Sure to triumph! (1955) I live on Sinh Từ Two lovers One cramped bungalow. Always true but why aren’t we happy? The nation today lives in peace they say But it’s only year one We have affairs still in disarray… We Work by day, cramp in sleep by night Worry sick when wife and child are sick Some happiness — some remembering — some forgetting A hundred worries wring each day. We conduct our business with care We know not if the Americans somewhere Are still plotting at our lives? I wander in this Northern land’s rain The land is drizzled with rain A sudden pain across my back blood drips onto mud Show yourself — who dares stab my back? Ah! A blunt knife Can’t snap — but hurts They tried to hack me in two O my countrymen! If your backs are numb Look and see: is that a knife scar? It can’t snap but it hurts! My country’s back today drips blood. I have lived worry-wrought days When my people groan for the Southern way While the rain forms a dark curtain They drag on, locked in patches I have become the anger-bearer I lay me down as a roadblock - Stop there! - Where to? - What to do? They groan many: want money, want rice
Want father, want Christ, want et cetera A dandy and princess or two are depressed - Right here no cloud, no breeze... O hey! Our sky has fallen upon dark-cloud days But it’s still our sky — how dare forsake it? Behind that cloud Is our entire South How dare think it’s America’s cradle? I want to cry after each child’s parting - Abandon me now? — each rustling shirt — rumbling step I want to cry out - words cranky … - No! Please stay! Though shadows have fallen on our land today It still surpasses America’s cradle a million times… This land so easily forgotten? O Southbound friend You want something? Why not speak truth? Just: - want heart, want brain! My words here turn crude But suddenly, all words turn to tears I wail under wild-storm skies They still depart. - But why the tired gait? Why do they cry? What disappoints them? Earth weighs down their step, wind tucks at their shirt. Away from the North, away from the living These minutes seem like their last A parting glance: — each rock — each branch — each garden — fig tree — fig roots No words now, only wild wails Whitened eyes surveying land and sky The light that wanes, the rain that falls, The olden road, the flighty star
O that land — how can one forget? Harbor of warm cold sweet buttery Today the stormy rain wrecks - Rain falls still on the North’s exiles… Who led them away? Who? Led them where? — they keep on crying The sky is cracking a thousand whips O North, O South, disemboweled I bend over — in prayer to the rain Fall not on their heads — They have suffered! The unlucky souls — Torture them no more The barren fields — The abandoned stores A thousand miles southward, the mountain waters mourn They have departed and left here their souls O Northern land! Preserve them. I live on Sinh Từ I have lived pain-ridden days Onwards I walk no neighborhood no house Only drizzling rain on a flag red I see her in the rain Looking for a job Each day returning with head bent - Anh ạ, they told me to wait… I press her not, what to say?. It rains, it rains For three months She waits Living off some distant future Her days and nights turn orphans Marching onwards in sorrow… She walks in the rain head bent shoulders sloping A girl just turned nineteen.
Em ơi, My darling knows not We suffer so for what cause? She knows no Americano, no Ngô? Poor soul hunching in sun, in rain Their shadow weighs on the fate of each soul. She walks with head bent, the rain falls These days so ridden with pain Onwards I walk no neighborhood no house Only drizzling rain on a flag’s scarlet. Why does this worry-wrought country not seep into Verse? The glass cupboards in which I stare All the goods awaiting buyers And yet the books – remain sought after Ah, this book by this guy – that guy My book rests in deep thought It is dreaming – If counting the South its readership about millions will climb I have turned into a man prejudiced I wish everyone else would Demand unification from each small action - From eating sleeping private matters - From thinking playing with children praising wives The rain still drizzles on main road Of North-South I have not yet written I who maintain that Verse can vanquish storms But today I bend my head Where did the poetry go? Why do verses
not move and swirl the world on its end? Why do they not mend our borders? Our land now sizzles with rainwater I want to abandon poetry for some other job Yet today as I wander in the rain I summon my talents to compose political refrains. Those days so ridden with pain Onwards I walk no neighborhood no house. Only drizzling rain on a flag’s scarlet. Em ơi! – we live on Sinh Từ You have something good to tell Oh the news – Yes, it’s just as well Today those Americano, those Ngô Are stomping their feet in defeat! Passing over their heads, are all our cargoes The tons of rice still go The tons of letters, papers over their heads still go Our people’s will is a giant trooper Riding on their shoulders to move If we want even the skies will move But The sky now sends in floods to this house You run about to block rain and wind The ink-black dog hears rain and howls Its voice lately turned dreary Poor creature – it’s skinny – its visage ugly It lacks food – Shall we kill it? It suffers no more – You suffer no more You love it – Oh well there’s that So today you realized at last I have turned into a prejudiced man Oh my poor Ink-Black! don’t hate your master, Ink-Black!... Those days so ridden with pain
Onwards I walk no neighborhood no house. Only drizzling rain on a flag’s scarlet. I walk in the Northern land’s rain Ears catching wind of whispers Human voices in life’s dawn simmer - They broke off consultations - Will there be consultations - Will there be general elections - General or not general? - Timely or a few years past due?1 Questions that trod in unsteady shoes Oh, men have hitherto lacked faith in men They remain fearful of the future They forget America is a paper tiger They rush – they still lack trust Haven’t yet grown peasant-livered Haven’t yet turned steel-gutted Man, open your eyes and feel! The blasting horns the soldiers’ iron will. Sea of guns jungles of pear wear out the eye. Our troops from practice hereby march Red flags cast shadows on each house These are flags of triumph These are troops whom battles shall not numb! So many years of hunger and toil From the soil we rise the proletariat Each step closer to maturity 1
The dialogue refers to promises made by the Democratic Republic of Vietnam (North Vietnam), the State of Vietnam (South Vietnam) and other stakeholders under the Final Declaration of the Geneva Conference in 1954 to hold nationwide elections for the purpose of determining the leader of an independent, united Vietnam. Clause 7 states, “general elections shall be held July 1956, under the supervision of an international commission composed of representatives of the Member States of the International Supervisory Commission, referred to in the agreement on the cessation of hostilities. Consultations will be held on this subject between the competent representative authorities of the two zones from 20 July 1955 onwards.” Neither the elections nor the consultations ever occurred; South Vietnam cited concerns about electoral transparency in the Communist North and refused to cooperate.
With each victory guard safe our peace Old enemies die – worry about new Before these troops – all enemies withdrew They never have lost the people’s faith Oh people! We’ve had time to contemplate Who has REASON? And who has POWER? I well know those fire-filled troops Know my people Know this nation Vietnam The people from million years’ anger rise Without shame Without defeat Without fear! Today The country shouts in unison: UNITE We believe in the truth we write - Restore our South! I turn my face to the sky Cry out loud – and at once it rains blood A drop or two my body hits Oh my people! The words we shout Can shed this very sky’s blood No enemy can muddy our will We march – like a giant earth Oh so gentle – but in our gentleness firm Today The verses I write Like a bayonet: stab Like a bullet: tear Like thunder: wail Like my love: soak I mostly believe in this fight of ours This country voted for me unanimously I am the champion of faith Yet why tonight, do I hide my face from the light? An empty house is an abode for mouse This is where doubts surface Huh! Doubts have formed barricades on our path!
My darling, it seems The most trusting of creatures like me still have doubtful moments Who has reason? And who has power? Who has faith? And whose faith shall waver? Darling This struggle this whole country this whole globe This whole black worry-wrought night Made up of blood, bones, and might I crisscross in a page of Verse Yet now my eyes witness! how bizarre! The rock that this road has barred! A million people a million hands blood-covered roll rocks off cliffs! I have thought: there’s no other way But to use our heart’s passion and unite North-South just so? No no! What more: We need all our vigor Darling, oh darling! This thing so red, they call HEART I give up for the fight to UNITE. Today No more rain or drooping cloud The sun rises red neighborhoods red house Red in every heart and lungs Darling, try counting the rain days Now You leave our things out to dry Darling don’t forget To leave out our hearts and lungs to dry also. You look up high in blue sky Down here red flags innumerable! Today you have a job Meager pay – life still in disarray! But we’re fortunate… This worry-wrought government
If only possessed of storm-quelling prowess otherwise there shall still be suffering! You raise a red flag on our porch Demon-vanquishing flag Can quell the night they bring… It’s true! It’s the strength of our people casting away clouds and wind Our battle wounds have turned crimson Have closed up in scar I feel a sudden pain in my chest. Em ơi They burnt Ga-li-e-ni street and many others. I used to live in Sài-Gòn one summer The South has carved a corner in my heart They burn things far away but the flames I feel close at bay This heart turned black and shrivelled in parts Ever since then you just haven’t known. - Help me I’m about to fall Stand here For a while! We live on Sinh Từ Darling Today close the gate We go to the town hall meet-ting We march to ignite storms in protest Waving red flags singing till our lungs burst. Oh my people, city, country Hungry or gentry Those who are happy And those bearing misery Everyone! To the streets!
March! in troops in troops Demanding a future: PEACE UNIFICATION INDEPENDENCE DEMOCRACY These our heart the blood of our lives Our sustenance! Our love! Sure to triumph!
A Beam of Hope (1955) for the desolate ones
The nights that hold no stars The days that speak no light The people that suffer The thunderstorms that rage The eyes that age The hands that reach The hours that bleach The lives unlit. Darling oh darling These bundles of life toiling in the rain When there’s nothing left but to die Let’s hold within us a beam of hope Just one beam to conquer and to love.
Go! Here Việt Bắc! (!957) (Excerpts) I. Here ! Việt Bắc ! Lô river blue water wambles a piece of moon ! Plainsong fog falls lost is the dingy ! Time’s stomach still holds such names As Nà Phạc Phủ Thông Đèo thùng Khau vác I remember Róm post one summer where we fell down Snug under stars ! ... Here the shallow creeks where our friends sleep. Surely within the pale leopards now roar In villages old have the birds yet healed ?
Here comes a guest! Boat arrives at strange port. Merry-making mountain dew wambled moon Where to find traces of days past ? Where now the poor bullet bombs of old ? Forest speaks not leaves fall yellowed ! Falls’ silver hair corrodes blue rocks ! But doubt not many nights by the fireside, leprechaun children listen to man’s old tales, just as attentively as men listen to folktales ! ‌ Here we have rambled nine fire-scorched springs, bullets like flies have ringed our ankles ! Here trek North and
end up East ledeless horizon rifle. Each night farewells to a homeland ! Here build empires in hardship Empty hands struggle ardently to build our country today. This very cradle Việt Bắc has snuggled us through all the fire-filled years, nourished us our revolution till ripening. We have befriended taros cassava fields Friended insomniac birds aging forest. Friended Đà river Mã river star-studded Friended mountain caves yellow leaves falling sleepless. Here we fast from salt
out of pity for the thirsty. Oh future I belt my belly for you! I fast as soldiers fast. Fast from spring then fast from winter Fast from cigars fast each bolt of cloth Fast from full from warm from love! Right here dawn’s clouds surround dust’s dew. Hamlet’s head rings with tigers’ hoarse roars Bullet bombs ambush all four corners. We live within one lethal epic. Here every piece of cloth we share. In sleep we share straw mats Marching share road’s smoke dust Mosquitos come
we share fever. On battlefields share long-suffering bombs. When we fall we share motherland. Let’s share with each other this Northern wind ! Share drizzles floods stale rice. So that when we fall in enemy’s ambush, we share each bullet till the last. Here we’re indebted to mountain forests, a debt hard to pay. Việt Bắc has lent us its terrain ! Lent us each log each arrow. Lent us deep caves high perch. Even its pill nuts buttery young shoots bitter have nourished us. We’re indebted
to these myrtle forests. Indebted to remote hamlets dust’s dew covered. Indebted to taros to birds their rice terrace. Indebted to bamboos that bury deep forests. Indebted to streams whether clear or muddy, Indebted to those fallen anonymous! Oh century of thousand amnesias-memories! This debt not easily paid won’t be forgotten! Go! Everyone! Even if you often forfeit Never forfeit our people!
IV. I lost my home when I was born. Lost alluvial red of Hồng river
Lost Hạ Long bay Lost Huế sentimetal Hương stream Lost Hải Phòng estuary Lost Cà Mau cape! I lost the autumns that lost their swallows Lost the springs their tepid blossoms. Day has lost Its suns warm no more. Night has also lost all its mares. I hunger for freedom like the ports that hunger for cargo hunger for boats for sea. There are a thousand days when my giant stomach remains insatiate! I have hungered for sunshone horizons. Hunger for roofs that harbor some bits of love.
Hunger for islands abudant with fairies in wild shrubberies. Hunger for the boats that explore yonder skies. I hunger – for everything I do not yet know, all desires longings of humanity Very likely ! I line up beside, those most wretched on this earth. No matter! I have stored love as a camel stores water, skipping the desert of dreary days, in search of the homelands with shade. This very Việt Bắc is the place for gatherings, for people who hunger and thirst – like me!
Go! Go! Till our strength drains
Hands on death’s bed point stalwartly ahead ! Go! like a bullet like arrows set out to find love Go! like searching for wife for husband ! I have drunk myself full from a thousand silver streams ! Have chopped down legions of bamboo ! eaten thousands of shoots ! Oh! the days we before bombs cower behind bullets hide. Our feet flocking onwards into fire, demanding everything we have craved all our lives, like rice and love like homeland and comrades. ‌ V. Tết ! -
O hey, one more Tết ! I throw it aimlessly into a heap, where lies scrap copper piles of homeless Tếts cankering … Oh my ! these days and nights that noose new year’s knot, hurt like a noose around the neck ! For what? Does the boat of life disanchored and snugged onto port each year ? Perhaps life aches ! Has to fix Its shell, here and there more or less cankered ? Tonight – the night the thirtieth night Stars attend year-end meetings leaving skyey quarters
in blackout. By the fireside they shiver waiting for a chance to steal some human warmth. We sit on one side fire fumbles on the other. Rice wine from stone jugs flows over to bowls Food feast fills tray. Only missing some fumes? And the bowing before forebears and uncles mothers?... People burn r a showe of firecackling-crackers. But then the cackles die down by their food trays. Now rain-drenched-memories beckon. Wine has pained lips ! Fumes have bittered lungs ! Party ends spring still hasn’t come… Out there –
old year departs sending chills that wreck forest wreck hamlet. We thought the past has ended its term yet still wrecks ruins before its hour of death, I hide from the scene of festive destruction. Sip tea by windows open wide. Leaves fall like hiccoughs in time, hiccoughs at the – bor – der – old – year. These chills are freezing sky’s saliva ! What sin hurts more than the sin of grief ?
How about sleep like a solider, put down private sentiments like putting down enemies ? But these very-lips these-shrewd-bullets-here new year’s wail
the louder the bitterer !
How about cry like a young girl who can still cry when hurt? But we aren’t used to mockeries, pimpled heart aches let them flow all the red tears ! Tears have they ever comforted men ? ‌
How about groan like autumn wind ? But that wind has many a wild-wail added torture to long-suffering earth!
How about spread our hands to noose-neck all laments ? as a wretched romanticide would? But our hands will not form the knot !
Our fist refuses to punch chests ! Men can’t use pliers to crack open grief… How about entertain oneself? Trick the heart with dances a few merry tunes? That keyboard usually rings with tunes, today hangs from a noose down the hall !
I so far have specialized in providing all joys but unable now to banter with memories… I sit turnt stone this new year a statue carved from suffering No! Let’s go go! Even though
This heart even though cankered with longing ! Go ! Even while knowing that suffering still reigns as law on earth when it starts turning ! Make enemies of all the small ponds where our bodies have rotted, all habits biases – blinding ! Let’s live like a boat in love with nautical miles, every day leaving behind a thousand ports-drizzled-suffering !
Light pole (1960) When born everyone has one ticket: equal rank all privileges stink of injustice. I have a satellite then a blue gare a purple gare in a universe eternally cursed. This birdcage is too small wherever I fly I knock my head. I can keep my mouth shut like the mute light pole guileless by the town hall.
A Song for Big People (1960) Go play ! Play go ! You pinhead bald Each hand a pebble You pinhead bald … Go play ! Play go !
Untitled No.4 (1964) Rain falls falls Last year’s crossroads Know me foolish Em walks by irresistible Boulevard lethal Em long me wild Em long no hiding Em long me numb Em long unbalanced Em long abashed Em long guileless Em long – alas…
-
INSTRUCTIONS FOR FIRST BATCH OF MINI POEMS (1987) premium sleeping pills to cure heart-mind cirrhosis of native tongue ? cirrhosis of the soul ? ingredient 100% paranoia critique + life-giving force of all males and females form – a single faithful pill? energy pills for travels in under-space. .INSTRUCTIONS: no need for prescription from doctor of rational minds ? use righteously – when omen comes in the form of belly too full, sleep too sound – dis-enlightened to third stage of consciousness? doze depends on situation. Grievous grief ? .STORAGE: keep on a high dry place – airy. Avoid all exposure to disenlightened dampness. .ANTI-PRESCRIPTION: animals with subpar rationality – shallow shallow – calculations all yield surplus – especially for career animals. Especially for easy animals. FOR THE READER ? if you don’t understand ? Just curse and move on. You have lost nothing but your reader’s right. MESSRS. CRITICACOUAILLE? If you’re not an honest man ? Be a genuine animal.
59 mi ni everything happened in the mist of a glance ‌
the poem is the original ? life the counterfeit ? Oh Oh! Chinese whispers
all life - from a strand of grass. Has a place in the sun. Each returned to its place ? evening drum
I cry for the untraveled horizons And cry for those who travel without horizons
i sing the tomorrows –– without song today? i sing –– tar-black humor
i switch off the sick suns Brooding on dark crowds
i come from phreedom –– pushed down to the basics These fetters I breac with zeal
I cannot light the sun –– sick I go –– two eyes blinded
wandering the six seas where do i not lose me ?
i cry for the horizons –– red dust Over there: few people no one knows how to cry –– these horizons
everything i have cuz i bought them myself via-insomniac-horizons
I BEG all of you let me be mute
ENOUGH - go home your wife is waiting!
Carefree as olden days Look at the star brooding by the doorstep.
You flap your wings like that and think you can fly the length of how many thumb-knuckles ?
have yet to enjoy spring but have to ENDURE summer
I have been wrecked by individualism on the brink of sorrow brink of solitude. Brink of mist-covered lamp-posts stars brooding in a corner of sky.
I docked right into the wrong port no wonder my green boat lost blood
as long as there are thieves among us we’ll still lock our doors each night
DRAW ASIDE CLOUDS TO SEE THE SKY
HAF TO ENDURE PAIN BEFORE PAIN ENDS
I STILL TROD IN THE AFTERNOON –– BLACK TEETH
DO NOT BUY MODESTIES - ABOVE THE BELT
everyone is a case file? everyone buried a horizon alive?
RAINDROPS NEED NO TRANSLATION
go go - people go Did you not say so? on silent roads.
people go - people go I don’t say no treading on shadows.
live shadows — people go Most don’t say no? on shadows — waves — people go go? go? REST NOTES I don’t say no TREADING on rest notes as PEOPLE GO.
there are still black hoods frequenting our funerals?
I prosecute the blind suns on tar-black crowds.
.the more I die the more - immortal EW? even death won’t bring me peace?
Darling, we share the same dream A whispered warmth –– too smelly?
that night did ms. something ‌ ditch her husband ?
Where do you hurt? I hurt where the
sun lies –– a bunch of buzis. SODDY
which part HURTS you? I hurt where <<I haul from>> LITERATURE
All that comes to me â&#x20AC;&#x201D; comes from the front. What is there behind? all LEAVES â&#x20AC;&#x201D; DeATH these days
Spring ends for winter to come No TEARS left to eject ? All my tears have-FLOWN-inwards
no one? anxious civilization –– silently distributes worries to light up light’s quarters. In the silences of tar-black alleys
`
Em, keep your tear-stained eyes. Donâ&#x20AC;&#x2122;t hurt: cherry droplets upon a waning crescent. Eveâ&#x20AC;&#x2122;s sorrow since genesis remains.
Insomniac on lightâ&#x20AC;&#x2122;s quarter In this capital of tar-black matter ?
O streets, intentionally empty â&#x20AC;Ś to evanesce summer.
AM NOT FON OF THE –– QUICK––WITT-ED QUICK WITTED POETS.
Donâ&#x20AC;&#x2122;t use mosquito repellent. Dead belladonna. Democracy is fucked. All those good pickles ruined.
I have a surplus head so surplus no need to shave my neck.
love the mums but donâ&#x20AC;&#x2122;t understand the mums. I like bamboo blossoms. bamboo leaves. bamboo trees. mums. a world full of bums.
I am an exile on the desert of blank pages.
I donâ&#x20AC;&#x2122;t acknowledge any poetic form devoid of human sorrow - and rebellion.
a market Full of flies
pristine white space An angsty population
LIKE THAT I have lost face with the century!
WHO DISTRIBUTES? smoke on lightâ&#x20AC;&#x2122;s quarter in this NOCTURNAL CORNER
WRITING FROM THE CENTER OF DESPAIR
people say AIRHEAD POET But if I shave my head they will then say: BALD POET
Who? Who has disturbed the sad sea? these horizons of bitter debris? Who has perturbed these dreams from heaven and nightmares?
Who? Who will fix Tràng Tiền bridge – nation’s script? A Ferry - blackjack - all ways of crossing.
Who? Will cook electricity - for a flickering city? For a sinful world … who will cook up nightmares?
this deadly business: living who has ever returned from the living?
when the tree has cried all its leaves and the day has cried all its smoke I return
How many more gares to come? at the end of the ferry ride One final gare beckons - The Other Side.
Writing ? (1988) a necessary evil. a lethal exigency. the desert’s illusion. objects born plex and abstract . Some simple people always demand simplicity. They don’t understand how every object every event is by nature plex and abstract … ? a straightforward dialectic never leads anyone … far. OH TALKING LIT WITH A BUNCH OF ILLITERATE KIDS. TALKING THROUGH MY KNEES WOULD BE MORE MEANIG FUL. why let mind bother about things not worth mind’s body ? forgiving hell ? i bought from devil’s lair. at whichever banyan leaf. i still forgive till the deepest depths of diagram dark. Celestial Lady’s2 bell toll ? i’ve heard since nipplesucking days. at every third geng3. i bell-shout to forests. black copper flesh.
hell ? wherever i go i HELL everyone. Crying laughing hell ? but i have long since ameniated tears – ameniated all laughers. march left right all night ? high hell ? the six beasts cordial. I spoon. A swarming. Blinding red. Cave of four-legs. Samsara. hell ? my poetry can only lie low. become bait for the critiques of termites and time. Man Poetry and Time. Tyranny and Poetry. still stirring in me – THE OCEANS OF TRAGIC FUNCTIONS. i always run ahead of myself. if my pen didn’t go ahead of me, i wouldn’t be writing. Dream-y-me. Even while dead I won’t have peace. On 2
One of the most important pagodas in Vietnam; erected in honor of Celestial Lady, who appeared to lord Nguyễn Hoàng in 1601 predicting Vietnam’s prosperity. 3 Ancient system of time measurement used in Vietnam and China; each geng is one fifth of the time from dusk to dawn; Mitsuru Sôma, Kin-aki Kawabata, Kiyotaka Tanikawa, Units of Time in Ancient China and Japan, Publications of the Astronomical Society of Japan, Volume 56, Issue 5, 25 October 2004, Pages 887– 904, https://doi.org/10.1093/pasj/56.5.887
the other side I shall daydream still. Tears four tanks of tears. Eye blood four tanks of tears. TEARS SINCE WHEN - HAVE FLOWN INWARDS ? can man escape history ? freedom outside the Basics. freedom doesn’t come refuses to come despite the Basics. Plenty puzzles – plenty blooming sorrows – plenty dribbling eye blood. No wonder i still tar-black humor. MY POETRY HAS BEEN 30 YEARS BOTTLED. IT CAN … WAIT.
LET’S DROWN DANCE INTO THE DARK each poet harbors a hell ? no man can cohabitate with a poet ? NO TEARS NO LAUGHTER I JUST HAVE TARBLACK HUMOR : when the tree has cried all its leaves but the sky is still unlit. The city’s stars blossoming pits so i still tar-black humor not because i smear black night. Onto every electrified bulb’s light … ? Write ? firstly, to kill something ? is the concept of writing ? and then afterwards, a few more things – inside outside me ? what to do if i don’t write ? creation is an all-consuming act of astonishing power ? even testes do it: Trần Dần’s words in Sure to Triumph !
ALL VIRTURES ARE BOUGHT WITH INSOMNIAC HORIZONS. EVEN DEAD – I STILL INSOMNIA ?
i drag MY MEDDLESOME HEAD across crossroads … rainy somnambule two eyes blinded. re-being
human through death ? WRITE – INCON – SOLABLY.
WHY BECOME IMMORTAL? IF FOREVER I MUST LIVE LYING LOW. oh – THE BIG ROAD ? composition of objects ? wide men can choose to take narrow roads. but narrow men never walked on wide roads before … MAN ? – GOD’S DEFIANT CHILD. some heads after beheading eyes still not open yet ? while some heads must be repeatedly beheaded due to open eyes. No breaking down Bastilles – no promotion to manhood. Why call him a man – he who doesn’t open up horizons? i love those who refuse even their rightful rights rightful privileges. i still stand at the shrunken horizon ? i cry for the foolish population still worshipping statues ? fallen on their knees before effigies of filthy fiends – devils – ghosts. i still stand my ground at the horizon of Bayon 4letter ? i only worship Letters. Poetry for me is religion sans church – sans pope. Sans sangha. i still stand my ground on the head of Bayon letter. Poetry is life, my true life’s bio ? Sima’s5 banter provides a punchline in my stead. i am not a fake traveler – everywhere i go i tell myself “ just this ? only just like this ? “ i ask all day. The questions of endless horizons. No idea bright skies made up of which stars ?
Temple erected in the 12th-century Khmer kingdom by Jayavarman VII, Cambodia’s most renowned king; symbolized the country’s transition to Mahayana Buddhism and the empire’s power. The entire structure is composed of 216 smiling Avalokiteshvara heads. 5 Referring to Sima Quian, the greatest Chinese historian who suffered imprisonment and castration to complete his works. 4
disjointed dreams deserted star-zones new moon still in Laos. Who will light land of dreams ? poetry is a void void. Words spoken always bring guilt ? poetry outside – language? … there are poems outside language. no one can anticipate the poet’s trade. wherever Orphéé 6goes – whatever taps, that thing, that place, turns into – POETRY. THERE’S A POETRY WARD WITH WORDLESS NAME. four legs run run till horizon’s end ? not worth ? not worth ? snatch back a phantom of dream. every zleep – a zomnambule ? Wide-open eyes – are blind. Wordless – the drifting clouds. Hobbling pedestrian ? this afternoon wordless quiet quite. bland day turns into darkening bland. So bland evening comes– cuts to bland night. bland vast. A POET MAN SPRINKLES NOT ROSE WATER ON THE ROSES HE GROWS. i cry for the evilz – of lovers. For evilz of humanity. i have a hellish head ? crescent moon illuminates black flag. this they call love story. i have a head all red ? red till it smokes. no need for red dye. i have a head all yellow. sing as i skip – i sheep. i sheep deep. My entire village chants-weeps. i have a head all blind. Blind as i skip. That’s called hisory. i have a head all gamboled ? gams while it balls. Game with no gamble. That’s all new. i have not bought a head all-phreedom. Phree and worried. I LIKE TO WRITE WHAT I DO NOT YET KNOW UNLIKE YOU WHO WRITE WHAT YOU KNOW
6
French spelling of Orpheus, the titular character of a 1950 French film inspired by the Grecian mythology. The character Orphéé is a young poet obsessed with abstract poetry; he must go through successive deaths,
figuratively and literally, before coming to himself.
90 will i be done ? succeed ? or fail and be buried ? i have set myself aflame quite a few times … the unknown – the difficult – even the impossible – drag and dance drown me. Got a lost chess match … as dust dawns stepping silently i walk darkness still the guy who lost a match ? stepping silently to land of the silent a stretch of sky – i still tar-black humor? i walk beside myself no one two – but my step’s steady until – all drunk brown i turn into silent alley.
Trần Dần
thơ 3
Nhất định thắng
Tôi ở phố Sinh Từ Hai người Một gian nhà chật. Rất yêu nhau sao cuộc sống không vui ? Tổ quốc hôm nay tuy gọi sống hòa bình Nhưng mới chỉ là năm thứ nhất Chúng ta còn muôn việc rối tinh... Chúng ta Ngày làm việc, đêm thì lo đẫy giấc Vợ con đau thì rối ruột thuốc men Khi mảng vui - khi chợt nhớ - chợt quên Trăm cái bận hàng ngày nhay nhắt. Chúng ta vẫn làm ăn chiu chắt Ta biết đâu bên Mỹ miếc tít mù Chúng còn đương bày kế hại đời ta ?
Tôi đi giữa trời mưa đất Bắc Đất hôm nay tầm tã mưa phùn Bỗng nhói ngang lưng máu rỏ xuống bùn Lưng tôi có tên nào chém trộm ?
17
A ! Cái lưỡi dao cùn ! Không đứt được - mà đau ! Chúng định chém tôi làm hai mảnh Ôi cả nước ! Nếu mà lưng tê lạnh Hãy nhìn xem: có phải vết dao ? Không đứt được mà đau ! Lưng Tổ Quốc hôm nay rớm máu
Tôi đã sống rã rời cân não Quãng thời gian nhưng nhức chuyện đi Nam Những cơn mưa rơi mãi tối xầm Họ lếch thếch ôm nhau đi từng mảng Tôi đã trở nên người ôm giận Tôi đem thân làm ụ cản đường đi - Dừng lại ! - Đi đâu ? - Làm gì ? Họ kêu những thiếu tiền, thiếu gạo Thiếu cha, thiếu Chúa, thiếu vân vân Có cả anh nam chị nữ kêu buồn - Ở đây khát gió, thèm mây... Ô hay ! Trời của chúng ta gặp ngày mây rủ Nhưng trời ta sao bỏ nó mà đi ? Sau đám mây kia là cả miền Nam Sao nỡ tưởng non bồng của Mỹ !
18
Tôi muốn khóc giữ từng em bé - Bỏ tôi ư ? - từng vạt áo - gót chân Tôi muốn kêu lên - những tiếng cộc cằn... - Không ! Hãy ở lại ! Mảnh đất ta hôm nay dù tối Cũng còn hơn non bồng Mỹ triệu lần... Mảnh đất dễ mà quên ? Hỡi bạn đi Nam Thiếu gì ư? Sao chẳng nói thực thà ? Chỉ là: - thiếu quả tim, bộ óc ! Những lời nói sắp thành nói cục Nhưng bỗng dưng tôi chỉ khóc mà thôi Tôi nức nở giữa trời mưa bão. Họ vẫn ra đi. - Nhưng sao bước rã rời ? Sao họ khóc ? Họ có gì thất vọng ? Đất níu chân đi, gió cản áo quay về. Xa đất Bắc tưởng như rời cõi sống. Tưởng như đây là phút cuối cùng Trăng trối lại : - Mỗi lùm cây - hốc đá - Mỗi căn vườn - gốc vả - cây sung Không nói được, chỉ còn nức nở Trắng con ngươi nhìn lại đất trời Nhìn cơn nắng lụi, nhìn hạt mưa sa Nhìn con đường cũ, nhìn ngôi sao mờ
19
Ôi đất ấy - quên làm sao được ? Quên sao nơi ấm lạnh ngọt bùi Hôm nay đây mưa gió dập vùi - Mưa đổ mãi lên người xa đất Bắc... Ai dẫn họ đi ? Ai ? Dẫn đi đâu ? - mà họ khóc mãi thôi Trời vẫn quật muôn vàn tảng gió Bắc Nam ơi, đứt ruột chia đôi Tôi cúi xuống - quỳ xin mưa bão Chớ đổ thêm lên đầu họ - Khổ nhiều rồi ! Họ xấu số - Chớ hành thêm họ nữa Vườn ruộng hoang sơ - Cửa nhà vắng chủ Miền Nam muôn dặm, non nước buồn thương Họ đã đi nhưng trút lại tâm hồn Ơi đất Bắc ! Hãy giữ gìn cho họ.
Tôi ở phố Sinh Từ Những ngày ấy bao nhiêu thương xót Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà Chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ. Gặp em trong mưa Em đi tìm việc Mỗi ngày đi lại cúi đầu về - Anh ạ, họ vẫn bảo chờ...
20
Tôi không gặng hỏi, nói gì ư ? Trời mưa, trời mưa Ba tháng rồi Em đợi Sống bằng tương lai Ngày và đêm như lũ trẻ mồ côi Lũ lượt dắt nhau đi buồn bã… Em đi trong mưa cúi đầu nghiêng vai Người con gái mới mười chín tuổi
Em ơi. Em có biết đâu Ta khổ thế này vì sao ? Em biết đâu Mỹ miếc, Ngô nghê gì ? Khổ thân em mưa nắng đi về lủi thủi Bóng chúng đè lên số phận từng người Em cúi đầu đi, mưa rơi Những ngày ấy bao nhiêu thương xót Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà Chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ.
21
Đất nước khó khăn này sao không thấm được vào Thơ ? Những tủ kính tôi dừng chân dán mũi Các thứ hàng ế ẩm đợi người mua Nhưng mà sách - hình như khá chạy À quyển kia của bạn này - bạn ấy Quyển của tôi tư lự nét đăm đăm Nó đang mơ : - Nếu thêm cả miền Nam Số độc giả sẽ tăng dăm bẩy triệu Tôi đã biến thành người định kiến Tôi ước ao tất cả mọi người ta Đòi thống nhất phải đòi từ việc nhỏ - Từ cái ăn cái ngủ chuyện riêng tư - Từ suy nghĩ nựng con và tán vợ. Trời mưa mãi lây rây đường phố Về Bắc Nam tôi chưa viết chút nào Tôi vẫn quyết Thơ phải khua bão gió Nhưng hôm nay tôi bỗng cúi đầu Thơ nó đi đâu ? Sao những vần thơ Chúng không chuyển, không xoay trời đất ? Sao chúng không chắp được cõi bờ ? Non nước sụt sùi mưa Tôi muốn bỏ thơ làm việc khác
22
Nhưng hôm nay tôi mê mải giữa trời mưa Chút tài mọn tôi làm thơ chính trị. Những ngày ấy bao nhiêu thương xót Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà Chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ.
Em ơi ! - ta ở phố Sinh Từ Em đương có chuyện gì vui hử À cái tin trên báo - Ừ em ạ Hôm nay bọn Mỹ miếc, lũ Ngô nghê Chúng đang phải dậm chân đấm ngực ! Vượt qua đầu chúng nó, mọi thứ hàng Những tấn gạo vẫn vượt đi Những tấn thư, tài liệu Vẫn xéo qua đầu chúng, giới danh gì ? Ý muốn dân ta là lực sĩ khổng lồ Đè cổ chúng mà xóa nhòa giới tuyến Dân ta muốn trời kia cũng chuyển Nhưng Trời mưa to lụt cả gian nhà Em tất tả che mưa cản gió Con chó mực nghe mưa là rú Tiếng nó lâu nay như khản em à Thương nó nhỉ - nó gầy - lông xấu quá Nó thiếu ăn - Hay là giết đi ư ?
23
Nó đỡ khổ - Cả em đỡ khổ. Em thương nó - Ừ thôi chuyện đó Nhưng hôm nay em mới nghĩ ra Anh đã biến thành người định kiến Mực ơi! đừng oán chủ, Mực à!…
Những ngày ấy bao nhiêu thương xót Tôi bước đi không thấy phố không thấy nhà Chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ.
Tôi đi giữa trời mưa đất Bắc Tai bỗng nghe những tiếng thì thầm Tiếng người nói xen tiếng đời ầm ã. - Chúng phá hiệp thương - Liệu có hiệp thương - Liệu có tuyển cử - Liệu tổng hay chẳng tổng ? - Liệu đúng kì hay chậm vài năm ? Những câu hỏi đi giữa đời lỏng chỏng. Ôi xưa nay Người vẫn thiếu tin Người Người vẫn thường kinh hoảng trước tương lai Người quên mất Mỹ là sư tử giấy Người vẫn vội - Người chưa kiên nhẫn mấy Gan người ta chưa phải đúng công nông Người chửa có dạ lim trí sắt Người mở to đôi mắt mà trông ! A tiếng kèn vang quân đội anh hùng
24
Biển súng rừng lê bạt ngàn con mắt Quân ta đi tập trận về qua Bóng cờ bay đỏ phố đỏ nhà... Lá cờ ấy là cờ bách thắng Đoàn quân kia muôn trận chẳng sờn gan Bao tháng năm đói rét nhọc nhằn Từ đất dấy lên là quân vô sản Mỗi bước đi lại một bước trưởng thành Thắng được chiến tranh giữ được hòa bình Giặc cũ chết - lại lo giặc mới Đoàn quân ấy - kẻ thù sợ hãi Chưa bao giờ làm mất bụng dân yêu Dân ta ơi ! chiêm nghiệm đã nhiều Ai có LÝ ? Và ai có LỰC ? Tôi biết rõ đoàn quân sung sức ấy Biết nhân dân Biết Tổ Quốc Việt Nam này Những con người từ ức triệu năm nay Không biết nhục Không biết thua Không biết sợ !
Hôm nay Cả nước chỉ có một lời hô: THỐNG NHẤT Chúng ta tin khẩu hiệu ta đòi - Giả miền Nam ! Tôi ngửa mặt lên trời
25
Kêu một tiếng - bỗng máu trời rơi xuống Vài ba tia máu đỏ rớt vào tôi Dân ta ơi ! Những tiếng ta hô Có sức đâm trời chẩy máu. Không địch nào cưỡng nổi ý ta Chúng ta đi - như quả đất khổng lồ Hiền hậu lắm - nhưng mà đi quả quyết... Hôm nay Những vần thơ tôi viết Đã giống lưỡi lê : đâm Giống viên đạn : xé Giống bão mưa : gào Giống tình yêu : thắm Tôi thường tin ở cuộc đấu tranh đây Cả nước đã bầu tôi toàn phiếu Tôi là người vô địch của lòng tin. Sao bỗng đêm nay, tôi cúi mặt trước đèn ? Gian nhà vắng chuột đêm nó rúc. Biết bao nhiêu lo lắng hiện hình ra. Hừ ! Chúng đã biến thành tảng đá chặn đường ta ! Em ơi thế ra Người tin tưởng nhất như anh vẫn có những phút giây ngờ vực Ai có lý ? Và ai có lực ? Ai người tin ? Ai kẻ ngã lòng tin ? Em ơi Cuộc đấu tranh đây cả nước cả hoàn cầu
26
Cả mỗi người đêm ngủ vẫn lo âu Có lẫn máu, có xót thương, lao lực. Anh gạch xóa trang thơ hằn nét mực Bỗng mắt anh nhìn thấy ! lạ lùng thay ! Tảng đá chặn đường này ! Muôn triệu con người muôn triệu bàn tay Bật cả máu ẩy đá lăn xuống vực ! Anh đã nghĩ : không có đường nào khác Đem ngã lòng ra mà thống nhất Bắc Nam ư ? Không không ! Đem sức gân ra ! Em ơi em ! Cái này đỏ lắm, gọi là TIM Anh cho cuộc đấu tranh giành THỐNG NHẤT.
Hôm nay Trời đã thôi mưa thôi gió Nắng lên đỏ phố đỏ nhà Đỏ mọi buồng tim lá phổi Em ơi đếm thử bao nhiêu ngày mưa ! Bây giờ Em khuân đồ đạc ra phơi Em nhé đừng quên Em khuân tất cả tim gan chúng mình phơi nắng hết.
27
Em nhìn cao tít trời xanh Dưới phố bao nhiêu cờ đỏ ! Hôm nay em đã có việc làm Lương ít - sống còn khó khăn ! Cũng là may… Chính phủ muôn lo nghìn lắng Thực có tài đuổi bão xua mưa không thì còn khổ ! Em treo cờ đỏ đầu nhà Lá cờ trừ ma Xua được bóng đen chúng nó… Đúng rồi ! Đó là công sức của dân ta lùa mây đuổi gió Những vết thương kháng chiến đỏ lòm Đã mím miệng, lên da lên thịt. Tôi bỗng nhói ở nơi lồng ngực Em ơi Chúng đốt phố Ga-li-ê-ni và nhiều phố khác. Anh đã sống ở Sài-Gòn thuở trước Cảnh miền Nam thành một góc tim anh Chúng đốt tận đâu mà lửa xém tim mình Tim nó bị thui đen một nửa Từ dạo ấy mà em chẳng rõ. - Em hãy đỡ cho anh khỏi ngã Đứng đây Một lúc!
28
Cờ bay đỏ phố đỏ nhà Màu cờ kia là thang thuốc chữa cho anh. Em có thấy bay trên trời xanh Hàng triệu tâm hồn? Em ơi Hôm nay trời xanh xanh đục Nắng lên đỏ phố đỏ cờ…
Ta ở phố Sinh Từ Em này Hôm nay đóng cửa Cả nhà ra phố mít tinh Chúng ta đi nổi bão biểu tình Vung cờ đỏ hát hò vỡ phổi. Hỡi những người thành phố, thôn quê Đói no lành rách Người đang vui Người sống đang buồn
29
Tất cả! Ra đường! Đi! hàng đoàn hàng đoàn Đòi lấy tương lai: HOÀ BÌNH THỐNG NHẤT ĐỘC LẬP DÂN CHỦ Đó là tim là máu đời mình Là cơm áo! Là ái tình Nhất định thắng!
1955
30
I.3
Đây Việt Bắc 1957
65
trích
I
Đây ! Việt Bắc ! Sông Lô nước xanh tròng trành mảnh nguyệt ! Bình ca sương xuống lạc con đò ! Đáy dạ thời gian còn đọng những tên Như Nà Phạc Phủ Thông Đèo thùng Khau vác Tôi nhớ đồn Róm khi xưa nơi ta ngă xuống Trời sao ấp ủ ! …
66
Đây khe suối cạn nơi bạn ta nằm. Chắc hẳn khu A.T.K beo gầm cỏ rậm Bản xưa chim chóc phục hồi chưa ? Người khách đến ! Thuyền lên bến lạ. Mải vui sương núi trăng ghềnh Tìm đâu dấu vết ngày xưa ? Đâu bom đạn tội tình thuở ấy ? Rừng chẳng nói lá rơi vàng võ ! Thác bạc phơ đầu mài gọt đá xanh ! Nhưng hãy tin nhiều đêm bên bếp lửa,
67
lũ trẻ đầu xanh nghe chuyện người xưa, cũng mê mải như ta nghe cổ tích ! … Ở đây ta đã long đong chín mùa xuân xạm lửa, đạn như ruồi bâu kín gót chân đi ! Ở đây lên Bắc lại về Đông vò võ chân trời khẩu súng. Mỗi đêm từ biệt một quê hương ! Ở đây ta dấy nghiệp nhọc nhằn Hai tay trắng mưu cơ tần tảo mới làm nên đất nước bây giờ. Chính chiếc nôi Việt Bắc bế bồng ta
68
qua tất cả tháng năm đầy lửa, nuôi ta nuôi cách mạng lớn khôn. Ta bầu bạn củ khoai môn nương sắn Bạn con chim mất ngủ rừng già. Bạn sông Đà sông Mã chở đầy sao Bạn hang núi lá vàng rơi khắc khoải. Ở đây muối mặn ta kiêng thương xót đời con khát nước Tương lai ta thắt bụng vì mày ! Ta đã nhịn như người lính nhịn. Nhịn mùa xuân lại đến nhịn mùa đông Nhịn điếu thuốc nhịn từng vuông vải
69
Nhịn no nhịn ấm nhịn tình yêu ! Ở đây mây sớm quẩn sương chiều. Đầu bản hùm kêu khản giọng Đạn bom chầu chực bốn bên nhà. Ta sống giữa bản hùng ca nguy hiểm. Ở đây manh áo vải chung nhau. Giấc ngủ cùng chung chiếu đất Hành quân chung khói bụi đường trường Con muỗi độc chung nhau cơn sốt. Chiến trường chung dầu dãi đạn bom. Tới khi ngã lại chung nhau đất mẹ.
70
Hãy chia xẻ cho nhau gió bấc ! Chia mưa phùn nước lũ cơm thiu. Để đến lúc mắc trùng vây địch, lại chia nhau những thỏi đạn cuối cùng. Ở đây ta mắc nợ núi rừng, một món nợ khó bề trang trải. Việt Bắc cho ta vay địa thế ! Vay từ bó củi nắm tên. Vay từ những hang sâu núi hiểm. Cả trám bùi măng đắng đã nuôi ta. Ta mắc nợ những rừng xim bát ngát. Nợ bản mường heo hút chiều sương.
71
Nợ củ khoai môn nợ chim muông nương rẫy. Nợ tre vầu bưng bít rừng sâu. Nợ con suối dù trong dù đục, Nợ những người đã ngã không tên ! Ôi thế kỷ muôn quên ngàn nhớ ! Nợ này đâu dễ trả mà quên ! Đi ! Tất cả ! Dù quen tay vỗ nợ cũng chớ bao giờ vỗ nợ nhân dân !
72
IV
Tôi mất quê hương từ khi mới đẻ. Mất nước đỏ phù sa sông Hồng Mất vịnh Hạ Long Mất Huế con sông Hương tình tự Mất cửa biển Hải phòng Mất mũi Cà Mau ! Tôi mất những mùa thu không én liệng. Mất mùa xuân nhạt nhẽo cành đào. Ngày đã mất những mặt trời không ấm nữa. Đêm lại còn mất nốt chiêm bao. Tôi đói tự do như những bến tàu,
73
đói hàng hoá đói thuyền khơi đói biển. Có đến vạn ngày dạ dày khổng lồ tôi chưa được bữa nào no ! Tôi đã đói những chân trời nắng sưởi. Đói những mái nhà có đôi chút tình thương. Đói những hòn đảo lắm nàng tiên nằm trong hoa dại. Đói những chuyến tàu đi thám hiểm trời xa. Tôi đói – mọi cái gì tôi chửa biết, mọi khát khao hy vọng loài người Có thể lắm ! Tôi xếp hàng bên cạnh, những ai khốn khổ nhất địa cầu ta
74
Cũng không sao ! Tôi đã dự trữ tình yêu như con lạc đà dự trữ nước, bò qua sa mạc tháng ngày, đi tìm những quê hương nhiều bóng mát. Chính Việt bắc là nơi hò hẹn, những người đói khát như tôi ! Đi ! Đi ! Dù sức lực kiệt mòn Tay hấp hối vẫn giơ về phía trước ! Đi ! như đạn như tên như đi vì hạnh phúc Đi ! như đi tìm vợ tìm chồng ! Ta đã uống no nê nước nghìn con suối bạc !
75
Chém ngã vạn tre vầu ! ăn vãn vạn rừng măng ! Ôi ! những ngày trước mặt bom rình sau lưng đạn núp. Chân ta bước chen nhau vào lửa, đòi mọi cái gì thiếu thốn nhất đời ta, như cơm áo với tình thương như quê hương và bè bạn. ....
76
X
Tết ! Ồ thế, thêm một tết ! Tôi quẳng nó vu vơ vào một xó lòng, nơi đó là kho đồng nát một đống Tết xa nhà đã rỉ han lên... Chao ôi ! chuỗi ngày đêm thắt nút tất niên, đau như một nút thừng thắt cổ ! Vì đâu ? Con tàu cuộc sống bỏ neo lên bến nghỉ hàng năm ? Có lẽ cuộc đời thấm mỏi !
77
Phải sửa sang cái vỏ con tàu, đây đó ít nhiều hoen rỉ ? Đêm nay cái tối tối ba mươi Các vì sao đi họp cuối năm để phố rỗng trên trời tắt điện. Bên bếp lửa rét rình cơ hội, lẻn vào trong ăn trộm hơi người. Chúng tôi ngồi Đống lửa ngồi bên. Vò rượu mẻ rót tràn sang bát vại Mâm cỗ linh đình. Chỉ thiếu ít khói nhang ? Lại quên khấn người xưa cùng bác mẹ ? ...
78
Người ta đốt tràng pháo cười vô tận. Nhưng rồi tiếng cười gục xuống quanh mâm. Rồi kỉ-niệm-mưa-dầm lên tiếng gọi. Rượu đã đau môi ! Men vào đắng phổi ! Tiệc tàn xuân vẫn chửa sang cho ... Ngoài kia năm cũ sắp đi tung cái lạnh phá rừng phá bản. Tưởng như quá khứ hết nhiệm kỳ còn phá tán trước giờ suy sụp hẳn. Tôi chạy trốn cảnh tan hoang bàn tiệc. Ngồi uống trà khan bên cửa sổ mở toang.
79
Lá rơi như tiếng nấc thời gian, nấc ở biên - thùy - năm - cũ. Cái rét làm đông miếng tiết bầu trời ! Còn tội gì đau hơn là tội nhớ thương ?
Hay là ngủ như người lính trận, quật ngã tình riêng như quật ngã kẻ thù ? Nhưng chính đôi-môi những-viên-đạn-dạn-dày đêm trừ tịch càng kêu càng đắng !
Hay là khóc như người con gái hãy còn khóc được mỗi khi đau ?
80
Nhưng ta không quen châm chích nhọt tim buồn cho nó chảy muôn dòng lệ đỏ ! Nước mắt có bao giờ khuây khỏa được người ta ? ...
Hay là rên rỉ giống heo may ? Nhưng gió ấy đã đôi phen nức nở làm đau thêm trái đất khổ đau này !
Hay là giang tay bóp cổ mọi lời than như một kẻ sát-nhân-tình-cảm ? Nhưng bàn tay không chịu rắn đanh !
81
Quả đấm chối từ không đấm ngực ! Người ta chẳng thể lấy kìm kìm kẹp nát buồn thương ...
Hay là đi giải trí ? Đánh lừa tim vài điệu múa dăm bản đàn nhộn nhịp ? Nhưng chính ta là người đi giải trí người ta. Cây đàn đó thường khi thôi thúc nhạc, bỗng dưng nay treo cổ cuối gian nhà !
Tôi vốn chuyên nghề cung cấp mọi niềm vui
82
Mà chẳng thể ba lơn cùng kỉ niệm ... Tôi ngồi hóa đá giữa giao thừa một pho tượng đục bằng đau khổ Không ! Hãy đi đi ! Dù đi buồn đứt ruột Con tim dù hoen ố nhớ thương ! Đi ! Dù biết khổ đau còn là luật của trái đất này khi nó chuyển mình đi ! Hãy thù ghét mọi ao tù nơi thân ta rữa mục, mọi thói quen nếp nghĩ - mù lòa ! Hãy sống như những con tàu phải lòng muôn hải lý, mỗi ngày bỏ sau lưng nghìn hải - cảng - mưa - buồn !
83
Cột đèn câm Vào đời tất cả chỉ có vé: đồng hạng mọi thứ đặc quyền đều sặc sụa bất công.
Tôi có vệ tinh rồi có nhà ga xanh nhà ga tím trong một vũ trụ chẳng hiền lành. Cái lồng chim quá chật tôi bay đâu cũng đụng đầu. Tôi có khả năng im lặng như một cột đèn câm đầu phố thơ ngây.
Bước chân tím Phố cũ có người thi sĩ tím có bức tường xám ngọn đèn bỏ quên bước chân đôi tình nhân gặp lại.
122
Bài hát người lớn Đi chởi ! Đi chơi ! Đầu trọc bình vôi Hai tay hai hòn sỏi Đi chơi ! Đi chởi ! Hai tay hai hòn sỏi Đầu trọc bình vôi ... Đi chởi ! Đi chơi !
130
Không đề số 4 Mưa rơi phay phay Ngã tư năm ngoái Biết tôi khờ dại Em đi không sao chống cự nổi Đại lộ tai hại Em dài man dại Em dài quên che đậy Em dài tê tái Em dài quên cân đối Em dài bối rối Em dài vô tội Em dài - khổ tâm ...
140
tôi biết những cái sẹo còn rỉ máu đến đời con
III.2
Thơ mini 1988 - 1989
471
CHỈ DẪN MẺ ĐẦU THƠ MI NI - thuốc mất ngủ thượng căn trị xơ tim-óc quốc ngữ ? xơ hồn ? - thành phần 100% paranoïa critique + sinh thực khí zứt thánh bỏ trí của tất cả nam nữ. - hình thức - viên đơn lòng son ? viên năng lượng du hành vũ trụ quốc âm. . CÁCH
DÙNG:
không cần đơn bác sĩ trí lí ? trực
dùng - nhất những sử điềm cảm thấy mình quá ăn no ngủ kĩ - hạ căn ba miền ? liều lượng tùy căn nghiệp. Ngậm ngùi ngùi ? . GIỮ : ở nơi cao ráo – thoáng. Tránh mọi tiếp xúc ẩm thấp hạ căn. . FẢN
CHỈ ĐỊNH:
động vật bề bệt lí trí - nông
choèn – tính toán toàn ngoại tệ - nhất là những động vật công danh. Nhất là những động vật dễ dàng.
BẠN ĐỌC? nếu mày không trực hiểu ? mày hãy chửi và mày không đọc nữa. Mất quyền công dân đọc của mày.
CÁC NGÀI CRITICACOUAILLE? nếu không là người thật ? chí ít hãy là động vật thật thà.
472
59 m i n i tất cả diễn ra trong khói một tia nhìn ...
473
tác phẩm là bản gốc ? đời là bản sao ? Ối Ôi.
luôn luôn tam sao thất bản
474
tất cả - từ một sợi cỏ. Đều có vị trí mặt trời. Ai về chỗ nấy ?
thu không
475
Tôi khóc những chân trời không có người bay Lại khóc những người bay không có chân trời
476
tôi đã hát những ngày mai - không hát bây giờ ?
tôi hát - lạc quan đen
477
tôi tắt nốt những mặt trời rù Trên rù rù những đám đông đen
478
tôi đến từ tự zo - đầy xuống tất yếu Lao tù này tôi fá ngục khôn nguôi
479
tôi không thắp được mặt trời – rù Tôi đi – hai mắt tù mù
480
la cà sáu khói nhân sinh Khói nào không mất mình ?
481
tôi khóc những chân trời - bụi đỏ Ở đó: vắng người không có người biết khóc – các chân mây
482
tất cả những gì tôi có đều zo tôi tự sắm lấy bằng-nhiều-mất-ngủ-chân-mây
483
Ấy XIN các người để cho tôi im lặng
484
THÔI - về nhà kẻo vợ chờ cơm !
485
vô tư như thuở ngày xưa Nhìn một vì sao buồn bên ngưỡng cửa
486
Anh vỗ cánh như thế mà bay xa được mấy tấc đường trường ?
487
chưa hưởng mùa xuân đã phải CHỊU mùa hè
488
Tôi đã bị chủ nghĩa cá nhân hành tội tôi bênh vực buồn rầu bênh vực cô đơn. Bênh vực những ngọn đèn sương fủ những ngôi sao lủi thủi góc trời.
489
tôi chót dại đỗ lầm hải cảng để con tầu thiếu máu xanh xao
490
trong chúng ta còn những thằng ăn cắp ta vẫn cần khoá trái cửa từng đêm
491
VÉN MÂY MÙ MỚI THẤY TRỜI XANH
492
FẢI CHỊU ĐAU RỒI MỚI HẾT ĐAU
493
TÔI VẪN ĐI TRONG BUỔI CHIỀU – RĂNG ĐEN.
494
KHÔNG MUA NHỮNG KHIÊM TỐN – TRÊN RỐN.
495
mỗi người một vụ án? mỗi người chôn sống một chân mây.
496
MƯA RƠI KHÔNG CẦN PHIÊN DỊCH
497
đi đi - người đi Các ông nói gì ? trên khói lặng người đi.
người đi - người đi Tôi không nói gì trên bóng lặng người đi
bóng sóng - người đi Đa số im lặng nói gì ? trên bóng – sóng - người đi
đi ? đi ? NỐT LẶNG Tôi không nói gì BƯỚC LẶNG trên nốt bước lặng NGƯỜI ĐI
498
vẫn có những mũ chùm đen đưa đám đám tang đen ?
499
Tôi truy tố những mặt trời mù trên các đám đông đen.
500
Càng chết tôi càng - bất tử EO ÔI ? chết vẫn không yên.
501
chúng mình cùng một chiêm bao Hơi ấm một thầm thào - sợ có mùi?
502
cô gì đêm ấy … bỏ chồng chưa ?
503
Anh đau ở chỗ nào ?
tôi đau ở xã xử những
LOM ZOM
504
mặt trời – ba bốn buzi.
anh ĐAU ở chỗ nào ?
tôi đau ở « tôi thồ
VĂN
505
tự xứ này lên »
Tất cả đến với tôi - phải đến tự đàng trước. Đàng sau có gì ? toàn LÁ - CHếT những ngày qua
506
Xuân qua đông tới vào trong LỆ có còn đâu mà vãi ngoại ? Bao nhiêu nước mắt-CHẢY-vào trong
507
không ai ? văn minh lo lắng – fân fối lặng những lo lắng trắng hàng đèn. Trong những lặng vắng ngã tư đen
508
Em hãy giữ gìn đôi mắt lệ. Đừng lau mắt lệ hạ huyền. Nỗi buồn sáng thế còn nguyên.
509
Mất ngủ hàng đèn Trong một thủ đô đen?
510
Ôi những phố cố tình vắng vẻ ... để khói hè.
511
KHÔNG THÍC NHỮNG NHÀ THƠ – NHANH – TRÍ - KHÔN. NHANH TRÍ KHÔN.
512
Đừng phun thuốc muỗi. Chết thuyền quyên. Dân chủ khú mất rồi. Hỏng cả vại dưa ngon.
513
Tôi có cái đầu thặng cách thặng tới thách không cần nhổ lông nách.
514
yêu bông cúc chứ không hiểu bông cúc. Tôi thích lá trúc. cả cành trúc. bụi trúc. bông cúc. Cõi lúc nhúc.
515
Tôi như kẻ đi đầy trên xa mạc tờ giấy
516
Tôi không thừa nhận một thứ thơ nào nhân tạo mà không có khổ đau - và nổi loạn.
517
một cái chợ Rất nhiều ruồi
518
không gian trắng phau Cả một dân chúng bồn chồn
519
THẾ LÀ thế kỷ mất mặt anh !
520
AI PHÂN PHỐI ? khói bạch hàng đèn trong khói NGÃ TƯ ĐÊM.
521
VIẾT TỪ TRUNG TÂM ĐAU KHỔ VIẾT RA
522
người ta thường nói THI SĨ ĐẦU BÙ Nhưng nếu anh cạo trọc đầu người ta lại nói: NHÀ THƠ ĐẦU TRỌC
523
Ai ? Ai khuấy động những hải dương buồn ? những chân trời biển đắng ? Ai khuấy những chiêm bao hoàng tuyền những giấc kê đen ?
Ai ? Ai sửa sang cầu Tràng Tiền - quốc ngữ ? Đò phà - cách dách - mọi sang sông.
Ai ? Ai nấu điện cho - những đô thành thoi thóp điện ? Cho thế giới buồn phiền … ai nấu giấc kê đen ?
524
Nguy hiểm chết người : sống Xưa nay từ sống mấy ai về ?
525
Khi cây khóc hết lá ngày khóc hết khói Tôi về.
526
Tôi còn qua mấy ga nữa ? đến tuyến chuyển tầu Ga cuối gọi – Bên Kia.
527