lemniscaat
Najaar 2020 boeken voor volwassenen
© ROB ENGELAAR
Geachte boekverkoper, Het internet is niet meer weg te denken uit ons leven. Even iets opzoeken via Google of even iets posten op Facebook of Instagram. Snel nog wat eten bestellen of alvast een hotelletje boeken. Alles gaat tegenwoordig online. In de afgelopen decennia is het jarenzestigideaal waarin we allemaal vrij toegang moeten hebben tot de aanwezige kennis en wereldwijd met elkaar moeten kunnen communiceren werkelijkheid geworden. Maar wat is de prijs die we daarvoor betalen? De ooit idealistische ondernemingen uit Silicon Valley, zoals Google, Facebook en Amazon, zijn inmiddels puissant rijke monopolisten geworden die concurrenten wegwerken, patenten stelen en schathemeltjerijk worden met het verhandelen van onze privégegevens. Niet alleen aan bedrijven die ons vervolgens bestoken met reclame, maar ook aan instanties die verkiezingen proberen te beïnvloeden door het verspreiden van nepnieuws. Deze internetgiganten zijn zo groot en onaantastbaar dat zij de politiek in hun zak hebben zitten, waardoor zij kunnen voorkomen dat hen een strobreed in de weg wordt gelegd. Rana Foroohar, journaliste verbonden aan de Financial Times, volgde jarenlang de opkomst van Big Tech en schetst een even helder als verontrustend beeld van de situatie en van de mogelijkheden om het tij te keren. Een andere prijs die we schijnbaar bereid zijn om te betalen is die van onze gezondheid. Voor draadloos internet worden netwerken van elektromagnetische velden aangelegd. En te veel elektromagnetische straling is slecht voor de gezondheid, daar is vriend en vijand het over eens. Maar waar ligt de grens? Is er wel voldoende onderzoek gedaan naar de langetermijneffecten van straling en worden de onderzoeksresultaten door beleidsmakers serieus genomen? Deze vragen zijn bijzonder relevant nu we op het punt staan om een 5g-netwerk uit te rollen met een verveelvoudiging van zendmasten en satel lieten als gevolg. Natuurkundedocent Jan van Gils schreef er een verhelderend boek over waarin hij uitlegt wat zenderstraling precies is en de onderzoeksgegevens op een rij zet. Het kan anders. Overal hoor je het pleidooi om na de crisis niet zomaar terug te keren naar ‘business as usual’, maar ons te bezinnen op de grondslagen van ons economische en sociale systeem. Dat streven sluit perfect aan bij het gedachtegoed achter de boeken die wij uitgeven. Boeken die je aan het denken zetten, boeken die een bijdrage leveren aan een rechtvaardige, sociale en milieubewuste samenleving. Een samenleving waarin het niet gaat om het geld, maar om de mensen. Om met Susan Neiman te spreken: De sleutel ligt bij ons.
Wij wensen u een mooi en strijdbaar najaar toe.
Jean Christophe Boele van Hensbroek lemniscaat
Een kritisch boek over hoe internetbedrijven als Google, Facebook en Amazon uitgroeiden tot machtige monopolisten die zich voeden met onze privĂŠgegevens en onze samenleving uithollen
rana foroohar
Big Tech
Hoe we onze privacy, vrije markt
5
en democratie in de uitverkoop doen
F
inancial Times-journalist Rana
Nergens is het afschuiven van ver-
Foroohar volgde de afgelopen
antwoordelijkheid zo nijpend als op het
decennia de opkomst van technologie-
gebied van de politiek. Bewust onjuiste
reuzen als Amazon, Facebook en Google
informatie verschijnt meestal zonder
en schreef er een scherpe kritiek over.
juridische consequenties op internetfo-
Te lang hebben we ons laten misleiden
ra waardoor het democratische proces,
door het sportieve uiterlijk en de idea-
dat afhankelijk is van geïnformeerde
listische praatjes van de internetonder-
burgers, ernstig gevaar loopt. Waar een
nemers. Zonder dat we het doorhadden
krant kan worden aangeklaagd wegens
hebben zij wereldwijde monopolyposi-
laster of smaad, is dat bij Facebook en
ties verworven. Handig gebruikmakend
Twitter erg lastig. Het is de hoogste tijd
van het gebrek aan regelgeving en van
voor adequate wet- en regelgeving en
het internationale speelveld zijn hun
voor gezonde marktwerking, zo betoogt
mogelijkheden daadwerkelijk grenze-
Foroohar in een zeer toegankelijk jour-
loos.
nalistiek boek.
Het lijkt allemaal zo gemakkelijk
R A N A F O R O O H A R woont in New York
en goedkoop: met een paar handige
en is columnist economische zaken en eindre-
apps ligt de wereld aan je voeten. Maar
dacteur bij de Financial Times. Daarnaast is
met de persoonlijke informatie die je
Foroohar ook economisch analist voor
achterlaat worden gigantische winsten
Eerder werkte zij bij Time als assistent-eindre-
geboekt. Bovendien wordt op basis van
dacteur en economiecolumnist en bij News-
je zoekgedrag bepaald wat je te lezen en
week als redacteur economie en buitenlands
te zien krijgt en dus wat je koopt. Deze
nieuws. Als correspondent deed ze verslag
nieuwe vorm van kapitalisme is niet
van nieuws uit Europa en het Midden-Oosten.
alleen manipulatief maar ook buitenge-
In haar vorige boek, Makers and Takers: How
woon ontwrichtend voor ondernemers.
Wall Street Destroyed Main Street, beschreef
In plaats van verantwoordelijkheid te
Rana Foroohar waarom de kapitaalmarkt de
nemen voor de gevolgen van hun acti-
gewone ondernemers niet ondersteunt. Het
viteiten verschuilen internetbedrijven
boek stond op de shortlist van de Financial
zich steevast achter het excuus dat zij
Times McKinsey Book of the Year Award in
alleen maar een platform bieden aan
2016.
CNN.
anderen.
Oorspronkelijke titel: Don’t be Evil: How Big Tech Betrayed Its Founding Principles – and All of Us Vertaald door Sonja Matthews-Marrevee | Formaat 143 x 215 mm | Paperback met flappen 400 pagina’s | € 24,95 | ISBN 978 90 477 1289 3 | NUR 320 | Verschijnt november 2020
Momenteel wordt het 5g mobiele datanetwerk aangelegd in Nederland, maar de gevolgen voor de volksgezondheid zijn onvoldoende onderzocht, terwijl de voorlopige onderzoeksresultaten verontrustend zijn
jan van gils
5g
7
Zegen of vloek?
D
e smartphone heeft ons leven
In 2011 concludeerde het Interna
compleet veranderd. Dankzij een
tionaal Agentschap voor Kankeronder-
elegant klein apparaatje dat makkelijk
zoek van de vn dat elektromagnetische
in onze broekzak past, hebben we overal
straling mogelijk kankerverwekkend is.
en altijd toegang tot informatie, ver-
In 2018 concludeerden onderzoekers in
maak en onze sociale contacten. We vin-
opdracht van de Amerikaanse overheid
den mobiel bellen en internet op onze
dat er duidelijk bewijs was gevonden
telefoon zo vanzelfsprekend dat we ons
voor een verband tussen langdurige
nauwelijks nog afvragen of er misschien
blootstelling aan 2g- en 3g-straling en
risico’s aan gsm-netwerken verbonden
tumoren bij mannetjesratten.
zijn. Wat is een gsm-netwerk precies en
Van Gils roept op om de zogenaamde
wat weten we over de invloed ervan op
uitrol van het 5g-netwerk en toepassing
onze gezondheid?
van steeds meer draadloze gadgets stil
In 5G. Zegen of vloek? legt natuurkun
te leggen totdat er meer onderzoek is
dedocent Jan van Gils op een begrijpe-
gedaan naar de risico’s van elektromag-
lijke manier uit dat onze moderne tele-
netische straling en geeft praktische tips
DRS. ING. JAN
communicatie mogelijk wordt gemaakt
voor de vermindering van blootstelling
cent wiskunde, natuurkunde en filosofie.
door elektromagnetische straling. Van
aan straling in het dagelijks leven.
Sinds 1998 houdt hij zich bezig met de
VA N G I L S
is do-
Gils laat bovendien zien dat de alge-
risico’s van elektromagnetische straling
mene acceptatie van onderzoek naar de
voor de volksgezondheid. Om de aanleg
gezondheidseffecten van zenderstraling
van het 5G-netwerk tegen te gaan heeft
nog in de kinderschoenen staat, terwijl
hij samen met enkele medestanders de
de voorlopige resultaten van dit onder-
stichting Stop5GNL opgericht. In april
zoek allerminst geruststellend zijn.
2020 spande Stop5GNL vanwege de uitrol van 5G een kortgeding aan tegen de Nederlandse staat ‘omdat door of namens de Staat onvoldoende (deugdelijk) wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de (schadelijke) gezondheidseffecten daarvan, terwijl uit (o.a.) vele onafhankelijke wetenschappelijke studies overtuigende aanwijzingen blijken voor ernstige en blijvende gezondheids schade.’
Formaat 143 x 215 mm | Paperback met flappen |120 pagina’s | € 19,95 ISBN 978 90 477 1290 9 | NUR 986 | Verschijnt eind september 2020
Een alomvattend handboek voor iedereen die zich bezighoudt met de opvang en begeleiding van jongeren die met Justitie in aanraking zijn gekomen.
g e e r t - j a n s t a m s , j a n h e n d r i k s en j e s s i c a a s s c h e r
Handboek Forensische Orthopedagogiek
D
9
e forensische orthopedagogiek
voorkomen. Het gaat veelal om jeugdi-
jeugdigen en hun gezinnen behelst. Een
houdt zich bezig met de studie
gen en gezinnen met complexe proble-
handboek dat de pretentie heeft alle
naar de achtergronden en begeleiding
men die een specifieke aanpak nodig
betrokkenen goed te informeren over de
van jeugdigen en gezinnen die met jus-
hebben.
stand van de wetenschap en de ervarin-
titie in aanraking (dreigen te) komen,
Door professionals in het praktijk-
gen in de praktijk.
zowel vanwege kindermishandeling
veld en door academici is veel ervaring
en verwaarlozing, als vanwege delict-
en kennis opgebouwd met betrekking
gedrag. In de praktijk blijkt steeds
tot deze complexe doelgroep. Voor het
weer hoe belangrijk het is dat deze
eerst in de geschiedenis van de ortho-
doelgroep goed wordt begeleid om deze
pedagogiek is deze kennis en ervaring
jeugdigen maximale kansen te geven
samengebracht in een Nederlandstalig
Een onmisbaar boek voor iedereen
in de samenleving en om langdurige
handboek dat elk facet van de foren-
die zich met dit aspect van de zorg
hulpverleningsÂtrajecten en recidive te
sisch orthopedagogische zorg aan deze
bezighoudt.
G E E R T- J A N S T A M S
is hoogleraar
JAN HENDRIKS
is bijzonder
JESSICA ASSCHER
is hoogleraar
Forensische Orthopedagogiek aan
hoogleraar Forensische
Forensische Orthopedagogiek aan
de Universiteit van Amsterdam.
orthopedagogische diagnostiek en
de Universiteit Utrecht
behandeling aan de Universiteit van Amsterdam.
Formaat 170 x 230 mm | Orthoreeks Hardback | 550 pagina’s | ₏ 49,95 ISBN 978 90 477 12923 | NUR 848 | Verschijnt september 2020
Een nieuwe, uitgebreide editie van het klassieke boek van Marshall B. Rosenberg over geweldloos communiceren.
E NIEUW MET EDITIE DHOOF A R T X E STUK
marshall b. rosenberg
Geweldloze Communicatie
B
oos worden is een manier om in
Deze derde editie is voorzien van
onze behoefte te voorzien. Hoe
een extra hoofdstuk over conflict
kun je op een andere manier overbren-
bemiddeling en volgt daarmee de
gen wat je wilt? Zonder jezelf of de an-
herziene Amerikaanse tekst uit 2015.
11
der tekort te doen? Geweldloze Communicatie helpt ons stevig in het leven te staan, te zeggen wat we willen én te horen waar het de
‘Al onze handelingen worden ingegeven
ander om gaat. Het is een taal van mede-
door de motivatie onze eigen behoeften
dogen waarmee we de machtsstrijd over-
in te vullen’
stijgen en bewegen naar samenwerking
– Marshall B. Rosenberg
en vertrouwen. Zo verloopt de communicatie ontwapenend, doeltreffend en verbindend. De belangstelling voor Rosenbergs benaderingswijze is groter dan ooit. In Nederland en België houden
MARSHALL B. ROSENBERG
talrijke organisaties zich al jaren bezig
(1934 – 2015) groeide op in het
met het bekendmaken en trainen van
turbulente Detroit en ondervond allerlei
het model — niet alleen in de privésfeer,
vormen van geweld. Als klinisch
maar ook op de werkplek, op school en
psycholoog heeft Marshall B. Rosenberg
in de politiek.
zijn leven gewijd aan de invloed van taal en de gewelddadigheid in onze manier van communiceren. Hij was de grondlegger van het gedachtegoed van Geweldloze Communicatie en schrijver van het gelijknamige boek. Hij was tevens oprichter en directeur van het Center for Nonviolent Communication (www.cnvc.org), een internationale non-profitorganisatie die trainingen en workshops aanbiedt in vijfendertig landen. Hij heeft vredesprogramma’s geïnitieerd in oorlogsgebieden zoals Rwanda, Nigeria, Maleisië, het MiddenOosten, Servië, Kroatië en Ierland.
Formaat 143 x 215 mm | Hardback | 266 pagina’s | € 25,00 ISBN 978 90 477 1293 0 | NUR 810 | Verschijnt december 2020
Een nieuwe, uitgebreide editie van het werkboek bij de klassieker van Marshall B. Rosenberg over geweldloos communiceren.
Nieuwe de ei uitgebr e editi
lucy leu
Werkboek Geweldloze Communicatie
H
et werkboek van Lucy Leu biedt een praktische handleiding voor
De Verenigde Naties ondersteunen zijn werk overal ter wereld, bijvoorbeeld
wie wil werken met het model van Ge-
in het Midden-Oosten, het voormalige
weldloze Communicatie van Marshall
Joegoslavië, Rwanda, Sierra Leone en Sri
B. Rosenberg, zowel individueel als in
Lanka. In Nederland en België houdt het
groepsverband. Deze tweede editie is
Centrum voor Geweldloze Communica-
voorzien van een extra hoofdstuk over
tie zich al jaren bezig met het bekend-
conflictbemiddeling, waarmee het aan-
maken en trainen van het model, niet
sluit op de nieuwe, derde editie van het
alleen in de privésfeer, maar ook op de
hoofdwerk van Marshall B. Rosenberg.
werkplek, op school en in de politiek. Bij
Het veelgelezen boek van Marshall B. Rosenberg inspireert velen over de
13
deze trainingen biedt dit werkboek een uitstekende gids.
hele wereld tot geweldloos communiceren. De belangstelling voor Rosenbergs benaderingswijze is groter dan ooit. LUCY LEU
is gecertificeerd
Nonviolent Communication Trainer en voormalig bestuursvoorzitter van het Center for Nonviolent Communication (C N V C .org). Zij is de auteur van de bestseller Nonviolent Communication, A Language of Life en mede-samensteller van de
NVC
Toolkit for Facilitators
(N V CToolkit.org). Lucy was actief bij de totstandkoming van het ‘Freedom Project’, waarbij gevangenen een geweldloze communicatietraining volgen ter ondersteuning van hun reïntegratie in de maatschappij. Lucy Leu woont in Vancouver, British Columbia.
Formaat 143 x 215 mm | Paperback | 242 pagina’s | € 20,00 ISBN 978 90 477 1294 7 | NUR 810 | Verschijnt december 2020
lemniscaat
Geëngageerde non-fictie
John Bunzl & Nick Duffell
Bas Eickhout
Nicholas Freudenberg
DE OPLOSSING IS SIMPOL
KLIMAATMORES
LEGAAL MAAR FATAAL
I SB N 978 90 477 1030 1 | € 18,95
I SB N 978 90 477 0803 2 | € 19,95
I SB N 978 90 477 0948 0 | € 24,95
John Bunzl en Nick Duffell leggen genadeloos de situatie bloot waarin we gevangen zitten. Het milieu moet gered, de mensenrechten gerespecteerd en iedereen moet fatsoenlijk betaald krijgen. Eigenlijk zijn we het allemaal met elkaar eens – van de ceo van Shell tot regeringsleiders. Maar hoe te beginnen? Als je de eerste stap zet zonder dat de anderen volgen, graaf je je eigen graf. Nu komt het geniale plan van de auteurs. Stel je voor dat wij allemaal – burgers, politiek, bedrijfsleven – een gezamenlijke verklaring ondertekenen dat we vanaf een bepaald moment mensen behoorlijk betalen, de natuur respecteren en de mensenrechten respecteren – op voorwaarde dat alle anderen dat gelijktijdig ook doen. Deze oplossing heet SimPol en dat staat voor Simultaneous Policy (gelijktijdig beleid): we maken een betere wereld, en dat doen we tegelijkertijd. Naïef? Nee, briljant, werkbaar én noodzakelijk!
In het internationale veld zijn politici in woorden van goede wil, maar ze krijgen vaak last van koudwatervrees op het moment dat er handtekeningen moeten worden gezet onder concreet klimaatbeleid, schrijft Europarlementariër Bas Eickhout in Klimaatmores. Er zijn uitzonderingen, zoals Duitsland en Denemarken. Die landen hebben al jaren geleden besloten dat het anders moet. Denemarken exporteert inmiddels windenergie en in Duitsland is kernenergie binnenkort verleden tijd. Een schril contrast met Nederland, waar voor elke windmolen een loopgravengevecht gevoerd moet worden en sommige politici weg komen met argumenten als ‘windmolens draaien op subsidie’, waarbij ze steevast verzwijgen dat de fossiele industrie een veel grotere subsidie vreter is. En dat terwijl in Denemarken de economie draait op windmolens, in plaats van andersom. Als de aarde ons lief is en we de longen van onze kinderen en kleinkinderen schoon willen houden, dan is er geen keuze: we moeten radicaal naar een andere norm.
Nicholas Freudenberg, hoogleraar Public Health in New York, is de eerste die ongezonde producten, tekortschietende overheden en de groeiende druk op de gezondheidszorg met elkaar verbindt in een veelomvattend boek. En dat levert een schokkend beeld op. De industrieën die alcohol, auto’s, wapens, voeding, medicijnen en tabak produceren hebben veel meer impact op de volksgezondheid dan beleidsmakers en wetenschappers. De manier waarop de industrieën in verschillende sectoren opereren, blijkt verrassende overeenkomsten te vertonen. Vrijwel altijd is hun beleid gericht op het omzeilen, ontkrachten of tegenhouden van overheidsmaatregelen die de verkoop van hun eigen producten zouden kunnen belemmeren. En dat met zeer schadelijke gevolgen voor de volksgezondheid. En de overheid? Die is vooral gevoelig voor de wensen van de industrieën en blijkt niet in staat om haar burgers effectief te beschermen tegen het op de markt brengen van ronduit schadelijke producten.
15
Peter Gøtzsche Carey Gillam
DODELIJKE MEDICIJNEN EN
George Monbiot
GIFTIG SPUL
GEORGANISEERDE MISDAAD
UIT DE PUINHOPEN
I SB N 978 90 477 1029 5 | € 17,95
I SB N 978 90 477 0734 9 | € 24,95
I SB N 978 90 477 1069 1 | € 18,95
Wat ooit werd geïntroduceerd als een voor de mens volstrekt schadeloos pesticide, is in de praktijk – nu blijkt dat het overal in zit, in ons drinkwater, in de landbouwgrond, in ons volkorenbrood en zelfs in moedermelk – ‘giftig spul’ dat kan leiden tot kanker, diabetes, alzheimer en misvormingen bij kinderen. Carey Gillam, een gerenommeerd Reuter-journalist, dook in het dossier over het pesticide Roundup. Zij vond niet alleen alarmerende wetenschappelijke feiten, maar stuitte ook op een machtige multinational, Monsanto, die er alles aan doet om zijn lucratieve patent op het middel te beschermen. Wetenschappers worden door het slijk gehaald, journalisten bedreigd, politici omgekocht, kritische boeren kapot geprocedeerd. Een verontrustend boek voor wie bezorgd is over ons voedsel, onze gezondheid en over de macht van het bedrijfsleven.
Medicijnen zijn na kanker en hart- en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak. Dat zou aanleiding moeten zijn voor een nationaal gezondheidsalarm en een parlementaire enquête over de overheid die de gezondheid van burgers heeft uitgeleverd aan de farmaceutische industrie. In plaats daarvan overleggen ambtenaren van het ministerie ‘met de benen op tafel’ met vertegenwoordigers van de industrie. Ministers tekenen contracten waarin zij beloven de afspraken over de prijzen van nieuwe geneesmiddelen geheim te houden. De Deense arts en onderzoeker Peter Gøtzsche, zelf jarenlang werkzaam in de farmaceutische industrie, laat zien dat deze industrie niet alleen patiënten, maar ook artsen voor de gek houdt met frauduleuze praktijken. Bert Keizer schrijft in zijn voorwoord bij de Nederlandse vertaling: ‘Niemand heeft het probleem van Big Pharma zo onweerlegbaar, systematisch en nietsontziend op tafel gelegd als de Deense hoogleraar Peter Gøtzsche. De farmaceutische industrie maakt zich schuldig aan misdadige praktijken op systematische schaal. De grote farmaceuten verdoezelen onderzoeksresultaten, verzwijgen bijwerkingen, kopen artsen om, infiltreren nascholingen, corrumperen patiëntenorganisaties, plaatsen leugenachtige advertenties en bedriegen tijdschriftredacties via ghostwriters. Ze verdienen miljarden met hun dubieuze pillen door te liegen over de kosten van ontwikkeling en productie.’
In een gepassioneerd betoog laat George Monbiot, een van de meest gelezen kritische denkers van het Engelse taalgebied, er geen twijfel over bestaan: we zijn bezig er een puinhoop van te maken. We vernietigen onze leefwereld. Een alarmerende hoeveelheid planten en dieren sterft uit. De aarde warmt op, met alle gevolgen van dien. Maar ook de solidariteit staat onder druk. Ongelijkheid, haat en geweld nemen toe. Niet bepaald een beeld om vrolijk van te worden.Maar het laatste wat we moeten doen, volgens Monbiot, is bij de pakken neerzitten. We kunnen meer dan we vaak denken. In een aanstekelijk betoog laat hij zien dat mensen op allerlei niveaus naar vernieuwing zoeken, samenwerken en met alternatieven komen. Een voorbeeld hiervan is ‘The Land is Ours’, een geweldloze campagne voor kleinschalige landbouw op het Britse platteland. Monbiot is schrijver en columnist van The Guardian en geldt als een van de meest betrokken denkers van deze tijd. Hij weet als geen ander zijn lezers te inspireren om in actie te komen en vooral de hoop niet te verliezen.
lemniscaat •
najaar 2020
boeken voor volwassenen
NIEUWE TITELS | ISBN 978 90 477 ... … 1289 3
Rana Foroohar, Big Tech Pb. e 24,95
… 1290 9
Jan van Gils, 5G Pb. e 19,95
… 1292 3
Geert-Jan Stams, Jan Hendriks en Jessica Asscher, Handboek Forensische Orthopedagogiek Geb. e 24,95
… 1293 0
Marshall B. Rosenberg, Geweldloze communicatie Geb. e 24,95
GEËNGAGEERDE NON-FICTIE | ISBN 978 90 477 ... … 1030 1
John Bunzl & Nick Duffell, De oplossing is simpol Pb. e 18,95
… 0803 2
Bas Eickhout, Klimaatmores Pb. e 19,95
… 0948 0
Nicholas Freudenberg, Legaal maar fataal Pb. e 24,95
… 1029 5
Carey Gillam, Giftig spul Pb. e 17,95
… 0734 9
Peter Gøtzsche, Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad Pb. e 24,95
… 1069 1
George Monbiot, Uit de puinhopen Pb. e 18,95
W W W. L E M N I S C A A T. N L
NEDERLAND
VLAANDEREN
L E M N I S C A A T B . V.
| Postbus 4066, 3006 AB Rotterdam t (010) 206 29 29 | verkoop@lemniscaat.nl
DE EENHOORN
VERTEGENWOORDIGING
VERTEGENWOORDIGING
Barbara Daniëls | barbara@lemniscaat.nl | m (06) 517 463 84 Kirsten Wesselius | kirsten@lemniscaat.nl | m (06) 506 056 87
Nadine Boone | nadine@lemniscaat.nl | m (0475) 92 75 69
| Vlasstraat 17, 8710 Wielsbeke t (056) 60 54 60 | www.eenhoorn.be
PERS EN PROMOTIE PERS EN PROMOTIE
Jochem Salemink | jochem@lemniscaat.nl | t (010) 206 29 28 m (06) 48 18 37 21
Elly Simoens | elly@lemniscaat.nl | t (056) 62 78 25