6
7
1. Hoofd van een godin 350–325 v.C.; beschilderde terracotta; H: 21,6 cm
van de via San Leonardo in Orvieto (het oude Volsinii). Het gezicht is accuraat weergegeven, in contrast met het zorgvuldig gestileerde haar Dit hoofd werd opgegraven in de Tempel van en de baard. De uitdrukking van het gezicht is Uni/Astarte in Pyrgi (Santa Severa). Het beweleens vergeleken met het kolossale beeld in hoorde tot een beeldengroep die werd gemaakt goud en ivoor van de god Zeus in Olympia, een bij de herstelling van de tempel na de plundewerk van de beeldhouwer Phidias die in de ring door piraten uit Syracuse in 384 v.C. De go- oudheid bekendstond om zijn naturalistische en din is in beweging of al vluchtend voorgesteld. grootse godenbeelden. De mond en de ogen lijHaar zachte haren in de wind, de open lippen en ken zich echter klaar te maken voor een uitbarde ongelijke, dromerige ogen geven blijk van sting van goddelijke toorn. een ongewoon naturalisme naar Grieks model. 3. Hoofd van een bebaarde man 2. Hoofd van een god Ca. 320–280 v.C.; brons, ivoor en glaspasta; Late 5e eeuw v.C.; terracotta; H: 14 cm H: 32 cm Dit hoofd, dat deel uitmaakte van een architecturale sculptuur, komt uit een tempel ten zuiden
Dit prachtige bronzen hoofd (zonder de moderne stenen buste) kennen we al sinds de 16e
eeuw. Het is afkomstig van een meer dan levensgroot beeld, waarschijnlijk van een ruiter gezien de houding van de nek, als van iemand die naar beneden kijkt. De ingelegde ogen en de intense expressie zorgen voor een beklijvende blik. De ontgoochelingen van deze man of action worden weergegeven door de samengeperste lippen en ingevallen ogen. De fijne textuur van het haar en de modieuze korte baard benadrukken zijn opvallende trekken. 4. Hoofd van Manganello 2e eeuw v.C.; terracotta; H: 32 cm Deze realistisch weergegeven portretbuste werd als een votiefgift in het Manganelloheiligdom buiten de muren van Cerveteri geplaatst. De magere, opeengeklemde kaken, het ge-
groefde gezicht en de lichte asymmetrie brengen misschien een welbepaalde fysieke conditie tot uitdrukking. Het was in elk geval de bedoeling de spanningen en onvolmaaktheden van een echte persoon te tonen. Dit zijn kenmerken van een echt portret. De huid van de man is rood geschilderd en zijn haar is blond of lichtbruin, volgens de conventies van de schilderkunst. 5. Hoofd van Malavolta Ca. 430–420 v.C.; terracotta; H: 18 cm Alleen het hoofd blijft nog over van een mooi, handgemaakt votiefbeeld dat werd geofferd in het Portonaccioheiligdom buiten de muren van Veii. Het korte, krullende haar met zijn fijne textuur contrasteert met de zachte, jeugdige
wangen en volle lippen. De naturalistische ogen en oogleden zijn benadrukt door middel van mesinkervingen. De weemoedige uitdrukking van de jongeman en zijn realistische huid worden vaak vergeleken met de (verloren) werken van de Griekse beeldhouwer Polykleitos (actief ca. 450–415 v.C.). 6. Mars van Todi Ca. 400–380 v.C.; brons; H: 142 cm
de invloed van decennia van Griekse beeldhouwkunst en werd in verschillende holle delen gegoten. De repetitieve details (wapenrusting, haar) staan in contrast met het zachte, afwezig kijkende gezicht en de ontspannen houding. 7. Apollo van Veii Ca. 510 v.C.; beschilderde terracotta; H: 181 cm
Dit beeld maakte deel uit van een beeldengroep op het dak van de Portonacciotempel in Veii. Dit bronzen beeld stelt een menselijke krijger Aplu (Apollo) komt aangelopen om de gevanvoor die een plengoffer brengt (de helm en genneming door Hercle (Herakles) van het Keschaal gingen verloren). Het werd ceremonieel rynische hert te betwisten. Apollo’s huid is rood begraven in Montesanto bij Todi, waar het al in geschilderd en zijn trekken zijn gestileerd. Harde oudheid door een bliksem zou zijn getroffen. de pezen en zachte gewaden zijn met een mes Volgens de inscriptie ging het om de gift van gekerfd, waardoor dit beeld in terracotta op een een Umbrische man, Ahal Trutitis. Het vertoont waardevoller bronzen beeld lijkt.
ZAAL 51
VROEG-ITALISCHE EN ETRUSKISCHE KUNST