Praktijk
FIKSE (IMAGO)SCHADE
Warmtepomp zorgenkind? Een goede naam komt te voet en gaat te paard. Wat Vathorst is voor de ventilatiebranche, dreigt De Teuge te worden voor de warmtepompsector. Het warmtepompproject in de nieuwbouwwijk in Zutphen is uitgelopen op een faliekante mislukking. De (energie)kosten rijzen de pan uit en de CO2-uitstoot blijkt niet lager maar juist veel hoger geworden. Moet de warmtepomp in de ban? Het antwoord is nee. In een reactie op een artikel in Trouw over bewoners die eerder zelf een duurzame wijk wilden ontwerpen, zegt de onafhankelijke energie- en milieuadviseur Teus van Eck: ‘Zorg ervoor dat voor het gehele traject, van ontwerp tot en met bewoning, de verantwoordelijkheid voor kwaliteit, kosten en energieprestaties bij één partij ligt. Dat voorkomt een nachtmerrie’.
Veel mis Langs elkaar heen werken, gebrekkige coördinatie, nauwelijks controle, knellende overheidsregels: ziedaar enkele ingrediënten die van vakwerk knoeiwerk kunnen maken. Er is al veel gezegd en geschreven over Teuge. Op 20 juni van dit jaar verscheen er een artikel in Trouw, waarin de deskundigen Peter van Voorst en Teus van Eck vertellen wat er zoal mis kan gaan bij een warmtepompproject. En dat is veel, zo blijkt. De energieprestatiecoëfficiënt bijvoorbeeld, in het leven geroepen om het gebouwgebonden energiegebruik te drukken, geeft soms aanleiding tot een te makkelijke keuze voor een warmtepompsysteem in plaats van andere duurzame oplossingen. Immers, het installeren van een warmtepomp levert de meeste EPC-punten op. Meer nog dan een zonneboiler of zonnepanelen. Ook kwalijk is het als essentiële bouwkundige of installatietechnische maartregelen achterwege worden gelaten wanneer de EPC-norm op papier al 24
is gehaald. In Teuge kwam een gepland wtw-systeem te vervallen en zijn er gewone ventilatieroosters geplaatst. Goedkoper in aanleg, maar dan moet je wel meer stoken.
Kwaliteitsbewaking ‘Stop het circus rond de energieprestatiecoëfficiënt’, zeggen Van Voorst en Van Eck, ‘want anders wordt de EPC de woekerpolis van de 21ste eeuw’. Wil een ambitieus traject als dat van de stapsgewijs strenger worden EPCeisen ook echt een succes worden, dan moeten de bouwwereld, de installatiesector én de verschillende overheden daar klaar voor zijn. En dat lijkt nog lang niet overal het geval. De onderzoekers wijzen erop dat gemeentelijk toezicht op projecten vaak tekortschiet, dat aannemers dingen achterwege kunnen laten zonder dat dit opvalt, dat er vaak geen dossiers worden bijgehouden en dat er dikwijls ook geen controles worden uitgevoerd. Zij vinden de gedachte achter de EPC prima, maar dan moet er ook een adequate kwaliteitsbewaking plaatsvinden. Wat bij het project De Teuge vooral in het oog sprong waren de problemen met de bron. Om bevriezing te voorkomen moest de bron verwarmd worden en er waren extra pompen nodig om het bronwater rond te pompen. Het elektriciteitsverbruik schoot daardoor omhoog. Daarnaast gingen installaties pendelen daar er geen buffering plaatsvond. Pendelen is bijzonder nadelig
Het hybride toestel in het pilotproject te Stiens
voor het rendement en slecht voor de compressor. Ook het toepassen van open verdelers bleek een grote fout.
Hybride toestel In een toelichting op het artikel in Trouw zegen Peter van Voorst en Teus van Eck: ‘De intentie van ons verhaal is dat wij pleiten voor kwaliteitsborging en harde garanties voor energiebesparing en verduurzaming voor nieuwbouw en verbouw van woningen, en dit niet alleen voor warmtepompen maar voor alle mogelijke opties. Zorg dat de bewoner krijgt wat is beloofd’. In uw praktijk zult u waarschijnlijk het vaakst te maken krijgen met kleinschaliger projecten. Met individuele woning eigenaren die willen verduurzamen. En dan kan de warmtepomp een optie zijn. Wat dat betreft kijken we graag naar de bevindingen van woningbouwverenigingen die met een pilot het voortouw ne-
oktober 2011
IZ1011_TA_warmtepompzorgenkind.indd 24
16-9-2011 10:41:34