftu[a fuq l-ispirtu tal-artist filwaqt li dak kollu li tittra]mettilek to[loq interpretazzjoni tieg[ek ukoll.” Mariella kellha diversi esperjenzi sbie[ fejn tid[ol larti. Dan l-a[[ar kellha lopportunità li tid[ol fit-Teatru La Scala “Morna g[all-ewwel darba Milan u wara li t[abatna [afna

Waqt li qed tindirizza konferenza dwar il-kultura

biex minn tliet xhur qabel qtajna l-biljetti morna La Scala. Rajna l-Falstaff ta’ Verdi. Kienet esperjenza mill-isba[ g[aliex anke jekk sempli/ement tkun fit-teatru biss bi]]ejjed.” Il-kultura u l-arti g[al Mariella huma l-ener;ija u nnifs tag[ha. Imma;inaha tg[ix f’Malta fi ]mien il-Barokk u ftit qabel. Kieku /ertament kienet tintervista lil Carava;;o u lil Mattia Preti. Konna ]gur narawha fuq liscaffoldings waqt li Preti qed ipitter fil-Konkatidral ta’ San :wann jew ma;enb Caravaggio waqt li qed ipitter il-qtug[ ir-ras ta’ San :wann.

Dan g[aliex ]mien ilBarokk hu ]mien li lil Mariella jaffaxxinaha [afna u tapprezza [afna l-wirt li /erti artisti [allewlna. Intant permezz talprogramm tag[ha Meander Mariella rnexxielha tressaq larti u l-artisti aktar qrib ittelespettaturi biex nitg[allmu napprezzaw a[jar dak kollu li joffri dan il-qasam. Mariella jirnexxilha tu]a lingwa;; sempli/i li jinftiehem minn kul[add filwaqt li fil-programm ma tonqosx il-professjonalità u ttbissima ma;ika tag[ha li tikkaratterizzaha.

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Mariella Pisani Bencini Ktieb favorit: Jien in[obb naqra [afna. In[obb awtobiografiji u umanzi stori/i li jkunu ambjentati f’epoki spe/ifi/i. Il-ktieb London ta’ Edward Rutherfurd affaxxinani. B[ala awtobiografija g[o;bitni [afna dik ta’ Shirley Blair, ta’ Bocelli li qrajtha bit-Taljan u tal-attur Michael Crawford li rajtu filmusicals Londra. Film favorit: Kultant naraw films fi//inema i]da jien u r-ra;el ma g[andniex listess gosti. Jien in[obb films romanti/i u artistici , hu j[obb films ta’ azzjoni. Mu]ika favorita: Il-mu]ika Taljana minn kull aspett, klassika u moderna. In[obb ukoll [afna l-opra, [a;a li kibret fija minn kemm ili nag[mel il-programm ’il fuq minn g[oxrin sena ilu. Puccini u Verdi huma l-favoriti. In]id ma’ dawn il-mu]ika ta’ Ennio Morricone. Lewn favorit: Qabel, meta kont ]g[ira, kont in[obb [afna l-a[dar i]da llum nippreferi l-blu. G[alkemm mhux biex nilbsu. Nippreferi kuluri newtrali. Sta;un favorit: Ir-rebbieg[a bl-ilwien tag[ha. Xi mixja fil-kampanja ma hemmx isba[ minnha f’dan i]-]mien. Ir-ri[a tarrebbieg[a sabi[a wisq. Il-vaganza ideali: A[na nsiefru [afna i]da l-break ideali hu meta darbtejn fis-sena mmorru g[al erbat ijiem fil-Lukanda San Lawrenz, G[awdex. Mag[na jkun hemm i]]ew;t itfal tieg[i mal-familja. Ma jonqosx li nie[u mieg[i l-kotba favoriti biex inkun nista’ naqra l-kotba li nixtieq. Ikollok tg[ix f’epoka mg[oddija liema tag[]el: Ng[ix le, i]da nixtieq nesplora l-era tat-Tudors fl-Ingliterra. Ma rridx ng[ixha g[aliex il-mara kienet biss mezz talprokreazzjoni u kien hemm ingustizzji kbar. Jog[;obni wkoll i]-]mien tal-Barokk f’Malta. }mien meta f’pajji]na kien hawn Mattia Preti u ftit qabel Caravaggio. L-akbar in;ustizzja g[alik hi... Meta bniedem ma ji[ux dak li [aqqu. L-importanti i]da hu li jekk t[oss li qed tag[mel tajjeb tibqa’ miexja. L-akbar pre;ju: Dejjem nipprova nara lpo]ittiv. Nemmen [afna li kull deni [udu

b’;id u li kif jg[idu l-Ingli]i – every cloud has a silver lining. L-akbar difett: Ftit inpazjenti ma’ /ertu tip ta’ nies. Nag[laq ix-shutters. Jekk bniedem iwe;;ag[ni ta’ veru, iwe;;ag[li qalbi, ma npattihiex u na[fer i]da ma ninsiex. L-ikel favorit tieg[ek: Kollox in[obb i]da l-aktar li n[obb hu l-ikel Malti tat-timpana u l-istuffat. Stuffat tal-qarnit, bra;oli, fenek. Ikel li ma tantx insajru g[aliex mhux ilfavorit tat-tfal. X’tixtieq tag[mel li g[adek ma sibtx il-[in tag[mlu: Nikteb aktar. Di;à ppubblikajt ktieb fl-2004, ir-rumanz Tliet Nisa u Mara li reba[ il-premju letterarju i]da nixtieq nikteb xi teleserje, nispi//a rumanz li di;à bdejt u nibda ie[or. Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob? Propjament din nippreferi nitlobha lil Alla milli lill-;enju tal-lampa. Nitolbu s-sa[[a g[al familja tieg[i kollha Kif tarak mil-lum u g[axar snin o[ra: B’xi ]ew; neputijiet o[ra li jkunu tfarfru bi]]ejjed biex no[odhom jaraw il-mu]ewijiet u postijiet stori/i. Insifruhom mag[na u ng[allimhom /erti affarijiet. Sakemm ingawdihom /kejknin xi [a;a li sew jien u sew ir-ra;el nie[du gost nag[mlu. Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih: Hemm filosfi li minkejja li ma naqbilx mija fil-mija mal-filosofija tag[hom /erti affarijiet li qalu jolqtuni – Il-filosfu modern Wittgenstein jg[id – The purpose of life is a life of purpose – L-iskop tal-[ajja hi [ajja bi skop. Persona;; li tammira: Matul s-snin tiltaqa’ ma’ nies li jkunu [allew impatt f’[ajtek. Qed tistaqsini llum u llum ng[idlek Lawrence Gonzi. Tant g[adda minn affarijiet f’dawn la[[ar [ames snin u jien kelli l-opportunità li inkun vi/in g[aliex it-tifla tieg[i mi]]ew;a lit-tifel tieg[u. Naf in-na[a l-o[ra tal-munita wkoll. Hu ta dan il-;id kollu lil Malta u dejjem minkejja d-diffikultajiet kollha ]amm ru[u ’l fuq milaffarijiet insinjifikanti tal-[ajja. Kapa/ità interjuri u intellettwali li tissupera ddiffikultajiet u tibqa’ tag[mel it-tajjeb.


26

Televi]joni

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 Kollox ma’ Kollox • 09.30 {in g[al Kollox (r) • 11.00 Belle Donne • 12.30 Teleshopping • 13.00 Bejnietna • 15.00 Sibt Kuntatt • 18.00 Teleshopping • 18.30 Arkivji tan-Nies • 19:45 - News Point • 21.00 }vintura (drama) • 22.00 Il-Prin/ipal (drama).

Iris

melita 176

12.50 Due nel mirino. Film ’90 • 14.45 Match Point. Film 2005 • 17.00 Il club degli imperatori. FIlm 2002 • 19.25 Bella, ricca, lieve difetto fisico cerca anima gemella. Film ’73 • 20.55 Ore 10: calma piatta. Film ’88 • 22.40 The Big White. Film 2005 • 00.35 Il tempo dei cani pazzi. Film ’96.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.15 Garth and Bev • 07.25 Tweenies • 07.45 Green Balloon Club • 08.10 Me Too! • 08.25 The Weakest Link • 09.10 My Family • 09.40 One Foot in the Grave • 10.15 Keeping up Appearances • 10.45 Only Fools and Horses... • 11.15 2point4 Children • 11.45 Rob Brydon’s Annually Retentive • 12.15 Lead Balloon • 12.45 Lark Rise to Candleford • 13.35 One Foot in the Grave • 14.10 The Weakest Link • 14.55 Doctors • 17.20 Doctor Who • 18.05 Only Fools and Horses... • 18.35 Walk on the Wild Side • 19.05 Lark Rise to Candleford • 20.00 As Time Goes By • 20.30 Little Britain • 21.00 Silk • 21.50 Waking the Dead • 22.40 Spooks • 23.30 Being Erica.

TCM

melita 310, GO Plus 701

07.40 Anchors Aweigh. Film ’45 (U) • 10.00 Show Boat. Film ’51 (U) • 11.50 Red Dust. Film ’32 (PG) • 13.15 The Belle of New York. Film ’52 (U) • 14.35 Captain Sindbad. Film ’63 (U) • 16.00 Day of the Evil Gun. Film ’68 (A) • 17.45 Northern Pursuit. Film ’43 (A) • 19.20 Courage of Lassie. Film ’46 (U) • 21.00 Eye of the Devil. Film ’67 (X) • 22.30 Arsenic and Old Lace. Film ’44 (PG).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

06.55 Love or Money. Film ’89 (12) • 08.25 The Unforgiven. Film ’60 (A) • 10.30 The Alamo. Film ’60 (U) • 13.10 The Private Life of Sherlock Holmes. Film ’70 (PG) • 15.10 MGM’s Big Screen • 15.25 De-Lovely. Film 2004 (PG) • 17.30 Saved! Film 2004 • 19.00 Viva Maria! Film ’65 (A) • 20.55 Big Screen Legends • 21.00 Born to Win. Film ’71 (15) • 22.30 Equus. Film ’77 (AA).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

06.50 X-Machines: Beluga, Icehammer, Goliath • 07.40 The Gadget Show: World Tour • 08.05 The Tech Show • 08.30 Moon Machines: Command Module • 09.25 Moon Machines: Navigation • 10.20 Moon Machines: Lunar Module • 11.10 Moon Machines: Suits • 12.00 Moon Machines: Lunar Rover • 12.50 Weird Connections: Disgust • 13.20 The Gadget Show: World Tour • 13.45 The Tech Show • 14.10 Things That Move • 14.35 Things That Move • 15.00 Prototype This: Get up and Go • 15.55 NASA’s Greatest Missions: Landing the Eagle • 16.45 Curiosity: How Will the World End? • 17.35 Building the Future: The Quest for Water • 18.30 Storm Chasers • 19.20 X-Machines: Thunder, Wheels, Nemo • 20.10 The Gadget Show: World Tour • 20.35 The Tech Show • 21.00 Storm Chasers • 21.50 Dark Matters: Twisted but True • 22.40 The Gadget Show: World Tour • 23.05 The Tech Show • 23.30 Weird Connections: Disgust.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz 08.30 Private Practice 12.30 Glee 13.15 Amazing Race 19.15 How I Met Your Mother 19.40 2 Broke Girls 20.05 Whitney 20:30 Dallas 21.15 SMASH 22.00 VEEP 22.30 Suits 23.15 Person of Interest 00.00 The Mentalist 00.45 Alcatraz 01.30 30 Rock

Biography Channel

melita 411

10.00 Monster In Laws: Monster of the Bride • 10.30 Monster In Laws: Meaty Issues • 11.00 Monster In Laws: The Last Italian Supper • 11.30 Monster In Laws: Naughty Grandma • 12.00 Monster In Laws: Spoiled Brat-In-Law • 12.30 Monster In Laws: Money Can’t Buy a Grandbaby • 13.00 Monster In Laws: High School Rivals • 13.30 Monster In Laws: Ton-In-Law • 14.00 Monster In Laws: Debbie Does Damage • 14.30 Monster In Laws: The Doomed Groom • 15.00 Monster In Laws: Monster of the Bride • 15.30 Monster In Laws: Meaty Issues • 16.00 Monster In Laws: The Last Italian Supper • 16.30 Monster In Laws: Naughty Grandma • 17.00 Monster In Laws: Spoiled Brat-In-Law • 17.30 Monster In Laws: Money Can’t Buy a Grandbaby • 18.00 Monster In Laws: High School Rivals • 18.30 Monster In Laws: Ton-In-Law • 19.00 Monster In Laws: Debbie Does Damage • 19.30 Monster In Laws: The Doomed Groom • 20.00 Be the Boss: Molly Maid • 21.00 Dance Moms: Dying to Dance • 22.00 Duck Dynasty: Here Lizard Lizard • 22.30 Duck Dynasty: Let’s Go Hunting Deer • 23.00 Be the Boss: Molly Maid.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 World Championship Snooker • 09.45 Greene Light • 10.00 London Marathon (live) • 13.00 World Championship Snooker: Day 2: Sheffield, United Kingdom (live) • 14.15 UCI World Tour Cycling: Liege-BastogneLiege (live) • 17.00 World Championship Snooker: Day 2: Sheffield, United Kingdom (live) • 18.30 European Championship Gymnastics • 20.00 World Championship Snooker: Day 2: Sheffield, United Kingdom (live) • 23.00 Motorsports Weekend • 23.15 UCI World Tour Cycling.

Eurosport 2

melita 601, GO Plus 802

07.00 Arena Football • 09.00 UCI World Tour Cycling • 11.00 World Championship Snooker: Day 2: Sheffield, United Kingdom (live) • 14.00 Cycling • 15.30 World Championship Snooker: Day 2: Sheffield, United Kingdom (live) • 18.30 World Championship Snooker • 20.00 World Championship Snooker: Day 2: Sheffield, United Kingdom (live) • 23.00 EHF Men’s Champions League Handball.

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 08.30 10.00 11.00 12.00 12.30 13.30 14.00 14.05 15.00 15.05 16.15 17.00 18.00 18.10 18.40 19.45 20.30 21.30 21.35 22.30 23.00

NET News Iswed fuq l-Abjad (r) Telebejg[ U/u[ Distinti Telebejg[ Anali]i tal-A[bar (r) NET News Newsroom (r) NET News Simpati/i (r) Trott u Galopp Sport Extra NET News Flusek (r) NetWorks NET News, NET Sports, NET Meteo Replay NET News (ikompli) Replay L-Istorja tal-Futbol Malti (r) NET News.

TVM 07.00 08.00 08.20 08.50 09.40 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.40 17.10 18.00 18.10 19.00 20.00 20.45 23.15 23.40

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba Madwarna Storjografija Nisa Straordinarji Fis-Selva;; tal-Afrika Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Teleshopping A[barijiet Teleshopping Gadgets Aqta’ Kemm A[barijiet Mixage Fis-Selva;; tal-Afrika A[barijiet American Idol A[barijiet fil-Qosor Malta u Lil Hinn Minnha (r).

TVM 2 07.00 08.20 08.50 09.00 09.45 10.30 11.20 12.10 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.15 17.00 19.00 19.30 19.40 20.25 20.30 21.00 23.00

melita 104, GO Plus 104

News G[awdex illum Kelma l-{ajja Quddiesa Sensilhena Lenti Nisa Straordinarji Beast Legends Ruggers GFA Roundup Sewwieqa Sqallin f’Malta Ti;rijiet Biss 3 Pointer Paqpaq Mixage BOV PL: Valletta v Tarxien Starboard A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ Museum Secrets A[barijiet bl-Ingli] Madwarna Kontrattakk Paqpaq (r).

ONE 08.30 09.00 09.30 11.10 11.25 11.50 12.30 13.30 13.40 14.30 17.10 17.30 17.40 19.30 20.15 22.35 23.15

melita 103, GO Plus 103

ONE News {ajja (r) Aroma Kitchen (r) Teleshopping Ieqaf 20 Minuta Pink Panther (r) Mad-Daqqa t’G[ajn (r) ONE News Ir-Rangers Omnibus Bla A;enda (r) Teleshopping ONE News L-Argument ONE News Arani Issa On D Road ONE News

Armand Assante f’xena mill-film L’ODISSEA (Italia 1, 14.00) b’re;ija ta’ Andrei Konchalovsky li [afna minnu n;ibed fil-g]ejjer Maltin

23.45 Bla A;enda (r).

Raiuno melita 150 GO Plus 201

06.30 Unomattina in famiglia 09.30 Tg1 L.I.S. 09.35 Mixitalia 10.00 Linea verde orizzonti 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa messa dalla Cattedrale di Brescia 12.00 Regina Coeli 12.20 Linea verde 13.30 Tg 1 telegiornale 14.00 Domenica in 16.30 Tg 1 telegiornale 16.35 Domenica in 18.50 L’eredità 20.00 Tg 1 20.35 Tg Sport 20.40 Affari tuoi 21.30 Un medico in famiglia 8 23.35 Speciale Tg 1 00.40 Tg 1 notte 01.05 Applausi.

Raidue 07.00 10.10 10.50 11.30 13.00 13.30 13.45 15.40 17.05 17.10 18.10 19.35 20.30 21.00 23.00 01.00 01.20 02.00

melita 151, GO Plus 202

Cartoon Flakes Ragazzi c’è Voyager A come avventura Mezzogiorno in famiglia Tg 2 giorno Tg 2 motori Quelli che aspettano Quelli che Tg 2 L.I.S. Radio Sport Stadio Sprint Rai Sport 90˚ minuto Squadra Speciale Cobra 11 (TF) Tg 2 notizie F1 GP Bahrain La domenica sportiva Tg 2 notizie Sorgente di vita Dear Frankie. Film 2004.

Raitre 06.55 07.45 09.20 10.15 10.45 11.05 11.30 12.00 12.25 12.55 13.20 14.00 14.15 14.30 15.05 17.15

melita 11#152, GO Plus 203

La grande vallata (TF) Il sospetto. Film ’41 L’Ispettore Derrick. TF Rai Educational Tgr Estovest Tgr Mediterraneo Tgr Regioneuropa Tg 3 Telecamere salute Rai Educational Passepartout Tg regione Tg 3 In 1#2 ora ?ikli]mu Squadra speciale

18.00 19.00 19.30 20.00 20.10 21.30 23.25 23.35 23.40 00.45 00.55

Vienna. TF Per un pugno di libri Tg 3 Tg regione Blob Che tempo che fa Report Tg 3 Tg regione Gazebo Tg 3 Telecamere.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 08.50 Le frontiere dello spirito 09.40 Tgcom 10.00 Il grande Nilo 11.30 Le storie di Melaverde 12.00 Melaverde 13.00 Tg 5 13.40 L’arca di Noè 14.00 Domenica live 18.50 The Money Drop 20.00 Tg 5 20.40 Striscia la notizia 21.30 Il pesce innamorato. Film ’99 23.30 Baciati dall’amore 01.30 Tg 5 notte.

Rete 4 07.05 07.55 09.00 10.00 11.00 11.30 12.00 13.00 14.00 14.40 15.00 18.55 19.35 21.30 23.50

melita 14#153, GO Plus 206

Tg 4 Night News Vita da strega BBC Knowledge Santa Messa Le storie di viaggio a... Tg 4 Pianeta mare: C’è una volta il Mediterraneo Ricette all’italiana Tg 4 Ieri e oggi in tv speciale Le ali della vita Tg4 Telegiornale Il comandante Florent Tierra de Lobos The Gift. Film 2000.

Italia 1 melita 20#155, GO Plus 204

07.40 Cartoons 10.35 Due gemelle quasi famose. Film 2003 12.25 Studio aperto 13.00 Sport Mediaset 14.00 L’Odissea. Film ’97 17.30 Studio aperto 17.40 Moto/ikli]mu: GP delle Americhe gara 21.50 Fuori giri 22.50 Double Impact. Film ’91 01.00 2 Broke Girls. sitcom 01.55 Californication.


Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Televi]joni#Radju

27

U?U{

Lejn is-sa/erdozju radju NET Television 11.00 Illum hu Jum il-Vokazzjonijet u g[aldaqstant

Massimiliana De Martino se jkollha b[ala mistednin numru ta’ ]g[a]ag[ li qed jimxu lejn [ajja reli;ju]a. X’inhuma l-isfidi li qed jiffa//jaw? Kif qed ikunu ppreparati? Hu importanti li anki huma

Radio 101

jag[mlu esperjenzi barra mill-kunvent jew mis-seminarju? G[aliex illum wie[ed qed idum biex jidde/iedi li jid[ol patri jew qassis. Jintwerew ukoll ]ew; servizzi biex wie[ed jifhem aktar dwar xiex inkunu qed nitkellmu.

NETWORKS

I]-]wie; – x’inhu e]att^ NET Television 18.40

X’tifhmu bi ]wie;? Tixtiequ ti]]ew;u? Jaqbillek ti]]ewwe; jew a[jar tikkoabita? }wie; bil-Knisja jew bl-Istat? Min ji]]ewwe; bilKnisja jag[mel hekk g[at-tradizzjoni? Taqblu li persuni jg[ixu flimkien qabel ji]]ew;u? It-ti;ijiet saru jiswew wisq? G[aliex isiru daqstant bi kbir? G[aliex ir-rata tad-divorzju u tasseparazzjonijiet qed tikbir? Manteniment g[at-tfal biss jew g[allmara wkoll? Transesswali g[andu jkollhom dritt ji]]ew;u? G[andek tit[alla ti]]ewwe; aktar minn persuna wa[da fl-istess [in? L-im[abba fi ]wie; tista’ tkun g[al dejjem? Jippre]enta l-programm Mark Azzopardi. THE GIFT

‘Thriller’ Amerikan Rete 4 23.50

Film thriller Amerikan li n[adem fl-2000 b’re;ija ta’ Sam Raimi li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Cate Blanchett, Giovanni Ribisi, Keanu Reeves, Katie Holmes u Greg Kinnear. F’lokal ]g[ir ta’ provin/ja Amerikana, mara b’doni partikulari li t[oss dak li jkun qed ise[[ jew di;à se[[ f’postijiet o[ra, tqieg[ed is-servizzi tag[ha g[ad-dispo]izzjoni tal-pulizija biex jittantaw isolvu l-ka] tal-g[ajbien ta’ ]ag[]ug[a.

DISTINTI (NET Television 12.00) Il-protagonista ta’ dan il-programm ippre]entat minn Jean Claude Micallef se jkun il-Membru Parlamentari u eks Ministru tas-Sa[[a Joe Cassar (fir-ritratt fuq il-lemin). Da[al fil-politika fl-2003 u f’Mejju 2004 kien koptjat b[ala MP. Fl-2008 n[atar Segretarju Parlamentari g[as-Sa[[a u aktar tard b[ala Ministru.

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt Malta Tinbidel. Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00. A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00. Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00. A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 TVAM • 10.30 Nis;a • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits. Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

06.05 ONE Breakfast • 07.05 Aktar Mu]ika • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club Xewqat • 09.00 Mill-:urnali • 10.30 Qawsalla l-{add • 14.00 Il-{add fuq ONE • 15.25 Kwadru Kulturali • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.30 Charmy Time • 22.00 Stetoskopju • 24.00 Music Box • 02.00 Early Mix. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.10 F’Min qed Ta[seb? • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorja ta’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Intietef • 15.30 Sunday Drive • 19.00 Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Riospett Kollu. A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00. BBC: 10.00, 14.00, 16.00. 06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine. A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 Il-Balomba • 09.30 Djalogu fil-Kon/ilju • 10.00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika • 11.00 Classic FM • 12.00 Laudate Dominum • 14.00 BBC World Service. IL PESCE INNAMORATO (Canale 5 21.30) Yamila Diaz (fir-ritratt fuq ixxellug) hi fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Taljan tal-1999 b’re;ija ta’ Leonardo Pieraccioni. Ir-re;ista jidher ukoll b[ala atturi f’parti ewlenija, kif g[andu wkoll Paolo Hendel. {ajjet mastrudaxxa mitToscana tinbidel g[al kollox meta ktieb ta’ [rejjef li jfettillu jippubblika jmur tant tajjeb li jsir bestseller. I]da tg[id is-su//ess se jispi//a jitlag[lu g[al rasu^

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-3 G[oljiet • 13.30 Mid-Djarju tal-{ajja • 14.00 Il-{add Kumpanij (jinkludi 15.00 Kurunella {niena Divina) • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Calypso Radio

101.8 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.


28 Klassifikati

Il-{add, 21 ta’ April, 2013 PROPJETA G{ALL-BEJG{ Birkirkara

GARAXX ta’ 2 karozzi. Prezz €19,000. ?emplu 79620002.

Il-Mosta

DIRETT ming[and is-sid, blokka ;dida ta’ tliet appartamenti, 210sqm u penthouse bi tliet kmamar tassodda, ensuite, gallarija kbira u washroom area, bil-lift a//essibbli mill-garaxx. Prezz €155,000. ?emplu 99431195.

Marsaxlokk

APPARTAMENT u penthouses bil-veduta talba[ar u tal-kampanja, lesti minn kollox bi tliet ikmamar tas-sodda, ]ew; kmamar talbanju, k/ina kbira u terrazzin 14-il pied bi 11-il pied. Kollox tal-aqwa kwalità, servuti billift sal-garaxx. Prezz €112,000 (Lm48,000). Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn €28,000 (Lm12,000). ?emplu 79441869.

Marsaxlokk

TERRAN b’bit[a kbira lest minn kollox b’affarijiet ta’ kwalità tajba, kemm tid[ol fih. Tliet kmamar tas-sodda, ]ewg kmamar tal-banju, k/ina kbira, boxroom, e//. Prezz €112,000 (Lm48,000). Tista’ tnifdu ma’ garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn. Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn €28,000 (Lm12,000). ?emplu 77777521 jew 99466988.

{a]-}ebbu;

APPARTAMENT kbir fl ewwel sular fi blokka ta ’ tnejn . Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), tliet

kmamar tas - sodda, wa[da minnhom ensuite u kamra tal - banju . Washroom, bejt u l - arja . Prezz € 1 45,000 . ?emplu 79050494 .

G{ALL-KIRI Burmarrad

GARAXXIJIET livell mattriq, fihom dawl u ilma u toilet. ?emplu dirett lis-sid fuq 79497843.

Il-{amrun

GROUND floor studio flat tajjeb g[al privat, uffi//ju, klinika jew store. ?emplu 79235286 jew 21235288.

VETTURI/ DG{AJJES Cabin Cruiser

FJORD 8mtrs, b’]ew; magni diesel, fiberglass. €15,000. ?emplu 99822224.


Klassifikati 29

Il-{add, 21 ta’ April, 2013 AVVI}I

G[al kull xog[ol

G[al kull tip ta’ kri]i f’[ajtek MR Mutawalla Sidig jispe/jalizza fi:

Problemi ta’ m[abba Protezzjoni professjonali Problemi ta’ sess Fortuna tal-[ajja Kull tip ta’ problema ti;i solvuta fi ]mien qasir. 100% su//ess garantit. Mis-7 a.m. sat-8.30 p.m., blIngli] jew Fran/i]. ?empel g[al appuntament fuq 99349374 jew 79497184.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

TA’ madum ta’ l-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.

{adid

NA{DEM xog[ol tal-[adid, stima b’xejn, na//etta wkoll tiswijiet u ]ebg[a. ?emplu lil Martin fuq 99279582.

Massa;;i

PREZZIJIET spe/jali fuq massa;;i rilassanti totati min mara terapista. ?emplu 99017954.

Nixtri

goff u ]g[ir. Tindif ta’ ;onna u “front gardens” minn [axix, si;ar, ;ebel, e//. Transport ta’

kollox, g[amara, e//, naqilg[u kmamar tal-banju minn madum, e//. ?emplu 21433352 jew 79081719.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21675703, 21822703 jew 79451871

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Nixtri

Tqassim ta’ prodotti

RAMM, bron], ramm a[mar u isfar, cable wire, stainless steel, bibien u twieqi talaluminju, in[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.

JEKK inti tqassam u tbig[ prodotti ta’ soft drinks fil[wienet u djar nixtiequ nkellmuk, g[andna okka]joni tajba [afna. ?emplu lil F.T.L. fuq 79792356.

Ni]barazzaw/Transport

G{ALL-BEJG{

NI}BARAZZAW djar, garaxxijiet, ;onna, bjut u fabbriki minn kull tip ta’ skart

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera,

Se jkun organizzat Buffet Breakfast u Tombla fir-Razzett l-Antik ta’ {al Qormi nhar it-Tlieta 30 ta’ April Prezz> €10, trasport inklu] Bookings ming[and il-helpers jew fuq in-numri tat-telefon 21420513 jew 79040544

lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Kamra tal-Pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1,350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bil-kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[allkamra tal-banju kompluti bilfittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’

digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress. com

JIN{TIE:U Waiters/Waitresses

PART-TIME bl-esperjenza u bit-trasport tag[hom. ?emplu lil Shaukiwan, Ix-Xemxija fuq 79390915 g[al interview.

Xufiera

PART-TIME li jsuqu t-tow trucks biex ja[dmu malkumpanija UNITED MOTOR CO LTD li tirrappre]enta sCAA, ibba]ata {a] }ebbu;. L-applikanti jridu jkunu filpussess ta’ li/enzja nadifa tassewqan C1 + E g[al dawn la[[ar seba’ snin. Applikanti b’esperjenza f’dan ix-xog[ol ikunu ppreferuti. G[al appuntament /emplu 2258 5700 mit-Tnejn sal-:img[a bejn id-9 a.m. u l-4 p.m.


31

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

SPORT Ri]ultati lokali

2-3

0-0

Championship Pool

Mosta v B’Kara Sliema W. v Hibernians

0-0 2-3

Mqabba v Gudja Utd. St. Andrews v Naxxar L.

1-4 2-2

I Div.

II Div.

St. George’s v St. Patrick 3-0 St. Venera L. v Kirkop Utd. 1-1 Pembroke A. v Mellie[a 1-0 G[arg[ur v Msida SJ 0-3 Fgura Utd v }ebbu; R 3-0 Si;;iewi v San :wann 1-5

YFA U#15

St. Patrick v }ebbu; R. Valletta v {amrun Paola H. v Pietà H. Attard v Qormi St. Andrew v Mosta Cottonera Utd v Xg[ajra Rabat v Pembroke Floriana v Gozo

0-1 2-1 0-3 0-5 4-4 10-1 2-1

Marsa WS v Vittoriosa L.

0-6

Methode v Playmobil

2-3

MAFA ISA

PREMIER

Hibs japprofittaw mi]-]elqa ta’ B’Kara Hibernians approfittaw mi]-]elqa xejn mistennija tal-leaders, Birkirkara, kontra Mosta, biex la[qu lill-istess Karkari]i fl-ewwel post tal-klassifika hekk kif il-Kampjonat Premier kulma jmur qed isir dejjem aktar in/ert u interessanti. Il-Karkari]i naqsu milli jissuperaw lil Mosta u [adu biss draw, 0-0, anki jekk lag[bu g[al aktar minn taqsima s[i[a b’ra;el aktar. Dan, wara li Mosta kellhom lil Danail Mitev imke//i fit-38 minuta. Dan kien ukoll l-ewwel punt li kisbu Mosta

fi/-Championship Pool. Warajhom, Hibs deher li kienu se jkunu m/a[[da minn Sliema meta sa tmiem l-ewwel taqsima kienu 2-0 minn ta[t, imma wara l-mistrie[, il-Pawlisti dawru rri]ultat favur tag[hom bi tliet goals, biex telg[u wkoll fl-ewwel post b’39 punt. Dawn ir-ri]ultati jistg[u jgawdu minnhom anki /-Champions, Valletta, g[aliex jekk illum jirb[u lil Tarxien, ji;u tliet punti biss ta[t illeaders meta fadlilhom ukoll il-konfronti diretti. Ara pa;na 39

It-Tlieta jifta[ l-ista;un tal-Bo//i Nhar it-Tlieta se jifta[ lista;un tal-log[ob tal-Bo//i f’Malta u jibqa’ sejjer sa Settembru. Din is-sena, irregolamenti tal-log[ba nbidlu biex ikunu aktar attraenti hekk kif il-Federazzjoni Klabbs talBo//i qed ti//elebra t-30 sena mit-twaqqif tag[ha. It-tibdil jara li l-log[ba ma tintemmx malli tim jg[aqqad il-21 punt – kif kien isir qabel – imma se jintlag[bu ]ew; log[biet mat-13-il punt. G[alhekk, fejn qabel log[ba kienet timmarka b’punt biss, issa ;ie de/i] li jekk i]-]ew; timijiet jirb[u log[ba kull wie[ed jie[du punt kull wie[ed, u jekk tim jirba[hom it-tnejn jie[u tliet punti. Dan kollu jg[odd ukoll g[allEwwel u t-Tieni Divi]joni. Il-kampjonati se jer;g[u jkunu maqsumin fuq tliet divi]jonijiet. Il-Premier se jer;a’ jkun bi 12-il tim u l-

log[ob kollu se jintlag[ab b[as-soltu, ji;ifieri nhar ta’ Tlieta. I/-Champions tal-Premier huma Paola Schreiber, waqt li t-timijiet promossi din is-sena huma Luqa, }urrieq u }abbar St. Peter’s. Nhar ta’ Erbg[a jkun hemm il-log[ob mit-Tieni u Tielet Divi]joni waqt li l-kampjonat tar-reserves jintlag[ab il:img[a. Fit-Tieni Divi]joni, i/Champions kienu {al Luqa, waqt li }ejtun, Lija u Fgura ;ew promossi. Mit-Tielet Divi]joni, i/Champions kienu }ejtun. Din is-sena, biex jitfakkar ukoll it-30 anniversarju, ilFederazzjoni se torganizza kompetizzjoni g[addivi]jonijiet kollha li se ssir fuq ba]i ta’ knock-out u tintlag[ab lejn tmiem lista;un.

Intant, g[all-ewwel ;urnata, il-log[ob li jibda dejjem fis6.30pm, ikun dan:

Premier

}ebbu; v St. Peter’s Luqa v Birgu Paola S. v Thalassalejn {amrun v Bu;ibba Msida v Qormi SB Isla v }urrieq

II Div.

B’Bu;a v Lija Marsamxetto v Sta Lu/ija }ejtun v Floriana Mosta v }abbar Bormla v Tarxien Fgura v Kalkara

III Div.

Valletta SP v B’Kara G[axaq v Qormi SG G]ira v Pietà M’Scala v Qrendi S. Liena Bormla v San :wann

Kif Jinsabu Championship Pool L R D T F K Pt Birkirkara 30 Hibernians 20 Valletta 29 Sliema W 30 Tarxien R 29 Mosta 30

17 18 17 14 14 11

9 4 8 6 6 2

4 7 4 10 9 17

60 64 66 40 49 44

22 39 33 39 25 33 28 30 40 29 62 18

Relegation Pool L R D T F K Pt Floriana Qormi Balzan Rabat A {amrun S Melita

30 30 29 30 30 29

12 10 8 14 4 12 8 9 12 4 9 17 6 5 19 3 8 18

44 56 44 29 35 24

37 34 47 31 50 20 59 16 80 15 69 10

Illum 3pm Melita v Balzan 5pm Valletta v Tarxien

SWAN I Div.

1-1

Lija#Iklin v Tal-Qroqq 2-4 Valletta SP v }ejtun 4-0 (Valletta Champions) Dingli v Tarxien 3-1 Ta’ :iorni W. v Senglea G. 0-3 (Ta’ Giorni u Tarxien relegati)

II Div

G[arg[ur v Fleur de Lys Mqabba v Cospicua D.

HANDBALL II Div. (I)

Luxol v La Salle Phoenix v Kavallieri RS2

2-1 5-0 18-27 16-19

WATERPOLO

Neptunes E. v Valletta Utd 12-7 Sliema McD v Sirens RS 13-6

SERIE A

Udinese jil[qu lil Lazio Goal mill-isba[ skorjat minn Antonio Di Natale fid19-il minuta ta reb[a lil Udinese f’darhom kontra Lazio, 1-0. Dan kien it-18-il goal ta’ Di Natale f’dan ilkampjonat. B’din ir-reb[a, Udinese issa la[qu lill-istess Lazio u Roma b’51 punt fil-[ames post tal-klassifika. Madankollu, Roma g[andhom partita anqas. Kienet ukoll it-tieni telfa konsekuttiva g[al Lazio, li issa tilfu kull tama li jiksbu post fi/-Champions League, sta;un ie[or. Fil-partita l-o[ra, Genoa u Atalanta spi//aw fi draw, 1-1 – ri]ultat li xejn ma jiswa tajjeb g[al Genoa, li baqg[u fiz-zona relegation fit-tielet post mill-a[[ar. Il-goals waslu fl-ewwel tmien minuti, b’Genoa jift[u l-iskor minn Floro Flores wara sitt minuti, u l-

Bergamaschi jirrispondu ]ew; minuti wara, minn Del Grosso. Serie A

Ri]ultati

Genoa v Atalanta Udinese v Lazio

Illum

1-1 1-0

Bologna v Sampdoria Catania v Palermo Fiorentina v Torino Inter v Parma Juventus v Milan Napoli v Cagliari Roma v Pescara Siena v Chievo

Serie B

Cesena v Lanciano Cittadella v Juve Stabia Crotone v Reggina Grosseto v Livorno Novara v Modena Sassuolo v Bari Spezia v Empoli Ternana v Varese Vicenza v Pro Vercelli

It-Tnejn

Ascoli v Padova Verona v Brescia

1-1 1-0 2-2 0-3 0-1 2-1 3-0 0-1 3-1


34 Sport

TENNIS

Nadal u Djokovic fil-final

It-tmien darbiet Champion, Rafael Nadal, g[eleb lillFran/i] Jo-Wilfried Tsonga, 6-3, 7-6, biex g[adda g[all-final tal-Monte Carlo Masters. Tsonga wettaq rimonta kbira lejn it-tmiem meta kien 5-1 minn ta[t fit-tieni set, imma ma setax iwaqqaf lill-Ispanjol milli jikseb is-46 reb[a konsekuttiva fuq l-ewwel turnament kbir fuq court tat-tafal dan l-ista;un. Lanqas ir-ri[ kiesa[ u l-inkonsistenza ta’ Tsonga ma ssorprendew lil Nadal, li issa donnu g[amel dan it-turnament tieg[u sa mill-2005. Il-Fran/i] seed nru 6 li reba[ biss tliet games fi tliet sets meta ]-]ew; plejers iltaqg[u f’konfront mit-Tazza Davis sentejn ilu, g[amel wisq ]balji mill-baseline biex ikun ta’ sfida. Fil-final, i/-Champion renjanti li g[andu rekord impressjonanti ta’ 48 reb[a u telfa wa[da f’dan it-turnament, issa jilg[ab kontra n-numru 1 u finalista tellief is-sena l-o[ra, Novak Djokovic, li g[eleb lit-Taljan Fabio Fognini, 6-3, 7-6.

Il-{add, 21 ta’ April, 2013 BUNDESLIGA

Bayern ikomplu jixxalaw I/-Champions il-;odda, Bayern Munich, ;abu fixxejn lil Hanover 96, 6-1, biex komplew jiksru rrekord u j[ejju bl-a[jar mod g[all-isfida kontra Barcelona mi/-Champions League, it-Tlieta. }ew; goals minn Claudio Pizarro u tnejn o[ra minn Mario Gomez g[enu lil Bayern jirre;istraw rekord ta’ 26 reb[a fil-Bundesliga u jil[qu r-rekord pre/edenti ta’ 81 punt, meta fadal erba’ partiti. L-ewwel goal wasal minn auto-goal ta’

Lars Stindl fuq cross ta’ Alaba, u l-ie[or minn Ribery. Borussia Dortmund, li wkoll se jkunu impenjati fi/-Champions Leasgue nhar l-Erbg[a kontra Real Madrid, a//ertaw post filkompetizzjoni sta;un ie[or b’reb[a, 2-0, fuq Mainz 05, b’goals ta’ Marco Reus u Robert Lewandowski. Bayer Leverkusen g[elbu lil Hoffenheim 5-0, waqt li Schalke 04 tilfu f’darhom kontra Eintracht Frankfurt. }ew; goals mill-captain

il-;did, Rafael van der Vaart, taw reb[a, 2-1, lil Hamburg fuq Fortuna Dusseldorf biex telg[u fittmien post.

Ri]ultati

B. Leverkusen v Hoffenheim B. Dortmund v Mainz E. Frankfurt v Schalke Hamburg v F. Dusseldorf Hanover v B. Munich W. Bremen v Wolfsburg M’gladbach v Augsburg

Illum Stuttgart v Freiburg Nuremberg v G. Fuerth

5-0 2-0 1-0 2-1 1-6 0-3 1-0

Sport lokali g[al-lum MFA

Ta’ Qali Stadium – Relegation Pool: 3 p.m. Melita v Balzan, Championship Pool: 5 p.m. Valletta v Tarxien R. V. Tedesco St – I Div: 3 p.m. Vittoriosa S. v Marsaxlokk, 5.15 p.m. B’Bu;a SP v G]ira Utd Centenary St. – III Div: 2 p.m. Mtarfa v Ta’ Xbiex, 4 p.m. Kalkara v Swieqi Utd, 6 p.m. G[axaq v Sta Lucija Mosta Stadium – III Div: 3 p.m. Attard v Senglea A., 5.15 p.m. Mdina K. v Qrendi Luxol Stadium – III Div: 3 p.m. Marsaskala v Sirens, 5.15 p.m. Xg[ajra T. v Marsa Sannat Grd – I Div (N): 3 p.m. Gozo v Mosta G[arg[ur Grd – U#16 KO (N): 9 a.m. Pembroke v Kirkop Utd, 10 a.m. B’Kara v M;arr Utd, 11 a.m. Melita v Mosta YFA Si;;iewi Grd – U#17: 9 a.m.

Qormi v Floriana, 11 a.m. Valletta v St. Patrick Sta Lu/ija Grd – U#17: 9 a.m. Msida v Pembroke, 11 a.m. G]ira Utd v Mqabba G[axaq Grd – U#17: }ejtun v St. Andrew, 3 p.m. G[axaq v Sta Venera Rabat Grd – U#17: 1 p.m. Rabat v Balzan, 3 p.m. Dingli S. v Si;;iewi }ebbu; Grd – U#17: 1 p.m. }ebbu; R. v Tarxien R, 3 p.m. Mtarfa v Fgura Utd.

MAFA Sta Margerita Grd – KO K#F:

9.30 a.m. Valletta S v B’Kara P., 11.15 a.m. Marsa WS v Cospicua R.

HOCKEY Kordin – 9 a.m. White Hart v

Rabat, 11 a.m. Qormi v Floriana YS

BASKETBALL Ta’ Qali – 2.45 p.m. St. James

H. League (N). Depiro v Hibs, 4.30 p.m. BOV Finali 4 I Div. Floriana v Athleta P.

SPARAR Bidnija – 10 a.m. Sparatura

trap g[all-Breda Cup

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Il-Marsa – 2 p.m. Il-15-il

laqg[a tal-ista;un b’ti;rijiet fuq 3,000m fosthom wa[da Premierr

HANDBALL Università – 9 a.m. U#17 (S)

Luxol v La Salle, 10.15 a.m. U#17 (S) Aloysians v Phoenix


Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Sport 35

FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

St. Andrews i[assru l-pjani ta’ Naxxar minn Christopher Cassar

ST. ANDREW’S ………….2 NAXXAR L. ……………...2

St Andrew’s wettqu rimonta mill-aqwa fit-tieni taqsima biex salvaw log[ba li sa tmiem l-ewwel taqsima dehret mitlufa, meta irkupraw ]vanta;; ta’ ]ew; goals u [assru l-pjani ta’ Naxxar. It-tim immexxi minn Winston Muscat, b’dan irri]ultat sofra daqqa ta’ [arta kbira fl-aspirazzjonijiet tieg[u li jiskeb il-promozzjoni flog[la divi]joni, u kollox irid ji;i de/i] fl-a[[ar konfront dirett kontra Lija, nhar il{add li ;ej. Kollox g[ad jista’ ji;ri, i]da Naxxar issa bilfors iridu jirb[u kontra Lija fl-a[[ar konfront. Wara l-log[biet tallum, Lija baqg[u we[idhom fl-ewwel post tal-klassifika, fejn jistg[u jinqab]u minn Vittoriosa li llum jilag[bu kontra Marsaxlokk. Wara bidu bbilan/jat u xutt ta’ Michael Grima, li mar ferm g[oli, Naxxar marru filvanta;; fid-disa’ minuta, meta minn azzjoni ta’ freekick, il-ballun wasal g[and ANGUS BUHAGIAR, li b’daqqa tar-ras g[eleb lil Matthew Towns. St. Andrew’s kellhom reazzjoni tajba u resqu qrib b’daqqa tar-ras mill-vi/in ta’ Grozev, li g[addiet ftit barra; u fl-20 minuta, free-kick ta’ Michael Grima spi//a g[oli. F’nofs it-taqsima, Naxxar tilfu lil Anderson Mendes Ribeiro li we;;a’, u minfloku da[al Ewurun. St. Andrew’s komplew jippressaw u resqu qrib fil-25 minuta, meta xutt ta’ Peter Anizoba minn qag[da angolata g[adda ftit barra. Fit30 minuta, kontrattakk Naxxari, b’Darren Falzon jeg[leb in-nasba tal-offside u l-lob tieg[u fuq il-[ar;a ta’ Towns imur ftit barra. St Andrew’s baqg[u jattakkaw, bil-Lions jiddefendu g[al [inijiet twal, u fil-[in mi]jud, il-Lions skorjaw it-tieni goal. Azzjoni mibdija minn André Rocha Da Silva, li qassam lejn issostitut Ewurun, li pprova xutt fil-baxx, li spi//a b[ala cross pre/i] lejn DARREN FALZON, li minn ]ew; passi bog[od spara fix-xibka. It-tieni taqsima kienet pjuttost kwieta, bil-Lions jikkontrollaw il-log[ba u jamministraw il-vanta;;. Dan, sakemm St Andrew’s naqqsu l-iskor fil-65 minuta meta TRAYO GROZEV skorja b’daqqa tar-ras wara cross ta’ Peter Anizoba. Issa s-Saints bdew jag[fsu g[all-goal tad-draw u resqu qrib b’xutt ta’ Rumen Kerekov, li kien salvat minn Azzopardi, biex fis-76 minuta kien JOSEPH FARRUGIA li

Gudja United irritornaw g[ar-reb[ meta g[elbu lill-a[[ar tim fil-klassifika, Mqabba, 4-1 (Ritratt> Joseph Galea)

skorja b’xutt sabi[ fil-baxx minn tarf il-kaxxa. L-a[[ar minuti kienu ferm missielta, bir-ri]ultat in/ert sat-tmiem. Matthew Towns salva fuq Darren Falzon u St Andrew’s kellhom lil Peter Anizoba imke//i fid-90 minuta wara t-tieni karta safra tieg[u. Fil-[in mi]jud, Joseph Farrugia ipprova lob sabi[, i]da l-goalkeeper Naxxari, Azzopardi, kien attent u salva tajjeb. St. Andrew’s – M. Towns, B.

Said, D. Gera (P. Briscoe White), J. Briscoe White, B. Diacono, J. Farrugia, P. Anizoba, W. Camilleri, M. Grima, R. Kerekov, T. Grozev. Naxxar L – J. Azzopardi, L. Micallef, J. Vella, P. Doffo, S. Eboh, V. Bellia, A. Rocha Da Silva, K. Drago, D. Falzon, A. Buhagiar, A. Mendes Ribeiro (A. Ewurun). Referee – Stefan Pace

Gudja United lura g[ar-reb[ MQABBA ………………...1 GUDJA U. ………………..4

Gudja irritornaw g[ar-reb[ meta g[elbu lit-tim tal-qieg[, Mqabba, 4-1. Gudja, li kellhom bidu tajjeb tal-ista;un, kellhom it-tieni round diffi/li fejn tilfu g[add ta’ log[biet, i]da lbiera[ irritornaw g[ar-reb[ kontra tim relegat u ming[ajr wisq motivazzjoni. I]da wie[ed irid jg[id li minkejja li r-reb[a ta’ Gudja kienet immeritata, liskor kien wisq kattiv filkonfront ta’ Mqabba. Wara ]ew; minuti, Gudja marru fil-vanta;; meta George Chricop twaqqa’ fil-kaxxa minn Daniel Bonnici, birreferee jordna l-penalty, li minnu KIRIL ALEKSANDROV feta[ liskor. {ames minuti wara, Gudja skorjaw it-tieni goal b’azzjoni mibdija minn Karl Azzopardi,

li qassam lejn ELTON BUGEJA, li b’daqqa tar-ras g[eleb lil Brandon Debono li kien qed jilg[ab minflok ilgoalkeeper regolari, Kris Calleja. Gudja komplew jamministraw u fit-23 minuta xutt ta’ Aleksandrov g[adda j[akkek mal-lasta. Man-nofs sieg[a, xutt bid-dawra ta’ George Chircop kien salvat minn Debono. Fl-40 minuta, in/ertezza fiddifi]a ta’ Gudja fejn Tonna qassam qasir lejn il-goalkeeper Baldacchino, li ppressat minn Okonwko, ikklerja qasir u CLAUDIO CALLEJA b’lob sabi[ minn tarf il-kaxxa xe[et fix-xibka. It-tieni taqsima fet[et b’xutt angolat ta’ Chircop imur barra u b’risposta ta’ Mqabba b’xutt fil-baxx ta’ David Azzopardi, li wkoll mar ftit barra. Fit-62 minuta, minn azzjoni ta’ freekick, xutt ta’ Karl Azzopardi u ballun barra.

Fl-64 minuta, Gudja vi/in ittielet goal meta s-sostitut Peter Paul Sammut da[al tajjeb filkaxxa u minn qag[da angolata laqat sieq il-lasta. Erba’ minuti wara, Gudja kabbru l-iskor meta Aleksandrov ni]]el tajjeb lejn KARL AZZOPARDI, li minn tarf il-kaxxa fajjar xutt fil-baxx, li [abat mal-lasta qabel spi//a fix-xibka. Fit-72 minuta, azzjoni tajba ta’ John Paul Muscat lejn Ryan Vella, li da[al tajjeb fil-kaxxa, i]da x-xutt tieg[u kien salvat minn Baldacchino b’titjira spettakolari. {ames minuti mit-tmiem, /ans g[al Mqabba li jer;g[u jid[lu fil-log[ba meta John Paul Muscat qassam lejn is-sostitut Ryan Vella, li qabe] difensur, i]da g[al darb’o[ra kien im/a[[ad minn save ie[or tajjeb ta’ Baldacchino. Fit-92 minuta, Gudja skorjaw ir-raba’ goal meta minn cross fit-tul ta’ Cleavon Portelli kien KIRIL

Kif Jinsabu L R D T F K Pti

Lija A 21 Vittoriosa S 20 Naxxar L 21 Pietà H 21 St. Andrew’s 21 Marsaxlokk 20 Gudja U 21 }ejtun C 21 G]ira U 20 Bir]ebbu;a 20 Dingli S 21 Mqabba 21

13 12 12 12 11

8 8 5 4 5 4 1

3 5 5 4 4 5 5 6 8 4 4 5

5 3 4 5 6 7 8

10

8

11 13 15

42 34 45 42 42 33 34 20 24 32 20 23

28 23 22 21 31 37 35 33 27 41 46 46

42 41 41 40 37 29 29 21 20 19 16 8

ALEKSANDROV li b’daqqa tar-ras anti/ipa lil kul[add u xe[et fix-xibka. Mqabba – B. Debono, C.

Micallef, O. Farrugia, A. Scicluna, D. Bonnici, M. Bonnici, A. Caligari, C. Calleja (A. Abdilla), J.P. Muscat, D. Azzopardi (K. Falzon), J. Okonkwo (R. Vella). Gudja U – K. Baldacchino, D. Cachia, E. Vella, A. Abela, E. Bugeja, J. Tonna, N. Alnoudji, G. Chircop (P.P. Sammut), K. Azzopardi (C. Portelli), K. Aleksandrov, C. Anton (J.L. Atangana Ekobo) Referee – Jude Amin Utulu


36 Sport

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

WATERPOLO

Sliema wa[edhom f’ras il-klassifika minn Stewart Said

Sliema McDonalds............13 Sirens Ritter Sports.............6 (3-1),(4-2),(3-1),(3-2)

Sliema McDonalds baqg[u b’punti massimi meta b’mod konvin/enti g[elbu lil Sirens Ritter Sports, 13-6, u issa jinsabu wa[edhom f’ras ilklassifika bi 12-il punt. G[al Sirens din kienet wirja di]appuntanti, fejn Sliema dehru superjuri g[al kollox u Sirens qatt ma irnexxielhom jid[lu fil-partita. Sliema [adu vanta;; kmieni fil-partita u reb[u lewwel sessjoni 3-1 biex komplew ikabbru l-iskor, meta sa tmiem it-tieni sessjoni kienu jinsabu 7-3 minn fuq. Sliema a//ertaw ru[hom mir-reb[a meta kisbu wkoll it-tielet sessjoni b’]ew; goals minn Edward Aquilina u John Soler. L-a[[ar sessjoni kienet formalità, b’Sirens jippruvaw i]ommu l-pass mal-avversarji biex jag[mlu l-iskor rispettabbli. Sliema: R. Coleiro, J. Gabarretta (3), N. Lubrano, T. Sullivan, M. Meli, J. Soler (3), D. Paolella (1), C. Cluett (1), J. Brownrigg (2), E. Aquilina (3), M. Spiteri Staines, E. Meli, D. Abela, M. Agius, A. Mifsud

Sliema Neptunes San :iljan Exiles Sirens Valletta Marsaxlokk

Kif Jinsabu L R D T F K Pt

4 5 4 4 4 5 4

4 4 3 2

0 0 0 0 1 0 1 0 0 0

0 60 62 61 2 40 3 36 4 34 4 21 1 1

22 29 23 47 39 69 84

12 12

9 6 3 3 0

Sirens: A. Grech, M. Caruana, J. Napier, P. Micallef, M. Grech, A. Sammut, J. Borg (1), D. Cutajar (1), A. Zarb Cousin, A. Attard (1), S. Micallef, D. Zammit (3), J. Cremona, A. Camenzuli, J. Zampa Referees: Massimo Angileri, Peter Balzan

It-tielet reb[a Neptunes Emirates............12 Valletta United....................7 (5-2),(1-0),(5-1),(1-4) Neptunes Emirates kisbu rraba’ reb[a tal-ista;un meta f’konfront li kien jippronostika reb[a fa/li g[al Neptunes sabu g[adma ftit iktar iebsa milli mistenni, i]da xorta g[elbu lil Valletta 12-7. Valletta taw wirja qalbiena, u g[alkemm irri]ultat kien de/i] fit-tielet sessjoni, il-Beltin g[amlu liskor iktar rispettabbli fla[[ar sessjoni.

Il-goalkeeper ta’ Valletta, Sciortino, meg[lub minn xutt ta’ Lanzon (mhux fir-ritratt) ta’ Neptunes (Ritratt> Joseph Galea)

Neptunes fet[u tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni 5-2; f’din is-sessjoni spikka lcaptain Niki Lanzon, li skorja tliet goals. It-tim tal-Balluta reba[ ukoll it-tieni sessjoni, i]da b’distakk minimu ta’ goal wie[ed, li kien skurjat minn Zak Mizzi. Neptunes a//ertaw ru[hom mill-punti fit-tielet sessjoni u irnexxielhom jag[lqu l-partita b’[ames goals – l-uniku goal g[all-Beltin wasal minn

Michael Cordina. Bir-ri]ultat de/i], l-a[[ar sessjoni kienet biss formalità. I]da Valletta irnexxielhom jag[mlu l-iskor iktar rispettabbli meta reb[u l-a[[ar sessjoni u ;abu l-iskor finali 12-7. Neptunes: A. Borg Cole, N. Lanzon (4), M. Stellini (1), Z. Mizzi (1), G. Pace (2), K. Debattista, J. Camilleri, M. Lanzon, B. Lanzon (1), T. Agius (2), C. Mercieca (1) Valletta: R. Sciortino, S. Meli (1), R. Calleja, K. Scicluna, K. Szilagyi (1), S. Cachia (1), R. Mock, J.C. Farrugia, M. Cordina (4), R. Scerri, A. Arrigo Referees: Peter Giordano, Stefan Licari

FED CUP

Vi/in il-finali

L-Italja u s-Slovakkja jinsabu ferm vi/in il-finali tat-Tazza talFederazzjonijiet meta jinsabu 20 minn fuq kontra l-holders, Repubblika ?eka, u r-Russja rispettivament. Dan, wara li t-Taljana Roberta Vinci g[elbet lil Petra Kvitova, u Sara Errani ssuperat lil Lucie Safarova. Fis-semi-finali l-o[ra, f’Moska, is-Slovakka Dominika Cibulkova irkuprat minn set minn ta[t u g[elbet lil Anastasia Pavlyuchenkova fi tliet sets, waqt li Daniela Hantuchova g[elbet lil Maria Kirilenko.


Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Sport 37

PREMIERSHIP

Jikber l-inkwiet g[al Wigan, QPR u Reading Kompla tiela’ s-s[ab gri] g[at tliet timijijet li jinsabu fiz-zona l-[amra talPremiership u li lbiera[ tilfu kollha l-impenji rispettivi biex komplew jeg[rqu f’aktar inkwiet, proprju meta l-ista;un jinsab vi/in [afna lkonklu]joni tieg[u. Wigan Athletic – it-tielet tim mill-a[[ar u li x-xahar iddie[el se jilg[ab fil-finali talFA Cup g[all-ewwel darba flistorja tieg[u – tilfu g[and West Ham United u fil-pre]ent g[andhom 31 punt, tlieta anqas minn Aston Villa li jilag[bu g[ada kontra Manchester United. Sadattant, Reading, li qeg[din jokkupaw l-a[[ar post tal-klassifika, ukoll tilfu g[and Norwich City, bi Queens Park Rangers ifallu milli jiksbu mqar punt minn relegation six-pointer ie[or, u fejn din id-darba kellhom ibaxxu rashom kontra Stoke City, minkejja li kienu qed jilag[bu f’darhom. Fil-fatt, Reading u QPR jistg[u jispi//aw relegati proprju g[ada fil-ka] li Aston Villa jissorprendu u jo[or;u bit-tliet punti minn Old Trafford – bi Newcastle United u Southampton, ittnejn jiksbu l-parità millog[biet ma’ West Bromwich Albion u Swansea biex, flimkien ma’ Norwich, Stoke u Sunderland (li kisbu reb[a tajba o[ra, din id-darba fuq Everton) komplew jinqatg[u mit-tlieta tal-a[[ar. Sadattant, Arsenal irnexxielhom jo[or;u bit-tliet punti minn Craven Cottage g[all-ispejje] ta’ Fulham u fejn re;g[u qab]u lil Chelsea (li jilag[bu llum g[and Liverpool) fit-tielet post talklassifika – u meta l-Gunners, g[alissa, lag[bu ]ew; log[biet aktar mill-Blues.

CRAVEN COTTAGE:

Arsenal sa[[ew i/-/ansijiet g[al post mal-ewwel erba’ talPremiership – li jfisser post fi/-Champions League flista;un li ;ej – meta g[elbu lil Fulham 1-0, bil-goal importanti jasal minn Per Mertesacker, li sab ix-xibka bir-ras, ]ew; minuti qabel il-

mistrie[. I]-]ew; timijiet spi//aw il-log[ba b’g[axar players, bi Steve Sidwell jitke//a g[all-Cottagers wara biss tnax-il minuta, u b’Olivier Giroud ta’ Arsenal jintwera lkarta l-[amra ftit minuti qabel is-suffara finali.

CARROW ROAD:

Norwich City skurjaw ]ew; goals fi spazju ta’ 90 sekonda biex g[amlu pass kbir lejn issalvazzjoni u g[al ri]ultat li kwa]i jikkundanna lil Reading g[al The Championship. Ryan Bennett tefa’ lill-Canaries filvanta;; kmieni fit-tieni taqsima, u Elliott Bennett g[amilhom tnejn, sekondi wara, meta approfitta minn inde/i]joni tal-goalkeeper Alex McCarthy. Reading ippruvaw iwettqu reazzjoni, i]da setg[u jiksbu biss konsolazzjoni minn Garath McCleary tard fil-log[ba. LOFTUS ROAD: Stoke City ukoll kisbu nifs ;did b’reb[a kru/jali fuq QPR, u fejn skurjaw goal f’kull taqsima minn Peter Crouch (42) u Jonathan Walters permezz ta’ penalty (77). IlHoops rarament kienu fillog[ba u ftit li xejn [abbtu liddifi]a tal-Potters, li ma kellhomx diffikultà biex jikkontrollaw dan ir-ri]ultat, li jfisser anki l-ewwel reb[a g[alihom barra minn darhom mill-1 ta’ Di/embru ’l hawn.

STADIUM OF LIGHT:

Kompla l-mument tajjeb ta’ Sunderland ta[t it-tmexxija ta’ Paolo Di Canio, u fejn ilbiera[ g[elbu lil Everton grazzi g[al goal uniku skurjat minn Stephane Sessegnon, e]att qabel tmiem l-ewwel taqsima. Everton g[amlu minn kollox biex isalvaw almenu punt, i]da minkejja li ddominaw ittieni taqsima, ma setg[ux jinfdu d-difi]a determinata talBlack Cats, li kellha lgoalkeeper Simon Mignolet f’burdarta mill-aqwa.

LIBERTY STADIUM:

Southampton ]iedu s-sensiela ta’ log[ob ming[ajr telfa g[al sitta u kisbu punt prezzju] ie[or g[and Swansea fi draw ta’ 0-0. Rickie Lambert kien qrib li ji]blokka r-ri]ultat g[as-Saints meta ra lil Michel

QPR v Stke 0-2> Jonathan Walters (fin-nofs) jeg[leb lill-goalkeeper tal-Hoops, Robert Green, mill-[dax-il metru (Reuters)

Worm isalva l-free-kick tieg[u b’diffikultà, u b’Nathan Dyer ikollu ballun maqlug[ minn fuq il-linja fatali wara azzjoni insidju]a g[al Swans.

THE HAWTHORNS:

West Bromwich Albion u Newcastle spi//aw fi draw ta’ 1-1, li jfisser li l-inkwiet ikompli g[all-Geordies, li filpre]ent g[andhom vanta;; ta’ sitt punti fuq Wigan (fit-18-il post) u wara li lag[bu log[ba aktar mil-Latics. Newcastle kisbu vanta;; bikri minn Yoan Gouffran, li skora birras fuq il-cross ta’ Papisse Cisse, i]da Billy Jones kiseb id-draw mmeritat g[allBaggies fl-64 minuta, u b’West Brom imorru qrib diversi drabi l-goal tar-reb[a, li baqa’ ma wasalx sas-suffara finali. UPTON PARK: West Ham United komplew juru forma tajba biex jeg[lbu lil Wigan 2-0, u g[al ri]ultat li jg[arraq il-po]izzjoni tal-Latics. Kien Matt Jarvis li sab ir-rokna taxxibka fil-21 minuta, u g[alkemm Wigan wettqu sensiela ta’ attakki, huma sfaw ma[suda mill-;did mill-volley ta’ Kevin Nolan, li wasal fit80 minuta u kontra x-xejra tallog[ob.

THE CHAMPIONSHIP

Cardiff City promossi b[ala Champions Cardiff City kisbu draw ta’ 1-1 ma’ Burnley biex a//ertaw mit-titlu ta’ The Championship (itTieni Divi]joni antika), u wara li f’nofs il-;img[a kienu di;à kisbu promozzjoni awtomatika g[allPremiership. Fil-konfront tal-biera[ f’Turf Moore, Craig Conway kiseb vanta;; bikri g[all-Bluebirds, u sakemm David Edgar g[amilhom 1-1 b’daqqa tar-ras lejn tmiem il-log[ba. Il-punt kien bi]]ejjed g[al Cardiff biex jift[u vanta;; insuperabbli ta’ seba’ punti fuq Hull City, li jinsabu t-tieni, u meta fadal ]ew; log[biet biss g[al tmiem il-kampjonat. Nhar it-Tlieta, Cardiff kisbu draw ie[or (0-0) ma’ Charlton Athletic, fejn issi;illaw ir-ritorn fl-

og[la divi]joni Britannika wara nuqqas ta’ 51 sena. Intant, Hull City, li kienu rrelegati millPremiership tliet snin ilu, g[amlu pass eqreb lejn il-promozzjoni awtomatika bi draw, nhar il:img[a, ma’ Bristol City, li di;à huma rrelegati g[al League One. Fil-pre]ent, it-Tigers g[andhom vanta;; ta’ erba’ punti fuq Watford, li jinsabu t-tielet u li lbiera[ g[elbu lil Blackburn Rovers, 4-0 – dawn i]-]ew; sfidanti g[all-promozzjoni diretta issa jonqoshom l-a[[ar ]ew; impenji tal-league li jidde/iedu min minnhom g[andu jmur g[allplayoffs.

Ri]ultati u Klassifiki Premiership

Fulham v Arsenal Norwich v Reading QPR v Stoke Sunderland v Everton Swansea v Southampton West Brom v Newcastle West Ham v Wigan

0-1 2-1 0-2 1-0 0-0 1-1

2-0

Illum

Tottenham v Man City Liverpool v Chelsea

G[ada

Man Utd v Aston Villa

The Championship

Huddersfield v Millwall Burnley v Cardiff Birmingham v Leeds Bolton v M’boro Brighton v Blackpool Charlton v Wolves Crystal P v Leicester Derby v Peterboro Notts For v Barnsley Sheff Wed v Ipswich Watford v Blackburn

Klassifika L R D T F K Pti Cardiff

Man Utd 32 Man City 32 Arsenal 34 Chelsea 32 Tottenham 32 Everton 34 Liverpool 33 West Brom 33 Swansea 33 West Ham 34 Fulham 34 Southampton 34 Norwich 34 Sunderland 34 Stoke 34 Newcastle 34 Aston Villa 33 Wigan 33 QPR 34 Reading 34

26 20 18 18 17 14 13 13 10

11 10

9 8 9 8 10 8 8 4 5

3 8 9 7 7 14

4 4 7 7 8 6 11 9 6 14 12 11 9 14 10 14 12 13 14 12 10 15 13 13 7 17 10 15 7 18 12 18 9 20

League One

Bournemouth v Carlisle Colchester v Shrewsbury Coventry v Leyton Orient Doncaster v Notts Co MK Dons v Scunthorpe Oldham v Crawley Portsmouth v Sheff Utd Preston v Tranmere Swindon v Stevenage Walsall v Bury Yeovil v Crewe Hartlepool v Brentford League Two

Aldershot v Dag & Red Barnet v Wycombe Bradford v Burton Albion Bristol Rov v Accrington Exeter v Cheltenham Fleetwood v Chesterfield Gillingham v Wimbledon Morecambe v Torquay Oxford Utd v Rochdale Plymouth v Rotherham Port Vale v Northampton York v Southend

75 58 65 64 55 51 59 43 43 40 44 47 33 38 30 43 36 37 29 37

35 27 35 33 40 38 40 44 42 47 52 54 53 45 41 60 60 60 56 65

81 68 63 61 58 56 50 45 42 42 40 39 38 37 37 37 34 31 24 24

3-1 0-0 0-1 0-1 0-1 2-1 3-0 1-0 3-0 1-1 1-0 1-1

1-0 1-0 1-0 0-1 0-1 1-3 2-2 0-2 3-0 0-1 2-2 2-1

3-0 1-1 1-0 2-1 6-1 2-1 2-2 3-1 0-0 1-1 4-0

Klassifika L R D T F K Pti

44 25 10 9 Hull City 44 24 6 14 Watford 44 22 8 14 Brighton 44 17 18 9 Crystal Pal 43 18 13 12 Bolton 44 18 12 14 Leicester 44 18 11 15 Notts For 44 16 16 12 Charlton 44 16 13 15 Birmingham 44 15 15 14 Derby Co 44 15 13 16 M’boro 44 18 4 22 Leeds Utd 44 16 10 18 Ipswich 44 15 12 17 Burnley 44 14 13 17 Blackpool 44 13 16 15 Millwall 42 15 10 17 Sheff Wed 44 15 10 19 Huddersfield 44 14 12 18 Blackburn 43 13 14 16 Peterboro 44 14 9 21 Wolves 44 14 9 21 Barnsley 44 13 12 19 Bristol C * 44 11 8 25 (*relegati g[al League One

Premier Sko//i]

Kilmarnock v Hearts St Mirren v Dundee

Illum

69 59 82 65 69 66 67 60 59 61 63 59 54 45 58 58 50 51 48 51 63 54 52 57

42 85 48 78 55 74 42 69 59 67 58 66 44 65 56 64 56 61 65 60 60 58 66 58 63 58 58 57 59 55 60 55 58 55 60 55 70 54 59 53 72 51 65 51 68 51 77 41 0-1 1-2

Celtic v Inverness CT St Johnstone v Ross County

I Div

Dumbarton v Airdrie Dunfermline v Cowdenbeath Falkirk v Partick Thistle Hamilton v Raith Rovers Livingston v Morton

4-1 1-0 0-2 2-0 0-2

Albion v Brechin Arbroath v Stranraer East Fife v Alloa Forfar v Queen of Sth Stenhousemuir v Ayr

3-1 1-0 2-1 0-4 4-0

Annan v Stirling Clyde v Montrose Elgin v Berwick Queen’s Park v E.Stirling Rangers v Peterhead

0-1 1-0 1-2 5-1 1-2

II Div

III Div


Sport 39

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Hibernians jil[qu lil B’Kara fl-ewwel post minn Simon FARRUGIA

2

3

BOV PREMIER - CHAMPIONSHIP POOL

SLIEMA W (1)

G. Zammit, A. Muscat, L. Martinelli, S. Ohawuchi, P. Barbetti, M. Scerri, C. Gatt Baldacchino, I. Woods, S. Bajada, M. Muchardi, S. Biancardi Sost: M. Ciantar flok I. Woods 10min, J. Mintoff flok M. Ciantar 63min

HIBERNIANS (0)

M. Muscat, R. Camilleri, A. Pulis, J. Pearson, Z. Levnaic, B. Kristensen, M. Diaz, J. De Lima Sequeira, A. Cohen, C. Failla, E.L. Dos Santos Sost: O. Obiefule flok Z. Levnaic 46min, A. Kardeck Dos Santos flok E.L. Dos Santos 90min

Imwissija: Zammit, Scerri (S), Dos Santos, Failla, Lima (H) Skurjaw: Bajada 27min, Ciantar 40min (S), Pearson 66min, Lima 78min, Failla 82min pen. (H) Referee: Chris Lautier il-mument Player tal-Log[ba: Clayton Failla (Hibernians)

B’]ew; goals minn ta[t sa tmiem l-ewwel taqsima, kollox deher li kienet se tkun missjoni impossibbli g[al Hibernians. I]da b’wirja e//ellenti fit-tieni taqsima, huma dawru r-ri]ultat u kisbu tliet punti prezzju]i li po;;ewhom filqu//ata tal-klassifika flimkien ma’ B’Kara. Rodolfo Soares kien nieqes min[abba sospensjoni g[al Hibernians, filwaqt li Jean Paul Farrugia beda fuq il-bank. G[al Sliema irritorna Mark Scerri, i]da Ian Zammit kien g[adu qed jiskonta s-sospensjoni. Fis-7 minuta, xutt ta’ Edison Luis Dos Santos kien salvat malart mill-goalkeeper Zammit. U fit13-il minuta, free-kick ta’ Barbetti, fejn Biancardi bir-ras ni]]el lejn Muchardi, li mattar saqajh i]da ma’ la[aqx.

Fil-25 minuta, free-kick ta’ Failla kien imblukkat, il-ballun wasal fid-direzzjoni ta’ Lima, li wara li ]amm b’sidru ra x-xutt tieg[u ja[bat mal-wieqfa, b’Dos Santos jitfa’ fix-xibka i]da rreferee i[assar il-goal g[al offside tal-attakkant Bra]iljan. I]da kienu Sliema li fet[u liskor fis-27 minuta, meta kien SHAUN BAJADA li b’xutt b’sa[[tu minn barra l-kaxxa g[eleb lil Muscat, meg[jun millmimduda. Il-Wanderers komplew jinsistu u ]ew; minuti wara, g[al ftit ma irduppjawx meta xutt ta’ Ohawuchi wara azzjoni personali kien salvat minn saqajn Muscat. Hibernians in[asdu minn dan il-goal u ftit setg[u jsibu soluzzjoni g[all-avversarji tag[hom, li f’kontrattakk fil-41 minuta irduppjaw. Kien

L-azzjoni li wasslet g[all-ewwel goal ta’ Hibs, bi Bjorn Kristensen ma jolqotx tajjeb bir-ras u Pearson jix[et fix-xibka

Ohawuchi li [a l-pussess f’nofs ground, qassam lejn Muchardi, li kompla lejn MIGUEL CIANTAR, li venven xutt il;miel tieg[u u g[eleb lil Muscat. Fit-tieni minuta tat-tieni taqsima, free-kick ta’ Failla minn madwar 30 metru g[adda ftit barra. Fil-51 minuta Kristensen feta[ fuq Cohen, li qassam lejn Failla, u x-xutt angolat tieg[u ddawwar f’corner minn Zammit. Mill-istess corner ta’ Failla kien hemm [ar;a [a]ina ta’ Zammit u kien Pulis li bir-ras indirizza fillasta, b’Gatt Baldacchino jaqla’ minn fuq il-linja. Fis-57 minuta, wara corner ta’ Failla, il-ballun ;ie f’saqajn Obiefule, li kellu xutt imdawwar f’corner minn Zammit. L-assedju tal-Pawlisti kompla meta fit-62

minuta, minn free-kick ta’ Failla, tentattiv bir-ras ta’ Pulis falla lmira g[al ftit. Hibernians da[lu mill-;did fillog[ba fis-66 minuta wara li minn corner ta’ Lima kien JONATHAN PEARSON li anti/ipa d-difi]a u bir-ras tefa’ ;ewwa. Inkora;;iti minn dan il-goal, Hibernians komplew i]idu lpressjoni, u fis-70 minuta fuq cross ta’ Cohen kien Muscat li tajjar f’corner qabel setg[u jil[qu Dos Santos u Obiefule. Fit-73 minuta, xutt ta’ Dos Santos kien imblukkat biex mirrebound, xutt ta’ Obiefule minn nofs il-kaxxa ;ie mdawwar f’corner minn Zammit. Fis-77 minuta, Ohawuchi qassam g[an-nofs f’attakk i]olat

tal-Wanderers, fejn Pulis ikklerja, bil-ballun ja[bat mad-difensur Camilleri u g[al ftit ma’ ingannax lill-goalkeeper Muscat. Hibernians kisbu d-draw fid-79. Kien Pulis li tefa’ cross fil-kaxxa, b’Dos Santos bir-ras ini]]el lejn JACKSON LIMA, li kompla ;ewwa. Il-log[ba kompliet tkun pja/evoli u minuta biss wara, minn corner ta’ Muchardi, xutt angolat minn tarf il-kaxxa ta’ Scerri [abat mal-wieqfa, b’Muscat meg[lub. Tmien minuti mit-tmiem wasal il-goal tar-reb[a ta’ Hibernians meta Muscat waqqa’ lil Obiefule fil-kaxxa u kien CLAYTON FAILLA li kkonverta mill-[dax-il metru. Dan il-goal tefa’ lill-partitarji ta’ Hibernians f’dellirju ta’ fer[.

Mosta j]ommu lil B’Kara u l-Kampjonat jinfeta[ bera[ It-tamiet li B’Kara jirb[u rraba’ kampjonat fl-istorja tag[hom [adu daqqa ta’ [arta wara li sfaw mi]muma b’mod sorprendenti minn Mosta fi draw ming[ajr goals. Kienet log[ba li l-Istripes, minkejja li attakkaw g[al [inijiet twal, ftit li

xejn kienu effettivi u minkejja li kellhom ukoll il-vanta;; numeriku mit-38 minuta, wara li tke//a Mitev, xorta wa[da m’approfittawx. G[al Mosta dan kien l-ewwel punt fi/-Championship Pool u huma dehru mmotivati [afna li

Alex Cini ta’ Mosta segwit minn Haruna Shola ta’ B’Kara (Ritratti> Trevor Sollars)

jie[du xi [a;a minn dan ilkonfront. Draw li ta lil Hibernians u Valletta tamiet ;odda g[ar-reb[ tal-kampjonat. Il-kow/ Paul Zammit wettaq erba’ bidliet mill-a[[ar log[ba u b’Mendoza, Fenech, Pereira u Rowen Muscat sospi]i, minflok da[lu Hernandez, Shodiya, Scicluna u Zach Muscat. Millbanda l-o[ra, g[al Mosta, Campangoli beda flok Mbonu. Fl-14 il-minuta kien Sciberras li feta[ fuq Herrera, bil-cross filkaxxa jsib li Jhonnattann, imma x-xutt tieg[u ;ie mblukkat u sussegwentament xutt ta’ Mifsud Triganza kien imblukkat ukoll. L-Istripes komplew jinsistu u fis-26 minuta xutt ta’ Jhonnattann kien salvat minn Farrugia. Mosta resqu vi/in g[all-ewwel darba fit-28 minuta meta Micallef qassam lejn Agius, dan kompla fiddirezzjoni ta’ Vignaroli, li kien imblukkat fil-[in minn Haber. Man-nofs sieg[a kien hemm xutt minn barra l-kaxxa ta’ Scicluna li Farrugia dawwar fuq il-lasta f’corner. }ew; minuti wara, Shodiya ta lejn Hernandez fil-kaxxa, bix-xutt tal-Bra]iljan mi]mum minn sieq il-lasta. Lejn tmiem it-taqsima aktar /ansijiet ta’ skor meta fis-36

0

0

BOV PREMIER - CHAMPIONSHIP POOL

MOSTA

J. Farrugia, F. Apap, T. Farrugia, B. Agius, M. Micallef, R. Grech, D. Mitev, K. Magro, A. Cini, C. Campagnoli, F. Vignaroli Sost: J. Bajada flok B. Agius 69min, B. Chikwado Mbonu flok M. Micallef 78min, S. Bezzina flok F. Vignaroli 90min

B’KARA

J. Haber, Y. Hernandez, S. Haruna Shola, N. Vukanac, J. Benites, G. Sciberras, J. Zerafa, J.P. Mifsud Triganza, R. Scicluna, Z. Muscat, E. Herrera Sost: R. Camenzuli flok Y. Hernandez 64min, J. Dos Reis flok J. Zerafa 75min

Imwissija – Micallef (M), Muscat (B) Tke//a – Mitev (M) Referee – Fyodor Zammit il-mument Player tal-Log[ba – Jeffrey Farrugia (Mosta) minuta, xutt ta’ Bryan Agius [tie; li Haber itir minn tulu u jdawwar f’corner. Mosta sofrew daqqa ta’ [arta seba’ minuti minn tmiem it-taqsima meta tke//a Mitev g[al foul bla ballun fuq Zach Muscat. U fil[in mog[ti ]ejjed, azzjoni personali ta’ Micallef intemmet bix-xutt tal-attakkant Mosti jg[addi ftit g[oli. Minkejja l-pressjoni fl-ewwel parti tat-tieni taqsima, kien biss fid-59 minuta li B’Kara resqu

vi/in li ji]blukkaw ir-ri]ultat meta xutt ta’ Shodiya fuq pass ta’ Sciberras g[adda ftit barra. L-Istripes tefg[u kollox fuq loffensiva, b’Mosta di]interessati li jattakkaw u ntefg[u kollha filkaxxa jtajru l-ballun. Ilfrustrazzjoni fuq il-players ta’ B’Kara kienet evidenti, u minkejja li huma kienu kontinwament fuq l-attakk qatt ma kienu ta’ periklu, u naqsu wkoll li jisfruttaw il-vanta;; numeriku.


40

Il-{add, 21 ta’ April, 2013

Lokali

Id-Diskors tal-President . Il-President l-E//ellenza Dr. George Abela issa qed jissu;erixxi li g[andhom jinbidlu r-regolamenti. U minn issa ’l quddiem meta jifta[ Parlament ;did wara elezzjoni, id-diskors talPresident g[andu jinkiteb mill-President innifsu. Inkella jibqa’ jiktbu l-gvern. Imma jaqrah il-Prim Ministru. Sal-lum dan iddiskors jinkiteb mill-gvern. U jinqara mill-President. . Nifhem li d-diskors li qajjem tant kontroversja ma kitbux il-President. Irresponsabbiltà ewlenija ta’ dan id-diskors infami hi lewwel u qabel kollox talPrim Ministru Joseph Muscat. Imma mhux biss. G[andi nifhem li dan iddiskors kien g[and ilPresident qabel. Kien jaf li kien mimli insulti indirizzati lejn l-Oppo]izzjoni. Fosthom lejn il-Kap tal-Oppo]izzjoni. I;ifieri lejn l-istess persuna li [atru President. Kont nistenna li kellu tal-anqas jinsisti li dan id-diskors jinbidel. Jitne[[ew l-insulti li 1

2

kien fih. Jordna li jinbidel ma setax. Imma jitlob li jinbidel seta’. U talba ta’ President tar-Repubblika mhux la kemm ti;i injorata kif gie gie. . Di;à kienet ]ejda li iben il-President Dr. Robert Abela mar jindirizza il-mass meeting tal-Partit Laburista waqt il-kampanja elettorali. U g[a]el li jdawwar ilkanuni lejn Lawrence Gonzi. Dak in-nhar iben il-President kien irrappurtat li qal li “Mal-Partit Nazzjonalista, linteress parti;jan jirba[ fuq 3

minn Mario Galea mario.galea@parlament.mt

Abela kien Vi/i Kap talPartit Laburista. U kien ikkontesta l-elezzjoni g[allKap tal-Partit Laburista. Lawrence Gonzi [a de/i]joni diffi/li u ferm kura;;u]a meta [atar lil Dr. George Abela President. Nistqarr li din id-de/i]joni ma kinitx ni]let tajjeb ma’ [afna partitarji Nazzjonalisti. Kien dehrilhom li kellu jin[atar President Louis Galea. Mhux George Abela. F’dawn i//irkustanzi jidhirli li iben ilPresident kellu ju]a ferm aktar prudenza.

Id-diskors ma kitbux il-President. Ir-responsabbiltà ewlenija hi l-ewwel u qabel kollox tal-Prim Ministru Joseph Muscat l-interess nazzjonali”. Dak i]-]mien kont qg[adt pass lura. Imma illum se ng[idha kif in[ossha. Trid tkun vera ma tafx tist[i biex tg[id hekk. Meta missieru n[atar President tar-Repubblika mill-Partit Nazzjonalista filGvern.

. Ovvjament kellu kull dritt jitkellem. Mhux lewwel iben ta’ President, li kien attiv fil-politika. Imma din id-darba /-/irkustanzi kienu g[al kollox differenti. Dan kien l-ewwel President li qatt in[atar mill-kamp politiku oppost. Dr. George 4

media•link COMMUNICATIONS

. Nag[milha /ara jien kont wie[ed milli ddefendejt fil-bera[ id-de/i]joni ta’ Lawrence Gonzi. U lkredenzjali ta’ Dr. George Abela. G[adni nemmen li kien pass kura;;u]. Li g[amel ;id lill-pajji]. U lillPresidenza. Imma llum 5

in[oss li azzjoni tajba tpattiet b’azzjoni [a]ina. . Jidhirli li kien hemm ka] meta l-Kabinett kien ta proklama lil mara li ntbag[tet il-[abs g[ax l-eks ra;el tag[ha ma kienx ra lil ibnu. Dakinhar il-President kien qal li ffirma lproklama g[ax qabel mag[ha. Avolja kien obbligat bil-Kostituzzjoni li jrid joqog[od bilfors fuq id-de/i]joni tal-Kabinett. Allura bl-istess argument qara dan id-diskors g[ax qabel mieg[u? U jekk ma qabilx, talab li jinbidel? . Id-diskors talPresident kien tal-mist[ija. Il-[sara lill-Presidenza saret. }gur li ma saritx min-na[a tag[na. L-isku]i issa huma inutli. L-insulti lill-Oppo]izzjoni Nazzjonalista saru. U lironija hi li l-messa;;ier ta’ dawn l-insulti kien propju l-aktar persuna li mxejna ta’ r;iel mieg[u. G[alhekk jien u s[abi imwe;;a’. U mwe;;a’ bilkbir. 6

7


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.