TEATR POLSKA 2019 by Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego

Więcej informacji: www.teatrpolska.pl www.facebook.com/TeatrPolska Organizator: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego ul. Jazdów 1, 00-467 Warszawa tel.: +48 22 501 70 02 e-mail: polska@instytut-teatralny.pl Koordynator programu: Maja Raczyńska-Kaczmarek Asystentka: Agnieszka Gławińska Korekta: Dorota Dul Opracowanie graficzne: Edgar Bąk Studio Skład: Anna Stępniak ISBN: 978-83-66124-15-8

Spektakle

Aktorzy koszalińscy, czyli komedia prowincjonalna reż. Piotr Ratajczak Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie Don Kichot reż. Konrad Dworakowski Grupa Coincidentia/ Teatr Pinokio w Łodzi

Kyś reż. Igor Gorzkowski Teatr Soho

Lorem ipsum reż. Paweł Urbanowicz Vagabond Physical Collective

Matka Makryna reż. Irena Jun STUDIO teatrgaleria

Jeremi się ogarnia. LOL reż. Tomasz Valldal-Czarnecki Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie

Pomelo jest zakochany... w żabie, deszczu i nie tylko reż. Ewa Maria Wolska Teatr FRAKTAL

Królowie strzelców. Sport w cieniu imperium reż. Piotr Ratajczak Teatr Nowy w Zabrzu

Staś i Zła Noga reż. Bartłomiej Błaszczyński Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach/ Śląski Teatr Lalki i Aktora ATENEUM

Švejk reż. Joanna Zdrada Państwowy Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku

Szac reż. Iwona Woźniak Teatr Naumiony/Fundacja Szafa Gra, Ornontowice

Thriller reż. Paweł Sakowicz i Anna Smolar Nowy Teatr w Warszawie

Tragedia Jana reż. Waldemar Raźniak Teatr CHOREA w Łodzi

Trzy ćwierci do śmierci opieka art.: Mateusz Smaczny Teatr Martin

We_selle reż. Wojciech Mochniej m4c foundation, Kraków

Wiedźmin. Turbolechita reż. Piotr Sieklucki Teatr Nowy Proxima w Krakowie

Wyzwolenia reż. Piotr Cieplak Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy

Zrobie co zechce reż. Maciej Adamczyk i Katarzyna Pawłowska Teatr Porywacze Ciał w Poznaniu

Słowem wstępu

Od początku istnienia programu TEATR POLSKA staramy się podkreślać, skąd wzięła się idea teatralnych objazdów i komu zawdzięczamy inspirację do działania. Nawiązujemy bowiem do przedwojennej Reduty, czyli pionierskiego i eksperymentalnego zespołu teatralnego, którego jednym z głównych celów było przybliżanie teatru publiczności miast i miasteczek. Założyciele Reduty – popularny podówczas aktor i reżyser Juliusz Osterwa oraz Mieczysław Limanowski, z wykształcenia geolog, z pasji człowiek teatru – postrzegali teatr jako narzędzie rozwoju duchowego, a jego popularyzację jako niemalże służbę społeczną. Zdaniem Osterwy: „Teatr stworzył Bóg dla tych, którym nie wystarcza kościół” 1. W tym roku mija 100 lat od założenia Reduty, więc cieszy nas szczególnie obecność na tegorocznej mapie objazdów miejscowości, które odwiedziła ona w przeszłości: Piotrkowa Trybunalskiego, Siedlec i Skarżyska-Kamiennej. W poprzednich latach TEATR POLSKA był obecny także w innych goszczących Redutę miastach: Chełmie, Bielsku Podlaskim, Jarosławiu, Ostrowcu Świętokrzyskim, Sandomierzu, Starachowicach, Tomaszowie Mazowieckim, Zamościu… Historia zatem kołem się toczy, a my staramy się, by jakość 1

artystyczna spektakli, które chcemy pokazać, była jak najwyższa. Dobieramy przedstawienia tak, by odzwierciedlić różnorodność nurtów teatralnych. W tym roku program TEATR POLSKA będzie się odznaczać wyjątkowo liczną i interesującą obecnością spektakli teatru tańca. Aż cztery przedstawienia przygotowane z myślą o młodzieżowej publiczności, nietuzinkowy spektakl dla dzieci i wielokrotnie nagradzane sztuki dotykające problemów współczesności jako propozycje dla dorosłych – tak dobrany repertuar powinien przypaść Państwu do gustu. Zachęcam do zasiadania na widowni domów kultury, które wykonują niejednokrotnie wielki wysiłek, by zorganizować przyjazd spektaklu TEATR POLSKA, do brania udziału w warsztatach, działaniach edukacyjnych i spotkaniach z twórcami. Niech będzie to udana dla wszystkich zaangażowanych stron – publiczności, artystów, pracowników domów kultury i Instytutu Teatralnego – kolejna teatralna jesień pod hasłem #jedziemyzteatrem. Elżbieta Wrotnowska-Gmyz Dyrektor Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie

Juliusz Osterwa, „Przez teatr – poza teatr”, Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, Kraków 2004

Zadaniem programu TEATR POLSKA jest skracanie dystansu między teatrem instytucjonalnym a publicznością z miejscowości, gdzie takiego teatru nie ma i jest do niego względnie trudno dotrzeć. Co roku od 11 lat Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego podejmuje się wsparcia teatrów publicznych i organizacji pozarządowych, by umożliwić pokazanie wybranych produkcji teatralnych w przestrzeniach rozsianych po kraju domów kultury. W 2019 po raz pierwszy wstęp na wszystkie przedstawienia będzie bezpłatny.

Ze 105 spektakli zgłoszonych do programu w tym roku Komisja Artystyczna w składzie: Anna Ciszowska (przewodnicząca), Alicja Morawska-Rubczak, Ewa Anna Zbroja, Szymon Kazimierczak i Jacek Łumiński, zarekomendowała do objazdów teatralnych 18 przedstawień. W sumie publiczność obejrzy 141 pokazów, które od 1 września do 30 listopada 2019 odbędą się w 66 miejscowościach.

fot. Rafał Depa

TEATR POLSKA finansowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

przygotowaliśmy nie huczne obchody, ale szereg bardzo konkretnych przywołań, upamiętnień i przypomnień. Dlatego że nie na celebracjach nam zależy, ale na głębszym zrozumieniu celów i możliwości kontynuowania rozpoczętego sto lat temu przedsięwzięcia łączącego zamierzenia artystyczne, kulturotwórcze i społeczne w całościowy plan o wielkich ambicjach i ogromnym zasięgu. „Reduta łączyła tradycje polskiego romantyzmu, z których wyrastała, z otwartością na eksperyment i artystyczną innowację oraz z intensywną pracą nad organizacją nowego typu instytucji, regułami zespołowego współżycia i pedagogiką zmiany świata poprzez sztukę. Zainteresowania jej pracowników obejmowały właściwie wszystkie sfery życia zbiorowego, ale sednem ich działań był teatr uprawiany nie jako zawód, ale jako powołanie i sposób życia. Choć kres Reducie położyły wojna i okupacja, to w drugiej połowie XX wieku jej idee i osiągnięcia praktyczne zainspirowały wielu wybitnych artystów polskiego teatru, na czele z Jerzym

REDUCIE NA STULECIE

W tym roku, dokładnie 29 listopada, przypada 100. rocznica inauguracyjnego przedstawienia Reduty – pierwszego polskiego laboratorium sztuki teatru i zarazem wielkiego projektu obywatelskiego, zainicjowanego i kierowanego przez Juliusza Osterwę i Mieczysława Limanowskiego. Była to prapremiera dramatu „Ponad śnieg bielszym się stanę” Stefana Żeromskiego, pisarza odtąd stale związanego z Redutą. Z inicjatywy środowiska badaczy teatru wspartej przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego rok 2019 obchodzimy w środowisku teatralnym jako nieformalny ROK REDUTY. Reducie na stulecie Zespół Reduty w Poznaniu, 5 czerwca 1927 r.

Grotowskim i jego Laboratorium. Przekonani, że misyjna i obywatelska postawa reprezentowana i kształtowana przez artystów Reduty jest dziś niezwykle potrzebna polskiej kulturze i społeczeństwu, chcemy na różne sposoby odnowić zainteresowanie jej dokonaniami, przywrócić należne jej miejsce, a przede wszystkim uczynić źródłem inspiracji dla współczesnych artystów i działaczy społecznych” – napisali organizatorzy rozpoczynającej ROK REDUTY konferencji naukowej, która odbyła się w Krakowie w styczniu tego roku. Wszystko, co się w ramach projektu „Reducie na stulecie” wydarza, można śledzić na specjalnej stronie internetowej, www.reduta. encyklopediateatru.pl, która nie tylko integruje wszystkie inicjatywy, ale też ma za zadanie propagowanie wiedzy o Reducie i dostarczanie inspiracji dla wszystkich, którzy chcieliby się do tej inicjatywy dołączyć.

„Odtwarzanie Reduty” to cykl czytań, które z aktorami Teatru Narodowego w Warszawie przygotowało Muzeum Teatralne. Informacje o tych czytaniach oraz rozbudowane historyczne opisy najważniejszych przedstawień Reduty odnajdą Państwo na stronie. Znajdują się też tam informacje o inicjatywach Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych, między innymi najbliższy zjazd PTBT odbędzie się nieprzypadkowo w Spale pod hasłem „Czy tylko Reduta? Zespół – wspólnota – kolektyw w teatrze” (poświęcono temu osobną informację). Informujemy też o planowanych wydawnictwach okolicznościowych, między innymi trzech tak zwanych dzienniczkach Juliusza Osterwy, zawierających opisy ostatnich objazdów z lat 1938 i 1939 i wyprawy zespołu Reduty do Ceuty, książce Zbigniewa Osińskiego o Reducie, dokończonej już po śmierci autora przez Katarzynę Osińską, oraz zbiorze tekstów przygotowanych na konferencję krakowską „Reducie na stulecie”. Będzie również zapowiedź angielskojęzycznej wystawy na platformie Google Art & Culture. W innych działaniach Instytutu Teatralnego stulecie Reduty też znalazło swoje miejsce. Na stronie www.reduta.encyklopediateatru.pl znajdą Państwo informacje o spacerach, które śladami Reduty poprowadzą we wrześniu historycy teatru w Wilnie i w Warszawie, i o specjalnej nagrodzie, która zostanie przyznana za szczególnie udaną realizację tekstów z repertuaru Reduty w konkursie „Klasyka żywa” (i spis tych tekstów). W Encyklopedii poza wydzielonym kalendarium i hasłem w zakładce „Teatry i zespoły” znajduje się także uzupełnienie dokumentacji spektakli, oddzielna „półka” REDUTA w e-czytelni, udostępnione historyczne materiały audiowizualne, nowe biogramy artystów związanych z Redutą. W kwietniu historia

Na stronie znajdują się informacje podstawowe, między innymi hasło przedmiotowe napisane dla elektronicznej Encyklopedii Teatru Polskiego przez Wandę Świątkowską i Dariusza Kosińskiego, audycje o ludziach Reduty i jej dziedzictwie z cyklu „Mówiona encyklopedia teatru polskiego” oraz link do specjalnej osi czasu, chronologicznej historii Reduty, przygotowanej w Kalendarium ETP, i wszystkie nowe, związane z ROKIEM REDUTY wydarzenia i konteksty. Znajdą tam Państwo mapę słynnych objazdów, które – jak wiadomo – są bezpośrednią inspiracją dla programu Teatr Polska. W związku ze stuleciem zależało nam na tym, żeby Teatr Polska zawitał do jak największej liczby miejscowości, w których przed stu laty publiczność oglądała spektakle Reduty. Efekt naszej zachęty można na tej mapie prześledzić. 9

Wyprawa z „Przepióreczką”, 20 maja 1938 r., ze zbiorów Juliusza Lubicz-Lisowskiego

Reduty była osią metodologicznego spotkania warsztatowego ETP i posłużyła do analizy, w jaki sposób dzieje takich zespołów powinny być w Encyklopedii Teatru Polskiego opisane. I w końcu prawdziwy rarytas – po raz pierwszy w historii, z okazji stulecia można zobaczyć zespół Reduty. W dwóch miejscach – na stronie www.reduta.encyklopediateatru.pl, w zakładce „Ludzie Reduty” i na wystawie w Instytucie Teatralnym „Duchy Reduty”. Dokumentalistom i historykom udało się

zgromadzić wiedzę o ponad 400 osobach, które pomiędzy rokiem 1919 a 1939 były związane z Redutą. Efekty wszelkich tegorocznych działań badawczych i artystycznych będziemy w przyszłym roku utrwalać w wyodrębnionym archiwum cyfrowym „Reduta.net”, które powinno stać się stale rozwijanym i żywym miejscem pamięci o tym rzeczywiście niezwykłym artystyczno-społecznym projekcie. Dorota Buchwald 10

fot. RafaĹ&#x201A; Depa

fot. Izabela Rogowska

Aktorzy Koszalińscy, czyli komedia prowincjonalna Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego

reżyseria: Piotr Ratajczak dramaturgia: Piotr Rowicki i Piotr Ratajczak choreografia: Arkadiusz Buszko muzyka: Piotr Ratajczak scenografia: Grupa Mixer obsada: Żanetta Gruszczyńska-Ogonowska, Adrianna Jendroszek, Dominika Mrozowska, Adria Jakubik, Bartosz Budny, Marcin Borchardt, Wojciech Kowalski, Artur Paczesny, Wojciech Rogowski, Jacek Zdrojewski czas trwania: 100 min premiera: 16 czerwca 2018 14+

spektakl dla widzów dorosłych i młodzieży

O spektaklu Komedia, momentami dość gorzka, zbiorowy portret artystów zmagających się z frustracją, bylejakością, obojętnością i całą machiną teatralnych absurdów. Chałtury i życie prywatne. Ciągle nowi reżyserzy i nowe nadzieje. To spektakl o dobrych i złych doświadczeniach w pracy aktora z dala od stolicy, ale przede wszystkim o tym, co w tym zawodzie najważniejsze, o pasji, marzeniach, sensie życia i miłości do teatru. Historia aktorów, którzy na prowincji, pod okiem warszawskiego reżysera próbują wystawić „Wyzwolenie” Stanisława Wyspiańskiego, nawiązuje do filmu „Aktorzy prowincjonalni” w reżyserii Agnieszki Holland z lat siedemdziesiątych, ale jest pretekstem do rozmowy o życiu aktora w Koszalinie dzisiaj. Skąd się tu wzięli? Co ich tu przygnało? Są szczęśliwi czy wręcz przeciwnie? Chcą stąd uciec czy jeszcze na coś czekają? 14

Z recenzji Komisji Artystycznej Praca utalentowanego reżysera Piotra Ratajczaka i dramaturga Piotra Rowickiego, z którym od lat tworzy zgrany tandem, polegała, jak się wydaje, na wysłuchaniu aktorów Bałtyckiego Teatru Dramatycznego i udzieleniu im narzędzi do wypowiedzenia siebie, podzielenia się swoimi małymi historiami, marzeniami, ale i frustracjami, z których być może największą jest, niech padnie to słowo, poczucie prowincjonalności. (...) spektakl nie tonie w „branżowej” hermetyczności, nie jest też narcystyczną skargą grupy pięknoduchów, których nieprzychylny los obdarzył etatem w mniejszym mieście. „Aktorzy koszalińscy” są za to szczerą, pełną pasji i ocalającego poczucia humoru opowieścią o szukaniu przynależności i wyzwoleniu z poczucia niższości. A są to problemy, które dotykają nie tylko środowisko aktorskie. (szk)

24.09-9.11 2019 CHOJNICE BARCIN PUŁAWY SZCZEBRZESZYN KRASNYSTAW JANÓW LUBELSKI KRAŚNIK KOŁOBRZEG TCZEW WEJHEROWO

fot. Izabela Rogowska

KWIDZYN

fot. Michał Strokowski

Don Kichot Grupa Coincidentia / Teatr Pinokio w Łodzi

reżyseria: Konrad Dworakowski

O spektaklu

autor: Miguel de Cervantes

Poprzez muzykę na żywo, elementy teatru formy i teatru dramatycznego spektakl ten łączy w sobie odległe koncepcje estetyczne chcące odnaleźć wspólny mianownik w zaśmieconej rzeczywistości, jaka nas otacza. Mamy do czynienia z wydarzeniem muzyczno-wizualnym, gdzie bohater klasyczny staje się medium poddanym eksperymentowi. Interesuje nas, co obrosły w interpretacje i konteksty „Don Kichot” znaczyłby dziś. Jaką rzeczywistość by odbijał i co my w jego lustrze zobaczylibyśmy poprzez swoje odbicie. Próbujemy się zastanowić, jak jego wizja świata motywowałaby i determinowałaby nasze działania. Don Kichot otwarcie nazywa Dulcyneę ideą stworzoną według własnej wizji świata. Nie mamy odpowiedzi, jaka jest nasza Dulcynea. Chcemy być w tej podróży Sancho Pansą z ciekawością obserwującym, co z tegorocznego spotkania z Don Kichotem wyniknie.

tłumaczenie: Walenty Zakrzewski adaptacja: Martyna Lechman scenografia: Andrzej Dworakowski muzyka: Tomasz Lewandowski obsada: Dagmara Sowa, Ewa Wróblewska/Joanna Chmielecka, Łukasz Batko, Maciej Cempura, Paweł Chomczyk, Piotr Osak czas trwania: 100 min premiera: 15 września 2018 16+

spektakl dla młodzieży i widzów dorosłych

Z recenzji Komisji Artystycznej To wspaniałe, w pełnej krasie nowoczesne przedstawienie teatralne, które paradoksalnie

fot. Michał Strokowski

pozwala dostrzec, że klasyczny wątek „Don Kichota” jest nadal aktualny. Pozwala się wzruszyć, pośmiać i postawić pytanie: do kogo nam bliżej – do rozmarzonego Don Kichota czy racjonalnego Sancho Pansy? Od pierwszej strofy uwodzą pieśni śpiewane przez Ewę Wróblewską oraz hiszpańska muzyka grana na żywo przez trupę muzyków-aktorów. Bawią doskonałe kreacje Pawła Chomczyka i Łukasza Batki. Spektakl ma formułę eksperymentu teatralnego i pomimo że wykreowana w nim przestrzeń jest dla widza magiczna i wielowymiarowa, to pozwala na stawianie uniwersalnych pytań o sens naszych wyborów, ideały i prawo do marzeń. Klasyczna historia błędnego rycerza marzącego o swej ukochanej jest rysowana lekko i z humorem. Do łez bawią dialogi i mnożące się zabawne pomysły kolejnych scen. Wszystko w klimacie wyimaginowanej, groteskowej rzeczywistości. (eaz)

10.09-29.11 2019

EŁK SUWAŁKI KLUCZBORK BEŁCHATÓW NOWA SÓL

Jeremi się ogarnia. LOL Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie

reżyseria: Tomasz Valldal-Czarnecki scenografia i kostiumy: Monika Wójcik

fot. Maciej Szymanek

muzyka: Artur Guza (piosenka finałowa) asystent reżysera: Paweł Parczewski sufler/inspicjent: Magdalena Kunikowska realizator świateł: Janusz Pacewicz realizator dźwięku: Błażej Szymański obsada: Paweł Parczewski, Marta Markowicz, Alicja Parczewska, Szymon Kowalik, Małgorzata Gradkowska, Joanna Fertacz, Marian Czarkowski czas trwania: 55 min premiera: 17 listopada 2018 8+

spektakl dla dzieci i młodzieży

O spektaklu Opowieść o młodych ludziach, którzy znakomicie poruszają się w świecie wirtualnym, ale nie radzą sobie w rzeczywistym. Radość okazują tak :), a smutek tak :(. Jednak w ich życiu zdarzają się sytuacje, gdy trzeba wynurzyć się ze swojej jaskini i zacząć rozmawiać w realu. Użyć prawdziwych emocji, patrząc sobie w oczy. A to najtrudniejsze... Prawda? W spektaklu są wyraziste postacie, dynamiczna muzyka, żywe dialogi. Do tego niezręczne sytuacje w szkole, niechciane rozmowy z rodzicami i pierwsze dramaty miłosne. Czyli wszystko, co widzowie lubią oglądać u innych, a czego nie chcą przeżywać sami. Przynajmniej w realu. 18

Z recenzji Komisji Artystycznej Jeremi, Maciek i Dżordż są kumplami ze szkoły. Grają w gry, czatują, są normalnymi nastolatkami

fot. Maciej Szymanek

– w świecie wirtualnym szukają siły i zrozumienia, wypełniając tym pewną pustkę zaistniałą w rzeczywistości. Tym, z czym przyjdzie im się zmierzyć w realu, jest autentyczny lęk. Nie ten z gier, gdy trzeba zabić kolejnego stwora w „League of Legends”, ani nie ten towarzyszący wciśnięciu Entera i wysłaniu kilku trudnych słów na czacie, lecz lęk związany z relacją z drugim człowiekiem, lęk przed zawiedzeniem oczekiwań innych, aż wreszcie ten bardzo, bardzo głęboki strach przed chorobą czy śmiercią. Podjęcie dyskusji na tematy najtrudniejsze, często współcześnie marginalizowane w kontekście młodzieżowej kultury popularnej, czyni ten spektakl wartościowym i niebanalnym. Reżyser przez bardzo trudne tematy prowadzi w lekki i mądry sposób – pokazując możliwe rozwiązania, a nie piętrząc kolejne problemy. Istotą i sensem akcji jest bowiem przejście od stagnacji do działania, podjęcie inicjatywy i ogarnięcie się przez głównego bohatera, czyli realne poradzenie sobie z własnymi problemami w imię przyjaźni. (amr)

16.09-28.11 2019

MRĄGOWO BISZTYNEK LIDZBARK WARMIŃSKI EŁK GOŁDAP SEJNY SUWAŁKI

Królowie strzelców. sport w cieniu imperium

fot. Paweł Janic-Janicki

Teatr Nowy w Zabrzu

reżyseria i opracowanie muzyczne: Piotr Ratajczak scenografia i kostiumy: Grupa Mixer ruch sceniczny: Aneta Jankowska, Piotr Ratajczak asystent reżysera: Jakub Piwowarczyk obsada: Anna Konieczna, Monika Kulczyk (gościnnie), Katarzyna Łacisz, Mateusz Lisiecki-Waligórski, Jakub Piwowarczyk, Krzysztof Satała (gościnnie), Tomasz Tywoniuk (gościnnie) czas trwania: 100 min premiera: 1 grudnia 2018 14+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

O spektaklu Spektakl, którego inspiracją była książka „Królowie strzelców. Piłka w cieniu imperium” Zbigniewa Rokity, jest pretekstem do rozmowy na temat nierozerwalnie ze sobą splecionych dziedzin – sportu i polityki. Sportowe emocje pozwalają zarówno zawładnąć masami, jak i zostać przez nie pozbawionym władzy. To sport staje się bronią w walce o wolność. Ale równie dobrze może być on narzędziem, za pomocą którego umacnia się prestiż i siłę państw autorytarnych, imperialnych czy totalitarnych. Obie te dziedziny ludzkiej aktywności były ze sobą splecione, wręcz nierozerwalnie. Mowa tu oczywiście o sporcie wyczynowym. Sportowcy, wygrywając, stawali się z miejsca bohaterami narodowymi. 20

Z recenzji Komisji Artystycznej Piękno tej inscenizacji kryje się w czułym rysowaniu tragedii człowieka. Sport mieści w sobie całą mitologię półbogów, którzy toczą nierówną walkę z ludzkim ciałem i jego biologią. Próbują ziścić marzenie o wielkości, a nawet nieśmiertelności. Miarą okrucieństwa tej walki jest samotna rozpacz wojownika/wojowniczki. Zespół aktorski, a w tym wypadku doskonale zintegrowana drużyna, gra równo i skutecznie. Trzyma dobre tempo w sportowej choreografii, wymagającej siły i wytrzymałości. Mimochodem buduje podobieństwo między aktorem i sportowcem. Mecze, sztafety, skoki wzwyż, pływanie (nawet synchroniczne), wyścigi. Elementy widowiska sportowego udanie kreują nowoczesny i oryginalny teatr. W jego centrum pozostaje jednak klasyczny konflikt człowieka z przeznaczeniem, w tym wypadku reprezentowanym przez system polityczny lub kategoryczny dyktat natury. (ac)

19.09-12.11 2019

STĄPORKÓW DĘBICA STASZÓW OŁAWA KŁODZKO JELCZ-LASKOWICE GŁOGÓW BRZEG DOLNY

fot. Paweł Janic-Janicki

SZPROTAWA

Kyś fot. Artur Wesołowski

Teatr Soho

reżyseria i dramaturgia: Igor Gorzkowski scenografia: Honza Polivka choreografia: Inga Pilchowska realizacja muzyki: Maciej Witkowski, wiolonczela: Katarzyna Broma, konsultacje muzyczne: Aleksandra Endzelm kostiumy: Joanna Walisiak-Jankowska obsada: Bartłomiej Bobrowski, Tomasz Borkowski, Wiktor Korzeniewski, Igor Kowalunas, Janusz R. Nowicki, Anna Smołowik, Julia Wilczewska czas trwania: 120 min data premiery: 27 kwietnia 2018 14+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

O spektaklu Znajdujemy się w przyszłości, w roku dwusetnym po Wybuchu. W świecie zawieszonym pomiędzy potrzebą utrzymania „sławnej przeszłości” a koniecznością przeżycia po cywilizacyjnej apokalipsie. Nie jest on już starym światem, ale nie jest jeszcze nowym, a jego jedyną stałą jest niekonsekwencja. W tym świecie istnieje gród, którego mieszkańcy mają przeróżne Effekty – niezliczoną liczbę uszu rozsianych po całym ciele, nadnaturalną długowieczność, a nawet mutację na poziomie umysłowym. To, co ludzkie, przeistacza się, dążąc do zezwierzęcenia. „Skąd to się bierze? Dlaczego wszystko u nas mutuje, dosłownie wszystko! Mało, że ludzie, ale język, pojęcia, znaczenie!”, mówi jedna z postaci powieści Tatiany Tołstoj, na kanwie której powstała ta adaptacja sceniczna. 22

Z recenzji Komisji Artystycznej Taki krajobraz: stara drewniana kładka rozciągająca się nieregularnie w wielu kierunkach,

fot. Artur Wesołowski

pełna ukrytych drzwiczek i zapadni, pod którymi być może znajdują się zawiłe korytarze. Z podziemnej „chatki”, znajdującej się pod deskami, główny bohater „Kysia” Benedikt wygramoli się na kolanach. Żeby się po niej przemieszczać, musi zapewne czołgać się albo pełzać niczym robak. W miejscu tej prymitywnej osady przed dwustu laty stało miasto, które nazywało się Moskwa. Niewielu pamięta, jak ono wtedy wyglądało, niewielu chyba też chce pamiętać, gdyż większość tutejszej ludności z bydlęcą pokorą przyjmuje zastany porządek świata. Choć nie wszyscy – Nikita Iwanycz, lokalny depozytor pamięci, od lat stawia na terenie osady wysokie słupy będące protezami upamiętniającymi ważne punkty topografii dawnej Moskwy: tu były Patriarsze Prudy, tam stał pomnik Puszkina. A Puszkin, woła na puszczy inteligent Nikita, „to jest nasze wszystko”. (szk)

25.09-9.10 2019

Koło KROTOSZYN NOWA SÓL SANOK STASZÓW

Lorem Ipsum

fot. Aleksander Joachimiak

Vagabond Physical Collective

reżyseria: Paweł Urbanowicz dramaturgia: Anna Turczyńska i Franciszek Szumiński choreografia: Vagabond Physical Collective scenografia: Vagabond Physical Collective reżyseria światła: Paweł Murlik muzyka: Mateusz Flis obsada: Karolina Januszek, Monika Witkowska, Omar Karabulut, Oscar Mafa, Jarosław Mysona czas trwania: 60 min data premiery: 15 września 2018 14+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

O spektaklu Autorski spektakl teatru tańca absolwentów Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu i Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. To traktat o przekraczaniu granic w celu zaspokojenia własnych pragnień. Wychodząc poza strefę komfortu, człowiek ma możliwość podniesienia jakości swojego życia. Jest to jednak ryzyko, które może skutkować fatalnymi dla niego konsekwencjami. „Lorem ipsum” – określenie stosowane w środowisku poligraficznym oznaczające tekst, który nic nie znaczy, a którego używa się do demonstracji czcionek i kompozycji pisma. Wykorzystanie tekstu w obcym języku pozwala skoncentrować się na jego wizualnych aspektach. Tradycyjnie składa się on z fragmentów traktatu Cycerona „O granicach dobra i zła”. 24

Z recenzji Komisji Artystycznej Przedstawienie o współczesnych marzeniach i zwyczajnym, ludzkim poczuciu niespełnienia,

fot. Aleksander Joachimiak

o silnych emocjach i krańcowo przeciwstawnych namiętnościach; rozbrajająco szczerze i bezpośrednio mówi o konieczności przekraczania granic, o zaspokajaniu pragnień. Szczerość wypowiedzi opiera się na ruchu, który wywołuje bezpośrednie doznania zmysłowe i nie wymaga tłumaczenia; przekonuje bez konieczności negocjacji i interpretacji. Jest to spektakl brawurowy, dynamiczny, stworzony przez młodych ludzi o młodych ludziach. Są w nim indywidualne historie ludzi poszukujących szczęścia, ludzi szczęśliwych i ludzi w rozpaczy. Czasami ich marzenia ścierają się w zbiorowych dążeniach w walce o lepszy świat, a czasami łączą w przestrzeni publicznej. Spektakl zachęca do wyjścia poza strefę komfortu. W „Lorem ipsum” twórcy znajdują właściwy patent na teatr, który dostosowuje się do zmian społecznych, tzn. nie tylko odpowiada na oczekiwania ludzi, lecz także prowokuje zmiany, zachęca do refleksji, inspiruje do działania, porusza. (jł)

24.10-27.11 2019

SANOK BEŁCHATÓW RADOMSKO NOWA SÓL DĄBROWA GÓRNICZA RYBNIK EŁK SKARŻYSKO-KAMIENNA

Matka Makryna

fot. Kasia Chmura

STUDIO teatrgaleria

O spektaklu reżyseria: Irena Jun Na podstawie poematu Juliusza Słowackiego „Rozmowa z Matką Makryną Mieczysławską” i książki Jacka Dehnela „Matka Makryna” kostium: Anna Maria Karczmarska reżyseria światła: Dariusz Zabiegałowski obsada: Irena Jun czas trwania: 75 min data premiery: 16 lutego 2018 14+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

Kilkanaście lat po upadku powstania listopadowego siostrę Makrynę Mieczysławską uznano za uosobienie męczeńskich losów Polski. Czcili ją wszyscy romantyczni wieszczowie: Krasiński, Mickiewicz, Norwid i Słowacki. Historia prześladowanej przez prawosławny kler unickiej mniszki z Mińska stała się sensacją w Paryżu i Rzymie. Jej relacji wysłuchał sam papież Grzegorz XVI, a Adam Mickiewicz za jej namową powrócił na łono Kościoła. Uciekinierka z carskiej Rosji, obwołana za życia cudotwórczynią i świętą, została przeoryszą nowo powołanego zakonu, któremu klasztor w Wiecznym Mieście ufundowała polska emigracja. Tymczasem po latach okazało się, że Matka Makryna tak naprawdę nazywała się Irina Wińczowa i nigdy wcześniej nie była zakonnicą… 26

Z recenzji Komisji Artystycznej Mistrzyni słowa Irena Jun monolog Matki Makryny prowadzi bardzo kunsztownie. Jest skupiona, wyciszona, oszczędna w środkach ekspresji, a jednocześnie bardzo wyrazista w mimice i gestach. Na oczach widzów wciela się w kolejne tożsamości swojej bohaterki, po czym wraca do neutralnej roli narratorki. I nie wiedzieć kiedy, w której z tych ról, aktorka wciąga widownię w świat opowiadanych historii. Kiedy siedzi się na widowni, ma się wrażenie, że się uczestniczy w intymnej spowiedzi Makryny, że za chwilę będzie trzeba zdecydować o jej rozgrzeszeniu. Atmosfera się zagęszcza. Rośnie napięcie. Sama aktorka dla swojej bohaterki jest wyrozumiała, nie ocenia jej i nie usprawiedliwia. Spokojnie opowiada jej historię. W taki sposób chroni Makrynę przed przedwczesnym osądem i ewentualnym wykluczeniem. Tymczasem bohaterka krzyczy całemu światu: kłamałam, kłamałam, kłamałam… Ten krzyk buduje na widowni specyficzne napięcie, rodzaj niezręczności, przed którą trudno jest uciec… (eaz)

21.09-7.11 2019

RADOMSKO MROZY CZECHOWICE-DZIEDZICE KONIN KROTOSZYN SKARŻYSKO-KAMIENNA

fot. Kasia Chmura

STASZÓW

Pomelo jest zakochany... w żabie, deszczu i nie tylko

fot. HaWa

Teatr FRAKTAL O spektaklu

reżyseria i scenografia: Ewa Maria Wolska muzyka: Maciej Staniecki reżyseria światła: Emil Lipski czas trwania: 35 min + 15 min zabawy data premiery: 12 maja 2018 3+

spektakl dla dzieci

Kameralny spektakl-koncert dla małych dzieci (od 3 do 7 lat) inspirowany książką „Pomelo jest zakochany... w żabie, deszczu i nie tylko” Ramony Bădescu i Benjamina Chauda. Jest to opowieść o mieszkającym w ogrodzie maleńkim słoniku, który odkrywa pory roku oraz to, że on sam ma wpływ na otaczający go świat. Ogród Pomela to pełna niespodzianek machina dźwiękowa: muzyka do spektaklu tworzona jest na żywo przez trójkę lalkarzy grających na niezwykłych instrumentach. Po spektaklu zapraszamy dzieci na animowane przez aktorów zabawy dźwiękowe. 28

Z recenzji Komisji Artystycznej Prosta historia uroczego słonia Pomelo na przemian śmieszy i wzrusza. Uruchamia wyobraźnię, rozbudza ciekawość odkrywania dźwięków natury, która nas otacza, oraz uczy dzieci obserwować i kojarzyć odgłosy przedmiotów z sytuacjami, z jakimi mogą spotkać się poza teatrem. Przedstawienie jest ciekawie pomyślane pod kątem realizacji. Jego konstrukcja opiera się głównie na dźwiękowym ożywieniu formy i wykorzystaniu teatru lalek do edukacji muzycznej. Historia małego słonia Pomelo opowiadana jest za pomocą dźwięków, bez słów. A dźwięczy tu wszystko. Trójka aktorów na żywo, za pomocą piszczałek, trąbek, cymbałków i gongu buduje muzyczną narrację przedstawienia. Dochodzą do niej odgłosy wszystkich animowanych postaci oraz rekwizytów. Są to czasami pojedyncze ciche szmery, szelesty, westchnienia, kiedy indziej głośne stukoty, pukanie, trąbienie. (...) Mogą być inspiracją do późniejszych wspólnych zabaw dźwiękonaśladowczych w domu, przedszkolu, szkole. I to jest niewątpliwie dodatkowy walor tego przedstawienia. (eaz)

14.09-24.11 2019

NOWA SÓL KŁODZKO RADOMSKO BEŁCHATÓW TARNOWSKIE GÓRY EŁK CZECHOWICE-DZIEDZICE RYBNIK-BOGUSZOWICE RYBNIK-CHWAŁOWICE

fot. HaWa

RYDUŁTOWY

fot. Przemysław Jendroska

Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach / Śląski Teatr Lalki i Aktora ATENEUM

reżyseria: Bartłomiej Błaszczyński adaptacja: Katarzyna Błaszczyńska

scenografia, kostiumy, reżyseria światła: Magdalena Grundwald

Staś i zła noga

muzyka: Jakub Adamiak muzyka na żywo: Patrycja Hefczyńska choreografia: Sylwia Hefczyńska-Lewandowska inspicjentka, suflerka: Anna Kandziora realizacja świateł: Piotr Roszczenko realizacja wideo: Krzysztof Woźniak realizacja dźwięku: Wojciech Gąsowski obsada: Katarzyna Błaszczyńska, Dawid Kobiela, Michał Rolnicki czas trwania: 70 min data premiery: 14 grudnia 2018 8+

spektakl dla dzieci i młodzieży

O spektaklu Staś przyjaźni się ze swoją Złą Nogą, ale Mama powoli zaczyna martwić się, że ten nietypowy przyjaciel sprowadzi na jej syna nieszczęście. Chłopiec, choć nie traci dobrego humoru, zaczyna przynosić ze szkoły kiepskie oceny i powoli traci kolejnych znajomych. Mama również wydaje się nie mieć szczęścia do międzyludzkich relacji. Czy Zła Noga jest naprawdę taka zła? A może to tylko wymysł Stasia, który próbuje wymigać się od obowiązków i kar? „Staś i Zła Noga” to opowieść o kilkunastoletnim chłopcu z niepełnosprawnością i jego Mamie. O ich zmaganiach z codziennością, przezwyciężaniu przeciwności i poszukiwaniu przyjaciół. Wszystko jest podszyte solidną dawką ironicznego humoru, bo przecież ta historia to coś więcej. Mama walczy z systemem, Staś trenuje zdolności telepatyczne, a Zła Noga marzy, by zostać kosmonautą. Jak potoczą się ich historie? 30

Spektakl powstał na podstawie komiksu „Przygody Stasia i Złej Nogi” autorstwa Tomasza „Spella” Grządzieli i jest koprodukcją ze Śląskim Teatrem Lalki i Aktora ATENEUM.

7.09-8.11 2019

Z recenzji Komisji Artystycznej Wesołe dziecko z niepełnosprawnością długo nie gościło w polskiej kulturowej wyobraźni. Staś nie chce zajmować się chorobą, ona go nie obchodzi. Zajmuje się zabawą, ma w sobie beztroskę, bo dlaczego ma jej nie mieć? Ale to nie jest naiwny chłopiec, to dojrzałość daje mu narzędzia do radzenia sobie z życiem o podwyższonych wymaganiach. Staś jest superbohaterem na podobieństwo każdego dziecka, które codziennie walczy albo bawi się ze swoją chorobą. Katowicką inscenizację wyróżnia, oprócz niewątpliwej jakości artystycznej, wysoka świadomość odpowiedzialności, z jaką należy podejmować rozmowę z młodą publicznością. Jest to przede wszystkim niezwykle udana próba podjęcia przez teatr zadań terapeutycznych. (ac)

MROZY PUŁAWY PIOTRKÓW TRYBUNALSKI PIOTRKÓW TRYBUNALSKI CZECHOWICE-DZIEDZICE ORZESZE TARNOWSKIE GÓRY Rybnik-Boguszowice OBORNIKI

fot. Przemysław Jendroska

CIESZKÓW

Švejk Państwowy Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku reżyseria: Joanna Zdrada dramaturgia: Jolanta Denejko i Joanna Zdrada scenografia: Pavel Hubička muzyka: Miłosz Sienkiewicz obsada: Maciej Gierłowski, Ilona Zaremba, Joanna Stoike-Stempkowska, Michał Tramer, Mikołaj Prynkiewicz, Maciej Piotrowski, Piotr Merecki inni realizatorzy: Robert Ochociński, Aleksander Oświt, Sebastian Moczulski czas trwania: 100 min data premiery: 11 października 2018 11+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

fot. Magda Tramer

O spektaklu Wydawać by się mogło, że „Szwejka” zna każdy, ale mało kto przeczytał książkę Jaroslava Haška od deski do deski. Dzięki słupskiemu teatrowi można zderzyć swoje wyobrażenie ikony czeskiej literatury z przewrotną interpretacją Joanny Zdrady. Lekka forma, balansująca na krawędzi klownady, jest pretekstem do wypowiedzi na temat jednego z najkrwawszych konfliktów zbrojnych w historii. Pod pozorami dowcipu „Szwejk” piętrzy sensy, a humor i parodia stają się sposobem na przetrwanie czasu wielkich społecznych i politycznych zmian. Z recenzji Komisji Artystycznej Rubaszny, prześmieszny, lekki – od pierwszych minut przedstawienia z takimi właśnie wyobrażeniami o „Przygodach dobrego wojaka Szwejka” Jaroslava Haška chcą mierzyć się twórcy słupskiej superprodukcji dla dorosłych (bo jak inaczej określić wydarzenie angażujące scenicznie nie tylko cały zespół aktorski, ale i samego dyrektora teatru?). 32

Pomysł na ten spektakl można określić co najmniej jako przewrotny. Ironia, dowcip, zabawa formą stają się tutaj narzędziami zgłę-

fot. Magda Tramer

biania antywojennej myśli czeskiego autora. Jeśli pojawia się tu humor – z pewnością trzeba go dookreślić mianem czarnego, ironia – tylko gorzka, forma – zdekonstruowana. Opowieść staje się upiornym widowiskiem, w którym demony wojny mają nam nie tylko przypomnieć o tragedii i bolączkach dwudziestowiecznych konfliktów zbrojnych, ale też obnażyć mechanizmy, których nie sposób nie dojrzeć również współcześnie. Słowem, które ciśnie się na usta podczas oglądania tego spektaklu, jest rozkład. Kryzys moralności, upadek człowieczeństwa i obyczajów znajduje swoje odbicie w scenografii, której osią jest weneckie lustro. Mocno przechylone, wypełnia prawie cały horyzont sceny, jego bogata i bardzo zniszczona złocona rama przypomina o czasach dawnej świetności, które bezpowrotnie minęły. Ten gigantyczny sceniczny obiekt, który pełni w spektaklu nie tylko funkcję tła, ale jest ogrywany na bardzo wiele sposobów, został kontrastowo zestawiony z wyściełającą deski sceny słomą. (amr)

8.10-31.10 2019

KROTOSZYN GOSTYŃ NOWA SÓL BARCIN ŚRODA WIELKOPOLSKA WEJHEROWO TCZEW DZIERŻONIÓW KŁODZKO SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE

Szac Teatr Naumiony / Fundacja Szafa Gra

reżyseria i dramaturgia: Iwona Woźniak tekst: Joanna Sodzawiczny sufler/asystent reżysera: Teresa Machulik scenografia: Barbara Wójcik-Wiktorowicz muzyka: zespół Rube Świnie charakteryzacja: Sabina Baron, Helena Chwałek choreografia: Mikołaj Karczewski, Natalia Dinges

fot. Karol Wiśniewski

realizacja świateł: Marcin Thomann, Sebastian Rak, Maksym Juranek obsługa techniczna: Andrzej Woźniak, Janusz Golec, Henryk Sodzawiczny, Marek Spendel, Edward Szolc, Andrzej Wójcik, Stefan Machulik obsada: Bronisława Porembska, Jolanta Sodzawiczny, Magdalena Owczarek, Beata Kniejska, Mikołaj Kniejski, Bartłomiej Garus, Karolina Jaworska, Dominik Sodzawiczny, Stefan Owczarek, Karolina Sosna, Józef Ignasiak, Łukasz Domin, Aneta Spendel, Joanna Wiaterek, Marta Tabacka, Izabela Zajusz, Sylwia Zajusz czas trwania: 60 min data premiery: 14 kwietnia 2018 11+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

O spektaklu Cztery dojrzałe kobiety opowiadają historię swojego życia. Jest jeszcze on – mężczyzna, który je wszystkie łączy. Ten, który wzbudza namiętność, miłość i nienawiść, którego decyzje zmieniają koleje ich życia. W tle wybory, jakich bohaterowie dokonali w młodości, oraz przeznaczenie, które zmienia ich los. Młodzieńczy entuzjazm splata się tutaj z dojrzałą refleksją nad życiem. Nowy spektakl Teatru Naumionego to historia zwykłego człowieka, który podejmując takie, a nie inne decyzje, wpływa na życie innych ludzi. Historia, którą można odnaleźć w każdej, nie tylko śląskiej, rodzinie. 34

Z recenzji Komisji Artystycznej W wolnym przekładzie gwary śląskiej szac znaczy: adorator, chłopak, który zabiega o dziew-

fot. Karol Wiśniewski

czynę. Historię czarnookiego Edka poznajemy z kilku perspektyw. Pierwsza, opowiadana przez samego bohatera, dziś sędziwego, schorowanego mężczyznę, w młodości przystojnego uwodziciela, zabiegającego o serca wielu dziewcząt. Flirty i zaloty były treścią jego życia. Nasz bohater z nieukrywaną nostalgią wspomina swoje miłosne podboje. Druga perspektywa, jakby w kontrze do pierwszej, to opowieść czterech matron, które stoją przez cały spektakl niczym posągi, w pięknych, krochmalonych czepcach. To one, w młodości zauroczone przystojnym Edkiem, namiętnie do niego wzdychały. Kolejna perspektywa to retrospekcja. Tuż obok aktorów seniorów, w lustrzanym odbiciu opowiadanych historii, stają dyskretnie młodzi członkowie wielopokoleniowego zespołu: zalotny Edek i jego kolejne dziewczęta... „Szac” urzeka prostą scenografią, kostiumami i żywą oprawą muzyczną. Widzimy na scenie zgrany wielopokoleniowy zespół teatralny niewstydzący się swoich korzeni, profesjonalny poziom gry, dobrą reżyserię oraz pasję i miłość do teatru. (eaz)

6.10-23.11 2019

Rybnik-Boguszowice CZECHOWICE-DZIEDZICE KRZYWE SEJNY FILIPÓW STĄPORKÓW NĘDZA GOLENIÓW WAŁCZ MASZEWO

Thriller

fot. Maurycy Stankiewicz

Nowy Teatr w Warszawie

reżyseria: Paweł Sakowicz, Anna Smolar dramaturgia: Anna Smolar choreografia: Anna Smolar, Paweł Sakowicz tekst: Sonia Roszczuk, Paweł Sakowicz, Anna Smolar materiały edukacyjne: Justyna Czarnota obsada: Sonia Roszczuk, Paweł Sakowicz czas trwania: 55 min data premiery: 24 października 2018 11+

spektakl dla młodzieży

O spektaklu Podczas gdy nasze dni mijają wypełnione wydarzeniami, nasze ciało żyje własnym życiem – niezauważalnym, niezrozumiałym, lekceważonym. To życie, złożone i ukryte za fasadą tego, co prezentujemy na zewnątrz, jest jednak przygodą trudną i piękną, bogatą w rozmaite transformacje i zwroty akcji, pełną pasjonujących kryzysów. Sprawdzamy, jak wygląda dzień z życia człowieka opowiedziany wyłącznie z perspektywy ciała. Wprowadzając je w stan wyczerpania, badamy jego granice z nadzieją, że wyłoni się to, co dawno zapomniane. Zadajemy pytanie o możliwe odzyskanie własnego ciała dla siebie. 36

Z recenzji Komisji Artystycznej Spektakl ruchowy oparty na szeroko rozumianej ekspresji ciała przypomina o tradycjach

fot. Maurycy Stankiewicz

sztuki performance’u z najlepszego okresu postmodernizmu. Ciało – wszystko, co się z nim kojarzy – w naszej kulturze pozorów może wywoływać strach, poczucie niepewności lub dreszczyk (thrill) emocji. Poprzez ciało poznajemy otaczający nas świat. Dotyk, węch, wzrok, słuch, smak, równowaga, kinestezja – zmysły (lub odczuwanie cielesne) mają ogromny wpływ na fizyczne, psychiczne i emocjonalne zachowanie człowieka. Jednak podobnie jak intuicja i empatia zmysły w kulturze europejskiej są czymś wstydliwym. Ich skutkiem – zgodnie z egocentrycznym pojmowaniem świata – jest chaos i brak racjonalizmu. „Thriller”, opierając się na kartezjańskim dualizmie, staje się przedziwnie dynamiczny. Jest tworzony na żywo we współpracy z nastoletnimi widzami. Artyści razem z młodymi widzami prowadzą dyskurs o ciele, zastanawiają się nad jego rolą w życiu człowieka, funkcjami i pojęciem cielesności, pracują nad ruchem, zmysłowością, przestrzenią fizyczną, psychologiczną, w tym dźwiękową. Prowokują pytania ze sfery świadomości ciała. Robią to w sposób atrakcyjny, przekonujący, czasami spektakularny w swojej brawurze i dynamice. (jł)

29.09-25.11 2019

ŻYRARDÓW KROTOSZYN NOWA SÓL KONIN AUGUSTÓW

fot. Zuza Balcerzak

Tragedia Jana Teatr CHOREA w Łodzi O spektaklu reżyseria: Waldemar Raźniak choreografia: Liwia Bargieł muzyka: Tomasz Krzyżanowski kostiumy: Emil Wysocki światło: Tomasz Krukowski dźwięk: Marcin Dobijański obsada: Janusz Adam Biedrzycki, Joanna Chmielecka, Paweł Głowaty, Joanna Jaworska-Maciaszek/Daria Szymańska, Michał Jóźwik, Majka Justyna, Małgorzata Lipczyńska, Anna Maszewska, Wiktor Moraczewski, Ewa Otomańska, Dorota Porowska, Tomasz Rodowicz, Elina Toneva czas trwania: 80 min data premiery: 17 listopada 2018 14+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

Historia biblijnego Jana Chrzciciela podejmującego walkę z trawiącymi świat grzechami rozpusty, pychy, tchórzostwa i pazerności. Popada on w konflikt z prowadzącym hulaszcze życie Herodem, który przywłaszczył sobie żonę własnego brata. Kluczowym elementem intrygi jest mityczny taniec Salome, wskutek którego niepokorny święty zostaje pozbawiony głowy. Jednak u Gawatowica – niczym w średniowiecznym misterium – zło zostaje potępione, a winni niesprawiedliwości ukarani. Ten wczesnobarokowy tekst, napisany w 1619 roku na jarmark świętojański w Kamionce Strumiłowej (dziś na Ukrainie), jest unikalnym zabytkiem języka polskiego i świadectwem tradycji teatru jarmarcznego. W dobie badań nad genami religijności VMAT2, ścierania się systemów ideologicznych i rozwoju sztucznej inteligencji warto zastanowić się nad tym, czy wiara jest w jakikolwiek sposób racjonalna? Skąd się bierze jej moc i czy ważna jest dzisiaj? Co odróżnia postawę ultrareligijną od postawy fanatycznej i jakie kanony wartości można uznać współcześnie za aktualne? 38

Z recenzji Komisji Artystycznej Tytułowy bohater, grany przez lidera CHOREI,

fot. Zuza Balcerzak

Tomasza Rodowicza, wyciągnięty zostaje przez lud ze swojej bezpiecznej pustelni, w której być może obcował już z samym Panem Bogiem. Jednak by rozpoczął się dramat, Jan musi opuścić strefę komfortu, musi coś zaryzykować. Nic dziwnego, że pośród młodego chóru porusza się on powoli, jakby ważąc każdy swój krok. Wie on bowiem dobrze, że bycie wśród ludzi, jeśli chce się dążyć do dobra i sprawiedliwości, musi mieć swoją cenę. W spektaklu ścięcie głowy protagonisty każe zadać pytanie o sens i cenę zaangażowania w nasze wspólne sprawy, czy nawet, posługując się współczesnym językiem, o sens i cenę… nieposłuszeństwa obywatelskiego. CHOREA mówi tragedią Jana prawdy na dzisiaj w niezwykle stonowany sposób, sam dramat wykonując w pełnej prostoty, minimalistycznej formie. Zespół stawia przede wszystkim na aktorstwo pełne wielobarwnych gestów i głosów, którymi na naszych oczach stwarza jaskrawe, kompletne światy. Nie mniej znaczące są też przezabawne intermedia, które wzniosłej skądinąd historii przywracają niezwykle przyziemny, ludzki wymiar. (szk)

18.10 – 27.11 2019

ŻYRARDÓW MYSZKÓW CZECHOWICE-DZIEDZICE RADOMSKO GŁOGÓW KROTOSZYN NOWA SÓL BARCIN

fot. Rebell studio kreatywne

Trzy ćwierci do śmierci Teatr Martin O spektaklu reżyseria: Karolina Martin i Mateusz Smaczny scenografia: Marek Idzikowski, lalka – Karolina Martin muzyka: Paula Kowalczyk (altówka), Adam Milewski, Piotr Klauza (wiolonczela) realizator światła: Emil Lipski obsada: Babucha – Karolina Martin, animacja materiału, śpiew – Zofia Straczycka, Magdalena Słowik czas trwania: 45 min data premiery: 28 czerwca 2018 11+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

Monodram lalkowy inspirowany opowieściami z Supraśla zebranymi i opracowanymi przez Wojciecha Załęskiego w zbiorze „Hecz precz stała się rzecz” oraz książką „Po trochu” Weroniki Gogoli. Wszystko zaczęło się od prababki Weroniki, która przeniosła Śmierć przez rzekę i w ten sposób zapewniła kobietom w swojej rodzinie długowieczność. Jest to jednak kłopotliwy dar. Bohaterka pragnie zakończyć swój zbyt długi żywot. Wcześniej jednak musi dokonać rachunku sumienia. Czy ciąży na niej przekleństwo złych ludzi? A może sama odpowiada za swoje nieszczęście? Czy ktoś przyjdzie jej z pomocą? Spektakl zrealizowano dzięki stypendium artystycznemu „Młodzi Twórcy” Prezydenta Miasta Białegostoku. Lalka została wykonana przez Karolinę Martin podczas warsztatów „Laboratory of creation body-puppets” z Natachą Belovą. 40

Z recenzji Komisji Artystycznej Babucha cierpi – jak wszystkie kobiety w jej rodzinie – na długowieczność. Chce się rozmówić ze Śmiercią, co uruchamia korowód postaci z przeszłości i przywołuje najważniejsze, często bardzo bolesne wspomnienia. Do stworzenia tej barwnej biografii twórcy spektaklu szukali inspiracji w supraskich opowieściach. (...) Animatorka, spleciona z ciałem lalki-staruszki, jest tą, która daje i zabiera życie, stoi w cieniu swej postaci od samych jej narodzin, jest tym, do czego nieubłaganie zmierza jej los. To naprawdę doskonała kreacja Karoliny Martin – elektryzująca i wzruszająca. Twórcy uwierzyli w siłę formy – na prawie pustej scenie z kawałka materiału za sprawą ruchu/animacji i światła kreowane są niezwykłe światy. Poruszająca i silna znaczeniowo jest chociażby scena, w której biała płachta tworząca rzekę zamienia się w zawiniątko z niemowlęciem. (...) Wszystkie składowe spektaklu mocno działają na wyobraźnię widzów, grają z nią, szukają myślowych dopełnień. Obok formy jest przecież muzyka na żywo – czasem rzewna, niekiedy przerażająca i pełna dysonansów, chwilami melodyjna i śpiewna, wreszcie taneczna i skoczna – która prowadzi przez barwny świat przeszłości Babuchy. I tak pomiędzy tym, co widzialne i wyobrażone, pomiędzy przeszłością i teraźniejszością, poruszycielką i poruszaną, życiem i śmiercią toczy się ta sceniczna gra. (amr)

21.09-30.11 2019

KŁODZKO BEŁCHATÓW ŚRODA WIELKOPOLSKA Koło KRASNYSTAW GOSTYŃ GŁOGÓW EŁK RYBNIK-BOGUSZOWICE

fot. Rebell studio kreatywne

RYBNIK-CHWAŁOWICE

fot. Piotr Jaruga

We_selle m4c foundation O spektaklu

reżyseria, scenografia, choreografia: Wojciech Mochniej muzyka: Wojciech Frycz dramaturgia: Marcin Miętus obsada: Daniela Komędera, Katarzyna Kubalska, Dominika Wiak, Monika Witkowska, Katarzyna Pawłowska, Tomasz Ciesielski, Wojciech Kaproń, Wojciech Mochniej, Paweł Urbanowicz czas trwania: 70 min data premiery: 14 czerwca 2018 11+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

Spektakl jako projekt multimedialny łączący różne techniki tańca współczesnego, performance’u, improwizacji z projekcjami wideo. Punkt wyjścia oraz główną oś spektaklu stanowi ceremonia zaślubin, która w sposób szczególny pokazuje przekrój osobowościowy weselników, ich skomplikowane relacje i wewnętrzną potrzebę rutyny. To przełomowy moment w życiu pary młodej, związany z tradycją i próbą utrzymania jej ciągłości. Wesele to też czas podpatrywania siebie nawzajem, dokonywania rachunku sumienia, a co za tym idzie – kreowania samego siebie w oczach innych. W ruchowym spektaklu pobrzmiewają echa klasyki: „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, z którego zaczerpnięty został motyw rozpadu wspólnoty i relacji międzyludzkich, „Ślubu” Witolda Gombrowicza jako próby walki z formą oraz problemem komunikacji. Nie zabrakło też odwołań do kultury współczesnej i popularnej, choćby do filmu Wojciecha Smarzowskiego, w którym tytułowe wesele obnaża wady człowieka i budzi drzemiące w nim demony. 42

Z recenzji Komisji Artystycznej Punktem wyjścia tanecznej opowieści jest zabawa weselna, w której dochodzą do głosu skomplikowane osobowości gości weselnych. Uczestnicy rozpoczynają niewinną zabawę, która tradycyjnie jest życzeniem pomyślności dla młodej pary. Zapowiada się entuzjastycznie. Z czasem jednak energia weselników słabnie, coś w nich pęka i nie potrafią zapanować nad sobą; porywają ich skrajne emocje i namiętności, które przeradzają się w skonfliktowane wichry uczuć i namiętności. „We_selle” to rytuał przejścia, po którym nic już nie jest takie samo, jak było. Rozrachunek z przeszłością doprowadza do zmiany i przed oczyma jawi się nam nowy świat. Spektakl opiera się na niezwykle dynamicznym ruchu, tanecznej spontaniczności o pełnej palecie kolorów, zachowań i emocji; jest szczerym, wciągającym obrazem rzeczywistości, który momentami porywa, a chwilami denerwuje i przeraża butą; nawiązuje do ruchu codziennego. To gorzkie (lecz jednocześnie pełne sentymentu) spojrzenie na współczesną Polskę. (jł)

3.09-23.11 2019

PUŁAWY NOWA SÓL GŁOGÓW OBORNIKI CZECHOWICE-DZIEDZICE SIEDLCE

fot. Piotr Jaruga

EŁK

fot. Marcin Oliva Soto

Wiedźmin. Turbolechita Teatr Nowy Proxima w Krakowie

O spektaklu Na scenie pojawi się Wiedźmin, ale nie zwykły

reżyseria: Piotr Sieklucki tekst: Ziemowit Szczerek scenografia i kostiumy: Łukasz Błażejewski choreografia: Karol Miękina muzyka i projekcje: Paweł Penarski nagłośnienie: Tadeusz Sawka oświetlenie: Wojciech Kiwacz obsada: Juliusz Chrząstowski, Krystian Durman/Konrad Stein, Aleksander Fiałek/Paweł Harańczyk, Piotr Sieklucki, Karol Miękina, Łukasz Błażejewski, Maciej Ferlak, Grzegorz Witek, Grzegorz Janeczek czas trwania: 90 min data premiery: 9 lutego 2019 18+

spektakl dla dorosłych

wojownik z długimi włosami biegle władający mieczem. Nie. Wreszcie zjawi się ON – wyczekiwany od pokoleń mesjasz, zbawiciel, superbohater, w którego żyłach płynie prawdziwa polska krew. Janusz. Słowianin. Dzidowład. Turbolechita. To w nim są pokładane wszystkie nadzieje, on, jako jedyny, wędrując przez krainy istniejące i nieistniejące, spotykając na swojej drodze prawdziwe monstra, osobliwe figury, wynaturzone postaci, zrobi porządek i wprowadzi zmianę, dobrą zmianę. Satyra na istniejącą i nieistniejącą rzeczywistość, teatralne zmierzenie się z tożsamością Polaków, skonfrontowanie ze stereotypami, schematami i kompleksami. Ten spektakl to brutalna walka z potworami – tymi, które faktycznie są, które być mogą, i tymi, których tak naprawdę nie ma. To rzecz o nas. Autor tekstu Ziemowit Szczerek, laureat Paszportu „Polityki”, finalista Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody Literackiej Europy Środkowej Angelus, autor głośnej powieści „Siódemka” i „Rzeczpospolitej Zwycięskiej”, tym razem rozprawia się z polskością i całym zestawem cech jej towarzyszących w tekście dramatycznym, to nie byle jakim. 44

Z recenzji Komisji Artystycznej Mocny i oryginalny spektakl. Szczerek z niebywałą historyczną precyzją podaje scenie impo-

fot. Marcin Oliva Soto

nujący traktat o polskiej tożsamości, bo wbrew pozorom nie jest to adaptacja prozy Sapkowskiego. Dramaturg odkopuje niewygodne skarby pamięci narodowej i sięga po prawdziwe dowody korzeni słowiańszczyzny. Nie ma lepszego narodowego superbohatera do opowiadania o niej niż Wiedźmin. Spośród Polaków-pomników: Jana Pawła II i Lecha Wałęsy, Wiedźmin jest najlepszy. Wiarygodny, a ponad wszystko to król ludzkich serc – nie tylko polskich. Dla Szczerka tylko on, pogromca i wojownik, ikona popkultury, niekwestionowany współczesny mocarz, stał się medium do przewrotnej politycznej refleksji. Siłą tego diabelskiego pomysłu literackiego jest poczucie humoru, które poprzez lekkość unosi opowieść. Zamysł inscenizacyjny opiera się na niespodziankach, które odpalają z doskonałym wyczuciem dramaturgii. Projekcje sprytnie wmontowane w monologi protagonisty, komentarze muzyczne z popkulturowego repertuaru, cytaty z gry wideo. Wszystkie teatralne zabawki perfekcyjnie budują teatralny kosmos, który przepowiada nam przyszłość. Chciałoby się mieć wiarę, że to artystyczne proroctwo nigdy się nie ziści. Ale Wiedźmin zawsze wygrywa i nadzieja nie ma tu żadnych szans. (ac)

1.10-24.11 2019

NOWY TARG GŁOGÓW KŁODZKO RYDUŁTOWY CZECHOWICE-DZIEDZICE NOWY SĄCZ PAWŁOWICE TARNOWSKIE GÓRY

fot. Karol Budrewicz

Wyzwolenia Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy reżyseria: Piotr Cieplak scenografia i kostiumy: Andrzej Witkowski ruch sceniczny: Leszek Bzdyl muzyka: Paweł Czepułkowski, Michał Litwiniec inspicjent: Jolanta Naczyńska obsada: Magda Skiba, Magda Drab, Ewa Galusińska, Magda Biegańska, Zuza Motorniuk, Małgorzata Urbańska, Katarzyna Dworak, Małgorzata Patryn, Gabriela Fabian, Anita Poddębniak, Paweł Palcat, Bogdan Grzeszczak, Bartosz Bulanda, Robert Gulaczyk, Rafał Cieluch, Mateusz Krzyk czas trwania: 90 min data premiery: 16 marca 2019 11+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

O spektaklu Spektakl, który wychodząc od monumentalnej wizji Stanisława Wyspiańskiego, próbuje postawić na nowo pytanie o to, co znaczy dziś być Polakiem. Rezygnując z patosu właściwego oryginałowi, twórcy przenoszą akcję z „narodowej sceny” w cztery ściany zwykłego polskiego mieszkania. Starają się na różne sposoby przyjrzeć kondycji współczesnego rodaka, dotykając bolesnych miejsc naszej historii i spornych punktów współczesności. Pozostają wierni strukturze dramatu Wyspiańskiego, ale wypełniają ją nowymi, aktualnymi treściami, ożywiają w sposób czytelny i atrakcyjny dla współczesnego widza. Czynią z tej narodowo-osobistej duchowej wiwisekcji czy kłótni o Polskę błyskotliwy teatralny show ze śpiewem, tańcami i (często gorzkim) humorem, nie odbierając jednocześnie głębi i powagi poruszanym na scenie kwestiom. 46

Z recenzji Komisji Artystycznej Przedstawienie to ma zbiorowego bohatera: jest nim chór Polaków ubranych w szare marynarki, brawurowo zagrany przez legnicki zespół zorkie-

fot. Karol Budrewicz

strowany przez Pawła Czepułkowskiego i Michała Litwińca, uruchomiony przez choreografa Leszka Bzdyla. Ciasnota, duszność mieszkanka zaprojektowanego przez Andrzeja Witkowskiego staje się w tym spektaklu metaforą polskości, z całą paletą narodowych kompleksów, z naszym przywiązaniem do dramatycznych gestów czy chronicznym lękiem przed obcymi. Że znamy ten smrodek aż za dobrze? To prawda, znamy. Ale czy uczciwe spojrzenie na siebie w zwierciadle sztuki nie otwiera drogi do jeśli nie wyzwolenia, to choćby samopoznania? Twórcy spektaklu, choć posługują się współczesnym tekstem, są blisko Wyspiańskiego. Najbliżej chyba w ostatnim akcie, w którym odbywa się swoisty lincz na autorce sztuki, która mogłaby być kimś na kształt kobiecego Konrada. Bohaterka postawiona zostaje w ogniu retorycznych, a często po prostu niemądrych pytań. Teatr Cieplaka, choć ostatnio bardzo spolityczniał, na szczęście wciąż pokazuje świat w szerokiej perspektywie. Zwłaszcza naszą – ludzką – śmieszność, kiedy tak gorączkowo próbujemy czynić sobie świat poddanym, jednoznacznie nazywając rzeczy, które są znacznie większe i trwalsze od nas. (szk)

19.10-7.11 2019

ŻARY ZŁOTORYJA BRZEG DOLNY JAROCIN KONIN KROTOSZYN

fot. Tomasz Dorawa

Zrobie co zechce Teatr Porywacze Ciał w Poznaniu

reżyseria: Maciej Adamczyk i Katarzyna Pawłowska tekst, scenografia, dramaturgia, choreografia, muzyka: Maciej Adamczyk nagłośnienie, oświetlenie: Maciej Dziaczko obsada: Katarzyna Pawłowska i Maciej Adamczyk czas trwania: 90 min data premiery: 20 października 2018 11+

spektakl dla młodzieży i dorosłych

O spektaklu Komedia. Tragedia. Melodramat. Gdzieś w Polsce, na poboczu zapomnianej przez ludzi drogi Kachna i Maciej, ubrani na ludowo, siedzą przy swoich stoliczkach turystycznych i sprzedają produkty regionalne. Nie mają klientów, więc dużo ze sobą rozmawiają... Z recenzji Komisji Artystycznej On i Ona ubrani na ludowo. Zaczynają mocno i absurdalnie. Nie stracą tempa aż do końca. Inscenizacyjnie niewiele się tu dzieje. Umownie nakreślona akcja została zamknięta w zmianie pór roku – od lata do zimy. Jej przebieg wyznacza dynamika relacji pary bohaterów. Przydrożni handlarze towarów regionalnych spędzają czas na leżakach, wymieniając się gawędami, leniwymi monologami i zwierzeniami. Osadzeni w sytuacji czekania nie wiadomo na co natychmiast budzą skojarzenie z Beckettowskimi bohaterami „Czekając na Godota”. Postaci mają groteskowy sznyt i z premedytacją korzystają 48

z aktorskiej klownady. Skutecznie śmieszą do łez, ale jak to bywa, zabawa jest tylko maską tego, co bardziej przestrasza, niż bawi. Porywacze specjalizują się w krytycznym portretowaniu rzeczywistości. I tak jest i tym razem. Stawiają temat wiejskiej polskiej swojskości. Priorytet stanowi tu narodowa mentalność. W inscenizacji nie ma odkryć, raczej zdystansowane odmalowanie biało-czerwonych stereotypów. Polak to pieniacz, malkontent podszyty rzewnym sentymentem. Puka mu w sercu równocześnie sarmacka tradycja i europejska ekologia. Jest trochę stąd (z polskiej wsi), a trochę stamtąd (z zachodniej Europy), coś tam słyszał, gdzieś coś czytał. Zna się na wszystkim. Wzrusza go przeszłość, czeka na lepszą przyszłość. Porywacze pytają wprost: czy ten Polak wie, kim jest? To przedstawienie ma siłę. Jej źródłem jest prosta forma wypełniona mocnym aktorstwem. Pawłowska z Adamczykiem są ze sobą skontaktowani niemal telepatycznie, partnerują sobie mistrzowsko. Jak w zawodowym ping-pongu – czujnie i zwinnie odbierają aktorskie piłki. W nieustannym kontakcie z widzem, prowadzą brawurową grę. Z łatwością rozkładają widza na łopatki, by w poczuciu mocy przystawić mu do twarzy lustro. Od lat na tym budują swoją teatralną markę – bezcenną. (ac)

4.10-19.10 2019

ŻARY BEŁCHATÓW KRAŚNIK KRASNYSTAW

fot. Tomasz Dorawa

SEJNY

Indeks miejscowości

Augustów 37

Kluczbork 17

Radomsko 25, 27, 29, 39

Kłodzko 21,29, 33, 41, 45

Rybnik-Boguszowice 29, 35,

Kołobrzeg 15

41,

Barcin 15, 33, 39

Koło 23, 41

Rybnik-Chwałowice 25, 29, 41

Bełchatów 17, 25, 29, 41, 49

Konin 27, 37, 41, 47

Rydułtowy 29, 45

Bisztynek 19

Krasnystaw 15, 41, 49

Brzeg Dolny 21, 47 C Chojnice 15 Cieszków 31 Czechowice- Dziedzice 27, 29, 31, 35, 39, 43, 45 D Dąbrowa Górnicza 25 Dębica 21 Dzierżoniów 33 E Ełk 17, 19, 25, 29, 41, 43 F Filipów 35 G Głogów 21, 39, 41, 43, 45, Goleniów 35

Kraśnik 15, 49 Krotoszyn 23, 27, 33, 37, 39, 47 Krzywe 35

Sępólno Krajeńskie 33 Siedlce 43

L Lidzbark Warmiński 19

Maszewo 35 Mrągowo 19 Mrozy 27,31 Myszków 39

Nędza 35 Nowa Sól 17, 23, 25, 29, 33, 37, 39, 43 Nowy Sącz 45 Nowy Targ 45

Suwałki 17, 19 Szczebrzeszyn 15 Szprotawa 21 Ś

T Tarnowskie Góry 29, 31, 45 Tczew 33 W Wałcz 35

O Oborniki 31, 43 Orzesze 31

Staszów 21, 23, 27

Środa Wielkopolska 31, 41

Gostyń 33, 41

Skarżysko-Kamienna 25, 27 Stąporków 21, 35

Oława 21

Sanok 23, 25 Sejny 19, 35, 49

Kwidzyn 15

Gołdap 19

Wejherowo 15, 33 Z Złotoryja 47

Janów Lubelski 15

Pawłowice 45

Jarocin 47

Piotrków Trybunalski 31

Żary 47, 49

Jelcz-Laskowice 21

Puławy 15, 31, 43

Żyrardów 37, 39

ISBN 978-83-66124-15-8

9 788366 124158