MagaZIEN spannend 2015

Page 1

magaZIEN spannend 2015

Ik ben een plaatje

Rijzende sterren

Oogcontact

Weer naar buiten 1


OVER magaZIEN MagaZIEN is een tijdschrift voor mensen met een beperking en hun directe sociale netwerk (familie en vrijwilligers). MagaZIEN wordt vier keer per jaar gratis verstuurd. Wanneer ouders of verwanten - die niet eerste contactpersoon zijn - het blad willen ontvangen, dan kunt u dit kenbaar maken aan de redactie van MagaZIEN door te mailen naar magazien@lunetzorg.nl. Wilt u het MagaZIEN niet meer ontvangen? Mail dan naam en adresgegevens aan magazien@lunetzorg.nl o.v.v. afmelden MagaZIEN. MagaZIEN Postbus 270 5600 AG Eindhoven 088 551 5000 magazien@lunetzorg.nl www.lunetzorg.nl Redactie MagaZIEN Paul Janssen Floor van der Putten Diana Verdoes Lisette Weekers

Spannend

A

ls er in je leven niets verandert, blijft alles hetzelfde. Er zijn mensen die dat fijn vinden. Of nodig hebben. Lekker rustig en je weet elke dag wat er komen gaat. Er zijn ook mensen die dat maar

niks vinden. Die zoeken juist veranderingen op. Over die mensen gaat het in deze MagaZIEN Spannend. Om maar meteen met iets heel spannends te beginnen: praten met je ogen. Dat doet Mijke. Mijke kan niet praten. Ze praat door te kijken naar een computer. En die computer vertaalt wat ze met haar ogen aanwijst. Voor Mijke is dit een hele grote verandering. Zij kan voortaan duidelijk maken wat ze zelf wil. Ze vindt het heel spannend, maar toch wil ze het graag. Als je wel kan praten, is alles een stuk gemakkelijker. Maar dan nog is een goed gesprek voeren best wel moeilijk. Gelukkig kun je dat oefenen. Bijvoorbeeld bij het Moreel beraad. Daar leer je omgaan met moeilijke vraagstukken. Lees maar op bladzijde 24. En er zijn nieuwe raden. Die praten met elkaar over allerlei zaken die belangrijk zijn. Zij praten niet voor zichzelf, maar voor de cliënten van Lunet zorg. Dat heet hun achterban. Toch wel spannend om niet alleen voor jezelf te spreken, maar voor een grote groep die verwacht dat jij dat goed doet. En dan Wendy. Ze staat op de voorpagina, maar eigenlijk wil ze zelf niet op de voorgrond staan. Ze maakt foto’s in verlaten oude panden en dat mag soms niet. Dat doet ze stiekem. En dat is dan ook weer spannend. In deze MagaZIEN lees je verder ook over de Engelse les en over Ilona die skiles geeft aan kinderen. Over de kunstenaars van De Drie-ster die verhuisd zijn naar Henrica, taarten bakken bij De Hofnar of koken met een echte chefkok. Allemaal mensen die aan iets beginnen, zonder echt

Vormgeving Wapenfeit, Eindhoven Fotografie Nick Bookelaar (040fotografie) Paul Janssen

te weten hoe het afloopt. En dat is ook weer spannend.

Prima. Ga nu maar lezen, als je het aandurft.

Drukwerk Weemen, Gemert Cover Wendy Nooijen, fotograaf Forgotten Secrets

Wij stellen de informatie in het MagaZIEN met zorg samen. Wij streven ernaar dat onze informatie actueel, nauwkeurig, juist en dus betrouwbaar is. Toch kunnen fouten of onvolkomenheden niet worden uitgesloten. Lunet zorg kan daarvoor niet aansprakelijk worden gesteld. Laat het ons weten als u fouten ontdekt of als u suggesties heeft ter verbetering.

magaZIEN • 2


in dit magaZIEN

Afscheid van ‘De Drie-ster’

4

Leren skiën bij Ilona

6

8

Koken zoals bij ons moeder

Een goed recept

10

Op Engelse les

12

Stoere meid met stoere hobby

Arnoud gaat voor ‘eigen kracht’

16

Joehoe, ik ben weer terug

18

Praat geeft raad

20

Schommelen en bolderen

26

Meepraten in nieuwe stijl

22

Clusterraden

24

14

3


Afscheid van Een heldere winterdag, deze dag waarop cliënten en begeleiders afscheid nemen van hun vertrouwde stekkie aan de Schootsestraat, mét een echt feestprogramma dat de hele dag duurt. Koffie en thee met een reuzetaart met daarop een foto van iedereen. Zumba-les gegeven door de docent van Chayenne, waar door bijna iedereen met overgave wordt meegedanst.

’S

Middags gaat een aantal

Tijdens het koffiedrinken krijgt

met bovendien nog een

mensen koffiedrinken bij het

iedereen een prachtig fotoboek met

winkel waar de kunstwerken

Wasven en een andere groep

hierin vijftien jaar herinneringen aan

verkocht werden. En in

wordt verwend, geknipt en opgemaakt

attelier ‘De Drie-ster’. Mooie momenten,

deze opzet zijn ze meer dan

bij het Summa College. Dit laatste als

formidabele kunstwerken en als

geslaagd, met complimenten

voorbereiding op de feestavond: een

allerbelangrijkste: veel foto’s van de

aan team en kunstenaars.

heerlijk Chinees buffet, dan een receptie

sterren van ‘De Drie-ster’ en alles

Frank en Harrie zijn allebei

voor genodigden en als klap op de

wat ze gedaan hebben. Een prachtige

positief over de verhuizing.

vuurpijl: het sterrenbal met DJ Michel.

groep, verknocht aan elkaar. De sfeer

Marie-Thérèse werkt al één

is feestelijk, maar soms ook verdrietig.

dag in de week bij ‘Henrica’

Want ze weten dat hun groep van

achter de receptie en gaat

zestien wordt opgesplitst.

na de verhuizing werken

Vijftien jaar ‘De Drie-ster’

magaZIEN • 4

bij de keramiekgroep en de creatiefgroep. Vol trots showt

Sinds 1 maart 2000 heeft ‘De Drie-ster’

ze in de winkel haar eigen

aan de Schootsestraat in Eindhoven

kunstwerkjes en die van haar

gezeten. Begeleiding en cliënten kwamen

collega’s. Onder andere ook

toen van dagbestedingscentrum ‘Henrica’.

de visjesvoorwerpen van

Met het idee om een échte werkplek te

Perry Haacke, haar vriend,

realiseren, die behalve kleinschalig ook

die helaas afgelopen jaar

een open, gastvrij karakter zou krijgen

overleden is.


‘De Drie-ster’ Ik verhuis zelfs twee keer. Veerle van der Vrande

Veerle verhuist Veerle is een van de jonge dames van

zien. Veerle heeft het sowieso erg druk,

groep (ongeveer honderd

‘De Drie-ster’ die na de verhuizing in de

want behalve dat ‘De Drie-ster’ gaat

mensen, verdeeld over de

LVG-jongeren groep komt met ongeveer

verhuizen, verhuist ze eind januari

verschillende groepen) erg

tien personen. Zij ziet zowel voor- als

ook van het Trainingshuis Acht naar de

groot vinden. Toch overheerst

nadelen aan deze nieuwe groep.

nieuwbouw in Strijp. Daar krijgt ze een

een positief gevoel en willen

Positief vindt ze het om met leeftijds-

spiksplinternieuw eigen appartementje,

ze er met z’n allen iets van

genoten in een groep te gaan werken,

waar ze zich erg op verheugt.

maken.

zonder de ouderen tot last te zijn. Jammer vindt ze het dat ze de oudere

Alle mensen geven aan hun begeleiders

mensen uit haar team, met wie ze het

te zullen gaan missen, de verhuizing

goed kan vinden, veel minder zal gaan

spannend te vinden en de nieuwe

5


Leren skiën bij Ilona Waar ik werk is het koud. Er ligt altijd sneeuw. Maar dat is niet zo gek, want ik werk bij Montana Snowcenter. Dat is een sneeuwhal waar je kunt skiën. Vergeet dus je muts en handschoenen niet. Je skies mag je gerust vergeten. Want die kun je bij mij huren. Ik werk achter de verhuurbalie. En als ik daar klaar ben, ga ik de piste op. Daar leer ik kinderen skiën. Een skiklasje. En ik ben de juf. Juf Ilona met haar eigen Ilona van Kessel, assistent skilerares bij Montana Snowcenter in Westerhoven. skiklas. Cool hè! SKIES, SNOWBOARDS, SCHOENEN EN SKISTOKKEN KUN JE BIJ MIJ LENEN

VANDAAG IS HET TIJD VOOR SERVICE

DIT IS ILONA, ZE WERKT ACHTER DE VERHUURBALIE

IS HET DE GOEDE MAAT?

ZIT MIJN HELM GOED?

ALS ILONA KLAAR IS BIJ DE VERHUURBALIE GAAT ZE NAAR DE PISTE

OP NAAR DE SNEEUWHAL

magaZIEN • 6


VANDAAG GA IK KINDEREN LEREN SKIテ起

SKIES AAN EN DAN GAAN WE!

PAS OP BIJ HET AFSTAPPEN!

ILONA HELPT DE KINDEREN

KIJK, ZO MOET HET!

WEES MAAR NIET BANG, IK HELP JE KOM OOK EENS EEN DAGJE SKIテ起!

NA HET SKIテ起 RUIM IK DE SPULLEN WEER NETJES OP

7


Koken zoals bij ons moeder “Bami met saté? Prima keuze. Maar dan maken we er wel een Tjaptjoi bij, want er moet ook groente gegeten worden. Afgesproken?” Met deze woorden en een ‘tot de volgende week’ zwaait Ruud de bewoners van de Scottstraat gedag. Maar ‘s avonds is er al weer contact. Via de mail deze keer: “Hoi Virginia. Hier is het boodschappenlijstje voor volgende week en ik heb ook opgeschreven wat je alvast zelf aan het eten kunt doen. Ik zie je woensdagmiddag wel weer om drie uur.”

V

irginia Salaroe werkt

Met passie

doordeweeks bij ‘De Biezenrijt’

“De bewoners en hun ouder(s) van de

schillen en snijden, da’s een

in Valkenswaard. Behalve op de

Scottstraat hadden een wens”, vertelt

klus waar je veel handen

woensdagmiddag. Want dan wordt er

begeleidster José Heesterbeek. “En dat

voor nodig hebt. En wie niet

gekookt in haar huis aan de Scottstraat.

was vaker vers eten. Maar het team

schilt of snijdt, zet koffie

Mosselen, Chinees of een Hollandse

van de Scottstraat is klein. Er werken

en thee of dekt de tafel.

pot? Virginia draait er haar hand niet

maar zes begeleiders. Veel tijd om een

Gezellig.” Als je kookt, moet

voor om. Ze vindt koken leuk. Ze hielp

middagje te kokkerellen is er dan niet

er natuurlijk ook gegeten

haar moeder ook al altijd in de keuken

bij. Gelukkig heeft de Scottstraat veel

worden. Rond de klok van

toen ze nog thuis woonde. En die kon

trouwe vrijwilligers. Achttien om precies

zes schuift iedereen aan tafel.

heerlijk kokkerellen. Surinaams.

te zijn. Maar daar zat geen kok bij.

Ook Ruud en de begeleiding

Op woensdagmiddag komt ook altijd

Ruud is vlug gevonden en koken is zijn

eten mee. “Dat was óók

Ruud van Haren. Ruud is chefkok

passie. Een match was snel gemaakt.”

een wens van ons”, besluit

geweest in het Novotel Rotterdam.

Virginia. “De begeleiders

Hij heeft ook de scepter gezwaaid

Net als vroeger

- of is het pollepel - in het restaurant

“Eten kan nog zo goed zijn uit een

eigen prakkie op te warmen,

van de Kempervennen. De keuken kent

pakje”, zegt Ruud, “maar beleving is ook

maar schuiven gezellig

voor Ruud dus maar weinig geheimen.

belangrijk.” De keuken van de Scottstraat

aan. Samen eten en goede

De boodschappen zijn al gedaan.

is weer één middag in de week hét

tafelgesprekken. Net als thuis

Dus ze kan meteen aan de slag met

middelpunt van het huis. Niet alleen

bij mijn moeder.”

Ruud. Samen gaan ze koken. “Snij jij

Virginia, maar ook haar huisgenoten

alvast wortels en paprika’s, dan ga ik

helpen mee. “Zoals pas toen we friet

het satévlees kruiden.”

aten,” zegt ze, “zeven kilo aardappelen

magaZIEN • 8

hoeven deze dag niet hun


Een middagje koken geeft een goed gevoel. Onbetaalbaar.

José, Virginia en Ruud

Ruud van Haren, vrijwilliger Scottstraat, Valkenswaard

SAMENWERKEN AAN EEN GOED LEVEN

hebt gevonden, hoe zorg je dan dat ze

Als iets je zelf niet lukt, dan kun je

zich thuis voelen, zodat ze ook graag

hulp vragen aan mensen om je heen.

vrijwilliger blijven? Vrijwilligers zijn

Een vriend, familielid of bekende, zij

namelijk niet op bezoek, maar werken als

helpen je graag. Op een woning of een

volwaardig lid van het team mee. Het is

dagbestedingslocatie kan extra hulp

belangrijk dat ze dit ook zo voelen. Verder

nodig zijn, bijvoorbeeld om een leuke

maken we afspraken, bijvoorbeeld welke

activiteit te organiseren. De hulp van

activiteiten de vrijwilliger gaat doen

familieleden of vrijwilligers is daarbij

en hoe vaak hij of zij komt. Zo weten

zeer welkom.

we van elkaar op welke hulp gerekend kan worden. Jezelf thuis voelen en fijn

Die hulp van familie en vrijwilligers wordt

De hulp van familie en vrijwilligers wordt steeds belangrijker in de zorg. Ze vormen samen met de cliëntbegeleiders een team. Carlo Raaijmakers, coördinator informele zorg

samenwerken, daar gaat het om.

steeds belangrijker in de zorg. Ze vormen samen met de cliëntbegeleiders een

Teams zijn mede verantwoordelijk

team. Maar waar vind je nou nieuwe

voor het vinden en behouden van

vrijwilligers? Je kunt natuurlijk een

vrijwilligers, maar hoeven dit niet alleen

advertentie plaatsen in de krant. Wat vaak

te doen. Lunet zorg vindt de hulp van

beter werkt is om in je sociale netwerk te

vrijwilligers erg belangrijk en gaat dit

zoeken. Bijvoorbeeld door familieleden,

jaar hard aan de slag om teams hierbij

medewerkers of vrijwilligers te vragen

te ondersteunen. Bijvoorbeeld door de

of zij nog iemand kennen die zou willen

inzet van teamcoaches en de coördinator

helpen. En als je nieuwe vrijwilligers

informele zorg. 9


Jorg van Buul Rick Sallaarts Inez Leuverink Inge Schellens Yvonne Segers Letha Rijksen Maaike van de Pas Meike van Gerven Ineke Muller en John van de Beek

Een goed recept “Ja, wat gaat er allemaal in? Uhhh, appels natuurlijk. En rozijnen, kaneel en suiker. En deeg niet te vergeten. En een beetje kwellie. Kwellie? Ja, dat is ons geheim; kwellie. En dat verklappen we niet, want dat maakt dat onze appeltaarten uniek lekker zijn.”

magaZIEN • 10


Rozijnen, appels, suiker, kaneel en heel veel liefde! Maaike van de Pas

D

e taartenbakkers van bakgroep

maar hij is ook banketbakker. En dat is

Groeien

‘Het TaartPunt’ kunnen behalve

wel zo gemakkelijk, want taarten bakken

Behalve taarten bakken

heel goed bakken ook goed

is zijn ding.

voor De Hofnar, levert

geheimen bewaren. Want hoe lang

de bakgroep ook aan

precies waar van hun taarten worden

Complimentjes krijgen is leuk

gemaakt. Maar voor de rest willen ze

De Hofnar is blij met de komst van de

zouden nog wel veel meer

best al hun geheimen verklappen;

taartenbakkers. Behalve appeltaarten

willen. Zoals worstenbroodjes

zoals het geheim achter het succes

worden er ook monchoutaarten,

bakken, gevulde koeken of

van de bakgroep.

notentaarten, kwarktaarten en cakes

iets met chocola. “Of een

gebakken. En die worden weer verkocht

eigen winkeltje, dat lijkt ons

in het restaurant van het theater.

ook wel wat.” Misschien wel

Begin dit jaar zijn ze begonnen in

Lekker zo’n appeltaartpunt bij de koffie.

leuke eetbare attenties maken

de keuken van Theater De Hofnar in

“En dat maakt het ook zo leuk”, vertellen

voor de artiesten die in het

Valkenswaard. Vier ochtenden in de

de taartenbakkers. “Wat we bakken,

theater optreden. Plannen

week. De meeste bakkers komen van

wordt meteen door gasten van het theater

genoeg, maar voorlopig doen

dagbestedingscentrum De Biezenrijt

opgegeten. Verser kan niet. En ze vinden

onze taartenbakkers waar ze

in Valkenswaard en een paar van Het

het heerlijk. Sommige gasten steken

goed in zijn en dat is taarten

Areven in Eersel. En ze staan er niet

hun duim omhoog naar ons of ze komen

bakken. Met kwellie. “En wat

alleen voor. Ze worden bijgestaan

vertellen dat ze genoten hebben van het

dat is, vertellen we niet.

door vier vrijwilligers en door John

lekkere gebak. En och, daar groei je best

Kom ’t maar proeven.”

van de Beek. John is begeleider,

van. Daar doe je het voor.”

je ook er om vraagt, ze vertellen niet

Een fijn team

galerie ‘De kunstkeuken’ in Valkenswaard. En de bakkers

• 11


Eerst vragen we wat je wilt leren. Dan pas maken we de cursusmap. Echt op maat dus. Anneke Pullens, begeleider Scholing en Vorming, Leercentrum Lunet zorg

Op Engelse les Good evening. Welcome. Take a seat. Zo word je verwelkomd bij de Engelse

Indonesia (vertaling: Hallo, ik ben Kevin uit Duizel en ik kom uit Indonesië). En ook Jeroen vindt Engels geen moeilijke taal. “Ik speel veel computergames en ik kijk graag naar Discovery Channel. Dan leer je Engels terwijl je leuke dingen doet.”

les in het leercentrum op woonpark

De moeder van Julian was

Eckartdal. Would you like some coffee

“Thuis werd veel Engels

or tea? Uhhh, doe maar koffie. Please.

D

vroeger lerares Engels. gesproken en als kind pik je dat snel op. Maar je moet het wel bijhouden. Daarom ga ik naar de cursus,” zegt Julian (dat spreek je uit op

e cursus ‘Eenvoudig Engels’

zegt juf Mieke in het Engels. “Bel wie?”,

z’n Engels: Djzoelie-un).

bestaat uit tien lessen van

zegt één van de cursisten. “Belfast,

Michelle sprak geen woord

anderhalf uur. Het thema van de

de hoofdstad van Ierland.” “Oh, die.”

Engels. “Ja, yes en no, maar

Engelse les is ‘reizen’. Les 1: Met de boot

daar hield het mee op”, zegt

naar Engeland. Les 2: In de trein naar

Yes!

Londen. En vandaag is les zeven aan de

De vier cursisten spreken al goed

mijn moeder op vakantie naar

beurt: Een rondreis door Ierland.

Engels. Zoals Kevin: “Hello, I am

Turkije en dan wil ik wel wat

“We landen op het vliegveld in Belfast”,

Kevin from Duizel en I come from

kunnen vragen in het Engels.”

magaZIEN • 12

ze. “Maar in april ga ik met


Engelse les? Why not?

Wil je graag een cliëntvertrouwenspersoon spreken?

Sinds enkele jaren biedt

R. van Elswijk Tel: 06 429 97 012 E-mail: vertrouwenspersoonclienten@lunetzorg.nl

het Leercentrum de cursus

M. Ubbink

M. Langermans Tel: 06 101 22 443 E-mail: vertrouwenspersoonclienten@lunetzorg.nl Tel: 06 194 62 352 E-mail: m.ubbink@hetlsr.nl

‘Eenvoudig Engels’ aan. Naar deze cursus is steeds meer vraag, want cliënten gaan steeds vaker naar het buitenland op vakantie of op

Doen Woonpark De Donksbergen

Woonpark Eckartdal

en in de (kunstatelier)winkels

6 april

3 mei

van Lunet zorg, die steeds

14.00 - 16.00 uur

15.00 uur

vaker bezocht worden door

Paas-inn met de

Optreden van zanger-

buitenlandse klanten. And last

Grensmuzikanten

accordeonist Paul Papillon

leuk. Samen met anderen praten

19 april

9 mei

in een andere taal. Moet je eens

10.00 - 16.00 uur

13.30 uur

proberen!

Kinderboerderijdag

Musical Kapsones

bezoek bij familie. Het is ook heel handig op internet, waar je veel Engelse woorden tegenkomt

but not least: Engelse les is ook

De Donkse hoef bestaat uit tien lessen. De cursus

3 mei

Feestweek 4 juni

kost € 125,-. De cursusmap en

14.00 - 16.00 uur

19.00 - 21.00 uur

koffie of thee zijn bij het lesgeld

Motorevenement ‘Rondje

Artiestenavond met de

inbegrepen.

rondweg’

Freetimers, DJ Cor en als klapper

De cursus ‘Eenvoudig Engels’

een optreden van Dries Roelvink Op www.lunetzorg.nl staat meer

25 juni

informatie over het cursusaanbod

10.00 - 14.00 uur

5 juni

van Leercentrum Lunet zorg.

Wielerevenement

16.30 - 19.00 uur Barbecue

Not with a mouth full of teeth

6 juni 10.00 - 17.00 uur

Aan de deelnemers wordt van tevoren

Festivals 13 mei

gevraagd wat ze graag willen leren.

ConcertiFetti

Elke tiendelige cursus Engels is anders.

Zoals Jeroen. Hij wilde leren chatten

Tuinfeest Magisch

7 juni 14.30 - 17.00 uur Optreden van goochelaar

in het Engels en vindt songteksten

30 en 31 mei

Marc Woods met live muziek van

van de Beatles erg leuk. Of Michelle,

Funpop

muzikaal duo Golden Oldies

die op vakantie in het buitenland niet Pas als iedereen heeft verteld wat hij

Ook in de agenda?

Vragen over vrijetijdsbesteding?

of zij wil leren, wordt er een cursusboek

Wordt er bij jou in de buurt een leuke

Eindhoven: 088 551 92 27

gemaakt. “En dat is fijn,” zegt Julian,

activiteit georganiseerd en je denkt,

vrijetijd.eindhoven@lunetzorg.nl

‘want dan leer je Engels dat ik meteen

dat is wel iets voor de lezers van

De Kempen: 088 551 81 51

kan gebruiken.”

MagaZIEN? Laat het de redactie even

vrijetijd.dekempen@lunetzorg.nl

met haar mond vol tanden wil staan.

weten via magazien@lunetzorg.nl 13


Stoere meid met een stoere hobby D “Het werd steeds enger. De lange, smalle trap naar beneden was glad en bij elke meter die mij dieper ondergronds bracht, begon het muffer te ruiken. Na 113 treden voelde ik weer vaste grond onder mijn voeten. Het was aardedonker. En beklemmend stil, op de trippelende voetjes van muizen en ratten en een bonzend hart in mijn keel na. Op de tast tussen spinnenwebben zocht ik naar de lichtschakelaar en even later verdween het aardedonker voor een zee van licht. Voor me zag ik een lange buis met daarin de rails van een oude en niet gebruikte metrolijn. Het doel was bereikt. Vlug de camera pakken en vastleggen.” magaZIEN • 14

e 29-jarige Wendy Nooijen woont nu ruim een jaar aan de Hoogstraat in

Eindhoven. Samen met zeven anderen. Veilig en vertrouwd.

“Ik kan hier mezelf zijn”, zegt ze. “En dat kan alleen als ik me op mijn gemak voel bij de mensen om mij heen.” Maar zo nu en dan heeft ze even genoeg van die veiligheid, lijkt het wel. Dan zoekt ze juist spanning op. En soms zelfs echt het gevaar. Dan gaat ze met haar camera op zoek naar oude verlaten huizen,


Fotografie tips!

Houd je camera op de juiste manier vast

Urban Exploring

of zijn ze al lang dood? En hoe zijn ze

Wendy Nooijen doet aan urban

dood gegaan? Misschien wel in dit bed.

exploring. Dat is foto’s maken in

Spannend hè.

oude panden. Ze heeft al bijna honderd panden gefotografeerd

Wel uitkijken!

in Nederland, België, Frankrijk,

Zo’n hobby is ook niet zonder gevaar.

Duitsland en Polen. Benieuwd hoe

“Je moet goed uitkijken waar je loopt”,

die panden er van binnen uitzien?

vertelt Wendy. “Soms zitten er grote

Kijk maar op

gaten in de vloeren. Een andere keer

www.forgotten-secrets.nl

Fotografeer nooit tegen het licht in

moet je over een hek klimmen met scherpe punten. Of door een raam met kapot glas. Daar heb ik ook ooit mijn broek aan gescheurd. En zelfs ooit mijn enkel gebroken.” Maar behalve dat

leegstaande fabrieken of ziekenhuizen

je goed moet uitkijken voor gaten en

waar de laatste patiënt zestig jaar

punten, moet je ook op je hoede zijn

geleden de deur dicht deed. Dat heet

voor huiseigenaren of erger; de politie.

urban exploring: foto’s maken in oude

Want het is vaak verboden om in oude

panden. En eenmaal in zo’n oud pand

panden te komen. Dus gebeurt het

zet ze haar fototoestel op een statief

meestal stiekem. Wendy: “Belangrijk

en maakt ze foto’s. Prachtige foto’s.

is dat je niet verdacht doet. Je loopt

Soms eng, een andere keer vreemd of

dus zelfverzekerd en zonder om te

ontroerend, maar altijd een beeld met

kijken naar een oud pand toe en dan

een verhaal. Zoals een slaapkamer waar

glip je snel naar binnen. In de hoop

al het behang heeft losgelaten en de

dat niemand je heeft gezien. Dat vind

vloerbedekking vol met gaten zit.

ik eigenlijk het spannendste van alles.

Maar het bed is opgemaakt en over

Eenmaal binnen ben ik de rust zelve.

de stoel hangt nog een broek en een

Dan ben ik één met mijn camera.

jasje. Wie zou hier gewoond hebben?

Een goed team; ik en mijn camera.

Waren het leuke mensen? Leven ze nog

Veilig en vertrouwd.”

Flits een persoon nooit in de ogen

Zet in het donker je camera op een statief

Veel plezier met fotograferen! 15


Ik ben heel trots dat ik iets voor een ander kan doen. Zo ga ik eenmaal per week voorlezen. De cliënten en begeleiding van die groep vinden het heel fijn dat ik dat doe. Ze zeggen dat ik vriendelijkheid uitstraal. Dat geeft mij kracht! Arnoud van Hove, Kerkebogten Eersel

ARNOUD

gaat voor ‘eig

“Mensen die mij zien, willen snel

A

rnoud van Hove woont bij de Kerkebogten in

dingen van mij overnemen. Zal ik je even helpen? Lief bedoeld, maar ik wil het zo graag zelf doen. En als het even niet lukt, dan meld ik me wel.” magaZIEN • 16

Eersel. Samen met een vier andere jongemannen. Lichamelijk zijn ze ernstig beperkt. De rolstoelen waar ze in zitten zijn op maat gemaakt en voorzien van allerlei technische snufjes. Maar een ernstige lichamelijke beperking wil niet automatisch zeggen dat


“De conferenties gingen over hoe je je eigen leven kunt bepalen en hoe je je eigen kracht kunt versterken? Ik heb daar mijn verhaal gedaan en anderen deden dat ook.” Een deelnemer vertelde dat ze na jaren weer contact had met haar kinderen en kleinkinderen. Daar was ze trots op. Daar had Lunet zorg haar goed bij geholpen. Iemand anders liet een schort en menulijst zien. Zij had zelf geregeld dat ze nu een fantastische baan heeft bij

en kracht’

Brownies en Downies. Maar er werd ook gediscussieerd: “We wachten te veel af en we nemen zelf te weinig actie.” Iemand anders zei hierop: “We krijgen te weinig kansen, we moeten beter opkomen voor onszelf.”

iemand helemaal hulpeloos is.

de Kerkebogten gaan anders met mij

Sommige dingen gaan wat moeilijker,

om. Als ik iets wil zeggen ze: Regel ’t

“Die ‘Eigen kracht’ bijeen-

duren soms wat langer, maar lukken

maar, als het niet lukt helpen we je wel

komsten maken me sterker”,

vaak wel. Zo ook bij Arnoud: “Op mijn

vooruit. Kijk, da’s nou eigen kracht.”

besluit Arnoud. “Ik ben nu

veertigste ben ik begeleid zelfstandig

ook bij de clusterraad gegaan.

zelfstandig in en uit mijn rolstoel komen.

‘Eigen kracht’ conferentie

Maar dat vond de begeleiding niet

In 2014 zijn er twee ‘Eigen kracht’

leven. En in zo’n clusterraad

verstandig. Stel dat er iets gebeurt.

conferenties geweest. Dit zijn bijeen-

kun je er ook voor zorgen

Ik werd er in de watten gelegd.

komsten waar mensen met een

dat dingen veranderen.

Misschien wel te veel, want ik kan

verstandelijke beperking aan elkaar

We kunnen laten zien dat we

nu niet meer zelf in en uit mijn

vertellen wat ze allemaal wèl kunnen.

heel veel zelf kunnen. Dat we

rolstoel komen. De begeleiders van

Arnoud was ook van de partij:

een eigen kracht hebben.”

gaan wonen in Limburg. Ik kon toen nog

Daar kan ik vertellen wat wij belangrijk vinden in ons

17


Joehoe, ik ben

Wat als je graag iets wilt zeggen, maar je kunt niet praten? Of iets aanwijzen. Of typen. Dan wordt communiceren erg lastig. Zoals bij Mijke. Een slimme meid, die zelf heel goed weet wat ze wil. Maar hoe maak je dat de mensen om je heen duidelijk?

G

elukkig heeft Mijke veel lieve mensen om zich heen. Voorop natuurlijk haar vader en moeder.

Die zagen Mijke opgroeien als een gezonde meid. Maar na ruim een jaar viel het praten en bewegen weg. Na veel onderzoeken werd de zeldzame aandoening Rett-syndroom vastgesteld. “Ik heb er destijds een boekje over

Ik ben heel nieuwsgierig wat er zich allemaal in haar hoofd afspeelt. Met behulp van de Tobii wordt dat een heel groot avontuur. Marlies Krzyzanowski - Roks, moeder van Mijke

Kun je je voorstellen dat je graag een witte boterham met pindakaas wilt hebben en je kunt dat niemand duidelijk maken? Of je moet naar de wc en anderen begrijpen dat niet. En zo met alles. Dan voel je je behoorlijk eenzaam. Dan zit je opgesloten in je eigen lichaam; je kunt niet duidelijk maken wat je eigenlijk wilt, vindt of denkt. Mijke Krzyzanowski

gekocht”, vertelt moeder Marlies, “en dat na enkele bladzijdes lezen in een

als het antwoord ‘ja’ was en ze liet

vragen die andere mensen

hoek gegooid en tegen mijn man gezegd:

haar hoofd zakken bij ‘nee’. En op deze

stellen. Of van plaatjes die ze

Lex, we gaan gewoon aan de gang.”

manier communiceren ze al ruim dertig

je laten zien waaruit je kunt

jaar met elkaar. Heel veel vragen stellen

kiezen. Je hebt de regie niet

en maar wachten op een ‘ja’. En als die

in eigen handen. Vooruit,

er dan eindelijk kwam, dan lachte Mijke:

je kunt een keer een brul

Marlies en Lex zijn begonnen met het

“Hè, hè, ze begrijpen me.” Op deze

laten horen, huilen of je

stellen van vragen aan hun dochter.

manier communiceren, betekent dat je

mond expres dichthouden

Mijke gaf je dan een tikje op je arm

je hele leven afhankelijk bent van de

als iemand je eten geeft,

‘Nee’ heb je, ‘ja’ kun je krijgen

magaZIEN • 18


weer terug Samen kun je meer Door verschillende partijen (ouders, begeleiders van Lindenpad 51, begeleiders De Spaken, arts, logopediste, gedragsdeskundige, de fabrikant van Tobii en het zorgkantoor) is multidisciplinair samengewerkt om de kwaliteit van Mijke’s leven te verbeteren. Dit heeft geleid tot de aanschaf van Tobii. Dit is extra bijzonderomdat er landelijk nog heel weinig ervaring is met deze alternatieve vorm van communicatie. Er is een aanvraag ingediend bij het zorgkantoor (de kosten voor deze computer zijn namelijk erg hoog) en deze is afgelopen maand goedgekeurd. Ze gaan nu met z’n allen een plan van aanpak maken om Mijke maximaal te ondersteunen en te helpen leren communiceren met deze computer.

tv scherm. Op dat scherm staan allerlei foto’s en plaatjes. Met haar oog kan Mijke een plaatje aanwijzen maar daar houdt het mee op. Tot een

communiceren met Mijke? Hoe kan

en de computer spreekt dan

paar maanden geleden. Inmiddels

ze meer regie krijgen over haar eigen

uit wat ze heeft aangewezen.

waren haar vader en moeder allang

leven door zelf te zeggen wat ze wil?

Mijke kan dus weer praten.

niet meer de enige mensen om haar

In plaats van alleen maar ‘ja’ of ‘nee’

Weliswaar via een computer

heen; begeleiders van Lindenpad

te antwoorden.”

- inmiddels Mijke’s beste

51 op woonpark Eckartdal en

vriend - maar ze heeft zelf de

dagbestedingscentrum De Spaken,

Mijke en Tobii

fysiotherapeuten, logopedisten en

De grote verandering in het leven

haar ogen aanwijst. Zij kiest.

een gedragsdeskundige stelden zich

van Mijke kwam met de komst van

Ze is er weer. En met een

ook de vraag: “Hoe kunnen we anders

Tobii. Tobii is een computer met een

big smile!

regie; zij bepaalt wat ze met

19


Praat geeft raad

Ik weet goed uit te leggen wat ik vind en wat ik heb meegemaakt. Samentha

Jan en Anne wonen samen in een huis. Jan draait elke ochtend harde muziek. Dat vindt hij een fijne manier om wakker te worden. Anne heeft hier last van. Zij wil ’s morgens graag in alle rust opstaan. Wat kun je hier aan doen? De cd-speler van Jan afpakken? Anne oordopjes geven? Wie het weet mag het zeggen. Wat je in ieder geval wel kunt doen is er samen over praten. Dat kan overal en met iedereen, maar ook in het ‘Moreel beraad’.

“A

In mijn woning regel ik veel. En met regelen bedoel ik met elkaar praten en dat leer ik hier. Kevin

fpakken die cd”, zegt

wakker is. Claudia is nuchter: “Gewoon

zelf belangrijk vinden. Als je

Gultase. “Je moet maar

afpakken, ze hebben toch al ruzie.”

dat doet, krijg je meer begrip

aan de buren denken.”

voor de personen waar het

“Je moet de cd afnemen, want van

Hier wordt iedereen blij van

harde muziek gaan je oren kapot.”

Als je zo samen praat, komen er snel

als hij ’s morgens geen harde

Fred zoekt het meer in het ‘polderen’:

oplossingen. “Misschien wel te snel”,

muziek hoort. Misschien

“Je mag niet zomaar een cd afpakken.

zeggen de begeleiders van dit gesprek

vindt Anne het sowieso heel

Kan Jan niet gewoon zijn deur dichtdoen

Maria Evers, Ad Huijbregts en Ingrid

moeilijk om met anderen in

als hij muziek draait?” En Samentha

Bullens. “In een ‘Moreel beraad’ ga je

een huis te wonen. Als je dat

vindt dat Jan maar moet wachten

daarom eerst kijken wat de personen

doet, kom je vaak op heel

met harde muziek draaien tot Anne

in het verhaal - in dit geval Jan en Anne -

andere oplossingen uit.”

Kevin denkt ook een beetje aan Jan:

magaZIEN • 20

over gaat. Misschien is Jan wel de hele dag chagrijnig


Dit is een goede oefening Mijn persoonlijk begeleider

voor hoe je in een raad

zei dat het ‘Moreel beraad’

met elkaar moet praten.

belangrijk voor mij is. Zo kom

Iets oplossen

ik eens tussen de anderen. Gultase

Juan

zonder rijdende rechter. Dat

Ik heb een mening en die wil ik graag delen.

vind ik mooi. Fred

Antwan

Ik doe mee voor het onderwerp. Ik heb er ook last van. Claudia

Wat is een ‘Moreel beraad’?

bepaalde dingen wel of niet

Een ‘Moreel beraad’ is een overleg,

te doen. Bijvoorbeeld wel

waarin cliënten van Lunet zorg,

sporten en groenten en fruit

medewerkers, vrijwilligers en familieleden

eten. De dingen die je wel of

praten over moeilijke keuzes. Moet ik iets

niet doet, noemen ze ook wel

En dat klopt, want anderhalf uur

wel of niet doen, wat is goed en wat is

eens waarden. Door samen te

later komen de deelnemers van dit

fout? Iedereen maakt wel eens moeilijke

praten over wat je belangrijk

‘Moreel beraad’ tot de volgende

keuzes. Bijvoorbeeld: ‘Ga ik vanavond op

vindt, kun je betere keuzes

conclusie: Jan doet voortaan een

tijd naar bed omdat ik morgenvroeg moet

maken. Dat is wat je in een

draadloze koptelefoon op en zijn

gaan werken of kijk ik die spannende film

‘Moreel beraad’ doet!

cd-speler wordt begrensd zodat

op tv af’. Of... ‘Eet ik vanavond lekker friet

Het ‘Moreel beraad’ is een

zijn oren niet teveel schade oplopen.

of eet ik vanavond gezond vlees, groenten

initiatief van de Commissie

Jan blij, Anne blij. En dat geldt

en aardappelen?’ Je weegt je keuzes af,

Ethiek. Zij begeleiden ook de

ook voor de deelnemers zelf:

wat vind ik belangrijk.

gesprekken in het ‘Moreel

“We hebben er goed over nagedacht

beraad.’

en gesproken. Het was superleuk

Wat jij belangrijk vindt, wordt ook wel

en interessant. Wat doen we de

een norm genoemd. Bijvoorbeeld

Wil je ook een keer deelnemen

volgende keer? Misschien iets over

ik vind gezondheid heel belangrijk.

aan een ‘Moreel beraad’?

pesten?”

Gezondheid is dan een norm. Om

commissie.ethiek@lunetzorg.nl

gezond te blijven is het belangrijk om 21


De Commissie Ethiek organiseert: Minisymposium ‘Wat is goed mentorschap?’

Meepraten

Samen wijzer Op 3 juni van 19.30 - 21.30 uur (19.00 uur inloop) woonpark Eckartdal, de Herberg. Voor mentoren, familie en verwanten.

Programma: • Wat is mentorschap? (door Ans Verdonk, stichting Mentorschap Zuid-Oost Brabant). • Goede zorg en goed mentorschap (door Frouk Weidema, VUmc Amsterdam). • Keuze uit deelnemen aan: 1. Workshop ‘Mentorschap in de praktijk.’ 2. Workshop ‘Balanceren tussen beslissen en beschermen.’ 3. Workshop ‘Moreel beraad t.a.v. dilemma’s voor mentoren.’ • Afronding en informeel bijeenzijn.

Inschrijven voor 10 mei 2015 Mail: commissie.ethiek@lunetzorg.nl Post: Lunet zorg, t.a.v. A. Darmstadt, postbus 270, 5600 AG Eindhoven. (Graag erbij vermelden naam, adres, telefoonnummer, voorkeur workshop en of traplopen een bezwaar is.) Na inschrijving ontvangen deelnemers geen bevestiging. Deelname is gratis.

magaZIEN • 22

Carlijn Veldman, beleidsmedewerker Medezeggenschap cliënten

In januari zijn ze van start gegaan. De nieuwe medezeggenschapsraden. Er zijn raden met cliënten en raden met cliëntvertegenwoordigers. Centrale raden en clusterraden. Achttien in totaal. Samen vullen zij de medezeggenschapsstructuur in.


in nieuwe stijl M

edezeggenschap is zo oud als

Clusterraad

Lunet zorg zelf. In allerlei

Een lid van de clusterraad praat mee

elkaar. Er wordt gepraat over

vormen en op allerlei niveaus

over zaken die belangrijk zijn voor alle

alle dingen die belangrijk zijn

konden cliënten en cliëntvertegen-

cliënten in het cluster. Bijvoorbeeld

voor cliënten. In de woning

woordigers al meepraten en invloed

over veranderingen rondom wonen

praat je bijvoorbeeld over het

uitoefenen op beslissingen. Niks nieuws

en werk. De clustermanager praat over

eten. In het dagbestedings-

dus. Maar op 1 januari 2014 is de

plannen voor het cluster. De clusterraad

centrum bijvoorbeeld over de

organisatiestructuur van Lunet zorg

geeft advies over deze plannen.

pauzetijden. Voor ambulante

veranderd. En daarom is ook de mede-

cliënten wordt nagedacht

zeggenschapsstructuur veranderd.

over hoe een groepsoverleg

We hebben voortaan clusters met in ieder

kan worden vorm gegeven.

cluster een eigen manager. Elk cluster

Van het groepsoverleg maken

heeft een clusterraad. Deze raden praten

we een verslag. Dat verslag

met de manager. De centrale raden

sturen we naar de cluster-

praten met de Raad van Bestuur.

raad. De centrale raden worden ondersteund door

Centrale raad Als je lid bent van een centrale raad,

Carlijn Veldman. De overige cliëntenraden hebben een

praat je over zaken die voor alle cliënten

Groepsoverleg

van Lunet zorg belangrijk zijn. Dat

Als je niet in een raad zit, kun je toch

tegenwoordigersraden door

noemen we beleidszaken. Bijvoorbeeld

meepraten. In de woning en in het dag-

een secretaresse worden

over toekomstplannen en de klachten­

bestedingcentrum start - of is inmiddels

ondersteund. Leden van

regeling. De centrale raden geven advies

gestart - een groepsoverleg. In dit over-

een raad hebben een zittings-

over die beleidszaken aan de bestuurder.

leg praten de cliënten en het team met

periode van vier jaar.

coach, terwijl de cliënt-ver-

Centrale raden: Cliëntenraad

Cliëntvertegenwoordigersraad

V.l.n.r. achterste rij: Gerhard Schaeffer, Nino Hellings,

V.l.n.r. achterste rij: Leo van den Sommen, Hans de Vries,

Davy Beerens en Peter Mennen. V.l.n.r. voorste rij:

Lex Krzyzanowski, Frans Martens en Embert Berkers.

Samantha Ottevanger, Ingrid Seinstra, Nicky Seuntiëns

V.l.n.r. voorste rij: Bert van Bommel en Theo Groenemans.

en Natanja Coolen. Niet op de foto: Joost Swinkels.

Niet op de foto: Ton Briels en Patrick van Campfort. 23


Clusterraden: Cliëntvertegenwoordigers Senioren/Gedrag/Somatiek

Cliënten Ambulant

V.l.n.r. Marcel van Delft, Mireille Quaadvliet,

V.l.n.r. bovenste rij: Wil den Hartog, Lex Krzyzanowski,

Willem van Veldhoven, Rene Claas, Kim Bronsaer,

Wim Verhulst en Jos van den Akker. V.l.n.r. onderste rij:

Martien de Kort, Dirk Okhuysen en Mark Giezen.

Ton Gielissen, Lia Kuijpers-Kuijten en Marianne Bierens. Niet op de foto: Ton Briels en Wim Bakermans.

Cliënten Eindhoven

Cliëntvertegenwoordigers Kind en Jeugd

V.l.n.r. Rinie van der Looij, Diana Pulskens, Gillian de Bart, Mirthe van der Aa en Rene Smulders. Niet op de foto: Saskia Swinkels. V.l.n.r. bovenste rij: Antoine van Stiphout, Henri van Engelen en Pieter-Fung-a-Yu. Voorste rij: Venessa Leppers, Sandra van Lith en Heleen Reisma. Niet op de foto:

Cliënten Dag b

esteding

John-Marie Hurkmans.

Cliënten Gedrag/Somatiek

V.l.n.r. Linda Huurman, Rob Cox, Najat Doani, Ronny Wassink V.l.n.r. Veronique Driessen, Hadi Abdilaahi, Franka van der Linden, Joke Dijksman en Arnoud van Hove.

magaZIEN • 24

en Joris van Buul.


Cliënten West

Cliënten Oost

V.l.n.r. Willy Rouwen, Jolanda

V.l.n.r. John Plantaz,

Schühmacher, Jessica Baselmans,

Antoine Von Hemert, Refet Lo-Wong

Marc Hanegraaf en Annemieke van

en Marie-Thérèse van den Dungen.

Limpt. Niet op de foto: Anouck Heeze.

“Er is nog plaats in de raad voor drie personen. Liefst uit Nuenen, Budel en Bergeijk.”

Cliënten Senioren

V.l.n.r. Rita van de Wiel, Gerard Schaeffer (tot 1 maart), Ben Waterman, Henneke Bevelander, Narinder Bahadoer en Marianne van de Smitte. Niet op de foto: Tonnie Berendsen.

Cliëntvertegenwoordigers Dagbesteding

V.l.n.r. Yvonne Phillips, Annemarie Evers, Truce den Bieman en Bert van Bommel.

Voor vragen over medezeggenschap of als je je wilt aanmelden als lid van een raad: medezeggenschapclienten@lunetzorg.nl 25


Schommelen

De wensenactie gaat door Er hingen zoveel wensen in de wensbomen dat 2014 te kort was om alle wensen te vervullen. Daarom gaan we in 2015 door met het vervullen van wensen. Je hoeft geen nieuwe wens in te leveren. We gebruiken de wensen die jullie eerder in de wensbomen hebben gehangen. Er verandert dit jaar wel wat: we gaan niet elke maand, maar elke drie maanden een wens vervullen. Dit jaar komen er dus vier extra wensen uit. Welke wensen dat zijn, blijft nog even een verrassing. Als je wens uitkomt, krijg je vanzelf

In MagaZIEN kun je lezen welke nieuwe wensen zijn uitgekomen. En wie weet zit jouw mooiste wens er dit jaar ook bij.

magaZIEN • 26

2015

persoonlijk bericht.


en bolderen bij De Vuurtoren In 2014 hebben we een aantal mooie, leuke en gezellige wensen in vervulling laten gaan. We hebben grote idolen ontmoet, leuke uitstapjes gemaakt en onze mooiste kant laten zien. En er is nog een wens in vervulling gegaan: de kinderen van De Vuurtoren kregen nieuwe speeltoestellen.

D

e kinderen van De Vuurtoren in Eindhoven wilden graag nieuwe speeltoestellen.

Dankzij de Vrienden van Lunet zorg is hun wens in vervulling gegaan. Buiten op het speelterrein is een nieuwe duoschommel geplaatst, waarop je gezellig samen met een vriendje of met een begeleider kunt schommelen. En als je even genoeg hebt geschommeld? Dan ga je samen met je groepsgenootjes op pad in de wijk met de nieuwe bolderkar. Dat wordt voortaan extra

leuk buitenspelen!

De Vrienden van Lunet zorg De Vrienden van Lunet zorg zetten

aanvullen. In de afgelopen periode

van het internetcafé bij de

zich in om voor de cliënten van Lunet

hebben de Vrienden op deze manier

Rapelenberg in Valkenswaard

zorg iets extra’s te doen. De cliënten

een digitale tv in een gezamenlijke

gehonoreerd. De volière bij

met hun verzorgers en begeleiders

dagbestedingsruimte op het woonpark

de boerderij op woonpark

dienen een aanvraag in, zorgen zelf

De Donksbergen medegefinancierd

Eckartdal wordt vervangen;

voor een gedeelte van de kosten en de

en is de aanvraag voor een bijdrage

de Vrienden leveren hier ook

Vrienden kunnen het resterende deel

aan vernieuwing van de apparatuur

een bijdrage aan. 27


spannend PUZZELEN V

D

O

N

D

E

R

L

V

B

E

O

R

S

P

O

O

K

G

E

L

W

N

A

C

H

T

M

E

R

R

I

E

W

A

E

L

I

U

R

I

L

K

E

E

K

I

E

S

M

K

E

I

S

R

E

G

H

F

P

M

E

Z

E

E

W

R

E

A

K

I

I

R

E

F

M

O

G

R

A

U

N

E

R

L

D

M

L

G

U

I

S

K

E

R

K

H

O

F

I

A

A

R

D

B

E

V

I

N

G

E

N

G

M

O

N

S

T

E

R

S

Aardbeving

Gil

Kus

Spook

Bliksem

Graf

Monster

Verliefd

Donder

Griezel

Mummie

Weerwolf

Draak

Haai

Nachtmerrie

Eng

Kerkhof

Onweer

Geheim

Kerker

Spin

Oplossing:

Zoek de woorden in de puzzel. De letters die overblijven vormen een woord. Stuur dit woord v贸贸r 1 juni op naar magazien@lunetzorg.nl. Zet je naam en adres erbij. Onder de inzenders verloten wij drie kadobonnen.

Succes!

WINNAARS FRIS PUZZELEN De oplossing van Fris puzzelen is Allesreiniger. De prijswinnaars zijn: Christ Coppens, Fien de Waal en Annelies Bos. Zij winnen een kadobon.

Proficiat!


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.