A
A
A
A
A .
BÝYOLOJÝ LYS DENEME SINAVI 1.
5.
Omurgalý hayvanlar, hücre dýþý sindirim, protein sentezi ve oksidatif fosforilasyon tepkimelerini gerçekleþtirir. Fotosentez yapamayan, besinlerini üzerinde yaþadýðý bitkinin soymuk borularýndan karþýlayan tam parazit bitkiler ise protein sentezi ve oksidatif fosforilasyon tepkimelerini gerçekleþtirir. Yanýt: D
Aðýr azot izotopu (15N) içeren besiyerinde birçok jenerasyon oluþturacak þekilde üretildikten sonra, iki zinciri de aðýr azot izotopu içeren DNA molekülüne sahip E. Coli bakterileri normal azot izotopu (14N) içeren besiyerine aktarýlmýþtýr. Bu besiyerinden 20 dakika sonra alýnarak 1. tüpe aktarýlan bakteriler, bu süre içinde sadece bir kez bölündüðü için, oluþan bakterilerin tümü melez DNA ya sahiptir. Bu besiyerinden 40 dakika sonra alýnarak 2. tüpe aktarýlan bakteriler ise iki kez bölündüðü için oluþan bakterilerin %50 si normal azotlu DNA, %50 si ise melez DNA ya sahiptir. Santrifüjleme sonucu, aðýr DNA molekülleri deney tüpünde en altta, melez DNA ortada, normal azotlu DNA ise en üstte bulunur. Yanýt: C
2.
Ýnsan gözünde fotoreseptörler retinada (að tabaka) bulunur. Yanýt: B
6.
1 numaralý birey ve eþinin, O kan gruplu çocuklarý olduðuna göre bu bireylerin genotipleri AO ve BO dýr. Bu nedenle 4 numaralý bireyin çocuklarýna da bakýldýðýnda bu bireyin genotipi AO, BO, AB, OO genotiplerinden herhangi biri olabilir. 1. birey ve eþi Rr genotiplidir. Bu bireylerin çocuklarýnýn genotipleri Rr
x
Rr
Rr
Rr
rr
3.
RR
Eþeysiz üremeyle çoðalan canlýlarda, ata birey ve bu ata bireyden üreyen yavrular genetik yapý olarak birbirinin aynýsýdýr. Bu durumda, bir populasyonda hastalýða neden olan bir mikroorganizma, bu populasyondaki bireyleri ayný þekilde etkiler.
olabilir. 4. bireyin eþi Rh(–), çocuklarý ise, Rh(–) ve Rh(+) olduðuna göre 4. birey Rh(+) kan grubundandýr ve bu bireyin genotipi RR ya da rr olamaz. Yani 4. birey kesin Rr genotiplidir. 4. bireyin AORr genotipli olma olasýlýðý tür 1 1 –– .1 = –– tür. 4 4
Yanýt: D
Yanýt: C
7. 4.
Genetik çalýþmalarda bakterilerin tercih edilmesinde bu canlýlarýn, bölünme sürelerinin çok kýsa olmasý, n kromozomlu olduklarý için fenotiplerinin genotiplerini yansýtmasý, kýsa sürede çok fazla birey oluþturmalarý ve çok küçük organizmalar olduðu için kolay üretilmeleri etkilidir.
Zigotun mitoz bölünme geçirmesiyle diþi ve erkek bireyler oluþur (6). Erkek birey, spermatogonyumu, diþi birey oogonyumu mitoz bölünmelerle oluþturur (1). Birincil spermatositten ikincil spermatosit, birincil oositten ikincil oosit mayoz I sonucu oluþur (2). Ýkincil spermatositten spermatit, ikincil oositten ootit mayoz II sonucu oluþur (3).
Yanýt: E
Yanýt: B 1
A 8.
A
A
A 12.
Ýþaretli glikoz molekülü, sindirim kanalýnda emildikten sonra kapý toplardamarý ile karaciðere gelir. Yanýt: E
A .
Etçil canlýlar protein aðýrlýklý beslendiði için 2. tepkime, otçul canlýlar karbonhidrat aðýrlýklý beslendiði için bu canlýlarda 1. tepkime daha sýk gerçekleþir. Monomerlerin birbirine dönüþüm tepkimeleri karaciðer hücrelerinde gerçekleþir. Etçil canlýlarda, yapýsýnda C, H, O, N bulunan aminoasitlerden, yapýsýnda C, H, O bulunan glikozlara dönüþüm tepkimelerinin daha sýk gerçekleþmesinden dolayý etçillerin idrarýndaki azotlu atýk miktarý otçullardan daha fazladýr. Yanýt: E
9.
X molekülü enzim, Y molekülü selüloz, Z molekülü ise fosfolipittir. Sentez tepkimeleri sadece hücre içinde gerçekleþir.
13.
Yanýt: B
Kara hayatýna uyum saðlamýþ iç döllenme yapan omurgalý hayvanlar sürüngen, kuþ ve memelilerdir. Kuþ ve sürüngenlerde, embriyolar geliþimlerini anne vücudunda tamamlamaz. Süt bezlerinin geliþmiþ olmasý ise sadece memelilere ait bir özelliktir. Sperm ve yumurtalarýn mayoz bölünme ile oluþturulmasý sürüngen, kuþ ve memelilerin ortak özellikleridir. Yanýt: A
10.
Karanlýk evre tepkimelerinin 1. ve 2. basamaðýnda ATP harcanýr. NADPH.H+, 3. evrede 2H vererek yükseltgenir. Ýnorganik fosfat ise 3. ve 4. evrede açýða çýkar.
14.
Yanýt: C
Ergin bireyin kök hücreleri mitoz bölünme ile oluþtuðu için nükleotit dizilimleri aynýdýr. Embriyonik kök hücrelerinin farklý kültür koþullarýnda çoðaltýlmasý gen diziliþini deðiþtirmez. Farklýlaþmýþ hücrelerin aktif olan genleri tümüyle ayný deðildir. Yanýt: A
15. 11.
Yumurta kanalýnda mitoz bölünme, döl yataðýnda hormon üretimi ve mitoz bölünme, ovaryumda ise hormon üretimi, mitoz bölünme, mayoz bölünme gerçekleþir.
Çok soðuk ortamda býrakýlan bir sýçanda, hipotalamus uyarýldýktan sonra hipofiz bezi uyarýlýr. Hipofizin uyarýlmasý ile kandaki TSH miktarý artar. TSH, tiroit bezini uyararak tiroit bezinden tiroksin hormonunun salgýlanmasýný saðlar. Tiroksin hormonu da sýçanýn metabolizmasýný hýzlandýrýr.
Yanýt: A
Yanýt: B 2
A 16.
A
A
A 20.
Safra tuzlarý, yaðlarýn fiziksel sindirimini saðlayarak lipazýn etkinliðini artýrýr. Bu sayede yaðlarýn sindirimi daha kýsa sürede tamamlanýr ve birim zamanda daha çok yað molekülünün sindirimi saðlanýr. Yanýt:B
A .
Her üç tüpte de eþit miktarda substrat bulunduðundan tepkimeler sýrasýnda hidroliz için tüketilen su miktarý ve tepkime sonunda oluþan ürün miktarý eþittir. 2. tüpte enzim miktarýnýn, substrat miktarýndan az olmasýna raðmen tepkimelerin tamamlanmasý enzimlerin tekrar tekrar kullanýlmasý ile açýklanýr. 1. tüpte birim hacim sývýda bulunan tanecik sayýsý daha fazla olduðu için, birim zamandaki etkin çarpýþma sayýsý daha fazladýr. Bu nedenle 1. tüpte gerçekleþen tepkimenin hýzý, 2. ve 3. tüpte gerçekleþen tepkimelerin hýzýndan daha fazladýr. Yanýt: C
17.
Farklý ortam koþullarýna uyum saðlamýþ ispinoz kuþlarýnýn farklý gaga büyüklüðü ve þekline sahip olmasý, ayýbalýklarýnýn kaslarýnýn, postlarýnýn ve deri altýndaki yað tabakasýnýn kalýnlýðýnýn birbirinden farklý olmasý açýlan evrime, suda yaþayan memelilerin ve balýklarýn benzer vücut yapýsýna sahip olmasý daralan evrime örnektir.
21.
Yanýt: B
Omurgalý hayvanlarda, geliþme döneminde, karaciðer endoderm tabakasýndan, çizgili kas mezoderm tabakasýndan, göz merceði ektoderm tabakasýndan köken alýr. Yanýt: A
18.
Ökaryot bir hücrede protein sentezi sýrasýnda, kod ve kodonlarýn arasýnda zayýf hidrojen baðlarýn kurulmasý çekirdekte, tRNA lara aminoasit baðlanmasý sitoplazmada, aminoasitler arasýnda peptit baðlarýnýn kurulmasý ribozomda gerçekleþir.
22.
Yanýt:D
19.
I numaralý olay pütrifikasyon, II numaralý olay nitrifikasyon, III numaralý olay denitrifikasyondur. Yanýt: E
Parazitlik iliþkisinde, türler bir arada olduðunda A canlý türünün sayýsýnda artýþ, B canlý türünün sayýsýnda azalma vardýr. Bu durumda A canlý türü parazit, B canlý türü ise konak canlýdýr.
23.
Yanýt: E
Ýnsan vücudunda dokulara oksijen taþýyan kýrmýzý kan hücrelerinde çekirdek, mitokondri gibi organeller bulunmamaktadýr. Bu nedenle DNA sentezi, oksijenli solunum tepkimeleri gerçekleþmez. Yanýt: A
3
A 24.
A
A
A 28.
Kapta biriken oksijen miktarý en fazla t3 anýndadýr. Bitkideki t1 anýndaki organik madde miktarý, t3 anýndan azdýr. t2t3 zaman aralýðýnda CO2 özümleme hýzý, CO2 üretim hýzýndan fazladýr. Kap kapalý olduðu için bitkinin terleme ile attýðý su buharý kapta artar. Nemin artmasý terleme ile su kaybýný azaltýr. t0-t1 zaman aralýðýnda ortamdaki oksijen miktarý azalýr.
A .
Modifikasyon, fenotipte ortaya çýkan kalýtsal olmayan deðiþikliklerdir. Buna göre, mutasyonlarýn fenotipte deðiþime neden olabilme özelliði modifikasyonlar ile ortaktýr. Yanýt: A
Yanýt: D
25.
Oksijenli solunum ve fotosentezin karanlýk evre tepkimelerinde fruktoz difosfat, PGAL, diPGA molekülleri ortak olarak oluþur. Ribuloz difosfat ve NADP+ ise fotosentezin karanlýk evre tepkimelerinde oluþur.
29.
Yanýt: C
1000 kiþise
360 kiþi ise
100 kiþide
x
x = q2 = 0,36 → q = 0,6 p = 0,4 Heterozigot Rh(+) genotipli bireylerin oraný 2pq = 0,48 Homozigot Rh(+) bireylerin oraný ise p2 = (0,4)2 = 0,16 dir. Yanýt: E
26.
Kýlcallarýn atardamar ucundaki kan basýncý 40 mmHg toplardamar ucunda ise 15 mmHg dir. Kýlcaldamar boyunca protein ozmotik basýncý 25 mmHg dir. Kan basýncý normal deðerin üstüne çýktýðýnda ya da protein ozmotik basýncý normal deðerin altýna düþtüðünde ödem oluþur. Yanýt: D
27.
I. ve II. grafikteki fare populasyonlarýnda orjinal kürk rengine sahip bireylerden farklý frekanslarda da olsa bulunmaktadýr. III. grafikteki fare populasyonunda açýk ve koyu renkli bireyler kalmamýþtýr. Fenotipik varyasyonun azalmasý III. grafikteki populasyonda gözlenmektedir.
30.
Yanýt: C
Ötrofikasyon azotlu atýklarýn býrakýldýðý sulardaki kirlenmedir. Asit yaðmurlarý atmosferdeki bazý bileþiklerin yaðmur suyunda çözünerek yere ulaþmasý sonucu oluþur ve daha geniþ alanlarda etkilidir. Artmýþ sera etkisi ise tüm yerküreyi etkiler. Yanýt: D
4