5
1. Antonio da Sangallo de Jonge Santa Maria della Consolazione, Todi, 1597–98; beschilderd hout; H: 155 cm Dit model bestaat uit een octogonale basis die het grondplan, de opstand en de koepel met trommel van de kerk in Todi toont. De bouw begon in de eerste jaren van de 16e eeuw, maar halverwege de jaren 1530 waren de fondsen opgedroogd. De trommel en de koepel werden pas aan het eind van de eeuw voltooid, en het model weerspiegelt dat getrapte proces. Mo-
dellen werden soms aangepast of aangevuld naarmate het werk vorderde. 2. Cristoforo Rocchi en Giovanni Pietro Fugazza Kathedraal van Pavia, ca. 1475–1525; beschilderd hout; H: 505 cm Blijkbaar verliep het vervaardigen van dit schaalmodel parallel met of met een lichte voorsprong ten opzichte van de bouw van de kathedraal. De architect lijkt dus zijn ideeën
te hebben uitgewerkt naarmate het werk vorderde.
smaak en dus bedacht Buontalenti een elegante, konden bestuderen. Oorspronkelijk waren er eigentijdse façade voor het belangrijkste bouw- op de houten structuur zelfs sculpturen op werk van de stad. schaal aangebracht en waren de diverse materi3. Bernardo Buontalenti alen te onderscheiden door de kleuren van de Façade van de dom van Florence, ca. 1590; 4. Antonio da Sangallo de Jonge polychromie. beschilderd hout; H: 238 cm Sint-Pietersbasiliek, 1539–45; hout; H: 736 cm 5. Domenico Cresti da Passignano In 1587 werd de oude gevel van de dom van Flo- Dit schaalmodel, het grootste dat uit de Italiaan- Michelangelo biedt paus Paulus iv de maquette rence gesloopt om te worden vervangen door se renaissance bewaard bleef en ook het duuraan van de koepel van de Sint-Pieters, 1619; een nieuwe versie, ontworpen door Buontalenti ste, was bedoeld als leidraad voor de arbeiders olieverf op doek; H: 236 cm (ca. 1531–1608). Het was gebruikelijk dat kerken op de bouwplaats. Sangallo (1484–1546) maakwerden aangepast aan de nieuwe esthetische te het groot genoeg, zodat ze ook het interieur Passignano’s (1559–1638) schilderij laat zien hoe
ZAAL 190
architecten hun schaalmodellen gebruikten om hun ideeën over te brengen. Michelangelo was een van de architecten die aan de Sint-Pieters werkten, maar Passignano schilderde deze scène lang na de feiten en vergiste zich: het model van de koepel dat hij afbeeldde, is het ontwerp van Giacomo della Porta (1532–1602).
DE ITALIAANSE RENAISSANCE