Boe kS t a r t EnVerder 5 lezen, luisteren, kijken, spelen met baby’s en peuters
H
Voorleestips en kortingsbonnen!
Kom naar de bibliotheek! w w w. b o e k s t a r t . n l
❛
‘Wat een leuke actie! Geweldig, dat rode koffertje met lezende beertjes erop en het knisperboekje van Kikker! Ava is er heel blij mee, want ze is gek op boekjes en (voor)lezen! Ook de luister-cd is leuk: we draaien hem tijdens het verschonen, zo leren wij ook weer nieuwe kinderliedjes.’ Ava (zes maanden)
De favoriete boekjes van Ava: • Ik vind je lief, Kleine Beer van Claire Freedman en Gavin Scott • Gonnie en Gijsje van Olivier Dunrea • Rupsje Nooitgenoeg van Eric Carle Heb jij ook een leuke foto van je kindje dat een boekje ‘leest’? Mail je foto naar: Marijke Bos, Stichting Lezen, mbos@lezen.nl.
❜
BOEKSTART Baby’s houden van boeken
Het gaat goed met BoekStart! Dit landelijke programma, dat laat zien hoe leuk lezen is, wil het lezen met baby’s bevorderen. Want voorlezen aan baby’s kan, ook al zijn ze nog zo klein. Wist je dat kinderen die vroeg in aanraking komen met boeken straks een voorsprong hebben op school? Daar hebben ze hun hele leven plezier van. Eind 2011 deed al twee derde van het aantal bibliotheken mee, maar liefst 670 vestigingen. De kans is groot dat de bibliotheek bij jou in de buurt meedoet, of dat binnenkort gaat doen. Ook de kinderopvang wordt nu betrokken bij BoekStart. In Groningen, Gelderland en Noord-Brabant zijn al een kleine vijftig kinderdagverblijven en peuterspeelzalen actief om lezen te bevorderen bij kinderen van 0 tot 4 jaar. De kinderopvang krijgt een leuke leesplek, natuurlijk met mooie boeken. In samenwerking met de bibliotheek worden er activiteiten rond boeken en lezen georganiseerd, ook voor ouders. Net als BoekStart voor baby’s is dit een enorm succes. Daarom heeft BoekStart in de kinderopvang een vervolg gekregen in alle provincies.
☞
Kijk op www.boekstart.nl of jouw bibliotheek meedoet of dat binnenkort gaat doen. Vraag in de bibliotheek welke kinderopvang er al bij betrokken is.
3
BOEKSTART Voorlezen: iedere dag een vast ritueel!
Leeservaring Je kindje moet leren begrijpen wat ‘lezen’ inhoudt. Door steeds de voorleessessie op dezelfde manier te beginnen, weet je kind wat er gaat komen. ‘Zullen we samen een boekje lezen?’
Tip 1
Een duidelijk signaal Laat elke keer als je begint met voorlezen dezelfde knuffel of handpop zien. Dan weet je kindje: ‘Ha, we gaan fijn samen een boekje bekijken.’
Tip 2
Meer van hetzelfde Lees hetzelfde boekje een aantal keren voor. Dat biedt je kindje houvast en herkenning. Vol trots zal het na een aantal keer meedoen, en bijvoorbeeld ‘blaffen’ nog voor je kunt vragen: ‘Wat doet het hondje?’.
Tip 3
Vaste prik Maak van de voorleesmomenten een vaste gewoonte. Kies daarvoor de tijd die jou goed uitkomt: lekker rustig ’s morgens vroeg, ’s middags samen op de bank of voor het slapen gaan.
Tip 4
☞ 4
Kijk voor goede babyboekjes bij de Boekentips op www.boekstart.nl.
❛
Als vader wil ik BoekStart graag bedanken - wat een leuk programma is het! Ons kindje en wij hebben er veel plezier van.
❜
ZACHTE BABYBOEKJES Voor een baby rond een half jaar is er nog geen verschil tussen een boek of speelgoed: hij wil het op zijn eigen manier ontdekken. Door te voelen, te sabbelen, ermee te gooien. Een babyboek moet hier tegen kunnen. Rijtjes maken Guido van Genechten (tekst en tekeningen) Uitgeverij Clavis, € 10,95 Klein stoffen boekje dat met een bandje bevestigd kan worden aan een babystoeltje, box of wandelwagen. Op de stoffen pagina’s staan de dieren netjes in de rij: de muizen, vissen, lieveheersbeestjes, slakken en schildpadden. Op dezelfde manier uitgevoerd is Paardje rijden. AP (6 mnd+) Kik & Knor... maken schuim Klaartje van der Put (tekst) & Maikel Verkoelen (tekeningen) Uitgeverij Image Books Factory, € 9,95 Varkentje Knor wil niet in bad, maar met kikkervriendje Kik wordt het toch leuk! Bij dit plastic badboekje hoort een handpop in de vorm van een varkentje, die ook gebruikt kan worden als washand. AP (6 mnd+) Muis’ bedtijd knuffelboek Lucy Cousins (tekst en tekeningen) Uitgeverij Leopold, € 11,95 Muis moet nu echt naar bed. Kees de krokodil heeft zijn pyjama al aan, Kora poetst haar tanden… Pas als Oscar de olifant een verhaaltje heeft voorgelezen, is Muis dan eindelijk zover om samen met Panda in bed te kruipen! AP (6 mnd+) 5
KARTONNEN BABYBOEKJES Met ongeveer tien maanden ontdekt je baby hoe een boek ‘werkt’. Hij raakt meer gericht op de inhoud en slaat bladzijden om. Soms vijf tegelijk, maar dat geeft niet. Het gaat om het ontdekken en samen met het boekje bezig zijn. Dag, Dribbel! Eric Hill (tekst en tekeningen) Uitgeverij Memphis Belle, € 4,99 Het bekende, gevlekte hondje Dribbel zegt de dieren gedag: dag, poes, dag, vogels... De konijntjes groeten Dribbel terug! Leuk buggyboekje van stevig karton, voor thuis en onderweg. AP (6 mnd+)
Muis’ kleine boekenkastje Lucy Cousins (tekeningen) Uitgeverij Leopold, € 9,95 In een stevig doosje zitten vier kartonnen Muisboekjes. Vol met de dingen waar Muis het meest van houdt: haar lievelingseten, speelgoed, dieren en kleren... AP (9 mnd+) Pieter Konijn buggyboekje Beatrix Potter (tekeningen) Uitgeverij Ploegsma, € 4,95 Pieter Konijn houdt van huppelen, knabbelen, knuffelen en... hij gaat zoet naar bed. Mama Konijn stopt hem lekker onder. AP (6 mnd+)
6
en peuters moeten nog veel leren. Daarom moeten ❛ Baby’s zij ook met lezen en luisteren ervaring opdoen. ❜
DREUMESBOEKEN (1-2 JAAR) Een dreumes rond een jaar gaat herkennen wat er op de plaatjes staat. Foto’s of duidelijke tekeningen van dieren doen het erg goed. Het liefst niet meer dan één per plaatje. Vertel er iets bij. Het geeft niets als je kind in het midden van het boek wil beginnen. Het is toch nog niet toe aan een echt verhaal. Auto boem Elly van der Linden (tekst) en Liesbeth Bernaerts (foto’s) Uitgeverij Clavis, € 6,95 Een jongetje stapelt geconcentreerd zijn blokken, er is een kleine, roze prinses op mama’s schoenen, een stoere tweeling op loopfietsjes. Kartonboekje met foto’s van spelende kindertjes met rijmpjes. Ook is er Poesje mauw met foto’s van jonge kinderen en hun huisdieren. AP (1+) Mijn kijkboek Xavier Deneux (tekst en tekeningen) Uitgeverij Standaard, € 14,95 Fijn met de twee konijntjes Luuk en Lola de wereld om je heen ontdekken en nieuwe woorden leren. Op de aanwijsplaten is veel te zien. Het stevig uitgevoerde boek heeft een handvat, zodat het als een koffertje meegenomen kan worden. AP (1,5+) Noedel houdt van knuffels Marion Billet (tekst en tekeningen) Uitgeverij Gottmer, € 6,95 Stevig kartonnen voelboek over alles waar pandabeertje Noedel van houdt. Zijn donzige eendje, zijn paarse bal, oma die opbelt, en zijn mama natuurlijk. Ook is er Noedel gaat slapen. AP (1+)
7
DE NATIONALE VOORLEESDAGEN De Nationale Voorleesdagen worden ieder jaar in januari georganiseerd. Dit jaar is dat van woensdag 18 tot en met zaterdag 28 januari. Het gaat om het voorlezen aan kinderen die nog niet zelf kunnen lezen. De dagen worden gevierd in bibliotheken, in boekwinkels, peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en de eerste twee groepen van het basisonderwijs. Ieder jaar staan er tien prentenboeken centraal die gekozen zijn door een jury van jeugdbibliothecarissen. Eén boek wordt gekozen tot Prentenboek van het Jaar. Dit jaar is dat: Mama kwijt van Chris Haughton. Bij dit prentenboek is een aandoenlijk vingerpopje gemaakt van kleine uil, het mini-uiltje dat je met grote ogen aankijkt. In veel bibliotheken zullen er leuke activiteiten rond dit prentenboek worden georganiseerd. Vraag ernaar!
Mama kwijt Chris Haughton Uitgeverij Gottmer, € 12,95
8
☞
Kijk ook op www.denationalevoorleesdagen.nl.
BOEKENTIPS Woordjes leren In de eerste twee jaar van zijn leven bouwt een kind aan een woordenschat van gemiddeld 200 woorden. Als hij drie jaar is, zal dit al zijn uitgebreid naar 1.000 woorden! Je kunt daar al snel eenvoudige woordenboekjes bij gebruiken. Mijn allereerste woordjes Anita Engelen (tekeningen) Uitgeverij Deltas, € 6,95 Woordjes leren: dat kan met dit boekje gemakkelijk. Door de leuke plaatjes goed te bekijken en de bijpassende namen te leren, kan de woordenschat van de dreumes worden uitgebreid. AP (1+) Het Nijntje plaatjesboek Dick Bruna (tekst en tekeningen) Uitgeverij Mercis, € 12,50 Onder herkenbare plaatjes staan de namen van de afgebeelde voorwerpen. Anders dan in veel andere woordenboeken voor peuters en kleuters wordt hier vermeld of er ‘de’ of ‘het’ voor het woord moet staan. Handig voor ouders en begeleiders voor wie het Nederlands de tweede taal is. AP (1+) Mmm eten Jef Boes (foto’s) Uitgeverij Lannoo, € 9,99 Woordjes leren, aan de hand van herkenbare voorwerpen: op duidelijke foto’s staan allerlei dingen die met eten te maken hebben. Een bordje, een lepel, een slabbetje… Op dezelfde manier uitgevoerd: Ssst slapen. AP (1+)
9
PEUTERBOEKEN (2+) Een peuter van een jaar of twee is toe aan een echt verhaaltje. Over een meisje of een jongetje dat iets beleeft wat je kind herkent. Ook dieren doen het erg goed. De platen moeten duidelijk laten zien wat er in het verhaal gebeurt. Beertje Bruin, wat zie jij daar? Eric Carle (tekst en tekeningen) Uitgeverij Gottmer, € 10,95 Hardkartonnen boek met vraag- en antwoordspel op rijm. Raden maar met de negen dieren en kijken achter de schuifjes of het goed is. AP (2,5+)
H
Kortingsbon op www.boekstart.nl!
Samen op de wip Judith Koppens (tekst) en Eline van Lindenhuizen (tekeningen) Uitgeverij Clavis, € 10,95 Giraf wil graag op de wip. Maar dat kan niet in je eentje. Gelukkig komt Muis er aan. Toch lukt het nog niet. En met Hond, Aap, Poes en Konijn? In de reeks ‘Het dierenplein’ verscheen ook: Een lange nek is fijn. AP (2,5+) Waarom lig jij in mijn bedje? Joke van Leeuwen (tekst en tekeningen) Uitgeverij Querido, € 12,95 Alle knuffels moeten in hun eigen bedje. En het lappenpopje dan? Dat heeft geen bedje… Maar gelukkig is er nog een plekje over: het allerbeste! AP (2,5+) 10
❛ Boeken hebben een plaats naast spelen en leren.❜
BOEKENTIPS Zelf doen ‘Ik ben twee, en ik zeg nee!’, en ook ‘Ik ben drie en ik wil nie!’: dreumesen kunnen het allemaal wel zelf. Het vergt wat geduld. En dan lukt het in meerdere of mindere mate. Tróts dat ze dan zijn! Goed zo, Gijsje! Simone Arts (tekst) en Maria van Lieshout (tekeningen) Uitgeverij Mercis Publishing-Kimio, € 8,95 Gijsje mag lang niet alles wat ze zou willen. Dan wordt ze boos. Maar als ze iets niet kán, wordt ze nog bozer. Gelukkig kan Gijsje ook al veel helemaal zelf: ‘Goed zo, Gijsje!’. AP (2+) Tips en suggesties Bekijk en lees samen het boekje. Praten • Gijsje vindt dat ze heel veel al zelf kan. En jij, wat kan jij al helemaal zelf? • Gijsje wordt boos als iets niet lukt. Word jij ook weleens boos? Actief • Zeg samen het versje ‘Ben je boos…’ op, dat op de schutbladen staat. • Maak een mooie roos van crêpepapier. Andere boeken Aankleden met Fien en Milo Pauline Oud (tekst en tekeningen). Uitgeverij Clavis, € 10,95. AP (2+) Goed zo, Kleine Beer Martin Waddell (tekst) en Barbara Firth (tekeningen). Uitgeverij Lemniscaat, € 12,95. AK (3+) 11
MULTIMEDIA Een luister-cd of een dvd met daarop een paar verhaaltjes en liedjes doen het bij kleintjes altijd goed. Luister of kijk wel samen. Dat is gezelliger en je kunt dan met elkaar praten over wat er te zien en te horen is. Bibbeltje Big Mick Inkpen (tekeningen) Just Bridge Entertainment, € 7,99 In deze tekenfilm beleeft het roze varkentje Bibbeltje Big allerlei avonturen met zijn vriendjes. Tussen de verhaaltjes van ongeveer tien minuten staan liedjes op rijm. A (2+) Pim & Pom Luistervriendjes Mies Bouhuys (tekst) en Fiep Westendorp (tekeningen) Rubinstein, € 12,95 Pim en Pom zijn twee poezen die heel wat kattenkwaad uithalen. De inmiddels klassieke verhaaltjes over die twee worden voorgelezen door actrice Georgina Verbaan. Ook staan er liedjes op de cd die van de hand zijn van de schrijfster. AP (3+) Knofje Video/Film Express, € 7,99 De verhaaltjes over de eigenwijze Knofje zijn te zien geweest in het programma KRO’s kindertijd. Ze spelen zich af in en rond het huis. Op deze dvd komt er een nieuwe baby bij! Gebaseerd op de boeken van Burny Bos. AP (2+)
12
❛
Lezen is belangrijk: je kunt kinderen niet vroeg genoeg vertrouwd maken met boeken.
❜
DOETIPS Invulboeken Babyboeken zijn bedoeld om de belangrijkste momenten uit de eerste jaren van je kindje vast te leggen. Met ruimte voor foto’s en invulpagina’s. En wat is er leuker dan een album rond een bekend boekfiguurtje? Pieter Konijn Babyboek Liz Catchpole (tekeningen) Uitgeverij Ploegsma, € 19,95 In dit babyboek kan alles worden opgeschreven wat er rond de geboorte gebeurt: vanaf dat de baby nog in mama’s buik zit tot en met de eerste verjaardag. Iedere pagina heeft een eigen kleur en er is ruimte om iets op te schrijven. De tekeningen van Pieter Konijn en de andere dieren zijn gebaseerd op de illustraties van Beatrix Potter. En als extraatje zit er bij dit boek een zacht knuffeldekentje met een applicatie van… het kopje van Pieter Konijn!
Andere babyboeken Mijn Kikker babyboek Max Velthuijs (tekeningen). Uitgeverij Leopold, € 16,95 Floddertje babyboek Fiep Westendorp (tekeningen). Uitgeverij Interstat B.V., € 14,95 Kleine Beer Babyboek Martin Waddell (tekst) en Barbara Firth (tekeningen). Uitgeverij Lemniscaat, € 14,95 Baby kalender dagboek Juliet van Glansbeek (tekst) en Ingeborg Vriends van der Steijn (tekeningen). Uitgeverij Mercis Publishing-Kimio, € 9,95
13
VOORLEZEN Fijn om in huis te hebben is zo’n dikke verhalenbundel of een boek met rijmpjes. Er kan steeds weer een ander verhaaltje of rijmpje gekozen worden. Of juist keer op keer die ene favoriet! Het grote voorleesboek voor peuters Simone Kortsmit en anderen (tekst) en Leen van Durme en anderen (tekeningen) Uitgeverij Mercis Publishing-Kimio, € 24,95 Dikke verzamelbundel vol verhalen en versjes voor peuters. Om vaak uit voor te lezen en samen de kleurige illustraties te bekijken. AP (2+) Vandaag ben ik blij: het grote emotieboek van Karel Liesbet Slegers (tekst en tekeningen) Uitgeverij Clavis, € 16,95 Soms is Karel boos. En soms is hij bang, verdrietig of juist heel blij. Karel laat zien waarom hij zich zo voelt in dit grote boek met kleurige platen, korte verhaaltjes en versjes. AP (2,5+)
Veel plezier met Muis! Lucy Cousins (tekst en tekeningen) Uitgeverij Leopold, € 17,50 Vier voorleesverhalen bij mooie, grote platen over de altijd blije Muis en haar vriendjes. ’s Morgens geeft ze de dieren op de boerderij eten en daarna gaat ze in bad. Ze speelt doktertje en ruimt netjes op. AP (2+)
14
H
Kortingsbon op www.boekstart.nl!
LINKS BoekStart www.boekstart.nl BoekStart is een speciaal programma dat bedoeld is om ouders van baby’s te stimuleren samen met hun kind te lezen. Het programma wordt aangeboden door de openbare bibliotheken. Daar kunnen de medewerkers adviseren over geschikte boekjes en worden activiteiten voor ouders en jonge kinderen georganiseerd. Voorleesplein www.voorleesplein.nl Voorleesplein is dÊ verzamelplek van informatie over boeken voor kinderen tussen 0 en 6 jaar. Met wekelijks een voorleestip, nieuwtjes, een overzicht van theaterproducties en tentoonstellingen, en speciale BoekStartonderwerpen. Voorleesplein is onderdeel van Leesplein (www.leesplein.nl). De Nationale Voorleesdagen www.denationalevoorleesdagen.nl De Nationale Voorleesdagen worden ieder jaar in januari georganiseerd. Dit jaar is dat van woensdag 18 januari t/m zaterdag 28 januari. Het gaat om het voorlezen aan kinderen die nog niet kunnen lezen. dick bruna huis www.centraalmuseum.nl In Utrecht is het dick bruna huis (de schrijver/tekenaar wil dat je het met kleine letters schrijft!). Daar zijn tentoonstellingen rond Nijntje en haar vriendjes te zien. In het kinderatelier mogen kinderen tekenen en iedere eerste zondag van de maand wordt er voorgelezen. 15
COLOFON Julienne van den Heuvel & Wilma van der Pennen Janiek Dam, omslagfoto en Richard Tennekes, p. 3 VORMGEVING Lijn 1, Haarlem DRUK Verhagen Communicatie BV SAMENSTELLING EN REDACTIE FOTOGRAFIE
BoekStart is ontwikkeld door Stichting Lezen en het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken, is onderdeel van het programma Kunst van Lezen en wordt gefinancierd door OCW. www.kunstvanlezen.nl www.boekstart.nl De AJ-nummers na sommige annotaties verwijzen naar de SISO-indeling in de Openbare Bibliotheek; AP betekent geschikt voor peuters (0–4 jaar), AK betekent geschikt voor kleuters (4–6 jaar).
H
K O R T I N G S B O N N E N Op de website van BoekStart zijn kortingsbonnen te vinden waarmee je in de winkel leuke boekjes tegen een gereduceerde prijs kunt kopen. Deze keer zijn dat: Beertje Bruin, wat zie jij daar? / Eric Carle Veel plezier met Muis! / Lucy Cousins
☞
www.boekstart.nl