Problemy dzieci i młodzieży we współczesnym świecie .
Dziecko kojarzy nam się z niewinnością i beztroską wynikającą z braku doświadczenia. Człowiek w młodym wieku jest zależny od otoczenia, co oznacza, że to jaki będzie za parę lat, w dużej mierze zależy od jego opiekunów. Jednak dziecko nie zawsze może liczyć na swoich wychowawców i dlatego potrzebuje specjalnego zabezpieczenia w prawie stanowionym, które powinno pomagać zarówno dziecku, jak i opiekunom w jego rozwoju. Z tego powodu Organizacja Narodów Zjenoczonych w dniu 20 listopada 1959 roku uchwaliła Deklaracje Praw Dziecka, a trzydzieści lat później 20 listopada 1989 roku ogłosiła „Konwencję o Prawach Dziecka”. Pięćdziesiąt cztery artykuły dokumentu są oparte na założeniach, że dziecko jest człowiekiem, który ze względu na niedojrzałość fizyczną i psychiczną musi być otoczone szczególną opieką i ochroną prawną. Konwencja obowiązuje prawie we wszystkich krajach świata, gdyż została ratyfikowana przez 193 państwa. Chociaż sam termin „ prawa dziecka” nie był tak rozpowszechniony parę dekad temu, odnoszę wrażenie, że były one bardziej respektowane. Dawniej rodzina była wartością najważniejszą, natomiast w dzisiejszych czasach ludzie dorośli poświęcają za dużo czasu pracy , a za mało swoim dzieciom. Nie znają ich problemów lub są za bardzo zajęci, aby im pomóc. Często też praca i wygórowane ambicje skutkują brakiem dzieci. Dobrym dowodem na to jest niski przyrost naturalny w Polsce. Ludzie dorośli tak obawiają się pogorszenia swojej sytuacji materialnej , że wcale nie decydują się na dziecko. A co się stanie jeśli wbrew woli rodziców dziecko pojawi się na świecie? Czasem nie ma nawet takiej szansy, ponieważ kobieta decyduje się na aborcję. Tym samym łamane jest podstawowe prawo dziecka - prawo do życia. Temat aborcji w ostatnich latach stał się bardzo kontrowersyjny, ale w wielu krajach przerywnie ciąży jest już zupełnie legalne. Za śmierć niewinnego dziecka coraz częściej nie ponosi się żadnych konsekwencji. Prawo do zdrowego rozwoju fizycznego i umysłowego, niestety, też jest często łamane i to zarówno w domu, jak i w szkole – środowiskach, które powinny być przyjazne dziecku. Coraz częściej słyszy się o dzieciach, które trafiły do szpitala na skutek pobicia. W takich momentach współczujemy tym dzieciom, zastanawiamy się, kto i dlaczego mógł wyrządzić im taką krzywdę. Odpowiedź jest często taka sama – rodzice. Coś nie wyszło w pracy, życiu prywatnym i dorośli przelali swój smutek i rozczarowanie na dziecko. Nie zawsze poprzez bicie, ale też przez przemoc słowną. Coraz częściej dzieci są bite przez rodziców, którzy nadużyli alkoholu. Siła fizyczna pięciolatka nie może się równać z siłą dorosłego człowieka, dziecko nie ma szans w takiej potyczce. Janusz Korczak akceptował bójki rówieśników , ale tylko wtedy, gdy siły były wyrównane. W starciu z dorosłym nie ma mowy o równych szansach, wynik jest z góry przesądzony i dziecko płaci ogromną cenę za nieudolność swoich rodziców lub opiekunów. Wśród Europejczyków panuje przekonanie, że Chiny są krajem pracowitych, ambitnych ludzi i bogatej kultury. To wszystko jest prawdą, jednak rzeczywistość nie jest taka różowa. W Chinach notorycznie łamane są prawa dzieci, które pracują dziennie po 12 godzin w okropnych warunkach a ich jedynym wynagrodzeniem jest miska ryżu. Problem niewolniczej pracy dzieci dotyczy nie tylko Chin, ale wielu innych krajów azjatyckich . Dzieci z ubogich rodzin sprzedawane są tzw. naganiaczom, którzy odsprzedają je dalej jako służbę domową , tanią siłę roboczą lub nakłaniają je do prostytucji. W ten sposób łamane jest prawo wolności i nietykalnosci osobistej dzieci. 1
W wielu krajach biednych i przeżywających konflikty wewnętrzne dzieci stają się obiektem przemocy i siłą zmuszane są do udziału w zbrojnych walkch . Tak się dzieje między innymi w krajach Afryki Środkowej i Azji Południowo –Wschodniej . W krajach afrykańskich nagminnie łamane jest prawo dzieci do ochrony zdrowia. Z powodu niedożywienia i głodu spada odporność dzieci i każda infekcja stanowi zagrożenie życia. Przy braku dostępu do podstawowej opieki medycznej dzieci umierają na skutek chorób, które w Europie są całkowicie uleczalne. W przypadku krajów afrykańskich prawo do nauki pozostaje jedynie zapisem na papierze, gdyż prawie połowa dzieci nie chodzi do szkoły. Oprócz łamania praw dziecka, młodzież, szczególnie w tzw. krajach zachodnich , dotykają też inne problemy. Młodzi spotykają się z nimi w szkole średniej lub gimnazjum. Brak akceptacji wśród rówieśników oraz stres związany ze szkołą są głównymi przyczynami sięgania po używki. W wieku dojrzewania, ciało i umysł młodego człowieka ulegają wielkiej zmianie, a chęć spróbowania czegoś nowego w tym wieku jest ogromna. Dlatego zainteresowanie alkoholem, papierosami lub narkotykami ciągle rośnie. Ponad 70 % polskiej młodzieży, która nie ukończyła 18ego roku życia spożywała już alkohol. Ze wszystkich używek alkohol jest najbardziej rozpowszechniony i uważam, że jest jednym z głównych problemów współczesnej młodzieży. Powodów sięgania po używki jest bardzo wiele, jednym z nich są również wygórowane oczekiwania rodziców. Rodzice chcą dla swoich dzieci jak najlepiej, jednak czasem wymagają od nich za dużo. Może to przynieść katastrofalne konsekwencje: albo dziecko się zbuntuje i sięgnie po używki, albo będzie posłusznie podążać drogą wybraną przez swoich opiekunów. Wydaje się, że to dobra rzecz, jednak wszystko jest dobre, jeśli jest zachowany umiar. Umysł młodego człowieka nie jest do końca ukształtowany i rodzice często są dla niego autorytetem. Czasem ślepo podąża za ich ambicjami i marzeniami, a nie za swoimi. Uważa , że musi być najlepszy w szkole, bo przecież tego oczekują opiekunowie. I nie są to odosobnione przypadki, wystarczy popatrzeć na niektóre licea z tzw. ligi bluszczowej. „Wyścig szczurów” nie jest tam niczym niezwykłym, a nieprzespane noce spowodowane uczeniem stanowią codzienna normę . Jednak to wszystko ma swoja cenę: nieprzespane noce skutkują przemęczeniem i rozdrażnieniem, a połączone z wygórowanymi ambicjami mogą nawet prowadzić do depresji. W Polsce choruje na nią aż 20% nastolatków! Coraz więcej czasu współczesna młodzież spędza przed komputerem, a szczególnie w internecie. Internet jest bardzo przydatnym narzędziem dla współczesnego człowieka, wielu ludzi nie wyobraża sobie życia bez niego. Jednak ostatnio stał się również główną formą spędzania czasu wolnego. W ostatniej dekadzie powstało wiele stron społecznościach i rozrywkowych, takich jak Facebook czy YouTube. Zainteresowanie nimi stale rośnie co doprowadziło do tego, że od 2013 roku uzależnienie od Facebook’a jest już uznawane jako choroba. Jest ona szczególnie rozpowszechniona wśród młodzieży, która nie może wyobrazić sobie życia bez niego. Takie uzależnienie Skutkuje ciągłym zmęczeniem, pogorszeniem wyników w szkole oraz rozdrażnieniem, kiedy traci się dostęp do internetu. Upowszechnienie smartfonów i nowszych modeli telefonów, gdzie internet „chodzi” tak szybko jak na komputerze i jest ogólnodostępny powiększyło jeszcze procent ludzi uzależnionych od internetu czy też Facebook’a. W internecie możemy znaleźć prawie wszystko, np.: zdjęcia modelek lub znanych ludzi. Jesteśmy pod wrażeniem ich urody, bogactwa , a już w szczególności figury. Piękno jest pojęciem względnym, jednak w XXI wieku to kobiety bardzo chude ( a nie szczupłe) uważane są za ideał piękna. Wystarczy porównać modelki z lat 40 ubiegłego wieku i te współczesne. Chudość jest dzisiaj lansowana we wszystkich środkach masowego przekazu, a 2
młode dziewczyny chcąc wyglądać ‘idealnie’ przechodzą na diety, lub po prostu głodzą się tylko po to, by być jak modelki. Nie ma nic złego w byciu szczupłym, jednak trzeba uważać, aby nie popaść w skrajność czyli anoreksję. Anoreksja jest coraz częstszym problemem wśród młodzieży i została okrzyknięta mianem choroby XXI wieku. Przykłady łamania praw dziecka we współczesnym świecie można wyliczać bez końca. Nie dotyczą one jedynie krajów ubogich czy przeżywajacych wewnętrzne konflikty . Również w krajach rozwiniętych, dzieci i młodzież często są narażane na krzywdę ze strony dorosłych. Rodzice są tak zajęci pracą, że nie mają czasu dla swoich dzieci, a ich dziwne zachowania lub nastrój lekceważą stwierdzeniem burza hormonów. Samo przyjęcie Konwencji Praw Dziecka nie rozwiąże problemów dzieci i młodzieży. Dorośli muszą zrozumieć, że dziecko jest istotą bezbronną i tylko z ich pomocą ma szansę na bezpieczne życie . Powinni również pamiętać i postępować według zasady, którą głosił Janusz Korczak „ Nie ma dzieci – są ludzie”.
Autor - Katarzyna Kaszyca
3