Mama Mariëlle: ‘Ik ben positief verrast over BoekStart. Een leuk koffertje, boekjes, cadeaubon en een gratis lidmaatschap voor de bieb... bijna teveel van het goede. Ons dochtertje Myrthe, op de foto ruim drie maanden, is erg blij met de boekjes en leest de ‘Baby Ziet’-reeks met heel veel plezier!’
BoekStart voor jou! 6
BOEKENTIPS Mijn eerste Van Dale babyboekje Liesbeth Schlichting, Betty Sluyzer en Marja Verburg (tekst) en Paula Gerritsen (tekeningen) Van Dale, € 6,99
Stoffen boekje in frisse kleuren dat lekker kraakt en een ‘echt’ donzig geel kuikentje om te aaien heeft. Met vrolijke dierenrijmpjes kunnen de eerste woordjes geleerd worden. AP (3 mnd+)
☞
Het boekje verscheen eerder als BoekStartkofferboekje: kijk hier voor voorleestips!
Mijn kleine tuin Katrin Wiehle (tekst en tekeningen) Uitgeverij Querido, € 9,99
Schitterend geïllustreerd prentenboekje, waarin Egel, Muis en Mus vertellen over de wereld om hen heen: over de dieren in de tuin, de bloemen, de fruitbomen en de groenten uit de moestuin. Kijk ze eens smullen van die lekkere appel! Dit ecologische kartonboekje is gemaakt van hergebruikt papier en verscheen tegelijk met Mijn kleine bos. AB (1+) Jip en Janneke Dierenvrienden Annie M.G. Schmidt (tekst) en Fiep Westendorp (tekeningen) Uitgeverij Querido, € 4,99
Jip en Janneke zijn dol op dieren. Op hondje Takkie natuurlijk. En op de dieren uit de dierentuin. Maar liever dan lief zijn de kleintjes van poes Siep! AB (1,5+) Voor peuters vanaf ongeveer drie jaar is er de Jip & Janneke App voor de iPad.
Wat is er zwart en wit? Petr Horáˇcek (tekst en tekeningen) Uitgeverij Lemniscaat, € 7,95
Hardkartonnen prentenboekje dat door de vormgeving uitnodigt goed te kijken. De rechter pagina’s worden steeds een stukje smaller, waardoor bij omslaan telkens een strook zichtbaar wordt in afwisselend zwart en wit. Maar wat is er nu tegelijk zwart én wit? Ook verschenen: Aardbeien zijn rood. Een leuke eerste kennismaking met de kleurenleer! AP (1,5+) >2
BOEKENTIPS Ik en mijn huis Liesbet Slegers (tekst en tekeningen) Uitgeverij Clavis, € 12,95
Drie korte verhalen waarin een jongetje vertelt over zijn huis: over zijn eigen spulletjes, over de geluiden die te horen zijn, en over wat er in zijn huis nog meer staat. Zoek samen in jouw huis dezelfde dingen en benoem ze. AP (1,5+)
Kriebelbeestjes Petr Horáˇcek (tekst en tekeningen) Uitgeverij Lemniscaat, € 8,95
Maak een reis door de tuin langs allerlei dieren die daar te ontdekken zijn: kevertjes, slakken, vlinders... De laatste kunnen van kleur veranderen met behulp van een draaischijf. Een stevig kartonboek met gaatjes en leuke doorkijkjes. AP (1,5+)
Dieren uit ons land Dick Bruna (tekst en tekeningen) Uitgeverij Mercis Publishing, € 5,95
Twaalf groot getekende dieren om aan te wijzen: van dieren op de boerderij en kleine beestjes uit de tuin tot de vertrouwde hond. Dit is een nieuw deel uit de serie ‘Oogappeltjes’. Tegelijk verschenen met: Dieren uit andere landen en B is een beer. AP (1+)
Van wie is die hoed? Joukje Akveld (tekst) en Thé Tjong-Khing (tekeningen) Uitgeverij Gottmer, € 8,95
Van wie is de koksmuts, de mooie kroon of de mijter? Er kan telkens een keuze worden gemaakt uit vier mogelijkheden. De oplossing staat mooi uitgebeeld op de volgende dubbele pagina! Eerste deeltje in een nieuwe serie rond de vraag: wie of wat hoort er niet bij? AP (2+)
3<
BOEKENTIPS Die niet Uitgeverij Gottmer, € 2,99
App, gebaseerd op de aanwijsboeken Die daar en Die is klein van Mirte Stut en Geurt van Donkelaar. Er zijn vier levels, die steeds een stapje uitdagender zijn. Verkrijgbaar via de AppStore. (3+)
Boer Boris gaat naar de markt Ted van Lieshout (tekst) en Philip Hopman (tekeningen) Uitgeverij Gottmer, € 12,95
Boer Boris heeft heel wat te koop, zoals maïs, fruit, wol en eieren. Maar steeds als hij naar de markt wil gaan, wordt hij tegengehouden, of hij nu te voet gaat, met de fiets of op de motor! AP (3+)
☞
Kijk op de website van de uitgever voor extra’s bij dit vijfde deel over Boer Boris. Bij Boer Boris gaat naar zee zijn een app en vertelplaten gemaakt.
Mijn grote lieve knuffelboek Diverse auteurs en tekenaars Uitgeverij Kluitman, € 18,99
Dik boek boordevol voorleesverhalen, versjes en rijmpjes. Ze zijn afkomstig uit eerder verschenen boeken van bekende makers als Harmen van Straaten, Imme Dros en Jacques Vriens. Een leuke opstap naar het complete werk! A (3+)
Klein of groot Jonathan Bentley (tekst en tekeningen) Uitgeverij De Vries-Brouwers, € 16,95
Een klein jongetje wil groot zijn: zo groot als een giraf, of een gorilla, of een krokodil. Maar groot zijn heeft ook nadelen… Een prentenboek met weinig tekst en sprekende illustraties! AP (3+) >4
BOEKENTIPS Bobbi: abc Monica Maas (tekst en tekeningen) Uitgeverij Kluitman, € 7,50
Prentenboekje met tekst op rijm rond de letters van het alfabet. In het boekje zit een uitneembare poster. Over Bobbi verschenen al heel wat peuter- en kleuterboekjes. Neem eens een kijkje op de bijbehorende Bobbi-website, met kleurplaten, spelletjes en filmpjes! AK (3+)
Kapitein Koen en de piraten Peter Bently (tekst) en Helen Oxenbury (tekeningen) Uitgeverij De Vier Windstreken, € 14,95
De dappere Koning Koen is bekend van zijn eerste avontuur: Koning Koen en de Draak. Dit keer kiest hij het ruime sop, om op zoek te gaan naar een schat. Met tekst op rijm en schitterende illustraties waarvan de pret en emoties afspatten. AK (3,5+) Rijks Museum ABC Wim Pijbes (samenstelling) Uitgeverij Rubinstein, € 14,95
In dit abc-boek staan afbeeldingen van (delen van) schilderijen uit het Rijksmuseum. Het grote kartonboek is mooi uitgevoerd en lokt de lezer als het ware het museum in. J 731 (3,5+)
☞
Zie ook: Rijksmuseum-app.
Volg die auto Lucy Feather (tekst) en Stephan Lomp (tekeningen) Uitgeverij Gottmer, € 13,95
Stoer boek over een heuse achtervolging: Muis wil Gorilla te pakken krijgen, maar dat valt nog niet mee! Op zijn motor rijdt hij door het drukke verkeer achter de knalgele auto van Gorilla aan. De vragen in de tekst zetten aan tot goed kijken en meedoen. AK (3,5+)
☞
Kijk voor meer boekentips op boekstart.nl, Leesplein 0-6 en Boekenzoeker 0-8.
5<
WELKE BOEKJES VOOR MIJN KIND? Al heel vroeg ontwikkelen kinderen voorkeuren voor bepaalde afbeeldingen. Kijk daarom altijd goed hoe je kindje op een boekje reageert. Je kunt dan met vergelijkbare boekjes aansluiten op zijn belangstelling. Ook als je kindje ouder wordt, blijft dat belangrijk. Misschien houdt het van dieren of auto’s, zoek daar dan boekjes over. Of sluit aan op iets wat hem bezighoudt, zoals een nieuw broertje of zusje of voor het eerst naar de kinderopvang. De uitvoering van een boekje groeit met je kindje mee. Het begint met één groot plaatje per bladzijde en eventueel een regeltje tekst. Wordt je kindje ouder, dan mag er steeds meer te zien zijn op de plaatjes, waarbij een echt verhaaltje hoort. Een boekje mag best ietsje te moeilijk zijn, bijvoorbeeld door een paar woorden die je kindje nog niet kent. Dat biedt uitdaging en zorgt voor uitbereiding van de woordenschat. Voor baby’s > Tip 1: Patronen in zwart-wit Baby’s reageren het eerst op duidelijke zwart-witpatronen. Die patronen zijn goed voor de visuele ontwikkeling. Je baby kan er geboeid naar kijken! >6
> Tip 2: De aandacht vasthouden Krakende bladzijden, spiegelend glinsterfolie, een voelelement. Dat houdt je baby lekker bezig! > Tip 3: Voor babyhandjes Boekjes van hanteerbaar formaat. Niet te groot, niet te dik, niet te zwaar. Met afgeronde hoeken, zodat je baby zich niet kan bezeren. En natuurlijk scheurvast… > Tip 4: Te overzien Een plaatje per pagina is genoeg. Bijvoorbeeld een dier of voorwerp dat je baby uit zijn omgeving kent. Duidelijk afgebeeld met zo min mogelijk details. Voor dreumesen > Tip 1: Stevige boeken Je dreumes wil zelf het boek vasthouden en zelf de bladzijden omslaan. Boeken met een stevige kaft, afgeronde hoeken en dikke bladzijden zijn daarom het meest geschikt. > Tip 2: Kleurige plaatjes Jonge kinderen houden van kleurige voorwerpen. Een boek met heldere kleuren ziet er voor je kindje uitnodigend uit. Het zal zo’n boek sneller pakken. > Tip 3: Een echt verhaal Een prentenboek met een eenvoudig verhaaltje, dicht bij de wereld van je dreumes. Over een figuurtje dat een herkenbaar avontuur beleeft. Daarin ziet je kindje zichzelf. > Tip 4: Interessante buitenwereld Boeken geven je dreumes de kans om te leren over de wereld om hem heen. Boeken over dieren, huis en tuin, auto’s, uitstapjes vindt hij leuk. Voor peuters > Tip 1: Andere kinderen Wat doen andere kinderen? Dat is voor je peuter interessant. Hij vergelijkt dat met zijn eigen belevenissen en kan ze zo een plaatsje geven. > Tip 2: Iets nieuws Boeken met iets nieuws spelen op de nieuwsgierigheid van je peuter in. > Tip 3: Aansluiten bij belangstelling Kijk goed naar je kind: wat begrijpt en weet het al? Waar is het aan toe? Wat heeft zijn belangstelling? Kies een boek dat daarop aansluit. > Tip 4: Meer tekst De verhalen mogen wat langer zijn en iets complexer in elkaar steken. Enkele woorden die je kind nog niet kent, prikkelen zijn nieuwsgierigheid.
☞
Kijk voor leesontwikkeling op boekstart.nl. Daar vind je welke boeken geschikt zijn voor twee maanden tot vier jaar.
7<
TIPS & TRICKS De Eric Carle minibibliotheek Maar liefst vier klassieke verhalen van de beroemde prentenboekenmaker Eric Carle zijn nu verkrijgbaar in een stevige cassette. Er kan geteld worden (Eén haan gaat op wereldreis), gekokkereld (Het pannenkoekenboek), getuinierd (Een zaadje in de wind) en voor wat ouder is er Ko de Kreeft versiert zijn huis, over allerlei zeedieren. Handig voor in de vakantiekoffer en verkrijgbaar voor een klein prijsje: € 16,95.
Prentenboek van het Jaar 2016: We hebben er een geitje bij! We hebben er een geitje bij! van Marjet Huiberts is verkozen tot Prentenboek van het Jaar 2016. Iris Deppe maakte de illustraties. Het prentenboek zal centraal staan tijdens De Nationale Voorleesdagen 2016, die worden gehouden van woensdag 27 januari t/m zaterdag 6 februari. Naast dit boek hebben Nederlandse jeugdbibliothecarissen negen andere prentenboeken gekozen uit het aanbod van 2014, die de Prentenboek TopTien compleet maken. Lees meer.
Een huilbaby? Voorlezen helpt Alle baby’s hebben baat bij voorlezen, maar het effect is het sterkst bij prikkelbare baby’s die veel huilen. Dat concludeert Heleen van den Berg uit haar onderzoek waarop ze aan de universiteit van Leiden promoveerde. Lees meer.
Naar de Bibliotheek Heb jij je kindje al lid gemaakt en het BoekStartkoffertje opgehaald? Dan weet je de weg naar de Bibliotheek te vinden! Ga er af en toe samen eens kijken. Dat is een leuk uitje en je ontmoet andere jonge ouders. Bibliotheken organiseren regelmatig speciale BoekStartbijeenkomsten voor ouders en hun kinderen tot 4 jaar. Bijvoorbeeld in combinatie met een leuke workshop of interactief voorlezen. Kijk hier hoe Danny lid wordt van de Bibliotheek en het BoekStartkoffertje enthousiast mee naar huis neemt. >8
TIPS & TRICKS De top-3 van Ans Meens, kinderboekwinkel Kakelbont, Utrecht Voor baby’s: Hallo Baby! Lekker spelen van Roger Priddy en Holly Jackman (Veltman Uitgever, € 12,50)
Het eerste wat baby’s zien is zwart-wit. In dit stevige kartonboek staan vele zwart-wit contrasterende illustraties en vormen. Op de rechter pagina's vind je telkens vier blokken waarvan twee met structuren zoals strepen en cirkels en twee met illustraties. Ondersteund door een stevige kleur, zorgt dit voor een sterk geheel. De illustraties op de linker pagina zijn eenvoudig en volgen je baby gedurende de dag: aankleden, naar het park, eten, in bad en naar bed. Bij deze illustraties staat steeds een eenvoudig zinnetje als: ‘Hallo baby, het is tijd om je aan te kleden’ en illustraties van kledingstukken die je kunt benoemen. Het boek is compleet gemaakt met een draaitreintje, ratelwieltje, piepeendje en uiteraard een spiegeltje waarin jouw baby een ander kindje kan zien. Erg fris en leuk. Voor 2 à 3 jaar: Weet jij dat, nijntje? van Dick Bruna (Uitgeverij Mercis Publishing, € 6,95)
Dick Bruna's nijntje wordt dit jaar zestig en het thema van de komende Kinderboekenweek is wetenschap. Deze combinatie levert een leuk boek op met nijntje in reliëf en vragen die je aan je kind kunt stellen. Bijvoorbeeld: ‘nijntje houdt van honing in haar thee. Weet jij waar de honing vandaan komt?’. Zo ontdekt nijntje ook waar de kaas, wol en worteltjes vandaan komen. Leerzaam, stevig kartonboekje voor peuters. Voor 3 à 4 jaar: Nee! van Marta Altés (Uitgeverij Lemniscaat, € 13,95)
Dieren spreken kinderen altijd aan. In dit erg grappige prentenboek dat net verschenen is, voelt een hond zich zeer geliefd bij zijn familie. Ze roepen aldoor zijn naam: ‘Nee’, bij alles wat hij doet. Bijvoorbeeld als hij hun eten voorproeft, als hij helpt met schatgraven in de tuin, als hij helpt met opruimen van de kranten. Er is maar een ding dat hij niet begrijpt. Waarom hebben ze een halsband gekocht met de verkeerde naam? Als voorlezer weet je natuurlijk allang waar het naartoe gaat. De illustraties zijn zeer geestig. De hond kijkt je met grote aandoenlijke ogen aan, hij voert je zo mee in zijn wereld. 9<
WAT HOOR IK DAAR? Wat zegt de koe? Wat doet de auto? Hoe klinkt een fluit? Jonge kinderen vinden het al snel leuk geluiden na te bootsen. En omdat oefening kunst baart, moet je er niet van opkijken als vanuit de kinderwagen opeens een luid ‘Beeeehhh’ klinkt als je langs de kinderboerderij loopt. En ja hoor, daar staat een schaap! Hieronder wat boekjes waarmee je flink wat geluid kunt laten klinken.
Wat hoor je nijntje?: nijntjes geluidenboek Dick Bruna (tekst en tekeningen) Uitgeverij Mercis Publishing, € 14,95
Welke geluiden hoort nijntje als ze wakker wordt, buiten speelt of door het drukke verkeer fietst? Op elke afbeelding staan drie kleine rondjes met een muzieknoot. Door daarop te drukken, is een bijpassend geluid te horen. Leuk om samen met je dreumes mee bezig te zijn. AP (1,5+)
Andere geluidenboeken Hoe doet dit dier? (serie) Seb Braun (tekst en tekeningen). Uitgeverij Gottmer, € 7,95 per stuk. AB (1+)
Geluidenboekje (serie) Marion Billet (tekst en tekeningen). Uitgeverij Clavis, € 11,95/16,95 per stuk. AP (1,5+)
Klipperdeklop Nicola Smee (tekst en tekeningen). Uitgeverij Gottmer, € 9,95. AP (2+)
Babydieren Eric Carle (tekst en tekeningen). Uitgeverij Memphis Belle, € 12,50. AP (2+)
Rimboerumba Axel Scheffler (tekst en tekeningen). Uitgeverij Gottmer, € 14,95. AP (3+)
Nijlpaards billenrap Steve Smallman (tekst) en Ada Grey (tekeningen). Uitgeverij Veltman, € 12,50. AK (4+)
> 10
KNUTSELTIP: MAAK EEN REGENKOKER Wat je nodig hebt: een (poster)koker, aluminiumfolie, popcornpitten. • Maak van een stuk aluminiumfolie (twee keer zo lang als de koker) een soort slang van ongeveer 1,5 cm dik. Schuif deze zigzaggend in de koker. Doe er een half kopje popcornpitten bij. Sluit de koker en versier hem met stiften of verf. • Laat het regenen: draai de koker telkens voorzichtig om. De pitten glijden langs het folie, wat het geluid van regen geeft. Meer tips voor het maken van geluidsinstrumenten vind je hier. Muziekcursus ‘Muziek op schoot’ verzorgt cursussen door het hele land voor (groot)ouders en kinderen van 0-6 jaar, die vaak in de Bibliotheek worden gegeven. Kijk hier voor het aanbod bij jou in de buurt. Voor leid(st)ers in de kinderopvang is de cursus ‘Wij maken muziek’, gebaseerd op het boek (met cd) van Ingrid Rietveld. Klik hier voor meer informatie. Muziek maken met Muis In de voorstelling ‘Muziek maken met Muis’, laat accordeoniste Frederike de Winter kinderen kennismaken met verschillende muziekinstrumenten. De voorstelling is te boeken via BoekenTheater en is bedoeld voor 3+.
Liedje Tuut, tuut, tuut! Hoor wie komt daar aan? Het is de brandweerman met zijn grote kraan. Gelukkig is hij groot en sterk en kan hij al dat werk. (Annemie Berebrouckx. Op: Liedjes Dag Jules!)
11 <
ACTUALITEIT nijntje art parade Tot 1 oktober vallen er in Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Valkenburg aan de Geul 60 art parade beelden van nijntje te bewonderen van 45 kunstenaars. In Japan zijn vijftien nijntje art parade beelden onderdeel van een reizende tentoonstelling die tot en met eind 2016 te zien zal zijn. Kijk voor de exacte locaties op de nijntje art parade website. In het boek dat bij de art parade verschijnt, staan alle beelden bij elkaar en krijg je achtergrondinformatie over de kunstenaars. Kijk hiervoor in de nijntje art parade webshop.
Tentoonstelling Ingrid en Dieter Schubert In het Anton Pieck Museum in Hattem (Gld) is regelmatig werk te zien van eigentijdse illustratoren. Tot en met september is er de tentoonstelling 'Gewoon en Gek', rondom het werk van het illustratorenechtpaar Ingrid en Dieter Schubert. Met originele illustraties en schetsen uit onder meer Er ligt een krokodil onder mijn bed, Woeste Willem en Van mug tot olifant.
Kikker is hier! In het Natuurmuseum Brabant (Tilburg) is tot eind dit jaar de tentoonstelling â&#x20AC;&#x2DC;Kikker is hier!â&#x20AC;&#x2122; te zien. De tentoonstelling is gebaseerd op de kikkerverhalen van Max Velthuijs. Er is van alles te doen, zoals in Kikkers huisje rondscharrelen, appels plukken, verkleden als Kikker. Wie wil, kan even met een boek rustig in een hoekje gaan zitten of een film bekijken.
Pim & Pom: Anders dan anders De Toren van Geluid brengt muziektheatervoorstellingen voor dreumesen, peuters en kleuters. Vanaf september is er de voorstelling voor drie-plus rond de poezenvriendjes Pim en Pom, naar de boeken van Mies Bouhuys. Klik hier voor de speellijst of bekijk vast de trailer! > 12
WEETJES Stem van moeder stimuleert hersengroei van baby De hersengroei van baby’s wordt tot op zekere hoogte gestimuleerd door de stem van hun moeder. Dat zou blijken uit een nieuwe studie van onderzoekers van Harvard Medical School. Lees meer.
Betere taalvaardigheid peuter wanneer vader vaker voorleest Kinderen tussen de twee en drie jaar die vaker voorgelezen worden door hun vader, hebben betere cognitieve vaardigheden en taalvaardigheden dan kinderen waarvan de vader niet voorleest. Nieuw onderzoek wijst uit dat peuters die regelmatig voorgelezen worden door hun vader op vijfjarige leeftijd ook een beter boekbegrip hebben. Lees meer.
Voorlezen beïnvloedt activiteit kleuterbrein Kleuters die regelmatig worden voorgelezen door hun ouders vertonen meer activiteit in de hersengebieden die taal verwerken wanneer zij een verhaal te horen krijgen. Dat blijkt uit onderzoek van kinderartsen en neurowetenschappers van het Cincinnati Children’s Hospital in de VS. Lees meer.
Woorden herhalen belangrijk voor taalontwikkeling kleuters Regelmatig voorlezen is belangrijk voor de woordenschatontwikkeling van kleuters. Maar ook het herhalen en bespreken van moeilijke woorden hoort daarbij. Dit is van groot belang voor latere leesvaardigheden. Dat blijkt uit onderzoek van Carmen Damhuis die onlangs promoveerde aan de Radboud Universiteit. Lees meer.
13 <
COLOFON SA ME N S TE L L I N G E N R E DAC T I E
Julienne van den Heuvel & Wilma van der Pennen VO R MGE V I N G
Lijn 1, Haarlem F OTO GR A F I E
Janiek Dam, p. 6; Anette Heideman, p. 8; Marijke Bos, p. 12; Jørgen Koopmanschap, p. 13; Ootje Tontel, p. 13
BoekStart wordt gecoördineerd door Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek, is onderdeel van het programma Kunst van Lezen en wordt gefinancierd door OCW. kunstvanlezen.nl boekstart.nl
De AJ-nummers na sommige annotaties verwijzen naar de SISO-indeling in de Bibliotheek: AB betekent geschikt voor baby’s, AP is voor peuters (2-4 jaar), AK voor kleuters (4-6 jaar), A betekent voorleesboek.
Kom naar de Bibliotheek!