438 low web

ειδικη εκδοση

τχ.438/02072015

Μιλούν οι Νικόλας Σεβαστάκης Nίκος Μαραντζίδης Παναγής Παναγιωτόπουλος Γιώργος Καμίνης Στάθης Καλύβας Γιάννης Κιουρτσάκης Σεραφείμ I. Σεφεριάδης

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

Η Ελλάδα μπροστά στο φάντασμα της διχόνοιας

2 lifo – 2.7.15

Ο Μιχάλης Ιγνατίου απαντά στις επικρίσεις

posts γράμματα e-mails

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

feedback437

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

☛ Η πολύκροτη συνέντευξη που έδωσε στη LiFO και την Τίνα Μανδηλαρά ο Μιχάλης Ιγνατίου προξένησε ενδιαφέρουσες αντιδράσεις. «Δηλαδή, εσείς, οι δημοσιογράφοι, κ. Ιγνατίου, δεν έχετε καμία ευθύνη;» ρώτησε ο/η Ορίων. «Τις αποφάσεις τις λαμβάνουν οι πολιτικοί, θα μου πείτε. Εσείς, όμως, είχατε επαγγελματικό καθήκον να ενημερώνετε τον κόσμο ότι το καράβι πάει στα βράχια, προτού φτάσουμε εκεί. Δεν το κάνατε. Κάποιοι συνάδελφοί σας, αντί να ανέβουν στα καμπαναριά και να κρούσουν τον κώδωνα, έπαιρναν τα λιβανιστήρια και θυμιάτιζαν τους εκάστοτε καταλληλότερους. Είναι ώρα για τη δική σας αυτοκριτική!». Στο σχόλιο, όπως δημοσιεύτηκε στο LIFO.gr, μπήκε και απάντησε ο ίδιος ο Μιχάλης Ιγνατίου: «Δεν λιβάνιζα, αλλά ευθύνη έχουμε οι δημοσιογράφοι. Βεβαίως, έχουμε ευθύνη. Προσωπικά αναλαμβάνω τη δική μου». «Αυτό σας τιμά» ανταπάντησε ο Ορίων. «Προσωπικά, με ενόχλησε ο αφορισμός ότι την “αποκλειστική ευθύνη την έχουν οι Έλληνες πολιτικοί”. Και καλά κάνετε και γράφετε ότι έχουμε ευθύνη». Στο άρθρο σχολίασε και ο Anonymous Liberty, γράφοντας: «Κ. Ιγνατίου, σας παρακολουθώ από τις ανταποκρίσεις σας εδώ και καιρό, από το 2010. Δεν υπήρχε τίποτα περισσότερο που θα μπορούσε ένας ανταποκριτής σαν εσάς να κάνει τότε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να κάνει τώρα, αρκεί να έχει το θάρρος και την ικανότητα. Όπως σωστά γράφετε, υπήρχε ανικανότητα συνδυασμένη με αδιαφορία απ’ όλες τις πλευρές το 2010. Όλοι πίστευαν ότι είναι το πρόβλημα του άλλου που θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να το περιορίσει. Οι μόνοι που δεν έδειξαν ανικανότητα ήταν οι σπεκουλαδόροι που έκαναν δισ. από την κρίση στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες της περιφέρειας, με την αρχική βοήθεια, μάλιστα, της Τράπεζας της Ελλάδος! Οι ελληνικές κυβερνήσεις, που με την εκλογή τους είχαν το κακό ελάττωμα να κατηγορούν την προηγούμενη κυβέρνηση ότι “άφησε καμένη γη”. Προσπαθούσαν να αποδείξουν πόσο χειρότερα από την πραγματικότητα ήταν η ελληνική οικονομία που άφησαν οι προηγούμενοι. Αυτοί, τώρα, με απόλυτη βεβαιότητα θα τη μεταρρυθμίσουν χωρίς καμιά θυσία... γιατί τα “λεφτά υπάρχουν”. Το ΔΝΤ, με ικανότητες στη διάγνωση, αλλά με μικρή αποτελεσματικότητα στη θεραπεία. Οι φήμες της επέμβασής του στην Ελλάδα ήταν το πυρηνικό μανιτάρι που άνοιξε τα μάτια των κερδοσκόπων και εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση στο έπακρο. Όπως με την κτηματομεσιτική φούσκα στις ΗΠΑ, οι κερδοσκόποι έμαθαν το μέγεθος του προβλήματος στην Ευρώπη από τις εκθέσεις του ΔΝΤ και

τις προτροπές του στις οποίες κανείς υπεύθυνος δεν έδωσε προσοχή – μόνο οι κερδοσκόποι του σορταρίσματος των ομολόγων. Το χάος. Ένα ενδοευρωπαϊκό πρόβλημα έγινε μέρος της παγκόσμιας κρίσης και τη φούσκωσε για άλλα πέντε χρόνια ή και περισσότερα».

Starbucks Discoveries® Cappuccino: με πλούσια γεύση espresso και κρεμώδες γάλα

☛ Για τη χρήση του όρου «αστός» ως μομφή έγραψε ο Δημήτρης Ρηγόπουλος. «Ωραίο άρθρο, κ. Καταναλώνεται καλύτερα πλάι στο κύμα, Ρηγόπουλε» σχολίασε ο shadow_play. «Όποιος παρέα με ένα καλό βιβλίο! “ζηλεύει” την οργάνωση, τον επαγγελματισμό και την αποτελεσματικότητα των κεντρικών και βόρειων κρατών της Ευρώπης, κινδυνεύει να θεωρηθεί δωσίλογος και “γερμανοτσολιάς”. Από πού κι ως πού η γενιά μας να είναι υποχρεωμένη να θαυμάζει το “μεγαλείο” της Βενεζουέλας και της Κούβας ή να λατρεύει με το ζόρι την αστεία Ρωσία του Πούτιν, ώστε να θεωρηθεί poitically correct; Έχετε απόλυτο δίκιο. Είμαστε η μοναδική χώρα στο Δυτικό Κόσμο όπου ο χαρακτηρισμός “αστός” είναι σχεδόν... βρισιά! Γι’ αυτόν το λόγο, οι μισοί απ’ όσους σέβονται ακόμα τον εαυτό τους έχουν ήδη φύγει για άλλες πολιτείες, ενώ και οι υπόλοιποι ετοιμάζουν βαλίτσες. Θα μας αναγκάσουν να φύγουμε από τη χώρα μας, λοιπόν, όσοι σεβόμαστε τους κόπους μας και τις σπουδές μας και κουραστήκαμε να περιμένουμε την επόμενη, “καλύτερη” μέρα στην Ελλάδα; Δυστυχώς, ναι. Στο μυαλό μας είμαστε ήδη φευγάτοι από αυτό το κουκλοθέατρο που παίζεται εδώ και χρόνια στην πατρίδα. Φευγάτοι για πάντα». ☛ «Πώς θα λυθεί το πρόβλημα του πρασίνου στην Αθήνα;» αναρωτήθηκε ο Δημήτρης Κυριαζής στο εκτενές ρεπορτάζ του. «Ακριβώς έτσι» συμφώνησε μαζί του η AngelDust. «Το κράτος είναι άφαντο και οι πολίτες επίσης άφαντοι! Εμείς μπορεί να μένουμε σε παρακμιακή γειτονιά του Καματερού, τέρμα υποβαθμισμένη, έχουμε φυτέψει πάντως 30 δέντρα γύρω από το σπίτι μας, μόνοι μας. Επίσης, ένα πλατάνι και δύο ευκαλύπτους. Αν το κάναν όλοι αυτό, έστω έξω, στο πεζοδρόμιό τους;». ☛ Για τα juice bars που είναι η νέα υγιεινή τάση της πόλης έγραψε ο Βασίλης Καψάσκης, παρουσιάζοντας μερικά από τα πιο δημοφιλή. Ο/η BιlAtar σχολίασε: «Μπράβο σε όσους ασχολούνται με τις βιταμίνες, εργάζονται, περιεργάζονται και ας στύβουν και το μυαλό τους για κάτι καλύτερο».

Free Press.

Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

2.7.15 – lifo

3

4 lifo – 2.7.15

▼ Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1980 Είσοδος γεμισμένη με μαρμάρινα θραύσματα και προτομές από γύψο και μάρμαρο. Φωτογραφία: Claudio Abate

Η Ελλάδα μπροστά στο φάντασμα της διχόνοιας Μιλούν οι Νικόλας Σεβαστάκης Nίκος Μαραντζίδης Παναγής Παναγιωτόπουλος Γιώργος Καμίνης Στάθης Καλύβας Γιάννης Κιουρτσάκης Σεραφείμ I. Σεφεριάδης Τα έργα του Γιάννη Κουνέλλη στο αφιέρωμα αντλήθηκαν από το βιβλίο, KOUNELLIS Stations On An Odyssey (εκδόσεις Prestel).

2.7.15 – lifo

5

νικολασ σεβαστακησ

Η μεγaλη ελληνο-ευρωπαϊkh αγωνiα

Λ

έγεται συχνά ότι «αυτή η Ευρώπη» δεν είναι, λοιπόν, η Ευρώπη των ευρωπαϊστών πολιτικών της παλιάς σχολής. Δεν είναι μια ενάρετη επικράτεια όπου βασιλεύουν η ελευθερία και η ισότητα αλλά το μεγάλο αντιφατικό πεδίο μιας συνύπαρξης που τα έχει όλα: και εθνικούς εγωισμούς και γραφειοκρατικούς παραλογισμούς και αρκετό συντηρητισμό. Όπως φάνηκε σε πολλές περιπτώσεις, δεν αποδέχεται εύκολα αλλαγές στη λειτουργία, στους δημόσιους στόχους και στις λύσεις που συμφωνούνται με κόπο και πολλές δυσαρέσκειες μικρών εθνών ή μεγάλων χωρών. Ο παλιός καλός ευρωπαϊσμός υπέφερε από ένα οξύ φιλολογικό σύνδρομο. Οι κλασικοί φιλοευρωπαίοι διανοούμενοι και πολιτικοί δεν άντεχαν τις τεχνοκρατικές απαιτήσεις, το παζάρι για τις ποσοστώσεις ή την κακόηχη, συχνά, γλώσσα των «κοινοτικών οδηγιών». Και όταν ξέσπασε η μεγάλη κρίση και ξεχώρισε το ελληνικό ζήτημα, η ευρωπαϊκή ιδέα ήταν ήδη κουρασμένη και δίχως λάμψη. Είχε ήδη ανατείλει η εποχή της καχυποψίας, της αγανάκτησης και του θυμού για το «τέρας των Βρυξελλών». Παρά το ότι ένας φιλοευρωπαϊσμός του συμφέροντος ήταν πάντα πλειοψηφικό ρεύμα στην Ελλάδα, εδώ και καιρό βαθαίνει το ρήγμα. Η ταύτιση της Ευρώπης με την «οικονομική τιμωρία» θα αλλάξει τα συναισθήματα και τις στάσεις πολλών πολιτών. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχουμε μια μαζική μετατόπιση προς έναν ξεκάθαρο αντιευρωπαϊσμό αλλά ξεσπάσματα του θυμικού κατά των άδικων ξένων. Ο ΣYΡΙΖΑ διαχειρίστηκε αυτή την αμφιθυμία μαζί με τη σταδιακή απογοήτευση πρώην οπαδών της «ενωμένης Ευρώπης». Μα, είναι αυτό το πράγμα η Ευρώπη που θέλαμε; Μήπως είναι κάτι σαν τη σοβιετική αυτοκρατορία της παρακμής; Μια ελίτ που οργανώνει τη λιτότητα, την πίεση των λίγων στους πολλούς, την αντι-δημοκρατία; Σε αυτά τα ερωτήματα η εμπειρία της κρίσης πρόσθεσε κάποιες βεβαιότητες. Ότι, ας πού-

6 lifo – 2.7.15

με, «δεν μας αγαπούν», ούτε μας σέβονται, ότι συνωμοτούν εναντίον μας και ζητούν να «μας έχουν αποικία». Οι λέξεις των ριζοσπαστών θεωρητικών συναντήθηκαν με το αιώνιο ελληνικό παράπονο. Οι βεβαιότητες γύρω από έναν ανάδελφο και ανεπιθύμητο λαό κατοικούν στα βαθιά της ελληνικής ιδεολογίας. Ανέβηκαν όμως αμέσως στην επιφάνεια όταν η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. δεν άλλαζε αισθητά τα πράγματα. Η βουτιά σε ταπεινούς όρους και ποσοστώσεις (ΦΠΑ, φορολογικά κ.λπ.) έγινε με βασανιστικό και αργό τρόπο. Από την αρχή η κυβέρνηση δεν ήθελε να διαπραγματευτεί με αριθμούς και «τεχνικά δεδομένα». Επιδίωκε, όπως έχει ειπωθεί ανοιχτά, να μετατοπίσει τη συζήτηση σε ζητήματα αρχών, σε διαλόγους περί δημοκρατίας και λαϊκής νομιμοποίησης. Να όμως που αυτή η επιλογή φτάνει τώρα σε μια δραματική κορύφωση. Η κυβέρνηση επαναφέρει το θέμα της δημοκρατίας ή της λαϊκής κυριαρχίας, παρουσιάζοντας όλους τους συνομιλητές της ως ψεύτες πραξικοπηματίες και αντιδημοκράτες. Ξεχνώντας πλήρως τις ρεαλιστικές υποθήκες του παλιού ευρωπαϊσμού, επενδύει πάλι στο πληγωμένο συναίσθημα των ανθρώπων. Κείμενα και λόγοι κομματικοί αναφέρονται πάλι διαρκώς σε περηφάνια και υποτέλεια, σε αξιοπρέπεια και υποταγή. Ο κόσμος μας χωρίζεται σε ηθικά στρατόπεδα. Από διάφορες πλευρές επιβραβεύεται έτσι μια νέα ριζοσπαστική στάση που «δεν έχει πλέον πρόβλημα» να μελετήσει την έξοδο από το ευρώ ή να δοκιμάσει και άλλες ρήξεις. Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που τα θεωρούν όλα αυτά μια έσχατη κίνηση σε μια σκληρή διαπραγμάτευση. Αλλά με το κλείσιμο των τραπεζών, την ανάφλεξη στο πολιτικό σκηνικό και την ανταλλαγή θερμών πυρών στα κοινωνικά μέσα φτιάχνεται μια νοσηρή ατμόσφαιρα. Τα λόγια του μίσους φέρνουν πιο κοντά τη ρήξη, ακόμα και αν οι κυβερνώντες και ο Αλέξης Τσίπρας εννοούν το δημοψήφισμα ως πρόκληση για συμφωνία και όχι ως κόψιμο της γέφυρας. Και εδώ βλέπει κανείς τη μεγάλη και τραγική παγίδευση. Η κυβέρνηση αιχμαλωτίζεται σε

ένα κλίμα εχθροπραξιών. Κινητοποιεί τον λαό του «όχι» εναντίον των «εθελόδουλων» δίχως να υπολογίζει τους κινδύνους για την επόμενη μέρα. Γκρεμίζοντας τις γέφυρες με άλλες κυβερνήσεις και την ηγεσία της Ευρώπης, παλινορθώνει ουσιαστικά το πνεύμα των πλατειών του 2011, ενώ κυβερνά ήδη πέντε μήνες. Για όσους βέβαια έχουν ταυτίσει την Αριστερά με τη διαρκή εξέγερση και την καταγγελία του άδικου, η σύγκρουση του «ναι» και του «όχι» είναι επιβεβαίωση της αρχικής ιδέας με την οποία προσέγγισαν την πραγματικότητα: ότι η κρίση χωρίζει εν τέλει τους συμβιβασμένους και τους ασυμβίβαστους, τους πλούσιους και τους φτωχούς, τους αστούς ή τους συμμάχους και τον λαό. Το δημοψήφισμα συνιστά έτσι απότομη βουτιά στην απατηλή διαίρεση του κόσμου ανάμεσα στους «καταστροφείς» και στους «σωτήρες». Και το «όχι» γίνεται για άλλη μια φορά η αγαπημένη λέξη μιας Αριστεράς που αρνείται να σκεφτεί τις συνέπειες και κολακεύεται να συνομιλεί με την «ένδοξη Ιστορία του λαού μας». Είναι όμως αυτή η επίδειξη πυγμής προς τους εταίρους-δανειστές ο δρόμος προς περισσότερη δημοκρατία; Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, είναι πιθανή, δυστυχώς, η άλλη έκβαση: να ταυτιστεί η Αριστερά στα μάτια των πολιτών με τη βίαιη αποδιοργάνωση της καθημερινότητας, τις ουρές ή τα μεγάλα λόγια που συνοδεύονται από αλλοπρόσαλλες κι επιπόλαιες πράξεις. Η έξοδος από το ενιαίο νόμισμα και πολύ περισσότερο η ρήξη με το «ευρωσύστημα» παραμένουν μια μειοψηφική επιλογή στην ελληνική κοινωνία. Ο κίνδυνος είναι να φανούν πλειοψηφικό ρεύμα την Κυριακή το βράδυ, εάν δώσει τον τόνο της βραδιάς η συνάθροιση των ετερόκλητων «όχι»: αν τα εθνικιστικά, αριστερά, «υπαρξιακά» ή άλλα «όχι» ορθώσουν ένα τείχος ανάμεσα στη χώρα και σε μια ιστορική επιλογή βάθους. Εκτός αν συμβεί το θαύμα και οι εξελίξεις ανοίξουν πάλι ένα περιθώριο ελπίδας πριν φτάσουμε στα παραβάν της Κυριακής. ¶

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

▼ Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1980 Είσοδος γεμισμένη με μαρμάρινα θραύσματα και προτομές από γύψο και μάρμαρο. Φωτογραφία: Claudio Abate 2.7.15 – lifo

7

νικολασ σεβαστακησ

Το ΦΑντασμα της διχΟνοιας συνεντευξη στην αργυρω μποζωνη φωτογραφια: γιωργοσ πλανακησ

Κ

άθε στιγμή που εισβάλλουν μεγάλα πολιτικά διλήμματα είναι στιγμή διαίρεσης και πυκνής, εσωτερικής διαμάχης. Οι πολίτες ερμηνεύουν με διαφορετικό τρόπο τα καλέσματα, τα συνθήματα ή τα όποια επιχειρήματα. Ιδιαίτερα σε συνθήκες ενός δημοψηφίσματος, ο διχασμός είναι η «φυσιολογική» κατάσταση. Το υπέρ και το κατά, το «ναι» και το «όχι» χωρίζουν την ενδοχώρα της κοινωνίας, τις οικογένειες, ακόμα και ζευγάρια ή φίλους. Και, βέβαια, υπάρχει και η ζώνη των αμφίβολων εντάξεων, όπου κυριαρχεί σε πολλούς η αγχωτική αναζήτηση στέγης στη μία ή στην άλλη γνώμη. Αυτό είναι ο κανόνας του παιχνιδιού σε κάθε συγκυρία ισχυρού διλήμματος και «κρίσιμης» επιλογής. Υπάρχει όμως και ο ελληνικός ιστορικός χρόνος με τις κομβικές στιγμές της μεγάλης διχόνοιας: το «εμφύλιο τραύμα» μας, όπως έχει ονομαστεί και αναλυθεί τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει, δηλαδή, η αναγωγή των συγκρούσεων σε μια μεγάλη και κατά κανόνα ανελέητη Σύγκρουση, όπου ένα μέρος της κοινωνίας επιδιώκει τη συντριβή των άλλων. Αυτό είναι όμως κάτι άλλο από τη θεμιτή πολιτική ένταση, τη διαμεσολαβημένη από ισχυρούς λειτουργικούς θεσμούς. Η εμφύλια παθολογία είναι ένα εί-

δος υπερθορύβου που σκεπάζει βάναυσα τη συζήτηση των δημόσιων επιλογών μας, όσο έντονη και αν είναι μια τέτοια συζήτηση. Αυτός ο θόρυβος γεμίζει το κενό με τη φανατική επίδειξη της μιας ή της άλλης «ταυτότητας». Έτσι, όμως, δεν αφήνει να αναπτυχθούν εκείνα τα ζητήματα που δεν επιδέχονται ένα «ναι» και ένα «όχι», ένα συνοπτικό υπέρ και κατά. Με αυτή την έννοια, η φανατική διχόνοια γίνεται ένας τρόπος να σταθεί κανείς σε μια χαοτική δημόσια αρένα, να δείξει, δηλαδή, πως διαθέτει βεβαιότητες, πάθος και γνώσεις. Οι βαθύτεροι φόβοι και ανασφάλειες της ύπαρξης –η ευάλωτη οικονομική ζωή αλλά και κάθε λογής απώλειες– συγκαλύπτονται πίσω από μια επιθετικότητα που γυρεύει αφορμή. Νομίζω ότι δεν διδασκόμαστε από την Ιστορία γιατί κινούμαστε σε ένα στείρο δίπολο: ανάμεσα σε μια κατασκευασμένη «αγωνιστική» μνήμη και σε ένα παρόν αφιλόξενο για πολεμικά ανδραγαθήματα και παλιές μορφές βίαιης επικράτησης. Ασκούμαστε καθημερινά σε κάθε λογής διχόνοιες: σε γραφικούς καβγάδες, κομματικά τελετουργικά απόρριψης του αντιπάλου, αγριότητες στα κοινωνικά μέσα. Πρέπει, όμως, να ξεχωρίσουμε τον χώρο της διαφωνίας από την επιθυμία «εξόντωσης» του άλλου. Είναι πολύ δύσκολο, ακόμα και όταν κάποιος το πιστεύει και το προωθεί ως ιδέα. Γιατί η κρίση έφτιαξε ένα θέατρο αναβίωσης όλων των εμφυλίων της Ιστορίας μας. Έστησε

μια τεράστια σκηνή με ιδανικούς προδότες, συμμάχους, λιποτάκτες, «έμπιστους». Και μοιάζει όλο και πιο δύσκολο να καταλάβουμε στην πράξη ότι η διχόνοια είναι μια στιγμή της πολιτικής, όχι το κέντρο της. Και ότι εκτός απ’ το ακόνισμα των αρνήσεων και των επιθετικών μας «ενστίκτων» χρειαζόμαστε περισσότερους λόγους καταφατικής δράσης. Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να προσποιηθούμε ότι δεν μας αφορά η διχόνοια, ότι τα σκληρά διλήμματα μας είναι αδιάφορα. Θα λέγαμε ψέματα στον εαυτό μας αν αρχίζαμε ένα γενικό κήρυγμα κατά των διχασμών και υπέρ της καλής εθνικής ενότητας. Έχουμε όμως τη δυνατότητα να αρνηθούμε τη βαρβαρότητα και τη βία στη διχόνοια, να υπερβούμε τις παλιές, πρωτόγονες σκηνές ενός πολέμου συμβολικής εξόντωσης του άλλου. Θα θυμηθώ εδώ έναν όρο της ψυχανάλυσης του Φρόιντ: «επιμελημένη επεξεργασία». Αυτό νομίζω ότι θα ήταν αναγκαίο τις τελευταίες μέρες και ώρες. Μια επιμελημένη επεξεργασία των «ναι» και των «όχι» που μας καλούν να πάρουμε θέση. Δεν μιλώ για κάποια τεχνητή λήθη των διαφορών μας αλλά για την προσπάθεια εκπολιτισμού της κάθε δημόσιας αντιπαράθεσης. Και ίσως αυτός ο εκπολιτισμός των συγκρούσεων, η πολιτική και ηθική τους «διασκευή», να είναι ένα ιστορικό μάθημα: το μοναδικό μάθημα που θα ήταν ικανό να επιδράσει κάπως στο παρόν μας. ¶

Η εμφύλια παθολογία είναι ένα είδος υπερθορύβου που σκεπάζει βάναυσα τη συζήτηση των δημόσιων επιλογών μας, όσο έντονη και αν είναι μια τέτοια συζήτηση 8 lifo – 2.7.15

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

Η κυβέρνηση αιχμαλωτίζεται σε ένα κλίμα εχθροπραξιών. Κινητοποιεί τον λαό του «όχι» εναντίον των «εθελόδουλων» δίχως να υπολογίζει τους κινδύνους για την επόμενη μέρα 2.7.15 – lifo

9

νικοσ μαραντζιδησ

Η κοινωνια είναι σε υψηλοτερο επιπεδο απο τις πολιτικες ελιτ

Α

10 lifo – 2.7.15

η λεκτική βιαιότητα είναι ένα χαρακτηριστικό που αφορά ακόμα και συζητήσεις για συνταγές μαγειρικής. Δεν με ξενίζει η λεκτική βιαιότητα, αντανακλά μια κοινότητα χρηστών εθισμένων σε έναν λεκτικό τραμπουκισμό ανθρώπων. Οι αντιθέσεις στην κοινωνία υπάρχουν, αλλά αυτό που αποτυπώνεται ως λόγος αντίθεσης είναι πολύ πιο βίαιος στο Κοινοβούλιο παρά στην πραγματική ζωή. Αυτό που παρατηρούμε στο επίπεδο των πολιτικών ελίτ είναι σαφώς μια προσπάθεια που οικοδομήθηκε όλα αυτά τα χρόνια, όπως η διαίρεση σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς, μία σε μεγάλο βαθμό κατασκευή από τα πάνω. Οι μεγάλες διαιρέσεις που γίνονται διχασμοί χαρακτηρίζονται από ένα κοινό στοιχείο: από την ανικανότητα των αντιπροσωπευτικών θεσμών να απορροφήσουν την αντίθεση, πολιτική ή ιδεολογική. Η δημοκρατία είναι ένα εργαλείο απορρόφησης κοινωνικών εντάσεων, αντιθέσεων και κραδασμών. Όταν αυτό επιτυγχάνεται, το πρώτο σύμπτωμα που έχουμε είναι η κοινωνική ειρήνη. Αυτό που βλέπουμε είναι η αποτυχία των ελίτ να διαχειριστούν επιτυχώς μια πολιτική κρίση που συνδέεται με διαφορετικά συμφέροντα. Αυτή η αποτυχία που αποτυπώνεται με πολλή ένταση στο Κοινοβούλιο περνάει αναμφίβολα και στην ελληνική κοινωνία. Είναι στοιχείο της αδυναμίας των θεσμών να απορροφούν τις κοινωνικές αντιθέσεις κι έτσι αυτές μετατρέπονται σε εντάσεις. Αυτό αποτυπώνεται στην ευκολία με την οποία οι πολιτικές ελίτ χρησιμοποιούν στη ρητορική τους μανιχαϊστικά σχήματα, το κακό και το καλό, οι πατριώτες και οι γερμανοτσολιάδες. Το επίπεδο της συζήτησης στο Κοινοβούλιο είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό μέσα στο οποίο συζητώ εγώ με τους φίλους μου κι εσείς με τους δικούς σας, που, στο κάτωκάτω, είναι μια ιδιωτική συζήτηση και γίνεται μεταξύ φίλων. Στο Κοινοβούλιο η χρήση υβριστικών εκφράσεων σε επίπεδο καφενείου ή γηπέδου χυδαιότητας ή το τουιτάρισμα από διάφορους που τους περιγράφω ως νούμερα, για να το πω γρήγορα και σύντομα, είναι ένα φαινόμενο που τροφοδοτεί την ένταση. Δεν βρίσκω στην ελληνική κοινωνία τόσο τραυματικές, βαθιές αντιθέσεις όσο θα μπορούσε αυτό που στην ορολογία της Πολιτικής Κοινωνιολογίας ονομάζεται cleavanges (βαθιές τομές) που θα μπορούσαν να είναι φυλετικές ή εθνικές όπως είναι στις ΗΠΑ, οι λευκοί και οι μαύροι, μια βαθιά διαίρεση που κουβαλάει

τραύματα αιώνων. Αυτό είναι διχασμός, εμείς δεν έχουμε αυτές τις αντιθέσεις. Στη δική μας περίπτωση, πολλές φορές κατασκευάζονται από τη ρητορική των ελίτ εκ του μηδενός. Όταν ένας πολιτικός αποκαλεί έναν άλλο γερμανοτσολιά, πρόκειται για κατασκευή εχθρού, ουσιαστικά φτιάχνει διαιρέσεις μέσα στην κοινωνία φαντασιακές και όχι πραγματικές, που πατάνε στην Ιστορία και στην Κοινωνιολογία. Αυτές οι αντιθέσεις είναι φανταστικές ιστορίες που εξυπηρετούν θαυμάσια πολιτικές ελίτ, δημαγωγούς, οι οποίοι την ώρα που λένε όλες αυτές τις τρομερές και φοβερές φράσεις δεν συνειδητοποιούν το μέγεθος του κακού που κάνουν στην ελληνική κοινωνία. Η κοινωνία είναι σε υψηλότερο επίπεδο από τις πολιτικές ελίτ. Αν εξαιρέσει κανείς τη βία των social media, είναι άσχημο το συμπέρασμα ότι στον πραγματικό κόσμο οι αντιπρόσωποί μας είναι χειρότεροι πια από εμάς. Αυτό είναι ένα απαισιόδοξο συμπέρασμα για τη δημοκρατία στην Ελλάδα. Αυτό που βλέπουμε συχνά στο Κοινοβούλιο είναι τέτοιο, που οι πολίτες θεατές διασκεδάζουν και αντιμετωπίζουν ως γελωτοποιούς τους αντιπροσώπους τους. Είμαστε μια κοινωνία με αδύναμους θεσμούς. Η βούληση των υποκειμένων, των ατόμων στην ελληνική κοινωνία, είναι πιο ισχυρή από την ικανότητα των θεσμών να διασφαλίσουν το κράτος δικαίου, την ισονομία, τον σεβασμό των κανόνων, αυτό που πρέπει να κάνουν οι θεσμοί. Αυτή η αδυναμία παράγει ένα πολύ ισχυρό δημαγωγικό και λαϊκίστικο πολιτικό σκηνικό. Αυτό δεν είναι δίδαγμα, είναι το συμπέρασμα από την ιστορία της ελληνικής κοινωνίας, ότι στην Ελλάδα οι δημαγωγοί υπερτερούν, και υπερτερούν γιατί οι θεσμοί δεν τους εμποδίζουν. Οι κανόνες του παιχνιδιού δεν είναι τόσο ισχυροί ώστε να επιβάλουν στους δημαγωγούς να συμμαζευτούν, οπότε οι άλλοι, που βλέπουν τους δημαγωγούς να έχουν το πλεονέκτημα, ανταγωνίζονται τη δημαγωγία, άρα την ένταση, την πόλωση, και αναπαράγουν αυτό το σχήμα, που είναι σε μεγάλο βαθμό φαντασιακό, και άλλοι αποσύρονται επειδή δεν το αντέχουν. Οι σοβαροί άνθρωποι δυσκολεύονται να ασχοληθούν με την πολιτική –και εννοώ το επίπεδο της αντιπαράθεσης–, προτιμούν να ιδιωτεύουν ή να περιορίζονται σε έναν μικρό χώρο, ακόμα και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά οι ίδιοι δεν επιθυμούν να μπουν στον δημόσιο χώρο, γιατί δεν μπορούν να παίξουν σε ανταγωνισμό με τους δημαγωγούς, και αυτό το ξέρουμε από τον 19ο αιώνα. ¶

Γιάννης Κουνέλλης Φωτογραφία που κόσμησε την πρόσκληση έκθεσης στη Συναγωγή του Στόμμελν, 1991. Φωτογραφία: Claudio Abate

☛

ν συγκρίνουμε τη σημερινή κατάσταση με την περίοδο του εθνικού διχασμού ή με την περίοδο του Εμφυλίου ή το ’80 –την περίοδο των μπλε και πράσινων καφενείων–, θα έλεγα ότι σε αυτό το επίπεδο η ελληνική κοινωνία δείχνει μια ωριμότητα ως προς τη διαχείριση των θεμάτων που άπτονται του παρόντος και του μέλλοντός της. Αυτό που βλέπουμε τώρα, μια καταστροφή μεγάλου μεγέθους, σοκαριστική και αυτοεξευτελιστική, δεν αποτυπώνεται, παρά το δημοψήφισμα, τις αντεγκλήσεις στη Βουλή και τις αντιπαραθέσεις, με την ίδια βιαιότητα όπως παλαιότερα. Οι πολίτες είναι σχετικά ήρεμοι. Αισθάνομαι ότι οι διαφορές δεν είναι τόσο μεγάλες, παρόλο που υπάρχουν διαφωνίες, αντιπαραθέσεις, και μάλιστα τα social media τις ευνοούν, αλλά προς το παρόν δεν μπορούμε να συγκρίνουμε. Αυτό που ζούμε σήμερα, όπως το κλείσιμο τραπεζών, δεν το έχουμε ζήσει, τουλάχιστον στην Ιστορία των τελευταίων 40 ετών. Έτσι, δεν θα μπορούσα να μιλήσω για διχασμό. Ο διχασμός είναι κάτι βαθύ, τραυματικό, ακόμα δεν έχουμε φτάσει εκεί. Δεν το αποκλείω, είμαστε ακόμα στις πρώτες μέρες του και δεν ξέρουμε ούτε πόσο θα κρατήσει ούτε πώς θα εξελιχθεί. Αυτό που λέμε τώρα, σε μερικές εβδομάδες ίσως να μην ισχύει. Ζούμε μια περίοδο πολύ σημαντική. Προς το παρόν, αυτό που διατυπώνεται είναι μια διαίρεση βαθιά, που έχει ιδεολογικά, κοινωνιολογικά και εισοδηματικά χαρακτηριστικά. Ομολογώ ότι δεν ασπάζομαι θεωρίες ότι υπάρχουν λαοί που ρέπουν στον φανατισμό και άλλοι στη μετριοπάθεια. Σίγουρα, οι κοινωνίες που έχουν αναπτύξει θεσμούς διαχείρισης των πολιτικών αντιθέσεων έχουν πολύ πιο ομαλό και μετριοπαθή τρόπο να χειρίζονται τις διαφορές τους. Επίσης, είναι προφανές ότι σε καταστάσεις όπως αυτή που ζει η Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια η διχόνοια μπορεί να αποκτά έναν χαρακτήρα έντασης, αλλά δεν βλέπω να είναι τόσο δραματικός. Δηλαδή, μπορούμε, παρά την ένταση, να συνυπάρξουμε. Ακόμα και αποφεύγοντας να μιλάμε πολιτικά σε μια μικρή κοινότητα, μια αντίδραση που είναι υγιής κατά τη γνώμη μου και εμείς αισθανόμαστε ότι έχουμε υπερευαισθησία ή υπερπροσήλωση στο δίκαιο των απόψεών μας. Αυτό το θεωρώ διαχειρίσιμο. Όσο για τα social media, τα τελευταία χρόνια και η αγένεια και

▼

συνεντευξη στην αργυρω μποζωνη

Ο Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

Όταν ένας πολιτικός αποκαλεί έναν άλλο γερμανοτσολιά, πρόκειται για κατασκευή εχθρού, ουσιαστικά φτιάχνει διαιρέσεις μέσα στην κοινωνία φαντασιακές και όχι πραγματικές, που πατάνε στην Ιστορία και στην Κοινωνιολογία

2.7.15 – lifo

11

παναγησ παναγιωτοπουλοσ

Μια οικονομΙα με δραχμΗ για τους φτωχοΥς και ευρΩ για τους πλοΥσιους συνεντευξη στον δημητρη κυριαζη φωτογραφια: γερασιμοσ δομενικοσ (fosphotos)

— Ποιοι ήταν οι μεγάλοι διχασμοί στην πρόσφατη Ιστορία μας; Οι βενιζελικοί-βασιλικοί και εθνι-

— Ποιες είναι αυτές; Η πιο μεγάλη παρεξήγη-

ση είναι ότι μπορείς να δανειοδοτείσαι χωρίς ανταλλάγματα. Η έτερη μεγάλη παρεξήγηση

12 lifo – 2.7.15

ζεται με ένα φτωχοπροδρομικό συναίσθημα. Είναι πολύ βαθιά ριζωμένη η διπλή ταυτότητα, ότι είμαστε τεράστιοι και μεγαλειώδεις ως προς την Ιστορία μας και ταυτόχρονα ένας ανομολόγητος πόθος για κακομοιριά και αυτολύπηση.

— Δηλαδή, το θέμα δεν είναι ότι θα διχαστούμε αλλά ότι θα καταστραφούμε; Ακριβώς. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει μια αντιπαράθεση μίσους και διχόνοιας, αλλά αυτό είναι αποτέλεσμα των παρεξηγήσεων. Είναι αποτέλεσμα παρεξήγησης, για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που ζει από το ΕΣΠΑ να είναι υπέρμαχος της εξόδου της Ελλάδας από την Ε.Ε. Επίσης, είναι αποτέλεσμα μιας παρεξήγησης ένας κρατικοδίαιτος επιχειρηματίας να ομνύει σε μνημόνια που απελευθερώνουν την οικονομία. Και αυτοί οι δύο να μισιούνται. Είναι τραγικά γελοίο. Άρα, το πρόβλημα είναι, αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε την ιστορική γνώση, ότι οι καταστροφές στην ελληνική Ιστορία του 20ού αιώνα έχουν προκύψει μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες. Και αυτήν τη στιγμή, δυστυχώς, επαναλαμβάνονται αυτές οι διαδικασίες και είμαστε σε πολύ μεγάλο κίνδυνο. Η πρώτη συνθήκη είναι η πλήρης αγνόηση των διεθνών συσχετισμών δυνάμεων, όπως το 1922, για παράδειγμα, και το 1974, με το χουντικό πραξικόπημα και την εισβολή στην Κύπρο. Η δεύτερη συνθήκη είναι η άγνοια κινδύνου, ότι δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.

— Εμείς θα ζήσουμε, κι ας είμαστε φτωχοί; Ναι, καταλήγει εκεί. Και ταυτόχρονα: μας χρωστάνε και μας μισούν γιατί είμαστε ωραίοι.

— Γιατί όμως δεν έχουμε μάθει από τα λάθη μας; Υπάρχει ένα εθνικό σύνδρομο, μια τρέλα μεγαλείου στην εθνική ιδεολογία που συνδυά-

— Ποιος είναι, λοιπόν, ο κίνδυνος που διατρέχουμε τώρα; Η ολοκλήρωση μιας διαδικασίας που έχει ξεκινήσει τους τελευταίους μήνες με την έξοδο της χώρας από το ευρώ και την κατίσχυση μιας οικονομίας με δραχμή για τους φτωχούς και ευρώ για τους πλούσιους. Αν η Ελλάδα βγει από το ευρώ, θα πάει σε ένα υποτιμημένο και ανάξιο νόμισμα για τους φτωχούς. Όμως υπάρχουν εκατοντάδες δισ. στα χέρια Ελλήνων σε εσωτερικό και εξωτερικό που θα μπορούν να χρησιμοποιούνται. Με άλλα λόγια, η αλλαγή νομίσματος δεν θα είναι μια μεταβολή με τεχνικούς όρους. Θα είναι η εγκαθίδρυση μιας νέας κοινωνίας με τεράστιες κοινωνικές αποστάσεις ανάμεσα σε αυτούς που σήμερα έχουν ευρώ (και θα εξακολουθήσουν να έχουν) και αυτούς που θα έχουν για πάντα μια φτωχική δραχμή.

☛

κόφρονες-κομμουνιστές ήταν οι δύο πιο πρόσφατες διχαστικές ρητορικές πραγματικότητες. Εγώ, όμως, δεν πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε συνθήκες διχασμού, ότι το υπόστρωμα του επιχειρούμενου από κάποιους διχασμού είναι αβαθές, παρά τον φανατισμό που βιώνουμε.. Αυτό που μέχρι στιγμής εμφανίζεται στην Ελλάδα ως διαίρεση «Ευρώπη-Ελλάδα», μνημόνιο-αντιμνημόνιο, είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παρεξηγήσεων που απηχούν ασφαλώς διαφορετικές τάσεις αλλά όχι μια βαθιά και καθοριστική διαίρεση εμφυλιοπολεμικού τύπου. Δεν υπάρχει π.χ. «αστική τάξη» vs «εργατική τάξη» με συμπαγή χαρακτηριστικά και συμφέροντα τα οποία να αντιπαρατίθενται με τρόπο διχαστικό και κάθετο. Δεν υπάρχουν άλλες οριζόντιες διαιρέσεις, όπως γηγενείς και πρόσφυγες στο παρελθόν. Η κοινωνία είναι σύνθετη πλέον, με πολλές διαιρέσεις και ανισότητες μέσα στα ίδια επαγγέλματα. Το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, παρά τις διαφορές που υπάρχουν στο εισόδημα – και είναι πολύ σημαντικές–, μοιράζεται έναν κοινό τρόπο ζωής. Αυτό που συμβαίνει τον τελευταίο καιρό είναι κάτι που σχετίζεται περισσότερο με μια αδυναμία συγχρονισμού της χώρας με την παγκόσμια πραγματικότητα της οικονομίας και των θεσμών. Το επακόλουθο αυτής της αδυναμίας είναι μια σειρά τρομακτικών-καταστροφικών παρεξηγήσεων.

είναι ότι για κάποιον λόγο μας μισούν ή μας ζηλεύουν. Η τρίτη μεγάλη παρεξήγηση είναι ότι η Ελλάδα στο τέλος πάντα τα καταφέρνει. Γι’ αυτό και πρέπει να μετατοπιστεί η αγωνία μας από την έννοια του διχασμού στην έννοια της καταστροφής.

— Οπότε, πιστεύεις ότι το δίλημμα ουσιαστικά είναι ναι ή όχι στην Ευρώπη; Το είπαν αυτό ξένοι αρχηγοί κυβερνήσεων. Και επίσης, κάποιοι υπουργοί της Ελλάδας είπαν ότι το «όχι» δηλώνει «αποδέσμευση». Το «ναι» θα ζητά από την κυβέρνηση να διαπραγματεύεται σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, ενώ το «όχι» θα της δίνει λευκή επιταγή. ¶

Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος είναι λέκτορας Κοινωνιολογίας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

Είναι πολύ βαθιά ριζωμένη η διπλή ταυτότητα, ότι είμαστε τεράστιοι και μεγαλειώδεις ως προς την Ιστορία μας και ταυτόχρονα ένας ανομολόγητος πόθος για κακομοιριά και αυτολύπηση 2.7.15 – lifo

13

Γιωργος Καμινης

Το δημοψηφισμα θα ειναι διχαστικο και πρεπει να αποφευχθει επιμελεια: βασιλησ καψασκησ

να έχει μαζί της όλο τον ελληνικό λαό. Πολύ περισσότερο μια κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή, όπως η ελληνική κυβέρνηση. Προτείνοντας δημοψήφισμα, η κυβέρνηση διχάζει, δεν ενώνει. Και η μεθόδευση του βιαστικού δημοψηφίσματος βάζει κηλίδες νομιμότητας στη δημοκρατία. Με τον Γιάννη Μπουτάρη αποφασίσαμε να αναλάβουμε πρωτοβουλία, ώστε να ξεπεραστεί το διαφαινόμενο αδιέξοδο. Θεωρούμε ότι η επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα. Το δημοψήφισμα θα είναι διχαστικό και πρέπει

να αποφευχθεί. Αν, ωστόσο, αυτό δεν συμβεί, θα αγωνιστούμε για να κρατήσουμε τον ελληνικό λαό ενωμένο και τη χώρα μέσα στον πυρήνα της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσοι στο παρελθόν συναντηθήκαμε σε αγώνες για τα δικαιώματα, την ελευθερία και την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, πρέπει να συναντηθούμε και πάλι στην κάλπη, λέγοντας ΝΑΙ στο ερώτημα για την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρώπη. Η Ελλάδα έχει χύσει αίμα για τη δημοκρατία και την Ευρώπη. Θα την κρατήσουμε εκεί που της αξίζει. ¶

Θα αγωνιστούμε για να κρατήσουμε τον ελληνικό λαό ενωμένο και τη χώρα μέσα στον πυρήνα της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης 14 lifo – 2.7.15

☛

Π

ολλοί με ρωτούν τι είναι προτιμότερο τελικά: να μη γίνει το δημοψήφισμα ή να υπερισχύσει το «ναι»; Απαντώ ξεκάθαρα: όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της Κυριακής, ο ελληνικός λαός θα έχει διχαστεί. Αυτή η πολυτέλεια δεν υπάρχει. Μετά από πέντε χρόνια απίστευτων θυσιών, κάθε κυβέρνηση, στη δύσκολη διαπραγμάτευση, θεωρώ ότι θα έπρεπε να προσδοκά

O Γιώργος Καμίνης είναι δήμαρχος Αθηναίων. Στη φωτογραφία μαζί με τον Γιάννη Μπουτάρη στην επίσκεψη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Φωτό: SOOC

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

▼ Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1980.

2.7.15 – lifo

15

16 lifo – 2.7.15

▼ Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1989 Πειραιάς 2.7.15 – lifo

17

Σταθης Καλυβας

Η Ελλaδα δεν eχει περισσoτερους διχασμοyς ή διχoνοιες απο aλλες χωρες συνεnτευξη στον θοδωρη αντωνοπουλο φωτογραφια: παρισ ταβιτιαν

18 lifo – 2.7.15

βέβαια, αντίστοιχα ήταν και τα πολύ επώδυνα μέτρα που αναγκάστηκε να πάρει. Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στο πολιτικό κατεστημένο δοκιμάστηκε και στις άλλες χώρες που βρέθηκαν στη δίνη της ύφεσης, πουθενά όμως στον ίδιο βαθμό με την Ελλάδα για λόγους που σχετίζονται με την ιδιότυπη εμπειρία της Μεταπολίτευσης, και ιδιαίτερα τον λαϊκισμό. Αν υπάρχει μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον Εμφύλιο και τη σημερινή κρίση (πέραν του προφανούς γεγονότος πως τότε είχαμε πραγματικό πόλεμο), είναι πως την εποχή του Εμφυλίου υπήρχαν δύο διεθνείς πόλοι, η Δύση και η Ανατολή, και η Ελλάδα έπρεπε να επιλέξει. Σήμερα η επιλογή είναι αν θα είμαστε με την Ευρώπη ή αν θα πορευτούμε μόνοι μας, κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο δεδομένης της γεωγραφικής μας θέσης. Βεβαίως, μπορούμε να συζητάμε επί ώρες για προβλήματα του καπιταλισμού, της Ευρώπης ή της Ε.Ε., αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε, η ωμή πραγματικότητα είναι πως δεν υπάρχει εναλλακτική.

— «Το αυτιστικό πολιτικό σύστημα, η βαθμιαία απίσχνανση και η άκρατη κομματικοποίηση των θεσμών, η εκτεταμένη διαφθορά, η ανομία και η ατιμωρησία, η στρέβλωση κινήτρων και η εθνική εσωστρέφεια συνιστούν εδώ και αρκετά χρόνια υπόγειες διεργασίες που οδήγησαν τη χώρα στο χείλος του γκρεμού» γράφετε στην «Ανατομία της Κρίσης». Αλλά φταίει, άραγε, μόνο το… σαμάρι, δηλαδή εμείς; Προφανώς, όχι. Κρίσεις τέτοιου μεγέθους είναι πολυσύνθετες διαδικασίες. Έγιναν πολλά σφάλματα από πολλές πλευρές και οι ευθύνες δεν μπορούν να αποδοθούν μονομερώς. Τόσο (και μάλιστα, κυρίως, θα έλεγα) το εγχώριο πολιτικο-οικονομικό κατεστημένο όσο και η Ευρώπη φέρουν τεράστιες ευθύνες. Ευθύνες, βέβαια, φέρουμε κι εμείς ως πολίτες, που είτε ανεχθήκαμε είτε υποστηρίξαμε επιλογές που μας οδηγούσαν στην οικονομική καταστροφή. Θα σας θυμίσω μόνο τις αντιδράσεις που ξεσηκώθηκαν στην απόπειρα που έγινε το 2001 να μεταρρυθμιστεί το ασφαλιστικό μας σύστημα και που συνέβαλαν στο σημερινό αδιέξοδο.

— Ακούμε ακόμα και σήμερα καταγγελίες για δωσίλογους, προδότες, Γερμανοτσολιάδες κ.λπ. Συμβαίνει, άραγε, αυτό σε κάποια άλλη χώρα; Γιατί, λέτε, έχουν χαραχτεί τόσο βαθιά στο συλλογικό μας υποσυνείδητο τα Δεκεμβριανά και ο Εμφύλιος; Η εμφυλιοπολε-

μική αυτή φρασεολογία απαντά κυρίως στις πρώην ανατολικές χώρες. Την είδαμε π.χ. στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στην Ουκρανία. Στην Ελλάδα αναβίωσε τα χρόνια της κρίσης ως εργαλειακή επιλογή συγκεκριμένων πολιτικών ομάδων με στόχο τη δημιουργία πόλωσης. Ακόμα και τώρα, όμως, δεν πιστεύω ότι συνιστούν γενικότερη άποψη και διάθεση. Πού το βασίζω αυτό; Πρώτον, σε μια μεγάλη δημοσκόπηση που έγινε πριν από λίγα χρόνια κι έδειξε πως η μεγάλη πλειονότητα αντιμετώπιζε τα γεγονότα του Εμφυλίου με ανοχή και μετριοπάθεια, όχι με φανατισμό και εκδικητικότητα. Δεύτερον, στη δική μου επιτόπια έρευνα, στην οποία διαπίστωσα πως οι περισσότεροι άνθρωποι που μου μίλησαν, έχοντας περάσει από το καμίνι του Εμφυλίου (όπου μάλιστα απέκτησαν τραυματικές εμπειρίες), είχαν έναν λόγο πολύ πιο ήπιο, γενναιόδωρο και συχνά αυτοκριτικό. Αντιμετώπιζαν τον Εμφύλιο ως την τεράστια τραγωδία που ήταν και σίγουρα καθόλου με τον ρεβανσιστικό και οπαδικό τρόπο που μετέρχονται όσοι τον χρησιμοποιούν για να κερδίσουν πολιτικά. Έχουμε πολλά να μάθουμε για τη γενιά αυτή και είναι πραγματικά κρίμα που δεν το έχουμε κάνει.

— Μήπως, όμως, η ίδια η έννοια της εθνικής ομόνοιας και ενότητας είναι ψευδεπίγραφη, με δεδομένες τις πολλές και ποικίλες εισοδηματικές, κοινωνικές, ταξικές κ.λπ. διαφορές μεταξύ των πολιτών ενός κράτους; Παντού υπάρχουν διαφορές και η ύπαρξή τους είναι, βέβαια, απόλυτα φυσιολογική. Η δημοκρατία, όμως, επιτρέπει την ειρηνική έκφραση και την εποικοδομητική τους σύνθεση. Το σύστημα είναι ατελές, αλλά όλες οι σχετικές έρευνες δείχνουν πως είναι πολύ πιο αποτελεσματικό και εν τέλει δίκαιο σε σχέση με τα εναλλακτικά, δηλαδή τα αυταρχικά καθεστώτα και την ανοιχτή σύγκρουση.

— Τον σύγχρονο διχασμό (μνημόνιο/αντιμνημόνιο, ευρωπαϊστές/αντιΕΕ) πώς τον κρίνετε και πώς θα μπορούσε, λέτε, να ξεπεραστεί; Είναι κατανοητός μεν, όπως εξήγησα, όχι όμως απαραίτητα παραγωγικός, γιατί μας οδηγεί κυρίως σε αδιέξοδα, όχι σε λύσεις. Βρισκόμαστε στην κρισιμότερη ίσως καμπή, όπου διακυβεύεται το μέλλον της χώρας για τις επόμενες γενιές. Αν ξεπεράσουμε την κρίση με θετικό τρόπο, όλα αυτά θα ξεχαστούν. Αν όχι, πολύ φοβάμαι πως θα στοιχειώσουν τη ζοφερή μας, πλέον, πραγματικότητα. ¶

☛

— Ποιες είναι, πιστεύετε, οι αιτίες του διχασμού που συχνά-πυκνά μας συντροφεύει από τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους; Κοιτάξτε, παντού στον κόσμο υπάρχουν διαιρέσεις, διχασμοί και εμφύλιοι πόλεμοι, πρόκειται μάλιστα για αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας σχηματισμού των σύγχρονων εθνικών κρατών. Σίγουρα η Ελλάδα δεν έχει περισσότερους διχασμούς ή διχόνοιες από άλλες χώρες. Η αντίληψη πως είμαστε ιδιαίτερα επιρρεπείς στον διχασμό είναι ένας μύθος που τελικά μας εμποδίζει να αντιμετωπίσουμε νηφάλια, ψύχραιμα και αυτοκριτικά τις πιο σκοτεινές και δύσκολες πλευρές του παρελθόντος μας.

— Έχετε ασχοληθεί συγγραφικά με τον Εμφύλιο του 1944-49 και την κρίση. Θα μπορούσαν αμφότερα να είχαν αποφευχθεί; Τι έφταιξε κυρίως; Αυτό είναι μεγάλη συζήτηση. Πολύ συνοπτικά, έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, ο Εμφύλιος ήταν δύσκολο να αποφευχθεί, καθώς ήδη από την Κατοχή είχαν σχηματιστεί δύο αντίπαλα ένοπλα στρατόπεδα που επιδίωκαν την κατάκτηση της εξουσίας. Για να έρθουμε στην τωρινή κρίση, η πόλωση και ο διχασμός είναι φαινόμενα που συναντά κανείς συνήθως σε καταστάσεις βαθιάς οικονομικής ύφεσης. Στην Ελλάδα, όμως, βιώνουμε μια πιο ακραία πόλωση από αυτήν που υπάρχει σε άλλες αντίστοιχες χώρες (π.χ. Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία) για τρεις κυρίως λόγους: α) Δεν διαθέτουμε μια πολιτική παράδοση συναίνεσης. Η μεταπολιτευτική δημοκρατία μας, παρότι λειτούργησε υποδειγματικά σε πολλούς τομείς, βασίστηκε κυρίως σε μονοκομματικές κυβερνήσεις, δεν αναπτύχθηκε δηλαδή μια κουλτούρα διακομματικής συνεργασίας. Σε τρεις πρόσφατες καμπές, για παράδειγμα το ’09, το ’11 και τον περασμένο Δεκέμβριο με την προεδρική εκλογή, μια λογική συναίνεσης και συνεργασίας θα μπορούσε να μας είχε οδηγήσει στο να αποφύγουμε τρεις πρόωρες εκλογές που προξένησαν τεράστια ζημιά. Επικράτησε, όμως, αντίθετα μια λογική πλειοδοσίας που διέλυσε κυριολεκτικά τα πάντα. β) Η συνεχής αυτή πολιτική αστάθεια επόμενο ήταν να συμβάλει και αυτή στη διάλυση της οικονομίας, υπονομεύοντας την οποιαδήποτε ανάκαμψη και οδηγώντας σε φαινόμενα κοινωνικής αναταραχής που ενίσχυσαν την πόλωση. γ) Η κρίση υπήρξε βαθύτερη στην Ελλάδα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα και,

Ο Στάθης Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale.

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

Η αντίληψη πως είμαστε ιδιαίτερα επιρρεπείς στον διχασμό είναι ένας μύθος που τελικά μας εμποδίζει να αντιμετωπίσουμε νηφάλια, ψύχραιμα και αυτοκριτικά τις πιο σκοτεινές και δύσκολες πλευρές του παρελθόντος μας 2.7.15 – lifo

19

Γιαννης Κιουρτσακης

oποιο κι αν εiναι το αποτeλεσμα του δημοψηφiσματος, οφeiλουμε oλοι να το σεβαστοyμε

— Ποιες είναι, πιστεύετε, οι ρίζες του διχασμού που μας συντροφεύουν, όπως λέγεται, από καταβολής νεοελληνικού κράτους, αν όχι και παλιότερα; Έχουμε, λέτε, κάποιο «εθνικό ταλέντο» στη διχόνοια ή συντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι; Η διχόνοια μας βασανίζει ήδη από την Επανάσταση του ’21 και συνεχίζεται τον 20ό αιώνα: εθνικός διχασμός στον Α’ Παγκόσμιο, Εμφύλιος 1946-49. Σκεφτείτε ακόμα τους διάφορους πολέμους ανάμεσα στις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη. Ωστόσο, το να αποδώσουμε αυτό το διαχρονικό δεινό σε κάποιο «εθνικό DNA» μπορεί να είναι επικίνδυνο. Πίσω από κάθε μας διχόνοια υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που συνδέονται με τον γεωγραφικό, γεωπολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό κατακερματισμό του ελληνικού κόσμου στη μακρόχρονη ιστορία του, ο οποίος επηρεάζει σημαντικά τον συλλογικό μας ψυχισμό. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς θα χρειάζεται πάντα να αγωνιζόμαστε, πριν φτάσουμε στη ρήξη, να κατανοήσουμε αυτούς τους λόγους, αναγνωρίζοντας το δίκαιο του αντιπάλου κι επιχειρώντας μια ειλικρινή αυτοκριτική.

20 lifo – 2.7.15

— Η έννοια της διχόνοιας, εσωτερικής και εξωτερικής, σας απασχολεί και στο τελευταίο σας βιβλίο «Γυρεύοντας την εξορία στην πατρίδα σου» (εκδ. Πατάκη). Αλλά διαβλέπετε κάποιο όραμα, ιδέα, χρεία ή πρόσωπο που θα μπορούσε να ενώσει ξανά τους Έλληνες, τουλάχιστον την πλειονότητά τους; Εκείνο που ενώνει όλους τους Έλληνες ανεξαιρέτως είναι η πανάρχαια γλώσσα που μιλούν. Αυτή η γλώσσα κρύβει ανεκτίμητα κοιτάσματα ανθρωπιάς, χωρίς τα οποία δεν θα κατορθώναμε ποτέ ό,τι καλύτερο δημιουργήθηκε σε αυτό τον τόπο από την αρχαιότητα έως σήμερα. Αν λέξεις όπως «Αγορά», «Πόλις», «Εκκλησία» (του Δήμου), «Δημοκρατία» (κράτος του Δήμου), «Οικονομία» (νόμος του Οίκου), «διάλογος», «φιλία» κ.λπ. δεν έπαιρναν το συγκλονιστικό, βαθύτατο νόημα που τους έδωσαν οι Αρχαίοι, δεν θα είχε υπάρξει ούτε ο ελληνικός ούτε ο νεότερος δυτικός πολιτισμός. Αυτή είναι η «ευλογία» μας. Γιατί καθώς τούτες οι λέξεις είναι πάντα ζωντανές στην ομιλία μας, αξίζει, πιστεύω, να σκύψουμε πάνω σ’ αυτό το νόημα που τόσο βάναυσα υπονομεύεται όχι μόνο μέσα από τη συμπεριφορά μας, εμάς των Νεοελλήνων, αλλά και από την πολιτεία όλων των ισχυρών του κόσμου. Μόνο αν ενσαρκώσουμε έμπρακτα αυτό το νόημα στη ζωή μας θα θρέψουμε ένα γόνιμο όραμα για το μέλλον.

— Μήπως, όμως, τελικά η ίδια η έννοια της εθνικής ομόνοιας και ενότητας είναι ψευδεπίγραφη με δεδομένες τις πολλές και ποικίλες εισοδηματικές, κοινωνικές, ταξικές κ.λπ. διαφορές μεταξύ των πολιτών ενός κράτους; Αν η δημοκρατία είναι το πολίτευμα του διαλόγου, τούτο συμβαίνει ακριβώς επειδή το συλλογικό σώμα του «δήμου» δεν είναι ποτέ ενιαίο, καθώς διασχίζεται από βαθιές οικονομικές, ταξικές, ιδεολογικές και πολιτισμικές διαφορές – διαφορετικός, άλλωστε, είναι ο καθένας μας. Βέβαια, σήμερα και η δημοκρατία

και ο διάλογος φαλκιδεύονται ελεεινά, τόσο, που συχνά καταντούν μια παρωδία. Αυτήν τη νοθεία –ή την απάτη– αρχίζουμε να τη συνειδητοποιούμε δείχνοντάς την ο ένας στον άλλον, ώστε να την πολεμήσουμε όσο μπορούμε. Ωστόσο, δεν νομίζω ότι η διχόνοια και το μίσος –φυλετικό, θρησκευτικό, ταξικό, ιδεολογικό κ.λπ.– μπορούν να οδηγήσουν τελικά αλλού, αν όχι στην αδιέξοδη βία. Μας το δείχνει όλη η Ιστορία. Χρειάζεται να αναζητούμε τον διάλογο, ακόμα κι όταν φαίνεται αδύνατος.

— Τον σύγχρονο διχασμό (μνημόνιο/αντιμνημόνιο, «ευρωπαϊστές»/αντιΕΕ) πώς τον κρίνετε και πώς θα μπορούσε, λέτε, να ξεπεραστεί; Νομίζω ότι είναι εντελώς ψευδεπίγραφες αυτές οι ταμπέλες. Υπάρχουν στην Ελλάδα, καθώς και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, άνθρωποι βαθύτατα φιλοευρωπαίοι που απορρίπτουν κατηγορηματικά την κοντόφθαλμη πολιτική της Ε.Ε., η οποία οδήγησε την Ελλάδα στη σημερινή ασφυξία. Όπως υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν καλόπιστα και με σοβαρά επιχειρήματα ότι εκεί που φτάσαμε, μόνο με τα απάνθρωπα μνημόνια θα συμμαζέψουμε κάπως τα κουρέλια μας. Και είναι, θαρρώ, ανεπίτρεπτο να λοιδορούμε τον άλλον επειδή έχει αντίθετη γνώμη. Δυστυχώς, η λαϊκή ομοψυχία που αναδύθηκε μετά την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ πάει πάλι να βουλιάξει μέσα στο διχαστικό κλίμα που επικρατεί λίγο πριν από το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Στις δύσκολες ώρες που περνάμε ακούω από παντού φωνές που υποθάλπουν, εκούσια ή μη, τον τρόμο, τις έριδες, τη μισαλλοδοξία. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, έστω κι αν διεξάγεται σε συνθήκες εκβιασμού, οφείλουμε όλοι να το σεβαστούμε. Γιατί είτε επικρατήσει το «ναι» είτε το «όχι», αύριο θα ξανασυναντήσουμε τους χτεσινούς μας αντιπάλους και θα δουλέψουμε πλάι-πλάι στις δύσκολες δοκιμασίες που έτσι κι αλλιώς μας περιμένουν. ¶

Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1993. Δώδεκα σακιά σε κυκλική στοίχιση γεμάτα κάρβουνο. Στη μέση μια σιδερένια επιφάνεια. Φωτογραφία: Claudio Abate

☛

— Στο δοκίμιό σας «Ο νεοελληνικός διχασμός και το μυστήριο της Τέχνης» (εκδ. Πατάκη) επικεντρώνεστε πρώτα στην ταινία του Λάκη Παπαστάθη «Στον καιρό των Ελλήνων». Πώς εννοείτε εδώ τον διχασμό; Γράφοντας για τον Καιρό των Ελλήνων, δοκίμασα να δείξω ότι ο πολιτισμικός διχασμός της νεότερης Ελλάδας ανάμεσα στη βαθιά λαϊκή κουλτούρα της (που ενσαρκώνει ο απαγωγέας ληστής) και τον ρηχό «εξευρωπαϊσμό» της (που ενσαρκώνει ο όμηρος αστός) διατρέχει, κατά βάθος, τον καθένα μας. Ασφαλώς, το παιχνίδι κερδήθηκε από τον δυτικό πολιτισμό. Όμως μέσα μας ο Βαλκάνιος «Ανατολίτης» συνυπάρχει με τον «Ευρωπαίο», ο «αρχαϊκός» με τον «μοντέρνο». Αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την αποτυχία του «εκσυγχρονιστικού» πειράματος που, καθώς συνδέθηκε με την αυταπάτη μιας

πλούσιας και ισχυρής Ελλάδας, οδήγησε την κοινωνία μας στο σημερινό ναυάγιο.

▼

συνεντευξη στον θοδωρη αντωνοπουλο

O Γιάννης Κιουρτσάκης είναι μελετητής, λογοτέχνης και μεταφραστής.

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

Δεν νομίζω ότι η διχόνοια και το μίσος μπορούν να οδηγήσουν τελικά αλλού, αν όχι στην αδιέξοδη βία. Μας το δείχνει όλη η Ιστορία. Χρειάζεται να αναζητούμε τον διάλογο, ακόμα κι όταν φαίνεται αδύνατος 2.7.15 – lifo

21

▼ Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1993 (λεπτομέρεια). Τέσσερα μαύρα παλτά.

22 lifo – 2.7.15

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

θουκυδιδησ

Σ

ε τέτοια ωμότητα έφθασε ο εμφύλιος σπαραγμός, και φάνηκε ακόμη ωμότερος, διότι ήταν ο πρώτος σε τούτο τον πόλεμο, ενώ βέβαια έπειτα έγιναν συνταρακτικά πράγματα σε όλο, θα λέγαμε, τον ελληνικό κόσμο, γιατί τέτοιες διαφορές υπήρχαν παντού και έδιναν αφορμή στους αρχηγούς των δημοκρατικών να καλούν σε βοήθεια τους Αθηναίους και στους ολιγαρχικούς τους Λακεδαιμονίους. Σε καιρό ειρήνης δεν θα είχαν δικαιολογία ούτε διάθεση να ζητήσουν ξένη επέμβαση, αλλά στον πόλεμο, κι όταν βοήθεια απ’ έξω μπορούσαν να έχουν και οι μεν και οι δε ώστε να κάνουν κακό στους αντιθέτους και να ενισχυθούν οιίδιοι, όσοι επιδίωκαν βίαιη ανατροπή εύκολα έβρισκαν αφορμές να ζητήσουν από την Αθήνα ή τη Σπάρτη να επέμβουν. Κι έτσι έπεσαν πολλές και μεγάλες συμφορές στις πόλεις εξαιτίας των εμφύλιων σπαραγμών, τέτοιες που γίνονται και θα γίνονται πάντα όσο η φύση του ανθρώπου παραμένει ίδια, άλλοτε περισσότερο κι άλλοτε λιγότερο άγριες και με διαφορές στις εκφάνσεις τους ανάλογα με τις μεταβολές των περιστάσεων κάθε φορά. Διότι στην ειρήνη και σε καιρούς ευτυχίας οι πολιτείες και τα άτομα συλλογίζονται καλύτερα επειδή δεν πιέζονται από αναπότρεπτες ανάγκες. Ο πόλεμος όμως στερώντας σιγά-σιγά από τους ανθρώπους την ευκολία της καθημερινότητας, τους διδάσκει τη βία και εξομοιώνει τις συναισθηματικές διαθέσεις της πλειονότητας των ανθρώπων με τις καταστάσεις της στιγμής. Μαίνονταν έτσι οι εμφύλιοι σπαραγμοί στις πόλεις και όπου τύχαινε να ξεσπάσουν κάπως καθυστερημένα, μόλις έφθαναν πληροφορίες για όσα είχαν ήδη γίνει αλλού, συντελούσαν πολύ στο να επινοούνται ακόμη χειρότερα πράγματα ως προς τη δολιότητα των εγχειρημάτων και τον τερατώδη χαρακτήρα των αντεκδικήσεων. Και άλλαζαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων ώστε να ταιριάζει με τις πράξεις τους. Έτσι, η ασυλλόγιστη τόλμη λογιζόταν γενναιότητα και αφοσίωση στην παράταξη, η προνοητική αυτοσυγκράτηση εύσχημο πρόσχημα δειλίας, η σωφροσύνη πρόφαση ανανδρίας και η σφαιρικότερη θεώρηση των πραγμάτων καθολική ανικανότητα για δράση. Η παράφορα ασυγκράτητη ορμή θεωρήθηκε ανδρική αρετή και η προσεκτική εξέταση προκειμένου να σιγουρευτεί ένα εγχείρημα εύσχημη πρόφαση υπεκφυγής. Και όποιος κατέκρινε και κακολογούσε λογιζόταν πάντοτε άξιος εμπιστοσύνης, ενώ εκείνος που του έφερε αντιρρήσεις γινόταν ύποπτος. Ένας ραδιούργος που κατάφερε να στήσει μια παγίδα λογιζόταν έξυπνος, κι ακόμη φοβερότερος εκείνος που αντιλαμβανόταν την παγίδα, ενώ αυτόν που προνόησε ώστε να μη χρειαστεί τίποτε από αυτά τον θεωρούσαν διαλυτικό στοιχείο της παράταξης τρομοκρατημένο από τους αντιπάλους. Με δυο λόγια ο έπαινος ήταν για όποιον πρόφθασε να κάνει το κακό πρώτος και για όποιον πιεστικά παρακίνησε στο κακό κάποιον που δεν είχε διανοηθεί να το διαπράξει. Ακόμη και ο συγγενικός δεσμός θεωρήθηκε λιγότερο δεσμευτικός από τον κομματικό, επειδή τα κομματικά μέλη ήταν πιο έτοιμα να αποτολμήσουν κάτι χωρίς λόγο και αιτία. Διότι οι σύνδεσμοι αυτού του είδους δεν απέβλεπαν σε ωφελήματα βασισμένα στους κείμενους νόμους αλλά στην απόκτηση δύναμης αντίθετα με τους νόμους. Και η εμπιστοσύνη του ενός στον άλλο δεν στηριζόταν σε όρκους στους θεούς όσο στη συνενοχή τους σε άνομες πράξεις. Εύλογες προτάσεις της αντίθετης πλευράς τις αποδέχονταν οι ισχυρότεροι, λαμβάνοντας συγχρόνως προφυλακτικά μέτρα και όχι με πνεύμα γενναιοψυχίας. Προτιμούσαν την αντεκδίκηση για κάτι που έπαθαν παρά να το προλάβουν προτού να το πάθουν. Κι αν καμιά

φορά ανταλλάσσονταν όρκοι συνδιαλλαγής, δίνονταν προσωρινά, από αμηχανία μπροστά στο αδιέξοδο, και ίσχυαν όσο οι αντίπαλοι δεν είχαν πού αλλού να στηριχτούν· με την πρώτη όμως ευκαιρία που κάποιος ανακτούσε το θάρρος του, εάν έβλεπε τον αντίπαλο αφύλακτο, χαιρόταν να τον εκδικηθεί με απάτη παρά παλληκαρίσια, διότι εκτός από τη σιγουριά υπολόγιζε και στο βραβείο της πονηριάς που θα έπαιρνε επειδή υπερίσχυε εξαπατώντας. Και γενικά οι περισσότεροι άνθρωποι ευκολότερα ανέχονται να χαρακτηρίζονται «ατσίδες», όταν είναι αχρείοι, παρά «αγαθιάρηδες», όταν είναι τίμιοι, και νιώθουν γι’ αυτό το τελευταίο ντροπή, ενώ για το άλλο υπερηφάνεια. Αιτία για όλα αυτά ήταν η δίψα της εξουσίας που ριζώνει στην πλεονεξία και τη φιλοδοξία· από εκεί επίσης πήγαζε και το πάθος που εκδηλώθηκε μόλις άρχισε ο πόλεμος. Διότι όσοι γίνονταν αρχηγοί των παρατάξεων στις διάφορες πόλεις προβάλλοντας καθένας τους ένα επιφανειακά ωραίο σύνθημα, οι δημοκρατικοί την πολιτική ισότητα απέναντι στον νόμο, οι ολιγαρχικοί τη συνετή διακυβέρνηση από άξιους ηγέτες, μόνο στα λόγια υπηρετούσαν τα κοινά, ενώ στην πραγματικότητα τα χρησιμοποιούσαν ως έπαθλα των προσπαθειών τους. Και στον αγώνα τους να επιβληθούν με κάθε τρόπο ο ένας επάνω στον άλλο, αποτόλμησαν τις μεγαλύτερες φρικαλεότητες και προχώρησαν σε ακόμη φρικτότερες αντεκδικήσεις, χωρίς να δεσμεύονται από τη δικαιοσύνη και το συμφέρον της πολιτείας, αλλά έχοντας κάθε φορά ως όριο των πράξεών τους τις ορέξεις τους· και είτε με άδικες καταδίκες είτε με τη βίαιη αρπαγή της εξουσίας ήσαν όλοι τους το ίδιο έτοιμοι να ικανοποιήσουν το πάθος εκείνης της στιγμής εναντίον των αντιπάλων τους. Έτσι, καμία από τις δύο παρατάξεις δεν έδινε σημασία σε ηθικές αναστολές και όσοι κατάφερναν να διαπράξουν κάτι αχρείο συγκαλύπτοντάς το με ωραία λόγια κέρδιζαν σε εκτίμηση. Οι μετριοπαθείς πολίτες που έμεναν ουδέτεροι εξολοθρεύονταν και από τις δύο παρατάξεις είτε επειδή δεν συντάσσονταν μαζί τους είτε πάλι από φθόνο, επειδή δεν είχαν εκτεθεί σε κινδύνους. Έτσι απλώθηκε στον ελληνικό κόσμο εξαιτίας των εμφύλιων συγκρούσεων κάθε μορφή αχρειότητας, κι αυτή η απλότητα του χαρακτήρα, που τόσο πολύ συγγενεύει με την ευγένεια, κατάντησε καταγέλαστη και χάθηκε, και επικράτησε σχεδόν καθολικά η γεμάτη αμοιβαία δυσπιστία κομματική αντιπαράθεση. Διότι δεν υπήρχε τίποτα που θα μπορούσε να διαλύσει τη δυσπιστία: Ούτε υποσχέσεις ισχυρές ούτε όρκοι φοβεροί· κι όταν ήσαν ισχυρότεροι από τους εχθρούς τους, με τη σκέψη ότι η ασφάλεια είναι κάτι ανέλπιστο, κοιτούσαν πρώτα πώς θα φυλαχτούν από το κακό και αδυνατούσαν να εμπιστευθούν άλλον. Και ως επί το πλείστον υπερίσχυαν οι πνευματικά κατώτεροι· διότι από τον φόβο τους μήπως με τη δική τους ανεπάρκεια και την εξυπνάδα των αντιπάλων δεν μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα στον διάλογο και πέσουν στις παγίδες που με την πολυμήχανη ευστροφία τους θα προφθάσουν να στήσουν οι άλλοι, αποτολμούσαν να προχωρούν σε κακουργήματα. Απεναντίας, οι άλλοι, επειδή τους υποτιμούσαν και πίστευαν ότι μπορούσαν έγκαιρα να αντιληφθούν τις επιβουλές τους και ότι δεν χρειαζόταν να πάρουν με τη δύναμη όσα μπορούσαν να τα εξασφαλίσουν με την ευφυΐα τους, δεν φυλάγονταν και οι περισσότεροι αφανίζονταν. […] Τέτοιες λοιπόν αγριότητες διέπραξαν οι πολίτες της Κέρκυρας μεταξύ τους, τις πρώτες που γίνονταν στην Ελλάδα […].

▼

«κι αλλαζαν την καθιερωμενη σημασια των λεξεων ωστε να ταιριαζει με τις πραξεις τους»

Το απόσπασμα αντλήθηκε από την Ιστορία του Θουκυδίδη σε μετάφραση Ν. Μ. Σκουτερόπουλου. Ευχαριστούμε τις εκδόσεις Πόλις για την ευγενική παραχώρηση.

2.7.15 – lifo

23

Σεραφεiμ Ι. Σεφεριaδης

Δεν μιλaμε για «εθνικo διχασμo» αλλα για την προσπαθεια να ηττηθεi eνα σκεπτικο υποτελειας και εφησυχασμου συνεnτευξη στη ΜΑΤΙΝΑ ΚΑΛΤΑΚΗ φωτογραφια: παρισ ταβιτιαν

— Από τη δεκαετία του ’90 και εξής φάνηκε πως οι πολώσεις που συχνά δίχασαν τη χώρα κατά τη διάρκεια του 20ού αι. (εθνικός διχασμός, δικτατορίες του Μεσοπολέμου, Εμφύλιος, πολώσεις του ’50 και του ’60 έως και τη δικτατορία, ΝΔ-ΠαΣοκ της εποχής των γαλάζιων και πράσινων καφενείων) ανήκαν πια στο παρελθόν. Νέες οξείες αντιπαραθέσεις εκδηλώθηκαν τα τελευταία χρόνια, που κορυφώνονται αυτές τις μέρες με το ζήτημα του δημοψηφίσματος. Είναι η εν εξελίξει κρίση που προκαλεί «επανάκαμψη» διχαστικών συμπεριφορών; Πρέπει με κάθε τρόπο να αποφύγουμε τη συναισθηματική διολίσθηση σε άτοπα ιστορικά στερεότυπα. Στη συγκυρία που διανύουμε εκείνοι που τα επικαλούνται δεν φοβούνται έναν «νέο διχασμό», όπως διατείνονται, αλλά το ακριβώς αντίθετο – τον επιδιώκουν. Στόχος τους δεν είναι παρά να αξιοποιήσουν τους κατά κανόνα αρνητικούς συνειρμούς της φράσης αυτής, προκειμένου να τρομοκρατήσουν τον κόσμο που αντιστέκεται σε ένα καθεστώς παρατεταμένης φτώχειας, αυταρχισμού, συρρίκνωσης πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Είναι ακριβώς για να πετύχουν αποδοχή αυτής της κατάστασης που οι κύκλοι αυτοί (συστημικά ΜΜΕ, τα μνημονιακά πολιτικά κόμματα αλλά και αρκετοί συστημικοί «διανοούμενοι») κραδαίνουν, το φτηνό μοτίβο του «εθνικού διχασμού». Το πραγματικό μήνυμα που θέλουν να εκπέμψουν είναι: μη διανοηθείτε να αντιδράσετε στη λιτότητα, μη διανοηθείτε να κινηθείτε προς μιαν άλλη κατεύθυνση, διότι θα σας συντρίψουμε. Σύγκρουση εκ των πραγμάτων υπάρχει και είναι τιτάνια. Δεν μιλάμε όμως για «εθνικό διχασμό» αλλά για την προσπάθεια να ηττηθεί ένα σκεπτικό υποτέλειας και εφησυχασμού που απειλεί όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Την κρίση που αναφέρετε στο ερώτημά σας τη δημιούργησαν οι κυρίαρχοι και, ως συνήθως, εδώ και καιρό τη φορτώνουν στις πλάτες των απλών ανθρώπων.

24 lifo – 2.7.15

εργαζομένων, την πραγματική Ευρώπη. Δείτε τις τεράστιες διαδηλώσεις υποστήριξης στην Ελλάδα σε τόσες ευρωπαϊκές πόλεις.

— Μπαίνει κανείς στον πειρασμό να αναρωτηθεί αν ζούμε μια εκ νέου αφύπνιση της παλιάς ιδέας των «Μεγάλων Δυνάμεων» που ανέκαθεν μας πρόδιδαν, μας ήθελαν εξαρτημένους, επενέβαιναν στα εσωτερικά του κράτους. Πώς κρίνετε τη σχέση μας με την Ευρώπη, τι βρίσκεται κατά τη γνώμη σας πίσω από την οξεία αντιπαράθεση αυτών που λένε «Όχι στους εκβιασμούς» και των άλλων που λένε «Μένουμε Ευρώπη»; Ευχαριστώ για το ερώτημα, διότι μου δίνει την ευκαιρία να επισημάνω ότι αυτό που σήμερα αποκαλείται «Ευρώπη» δεν είναι παρά η επιβολή ενός σκεπτικού καταλήστευσης της κοινωνίας από την ολιγαρχία του νυν χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού. Το μόρφωμα αυτό δεν έχει καμία σχέση ούτε με την αλληλεγγύη των λαών ούτε με την κοινωνική, την πολιτική και την πολιτισμική πρόοδο. Όσοι τίμια (και αφελώς) διατείνονται «Μένουμε Ευρώπη» δεν έχουν καταλάβει ότι αυτό που στην πραγματικότητα υποστηρίζουν είναι το «Μένουμε στη φτώχεια και στην εξαθλίωση». Το όραμα της διεθνικής συνεργασίας δεν πρόκειται ποτέ να υπηρετηθεί από τους υπάρχοντες θεσμούς της Ε.Ε. – άλλωστε και αυτοί ήδη βρίσκονται, την ώρα που μιλάμε, σε βαθιά κρίση. Η εκστρατεία όμως που διεξάγεται υπέρ της Ε.Ε. δεν έρχεται «από τα κάτω», δεν είναι, δηλαδή, μια γνήσια κινηματική εκστρατεία: προωθείται από αντιδραστικά κέντρα που τέμνουν έθνη και λαούς με στόχο την προάσπιση του κυρίαρχου status quo. Τα συνθήματα που αναφέρετε, το «Όχι στους εκβιασμούς» και το «Μένουμε Ευρώπη», δεν έχουν πρόσημο εθνικό αλλά πολιτικό-ταξικό.

— Σε τέτοιες περιόδους έντασης πολλοί τείνουν να μιλούν για τη διχόνοια ως μείζον εθνικό ελάττωμα, για συγκρουσιακή ιδιοσυγκρασία, και με κλίση προς τον φανατισμό, των Ελλήνων. Ανατρέχουν, για να στηρίξουν αυτή την άποψη, έως και στον Θουκυδίδη. Επιστημονικά μπορεί να σταθεί μια τέτοια θεωρία «γενετικών»/«εθνολογικών» αιτιάσεων; Κατηγορηματικά όχι. Πρόκειται για άθλιο ιδεολογικό φληνάφημα, χωρίς κανενός είδους ιστορική ή άλλη τεκμηρίωση, που έχει έναν και μοναδικό στόχο: να τρομοκρατήσει τους κυριαρχούμενους, επιβάλλοντάς τους τη σιωπή και την απραξία, να τους κάνει να παραδεχτούν τις αδιέξοδες επιλογές των κυρίαρχων ως

☛

— Είναι γνωστό ότι το μεταπολεμικό πολιτικό σύστημα κάλυψε τις ευθύνες όσων συνεργάστηκαν με τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής ή εκμεταλλεύτηκαν για ίδιον όφελος τη δεινή κατάσταση στην οποία βρέθηκε το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Εξού και η αποστροφή «ο Εμφύλιος δεν τελείωσε το 1949». Πιστεύετε ότι διατηρούνται ακόμη ζωντανές μνήμες του διχασμού των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία ή έχουμε μεταβεί σε νέα πεδία αντιπαραθέσεων και

είναι διαφορετικές οι ποιότητες των νέων πολώσεων; Η ιστορική μνήμη αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη για κάθε κοινωνία. Εκτός του ότι μας δίνει μια αίσθηση προοπτικής, η «μακρά διάρκεια» στη θέαση των εξελίξεων αποτελεί βασική προϋπόθεση της κοινωνικής αυτογνωσίας. Για να απαντήσω ευθέως στο ερώτημά σας, δεν πιστεύω ότι σήμερα βιώνουμε μια απλή επανάληψη, μια μηχανιστική αναπαραγωγή παρελθουσών αντιπαραθέσεων. Στην Ιστορία, άλλωστε, δεν συμβαίνει ποτέ έτσι. Όμως ο βασικός ποιοτικός διαχωρισμός ανάμεσα σε κυρίαρχους και κυριαρχούμενους παραμένει. Περίοδοι κρίσης, όπως αυτή που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, φέρνουν στην επιφάνεια την απόλυτη αντιδραστικότητα των κυρίαρχων – την αδυναμία τους, δηλαδή, να νομιμοποιήσουν το καθεστώς επί του οποίου ηγεμονεύουν. Οι 1,5 εκατ. άνεργοι, οι εκατοντάδες χιλιάδες που ζουν –και που, αν δεν επέλθει ριζική αλλαγή πορείας, θα εξακολουθήσουν να ζουν– κάτω από το όριο της φτώχειας, όλοι οι νέοι επιστήμονες που μεταναστεύουν για να βρουν κάποια δουλειά ευκαιρίας στο εξωτερικό, αυτή είναι σήμερα η εικόνα της κυριαρχίας και αυτές είναι οι προοπτικές που δίνει. Μπορεί, λοιπόν, σήμερα να μην έχουμε απέναντί μας τους μεταπολεμικούς δωσίλογους-μαυραγορίτες που έγιναν κρατικοί αξιωματούχοι, έχουμε όμως όλους αυτούς –στην Ελλάδα και διεθνώς– που ανυπομονούν να πάρουν τα φιλέτα του Δημοσίου αντί πινακίου φακής, που οραματίζονται την περαιτέρω κατάλυση κάθε εργασιακού δικαιώματος, όλους αυτούς που θέλουν να καρπώνονται την απλήρωτη εργασία της κοινωνίας σε… σκληρό νόμισμα. Οι αποστεωμένες αναλύσεις τους και οι ακροβατικές αναλογίες με το παρελθόν που επινοούν (ακριβώς για να αποτρέψουν τη λαϊκή ενεργοποίηση και να ενσπείρουν φόβο και ηττοπάθεια) δεν αφορούν παρά τους ίδιους και τους χορηγούς τους, υλικούς ή συμβολικούς. Απέναντι στον χυδαίο επικοινωνιακό ορυμαγδό αυτών των αντιδραστικών στρωμάτων, η κοινωνία ευτυχώς αντιδρά. Είναι καθήκον όσων στοιχειωδώς σκέφτονται να στηρίξουν αυτή την ιστορική αντίσταση που ήδη –όπως και άλλοτε στο παρελθόν– έχει προκαλέσει κύματα διεθνούς αλληλεγγύης, προπαντός στην Ευρώπη των απλών ανθρώπων, την Ευρώπη των

Ο Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

Όσοι τίμια (και αφελώς) διατείνονται «Μένουμε Ευρώπη» δεν έχουν καταλάβει ότι αυτό που στην πραγματικότητα υποστηρίζουν είναι το «Μένουμε στη φτώχεια και στην εξαθλίωση» 2.7.15 – lifo

25

/H Eλλάδα μπροστα στο φαντασμα τησ διχονοιασ/

— Τελικά, η γνώση της Ιστορίας βοηθάει στο να γινόμαστε καλύτεροι (πολίτες, εν προκειμένω) ή στις εξαιρετικές καταστάσεις μηδενίζεται η αξία της εμπειρίας και της γνώσης του παρελθόντος; Με δεδομένο ότι στόχος μας είναι η προώθηση της μακροσκοπικής διαδικασίας του εκδημοκρατισμού (σκεφτείτε την πορεία της ανθρωπότητας από τις δουλοκτητικές κοινωνίες της αρχαιότητας ως τα σήμερα), η Ιστορία μάς παρέχει πλούτο συμπερασμάτων που πρέπει να αξιοποιηθούν. Είναι η ιστορία των κοινωνικών αγώνων, του γεγονότος ότι όλα αυτά που σήμερα θεωρούμε αυτονόητα δικαιώματα (και τα οποία σήμερα απειλούνται από την επικράτηση του νεοφιλελεύθερου σκεπτικού) δεν παραχωρήθηκαν από κάποιους φιλεύσπλαχνους ηγεμόνες αλλά κερδήθηκαν

26 lifo – 2.7.15

με σύντονους κοινωνικούς αγώνες που τη στιγμή της αρχικής τους ανάληψης ήταν, ως επί το πλείστον, έκνομοι. Αυτό είναι το πρώτο βασικό συμπέρασμα που δεν πρέπει να ξεχνούμε: χωρίς διαρκή επαγρύπνηση και αγώνα, ό,τι ως σήμερα κερδήθηκε, μπορεί πολύ εύκολα να χαθεί – αυτό, άλλωστε, επιδιώκουν όσοι υποστηρίζουν ότι προϋπόθεση για την «ανάπτυξη» είναι η συρρίκνωση κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Ένα δεύτερο συμπέρασμα αφορά το γεγονός ότι οι μάχες για τον εκδημοκρατισμό και την κοινωνική δικαιοσύνη δεν κερδίζονται ει μη μόνον όταν εκληφθούν ως αυτό που πραγματικά είναι: μάχες! Δεν ωφελεί, λ.χ., να φαντασιώνεται κανείς ότι οι «ευρωπαϊκοί θεσμοί» μπορούν να μετασχηματιστούν υπό το φως ή το βάρος της λογικής του επιχειρήματος. Η ιστορία των κοινωνικών αγώνων –από τα μεσοπολεμικά λαϊκά μέτωπα στη Γαλλία και στην Ισπανία μέχρι τη Χιλή του Αλιέντε– διδάσκει ότι οι αγώνες κερδίζονται με προετοιμασία, διαύγεια και αποφασιστικότητα, όχι με την έωλη προσδοκία ότι ο αντίπαλος κάποια στιγμή θα υποχωρήσει.

— Μπορεί η δημοκρατία να φοβάται τη βούληση του λαού, όπως αυτή εκφράζεται με το δημοψήφισμα; Το επιχείρημα που κάποιοι επικαλούνται περί κινδύνων που επιφυλάσσει μήπως επιβεβαιώνει το έλλειμμα αντιπροσωπευτικότητας και πίστης στις βασικές αρχές λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος ή τα πράγματα είναι πιο σύνθετα; Αν είναι κάτι που οι πρόσφατες αντιδράσεις επιβεβαιώνουν, είναι ακριβώς αυτό: το έλλειμμα δημοκρατίας! Το τι ακούστηκε αυτές τις τελευταίες μέρες για το δημοψήφισμα είναι πραγματικά απίστευτο, είναι όμως και ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνονται τη «δημοκρα-

τία» οι κατεστημένες συστημικές δυνάμεις: ως πληρεξουσιότητα, ως λευκή επιταγή και –τολμώ να πω– ως αρειμάνια, τριτοκοσμική πλάκα (στις καλύτερες παραδόσεις του οθωμανικού σουλτανισμού, που κατά τα άλλα καταγγέλλουν). Ερωτηθείς γιατί υποστηρίζει το δημοψήφισμα, ένας διαδηλωτής είπε στις κάμερες: «Πρώτη φορά μάς δόθηκε η ευκαιρία αυτή την πενταετία-εξαετία να πούμε κι εμείς κάτι για την κατάσταση που επικρατεί. Ποτέ δεν μας ρωτήσανε» – και το μνημονιακό πολιτικό προσωπικό (μαζί και οι συστημικοί «διανοούμενοι») έπαθε αλλεργία. Το μέτρο της ανυποληψίας των τελευταίων δίνεται από το ότι είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πριν από λίγες εβδομάδες έσκιζαν τα ρούχα τους περί του ότι ο κόσμος είναι συντριπτικά υπέρ της παραμονής στην ευρωζώνη «με κάθε κόστος». Τι είναι, λοιπόν, αυτό που τόσο τους ενοχλεί σήμερα; Το πράγμα είναι κατά βάση απλό: υπάρχει ένα στρώμα που είτε από ιδιοτελές συμφέρον, είτε από ανεπαρκή ερμηνεία των δεδομένων, θεωρεί τον νεοφιλελεύθερο Αρμαγεδδώνα μονόδρομο. Όσο αντιδραστικοί (ή ανόητοι) είναι όμως, άλλο τόσο είναι και αδίστακτοι. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειάς τους είναι που επιστρατεύουν και τα περί κινδύνου «διχασμού», ώστε να τρομοκρατήσουν και να παγιδέψουν τον κόσμο σε ακινησία. Πρέπει, λοιπόν, ο Δήμος –η ψυχή της δημοκρατίας– και πάλι να αφυπνιστεί, επαναφέροντας το σύνθημα της πρώτης μετεκλογικής περιόδου, «Ούτε βήμα πίσω!». Απαιτούνται, όμως, παράλληλα και μέτρα για βαθύ εκδημοκρατισμό της κοινωνίας και της οικονομίας. Αποτελούν αυτά τη μόνη ελπίδα των κυριαρχούμενων και τον μόνιμο εφιάλτη των κυρίαρχων. ¶

▼

φυσική κατάσταση πραγμάτων, ως «μονόδρομο». Είναι, μάλιστα, ενδιαφέρον και απολύτως αποκαλυπτικό ότι τέτοια στερεότυπα έχουν υπάρξει και αδιάλειπτα επανακάμπτουν σε κάθε χώρα και ιστορική περίοδο με στόχο την εκπομπή του ίδιου πάντα μηνύματος: μη διανοηθείτε να αντιδράσετε στην κυριαρχία, διότι θα επέλθει καταστρεπτικός «διχασμός»! (Στις ΗΠΑ, επί Ρέιγκαν, π.χ., είχε αναδειχτεί η άποψη ότι, σε αντίθεση με τους Ιάπωνες, οι Αμερικανοί είναι τεμπέληδες κ.λπ., κ.λπ.) Στα καθ’ ημάς, είναι φυσικό να μπαίνει στο στόχαστρο η περίφημη «συγκρουσιακή» ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Είναι ο τρόπος που έχει το κυρίαρχο αφήγημα για να λοιδορήσει τις αγωνιστικές παραδόσεις του ελληνικού λαού, που όμως εμπνέουν και κινητοποιούν σε διεθνή κλίμακα. Δεν αξίζει τον κόπο να ασχολείται κανείς περισσότερο με αυτά τα έωλα και ισχνά επιχειρήματα ει μη μόνο για να εκθέσει το πραγματικό τους κίνητρο.

Γιάννης Κουνέλλης Χωρίς τίτλο, 1995. Τριάντα σκοινιά κρέμονται από το ταβάνι με τρεις πέτρες δεμένες στο καθένα.

Week

εγκαινια πρεμιερες Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα; Σελ. 28

bιβλιο

γευση

νυχτεσ

Η Τίνα Μανδηλαρά για τα Δοκίμια του Μπόρχες που μόλις κυκλοφόρησαν στα ελληνικά. Σελ. 32

Η Νίκη Μηταρέα για τον Μπάρμπα Αλέξη, την Αθερίνα και το Etnico. Σελ. 35

Η Κατερίνα Ηλιάκη για τα πάρτι και τα live της εβδομάδας. Σελ. 36

Εφήμερες σχέσεις μεταξύ 5 και 7 Η μοναδική νέα ταινία που προβάλλεται αυτή την εβδομάδα στους κινηματογράφους διερευνά την αληθινή αγάπη στο περιθώριο των σύγχρονων σχέσεων. Κριτική από τον Θ. Κουτσογιαννόπουλο. σελ. 30

«Textilen» Ο τίτλος του έργου είναι ταυτόχρονα ο τίτλος μιας εταιρείας υφαντουργίας και παραπέμπει στο ύφασμα και την υφή του. Το έργο της Μαρίας Ευσταθιάδη αφηγείται την ιστορία μιας διεφθαρμένης μεγαλοαστικής οικογένειας καθώς και τις διαρρηγμένες σχέσεις που αναπτύσσονται στους κόλπους της. Ο σκηνοθέτης Βίκτωρ Αρδίττης προσεγγίζει τον κόσμο της σύγχρονης Ελληνίδας δραματουργού, φέρνοντας στη σκηνή ένα μωσαϊκό στιγμών που ταυτόχρονα αποτελεί και μια καταγραφή της εξέλιξης της νεοελληνικής καπιταλιστικής κοινωνίας. Πειραιώς 260, Χώρος Η, 6/7. Ώρα έναρξης: 21.00, εισ.: €20, www.greekfestival.gr 2.7.15 – lifo

27

small

α π ο τ h ν k at ε ρ ι να η λ ι α κ η

r Πειραιώς 260, Χώρος Δ, 11/7, ώρα έναρξης: 21.00, 12/7. Ώρα έναρξης: 17.00, εισ.: από €20 www. greekfestival.gr

r Πειραιώς 260, Χώρος Ε, 3-4/7. Ώρα έναρξης: 21.00, εισ.: €5-15, www.greekfestival.gr

Bollywood Festival 2015, 3/7-5/7, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, www.bollywoodfestival.gr

Week

επιμελεια: βασιλησ καψασκησ / email: loveathens@lifo.gr

☛

28 lifo – 2.7.15

stop the press ! Η προβολή της ταινίας Μετά τα Μεσάνυχτα του Μάρτιν Σκορσέζε στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος την Τετάρτη 8/7, στις 21:00, στο πλαίσιο του 5ου Athens Open Air Film Festival. Είσοδος ελεύθερη.

Έκθεση Τελειοφοίτων της ΑΣΚΤ 2013-2015

r ΑΣΚΤ, Πειραιώς 256, Ρέντης, 210 3897155. 9-12/7. Ώρες λειτουργίας: Πέμ.-Σάβ. 12.00-20.00 & Κυρ.16.0020.00.

Η ιδρύτρια της 1ης Ακαδημίας Bollywood στην Ελλάδα μας μιλάει για ένα πολυπολιτισμικό φεστιβάλ.

Μετά το Θείο Τραγί, ο Άρης Μπινιάρης μαζί με τους συνεργάτες του ανεβάζουν ένα hardcore punk ορατόριο με θέμα την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Πρόκειται για μια μουσικοθεατρική αφήγηση με ζωντανή μουσική που πραγματεύεται μία σειρά ιστορικών γεγονότων μέσα από αυθεντικά κείμενα (επίσημα έγγραφα των Εθνοσυνελεύσεων, μαρτυρίες κ.ά.) που χρονολογούνται περίπου από το 1817 μέχρι το 1835.

Φεστιβάλ Κηφισιάς Η παρθενική διοργάνωση του Δήμου Κηφισιάς συνεχίζεται με θεατρικές παραστάσεις και μουσικές συναυλίες. Αυτή την εβδομάδα το πρόγραμμα διαμορφώνεται ως εξής: στις 3/7 (19:00) η Ανδριάνα Μπάμπαλη και ο Rous θυμούνται τα ακούσματά τους σε μια μουσική περιήγηση από τις Τρύπες και τα Ξύλινα σπαθιά μέχρι τον Νίκο Πορτοκάλογλου και τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και στις 4/7 (21:00) θα ανέβει η παράσταση Δεν φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι... με αποσπάσματα από τα πιο γνωστά έργα του Νίκου Καζαντζάκη. Στις 10/7 (21:00), ο Γιώργος Ανδρέου διαλέγει τραγούδια και παρουσιάζει μια παράσταση με τρεις αγαπημένες τραγουδίστριες (Τάνια Τσανακλίδου, Ρίτα Αντωνοπούλου, Κορίνα Λεγάκη) και το πιάνο του. r Οι συναυλίες θα πραγματοποιηθούν στο Ζηρίνειο Στάδιο, ενώ τα θεατρικά έργα στο Αίθριο του Δημαρχείου Κηφισιάς και στη βίλα «Κώστα» της Νέας Ερυθραίας.

Οι τελειόφοιτοι του 10ου κύκλου του μεταπτυχιακού Eικαστικών Tεχνών παρουσιάζουν μια σειρά έργων (σχέδιο, ζωγραφική, γλυπτικές εγκαταστάσεις, εννοιολογικά έργα και βίντεο) με θέμα την κρίση αλλά και το πώς η νέα πραγματικότητα εισβάλλει στην τέχνη. Συμμετέχουν οι: Κέλλυ Βαρδάκα, Σοφία Γρηγοριάδου, Αλεξία Καραβέλα, Κατερίνα Κότσαλα, Φωτεινή Παλπάνα, Μαριάννα Παπαγεωργίου, Ιωάννης Παπαϊωάννου, Νίκος Σαρλής, Δέσποινα Φλέσσα.

Άννα Δημητράτου

Πείτε μας λίγα λόγια για την ινδική κουλτούρα και το Bollywood. Η Ινδία είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που έχει τόσο πολλές θρησκείες και πεποιθήσεις. Ο πολιτισμός της είναι ένα αμάλγαμα από αυτές τις διαφορετικές κουλτούρες, που έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Οι παραδόσεις αυτές γεννήθηκαν αρκετές χιλιετίες πριν. Η ινδική κουλτούρα θεωρείται από ορισμένους ιστορικούς ο αρχαιότερος ζωντανός πολιτισμός της Γης. Η ινδική παράδοση χρονολογείται από το 8000 π.Χ., ενώ η ιστορία που έχει καταγραφεί ξεκινά από την εποχή των Βεδών πριν από 5.500 χρόνια. Πολλά στοιχεία των διαφορετικών ινδικών πολιτιστικών στοιχείων, όπως η ινδική θρησκεία, η γιόγκα, οι χοροί της αλλά και η ινδική κουζίνα, έχουν τεράστιο αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο. Η λέξη «Bollywood» δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’70 και χαρακτηρίζει τον ινδικό εμπορικό κινηματογράφο. Το όνομά του προκύπτει από το παιχνίδι των λέξεων «Bombay» (η πρώτη παραγωγός ταινιών) και «Hollywood». Είναι μια μεγάλη κινηματογραφική βιομηχανία πού παράγει πάνω από 1.000 ταινίες τον χρόνο. O χορός είναι μια μείξη των κλασικών ινδικών χορών Kathak, Bharata Natyam, Odissi, κινήσεων παραδοσιακών ανατολίτικων χορών καθώς και στοιχείων salsa, flamenco, jazz, hip-hop και mοdern dance. Ο χορός είναι άλλοτε κεφάτος και ρυθμικός και άλλοτε νοσταλγικός και ερωτικός. Aφηγείται ιστορίες με έντονα χορευτικό τρόπο. Eίναι ένας απίστευτα θεατρικός χορός, ενώ παράλληλα είναι δυναμικός, χαρούμενος και με τεράστια θετική ενέργεια. Τι θα περιλαμβάνει το 3ο Φεστιβάλ Bollywood και Πολυπολιτισμικών Χορών; Γενικά, είναι ένα Φεστιβάλ με πολλές δράσεις. Περιλαμβάνει δύο μεγάλες παραστάσεις, το πρώτο ελληνικής παραγωγής Βοllywood μιούζικαλ India - The Land of Love, τον 2ο Διεθνή Διαγωνισμό Bollywood, εκπαιδευτικά σεμινάρια χορού και fitness με διεθνείς πιστοποιήσεις, προβολές ντοκιμαντέρ και ταινιών Bollywood, multi-culti μπαζάρ και έκθεση ζωγραφικής αφηρημένης τέχνης της Ινδής Sageeta Gupta. Τι είδους χορούς θα δούμε; Όπως σας είπα και προηγουμένως, από μόνο του το Bollywood Dance εμπεριέχει την πολυπολιτισμικότητα. Στο φεστιβάλ μας, που είναι και πολυπολιτισμικό, εκτός από Bollywood και ινδικούς χορούς, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει χορούς από τη Μέση Ανατολή (oriental, tribal fusion), μοντέρνους, κλασικούς ευρωπαϊκούς, αλλά και να απολαύσει χορούς από διάφορες άλλες χώρες όπως η Αρμενία, η Γεωργία, η Παλαιστίνη κ.λπ. Προτείνετέ μας τρεις εκδηλώσεις του φεστιβάλ που δεν πρέπει να χάσουμε. Δεν πρέπει να χάσει κανείς τα σεμινάρια. Το φεστιβάλ αυτό είναι μια μεγάλη συνάντηση μοναδικών δασκάλων και fitness presenters απ’ όλο τον κόσμο! Με πολύ χαμηλό κόστος, προσαρμοσμένο στην οικονομική συγκυρία της Ελλάδας, μπορεί ο καθένας να επιλέξει το είδος που του αρέσει. Μοναδικό επίσης, μια και γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, είναι το μιούζικαλ India the Land of Love που θα κάνει την επίσημη «πρώτη» την Κυριακή 5 Ιουλίου, στις 21:00. Σε αυτό συμμετέχουν ο Γιώργος Χρανιώτης (στον ρόλο του αφηγητή), η υποφαινόμενη, ο Ινδός χορευτής και δάσκαλος George Jacob και πάνω από 50 χορευτές και μουσικοί. Πιστεύω ότι το κοινό μας θα απογειωθεί. Επίσης, μη χάσετε –θα παρουσιαστεί και στις δύο παραστάσεις– Σάββατο και Κυριακή το μοναδικό Kathak group που μας έρχεται από την Ινδία. Η δασκάλα και χορεύτρια Swati Wangnoo Tivari, μαζί με 5 Ινδούς μουσικούς με παραδοσιακά όργανα, θα δώσει δύο μοναδικές παραστάσεις.

Schubladen - She She Pop Η βερολινέζικη κολεκτίβα She She Pop ιδρύθηκε τέσσερα μόλις χρόνια μετά την πτώση του Τείχους το 1989. Είναι μια γυναικεία θεατρική ομάδα εκτός καλλιτεχνικού «κατεστημένου», η οποία προσπαθεί μέσα από το θέατρο να γεφυρώσει το πολιτιστικό, κοινωνικό και συναισθηματικό χάσμα μεταξύ των δύο ιστορικά πρώην εν διαστάσει πλευρών της πόλης. Στην παράσταση Schubladen (Συρτάρια) δύο ομάδες γυναικών (τρεις από την πρώην Ανατολική Γερμανία και τρεις από την άλλη πλευρά) ανοίγουν τα συρτάρια τους και βγάζουν στη φόρα τις εφηβικές τους επιστολές, τα ημερολόγιά τους, αναφορές από τον Τύπο της εποχής, πολιτικές δηλώσεις και προπαγανδιστικά άρθρα, αγαπημένα βιβλία, μουσικές και, πάνω απ’ όλα, τις προσωπικές τους μαρτυρίες, ώστε να ανιχνεύσουν και να μοιραστούν με το κοινό αυτό που τους συνέβη.

the face

Το ’21

Starbucks Discoveries® Seattle Latte: με τον αγαπημένο καφέ Starbucks και γάλα Η καλύτερη ιδέα μετά από μια ωραία βόλτα με ποδήλατο στο Κέντρο!

μη χασετε!

n Το Full Buck Moon Party στην ταράτσα του BIOS την Πέμπτη 2 Ιουλίου με αφορμή την πρώτη πανσέληνο του Ιουλίου (θα ακολουθήσει ακόμη μία στο τέλος του μήνα, λόγω του φαινομένου «Blue Moon»). Είσοδος ελεύθερη.

Μeet Market @ Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων Το τελευταίο Meet Market της σεζόν θα πραγματοποιηθεί στον υπέροχο κήπο του κτιρίου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων στις 4 και 5/7. Περισσότεροι από 50 πάγκοι με χειροποίητα ρούχα ανεξάρτητων σχεδιαστών, αξεσουάρ, αντικείμενα τέχνης, βιολογικά προϊόντα, είδη σπιτιού, νόστιμες λιχουδιές, συλλεκτικά vintage και ρετρό προϊόντα, βινύλια και άλλα πλαισιώνονται από street food, δροσερά κοκτέιλ, ροφήματα, DJ sets και θέα την Ακρόπολη σε έναν ιδανικό καλοκαιρινό αποχαιρετισμό. r Κτίριο Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, πεζόδρομος Ερμού 134-136, πλατεία Ασωμάτων, Σάββατο 4 & 5/7. Ώρες: 13.00-23.00, είσοδος ελεύθερη.

νυχτερινή μουσική στον κήπο του μεγάρου Η ορχήστρα Academica Αθηνών και ο αναγνωρισμένος αρχιμουσικός Νίκος Αθηναίος παρουσιάζουν μια βραδιά με κλασικά έργα νυχτερινής μουσικής στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, την Τετάρτη 8/7. Στη διάρκεια της βραδιάς θα ακουστούν τα έργα «Μικρή νυχτερινή μουσική» (Wolfgang Amadeus Mozart), «Σερενάτα για έγχορδα σε μι ελάσσονα έργο 20» (Edward Elgar) και «Σερενάτα για έγχορδα σε ντο μείζονα, έργο 48» (Πιοτρ-Ίλιτς Τσαϊκόφσκι).

8/7, Κήπος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, 210 7283333

Ο Λένος Χρηστίδης στην Ανάφη με το Μικρό Πολυτεχνείο Η τελευταία δυνατότητα να ενημερωθείτε και να δηλώσετε συμμετοχή στις καλοκαιρινές αποδράσεις του Μικρού Πολυτεχνείου εν πλω είναι την Τρίτη 7/7, στις 20:00. Παρουσίαση των «Δημιουργικών Διακοπών» σε Νάξο (Σεμινάριο Παραμυθιού), Ανάφη (Σεμινάριο Υποκριτικής, Σεμινάριο Μυθοπλασίας), Δονούσα (Σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής & Στιχουργικής) από τους ίδιους τους εισηγητές (Λένος Χρηστίδης, Γιώργος Φλωράκης, Χρήστος Αγγελάκος κ.ά) των σεμιναρίων στην Ταράτσα του Μικρού Πολυτεχνείου. r Πλατεία Αγίων Ασωμάτων 7, Θησείο, 210 3252998 & 210 3243306 2.7.15 – lifo

29

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Σχέση 5 με 7

p

5 to 7

Κακό

aiΘoyΣeΣ αθήνα αμπελοκηποι - γκαζι - θησείο - νεάπολη ΑΘΗΝΑΙΑ

Χάρητος 50, Κολωνάκι, Tηλ: 2107215717, Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 20:45 Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Τετ 23:00

Θερινός

Σκηνοθεσία: Βίκτορ Λέβιν Πρωταγωνιστούν: Άντον Γέλτσιν, Μπερενίς Μαρλό

ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ

Κήπος Ζαππείου, Tηλ: 2103369300, Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 21:00 Μακριά από το πλήθος ΠεμΤετ 23:10

AΝΕΣΙΣ

Λεωφόρος Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι, Tηλ: 2107788778, Spy Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΑΣΤΥ

Κοραή 4, Αθήνα, Tηλ: 2103221925, www.amafilms. gr / https://www.facebook. com/astycinema, otica Πεμ 18:00 Family viewing Πεμ 22:00 The adjuster Πεμ 20:00 Ο Γατόπαρδος Παρ 22:00 Senso Παρ 18:00 Μπελίσιμα Παρ 20:00 Η Δίκη της Νυρεμβέργης Σαβ 22:10 Το κύμα Σαβ 18:00 Οι άνδρες με τα όπλα Σαβ 20:00 Η Αφροδίτη με τη γούνα Κυρ 22:00 Μαχαίρι στο νερό Κυρ 18:00 Οι πειρατές Κυρ 20:00 Ασε το κακό να μπει Δευ 22:00 Ομάρ Δευ 20:00 Το διάφανο δέρμα Δευ 18:00 Αστυνόμος Πέπε Τρι 22:00 Διαζύγιο αλά Ιταλικά Τρι 18:00 Ατιμασμένη και εγκαταλελειμμένη Τρι 20:00 Η γεύση του κερασιού Τετ 20:00 Το χρώμα του Παραδείσου Τετ 18:00 Το παρελθόν Τετ 22:00

ΒΟΞ

Θεμιστοκλέους 82, Εξάρχεια, Αθήνα, Tηλ: 2103301170, Slow Wt Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΔΑΝΑΟΣ

Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, Tηλ: 2106922655, www. danaoscinema.gr ÜΑίθουσα 1: Το μικρό νησί Πεμ-Σαβ 18:30, 20:30, 22:30 Κλειστό Κυρ-Τετ ÜΑίθουσα 2: Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Σαβ 18:15, 20:15, 22:15 Κλειστό Κυρ-Τετ

Μια τυχαία συνάντηση στους δρόμους του Μανχάταν θα φέρει τον εικοσάρη επίδοξο συγγραφέα Μπράιαν σε μια παθιασμένη ερωτική σχέση με μια εντυπωσιακή Γαλλίδα. Το πρόβλημα; Είναι παντρεμένη και μπορεί να τον συναντά για σύντομα ερωτικά ραντεβού, σε ξενοδοχεία, μόνο μεταξύ 5 και 7. Και ενώ ο Μπράιαν λαχταρά τη γυναίκα των ονείρων του για περισσότερο από δύο ώρες την ημέρα, αρχίζει να μαθαίνει σημαντικά πράγματα για τη ζωή και τον έρωτα.

30 lifo – 2.7.15

ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΕΚΡΑΝ - ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ - ΑΚΤΗ - ΑΕΛΛΩ 4 - ΦΛΟΙΣΒΟΣ - ΤΡΙΑΝΟΝ - ΑΜΙΚΟ

ΔΕΞΑΜΕΝΗ

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

την ιστορία. Ο Λέβιν, εντούτοις, ασχολείται με μια αντιστροφή της ευαισθησίας. Ο Μπράιαν, που δεν έχει δέσμευση για να ρισκάρει, πιέζεται να αποφασίσει αν θα πρέπει να δεχτεί τον συμβιβασμό, ενδεχομένως θυσιάζοντας τον μεγάλο έρωτα που ποιος ξέρει αν θα ξαναβρεί ποτέ – ως έντιμος λογοτέχνης, προφανώς και πιστεύει στην υπέρβαση. Αλλά και για την Αριέλ το νόμισμα έχει επίσης δύο όψεις. Όπως του ομολογεί, είχε προετοιμαστεί να ζήσει μια ζωή χωρίς πάθος, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα ήταν δυστυχισμένη με την επιλογή που είχε κάνει με τον σύζυγο, την άνετη ζωή και τα μικρά παιδιά, που φυσικά υπεραγαπά. Η Σχέση 5 με 7 εναλλάσσει την κεκλεισμένων των θυρών, σχεδόν εν κενώ, συνεύρεση ενός άνδρα με μια γυναίκα στους πολυτελείς τοίχους του άψογα διακοσμημένου δωματίου του ξενοδοχείου, με τη ρομαντική εκδοχή της Νέας Υόρκης, σαν να ξεχύνεται η συνωμοσία του έρωτα από τα σεντόνια και την post coitus τρυφερότητα στα γουντιαλενικά παγκάκια με θέα το Μανχάταν και τις αλά μπρατσέτα χαλαρές βολτίτσες με κουβεντούλες και βλέμματα με νόημα, πέριξ του Central Park. Η σεναριακή προσθήκη του συζύγου της Αριέλ, τον οποίο υποδύεται ο Λαμπέρ Γουιλσόν, και των γονιών του Μπράιαν (Γκλεν Κλόουζ και Φρανκ Λαντζέλα) προσθέτουν τον απαραίτητο σχολιασμό της εκατέρωθεν οικογένειας σε μια προβληματική που δεν είναι τόσο μονοδιάστατα ελαφριά και διασκεδαστική (στο στυλ του «ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε») όσο φαίνεται στην αρχή. Ωστόσο, οι δύο ηθοποιοί προσεγγίζουν ο ένας τον άλλον από διαφορετικές αφετηρίες και δεν ταιριάζουν, χωρίς το πρόβλημα να είναι η διαφορά ηλικίας. Η Μπερενίς Μαρλό υποκαθιστά την αυτοπεποίθηση με ένα μόνιμο, αμήχανο, τεράστιο χαμόγελο, και ο Άντον Γέλτσιν, βραχνός και διστακτικός, μεταδίδει μια μόνιμη ηττοπάθεια που δεν δικαιολογεί έναν τόσο διεκδικητικό χαρακτήρα, παρά τις επαγγελματικές κρούσεις που δεν έχουν πιάσει τόπο μέχρι τώρα. Η απόπειρα σύγκρισης της ταινίας της Βαρντά με αυτήν του Λέβιν, αν και τελείως αυθαίρετη εκ μέρους μου, συνιστά τη μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο πορτρέτο μιας γυναίκας των αρχών του ’60 που πλοηγεί δυναμικά την αυτοδιάθεσή της στην ελεύθερη και τυχαία αγορά των σίγουρων και παντρεμένων, ενώ μάλλον αργοπεθαίνει, και μια παντρεμένη, υγιέστατη γυναίκα που, εν έτει 2015, νομίζει πως ορίζει μια ζωή προγραμματισμένη, κόντρα στις πιθανότητες για κάτι καλύτερο – ένας ναι μεν προσγειωμένος και ψύχραιμος, αλλά εξόχως αντιφεμινιστικός ρόλος, τελικά...

Κινηματογράφος

Μία από τις πιο ξεχωριστές, ευφάνταστες και σοβαρές ταινίες του πρώτου κύματος της γαλλικής Nouvelle Vague ήταν το Κλεό από τις 5 ως τις 7 (Cleo de 5 à 7) της Ανιές Βαρντά, το ασπρόμαυρα αποτυπωμένο απογευματινό δίωρο μιας Παριζιάνας τραγουδίστριας που περιμένει τα αποτελέσματα κρίσιμων ιατρικών εξετάσεων και στο μεταξύ περιδιαβαίνει, σε πραγματικό χρόνο, την πόλη, με τη λάμψη, τους φευγαλέους πειρασμούς και τους πιθανούς εραστές. Το μόνο κοινό σημείο της γαλλικής ταινίας που καταλήγει σε τραγικούς και υπαρξιακούς τόνους με τη σχεδόν ομότιτλη Σχέση 5 με 7 του Βίκτορ Λέβιν είναι ότι η συμπρωταγωνίστρια του έργου είναι μια Γαλλίδα, αλλά στη Νέα Υόρκη: η Αριέλ, συνονόματη με τη γοργόνα του παραμυθιού, κάνει τακτικά το τσιγαράκι της στη γωνία της 5ης Λεωφόρου με την 55η Οδό, έξω από το St Regis Hotel, όταν συναντά έναν επίσης καπνιστή, νέο και επίδοξο συγγραφέα που τη φλερτάρει με αφοπλιστική ντροπαλοσύνη και ειλικρινή πρόθεση. Σύντομα, η 33χρονη, παντρεμένη με Γάλλο διπλωμάτη γυναίκα συναντιέται ερωτικά, κάθε φορά στο ίδιο ξενοδοχείο ακριβώς πάνω από το κλεφτό ραντεβού, αυστηρά από τις 5 μέχρι τις 7, με τον 24χρονο βιοπαλαιστή του πνεύματος, ο οποίος ανακαλύπτει καινούργια αισθήματα, την ίδια στιγμή που δέχεται απανωτές απορρίψεις για τα διηγήματα που επιδιώκει να δημοσιεύσει σε λογοτεχνικά περιοδικά της πόλης, και ειδικά στο «New Yorker». Οι κανόνες της κρυφήςγνωστής σχέσης είναι δεδομένοι και οι κουλτούρες σε πλήρη σύγκρουση. Η Αριέλ ζει μια παράλληλη και παρενθετική ζωή εν γνώσει του συζύγου της, ο οποίος έχει επίσης ερωμένη, και ο Μπράιαν δείχνει να απολαμβάνει, με σχετικό σοκ, ως Αμερικανός, την ένοχη απόλαυση μέχρις ότου η ανάγκη του για κάτι πιο ολοκληρωμένο μπερδέψει το βολικό «συμβόλαιο». Το θέμα είναι η εξερεύνηση της αληθινής αγάπης στην καρδιά και το περιθώριο μιας σειράς σχέσεων που αποτελούν προτεραιότητα γιατί είναι πρότερες και, με τον τρόπο τους, ισχυρές. Στο πλαίσιο του παραδοσιακού γαλλικού κλισέ που δεν ενθαρρύνει ακριβώς αλλά επιτρέπει, χωρίς εκβιαστικά διλήμματα, μια πολιτισμένη πολιτική επί του σεξ εκτός γάμου, με τις maîtresses και τους εραστές, η Αριέλ δεν επιθυμεί, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, να χαλάσει το σπιτικό που έχει χτίσει και να αποχωρήσει οικειοθελώς από την ομαλή ανατροφή των παιδιών της, τα οποία επίσης γνωρίζουν την ύπαρξη του Μπράιαν και τον καλοδέχονται γι’ αυτό που είναι και όχι ως δεύτερο μπαμπά. Σε αυτή την εξελιγμένη και τακτοποιημένη, δυτικών ηθών εμπλοκή, μια σεξουαλική επαφή και μόνο θα έλυνε κάθε πρόβλημα και θα αφαιρούσε το δράμα, και το αίμα, από

Πλατεία Δεξαμενής Κολωνάκι, Αθήνα, Tηλ: 21036239422103602363, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΕΚΡΑΝ

Ζωοδόχο Πηγής & Αγαθίου, Νεάπολη, Tηλ: 2106461895, Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΕΛΛΗΝΙΣ

Κηφισίας 29, Αμπελόκηποι, Αθήνα, Tηλ: 210646400980111300400, cinemax1@ otenet.gr, www.cinemax.gr, Οσο είμαστε νέοι Πεμ, Παρ, Σαβ, Κυρ, Τρι, Τετ 20:50, 23:00 Κλειστό Δευ

ΖΕΦΥΡΟΣ

Τρώων 36, Θησείο, Tηλ: 2103462677, Πιο δυνατός απ’τον διάβολο Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΘΗΣΕΙΟΝ

Αποστόλου Παύλου 7, Θησείο, Tηλ: 2103470980-2103420864, www.cine-thisio.gr, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 20:55, 23:05

ΛΑΪΣ

Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου, Μεταξουργείο, Tηλ: 2103609695, contact@ tainiothiki.gr, www.tainiothiki. gr, Μανταρίνια Πεμ-Τρι 22:45 Ξεχασμένες ζωές Πεμ-Τρι 21:00 Μετά τα μεσάνυχτα Τετ 21:00

ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ

Μαυρομιχάλη 165 πλησίον λεωφόρου Αλεξάνδρας, Tηλ: 2106425714, Μανταρίνια Πεμ-Τετ 21:00 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

ΡΙΒΙΕΡΑ

Βαλτετσίου 46, Εξάρχεια, Tηλ: 2103844827, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ

Κυδαθηναίων 22, Πλάκα, Tηλ: 2103248057-2103222071, info@cineparis.gr, www. cineparis.gr, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 20:45, 23:10

αργυρούπολη αγ. δημήτριος - δάφνη

VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, Tηλ: 210 6104100 - 14 848 ( Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www. villagecinemas.gr

ÜΑίθουσα 1: Jurassic World

Πεμ-Τετ 18:40, 21:10, 23:40 Winx Club: Το μυστήριο του ωκεανού (μεταγλωττισμένο) Σαβ 16:45 ÜΑίθουσα 2: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:10, 21:40, 00:10 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Σαβ 15:00, 17:00 / Κυρ 17:00 ÜΑίθουσα 3: Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 18:20 / Σαβ 16:20, 18:20 Spy Πεμ-Τετ 20:30, 23:00 ÜΑίθουσα 4: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 19:45, 22:00, 00:00 Παράξενη μαγεία (μεταγλωττισμένο) Σαβ 15:45, 17:45 / Κυρ 17:45 ÜΑίθουσα 5: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00, 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 18:00 / Σαβ 16:00, 18:00

ΝΑΝΑ

Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ.Ιωάννης), Tηλ: 21097031582109706865, cinemax1@ otenet.gr, www.cinemax.gr ÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:15, 22:00 ÜΑίθουσα 2: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 23:00 Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 18:30, 20:45 ÜΑίθουσα 4: Entourage ΠεμΤετ 23:40 Εξολοθρευτής: Γένεsys ΠεμΤετ 19:00, 21:20 ÜΑίθουσα 5: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 18:45, 21:00, 23:15 ÜΑίθουσα 6: Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:00 Spy Πεμ-Τετ 20:00, 22:30

ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ

Κύπρου 68 & Δωδεκανήσου, Αργυρούπολη, Tηλ: 2109922098, Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

αγία παρασκευή ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ

Αγίου Ιωάννου 2, Tηλ: 2106010561 Spy Πεμ-Τετ 23:00 Μακριά από το πλήθος ΠεμΤετ 21:00

βαρκιζα βουλιαγμένη ΑΚΤΗ

Θησέως και Αιόλου, Βουλιαγμένη, Tηλ: 2108961337, Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΒΑΡΚΙΖΑ

Θάσου 22, Tηλ: 2108973926 ÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 20:30 , 22:40 / Σαβ-Κυρ 18:20 , 20:30 , 22:40 ÜΑίθουσα 2: Spy Πεμ-Τετ 20:30, 22:40 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 18:30 ÜΑίθουσα 3 : Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 22:50

ΡΙΑ

Αφροδίτης 8, Βάρκιζα, Tηλ: 2108970844-2108971654, Slow Wt Πεμ-Τετ 23:00 Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 21:00

αχαρνών πατησίων ΑΕΛΛΩ

Πατησίων 140, Tηλ: 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www. cinemax.gr ÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ-Τετ 18:20 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 23:15 Εξολοθρευτής: Γένεsys ΠεμΤετ 21:00 ÜΑίθουσα 4: Jurassic World Πεμ-Τετ 22:45 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ, Τετ 20:30 / Παρ-Τρι 18:30 Σχέση 5 με 7 Πεμ, Τετ 18:30 / Παρ-Τρι 20:30

ΑΕΛΛΩ

Πατησίων 140, Tηλ: 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www. cinemax.gr. Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 20:50. Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 23:00

ΛΙΛΑ CINEMA

Νάξου 115, Αγιος Λουκάς, Πατήσια, Tηλ: 2102016849, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00 Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 21:00

ΤΡΙΑΝΟΝ

Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων

101, Tηλ: 21082227022108215469, Κλειστό (εκδήλωση) Πεμ / Κυρ Ραντεβού στο σινεμά Παρ, Σαβ, Δευ, Τρι, Τετ 21:00, 22:45

βουλιαγμένης - δάφνη ΣΙΝΕ ΔΑΦΝΗ

Ηλία Ηλιού 28-30 & Ηλιουπόλεως 77, Δάφνη, Tηλ: 2109761876, Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 20:50 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

βύρωνας ΑΡΚΑΔΙΑ

Καραολή Δημητρίου 36 & Φορμίωνος 222, Πάρκο Νέας Ελβετίας, Tηλ: 21076611662107661226, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 21:15

γαλάτσι

ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ

Μέσα στο Αττικό Άλσος, Tηλ: 6944542300-2106997755, Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 21:10 Spy Πεμ-Τετ 23:10

ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ

Αλσος Βεϊκου, Tηλ: 2102138119, Το μικρό νησί Πεμ-Κυρ 23:00 / Δευ-Τετ 21:00, 23:00 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Κυρ 21:00

ζωγράφου παγκράτι VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI

Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου,Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, Tηλ: 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www. villagecinemas.gr ÜΑίθουσα 1: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 21:30, 23:40 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:30 ÜΑίθουσα 2: Spy Πεμ-Τετ 20:15, 22:45 ÜΑίθουσα 3: Jurassic World Πεμ-Τετ 23:30 Εξολοθρευτής: Γένεsys ΠεμΤετ 21:00 Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 19:00 ÜΑίθουσα 4: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:10, 21:45 ÜΑίθουσα 5: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00, 22:30

ΛΑΟΥΡΑ

Φορμίωνος & Νικηφορίδη 24, Νέο Παγκράτι, Tηλ: 2107662040, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΠΑΛΑΣ

Υμηττού 109, Παγκράτι, Tηλ: 2107511868, Ραντεβού στο σινεμά ΠεμΤετ 23:10 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 21:15

γλυφάδα

ΑΘΗΝΑΙΟΝ Cinepolis

Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, Tηλ: 2108983238-2112112222, www.athinaioncinemas.com ÜΑίθουσα 1: Σχέση 5 με 7 ΠεμΤετ 18:00, 20:00, 22:00 ÜΑίθουσα 2: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 18:00, 20:30, 23:00 ÜΑίθουσα 3: Jurassic World Πεμ-Τετ 17:50, 20:10, 22:30 ÜΑίθουσα 4: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 19:00, 21:00, 23:00

ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON

Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, Tηλ: 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr ÜΑίθουσα 1: Slow Wt Πεμ-Τετ 20:30, 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:30 ÜΑίθουσα 3 : Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 23:10

ΜΑΡΙΛΕΝΑ

Αιγύπτου 123,Ανω Γλυφάδα, Tηλ: 2109634266, Εξολοθρευτής: Γένεsys ΠεμΚυρ 20:45 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 23:00 Οσο είμαστε νέοι Δευ-Τετ 21:00

ηράκλειο νέα ιωνία ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ

Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, Tηλ: 2102826873-

2102825607, www.triaasteria. gr ÜΑίθουσα 1: Jurassic World Πεμ-Τετ 20:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:00 ÜΑίθουσα 3 : Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 21:00, 22:45

δροσιά άγιος στέφανος ΑΛΙΚΗ

Πλατεία Δροσιάς, Tηλ: 2106229645, Spy Πεμ-Τετ 21:10

ιλιον αγιοι ανάργυροι - πετρούπολη ΑΣΤΕΡΙ ( Πρωην ΙΛΙΟΝ)

Φιλοκτήτου 86 & Νέστορος ,Ιλιον, Tηλ: 2102639030, Non-Stop Πεμ-Κυρ 21:00, 23:00 Το μαγικό σπίτι (μεταγλωττισμένο) Δευ-Τετ 21:00 ‘71 Δευ-Τετ 23:00

ΣΙΝΕ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΙΣ

25ς Ματρίου 168, Πετρούπολη, Tηλ: 2105012391, g_typou@ petroupoli.gov.gr, www. petroupoli.gov.gr Xenia Πεμ 21:00, 23:15 Jimmy’s Hall Παρ-Κυρ 23:00 Μπομπ Σφουγγαράκης: Εξω απ’τα νερά του (μεταγλωττισμένο) Παρ-Κυρ 21:00 Μεγάλα μάτια Δευ-Τρι 21:00, 23:00 Non Omnis Moriar Τετ 21:00

ηλιούπολη

ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ

Λεωφόρος Ειρήνης 50, Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως, Ηλιούπολη, Tηλ: 2109937870, www.politismos-ilioupoli.gr Χειμερία νάρκη Πεμ-Παρ 21:00 Η θεωρία των πάντων ΣαβΚυρ 21:00, 23:00 / Δευ-Τρι 23:00 Τα μυστικά του δάσους ΔευΤρι 21:00 Τα πουλιά Τετ 21:00, 23:00

ιλιον αγ.ανάργυροι πετρούπολη STER CINEMAS

Λεωφ.Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο CAPE, Ιλιον, Tηλ: 801 801 7837 -210 8092690, www. stercinemas.gr ÜΑίθουσα 1: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30, 22:00 ÜΑίθουσα 2: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:10, 22:20 ÜΑίθουσα 3: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 19:40, 21:45, 23:50 ÜΑίθουσα 4: Jurassic World Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 19:00, 21:30 / Σαβ 19:00, 21:30, 00:00 ÜΑίθουσα 5: Spy Πεμ-Τετ 21:15, 23:40 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:20 ÜΑίθουσα 6: Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 22:10 Slow Wt Πεμ-Τετ 18:30, 20:20 ÜΑίθουσα 7: Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:00 Εξολοθρευτής: Γένεsys ΠεμΤετ 20:00 , 22:30 ÜΑίθουσα 8 : Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 21:00, 23:30

καλλιθέα ΔΙΟΝΥΣΙΑ

Λεωφόρος Συγγρού 286, & Μυκηνών 2, Tηλ: 2109515514, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΦΛΕΡΥ

Σκίππη 5-7 & Θησέως, Καλλιθεά, Tηλ: 2109573912, Μανταρίνια Πεμ-Τετ 21:00 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

κουκάκι νέος κόσμος ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ Filmcenter

Λεωφόρος Συγγρού 106, Tηλ: 2109230081, mikosmos@ otenet.gr, http://www. mikrokosmos.gr, Mad Max: Ο δρόμος της οργής Πεμ-Τετ 22:15 Η συνταγή της Πωλέτ ΠεμΤετ 20:45

ODEON STARCITY

Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, Tηλ: 14560 (από σταθερό 0,49€ ανά λεπτό και 0,98€ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.iticket.gr ÜΑίθουσα 1: Εξολοθρευτής:

Γένεsys Πεμ-Τετ 20:30, 23:10 ÜΑίθουσα 2: Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 20:10, 22:40 ÜΑίθουσα 3: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:20, 22:00 ÜΑίθουσα 4: Spy Πεμ-Τετ 20:20, 23:00 ÜΑίθουσα 5: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 20:40, 22:50 ÜΑίθουσα 6: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30 , 22:10 ÜΑίθουσα 7: Jurassic World Πεμ-Τετ 21:20 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:00 ÜΑίθουσα 8: Spy Πεμ-Τετ 22:30 Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 19:10 ÜΑίθουσα 9: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:00, 22:20 ÜΑίθουσα 10: Slow Wt Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

λαύριο

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ

Λεωφόρο Σουνίου, Λαύριο, Tηλ: 2291054097, cinemax1@ otenet.gr, www.cinemax.gr, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

λούτσα ΑΣΤΡΟΝ

Νηρηίδων 9, Αρτεμις, Tηλ: 22940-82249, Jurassic World Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

κορυδαλλος κερατσίνι ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ

Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, Tηλ: 2104960955, http://cine-paradisos.blogspot. gr, Το μικρό νησί Πεμ-Δευ 23:00 Καθηγητής με το ζόρι ΠεμΚυρ 21:00 Καταδίωξη σε δύο ηπείρους Δευ-Τετ 21:00 Οι άντρες προτιμούν τις ξανθιές Τρι-Τετ 23:00

μαρκόπουλο πόρτο ράφτη ΑΛΕΞ

Λεωφόρος Πόρτο Ράφτη 235, Tηλ: 22990-76034, www. alcinema.gr, Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 21:00 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

ΜΑΡΙΕΛ

Λεωφόρος Μαρκοπούλου 39, Πόρτο Ράφτη, Tηλ: 22990-71335, https://el-gr. facebook.com/pag/CINEMariel/790553250984975, Μην ενοχλείτε παρακαλώ Πεμ-Κυρ 21:00, 23:00 Η συνταγή της Πωλέτ ΔευΤετ 21:00, 23:00

μαρούσι κηφισιά

VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL

Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Tηλ: 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr ÜΑίθουσα 2: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 19:20, 21:30, 23:45 / Σαβ-Κυρ 17:10, 19:20, 21:30, 23:45 ÜΑίθουσα 3: San Andreas:Επικίνδυνο ρήγμα Πεμ-Τετ 22:00 Entourage Πεμ-Τετ 19:45 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 17:50 / Σαβ 15:50, 17:50 ÜΑίθουσα 4: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 19:30, 22:10 / Σαβ 16:50, 19:30, 22:10 ÜΑίθουσα 5: Jurassic World Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 17:30, 20:00, 22:30 / Σαβ 15:00, 17:30, 20:00, 22:30 ÜΑίθουσα 6: Χορωδία ΠεμΤετ 20:15 Slow Wt Πεμ-Τετ 22:45 ÜΑίθουσα 7: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 18:30, 21:15, 00:00 ÜΑίθουσα 8: Jurassic World Πεμ-Τετ 21:00 , 23:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ, Παρ, Κυρ, Δευ, Τρι, Τετ 17:00, 19:00 / Σαβ 15:00, 17:00, 19:00 ÜΑίθουσα 9: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:10, 21:45, 00:15 Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Σαβ 15:10, 17:10 / Κυρ 17:10 ÜΑίθουσα 10: Spy Πεμ-Τετ 17:20, 19:50, 22:20

ÜΑίθουσα 11: Μακριά από το

πλήθος Πεμ-Τετ 18:00, 20:40, 23:20 Σον το πρόβατο : Η ταινία Σαβ 16:10 ÜΑίθουσα 12: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 18:15, 20:30 Spy Πεμ-Τετ 23:00 Παράξενη μαγεία (μεταγλωττισμένο) Σαβ 16:00 ÜΑίθουσα 13: Spy Πεμ-Τετ 21:00 ÜΑίθουσα 14: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00, 22:45

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Αγίου Κωνσταντίνου 40, Μαρούσι, Tηλ: 2106198890, Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΔΙΑΝΑ

Περικλέους 14,Μαρούσι, Tηλ: 2108028587, Το μικρό νησί Πεμ-Κυρ 22:00 Ξεχασμένες ζωές Πεμ-Κυρ 20:15 Κλειστό Δευ-Τετ

ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ

Παπαδιαμάντη 12, Κηφισιά, Tηλ: 2108019687, Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 20:50 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ

Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), Tηλ: 14560 (από σταθερό 0,49€ ανά λεπτό και 0,98€ από κινητό ανά λεπτό), www.odeon. gr, www.i-ticket.gr ÜΑίθουσα 1: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:30, 23:10 Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 18:20 ÜΑίθουσα 2: Spy Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 22:00 / Σαβ-Κυρ 19:20, 22:00 ÜΑίθουσα 3: Μακριά από το πλήθος Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 20:50 / Σαβ-Κυρ 18:10, 20:50 ÜΑίθουσα 4: Χορωδία ΠεμΤετ 21:00 Jurassic World Σαβ-Κυρ 18:10 ÜΑίθουσα 5: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:10 , 21:50 ÜΑίθουσα 6: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:00 , 22:40 ÜΑίθουσα 7: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ, Παρ, Δευ, Τρι, Τετ 20:40, 23:00 / Σαβ-Κυρ 18:20, 20:40, 23:00 ÜΑίθουσα 8: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 20:20, 22:30 ÜΑίθουσα 9: Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:00 Slow Wt Πεμ-Τετ 21:00, 23:00 ÜΑίθουσα 10: Jurassic World Πεμ-Τετ 20:10, 22:50 ÜΑίθουσα 11: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30, 22:10 ÜΑίθουσα 12: Spy Πεμ-Τετ 20:20, 23:00 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Σαβ-Κυρ 18:00

ΧΛΟΗ

Κασαβέτη 17, Κηφισιά, Tηλ: 2108011500, http://chloecinema.biz/, Καθηγητής με το ζόρι ΠεμΤετ 21:00, 23:00

μοσχάτο ΚΗΠΟΣ

Θερμοπυλών 49 & Κνωσού, Μοσχάτο, Tηλ: 2104810790, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

νέα ελβετία καισαριανή ΑΙΟΛΙΑ

Σολωμονιδου και Φιλαδελφείας, Καισαριανή, Tηλ: 2107247600, Μπόνι και Κλάιντ Πεμ 21:30 Enemy:Ο άνθρωπος αντίγραφο Παρ-Κυρ 21:00, 23:00 Machuca Δευ-Τρι 21:00, 23:00 Ολα για την Εύα Τετ 21:30

ηράκλειο νέα ιωνία μεταμόρφωση ΑΝΟΙΞΙΣ

Αττική & Ευριπίδου 19, Νέο Ηράκλειο, Tηλ: 2102814071, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΣΙΝΕ ΝΕΑ ΑΝΕΜΩΝΑ

Ι. Κόττου 34 (στο προαύλιο του 1ου δημοτικού σχολείου Μεταμόρφωσης ), Tηλ: 2102773731, Η έξοδος: Θεοί και βασιλιάδες Πεμ 21:15 Θεέ μου, τι σου κάναμε? ΠαρΚυρ 21:15 Rio 2 (μεταγλωττισμένο) ΔευΤετ 21:15

νέα μάκρη μάτι - ζούμπερι - τύμβος ΜΑΙΑΜΙ

Be on the list

Διαφημιστείτε στη LifO

210 32 54 290

Κυανής Ακτής 12, Μάτι, Tηλ: 6942961754-6955466939, Καθηγητής με το ζόρι Πεμ 20:50, 23:00 Η οικογένεια Μπελιέ Παρ-Κυρ 20:50, 23:00 Το μυστικό της Ανταλάιν Δευ-Τρι 20:50, 23:00 Το τραγούδι του φοίνικα Τετ 20:50, 23:00

ΡΙΑ

Λεωφόρος Ποσειδώνος 20, Μάτι, Tηλ: 22940-34778, Εξωτικό ξενοδοχείο Μάριγκολντ 2 Πεμ-Παρ 21:00, 23:10

Kingsman: Η μυστική υπηρεσία Σαβ-Κυρ 21:00, 23:15 Μανταρίνια Δευ-Τετ 21:00, 23:00

ΣΙΣΣΥ CINEMA

Λεωφόρος Μαραθώνος 36, Νέα Μάκρη, Tηλ: 22940918116944141308, Χορωδία Πεμ-Τετ 21:00, 23:05

STER TYMVOS

Δημοσθένους 8, Παραλία Μαραθώνα, Tηλ: 22940550002294055566-6977500030 ÜΑίθουσα 2 : Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:50, 23:15 ÜΑίθουσα 3 : Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 20:50

ΦΛΩΡΙΔΑ

Λεωφόρος Ποσειδώνος 124, Ζούμπερη, Tηλ: 2294096923, www.cineflorida.gr, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Κυρ 21:00, 23:00 Spy Δευ-Τετ 21:00, 23:00

Starbucks Discoveries® Chocolate Mocha: Καβουρδισμένος espresso παρέα με πλούσιο κακάο και γάλα Νίκησε τον καύσωνα με τον πιο γλυκό τρόπο! Απόλαυσέ το στη δροσιά ενός πάρκου.

νέα σμύρνη παλαιό φάληρο VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO

Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Tηλ: 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr ÜΑίθουσα 1: Επιτέλους φτάσαμε σπίτι (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:00 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 20:00, 22:10, 00:20 ÜΑίθουσα 2: Jurassic World Πεμ-Τετ 18:20, 21:00, 23:40 ÜΑίθουσα 3: Entourage ΠεμΤετ 18:40 San Andreas:Επικίνδυνο ρήγμα Πεμ-Τετ 20:50, 23:10 ÜΑίθουσα 4: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 20:10 , 23:00 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:10 ÜΑίθουσα 5: Mad Max: Ο δρόμος της οργής Πεμ-Τετ 23:40 Μακριά από το πλήθος ΠεμΤετ 18:40, 21:10 ÜΑίθουσα 6: Spy Πεμ-Τετ 18:50, 21:20, 00:10 ÜΑίθουσα 7: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 18:20, 21:10, 00:00 ÜΑίθουσα 8: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30, 22:20 ÜΑίθουσα 9: Jurassic World Πεμ-Τετ 21:20

ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ

Πάρκο Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο, Tηλ: 2109821256, cinefloisvos@gmail.com, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00 Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00

ΣΠΟΡΤΙΓΚ

Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, Tηλ: 2109313360, Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ΦΙΛΙΠ

Ελευθερίου Βενιζέλου 40, Νέα Σμύρνη, Tηλ: 2109312866, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Τετ 20:50, 23:00

ν. φιλαδέλφεια ΑΛΣΟΣ

Λεωφόρος Δεκελείας154, Tηλ: 2102532003-2102583133, http://www.cinealsos.gr, Jurassic World Πεμ-Τετ 20:50, 23:05

νίκαια

ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ

Θηβών 245, Νίκαια, Tηλ: 2104830330, www.cinenikaia. gr, Το τραγούδι του φοίνικα Πεμ-Κυρ 21:00, 23:00 Δεσποινίς Τζούλια Δευ-Τετ 21:00, 23:00

παγκράτι ΟΑΣΙΣ

Πρατίνου 7, Παγκράτι, Tηλ: 2107244015, Τα κόκκινα παπούτσια ΠεμΤετ 20:45, 23:00

παλλήνη γέρακας γλυκά νερά ΣΙΝΕ ΓΕΡΑΚΑΣ

Μιλτιάδου & Γαργητού, Γέρακας, Tηλ: 2106612717, Spy Πεμ-Κυρ 23:00 / Δευ-Τρι 21:00, 23:10 / Τετ 21:20, 23:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Κυρ 21:00

ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ

Ελευθερίου Βενιζέλου 3 & Λεωφόρος Μαραθώνος, Παλήνη, Tηλ: 21066668152106666284, Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 21:00 Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 23:00

πειραιάς

CINE ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ

Πλαζ βοτσαλάκια (δίπλα στο Δημοτικό κολυμβητηριο Πειραιώς) Καστέλα, Πειραιάς, Tηλ: 2104227427, www. cinevotsalakia.gr, Μανταρίνια Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ

Αγίου Νικολάου 17 & Πανθέας, Σελήνια Σαλαμίνας, Tηλ: 2104670011 - 2104670012, blogspot.cinelini.com, ,

Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 21:00 Εξολοθρευτής: Γένεsys ΠεμΤετ 23:15

Μαχητές των δρόμων 7 Τρι 20:50

παπάγου

ΑΕΛΛΩ

ΑΡΤΕΜΙΣ

Νευροκοπίου 2-4, Παπάγου, Tηλ: 2106528173, Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 20:45

ρέντη

VILLAGE RENTI ΘΕΡΙΝΟ

Θηβών 228 & Παρνασσού, Αγιος Ιωάννης Ρέντης, Tηλ: 2104215100-14848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr, Εξολοθρευτής: Γένεsys ΠεμΤετ 21:20

VILLAGE SHOPPING AND MORE

Θηβών 228 & Παρνασσού ,Άγιος Ιωάννης Ρέντης, Tηλ: 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www. villagecinemas.gr ÜΑίθουσα 2: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:30, 22:40 ÜΑίθουσα 3: Mad Max: Ο δρόμος της οργής Πεμ-Τετ 23:00 Χορωδία Πεμ-Τετ 18:30 Slow Wt Πεμ-Τετ 20:45 ÜΑίθουσα 4: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 18:00, 20:40 , 23:20 ÜΑίθουσα 5: Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 19:15 San Andreas:Επικίνδυνο ρήγμα Πεμ-Τετ 21:45, 00:15 ÜΑίθουσα 6: Μακριά από το πλήθος Πεμ-Τετ 21:10, 23:40 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 19:00 ÜΑίθουσα 7: Jurassic World Πεμ-Τετ 19:30 , 22:10 ÜΑίθουσα 8: Spy Πεμ-Τετ 18:45, 21:15 Εξολοθρευτής: Γένεsys ΠεμΤετ 00:00 ÜΑίθουσα 9: Εξολοθρευτής: Γένεsys Πεμ-Τετ 19:40, 22:20 ÜΑίθουσα 10: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 19:50, 22:00, 00:10 ÜΑίθουσα 11: Spy Πεμ-Τετ 20:00, 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 18:00 ÜΑίθουσα 12: Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 3 Πεμ-Τετ 18:50, 21:00, 23:10 ÜΑίθουσα 13: Jurassic World Πεμ-Τετ 18:00, 20:40, 23:30

ΟΝΕΙΡΟ

Νάξου 32, Αγιος Ιωάννης, Ρέντη, Tηλ: 2104830330, Μπομπ Σφουγγαράκης: Εξω απ’τα νερά του (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 20:45 San Andreas:Επικίνδυνο ρήγμα Πεμ-Κυρ 22:00 Ιστορίες για αγρίους ΔευΤετ 22:00

σαρωνίδα ΑΙΓΛΗ

Λεωφόρος Σαρωνίδος 28-30, Σαρωνίδα, Tηλ: 22910/5494154261, Ταξίδι στην Ιταλία Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΚΟΡΑΛΙ

ραφήνα Ελευθερίου Βενιζέλου 12, Ραφήνα, Tηλ: 2294023420, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

υμηττός ΑΜΥΝΤΑΣ

Κωνσταντινουπόλεως 16, Υμηττός, Tηλ: 2107626418, Καθηγητής με το ζόρι ΠεμΤετ 20:50, 22:50

φιλοθέη ΦΙΛΟΘΕΗ

Πλατεία Δροσοπούλου, Φιλοθέη, Tηλ: 2106833398, Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Κυρ 20:50, 23:00 Καθηγητής με το ζόρι ΔευΤετ 20:50, 23:00

χαλάνδρι χολαργός μελίσσια ΑΒΑΝΑ

Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, Tηλ: 2106756546, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 22:45 Οσο είμαστε νέοι Πεμ-Κυρ 20:50 Καθηγητής με το ζόρι ΔευΤετ 20:50

ΑΘΗΝΑ

Σολωμού 18, Χαλάνδρι, Tηλ: 2106855860 - 6976584717, Μην ενοχλείτε παρακαλώ Πεμ-Τετ 21:00 Mad Max: Ο δρόμος της οργής Πεμ-Τετ 23:00

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

Ηρώων Πολυτεχνείου 27, 5η στάση Χολαργού, Tηλ: 2106777708, Jurassic World Πεμ-Τετ 22:30 Ο κιτρινομύτης σε τρελές πτήσεις (μεταγλωττισμένο) Πεμ-Τετ 20:50

ΑΜΙΚΟ

Επιδαύρου & Ανδρούτσου 20, Tηλ: 2106815532-2106826372, Σχέση 5 με 7 Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ

Δουκίσης Πλακεντίας 87, Χαλάνδρι, Tηλ: 2106014284, , Birdman ή (η απρόσμενη αρετή της αφέλειας) ΠεμΤετ 23:00 Η οικογένεια Μπελιέ ΠεμΤετ 20:50

ΧΟΛΑΡΓΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Λεωφόρος Περικλέως 53, Χολαργός, Tηλ: 2108222702, http://www.holargoscinema. gr/, Μην ενοχλείτε παρακαλώ Πεμ-Κυρ 23:00 / Δευ-Τρι 21:00 Μανταρίνια Πεμ-Κυρ 21:00 / Δευ-Τετ 23:00 Σταχτοπούτα (μεταγλωττισμένο) Τετ 21:00

χαϊδάρι

ΣΙΝΕ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Δαβάκη 18, Χαϊδάρι, Tηλ: 2105320003, Το μικρό νησί Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

Αφροδιτης & Ιθάκης, Σαρωνίδα, Tηλ: 2291054097, cinemax1@ otenet.gr, www.cinemax.gr, Το μικρό νησί Πεμ, Παρ, Σαβ, Κυρ, Τρι, Τετ 20:50, 23:00 / Δευ 23:00 Η Τίνκερμπελ και το τέρας του ποτέ (μεταγλωττισμένο) Δευ 21:00

ψυχικό

ΟΡΦΕΑΣ

ωρωπός κάλαμος

Λεωφόρος Σαρωνίδος 60, Σαρωνίδα, Tηλ: 22910-60077, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΤΡΙΑΝΟΝ

Κεφαλληνίας 4, Σαρωνίδα, Tηλ: 2291054931-2291054097, cinemax1@otenet.gr, www. cinemax.gr, Annie (με υπότιτλους) Πεμ 20:50 Σχέση 5 με 7 Πεμ, Τρι 23:10 / Παρ, Σαβ, Κυρ, Δευ, Τετ 20:50, 23:00

ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ

Λεωφόρος Κηφισίας 290 & Παρίτση 2, Ψυχικό (Φάρος), Tηλ: 2106777330-1, Η οικογένεια Μπελιέ Πεμ-Τετ 21:00, 23:00

ΜΑΡΙΑΝΑ

Παραλία Καλάμου, Αγιοι Απόστολοι, Tηλ: 22950-85126, Σον το πρόβατο : Η ταινία Πεμ, Κυρ 21:00 Jurassic World Πεμ, Κυρ 23:00 / Παρ-Σαβ 21:00, 23:00 Το πνεύμα του κακού Δευ, Τετ 21:00, 23:00 / Τρι 23:00 Μπομπ Σφουγγαράκης: Εξω απ’τα νερά του (μεταγλωττισμένο) Τρι 21:00

2.7.15 – lifo

31

νεεσ εκδοσεισ

Χόρχε Λουίς Μπόρχες: Ο παράφορος ιδαλγός των κειμένων

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

Το έργο του μεγάλου Αργεντινού λογοτέχνη, δοκιμιογράφου, φιλοσόφου και ποιητή εκδίδεται στα ελληνικά σε αριστουργηματικές μεταφράσεις.

32 lifo – 2.7.15

Η

γραφή και ο τρόπος του Μπόρχες δεν έχει προηγούμενο: ως Αργεντινός αγάπησε κάθε μικρή λαϊκή ιστορία του τόπου του αλλά γνώρισε σε βάθος την αγγλοσαξονική θεωρία. Γεύτηκε κάθε γωνιά του κειμένου –κώδικες, παπύρους, επείσακτα παραμύθια–, έγινε ταυτόχρονα φιλόσοφος και ποιητής, ταξίδεψε, κατέγραψε κάθε στοιχείο που μπορούσε να ενώσει τη βιωμένη πραγματικότητα με τη σκέψη. Έγινε λυρικός, παράφορος και ακριβής, έβαλε την ποίηση στα μαθηματικά και τη μεταφορά στην κυριολεξία, κατέληγε να είναι πάντα ένας άλλος από αυτό που όλοι περίμεναν και από την ταυτότητα που ο ίδιος προσδοκούσε για τον εαυτό του. Δεν ανήκε ποτέ σε κάποια «σχολή» ούτε αγαπούσε την κλειστή θεωρία ίσως

γιατί το απόλυτο ιδανικό του παρέμενε πάντα αυτό του ανέστιου ιδαλγού που περιφερόταν με άνεση ανάμεσα στα κείμενα και τίναζε στον αέρα προσδοκίες και κατηγοριοποιήσεις. Το θέμα του, άλλωστε, δεν ήταν η μικρή απόσταση που χωρίζει τη μορφή από το περιεχόμενο ή η αναζήτηση της ουσίας του κειμένου αλλά η λειτουργία του: το να μπορέσει δηλαδή να απελευθερώσει την ενέργεια που απλώνεται στον χώρο και στον χρόνο και το μετασχηματίζει σε ζωτική ορμή –κατά τον αγαπημένο του Μπερξόν– και ορμητική λάβρα. «Τα κλειστά κείμενα έχουν να κάνουν με τη θρησκεία ή την κόπωση» γράφει ορθά στα Δοκίμια, καταργώντας τη σημασιολογική ανάλυση και εισάγοντας στην καρδιά της λογοτεχνίας τις μαθηματικές αρχές

της εντροπίας. Και από εδώ ακριβώς ξεκινά –κάπου στη μέση του εκφραστικού κόσμου, στο μεταίχμιο του τέλους με την αρχή– η ανάγνωση ή, καλύτερα, το συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο του Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Τα Δοκίμιά του –που κυκλοφορούν σε δύο τόμους από τις εκδόσεις Πατάκη, σε πολύτιμη απόδοση του φίλου του Μπόρχες και μεταφραστή Αχιλλέα Κυριακίδη– ανιχνεύουν τον τρόπο που εξυφαίνει ο λογοτέχνης, δοκιμιογράφος, φιλόσοφος και ποιητής, σαν μια πολύτιμη δαντέλα, στις ακρώρειες του σύμπαντος το ατελείωτο κείμενό του. Ξέρει, άλλωστε, πως ο ίλιγγος που θα νιώσει ο αναγνώστης καθώς θα προσπαθήσει να εκμηδενίσει τις αποστάσεις ανάμεσα στις διαφορετικές παραδόσεις και εκφορές είναι δεδομένος, αλλά όταν θα απαλλαγεί από τα στεγανά –της μετάφρασης, της αποκωδικοποίησης, του ορθού και του λάθους– θα γευτεί τη μαγεία. Σπάζοντας τον κώδικα, θα μπει στον καρπό και στην ουσία, θα νιώσει τη γεύση, θα αφεθεί στο σύμπαν. Μόνο τότε, όταν ακραγγίξει τη στιγμή που κλείνει μέσα της όλες τις λεπτομέρειες του σύμπαντος, θα δει την αιωνιότητα: γιατί «χωρίς την αιωνιότητα, χωρίς έναν μυστικό και λεπτεπίλεπτο καθρέφτη αυτών που πέρασαν απ’ τις ψυχές, η παγκόσμια ιστορία είναι χαμένος χρόνος – μαζί της, και η προσωπική μας ιστορία, κάτι που δεν είναι και

2.7.15 – lifo

33

Radio Bookspotting από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη

πολύ ευχάφερόμενος στον ριστο, γιατί μας Ουόλτ Ουίτμαν, υποβιβάζει σε «που ήθελε να φαντάσμαπλάσει έναν τα». Για τον ιδεώδη δημοStarbucks Discoveries® Caramel ποιητή, φιλόκράτη, όχι να Macchiato: Espresso Roast, σοφο-λογοτέδ ι ατ υπώ σ ε ι έντονη γεύση espresso με γάλα χνη και, κυρίμια θεωρία». και γλυκιά καραμέλα ως, δημιουργό, Το απολαμβάνεις καλύτερα στην παραλία, η αιωνιότητα ια τον μετά από μια δροσερή βουτιά! δεν μπορεί να διαίδιο λόγο σωθεί αλλά ούτε και δ ε ίχ νε ι να αφεθεί αποκλειστικά ξεχωριστην ποταπή χρονική συνθήστή αδυναμία στον Φλωμπέρ, κη. Ενυπάρχει στη λεπτομέρεια κάθε ο οποίος, παρότι «σφυρηλάτησε το ρεακειμένου και κάθε βιώματος, στην προλιστικό μυθιστόρημα με τη Μαντάμ Μποσθήκη που βάζει ο μεταφραστής επηρεβαρί, ήταν ο πρώτος που το διέρρηξε», με ασμένος από τη δόλια επιθυμία του, στις ύψιστο παράδειγμα το άκρως γκροτέσκο παρερμηνείες που κάνει και στα λάθη, σε Μπουβάρ και Πεκυσέ, το οποίο αποκάλυψε εξωλογικές καταστάσεις όπως ο πόθος την αδυναμία της γνώσης να γραπώσει που νιώθουν οι πόρνες στα χαμαιτυπεία, την πραγματικότητα – πόσο μάλλον στα απόλυτα πάθη που εκφράζει το τατο αιώνιο. Ο Μπόρχες προσδίδει στον γκό. «Το στυλ του πόθου είναι η αιωνιόΦλωμπέρ αρχετυπικά χαρακτηριστικά, τητα» γράφει ο Μπόρχες και ο πόθος δεν παρομοιάζοντάς τον με τον Πίνδαρο: λαθεύει ποτέ. Αλλά και «η ζωή είναι πολύ «Με αυτό τον ιερατικό ποιητή που παφτωχή για να μην είναι αθάνατη» και γι’ ρομοίασε τις ωδές του με πλακόστρωτους αυτό ακριβώς έχει ανάγκη από τις πολύδρόμους, με μια παλίρροια, με χρυσελετιμες προσθήκες που θέτει η δύναμη της φάντινα γλυπτά και με κτίρια και είχε τη μεταφοράς μέσα από προφορικές αφηγήσυναίσθηση ότι ενσάρκωνε την αξιότητα σεις και τα κείμενα – όχι από τις θεωρίες. της θεραπείας των γραμμάτων». Ίσως αυΕξού και το ότι ο ίδιος ποτέ δεν προκρίνει τός τελικά να είναι και ο ρόλος που ανέλαμια θεωρία ως ισχύουσα ή δυνατή, φτάβε ο Μπόρχες για τον εαυτό του – θερανοντας να προασπιστεί με κάθε τρόπο τα πευτικός με την αρχαιοελληνική έννοια λάθη συγκεκριμένων αποδόσεων: υπετης παρηγοριάς απέναντι στην αδυναμία ρασπίζεται, για παράδειγμα, τις λάθος του ανθρώπου να γίνει ένα με το άφατο, αποδόσεις του Μπέρτον, του Λέιν ή του το καθολικό και το αιώνιο. Ένας αόρατος Γκαλλάν στις Χίλιες και μία νύχτες ακριβώς ιχνηλάτης που τρύπωσε μέσα στα κείμενα γιατί αποκαλύπτουν τους δικαι μετέφερε σχεδόν διαισθηαφορετικούς κόσμους που τικά –δεν είναι τυχαίο ότι το τις δημιούργησαν ή αντιλαμμεγαλύτερο μέρος της ζωής βάνεται και καταγράφει τις του το πέρασε τυφλός– αυτό διαφορετικές κοσμοθεωρίες που θέλουν να συλλάβουν, στην απόδοση των ομηρικών αλλά ποτέ δεν μπορούν με έργων. Το μυθιστόρημα, όπως ακρίβεια οι λέξεις. Στον βαθκαι η μετάφραση, πρέπει να μό που η αλήθεια δεν είναι είναι «ένας συγκροτημένος ποτέ εφικτή και η παγκόσμια συνδυασμός επαγρυπνήσειστορία δεν συνεχίζεται από ων, συγγενειών και αντητα γεγονότα αλλά από τις μεχήσεων» και όχι ένα βαρετό ταφορικές της μετατοπίσεις, οριοθετημένο δίλημμα ανάξέρει πως ο ίδιος, ως αναγνώμεσα στο σωστό και στο λάστης, είναι καταδικασμένος θος. Άλλωστε τίποτα δεν είναι να περιφέρεται ανάμεσά ποτέ αυτό που φαίνεται για τους σαν ζαλισμένος Δον Κιτον Μπόρχες και ο κόσμος χώτης. Ποτέ δεν θα ξέρει αν δεν αρχίζει και δεν τελειώνει κυνηγάει ανεμόμυλους ή αν εκεί που βλέπουμε. Το παράαυτά που συλλαμβάνει είναι δοξο λειτουργεί εξίσου με το πραγματικά – «Οι προθάλαπραγματικό, το αντιληπτό με μοι συγχέονται με τους κατο μεταφορικό. Το απόλυτο θρέφτες, το προσωπείο είναι υπάρχει στο λίγο και το λίγο κάτω από το πρόσωπο, κανείς αναπαράγει την αιωνιότητα δεν ξέρει ποιος είναι ο πραγστις στιγμές του – γι’ αυτό ματικός άνθρωπος και ποια και ο ίδιος δείχνει να αγαπάει τα είδωλά του. Κι ωστόσο, τίτόσο τους Γνωστικούς ταυτόποτα δεν έχει σημασία. Αυτή χρονα με τους μαθηματικούς η αταξία είναι συνηθισμένη του Μεσαίωνα. Σημασία δεν και καλόδεχτη, σαν εκείνα έχει να κατακρίνεις ή να επεξηγείς το τα οράματα μεταξύ ύπνου και ξύπνου». παράλογο αλλά να βλέπεις τι είναι αυτό Μέσα στην ιλλιγιώδη συνθήκη της ζωής που το μετέτρεψε σε θεωρία, ποιο πάπου έζησε ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες και θος το οδήγησε στο να θέλει να ωριμάαυτής που βρήκε μέσα στα κείμενα τα σει: «Άλλο πράγμα είναι η αφηρημένη πάντα θα είναι τόσο απτά όσο και μυστηθεωρία της θεϊκής ενότητας και άλλο η ριώδη. Πέθανε στις 14 Ιουνίου του 1986 ριπή του ανέμου που ξεσήκωσε κάποιους στη Γενεύη, τάφηκε στο Μπουένος Άιρες Άραβες βοσκούς από την έρημο και τους και δεν τιμήθηκε ποτέ με το βραβείο Νόέριξε σε μια μάχη που δεν έληξε ακόμα μπελ, ίσως γιατί η πραγματικότητα ποτέ και που έφτανε απ’ την Ακουιτανία ως δεν τον χώρεσε. Ήταν απλώς σπουδαίος. τον Γάγγη» γράφει χαρακτηριστικά αναΟ σπουδαιότερος όλων.

Ολότητα και Θραύσματα To διαταραγμένο αλλά αριστουργηματικό σύμπαν του Bernhard. Δημιουργική Δημοφιλία. Πολλά τα ευπρόσδεκτα παράδοξα στο ελληνικό σύμπαν. Ιδίως στο πώς δεξιωνόμαστε δημιουργούς. Δύσκολοι μουσικοί, δύσκολοι συγγραφείς, δύσκολοι σκηνοθέτες, δύσκολοι εικαστικοί αγκαλιάζονται εδώ, στο αθηναϊκό μας κουλουβάχατο, με αναπάντεχη θέρμη. Θυμάμαι, και θυμίζω, πώς καλοδεχτήκαμε τον Nick Cave και τους Birthday Party όταν ήσαν άγνωστοι παγκοσμίως, πώς έπαθε ωραίο σοκ στο Ρόδον η Lyndia Lunch όταν βρέθηκε αντιμέτωπη με εκατοντάδες φανατικούς που ήξεραν όλα της τα τραγούδια απέξω, πόσο πείσμον κοινό έχει ο Béla Tarr, τι ωραίος χαμός έγινε τελευταία με το βιβλίο Πόλεμος και Πόλεμος του Laszlo Krasznahorkai (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Πόλις). Ο Thomas Bernhard (1931-1989) αποτελεί μια τέτοια περίπτωση δημιουργικής δημοφιλίας. Και λέω «δημιουργικής», καθότι εμπνέει και επηρεάζει με τα γραπτά του πολλούς δυναμικούς δημιουργούς που δεν αρκούνται στο να διαβάζουν απλώς τα έργα του αλλά μοχθούν να τα αναπλάσουν, να τα μελετήσουν ξανά και ξανά, να τα ενσωματώσουν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, στο δικό τους δημιουργικό πρόγραμμα. Ο Bernhard συμβαίνει να έχει θαυμάσιους μεταφραστές στα ελληνικά, και να τον έχει εγκολπωθεί ένα πλούσιο σε ιδέες κοινό. Θυμίζω μεταφραστές: Αλέξανδρος Ίσαρης, Βασίλης Τομανάς, Σπύρος Μοσκόβου, Δημήτρης Βάρσος, Ιάκωβος Κοπερτί, Ζήσης Σαρίκας, Γιάννης Περλέγκας, και τώρα Βασίλης Τσαλής.

Γ

Το παράδοξο λειτουργεί εξίσου με το πραγματικό, το αντιληπτό με το μεταφορικό. Το απόλυτο υπάρχει στο λίγο και το λίγο αναπαράγει την αιωνιότητα στις στιγμές του.

34 lifo – 2.7.15

thomas bernhard Πρόζα

Μτφρ.: Βασίλης Τσαλής Εκδόσεις Κριτική Σελίδες: 122

Δημιουργική Διαταραχή. Όλοι οι ήρωες του Thomas Bernhard είναι διαταραγμένοι. Όχι τρελοί, όχι σαλοί, όχι παράφρονες. Διαταραγμένοι, παράφοροι, σε αντιμαχία με την κρατούσα κοινωνία, με τη δεσπόζουσα νοοτροπία, με τα κυρίαρχα έθιμα και ήθη. Συνήθως είναι άνθρωποι εξαιρετικής μορφώσεως, καλλιέργειας, ευαισθησίας, παλλόμενες μεμβράνες, δέκτες, κεραίες που λαμβάνουν τους τριγμούς όλων όσα διαδραματίζονται στο κοινωνικό πεδίο. Στα αφηγήματα του κομψού τομίδιου Πρόζα (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, εκδ. Κριτική) έχουμε σε πύκνωση το σύνολο των θεμάτων που απασχόλησαν έκτοτε τον Αυστριακό μετρ, έχουμε την ολότητα σε θραύσματα, έχουμε εφτά διηγήματα που, όπως και η γλώσσα, κόκαλα δεν έχουν και κόκαλα τσακίζουν, έχουμε μια ανηλεή και δεξιοτεχνικά δομημένη κριτική σε έναν κόσμο σε παράκρουση που προκαλεί και γεννάει διαταραχές. Διηγήματα εριστικά, αφηγήματα εμπρηστικά, σινιάλα απόγνωσης, σήματα καπνού προς όποιον ξέρει και νιώθει και καταλαβαίνει, ασκήσεις ήθους, καταγραφές της απελπισίας που επιμένει να είναι αξιοπρεπής. Αλλά και, μέσα στον ζόφο, αναβοσβήνει μανιακά, καίτοι με ελεγχόμενη μανία, το λαμπάκι του χιούμορ, που γίνεται ενίοτε προβολέας. Διαβάζω ξανά και ξανά το αριστούργημα του τόμου, την Τραγιάσκα, ένα στροβίλισμα γύρω από την τυχαία εύρεση ενός καπέλου τύπου τραγιάσκα σ’ ένα δάσος και το πώς κανείς κυριεύεται άξαφνα από έναν καταιγισμό σκέψεων που είναι προορισμένες, καίτοι απολύτως λογικά συναρθρωμένες, να οδηγήσουν στην παράνοια. Ο Bernhard δεν χάνει ευκαιρία, και εδώ, να προχωρήσει σε αποφάνσεις για την τρέλα, τη διάνοια, τη γλώσσα, την επικοινωνία, την απώλεια επικοινωνίας, τον κατατεμαχισμό του κόσμου: ζούμε σε έναν θρυμματισμένο κόσμο, επισημαίνει εμμονικά ήδη από την αυγή της δεκαετίας του 1960. «Η αλήθεια είναι ότι θέλω να τρελαθώ», λέει ο διαταραγμένος δασολόγος αφηγητής, «θέλω να τρελαθώ, τίποτα περισσότερο απ' το να τρελαθώ στ' αλήθεια, όμως φοβάμαι ότι απέχω πολύ απ' το να καταφέρω να τρελαθώ. Θέλω να τρελαθώ επιτέλους! Δεν θέλω απλώς να φοβάμαι ότι θα τρελαθώ, θέλω επιτέλους να τρελαθώ». Λίγο μετά, ο εικοσιπεντάχρονος δασολόγος αφηγητής θα προβεί σε διόλου διαταραγμένες, σε διαυγέσταστες διευκρινίσεις σχετικά με το γλωσσικό οπλοστάσιό μας και σχετικά με την κοινωνική αλλοτρίωση. Θα πει: «Όλα αυτά θα μπορούσαν να ειπωθούν με μία και μοναδική πρόταση, όπως όλα θα μπορούσαν να λέγονται με μία και μοναδική πρόταση, όμως κανένας δεν μπορεί να τα πει όλα με μία και μοναδική πρόταση». Και: «Η προσοχή των ανθρώπων στρέφεται αμέσως στην ενδυμασία, στις τραγιάσκες, στα σακάκια, στα παλτά, στα παπούτσια, δεν κοιτάζουν καθόλου το πρόσωπο, το βάδισμα, την κίνηση του κεφαλιού, τίποτε άλλο πέρα απ' την ενδυμασία δεν τραβά την προσοχή τους, βλέπουν μόνο το σακάκι και το παντελόνι, μέσα στα οποία είναι χωμένος ο άνθρωπος, τα παπούτσια και προπάντων την τραγιάσκα που φοράει». Δημιουργική Διάπλαση. Ο μεταφραστής Βασίλης Τσαλής υπογράφει και το περιεκτικότατο, μεστό επίμετρο. Αντιλαμβάνεται το γερμανικό πρωτότυπο σαν παρτιτούρα και αναπλάθει, μεταπλάθει, διαπλάθει τις λέξεις, τις φράσεις, τις παραγράφους του Bern hard. Είναι γνωστό ότι ο Αυστριακός δημιουργός είχε σπουδάσει μουσικολογία και είχε φροντίσει να έχουν καταλυτική μουσικότητα τα γραπτά του. Αυτήν τη μουσικότητα τη σεβάστηκε δεόντως, και παιγνιωδώς, ο Τσαλής, ο οποίος άλλωστε είναι σοβαρός γνώστης όχι μόνο της γερμανόφωνης φιλολογίας αλλά και της φιλοσοφίας. Κατάφερε συνεπώς να εντοπίσει και να αποδώσει άριστα τις μουσικολογικές, φιλολογικές και φιλοσοφικές αναφορές του Bernhard στις σελίδες της Πρόζας. Ο Τσαλής σημειώνει εύστοχα ότι ο Bernhard αγαπά τους σκεπτικιστές φιλοσόφους επειδή ακριβώς είναι ατελείς και αδύναμοι, επειδή στέργουν να μιλήσουν για το ψεγάδι και την ανημπόρια και όχι επειδή διακατέχονται από εμμονή για την αλήθεια ή επειδή συγκροτούν ένα συμπαγές, αρραγές, άρτιο σύστημα. Αγαπά τον Μονταίνι, τον Πασκάλ, τον Βολταίρο, τον Νίτσε, τον Σοπενχάουερ και τον Βιτγκενστάιν, αγαπά τη φιλοσοφία, γράφει ο Τσαλής, «επειδή είναι ανήμπορη, αγαπά τα βιβλία που είναι αποσπασματικά, χαοτικά, τα βιβλία στα οποία μπορούμε να ανακαλύψουμε το λάθος». radiobookspotting.blogspot.gr/

TAste of the week

Νέο street food στο κέντρο Γεύσεις απ' όλο τον κόσμο στο Etnico, νέος Μπάρμπα Αλέξης στην Κηφισιά, εξαιρετικά προσιτή ψαροφαγία στην Αθερίνα. disaronno riserva Τα κεχριμπαρένια χρώματα με τις ρουμπινί αποχρώσεις του Disaronno Riserva συνταιριάζονται με αυτά του καλοκαιρινού δειλινού. Το κλασικό λικέρ συνδυάστηκε με σκωτσέζικο ουίσκι από τα Highlands και το Speyside μέσα σε δρύινα βαρέλια και το blend έμεινε για έξι μήνες στις κάβες της οινοποιίας Cantine Florio, στη Μαρσάλα της Σικελίας. Το αισθησιακό άρωμα σε αγκαλιάζει, ενώ στο στόμα ξεδιπλώνεται αμυγδαλένια γλυκύτητα, νότες βανίλιας και αποξηραμένα φρούτα.

Βγες

aπο τη νικη μηταρεα

επιτέλους

pink bang

r Το Etnico είναι ολόφρεσκος χώρος στο κέντρο της πόλης που σε ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο μέσα από τις γεύσεις του street food. Η έμπειρη ομάδα των εστιατορίων Altamira έχει αναλάβει το ταξίδι αυτό της γεύσης με καλής ποιότητας πρώτες ύλες, προσφέροντας πιάτα από την Ινδία, την Αραβία και το Μεξικό. Ο χώρος μικρός, καλόγουστα στημένος, με χαρούμενες αποχρώσεις, εξωτικές διακοσμητικές πινελιές και ανοιχτή κουζίνα. Ψηλά ξύλινα τραπέζια και πάγκοι στο πεζοδρόμιο συγκεντρώνουν τις νεανικές παρέες. Ένας μαυροπίνακας σε βάζει στο παιχνίδι των γεύσεων. Δοκιμάσαμε μεξικάνικα nachos sabroso (€4,50), που είναι καλαμποκένια τσιπς με τσένταρ σος, κιμά πικάντικο, πατέ ελιάς, γουακαμόλε και sour cream. Νόστιμο τσιμπολόγημα για αρχή, που ταιριάζει με μια κλασική δροσερή μαργαρίτα λεμόνι (€3,50). Ακολούθησαν τα γευστικά ινδικά πιτάκια samosas με γέμιση λαχανικών και μπαχαρικών (€3,30), που συνοδεύονται με γλυκόξινο τσάτνεϊ. Ένα πέρασμα από Αραβία επιβάλλεται με φαλάφελ, αραβική πίτα που αγκαλιάζει σφιχτά ρεβιθοκεφτέδες, μαρούλι, αγγούρι, μπαμπαγκαEtnico νούζ, ταρατόρ και μελιτζάνες με τζίντζερ (€3,50). Για τους δυνατούς παίχτες, το Burrito Chilli Con Carne (€4) έρχεται καυτερό και ο πληθωρικός συνδυασμός από φασόλια, κιμά, κρέμα γιαουρτιού, ρύζι και γουακαμόλε μέσα σε τορτίγια αποδεικνύεται νόστιμος και χορταστικός. Η φιλοσοφία του Etnico είναι να προσφέρει street food με φρεσκοκομμένα λαχανικά αλλά και φρέσκα κρεατικά. Οι φυσικοί χυμοί φρούτων και λαχανικών είναι φρεσκοστυμμένοι για να διατηρούν αναλλοίωτη τη θρεπτική αξία τους. Προσιτές γεύσεις του κόσμου, απλά και γρήγορα. ☛ Etnico, Κολοκοτρώνη 22 & Χαβρίου, 211 4113880 r Το εστιατόριο «Μπάρμπα Αλέξης» με την ανατολίτικη κουζίνα άνοιξε πρόσφατα τις πύλες του στα Β.Π. και είναι το τρίτο στη σειρά της οικογένειας του Γιώργου Κεσέρογλου. Η ιστορία του ξεκινάει το 1979 στη Φιλαδέλφεια, όταν ο πατέρας Αλέξης, φημισμένος ψήστης από την Αντιόχεια, και η γυναίκα του Δέσποινα, δεινή μαγείρισσα της ανατολίτικης κουζίνας, ξεκίνησαν να σερβίρουν τους μεζέδες της πατρίδας τους. Τα χρόνια κύλησαν και το «μικρόβιο» της εστίασης πέρασε στον γιο, τον Γιώργο, που ξεκίνησε το 1996 το πρώτο μαγαζί «Μπάρμπα Αλέξης». Η επιτυχία του τον οδήγησε σε ένα Μπάρμπα Αλέξης δεύτερο, στου Ρέντη, το 2005, και

Ο οίνος Pink Bang από το Κτήμα Τέχνη Οίνου με το απαλό ροζέ χρώμα φλοιού litchi και framboise θα σας κλέψει την καρδιά. Το άρωμα του καινούργιου κρασιού Pink Bang, από το ασυνήθιστο χαρμάνι των ποικιλιών Touriga Nacional και Syrah, θα σας ταξιδέψει σε κήπους με τριανταφυλλιές, βιολέτες, φράουλες και κερασιές. Με την πρώτη γουλιά θα απολαύσετε τις φρουτώδεις νότες μικρών κόκκινων φρούτων, τη δροσιστική οξύτητα και το κομψό τελείωμα με επίγευση φράουλας και κερασιού.

πρόσφατα στον νέο χώρο του, στη Νέα Κηφισιά. Η υπόθεση είναι οικογενειακή, αφού στην κουζίνα μαγειρεύουν τα αδέλφια του Μορφούλα και Σωτήρης και η νύφη του Ασπασία. Όλα χειροποίητα, με την παράδοση και την τέχνη της μαμάς να συνεχίζεται επάξια. Η σάλα είναι άνετη και καλόγουστη, με μοντέρνο, οριένταλ στυλ. Μαρμάρινα τραπέζια, κομψά σεπαρέ με λευκούς δερμάτινους καναπέδες, μοντέρνα φωτιστικά, καθρέφτες και μπάρα ντυμένη με λευκό μάρμαρο και διακοσμημένη με ανατολίτικες πινελιές. Η μεγάλη αυλή Μπάρμπα Αλέξης μέσα σε μια αγκαλιά πρασίνου είναι ιδανική για το καλοκαίρι. Έμπιστοι φίλοι μου είχαν παινέψει την κουζίνα του, που τιμούν πυκνά-συχνά. Φυλλομετρώντας τον κατάλογο, ανακαλύπτω ορεκτικές και ακριβοθώρητες ανατολίτικες νοστιμιές. Και αρχίζει μια παρέλαση από σαγηνευτικά πιάτα. Στρογγυλή ζεστή πίτα, αφράτη, χειροποίητη, με σουσάμι αντί για ψωμί, είναι ό,τι πρέπει για να συνοδέψεις τις αλοιφές. Ακαταμάχητη σε γεύση και πικάντικη είναι η τζεβιζλέ (€4), φτιαγμένη από λιαστή κόκκινη καυτερή πιπεριά από την Αντιόχεια, δουλεμένη με καρύδι και λίγο ελαιόλαδο. Το ίδιο νόστιμες είναι η εζμέ (€4) και η χούμους (€4). Εντυπωσιακή η αλί ναζίκ (€5) από ψητή μελιτζάνα, γιαούρτι και καβουρντισμένο μοσχαράκι με σάλτσα. Η σαλάτα τσομπάν (€6) είναι ωραία μαριναρισμένη με ψιλοκομμένα ντομάτα, αγγούρι, κρεμμύδι, δυόσμο και χυμό λεμονιού. Το λαχματζούν (€8), σε μέγεθος οικογενειακής πίτσας, με λεπτή, τραγανή ζύμη και ευωδιαστό ψιλοκομμένο κρέας, μπαχαρικά, ντομάτα, κρεμμύδι και μαϊντανό είναι καταπληκτικό. Υποκύπτεις στη γευστική γοητεία του. Το παστουρμαλί (€7) είναι κλειστή πίτα γεμιστή με παστουρμά, τυρί και ντομάτα, φτιαγμένη με καλά υλικά, μέσα σε ωραία ζύμη και γενναία μερίδα. Με πόνο ψυχής αντιμετώπιζα τις συνεχόμενες προκλήσεις των πιάτων για να αφήσω χώρο για το κεμπάπ που ζυμώνεται με μοσχαρίσιο και αρνίσιο κιμά και λίγο μοσχοσίταρο, μια γευστική βόμβα που συνοδεύει γιαούρτι και πίτες (€8). Για δυνατούς παίχτες είναι το Άδανα κεμπάπ με φρέσκια καυτερή πιπεριά στη γέμιση και κούσμπασι, που είναι καυτερές μπουκίτσες χοιρινό. Κορωνίδα του δείπνου ήταν το τσοπ κεμπάπ (€8), κομμάτια ξεκοκαλισμένης προβατίνας, μαριναρισμένα στα κάρβουνα και ψημένα ιδανικά. Με την πρώτη μπουκιά χαιρόσουν το ζουμερό κρέας που χάριζε απίστευτη νοστιμιά. Για το τέλος, ένας μπακλαβάς φτιαγμένος με φύλλο γιουφκά από τα χεράκια της Μορφούλας, που ευωδιάζει φρέσκο βούτυρο. Αέρινο και συγχρόνως τραγανό το φύλλο, με πλούσια γέμιση και γεύση θεϊκή. Εξαιρετικά και αυθεντικά φτιαγμένα είναι το κιουνεφέ Αντιοχείας και το δροσερό καζάν ντιπί που κερνούν στο τέλος. Δεν νομίζω ότι θα περιμένω και πολύ για να επισκεφτώ πάλι το φιλόξενο αυτό στέκι της Κηφισιάς και να δοκιμάσω κι άλλα πιάτα από το μενού. ☛ Μπάρμπα Αλέξης, Ιλισίων 13, Ν. Κηφισιά, 211 1831437 r Ποιο είναι, άραγε, το κριτήριο για την επιλογή ενός εστιατορίου; Το καλής ποιότητας φαγητό, οι τιμές, το φροντισμένο περιβάλλον και η αίσθηση φιλοξενίας. Στην Αθερίνα, στη Νέα Ερυθραία, θα βρεις όλες αυτές τις προϋποθέσεις και η θερμή υποδοχή θα σε κάνει να νιώσεις καλοδεχούμενος. Η ονομασία δηλώνει ευθύς εξαρχής τις προθέσεις της κουζίνας και μόλις διαβείς το κατώφλι του εστιατορίου μπαίνεις σε τροχιά διακοπών. Χαρούμενος χώρος, με το λευκό χρώμα να κυριαρχεί στο περιβάλλον και στα αναπαυτικά έπιπλα. Η παλιά μονοκατοικία που λειτουργούσε χρόνια ως ταβέρνα έχει γίνει ένα όμορφο ψαροεστιατόριο για φιλικές παρέες, ζευγάρια και οικογένειες. Στην πίσω αυλή σε περιμένει η έκπληξη, πνιγμένη στο πράσινο, με πεύκα, συκιές κι έναν μπαξέ με λίγα κηπευτικά και μυριστικά που αξιοποιούνται στην κουζίνα. Τα διακοσμητικά στοιχεία με τις τροχαλίες, τα σχοινιά και τους νησιώτικους καναπέδες δίνουν τον ναυτικό τόνο. Την όρεξή σου θα ανοίξουν περισσότερο οι τιμές του μενού, που προσφέρει μια εξαιρετικά προσιτή ψαροφαγία. Μόλις πάρεις θέση, το ευγενικό προσωπικό θα έρθει με τον ξύλινο δίσκο, όπου φιγουράρουν τα κρύα ορεκτικά με αλίπαστα, χταπόδι ξιδάτο και φάβα για να διαλέξεις ό,τι τραβάει η όρεξη σου, όπως συνήθιζαν τα παλιότερα χρόνια στα μεζεδοπωλεία. Χειροποίητη ταραμοσαλάτα (€4) σε χορταστική μερίδα, εξαιρετική μελιτζανοσαλάτα (€3,50) που η αληθινή γεύση της μιλάει στο στόμα. Εκτίμησα την ωραιότατη σαλάτα αλμύρα (€6), που ήρθε ελάχιστα βρασμένη και ζεστή. Αθερίνα Έγινε απολαυστική με μπόλικο λεμόνι και ελαιόλαδο, που στο ζουμάκι της θα βουτήξεις την μπουκιά σου από το ψημένο ψωμί στα κάρβουνα. Στο μενού υπάρχουν τέσσερις προτάσεις με μύδια και επιλέξαμε αυτά που γίνονται ψητά στα κάρβουνα (€6,50) – ήταν πρώτης γραμμής. Πληθωρικά και ζουμερά, σε κερδίζουν με την απλότητα και τη νοστιμιά τους. Τα τηγανητά στικ κολοκυθιού (€4,50) βγάζουν γλύκα και δύσκολα βάζεις φρένο στο τσιμπολόγημά τους. Από τα κάρβουνα βγήκαν άψογα ψημένες και ζουμερές οι φιλεταρισμένες ασημένιες σαρδέλες (€7), που τις συνόδευε κατακόκκινη ψιλοκομμένη ντομάτα. Η Αθερίνα είναι ένα μαγαζί που γεννά εμπιστοσύνη με τις φροντισμένες φρέσκες προτάσεις ψαρικών από το τηγάνι ή τα κάρβουνα. Σημειώστε ότι υπάρχουν και λιγκουίνι με γαρίδες και φρέσκια ντομάτα για τους μη φανατικούς ψαροφάγους. Η κάρτα των κρασιών και των αποσταγμάτων έχει καλές προτάσεις και σε καλές τιμές. Η Αθερίνα είναι από τα μαγαζιά που μπαίνουν στην ατζέντα σου. ☛ Αθερίνα, Χαρ. Τρικούπη 162, Νέα Ερυθραία, 210 6200089 2.7.15 – lifo

35

¶ Live: Judas Priest,

ΓΕΥΣΗ news

Starbucks Doubleshot® Espresso: Aπλά διπλή δόση Starbucks® espresso και γάλα Το μόνο που χρειάζεσαι πριν από τη συναυλία!

hot spot

monophonics La Tiropiteri Βουρνόβα 8, Νεάπολη, Νίκαια, 210 4904303 Το ταχυφαγείο «La Tiropiteri» προσφέρει μεγάλη ποικιλία σε μικρογεύματα που συνοδεύουν τον καφέ. Στα 8 χρόνια λειτουργίας του το μενού του περιλαμβάνει πολλά είδη σνακ που, σε συνδυασμό με τις γεύσεις καφέ και την ευχάριστη ατμόσφαιρα, δημιουργούν ένα σταθερό σημείο αναφοράς στη Νίκαια.

Το συγκρότημα επιστρέφει για δύο εμφανίσεις στην ταράτσα του Gazarte.

6/7-7/7, 22:00, Gazarte, Βουτάδων 32-34, Γκάζι, €18

PARA SIEMΡRE Χάρητος 43, Κολωνάκι, 210 7210155 Ένα wine restaurant που ειδικεύεται στις ποικιλίες κρασιών. Η ατμόσφαιρα που σε ταξιδεύει στη Βαρκελώνη και το μεγάλο εύρος σε κρασιά κάθε είδους και για κάθε προτίμηση αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό του μαγαζιού. Από το μεσημέρι μέχρι αργά το βράδυ μπορεί κανείς να απολαύσει το κρασί του.

FOOD MAFIA

El Presidente

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

Πανόρμου 18, Αιγάλεω, 210 5903545 Ένα all day café bar που άνοιξε πρόσφατα στην περιοχή του Αιγάλεω. Το πρωί ενδείκνυται για καφέ και το βράδυ μπορεί κανείς να πιει το ποτό ή το ιδιαίτερο κοκτέιλ του, απολαμβάνοντας τις μουσικές βραδιές που διοργανώνονται στο μαγαζί.

Πλάτωνος 72, Κερατσίνι, 210 4324368 Η ψαροταβέρνα στα δυτικά προάστια που προσφέρει κάθε είδους ψάρι. Οι λάτρεις του είδους σε αυτό το μαγαζί μπορούν να απολαύσουν ψάρια, θαλασσινά και ποικιλίες σε ένα φιλικό περιβάλλον. Τα πιάτα μπορούν να συνοδευτούν και από πολλά προτεινόμενα είδη σαλάτας.

36 lifo – 2.7.15

aπο τhν κατερινα ηλιακη

Αιμ. Βεάκη 11, Περιστέρι, 210 5716706 Το burger house στο Περιστέρι υπόσχεται ποιότητα σε προσιτές τιμές. Τα διαφόρων ειδών burgers που δημιουργούνται με συνδυασμούς κρεάτων και ιδιαίτερων ειδών συνοδευτική σος είναι το κύριο χαρακτηριστικό του καταστήματος. Ποικιλία από σαλάτες και ορεκτικά μπορεί να συνοδέψει τα πιάτα.

Νύχτες

ΒULL HOUSE

Αθήνα

Φιλικής Εταιρείας 10, Γλυφάδα, 6972 882235 Στο Food Mafia η ποικιλία των burgers είναι μεγάλη. Το μαγαζί ειδικεύεται σε διάφορες γεύσεις και πειραματισμούς στις κλασικές συνταγές. Οι διάφορες μείξεις κρεάτων αποτελούν το βασικό χαρακτηριστικό του καταστήματος, ενώ οι λάτρεις των burgers μπορούν να δοκιμάσουν κάθε πιθανή γεύση.

Black Rebel Motorcycle Club, Rotting Christ, 4/7, 15:00, Terra Vibe Park, Μαλακάσα, €42-45. Το Rockwave Festival γιορτάζει τα εικοστά του γενέθλια με τους Prodigy και τους Judas Priest. Στις 4 Ιουλίου στο Terra Vibe θα έχουν στηθεί δύο stages για Black Rebel Motorcycle Club να φιλοξενήσουν τoυς headliners αλλά και πολλούς ακόμη καλλιτέχνες, όπως οι Black Rebel Motorcycle Club και οι Rotting Christ. Ο Liam Howlett, o Keith Flint και ο Μaxim Reality πρόκειται να καταλάβουν το Τerra Stage με ηλεκτρονικές μουσικές και ένα εντυπωσιακό σόου. «Firestarter», «Voodoo People», «Breathe» και «Smack My Bitch Up» είναι τα τραγούδια που τους χάρισαν διεθνή αναγνώριση και είναι ιδιαιτέρως δημοφιλή στο ελληνικό κοινό. Στη Μαλακάσα θα παρουσιάσουν και μερικά κομμάτια από τον νέο τους δίσκο με τίτλο «The day is my enemy». Νωρίτερα στην ίδια σκηνή θα εμφανιστεί ένα συγκρότημα με τελείως διαφορετικό ήχο, οι Black Rabel Motorcycle Club. Παίζουν garage rock εδώ και 15 χρόνια και φημίζονται για τη σκοτεινή αισθητική τους και τις ζωντανές τους εμφανίσεις. Στο Vibe Stage, οι Judas Priest που παίζουν heavy metal μουσική εδώ και 40 χρόνια. Ξεκίνησαν από το Μπέρμιγχαμ το 1969 και μετά από κάποιες αλλαγές στη σύστασή τους κυκλοφόρησαν πολλούς δίσκους, έπαιξαν στα μεγαλύτερα φεστιβάλ στον κόσμο και κατάφεραν να συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πιο δημοφιλή metal συγκροτήματα. Το κοινό θα προθερμάνουν οι Rotting Christ, η γνωστότερη ίσως ελληνική metal μπάντα που δεν έχει σταματήσει να εμφανίζεται ζωντανά εδώ και 27 χρόνια. Τα ονόματα που θα βρεθούν στην ίδια σκηνή για να ανοίξουν τη συναυλία είναι οι Maplerun και Exarsis. ¶ Party: Athens is a Beach!: Ramona Betrayed Us, Τρικάβαλο, Matchin’ Punchies, Fold The Nuts, 3/7, 20:00, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, €3. Τέσσερις αθηναϊκές μπάντες επιχειρούν να φέρουν το καλοκαίρι στην πόλη, την Παρασκευή 3 Ιουλίου. Ένα μεγάλο beachlive πάρτι θα στηθεί στη σκηνή του Ρομάντσου, γι’ αυτό και οι καλεσμένοι πρέπει να έχουν μαζί τους ένα από τα εξής αντικείμενα: μαγιό, πετσέτες, γυαλιά ηλίου, στρώματα, μπρατσάκια.

Ramona Betrayed Us Οι Ramona Betrayed Us επιστρέφουν με το νέο τους single «City Lights» και παίζουν τα καινούργια τους κομμάτια. Έχουν κυκλοφορήσει το 2012 ένα EP με τίτλο «Drowning lessons in your neck» κι έχουν εμφανιστεί σε αρκετά φεστιβάλ της ελληνικής underground σκηνής. Μετά από μια μικρή παύση έρχονται με νέα μέλη και ήχο. Μαζί τους και το τρίο με το εντυπωσιακό όνομα «Τρικάβαλο» και σύνθημα «Ride on!». Τη σκυτάλη θα παραλάβει το δίδυμο των Matchin’ Punchies. Η μπάντα αποτελείται από δύο φίλους, οι οποίοι χρησιμοποιώντας ένα drumset, μία κιθάρα, πολλά πετάλια και τις φωνές τους, παίζουν ένα μουσικό είδος που οι ίδιοι αποκαλούν «punch-pop». Μέχρι στιγμής έχουν κυκλοφορήσει το άλμπουμ «What?». Τέλος, το πάρτι κλείνουν οι Fold The Nuts, το melodic punk rock γκρουπ. ¶ Festival: Echo Festival, 2/7-3/7, 21:00, Key Bar, Πραξιτέλους 37, Μοναστηράκι, είσοδος ελεύθερη. To Echo Festival είναι το πιο μικρό φεστιβάλ της πόλης. Για δύο βράδια o πεζόδρομος της Πραξιτέλους και το Key Bar αναμένεται να γεμίσουν με κόσμο, εγχώριες μπάντες και DJs. Οι εμφανίσεις ξεκινούν την Πέμπτη 2 Ιουλίου με τους Victory Collapse. Ο ήχος της μπάντας συνήθως χαρακτηρίζεται αστικός με ψυχεδελικά στοιχεία και επιρροές από ονόματα όπως οι Pere Ubu, Cpt Beefheart, Pop Group, 13th Floor Elevators, A Certain Ratio. Έχουν εμφανιστεί ζωντανά με συγκροτήματα όπως οι Fall, Savage Republic, Liars, Wire, Momus, Crystal Stilts, ενώ στο Key θα μοιραστούν τη σκηνή με τους Father Breath. Ιδρύθηκαν πρόσφατα και, όπως ισχυρίζονται, προσπαθούν να ενσωματώνουν στη μουσική τους ήχους από την καθημερινότητα και τη μουσική παράδοση. Η βραδιά ολοκληρώνεται με μουσικές επιλογές από τους Unfamiliar, ενώ την επόμενη μέρα το πάρτι συνεχίζεται με τους My Drunken Haze. Η μπάντα μετρά ήδη πέντε χρόνια ενεργούς παρουσίας στα μουσικά δρώμενα. Έχουν κυκλοφορήσει ένα ΕΡ με τίτλο «Pleasing Illusions», τον ομώνυμο δίσκο τους «My Drunken Haze» κι έχουν ανοίξει συναυλίες για ονόματα όπως οι Still Corners, Allah Las και Blonde Redhead. Ακολουθούν οι Mechanimal, που έχουν πλέον νέα σύνθεση. Η Ελένη Τζαβάρα ή, αλλιώς, Εtten είναι η καινούργια τραγουδίστρια του γνωστού συγκροτήματος που αυτή την περίοδο ολοκληρώνει το επερχόμενο άλμπουμ του. Το διήμερο του Echo Festival κλείνει με ένα DJ set από τον Δημήτρη Μπούρα.

Victory Collapse

ΤΑΥΡΟΣ Μια τεμπέλικη διάθεση που σας χαρακτηρίζει μπορεί να οφείλεται στην ανάγκη σας για διακοπές και ξεκούραση, αλλά θα πρέπει να την ξεπεράσετε καθώς οι επαγγελματικές σας υποχρεώσεις αυξάνουν και είναι απαραίτητο να είστε σε εγρήγορση. Αν σκοπεύετε να ξεκινήσετε μια καινούργια επαγγελματική προσπάθεια, σκεφτείτε το καλύτερα, καθώς οι καταστάσεις είναι ευμετάβλητες και μπορεί να πέσετε έξω στις προβλέψεις σας, οπότε ίσως πρέπει να αποφύγετε για κάποιο διάστημα ριψοκίνδυνες κινήσεις, εκτός κι αν δεν κρέμεστε από τα χρήματα που θα επενδύσετε. Κατάλληλη εποχή για να ταξιδέψετε σε μακρινούς προορισμούς και να διευρύνετε τους ορίζοντές σας μέσα από καινούργιες εμπειρίες που θα σας μείνουν αξέχαστες. Η Αφροδίτη ευνοεί νέες γνωριμίες, αλλά φέρνει και στη σχέση σας μια αρμονία. Την Τετάρτη ενδεχομένως να υπάρξουν μικροεντάσεις, αλλά θα είναι παροδικές.

ΔΙΔΥΜΟΣ Ο Ερμής επηρεάζει θετικά μέσα στις

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Η Πανσέληνος την Πέμπτη μπορεί να φέρει κάποιες εντάσεις στον επαγγελματικό τομέα που θα οφείλονται κυρίως στη λανθασμένη διαχείριση των οικονομικών σας και θα πρέπει να κρατήσετε διαλλακτική στάση για να μη φτάσετε σε ακραίες ενέργειες που δεν θα σας ωφελήσουν καθόλου. Τακτοποιήστε εγκαίρως λογαριασμούς και πάσης φύσεως οφειλές και δώστε έμφαση στις ανάγκες του σπιτιού και της οικογένειας, τώρα που μπορεί να έχετε μια σχετική οικονομική άνεση. Έχετε μπλεχτεί σε μια αδιέξοδη αισθηματική κατάσταση, ενώ βαθιά μέσα σας ξέρετε πως δεν θα εξελιχθεί σε κάτι ουσιαστικό. Μέσα στις επόμενες μέρες σάς δίνεται η ευκαιρία να κάνετε νέες γνωριμίες που μπορεί να σας ξεμπλοκάρουν, αρκεί να μην το αποκλείσετε εσείς οι ίδιοι .

ΛΕΩΝ Οι εμπειρίες που είχατε στο παρελθόν

ΤΟΞΟΤΗΣ Οι επόμενες μέρες θα είναι αρκετά

σάς έχουν θωρακίσει με μια ιδιαίτερη ικανότητα να βρίσκετε λύσεις άμεσα, παρ’ όλες τις αντιξοότητες που μπορεί να αντιμετωπίζετε, οπότε τα γεγονότα γύρω σας μπορεί μεν να σας προκαλούν κάποια ανασφάλεια, αλλά δεν είστε εντελώς εκτεθειμένοι, καθώς έχετε ήδη κάποια εναλλακτική στο μυαλό σας. Η Πανσέληνος την Πέμπτη μπορεί να διογκώσει τις ανησυχίες σας και να επηρεαστείτε αρνητικά από κάποια όνειρά σας, αλλά θα είναι κάτι παροδικό. Η ανάγκη σας να αποστασιοποιηθείτε από τις καταστάσεις και να αφήσετε το μυαλό σας να ταξιδέψει σας δίνει έμπνευση και εκφράζεστε μέσα από δημιουργικές ασχολίες που ανακουφίζουν τον ψυχισμό και ξεκουράζουν το πνεύμα σας. Στον αισθηματικό τομέα, υπάρχει η δυνατότητα να ζήσετε πάθη και έρωτες αν το επιδιώξετε, αλλά αυτό που αναζητάτε είναι κυρίως η εγκεφαλική επαφή με κάποιον, παρά η σωματική.

ευνοϊκές για τα επαγγελματικά σας. Ειδικά αν είστε ελεύθεροι επαγγελματίες, η αύξηση του εισοδήματός σας είναι δεδομένη. Κατάλληλη στιγμή για να τακτοποιήσετε τις οφειλές σας, ώστε να ξέρετε μέχρι πού μπορείτε να φτάσετε με τα σχέδια των διακοπών σας. Οργανωθείτε εγκαίρως και μην το αφήνετε για την τελευταία στιγμή. Η σχέση με τους συνεργάτες σας είναι άψογη και μπορείτε να μοιραστείτε ορισμένες ευθύνες, καθώς επικρατεί ένα κλίμα ομαδικής προσπάθειας. Η απραξία σας στον ερωτικό τομέα περνά συγκεχυμένα μηνύματα στον σύντροφό σας και θα πρέπει να ενδυναμώσετε τη σχέση σας προτού να είναι αργά. Ασχοληθείτε περισσότερο με τις ανάγκες του και βάλτε και λίγο ρομαντισμό στη ζωή σας, ειδικά τώρα που μπορεί να έχετε περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Εκδρομές και μετακινήσεις ευνοούνται, αρκεί να αποβάλετε το στρες.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ Στον επαγγελματικό τομέα η τύχη

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Η Πανσέληνος την Πέμπτη στο

είναι με το μέρος σας και προβλέπεται άμεση ενίσχυση του εισοδήματός σας, αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα πρέπει να αρχίσετε τις σπατάλες, καθώς υπάρχουν σημαντικά ζητήματα νομικής και γραφειοκρατικής φύσεως που θα πρέπει να τακτοποιηθούν εγκαίρως, ώστε να μη συσσωρευτούν. Μετακινήσεις και ταξίδια είναι μέσα στο πρόγραμμα, οπότε θα πρέπει να οργανωθείτε από τώρα, ώστε να εξασφαλίσετε την άνετη διαμονή σας στον προορισμό που θα επιλέξετε. Στον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων ο Ποσειδώνας προκαλεί εντάσεις και το χάσμα με τον σύντροφό σας μέρα με τη μέρα μεγαλώνει. Αφιερώστε τον ελεύθερο χρόνο σας στη βελτίωση της σχέσης σας, εκτός κι αν δεν σας ενδιαφέρει πλέον ποια θα είναι η κατάληξη, οπότε ίσως χρειαστεί να πάρετε ριζικές αποφάσεις. Φλερτ και καινούργιες γνωριμίες ευνοούνται, οπότε έχετε τα μάτια σας ανοιχτά.

ζώδιό σας επηρεάζει θετικά την ψυχολογία σας και καταφέρνετε με μεγάλη άνεση να βάλετε σε τάξη μισοτελειωμένες επαγγελματικές υποθέσεις, ειδικά αν σκοπεύετε να κάνετε διακοπές μέσα στο προσεχές διάστημα. Γνωριμίες και εποικοδομητικές συζητήσεις σάς γεμίζουν με χαρά και σε γενικές γραμμές δεν σας λείπει τίποτα. Ιδανικές στιγμές για να κάνετε αγορές για τη βελτίωση της εμφάνισής σας. Η αντάμωση με το έτερον ήμισυ σας δίνει την ευκαιρία να κερδίσετε τον χαμένο χρόνο και να απολαύσετε στιγμές σε ειδυλλιακά τοπία που θα ενδυναμώσουν τη σχέση σας. Αν σκοπεύετε να επισημοποιήσετε τον δεσμό σας και να έχει διάρκεια ο γάμος σας, είναι αρκετά ευνοϊκό το κλίμα. Αν έχετε χωρίσει πρόσφατα, ενδεχομένως να θέλετε να βιώσετε τα συναισθήματά σας απέχοντας από νέες γνωριμίες και φλερτ.

ΖΥΓΟΣ Με τον Κρόνο να επηρεάζει θετικά τα επαγγελματικά σας, σας δίνονται κάποιες ευκαιρίες που σας βάζουν μάλιστα σε δίλημμα ποια να επιλέξετε, οπότε θα πρέπει να εξετάσετε πολύ προσεχτικά τις προοπτικές που υπάρχουν, ώστε να ακολουθήσετε αυτήν με το λιγότερο ρίσκο και να διασφαλίσετε τα χρήματα που θα επενδύσετε. Αν έχετε δική σας επιχείρηση, προσπαθήστε να τη βελτιώσετε και δώστε έμφαση στην παρουσίαση των προϊόντων σας για να προσελκύσετε το αγοραστικό κοινό. Η οικονομική σας κατάσταση είναι σε σχετικά καλά επίπεδα και μπορείτε άνετα να οργανώσετε ένα ρομαντικό ταξίδι για να ξεκουραστείτε και να αναθερμάνετε τη σχέση σας. Προσπαθήστε να αφιερώσετε χρόνο στον εαυτό σας και μη χάνετε καμιά ευκαιρία για ψυχαγωγία, ώστε να γεμίσετε τις μπαταρίες σας και να ενισχύσετε την ψυχική σας ευεξία. Γενικά, είναι μια θετική εβδομάδα για εσάς.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Η Πανσέληνος της Πέμπτης σάς γεμίζει με ζωντάνια και αποφασιστικότητα κι ενδεχομένως να σκέφτεστε να ξεκινήσετε μια νέα επαγγελματική προσπάθεια για να αυξήσετε το εισόδημά σας, προσέξτε όμως να μην πάρετε βιαστικές αποφάσεις, καθώς η κατάσταση είναι ασταθής και τα αποτελέσματα των κόπων σας αμφίβολα. Καλύτερα να επικεντρωθείτε στη βελτίωση των γνώσεων και της παραγωγικότητάς σας και να κινηθείτε σε ασφαλές έδαφος, τουλάχιστον μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Στον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων, ο Ουρανός μπορεί να δημιουργήσει ίντριγκες με ορισμένα άτομα από το φιλικό σας περιβάλλον και θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να βάλετε τα πράγματα στη θέση τους, ακόμη κι αν χρειαστεί να δώσετε μια μικρή μάχη για να το πετύχετε. Πιθανή σύγκρουση με τον σύντροφό σας την Πέμπτη θα την αποφύγετε μόνο αν επιστρατεύσετε το χιούμορ και δεν δώσετε περισσότερη έκταση.

Daily starfax Καθημερινές αστρολογικές προβλέψεις στο www.lifo.gr από τη Μαριβίκυ Καλλέργη.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ Συνεργασίες και επαγγελματικά ζητήματα θα σας απασχολήσουν αρκετά μέσα στο επόμενο διάστημα και θα πρέπει να βασιστείτε κυρίως στη διαίσθησή σας για τις αποφάσεις που θα πάρετε, καθώς τα δεδομένα αλλάζουν από στιγμή σε στιγμή και κανείς δεν μπορεί να σας εγγυηθεί τίποτα με σιγουριά. Αν τα οικονομικά σας σάς επιτρέπουν να πάρτε κάποιο ρίσκο, κάντε το, αλλά καλό θα είναι επενδύσετε εκμεταλλευόμενοι μικρές ευκαιρίες για να μη διακινδυνέψετε μεγάλα ποσά. Η οικογενειακή σας ζωή είναι σε ομαλά επίπεδα και μπορείτε να ασχοληθείτε με τις ανάγκες ενός φιλικού σας προσώπου που σας έχει απασχολήσει το τελευταίο διάστημα με την αλλαγή της συμπεριφοράς του. Προσπαθήστε να μην επηρεάζεστε από τη συναισθηματική κατάσταση των άλλων που μπορεί να είναι πεσμένη, ώστε να μεταδώσετε τη θετική σας ενέργεια. Ο αυθορμητισμός και η ευγένειά σας προκαλούν τις καλύτερες εντυπώσεις, καθώς σκορπάτε μια ευχάριστη αύρα γύρω σας.

☛

επόμενες μέρες επαγγελματικά και οικονομικά ζητήματα κι ενδεχομένως να σας έρθουν χρήματα (που τα είχατε ξεγραμμένα) από διαφορετικές κατευθύνσεις, αλλά θα πρέπει να αποφύγετε περιττά έξοδα, καθώς προβλέπονται αρκετές ανάγκες που θα προκύψουν μέσα στο επόμενο διάστημα. Εκτός από τις υποχρεώσεις σας, λοιπόν, φροντίστε να εξοικονομήσετε χρήματα για εσάς, ούτως ώστε να μη βρεθείτε σε δυσμενή θέση και τελικά αναγκαστείτε να προβείτε στη λύση δανεισμού. Η κοινωνική σας ζωή ενδεχομένως να έχει μείνει λίγο πίσω εξαιτίας των πολλών υποχρεώσεων, μέσα στις επόμενες μέρες όμως σας δίνεται η ευκαιρία να κάνετε κάποιες εξόδους που θα τονώσουν την ψυχική σας διάθεση. Εκδρομές και ταξίδια ευνοούνται, αλλά θα χρειαστεί ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα οδήγησης, ειδικά μέσα στο Σαββατοκύριακο. Έχετε πολλές πιθανότητες να ερωτευτείτε, αφού, όπου πάτε, γίνεστε το επίκεντρο του ενδιαφέροντος, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις.

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

που δεν σηκώνουν άλλη αναβολή και προσπαθείτε με κάθε τρόπο να τα υλοποιήσετε, αλλά συναντάτε κάποια εμπόδια οικονομικής φύσεως κυρίως, κάτι που σας βάζει σε σκέψεις, καθώς πιστεύετε πως ίσως είναι οιωνός για να μην επιμείνετε περισσότερο. Αν σκέφτεστε να φύγετε στο εξωτερικό για να αναζητήσετε την τύχη σας, προσπαθήστε να εξασφαλίσετε από πριν εργασία, ώστε να μη βρεθείτε σε αδιέξοδο. Τα οικονομικά σας, ειδικά αν είστε ελεύθεροι επαγγελματίες, είναι ζορισμένα καθώς οι συνθήκες αλλάζουν από στιγμή σε στιγμή και προσπαθείτε να προσαρμοστείτε, αλλά ο προϋπολογισμός σας παραμένει ελλειμματικός. Η Πανσέληνος την Πέμπτη εντείνει την ανάγκη σας για διασκέδαση και ταξίδια και καταφέρνετε με οικονομικούς τρόπους να έχετε αρκετή ποικιλία στη ζωή σας και να φορτίζετε τις μπαταρίες σας, ενώ ταυτόχρονα σας δίνεται η ευκαιρία να κάνετε κάποιες ενδιαφέρουσες γνωριμίες που θα σας βάλουν σε δίλημμα.

StarFax

ΚΡΙΟΣ Έχετε ορισμένα σχέδια στο μυαλό σας

ΙΧΘΥΣ

Αν σκοπεύετε να ξεκινήσετε μια νέα επαγγελματική προσπάθεια, ενδεχομένως να αντιμετωπίσετε γραφειοκρατικά κολλήματα που θα προκαλέσουν καθυστερήσεις με αποτέλεσμα να βγείτε εκτός προγράμματο. Αν ψάχνετε εργασία, υπάρχουν ορισμένες επιλογές που θα σας βγάλουν από το αδιέξοδο, αρκεί να είστε αποφασισμένοι να τις ακολουθήσετε, παραβλέποντας το γεγονός ότι μπορεί να μην έχουν καμία σχέση με το αντικείμενό σας. Άρης και Αφροδίτη σας προκαλούν συναισθηματικές διακυμάνσεις, αλλά μπορείτε να τις διαχειριστείτε με τέτοιο τρόπο που δεν θα επηρεάσει αρνητικά και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Προσπαθήστε να αφιερώνετε περισσότερο χρόνο για ξεκούραση και μην χάνετε καμία ευκαιρία για αποδράσεις έστω και σε κοντινούς προορισμούς όποτε μπορείτε. Στον ερωτικό τομέα, η τύχη είναι με το μέρος σας και ζείτε στιγμές που θα σας μείνουν αξέχαστες.

sudoku 2

4

7 7 2 6 6 4 3 8

6

7

6 6

8 1

2

9

1

3 9

7 7 5 3 9 8 1 6

5 7

Η λύση του προηγούμενου 5 9 6 7 3 8

4 1 3 2 5 9

7 8 2 1 6 4

1 6 7 4 9 3

8 2 9 5 1 7

3 4 5 8 2 6

9 7 1 6 8 5

6 5 8 3 4 2

2 3 4 9 7 1

4 7 3 8 6 1 2 9 5 1 8 5 2 3 9 4 7 6 2 6 9 5 4 7 3 1 8

2.7.15 – lifo

37

▼ Aρχαία Αγορά, 2014. Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν

www.lifo.gr εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας υπεύθυνος lifo.gr Άρης Δημοκίδης αρχισυντακτησ lifo.gr Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη, Σπύρος Γκατζούνας συντονισμός ύλης Μαρκέλλα Ανδρικάκη συντακτική ομάδα columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Δημήτρης Ρηγόπουλος Θεόφιλος Δουμάνης Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Μουσική: M. Hulot Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Θέατρο: Ματίνα Καλτάκη Γεύση: Νίκη Μηταρέα StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη: Βασίλης Καψάσκης Αλέξανδρος Διακοσάββας Κατερίνα Ηλιάκη Δημήτρης Κυριαζής συνεργατεσ Αργυρώ Μποζώνη Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λάμπρος Αραπάκος, Λένα Φουτσιτζή, Θεώνη Σκαλέρη, Άντα Κολοβού φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Θανάσης Καρατζάς, Αναστασία Βουτυροπούλου, Freddie F., Στάθης Μαμαλάκης creative media Kώστας Στανέλλος aτελιέ Βανέσσα Φερλέ internet assistant Νινέττα Γιακιντζή διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου senior advertising manager Ισμήνη Βoυρδαχά senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη, Γιώργος Λυκουργιώτης, Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Μαριλένα Παππού Άλκηστις Γκούμα κωδικος εντυπου 7639

ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε.

Boυλής 22, Αθήνα, 105 63, τηλ.: 210 3254 290, fax: 210 3249 785, info@lifo.gr

Στο εξώφυλλο: O Γιάννης Κουνέλλης φωτογραφίζεται για την πρόσκληση έκθεσής του στο Μεξικό, 1999-2000. Φωτογραφία: Magdalena Martinez Franco

38 lifo – 2.7.15

2.7.15 – lifo

39