Sosyalizm nedir? lumu şte böylece duruveryor, böyledr [burjuva toplumu]. Temzlendğnde, namuslu göründüğünde ve kültür, felsefe, ahlâk, nzam, barış ve hukuk devlet rolü oynadığında değl – yırtıcı yaratık, anarşnn cadı sabbatı, kültür ve nsanlık çn vebanın nefes olduğunda –, şte o zaman gerçek, çıplak bçmyle kendn gösterr. Bu cadı sabbatının ortasında dünya tarhne geçecek felaket meydana geld: uluslararası sosyaldemokrasnn kaptülasyonu. (...) Günümüzdek dünya savaşında sosyalst proletaryanın düşüşü nsanlık çn br felaket anlamını taşıyor. Eğer uluslararası proletarya bu düşüşün dernlğn ölçemez ve bundan öğrenemezse, şte o zaman sosyalzm kaybolmuş demektr.« II. Enternasyonal’n yıkıntıları arasında, lk belgeler 1915 Eylül’ünde yapılan Zmmerwald Konferansı’nın Manfesto’su olan yen solun unsurları bçmlenmeye başlamışlardı. Manfesto taslağını kaleme alanın br Rus sosyalst, Leo Troçk olması, sol hareketn ağırlık noktasının nereye kaydığını gösteryordu. Manfesto’da şöyle denyordu: »Enternasyonal’n flasının bu dayanılmaz durumunda bz, sosyalst partlern, sendkaların ve azınlıklarının temslcler, Almanlar, Fransızlar, İtalyanlar, Ruslar, Lehler, Letler, Romanyalılar, Bulgarlar, İsveçller, Norveçller, Hollandalılar ve İsvçreller, bz, sömürücü sınıfla dayanışmanın değl, proletaryanın ve sınıf savaşımının uluslararası dayanışmasının temel üzernde duranlar, uluslararası lşklern kopan bağlarını yenden örmek ve şç sınıfını kendne gelmeye ve barış çn mücadeleye çağırmak amacıyla br araya geldk. Bu mücadele, özgürlük, halkların kardeşlğ ve sosyalzm mücadelesdr.« Bolşevkler’n önder W.İ. Lenn br ek tutanakta, emperyalst savaşın, egemen sınıflara karşı savaşa dönüştürülmesn talep edyordu. Almanya’da se Karl Lebknecht şarı açıklıyordu: »Düşman kend ülkemzde duruyor!«. 1917 Şubat’ında emperyalzmn »en zayıf halkasında« Rusya’da Şubat Devrm başladı. Çarlık alaşağı edld ve br geçc hükümet ktdara geld. Ancak bu hükümet, savaşın sonuçlandırılmasının, yarı feodal büyük toprak mülkyetnn, Rusya’nın boyunduruğu altındak halkların kend kaderlern tayn hakkının ve şçlern fabrkalardak kontrola katılmalarının ved sorunları ne çözmek styordu, ne de çözeblecek durumdaydı. Sosyalzme geçş sorunu – hang sosyalzme ve hang yoldan? – sosyalst hareketn en öneml pratk sorunu halne gelyordu. 2.2. RUS DEVRİMİ’NDEN 1968’E
Sovyet yolu 25 Ekm 1917’de (Gregoryen takvme göre 7 Kasım) Leo Troçk önderlğndek br başkaldırı le geçc hükümet alaşağı edld. II. Tüm Rusya Sovyet Kongres’nde W.İ. Lenn Halk Komserler Şurası Başkanlığı’na getrld. Başkaldırıyı protesto eden sağ sosyal devrmcler le menşevkler Kongre’y
14