Μεταλλευτικά Νέα | Τεύχος 13 by HELLAS GOLD S.A.

#13 • ∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014 • ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ

Ενημερωτικό δελτίο της Ελληνικός Χρυσός, της Eldorado Gold και των Χρυσωρυχείων Θράκης που διανέμεται δωρεάν

EDITORIAL Αγαπητέ αναγνώστη,

Ι∆ΙΟΚΤΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΧΡΥΣΟΥ Έδρα: Λεωφόρος Β. Σοφίας 23Α Αθήνα, Τ.Κ. 10674 press@gr.eldoradogold.com 214 68 70 000 23760 25000 www.hellas-gold.com ΕΚ∆ΟΤΗΣ - ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Κώστας Γεωργαντζής CREATIVE DIRECTOR Αναστάσιος Προδρόμου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ Κυριάκος Αθανασιάδης ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Αγγελική Ρήγα, Ειρήνη Στρίκου, Χρύσα Στύλου, Κική Τσιλιγγερίδου ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Χάρης Αλεξιάδης, Βασίλης Μεντόγιαννης ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Γεωργία Λυκοτραφίτη

ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ-∆ΙΑΝΟΜΗ

www.prodromoulab.gr info@prodromoulab.gr

Γνωρίζοντας το μεγάλο ενδιαφέρον της τοπικής κοινωνίας για τις τρέχουσες εξελίξεις που αφορούν τη μεταλλευτική δραστηριότητα στη ΒΑ Χαλκιδική, θέλουμε να πιστεύουμε ότι και με αυτό το τεύχος θα σε «αποζημιώσουμε». Ένα τεύχος που στις σελίδες του μπορείς να διαβάσεις εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα, όπως τα εξής: • Την έγκριση λήψης πιστοποιητικού «ISO 14001» που έλαβε η Ελληνικός Χρυσός μέσα στον Σεπτέμβριο από την εταιρεία Lloyd’s για το σύστημα εφαρμογής ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής διαχείρισης. Τι σημαίνει αυτό το πιστοποιητικό και ποιες προϋποθέσεις και προδιαγραφές πρέπει να πληρούνται από μια εταιρεία για να της δοθεί; • Την εφαρμογή στην πράξη της παράλληλης αποκατάστασης των εδαφών των Σκουριών, της Ολυμπιάδας και του Στρατωνίοu. Μία καινοτόμος και πρωτοποριακή για τα ελληνικά δεδομένα μέθοδος, που υλοποιείται από το επιστημονικό δυναμικό του τμήματος περιβάλλοντος της Ελληνικός Χρυσός. • Τη σημασία του χρυσού στην παγκόσμια οικονομία, στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην καθημερινότητά μας. • Τη διαμόρφωση της αναπτυξιακής δυναμικής του τόπου μέσα από την παράλληλη συνύπαρξη πολλαπλών παραγωγικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων συναφών με τις ανάγκες της επένδυσης. • Τον θετικό απόηχο του προγράμματος θερινής απασχόλησης 2014 που έφερε 332 φοιτητές από τον ∆ήμο Αριστοτέλη και άλλα μέρη της Ελλάδας σε επαφή με τις δραστηριότητες της Ελληνικός Χρυσός. Τέλος, σ’ αυτό το τεύχος έχουμε και ένα ειδικό αφιέρωμα στην Αμφίπολη και τον οικουμενισμό που εκπέμπουν ήδη σ’ όλη την υφήλιο τα ευρήματά της, αλλά και το καθήκον που έχουμε όλοι εμείς για να συμβάλουμε ο καθένας με τον τρόπο και τις δυνάμεις του στην ταχύτερη ανάδειξη αυτού του πολιτισμικού μεγαλείου. Καλή ανάγνωση! Φιλικά, Κώστας Γεωργαντζής Υπεύθυνος Επικοινωνίας της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ

ISO 14001: 2004 | ΑΡΙΣΤΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΒΟΥΛΑ

ΕΝΑ ∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ SUCCESS STORY ΣΤΙΣ ΣΚΟΥΡΙΕΣ

ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕ ΟΡΑΜΑ

ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ: ΕΝΑΣ ΙΣΧΥΡΟΣ ΜΟΧΛΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

2014: Η ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΒΑΡΒΑΡΑ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ: ΕΝΑ ΡΟΚ ΜΑ∆ΕΜΟΧΩΡΙ

300 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ

∆ΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ, ΑΜΦΙΠΟΛΗ, ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΚΑΣΣΑΝ∆ΡΑΣ

Η σημασία του χρυσού

Στην παγκόσμια οικονομία. Στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Στη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην καθημερινότητά μας της Αγγελικής Ρήγα

Πώς η εξόρυξη χρυσού διαμορφώνει τον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη και πώς συμβάλλει στην καθημερινότητά μας. Από τα τηλεσκόπια της NASA και την καταπολέμηση του καρκίνου, μέχρι τα τεστ ταχείας διάγνωσης της ελονοσίας στην Αφρική, τις οθόνες αφής στα κινητά των ΗΠΑ και την έρευνα της νανοτεχνολογίας στην Ευρώπη. Χωρίς τον χρυσό δεν θα είχαμε σήμερα την ιατρική όπως την ξέρουμε, ίντερνετ, Η/Υ, οθόνες αφής, κινητά τηλέφωνα, και πολλά άλλα δεδομένα που διαμορφώνουν την σύγχρονη καθημερινότητα στον ανεπτυγμένο κόσμο. Οι μοναδικές του ιδιότητες (μαλακός, εύπλαστος, μη-τοξικός, βιο-συμβατός, καλός αγωγός της θερμότητας και του ηλεκτρισμού, ανθεκτικός στη διάβρωση, ένα απίστευτα σταθερό και ανθεκτικό μέταλλο) τον καθιστούν αναντικατάστατο στην ηλεκτρονική και τη μηχανική, ενώ η εφαρμογή του στη νανοτεχνολογία ανοίγει το δρόμο για νέες κατευθύνσεις σε υψηλών απαιτήσεων ιατρικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Ο χρυσός όμως δεν αλλάζει την καθημερινότητά μας, μόνο μέσω των διευρυμένων χρήσεων του στην ιατρική, τα ηλεκτρονικά, τις μεταφορές, τις τηλεπικοινωνίες, τις

κατασκευές, και την προστασία του περιβάλλοντος (με εφαρμογές που εγγυώνται δραστική μείωση στην κατανάλωση ενέργειας), αλλά και μέσω της συνεισφοράς του στην παγκόσμια οικονομία. Είναι ενδεικτικό το ότι η παγκόσμια συνεισφορά της παραγωγής χρυσού από τις 15 σημαντικότερες παραγωγούς χώρες ξεπέρασε το 2012 τα 78 δισ. δολάρια, ενώ η ετήσια συνεισφορά του στο ∆ιεθνές Ακαθάριστο Προϊόν άγγιξε τα 210 δισ., ένα ποσό ίσο με το ΑΕΠ της Ιρλανδίας. Οι δαπάνες από την εξόρυξη χρυσού, μόνο από τους 15 βασικούς παραγωγούς ανήλθαν το 2013 στα 47,3 δισ. δολάρια, καταλήγοντας σε μισθούς, εργολάβους, προμηθευτές, φορολογία και royalties ενώ σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του World Gold Council, το 80% αυτών των δαπανών καταλήγει στις χώρες παραγωγής.

210.000.000.000 $

Ετήσια συνεισφορά στο ∆ιεθνές ΑΕΠ = ΑΕΠ Ιρλανδίας 78 δισ. $: Παγκόσμια συνεισφορά των 15 σημαντικότερων παραγωγών χωρών

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ∆ΙΑΘΕΣΗ ΧΡΥΣΟΥ

4.477 τόνοι (2/3 μεταλλευτική, 1/3 ανακύκλωση) 528.000 εργαζόμενοι

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΖΗΤΗΣΗ ΧΡΥΣΟΥ

∆ΑΠΑΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΡΥΞΗ ΧΡΥΣΟΥ

47.300.000.000 $

71% προμηθευτές, 17% μισθοί, 12% φορολογία + royalties Άνω του 80% στις χώρες εξόρυξης

Το μεγαλύτερο μεταλλείο χρυσού στην Ε.Ε.: Φινλανδία - Κίτιλα

BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) Μεγαλύτερη παραγωγή διεθνώς

Μεγαλύτερη παραγωγή χρυσού στην Ευρώπη: Τουρκία - Kisladag

Στην Ελληνικός Χρυσός κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορεί να γίνει σε διεθνές επίπεδο για τη σωστή διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος. Θέλαμε αυτή μας την προσπάθεια να την περάσουμε από τη σκληρότερη κρίση. Και τα καταφέραμε. Πήραμε ένα πιστοποιητικό διεθνούς αναγνώρισης μετά από αυστηρή και εξονυχιστική εξέταση των προδιαγραφών που θέσαμε και της διαδικασίας που ακολουθούμε για να τις τηρήσουμε. Ήταν ένα εσωτερικό στοίχημα και το κερδίσαμε. Έμμυ Γαζέα, ∆ιευθύντρια Τμήματος Περιβάλλοντος Ελληνικός Χρυσός ΑΕ.

∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

Άριστα και με τη βούλα Ανώτατη πιστοποίηση για την περιβαλλοντική διαχείριση Με το ISO 14001 πιστοποιήθηκε η Ελληνικός Χρυσός ΑΕ της Κικής Τσιλιγγερίδου

Την ανώτατη πιστοποίηση για την εφαρμογή του Συστήματος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης για όλες τις δραστηριότητες σε όλες τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις της απέσπασε η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός ΑΕ. Το ISO 14001: 2004 είναι οι έλεγχοι τεκμηρίωσης εφαρμογής του συστήματος από εγκεκριμένους επιθεωρητές διεθνών διαπιστευμένων φορέων πιστοποίησης. Και τους ελέγχους αυτούς τους πέρασε με επιτυχία η εταιρεία, πιστοποιώντας και με αυτόν τον τρόπο την ποιότητα του προγράμματος περιβαλλοντικής διαχείρισης που εφαρμόζει. Οι «εξετάσεις» δεν ήταν απλές. Οι επιθεωρητές, διενεργώντας τον έλεγχο τεκμηρίωσης του συστήματος σε τρία χρονικά διαφορετικά πολυήμερα στάδια ελέγχου, πέρασαν από κόσκινο τη συμμόρφωση ως προς τις νομοθετικές και άλλες κανονιστικές απαιτήσεις και την εφαρμογή των απαιτήσεων του σχετικού προτύπου, εκτελώντας αυτοψίες σε όλο το πεδίο των δραστηριοτήτων και σε όλες τις εγκαταστάσεις της εταιρείας. Μετά από τη θετική αξιολόγηση και ανάλυση όλων των στοιχείων και δεδομένων, οι επιθεωρητές προχώρησαν στην κατάθεση πρότασης προς πιστοποίηση της Ελληνικός Χρυσός. Η πρόταση έγινε αποδεκτή από τον διεθνή φορέα, ο οποίος και προέβη στην πιστοποίησή της: η Ελληνικός Χρυσός πληροί τις υψηλές προδιαγραφές που θέτει το πρότυπο ISO 14001:2004 για την Περιβαλλοντική ∆ιαχείριση.

Τι είναι το ISO και πώς λειτουργεί; Το πιο διαδεδομένο και παγκοσμίως αναγνωρισμένο πρότυπο Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης που καθορίζει τις προδιαγραφές για την ανάπτυξη και εφαρμογή Συστημά-

των Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης και Ελέγχου είναι το πρότυπο ISO 14001:2004 που αναπτύχθηκε από τον οργανισμό ISO (International Organisation for Standardisation). Τα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης βάσει του ISO 14001:2004 παρέχουν τη δυνατότητα εντοπισμού, αξιολόγησης και διαχείρισης των περιβαλλοντικών θεμάτων ενός οργανισμού με σκοπό: την προστασία του περιβάλλοντος τη συνεχή βελτίωση τη συμμόρφωση με τις νομοθετικές και άλλες κανονιστικές απαιτήσεις την εξοικονόμηση φυσικών πόρων τη βελτίωση της εικόνας και της επικοινωνίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Στην περίπτωση της Ελληνικός Χρυσός, η εταιρεία πιστοποιήθηκε για τον τρόπο που διαχειρίζεται την προστασία του περιβάλλοντος, σε συμμόρφωση με τη νομοθεσία και άλλες κανονιστικές απαιτήσεις και σε συμφωνία με τις απαιτήσεις του προτύπου. Προκειμένου να γίνει αυτό, μελετήθηκε το σύνολο της δραστηριότητας της εταιρείας στα Μεταλλεία Κασσάνδρας στη ΒΑ Χαλκιδική: από τη γεωλογική έρευνα για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων και τις προπαρασκευαστικές εργασίες για την κατασκευή των νέων μεταλλευτικών εγκαταστάσεων και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, μέχρι τον εμπλουτισμό των μεταλλευμάτων, τη διακίνηση των υλικών (μετάλλευμα, προϊόντα, στερεά κατάλοιπα) αλλά φυσικά και τα έργα αποκατάστασης.

Άριστα και με τη βούλα

Η εμπειρία του ελέγχου Η Ελληνικός Χρυσός επέλεξε να γίνει ο έλεγχος για την πιστοποίηση του προγράμματός της από την αυστηρότερη εταιρεία πιστοποίησης ISO, τη Lloyds Register Quality Assurance Limited (LRQA), διαπιστευμένη από το Εθνικό Συμβούλιο ∆ιαπίστευσης του Ηνωμένου Βασιλείου (UKAS) και αναγνωρισμένη σε όλη την Ευρώπη. Προκειμένου να γίνει η πιστοποίηση, την περιοχή επισκέφτηκε πολυμελές κλιμάκιο εγκεκριμένων επιθεωρητών που μελέτησαν εξονυχιστικά τη συμμόρφωση ως προς τις απαιτήσεις του προτύπου, διενεργώντας τρία πολυήμερα στάδια ελέγχου τεκμηρίωσης του Συστήματος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης, με έλεγχο των δεδομένων και των στοιχείων, αλλά και με τη διενέργεια αυτοψιών και συνεντεύξεων από τυχαία επιλεγμένους εργαζομένους. Ο έλεγχος τεκμηρίωσης από τον φορέα πιστοποίησης έγινε σε δύο επίπεδα: στο διαχειριστικό και στο λειτουργικό. Για τον έλεγχο τεκμηρίωσης του Συστήματος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης σε διαχειριστικό επίπεδο, οι επιθεωρητές μελέτησαν τα σχετικά έγγραφα, ήλεγξαν την Περιβαλλοντική Πολιτική της Ανώτατης ∆ιοίκησης της εταιρείας, την οργάνωση και δομή του συστήματος, καθώς και τη συμμόρφωση και εφαρμογή των νομοθετικών και άλλων κανονιστικών απαιτήσεων, και διαπίστωσαν ότι υπάρχει εκπαίδευση και ενημέρωση των εργαζομένων, ενώ και η επικοινωνία γίνεται σωστά σε όλα τα επίπεδα, από τον Γενικό ∆ιευθυντή μέχρι και τον τελευταίο φύλακα. «Είναι σημαντικό ότι σε όλη αυτή την προσπάθεια που γίνεται είναι συμμέτοχοι και ενημερωμένοι όλοι οι εργαζόμενοι ανεξαιρέτως. ∆εν έχει κανένα νόημα να αναρτούμε την Περιβαλλοντική μας Πολιτική στο site και να τη δημοσιοποιούμε αν δεν τη γνωρίζουμε καλά όλοι μας, αν δεν έχουν ενημερωθεί όλοι πρόσωπο με πρόσωπο, αν δεν συμμετέχουμε όλοι», εξηγεί η Έμμυ Γαζέα, ∆ιευθύντρια του Τμήματος Περιβάλλοντος της Ελληνικός Χρυσός . Στο λειτουργικό επίπεδο, οι επιθεωρητές διενήργησαν τον έλεγχο εφαρμογής του Συστήματος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης με επιτόπια αυτοψία σε όλους τους τομείς και σε όλες τις διεργασίες των εγκαταστάσεων της Ελληνικός Χρυσός. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων: αφού έκαναν αυτοψίες στο πεδίο, διαπίστωσαν ότι το πρόγραμμα εφαρμόζεται σύμφωνα με το σχεδιασμό και περιλαμβάνει την παρακολούθηση όλων των περιβαλλοντικών παραμέτρων (ποιότητα νερού, εδάφους και αέρα, εδαφικές δονήσεις, όχληση από το θόρυβο κ.ά.). «Για καθεμιά από αυτές τις παραμέτρους, η Ελληνικός Χρυσός εφαρμόζει τη βέλτιστη τεχνική ανά τον κόσμο. Πιστοποιήσαμε ότι τηρούμε τους περιβαλλοντικούς όρους και ότι είμαστε

∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

σύννομοι, όχι μόνο με την ελληνική περιβαλλοντική νομοθεσία, αλλά με την αυστηρότερη ευρωπαϊκή. Είμαστε ήδη ένα σκαλοπάτι πάνω από τη σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων και είμαστε περήφανοι γι’ αυτό», μας λέει η Έμμυ Γαζέα.

Συνεχής έλεγχος Μπορεί η Ελληνικός Χρυσός να πιστοποιήθηκε κατά ISO 14001: 2004, ωστόσο ο έλεγχος δεν σταματά εδώ. Κάθε χρόνο το πιστοποιητικό θα ανανεώνεται και η εταιρεία θα αξιολογείται εκ νέου για την τήρηση των περιβαλλοντικών σκοπών και στόχων που η ίδια έχει θέσει, και η περιβαλλοντική της απόδοση θα ελέγχεται εξονυχιστικά. Οι επιθεωρητές του φορέα πιστοποίησης θα επισκέπτονται τις εγκαταστάσεις της Ελληνικός Χρυσός, θα μελετούν τα στοιχεία και δεδομένα (έγραφα και αρχεία), θα κάνουν επιτόπια έρευνα και θα εξετάζουν εάν το πρόγραμμα για τη διαχείριση του περιβάλλοντος της εταιρείας τηρείται απαρέγκλιτα.

«Εσωτερικό στοίχημα» Γιατί μπήκε η Ελληνικός Χρυσός σε όλη αυτή τη διαδικασία, αφού το Σύστημα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης τηρεί τους όρους που θέτουν η ελληνική και η αυστηρότερη ευρωπαϊκή νομοθεσία; «Γιατί το κάναμε; Ήταν ένα εσωτερικό στοίχημα. Όλης της εταιρείας. Όχι μόνο του Τμήματος Περιβάλλοντος. Και χαιρόμαστε πολύ που το κερδίσαμε», απαντά χαμογελώντας η Έμμυ Γαζέα ενώ ο Αριστείδης Χατζηβαμβάκης, από το Τμήμα Περιβάλλοντος της Ελληνικός Χρυσός και συντονιστής του ISO 14001 μας λέει: «Ο σεβασμός για το περιβάλλον βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής μας ανάπτυξης. Στόχος μας είναι να πάμε πέρα από τη συμμόρφωση με τους νόμους, δημιουργώντας το κατάλληλο Σύστημα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης και ενσωματώνοντας ορθές περιβαλλοντικές πρακτικές σε όλες τις διεργασίες της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός ΑΕ. Το εργαλείο που θα μας βοηθήσει για την επίτευξη των στόχων μας είναι η πιστοποίηση και η εφαρμογή του προτύπου ISO 14001:2004. Αυτό θα δημιουργήσει αξίες στους πελάτες μας, στην τοπική κοινωνία αλλά και στην ίδια την εταιρεία. Τώρα κάναμε μόνο την αρχή. Στην πορεία μας, όλοι μαζί, διοίκηση, εργαζόμενοι και συνεργάτες, με τη βοήθεια και του προτύπου, θα εργαστούμε για την ανάπτυξη και τη βελτίωση της περιβαλλοντικής μας απόδοσης».

Ένα διαφορετικό «success story» στις Σκουριές Πώς τα απομεινάρια της υλοτομίας γίνονται αρχή και «συστατικό» της αποκατάστασης Το θρυμματισμένο ξύλο από τις υλοτομίες στις Σκουριές «εξασφαλίζει» την αποκατάσταση στην Ολυμπιάδα, στο Στρατώνι και στις Σκουριές της Αγγελικής Ρήγα 3

Αποκατάσταση σημαίνει να δημιουργείς τις προϋποθέσεις για να δράσει η φύση από μόνη της και να επανέλθει το οικοσύστημα. Και αυτό προετοιμάζουμε ήδη, παράλληλα με το κατασκευαστικό έργο, στις Σκουριές. 1

∆ημήτρης Αλιφραγκής, Καθηγητής ∆ασολογίας στο ΑΠΘ.

Τι κοινό μπορεί να έχει ένας νέος δασολόγος, ένας εισαγωγέας μηχανημάτων, ένας ντόπιος εργολάβος, ένας καθηγητής πανεπιστημίου και ένας χειριστής τσάπας; Στις Σκουριές, ο Αλέξανδρος Μελλάχ, δασολόγος, ο Αστέριος Κολοβός, εργολάβος από τη Μεγάλη Παναγία, ο Γιώργος Παπαδάκης, επιχειρηματίας, και ο ∆ημήτρης Αλιφραγκής, καθηγητής ∆ασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, συνεργάζονται στενά για να κάνουν πράξη ένα διαφορετικό «success story», προετοιμάζοντας το έργο της αποκατάστασης. Εμείς βρεθήκαμε στις Σκουριές ακολουθώντας την ομάδα σε μια από τις πρώτες ημέρες εφαρμογής της διαδικασίας εκρίζωσης και θρυμματισμού πρέμνων (το μικρό τμήμα του κορμού που απομένει μετά την κοπή και

μέρος της ρίζας) από τις υλοτομίες. Και αποτυπώσαμε τις συνθήκες και τις λεπτομέρειες που καθιστούν την επιλογή του Τμήματος Περιβάλλοντος της Ελληνικός Χρυσός μοναδική στην Ευρώπη.

Τι περιλαμβάνει το project; Το project αυτό, που αποτελεί το πρώτο στάδιο της αποκατάστασης, εντάσσεται στο κατασκευαστικό έργο που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στις Σκουριές. Ο Αλέξανδρος Μελλάχ με την Αναστασία Γαλατσιάνου μάς ξενάγησαν στο έργο, στις υλοτομικές εργασίες και στο χώρο όπου η διαδικασία του θρυμματισμού βρίσκεται σε εξέλιξη και μας εξήγησαν τη διαδικασία βήμα προς βήμα: «Σε κάθε επιφάνεια όπου ολοκληρώνονται οι υλοτομικές εργασίες, γίνεται η εκρίζωση των πρέμνων και στη

∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

συνέχεια ο θρυμματισμός τους με ειδικό μηχάνημα παραγωγής ξυλοτεμαχιδίων. Τα υλικά που προκύπτουν θα χρησιμοποιηθούν ως εδαφοβελτιωτικά στην αποκατάσταση των επιφανειών που καταλαμβάνουν τα έργα και στις τρεις περιοχές: Σκουριές, Στρατώνι και Ολυμπιάδα».

Επιλογή καινοτομίας Το έργο, που ξεκίνησε να εφαρμόζεται στα μέσα Σεπτέμβρη, βασίζεται στην καινοτομία: από την επιλογή της συγκεκριμένης διαδικασίας, που είναι ούτως ή άλλως μια επιλογή υψηλού κόστους, μέχρι τον τεχνικό σχεδιασμό της απόδοσης και την επιλογή των πλέον σύγχρονων μηχανημάτων. Καινοτομία που καλείται να αντιμετωπίσει με την καλύτερη απόδοση και τις λιγότερες φθορές μια συγκεκριμένη πρόκληση: το θρυμματισμό ριζών δρυός και οξιάς με μεγάλη πυκνότητα, ανάμεικτα με χώμα και πέτρες και με τη δύναμη στα άκρα να ξεπερνά τους 400 τόνους. Σύμφωνα με τον Γιώργο Παπαδάκη χρειάστηκε έρευνα, επιμόρφωση και ένα από τα πλέον σύγχρονα μηχανήματα θρυμματισμού για να επιτευχθεί ο στόχος: «Πρόκειται για πρωτοπόρο διαδικασία. Στην Ελλάδα και στις μέρες μας σπάνια γίνονται τέτοιες επιλογές υψηλού κόστους». Ο Αστέριος Κολοβός, εργολάβος από τη Μεγάλη Παναγία, είναι αυτός που επένδυσε στο συγκεκριμένο έργο, ψάχνοντας σε εκθέσεις της Ευρώπης και ερευνώντας τεχνικές προτάσεις και προδιαγραφές. Και εδώ συνδυάζει τα δύο μεράκια του: την αγάπη του για το δάσος —είναι δασεργάτης από τα 13 του— και την εμπιστοσύνη του στις νέες εφαρμογές — ο πρώτος που έβγαλε άδεια για παραγωγή ρεύματος από βιομάζα, στην Ελλάδα.

Τι γίνεται μετά Το επόμενο βήμα, όπως μας εξηγούν, είναι η μεταφορά του θρυμματισμένου υλικού σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους απόθεσης, όπου θα διατηρηθεί στις κατάλληλες συνθήκες για να κρατήσει τις εδαφοβελτιωτικές του ικανότητες. Στην πράξη, κάποια ποσότητα θα μεταφερθεί στο Στρατώνι και στην Ολυμπιάδα για την αποκατάσταση και η υπόλοιπη θα αναμειχθεί με φυτική γη, ώστε να εμπλουτιστεί με οργανική ουσία και θρεπτικά στοιχεία και να διατηρηθεί σωστά, για μελλοντικές χρήσεις στο πλαίσιο της παράλληλης αποκατάστασης.

Τα πλεονεκτήματα Μέσα στο δάσος, παράλληλα με την εξέλιξη των εργασιών της ομάδας δασολόγων της Ελληνικός Χρυσός, ζητήσαμε από τον ∆ημήτρη Αλιφραγκή, που πιστεύει σθεναρά στην επιτυχία αυτής της ιδέας, να μας περιγράψει τα πλεονεκτήματά της: «Η επιλογή της χρήσης του τεμαχισμένου/θρυμματισμένου ξύλου ως υλικού επικάλυψης στην αποκατάσταση συμβάλλει δραστικά στη μακροχρόνια βελτίωση και της δραστηριότητας αλλά και των συνθηκών υγρασίας του εδάφους, καθώς μεταξύ άλλων μειώνει την επέκταση των ασθενειών, τη συμπίεση του εδάφους, τα ζιζάνια, τη θερμοκρασία και τη διάβρωση του εδάφους, ενώ αυξάνει τη διήθηση του νερού και παρέχει οργανικές ουσίες και θρεπτικά στοιχεία στο έδαφος. Άρα διασφαλίζει τα βασικά προαπαιτούμενα για να τεθούν σε εφαρμογή αποτελεσματικά κάθε είδους δράσεις αποκατάστασης, συμβάλλοντας στα ταχύτερα και καλύτερα αποτελέσματα».

Κοινός στόχος ∆ίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους, καταλαβαίνεις ότι αυτό που τους δένει δεν είναι μόνο η επιτυχία του έργου, αλλά ο κοινός στόχος. «Ξεκίνησα στα δεκατρία μου να δουλεύω ως δασεργάτης, και πριν από δυόμισι χρόνια άρχισα να δουλεύω στις υλοτομίες στις Σκουριές. Μετά από τόσα χρόνια και τόσες προσπάθειες, σήμερα είμαι περήφανος. Γιατί μ’ αυτό που κάνω, με τη δουλειά μου, συμβάλλω στο τεράστιο έργο της αποκατάστασης», μας λέει ο Αστέριος Κολοβός, ενώ ο Αλέξανδρος Μελλάχ συμπληρώνει: «Συνεργαζόμαστε άριστα. Και αυτή η συνεργασία συμβάλλει δραστικά τόσο στην επίτευξη του βασικού στόχου, που είναι η επιτυχία της παράλληλης αποκατάστασης, όσο και στην καλύτερη δυνατή εφαρμογή και υλοποίηση καινοτόμων ιδεών και προγραμμάτων που είναι ένα στοίχημα για όλους εμάς». Και αυτός ο στόχος αποδεικνύεται στην πράξη. Όπως και η παράλληλη αποκατάσταση που ήδη ξεκίνησε, αποτελώντας βασικό κομμάτι του κατασκευαστικού έργου των Σκουριών. 1-2-3. ∆ιαδικασία θρυμματισμού πρέμνων

Άνθρωποι με όραμα της Ειρήνης Στρίκου Οι άνθρωποι της Ελληνικός Χρυσός αυξάνονται χρόνο με το χρόνο. Όσο το έργο προχωρά, προσλαμβάνονται νέοι επιστήμονες και ειδικοί διαφόρων ειδικοτήτων και αναλαμβάνουν τις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται. Κοινός τους στόχος: η ασφαλής πρόοδος των έργων, ο συνεχής εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων και η βελτίωση της ποιότητας ζωής στην ευρύτερη περιοχή του ∆ήμου Αριστοτέλη. Τρεις νέοι άνθρωποι, έχοντας διανύσει διαφορετικές διαδρομές στη ζωή τους, βρέθηκαν σε ένα έργο και βλέπουν τώρα με κοινή ματιά τον ίδιο στόχο. Μιλούν με χαρά για όσα εφαρμόζουν στην καθημερινότητά τους και με πείσμα και αφοσίωση για όσα θέλουν να πετύχουν στο μέλλον.

∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

Στην Ολυμπιάδα… Το υπόγειο μεταλλείο βρίσκεται σε φάση εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης προκειμένου το 2016 να ξεκινήσει εκ νέου η παραγωγή. O Γιάννης Αρβανιτάκης κατάγεται από το Στρατώνι όπου μεγάλωσε και ζει μέχρι σήμερα. Παιδί μιας οικογένειας μεταλλωρύχων, δουλεύει και ο ίδιος στο πιο αληθινό κομμάτι της μεταλλευτικής δραστηριότητας, ως επικεφαλής γομωτής, στην υπόγεια ανάπτυξη του μεταλλείου της Ολυμπιάδας: «Τη δουλειά του μεταλλωρύχου την ξέρουμε καλά στην περιοχή μας, από τους πατεράδες και τους παππούδες μας. Σήμερα δουλεύουμε για την εξέλιξη αυτής της παράδοσης. Οι υπογίτες ήταν και είναι αυτοί που κρατούν την αρχή του νήματος αυτής της μακροχρόνιας δραστηριότητας. Ήταν και είναι αυτοί που φέρνουν στο φως τον πλούτο της περιοχής, για να ακολουθήσουν οι υπόλοιπες διαδικασίες και εργασίες. Είναι σκληρό και δύσκολο να δουλεύεις κάτω από τη γη, αλλά είναι μια τίμια δουλειά που σου δίνει το δικαίωμα να ζεις αξιοπρεπώς στη γενέτειρά σου, να μεγαλώνεις την οικογένειά σου και να διαμορφώνεις το αύριο όπως το ονειρεύεσαι. Εγώ, έχοντας ζήσει όλη μου τη ζωή σ’ αυτήν την περιοχή, δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να εγκαταλείπει, ούτε την περιοχή ούτε το μεταλλείο».

Στο Στρατώνι… Η Νατάσα Λακασά είναι μια νέα γεωλόγος που εργάζεται στο εργοτάξιο του Μαντέμ Λάκκου εδώ και οχτώ μήνες και νιώθει κερδισμένη: «Κάθε μέρα στο εργοτάξιο είναι και μια νέα εμπειρία. Ένα ανοιχτό βιβλίο από το οποίο συνεχώς μαθαίνεις και εκπαιδεύεσαι. Η απόφαση να εγκαταλείψω τη Θεσσαλονίκη και να βρεθώ στη Χαλκιδική δεν ήταν εύκολη, αλλά ήταν απολύτως ενσυνείδητη. Έχοντας ελάχιστες πιθανότητες ένας γεωλόγος στις μέρες μας να εργαστεί στο αντικείμενό του, θεωρώ τον εαυτό μου ιδιαίτερα τυχερό που βρέθηκα στην Ελληνικός Χρυσός. Ως μηχανικός ποιότητας στο νέο έργο κατασκευής ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα, νιώθω ευγνώμων για την ευκαιρία που μου δόθηκε: να είμαι μέλος μιας ομάδας που θα πραγματοποιήσει ένα από τα μεγαλύτερα έργα περιβαλλοντικού, και όχι μόνο, χαρακτήρα στη Ελλάδα. Βρίσκομαι εδώ για να υλοποιήσω μαζί με άλλους ανθρώπους της γενιάς μου τα όνειρα και το κοινό μας όραμα για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας. Με διάθεση για πολλή δουλειά αλλά κυρίως με ήθος και συνείδηση».

Στις Σκουριές… Η Αγγελική Παπαγιάννη εργάζεται στις Σκουριές εδώ και πέντε μήνες, ως στέλεχος του τμήματος Υγιεινής και Ασφάλειας. «Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη, σπούδασα στα Χανιά και τώρα επέστρεψα στον τόπο της καταγωγής μου, στην Αρναία. Είμαι απόφοιτος του τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Μηχανική και Τεχνολογία Υλικών και Κατασκευών του Πολυτεχνείου Κρήτης. Είναι χαρά μου να απασχολούμαι στο συγκεκριμένο τμήμα της Ελληνικός Χρυσός. Σε μια εταιρεία που εφαρμόζει τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές σε θέματα εξόρυξης και επεξεργασίας, με κύρια προτεραιότητα τη μέριμνα της υγείας των εργαζομένων της και την προστασία του περιβάλλοντος, μια εταιρεία που παρέχει καλύτερη ποιότητα ζωής στην ευρύτερη τοπική κοινωνία και κατ’ επέκταση στη χώρα. Μου δίνεται η ευκαιρία να συμμετέχω στην ανάπτυξη του τόπου μου και να συνδράμω στην προστασία του περιβάλλοντος με το σεβασμό που του πρέπει. Καθημερινός στόχος, η ασφαλής επιστροφή όλων των συναδέλφων στο σπίτι τους, στις οικογένειές τους».

Μεταλλεία: Ένας ισχυρός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης Υψηλότερο εισόδημα και καταπολέμηση της ανεργίας

του Ισμέτ Αλί Χότζα Τα μεταλλεία είναι συνήθως η κύρια οικονομική κινητήρια δύναμη των περιοχών στις οποίες αυτά δραστηριοποιούνται, με εμφανή τον άμεσο και θετικό αντίκτυπο προς την οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Η δράση της μεταλλευτικής αποτελεί μια δυναμική διαδικασία για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, διαδικασία που εξασφαλίζει την αύξηση της απασχόλησης, της ευημερίας και της ποιότητας της ζωής των κατοίκων. Συνήθως, η ύπαρξη μιας μεταλλευτικής επιχείρησης σε μια περιοχή αποτελεί «κυρίαρχη» πηγή απασχόλησης και εσόδων.

∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

Στη σύγχρονη θεώρηση της ανάπτυξης, η μεταλλευτική επιχείρηση αποτελεί μοχλό δημιουργίας και ανάπτυξης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις τοπικές κοινωνίες. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η Ελληνικός Χρυσός από την έναρξη των λειτουργιών της στην περιοχή της ΒΑ Χαλκιδικής μέχρι και σήμερα. Η ανάπτυξη της τοπικής αγοράς μέσω της ανάπτυξης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων αποτελεί μια ιδιαίτερη επιστημονική προσέγγιση που περιλαμβάνει την ανάλυση της τοπικής οικονομίας και την ανάπτυξη στρατηγικών, πολιτικών, προγραμμάτων και έργων. Οι παραπάνω ενέργειες συνεργούν με τα ακόλουθα: 1. Τις «παραδοσιακές» δραστηριότητες ανάπτυξης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων όχι μόνο μέσω της χρηματοοικονομικής συναλλαγής αλλά και μέσω της δικτύωσης. Η έννοια της δικτύωσης αφορά ομάδες επιχειρήσεων συσχετιζόμενων μεταξύ τους. Η μία από τις επιχειρήσεις δραστηριοποιείται τοπικά και η άλλη (ή οι άλλες) που συμμετέχει στη δικτύωση δραστηριοποιείται σε ευρύτερα γεωγραφικά πλαίσια. Το δίκτυο που δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη των τοπικών επιχειρήσεων και τη δράση τους όχι μόνο για συναλλαγές με την εταιρεία αλλά και με άλλες επιχειρήσεις σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, στη δημιουργία υγιούς ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, στη βελτίωση της ροής των πληροφοριών, στην ενδυνάμωση κοινωνικών και άλλων δεσμών, καθώς και στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και υποδομών. 2. Τις περιβαλλοντικές βελτιώσεις στις περιοχές δράσης της επιχείρησης και τις μελλοντικές χρήσεις γης. Στρατηγικές «αναγέννησης» και σχέδια δράσης δίνουν στους τομείς αυτούς νέα δυναμική με σημαντικά οφέλη στην τοπική οικονομία, το δομημένο περιβάλλον και το ίδιο το ανθρώπινο δυναμικό. 3. Τη βελτίωση των υποδομών των τοπικών κοινωνιών, που αποτελεί υποχρέωση της εταιρείας με τη μορφή αντισταθμιστικών οφελών. Για όλα τα παραπάνω απαιτείται επίσης μια πολύπλευρη συνεργασία της επιχείρησης με τον δημόσιο τομέα και την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι τοπικές κοινωνίες άλλωστε προϋποθέτουν και ως ένα βαθμό απαιτούν τέτοιου τύπου συνεργασίες.

Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι και η δράση της εταιρείας προς την κατεύθυνση της «καταπολέμησης της φτώχειας», όρος που σήμερα απασχολεί ιδιαίτερα την ελληνική πολιτική και οικονομία. Η καταπολέμηση της φτώχειας μέσω της αύξησης της απασχόλησης και της μείωσης της ανεργίας, της επίλυσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων και της βελτίωσης των υποδομών και των συνθηκών διαβίωσης, αποτελεί μια βασική αντίληψη της εταιρείας για την περιοχή μας. Αξίζει να αναφερθούν τα παρακάτω στοιχεία: • Ο τζίρος των τοπικών προμηθευτών και υπεργολάβων (∆ήμος Αριστοτέλη) αντιστοιχεί στο 20% περίπου του συνολικού τζίρου όλων των συνεργαζόμενων με την Ελληνικός Χρυσός προμηθευτών και υπεργολάβων. Αυτό σε ένα ∆ήμο με πληθυσμό περίπου 20.000 κατοίκους και όταν τα ποσοστό αυτό για αντίστοιχες επιχειρήσεις του κλάδου σε αντίστοιχες γεωγραφικές περιοχές είναι μονοψήφιο. • Η αύξηση του πληθυσμού των Μαδεμοχωρίων μέσα στην τελευταία δεκαετία είναι δεδομένη (έως και 17% στην περίπτωση Ολυμπιάδας), όταν περιοχές με τουριστικό κυρίως προϊόν στο νομό παρουσίασαν την ίδια περίοδο μείωση στον πληθυσμό τους. • Ο νομός Χαλκιδικής παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στη Βόρεια Ελλάδα. Οι παράγοντες που συμβάλλουν σ’ αυτό είναι τόσο η μεγάλη συμμετοχή του τουριστικού προϊόντος όσο και η δραστηριοποίηση της Ελληνικός Χρυσός στο ΒΑ τμήμα του νομού και η ανάπτυξη της Τοπικής Αγοράς στην περιοχή. • Η ΒΑ Χαλκιδική εμφανίζει το 2011 τα υψηλότερα εισοδήματα στο νομό. Κατά μέσο όρο, το εισόδημα στην περιοχή των Μαδεμοχωρίων το έτος αυτό ανερχόταν σε 16.780 € ανά φορολογούμενο κάτοικο, όταν το μέσο εισόδημα ανά φορολογούμενο κάτοικο στο νομό ήταν περίπου 15.500 € και το μέσο εθνικό αντίστοιχα μόλις 12.650 €. Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στον βιώσιμο χαρακτήρα της ανάπτυξης στην περιοχή μας. ∆ημιουργούν όλες τις απαραίτητες συνθήκες ώστε η παρούσα γενιά να συμπεριλαμβάνει τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών στη λήψη των αποφάσεών της, και μάλιστα με υπευθυνότητα.

Η χρονιά της τουριστικής ανάπτυξης για τη ΒΑ Χαλκιδική Φυσικό κάλλος, ιστορία, αλλά και μεταλλευτική της Ειρήνης Στρίκου

Στα γραφικά Μαδεμοχώρια, η τουριστική ανάπτυξη αποτυπώνεται στις πληρότητες στους τοπικούς ξενώνες και τα καταλύματα καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου, αλλά και στην κίνηση και την ζωντάνια που έχουν τα χωριά σε δωδεκάμηνη βάση. Με την πάροδο των ετών, ο τουριστικός κλάδος εξελίσσεται, βελτιώνεται και αναπτύσσεται. Από τη γραφική Αρναία μέχρι τα προσφυγικά Πυργαδίκια και έως το παραδοσιακό χωριό της Βαρβάρας με τους δύο εντυπωσιακούς καταρράκτες, η περιοχή της ΒΑ Χαλκιδικής έχει να επιδείξει πλήθος φυσικών τοπίων, ιστορικών μνημείων, τοπικών εθίμων, αλλά και γεύσεων — εν ολίγοις, πρόκειται για μια μοναδική ταξιδιωτική εμπειρία. Η περιοχή αυτή έχει ξεχωριστή ταυτότητα, την οποία οφείλει και στη διαχρονική λειτουργία του μεταλλείου. Οι «τουριστικές αφίξεις» δεν έχουν να κάνουν μόνο με την αναψυχή, αλλά και με την εργασία. Μηχανικοί διαφόρων ειδικοτήτων, εργολάβοι ή εξωτερικοί συνεργάτες έρχονται με τις οικογένειές τους στην περιοχή για μικρά ή μεγαλύτερα διαστήματα για να εργαστούν σε κάποιο από τα έργα της Ελληνικός Χρυσός. Ταυτόχρονα, έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν και την άλλη πλευρά της Χαλκιδικής: την ιστορία, τον πολιτισμό και το φυσικό της κάλλος. Ο τουρισμός ανθεί και χάρη στη μεταλλευτική, αλλά φυσικά και ανεξάρτητα από αυτήν. Το παράδειγμα του Γιώργου Κεχαγιά, είναι ενδεικτικό. Έχει την επιχείρησή του στην Αρναία Χαλκιδικής, σ ’αυτό το πανέμορφο παραδοσιακό χωριό με τα στενά πέτρινα σοκάκια, τα παλιά αρχοντικά και τις βυζαντινές εκκλησίες. Σχετικά με την τουριστική κίνηση, μας είπε: «Η αγροτουριστική ανάπτυξη της περιοχής μας είναι το στοίχημά μας. ∆ιατηρώ αυτή την επιχείρηση εδώ και σχεδόν εφτά χρόνια. Το φετινό καλοκαίρι σηματοδότησε την αλλαγή. Μετά από δύο χρόνια που η κρίση άγγιξε και τη δική μας δουλειά, είδαμε την κίνηση να αυξάνεται και το χωριό μας να ξαναμπαίνει ως προορισμός στην τουριστική ατζέντα. Προκύπτουν κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου και αφίξεις συνεργατών της μεταλλευτικής εταιρείας και αφίξεις απλών επισκεπτών. Το σίγουρο είναι ότι όλοι απολαμβάνουν την ομορφιά της περιοχής μας, τη δροσιά της, το καλό φαγητό. Το να

βλέπεις τη δουλειά σου να πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο είναι μεγάλη υπόθεση, αλλά είναι ακόμα μεγαλύτερη να βλέπεις όλη την περιοχή σου να αλλάζει, να προοδεύει, να βελτιώνει τις υπηρεσίες που προσφέρει, να αξιοποιεί τον πολιτιστικό και ιστορικό πλούτο της. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε, για να έχουν τα χωριά μας το μέλλον που τους αξίζει». Η Ντίνα Τριανταφύλλου είναι μια γυναίκα που τόλμησε πέρσι τον Ιούλιο να ανοίξει και να διευθύνει τη δική της επιχείρηση, στην καρδιά της βόρειας Χαλκιδικής, στο Παλαιοχώρι. Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται το ανακαινισμένο ξενοδοχείο της, όπου και την επισκεφτήκαμε. Η Ντίνα Τριανταφύλλου μάς είπε: «∆εν είναι εύκολο να διευθύνεις μια τουριστική επιχείρηση και να καθιερωθείς στον κλάδο. Εγώ τόλμησα να επενδύσω σε αυτόν τον τόπο γιατί πιστεύω στην ανάπτυξή του. Περάσαμε αρκετές δύσκολες περιόδους. Το φετινό καλοκαίρι ήταν μια πρώτη σημαντική ανάσα. Προέκυψαν αφίξεις συνεργατών της εταιρείας και φοιτητών που ήρθαν για ημερήσιες επισκέψεις στα Μεταλλεία. Ελπίζουμε τα πράγματα να συνεχιστούν κάπως έτσι. Εμείς από την πλευρά μας προσπαθούμε να έχουμε τις καλύτερες

δυνατές παροχές για όλους τους πελάτες μας, ώστε να έχουν μια απολαυστική διαμονή, είτε έρχονται για αναψυχή είτε για εργασία». Το πάρκο του Αριστοτέλη και οι αριστοτελικές διαδρομές, τα αρχαία Στάγιρα, το λαογραφικό μουσείο της Αρναίας, οι καταρράκτες της Βαρβάρας, το Ιερό Προσκύνημα Μεγάλης Παναγίας είναι λίγα μόνο από τα σημεία που αξίζει να επισκεφθεί κανείς περνώντας από τα Μαδεμοχώρια. Η αρχαιολογική υπηρεσία εργάζεται στην περιοχή παράλληλα με την πρόοδο των μεταλλευτικών έργων, ώστε να διασφαλίσει τα ιστορικά ευρήματα της περιοχής, ενώ φέρνει στο φως και νέα, σημαντικά πολιτιστικά στοιχεία για την περιοχή. Από το χαμάμ του Μαδέμ Αγά, λίγο έξω από τα Στάγιρα, μέχρι τα αρχαία χρυσά νομίσματα που βρέθηκαν στη περιοχή των Σκουριών, όλα τους είναι ευρήματα που συνθέτουν την ιστορία της ΒΑ Χαλκιδικής και ανασύρθηκαν χάρη στη σημερινή μεταλλευτική ανάπτυξή της. Ευρήματα που μπορούν να αποτελέσουν τα αυριανά εκθέματα ενός μεταλλευτικού μουσείου και να αποτελέσουν κομμάτια του παζλ της ιστορίας του τόπου. Μια ιστορία που ανήκει στους κατοίκους αυτής της περιοχής — ένα σκαλί που θα τους οδηγήσει στο αύριο που ονειρεύονται.

17 17

[ ΒΑΡΒΑΡΑ ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ] Ένα ροκ Μαδεμοχώρι Η απόδειξη της παράλληλης ανάπτυξης

∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

της Ειρήνης Στρίκου Σάββατο 2 Αυγούστου και βρισκόμαστε στον προαύλιο χώρο του ∆ημοτικού Σχολείου Βαρβάρας, μαζί με πάνω από 5.000 κόσμο. Εδώ και δεκαέξι χρόνια πραγματοποιούνται εδώ οι καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις, που αποτελούν κορυφαίο γεγονός του καλοκαιριού για την ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής. Μεγάλα ονόματα της ελληνικής μουσικής σκηνής λαμβάνουν μέρος κάθε χρόνο σ’ αυτή τη μεγάλη γιορτή. Τα τελευταία χρόνια, με την εθελοντική συμμετοχή όλων των τοπικών φορέων, οι εκδηλώσεις έχουν πάρει μορφή Φεστιβάλ με ονόματα του έντεχνου τραγουδιού και της ροκ σκηνής, καθώς και πολύ ελεύθερο χώρο για κάμπινγκ. Στην αποψινή βραδιά κυριαρχούν οι φωνές της Ελευθερίας Αρβανιτάκη, της Άλκηστης Πρωτοψάλτη και του Μανώλη Λιδάκη. Οι τοπικοί πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι είχαν ετοιμάσει από νωρίς όλες τις λεπτομέρειες. Οι άντρες φρόντισαν για το φαγητό καθώς και για κρύα αναψυκτικά και νερά, ενώ οι γυναίκες τηγάνιζαν λουκουμάδες και έστηναν πάγκους με γλυκά του κουταλιού και άλλα τοπικά προϊόντα. Άνθρωποι ευγενικοί και φιλόξενοι, όπως και ο τόπος τους. Η Βαρβάρα είναι ένα ορεινό παραδοσιακό χωριό της βορειοανατολικής Χαλκιδικής. Σύμφωνα με τους ντόπιους, χρωστάει το όνομά της στην πολιούχο Αγία Βαρβάρα ―προστάτιδα των μεταλλωρύχων― στη μνήμη της οποίας ανεγέρθηκε το 1875 η κεντρική εκκλησία. Χτισμένη ανάμεσα στα όρη ∆ρεβενίκος και Σουγκλιάνη, με 550 μέτρα υψόμετρο, περιλαμβάνει, εκτός από τον ομώνυμο, τους οικισμούς Καλύβια Βαρβάρας, Χρυσή Ακτή, Άνω και Κάτω Κρινάκια, καθώς και τη νησίδα Καυκανάς. Όποια διαδρομή και αν διαλέξει ένας επισκέπτης για να φτάσει εδώ, είναι απολύτως βέβαιο ότι θα μαγευτεί από το πράσινο που ντύνει το δρόμο. Ιδανικές διαδρομές για όσους αγαπούν τις μοτοσικλέτες, με στροφές μέσα στο πανέμορφο δάσος. Παραμυθένια μονοπάτια για ξεχωριστούς περιπάτους ανάμεσα στις καστανιές, τις οξιές και την καταπράσινη βλάστηση. Μέσα από αυτές τις διαδρομές φτάνουμε σ’ ένα χωριό με καλντερίμια, γειτονιές, πέτρινα σπίτια, παλιές εκκλησίες, με μεγάλη δασική και κτηματική έκταση και με δύο πανέμορφους καταρράκτες στη θέση Νεροπρίονο-Κηπου-

ρίστρα, που προσφέρει εξαιρετική θέα πέρα από τον Στρυμωνικό και τη Βόλβη. Το δάσος της Κηπουρίστρας είναι χαρακτηρισμένο ως τόπος ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και ομορφιάς. Την τελευταία τριετία κατασκευάστηκαν δύο μονοπάτια που οδηγούν στους υπέροχους καταρράκτες, προσφέροντας μοναδικές ποδηλατικές ή περιπατητικές διαδρομές για τους φυσιολάτρες τουρίστες που επισκέπτονται το χωριό. Αντίστοιχης ομορφιάς είναι και τα Καλύβια, ένας πετρόχτιστος οικισμός στο κτηματικό τμήμα που ανήκει στη Βαρβάρα. Πεδινός και χτισμένος δίπλα στο χείμαρρο Μαυρόλακκα, με πλατάνια και έρημα σπίτια, μοιάζει να ζει έξω από το χρόνο. Ως το 1940 αναγνωρίζονταν επίσημα ως Ολυμπιάδα, ενώ με την έλευση των προσφύγων στην περιοχή υποχρεώθηκαν σε μετονομασία (Καλύβια Βαρβάρας). Κάποτε ήταν ένας τόπος πλημμυρισμένος από ανθρώπινη δραστηριότητα, αλλά ο σύγχρονος τρόπος ζωής ερήμωσε σχεδόν τον πάλαι ποτέ κυρίαρχο οικισμό του κάμπου. Σήμερα αποτελεί ένα μαγικό σημείο, που αξίζει να επισκεφτεί κανείς. Οι δράσεις πολιτισμού και παράδοσης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας των κατοίκων της Βαρβάρας. Ο Αθλητικός Σύλλογος «Αετός» Βαρβάρας, ο Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Βαρβάρας «Οι ∆ρυάδες» και ο Σύλλογος Βαρβαριωτών Θεσσαλονίκης, με κοινή προσπάθεια, επιτυγχάνουν τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη συνεχή βελτίωση του επιπέδου ζωής στην περιοχή. Σημειώνουμε, μεταξύ πολλών άλλων, την ίδρυση τράπεζας αίματος σε ιδιόκτητο κτίριο στη Θεσσαλονίκη. Τα μικρά παιδιά συμμετέχουν στα αθλητικά δρώμενα, με παιδικό και προ-παιδικό τμήμα, υπάρχει ένα ανοιχτό σε όλους γυμναστήριο, ενώ η ομάδα ποδοσφαίρου πρωταγωνιστεί στην Α΄ Κατηγορία! Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στα παραδοσιακά μουσικοχορευτικά σχήματα και στους παραδοσιακούς ντόπιους οργανοπαίχτες. Οι γυναίκες παρασκευάζουν και εμπορεύονται μοναδικά γλυκά του κουταλιού, ηδύποτα, χυλοπίτες και τραχανά, η δε πεντανόστιμη κουζίνα με άριστης ποιότητας πιάτα είναι ονομαστή. Όλες οι ανάλογες πρωτοβουλίες των Βαρβαριωτών έχουν στεφθεί με μεγάλη επιτυχία και έχουν κάνει τη ζωή στη Βαρβάρα ξεχωριστή.

Βαρβάρα Χαλκιδικής: Ένα ροκ Μαδεμοχώρι Στα μικρά καφενεία στην κεντρική πλατεία του χωριού οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μάς μιλούν για την ιστορία των Μαδεμοχωρίων: H κοινότητα Βαρβάρας αναγνωρίστηκε επίσημα από το ελληνικό κράτος στις 26.06.1918, αν και το όνομα προϋπήρχε. Οι συνοικισμοί που την απάρτιζαν ήταν η Βαρβάρα, η Ολυμπιάδα (Καλύβια Βαρβάρας) και η Προβίτα. Η Βαρβάρα ανήκε στη συνομοσπονδία των Μαδεμοχωρίων και πρωτοστάτησε στον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Όταν οι Τούρκοι έκαψαν τα γύρω χωριά, βρήκαν τη Βαρβάρα έρημη, ενώ κατά τον Εμφύλιο ερημώθηκε και πάλι, από το κράτος αυτή τη φορά, για λόγους ασφαλείας. Στον Μακεδονικό Αγώνα η Βαρβάρα έλαβε μέρος με τον μεγάλο οπλαρχηγό της Χαλκιδικής Αθανάσιο Μινόπουλο. Το 1932, ένας μεγάλος καταστροφικός σεισμός ισοπέδωσε το χωριό, που ξαναχτίστηκε με τον καιρό ― τα κτίρια που δεν καταστράφηκαν αποτελούν σήμερα πραγματικά κοσμήματα. Η ευρύτερη περιοχή του διαμερίσματος της Βαρβάρας παρουσιάζει κατοίκηση από τον 14ο αιώνα, όπως αποκαλύπτουν αρχαιολογικά ευρήματα στη θέση Ρέτσινι, και ένα τμήμα κάστρου στην περιοχή Ζέρναβος. Σήμερα, αποτελεί τοπικό διαμέρισμα του Καλλικρατικού ∆ήμου Αριστοτέλη και κατοικείται μόνιμα από περίπου 700 άτομα. Παραδοσιακά, οι κάτοικοι του χωριού απασχολούνται στους κλάδους της υλοτομίας, της κτηνοτροφίας, της οικοδομής, καθώς φυσικά και στον μεταλλευτικό κλάδο, ενώ πιο πρόσφατα και στον αγροτουριστικό. Αυτή την περίοδο πραγματοποιείται η ανάπλαση του ιστορικού κέντρου του χωριού, συμπεριλαμβανομένων της πλατείας, του παλιού σχολείου και της παιδικής χαράς. Η παράλληλη ανάπτυξη είναι ένα στοίχημα που οι Βαρβαριώτες έχουν κερδίσει. Η ανάπτυξη των τελευταίων ετών είναι ένα επίτευγμα των κάτοικων αυτού του μικρού ορεινού χωριού, που είναι σκληρά εργαζόμενοι, αλλά πάντα χαμογελαστοί, φιλόξενοι και πρόθυμοι να συνεισφέρουν σε κάθε θετική ενέργεια. Η μουσική βραδιά του αυγουστιάτικου Σαββάτου, που στάθηκε αφορμή να γνωρίσουμε το γραφικό Μαδεμοχώρι, στέφτηκε με τις καλύτερες των εντυπώσεων, και, όπως οι καλλιτέχνες υποκλίθηκαν στο θερμό κοινό τους, όλοι μαζί υποκλινόμαστε στο μεγαλείο αυτών των απλών ανθρώπων που ονειρεύονται, σχεδιάζουν και υλοποιούν δράσεις ώστε να αναδείξουν τον τόπο τους και να τον καταστήσουν έναν ξεχωριστό, ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό.

∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

300 καλοκαιρινά χαμόγελα στην Ελληνικός Χρυσός Θερινή απασχόληση 2014 της Ειρήνης Στρίκου Το πρόγραμμα Θερινής Απασχόλησης, που πραγματοποιήθηκε και φέτος στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, έφερε 332 φοιτητές στις εγκαταστάσεις της Ελληνικός Χρυσός και τους έδωσε μια θέση εργασίας τεσσάρων εβδομάδων σε τομείς που ήταν όσο το δυνατόν πιο κοντά στο αντικείμενο των σπουδών τους. Αφετηρία του προγράμματος, ένα πάρτι υποδοχής στην παραλία του Στρατωνίου για όλους τους συμμετέχοντες (Θερινής Απασχόλησης και Πρακτικής Άσκησης). Ενώ στο πλαίσιο αυτής της συμμετοχής, όλα τα παιδιά ξεναγήθηκαν στα εργοτάξια και ενημερώθηκαν για την εξέλιξη των έργων. Μέσω αυτού του προγράμματος, ανεξαρτήτως ειδικότητας, οι σπουδαστές με καταγωγή από τον ∆ήμο Αριστοτέλη έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με ένα υψηλών απαιτήσεων, ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον. Φοιτητές μηχανολογίας, δασολογίας, νομικής, οικονομικών, πληροφορικής, νοσηλευτικής, φιλολογίας, παιδαγωγικών, διοίκησης επιχειρήσεων, μαθηματικών, φυσικής, λογιστικής, δημοσιογραφίας, θεολογίας, αρχαιολογίας κ.ά. απασχολούνται κάθε χρόνο, στα Μεταλλεία Κασσάνδρας και βλέπουν εκ των έσω ένα από τα πιο σημαντικά επιστημονικά project σε όλη την Ευρώπη. Η εμπειρία είναι μοναδική, καθώς συνεργάζονται με έμπειρους επιστήμονες, γνωρίζονται με άλλους φοιτητές της περιοχής, διαπιστώνουν πως λειτουργεί μια σύγχρονη εταιρεία και ποιες απαιτήσεις έχει από τους εργαζόμενους της, ενώ ταυτόχρονα ενισχύονται οικονομικά. Το Πρόγραμμα Θερινής Απασχόλησης είναι ένας βασικός και πρόσφορος τρόπος να γνωριστεί το σημερινό στελεχιακό δυναμικό με το αυριανό, και να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ο «ανθρώπινος πλούτος» της βορειοανατολικής Χαλκιδικής, παράλληλα με την αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου.

∆ιατροφή & ποιότητα ζωής Ένα καινοτόμο ερευνητικό πρόγραμμα για τη διατροφική και μυοσκελετική υγεία των εργαζομένων

Τα στοιχεία αντλήθηκαν από την έρευνα του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ∆ημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης που διενεργήθηκε στα Μεταλλεία Κασσάνδρας.

Η Ελληνικός Χρυσός υλοποιεί την πρόταση μιας ερευνητικής ομάδας του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) του ∆ημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, που έγινε χρησιμοποιώντας συμπεράσματα διεθνών μελετών, σχετικά με το διατροφικό προφίλ και τη μυοσκελετική υγεία των εργαζομένων στις μεταλλευτικές δραστηριότητες της Ολυμπιάδας Χαλκιδικής. Επιστημονική υπεύθυνη του έργου είναι η Επίκουρη Καθηγήτρια του ΤΕΦΑΑ Κατερίνα Παπαδημητρίου, και μέλη της ερευνητικής ομάδας η Φυσιοθεραπεύτρια και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του ΤΕΦΑΑ Παρασκευή Μάλλιου, και η ∆ιαιτολόγος-∆ιατροφολόγος Υβόννη Κυριακίδου (Λονδίνο). Πολλοί εργαζόμενοι ενδεχομένως τρώμε πολύ πριν πιάσουμε δουλειά ή, αντίθετα, παραλείπουμε γεύματα, ειδικά αν ξεκινάμε τη δουλειά μας νωρίς το πρωί. Η σωστή διατροφή αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα για να διατηρούμε την ενέργεια και τον σωματότυπο μας (κιλά, ποσότητα λίπους στο σώμα κλπ.) σε καλά επίπεδα, και κατ’ επέκταση την υγεία μας.

∆ΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014

Όσον αφορά τον τομέα των μυοσκελετικών παθήσεων, στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν έρευνες που επικεντρώνονται στα σχετικά προβλήματα της υγείας μας σε πολλούς εργασιακούς τομείς. Πολλοί εργαζόμενοι παραπονούνται για ενοχλήσεις κυρίως στο αυχένα, στους ώμους και στα άκρα. Το παρόν λοιπόν έργο ακολουθεί μια ενεργητική προσέγγιση των εργαζομένων εφαρμόζοντας δράσεις (αξιολόγηση, επιμόρφωση μέσω σεμιναρίων κ.ά.) που επικεντρώνονται σε διατροφικά και μυοσκελετικά θέματα όπως και σε θέματα φυσικής δραστηριότητας. Έτσι, αξιολογείται η τρέχουσα κατάσταση των εργαζομένων, ώστε να εντοπιστούν πιθανά προβλήματα που θα βελτιωθούν και, όπου είναι εφικτό, θα διορθωθούν. Βασικός στόχος και των δύο ενοτήτων (διατροφή, μυοσκελετικές παθήσεις) είναι η συλλογή δεδομένων που θα αποτελέσουν τη βάση για τη βελτίωση, όπου χρειάζεται, αλλά και την πρόληψη, ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής. Η ενότητα της διατροφής περιλαμβάνει την πολύπλευρη αξιολόγηση του διατροφικού προφίλ κάθε εργαζόμενου (τι τρώω συχνά, ποιο είναι ένα τυπικό 24 διατροφολόγιό μου κλπ.) όπως και των σωματομετρικών του χαρακτηριστικών (μέτρηση βάρους, λίπους κλπ.). Με αυτόν τον τρόπο γίνεται συλλογή πληροφοριών με τις διατροφικές συνήθειες των εργαζομένων (πριν, κατά την διάρκεια της εργασίας αλλά και μετά τη βάρδια τους), λαμβάνοντας υπόψη την ειδικότητά τους (οδηγός υπογείων, γομωτής κλπ.) και τα οράρια που ακολουθούν. Μέσω των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν από τις παραπάνω αξιολογήσεις θα δημιουργηθεί η εικόνα του διατροφικού προφίλ των εργαζομένων και θα κατανοηθεί κατά πόσο τα σωματομετρικά τους χαρακτηριστικά (ύψος, δείκτης μάζας σώματος κλπ.) και οι διατροφικές τους συνήθειες σχετίζονται με πιθανά προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην δουλειά τους (κόπωση, νύστα, αδιαθεσία). Βάσει των συμπερασμάτων τής παραπάνω αξιολόγησης θα δοθούν διατροφικές συμβουλές/οδηγίες, κατά περίπτωση (εκπαιδευτικά σεμινάρια), ώστε οι εργαζόμενοι να ενημερωθούν για το ποιες είναι οι κατάλληλες τροφές για τον καθένα, καθώς και πώς μπορούν να διαχειρίζονται τις διατροφικές τους συνήθειες. Απώτερος στόχος είναι οι εργαζόμενοι να αλλάξουν τις

διατροφικές τους συνήθειες, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο, ή να τις διατηρήσουν στην περίπτωση που είναι ισορροπημένες. Παρόμοια μεθοδολογία ακολουθεί και η ενότητα των μυοσκελετικών παθήσεων. ∆ράσεις της αποτελούν η καταγραφή και αξιολόγηση της κινητικότητας βασικών αρθρώσεων και της λειτουργικότητας των εργαζομένων βάσει προσωπικής συνέντευξης και λειτουργικών τεστ, όπως και η καταγραφή της μυοσκελετικής καταπόνησης ανάλογα με την ειδικότητα εργασίας (επιβάρυνση συγκεκριμένων μυών και αρθρώσεων κατά τη διάρκεια της εργασίας). Και σε αυτήν την ενότητα, βάσει των αποτελεσμάτων της στατιστικής επεξεργασίας των δεδομένων, θα οργανωθεί η εκπαίδευση-επιμόρφωση των εργαζομένων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις αξιολογήσεις τους θα δοθούν συμβουλές που αφορούν τη μυϊκή ενδυνάμωση, τη διάταση και αποφόρτιση των μυών-μελών που καταπονούνται (γομώνω και βλέπω για ώρα ψηλά, είμαι οδηγός και η θέση μου στο κάθισμα δεν είναι σωστή, πρέπει να κρατήσω το σώμα μου για πολλή ώρα σε μια συγκεκριμένη θέση, πρέπει να μεταφέρω ένα βαρύ αντικείμενο, η εργασία μου προκαλεί κραδασμούς στο σώμα μου κλπ.). Τα οφέλη από το πρόγραμμα είναι πολλά και σημαντικά. ∆ιατροφικά, οι εργαζόμενοι θα μάθουν να τρέφονται σωστά, αποφεύγοντας συνήθειες όπως, «τρώω άστατα, μένω νηστικός για πολλές ώρες, ξεχνάω να πίνω υγρά, ξεχνάω να φάω το πρωί, τρώω πολύ» κλπ., καθώς και τροφές που βλάπτουν την υγεία τους (γεύματα με πολλά λιπαρά, τροφές με μειωμένη θρεπτική αξία κ.ά.). Μυοσκελετικά θα μάθουν ποια πρέπει να είναι η σωστή στάση του σώματος τους όχι μόνο κατά την εργασία τους αλλά και καθημερινά. Επίσης, θα μάθουν να ξεκουράζουν τα μέλη του σώματος που καταπονούνται όταν δουλεύουν (αυχένας, μέση, ώμοι, γόνατα, πλάτη κ.ά.), θα μάθουν να τα δυναμώνουν ή να τα προετοιμάζουν για έντονη εργασία ώστε να προλάβουν κάποιον τραυματισμό. Η προσδοκία της ερευνητικής ομάδας που υλοποιεί αυτό το πρόγραμμα είναι όλοι οι εργαζόμενοι να βελτιώσουν της ποιότητα της ζωής τους ακολουθώντας τις διατροφικές και μυοσκελετικές συμβουλές που θα τους δοθούν τις ημέρες των σεμιναρίων. Υπάρχει βέβαια η περίπτωση να τις ακολουθήσουν μόνο κάποιοι, ίσως και κανένας. Όμως ποτέ οι εργαζόμενοι σ’ αυτήν την εταιρεία δεν θα σκέφτονται όπως πριν.

Μακεδονία, Αμφίπολη, Μεταλλεία Κασσάνδρας Ο «χρυσός» της Μακεδονίας

της Αγγελικής Ρήγα

Η αποκάλυψη του μνημείου του λόφου Καστά στην Αμφίπολη στρέφει ξανά το βλέμμα στο μεγαλείο της αρχαίας Ελλάδας που εν πολλοίς βασίστηκε στην αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου. Σήμερα αυτή η ιστορία συνεχίζεται, συνδέοντας με πολλούς τρόπους την Αμφίπολη και τη Χαλκιδική: από την ιστορία τους, μέχρι τη σημερινή τους κυρίαρχη θέση στην ιστορική και οικονομική εξέλιξη της σύγχρονης Ελλάδας.

[ Το ρεπορτάζ ] Σε αυτή τη λογική, θέλοντας να δούμε πώς αποτυπώνεται αυτή η ιστορική εξέλιξη σήμερα, βρεθήκαμε στη Μεσολακκιά, έχοντας δίπλα μας τον Κώστα Μελίτο, νέο μηχανικό και ∆ήμαρχο της ιστορικής Αμφίπολης. Κάνοντας ρεπορτάζ στην περιοχή, καταγράψαμε: • το πάθος των κατοίκων της, που περιμένουν από αυτή την εξέλιξη τη νέα αρχή της σύγχρονης Ελλάδας • τη σεμνή και ταπεινή προσπάθεια του ∆ημάρχου να κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει σε επίπεδο συνθηκών και υποδομής το έργο, στηρίζοντας έμπρακτα, με αυτεπιστασία, την ομάδα των αρχαιολόγων και τις αρμόδιες υπηρεσίες που σηκώνουν το φορτίο της ανασκαφικής δραστηριότητας • δεκάδες ανθρώπους με ιστορική μνήμη και συνείδηση που είδαμε μέσα σε λίγες ώρες να επισκέπτονται την περιοχή. «Αυτή η εικόνα, αλλάζει όλα μας τα δεδομένα. Είναι η θετική οπτική που όλοι χρειαζόμαστε σε μια τέτοια συγκυρία», δήλωσε χαρακτηριστικά η Σμαράγδα Αχταρίδου από τη Θεσσαλονίκη. Φεύγοντας, σε μια στάση στον Λέοντα της Αμφιπόλεως, ανάμεσα σε μια ομάδα Ισπανών αυτοκινητιστών που αποφάσισαν να επισκεφτούν την Αμφίπολη και να γνωρίσουν την ιστορία της Μακεδονίας, είδαμε μια νέα φοιτήτρια, τη Γεωργία Θεοφανίδου, που μόλις επέστρεφε με τον πατέρα της από το ΤΕΙ Σερρών όπου ξεκινά τις σπουδές της: «Νιώθουμε και πάλι περήφανοι», μας είπε. «Εμείς που τώρα ξεκινάμε τη ζωή μας έχουμε ανάγκη από κάτι σημαντικό, κάτι στο οποίο μπορούμε να πιστεύουμε, για τον τόπο μας και για τη χώρα μας». Αυτή ακριβώς είναι η πιο σημαντική οπτική σχετικά με τη νέα ιστορική εξέλιξη που βιώνουμε όλοι μας. Η οπτική που μας βοηθά να κατανοήσουμε πώς ο χρυσός, που κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό εξασφάλισε την ισχύ της Ελλάδας κατά τους αρχαίους χρόνους, μπορεί να ξεκλειδώσει την υπεραξία της σύγχρονης Ελλάδας, να δώσει όραμα αλλά και πόρους για να το πραγματοποιήσουν, να το φέρουν εις πέρας.

[ Πόροι από το υπέδαφος ] Στην αρχαιότητα, η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της οικονομικής ζωής και της ισχύος της Ελλάδας. Από τον άργυρο του Λαυρίου που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αθήνας του Περικλέους, μέχρι τον χρυσό της Μακεδονίας που εξασφάλιζε την ισχύ του μακεδονικού Βασιλείου. Η εξορυκτική δραστηριότητα, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάδειξή της αρχαίας Ελλάδας, σε σημείο αναφοράς της παγκόσμιας ιστορίας. Είναι ενδεικτικό το ότι η ισχύς και ο πλούτος της Αθήνας που αντικατοπτρίζεται στον Παρθενώνα, το «σύμβολο» της Ελλάδας, στηρίχθηκε εν πολλοίς και στην αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Ενώ η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, χρηματοδοτήθηκε από τον χρυσό του Παγγαίου και της Χαλκιδικής. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, τα μεγαλύτερα μεταλλευτικά κέντρα εκμετάλλευσης χρυσού και αργύρου, και μάλιστα σε παγκόσμια κλίμακα, λειτουργούσαν κατά την αρχαιότητα στη Χαλκιδική, στην περιοχή της βορειοανατολικής Καβάλας, στη Θάσο και κοντά στον ποταμό Εχέδωρο, στην περιοχή της Φιλιππιάδας, ενώ ένα από τα μεγαλύτερα μεταλλευτικά κέντρα παραγωγής αργύρου στην ιστορία της ανθρωπότητας αποτέλεσε το Λαύριο.

[ Ο «χρυσός» της Μακεδονίας: Παγγαίο - Χαλκιδική ] Στη Μακεδονία, τα μεταλλεία Παγγαίου και Χαλκιδικής λειτούργησαν από το 1300 π.Χ. ως βασικοί πυλώνες παραγωγής χρυσού σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ υπάρχουν αναφορές και ευρήματα ανασκαφών που αποδεικνύουν ότι χρυσός παράγεται στην ανατολική πλευρά της Θάσου ήδη από το 2300 π.Χ. Στην εποχή του Ηροδότου, παράλληλα με τα μεταλλεία χρυσού της Θάσου, αναπτύσσονται και τα μεταλλεία της «Σκαπτής Ύλης» στην περιοχή κατά άλλους του Παγγαίου, κατά άλλους της βορειοανατολικής Καβάλας. Συνολικά, και από τα δύο μεταλλευτικά κέντρα παράγεται χρυσός αξίας 300-400 ταλάντων (ισοδυναμεί με περίπου 26 κιλά σε αντίστοιχο άργυρο) ετησίως.

Στη συνέχεια, αναπτύσσονται κατά κύριο λόγο οι εκμεταλλεύσεις χρυσού στο Παγγαίο και στη Χαλκιδική με την αξία της ετήσιας παραγωγής να υπερβαίνει τα 500 τάλαντα. Όσον αφορά την ισχύ του μακεδονικού βασιλείου, βασίστηκε εν πολλοίς στον ορυκτό πλούτο και στην πρότυπη οργάνωση των μεταλλείων της περιοχής. Το μέγεθος του πλούτου των μακεδονικών «χρυσείων» αποτυπώνεται στους χρυσούς στατήρες, το νόμισμά που εκδόθηκε από το 352 έως το 336 π.Χ. και κυκλοφορούσε έως τον 2ο π.Χ. αιώνα, όχι μόνο στη Μακεδονία, αλλά και στη Ρώμη. Με το νόμισμα αυτό η Μακεδονία κατάφερε να ανταγωνιστεί τους «δαρεικούς στατήρες», ενώ υπερίσχυσε στον νομισματικό πόλεμο με τις αργυρές δραχμές.

[ Η μεταλλευτική ιστορία της Χαλκιδικής ] Στην περιοχή της βορειανατολικής Χαλκιδικής σώζονται περισσότερα από 300 πηγάδια και περίπου 200.000 κυβικά μέτρα αρχαίων μεταλλουργικών απορριμμάτων, των κοινών «σκουριών», από την «εκκαμίνευση» των μεταλλευμάτων. Η μεταλλευτική ιστορία του Στρατωνικού όρους που περνά από την Αρχαιότητα στο Βυζάντιο και κατόπιν στην Οθωμανική περίοδο, για να φτάσει στην εποχή του Μποδοσάκη και στη σύγχρονη ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας, συμπληρώνει μια πορεία 25 αιώνων. Μέχρι την σύγχρονη αξιοποίηση του χρυσού που μπορεί να καταστήσει την Ελλάδα τον πιο σημαντικό παραγωγό και εξαγωγέα στην Ευρώπη.

[ Ο σύγχρονος «χρυσός» της Αμφίπολης και της Χαλκιδικής ] Σήμερα, μετά την ανακάλυψη του ταφικού τύμβου του λόφου Καστά, η ανασκαφική δραστηριότητα στην Αμφίπολη προσελκύει και πάλι το ενδιαφέρον της ανθρωπότητας στο μεγαλείο της αρχαίας Ελλάδας και στο ρόλο που διαδραμάτισε σε αυτό η αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου. Και στρέφει ξανά το βλέμμα στην πρόκληση της σύγχρονης Ελλάδας: την μετάβαση στη νέα εποχή, που βασίζεται στην αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου, στη συνέχεια της μεταλλευτικής ιστορίας και στη δημιουργία ενός νέου κεφαλαίου: «Την αξιοποίηση του χρυσού της Χαλκιδικής». Και όσο η ανασκαφική δραστηριότητα στην Αμφίπολη προχωράει επαναφέροντας στο νου το μεγαλείο της ελληνικής ιστορίας, τόσο προχωράει και το έργο της αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της Χαλκιδικής για την ανάδειξη της μεταλλευτικής υπεραξίας της σύγχρονης Ελλάδας. Η εξέλιξη των δυο αυτών ιστοριών, ξεπερνά την ιστορική σύνδεση και περνά στην πράξη με την έμπρακτη τεχνική στήριξη του ∆ήμου Αμφίπολης, από τους ανθρώπους της Ελληνικός Χρυσός, στην προσπάθειά στήριξης του ανασκαφικού έργου: «Σαν συνεχιστές της μεταλλευτικής ιστορίας της Χαλκιδικής, έχουμε και νιώθουμε την υποχρέωση να σταθούμε κοντά στους συνεχιστές της ιστορικής μνήμης της Αμφίπολης. Με όποιον τρόπο. Χωρίς ποτέ να ζητηθεί το όποιο αντάλλαγμα. Το κάναμε και θα το κάνουμε», Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος, Αναπληρωτής ∆ιευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικός Χρυσός.

Σαν συνεχιστές της μεταλλευτικής ιστορίας της Χαλκιδικής, έχουμε και νιώθουμε την υποχρέωση να σταθούμε κοντά στους συνεχιστές της ιστορικής μνήμης της Αμφίπολης. Με όποιον τρόπο. Χωρίς ποτέ να ζητηθεί το όποιο αντάλλαγμα. Το κάναμε και θα το κάνουμε! Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος, Αναπληρωτής ∆ιευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικός Χρυσός

www.hellas-gold.com/blog

HellasGold

HellasGoldSA

Hellas Gold S.A.