Ειδικές συμμετοχές
Ειδικές συμμετοχές
λοίμωξη. Στις περιπτώσεις της χρόνιας νόσου η συμβολή του ιού της ηπατίτιδος δέλτα στην ανάπτυξη ηπατοκυτταρικού καρκινώματος είναι αμφιλεγόμενη.
Διάγνωση Η ανεύρεση αντισωμάτων έναντι του HDV αποτελεί το πρώτο στάδιο για τη διάγνωση και επιβάλλεται ο έλεγχος για αντισώματα σε όλους τους ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β και ακόμη περισσότερο σε αυτούς με παράγοντες αυξημένου κινδύνου για λοίμωξη και απο τον ιό της ηπατίτιδος δέλτα, όπως οι χρήστες τοξικών ουσιών. Αν ο έλεγχος των αντισωμάτων είναι θετικός, το επόμενο βήμα είναι ο έλεγχος της παρουσίας του ιού με μοριακές μεθόδους (HDV-RNA, PCR). Αν δεν υπάρχει δυνατότητα μοριακών μεθόδων διάγνωσης, συνιστάται ο έλεγχος ειδικών IgM αντισωμάτων που μπορούν να συμβάλουν τόσο στην παρακολούθηση της ενεργότητας της λοίμωξης-νόσου, όσο και στην εκτίμηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία.
Πρόληψη και θεραπεία Ο εμβολιασμός έναντι της ηπατίτιδος Β είναι η μόνη αποτελεσματική μέθοδος για την πρόληψη της μόλυνσης και απο τον ιό της ηπατίτιδος δέλτα. Οι σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν για τη θεραπεία της ηπατίτιδος δέλτα τη χρήση πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης εβδομαδιαίως για τουλάχιστον 48 συνεχείς εβδομάδες, με τα δεδομένα να δίνουν ποικίλα ποσοστά ανταπόκρισης-ελέγχου της λοίμωξης σε διάφορες μελέτες (17- 43%). Η επέκταση της θεραπείας πέραν των 48 εβδομάδων μπορεί να είναι αποτελεσματική σε ασθενείς με μερική ιολογική και βιοχημική ανταπόκριση. Η ταυτόχρονη χορήγηση των νέων αντιικών έναντι της ηπατίτιδος Β συνιστάται σε ασθενείς με υψηλούς τίτλους HBV-DNA, αν και η φυσική πορεία της νόσου δε φαίνεται να επηρεάζεται από τον έλεγχο του πολλαπλασιασμού του ιού της ηπατίτιδος Β. Σε αθενείς με ηπατική νόσο τελικού σταδίου η μεταμόσχευση ήπατος είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση με πολύ καλά αποτελέσματα. Βιβλιογραφία:
• Rizzetto M. Hepatitis D: thirty years after. J Hepatol. 2009;50:1043-1050. • Pascarella S, Negro F. Hepatitis D virus: an update. Liver Int. 2011;31:7-21. • Fattovich G, Giustina G, Christensen E, et al. Influence of hepatitis delta virus infection on morbidity and mortality in compensated cirrhosis type B. The European Concerted Action on Viral Hepatitis (Eurohep). Gut. 2000;46:420-426. • Poggio PD, Colombo S, Zaccanelli M, et al. Immunoglobulin M anti-hepatitis D virus in monitoring chronic hepatitis delta. Liver Int. 2011;[E-pub ahead of print]. • Farci P, Mandas A, Coiana A, et al. Treatment of chronic hepatitis D with interferon alfa-2a. N Engl J Med. 1994;330:88-94. • Wedemeyer H, Yurdaydìn C, Dalekos GN, et al. Peginterferon plus adefovir versus either drug alone for hepatitis delta. N Engl J Med. 2011;364:322-331. Αργυρόπουλος Ε. και Ελευσινιώτης Ι., πανεπιστημιακή παθολογική πλινική, γενικό ογκολογικό νοσοκομείο Κηφισιάς «Άγιοι Ανάργυροι»
14
Εμβολιασμός έναντι τις Ηπατίτιδας Β & παιδιά Ο μαζικός εμβολιασμός των βρεφών έναντι της ηπατίτιδας Β εφαρμόζεται στη χώρα μας από την 01/01/1998 μετά από απόφαση του ΥΥΠΚΑ(Υ1/Οικ.4543/10-9-97) [1]. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού χορηγούνται τρεις δόσεις εμβολίου από την πρώτη βρεφική ηλικία. Για την πρόληψη της περιγεννητικής μετάδοσης της ηπατίτιδας Β, με την ίδια απόφαση θεσπίστηκε ο έλεγχος όλων των εγκύων ως προς το HbsAg και η εφαρμογή παθητικής και ενεργητικής ανοσοπροφύλαξης στα νεογνά μητέρων-φορέων της ηπατίτιδας Β. Το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β κυκλοφορεί στη χώρα μας είτε ως μονοδύναμο ή ως πολυδύναμο εμβόλιο με τις κάτωθι εμπορικές ονομασίες:
Μονοδύναμα εμβόλια 1. HBvaxPro (AnentisPasteur) • 5μg/0.5 ml (0-19 χρ) • 10μg/1 ml (ενήλικες ≥20 χρ) • 40μg/1 ml (αιμοκαθαιρόμενους) 2. Engerix (GlaxoSmithKline) • 10μg/0.5 ml (0-19 χρ) • 20μg/1 ml (ενήλικες ≥20 χρ) 3. Fendrix (GlaxoSmithKline)20μg/0.5 ml με ASO4 για ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια> 15 χρ.
Πολυδύναμo εμβόλιo: Διφθερίτιδας-τετάνου-ακυτταρικό κοκκύτη-πολυομυελίτιδας-H. influenzaeb-ηπατίτιδας Β Infanrix-Hexa®, GSK (DTaP-IPV-Hep/Hib)
Στην περίπτωση που επιλεγεί να γίνει ο εμβολιασμός με μονοδύναμο εμβόλιο ακολουθείτε το σχήμα 0-1-6. Το μεσοδιάστημα μεταξύ 1ης και 2ης δόσης του εμβολίου πρέπει να είναι τουλάχιστον τέσσερεις εβδομάδες, ενώ το μεσοδιάστημα μεταξύ 2ης και 3ης δόσης πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο μήνες. Η τελευταία δόση του εμβολίου δεν πρέπει να χορηγείται πριν την ηλικία των 24 εβδομάδων της ζωής. Μελέτες πού αφορούν στην εμβολιαστική κάλυψη έχουν δείξει ότι το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης είναι σχετικά ικανοποιητικό όμως συχνά καθυστερεί η έναρξη εμβολιασμού. Πιο συγκεκριμένα, η πανελλήνια μελέτη εμβολιαστικής κάλυψης από την ερευνητική ομάδα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (Καθ. Τ. Παναγιωτόπουλος) έδειξε ότι το 2006, το 84.7% και 95.3% των παιδιών 3ης Γυμνασίου (14 ετών) και 1ης Δημοτικού (6 ετών) είχαν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό με τρεις δόσεις ηπατίτιδας Β [2]. Όμως, αν κανείς κοιτάξει την ηλικία έναρξης εμβολιασμού, φαίνεται ότι μόλις 19.2% και 64.6% των παιδιών είχαν κάνει μια δόση εμβολίου στην ηλικία των 6 και 12 μηνών αντίστοιχα. Ακόμα, μόλις 15.8% των παιδιών είχαν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους έναντι της ηπατίτιδας Β στην ηλικία των 12 μηνών. Παράλληλα, πανελλήνια οροεπιδημιολογική μελέτη σε παιδιά 0-14 ετών, η οποία διενεργήθηκε έξι χρόνια μετά την εφαρμογή μαζικού εμβολιασμού (2004), έδειξε ότι, αν και η ανίχνευση του anti-HBc (+) μειώθηκε από 5.5% σε 2.9%, η μείωση δεν ήταν στατιστικά σημαντική στα παιδιά μεταναστών, ενώ μόλις 47.9% των παιδιών < 2 ετών είχαν ανιχνεύσιμα anti –HBsαντισώματα ορού [3].Τέλος, πρόσφατη μελέτη εμβολιαστικής κάλυψης που διενεργήθηκε στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου Παίδων «Π & Α Κυριακού» έδειξε ότι μόλις 45.4% των παιδιών είχαν λάβει μιά δόση εμβολίου μέχρι την ηλικία των έξι μηνών, ενώ τρεις δόσεις του εμβολίου μέχρι την ηλικία των 18 μηνών είχε λάβει το 30.4% του δείγματος. Παράγοντες που συσχετίστηκαν με τον έγκαιρο εμβολιασμό έναντι της ηπατίτιδας Β περιλαμβάνουν την ύπαρξη μόνιμου παιδιάτρου, το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των γονέων και τη χρήση του εξαδύναμου εμβολίου. Από τις παραπάνω μελέτες γίνεται σαφές ότι, αν και η εμβολιαστική κάλυψη έναντι της ηπατίτιδας Β είναι ικανοποιητική, πρέπει να δοθεί έμφαση στην έγκαιρη ανοσοποίηση των βρεφών από την πρώτη βρεφική ηλικία, με στόχο την πρόληψη της ενδοοικογενειακής οριζόντιας μετάδοσης. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στη χώρα μας όπου σημαντικό ποσοστό των
15