2019
● Wentylacja
z odzyskiem ciepła ● Kotły zgazujące drewno ● Kanalizacja bezwykopowa ● Instalacje na powietrze sprężone ● Spawanie ● Szkolenia
nr 42019
Spis treści Postaw na odzysk - 4 Zehnder - 6 Nilan - 7 Buderus - 8 Helios - 10 Viessmann - 11
Spis treści
LG - 12 Spoina pod lupą - 13 Zgazowanie drewna - 14 Spalanie certyfikowane - 15 Woda szara - 16 Powietrze sprężone - 18 Powietrze w płytach - 20 Montaż bezwykopowy - 22 Kurtyny powietrzne - 24
ISSN 1505 - 8336
Szkolenia - 27
nakład: 11 015 egzemplarzy
Praktyczny dodatek „Magazynu Instalatora“
Wydawnictwo „TECHNIKA BUDOWLANA“ Sp. z o.o., 80-156 Gdańsk, ul. marsz. F. Focha 7/4. Redaktor naczelny Sławomir Bibulski Z-ca redaktora naczelnego Sławomir Świeczkowski kom. +48 501 67 49 70, (redakcja-mi@instalator.pl) Sekretarz redakcji Adam Specht Marketing Ewa Zawada (marketing-mi@instalator.pl), tel./fax +48 58 306 29 27, kom. +48 502 74 87 41. Ilustracje: Robert Bąk Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 42019
ABC wentylacji
Postaw na odzysk! Podstawową rolą wentylacji mechanicznej jest dostarczenie optymalnej ilości świeżego powietrza do pomieszczeń (budynku) i usuwanie z niego powietrza zanieczyszczonego. W odróżnieniu od wentylacji grawitacyjnej (samoczynnej) wentylacja mechaniczna charakteryzuje się możliwością regulacji ilości powietrza dostarczanego do pomieszczeń niezależnie od warunków atmosferycznych, a wpływ na jej intensywność ma użytkownik systemu. Zaletą systemu wentylacji mechanicznej (względem wentylacji grawitacyjnej) jest możliwość zastosowania odzysku ciepła, co istotnie pozwala zmniejszyć koszty ogrzewania. Nowoczesnym rozwiązaniem systemu wentylacyjnego, który stanowi połączenie prostoty wentylacji grawitacyjnej ze stabilnością wentylacji mechanicznej jest wentylacja hybrydowa. Ma ona głównie zastosowanie w budownictwie jedno- i w wielorodzinnym, co znacząco ogranicza koszty eksploatacji, głównie wydatki na energię elektryczną wykorzystywaną do napędu wentylatorów. Wśród systemów wentylacji mechanicznej rozróżniamy: ● wentylację wywiewną, wywołującą powstawanie podciśnienia w pomieszczeniach, przy dogrzewaniu powietrza zewnętrznego naturalnie dopływającego do jego wnętrza, ● wentylację nawiewną, powodującą powstawanie nadciśnienia w pomieszczeniach, z dogrzewaniem powietrza nawiewanego i naturalnym usuwaniem powietrza zużytego, ● (zrównoważoną) wentylację nawiewnowywiewną, zazwyczaj z odzyskiem ciepła (poprzez rekuperator) z powietrza wywiewanego i ewentualnym dogrzaniem powietrza nawiewanego. System wentylacji nawiew-
4
no-wywiewnej odróżnia się od systemu wywiewnego tym, że wentylatory nie tylko usuwają powietrze z budynku, ale również dostarczają w jego miejsce świeże powietrze zewnętrzne. Powietrze jest czerpane z zewnątrz i systemem kanałów wentylacyjnych dostarczane do pokoi. Inne kanały - wywiewne - usuwają zanieczyszczone powietrze z kuchni, toalet, łazienki i garderoby, a więc zgodnie z ogólnymi zasadami wentylacji budynku. System wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej daje możliwość nie tylko kontrolowanego napływu i wypływu powietrza, ale i pozwala na odzyskanie znacznej ilości ciepła z powietrza usuwanego z budynku. Głównym elementem systemu jest centrala wentylacyjna. Centrala składa się z dwóch wentylatorów i wymiennika ciepła obrotowego lub krzyżowo-prądowego, filtrów powietrza, układu sterowania i ewentualnie nagrzewnicy powietrza. Zasilane energią elektryczną centrale pozwalają odzyskać przeciętnie 50-75% ciepła z powietrza usuwanego z budynku. Energię odzyskuje się, ogrzewając chłodne powietrze czerpane z zewnątrz ciepłem z powietrza usuwanego z pomieszczeń. Dzięki temu powietrze doprowadzane do pomieszczeń potrzebuje mniej ciepła na utrzymanie w nich odpowiedniej temperatury. System wentylacji nawiewno-wywiewnej składa się z następujących głównych elementów: czerpni świeżego powietrza, kanału doprowadzającego pobrane powietrze do centrali wentylacyjnej, samej centrali, filtru powietrza, kanałów rozprowadzających powietrze do poszczególnych pomieszczeń, odpowiednich kształtek wentylacyjnych,
www.instalator.pl
nr 42019
www.instalator.pl
Magazynu Instalatora
●
w garderobie, spiżarni, w schowku (np. pod schodami), w szafie w przedpokoju; jako kryterium służy maksymalnego ograniczenia odczuwania hałasu jej pracy. Na hałaśliwość jej pracy mają także wpływ nie właściwie dobrane przekroje kanałów, bo zbyt małym przekrojom odpowiada większa prędkość przepływu powietrza, a także niewłaściwie zastosowane mocowania kanałów i innych elementów systemu wentylacyjnego. Jednocześnie zamknięte okna ograniczają hałas uliczny. Innym mankamentem stosowania systemu wentylacji jest konieczność rozprowadzenia kanałów wentylacyjnych w budynku, przez co może być zajęta przestrzeń w rogach ścian i sufitów w pomieszczeniach. Podczas zimowej eksploatacji systemu może nastąpić oszronienie rekuperatora, co wymaga odpowiedniego przeciwdziałania. Można go odszronić na kilka sposobów, np. chwilowo ograniczając przepływ powietrza świeżego, ale i odpowiednio dogrzewając wstępnie ten strumień. Możliwością zapobieżenia temu zjawisku jest wzbogacenie systemu wentylacji o gruntowy wymiennik ciepła, który pozwala na pozyskanie przez strumień zaczerpniętego świeżego powietrza darmowej energii z ziemi, energii zgromadzonej na głębokości 1,5-2 m, gdzie bez względu na porę roku panuje stała temperatura. Taki wymiennik ciepła może być tylko rurą, przez którą przepływa powietrze, lub też może stanowić złoże żwiru omywane przez powietrze. W gruntowym wymienniku ciepła wykorzystuje się zatem dużą pojemność cieplną gruntu, dzięki której można zmniejszyć wahania temperatury powietrza dostarczanego do budynku (w stosunku do pobieranego bezpośrednio z atmosfery). Taki wymiennik jest wykorzystywany do wstępnego ogrzewania (w zimie) lub chłodzenia (w lecie) powietrza wprowadzanego do budynku. dr inż. Piotr Kubski
5
ABC wentylacji
kratek, anemostatów, wyrzutni powietrza zużytego. Rozprowadzanie powietrza powinno odbywać się po jak najkrótszej drodze, kanały i ich połączenia powinny być szczelne i izolowane cieplnie. System wentylacyjny może też spełniać funkcję ogrzewania. A zatem system wentylacji pozwala na kontrolę intensywności wentylacji i uniezależnienie jej od warunków panujących na zewnątrz budynku. Dzięki zastosowaniu wentylatorów w centrali można precyzyjnie sterować ilością powietrza wymienianego w budynku, regulując tempo wymiany, dopasowując je do potrzeb i liczby przebywających osób. Jego zaletą jest także to, że praca systemu w lecie w nocy bez rekuperacji służy chłodzeniu wnętrza budynku. Odpowiednio dobrana centrala wentylacyjna powinna zapewniać niezbędny spręż, czyli zdolność pokonania sumarycznych oporów przepływu powietrza przez kanały, a także niezbędny wydatek powietrza, zwykle w granicach 0,6 ÷ 1,5 obliczeniowej wartości. Rekuperatory są konstruowane w taki sposób, że zużyte, usuwane powietrze nie miesza się ze świeżym, zasysanym do budynku. W budynkach jednorodzinnych stosuje się najczęściej tzw. rekuperatory krzyżowe. Wymiennik ciepła jest w nich zbudowany z kilku ułożonych równolegle płyt, między którymi przepływają przeciwprądowo dwa strumienie powietrza - ciepły wywiewany i zimny nawiewany do budynku. Płyty wymiennika przewodzą ciepło między strumieniami powietrza. Strumienie powietrza przepływają we wzajemnie prostopadłych kierunkach. W budynku jednorodzinnym centrala wentylacyjna powinna być zlokalizowana z dala od pomieszczeń użytkowych, przykładowo: ● na poddaszu, zwykle nad holem, ● w garażu, w kotłowni, ale aby nie było tam kotła na paliwo stałe,
ABC
ABC Magazynu Instalatora
nr 42019
ABC wentylacji z odzyskiem ciepła
Zehnder Niemal od roku obowiązuje nowa norma kontrolna ISO 16890, dzięki której można precyzyjniej określić wydajność filtrów w systemach wentylacyjnych. Ułatwia ona wykonawcom i użytkownikom podjęcie decyzji dotyczącej wyboru komfortowego rozwiązania. Oryginalne filtry Zehnder, wykorzystywane m.in. w centrali wentylacyjnej Zehnder ComfoAir Q, spełniały wymogi nowej normy, jeszcze zanim ta klasyfikacja została wprowadzona. Każdy człowiek w ciągu doby wdycha do płuc średnio 15 kg powietrza. Tą drogą najdrobniejsze cząsteczki, których nie widać gołym okiem, trafiają do płuc i układu krwionośnego. Wywołują one zaburzenia
snu, negatywnie wpływają na nasze samopoczucie, koncentrację i sprawność. Zwiększają też ryzyko wystąpienia alergii, astmy i wielu innych chorób. Kurz, pyłki i cząsteczki sadzy, które dostają się przez otwarte okna, są jednymi z głównych źródeł drobnego pyłu we wnętrzach. Natomiast systemy wentylacyjne Zehnder efektywnie separują z powietrza pył, pyłki i inne cząsteczki oraz zapewniają świeże powietrze we wnętrzu. Oryginalne filtry Zehnder gwarantują pełną sprawność działania nowoczesnej serii central wentylacyjnych Zehnder ComfoAir Q. Wyróżnia ją najwyższa wydajność i efektywność energetyczna. Atutem jest przyjazny dla wykonawcy i bezproblemowy montaż, intuicyjna procedura pierwszego uruchomienia oraz unikalna możliwość przekształcenia wersji z lewej na prawą. Warto podkreślić wysoką estetykę wykonania i cichą pracę, jak również bardzo szeroki program wariantów sterowania. Rozszerzona 5-letnia gwarancja to wyraz pewności producenta co do wysokiej jakości wykonania. Połączenie systemu wentylacyjnego z filtrami Zehnder zapewnia pozytywny bilans energetyczny w nowym budownictwie lub w budynkach po modernizacji. Paweł Kozyra
ekspert Paweł Kozyra Zehnder Polska Sp. z o.o. www.zehnder.pl
6
☎ 71 367 64 24 @ wentylacja@zehnder.pl
www.instalator.pl
nr 42019
ABC
Magazynu Instalatora
Nilan wywiewanego. Dodatkowo urządzenie posiada wbudowaną w strumień powietrza wywiewanego pompę ciepła. Pompa ta pozwala na podgrzewanie powietrza nawiewanego zamiast nagrzewnicy elektrycznej, tym samym przy pełnej wydajności pozwala ogrzać powietrze zimą, jednocześnie oszczędzając energię. Pompa ciepła modułu rekuperacyjnego zwiększa efekt odzysku do celów podgrzewania powietrza zasilającego (COP > 4 oraz SCOP 5,4). W urządzeniach Compact P Nilan poszedł o krok dalej od konkurencji, wykorzystując pompę ciepła rekuperatora. Urządzenie przygotowuje c.w., niejako przy okazji korzystając z pompy ciepła umieszczonej w module rekuperatora, zużywając przy tym średnio 1081 kWh/rok. W ofercie Nilan występuje również urządzenie w wersji współpracującej z wymiennikami gruntowymi Compact P GEO 9. Moduł Compact P jest identyczny jak opisane wyżej rozwiązanie. W tym wypadku układ c.o. opiera się o pompę GEO 9 typu glikolwoda zamontowaną wewnątrz modułu Compact P. Maksymalna mocy grzewczej zestawu wynosi 12,7 kW, z czego 3,7 kW dla wentylacji i 9,0 kW dla centralnego ogrzewania. Jacek Kamiński
ekspert Jacek Kamiński Nilan-Polska www.nilan-polska.pl
www.instalator.pl
☎ 42 298 76 03 @ info@nilan-polska.pl
7
ABC wentylacji z odzyskiem ciepła
Nilan posiada w swojej ofercie dwa kompleksowe rozwiązania z serii COMPACT P wykorzystujące m.in. odzysk ciepła z powietrza wentylacyjnego. Flagowe urządzenie Compact P AIR 9 składa się z dwóch podstawowych modułów: wewnętrznego Compact P zawierającego rekuperator z pompą ciepła, 180 l warstwowy zbiornik na c.w. oraz 50 l bufor układu c.o. oraz dodatkowego modułu zewnętrznego w postaci pompy ciepła AIR 9 typu powietrze-woda w układzie monobloku. Maksymalna moc grzewcza zestawu wynosi 12,7 kW, z czego 3,7 kW dla wentylacji i 9 kW dla c.o. Moduł AIR 9 posiada pompę obiegową obiegu pośredniego, a także steruje pompą c.o. Specjalne wykonanie hermetycznego modułu zewnętrznego pozwoliło na osiągnięcie SCOP na poziomie 5,11 przy niespotykanie niskim poziomie dźwięku jednostki zewnętrznej 46 dB; plasuje to urządzenie w klasie A+++ na szczycie nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań. Moduł Compact P to bazowy moduł urządzenia kompaktowego, który wyposażony jest w rekuperator z dodatkową pompą ciepła modułu wentylacyjnego. Compact P zapewnia wentylację do 430 m3/h i za pomocą wymiennika krzyżowego odzyskuje energię z powietrza
ABC Magazynu Instalatora
nr 42019
ABC wentylacji z odzyskiem ciepła
Buderus Rekuperatory marki Buderus Logavent HRV2 to urządzenie pozwalające na komfortową wentylację budynków z jednoczesnym odzyskiem ciepła. Urządzenia są dostępne w trzech wersjach o różnych nominalnych przepływach powietrza 140 m3/h, 230 m3/h i 350 m3/h, gdzie minimalny przepływ powietrza dla najmniejszej jednostki wynosi 25 m3/h a maksymalny dla największej 450 m3/h. Dużą zaletą przy zamawianiu urządzenia jest fakt, że nie trzeba rozróżniać wersji prawej lub lewej. Standardowo dopływ świeżego oraz wyrzut „zużytego” powietrza podłącza się z prawej strony, ale jeśli jest potrzebne podłączenie lewe, to na miejscu instalacji można „przezbroić” urządzenie, co powinno zająć kilkanaście minut. Ta funkcja jest również szczególnie przydatna, kiedy w miejscu instalacji zmienia się plan prowadzenia kanałów. W takim wypadku nie trzeba wymieniać urządzenia, ale wystarczy je „przezbroić”. Wszystkie kanały powietrzne w Logavent podłacza się od góry. Tylko w modelu HRV 140-2 istnieje
8
dodatkowa możliwość podłączenia dwóch kanałów od spodu urządzenia i dwóch od góry. Montaż urządzenia może odbyć się na posadzce przy pomocy konsoli podłogowej lub na ścianie z wykorzystaniem wsporników lub listwy do powieszenia. Odzysk ciepła za pomocą wymiennika krzyżowo-przeciwprądowego wg normy EN-PN 13 141-7 wynosi nawet 90%, co pozwala w wysokim stopniu odzyskiwać ciepło z powietrza wentylacyjnego, a co za tym idzie - oszczędzać na kosztach eksploatacji budynku. Centrala wentylacyjna Logavent posiada wiele elementów wbudowanych w urządzenie. Jednym z nich jest elektryczna nagrzewnica wstępna. Uruchamia się ona tylko wtedy, kiedy temperatura powietrza świeżego spada poniżej -3°C lub kiedy temperatura powietrza nawiewanego spada poniżej 16,5°C. Nagrzewnica ma za zadanie zabezpieczyć wymiennik ciepła przed zamarzaniem wilgoci, co mogłoby zablokować przepływ powietrza przez urządzenie. Dzięki jej zastosowaniu możliwa jest bezproblemowa eksploatacja rekuperatora nawet do -25°C. Poniżej tej temperatury wentylator czerpiący świeże powietrze z zewnątrz budynku zostaje zatrzymany. Kolejnym elementem, który jest standardowo wbudowany w rekuperator, jest obejście (by-pass). Jest on szczególnie przydatny, jeśli temperatura powietrza latem na zewnątrz budynku ma niższą wartość niż w pomieszczeniach. W takim wypadku by-pass jest uruchamiany automatycznie i powietrze czerpane nie przepływa przez wymiennik ciepła, lecz omija go, aby nie
www.instalator.pl
nr 42019
Magazynu Instalatora
wg jednego programu czasowego, tryb sterowania manualnego (ustawienie prędkości wentylatora), tryb automatycznego lub ręcznego uruchamiania by-passu, tryb rozpalania kominka, kalibracji wentylatorów. Dodatkowo rekuperator sygnalizuje potrzebę wymiany filtrów. Najszerszy wachlarz możliwości sterowania rekuperatorem daje program komputerowy „Configuration tool”. Program jest bezpłatny i można go pobrać ze strony internetowej marki Buderus. Oprócz samych urządzeń wentylacyjnych firma Buderus dostarcza również kompletny system kanałów do rozprowadzenia powietrza. System obejmuje: ● kanały główne odprowadzające i odprowadzające powietrze do rekuperatora wykonane z EPP w dwóch rozmiarach Ø125 mm i Ø160 mm, czerpnie i wyrzutnie; ● kanały płaskie z tworzywa, który charakteryzuje się małą wysokością 50 mm i dużą możliwością transportu powietrza, co ogranicza ilość stosowanych kanałów; ● kanały okrągłe z tworzywa o rozmiarze Ø75 mm, które można zaginać w dowolnym kierunku. Zarówno system kanałów płaskich, jak i okrągłych wykony jest z materiałów antystatycznych i antyalergicznych. Skrzynka rozdzielcza powietrza pasuje do obydwu rodzajów kanałów. Grzegorz Łukasik
ekspert Robert Bosch Sp. z o.o. www.buderus.pl
www.instalator.pl
☎ 801 777 801 @ biuro@buderus.pl
9
ABC wentylacji z odzyskiem ciepła
podgrzewać się dodatkowo. Do pomieszczeń nawiewane jest chłodniejsze powietrze spoza budynku. Podwójny syfon to kolejny element dostarczany razem z rekuperatorem, który ma za zadanie odprowadzić wilgoć wykraplającą na wymienniku ciepła. Skropliny kierowane są do dwóch komór, gdzie potem trafiają do syfonu, a stamtąd do odpływu. Cały korpus centrali wentylacyjnej wykonany jest ze spienionego styropianu (EPS), który jest materiałem izolującym, co zabezpiecza przed powstawaniem mostków cieplnych i wykraplaniu się wilgoci na obudowie. Jeszcze jedną zaletą materiału EPS jest możliwość jego swobodnego formowania kształtu w czasie produkcji. Komory przepływu powietrza mają wyprofilowane krawędzie, dzięki czemu szum powietrza jest obniżony, co przekłada się na cichszą pracę całej instalacji wentylacyjnej. Jeszcze jednym elementem dostarczanym z urządzeniem jest para filtrów o klasie G4. Po ich zużyciu wymiana jest bardzo prosta i nie wymaga żadnych narzędzi oraz rozbierania urządzenia, dlatego może ją zrobić praktycznie każdy. Jeśli potrzebne są filtry o wyższej klasie filtracji, na przykład dla osób z dolegliwościami alergicznymi, to jako akcesoria są dostępne filtry o klasie F7. Każda jednostka Logavent wyposażona jest również we wbudowany podstawowy regulator pozwalający na samodzielną pracę. Dostępne funkcje sterujące to m.in. praca
ABC
ABC Magazynu Instalatora
nr 42019
Helios
ABC wentylacji z odzyskiem ciepła
●
Nowa generacja urządzeń KWL® firmy Helios Kompaktowe urządzenie naścienne KWL EC 200 do 500 W oraz typy KWL EC 220, 340 D do zabudowy sufitowej, oszczędzającej miejsce, są od teraz wyposażone seryjnie w system Helios EasyControls. Dzięki zintegrowanemu serwerowi sieciowemu i przyłączu LAN centrale wentylacyjne mogą być włączone w sieć komputerową i wygodnie sterowane z poziomu przeglądarki internetowej za pomocą laptopa lub smartfona - nawet w podróży za pośrednictwem Internetu. Nowa seria KWL EC „S”, obejmująca urządzenia stojące na posadzce, zajmujące mało miejsca o wydajności od 800 do 2600 m3/h. Urządzenia KWL posiadają certyfikaty zgodnie ze standardami domów pasywnych. Występują w komplecie z regulacją, zapewniającą stałą wydajność lub stałe ciśnienie.
Opcją jest zintegrowana w urządzeniu nagrzewnica wodna. ● Koncepcja sterowania urządzeń KWL® firmy Helios o nazwie easyControls. Helios easyControls to prosty i wygodny sposób sterowania centralami Helios, a sterownik posiadający zintegrowaną przeglądarkę internetową oraz przyłącze LAN to prawdziwa rewolucja w sterowaniu urządzeń KWL®. Centrale wyposażone w sterownik easyControls mogą być szybko i prosto włączone w system komputerowy oraz obsługiwane z poziomu każdej przeglądarki internetowej za pomocą PC, laptopa, tabletu lub smartfona. Za pomocą portalu easyControls uprawnieni użytkownicy, technicy serwisowi czy zarządcy mieszkań mogą sterować lub sczytywać parametry pracy urządzenia. Przez szeregowy interfejs Modbus (TCP/IP) lub opcjonalnie dostępny moduł KNX systemy KWL mogą być w prosty sposób włączone w system sterowania budynku. W przypadku braku sieci komputerowej lub preferencji obsługi ręcznej - easyControls może być sterowany za pomocą panelu z wyświetlaczem lub z przełącznika wielopozycyjnego. Bartosz Pruchnicki
ekspert Bartosz Pruchnicki ISTPOL Sp. z o. o. www.istpol.pl/helios/
10
☎ 535 904 805 @ Bartosz.Pruchnicki@istpol.pl
www.instalator.pl
ABC Magazynu Instalatora
nr 42019
Viessmann Świeże powietrze zewnętrzne jest najpierw oczyszczane przez dokładny filtr przeciwpyłkowy F7, a następnie ogrzewane w przeciwprądowym wymienniku ciepła przez ciepłe powietrze usuwane z budynku. Odzyskujemy w ten sposób do 98% ciepła z powierza usuwanego z pomieszczeń (wg Niemieckiego Instytutu Techniki Budowlanej). W zależności od temperatury powietrza zewnętrznego również w pomieszczeniach wentylowanych regulator może automatycznie wyłączyć funkcję odzysku ciepła w centrali - poprzez zamknięcie klapy obejścia. W ten sposób można chłodzić pomieszczenia w budynku powietrzem zewnętrznym, np. podczas chłodniejszych letnich nocy. Rekuperator wyposażony jest w energooszczędne silniki, a regulacja stałego strumienia powietrza zapewnia zawsze ściśle określony i stały przepływ powietrza nawiewanego i usuwanego. Dla większego komfortu i bezpieczeństwa instalację można wyposażyć w: czujnik CO2/wilgoci - do regulacji przepływu objętościowego powietrza w zależności od stężenia CO2 i wilgotności powietrza; czujnik ciśnienia powietrza - jako zabezpieczenie przed wystąpieniem podciśnienia, np. w pomieszczeniu z kominkiem.
ekspert Krzysztof Gnyra Viessmann Sp. z o. o. www.viessmann.pl
www.instalator.pl
Krzysztof Gnyra
☎ 602 231 407 @ kgnyra@gmail.com
11
ABC wentylacji z odzyskiem ciepła
Vitovent 300-F jest nowoczesną centralą wentylacyjną z odzyskiem ciepła. Skutecznie odzyskuje ciepło z powietrza usuwanego budynku. Może również efektywnie wykorzystywać ciepło z gruntu, wody lub z powietrza, oraz energię słoneczną. Razem z instalacją ogrzewania domu i fotowoltaiczną tworzy kompletny system energetyczny gwarantujący najniższe z możliwych koszty eksploatacji budynku. Vitovent 300-F zasilany i obsługiwany jest przez regulator Vitotronic 200 typ WO1C, zabudowany w pompie ciepła. Oprócz programów roboczych i czasowych dla ogrzewania i chłodzenia budynku ustawia się na nim również parametry pracy centrali wentylacyjnej - programy czasowe do automatycznego sterowania wydajnością wentylacji, oraz przeprowadza się jej diagnostykę. Vitovent 300-F posiada funkcję aktywnego nadzoru zamontowanych w centrali filtrów powietrza. Dzięki temu regulator pompy ciepła informuje użytkownika o konieczności wymiany filtra. Tak wiec filtry wymieniane są w zależności od potrzeby, co sprzyja obniżeniu kosztów eksploatacji instalacji. Rekuperator Vitovent 300-F jest odpowiednim rozwiązaniem dla nowych oraz modernizowanych domów jednorodzinnych i mieszkań. Wydajność powietrza do 280 m3/h pozwala skutecznie wentylować powierzchnię mieszkalną do ok. 200 m2.
ABC Magazynu Instalatora
nr 42019
ABC wentylacji z odzyskiem ciepła
LG LG Electronics posiada centrale wentylacyjne wyposażone w wymiennik odzysku ciepła. Jednostki występują w dwóch konfiguracjach, ERV oraz ERV DX (wyposażone dodatkowo w chłodnicę freonową). Cechy charakterystyczne jednostek ERV to m.in. wysokowydajny wymiennik ciepła, który zapewnia wysoką wydajność i komfort. Odzyskuje on energię z usuwanego z pomieszczeń powietrza i przekazuje ją do napływającego świeżego powietrza, nie dopuszczając do wymieszania się obu strumieni. System wentylacji wykorzystuje wysoki spręż dyspozycyjny dzięki wentylatorom typu sirocco. Wysoka czystość powietrza utrzymywana jest dzięki całkowitej separacji strumieni powietrza nawiewanego i wywiewanego oraz filtrowi powietrza nawiewanego. Dzięki zastosowaniu liniowej kontroli sprężu dyspozycyjnego, wentylator o wysokim sprężu dyspozycyjnym może kontrolować ilość powietrza w zależności od długości kanału wentylacyjnego. Łatwa regulacja poziomu ciśnienia za pomocą zdalnego sterownika zwiększa ela-
styczność instalacji oraz ułatwia sterowanie całego układu. Kolejnym rozwiązaniem wykorzystywanym w rekuperatorach jest kontrola stężenia CO2 w powietrzu. Instalacja czujnika CO2 umożliwia automatyczną kontrolę usuwanego powietrza w celu zachowania świeżego powietrza we wnętrzu zgodnie z ustalonym poziomem stężenia CO2. Centrale występują w wydajnościach od 250 do 2000 m3/h. W odróżnieniu od opisywanych wyżej rekuperatorów, jednostki ERV DX, w okresie letnim mogą schładzać ciepłe powietrze napływające z zewnątrz, a zimą zapobiegać nawiewaniu zimnego powietrza doprowadzając ogrzane. Centrala wentylacyjna LG ERV DX może służyć jako kompleksowe rozwiązanie systemu klimatyzacji. Wykorzystując wymiennik DX można kontrolować temperaturę powietrza w pomieszczeniu, natomiast nawilżacz powietrza stwarza komfortowe warunki otoczenia we wnętrzu. Dodatkowo, centrale wentylacyjne LG ERV DX mogą współpracować z systemem MULTI V. Można je kontrolować indywidualnie poprzez przewodowy zdalny sterownik podłączony do jednostek wewnętrznych MULTI V. Jednostki można też zaopatrzyć wysokiej jakości filtry, usuwające szkodliwe pyły i wirusy. Jakub Lejman
ekspert Jakub Lejman LG Electronics Polska Sp. z o.o. strefaklimatyzacji.pl
12
☎ 22 48 17 414 @ jakub.lejman@lge.com
www.instalator.pl
nr 42019
ABC Magazynu Instalatora
Spoina pod lupą
www.instalator.pl
spoin w zależności od występujących wad i niezgodności spawalniczych do określonych poziomów jakości. Przy tym istnieją tylko trzy poziomy jakości: B ostre wymagania jakościowe, C - średnie wymagania jakościowe oraz D - łagodne wymagania jakościowe. Niektóre niezgodności spawalnicze (np. pęknięcia) są niedopuszczalne w ogóle i wówczas można mówić o wadach, a złącze, w którym one występują, można traktować jako wadliwe i niemogące spełniać swojej funkcji eksploatacyjnej. Inne z kolei, jak np. podtopienie, są bardzo często występującą niezgodnością spawalniczą, ale ich obecność, pod warunkiem zachowania pewnych warunków geometrycznych, nie dyskwalifikuje złącza jako przydatnego do użytkowania. O wymaganym poziomie jakości danej konstrukcji spawanej decyduje projektant, konstruktor lub klient. Należy pamiętać, że nałożenie bardzo wysokiego poziomu jakości dla konstrukcji mało odpowiedzialnej jedynie znacznie zwiększy koszty wykonania, podczas gdy warunki jej użytkowania spokojnie zezwalają, aby konstrukcja spełniała najniższy poziom jakości. Odbierając proste konstrukcje spawane, warto przypatrzyć się samym spoinom, ponieważ obecność w nich wad lub w najlepszym wypadku licznych niezgodności spawalniczych z pewnością świadczy o sposobie podejścia producenta lub wykonawcy do swojej pracy. dr inż. Maciej Różański
13
ABC połączeń w instalacjach
Ingerencja źródłem ciepła o dużej gęstości mocy (łuk elektryczny metody MAG, elektrody otulonej itp.) powoduje nadtopienie krawędzi materiału podstawowego, niszcząc tym samym jego strukturę uzyskaną na drodze często skomplikowanej przeróbki plastycznej i obróbki cieplnej. Sęk jednak w tym, aby „zniszczenie” nie zmieniało diametralnie właściwości mechanicznych spawanego metalu lub spoina umiejscowiona była w takim miejscu konstrukcji, w którym nawet znaczne obniżenie właściwości nie powodowało obniżenia właściwości użytkowych konstrukcji. Oprócz „osłabienia” materiału konstrukcji spowodowanego zmianami strukturalnymi dodatkowo na wytrzymałość samego połączenia spawanego wpływa jakość wykonanej spoiny, tj. jej geometria oraz obecność wad lub niezgodności spawalniczych. Przy czym za wadę uznajemy takie odstępstwo od doskonałości, które dyskwalifikuje spoinę jako możliwą do eksploatacji. Niezgodność natomiast jest to odstępstwo od doskonałości, ale pozwalające na eksploatację tak wykonanych połączeń spawanych. Oczywiście rodzaje wad i niezgodności spawalniczych ujęte są w specjalnej normie PN-EN ISO 6520-1 pt.: „Spawanie i procesy pokrewne - Klasyfikacja geometrycznych niezgodności spawalniczych w metalach - Część 1: Spawanie”. Jeszcze inna norma PN-EN ISO 5817:2009 pt.: „Spawanie - Złącza spawane ze stali, niklu, tytanu i ich stopów -Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych”, dokonuje klasyfikacji
ABC Magazynu Instalatora
nr 42019
Zgazowanie drewna
ABC ogrzewania
Nacisk na obniżenie emisji szkodliwych spalin i pyłów systematycznie wzrasta. Często przybiera on w Polsce formę zakazu stosowania paliw stałych, zarówno kopalnych - węgiel, jak i odnawialnych - drewno. W zastępstwie dotuje się wyłącznie kotły gazowe i olejowe. Czy skutki
tego w postaci wysokich rachunków za ogrzewanie dla uboższych rodzin są przemyślane? Szczerze wątpimy. A przecież łatwo ocenić, że biedniejsi nie będą w stanie zapłacić, skoro już teraz często mają problem, ogrzewając się najtańszymi z dostępnych źródeł energii. Jednocześnie Polska nie bierze wzorców z krajów o dużo bardziej niż u nas zaawansowanej ochronie środowiska. Czy Skandynawia, Austria albo Niemcy zakazali, jak u nas, palenia drewnem? Nie! Oni podnieśli
wymogi w stosunku do urządzeń grzewczych spalających te paliwa. Dzięki temu nadal można tam korzystać z taniej energii, nie obciążając jednocześnie środowiska. ● Wpływ na środowisko Osoby biorące pod uwagę zainstalowanie zgazującego kotła na drewno mogą spać spokojnie, gdyż taki sposób ogrzewania nie ma negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Drewno jest odnawialnym zasobem, co także przekłada się na ekologiczny charakter tego rozwiązania. Na potwierdzenie tych słów wystarczy sprawdzić regulację EN 303-5. Kotły zgazujące drewno certyfikowane na zgodność z tą normą uzyskują wyniki pozycjonujące je w najwyższej 5 klasie czystości spalania. Poprzez spalanie drewna, odnawialnego surowca, jego właściciel wpływa na ograniczenie zużycia nieodnawialnych paliw kopalnych. ● Maksymalna oszczędność Niższy rachunek za ogrzewanie jest dodatkowym walorem zgazującego kotła na drewno. Co więcej, właściciele domów, którzy wycinają własne drzewa, mogą w ten sposób całkowicie wyeliminować rachunki za ogrzewanie. Decydując się na kocioł zgazujący drewno nie musimy wcale rezygnować z komfortu bezobsługowej pracy systemu grzewczego. Wystarczy grzałka elektryczna w akumulatorze ciepła i z pewnością nie zbankrutujemy ogrzewając się kilka dni w roku prądem. Nakłady inwestycyjne na takie rozwiązanie są bardzo niskie. Można również wybrać kocioł wielopaliwowy z dodatkowo montowanym palnikiem automatycznym. Marek Lipiak Fot. z archiwum Mora.
14
www.instalator.pl
nr 42019
ABC Magazynu Instalatora
Spalanie certyfikowane przejście z paliwa stałego po zakończeniu spalania załadowanego drewna na pracę palnika peletowego lub olejowego. Użytkownik może pozostawić załadowany drewnem rozpalony kocioł, opuścić dom, wiedząc, że po zużyciu załadunku ręcznego uruchomi się palnik automatyczny. Górne komory pracują identycznie jak inne zgazujące opał kotły ATMOS. Przebiega w nich standardowy proces pirolizy opału, a wytworzony w jego wyniku gaz jest spalany w dyszy umieszczonej pomiędzy komorą załadowczą i popielnikową. U dołu kotła znajduje się dodatkowa trzecia komora przeznaczona dla palnika. Użytkownik może wybrać palnik na olej opałowy lub pelet. Wszystkie trzy komory wykorzystują jeden przewód spalinowy - dzięki tej konstrukcji wystarcza nam jeden komin, mimo że dysponujemy niejako dwoma kotłami. W wersji uproszczonej kotła wielopaliwowego użytkownik decyduje o momencie zmiany paliwa, osobiście dokonując montażu palnika automatycznego w drzwiach załadowczych komory spalania. Kilka lat temu ATMOS wprowadził rozwiązanie pozwalające na jednoczesne korzystanie z najtańszej eksploatacji w trybie spalania drewna i pełnego komfortu pracy palników automatycznych. Modyfikacja drzwi górnych komory załadowczej pozwala na zamontowanie w nich palnika na pelet.
ekspert Mora Polska sp. z o.o. Tomasz Bączyk www.atmos.mora.com.pl
www.instalator.pl
Tomasz Bączyk
85 52 350 ☎ 61 607 288 160 @ handel@mora.com.pl
15
ABC kotłów zgazujących drewno - radzi ATMOS
Zgazujące kotły ATMOS od lat cieszą się na rynkach państw Unii Europejskiej doskonałą renomą, a ich instalacja bardzo często dotowana jest w Niemczech, Austrii czy Szwecji. Wysoka jakość potwierdzona jest certyfikatami zarówno najwyższych klas czystości spalania (5 klasa), jak i certyfikatem zgodności z europejską normą ECODESIGN. Specjalna konstrukcja kotłów ATMOS jest od dziesięcioleci udoskonalana w kierunku uzyskania jak najlepszych wyników ekonomicznych uzysku energii w procesie zgazowania opału stałego oraz eliminacji szkodliwych dla środowiska gazów i pyłów. Wyróżnikiem spośród konkurencji jest fakt, że kotły ATMOS mogą spalać efektywnie różne rodzaje paliw. Większość konkurencji na naszym rynku oferuje obecnie kotły na biomasę, puszczając do klientów oko: „mamy certyfikat 5 klasy na pelet, a możecie w naszym kotle spalić wszystko”. Jest to oczywiście nieuczciwe i szkodliwe, bo spalanie w tych kotłach paliwa stałego jest w wysokim stopniu nieefektywne. Nasze kotły posiadają certyfikaty zarówno na opał stały (drewno lub węgiel), jak i na automatyczne spalanie peletu czy oleju. Do wyboru dla naszych klientów proponujemy szeroką gamę wielopaliwowych kotłów zgazujących. W wersji komfortowej unikalna konstrukcja kotłów trójkomorowych ATMOS pozwala użytkownikom na automatyczne
ABC Magazynu Instalatora
nr 42019
ABC instalacji wod-kan
Woda szara Woda szara jest tym, co odpływa z pryszniców, wanien, umywalek, pralek czy zlewów kuchennych (często pomija się to źródło ze względu na duże stężenie zanieczyszczeń organicznych), innymi słowy wodą wykorzystaną wcześniej, w różnych celach, o niewielkim stopniu zanieczyszczenia, nieposiadającą kontaktu z produktami przemiany materii. W wielu częściach Stanów Zjednoczonych wodę szarą wykorzystuje się do nawadniania terenów zielonych bez żadnego oczyszczania. Bardzo popularne, ze względu na swoją prostotę i niski koszt budowy, są systemy nazywane tam „Laundry-to-Landscape”, w wolnym tłumaczeniu z pralki w teren. Wodę z pralki rozprowadza się na niezbyt oddaloną, niewielką powierzchnię za pomocą rurociągów rozgałęzionych, o małej średnicy (1"), posadowionych płytko w gruncie, doprowadzając wodę do drzew czy innych roślin. Wodę do przewodów wtłacza pompa wewnątrz pralki (stąd mały zasięg). Istnieje kilka rozwiązań prefabrykowanych umożliwiających wykorzystywanie wody szarej na rynkach amerykańskim i kanadyjskim oraz wiele więcej na rynku australijskim (systemy australijskie mają bardziej złożoną budowę i bardziej przypominają te europejskie, o których nieco później). Systemy te pozwalają wykorzystywać odzyskaną wodę do nawadniania lub/i spłukiwania toalet. W krajach tych występują systemy wykorzystujące serie filtrów mechanicznych oczyszczających zabrudzoną wodę, z pompami kierującymi filtrat do systemu nawadniającego. Filtry należy oczyszczać ręcznie, a kiedy zostaną one zablokowane, woda jest kierowana do kanalizacji sanitarnej.
16
Inne rozwiązania, przygotowujące wodę do spłukiwania toalet, są bardziej skomplikowane i zazwyczaj wymagają bieżącej konserwacji, tj. regularnego oczyszczania filtrów i ewentualnego dozowania środków dezynfekujących zapobiegających powstawaniu przykrych zapachów. Dobór takiego urządzenia i jego montaż powinien zostać przeprowadzony przez profesjonalistów, w przeciwnym wypadku istnieje ryzyko szybkiego uszkodzenia lub nieskutecznego działania. Na uwagę zasługuje system stosujący czterostopniowy proces oczyszczania obejmujący flotację (wspomaganą napowietrzaniem), filtrację przez złoże, filtrację przez węgiel aktywny oraz dezynfekcję UV. Ponadto system jest w stanie odzyskiwać ciepło z oczyszczanego medium. Producent deklaruje odzysk 3 z 4 watów energii potrzebnej do podgrzania wody w domu. Inne systemy bazują na tabletkach z chlorem zabijających mikroby i przykre zapachy, jednak wielu użytkowników skarży się na problemy z tymi systemami (zapach chloru oraz narosty bakterii przy braku ciągłości stosowania tabletek). Interesującą ciekawostką ze Stanów Zjednoczonych są systemy stosowane w już wybudowanych dużych budynkach użyteczności publicznej i biurowcach, gdzie woda szara jest wymieszana ze ściekami czarnymi. Przykładowo - budynki, takie jak Solaris w Nowym Jorku, oczyszczają na miejscu wszystkie ścieki i wykorzystują je do spłukiwania toalet. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu bioreaktorów membranowych (MBR), bardzo interesującej technologii dającej ogromne możliwości. Tych bioreaktorów używa się do oczyszczania, przechowywania i ponownego użycia ścieków do
www.instalator.pl
Gwarantowana, comiesięczna dostawa „Magazynu Instalatora”: tylko 11 PLN/miesiąc Kliknij po szczegółowe informacje...