zirriborro 7

Page 1

KOLDO MITXELENA B.H.I. 7.ZENBAKIA – 2007ko Martxoa 1


• Editoriala • Ipuinak

-3-4-

→ Gezurrak esateagatik → Y luego se les ocurre decir que dejar de fumar es bueno Livia Bartolomé Vergel → Filmetakoa bezala Garazi Aguirre → Kometaren hegaldia Itziar Viana

• Bertso eta Poemak

-18 -

→ Kaleko izar beltza, Bazatoz, bazoaz, Pausu baliiogabeak, Idaztea: iragana, oraina eta etorkizuna, Lau paretak, Adiskidetasuna eta maitasuna bidearen euskarriak, Alde batetik bestera. Miriam Serrano → Sorginaren irribarrea, ¡Chas! Garazi Aguirre → Como un ladrón, I'm a soldier, Gritan los versos, Pirata de Medianoche, Hotz naiz, idazle Itziar Viana

• Iritzia -29 → La vida, el hilo

Oier Sáenz

• Denborapasak -30 2


Egia esan behar bada zenbaki honetan ez genuen uste parte hartze berririk izango zenik, baina DBH-tik izandako harrera onak eta eskariek aurrera eraman dute proiektua. Eta oso pozgarria da guretzat parte hartze berriak eta ilusio berriek aldizkaria zipristintzea. Aldizkaria egiten dugunontzat benetan kezkagarria da literaturagatik dagoen interes urria, are gehiago, beste urte batzuekin alderatuta partaide kopurua jeisten doala ikusteak ez gintuen asko kezkatzen, baina aurten dagoen partaidetzak zur eta lur uzten gaitu. Egia da batzuetan lotsa ematen duela norberak idazten dituen istorioak, poemak eta iritziak argitaratzea, baina guztiok era horretan jokatzen badugu literaturaren osasuna kaltetuko da. Are gehiago, askok izengoitiarekin sinatzen dute, edo besterik gabe eta anonimoki bidaltzen dizkigute idatziak, ez dago zertan egilearen aipamenik egin behar. Beste kontu bat da egileak bere idatziak argitaratzea nahi ez izatea. Egoera hori bada ez dago beste zer esanik. Zenbaki honetan ipuin asko ditugu, bereziki Garazi Aguirre-ren "Filmetakoa bezala" Ipuin eta kontakizun laburren XIII lehiaketan euskera modalitatean 14 – 19 urte bitartean 1.saria irabazi zuen eta, gainera Itziar Viana-ren "Kometaren hegaldia" Ipuin eta kontakizun laburren XIII lehiaketan euskera modalitatean 19 – 25 urte bitartean 3.saria lortu zuen. Bestela Livia Bartolomé Vergel-en "Y luego se les ocurre decir que dejar de fumar es bueno" eta izenpetu gabe dagoen "Gezurrak esateagatik" DBH-tik etorria. Poemek ere aparteko garrantzia dute kopuruan; bertan Miriam Serrano, Garazi Aguirre eta Itziar Viana-ren parte hartzean daude, iritzi sailean Oier Sáenz-ek gogoeta sakon bat argitaratu du eta ezinda ahaztu DBH-ko kideek sortutako denborapasak, benetan eskertzekoak dira. Gure kide Maider González-en heriotzak sekulako kolpea suposatu zuen guretzat, horregatik zenbaki hau berari eskainita dago bereziki. Zenbaki honetan Oier Sáenz-ek plazaratutako iritzia eta Garazi Aguirre-ren poema bat berarentzat eta bere omenez argitaratuta daude. Edozertarako: zirriborro-aldizkaria@hotmail.com Zirriborro

3


GEZURRAK ESATEAGATIK

Bazen behin Paula izeneko neska bat, lagun asko zituena eta beti oso alai zegoena. Klasean oso ondo zihoan, eta nota onak ateratzen zituen normalean. Baina institutora pasatzean dena aldatu zen. Institutoa ikasle guztiak ezagutzeko egin zuten irteerara ez zen joan oporretan zegoelako. Klaseak hastean bapatean lagun asko izando zituela uste zuen, baina ez zen horrela izan. Denbora pasatzen joan zen eta lagunak lehen baino kasu gutxiago egiten zioten eta gezurrak esaten hasi zen atentzioa bereganatzeko. Baina kontrako efektua eragin zuen, azkenean lagunik gabe gelditu egin zen. Jolasgaraiak, irteerak, klase orduak‌ bakarrik ematen zituen; inork ez zuen bere laguna izan nahi zerbait txarra asmatzen bazuen. Geroago, Paula, lau lagun egin zituen, baina gezur gehiago eta gogorragoak esaten hasi zen. Ondoren lau lagun berriak galtzen hasi zen, baina ez guztiz, oso onak baitziren. Asteak pasata gezurrak esaten jarraitu zuen eta ez zen konturatzen lagunik gabe gelditzen ari zela. Poliki-poliki, konturatzean, bera bakarrik bazertzen hasi zen; baina ala eta guztiz ere ez zion gezurrak esatari utzi. Gelditzen zitzaizkion lau lagunak Paulaz nazkatzen hasi ziren, lagun txarra zela konturatu baitziren. Azkenean galdu zituen betirako. Paula ez zen lagunak berreskuratzen saitu, haiek berarengana joango zirela uste zuelako. Bitartean egun osoa isilik eta bazter batean bakarrik ematen zuen. Berataz hitz egiten zutenean, aurpegira barre egiten zuen; eta gelakideek zerbait galdetzen ziotenean, txarto erantzuten zuen beste alde batera begiratuz. Paula ikasketetan ez zihoan lehen bezain ondo, hobeto esanda, ez zihoan batere ondo; eta bere betiko barre alaia erabat desagertu egin zitzaion aurpegitik.

4


Aste bazuk pasa eta gero beste lagun batzuk lortzen saiatu egin zen; eta azkenean lortu egin zuen. Hauekin gezurrik ez esaten saiatu zen, ea nola erantzuten zuten. Egunak pasata, Paula ikusi zuen, gezurrik esaten ez bazituen lagun gehiago lortuko zituela; eta hori gertatu zen. Urte batzuk pasa eta gero, pila lagun zituenean, hasieran eduki zituen lagunak berreskuratzen saiatu zen. Paula, egun batean, haiengana joan zen eta eta barkamena eskatu zien, gezurrak esatea bere okerra izan zela onartu zuen eta ez zuela gezur gehiagorik esango adierazi zuen; horrela lagun gehiago lortuko zituela kontuatu baitzen. Lehen eduki zituen lagun guztiek barkatu zioten, baina hainbeste kalte eginda ezin zirela berriz ere lagunak izan erabaki zuten guztien artean. Azkenean dena konpondu zen; Paulak lagun berriak egin zituen eta ez zuen inoiz ere ez gezur gehiagorik esan. Klaseko giroa hobetu zen, Paula nota hobeagoak ateratzen hasi zen eta bere aurpegiko barre alai eta ederra berreskuratu zuen. AMAIERA

5


Y luego se les ocurre decir que dejar de fumar es bueno Era lunes por la mañana y el despertador sonó a las siete, como todos los días. Lo cogí, lo apagué y lo volví a dejar en su lugar como era mi costumbre, luego me di la vuelta para seguir durmiendo, como hacía siempre. Pero aquella vez ocurrió algo totalmente distinto, algo que nunca hubiera imaginado. Estaba yo dejando que Morfeo se apoderara de mí cuando de repente el condenado despertador saltó desde la mesilla de noche hasta mi cama y se puso a gritar con toda la fuerza que sus pilas le permitían. Empezó a llamarme gandul, vago, inútil, en fin una serie de insultos que a uno no le gusta escuchar por muy ciertas que sean. Mil y una veces me arrepentí de haberle cambiado las pilas al aparato la noche anterior, nunca hubiera imaginado que unas pilas duracell dieran tanto de sí. Al final no tuve más remedio que levantarme para que el despertador se callase de una vez por todas. Ya levantado, me di una ducha y luego me puse a desayunar. Coloqué dos rebanadas de pan en la tostadora y me bebí un zumo mientras esperaba a que salieran bien crujientes. Pero al parecer el aparato no estaba por la labor de devolverme las tostadas. Me enfadé tanto que me puse a gritarle para que me devolviera al instante lo que yo había depositado en ella. De haber sabido lo que vendría después de aquello, me hubiera callado. Resulta que la tostadora tenía una depresión de caballo y, como no veía a nadie más adecuado a quien contarle sus penas, comenzó a relatarme su vida, desde su “nacimiento”; nunca pensé que un aparato de metal tan canijo pudiera tener una vida tan dura, y, menos aún, que pudiera contarla con tanto detalle: tenía seis años –me dijo-, una edad en la que una tostadora debía plantearse encontrar una pareja estable y tener descendencia, que ella no quería levantarse un día y dejar de funcionar en la más absoluta soledad. Me contó que se había enamorado de un horno que conoció en su juventud, pero el suyo resultó ser un amor imposible, ya que el horno estaba absolutamente colado por una lavadora, que…; aproveché una ligera pausa en su relato para salir pitando de la cocina, no fuera que aquel cacharro de hojalata me acabara volviendo loco. Libre de la perorata, conseguí salir de casa sin que ningún otro electrodoméstico o aparato cualquiera de los muchos que tenía en casa –a ver si un día de estos hago una limpieza a fondo y me desprendo de alguno de ellos-, y coger el coche para dirigirme al trabajo. El embotellamiento del centro de la ciudad, como siempre, era descomunal a aquella hora; habían pasado por los menos cuarenta y cinco minutos y seguía allí, atrapado entre coche y coche. Pensé entonces que por salir del coche durante unos segundos, los que necesitaba para comprar el periódico, no iba a suceder nada. ¡Maldita la hora en la que se me ocurrió bajar del coche!: cuando volví no había rastro de mi querido auto, de mi precioso Audi que todavía estaba pagando; creí primero que se lo había llevado la grúa, pues, misteriosamente, el atasco había desaparecido, me enteré después de la increíble verdad; me lo contó una pareja que andaba paseando a su pequeño mocoso; resulta que unos abuelitos habían estado

6


jugando a la petanca en el parque de al lado, y no tuvieron mejor ocurrencia que apostarse mi coche y, en consecuencia, el ganador, un vejete que en su juventud fuera piloto de carreras, se lo había llevado. Así que, después de maldecir mil veces a todos los jubilados que juegan a la petanca y que no tienen nada mejor que hacer que apostarse coches ajenos, tuve que apechugar e ir andando al trabajo. Estaba claro que mi relación con los aparatos en este día aciago resultaba cuando menos extraña, por no decir alucinante.

Cuando por fin llegué a mi oficina me enteré de los empleados habían decidido tomarse los lunes libres porque según una encuesta realizada por una universidad de vaya-usted-a-saber-dónde, pero seguro que de muy lejos y además muy prestigiosa, había demostrado que el lunes era el día de la semana en el que el rendimiento laboral era más bajo y el número de accidentes mayor – ya me dirán ustedes el peligro que corren los empleados de un bufete de abogados-, por lo que había tenido la feliz idea de convertir el domingo en día laborable, y en festivo el lunes. Y claro, como yo soy el pringado de la empresa, a quién nadie respeta ni venera, nadie se había tomado la molestia de avisarme. Después de enterarme de la innovación por un perro vagabundo que andaba mendigando por allí cerca -que por cierto, ese sí que va a comer bien durante una larga temporada: cien euros me sacó el muy listillo-, pensé que lo más sensato que podía hacer a esas alturas del día era tirarme por un puente, y si nadie encontraba mi cadáver flotando en las sucias aguas del río, mejor. Yo había visto muchas películas y aquella decisión tenía casi un aire de romanticismo, pero un inconveniente insalvable se interponía entre mi propósito y su ejecución: la ciudad donde vivo, ¡qué birria de ciudad es esta!, y no tiene ni puente ni río, y la masa de agua más grande que existe es un estanque donde hasta los patos hacen pie, o pata, como se diga. A este inconveniente hay que añadir otro infortunio, y es que mi alter ego es el ser más optimista del mundo, y consiguió convencerme de que aquello era locura indigna de mi; lo peor de todo es que para lograrlo me largo los tópicos más recurrentes de los libros de autoayuda, que la vida es maravillosa, que todos tenemos malas rachas… ¡será mentiroso! Impedido de este modo el cumplimiento de mi propósito, decidí reflexionar sobre la situación en que me encontraba, y se me ocurrió que no había lugar más apropiado que el parque, que aquella mañana, por suerte para mí, no albergaba ni un alma. Me senté en el banco que me pareció más adecuado y cerré los ojos, en esa postura me puse a silbar. Estaba absorto en mis pensamientos, cuando, de repente, sentí en mi cabeza el impacto de un objeto pequeño. Levanté la vista hacía las ramas del árbol más cercano y allí descubrí una ardilla que me estaba amenazaba con tirarme todas las nueces que llevaba en sus manos si no me estaba calladito. Me espetó que algunas tenían que trabajar y que si quería hacer el mono que me fuera al zoo, que allí seguro que tenían un puesto vacante para mí. ¡Vaya día, primero los objetos, luego los animales, era para volverse loco!

7


Me marché muy ofendido del parque y, como noté que mi cuerpo estaba deseoso de ingerir algún alimento, me encaminé a la cafetería más próxima: “Café Musical” se llamaba nada menos; durante un largo rato estuve pensando quién habría sido el memo que había dado aquel nombre, más propio de un karaoke, a su establecimiento,. De todos modos, decidí seguir más los impulsos de mi estomago que los de mi intuición o de mi sensatez y entre en el local. La camarera tenía pinta de estar sacada de una película americana de los años ochenta, y mascaba chicle de una manera poco educada. Tanto que, mientras tomaba nota de mi pedido, un café y un bollo de mantequilla, me mostró su boca de tal manera que pude el número de sus empastes y de sus caries. Paso un largo antes de que me trajera el café; cuando ya lo tenía en mi mesa y me disponía a bebérmelo empecé a oír una canción “Love is in the air”. Le pregunté a la camarera de dónde venía aquella música, y ella, sin dejar de mascar su chicle, me señaló la taza de café que tenía entre las manos. Luego comenzó a sonar un tema de la película Grease y el local se iluminó por completo dejando ver las evoluciones de unos bailarines que habían salido de la nada. Uno de ellos tomó de la mano a la camarera y la sacó a bailar con él; eso sí, sin que dejara de mascar su chicle. Yo escapé al adivinar las intenciones de sacarme a bailar que manifestaba una mujer de rostro seco y serio, me recordó al aspecto de la señorita Rottenmeyer. Lo cierto es que me hubiera gustado ver como se las habría arreglado para bailar con aquella ajustadísima falda de tubo que llevaba que no la dejaba ni respirar. Cuando salí de aquel lugar, lleno de locos bailarines, empecé a correr y no paré hasta llegar a casa y me encerré en ella. ¡Por fin en casa, y a salvo!, exclamo, pero en ese momento oigo una voz desconocida, me temo lo peor, pero no, menos mal, sólo es la radio que en mi precipitada salida dejé encendida: “las Autoridades Sanitarias advierten que el consumo de tabaco resulta perjudicial…”. Extenuado por el día pasado, me relajo, busco entre mis bolsillos y ¡vaya suerte! Encuentro un cigarrillo, lo enciendo y me digo “¿y todavía se les ocurre a las Autoridades Sanitarias decir que dejar de fumar es bueno?”

Livia Bartolomé Vergel

8


FILMEETAKOA BEZALA (Ipuin eta kontakizun laburren XIII lehiaketan euskera modalitatean 14 – 19 urte bitartean 1.saria)

PLIS-PLAS, BIZITZAREN ZAPLASTAKOA

Etxera ailegatzen naiz. Gaur lanetik oso goiz irten naiz. Janari gozo bat prestatzeko pentsatzen nago, baina hozkailua begiratu behar dut berriro, badaezpada ere. Atea kontu handiz irekitzen dut, bera ohean gaixorik dagoelako. Usain gozoa dago pasilloan zehar. Emakume usaina. Zelako ergelkeria Carmen, zelako ergelkeria. Ahots gozo bat ere entzuten dut, emakume baten ahotsa. Bai zera Carmen, tira sukaldera. Ez al diozu Josebari musurik emango? Bai, hoa logelara behingoz! Logelako atean geratzen naiz. Joseba entzuten dut, baita emakumea ere. Plisplas, azkenean bizitzaren zaplaztekoa. Arrazoia zenuen Carmen. Txortan ari dira. Hitz samurrak esaten dizkiote batak besteari. Oso berotuta daude. - Lau hanketan jarri. - Bai, baina aurretik sartu, eta titiak ukitu. - Horrela ondo maitea? - Ummmmmm, primeran! Segi, segi, ez gelditu. Josebaren potroak entzuten ditut neskaren ipurmasailen kontra. Dinbi-danba imajinatzen ditut, ileen artean ezkutaturiko bi bolatxo bihurri eta eroen modura. Ni ere berotu egiten naiz. Jeloskor nago. - Korritu egingo naiz laster. - Atera ezazu zakila, isuri ezazu hazia nire ahoan. - Aaaaaaaahhh baai- Joseba korritu egin da. Ezin dut gehiago. Abisatu gabe sartzen naiz logelara. Josebaren aurpegia itzela da, argazki bat ateratzeko modukoa. Ez diot negarrari egiten. Maletak ahalik eta azkarren egiten ditut. Bere arropak leihotik botatzen dizkiot. Gerturatu egiten naiz, kopetan musu eman eta zera esaten diot: - Hoa agudo popatik hartzera! Gero bere etxetik ateratzen naiz, eta taxi bat eskatzen dut. Arratsaldean jai hartuko dut.

HERRIRA BUELTAN Urteak dira herrira bueltatu ez naizenetik. Etxe azpiko harakinarekin askotan oroitzen nituen bertako koadrilako memento politak, berea nireak bezain politak ez izan arren. Taxistari diru mordoa eman eta kaleetatik zehar igarotzen naiz. 9


Tabernan pare bat agure baino ez daude. Ez naute ezagutzen, denboraren eskuek gehiegi aldatu naute. Plaza zeharkatzen dut. Hutsik dago. Baina denak berdin igarotzen du. Harriek alai begiratzen naute frontoi ondoko bankuetatik. Bertan esertzen naiz. Bizikletak entzuten ditut urrunean. “Azkarrago ere joan al zintezke Carmen”. “Itxaroidazu, Aitor, mesedez, itxaroidazu” “Azkena ipurdi gizena”. Nire aurretik pasatzen dira bi haurrak. Oso ondo oroitzen dut Aitor, nire lagunik onena zen. Mobileko abestia entzuten dut poltsutik deika. Eziozu hartu. Pantailatxoan “Joseba” jartzen du. Txerri galanta Joseba jauna! Zubirantz abiatzen naiz eta bertatik behera jaurtitzen dut mobila. "Nire harriek ez dute saltorik egiten Carmen, erakutsidazu". "Begira, honela hartu behar duzu, albo batera jarri eta indarrez bota, uraren bizkarra laztandu nahiko bazenu bezala" "Honela?" " Bai, saia zaitez" "Kaka putza, niri etzait inoiz ongi ateratzen Carmen. Beste buelta bat bizikletan?" "Tira ba!" Nire iraganak Aitorren iraganarekin ihes egiten du berriro. Baserri zaharretako horma erdi eroriak laztantzen ditut. Umelak daude oraindik. Lanbroak bainatu ditu. Han ikusten dut gure txokoa. Bertan eseri eta zigarro bat ateratzen dut paketetik. “Laga probatzen” “Ez, hobe zuk horrelakorik probatzen ez baduzu” “Mesedez Aitor, utzi probatzen” “Tira pixka bat bakarrik,e?” “Ondo da. Nori lapurtu dizkiozu?” “Aitaren mesanotxean aurkitu ditut, eta pizgailua amonak sukaldea pizteko erabiltzen duena da”- Barre egiten dugu biok “Pelikuletako emakume guztiek erretzen dute” “Zu pelikuletakoa baina mila aldiz hobea zara, kendu itzazu ideia hori burutik”. Oso motel erretzen dut. Zigarro marka berdina da. Camel. Baina gamelua aldatuta dago. Mende berriko diseinu aerodinamikoarekin marrazten dute orain azpian “FUMAR PUEDE MATAR” letrak idatzirik. Niri bost. “Gora ETA (m)” letra beltzek janzten dituzte hormaren barruko tripak. Nagorek margotu zuen aita preso eraman ziotenean. Gero bera hartu zuten preso. Bere nebak alde egin zuen, hiri handi batera, harakin sartu zen. Peio gajoa, Aitorren arreba Maiderrekin hamaika urte maitemindurik pasa ondoren… Nire etxe ohia bisitatzera noa. Ez da ezer aldatu. Nire logelan neskato gazte bat ikusten dut, lehio aurrean saxofoia jotzen. Berak ikusi egiten nau, eta lehioa irekitzen du, nik bere musika entzun dezadan. Gozo-gozo jotzen du, noizbehinka irribarre eginez. Nik txalo egiten diot behetik. -“A,ante,cabe,bajo,con,contra,en...” - Gaizki esan duzu berriro!- Aitorrek preposizioak ikasteko zailtasunak ditu -“...contra DE, DESDE, EN...” orden horretan ikasi behar da. -Ondo da bost minutu.- Nire ohean luze etzaten da. Bere ondoan etzateko eskatzen dit. Bera ni baino bi urte nagusiagoa da. – Eman al duzu musurik inoiz? Ahoan esan nahi dut!

10


- Zera...-gezurrik ez Carmen, gezurrik Aitorrekin ez!- ba, egia esan, ez , zuk? - Ezta ere, baina probatu nahiko nuke, zuk ez al duzu grinarik sentitzen? - Ez zaitez narratsa izan! - Ez naiz narrasa Carmen. Pentsatu mihi bat eta bestea sugeak bailiran itsaz olatuen artean jolasean, eta zapore gazia, edo gozoa?Edo agian ezagutzen ez dugun zapore berri batean murgilduko direla... - Zelako irudimena zurea, adurraren zaporeak hainbeste intrigatzen al zaitu? - Zure ahoaren zaporea nolakoa den jakin nahiko nuke. Egiak esaten dituzten ahoen zaporea gozoagoa delakoan nago. - Zurea baino gozoagoa dela diozu? - Bai zera, nik egia esaten dizut beti, Carme , eskarmentuz dakizu. - Hori frogatu beharko dugu. -Tira ba, dasta nazazu- lotsaturik begiratzen nau. Irrikaz. Musu ematen diot azkenean. Bi orduko musua. Negua da eta etxeko leihoak lurrunez bete dira gure berotasunarekin. Kimika berezia dago gure artean. Ordutik geldiezineko trenean igo garela ohartzen gara.”

Norbaitek bazkaltzera deitzen du neska eta emanaldia amaitzen da. Saihetsen arteko goibeltasun arraro batek betetzen nau. Itxaropenak kutsatzen du, zigarroaren keak haizearekin egiten duen legez. Katu beltz batek nire oinen artean egiten du dantza. Peiok katu beltzak maite zituen. Ipurtzulotik petardoak sartu eta lehertu arte eurei begira geratzen zen arreta handiz. Behin gibelak eta tripak su artifizialen antzera eztanda egiten ziotenean, honek txalo egiten zuen eta katuaren gorpuak etxeko oilategian gordetzen zituen. Ez, Maiderrek ez zuen Peio maite. Inork ez zuen herrian Peio maite Aitorrek eta nik izan ezik. Nagorek Peio “limitea“ zela azaldu zigun egunetik aurrera, bere jarrera ulergaitza zuzentzen saiatu ginen behin eta berriro. Baina arreba joan zitzaionean babesik gabeko munduan erori zen gaixoa, eta amak hirira eraman zuen, jainkoak bertan berarentzako lekurik utzi zuenaren esperantzaz. Maider handik bi urtetara ezkondu zen eta hirira joan zen senarrarekin. Artean Aitor eta ni bakar-bakarrik geratu ginen herrian. “Betirako bakarrik iraungo duen bikotetxo gaztea “ bihurtu ginen. Beldurrak jota nengoen. Nik pelikuletako andreen moduko bizitza eraman nahi nuen. Hiri handi batean bizi, zigarroak erre, lagun ugari izan, mutil lagun exekutiboren bat topatu, etxe handia erosi, deskapotable batean bidaiatu nire lagun minarekin... Nik ez nuen herri txiki horretan Aitorren besotako umea bainitzan geratu nahi. Aitorren aurrean nago. Biluz-biluzik gaude, izerdi patsetan. Txortan birritan egin dugu aratsalde honetan. Aitorri gorputzetik sua dariola ematen du. Maite nauela esaten dit behin eta berriro. Nire isiltasunak erantzuten dio. Beldur da, geroz eta gehiago. Dardarti miazkatzen ditu nire bularrak. Nire tripa musukatzen du.

11


- Ez zaitez joan. Zu ez mesedez. Maite zaitut Carmen. Ez nazazu hemen utzi. - Aitor, unibertsitatera joan behar dut, eta zuk zerbait gehiago ikasi beharko zenuke - Nik baserriarekin nahikoa daukat, eta zuk ere nahikoa daukazu bizitzeko. Lasai eta pozik. Semealabak izango ditugu. Elkarrekin heziko ditugu. Politpolitak eta sanoak. Ezkondu egingo gara eta biluzik ibiliko gara ortutik. Gauero txortan egingo dugu, baita goizero ere. Zoriontsuak izan gaitezke, gera zaitez nirekin Carmen, mesedez ,gera zaitez.- Ezin malkoak eutsi eta negarrari egiten diot. Hain da garratza ezetzaren zaporea! - Bueltatu zaitez bizitzak gaizki tratatzen bazaitu. Faltan botatzen banauzu. Bueltatu zaitez, nahi duzunean bueltatu Carmen. - Bizitzak nahikoa zaplasteko eman dizkidanean bueltatuko naiz zure ondora. Benetan Aitor, asko maite zaitut.- Eta joan egiten naiz ezer gehiagorik esan gabe. Isiltasuna nire harresia izango da datozen urteotan. Askotan bota nuen Aitor faltan. Negarrari egiten nion maiz. Karreran gustura nengoen arren herrira itzultzeko gurak itotzen ninduen sarritan, eta itolarria baretzeko asmoz irteten nintzen auzoko tabernetatik zehar, ea garagardoak amnesia puska bat oparitzen zidan. Nire ametsa betetzen ari ote nintzen galdetzen nion nire buruari. Buru belarri ikasi, erre, edan... baina amodioa, lagun mordoa, deskapotablea, bulegoa... Non ezkutatzen ote ziren?Non arraio? Lotsatia nintzen oso. Jende askoren arbuioetatik ihesean ibiltzen nintzen Aitorren bila. Bainuko isiltasunean, kotxe barruko atzeko eserlekuan, ondoko etxeko leihoaren beste aldean... zebilela imajinatzen nuen, eta bertara begira pasatzen nituen orduak, esnatzerakoan, dutxatzerakoan edota unibertsitatera joateko kotxea hartzerakoan. Egunak joan egunak etorri Joseba agertu zen. Oso dotorea eta xarmangarria zen. Bere irudi soilak liluratu egiten ninduen. Tabernetan topatzen nuen askotan, beti lagunez inguraturik eta neskalaguna musukatzen. Behin bainura nindoala atzetik etorri zitzaidan. Txintik esan gabe gerritik heldu eta musu eman zidan. Bere neskalagunaren bila egin zuten nire bi begiek baina berak bainura sartu ninduen. - Txundituta naukazu. Ni Joseba naiz eta zu? - Carmen, ni Carmen- Eta hantxe bertan jarri ginen larrua jotzen larru gorritan. Kafea, garagardoa edo zigarroa zenik ez nekien baina egundoko goragalea etorri zitzaidan amaitzerakoan. - Bikaina izan da, errepikatzeko modukoa- esan zidan berak izerditan blai. - Bai, egia da -nik- baina zure neskalagunak... - Lasai, ez du inoiz jakingo, gainera laguna besterik ez da. Ordutik askotan geratu ginen. Txortan baino ez genuen egiten hasieran, baina berriketan hasi ginen gero. Pixkanaka-pixkanaka berarenganako konfidantza jaio eta hasi zen, baino ez nion inoiz Aitorren konturik esan. Urte pare baten buruan,

12


bere lagunekin irtetzen hasi nintzen (bere neskalagun ohia hauen artean zegoelarik) eta deskapotablean eramaten ninduen bere etxera. Nire bizitzak pelikuletakoa ematen zuen, baina nire ispiluko irudiak ez zuen aktoresak bezain irribarre handi eta ederra. Nire irribarreak goibeltasun marka bat zuen ezpain ertzetan “Aitor” esaten zuena. Josebak larunbat ugaritan izaten zuen lana. Nik ez nuen sinesten, baina zaplasteko txikiak ziren, zuzenekoa behar nuen. Oporretan ez ginen elkarrekin joaten, bera bere familiarekin joaten zelako, baina nik ez nuen inoiz bere familia ezagutu. Azkenik gertatu beharrekoa gertatu zen. Plis-plas, bizitzaren zaplasteko galanta. Gure koadrilako Mirenekin topatu dut ohean gaur goizean. Bere neskalagun ohia. Nahikoa izan da ihes egiteko.

AITORREN BASERRIA Herriko bazter guztiak bisitatu ditut, guztiak bat izan ezik. Beldur naiz. Aitor ni agurtu ninduen egunean bezain urduri nago edo are gehiago oraindik. Aitorren baserria herritik bost minututara dago. Oso motel noa. Hankek ezin dute azkarrago joan. Gameluak beste zigarrotxo bat eskaintzen dit. Nire pelikuletako protagonistak jada ez du bulegorik, ez nobio exekutiborik ezta deskapotablerik ere. Zuhaitzek eta soroek agurtu egiten naute, ondo ezagutzen dugu elkar. Bidea amaigabea dela pentsatzen dut. Hamar urte hain azkar pasa eta gero bost minutuko bidexka amaigabea izatea ere! Bizitzaren ironia mingotsak. Errautsak nire atzetik botatzen ditut. Joseba eta Miren eta garagardoak berarekin erretako istorioak bezala erortzen dira. Nire oraingo pelikularen protagonistak baserriarekin nahikoa dauka bizitzeko. Lasai eta pozik. Seme-alabak izango ditu. Aitorrekin heziko ditut. Polit-politak eta sanoak. Ezkondu egingo da eta biluzik ibiliko da ortutik. Gauero txortan egingo du, baita goizero ere. Baina ikaraturik nago. Eta jada ezkondu bada? Eta joan egin bada? Eta zerbait txarra gertatu bazaio? Baserrira ailegatzen naiz. Ateak zabalik daude. Ukuilutik sartu eta sukaldera noa. Sukaldetik egongelara daraman atea dago. Irekitzen dut eta bertan ,sutondoan, gizon bat topatzen dut, hauspoarekin sua haserrarazten, animalia basatia izango bailitzan. Berari begira geratzen naiz. Berak ez nau ikusi. - Kaixo Aitor- atetik mugitu gabe ahots sendoz agurtzen dut - Carmen!- Geldi-geldirik dago, niri begira. Ametsetan egongo ote den galdetzen dio bere buruari. Ez du ozen esaten baina bere pentsamenduak entzun ditzaket – Carmen, zenbat denbora!, Kafesnerik? - Bai, zergatik ez!- bere ondoko aulkia eskaintzen dit. Poliki-poliki gerturatzen natzaio. Noizbehinka nire izena errepikatzen du. “Kontxo Carmen. Kontxo, kontxo” - Nahikoa zaplazteko eman al dizkizu bizitzak? - Bai. Barkaidazu- Kafe beroa jartzen dit esku artean. - Besterik nahi? Bizitza baketsurik? Seme-alabarik? Baserririk? Senarrik nahi?

13


- Bai, zergatik ez!- Negarrez gaude biok. Pozak eta goibeltasunak betetzen gaitu aldi berean. - Esan nizun ba pelikuletakoa baina mila aldiz hobea zinela. - Konprobatzea baino ez nuen behar. Orain badakit. - Oroitzen al duzu nola esaten zuen Mario Benedettiren poema horrek Carmen? - “Sé que voy a quererte sin preguntas. Sé que vas a quererme sin respuestas”. - Itzela tipo hori, ezta? - Bai, itzela. - Ze pelikula ikusi nahi duzu gaur gauean? - Berdin zait. Zuk aukeratu. - Niri ere berdin zait, agian txortan egitea litzateke onena... - Arrazoia daukazu, denbora gehiegi galdu dugu jada pelikulekin.

Garazi Aguirre Maqueda

14


KOMETAREN HEGALDIA (Ipuin eta kontakizun laburren XIII lehiaketan euskera modalitatean 19 – 25 urte bitartean 3.saria)

José Ramón Viana-ri, nire aitari Herrira joaten ginen bakoitzean Salburuako zelaien ondotik zegoen errepidea iragan behar genuen. Bertan kometa-zaleak zeuden, beren kometa koloretsuak zeruko bidean zeudela, zerua koloreetan tintatuz. Ni kotxearen lehiatilara itsasten nintzen kometak gertuako ikusteko asmoz, eta aitak abiadura moteltzen zuen nik hobeto ikus nitzan. Begiak asko irektizen nituen, gero eta gehiago irekiz kometek zergatik hegan egiten zutenaren erantzuna jasoko nuelakoan. Errepidetik ez zen haria ikusten, bakarrik han goian zegoen hegazti arraroa. Aitak gidariaren ispilutik ikuskatzen ninduen irribarre eginez. Kotxeko erradiokasetean "Txirri, Mirri eta Txiribitonen" zinta bat nuen beti. Etxean ez geneukan kaseterik eta beraz kotxean entzuten genituen zinta guztiak.

Salburuako zelaiak amaitzen zirenean Lizarrarako bidea hartzen zuen aitak, eta nik Elorriagako dorrean zeuden zikoinak ikusten nituen. Beti bi zeuden, bere zango amaigabeen gainean paisaia zaintzen edo kabian zeuden txitei harrapatutakoa emanez. Bidean herri guztien izenak irakurtzen nituen; Argandoña, Ixona eta Eguiletan hasten zen Azazetako mendatea. Han zingira artifizial handi bat zegoen, gure familia ez zegoen oso ohituta bidaia luzeak egiten, ezta oporretan hondartzara joaten, beti herrira joaten ginen, eta nik behin bakarrik ikusia nuen itsasoa deitzen zioten ur pila horri. Zingira hortatik igarotzean "itsasoaaa!" ohiukatzen nuen, eta aitak berriz barre egiten zuen. Mendatea oso polita zen, bihurgune oso itxiak zituen, bigarren kateko dokumentaleetan agertzen ziren desertuko sugeek egiten zituzten mugimenduak bezalakoxeak. "S" hizkia bezalako bihurguneak ziren, aitak 4x4-ko abiadura moteldu egiten zuen, baina gero, goiko adera iristean berreskuratzen zuen. Eguzkiak errepidean jotzen zuen eta nik paisaiari so egiten nion pozik. Laster Azazeta herria iristen zen, errepideak bitan zatitzen zuen. Eskuinaldean iturri bat zegoen, eta hura graffiti polit batekin zegoen apaindua. Zingira bat zen margolana, eta bere ur gardenetan pare bat beltxarga ari ziren igerian, bere lepo zuri luzeak dotorezia aparta ematen zien, haiek ere 2 zenbakiaren antza izugarria zuten. Hurrengo herria Birgara Goien zen, han aitak parada egiten zuen gasolindegian kotxeari elikagaia emateko edo bertako jabearekin hitz batzuk egiteko, lagunak zirelako. Ni berarekin joaten nintzen barrura, eta jabeak karamelu poltxa ttipi bat ematen zidan, oso onak zeuden gainera, kafesne zaporekoa zen nire gustokoena. Bere zaporea aho sabaitik luzatzen zen, eta gozokia poliki-poliki urtzen zen nire mihiartetik. Gero kotxera igo eta eskuarekin agur egiten zidaten langileek, nik ere eskua asko mugituz egiten nien agurra, eta Birgara Behekoa pasa ostean errepideak bere zuzentasuna berreskuratzen zuen. 15


Hurrengo herria nirea zen, Maeztu. San Kristobalen irudiaren ondotik igarotzen ginen batzuetan, besteetan hurrengo sarbidetik murgiltzen ginen herrian barrena. Irudi erlijiosoa atzean utzita malda behera iristen zen, eta gero Zortzi zuloen Iturria. Oso handia zen, hesi beltz batez mugatua zegoen, eta harri argikoa, ondoan Jauregia zegoen, baina ez zen ipuinetako printzesa eta printzeen bezalakoa, ez. Etxe handi baten modukoa zen, eta Madrileko jubilatu batzuena zen. Oso gutxitan etortzen ziren herrira, bakarrik udan eta Aste Santu epeletan, hotz asko egiten bait zuen herrian. Malda amaituta elizaren ataria zegoen. Bertan aitarekin tenisean aritzen nintzen espumazko pilotarekin eta plastiko gogorrezko erraketa beltzekin. Arraroa zen, ze aitak erabiltzen zuen erraketa beltza nirea baino hobeagoa zen, askotan irabazten zidan eta batzuetan niri emateko esaten nion, erraketa ona niri emateko, horrela irabaziko niolakoan. Baina erraketa aldaketak ez zuen nik espero nituen emaitzak ematen. "Ez du balio!" esaten nion maiz aitari, "zuk beti irabazten duzu" aitak berriro parre egiten zuen, bere hortz menditsuekin, ezpain estuak tenkatuz. Irribarre egiterakoan begiak txikitzen zitzaizkion, bere zeru koloreko begiak beltzitu egiten ziren ninira heltzean. Une horretan Salburuako zelaietan zeuden kometetan pentsatzen nuen. Nik ere kometa bat izan nahi nuen eta aitari esan nion. Iaioa zen aita bera kabuz gauzak eraikitzen. Nire pianola elektronikoa berak konpondu zidan arratsalde pare batetan eta hainbat juramentu ohiukatu ostean. "Mekauen la virgen" esaten zuen ahopeka, nik ez entzuteko. Ni bere ondoan jartzen nintzen, ate ondoan aita ikuskatzen, zer egiten zuen jakin nahi nuen, baina ez nuen hainbeste kableetaz ulertzen, eta pianolako torlojuak askatzen eta berriro jartzen ikasten nuen, garrantzizko ezerrez. Hala ere esan bezala aitak arratsalde pare batetan pianola konpondu eta tekla txuri bakoitzari pegatina bat jarri zion, zein nota zen adieraziz. Berak melodiaren bat jotzen erakutsi nahi zidan, baina nik ez nituen partitura horiek ulertzen. Pianolak zituen melodiak memoriaz kopiatzen nituen eta gero belarriz jotzen nuen. Aitak belarri ona nuela esaten zuen, eta nik askotan ispiluari begiratzen nion, baina lagunen belarriekin konparatuta ez nuen hanbesterainoko aldea ikusten. Aitak kometarik egiten ez zekiala aitortu zidan, baina aste horretan bertan norabaitera joango ginela zin egin zidan, kometa bat erosteko.

Asteko egun batean, oso txikia nintzenez eta egun hartatik euri asko egin duenez ez dut gogoan zein egunetan, iluntzean kalera joan eta aitaren eskutik zintzilik nengoela kale ilun batzuetan zehar murgildu ginen. Kale horiek ez nituen ezagutzen, farolek argi laranja difuminatua ematen zuten eta kostata igarri zitekeen zer egongo zen espaloiko hurrengo metroetan. "Hemen da" iragarri zuen aitak, eta denda batean sartu ginen. Txikia zen, eta edonon jostailuzko hegazkinak zeuden. Aitaren eskutik askatu eta zuzen-zuzen hegazkin handi batengana joan nintzen. Aita mostradorrera zuzendu zen eta han zegoen norbaitekin mintzatzen hasi zen. Nik mirespenez begiratzen nion hegazkin horri. Gorria eta zuria zen eta filmeetan agertzen ziren hegazkin arinak bezalakoa zen, baina eurak baino txikiagoa. Hala ere luzeeran ni baino handiago izango zela pentsatu nuen, helizea behintzat nire eskua baino luzeagoa zen eta. Salburuan

16


zeuden kometekin pentsatu nuen, beraiekin aurrean nuen hegazkinak bezala gidatzen zuten pertsonak zeuden, eta egiten zituzten akrobaziak benetan txundigarriak ziren. "Joan behar gara, berandu da eta" esan zidan aitak, eta dendatik atera ginen ezer erosi gabe. Igande goizean, betiko moduan, herrira abiatu ginen aita eta biok. Ama egun hartan etxean geratuko zen lege batzuen artikulu berriak begiratu behar zituelako. Salburuara iristean aitak abiadura moteldu zuen, ohi baina motelago, bide ezberdin bat hartu eta zelaietan sartu zen. Autoa aparkatu eta jeitsi egin zen. Ni eserlekuan geratu nintzen. "Zertan ari da aita?" pentsatu nuen. Berak maletegia ireki eta zerbait atera zuen, gero nigana etorri eta jeisteko eskatu zidan. Ateratzerakoan kometa bat erakutsi zidan irribarre eginez, ez zen besteen bezalako handia eta ez zituen hainbeste kolore baina niri maitagarria iruditu zitzaidan "eskerrik asko aita" esan nion, eta beragana joan nintzen korrika. Erronbo handi baten forma zuen eta berde argia eta beltza zituen kolore nagusitzat, politpolita. Aitak kometa hegaldatzen erakutsi zidan, oso traketsa nintzen haize boladak gogorrak zirelako. Aita nirekin zegoen, makurtuta nire eskuak berarenetan nituela; "Eutsi iezaiozu gogor, ihes egin ez dezan. Hodeietara joaterik nahi ez baduzu eutsi hariari, horrela‌ horrela‌ oso ondo!" haizeak ez zuen oso gogor jotzen, baina han goian asko mugitzen zen. Bapatean haize bolada gogor batek kometa irauli egin zuen, aitak kontrolatu ezinik lurrera jausi zen. Gero berriro hegaldatu eta beste haize bolada batek eskuetatik haria irristarazi zidan. "Eutsi gogor! Gogoko dituzunak gogor eusten ez badituzu ihes egindo dute!!"

Orain Salburuan etxeak nagusi dira, etxean minikatea daukat eta pop-rock zein Mikel Urdangarinen edo JoaquĂ­n Sabinaren cd-ak entzuten ditut, Elorriagako zikoinek beste leku batera ihes egin dute habia dorrean utzita, zingira hadiari ez diot itsasoa deitzen jada itsaso handia ikusi dudalako, Azazetako mendatean ez dago sugerik erregelek beren lana egin dutelako, Azazeta herrian iturriko margolana estali dute, Birgara Goieneko gasolindegian ez dizkidaten karamelu poltsa ttipirik ematen amak 4x4a elikatzen duenean, Maeztun inork ez du tenisean jolasten atariko paretaren kontra eta nik ez dut kometetan pentsatu nahi.

Nagusitzean aitari gogor eusten nion, gaixotasunak eraman ez zezan, baina antza zenez ez nion kometari bezain gogor eutsi. Bere bizitzako haria puskatu eta bera ere zeruko bidean hegan joan zen, ni hodeietara begira geratu nintzelarik.

Itziar Viana 2006ko otsailaren 5ean.

17


KALEKO IZAR BELTZA Eguna heldu da zaborren artean esnatu zara. Atzoko usain berbera daukazu atzoko pobrezia gaur marrazki berdina dakarkizu. Jendea begiratzen zaitu kartoiak zure presentziaren seinale dira. Marroia da zure kolorea eta bakartasuna zure konpainia bakarra Paseatzen duzu norabiderik gabe errepide ertzean autoak etorri eta badoaz Eta zuri zerbait etorri zaizu gogora: Kafesne bero baten usainaren goxotasuna. Miriam Serrano

18


BAZATOZ, BAZOAZ Amaiera heldu da jada esan behar nizuna esanda dago. Hala ere, gauza asko geratu dira betirako eskegita. Izan zinena etortzen zait burura benetan izan zinena zarelakoaren zalantza. Lotan zahozi idazten ari naizun bitartean Eta ni, autobuseko leihotik begiratzen zure auzora. Burua galdu nuen zugatik. Egun batean iparrorratza norabideez aldatzeari ekin zion. Iparra, hegoa, ekia‌ Nire hegalak moztu zenizkidan. Ez nuen nura juterik ez zegoen biderik zu ahazteko. Baina dena badator eta badoa. Atea ireki eta norbait zegoen. Final de una pesadilla Comienzo del mejor de mis sueùos

Miram Serrano

Pausu baliogabeak Eguzkia atera da, haizea leundu da, jendea kalean zehar, autobus geltokian betiko publizitatea, zahar bikotea elkarren ondoan, ume txikia bere aulkian eserita, urrunean lainoaren agerpena, eta ni bitartean mugitzen baina geldituta, geldituta. Miriam Serrano

19


IDAZTEA: IRAGANA, ORAINA ETA ETORKIZUNA Eserita nago eta ez dakit ziur idazten dudan idazteagatik edota behar dudalako. Askotan, ez dakidala ezer iruditzen zait eta hau da une horietako bat. Zalantzak etortzen dira burura eta haiekin etorkizuna eta geroa. Iragana pasa da, etorkizuna ez da heldu eta gaurkoari begiratzea geratzen zait Baina, noraino dago marra? Bizitzeko momentua da benetan balio duena Etxeko saloian nago ordenagailuaren aurrean idazten inorentzat. Hori izan da nire iragana, da nire oraina eta izango da nire etorkizuna. Idaztea, nire barruko beharra, nire ezkutuko iheslekua Miriam Serrano

LAU PARETAK Lau pareten artean zaude askatasunaren usaina galdu duzu haizearen laztanak sentitzeari utzi diozu. Argitasuna amets eskurazina da jada ez duzu amesten esnatzean eguneroko amets gaiztoa datorrelako. Gorputzaren oihuka etengabeko oihartzuna bihurtu da. Zure kaio horretako jabe bakarra. Burua galtzen hasi zara ezintasuna, amorrua, tristura nahasten dira zure baitan. Izan zinena etorri zaigu gogora Baina,denboraren nozioa zugandik aldendu da. Segundoak pasatzen dira, minutuak, orduak, eta zu barruan jarraitzen duzu isiltasunaren artean giltzapetuta. Miriam Serrano

20


ADISKIDETASUNA ETA MAITASUNA BIDEAREN EUSKARRIAK Ez dakit nor naizen Itotzen hasi naiz Hainbeste malkoren artean. Ezingo nuke esan nola sentitzen naizen Milaka tona ditut gainean Aspalditik metatu hasiak zirenak. Batzuk nire parte izatera heldu ziren Beste batzuk ordea istorio berrirekin batera etorri dira. Haize hotzak ekarri ditu inolako gupidagabekiarik gabe Inoiz sentitu nuen hotzikarik zorrotzena sortaraziz. Gorputza dardarka Burua oihuka Eta oroimenak han hemenka. Garai onak baino, momentu goxoak bizi genituen Horien azpian benetako egi asko ezkutatzen baitziren. Eskuak nire gorputzera hurbildu dira Hartz txikitxoaren albora Eta orain zu gogora. Zu ere ohean zaude negarrez Berriz ere nire argazkiak begiratzen Errua botatzen zure buruari. Bertan egongo banintz‌ Negar egingo genuke Bata besteari zenbat maite dugun esanez. Behin eta berriz, Behin eta berriz‌ Begirada bakar bat behar da batzuetan Errealitatea marrazteko, garena ez ahazteko, amesten jarraitzeko. Benetako lagunak zure bidean, Benetako maitasuna malkoren artean Miriam Serrano 21


Alde batetik bestera mugitzen zara erlojua 9-ak puntu puntuan direla esan dizu. Gero eta urduriago ari zara jartzen eskuak poltsikoan sartu dituzu. burua makurtu duzu, erlojuari begiratzeari utzi gabe. Orratzak etengabe mugitzen dira “Ez da etorriko” esan diozu zure buruari. Euria hasi da Baina zuk zutik jarraitzen duzu, argipean. Ilargia gaur bete-betea da Ilargi betea, bi erdiak baturik, gauetan bizirik. Ibiltzen hasi zara,ibaialdera korronteak izan zinena lapurtuko dizu. Baina ez zenekiena zure etxeko kontestadorearean zeneukan mezua da erotu egiten zizun mutilaren ahotsa ez zenuen entzun “Zure etxetik pasako naiz 9-tan” INPAZIENTZIAK, BELDURRAK ETA DENBORAK HIL ZAITU.

Miriam Serrano

SORGINAREN IRRIBARREA Emakumea baineran pixkanaka labaindu zen irratiaren hotsak entzuten zituen bitartean. Ileak ur epelean murgildu zituen eta ur txorrota itxi zuen, malko likatsu dardaratiak banan- banan baineraren itsasoekin bat egiten entzuten zituen bitartean. Bat-batean abesti hura entzun zuen berriro eta labanak sartu zitzaizkion saihetsetatik gibeletaraino. Ura gorriz margotuz joan zen bere aurpegia zuri geratzen zen heinean. Azken sentimen beroa txorrotaren tanta dardaratien modura erori baino lehen, eskuarekin irratia uretara bultzatu zuen. Hilda aurkitu zutenean irribarre bat zuen ahoan: Sorginaren irribarrea. Garazi Aguirre Maqueda 22


¡CHAS! A Maider Gonzalez. Betiko gogoan. Izarren bat piztuko da gaur zeruan, inoiz itzaliko ez den izarren bat. ¡Chas! así se va la vida. Sin esperarlo. Puede que un día te despiertes y no vuelvas a dormir. O puede que un día te duermas y no vuelvas a despertar. Pero es un ¡Chas!. ¡Chas! Y suena el móvil. Una voz quebrada me da la noticia y... ¡chas! Ya no existe. Esa persona por la que lloramos sencillamente sólo existe en nuestro imaginario, sólo en nuestro recuerdo, sólo en aquellas fotos, quizá en algún video. Así, sencillamente, ¡chas! Cómo es la vida ¿verdad? De qué forma tan tonta nos crean, de qué forma tan tonta nos vamos, y qué tonta es en sí la simple existencia. ¡Chas! Y lloras porque esa persona ha muerto, pero lloras por mucho más. Lloras porque era joven. Lloras porque era buena. Lloras por todo lo que le quedaba por vivir. Lloras porque te identificas con ella. Lloras porque identificas a tus seres queridos con ella. Lloras porque nace el temor de nuevo hacia la sombra eterna de la luz de la vida. ¡Chas! Y aquella chica muere en el acto. Y entonces recuerdas que dejaste la cama sin hacer. Y que la semana pasada renunciaste la ilusión de tu vida. 23


Y que discutiste hasta odiar a quien más hubiste amado. ¡Chas! Y abres aquel libro que siempre te dijeron que leyeras. Y éste te habla de tu Leyenda Personal. Y tú le preguntas al libro ¿Qué es una leyenda personal?. Y él te responde : “Es aquello que siempre deseaste hacer. Todas las personas, al comienzo de su juventud, saben cual es su Leyenda Personal. En ese momento de la vida todo se ve claro, todo es posible, y ellas no tienen miedo de soñar y desear todo aquello que les gustaría hacer en sus vidas. No obstante, a medida que el tiempo va pasando, una misteriosa fuerza trata de convencerlas de que es imposible realizar la Leyenda Personal.” -Gracias Paulo Coelho-piensas Y deseas que ella hubiera vivido su Leyenda Personal. Y te sientes frustrada por renunciar a la tuya. Y quisieras despedirte del recuerdo de esa alma. Y te das cuenta de que las palabras no bastan. Dará igual que estén impresas. Dará igual que haya un micrófono delante. Dará igual todo, porque lo que importa Es que ella ya no estará para escucharlo. De todos modos, gracias a ella también. Gracias por su sonrisa. Y gracias sencillamente al destino por presentármela. Gracias también a la vida por enseñarme una vez más que las posibilidades de hacer realidad nuestra Leyenda Personal se acaban en un chasquido de dedos: ¡Chas!

Garazi Aguirre Maqueda 2006ko abenduaren 15ean.

24


a quien dijo que todos somos algo

I'M A SOLDIER

Como un ladrón recién descubierto ruborizado y negándolo en el materialismo muerto.

I'm a soldier who always bumps into the destiny who desires the clouds.

Todas las esencias hurtadas al destino y a la memoria de frágil olvido.

I'm a soldier who needs that the time to stop making me cry.

Me olvido de mi ser mas siempre está esa puta palabra que me condena a ser por encima de lo que sienta en la disyuntiva del ser o no ser. Pero no es esa la cuestión, sino lo que define ese concepto odiado del ser sin ser, del llevar un estandarte tapando el verdadero ser.

I'm a soldier who always lies about my feelings looking at your eyes.

Itziar Viana January 7th 2007

Porque las palabras clasifican al ser, pero si no soy lo niego. Si soy lo ofrezco. Y ofrezco palabras que definan otra vida. Estoy hastiada de hermetizarme en el ser de la palabra. Itziar Viana 28 de diciembre de 2006

25


Gritan los versos que soy incapaz de escribir, estos agnósticos literarios no saben ni cómo escupir. Arreglaos un traje a desmedida pues desmedida es la estupidez que anida sin emigrar ni hervida. Una media revolera recogida entre la sombra y sol rostros mafiosos, sombríos sin solera. Aparece el mago en el tejado escenario y por no sacar conejos de la chistera sacó su literatura profana y el aforo reía de su disfuncional calavera, no se daba cuenta de su comedia. Qué ornamentada su rima vana qué policromía en el fondo del fetiche de sus bragas qué se puede decir de su voz mundana ruido de pizarras cuando las tizas rasgan. Itziar Viana 17 de febrero de 2007.

26


PIRATA DE MEDIANOCHE

Me cuesta ver gente alrededor y contemplar el vacío. Navegar en la inmensidad de los siete mares que he recorrido, en ninguno de ellos había en puerto confortable, ni siquiera donde atracar mi velero en el puerto Confianza. Yo estaba a gusto entre las aguas saladas pero de vez en cuando tenía que regresar a puerto a por provisiones vacías que llenasen mi cuerpo muerto. Noche con reflejos de plata luna llena reflejada en la mar en algún lugar perdida mi alma. El vaivén a tres tiempos no dejaba lugar a duda todo se repetiría al atracar. Y cada vez que llegaba ilusiones nuevas en mi imaginario albergaba, y perdía la noción de la realidad, qué horrible visión para alguien que sueña sin despertar.

Sí, tengo sueño, un terrible sueño de no poder soñar porque al cerrar los ojos me agita el insomnio soledad me agita el sosiego de los truenos en la tempestad se apagan los rayos que alumbran el horizonte del mar. Sí, tengo sueño pero no puedo dormir, con la espada rota sólo tengo versos que esgrimir. Sí, tengo sueño pero no un lecho donde descansar de la punzante agonía llamada realidad. Sí, tengo sueño pero he de vagar por el mar, mi destino es el horizonte imposible de alcanzar. Itziar Viana 19 de febrero de 2007.

Sí, tengo sueño y quiero dormir en la zozobra de la tempestad. Sí, tengo sueño y quiero dormir en la cuna de la mar.

27


HOTZ NAIZ, IDAZLE

Zertarako amestu ametsik ez badago?

gatza dute orain ere, nahiz eta adore aurpegia jarri mina da nagusi, idazle.

Logure nago baina ezin dut lorik egin. Aspaldi alde egin zuten ametsen antzezleek, eta zertarako idatzi beste obra zapuztu bat, bakarrizketan ari den mamaua besterik ez banaiz...

Min jasanezina, edonola gogoratuta malkoa eragiten duten horietakoa, askotan irribarrea jarrita barrutik min gehiago eragiten duten horietakoa. Hotz naiz izotzezko zain odolustuetatik. Hotz naiz, idazle.

Arima gabeko gorpua, Hotz naiz! Arima gabeko gorpua, Zer naiz? Arima gabeko gorpua lurrazalean etzanda pagadi artean lanbroa eta haren hoztasuna hezurretan zehar.

Itziar Viana 2007ko otsailak 28.

Hereneguneko hilketen oinatsak dabiltza oraindik baratzean hegan, ene begirada gazteak ezin ditu herbesteratu lepoko korapilo latzak, ezta arimako hautsa baztertu erratzaz. Aspaldiko kontuak oraingokoak dira oraindik. Zauri sakonek 28


La vida, el hilo La vida es un hilo de seda, un hilo de seda que con un pequeño tirón puede romperse. Antaño la muerte no era sino una forma de liberación de la esclavitud que suponía la vida, el estar encerrado en un cuerpo material. Hoy en Día en cambio la sociedad ve la muerte como algo trágico, algo que nadie puede controlar y que no tiene ningún sentido. Yo no lo creo. Cada acto, por nimio que sea, tiene una importante función en el equilibrio de ese hilo de seda, por lo tanto un echo tan cierto y verdadero como la muerte solo puede significar que el hilo se ha roto, lo que nos supone la tristeza, la impotencia, el llanto que produce la muerte de un ser cercano y querido. Ese hilo se ha roto por culpa de un poco de hielo, pero la destrucción que ha causado en los hilos de su entorno ha sido terrible, ni el mayor de los terremotos, ni el mayor huracán podría igualar esta destrucción. El hilo roto no va a unirse de nuevo, nadie puede revivir, pero las personas de su entorno lograrán reponer las hebras rotas, aunque el proceso cause un sufrimiento atroz y deje unas secuelas y unas cicatrices que recordarán lo ocurrido, permaneciendo siempre en la memoria y en el corazón. Maider, nunca te olvidaremos. Oier Sáenz 29


ASMAKIZUNAK 12 neba-arreba gara. Txikienak 28 seme-alaba ditu, ertainek 30, eta handiek 31. Berri bat jaio eta zaharra hil egiten da.

(HILABETEAK)

Neskentzako jantzi maitagarria, mutilentzako ez da ez zoragarria.

(GONA)

Iluntzean ateratzen da guri gaua dela esatera. Egunez izkutatzen da joateko lo egitera.

(ILARGIA)

Ez zait gustatzen ikastea, sofan etzanda pasatzen dut astea. Zazpi anai-arrebetatik gaztea.

(IGANDEA)

Txoko batean musika nota bat tea hartzen ari da. ZER DA?

(TXOKOLATEA)

30


Ezker eskuin: 1- Turkiako hiriburuan 2- Arabar lautada 3- Itxi. Uretan hil. 4- Parea. Poliglota hitzean, ugaritasun aurrizkia. Ukatzeko hitza. 5- Hilabetea. Heu. Area 6- Atzizkia. Tona. Aurpegiko ile multzoa. 7- Dardarkaria. Arnasgora ozenak. 8- Bilo. Donostiako auzoa. 9- Hartzazu. Aska 10Urkiaga. Mitologian, Harmoniaren alaba. Goitik behera: 1- Ilea aldatu. 2- Sasikumea. Zama. 3- Trinitrotolueno. Bokala. Zer ergatiboz. 4- Aita Santua. Bi. 5- Asturiar ibaia, Eta. Azken letra. 6- Margolari flandestarra. Duintasunik gabea. 7- Bike. Tanta. 8- Lika Komunista Iraultzailea. Urrestillako mendia. 9- Euskal mitologiako jeinua. Milimetro gutxiko odol-zurgatzailea. 10Nitrogenoa. Begirunerik gabe jokatzen duena. Gauero ohean. 31


zirriborro gehiago: http://www.koldomitxelena.net/ LOTURAK/zirriborro.htm

esker mila:

www.koldomitxelena.net

32


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.