Spanish Greek Dictionary by Lexikopoleio

το νέο ισπανο-ελληνικό λεξικό ~ el nuevo diccionario espanol-griego

contenidos περιεχόμενα

prόlogo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

πρόλογος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vii

abreviaturas • συντομογραφίες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Viii sίmbolos • σύμβολα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

recuardos • Άρθρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Xii cόmo usar el diccionario • πώς να χρησιμοποιήσετε το λεξικό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XiV El diccionario • το λεξικό Α Β C D Ε F G H Ι J K L M N Ο P Q R S T U V W X Y Z

a . b . c . d . e . f . g . h . i . j . k . l . m n . o . p . q . r . s . t . u . v . w x . y . z .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 187 255 465 579 697 749 793 831 885 901 905 953 1047 1071 1099 1249 1259 1337 1419 1501 1509 1557 1559 1561 1565

prólogo

La presente obra viene a complementar la exitosa edición del Nuevo diccionario griego-español. Decidimos colaborar con la prestigiosa casa editorial francesa Larousse, la cual presentó un completo diccionario español-francés, equiparable a un gran diccionario monolingüe de uso, que vertemos al griego. El desafío es evidente. Hablamos de dos lenguas románicas con un origen, en gran medida, común: el latín. Se interpretan y comunican fácilmente entre sí. Por el contrario, la traducción y aclaración de artículos y ejemplos en griego constituye una empresa ardua, compleja y arriesgada, dado que la estructura del diccionario ha sido diseñada para el usuario francés. El gran número de artículos no sólo abarca el ámbito español sino también los países de habla hispana, con ejemplos y referencias enciclopédicas, históricas, culturales e institucionales. Los nombres compuestos, expresiones, locuciones y refranes que descansan en lo más profundo de la memoria colectiva no podían omitirse en esta obra. Creemos que la estructura lexicográﬁca del contenido junto con una presentación diáfana de los artículos, categorías gramaticales, expresiones, palabras compuestas, etc., permitirá al usuario encontrar fácilmente la información que desea. Desde hace tres años nos vienen preguntando con más insistencia y regularidad: «¿Cuándo se editará el Nuevo diccionario español-griego?» Gracias por su paciencia y esperamos que esta edición satisfaga sus expectativas y se convierta a su vez en un diccionario clásico de referencia. No obstante, dado que toda obra lexicográﬁca siempre precisa mejoras, estaremos a su disposición para atender cualquier comentario, corrección y sugerencia. los Editores

πρόλογος

Το παρόν έργο έρχεται να συμπληρώσει την επιτυχημένη έκδοση του Νέου ελληνο-ισπανικού λεξικού. Επιλέξαμε τη συνεργασία με τον γνωστό γαλλικό εκδοτικό οίκο Larousse ο οποίος παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο ισπανογαλλικό λεξικό – συγκρίσιμο με ένα μεγάλο μονόγλωσσο ερμηνευτικό λεξικό – το οποίο και αποδώσαμε στα Ελληνικά. Η πρόκληση είναι προφανής. Δύο ρομανικές γλώσσες με κοινή, σε μεγάλο βαθμό, καταγωγή τα Λατινικά, εύκολα ερμηνεύουν και αποδίδουν η μία την άλλη. Αντιθέτως, η μετάφραση και η επεξήγηση των λημμάτων και των παραδειγμάτων στα Ελληνικά αποτελεί σύνθετο, επίπονο και τολμηρό εγχείρημα καθώς η δομή του λεξικού έχει σχεδιαστεί για τον Γάλλο χρήστη. Ο μεγάλος αριθμός λημμάτων καλύπτει όχι μόνο την Ισπανία αλλά και τις ισπανόφωνες χώρες, με παραδείγματα και εγκυκλοπαιδικές, ιστορικές, πολιτισμικές και θεσμικές αναφορές. Σύνθετες λέξεις, εκφράσεις, φράσεις και παροιμίες που βρίσκονται στην καρδιά της συλλογικής μνήμης δεν μπορούσαν να απουσιάσουν από το έργο αυτό. Πιστεύουμε ότι η λεξικογραφική διάρθρωση του περιεχομένου με την ξεκάθαρη παρουσίαση των λημμάτων, γραμματικών κατηγοριών, εκφράσεων, σύνθετων λέξεων κ.λπ., θα επιτρέψει στον χρήστη να βρίσκει με ευκολία την πληροφορία που θέλει. Εδώ και 3 χρόνια όλο και περισσότεροι μάς ρωτούσαν σε τακτά διαστήματα: «Πότε θα εκδώσετε το Νέο ισπανοελληνικό λεξικό;» Ευχαριστούμε για την υπομονή σας και ελπίζουμε η έκδοση αυτή να καλύπτει τις προσδοκίες σας και να αποτελέσει με τη σειρά της ένα κλασικό λεξικό αναφοράς. Ωστόσο επειδή κάθε λεξικογραφικό έργο χρήζει πάντα βελτίωσης, θα είμαστε στη διάθεσή σας για ενδεχόμενες παρατηρήσεις, διορθώσεις και προτάσεις. οι εκδότες

recuadros Άρθρα

rEcuaDros lEXiculturalEs

rEcuaDros culturalEs

antequera . . . . . . . . . . . . . . . . . . Salga el sol por Antequera babia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Estar en Babia blanca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Εstar sin blanca bóbilis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De bóbilis busilis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dar en el busilis caja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Echar con cajas destempladas calleja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tener más cuento que Calleja campanada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dar la campanada cerro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Por los cerros de úbeda chaqueta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cambiar de chaqueta colón . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El huevo de Colón columna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Quinta Columna convidado . . . . . . . . . . . . . (Ser como el) convidado de piedra cuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¡Más se perdió en Cuba! cuenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las cuentas del Gran Capitán decir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Como) decíamos ayer fernando . . . . . . . . . . . . . . . Así se las ponían a Fernando VII filipinas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los últimos de Filipinas flandes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poner una pica en Flandes flauta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Y) sonó la flauta por casualidad fuenteovejuna . . . . . . . . . . . . . . . . Fuenteovejuna, todos a una gato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Llevarse el gato al agua hora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A buenas horas, mangas verdes iglesia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Con la Iglesia hemos topado jauja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¡Esto es Jauja! mano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poner los manos en el fuego míster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Míster Marshall montar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tanto monta, monta tanto moro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bajarse al moro nave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Quemar las naves noche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Una noche toledana oro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El oro y el moro pasar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¡No pasarán! pavía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Salir por las de Pavía pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Como Pedro por su casa pepa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¡Viva la Pepa! perro . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Ser) como el perro del hortelano pie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poner pies en polvorosa pinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Estar entre Pinto y Valdemoro plin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¡A mí, plin! plumero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vérsele (a alguien) el plumero potosí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Valer un Potosí pregunta . . . . . . . . . . . . . . . Andar o estar a la cuarta pregunta san quintín . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Armarse la de San Quintín santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ¡Santiago y cierra España! sursuncorda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El sursuncorda trece . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mantenerse o seguir en sus trece uva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (Nos van a) dar las uvas Villadiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tomar las de Villadiego

academia . . . . . . . . . . . . . . . . . La Real Academia Española andalucía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Andalucía Ándalus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Al Ándalus aragón . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aragón armada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Armada Invencible asturias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Asturias austria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Casa de Austria autonómico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El proceso autonómico azteca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Aztecas baleares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las Islas Baleares bolívar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Simón Bolívar boom . . . . . . . . . . . . El boom de la literatura latinoamericana borbón . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Borbones cacique . . . . . . . . . . . . . . . . . Los caciques (en América Latina) cacique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los caciques en España cafebrería . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La cafebrería camino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Camino de Santiago canarias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las Islas Canarias cantabria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cantabria cantina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La cantina carapintada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Carapintada carlismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El carlismo castilla-la mancha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Castilla-La Mancha castilla y león . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Castilla y León catalán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Catalán cataluña . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cataluña ceceo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El ceceo cervantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Miguel de Cervantes charro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Charros cid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Cid cine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El cine español colón . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cristóbal Colón colonia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las colonias compañía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Compañía de Jesús comunidad . . . . . . . . . . . . . . . . . Las Comunidades Autónomas comunidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Comunidad Valenciana concordato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Concordato conquistador . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los conquistadores constitución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Constitución de 1978 cortes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las Cortes criollo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los criollos desastre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El desastre del 98 descubrimiento . . . . . . . . . . . . El descubrimiento de América día . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Día de los Inocentes día . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Día de los Muertos diada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Diada de Cataluña Dorado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Dorado entierro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El entierro de la sardina español . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El español

XIII

estatuto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Estatuto de Autonomía estraperlo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El estraperlo euskera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El euskera expulsión . . . La expulsión (de los judíos y los musulmanes) Extremadura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Extremadura f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El 23 F falange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Falange falla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las fallas feria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Feria de Abril flamenco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El flamenco franquismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El franquismo frente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Frente Popular Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Galicia gallego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El gallego gaucho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gaucho generación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Generación del 27 generación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Generación del 98 gitano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gitano Glosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las Glosas Emilianenses Goya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Goya grito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grito de... guanche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los guanches guaraní . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los guaranís guardia civil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Guardia Civil Guernica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Guernica guerra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Guerra Civil guerra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Guerra de la Independencia guerra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las Guerras de Independencia imperio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El imperio español inca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los incas indiano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Indiano indio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Indio inquisición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Inquisición institución . . . . . . . . . . . . . La Institución Libre de Enseñanza instituto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Instituto Cervantes ladino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El ladino lengua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las lenguas amerindias lengua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las lenguas oficiales de España levantamiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Levantamiento ley . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La ley sálica leyenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Leyenda Negra llaneros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los llaneros madre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las Madres de la Plaza de Mayo madrid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Comunidad de Madrid mapuche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Mapuches mariachi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los mariachis marrano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los marranos mate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El mate maya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los mayas misionero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los misioneros

Άρθρα

monarquía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La monarquía española moncloa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Moncloa montonero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Montoneros moro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los moros movida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La movida madrileña mudéjar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mudéjar muralismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Muralismo murcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Murcia navarra . . . . . . . . . . . . . . . . . La Comunidad Foral de Navarra operación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Operación Cóndor opus Dei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Opus Dei país Vasco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El País Vasco payador . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Payador pepa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Pepa picaresca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La picaresca pintura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La pintura espagnola prado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Museo del Prado precolombino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El arte precolombino premio . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Premio Miguel de Cervantes premio . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Premios Príncipe de Asturias quijote . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Don Quijote de la Mancha reconquista . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Reconquista república . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . República bananera república . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Segunda República restauración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Restauración rey . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Reyes Católicos rey . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Reyes Magos rioja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Rioja rocío . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Rocío sandinismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El sandinismo sanfermines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Sanfermines san martín . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . José de San Martín sant jordi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Día de Sant Jordi senderismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El senderismo seseo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El seseo siglo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Siglo de Oro tambo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tambo tango . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El tango tapa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Las tapas tauromaquia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La tauromaquia teatro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El teatro español transición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La transición tupamaros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Tupamaros tuteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El tuteo valenciano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El valenciano vino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los vinos visigodo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Los Visigodos voseo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El voseo zapatismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El zapatismo Zarzuela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El Palacio de la Zarzuela

cόmo usar el diccionario πώς να χρησιμοποιήσετε το λεξικό κύριο λήμμα

transnacional, trasnacional adj διεθνικός, -ή, -ό, υπερεθνικός, -ή, -ό 왎 sf [empresa, sociedad] διεθνική / πολυεθνική εταιρεία θηλ.

διαφορετική ορθογραφία

� pilar sm 1. ARQUIT. a) [columna] κολόνα θηλ, στύλος αρσ b) ομόγραφες λέξεις: λέξεις με την ίδια ορθογραφία αλλά με διαφορετική σημασία

κατάληξη θηλυκού

αριθμοί που εισάγουν σημασιολογικές υποδιαιρέσεις

υποκατηγορία λήμματος: τα αντωνυμικά ρήματα, τα ρήματα που συντάσσονται με πρόθεση και τα ουσιαστικά σε πληθυντικό αριθμό που έχουν το δικό τους νόημα παρουσιάζονται ως υποκατηγορίες του κύριου λήμματος

η χρήση επισημαίνεται με ειδική βραχυγραφία οι σύνθετες λέξεις συγκεντρώνονται σε αλφαβητική σειρά στο τέλος της γραμματικής κατηγορίας οι διάφορες σημασίες των σύνθετων λέξεων εισάγονται όπως και στα κύρια λήμματα

οι εκφράσεις και φράσεις είναι συγκεντρωμένες σε αλφαβητική σειρά στο τέλος της γραμματικής κατηγορίας και εμφανίζονται με έντονους χαρακτήρες

[de puente] στύλος αρσ 2. fig [apoyo] στυλοβάτης αρσ 3. [mojón] χιλιομετρικός δείκτης αρσ 4. [de fuente] λεκάνη θηλ 5. DEP. [en rugby] θέση θηλ παίκτη στο ράγκμπι 6. ANAT. καμάρα θηλ: pilar del velo del paladar φαρυγγοϋπερώια καμάρα. � pilar vt αλέθω, συνθλίβω.

madrileño, ña adj μαδριλενικός, -ή, -ό 왎 sm, f Μαδριλένος αρσ, Μαδριλένα θηλ. reconocer vt 1. [identificar] αναγνωρίζω: con esa barba no te reconocía δεν σε αναγνώρισα με αυτή τη γενειάδα 2. [confesar, admitir] αναγνωρίζω, παραδέχομαι: reconocer sus faltas αναγνωρίζω τα λάθη μου  lo reconozco το παραδέχομαι 3. [gobierno, tribunal, paternidad] αναγνωρίζω: no reconoce el tribunal que lo juzga δεν αναγνωρίζει το δικαστήριο που τον κρίνει 4. [agradecer, valorar] αναγνωρίζω: quiere que se reconozca su trabajo θέλει να αναγνωριστεί το έργο του 5. [examinar] εξετάζω: los bomberos han reconocido la zona οι πυροσβέστες εξέτασαν την περιοχή 6. MED. [paciente] εξετάζω: un médico ha reconocido a los dos accidentados ένας γιατρός εξέτασε τα δύο θύματα του ατυχήματος 7. MIL. [terreno] πραγματοποιώ αναγνώριση: el sargento envió dos hombres a reconocer la colina ο λοχίας έστειλε δύο άντρες να πραγματοποιήσουν την αναγνώριση του λόφου. 쏔 reconocerse vprnl 1. [identificarse] αναγνωρίζομαι: hay mañanas en las que me cuesta reconocerme en el espejo υπάρχουν πρωινά που δεν μπορώ να αναγνωρίσω τον εαυτό μου στον καθρέφτη 2. [declararse] δηλώνω: reconocerse culpable δηλώνω ένοχος. terreno sm 1. [suelo, parcela, solar] έδαφος ουδ, έκταση θηλ γης, οικόπεδο ουδ: el terreno era irregular το έδαφος ήταν ανώμαλο  grandes extensiones de terreno μεγάλες εκτάσεις γης 2. fig [ámbito] πεδίο ουδ, τομέας αρσ, επίπεδο ουδ: ha habido muchos avances en este terreno έγιναν μεγάλες πρόοδοι σε αυτόν τον τομέα  tiene muchos problemas en el terreno personal έχει πολλά προβλήματα σε προσωπικό επίπεδο 3. DEP. γήπεδο ουδ: los jugadores saltaron al terreno de juego οι παίκτες πήδηξαν στο γήπεδο. COMP terreno agrícola / cultivable αγροτικό / καλλιεργήσιμο έδαφος  terreno arenoso / montañoso / volcánico αμμώδες / ορεινό / ηφαιστειογενές έδαφος  terreno edificable οικοδομήσιμη γη  terreno (no) urbanizable οικόπεδο (μη) οικοδομήσιμο  terreno pantanoso a) [con pantanos] ελώδες έδαφος b) fig [situación delicada] λεπτή κατάσταση  terreno rústico αγροτεμάχιο  terreno sin urbanizar μη οικοδομημένο οικόπεδο  terrenos primarios GEOL. πρωτογενή εδάφη. EXPR abonar el terreno fig προετοιμάζω το έδαφος  estar / encontrarse en su (propio) terreno παίζω στο γήπεδό μου / στην έδρα μου  ganar / perder o ceder terreno κερδίζω / χάνω/παραχωρώ έδαφος  llevar algo / a alguien a su terreno φέρνω κάτι / κάποιον στα νερά μου: sabe llevar las conversaciones a su terreno ξέρει να χειρίζεται τις συζητήσεις προς όφελος του

εισάγει νέα γραμματική κατηγορία

εξειδικευμένοι τομείς ορολογίας

κύρια μετάφραση: πρόκειται για την προτεινόμενη μετάφραση της κάθε σημασίας / του κάθε νοήματος μιας λέξης ή έκφρασης που ταιριάζει στα περισσότερα πλαίσια. Όταν δεν υπάρχει κύρια μετάφραση παρουσιάζονται οι διάφορες πιθανές μεταφράσεις μέσω παραδειγμάτων. Η κύρια μετάφραση ενός ουσιαστικό ακολουθείται από το γένος παραδείγματα: το λήμμα περιγράφεται στο πλαίσιο παραδείγματος η μετάφραση των παραδειγμάτων επεξηγεί την κύρια μετάφραση εισάγει τις παραλλαγές των εκφράσεων επεξηγηματικό παράδειγμα εκφράσεων ή φράσεων που παρουσιάζει τη χρήση τους η μετάφραση των επεξηγηματικών παραδειγμάτων παρουσιάζεται μέσα σε κατάλληλο γλωσσικό πλαίσιο

όταν δεν υπάρχει αντιστοιχία στην ελληνική γλώσσα παρουσιάζεται ένα γλωσσικό σημείωμα π.χ. για κύρια ονόματα, πολιτισμικά θέματα, καλλιτεχνικά ή λογοτεχνικά ρεύματα ή για όρους σχετικούς με την ιστορία μιας χώρας

πώς να χρησιμοποιήσετε το λεξικό

antequerano, na adj σχετικός, -ή, -ό με την Αντεκέρα 왎 sm, f γηγενής αρσ, θηλ / κάτοικος αρσ, θηλ της Αντεκέρα. ecuatorianismo sm LING. χαρακτηριστική λέξη θηλ / έκφραση θηλ των Ισπανικών του Ισημερινού. esperpento sm 1. LITER. λογοτεχνικό είδος που δημιουργήθηκε από το Ραμόν ντελ Βάγιε-Ινκλάν και χαρακτηρίζεται από την παραμόρφωση της πραγματικότητας μέσω της ανάδειξης των πιο γκροτέσκ πλευρών της 2. fam [persona, cosa] γελοίο θέαμα ουδ, τρόμος αρσ, φόβος αρσ, φρίκη θηλ. muladí adj που σχετίζεται με τους χριστιανούς που ασπάστηκαν τη μουσουλμανική θρησκεία μετά την κατάκτηση της Ισπανίας από τους Άραβες 왎 smf χριστιανός αρσ / χριστιανή θηλ που έγινε μουσουλμάνος/-α μετά την κατάκτηση της Ισπανίας από τους Άραβες. babilonia npr HIST. Βαβυλώνα θηλ, Βαβυλωνία θηλ. babieca npr το άλογο του Ελ Σιντ Καμπεαδόρ. baco npr MITOL. Βάκχος αρσ, Διόνυσος αρσ. baja california npr Κάτω Καλιφόρνια θηλ. ignacio npr. EXPR san ignacio de loyola Άγιος Ιγνάτιος δε Λογιόλα.

οι συντομογραφίες και τα αρκτικόλεξα εμφανίζονται επίσης στην ταξινόμηση του λεξικού το γλωσσικό ύφος παρουσιάζεται με ειδικές βραχυγραφίες

λεξικά πολιτισμικά στοιχεία (παρουσιάζονται σε πλαίσιο) που αναφέρονται σε ισπανικές εκφράσεις της καθομιλουμένης. Παρέχουν την επεξήγησή και την προέλευσή τους κάτω από ένα διπλό γλωσσικό και πολιτιστικό πρίσμα. Παρουσιάζουν επίσης διάφορες χρήσεις τους με τις ενδεδειγμένες μεταφράσεις

opa (abr de oferta pública de adquisición) sf ECON. δημόσια προσφορά θηλ εξαγοράς. COMP opa amistosa / hostil φιλική / εχθρική δημόσια προσφορά εξαγοράς. iDE (abr de Iniciativa de Defensa Estratégica) sf Στρατηγική Αμυντική Πρωτοβουλία. pavear vi fam 1. Río de la Plata [hacer tonterías] κάνω χαζομάρες 2. Chile & Perú [burlarse] κοροϊδεύω, εμπαίζω, περιπαίζω 3. Ecuador & Panamá [faltar a clase] κάνω κοπάνα. raid sm 1. DEP. & MIL. αντεπίθεση θηλ, καταδρομή θηλ 2. América Central & México [autoestop] οτοστόπ ουδ άκλ. EXPR pedir raid América Central & México κάνω οτοστόπ. armarse la de san quintín. Ρηματική φράση, συνώνυμη των armase la de Dios es Cristo, armarse la gorda, armarse la marimorena. Αναφέρεται σε μια αντιπαράθεση που επιδεινώνεται, μια βίαιη μάχη, και κατά προέκταση, μια συζήτηση χωρίς σωματική βία αλλά έντονη και ταραχώδης. Η έκφραση αυτή οφείλει την προέλευσή της στη μάχη του Saint-Quentin (10 Αυγούστου 1557), στο νομό της Αisne, στη Γαλλία, όπου έλαβε χώρα η νίκη των ισπανικών στρατευμάτων υπό τις διαταγές του δούκα της Σαβοΐας εναντίον του Γάλλου ναύαρχου Coligny. Σε ανάμνηση αυτής της μάχης, χτίστηκε το μοναστήρι του Escurial στην Ισπανία, το οποίο αφιερώθηκε στον San Lorenzo, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 10 Αυγούστου. Στα Ελληνικά μπορούμε να μεταφράσουμε αυτή την έκφραση ως «γίνεται χαμός», «έγινε κόλαση» κ.λπ. Empezaron por una pequenia discussion y al final se armo la San Quintin. (Ξεκίνησαν από μια μικρή διαφωνία και τελικά έγινε κόλαση.) Cuando saque a la luz todo lo que sabe, se va armar la de San Quintin. (Όταν αποκαλύψει όλα όσα γνωρίζει θα γίνει χαμός / το έλα να δεις.).

το λεξικό προτείνει επίσης τη μετάφραση ή την αντιστοιχία των κυρίων ονομάτων, είτε πρόκειται για ιστορικά ονόματα είτε για ονόματα ατόμων ή ζώων, για λογοτεχνικά ή μυθολογικά πρόσωπα, για γεωγραφικούς όρους ή για ονόματα Aγίων

το λεξικό παρουσιάζει πολλούς αμερικανισμούς είτε πρόκειται για ξεχωριστές λέξεις, για σημασίες λέξεων που ανήκουν και στα Ισπανικά είτε πρόκειται για εκφράσεις. Επισημαίνονται αναλόγως με την γεωγραφική ζώνη επιρροής τους

Αa a, Α sf [letra] (α) το πρώτο γράμμα του ισπανικού αλφαβήτου: πληρώσετε τοις μετρητοίς;  merluza a la vasca μπακαλιάρος una a minúscula / mayúscula άλφα μικρό / κεφαλαίο. α λα βάσκα  nos quedamos a oscuras μείναμε στο σκοτάδι EXPR a por a y be por be σημείο προς σημείο, λεπτομερώς  la / στα σκοτεινά 2. [medio, instrumento] σε, με: escrito a mátriple A HIST. AAA Αποστολική Αντικομμουνιστική Συμμαχία quina / mano γραμμένο στη μηχανή, δακτυλογραφημένο /  probar por a más b αποδεικνύω μαθηματικά / με αδιαμφι- γραμμένο με το χέρι, χειρόγραφο  lavado a mano / a máσβήτητο τρόπο. quina πλυμένο στο χέρι / στο πλυντήριο  dibujo a lápiz a (en combinación con el artículo el se contrae en al) prep. σκίτσο με μολύβι  avión a reacción αεριωθούμενο αεροal) prep. πλάνο. A. [LUGAR] 1. [dirección, destino] στο(ν), στη(ν), στο, στους, D. [DISTRIBUCIÓN] 1. [en precio] ¿a cuánto están las paστις, στα: voy al campo πάω στην εξοχή  no iré a la fiesta tatas? πόσο κάνουν οι πατάτες;  compré judía verde a 6 δεν θα πάω στη γιορτή  te llevaré al médico θα σε πάω στο euros el kilo αγόρασα φασολάκια προς / με 6 ευρώ το κιλό  γιατρό  acompáñalo a su casa συνόδεψέ τον στο σπίτι του ¿a cuánto está el euro? ποια είναι η ισοτιμία του ευρώ;  voy a África / a Japón πηγαίνω στην Αφρική / στην Ιαπωνία 2. [en medida] los había a cientos / miles υπήρχαν εκατο ¿cuándo llegaremos a Cuenca? πότε θα φτάσουμε στην ντάδες / χιλιάδες  a 100 kilómetros por hora με 100 χιλιόΚουένκα;  dirigirse al sur κατευθύνομαι προς νότο 2. [lo- μετρα την ώρα  a docenas / millares ντουζίνες / χιλιάδες  calización] στο(ν), στη(ν), στο, στους, στις, στα: a la salida tocan a 10 unidades por cabeza βγαίνουν 10 κομμάτια το del cine στην έξοδο του σινεμά  se cayó al agua έπεσε στο άτομο, κατ’ άτομο 3. [por unidad de tiempo] το(ν), τη(ν), το: νερό  a orillas del mar στην ακροθαλασσιά 3. [distancia] trabaja cuarenta horas a la semana δουλεύει 40 ώρες τη στο(ν), στη(ν), στο, στους, στις, στα: está a más de cien ki- βδομάδα  gana mil euros al mes παίρνει / βγάζει / κερδίζει lómetros βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των εκατό χίλια ευρώ το μήνα 4. [repartición] ganaron por tres a cero χιλιομέτρων  estamos a mitad de camino είμαστε στα μισά κέρδισαν τρία-μηδέν  entren uno a uno μπείτε ένας ένας. του δρόμου  vivo a cinco minutos de aquí μένω πέντε λεπτά E. [USOS GRAMATICALES] 1. [antes de complemento inαπό εδώ  está a tres días de viaje είναι / απέχει τρεις μέρες directo] στο(ν), στη(ν), στο, στους, στις, στα: dáselo a Alex δρόμο  de Burgos a Logroño από το Μπούργος μέχρι το δωσ’ το στον Άλεξ 2. (sólo para personas o animales) [antes Λογρόνιο 4. [posición] στο(ν), στη(ν), στο, στους, στις, στα: de complemento directo] espero a Beatriz περιμένω τη dar a la calle βλέπει στο δρόμο  a mi derecha στα δεξιά μου Μπεατρίθ  ¿quieres a Sonia? αγαπάς τη Σόνια;  leer a Cer al sur / norte de (στα) νότια / βόρεια του, της κ.λπ.  sentaos vantes διαβάζω Θερβάντες  perdí a mi gato έχασα το γάτο a la mesa καθίστε στο τραπέζι  quédate a este lado μείνε μου 3. [antes de complemento del nombre] σε, για: el amor από ’δώ / από αυτή τη μεριά  frente a απέναντι από. a sus hijos η αγάπη του για τα παιδιά του  el amor a la verB. [TIEMPO] 1. [momento preciso] στο(ν), στη(ν), στο, στους, dad η αγάπη του για την αλήθεια  olor a rosa άρωμα τριαστις, στα: nos vemos a las ocho θα βρεθούμε στις 8, τα λέμε ντάφυλλου  miedo al lobo φόβος για τους λύκους  sueldo a στις 8  la clase empieza a las diez το μάθημα αρχίζει στις 10 convenir μισθός διαπραγματεύσιμος  temas a tratar θέματα  llegaré a mediodía θα φτάσω το μεσημέρι  al día siguiente προς συζήτηση 4. [en comparaciones] από, παρά: prefiero el την επόμενη μέρα  saldremos a eso de las ocho θα φύγουμε café al té προτιμώ τον καφέ από το τσάι  prefiero pasear a κατά τις / γύρω στις οκτώ 2. [fechas] estamos a 2 de octubre ir al cine προτιμώ να πηγαίνω βόλτα από το να πηγαίνω / έχουμε 2 Οκτωβρίου  ¿a cuántos estamos? πόσo του μηνός παρά να πηγαίνω σινεμά 5. [desafío] στοίχημα ότι…: ¿a que έχουμε;, πόσο έχουμε;  Roma, a 6 de julio Ρώμη, 6 Ιουλίου no lo haces? στοίχημα ότι δεν θα / μπορείς να το κάνεις;  ¡a 3. [tiempo transcurrido] στο(ν), στη(ν), στο, στους, στις, στα, que te caes! θα πέσεις!  ¿a que sí? έτσι δεν είναι;  ¿a que μετά από: al mes de casados μετά από ένα μήνα γάμου  a los no lo adivinas? στοίχημα ότι δεν θα το βρεις! tres días στις τρεις μέρες, μετά από τρεις μέρες  al poco F. [EN CONSTRUCCIONES VERBALES] 1. [para expresar tiempo λίγο καιρό μετά 4. [frecuencia] de lunes a viernes una orden] ¡a comer! ώρα για φαγητό!  ¡a dormir! ώρα για από Δευτέρα έως Παρασκευή  de ocho a diez de la mañana ύπνο!  ¡niños, a callar! παιδιά, ησυχία!  ¡a ver! για να δούμε! 2. [para expresar intención] ir a hacer algo θα: voy a 8 με 10 το πρωί. C. [MODO] 1. [modo, manera] με: iremos a pie θα πάμε με τα salir θα βγω  iré a Londres a grabar un disco θα πάω στο πόδια  cruzó el canal a nado πέρασε το κανάλι κολυμπώντας Λονδίνο για να ηχογραφήσω ένα δίσκο 3. [finalidad] (για)  lo mataron a pedradas τον σκότωσαν με λιθοβολισμό  se να: entró a pagar μπήκε (για) να πληρώσει  viene a despeviste a la antigua ντύνεται παλιομοδίτικα  pollo a la sidra dirse έρχεται (για) να με αποχαιρετίσει  ¿a qué viene usted? κοτόπουλο με μηλίτη  lo molerán a palos θα τον σπάσουν γιατί / για ποιο λόγο ήρθατε; 4. [causa] μόλις, όταν: al oír la στο ξύλο  lo hicimos a la fuerza το κάναμε αναγκαστικά  a noticia se desmayó μόλις / με το που άκουσε την είδηση, sangre fría εν ψυχρώ  un traje a la medida ένα κουστούμι λιποθύμησε  me asusté al ver su cara όταν τον είδα, στα μέτρα μου  se ven a escondidas βλέπονται στα κρυφά  τρόμαξα! 5. [simultaneidad] al (+ infinitivo) όταν, με το που, viven a lo grande ζουν πολυτελώς  ¿lo paga al contado? θα μόλις: me acordé al salir το θυμήθηκα φεύγοντας / όταν

AA. EE. έφευγα  al entrar se quitó el abrigo μόλις μπήκε, έβγαλε το παλτό του 6. [hay que, cabe] πρέπει / αξίζει να: a destacar la belleza de su paisaje να τονίσουμε την ομορφιά του τοπίου του/της 7. [para enlazar dos verbos] να: se negó a hablar αρνήθηκε να μιλήσει  le enseñó a leer του έμαθε να διαβάζει  no me atrevo a salir δεν τολμώ να φύγω  corrió a socorrerlo έτρεξε να τον βοηθήσει / σε βοήθειά του. G. [OTROS USOS] 1. [condición] αν: a no ser por mí, habrías fracasado αν δεν ήμουν εγώ, θα είχες αποτύχει  a decir verdad, no era tan importante για να πω την αλήθεια, δεν ήταν τόσο σημαντικό  a juzgar por lo que dijo… αν κρίνω απ’ όσα είπε… 2. [en cuanto a] σε, όσον αφορά: a rápido no hay quien le gane σε ταχύτητα, είναι ασυναγώνιστος 3. [indica contacto, exposición] με: con el pecho al aire με το στήθος έξω  los cabellos al viento με τα μαλλιά να ανεμίζουν  al contacto con el agua σε επαφή με το νερό  a la sombra de un árbol στη σκιά ενός δέντρου  no exponer al sol μην εκθέτετε στον ήλιο 4. fam [en busca de] voy a por pan πάω για ψωμί. AA. EE. (abr de Asuntos Exteriores) Ministerio de AA.ΕΕ. ΥΠ.ΕΞ. (Υπουργείο Εξωτερικών). Aaiún npr. EXPR el Aaiún Ελ-Αγιούν. Aarón npr BIBLIA Ααρών αρσ. ababa sf BOT. παπαρούνα θηλ, μήκων η ροιάς θηλ, papaver rhoeas. ababol sf BOT. παπαρούνα θηλ, μήκων η ροιάς θηλ, papaver rhoeas. abacá sm 1. BOT. [árbol] αβάκα θηλ, musa textilis 2. [tejido] καννάβι ουδ Μανίλας. abacería sf παντοπωλείο ουδ. abacero, ra sm, f ιδιοκτήτης αρσ / ιδιοκτήτρια θηλ παντοπωλείου. abacial adj RELIG. μοναστηριακός, -ή, -ό: un monasterio abacial εκκλησία που ανήκει σε μοναστήρι. ábaco sm 1. [para contar] άβακας αρσ, αριθμητήριο ουδ 2. ARQUIT. [de columna] άβακας αρσ 3. MIN. [recipiente] είδος σκάφης για την έκπλυση μεταλλευμάτων. abacorar vt Cuba, Perú, Puerto Rico & Venezuela προμηθεύομαι αγαθά σε υπερβολικές ποσότητες ενόψει πιθανής έλλειψης. abad sm RELIG. [de monasterio] αββάς αρσ (καθολικού μοναστηριού), ηγούμενος αρσ. COMP abad mitrado RELIG. αββάς που έχει το δικαίωμα να φορά μίτρα. abadejo sm 1. ZOOL. [bacalao] μπακαλιάρος αρσ 2. ZOOL. [pez de la familia del bacalao] μελανόγραμμος γάδος αρσ, melanogrammus aeglefinus 3. ORNIT. [ave] βασιλίσκος αρσ, regulus regulus 4. [cantárida] ENTOM. σκαθάρι ουδ, ισπανική μύγα θηλ, cantharis. abadengo, ga adj ηγουμενικός, -ή, -ό: tierras abadengas μοναστηριακά κτήματα. abadesa sf αββάισα θηλ, ηγουμένη θηλ. abadía sf 1. [convento] αββαείο ουδ 2. [dignidad] περιοχή διοικούμενη από αββά ή αββάισα. abadiato sm 1. [territorio] αββαείο ουδ 2. RELIG. [dignidad] περιοχή θηλ διοικούμενη από αββά. abajadero sm κατηφόρα θηλ. abajar vt [cabeza, vista] χαμηλώνω: abajó la mirada χαμήλωσε το βλέμμα 왎 vi [bajar] κατεβαίνω, κατεβάζω: el agua que abaja del río το νερό που κατεβάζει το ποτάμι. abajeño, ña adj América σχετικός, -ή, -ό με τις ακτές / τα πεδινά 왎 sm, f América κάτοικος αρσ, θηλ των ακτών / των πεδινών. abajera sf Argentina & Uruguay [manta] υπόσαγμα ουδ 왎 adj 왘 abajero. abajero, ra adj América σχετικός, -ή, -ό με τις ακτές / με τα πεδινά 왎 sm, f América κάτοικος αρσ, θηλ των ακτών / των πεδινών. abajo adv 1. [dirección] κάτω, προς τα κάτω: ponlo más hacia abajo βάλ’ το πιο κάτω  no mires abajo μην κοιτάς κάτω  cuesta abajo κατεβαίνοντας: el coche se deslizó cuesta abajo

2 το αυτοκίνητο γλύστρισε στην κατηφόρα  calle abajo κατεβαίνοντας το δρόμο, κατηφορίζοντας 2. [situación] κάτω, από κάτω: estoy abajo είμαι (από) κάτω  abajo del todo τελείως κάτω  aquí abajo 3. [en este mundo] στην επίγεια ζωή: cógelo por abajo πιάσ’ το από κάτω. EXPR echar abajo a) [derrocar] ρίχνω, αναποδογυρίζω, απορρίπτω: echar abajo un gobierno ρίχνω μια κυβέρνηση b) [echar por tierra] κατεδαφίζω: echaron abajo el edificio κατεδάφισαν το κτίριο  echaron abajo el nuevo proyecto απέρριψαν / κατέστρεψαν το νέο σχέδιο c) [avión] καταρρίπτω  más abajo a) [en el espacio] πιο κάτω, πιο χαμηλά: el cuadro está colocado más abajo το κάδρο είναι τοποθετημένο πιο χαμηλά b) [en un escrito] κατωτέρω, πιο κάτω, παρακάτω  venirse abajo a) [construcción] υποχωρώ, καταρρέω: el suelo se vino abajo το έδαφος υποχώρησε b) [persona] καταρρέω: al enterarse de su muerte se vino abajo όταν πληροφορήθηκε το θάνατό του, κατέρρευσε. 왎 interj κάτω: ¡abajo el tirano! κάτω ο τύραννος! 쏔 abajo de loc prep América 1. [debajo de] κάτω από: el perro se escondió abajo de la mesa ο σκύλος κρύφτηκε κάτω από το τραπέζι 2. [por menos de] κάτω από, λιγότερο από: la farra no te saldrá abajo de mil pesos η γιορτή δε θα σου κοστίσει κάτω από / λιγότερα από χίλια πέσος. abalanzarse vprnl Argentina & Uruguay [el caballo] σηκώνομαι στα πίσω πόδια. 쏔 abalanzarse sobre vprnl + prep 1. [con fuerza] ρίχνομαι, ορμώ: abalanzarse sobre su adversario ρίχνομαι στον αντίπαλό μου 2. fig [con entusiasmo] ορμώ: los niños se abalanzan sobre los pasteles τα παιδιά όρμησαν στα γλυκά. abalaustrado, da adj με κολωνάκια: un balcón abalaustrado ένα μπαλκόνι με κολωνάκια. abalaustrar vt τοποθετώ κολωνάκια. abaleado, da adj América Central, Andes & Venezuela πυροβολημένος, -η, -ο, χτυπημένος, -η, -ο από σφαίρα 왎 sm, f América Central, Andes & Venezuela χτυπημένος, -η, -ο από σφαίρα. abalear vt 1. AGRIC. [cereales] λιχνίζω 2. América Central, Andes & Venezuela [tirotear] γεμίζω / γαζώνω με σφαίρες: la policía abaleó al ladrón η αστυνομία γέμισε / γάζωσε με σφαίρες τον κλέφτη. abaleo sm 1. AGRIC. a) [acción] λίχνισμα ουδ b) [escoba] λιχνιστήρι ουδ 2. [planta] μέρος ουδ στο οποίο γίνεται το λίχνισμα 3. América Central, Andes & Venezuela [tiroteo] ανταλλαγή θηλ πυροβολισμών, τουφεκίδι ουδ: toda la familia murió en el abaleo ολόκληρη η οικογένεια σκοτώθηκε κατά την ανταλλαγή πυροβολισμών. abalizamiento sm NAVEG. τοποθέτηση θηλ σημαδούρων. abalizar vt NAVEG. τοποθετώ σημαδούρες. aballestar vt NAVEG. βιράρω. abalorio sm [cuenta, adorno] γυάλινο κόσμημα ουδ, γυάλινη χάντρα θηλ. abaluartar vt οχυρώνω. abanar vt κάνω αέρα σε κάποιον με βεντάλια. abanderado, da sm, f 1. [en procesión] σημαιοφόρος αρσ, θηλ 2. fig [de idea, movimiento] πρωτοπόρος αρσ: es el abanderado de su generación είναι ο πρωτοπόρος της γενιάς του 3. MIL. σημαιοφόρος αρσ, θηλ. abanderamiento sm 1. NAVEG. νηολόγηση θηλ 2. MIL. κατάταξη θηλ. abanderar vt 1. [causa, movimiento] είμαι σημαιοφόρος, πρωτοστατώ: él abanderó la lucha por la libertad υπήρξε σημαιοφόρος του / πρωτοστάτησε στον αγώνα για την ελευθερία 2. NAVEG. νηολογώ: abanderaron el barco en España το πλοίο νηολογήθηκε στην Ισπανία. abanderizar vt χωρίζομαι σε φράξιες. abandonado, da adj 1. [desamparado] εγκαταλελειμμένος, -η, -ο: un niño abandonado ένα εγκαταλελειμμένο παιδί 2. [descuidado] ατημέλητος, -η, -ο, παραμελημένος, -η, -ο, απεριποίητος, -η, -ο: una persona abandonada ένας παραμελημένος / ατημέλητος άνθρωπος  tiene el jardín abandonado έχει αφήσει τον κήπο του απεριποίητο 3. Perú [vicioso]