Informatie uit de Taalklas Houten Dit is de vijfde informatiebrief van de taalklas dit schooljaar. Wil je meer informatie over bepaalde onderwerpen, of heb je andere op- of aanmerkingen, mail deze dan. Heb je een goede tip voor je collega’s, mail dit dan ook. Mocht je deze informatiebrief niet willen ontvangen, stuur dan ook een mailtje naar nieuwkomers.houten@gmail.com Omdat de nieuwsbrief zo uitgebreid is een inhoudsopgave, zodat je gelijk naar de voor jouw interessante delen kunt.
Inhoud Informatie uit de Taalklas Houten .......................................................................................................... 1 Schoolvaardig worden: ....................................................................................................................... 1 Stagiaires: ........................................................................................................................................... 1 De rol van motivatie bij het leerproces van anderstalige kinderen .................................................... 2 Cultuurverschillen tussen Syrië en Nederland ................................................................................... 2 Tips van de bibliotheek: ..................................................................................................................... 4 Seksuele voorlichting voor de leerlingen van 12 jaar en ouder .......................................................... 5 De taalklas leren kennen: ................................................................................................................... 6
Schoolvaardig worden: Een aantal leerlingen van de taalklas is niet eerder naar school geweest. Zij zijn ouder dan 8 jaar en nooit eerder op een school geweest. Soms zijn ze ook weinig buiten geweest of hebben ze weinig met andere kinderen gespeeld. Het kan dat ze thuis wat geleerd hebben, maar vaak zijn ze volledig analfabeet. De taalklas in Utrecht heeft ervaring met deze leerlingen en heeft hier het volgende advies bij gegeven; Reken erop dat deze leerlingen zeker een jaar extra tijd nodig hebben. Zij moeten versneld alle fases die zij overgeslagen hebben inhalen. Er moet ruimte zijn voor spelen, het ontwikkelen van de motoriek, kleien, verven, letters vormen in scheerschuim, spelen met zand en water e.d. Gedrag in de klas en omgang met andere kinderen moet helemaal aangeleerd, in een kring zitten, een luisterhouding, concentratie, alles moet uitgelegd en aangeleerd. Het is bij deze leerlingen ook belangrijk om te beseffen dat het opvangen van deze leerlingen niet de taak van de eigen groepsleerkracht is, maar de taak van het hele team. Veel materiaal uit groep ½ is heel geschikt om mee te beginnen, lezen, rekenen en schrijven zal vooral aansluiten bij groep 3. Soms kunnen de kinderen wel Engels en kunnen ze daar juist met een hogere groep meedoen. Ook voor gymnastiek is het vaak passender als ze met echte leeftijdgenoten meedoen. Een maatje wat ze kan ondersteunen en helpen zal juist in groep 7/8 gezocht moeten worden, omdat dit heel wat van een leerling vraagt. Belangrijkste tip, spreek de leerling niet aan op zijn echte leeftijd, maar naar de leeftijd waar het zich op dat moment naar gedraagt.
Stagiaires: De taalklas heeft 5 stagiaires van de universiteit Utrecht (Pedagogiek). Zij helpen in de taalklas en ondersteunen ook een aantal leerlingen op de eigen school. In februari zullen wij afscheid van deze
stagiaires nemen, zij hebben veel leerlingen extra begeleiding en ondersteuning gegeven. Onderdeel van de stage is ook een kleine studie naar de doelgroep die zij begeleiden. De resultaten van deze onderzoekjes delen wij in de nieuwsbrief.
De rol van motivatie bij het leerproces van anderstalige kinderen Door Kim Badenbroek, stagiaire van de Taalklas. Zoals jullie allemaal weten gaat het leren bij vluchtelingen en anderstalige kinderen niet altijd vanzelf. Waar het ene kind de taal al snel op lijkt te pakken en redelijk mee kan komen in de klas, kan het andere kind dat na een lange tijd op school nog steeds niet. Een van de belangrijkste oorzaken van het niet goed kunnen meekomen op school heeft te maken met de aansluiting tussen het kind en de leerstof. Sommige kinderen zijn namelijk nog nooit naar school geweest. Deze kinderen weten hierdoor niet hoe zij zich moeten gedragen op school en zien ook het belang van leren niet in. Andere kinderen zijn wel eerder naar school geweest. Maar stel je voor dat je als kind in je land van herkomst hoogbegaafd bent en met alles op school goed mee kan komen, maar het in je nieuwe land helemaal niet zo goed gaat omdat de taal heel anders is. Dit soort situaties kunnen voor kinderen erg frustrerend zijn, waardoor ze motivatieproblemen vertonen. Kinderen kunnen zo bijvoorbeeld erg ongemotiveerd raken als iets steeds niet lukt.
Kortom, het is belangrijk dat scholen er in slagen goed aan te sluiten bij de interesses, behoeften en leerstijlen van leerlingen. Hierdoor kan de motivatie van een leerling voor school toenemen.
Tips om motivatie bij leerlingen te verbeteren: Geef kinderen complimenten voor de inspanning die zij leveren en de strategieĂŤn die zij bij het leren inzetten. Hierdoor leren kinderen dat zij ergens beter in kunnen worden en worden ze gemotiveerd om meer te leren en uitdagingen aan te gaan. Laat het kind leren in zijn eigen leerstijl. Houd rekening met wat het kind zelf wil. Taken moet goed aansluiten op het niveau van het kind. Dus niet te moeilijk, maar ook niet te gemakkelijk. Bij te makkelijke opdrachten verliest het kind zijn motivatie en leert het kind helemaal niets. Betrek de leerling bij de keuzes die het kan maken. Dit werkt motiverend. Dus: maak je nu de schrijf opdrachten die morgen af moeten of straks en ga je nu eerst lezen? Tot slot: denk er wanneer een leerling lijkt te blokkeren op het gebied van leren goed aan wat hier de oorzaken voor kunnen zijn. Soms kan de oorzaak simpel zijn en het te maken hebben met een motivatieprobleem in plaats van een leerstoornis.
Cultuurverschillen tussen SyriĂŤ en Nederland
Door Sanne Nannes Hoe ga je hier mee om? In Nederland (het Westen) hebben wij een individualistische cultuur. De opvoeding is vooral gericht op het ontwikkelen van autonomie en zelfvertrouwen bij kinderen. Kinderen ontwikkelen een eigen identiteit onafhankelijk van de familie of groep waartoe zij behoren. Syrië heeft daarentegen een erg collectivistische cultuur. In collectivistische culturen wordt erg veel waarde gehecht aan prestaties, het behalen van een goede opleiding is voor hen erg belangrijk. Daarnaast wordt loyaliteit aan de familie en de groep sterk benadrukt. Ouders verwachten van hun kinderen vaak strikte gehoorzaamheid en respect. Hun opvoeding zal langzamerhand wel meer op de Nederlandse opvoeding gaan lijken, maar er blijven vaak nog verschillen in prioriteiten. Het is belangrijk om te beseffen dat er geen strakke lijn tussen het individualisme en het collectivisme is, maar dat je ze beiden op een continuüm kunt plaatsen.
Een voorbeeld van een cultuurverschil wat betreft de opvoeding is het al dan niet accepteren van slaan bij wijze van straf. In Syrië is het gebruikelijk om te slaan bij wijze van straf. Dit zijn wij in Nederland niet gewend. Het is belangrijk om in dit soort situaties de belevingswereld van de ouder te erkennen en van daaruit te proberen een alternatieve handelwijze te bespreken. Ook al is slaan misschien niet goed, voor een ouder is het een gewone manier van straffen. In hun ogen proberen zij hun kind goed op te voeden. Het gevaar bestaat dat een ouder zo’n gesprek gaat ervaren als het opleggen van een bepaalde visie. De ouder ervaart het niet als het praten over cultuurverschillen, maar als ‘culturele dominantie', het opleggen van een bepaalde cultuur.
Ook in het onderwijs zijn er individualistische en collectivistische aspecten. Individualistisch onderwijs is direct onderwijs, kinderen leren door kennisoverdracht. Kinderen zijn al vroeg doelgericht, hebben een sterke eigen mening en zijn competitief. In het collectivistische onderwijs (Syrië) leren kinderen meer indirect, zij leren door te participeren, door iets te zien en dit na te doen. Er wordt hen niet verteld wat ze moeten doen. Hierdoor zijn kinderen vaak afwachtend, zij hebben ook vaak een mening die afhangt van anderen.
Daarnaast verschillen communicatiestijlen per cultuur. Een vader uit Syrië heeft bijvoorbeeld geleerd dat ‘nee’ zeggen onbeleefd kan zijn. Hij zegt dan ‘ja’ uit beleefdheid, wanneer hij praat met iemand die een ‘hogere’ status heeft dan hijzelf. In Nederland zijn we over het algemeen nogal direct. "Zeg waar het op staat" en "draai er niet omheen" onderstrepen die visie. Bovendien kan er ook een verschil zijn in visie tussen ouders en leerkrachten wat betreft gewenste vaardigheden voor een kind. Een Syrische vader kan het ‘ingetogen’ gedrag van zijn dochter geen probleem vinden, hij begrijpt niet goed waarom zijn dochter voor zichzelf moet gaan opkomen. Het is belangrijk om hier op te letten.
Naast communicatiestijl is ook non-verbaal gedrag (lichaamstaal) cultureel beïnvloed. In de Nederland kijkt de luisteraar vaker de spreker aan dan omgekeerd. In Syrië kijkt de spreker juist meer en kijkt de luisteraar de ander minder aan, de luisteraar toont zo respect voor de spreker. Syrische
kinderen zullen bijvoorbeeld wegkijken wanneer je boos op hen bent, het is belangrijk om te weten dat dit juist een teken van nederigheid of bescheidenheid is en dat ze het niet onbeleefd bedoelen.
Tips: Vluchtelingkinderen zullen zich ook moeten aanpassen aan onze maatschappij, maar het is belangrijk om eraan te denken dat zij niet in één keer alles begrijpen en kunnen toepassen. Geef ze de tijd om aan onze normen en regels te wennen. Kinderen uit Syrië zijn gewend om loyaliteit te tonen aan hun ouders. Wanneer een kind niet wilt luisteren naar wat u als juf of meester te zeggen hebt kan het nuttig zijn om te vragen ‘’wat vindt papa hiervan?’’, dit maakt vaak meer indruk op ze. Syrische ouders verwachten veel van hun kinderen wat betreft prestaties op school. Kinderen hebben veel aan positieve bekrachtiging. Probeer geen wij-zij tegenstelling te creëren wanneer er een conflict is maar ga uit van overeenkomsten. Wij willen namelijk allemaal het beste voor het kind, en over de manier van opvoeden valt te praten. Voor iemand die bepaald gedrag heel gewoon vindt, is het goed om dit eerst te erkennen en pas geleidelijk over te gaan naar een andere manier van handelen.
Tips van de bibliotheek: Ruim veertig korte verhalen voor elke gebeurtenis in een kinderleven, Van de eerste zwemles, een ziekenhuisopname tot een verjaardag en een bezoek aan een restaurant. Met praktische tips en illustraties. Vanaf ca. 5 jaar.
En voor de klasgenoten: Op een dag landt bij school een vliegende schotel met een ruimtewezen. Boelie (9, ik-figuur) en zijn vrienden smokkelen Spees mee en sluiten vriendschap met hem. Maar Spees is illegaal en de minister wil hem terugsturen. Vanaf ca. 8 jaar.
Voor de doelgroep: Holland De haven van Rotterdam, de Friese meren, de watersnoodramp in 1953, bollenvelden en de dierentuin. Op achtentwintig prenten zien we Nederland voor wat betreft geschiedenis, verhalen, kinderboekenhelden en tradities. Tekstloos zoekplatenboek met gedetailleerde kleurenillustraties en informatie in een bijlage. Vanaf ca. 4 t/m 8 jaar.
De serie Spreektaal (methode voor vrijwilligers die anderstaligen ondersteunen bij cursus Nederlands voor beginners met de nadruk op spreekvaardigheid) is via onze website gratis te reserveren in Vianen. http://www.hetbegintmettaal.nl/spreektaal/ Via deze site zijn alle modules en audio-opnames gratis te downloaden.
Dan breng ik verder graag nog het OudercafĂŠ van januari onder de aandacht: (wordt niet gehouden in de bieb, maar in De Grund) woensdag 3 februari is het thema Voorleesfeest: http://www.bibliotheeklekijssel.nl/agenda/oudercafe-HOE-Houten-3-2-2016.html
Seksuele voorlichting voor de leerlingen van 12 jaar en ouder
Gebeurtenissen Keulen ook in Nederland? Doet Nederland genoeg om dergelijke excessen te voorkomen? Wordt er op scholen wel aandacht besteed aan voorlichting, respect en Nederlandse normen en waarden? Een aantal methodes, lespakketten en websites op een rij die in het onderwijs aan nieuwkomers gebruikt kunnen worden.
Mentormethode en lessen relaties en seksualiteit De nieuwe mentormethode en lessen relaties en seksualiteit voor nieuwkomers Welkom op School werd op de studiedag van LOWAN-vo op 20 april 2015 gepresenteerd. Bram Tuk van Pharos en Milleke de Neef van Rutgers WPF schreven de methode die bestaat uit een docentenhandleiding en een leerlingenwerkboek. Sociale vaardigheden, discriminatie, kinderrechten, relaties en seksualiteit komen aan bod. Mentormethode Welkom op School Website Zanzu.be Een website voor nieuwkomers en andere migranten over seksualiteit. Is op de ISK al heel bruikbaar voor docenten verzorging en alle andere docenten die dit soort onderwerpen bespreken. In diverse talen beschikbaar, al vrij snel in de ISK te gebruiken. Talen als Tigrinya en Farsi ontbreken nu nog. Belgische website Zanzu.be in diverse talen beschikbaar
De taalklas leren kennen: De taalklas staat altijd open voor bezoekers. Kom gerust kijken wat de leerlingen hier doen en hoe ze les krijgen. Ook is het mogelijk om na lestijd uitgebreid uitleg te krijgen over het materiaal waar mee gewerkt wordt. Materialen kunnen allemaal geleend worden. Een overzicht van al het materiaal staat op www.taalklashouten.yurls.net