Reisgids - Door 50 jaar Karavaan (deel 2)

Karavaan feest!

Ra ra ra, wat hebben Karavaners gemeen – jong én oud, zowel de vrijwilligers, de reizigers als de medewerkers? Knaldrang! Ze zeggen geen nee tegen een feestje. Onverwachte avondjes uit op een reis, stevig doorzakken tijdens een vormingsweekend, maar ook vaste feesten of heerlijke momenten om gezellig bij te babbelen … Zo staan er wel wat op de Karavaan-kalender.

Fuiven tijdens de opleiding

Jef Van Eyck: “De deal voor fuiven is: je blijft op zo lang als je wilt, zo zat als je wilt, maar morgen sta je om 9 uur fris in dat lokaal om optimaal te participeren en mee te werken in dat opleidingsmoment waarvan we de kwaliteit hoog leggen. Wat je daar vóór doet, zal mij worst wezen. Want dat zal je op een reis ook zo moeten doen.

Mensen mogen van mij zo hard en zoveel fuiven als ze willen, maar ze zijn wel zelf verantwoordelijk voor hun gedrag, én wat er daarna komt. Maar ik vind dat zelf een moment van persoonlijkheidstraining. Dus wij hebben wel wat fuiven meegemaakt tot half vijf. En dan was ik – toegegeven, misschien niet de beste manier – ook diegene die om half acht opstond om iedereen te wekken. Twee dagen was dat voor mij geen probleem, om dat te doen. Eén nacht doorslapen en ik was daarvan hersteld. Ik had daar fysiek geen problemen van. Dat is geen prestatie, dat is nu eenmaal zo.”

Jef Van Eyck, selectiejaar 2000

Landencocktail

“Op dé Landencocktail delen we onze passie voor duurzaam reizen met mogelijke groepsreizigers. Deze beurs van Joker en Karavaan lijkt wel een dambord van tientallen infotafels van Joker, met telkens een ervaren reisbegeleider van Karavaan, boordevol reisverhalen. Bezoekers kiezen uit meer dan 100 bestemmingen voor een groepsreis die hen interesseert en stellen de reisbegeleiders, meer dan 300 vrijwilligers, face to face vragen. Tijdens reisvoorstellingen vertellen onze reisbegeleiders over hun reis aan de hand van hun persoonlijke foto’s. Waan je even helemaal ter plaatse en maak kennis met het land, de natuur en de plaatselijke bevolking. Het wordt je helemaal duidelijk op welke manier Joker en Anders Reizen op een duurzame manier en in kleine groep een regio verkennen.”

Zo maken we elk jaar enkele duizenden enthousiaste reizigers warm voor avontuurlijke reizen. De beurs is al sinds 1987 een geslaagde combinatie van pittige ingrediënten: info, impressies, passie voor landen, volkeren, reizen … Soms verandert het concept een beetje, zoals in 1995, toen er naast één grote Landencocktail ook op verschillende locaties regionale Landencocktails werden georganiseerd. Of in coronatijden, toen de goesting voor avontuur tijdens digitale infosessies werd aangewakkerd.

De Landencocktail ging al op vele plaatsen door, onder andere in:

Atomium

Congrescentrum Lamot in Mechelen

Station Antwerpen-Centraal

ZOO van Antwerpen

Stadsfeestzaal in Antwerpen

Flanders Expo in Gent

Weerzienfeest & Bal Mondial

Jarenlang stond 31 oktober in vet aangestipt in de agenda van Karavaners. Want dé reünieparty van Karavaan en Joker wilden ze voor geen goud missen. Reizigers en reisbegeleiders van het voorbije reisseizoen konden bijbabbelen, reisverhalen opdissen en samen uit de bol gaan tijdens een knalfuif. Cocktails, swingende wereldmuziek, boeiende verhalen, dansen, leuke wedstrijden … Het duurde tot in de vroege ochtend. Gelukkig was uitslapen de volgende dag geen probleem.

Vóór 2008 werd er op het feest ook gedineerd. Maar omdat er vlot duizend feestvierders kwamen opdagen, werd er vanaf 2008 alleen nog maar gefeest, zonder hapjes. Sinds 2009 kreeg het Weerziensfeest een nieuwe naam: Bal Mondial. In 2013 kende Bal Mondial zijn laatste editie. Nadien kwam er voor jongeren GoFest, een festival mét activiteiten.

GoFest

De Go-26-reizigers worden in het najaar na hun reis samen met hun begeleiders uitgenodigd voor een groots reüniefeest. De namiddag zit tjokvol avontuur, spel en actie. De deelnemers herbeleven de hoogtepunten van hun reis. Nadien genieten ze van werelds streetfood en fuiven ze samen de nacht in. De eerste editie van GoFest was in 2015. Het ging al onder andere door in Leuven, Mechelen en Antwerpen. Altijd mét succes.

Nieuwjaar vieren

Jarenlang vierde de vriendenbende van Karavaan-begeleiders samen oudejaar. Eerst schoof iedereen aan voor een compleet diner, met aperitief, voorgerecht, exotisch buffet en dessert. Dan zette de dj een stevige beat in om met een fuif het nieuwe jaar in te dansen. De voorbije jaren werden de nieuwjaarswensen uitgewisseld tijdens het januariweekend. Dan staat er altijd een receptie en miniLandencocktail op het programma.

De mooiste momenten vind ik als we met veel begeleiders samen zijn. Maar dat samenzijn hebben we de laatste tijd het meest gemist. Dus wat is er nu nodig? Laten we wel wezen, dat is een goed feestje in Dworp voor iedereen. Als tooghanger kijken hoe een nieuwe generatie voor de eerste keer goed feest in Dworp, dat vind ik een van de mooiere Karavaan-momenten.

Tom Van den Borne, selectiejaar 2000

Nog meer feest

Uitreiking van de reisleiderskaarten op de opleidingsweekends.

Letterlijk en figuurlijk de “lekkere plezante avond” op het novemberweekend. Mét straffe verhalen van het voorbije reisseizoen.

Fuiven op eender welk opleidingsweekend!

De Karavaan-Werelddag zat vol leute, Afrikaanse sfeer en semisportieve uitdagingen. Alle Karavaan-leden met de nodige spirit en lef konden zich hier uitleven. De etappes speelden zich niet enkel te land af, maar ook ter zee en af en toe zelfs in de lucht! Deze avontuurlijke dag werd georganiseerd van 2005 tot en met 2013.

Samen aan de reisvoorbereiding beginnen in de bestemmingsteams op het februariweekend.

Elke vijf jaar viert Joker een lustrumfeest, soms samen met Karavaan.

Favoriete Karavaan-adressen

Hier strijken Karavaners graag neer voor weekends vol workshops, activiteiten, feesten …

LEGENDE

1. Destelheide

2. De Hoge Rielen

3. Hanenbos

4. Maaseik

5. Malle

6. Lokeren

7. Heer-sur-Meuse

8. ViaVia Antwerpen

9. ViaVia Mechelen

10. ViaVia Heverlee

Rugzak vol reisverhalen

De Karavaners zwerven al 50 jaar de wereld rond. Vanuit vijf continenten komen ze terug thuis met een rugzak vol ervaring, reisverhalen en tips. Ze vertellen over van alles en nog wat: van de mooiste zonsopgang in Namibië tot een vrolijk trouwfeest in Bolivia, van de beste GR-routes in Europa tot een ongeval in de woestijn, van het blauwe vulkaanlicht in Indonesië tot een nacht op een Grieks strand. In vijf decennia veranderde uiteraard ook hun manier van reizen. Lang geleden waren pen, papier, landkaarten en stapels reisgidsen uit de bib onmisbaar voor elke reisbegeleider. Reisvoorbereidingen versturen gebeurde per post of fax. Waar is de tijd!?

Ga even zitten voor deze bloemlezing uit vijf decennia en vijf continenten, met avontuur als rode draad.

Karavaan in Europa

We starten onze wereldreis in Europa. Dicht bij huis, maar elke bestemming is toch zo gevarieerd, zo anders, zo uniek.

België: ViaVia’s als start- en eindpunt van boeiende reizen

Reiskriebels borrelen vanzelf op in de ViaVia Joker reiscafés. Neem hun slogan Taste the world gerust letterlijk én figuurlijk. Je proeft er niet alleen van een wereldkeuken, maar hoort er reisverhalen aan de toog en ontmoet er reizigers vanuit de hele wereld. Ze kaarten nostalgisch na over voorbije reizen of dromen van nieuwe bestemmingen.

Bijna 30 jaar geleden, in 1995, startte de allereerste ViaVia in Heverlee bij Leuven. Al gauw daarna opende ook in Antwerpen een ViaVia, en een tiental jaar later, rond 2012, één in Mechelen. De drie Belgische ViaVia’s groeiden uit tot de vaste afspraakplek voor onder andere de vertrekvergaderingen van de Joker-groepsreizen en Karavaan-feestjes. De goesting om te reizen wordt er alleen maar aangewakkerd.

ViaVia Heverlee

In 1995 nestelde de allereerste ViaVia zich in twee rijhuizen, goed voor een huiselijke sfeer, maar met een exotisch tintje. Je proeft er lekkere hapjes en drankjes uit Noord, Zuid, Oost en West, en mag er grasduinen in de reisgidsenbibliotheek. Naamsesteenweg 227, 3001 Heverlee

ViaViaHeverlee

ViaVia Antwerpen

In het historische hart van Antwerpen biedt het ViaVia café een blik op de wereld, met een wereldkeuken en diverse bieren van het vat.

Wolstraat 43, 2000 Antwerpen

viaviareiscafe.antwerpen

viavia.antwerpen

ViaVia Mechelen

Een 15de-eeuws Molenhuis, met terras naast de Dijle, midden in een park … alleen al de locatie van het ViaVia café is de moeite. De wereldse sfeer krijg je er gratis bij.

Zandpoortvest 50 (ingang in het park)

2800 Mechelen

www.viaviamechelen.be

viaviamechelen

viaviamechelen

Griekenland: Rita Daneels over haar bewogen eerste reis

Rita: “Ik dacht dat ik niet het geduld had om ooit een groepsreis te begeleiden. De enige organisatie waarvoor ik dat wilde proberen was Karavaan, omwille van de avontuurlijke formule en het feit dat je ter plekke zoveel moest regelen: het vervoer, het eten … Vóór mijn eerste reis als begeleider had ik dus toch wel wat stress, en tijdens die week is er zóveel voorgevallen! Bij het sirtakidansen knapte iemand zijn achillespees over, een andere reiziger was zijn portefeuille kwijt, en bij nog iemand anders klopte zijn vlucht niet. Ik dacht: ‘Potverdikke, dat is hier nogal iets’. Maar in plaats van dat mij dat afschrikte, vond ik dat spannend en tof. Ik ben dat blijven doen.”

Rita Daneels, selectiejaar 1988, voorzitter in de Karavaan-hoogdagen van 1993 tot 1998

Griekenland: Annick Holvoet over haar eerste fietsreis en vervelende vragen

Annick: “De eerste reis die ik begeleidde ging naar Griekenland: fietsen in de Peloponnesos. Het was een nieuwe reis, uitgewerkt door iemand die de route met de moto had verkend, dus nog niet per fiets. Hij zou de eerste reis begeleiden en ik de tweede. Maar door omstandigheden is die eerste reis niet doorgegaan. Dus ik moest in primeur die nieuwe reis begeleiden. Ik ontdekte dat de huurfietsen van heel slechte kwaliteit waren en die Griekse wegen best wel steil. Met andere woorden, het was een pittige reis, maar wel een superervaring. Heel leuk!

Op mijn vertrekvergadering stelde een ervaren Joker-reiziger één van die vragen waar je als beginnende begeleider bang voor bent: ‘Hoeveel reizen heb je al begeleid?’. Ik kon niks anders dan zeggen dat het mijn eerste reis was. Meteen daarna vroeg hij: ‘Ben je daar al geweest?’ Tja, ik had Kreta al gezien maar de Peloponnesos nog niet. Dat was dus al zweten op de vertrekvergadering. Gelukkig was mijn fietsconditie oké. Daarmee heb ik respect verdiend. De ervaren deelnemer liet ik dan de boekhouding doen, dus het is allemaal goed gekomen. Die vervelende vragen zijn voor nieuwe begeleiders herkenbaar.”

Annick Holvoet, selectiejaar 1997

Annick Holvoet, selectiejaar 1997, begeleidde ondertussen bijna 30 reizen

Griekenland: Jan Van Nieuwkerke over Kreta vroeger

Jan: “Op mijn vertrekvergadering van Klassiek Griekenland vroeg Leen Verhoeven me of ik zin had om in augustus ook nog een Kretagroep te begeleiden. Jazeker! Ik zie me nog zitten: op mijn zonnige koertje, op een krukje met mijn voeten in het water, te lezen over Griekenland. In een hels tempo bereidde ik mijn reis voor met de typemachine. Pc’s bestonden nog niet. Het werd een zalige reis met een zalige groep. We trokken rond met de

rugzak. Om de drie dagen sliepen we in een pensionnetje om eens de was te doen en te douchen. De andere nachten sliepen we in openlucht, op een kerkpleintje of op het strand. We lagen in een stervorm, met al onze bagage midden in die ster. We hebben zelfs eens in het portaal van een winkel geslapen. Dat mocht van de eigenaar na sluitingstijd. Dat spontane is nu weg. Vroeger kon je zeggen: ‘Als het jullie hier bevalt, blijven we wat langer.’ Je kon schuiven met de boekingen naargelang de wensen van je groep. Dat is vandaag wel anders.”

Jan Van Nieuwkerke, selectiejaar 1988, trok in 1995 twee keer met een groep naar Griekenland

Zelfs nadat ik al veel reizen had begeleid, voelde ik telkens stress bij het vertrek. Je wilt het gewoon goed doen.

Portugal: Britt Jennes over de rijke ervaring tijdens een inclusiereis

Britt: “Het was mooi hoe de groepsleden hun medereiziger Daisy, een persoon met een visuele beperking, omarmden en meenamen in hun beleving van reizen. Ze beschreven voor haar uitgebreid het landschap, de culturele gebouwen, het leven rondom hen. Allemaal dingen die Daisy niet kon zien. Het is niet omdat iemand een beperking heeft dat die geen toegevoegde waarde kan betekenen voor de groep. Integendeel.

Ik herinner me nog dat Daisy tijdens de reis elke avond ‘de beste arm’-award mocht uitreiken, want ze kon het makkelijkste stappen als ze bij iemand mocht aanhangen. Het was plezant om zo de hele groep erbij te betrekken. De medereizigers, die vaak nog nooit in contact gekomen waren met mensen met een beperking, moesten buiten hun eigen comfortzone op zoek gaan naar manieren om te communiceren.”

Bewondering voor Daisy

“Daisy is een fiere madam, met altijd mooie, op elkaar afgestemde kleren aan. Maar omdat het de eerste keer was dat ze haar rugzak mee had, en ze een beetje een sloddervos is, moesten we altijd haar bagage herschikken. Eigenlijk verlegde ze op die reis heel wat grenzen: de eerste keer op zo’n avontuurlijke reis, met een groep die ze niet kende en een rugzak die ze niet gewend was. Ik heb alleen maar bewondering voor haar.

Een kippenvelmoment was toen Daisy besloot om toch mee te gaan surfen. Die vastberadenheid waarmee zij door het leven gaat! En de manier waarop ze op die plank stond met de begeleider. Ze vroeg wel of het een knappe was. ‘Jaja, Daisy, het is een knappe, maak je geen zorgen.’ (lacht)

Ik herinner me ook dat ineens het licht uitviel terwijl ik me aan het douchen was.

Ik riep: ‘Ah nee, het licht valt uit!” En ik hoorde Daisy ineens zeggen: “Nu weet je

Af en toe wordt er van de reizigers verwacht dat ze eens een rolstoel duwen, maar je hoeft niet de hele tijd assistentie te bieden. Het is een fantastische ervaring om echt samen op reis te gaan. Kennis over fysieke beperkingen is absoluut niet nodig; de reizigers met een beperking melden zelf in hoeverre je hen als medereiziger kan helpen.

Yana, deelnemer inclusiereis

ook eens wat het is.” Op het einde van de reis wilden de deelnemers ervaren wat het is om volledig blind te zijn. Ze liepen allemaal geblinddoekt rond, terwijl Daisy natuurlijk keihard moest lachen.”

De voorbereiding

“Vooraf verwachtte ik mij aan een nog grotere voorbereiding dan bij een gewone reis. Ik dacht te moeten zorgen voor een extra begeleider bij elke activiteit. Maar Karavaan en Joker hebben me daarin goed begeleid. Op voorhand hadden we een gesprek met Daisy en haar vader. Samen zochten we naar de noden, en hoe die tegemoet te komen. Het was een redelijk avontuurlijke reis met veel sporten

Iedereen mee op reis

zoals surfen, mountainbiken, kajakken en wandeltochten. Met uitzondering van het mountainbiken heeft Daisy alles meegedaan, ook op aanraden van haar vader. Die zei: ‘Doe alles maar mee; dat is fijn’. Na dat gesprek was mijn bezorgdheid gecounterd. Veel medereizigers zijn trouwens nog altijd bevriend met Daisy. Eén is zelfs nu communicatieverantwoordelijke voor de Brailleliga, allemaal dankzij die vriendschap met Daisy.”

Britt Jennes, selectiejaar 2014, woonde ooit nog een tijdje in de ViaVia in Mali

In 2009 ratificeerden onze regeringen het VN-verdrag inzake gelijke Rechten van Personen met een handicap met ‘inclusie’ als leidend principe. Inclusie betekent hier dat personen met en zonder handicap samen moeten kunnen participeren aan alles wat de samenleving te bieden heeft, óók aan avontuurlijke reizen. Voor ons betekent dit vooral een andere organisatorische aanpak en ter plekke op reis ook de nodige dosis creativiteit en openheid van medereizigers en de plaatselijke bevolking.

Ondertussen hebben we al heel wat unieke reizen achter de rug met een bijzondere en/ of een inclusieve groep, naar alle uithoeken van de wereld: Thailand, Jordanië, Guatemala, Indonesië, Senegal, Nepal en Portugal.

KARAVAAN.BE/IEDEREEN-MEE-OP-REIS

Als jij er één eet, dan doe ik hetzelfde … Deze zin heb ik al vaak uitgesproken. Het resultaat? Ik proefde van varkensoren op Sardinië en smikkelde kakkerlakken in China.

Stijn Daniels, productmanager bij Joker

Ierland: Debbie Van Loo over een beginnersfoutje op reis

Debbie: “Ierland, 4 seasons in 1 day, was mijn eerste bestemming als begeleider in 2002. Het leuke aan het begeleiden van een Joker-reis is dat je, met een goede reisvoorbereiding op zak, niet eerder in dat land geweest moet zijn. Met andere woorden, ik was nog nooit in Ierland geweest. Maar ik was er gerust in: de stadswandeling in Dublin was tot in de puntjes uitgewerkt en we volgden de route op het kaartje – dat was nog vóór het smartphonetijdperk. Op een lelijk betonnen brugje doe ik een lang verhaal over hoe de voetgangers hier vroeger één pence tol moesten betalen enzovoort. Nadien zegt een deelnemer: ‘Debbie, kijk eens, daar ligt nog een brugje.’ En inderdaad, 100 meter verder lag een mooi smeedijzeren brugje … we stonden op de verkeerde plek. Dat gebeurde helemaal in het begin van de reis, dus het grapje ‘Debbie, ben je wel zeker dat we hier juist staan?’ is tot op het einde meegegaan.”

Debbie Van Loo, selectiejaar 2001, begeleidde 10 reizen

Portugal: Tom Van den Borne over liefdesleven op Madeira

Tom: “Elke reis is anders omdat er telkens andere reizigers meegaan. Ik heb bijvoorbeeld drie keer de Madeirareis begeleid, drie keer was dat een andere ervaring. Op een van die reizen dacht ik al na vier

dagen dat ik drie weken met de groep onderweg was. Normaal houden mensen op zo’n korte reis toch wat afstand, ze houden de schijn wat op. Maar bij die groep waren binnen de kortste keren die grenzen weg. Niet alles is voor publicatie vatbaar, maar laat ons zeggen dat het liefdesleven nogal vlot op tafel kwam. Onderweg gebeurden veel moves op dat vlak. Veel schijn werd er niet opgehouden.”

Tom Van den Borne, selectiejaar 2000

Turkije: Linda Mahieu over reizen

vroeger en nu

Linda: “Bij de reportages van Michael Palin bloedt mijn hart. Zó graag zou ik met die man op reis gaan, want hij reist zoals Joker. De ene keer slaapt hij in een mooi bed, de volgende nacht op een strozak. Hij doet ook mee met de locals, net zoals Joker-reizigers. In Cappadocië gingen we bijvoorbeeld eens eten bij mensen thuis. We zaten in kleermakerszit, met de schoenen uit maar zonder de onderkant van onze voeten te tonen. De bewoners bereidden het eten op een vuur in de grond. Met gebaren maakten we duidelijk dat we het superlekker vonden.”

Linda Mahieu, selectiejaar 1988

Jordanië en Georgië:

Tom Van den Borne over dezelfde reiziger op twee bestemmingen

Tom: “Soms kom je een reiziger nog eens tegen in een andere groep, naar een

andere bestemming en krijg je er plots een heel ander beeld van. Zo was ik eerst op reis in Jordanië, waar je niet overal alcohol kan krijgen. Een paar maanden later had ik één van de Jordanië-reizigers mee naar Georgië. We logeerden er bij mensen thuis, maar dat betekende samen dineren en veel toosten, ofwel met tsjatsja, een soort sterkedrank, ofwel met wijn. Ik heb die medereiziger echt zien overlopen, letterlijk en figuurlijk. Toen merkte ik pas dat hij toch wel worstelde met een drankprobleem.”

Tom Van den Borne, selectiejaar 2000

Duitsland:

Valérie De Ketelaere over een poncho in Berlijn

Valérie: “De CityMix Berlijn was een internationale jongerenreis, georganiseerd door Karavaan, met deelnemers uit drie landen: België, Duitsland en Polen. De Duitsers organiseerden de ecocamping net buiten Berlijn en wij vulden de citytrip Berlijn in. De hele reis draaide rond duurzaamheid, duurzaam leven in de stad, duurzaam reizen en ja, ook van alles

ontdekken in Berlijn zelf. Het weekje CityMix Berlijn begeleiden was vrij pittig, ook omdat we een verscheiden groep mee hadden. Ik herinner me een grappige anekdote. De deelnemers die vroeg boekten, ontvingen een cadeau: een sneldrogende handdoek, met een gaatje in het midden en een knoopje aan de zijkant, als een soort poncho. Ideaal voor als je je wil omkleden. Maar toen het in Berlijn keihard begon te regenen, deed een van de jongens zijn handdoek om. Hij dacht dat het een regenponcho was. Hij werd door en door nat.”

Valérie De Ketelaere, selectiejaar 2017, begeleidde al 4 reizen

Let op wanneer je in Frankrijk andouillette bestelt. Het ziet eruit als een smakelijke worst, tot je het ruikt of proeft. Deze van ingewanden gemaakte worst met een vreemde textuur is absoluut een acquired taste. Voor mij smaakte het in elk geval afgrijselijk. In de Filipijnen nam ik een stevige hap balut, een gekookt eendenei met een krakende surprise erin: een bijna volledig ontwikkeld kuiken.

Jeroen Vincken, commercial manager bij Joker, over wonderlijke worst en eigenaardige eieren

Afrika

De bakermat van de mensheid, die adembenemende natuur, de levenslust van de bewoners, het grote contrast tussen arm en rijk … Dit continent maakt een onvergetelijke indruk. Heel wat Karavaners verloren er hun hart.

ViaVia Joker reiscafés in Afrika

Ook in Afrika zijn de ViaVia’s ideale landingsplaatsen voor reizigers. Naast een bar of wereldkeuken hebben ze vaak ook plaats om te overnachten en werken ze als een lokale touroperator. Altijd valt er wat te beleven.

In Afrika zijn er vier ViaVia’s:

Mali Mopti

Senegal Dakar

Oeganda Entebbe

Marokko Marrakech

Ecotoerisme

De ViaVia Joker reiscafés geven hun omgeving een extra zetje, bijvoorbeeld door duurzame werkgelegenheid te creëren of sociale projecten te ondersteunen. Daarbovenop zijn ze ook hotspots voor ecotoerisme. Enkele voorbeelden:

ViaVia Mopti kweekt groenten en kruiden in de eigen tuin, om te serveren in het restaurant.

ViaVia Dakar doet aan urban farming met landbouw en moestuinen in de stad.

ViaVia Entebbe heeft een tuin vol kippen die groenafval opeten en zorgen voor verse eitjes bij het ontbijt.

Yasmina Akkouh begon in 2011 aan haar ViaVia-avontuur in Dakar.

Yasmina: “De eerste eigenaars, Sam en Lies, startten in 1997 met de ViaVia. Na hen kwamen er nog verschillende andere uitbaters in het reiscafé terecht. Ik nam in 2011 het roer over. Met de ViaVia maken we voor Joker en Anders Reizen reizen op maat. We werken samen met vaste gidsen die we zelf opleiden. We zijn bijzonder trots op onze tour naar het zuidoosten van Senegal. Je komt er terecht bij de Bassari. Ze wonen er samen met nog enkele andere kleine stammen. Het is alsof de tijd er heeft stilgestaan. Zij zijn officieel erkend animistisch en hebben geheel eigen gebruiken en gewoonten.”

Uit De Karavaan van juli 2018

In 2017 openden Pieter Huybrechts en Lobke Vermeulen de ViaVia in Entebbe.

Ze vestigden zich er samen met Steven Bua, hun lokale partner en vriend van de familie, en creëerden een echt paradijs.

Pieter en Lobke: “Entebbe is een leuk stadje met veel natuur. Er is het Lake Victoria waarnaar we boottochten organiseren en Mabamba Swamp, een moerasachtig gebied waar een prehistorische vogel huist. Oeganda is trouwens het ideale land om de berggorilla’s te bezoeken. Ook de nationale parken bieden veel wildlife waar je in alle rust van kunt genieten. Op reis in de ViaVia Senegal is het idee van een eigen ViaVia beginnen borrelen. Terug in België zaten we samen met Jan

Baeten van ViaVia die ons verder heeft begeleid in ons verhaal. Redelijk snel vonden we een domein in Oeganda. Na alle vooren nadelen nog eens goed af te wegen, hakten we de knoop door en trokken we naar Entebbe. Jan vergezelde ons in die eerste, woelige week: we hadden geen water, geen elektriciteit, geen keuken, niets. Het was echt miserie. Ondertussen bieden we een twintigtal kamers en enkele glampingtenten aan, midden in onze grote tuin. De dieren komen er tot dicht bij ons. Het is mooi dat iedere ViaVia zijn eigen verhaal mag schrijven. Wij proberen zeker de lokale economie te helpen. Er werken al een tiental mensen voor ons.”

Uit De Karavaan van april 2017

Lotte Van Den Bogaert zei in 2019 ‘Bye Bye Belgium’, dat kon je op tv zien.

Lotte: “Op één van mijn reizen in Marokko kwam ik Rachid tegen. Die ontmoeting bleek grote liefde en een kantelpunt in onze levens. Ik ruilde mijn Brussel in voor zijn Marrakech, we kregen een zoontje Nizar én we openden ons ViaVia Joker reiscafé. Ik ben er best trots op. Van een oud pand hebben we een karaktervolle plek gemaakt. Mét dakterras, dat je een uniek zicht geeft over de medina. Ons team, Rachid en ik kijken ernaar uit om onze gasten culinair te verwennen. Je bent dus héél welkom. ViaVia is een echte ontmoetingsplek, je kan er een mondje Darija leren, je pikt misschien wel een mini-optreden mee. Van harte welkom, merhaba!”

Uit De Karavaan van oktober 2021

Tanzania: Anton Van Assche over reizen vroeger en nu

Anton: “Een reis begeleiden vroeger, zonder internet, was toch anders dan vandaag. Toen ik in 1996 mijn eerste Tanzaniareis zou gaan begeleiden, gaf ik aan de reisbegeleider die eerder vertrok vijf enveloppen mee. Die moest hij afgeven aan de lokale gidsen om daar al de afspraken in te maken voor de volgende groep, mijn groep dus. Telefoneren was een dure affaire en werd dus beperkt. Bovendien waren de mensen meestal toch niet thuis; ze waren aan het werk buitenshuis. Je begrijpt dat een reis organiseren dus meer handwerk was, maar tegelijkertijd rekende je ook echt op die lokale gidsen. Het belangrijkste was dat ze er stonden op het moment dat ze er moesten staan. Al de rest moest ter plaatse georganiseerd worden, want dat kon je toch niet op voorhand doen. Er is een nieuwe, maar ook wel toffe uitdaging. Vroeger had je als begeleider het monopolie op informatie. De deelnemers hadden wel een Lonely Planet, maar jij had de reisvoorbereiding, de verslagen van de vorige begeleiders, de contacten met lokale gidsen … Vandaag weten de deelnemers ook welk het beste restaurant in de stad is, en ze vragen zich af waarom zij in dit hotel zitten en niet in dat andere. Als reisbegeleider stond je vroeger in een ‘sterkere’ positie, maar die overvloed aan informatie vandaag is bevorderlijk voor de inspraak en het participatief traject tijdens de reis. Dat heeft dus ook een voordeel.”

Anton Van Assche, selectiejaar 1994

Tanzania: Jan Neirynck over de speciale band met Arusha in Tanzania

Jan: “Ik ben een vijftal keer naar Tanzania geweest, voor de prachtige natuur. Bovendien hebben Karavaan en Joker een speciale band met dat land door de Tourist Guide school in Arusha. Dat is de verdienste van ex-voorzitter Rita Daneels. Ze heeft de samenwerking met die school uit de grond gestampt. Ik heb nog altijd contact met een van die gidsen die nu trouwens in Antwerpen woont.”

Jan Neirynck, selectiejaar 1990

Tanzania: Ruud Buyl over zijn passie voor Afrika en één brommer

Ruud: “Ze waren nog op zoek naar een reisbegeleider voor Tanzania. ‘Er is zo weinig cultuur in Afrika’, dacht ik toen. ‘Je kan er alleen beestjes zien. Is dat wel iets voor mij?’ Maar na een week bedenktijd zei ik toch ja. We reisden er naartoe in september, maar hadden vertraging met de vlucht en met de jeeps. Dus pas om 4 uur ‘s nachts kwamen we op de kampplaats aan. Ik heb de deelnemers in hun tent gestopt en ben om 6 uur weer opgestaan. Na een koffie ben ik in de ochtend gaan rondrijden. Een half uur later zag ik mijn eerste giraffen en verloor ik mijn hart.

Uit mijn groepsdynamische vorming had ik onthouden dat je pas écht weet of je

groep aan elkaar hangt als ze elkaar cadeautjes kunnen geven, zonder daarvoor iets terug te verwachten. Na anderhalve week in Tanzania vond ik het tijd om die theorie eens in de praktijk te testen. De derde dag van de trekking kwamen we toe in een weeshuis. Terwijl mijn groep het weeshuis bezocht samen met de tante nonnekes, regelde ik voor de laatste zeven kilometer naar huis een taxi. Dus toen de groep uit het weeshuis kwam, stond er tegen een boom een brommertaxi. “Er wacht jullie nog een onvergetelijke, mooie tocht, maar een van jullie mag nu met

de brommer door de heuvels naar huis. Jullie krijgen een kwartier om te beslissen wie met de brommer gaat, maar je mag niet stemmen.” In het begin deden ze wat lacherig, en na tien minuten begon ik me te verheugen op een fantastische brommerervaring, maar dan hadden ze toch beslist, zonder te stemmen. Alhoewel sommige deelnemers er toch ook al bijna door zaten, kozen ze voor Mathias, een aimabele kerel die al een dag liep te hinken met een zere voet.”

Ruud Buyl, geselecteerd in 2012, begeleidde 6 reizen

In landen zoals Tanzania of Ghana mag het programma wat minder streng vastliggen, maar je hebt altijd een aantal vaste ijkpunten om te reserveren. Dat deden we trouwens vroeger ook al zo. Je kon toen ook niet zomaar

“Hallo, we komen een dagje later” zeggen.

Anton Van Assche, selectiejaar 1994, voorzitter van 2005 tot 2011

Mijn mooiste reis, ondanks ongeval

Af en toe loopt een reis niet helemaal zoals gepland. Bij Erik Kempenaers was dat op de achtste dag van een reis in zuidelijk Afrika. De groep was net op weg naar het hoogtepunt van Namibië: de Sossusvlei, om er de zonsopgang boven de oranje duinen te bewonderen.

Erik: “We rijden op een lange, rechte weg door de woestijn. Omdat ons busje een stofwolk achterlaat, kunnen we het tweede busje niet zien. Dus op een splitsing bij een boerderij-hotel stoppen we even. Na enkele minuten wachten, zien we … niets. Ik voel de spanning stijgen in ons busje. Net op het moment dat we willen omkeren, klinkt er gepiep uit de walkietalkie en hoor ik Tommy roepen. “Noodgeval, Erik. Busje overkop, busje overkop”. En dan niets meer. Tanja, een deelneemster die in Tanzania woont en de Afrikaanse wegen gewoon is, begint in een rotvaart terug te rijden. Ik maan haar aan het wat rustiger aan te doen, dus tegen een gezapiger tempo rijden we over de rechte baan terwijl we in de verte het busje zien liggen. Er lopen mensen in het midden van de straat en … er ligt ook iets zwarts op de zijkant. Dat beeld gaat door merg en been. Het zal toch niet waar zijn?!

Kalm blijven is de boodschap. Ik geef iedereen in het busje een briefing: neem je EHBO-kit, en zodra we stoppen, verzorgt iedereen één deelnemer. Gelukkig blijken de zwarte schaduwen de rugzakken te zijn. De gewonden liggen ertussen, sommigen

vol bloed. Ik ga tellen: één, twee, drie, vier, vijf. Maar … ze zaten met zes in het busje. Oef, de dame zit nog in het busje en is niet gewond. Ik bevrijd haar uit het busje maar zij stapt gewoon weg. Ik vraag haar: ‘Hoe heet je? Waar zijn we?’ Maar zij kan niets antwoorden. Zij is in shock. Gelukkig kan ik haar kalmeren. De chauffeur is niet gewond. Hij vermoedt dat hij ergens een grote steen geraakt heeft en daardoor de controle over het stuur verloor. Het busje is total loss, het dak is weg. Het is bijna een mirakel dat er ‘maar’ vier gewonden zijn. Ik maak foto’s voor de verzekering van Joker en Karavaan.

Ik probeer het noodnummer van Karavaan en Joker te bereiken, maar het signaal komt niet door. Wonder boven wonder komt er net een reusachtige vrachtwagen aanrijden met Australische chauffeurs. ‘Is everything okay?’ Ze rijden wat verder door om op een plek met goede ontvangst de hulpdiensten te verwittigen en komen dan terug om ons te helpen. Ons ene busje voert de gewonden naar het boerderij-hotel wat verderop. Ondertussen laden wij de rugzakken in de vrachtwagen. ‘Hurry up, hurry up and leave everything here’. We begrijpen niet waarom we ons moeten haasten, maar net als we wegrijden zien we de eerste mensen al komen aanwandelen – geen idee waar die ineens vandaan komen – en merken we dat er al een wiel verwijderd is van het busje. In geen tijd wordt het helemaal gestript.

Na een uurtje of twee wachten in het hotel, komt de ziekenwagen aan: een

schouder uit de kom, wat schaafwonden en bloederige snijwonden, en wellicht wat inwendige verwondingen bij een deelneemster die lag te slapen. Ze is waarschijnlijk onder haar veiligheidsgordel door geschoven. Ook de deelneemster in shock stuur ik voor alle zekerheid mee met de ziekenwagen.

Met een zestal reizigers blijven we overnachten in het boerderij-hotel. We wachten op nieuws uit het ziekenhuis, maar het is belangrijk kalm te blijven. Ik vul ondertussen de formulieren in en volg letterlijk de procedures. Ze staan mooi uitgeschreven.

Het is ook mijn professionele taak om een nieuw busje te zoeken, dus bel ik naar de nummers die in die rode map van Joker/Karavaan staan. Dat bewijst het nut van al die papieren die ik bij elke uitzwaai meekrijg. Na dertien jaar ken ik dat verhaal van buiten, maar ik besef nu hoe belangrijk dat is. Chapeau voor de mensen van Karavaan en Joker die elke keer tot in de puntjes alles uitleggen: de telefoonnummers, de verzekering, het verhuurkantoor ...

We krijgen drie slaapkamers, maar besluiten om samen op de grond in één kamer te slapen. Van een groepsgeest gesproken. In de loop van de avond krijgen we bericht dat het redelijk goed meevalt met de gewonden. Godzijdank. Wat een emotie die loskomt! Zowat iedereen begint te wenen, van opluchting.

De volgende dag staat een nieuw busje voor ons klaar. De chauffeur is vertrokken in Kaapstad en heeft non-stop 800 kilometer gereden. Hij krijgt van elk van ons

een stuk ontbijt. Eerst gaan we de twee compagnons in het politiekantoor oppikken. Dan rijden we naar het ziekenhuis. Onze vijf opgelapte reisgenoten liggen buiten te soezen in het gras. We vliegen hen in de armen, voor zover dat kan. We besluiten de reis verder te zetten, maar houden rekening met de gekwetsten. Dus de tocht bij de Victoria Falls doen we op hun tempo.

Meteen na thuiskomst ga ik naar Karavaan en Joker om te praten en alle papieren in orde te brengen. Ik heb ook veel foto’s en een logboek waarin ik van minuut tot minuut heb beschreven wat er is gebeurd. Ik breng ook nog eens mijn verhaal tijdens het eerstvolgende weekend. Die gesprekken lijken routines, maar ik besef achteraf dat je er wel van oplucht. Ondanks alles was dit toch mijn mooiste reis: de bijzondere groepsdynamiek, de fantastische EHBO-kennis, het logboek …”

Erik Kempenaers, selectiejaar 2007, BV Zuid-Afrika

Benin & vredeseilanden: Anton Van Assche en een mooie definitie van duurzaam reizen

Anton: “Ik heb ook een reis begeleid samen met Vredeseilanden (nu Rikolto) naar Benin. Dat is niet zo’n toeristische bestemming, maar dat is precies een van de troeven van het land. Je komt er direct tot de essentie: de dorpen en heel intense ontmoetingen. We bezochten ook projecten van Vredeseilanden. Ik herinner me dat mensen me vroegen: ‘Is dat wel een duurzame reis?’ Ja natuurlijk, antwoordde ik. Duurzaam wil zeggen dat ze lang duurt en dat je ze lang meeneemt in je hart of in je gedachten na die reis.”

Anton Van Assche, selectiejaar 1994

Zuid-Afrika: Toon Teugels over zijn mooiste reis en de groepsdynamiek met twee Johnny’s

Toon: “De reis van Kaapstad naar Victoria Falls steekt er met kop en schouders bovenuit. Ik was nog nooit in zuidelijk Afrika geweest. Dat was zeer indrukwekkend: de eerste keer op safari, de eerste keer links rijden, de eerste keer met een minibusje rijden en dan nog met zes deelnemers erbij … Dat was ook super grensverleggend voor mezelf. Op mijn reis door Zuid-Afrika had ik twee jongens mee die je niet direct op een Joker-reis verwacht. Deze twee Izegemse

Johnny’s waren bij een reisbureau gaan

aankloppen, en dat had voor hen in plaats van een Go-26-reis een Avontuur-reis gereserveerd. Die mannen hadden veel chance dat ze in zo’n jonge groep terechtkwamen. Waarom ze niet echt het Joker-publiek waren? Om je een voorbeeld te geven. Op dag drie rijden we richting Namibië. Eén van die jongens was jarig en de niet-jarige was mijn cochauffeur in de andere wagen. Ik krijg ineens via de walkietalkie een oproep met de vraag of het goed is dat hij vandaag niet meer rijdt, want hij zou willen drinken op de verjaardag van zijn maat. Het was 11 uur ‘s morgens. Als we om half één stoppen voor het middageten komt het duo compleet bezopen uit dat busje. Ze hadden een hele fles rum op. Voilà! Dat is niet de typische Joker-reiziger.

Langs de andere kant waren de jongens wel oprecht sympathiek. Je zag hen een evolutie doormaken, maar ik moest wel afspraken maken over het alcoholgebruik na nog een incident. Eén van die jongens had op Instagram gezien dat zijn vriendinnetje een andere jongen had gezoend, en is daardoor over de rooie gegaan. We zaten dicht bij een rivier waar een krokodil aan de kant lag. Hij is daarop af gestapt want ‘hij wilde worden opgevreten door een krokodil’. Ik ben er naartoe gerend en heb hem met zijn kraag meegesleurd. Maar ik kon er moeilijk kwaad op worden, want hij was zo dronken. En maar wenen! De volgende ochtend besefte hij gelukkig dat hij over de schreef was gegaan.

In het begin moest ik hen nog aanspreken: neem je peuken mee, steek die lege colafles weg … Op het einde merkte ik dat

ze hun afval verzamelden en dat ze op een lokale markt op een respectvolle manier met de locals praatten. Het waren echt wel goeie gasten.

Op die laatste avond kwam die jongen vragen of hij iets mocht drinken. Gek, ik voelde me ineens een schoolmeester.”

Toon Teugels, selectiejaar 2017

Marrokko: Jan Bosman over een achtergebleven deelnemer

Jan: “Ooit kwam ik met een deelnemer minder aan op de bestemming. Die vrouw was zo verstrooid geweest om al haar persoonlijke spullen zoals haar paspoort, portemonnee, bankkaart en gsm bij de tussenlanding op het vliegtuig te laten liggen. We reden in twee bussen van het vliegtuig op de tarmac naar het terminalgebouw. Ze zat op de tweede bus en kwam pas in het gebouw aan toen ik al met bijna alle andere deelnemers de douane was gepasseerd om richting Marrakech te reizen. Wenend en in paniek stond ze aan de andere kant van het glas, want ze geraakte niet meer verder. Ik kon haar niet horen, maar gelukkig kon ik haar via de wifi bereiken en haar geruststellen. Ze is nadien veilig toegekomen in Marrakech, maar ik voelde me wel ambetant omdat ik

toch door de douane was gegaan. Maar ja, ik kon niet terug.”

Jan Bosman, selectiejaar 2018

Senegal: Andreas De Kerpel over ‘teranga’ tijdens een

inclusiereis

Andreas: “Senegal ademt ‘teranga’ of gastvrijheid uit en wij hebben er intens van mogen genieten. Tien dagen lang werden we op sleeptouw genomen door onze gids Tcherno. Hij leidde ons naar statige plekken, zoals het paleis van president Macky Sall en de Nationale Assemblée, maar ook naar plekken om stil van te worden, zoals Île de Gorée. Meer dan twintig miljoen Afrikanen werden tussen de vijftiende en negentiende eeuw vanuit dit eiland naar Amerika getransporteerd om er in de slavernij te belanden. Hier buig je als blanke nederig het hoofd.

Na de stilte klonk telkens vrolijk gejoel, wanneer we meedansten met Senegalezen, opgingen in de drukte van immense markten, of al drijvend in het Roze Meer zout mochten proeven. Op het ritme van de djembé is onze tijd in Senegal voorbijgevlogen, maar de herinneringen blijven. Ba beneen yoon!”

Verslag uit De Karavaan 4, 2019

Ik herinner mij een heel intense Mali-reis met bijzondere ontmoetingen. Nog jaren later ging die groep naar concerten van Malinese zangers in Brussel of Antwerpen. Die groep zat telkens opnieuw in Mali. Anton Van Assche, selectiejaar 1994

Azië

Je zou niet de eerste zijn die verliefd wordt op dit magische werelddeel. Azië heeft alles in huis: van bergtoppen die reiken aan de hemel tot diepblauwe, kristalheldere oceanen, van droge steppes tot ongerepte oerwouden, van olifanten tot harige, gefrituurde spinnen. Maar bovenal betovert Azië met het hoge zen-gehalte van zijn bewoners en de vriendelijkheid en filosofie waarmee ze door het leven gaan. Goed voor tal van onvergetelijke ontmoetingen met Karavaners.

De ViaVia’s zijn een mooi voorbeeld van duurzaam toerisme. Het zijn sociale ondernemingen, met faire werkomstandigheden en aandacht voor lokale producten.

ViaVia in Yogyakarta is een duurzame coöperatieve, opgericht door lokale vrouwen

Hier vinden reizigers een thuis op Java, met een eigen bakkerij (vers brood bij het ontbijt!), een restaurant met ecologische ingrediënten, een duurzame touroperator voor alternatieve avonturen op Java en de andere Indonesische eilanden, en een fairtradeshop. Het ViaVia Guesthouse werd opgericht als een coöperatieve door en voor lokale vrouwen. De zeven kamers, twee slaapzalen en twee huurwoningen zijn mooi ingericht met gerecycleerde materialen. Zonne-energie zorgt voor warm water. De tuin is een oase mét zwembadje.

In Azië zijn er twee ViaVia’s:

Indonesië Yogyakarta

Nepal Kathmandu

Yves Cams en Maya Sherpa openden in 2019 een ViaVia boetiekhotel in Nepal

Kathmandu is de springplank voor een avontuur door de prachtige Himalaya én een plaats om tot rust te komen in de vele tempels. Of in de ViaVia uiteraard.

Yves: “We kozen om van de ViaVia een boetiekhotel te maken met 18 kwaliteitsvolle kamers, ingericht in Tibetaanse, boeddhistische stijl. In het café-restaurant staan internationale en lokale gerechten op de kaart, naast ook Belgische bieren die we importeren. Via ons reisagentschap organiseren we mooie natuurtochten te voet, met de mountainbike of kajak, om de rijke fauna en flora te ontdekken.”

ViaVia Joker reiscafés in Azië

Oezbekistan: Anton Van Assche over informatie verzamelen vroeger en nu

Anton: “Mijn laatste reis ging naar Oezbekistan. Het verschil met mijn eerste reis was groot. Nu was alles veel sneller voorbereid. Ik moest niet naar de bibliotheek en boekhandel om reisgidsen te halen, ik moest geen verslagen kopiëren, ik moest niet naar het Karavaan-secretariaat om de reisdocumenten af te halen. Vroeger ontvingen we in de brievenbus een envelop met onze toegewezen bestemming, enkele reisverslagen en het vademecum op papier. Vandaag hebben we al die informatie al vooraf gelezen.”

Anton Van Assche, selectiejaar 1994

Indonesië: Jenny Ovaere over reizen vroeger en water op de hotelkamer

Jenny: “Op mijn eerste reis naar Indonesië was er geen internet, geen gsm, geen smartphone. Er was enkel een fax. In de Trotter zocht ik waar ik de eerste nacht met twaalf deelnemers kon slapen in Jakarta, dicht bij het station. Er waren geen andere bronnen van informatie. Ik reser-

veerde voor die reis dus één hotelletje, al de rest was feel free. Fantastisch, toch? Op de vertrekvergadering vraagt iemand: ‘Zal er water op de kamer zijn?’ En ik denk: ‘Allez, wie vraagt nu zoiets? Moet ik met deze bende op stap?’ Sowieso is er op de gang een douche. We komen toe in het hotelletje en zien dat het redelijk goed is. Ik moet treintickets voor ’s anderendaags gaan kopen, want dat kon ik ook niet op voorhand. ‘Oh, mogen we mee?’ Geen probleem, ik vind het zelfs fijn dat de deelnemers meegaan. Terwijl we in het station zijn, valt er een regenvlaag om U tegen te zeggen. We wachten twintig minuten tot het over is. Terug in het hotel laat ik de groep even bij de receptie zitten. ‘Bestel iets om te drinken, ik haal de papieren’. We hebben nu onze tickets en kunnen de volgende drie dagen plannen. Zo ging dat toen. Ik doe de deur van de kamer open en … Oh nee, de rugzakken in het water, schoenen aan het drijven. Door die regenvlaag is er water binnengelopen. Ik ga terug naar de groep bij de receptie en zeg: ‘Yeah, ‘t is gelukt. We hebben water op de kamer.’ (lacht.) En die reis kan niet meer stuk.”

Jenny Ovaere, selectiejaar 1993, trok naar Indonesië in 1995

Vandaag kan je niet anders dan op voorhand een aantal zaken boeken. Dat beperkt wel de improvisatie ter plaatse, maar als je de Kilimanjaro gaat beklimmen, verwachten de deelnemers dat je dat gereserveerd hebt. Met een ‘We zullen daar wel zien’ zijn ze niet tevreden.

Anton Van Assche, selectiejaar 1994

Tibet: Annick Holvoet over haar favoriete reis

Annick: “Nadat ik mijn eerste reis had begeleid, ben ik meteen naar de bestemmingsverantwoordelijke van Ladahk gegaan. Ik wilde die Tibet-reis zo graag begeleiden. Die BV keek echt naar mij van: ‘Dat is wel de zwaarste reis uit de brochure’. En ik dacht: ‘Nou en?’ Pas vier jaar later mocht ik ernaartoe. Toen we landden in Leh was ik helemaal ontroerd. Het voelde goed. Ja, hier moest ik zijn. Die landschappen, de trekkingen in de bergen, de natuur, de hoge ligging … het geeft me zo’n speciaal gevoel. Bovendien zijn de bewoners zo lief, geïnspireerd door het Tibetaans boeddhisme. Sommigen leven in ruige omstandigheden, gedoemd om een winter vast te zitten in afgelegen gebieden. Superfascinerend vind ik die andere culturen. Ik wil nog eens terug naar Ladahk, maar niet als begeleider, want het zijn stevige trekkingen en ik vind dat je als reisbegeleider de fysiek moet hebben om net wat meer of minstens evenveel te kunnen als je deelnemers. Dat laat ik nu graag aan anderen over.”

Annick Holvoet, selectiejaar 1998

Nepal: Debbie Van Loo over wandelen in Nepal

Debbie: “Op de vertrekvergadering voor een reis naar Nepal, waarbij we de Annapurna trail zouden volgen, vertelde een koppel dat ze alleen nog maar groeps-

reizen met een traditionele touroperator hadden gedaan. Bus op, bus af. Ik dacht: ‘OMG! Dit komt niet goed.’ Maar toen we in Kathmandu aankwamen, was het voor álle deelnemers een cultuurschok. En op de trekking wandelde het koppel altijd vooraan met een grote smile op het gezicht. Dat was heel tof om te zien en bevestigde ook wel dat ik goed ben als begeleider in de bergen. Ik geniet ervan om te zien dat iedereen op zijn eigen tempo stapt. Dan raakt iedereen boven, daar ben ik van overtuigd.”

Debbie Van Loo, selectiejaar 2001, begeleidde 10 reizen

Indonesië & Sri Lanka: Bob Elsen en deelnemers zonder hersens

Bob: “Soms maak je wel stoten mee, maar gelukkig zijn dat uitzonderingen. Zo was ik eens met een groep in Sri Lanka. In Kandy wordt de tand van Boeddha bewaard in een tempel. ‘Je mag niet fotograferen’, had ik tien, twintig keren gezegd. Is er daar toch ne kwiet van mijn groep die een flash trekt! Dat schrijn gaat direct toe. ‘Lopen! Zorg dat je hier buitenkomt’, riep ik tegen iedereen, waarbij ik dacht: ‘Als ze die fotograaf lynchen, neem ik er één foto van.’

Een andere deelnemer haalde wat uit bij de Toraja’s in Sulawesi. De lokale bevolking heeft een intrigerende begrafeniscultuur. In vele dorpen begraven ze hun doden in donkere grotten. We bezochten zo’n grot, waarbij de gidsen met kaarsen op hun hoofd liepen om de vleermuizen af

te remmen. En ongelofelijk hoeveel spinnen daar krioelden. Iedereen was content om terug buiten te staan. Maar ineens werden we omringd door een heleboel Toraja’s met messen en andere wapens. Die groep begon lawaai te maken, maar we begrepen er niks van, want dat was in een andere taal. Wat was er gebeurd? Iemand van mijn groep had een schedel uit de grot meegepakt, en dat bleek de schedel van de moeder van één van de dorpsbewoners. Die deelnemer vroeg zelfs nog onnozel: ‘Moet ik dat teruggeven?’ Hij heeft flink naar zijn voeten gekregen, vooral van de andere groepsleden.”

Bob Elsen, bezieler van Karavaan en Joker, en reiziger

Cambodja: Dries Wiercx met dolfijnen uit het hiernamaals

Dries: “We hadden een dramatisch ongeval waarbij een lokale bewoner omkwam. Dat was heel aangrijpend. Wat doe je dan als reisbegeleider? Intuïtief reageren. Ik zorgde ervoor dat iedereen snel uit het busje was, weg van de plaats van het ongeval, en probeerde de deelnemers gerust te

stellen, emoties te laten zijn, te luisteren. Het was nog vroeg in Cambodja, dus ik wachtte nog een uurtje om naar Joker te bellen, tot het in België 6 uur ’s morgens was. Ik kreeg Toon aan de lijn en die was heel begripvol. Nadien telefoneerden we nog vaak, want vooral de eigenaars van dat busje waren gedupeerd. In Cambodja ben je als chauffeur de facto schuldig, ook al maak je geen fout. De financiële gevolgen waren zwaar. Maar Joker kon steunen vanuit het projectfonds – daar heb ik ook wat voor geijverd. Dat is een mooi verhaal. Er volgt nog een mooi stuk van de reis. Wij gingen zoetwaterdolfijnen bekijken tijdens een boottocht op de rivier. Door dat ongeval, hadden we vertraging. Maar de gids zei: ‘In Cambodja geloven we dat je in het hiernamaals terugkeert als dolfijn.’ Dat was heel emotioneel, maar de symboliek van die dolfijnen werkte erg helend.”

Dries Wiercx, selectiejaar 2013, huidige voorzitter Karavaan

Leen Vannut, selectiejaar 2010, begeleidster inclusiereis

“Het hoogtepunt van de reis was het bezoek aan het olifantenreservaat. Wat me opviel, is dat de Thaise mensen personen met een handicap niet anders behandelen dan mensen zonder. Ze proberen niet overdreven voorzichtig te doen, wat in onze westerse landen wel vaak het geval is.”

Trans-Siberië: Jenny Ovaere over duurzaam reizen

Jenny: “Ooit begeleidde ik de trans-Siberische Express. Ik had deze Joker-reis met Ed Goris uitgewerkt. De bedoeling was dat de deelnemers thuis vertrokken met het openbaar vervoer en zo doorreisden tot in Beijing. Dat was dus een lange tocht. De trein vertrok in Antwerpen, stopte in Keulen en trok dan naar Moskou, waar we twee dagen bleven. Dan reisden we naar Irkoetsk aan het Baikalmeer, om nadien 14 dagen in de Gobiwoestijn rond te trekken met jeeps en tenten. Dan spoorden we verder naar Beijing. De reis was onvergetelijk, ook groepsdynamisch niet te onderschatten want we waren 31 dagen samen.

De tocht door de woestijn was prachtig. Het landschap verandert er voortdurend: van glooiende groene hellingen tot zandduinen, van rotsen tot uitgestrekte steppes. Her en der zie je paarden grazen en staan gers opgesteld. Zeg er nooit joert want dat is Russisch. Ze zijn 70 jaar bezet geweest door de Russen. En in die woestijn heb je de gekste ontmoetingen. Zo reden we eens met de jeep langs een familie. Vader, moeder met zoontje en nog een oma stapten naast twee kamelen die hoog opgetuigd waren met materiaal. Die man ging de ger opstellen, in zijn eentje, dus wij hielpen mee, of liever de mannen. Het was een mannenen een vrouwenploeg. Soms moet dat kunnen. Fantastisch hoe zo’n ger in elkaar steekt! Ondertussen plaatsen wij met de

vrouw en de oma de kachel in the middle of nowhere. Wij hadden wat brandstof, want tijdens onze tocht door de woestijn was elke dag iemand ‘de strontraper’. Die uitwerpselen hadden we nodig als brandstof, want in de woestijn staan geen bomen. Dus het gezin was blij met onze brandstof en onze voedselvoorraad. Ze kookten noedels en bonen met tomatensaus. Die bijeenkomsten met eenvoudige mensen zijn unieke momenten. Even later zien we twee paarden met mama’s met kindjes vooraan. Ze zijn helemaal opgedirkt met de del, die speciale kledij in blinkende stof, hoog toe met knoopjes en ze dragen twee grote strikken in hun haar, zoals wij die ook droegen als kind. Die meisjes stapten af en de moeders vroegen of ze een liedje mochten zingen. Wij dachten aan een Mongools lied, maar weet je wat ze zongen? I’m a Barbie girl.” Jenny Ovaere, selectiejaar 1993, trok in 1997 voor het eerst door Siberië met een groep

Kirgizië:

Tom Van den Borne en de boogie

Tom: “Ik trok naar Kirgizië met een andere begeleidster om samen een reis voor te bereiden. Er was amper info te vinden, ook niet online. Maar de reis viel keigoed mee. We trokken van joert naar joert. Bij een van onze laatste joerts, aan het Soň-Köl-meer, kwamen we terecht bij een flauwe plezante. Die kende twee woorden Engels, namelijk ‘music music disco disco’. En hij had duidelijk een afspraak met zijn vrouw: ‘Wacht tot na het eten

om je music music disco disco te doen.’

We kregen bij het eten koemis te drinken, gefermenteerde merriemelk. Speciaal, en op hoogte doet de alcohol ook nog wel iets. Na het eten haalde de man dan zijn music music disco disco boven: een soort Chinese autoradio op zonne-energie en een cassette. Zijn muziekinstallatietje werd naar buiten gesleurd, en daar, onder een absolute sterrenhemel stonden we met mijnheer te dansen op discomuziek. Het nummer Yes sir, I can boogie is voor mij bizar genoeg verbonden aan Kirgizië. De dag nadien moest ik nog eens op de lappen met die man, want hij vertrok ‘s morgens samen met ons. Wij te voet, hij te paard. Wij wisten ook niet waarom hij bij ons bleef, tot we ’s middags aankwamen bij de volgende joert. Die bleek van zijn broer te zijn en dat was minstens een even flauwe plezante. Terwijl we een uurtje wachtten tot het eten klaar was, moesten we wodka hijsen met het duo. Nadien, in de namiddag, ging het paar uur stappen niet meer zo vlot, zeker niet op die hoogte.”

Tom Van den Borne, selectiejaar 2000, voorzitter van 2011 tot 2020

Jeruzalem:

Toon Teugels met muziek van drie muzikanten

Toon: “Op mijn eerste reis gidst een Palestijn ons door Jeruzalem. Even buiten de stad komen we in een straatje waar twee Israëlische vlaggen hangen. Dit huis is ingenomen door Israëliërs. Twee bewakingsagenten met grote machinegeweren

staan daar te wachten. Ineens komt er een vrouw naar buiten. Ze geeft haar twee kindjes af. Eén bewakingsagent op kop, twee kindjes ertussen en een bewakingsagent erachter, zo worden ze de stad uit geloodst. ‘Hoe kunnen die kinderen ooit een normaal beeld van ons hebben als die worden opgevoed met het idee dat iedereen hun vijand is? Hoe kunnen die ooit op een normale manier met ons omgaan?’, vraagt onze gids zich af. Iedereen wordt er stil van.

Maar even later maak ik ook iets moois mee in Jeruzalem. Tijdens mijn vorming heeft Annick Holvoet me geleerd dat een goede reisbegeleider kansen ziet en die neemt. We lopen de oude stad uit en zien een Palestijn tokkelen op een openbare piano. Een deelnemer van mijn groep zingt musical en ik zie haar twijfelen van ‘Oh, ik zou zo graag meezingen.’ Ik geef haar een duwtje en na wat getwijfel gaat ze naast de piano staan en begint ze mee te zingen. Hij speelt een liedje van Adele. Ineens komt er een gigantische Israëliet met een groot machinegeweer aan. Hij geeft dat aan zijn collega en gaat mee pianospelen met een hand. Een christelijk meisje, een moslim en een jood maken samen muziek, net buiten Jeruzalem. Kippenvel!”

Toon Teugels, selectiejaar 2017, begeleidde 3 reizen

Sri Lanka: Bob Elsen in de gevangenis

Bob: “Door de stad Kandy in Sri Lanka lopen eenmaal per jaar tijdens de Kandy Perahera processie zeker honderd met lampjes versierde olifanten mee, terwijl alle lichten in de stad gedoofd worden. Prachtig! Vandaag kiezen we om niet meer op olifanten te zitten, al blijven ze wel werktuigen zoals ezels bij ons. De olifant betekent brood voor die mensen, dus het is geen eenvoudig dilemma.

Nadat de stoet voorbij ons was, is mij aangeraden de heuvels in te rijden om de verlichte olifanten door de donkere stad te zien trekken.

Maar door de oorlog met de Tamils gold er in Kandy een avondklok. Op de terugweg botsten we op een militaire versperring. De gids en ik werden meegepakt naar de gevangenis. En dat hebben ze geweten (lacht). De gids had veel schrik maar ik dacht: ‘Aan een toerist kunnen ze toch niets beginnen; bovendien mag je zeker niet laten zien dat je schrik hebt.’ Het was ook een ervaring. Die gevangenis was een heel lange kamer, met langs twee kanten cellen en in het midden een brede gang. In die kleine celletjes zaten 10 à 15 man. Propvol. Wij mochten gelukkig in de gang blijven staan, wel achter tralies. Daar had ik het geluk dat er een heleboel gestolen banden lagen. Echt waar! Met de bewakers ben ik dan over autobanden en auto’s begonnen. Ik vertelde zo enthousiast dat de bewakers op een gegeven moment zeiden: ‘Gaan jullie maar.’ Toen ik aan mijn

busje kwam, lag mijn hele groep te slapen. Niemand was bezorgd. ‘We wisten wel dat je je eruit zou babbelen’, zeiden ze.”

Bob Elsen, mede-oprichter Joker & Karavaan en tot 2005 zaakvoerder van een Leuvense bandencentrale

India: Jenny Ovaere over een lesje in de sloppenwijk

Jenny: “In Delhi trok ik altijd met de groep naar een sloppenwijk. Veel mensen vinden dit een soort voyeurisme, maar ik kende de twee jongens die er gidsten. Hun gidsbeurt was officieel, want je moest een ticket kopen.

Ze toonden ons waar ze lijm snoven, waar ze zich verstopten in de stations en in welke krantenkiosk ze hun geld in bewaring gaven zodat het niet afgepakt zou worden door andere bendes. De kioskman eiste dan wel vijftig procent van hun schamele bezit, maar het was tenminste veilig. Ze sliepen boven op de kiosk, zodat ze een oogje in het zeil konden houden. Je leert zoveel bij tijdens zo’n bezoek. Na een aantal jaren bleek dat er in het midden van de sloppenwijk een EHBO-post, een schooltje en een naaiateliertje voor de vrouwen was ontstaan. Dan was een bezoek niet langer voyeurisme. Maar niet alle deelnemers waren happig op zo’n bezoek. Ze gingen mee, maar tegen hun zin. ‘En moeten we daarvoor betalen?’ Dat kostte misschien vijf euro, en ze reclameerden daarover. Wat heb ik toen gedaan? Ik trok met de groep recht van de sloppenwijken naar het chicste hotel van Delhi. We gingen binnen, maar bestelden

niets, behalve de twee die gemopperd hadden. Die bestelden een biertje en een ijscrème. Ik vroeg hen: ‘Smaakt het? Dat kost wel wat meer dan het ticket bij de sloppenwijk, toch?’ Een beetje smerig van mij, hé (lacht).”

Jenny Ovaere, selectiejaar 1993, begeleidde al meer dan 30 reizen

Java-Bali: Ruud Buyl over freestyle reizen vroeger

Ruud: “Mijn eerste reis als begeleider ging naar Java-Bali. Mijn reisstijl was vroeger go with the flow, dus ik had mijn voorbereiding wel gemaakt maar weinig vastgelegd. Alleen de eerste hotels waren geboekt. We trokken met een excursie van ViaVia langs tempels, maakten een mooie jungletocht en logeerden op de top van een heuvel in een villa met zwembad, die ik op het laatste nippertje huurde voor een appel en een ei.

De volgende morgen vertrokken we van daaruit voor een wandeling naar watervallen, een trip van ongeveer vijf uur. Ik volgde de beschrijving van mijn voorgangers, maar die klopte niet helemaal. Wonder boven wonder kwamen we toch ergens in een park waar we inkom moesten betalen om naar de watervallen te kijken. Maar al vroeg in de voormiddag waren we terug thuis. Na de lunch vertrokken we weer met dat busje. Na twee uur rijden kwamen we in de stad die op mijn kaart stond aangeduid als vertrekpunt voor die watervaltocht (lacht). Tot op vandaag weet ik bij god niet welke watervallen we toen in

de ochtend gezien hebben. En nu bereid ik mijn reizen wel beter voor.”

Ruud Buyl, selectiejaar 2012

Jordanië: Tim Buyle met een teddybeer als gids

Tim: “Jordanië was eigenlijk mijn vijfde keuze bij de reisverdeling, maar dat land heeft me zo verrast! Zo mooi, zulke warme mensen, die unieke cultuur … Ik heb er enorm veel mooie zonsondergangen gezien. En die sterrenhemel ’s nachts! In de Wadi Rum-woestijn zag ik voor het eerst de Melkweg. Het is een boeiend land op alle gebieden.

De reis gaat eerst door Jordanië en nadien nog door Israël. Op 30 kilometer heb je een cultuurverschil van 180 graden. Dat is echt confronterend.

In Jordanië hadden we een vaste gids die de hele reis meereisde, want dat is verplicht. Rabae heette hij, een warme mens en een soort teddybeer voor de Go-26groep. Hij paste zich goed aan en wist dat hij niet te veel moest uitweiden over cultuur en geschiedenis. Met de juiste humor kon hij goed inspelen op de jonge groep. Hij liet wel aanvoelen wat de problematiek is, en vertelde het verhaal eens anders dan hoe wij het in de pers horen. Bij het afscheid aan de grens had hij tranen in zijn ogen. Het was emotioneel voor hem en de groep. Zelfs nu, na een viertal jaar, heb ik nog contact met hem.”

Tim Buyle, selectiejaar 2016, begeleidde al drie reizen naar Jordanië

Sri Lanka: Tim Buyle met een begeleider zonder bagage

Tim: “Erik had een tiental jaar geen reizen begeleid, dus het werd zijn eerste reis na een break. Maar het zat allemaal een beetje tegen. Het was vlak na de aanslagen in Zaventem, dus de vluchten vertrokken vanuit Schiphol en we moesten met een busje van station Antwerpen-Berchem naar Schiphol rijden. Op de smalle busstrook was Erik druk in de weer om alle bagage in het busje te krijgen. Ik denk dat hij een beetje zenuwachtig was omdat het zijn eerste reis was. Toen we aankwamen in Schiphol en iedereen zijn bagage uitpakte, merkte Erik dat zijn koffertje niet in het busje zat. Dat was blijven staan in Berchem. Gelukkig zat zijn reisvoorbereiding in zijn handbagage, wat we altijd aanraden aan begeleiders. In Sri Lanka kreeg hij van alle deelnemers douchegel, tandpasta enzovoort, maar hij moest toch ook wat kleren kopen. De Sri Lankanen zijn niet zo groot gebouwd als Erik, dus de T-shirtjes die hij kocht spanden redelijk hard. Ze hadden ook van die kleurige prints. Dat was hilarisch om te zien. Maar hij zei: ‘Mijn vrouw zal blij zijn dat ik eindelijk eens nieuwe T-shirts heb.’ Behalve dat verstrooide verval was Erik een bekwame, ervaren begeleider, die alles tot in de puntjes had voorbereid.”

Tim Buyle, selectiejaar 2016, productmanager bij Joker

Java: Ruud Buyl en de onvermoeibare -26 naar het blauwe vuur

Ruud: “Ik reisde met een Go-26-groep van onvermoeibare jonge mensen. We komen toe in de plantages, aan de voet van de Ijen-vulkaan op Java. Ze ontginnen in die vulkaan nog altijd zwavel. Zeer ongezond werk. Het plan is om in de voormiddag de vulkaan te beklimmen. Maar één van de groepsleden vertelt dat hij een foto zag van de vulkaan met een soort blauw vuur. Dat ontstaat door zwavelverbranding en is enkel zichtbaar ‘s nachts. Dat blauwe vuur intrigeert de medereizigers. Wat moeten we doen om dat te zien? Ik zeg: ‘Ons avondeten nu fijn eindigen, tegen elf uur het bed in, en om twee uur opstaan.’ ‘Ja, da’s goed’ is het antwoord. Dus na een tweetal uur slapen, vertrekken we met het busje, en bewonderen we nog voor het ochtendgloren dat blauwe vuur.”

Ruud Buyl, selectiejaar 2012, 6 reizen begeleid

Ik liet me in Cambodja door mijn medereizigers overtuigen om in het dorpje Skun de plaatselijke lekkernij te eten: gefrituurde vogelspinnen. Met wat zout en knoflook komt de smaak van behaarde poten en een sappig spinnenlijf pas echt tot zijn recht. Eerlijk?

Het gevoel van weerbarstige haartjes in mijn mond deed me kokhalzen waardoor ik het smeuïge, zonder twijfel smaakvolle lijf met plezier aan me voorbij liet gaan.

Sara Beeckman, selectiejaar 2019, ex-Joker personeel (werkte eerst 19 jaar bij Joker en besloot toen reisbegeleidster te worden)

Vier ViaVia’s bieden warme thuishavens en stevige uitvalsbasissen voor reizigers in dat zuidelijke werelddeel. Ze worden beheerd met veel respect voor de locals en het milieu.

In Latijns-Amerika zijn er vier ViaVia’s:

Honduras Copán

Argentinië Buenos Aires

Peru Ayacucho

Nicaragua Léon

Latijns-Amerika

Denk Latijns-Amerika en droom weg bij de hartstochtelijke muziek van salsa, rumba, tango. Mijmer bij herinneringen aan warme ontmoetingen en intense verkenningen van drukke favela’s en afgelegen dorpen. Zie de eindeloze oerwouden en uitgestrekte steppes al voor je. De Karavaners vertellen met passie over lief én leed in dit werelddeel.

Geert Van Vaeck verwelkomt al meer dan 20 jaar reizigers in ViaVia Copán.

Geert: “De passie is na al die jaren nog groot, ook al is het niet altijd even gemakkelijk. Maar hier in de ViaVia voel ik me uitstekend: ik kan zelf verandering brengen binnen de kleine leefwereld van mijn personeel. Dit geeft de energie die ik nodig heb om verder te gaan. We lanceerden ook ‘Copán es MAS’ om toeristen te overtuigen naar hier te komen. De M staat voor de Maya’s met één van de mooiste Mayasites. De A staat voor Aves. Wij zijn het enige project in Latijns-Amerika dat papegaaien terug uitzet in bevolkt gebied. De S staat voor Seguridad want Copán is zonder twijfel de veiligste plaats in Centraal-Amerika. Trek er dus zeker op uit. We organiseren veel mooie hiking tours, van een prachtige ochtendwandeling tot een avontuurlijke dagtocht. Bij de Copán Alternative Hike neemt een gids je mee voor een kijkje

ViaVia Joker reiscafés in Latijns-Amerika

achter de schermen van een derdewerelddorp. De helft van de opbrengst gaat naar het onderwijsproject Nachos para todos.”

Puntu Swinnen startte een ViaVia in Buenos Aires en beheert die met Ricardo en Guadelupe.

Puntu: “Mijn Belgische grootouders zijn familie van Bob Elsen en zijn zus Gerda. Zelf ben ik geboren en getogen in Argentinië. In 2002 werkte ik samen met Gerda een Joker-reis uit door Argentinië. Op een dag zagen we in de stad een mooi, ruim pand te koop. Gerda vond dit ideaal voor een ViaVia. Vandaag werk ik er samen met Ricardo en zijn drie volwassen kinderen. Dat geeft een familiale sfeer. Behalve een reiscafé, runnen we ook een klein hostel met vijf vernieuwde kamers. We creëren voor onze klanten een echt ‘thuisgevoel’. We willen nog meer inzetten op toeristen. Hierbij denken we aan uitstappen en tickets, al dan niet in samenwerking met een lokaal reisbureau.”

In 2009 richtte Pauline Evers een ViaVia reiscafé op in het gezellige stadje Ayacucho, midden in de ware Andes.

Pauline: “Goed personeel is zo belangrijk. We investeren in onze medewerkers door trainingen te geven en we geven kansen aan mensen die elders buiten de boot vallen, vaak alleenstaande moeders. Wij willen echt dat ons team de ViaVia als familie ziet. Daarom pakt een sociaal assistente de vele sociale problemen aan. Ondertussen ben ik samen met mijn man en kinderen terug naar België verhuisd.

Mijn schoonbroer is nu ter plaatse de zaakvoerder en wij runnen de ViaVia verder vanuit België.”

Het is woelig in Nicaragua wanneer Lieven Bosch in 2018 de ViaVia in Léon overneemt. Lieven: “De vorige eigenaars, Veronie en Stijn, wilden terug naar België. Ik zou vanaf het najaar 2018 definitief naar Léon verhuizen, maar door de politieke situatie werd mijn vertrek uitgesteld. Het ViaVia hostel werd opgericht in 2001 en bevindt zich in een prachtig historisch pand met een mooie binnentuin. We doen er allerlei vaste activiteiten, zoals livemuziek op vrijdag, de barbecue Domingo Flamingo op zondagmiddag en een trivia-avond met quiz, tombola en muziek op maandag. De opbrengst hiervan gaat naar lokale projecten. Het personeel werkt hier al jaren en is een hechte familie geworden. Graag wil ik de tours nog beter uitbouwen waarbij we ook de locals betrekken. León is een prachtige stad met de grootste kathedraal van Centraal-Amerika. Je kan er volcanoboarden op de Cerro Negro, genieten op het strand Las Peñitas in de buurt en dansen tijdens heerlijke salsa-avonden.”

Bolivia:

Gonzalo Vega over zijn geboorteland

Gonzalo: “Bolivia is mijn sterke punt, want ik ben daar geboren. Bovendien heb ik als backpacker veel gereisd in Zuid-Amerika. Ik ontdekte er veel culturen, verschillende volkeren en een gevarieerde natuur, en vind het leuk om dat met een groep te delen.

Daarom heb ik speciaal tijdens mijn opleiding voor reisbegeleider de continentenvorming Latijns-Amerika gevolgd. Ik ken dat continent uiteraard wel, maar het was goed voor mij om de technische woorden in het Nederlands te leren en de juiste

woorden te vinden, bijvoorbeeld voor de flora en fauna.

Tijdens een groepsreis trek ik naar plaatsen buiten de toeristische zone, waar het gewone volk komt. Zo gingen we al lokaal eten op de markt. De producten en eetwaren in alle kleuren en geuren liggen op de grond van grote pleinen. De mensen zijn er heel open en praten door elkaar, wat zorgt voor een lawaaierige drukte. Ooit hoorden we eens muziek spelen. ‘Zullen we daar naartoe gaan?’ Voor we het wisten, stonden we voor een deur en waren we welkom op een soort trouw-dorpsfeest, als enige toeristen. Iedereen was erg vriendelijk voor ons. Er speelde een bandje en we hebben de hele avond gedanst. Mijn medereizigers herinneren zich dat nog altijd.

Ik reis graag, maar een groep naar mijn eigen land brengen, voelt wel bijzonder. Op reis door Bolivia passeren we sowieso de regio waar mijn zus woont en ook de streek van mijn mama. Dus ik ben al eens met een groep bij mijn zus gaan eten, en met een andere groep hebben we bij mijn mama gelogeerd en een kampvuur gemaakt. Dat was onze laatste dag in Bolivia en een mooi einde van de reis.”

Gonzalo Vega, selectiejaar 2019

Ecuador vind ik een heel mooie bestemming omdat je daar Zuid-Amerika in een notendop hebt. In één dag kan je van de kust over de Andes naar het Amazonewoud reizen. Dat is heel compact, gemakkelijk te bereizen en de natuur is er zeer mooi. Ik vind het een ideale introductie in Latijns-Amerika eigenlijk.

Jan Neirynck, selectiejaar 1990, gepassioneerd door Afrika en Latijns-Amerika

Karavaan opende voor mij een deur en een raam: een deur om naar mijn roots en familie in Latijns-Amerika te gaan, en een raam om aan mijn deelnemers te laten zien wat Latijns-Amerika kan aanbieden.

Gonzalo Vega, selectiejaar 2019

Cuba: Tessy Olluyn over vijf hechtingen

Tessy: “Dit verhaal is best pittig. We hadden net een lange fietstocht gemaakt, dus iedereen was goed moe. Om de beurt gingen we douchen om even rustig te bekomen. Daarna zouden we lekker gaan eten en uitgaan in La Fábrica, een toffe plek in Havana. We logeerden in zo’n typisch huis met een overdekt binnenplein, waar dus alle verdiepingen te zien zijn. Een deelnemer loopt in boxershort met handdoek om naar de douche, maar glijdt uit over wat water. Om zijn evenwicht te bewaren, houdt hij zich vast aan een openstaand raam. Dat breekt, valt op de grond en snijdt de achillespees van de jongen bijna over. Wel een beetje paniek dus. Gelukkig reisde er een verpleegster mee in mijn groep, was een van de medewerkers van de casa verpleegkundige en had ik zelf ook EHBO gevolgd. We hebben de gekwetste in de douche gezet en de wonde gespoeld. Maar dat moest toch meteen gehecht worden volgens de verpleegkundige, dus ze bestelde een taxi naar het international hospital. Ik mee, doodmoe na die lange fietstocht. In het ziekenhuis was het één en al chaos. Bovendien was de chirurg niet beschikbaar, die was een operatie

aan het doen. We waren al anderhalf uur aan het wachten, wanneer een verpleger komt zeggen dat de chirurg nog niet direct zal terugkomen. ‘Maar ik kan dat ook wel naaien voor u’ zegt die in het Spaans. Hij neemt ons mee naar een kamertje, zet de spuitjes en hecht de wonde. Dat leek allemaal keurig.

Pas achteraf vertelde hij dat hij eigenlijk niet de bevoegdheid had om dat te doen, dus als we voor de verzekering de handtekening wilden van de chirurg, moesten we op een andere dag terugkomen. Maar ja, we vertrokken de dag nadien op rondreis. Op zijn Cubaans dus, à l’improviste. Tien dagen later hebben we een check-up laten doen bij een dokter in Cienfuegos. Die arme jongen kon al geen zotte activiteiten meedoen, en kreeg er nog eens een antibioticakuur bovenop, zodat hij ook geen alcohol kon drinken. Drie dagen later is hij dan echt ziek geworden, dus moesten we hem even achterlaten terwijl wij naar Baracoa gingen. Dat gebeurde allemaal op mijn tweede reis, best pittig, maar ik heb nadien toch nog een derde reis begeleid (lacht).”

Tessy Olluyn, selectiejaar 2015

Brazilië: Pedro Cerqueira Corrêa over zijn speciale selectie

Pedro: “Ik ben op een speciale manier bij Karavaan terechtgekomen. Op de Facebook-groep ‘Brazilianen in Leuven’ zag ik ineens een post. ‘We zoeken iemand die Portugees kan spreken, in Brazilië is geweest en een reis van drie weken kan begeleiden.’ Dat leek me tof, maar het probleem was toen, in 2018, het taalniveau. Een vrij goede kennis van Nederlands was nodig. Ik wilde toch een poging wagen en heb meteen een mail naar Leen gestuurd: ‘Ik ben Pedro, ik woon in Leuven en wil deze reis graag begeleiden.’ De dag nadien hebben we afgesproken. Het was een aangenaam gesprek en een paar dagen later werd ik als begeleider gekozen.

Het was bijzonder om een groep naar mijn geboorteland te begeleiden. Zo kon ik mijn perspectief op mijn land aan België tonen. Aan de andere kant had ik ook de kans om te zien hoe de Belgen naar mijn land keken.”

Geen wifi?

“Het was soms lastig voor de deelnemers om uit alle drukte van België te stappen. Zo zaten we eens in het midden van het oerwoud, op de eerste nacht van een vijfdaagse jungletocht, en was de eerste vraag van een deelnemer: ‘Wat is het wachtwoord voor het internet?’ Dat vond ik een beetje een rare vraag. Er was in de buurt geen infrastructuur te zien, er waren geen gebouwen, geen bakker, internetcafé of restaurant. We hadden alleen wat

stroom. De deelnemer moest zich toen wel realiseren dat hij maar een ding kon doen: van de natuur genieten op de Braziliaanse manier.”

De favela van Rio

“Een hoogtepunt tijdens deze reis was het bezoek aan een favela. Normaal heb je geen toegang tot dat gebied, dus ik was er zelf nooit geweest, maar via een lokale touroperator konden we een bezoek brengen met een favelabewoner. Dat was in het begin vrij spannend, maar we konden zien hoe ze daar wonen, werken en leven. In België zijn er ook sociale problemen, maar het is wel een gigantisch verschil met de favela’s in Rio de Janeiro. De deelnemers waren erg onder de indruk.”

Echt contact met Belgen

“Dankzij Karavaan kon ik echt contact maken met de Belgen. Ik heb er veel toffe mensen leren kennen. Op een bepaald moment was ik de enige buitenlander binnen een groep van bijna 300 deelnemers. Dat was intimiderend. Ik dacht eerst nog: ‘Ik speel de gezelschapspellen niet, want dat bestaat niet in mijn cultuur’, maar ineens verliep alles vlot en deed ik met alles mee. Ik heb veel geleerd tijdens mijn vorming als reisbegeleider. Bovendien kon ik met dank aan Karavaan afstuderen, want het onderwerp van mijn masterthesis was hun selectieprocedure. Nu ik in België afgestudeerd ben, heb ik een betere job. En Karavaan heeft voor altijd een speciale plek in mijn leven.”

Pedro Cerqueira Corrêa, selectiejaar 2018

Diep in slaap in het Mexicaanse weeshuis boven op de berg, werd ik midden in de nacht wakker door hard en zenuwachtig geklop op mijn deur. ‘Ze zijn er! De escarabajos zijn er! ¡Ya han llegado!’ Met een emmer in de ene hand, en een zaklamp in de andere, gingen de meisjes op tocht door de tuin: overal plukten ze dikke kevers van de grond en uit de bomen en verzopen hen in de ton. Een heerlijk ontbijt werd geserveerd: gestoofde kevers in een dampende oliemassa, besprenkeld met limoen, chili en zout – een lekkernij voor de kindjes. Voor mij een van de gekste maaltijden die ik in Mexico heb mogen opsmikkelen.

Paredis, selectiejaar 2014 Cavia’s zijn in Peru geen speelkameraadjes voor kinderen, of alleszins niet in de eerste plaats. Wat wij associëren met grappige huisdieren, serveren Peruanen al eens als de plato del día, het gerecht van de dag. Plat op z’n buikje ligt de cavia, pootjes er nog aan, op je bord. Je kan je dus nog best voorstellen hoe het diertje er in betere tijden uitzag. Cuy smaakt voor de rest als gegrilde kip en, als je geen persoonlijke band hebt met een Belgische cavia, is het eerder een welgekomen afwisseling met de vele kip- en aardappelgerechten in de Andes.

Eline

Marij Lambert, ex-medewerker communicatie Joker

Ecuador: Jan Neirynck over het vreselijke ongeval met de raft

Jan: “Een zeer triest moment was een raftongeval met vier overlijdens in Ecuador. Ik was toen voorzitter ad interim, nog voor ik later echt voorzitter werd.

Toen die medereizigers en familieleden in Zaventem aankwamen … Verschrikkelijk!

Ik moest toch iets zeggen, maar dat was niet gemakkelijk. We werden heel goed geholpen door medewerkers van het Rode Kruis. Ze hadden bijvoorbeeld aangeraden om beelden van die locatie te tonen.

Ik heb toen een paar dia’s meegenomen van Baños, het stadje waar het gebeurd is. Van zodra ik die projecteerde, kwamen die mensen recht uit hun stoel om dat te voelen, aan te raken. Dat was zeer aangrijpend.

Familieleden die iemand hadden verloren en familieleden die hun geliefde nog wel hadden, zaten in één zaal. Ik weet niet of dat zo’n goed idee was. Want sommige mensen waren blij, andere waren heel triest. Eén overleden deelnemer hebben ze zelfs nooit gevonden. We hadden het ‘geluk’ dat Muriel Vermeersch er was. Muriel kende Ecuador door en door, en kende de begeleidster

Lesley Lafaut ook heel goed. Ze zei onmiddellijk: ‘Ik ga naar ginder’. Lesley heeft de groep in de dagen na het ongeval ondersteund. Muriel ving de familieleden op die ter plaatse waren, tijdens de zoektocht naar de slachtoffers. Ook vanuit de ambassade kwam er veel steun.

Later hebben we natuurlijk heel veel nagedacht over onze reizen en de veiligheid ervan. Maar het was echt een stom, stom ongeluk, zoals er zoveel kunnen gebeuren. Je kan niemand iets verwijten. Tijdens een rafting kwamen de twee rafts op het einde bij een waterval. Ze wisten dus dat de rafts aan de kant moesten. De ene raft werd vastgelegd, en de begeleiders gingen naar die andere raft omdat die wat moeilijkheden had. En terwijl ze naar die andere raft gingen, kwamen de raft die vastlag los. Die is de waterval in gegaan … Dat was verschrikkelijk.

Dat verdriet van die mensen, dat kun je niet vatten. En dan denk je wel: Waar zijn wij mee bezig, zijn we wel goed bezig? We hebben toen alle reizen nog eens onder de loep genomen, ook de lokale contacten enzovoort. Maar ja, er zit altijd een risicofactor in de reizen die wij verkopen, zeker op de manier zoals wij die graag doen.”

Jan Neirynck, selectiejaar 1990, voorzitter van 1998 tot 2005

Meer dan 10 jaar inclusie

bij Karavaan

Het begon allemaal in 2009-2010 met de reis ‘Hola Guatemala’. Op vraag van Het Grote Plein, een vormingsinstelling voor personen met een mentale beperking, organiseerden we een avontuurlijke reis naar Guatemala en stuurden we één van onze begeleiders mee. Dat personen met een mentale handicap avontuurlijk willen reizen, daar hadden we bij Karavaan zelfs nog nooit bij stilgestaan. Zoals dat gaat bij Karavaan organiseerde een bende vrijwilligers zich in een werkgroep om de voorbereidingen in goede banen te leiden. De werkgroep All Inclusive was geboren! Na die eerste geslaagde reis stelden we ons de vraag voor welke doelgroepen we avontuurlijk reizen nog toegankelijk konden maken.

“We hebben toen stelselmatig de deelnemers onderschat. Zo dachten we dat het nodig was om elk van hen een armbandje met ons telefoonnummer aan te doen voor het geval ze verloren zouden lopen. De deelnemers waren veel zelfstandiger dan we hadden kunnen denken”, zeggen Veerle Allaert en Arnaud Colson van de werkgroep All Inclusive. “En als je de deelnemers

vraagt te vertellen over hun reis, gaat het nooit over de beperking, wel altijd over de beleving. Die beperkingen verdwijnen helemaal op reis.” Is dát niet mooi?

2009

Start werkgroep

All Inclusive

Hola Guatemala

Raya Indonesia

Senegal Total Cultuur snuiven in Nepal

Over de grens: Portugal Thailand & Cambodja

Karavanen in Jordanië

Karavanen in Thailand

Karavanen in Senegal

The Talent Journey

Noord-Amerika & Oceanië

Naar de verste uithoeken van de aardbol trekt het Karavaan-volkje: van Noord-Amerika tot Australië en Nieuw-Zeeland. Hun reisverhalen zijn al even avontuurlijk en boeiend als deze uit de andere continenten.

Canada: Debbie Van Loo schrikt hard van een deelnemer in een supermarkt

Debbie: “West-Canada was de droomreis van een koppel dat nog nooit buiten Europa was geweest en de taal niet zo machtig was. Maar ze kozen wel voor een reis met Joker. Dus op de vertrekvergadering zei ik duidelijk dat er vooral gekampeerd zou worden en dat we maar een paar nachten in een pension zouden slapen. Maar je weet nooit zeker wat er bij de deelnemers blijft hangen van zo’n vertrekvergadering. Op reis bleken het geen kampeerders, maar ook geen echte groepsmensen. Als we samen voor de picknick brood en beleg gingen kopen, dan deed de man teken naar zijn vrouw van: ‘We moeten hier goed eten want dit wordt gedeeld door de groep.’

Op een bepaald moment stond ik in de supermarkt naast enkele deelnemers met

twee broden in mijn handen. Ik herinner het me nog goed. Plots kwam de man op mij afgestormd. Er was iets gebroken bij hem, dat was duidelijk. Ik kreeg een hele litanie te horen. Over een extra activiteit die hij niet wilde doen, over hoeveel geld dat wel niet kostte, en dat ze dat dan zelf moesten opleggen, en ... Ik kan het niet meer herhalen wat hij allemaal zei, want ik stond zo perplex. Ik ben naar hem toe gegaan en moest hem aanraken om te zeggen: ‘Stop, dit is niet het moment, we gaan er later over babbelen’. De medereizigers in de supermarkt stonden ook perplex. Op sommige reizen voel je wel aan dat iemand zich ergert aan de groepswerking, of aan het kamperen, maar zo’n plotse uithaal is toch wel speciaal. Ik vond het heel moeilijk, ook voor mezelf. Er was bij mij toch ook duidelijk een grens overschreden. Het gebeurde bijna op het einde van de reis en ik had het gevoel dat ik al het mogelijke al had gedaan. ‘Oké, kamperen is niets voor jullie? Dan kunnen

jullie zeker in dat pension overnachten, maar dat kost meer.’ Dat financiële lag duidelijk zeer gevoelig. Het laatste stukje van de reis verliep rustig, maar zonder al te veel contact. Het was weliswaar wel moeilijk om weer op een normale manier met elkaar om te gaan.”

Debbie Van Loo, selectiejaar 2001

Canada: Sanne is enthousiast over haar inclusiereis

Sanne: “De Joker-reis naar Canada was mijn eerste groepsreis. Door mijn motorische beperking zijn stapreizen uitgesloten voor mij. Mijn uitdaging op reis lag dan ook in de fietstocht. Gelukkig had reisbegeleidster Claire de perfecte oplossing: een tandem. Dat was een nieuwe fijne ervaring voor mij. Ik had het geluk in een fantastische groep terecht te komen. Niemand behandelde me anders en als er iets was, kon ik altijd wel bij iemand terecht. En alles was zó goed voorbereid. Ik wist vooraf welke activiteiten op het programma stonden, zodat ik goed kon inschatten wat wel of niet zou lukken.”

Deelneemster Sanne vertelt op karavaan.be/iedereen-mee-op-reis

Australië:

Aline Van Der Borght kiest elke dag een bierproduct bij het ontbijt

Aline: “Australiërs zweren bij Vegemite bij het ontbijt. In hostels of bij de mensen thuis heb je vaak geen andere keus.

Tijdens een vierweekse reis was ik zelf dan ook snel verslaafd aan dit vreemde bruine spul. Vegemite wordt immers gemaakt van een gistextract dat vrijkomt bij het brouwen van bier, een soort donkere brei. Later worden hier kruiden aan toegevoegd. Dankzij het hoge vitamine B-gehalte zou het erg gezond zijn.”

Aline Van Der Borght, ex-medewerker Joker in De Karavaan van april 2017

Nieuw-Zeeland:

Tom Van den Borne over een journalist met een konijnenvraag

Tom: “Het secretariaat krijgt geregeld telefoon van journalisten. Op een dag had ik een researcher aan de lijn, die een heel lang verhaal vertelde, waarvan ik hard het gevoel had: er wordt rond de pot gedraaid. Op de duur begonnen mijn collega’s mee te luisteren. Toen ik het gesprek samenvatte met: ‘Dus eigenlijk zoek je iemand die een konijn heeft gezien in Nieuw-Zeeland, toch?’ lagen ze plat van het lachen. En de man aan de andere kant van de lijn zakte zo’n beetje door zijn stoel, want dat was inderdaad wat hij zocht. Gelukkig hebben we een fantastisch netwerk. Na een half uur konden we de researcher terugbellen: ‘We vonden een begeleider die recent in Nieuw-Zeeland een konijn zag. Als bioloog kan hij meteen iets vertellen over de konijnenziekte daar.’ Deze grappige anekdote vertelt vooral iets over het sterke Karavaan-netwerk.”

Tom Van den Borne, selectiejaar 2000, werkte 3 jaar bij de reiswerking van Karavaan

Nieuw-Zeeland: Ruud Buyl zendt stresssignalen tijdens onfortuinlijke kanotocht

Ruud: “In 2018 begeleid ik een reis naar Nieuw-Zeeland, een fantastisch land. We hebben net de stad Auckland bezocht en zijn op stap met een busje. We doen allerlei leuke dingen, bij veel regen en veel zon. Het is af en toe wat koud, maar dat vinden we niet erg.

Op het einde van de eerste week is er een kanotocht van drie dagen door Whanganui Nationaal Park, waarbij we zullen slapen in cabins onderweg. We hebben eten en drank mee, en alles wat nodig is voor drie dagen. Bereik van gsm of radio is er niet, maar met twee bakjes kunnen we een stresssignaal uitzenden mocht er echt iets fout lopen. Het is goed weer, dus we vertrekken goedgemutst, per twee in een kano. De mannen zitten achterin, de vrouwen voorin. We zijn nog maar een uur in de kano of het begint keihard te regenen. Echt niet normaal. En de temperatuur daalt, het wordt bitterkoud. Iedereen is verkleumd, maar we gaan door. Opeens komt de zon erdoor, dus we warmen wat op tijdens de lunch.”

Té sterke stroming

“Als we in de namiddag weer vertrekken, zit er bijzonder veel stroming op het water. Mijn compagnon en ik zijn de eerste die compleet in het koude water jakkeren. We beginnen te zwemmen en halen de kano uit het water. We zijn een klein beet-

je in shock door de koude, maar het gaat. We veranderen van kledij op de oever, en vertrekken weer. De groep is ondertussen voor ons, maar verderop is een stroomversnelling. Ik zie een kano dwars in de rivier, de punt steekt uit, en twee deelnemers zitten druipend nat en verkleumd onder een rots. Deelnemer Stijn houdt zijn arm vast.

We kunnen daar niet stoppen, dus wat verder stroomafwaarts gaan we aan wal. Na een half uurtje klauteren sukkel ik tot bij hen. Blijkbaar heeft Stijn een gescheurde pees in zijn arm. Wat is er gebeurd? Zijn kano begon te kantelen, en in paniek heeft hij de kano én een boom vastgehouden. Zo’n kracht kan je natuurlijk niet houden. De vrouw die bij hem in de kano zat, is zwaar onder de indruk.

Eerst brengen we de twee onfortuinlijken naar een veilige oever, met vier in een kano. Dat is op zich al een hachelijke operatie. We brengen al het materiaal over, trekken warme kleren aan en stoppen de gewonden in een slaapzak. Ik stuur mijn groep vooruit, want het is al laat in de namiddag en logeren op de oever is geen goed idee. We zitten in een ravijn in een soort Jurassic-landschap.”

Moeilijke beslissing “Ik besluit het stresssignaal te gebruiken. Bij de briefing hadden ze me verteld dat ik het ene knopje moest indrukken bij een levensbedreigende situatie, het tweede bij een niet-levensbedreigende. Dan komt er binnen de twee uur een rapid boat de stroom opgevaren om de personen te evacueren. Omdat Stijn zijn vitale functies

oké zijn, druk ik de niet-levensbedreigende knop in. Ik blijf er nog een uur, geef hun iets te eten en drinken, en bedenk dat ik als begeleider hier nog weinig kan betekenen. Ik heb hier geen gsm of radio, dus kan niet communiceren. Ik trek naar de eerstvolgende hut, om ervoor te zorgen dat het duo zeker wordt opgepikt. Het is een erg moeilijk moment als begeleider, omdat ik hen achterlaat, maar het is volgens mij de beste beslissing. We moeten nog drie uur varen, bij slechte weersomstandigheden. Het is al donker wanneer we rond zeven uur aankomen, stil en redelijk uitgeput.”

Op zoek naar bereik

“Gelukkig was de groep al gestart met opwarmen en eten. Ik ga de berg op om daar een tweede stresssignaal uit te zenden. Dan ga ik in de hut op zoek naar een andere manier van communicatie, maar er is nauwelijks bereik. Pas tegen elf uur ‘s avonds kan ik de hulpdiensten bereiken

en worden mijn twee deelnemers geëvacueerd met een helikopter. Om twee uur ’s nachts verneem ik dat ze allebei in het ziekenhuis liggen en kan ik gerust gaan slapen. De jonge dame is een beetje in shock, Stijn moet de volgende dag meteen geopereerd worden, om de pees terug aan zijn spier en bot te naaien. Pas twee dagen later, als we uit het ravijn komen, zie ik hem terug.

Stijn gaat naar huis. Hij zit in een gips, en heeft er nog weinig zin in, wat ik begrijp. De jonge dame heeft het nog een dagje wat lastig, maar is dan weer oké. De groep heeft natuurlijk een panische angst voor het water, wat een probleem is in Nieuw-Zeeland, zeker als je nog van plan bent twee dagen te kajakken en enkele boottochten hier en daar te maken. Dus we hebben wel even wat moeilijke momenten, maar we doen uiteindelijk alles zoals gepland. Goed voor een mooie reis in een prachtig land.”

Ruud Buyl, selectiejaar 2012, begeleidde 6 reizen

Voor altijd in ons hart, voor eeuwig onderweg

In die 50 jaar Karavaan verloren we helaas ook reisbegeleiders along the way. We vermelden hieronder de reisbegeleiders die overleden toen ze actief betrokken waren bij de Karavaan-werking. Als vereniging die 50 jaar bestaat, moesten we helaas al van meer begeleiders afscheid nemen. Ook hen nemen we mee in onze gedachten.

We vergeten hen nimmer.

Danny Peeters (°1964 - †2021)

Klaartje Cuyckens (°1985 - †2019)

Frans Van de Perre (°1956 - †2019)

Ivo Heusdens (°1943 - †2017)

Bert Dechamps (°1979 - †2014)

Oswald Noppe (°1942 - †2012)

Pauwel van Pelt (°1983 - †2012)

Sandra Buelens (°1968 - †2011)

Marleen Laurens (°1977 - †2009)

Lidia Fiems (°1978 - †2003)

Licy Oeyen (°1971 - †2002)

Hans Toremans (°1966 - †2002)

Erik Bierens (°1962 - †1996)

Helga Dedoncker (°1945 - †1996)

Lieve Dusar (°1956 - †1996)

Walter Schelfhout (°1946 - †1994)

Voorzitters & coördinatoren

Zin in meer reisverhalen? Luister naar onze podcast

Naast de verhalen in dit boek, vertellen onze reisbegeleiders je met plezier zelf over hun avonturen in onze podcast 50 jaar Onderweg. Carla Borgmans en Jonathan Cooman trekken er samen met Joni Nielandt, Carolien van Nunen en Hannah Merki op uit met één grote vraag: waarom blijven al die Karavaan-begeleiders zich al 50 jaar inzetten om vrijwillig reizen te begeleiden?

Merci aan wie meewerkte!

Productie: Karavaan vzw

Redactie: Kathleen Geenen (teksten en coördinatie), Siska Wera, Gerd Vertommen, Jonathan Cooman

Interviewers: Carla Borgmans, Jonathan Cooman, Joni Nielandt, Carolien van Nunen en Hannah Merki

Lay-out en illustraties: Studio Jeph / www.studiojeph.com

Omslagfoto: Dries Wiercx

Foto’s: Niels Avonds (p.28), Jasmien Beckers (p.56 linksboven), Berdien Bellekens (p.49 onder), Maarten Boeykens (p.56 onder), Bert Casselman (p.66 boven), Hanne Castermans (p.51 onder), Stijn Daniëls (p.52 onder), Johannes De Bruycker (p.34), Marlies De Kesel (p.57 rechtsonder), Marlies Demeulenaere (p.83), Ine Devolder (p.95), Bob Elsen (p.13, p.14), Joyce Gypens (p.6, p.98), Veerle Hanssens (p.92), Clara Hermans (p.52 boven), Nele Huls (p.56 rechtsboven), Marijke Huybrechts (p.65), Bavo Lauriks (p.57 boven), Ines Leblans (p.90), Marianne Lomme (p.60), Pieter Meekers (p.39), Lies Meert (p.57 midden links, p.86), Michiel Oosterlynck (p.84), Jasper Smets (p.69), Lennert Stienaers (p.57 midden rechts), Liselot Tack (p.66 onder), Daan Therry (p.71), Mona Van Acker (p.56 midden rechts), Paul Vancaeyseele (p.57 linksonder), An Van Dam (p.56 midden links), Jef Van Eyck (p.36), Karolien Vastenavondt (p.51 midden), Bart Verhellen (p.61)

Extra foto’s: deelnemers Karavaan-activiteiten (p.22, p.43, p.46, p.49 boven)

Drukkerij: Antilope De Bie

Deze gids vat vijftig jaar Karavaan bondig samen op dubbel zoveel pagina’s. Maar vijftig, honderd of zelfs duizend pagina’s zouden nog niet genoeg zijn om alle Karavaan-verhalen te vertellen en alle fantastische Karavaners te vermelden.

Wat is het een ongelofelijk avontuur, een ongelofelijke eer, om al deze jaren samen onderweg te mogen zijn! Deze reisgids is dan ook een reuzengrote dankjewel voor iedereen die Karavaan heeft helpen groeien tot wat ze nu is.

Voor iedereen die meereisde over de jaren: bedankt, bedankt, bedankt. Karavaan is ons verhaal, het avontuur van ons allemaal. Blader dus doorheen deze voorbije vijftig jaar met plezier, blijdschap, ontroering, verbazing, hartstocht en alles daartussenin. En kijk enthousiast mee uit naar alles wat nog komen zal.

Hiep, hiep, hoera! Op naar de volgende vijftig!

100