წლიური ანგარიში 2013

Page 1



wliuri angariSi 2013

1



wliuri angariSi 2013

sarCevi winasityvaoba 4

adamianis uflebebis dacva, dacvis meqanizmebis ganviTareba da xelmisawvdomobis uzrunvelyofa diskriminaciis gareSe

7

iuridiuli konsultaciebi da samarTlebrivi dokumentebi

9

saadvokato momsaxureba 11 warmatebuli saqmeebi 12 strategiuli samarTalwarmoeba adamianis uflebaTa evropul sasamarTloSi

17

strategiuli samarTalwarmoeba sakonstitucio sasamarTloSi 20 strategiuli samarTalwarmoeba qarTuli mediis samarTlebrivi dacvis centris farglebSi

24

strategiuli samarTalwarmoeba informaciis TavisuflebasTan dakavSirebiT

26

Sekrebisa da manifestaciis ufleba 27 iZulebiT gadaadgilebul pirTa _ devnilTa samarTlebrivi daxmareba

30

sasjelaRsrulebis dawesebulebaSi ganTavsebuli patimrebisaTvis gaweuli daxmareba

31

sazogadoebaSi samarTlebrivi cnobierebis amaRleba da kanonisadmi pativiscemis damkvidreba 33 sainformacio seminarebi, Sexvedrebi regionebSi, avto-turebi

34

iZulebiT gadaadgilebul pirTa cnobierebis amaRleba 41 cnobierebis amaRleba qalTa uflebebis dacvis sferoSi

41

aralegaluri migraciisa da trefikingis winaaRmdeg brZola

42

jandacvis ufleba 43 aqciebi da sxva RonisZiebebi 43 media-monitoringi 46

efeqtiani, angariSvaldebuli da gamWvirvale mmarTvelobis xelSewyoba 47 antikorufciuli kvlevebi 48 kvlevebi media sferoSi 52 media sferos maregulirebeli sakanonmdeblo bazis gaumjobeseba

53

saias monawileoba sakanonmdeblo procesSi 55 2012 wlis 1 oqtombris saparlamento arCevnebis Semdeg adgilobriv TviTmmarTvelobebSi ganviTarebuli movlenebis monitoringi 59 saias saqmianoba saarCevno garemos gaumjobesebis mizniT

60

sasamarTlos damoukideblobisa da miukerZoeblobis xelSewyoba saqarTveloSi

65

migraciis politikisa da kanonmdeblobis ganviTarebis xelSewyoba

70

kvalificiuri, uwyveti iuridiuli ganaTleba da profesiis ganviTareba 71 fondis saswavlo kursebi 72 sajaro diskusiebi 76 seminarebi da treningebi 77 iuridiuli ganaTlebis Tanamedrove standartebis damkvidrebis xelSewyoba

80

staJireba iuridiuli daxmarebis centrebSi 82

finansuri angariSi 83 3


Cemo Zvirfaso saielebo, studentobis dros xSirad mifiqria, Tu ramxela pativia iuristisTvis rigiTi saieloba. axla, roca Tavmjdomaris statusiT da imave gancdiT am sityvas vwerdi, gamaxsenda gasul wels Cvens saerTo krebaze organizaciis pirveli Tavmjdomaris daviT usufaSvilis sityvebi. saqarTvelos parlamentis im dros ukve moqmedma Tavmjdomarem ganacxada, rom yvela Tanamdebobaze metad misTvis Zvirfasia is mandati, romelic saiaSi moRvaweobis dros gaaCnda. albaT Cveni warmatebis mTavari ganmapirobebeli faqtori swored is aris, rom saiasadmi aseTi damokidebuleba mxolod organizaciis Tavmjdomareebs ar aqvT, es TanamSromlebisa da wevrebis saerTo gancdaa. STambeWdavia is saqmianobebi, Sedegebi da miRwevebi, romlebic winamdebare wliur angariSSia asaxuli. organizaciis sawesdebo miznebisa da strategiis Sesabamisad, ufaso iuridiuli daxmarebidan dawyebuli sakanonmdeblo procesSi Setanili wvliliT Tu arCevnebis monitoringis misiiT damTavrebuli, araerTi aqtivoba ganxorcielda. viyaviT kritikulebi iq, sadac daTmoba adamianis uflebebis darRvevis faqtebTan Serigebas niSnavda. vTanamSromlobdiT xelisuflebasTan iq, sadac migvaCnda, rom TanamSromloba Sedegebs moitanda. vinc saias yoveldRiur saqmianobas Signidan adevnebs Tvals, albaT, darCeba gancda, rom verc erTi wliuri angariSi saTanadod ver asaxavs imas, rasac Cveni TanamSromlebi yoveldRiurad akeTeben. Tumca, yvelaferma asaxva romc hpovos, verc es iqneba demokratiuli Rirebulebebis damkvidrebis saqmeSi asociaciis wvlilis saTanado sazomi... ramdenime dRis win saxalxo damcvelTan arsebulma erovnul umciresobaTa sabWom saqarTveloSi tolerantobis kulturis ganviTarebaSi Setanili gamorCeuli wvlilisaTvis saias „tolerantobis qomagis” wodeba mianiWa. aseve dajildovdnen sxvebi. TvalSisacemi iyo is faqti, rom is „sxvebi” sinamdvileSi sulac ar iyvnen sxvebi, aramed isini saias yofili TanamSromlebi da moqmedi wevrebi arian. aseTi faqtebi bevria... Zvirfaso wevrebo, amiT minda xazi gavusva imas, rom miuxedavad imisa, Tu sad moRvaweobT dRes _ arasamTavrobo Tu saxelmwifo seqtorSi, saias miznebis miRwevis gzaze Tqvens wvlils uaRresad didi mniSvneloba aqvs.

4

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

vfiqrob, bevri ramis gakeTeba SevZeliT. rac mTavaria, wels Cvenma saqmianobam kidev erTxel daadastura, rom saias Rirebulebebi xelisuflebis cvlilebasTan erTad ar icvleba da rom CvenTvis yvelaze Zvirfasia is sityvebi, romlebic organizaciis dafuZnebis dRidan Cvens saqmianobas gamorCeuls xdis _ kanonis uzenaesoba da samarTlianoba, obieqturoba da miukerZoebloba, profesionalizmi, gambedaoba, uflebisaTvis brZola... wlebis ganmavlobaSi am sityvebis yoveldRiur saqmianobaSi danergvam moitana Sedegad is, rom wels saias wilad xvda qarTuli uflebadamcveli arasamTavrobo organizaciebis arsebobis istoriaSi yvelaze STambeWdavi aRiareba. evrosabWos saparlamento asambleis egidiT Catarda vaslav havelis saxelobis konkursi, romelic adamianis uflebaTa sferoSi moRvawe gansakuTrebuli damsaxurebis mqone piris an organizaciis gamovlenas isaxavda miznad. am konkursSi, sadac uflebadamcvelebs faqtobrivad mTeli msoflios masStabiT SeeZloT monawileobis miReba, saia or sxva konkursantTan erTad finalistad dasaxelda. es miRweva yvela im adamianis damsaxurebaa, vinc dafuZnebidan dRemde Tavisi wvlili Seitana organizaciis warmatebul saqmianobaSi. idealuri da srulyofili araferia da, cxadia, albaT Cvens saqmianobaSic iyo xarvezebi. dasasrul, kidev erTi simboluri da saintereso ambavi minda giamboT. Cven saadvokato daxmarebas vuwevdiT erT pirs. didi mcdelobis miuxedavad, sasamarTloSi saqme wavageT, magram beneficiari, romelsac, rogorc Tavad aRniSna, sxva qveyanaSi araerTxel usargeblia ZviradRirebuli iuridiuli firmebis momsaxurebiT, imdenad moixibla saias daxmarebiT, rom davis dasrulebidan ramdenime dReSi daafuZna komerciuli iuridiuli piri, romlis wesdebaSic mieTiTa, rom dividendis 7% Semowirulobis saxiT saias gadaecema. ar vici, es ra TanxasTan iqneba dakavSirebuli, magram am faqts simboluri datvirTva ufro aqvs _ wagebuli saqmis Semdeg madlierebis aseTi formiT gamoxatva saintereso da sasiamovno ambavia. beneficiaris amgvari aRfrTovanebis ukan dgas saias advokatis SemarTeba da sasamarTlo dokumentebis weraSi gaTenebuli Rameebi (am sityvebis pirdapiri mniSvnelobiT). msurs, gansakuTrebuli madloba vuTxra saias TanamSromlebs im Tavdauzogavi SromisTvis, rac arasruli saxiT winamdebare angariSSia asaxuli. saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacias visurveb, arasodes moklebodes enTuziazmiTa da profesiuli RirsebiT aRsavse adamianebi.

pativiscemiT, kaxa koJoriZe saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis Tavmjdomare

5


saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis misiis ganacxadi 2010 wlis 31 oqtombers saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis saerTo krebam daamtkica 2011-2014 wlebis strategia da momavali 4 wlis samoqmedo gegma, romlis mixedviTac organizacia ganagrZobs saqmianobas sawesdebo miznebisa da strategiuli amocanebis Sesasruleblad. wesdebisa da damkvidrebuli tradiciis Sesabamisad, warmogidgenT saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis Tbilisisa da 7 regionuli ofisis mier ganxorcielebuli saqmianobis 2013 wlis angariSs (saangariSo periodi 2012 wlis 1 noemberi _ 2013 wlis 1 noemberi). angariSis struqtura, gasuli wlebis msgavsad, 4 strategiul amocanas efuZneba:

1. adamianis uflebebis dacva, dacvis meqanizmebis ganviTareba da xelmisawvdomobis uzrunvelyofa diskriminaciis gareSe 2. sazogadoebaSi samarTlebrivi cnobierebis amaRleba da kanonisadmi pativiscemis damkvidreba 3. efeqtiani, angariSvaldebuli da gamWvirvale mmarTvelobis xelSewyoba 4. kvalificiuri, uwyveti iuridiuli ganaTleba da profesiis ganviTareba Cveni devizi

kanonis uzenaesoba samarTlianobisaTvis

6

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

a , b a o v ac ewy d S s l i e b x e eb bis is l me b f u iz mo e S s n do e i a n r q v a a me a w i f g am is isa yo is ad cv lm el ci a xe unv ina d m a d zr ri u sk i d

7


adamianis uflebebis dacva, dacvis meqanizmebis xelSewyoba da xelmisawvdomobis uzrunvelyofa diskriminaciis gareSe

adamianis uflebebis dacva saias umniSvnelovanesi strategiuli amocanaa, romelsac organizacia dafuZnebis dRidan axorcielebs. saia, Tbilisisa da 7 regionuli ofisis meSveobiT, yovelwliurad aTasobiT adamians uwevs ufaso iuridiul daxmarebas. organizacia, sakuTari strategiisa da proeqtebidan gamomdinare, gansakuTrebul aqcents akeTebs beneficiarTa iseT jgufebze, rogorebicaa devnilebi, socialurad daucveli da SezRuduli SesaZleblobis mqone pirebi, arasrulwlovnebi, Jurnalistebi, xandazmulebi, patimrebi, migrantebi, ojaxuri Zaladobis msxverpli qalebi da a.S. anu sazogadoebis is nawili, romelsac ufaso iuridiuli daxmareba yvelaze metad sWirdeba. sakonsultacio Tematika ar aris SezRuduli, rac imas niSnavs, rom nebismier dainteresebul pirs nebismier samarTlebriv sakiTxze SeuZlia ufaso iuridiuli konsultaciis miReba.

saias Tbilisisa da 7 regionuli ofisis mier, saangariSo periodis ganmavlobaSi, jamSi gaica 101935 iuridiuli konsultacia. saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis, rogorc uflebadamcveli organizaciis, iuridiuli daxmarebebis Tematikasa da statistikaze mniSvnelovani gavlena iqonia qveyanaSi mimdinare politikurma procesebma, kerZod, 2012 wlis oqtombris saparlamento arCevnebma da arCevnebis Semdgomma periodma. uamravi moqalaqe mogvmarTavda im imediT, rom wlebis ganmavlobaSi darRveuli uflebis aRdgenis samarTlebrivi meqanizmebis Taobaze Sesabamis informacias miiRebda. mniSvnelovani iyo kanonier ZalaSi Sesuli sasamarTlo ganaCenebis gadasinjvis sakiTxi, aseve, sakuTrebis uflebasTan dakavSirebuli Tematika, romelic saxelmwifos mier ukanonod, sxvadasxva formiT CamorTmeuli qonebis dabrunebas exeboda.

8

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

iuridiuli konsultaciebi da samarTlebrivi dokumentebi saangariSo periodSi saias Tbilisis iuridiuli daxmarebis centrs mimarTa 22 556-ma pirma. am periodSi centris mier gaica sul 31 865 samarTlebrivi konsultacia, xolo moqalaqeebisTvis Sedgenili iqna 1 486 sxvadasxva saxis samarTlebrivi dokumenti.

konsultaciebis raodenoba

konsultaciebi Tematikis mixedviT

9


saangariSo periodis ganmavlobaSi saias regionuli ofisebi kvlav ganagrZobdnen socialurad daucveli mosaxleobis iuridiul daxmarebas. regionuli ofisebis mixedviT, beneficiarebisTvis gaweuli iuridiuli daxmarebis statistika aseTia: regionuli ofisebi

satelefono konsultacia

piradi konsultacia

gasvliTi konsultacia

media konsultacia

sul

quTaisi

6741

13163

2669

171

22744

gori

2046

15280

3843

440

21609

rusTavi

1830

2585

485

170

5070

ozurgeTi

309

3278

995

177

4759

Telavi

209

1851

409

93

2562

aWara

2136

5941

858

647

9582

duSeTi

455

1895

1315

79

3744

saias regionuli ofisebis mier saangariSo periodSi sul 70070 konsultacia gaica.

541

600

229

181

sul

duSeTi

1262

Telavi

1199

ozurgeTi

gori

1825

rusTavi

quTaisi

dokumenti

aWara

regionuli ofisebi

samarTlebrivi dokumentebi

5837

saias regionuli ofisebis mier Sedgenili samarTlebrivi dokumentebis safuZvelze:

·· dakmayofilda 248 gancxadeba uflebis damadasturebeli sabuTis kuTvnilebis faqtis dadgenis Taobaze. uflebis damadasturebel dokumentebSi arsebuli uzustobebis gamo, moqalaqeebi ver axerxebdnen sajaro reestrSi sakuTrebis uflebis registracias, memkvidreobis da kuTvnili sapensio danamatis miRebas. Cveni daxmarebiT moqalaqeebma dairegistrires uZravi qoneba sajaro reestrSi, SeZles memkvidreobis mowmobis aReba da daeniSnaT sapensio danamati.

·· dakmayofilda 57 sarCeli represirebulTaTvis fuladi kompensaciis anazRaurebis Sesaxeb.

·· dakmayofilda 65 gancxadeba piris qmeduunarod aRiarebis Sesaxeb. maT daeniSnaT meurveebi da SeZles pensiis miReba.

·· wlobiT auRebeli saxelfaso davalianeba aunazRaurda 46 moqalaqes. ·· 105 bavSvs daeniSna alimenti. ·· 67 moqalaqes daudginda faqtobrivi flobiT samkvidros miRebis faqti, ris Semdegac maT SeZles samkvidro mowmobebis miReba. 10

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

saadvokato momsaxureba saangariSo periodis ganmavlobaSi, saias iuridiuli daxmarebis centrebi kvlav axorcielebdnen ufaso saadvokato momsaxurebas socialurad daucveli mosaxleobisTvis, dadgenili kriteriumebis Sesabamisad.

saangariSo periodSi saias Tbilisis ofisis warmoebaSi iyo 25 sisxlis, 67 administraciuli da 28 samoqalaqo samarTlis saqme. amJamad Tbilisis iuridiuli daxmarebis centris warmoebaSia:

·· 14 sisxlis samarTlis saqme ·· 34 administraciuli samarTlis saqme ·· 14 samoqalaqo samarTlis saqme warmomadgenloba sasamarTloSi da administraciuli organoebis winaSe

Telavi

quTaisi

rusTavi

aWara

duSeTi

sul

saias saqmeebi

133

34

17

93

17

48

6

348

administraciuli samarTali

48

23

8

49

4

24

4

160

sisxlis samarTali

19

9

2

14

4

9

0

57

samoqalaqo samarTali

66

2

7

30

9

15

2

131

warmatebuli saqmeebi

72

6

6

24

6

14

4

132

regionuli ofisebi

gori

ozurgeTi

(regionuli ofisebis monacemebi)

11


warmatebuli saqmeebi saangariSo periodSi saias Tbilisisa da regionuli ofisebis advokatebis aqtiurobis Sedegad, warmatebiT dasrulda sul 155 saadvokato saqme. sailustraciod, warmogidgenT am saqmeebis nawils. administraciuli samarTlis saqmeebi

·· saias Tbilisis ofisis mier gaweuli samarTlebrivi daxmarebis Sedegad, sasamarTlos gadawyvetilebiT, TbilisSi 2013 wlis 1 maiss gamarTul aqciaze dakavebul 6 pirs administraciuli saxdeli ar daekisra.

·· saias Tbilisis ofisis mier gaweuli samarTlebrivi daxmarebis Sedegad, moqalaqe n.i, romelic Tbilisis meriis zedamxedvelobis saqalaqo samsaxurma 10 000 lariT daajarima, srulad gaTavisuflda jarimis gadaxdis valdebulebisgan.

·· saias Tbilisis ofisis mier gaweuli samarTlebrivi daxmarebis Sedegad, sam saqmeSi represirebulTaTvis fuladi kompensaciis anazRaurebis Taobaze, sasamarTlos gadawyvetilebiT, dakmayofilda saias beneficiarebis moTxovnebi da maT miecaT fuladi kompensacia Sesabamisi 400, 500 da 1100 laris odenobiT.

·· saias Tbilisis ofisis mier gaweuli samarTlebrivi daxmarebiT, n.a, a.s. da m.z. sasamarTlos mier aRdgenil iqnen imave Tanamdebobebze, romlebic gaTavisuflebamde ekavaT saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministros ssip `bavSvTa da axalgazrdobis erovnul centrSi~. am ukanasknels aRniSnuli pirebis sasargeblod, ganacduris saxiT, jamSi 36 000 larze metis gadaxda daekisra.

·· saias Tbilisis ofisis advokati icavda x.m-s interesebs sasamarTloSi Tbilisis meriisa da sajaro reestris winaaRmdeg e.w. zeddebebis saqmeSi. miuxedavad pirveli da meore instanciis sasamarTloebis mier sarCelis dakmayofilebaze uaris Tqmisa, uzenaes sasamarTloSi nawilobriv dakmayofilda Cveni sakasacio saCivari da mopasuxeebs _ rogorc Tbilisis merias, aseve, sajaro reestris erovnul saagentos _ daevala, saqmis garemoebebis srulad gamokvlevis safuZvelze, axali aqtebis gamocema Cveni beneficiaris mimarT. uzenaesi sasamarTlos aRniSnuli gadawyvetileba gansakuTrebiT sayuradReboa, vinaidan sasamarTlom am gadawyvetilebiT mniSvnelovani ganmartebebi gaakeTa da gansxvavebuli praqtika daadgina msgavsi tipis davebTan mimarTebiT.

·· saias quTaisis filialis daxmarebiT, g.a-m da n.y-m mimarTes Tbilisis saqalaqo sasamarTlos da moiTxoves sisxlis samarTlis pasuxisgebaSi ukanonod micemis gamo miyenebuli zianis anazRaureba. sasamarTlos administraciul saqmeTa kolegiis gadawyvetilebiT, saqarTvelos mTavari prokuraturisgan g.a. zianis anazRaurebis saxiT miiRebs 2000 lars, xolo n.y. _ 1000 lars.

·· saias quTaisis filiali sasamarTloSi icavda lentexis municipalitetis gamgeobis yofili sajaro mosamsaxureebis (sul 11 piri) interesebs, romlebic amave municipalitetis gamgeblis brZanebiT ukanonod gaTavisufldnen dakavebuli Tanamdebobebidan. quTaisis saapelacio sasamarTlos administraciul saqmeTa palatis gadawyvetilebiT, dakmayofilda lentexis municipalitetis gamgeobis yofili 11 sajaro mosamsaxuris sarCeli maTi gaTavisuflebis brZanebebis baTilad cnobis, samsaxurSi aRdgenis da iZulebiTi ganacduris anazRaurebis Taobaze. gadawyvetilebebi gadaeca dauyonebliv aRsasruleblad.

12

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

·· saias goris ofisis daxmarebiT, sasamarTlom daakmayofila ojaxuri Zaladobis msxverplis _ n.o-s gancxadeba damcavi orderis gamocemis Taobaze. goris raionuli sasamarTlos gadawyvetilebiT, moZalades aekrZala msxverplis mimarT sityvieri, fizikuri da fsiqologiuri Zaladoba. saias daxmarebiT, deda da Svilebi gadayvanil iqnen ojaxSi Zaladobisagan dacvis msxverplTa TavSesafarSi.

·· moqalaqe v.m. Sss-s sapatrulo policiis departamentis kaxeTis sammarTvelos TanamSromelma administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 116-e muxlis Sesabamisad daajarima (satransporto saSualebis marTva alkoholuri simTvralis mdgomareobaSi). v.m-m alkoholuri Trobis faqtis dasadgenad droulad Caitara damoukidebeli eqspertiza. eqspertizam daadastura, rom igi fxizel mdgomareobaSi imyofeboda. saias Telavis ofisis daxmarebiT, v.m-m saCivriT mimarTa Telavis raionul sasamarTlos aRniSnuli administraciul samarTaldarRvevaTa oqmis baTilad cnobis moTxovniT, rac dakmayofilda da igi gaTavisuflda administraciuli pasuxismgeblobisgan.

·· saias rusTavis ofisi sasamarTloSi icavda d.q-s interesebs, romelzec Svili m.q. da rZali T.i. sityvier, fizikur da fsiqologiur zewolas axorcielebdnen. rusTavis saqalaqo sasamarTlos gadawyvetilebiT, dakmayofilda ojaxuri Zaladobis msxverplis d.q-s gancxadeba damcavi orderis gamocemis Taobaze da moZaladeebs aekrZalaT msxverplis mimarT sityvieri, fizikuri da fsiqologiuri Zaladoba.

·· Telavis iakob gogebaSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis teqnikur personals (sul 4 piri) socialuri momsaxurebis saagentos Telavis ganyofilebam uari uTxra saxelmwifo pensiis daniSvnaze im safuZvliT, TiTqos isini sajaro saqmianobas axorcielebdnen da, „saxelmwifo pensiis Sesaxeb saqarTvelos kanonis“ Tanaxmad, pensiis miRebis ufleba ar warmoeSobodaT. saias Telavis ofisis daxmarebiT, maT administraciuli saCivrebiT mimarTes socialuri momsaxurebis saagentos, rac dakmayofilda. baTilad iqna cnobili socialuri momsaxurebis saagentos Telavis raionuli ganyofilebis zemoaRniSnuli gadawyvetilebebi. amasTan, aRniSnul uwyebas daevala l.W-s, e.r-s, n.b-sa da n.g-sTvis saxelmwifo pensiis daniSvna da ganacduri pensiis anazRaureba.

·· saias duSeTis ofisis daxmarebiT, T.g-m saCivriT mimarTa sajaro reestris erovnul saagentos da moiTxova registraciis SeCerebis Sesaxeb duSeTis saregistracio samsaxuris mier miRebuli gadawyvetilebis baTilad cnoba. T.g-s wardgenili hqonda saarqivo cnoba, romelic sajaro reestris duSeTis saregistracio samsaxurma maregistrirebel dokumentad ar miiCnia. administraciuli saCivari dakmayofilda, ris Sedegadac, saarqivo cnobis safuZvelze, T.g-m sajaro reestrSi dairegistrira uZravi qoneba.

·· saias goris ofisi sasamarTloSi icavda iZulebiT gadaadgilebul b.n-s da e.os, romlebic ruseT-saqarTvelos omis dros iZulebulni gaxdnen, daetovebinaT TavianTi sacxovrebeli saxlebi, magram, miuxedavad amisa, saqarTvelos okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa gansaxlebisa da ltolvilTa saministrom uari uTxra devnilis statusis miniWebaze. sasamarTlo gadawyvetilebiT, maTi sarCeli dakmayofilda da b.n-s da e.o-s mieniWa devnilis statusi. amasTan, saministros mier maT miiRes werilobiTi dapireba TavSesafriT uzrunvelyofis Sesaxeb.

13


·· telekompania „me-9 arxis“ operator l.r-s mimarT Sedgenil iqna administraciul samarTaldarRvevaTa oqmi sagzao moZraobis wesebis darRvevis gamo da mas CamoerTva avtomanqanis marTvis ufleba 2 wlis vadiT. 2012 wlis 28 noembers Catarda administraciuli warmoeba aRniSnul saqmeze da, saias ozurgeTis ofisis daxmarebiT, l.r. gaTavisuflda administraciuli pasuxismgeblobisgan.

·· saias aWaris filiali sasamarTloSi warmoadgenda moqalaqe h.a-s interesebs. igi ver axerxebda samkvidro qonebis miRebas, radgan sajaro reestris erovnulma saagentom mamkvidreblis qonebrivi uflebis damadasturebeli dokumenti ar gasca da miuTiTa, rom samkvidro qonebaze teqbiuros arqivSi amgvari informacia daculi ar iyo. saias aWaris filialis daxmarebiT, mamkvidrebelma qonebrivi uflebis aRdgenis moTxovniT, aRiarebiTi sarCeliT mimarTa baTumis saqalaqo sasamarTlos. sarCeli srulad dakmayofilda. samkvidro qoneba aRiricxa mamkvidreblis h.a-s saxelze da teqbiuros monacemebi ukve wardgenilia notariusTan samkvidro mowmobis gasacemad.

samoqalaqo samarTlis saqmeebi

·· saias Tbilisis ofisis iuridiuli daxmarebis centri mosarCele r.J-s sasargeblod awarmoebda samoqalaqo saqmes Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi, saxelfaso davalianebis anazRaurebasTan dakavSirebiT. sabolood, saqalaqo sasamarTlom nawilobriv daakmayofila sarCeli da mopasuxes, saias beneficiaris sasargeblod, daakisra 1969 laris gadaxda.

·· saias Tbilisis ofisis iuridiuli daxmarebis centris meSveobiT moqalaqe j.t-s uZravi qoneba gaTavisuflda sanivTo valdebulebisgan da moexsna 10000 aSS dolaris sesxis uzrunvelyofis mizniT dadebuli ipoTeka.

·· saias Tbilisis ofisis iuridiuli daxmarebis centri icavda SezRuduli SesaZleblobis mqone piris interesebs, romelic iTxovda sawarmoo travmiT miRebuli zianis anazRaurebas. sasamarTlom mopasuxe sawarmos, saias beneficiaris sasargeblod, daakisra zianis anazRaurebis saxiT 7200 laris odenobiT kompensaciisa da, aseve, 2011 wlis agvistodan yovelTviurad, mosarCelis sicocxlis bolomde, 200 laris odenobiT sarCos gadaxda.

·· saias quTaisis filiali sasamarTloSi icavda samsaxuridan gaTavisuflebuli pedagogis e.a-s interesebs. sasamarTlom srulad gaiziara dacvis mxaris mosazreba imasTan dakavSirebiT, rom saqarTvelos Sromis kodeqsis 37-e muxlis pirveli

14

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

punqtis „d“ qvepunqti damsaqmebels ar aniWebs SeuzRudav uflebas, yovelgvari safuZvlis gareSe moSalos SromiTi xelSekruleba dasaqmebulTan. Sesabamisad, misi gaTavisufleba miiCnia ukanonod da aRadgina Tanamdebobaze.

·· moqalaqeebi l.v. v.b. da v.p. ver iRebdnen samkvidro mowmobas, radgan gaSvebuli hqondaT samkvidros miRebis kanoniT dadgenili vada. saias duSeTis ofisis daxmarebiT, maT gancxadebiT mimarTes mcxeTis raionul sasamarTlos, romlis gadawyvetilebiT, saias beneficiarebs daudgindaT iuridiuli mniSvnelobis mqone faqti _ memkvidreobis miReba da, Sedegad, maT SeZles samkvidro mowmobebis miReba.

·· saias goris ofisi sasamarTloSi warmoadgenda m.a-s interesebs, romelic goris raionis sofel tinisxidis sajaro skolaSi muSaobda direqtoris moadgiled da, amave skolis direqtoris brZanebiT, Sromis kodeqsis 37-e muxlis pirveli nawilis „d“ qvepunqtis safuZvelze, gaTavisuflda dakavebuli Tanamdebobidan. Tbilisis saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebiT, m.a-s sarCeli dakmayofilda, baTilad iqna cnobili ssip goris raionis sofel tinisxidis sajaro skolis direqtoris brZaneba, m.a. aRdgenil iqna skolis direqtoris moadgilis Tanamdebobaze da mas aunazRaurdeba iZulebiT ganacduri xelfasi.

·· saias quTaisis filialis daxmarebiT, quTaisis saqalaqo sasamarTlos 2013 wlis 5 Tebervlis gadawyvetilebiT, srulad dakmayofilda v.b-s sarCeli da mas ganesazRvra arasrulwlovan SvilebTan urTierTobis dReebi.

·· saias aWaris filialis advokatebi sasamarTloSi icavdnen moqalaqeTa interesebs (sul 86 piri), romlebic Caricxul iqnen baTumis SoTa rusTavelis saxelobis saxelmwifo universitetSi, magram swavlis safasuris gadaxdis SeuZleblobis gamo, saswavlo wlis dawyebisTanave uari ganacxades swavlis gagrZelebaze. miuxedavad amisa, universitetma sarCeli aRZra da moiTxova maTTvis swavlis gadasaxadis dakisreba. rogorc baTumis, aseve quTaisis saapelacio sasamarTlos mier mosarCeles uari eTqva moTxovnis dakmayofilebaze.

·· saias quTaisis filialis daxmarebiT, quTaisis saapelacio sasamarTlos samoqalaqo palatis gadawyvetilebiT, dakmayofilda m.k-s sarCeli da mopasuxeebs i.b-sa da o.a-s solidarulad daekisraT danaSaulebrivi gziT miyenebuli zianis anazRaureba 8100 laris odenobiT.

15


·· saias duSeTis ofisis daxmarebiT, dakmayofilda mosarCeleebis n.l-s da m.b-s sarCelebi. maT ganesazRvraT TavianTi arasrulwlovani Svilebis naxvis dReebi da miecaT maTTan urTierTobis SesaZlebloba.

·· saias rusTavis ofisis daxmarebiT, dakmayofilda ojaxuri Zaladobis msxverplis _ d.q-s sarCeli da igi cnobil iqna sadavo binis 1/2 wilis TanamesakuTred. sisxlis samarTlis saqmeebi

·· saias Tbilisis ofisis daxmarebiT, braldebulebi g.s da l.s, romlebsac brali edebodaT sisxlis samarTlis kodeqsis 353-e muxlis me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli danaSaulis CadenaSi, romelic gulisxmobs policiis muSakis an xelisuflebis sxva warmomadgenlis mimarT winaaRmdegobas, sazogadoebrivi wesrigis dacvisTvis xelis SeSlis, misi saqmianobis Sewyvetis an Secvlis mizniT, Tbilisis saqalaqo sasamarTlos gadawyvetilebiT, udanaSaulod iqnen cnobili.

·· saias Tbilisis ofisis advokati icavda patimrobaSi myofi d.x-s interesebs, romelsac brali edeboda saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 19-178-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli danaSaulis CadenaSi, rac gulisxmobs Zarcvis mcdelobas, Cadenils winaswari SeTanxmebiT jgufis mier. saqmis arsebiTi ganxilvis dros sasamarTlom gaiziara dacvis mxaris argumentebi da d.x. udanaSaulod cno wardgenil braldebaSi. amasTan, misi qmedeba gadaakvalificira saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 151-e muxliT (muqara), sasjelis saxed ki Seufarda jarima 3000 (sami aTasi) laris odenobiT, rac, kanonmdeblobis Tanaxmad, patimrobaSi gatarebuli vadis gaTvaliswinebiT, CauTvala moxdilad da sasamarTlom d.x. sxdomis darbazidan gaaTavisufla.

·· saias quTaisis filialis daxmarebiT, quTaisis saqalaqo sasamarTlom xonis sakrebulos yofili Tavmjdomare g.g. 2013 wlis 28 ivnisis ganaCeniT udanaSaulod cno da mis mimarT gamamarTlebeli ganaCeni gamoitana. g.g-s bralad edeboda saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 332-e muxlis pirveli nawiliT (samsaxurebrivi uflebamosilebis borotad gamoyeneba) gaTvaliswinebuli danaSaulis Cadena. sasamarTlom gaiziara dacvis mxaris pozicia da dadgenilad miiCnia, rom gamokvleuli mtkicebulebebi ar iyo sakmarisi wardgenili braldebis dasadastureblad.

16

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

·· saias goris ofisi sagamoZiebo organoebSi icavda moqalaqe r.c-s interesebs, romlis mimarT Sida qarTlis samxedro policiaSi mimdinareobda gamoZieba samxedro nawilis TviTneburad datovebis faqtze. saias advokatis moTxovniT, mas samxedro hospitalSi Cautarda samedicino Semowmeba, ris Sedegadac dadginda, rom r.c. ar iyo vargisi samxedro-savaldebulo samsaxurisTvis. Sedegad, igi gaTavisuflda samxedro-savaldebulo samsaxuridan da mis mimarT Sewyda sisxlis samarTlis saqme.

·· saias ozurgeTis ofisi sasamarTloSi icavda m.c-s interesebs, romelsac brali edeboda saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis 236-e muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli danaSaulis (cecxlsasroli iaraRis marTlsawinaaRmdego SeZena an Senaxva) CadenaSi. 2013 wlis 21 ianvars ozurgeTis raionulma sasamarTlom braldebul m.c-s mimarT sisxlis samarTlebrivi devna Sewyvita.

·· saias quTaisis filiali icavda m.m-s, g.a-s da n.y-s interesebs, romlebic dakavebul iqnen 2012 wlis oqtombris saparlamento arCevnebamde da brali edebodaT sisxlis samarTlis kodeqsis 164-e muxliT gaTvaliswinebuli danaSaulis (amomrCevlis mosyidva) CadenaSi. saias advokatebis daxmarebiT, quTaisis saqalaqo sasamarTlos 2012 wlis 27 noembris ganCinebiT, braldebulebis mimarT Sewyda sisxlissamarTlebrivi devna saxelmwifo bralmdeblis mier braldebaze uaris Tqmis gamo.

strategiuli samarTalwarmoeba adamianis uflebaTa evropul sasamarTloSi saangariSo periodSi adamianis uflebaTa evropul sasamarTloSi mimarTvis procedurebTan, saCivris momzadebasa da evropuli konvenciis calkeuli muxlebis darRvevebTan dakavSirebiT, saiam konsultacia gauwia 156 moqalaqes. evropul sasamarTloSi saiam waradgina 3 saCivari da damatebiTi argumentaciebi wina periodSi saias mier wardgenil erT-erT saCivarTan mimarTebiT. saangariSo periodSi ori saqme dasrulda warmatebiT.

17


1. bokuCava saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #64388/12)

momCivani aris iZulebiT gadaadgilebuli piri afxazeTidan. igi 2011 wels saxelmwifom gamoasaxla TbilisSi mdebare droebiTi TavSesafridan da ganasaxla saqarTvelos sxva regionSi, kerZod, sofel focxo-ewerSi devnilebisTvis specialurad aSenebul sacxovrisSi. mocemul saqmeSi momCivani amtkicebs evropuli konvenciis me-3 (wamebisa da araadamianuri mopyrobis akrZalva), me-8 (piradi da ojaxuri cxovrebis pativiscemis ufleba) da konvenciis aRniSnul muxlebTan mimarTebiT konvenciis me-14 (diskriminaciis akrZalva) muxlis darRvevas. momCivani, devnilobisa da SezRuduli SesaZleblobis gamo, daucvel pirTa jgufs miekuTvneba. saxelmwifom ki, igi sofel focxo-ewerSi ise ganasaxla, rom ar gaiTvaliswina misi specialuri saWiroebebi da mouspo uwyveti da xelmisawvdomi fsiqiatriuli momsaxurebis miRebis SesaZlebloba. 2. saluqvaZe saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #81399/12)

momCivani iyo opoziciuri moZraobis, saxalxo krebis aqtivisti. monawileobda 2011 wlis maisSi mimdinare politikur procesebSi _ xelisuflebis winaaRmdeg mimarTul saprotesto aqciebSi. g.saluqvaZe msjavrdebul iqna policiisadmi daumorCileblobis muxliT da sasjelad ganesazRvra Tavisuflebis aRkveTa 4 wlis vadiT. sisxlis samarTlis saqmeSi aris araerTi procesualuri darRveva da mtkicebulebebi, romlebic momCivnis sasargeblod metyvelebs, Tumca, dausabuTeblad ar iqna gaziarebuli erovnuli sasamarTloebis mier. saqmis garemoebebidan ikveTeba, rom misi dakaveba ganpirobebuli iyo politikuri motivebiT. evropul sasamarTloSi saqme wardgenil iqna konvenciis me-6 (samarTliani sasamarTlo), me-14 (diskriminaciis akrZalva) da me-18 muxlebis (uflebebis SezRudvaTa gamoyenebis farglebi) darRvevis aRiarebis moTxovniT. 3. baqraZe saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #73238/12)

e. baqraZe 2011 wels gaTavisuflebuli iqna sajaro skolis pedagogis Tanamdebobidan, skolis direqtoris mier misTvis SromiTi xelSekrulebis Sewyvetis safuZvelze, yovelgvari dasabuTebis gareSe. aRniSnul faqts momCivani opoziciur politikur partiasTan (demokratiuli moZraoba _ erTiani saqarTvelo) misi kavSiriT xsnida. miuxedavad imisa, rom saqmeSi arsebobda mtkicebulebebi, romlebze dayrdnobiT momCivani acxadebda, rom is iyo diskriminaciis msxverpli da politikuri niSniT gaaTavisufles samsaxuridan, erovnulma sasamarTloebma aRniSnuli argumentebi Sefasebis miRma datoves. aRsaniSnavia, rom wlebis manZilze politikuri niSniT devnas eqvemdebarebodnen momCivnis ojaxis wevrebic. mis Zmaze _ v.baqraZeze 2009 wlis aprilSi ganxorcielda SeiaraRebuli Tavdasxma, ris Taobazec masalebi saqarTvelos saxalxo damcvelis ofisSi moipoveba. evropul sasamarTloSi gasaCivrda momCivnis mimarT konvenciis me-6 (samarTliani sasamarTlo), me-8 (piradi da ojaxuri cxovrebis pativiscemis ufleba) da konvenciis aRniSnul muxlebTan mimarTebiT konvenciis me-14 (diskriminaciis akrZalva) muxlis darRveva, aseve, konvenciis me-11 (Sekrebisa da gaerTianebis Tavisufleba) muxlisa da #12 damatebiTi oqmis 1-li muxlis (diskriminaciis saerTo akrZalva) darRveva.

18

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

komunicirebuli saqmeebi

saangariSo periodis ganmavlobaSi, evropulma sasamarTlom saias mier sxvadasxva periodSi wardgenili Semdegi saCivrebis Sesaxeb acnoba saqarTvelos iusticiis saministros: 1. 2. 3. 4. 5.

gamcemliZe da sxvebi saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #2228/10) egizariani saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #40085/09) Savloxova saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #4800/10) vazagaSvili da Sanava saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #50375/07) Zebniauri saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #67813/11)

saqmeebze _ gamcemliZe da sxvebi saqarTvelos winaaRmdeg da vazagaSvili saqarTvelos winaaRmdeg _ evropul sasamarTloSi gaigzavna werilobiTi Sepasuxeba mTavrobis mier warmodgenil mosazrebebze. warmatebuli saqmeebi 1. z. saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #44706/10)

momCivnis saxeliT mocemul saCivarSi vdavobdiT, rom patimrobis arasaTanado pirobebisa da arasaTanado samedicino momsaxurebis gamo, sasjelis moxdis periodSi momCivani dainficirda ganukurnebeli da sicocxlisaTvis saSiSi daavadebebiT: aiv infeqcia _ C3 kategoria, tuberkulozi, qronikuli C hepatiti da qronikuli anTebiTi mademielinizirebeli polineiropaTia. aRniSnuli mZime daavadebebis miuxedavad, saxelmwifom ar daakmayofila momCivnis moTxovna sasjelis moxdisagan misi gaTavisuflebis Taobaze. wardgenil saCivarSi momCivani mis mimarT evropuli konvenciis me-3 (wamebisa da araadamianuri mopyrobis akrZalva) da me-13 (ufleba dacvis efeqtur saSualebaze) muxlebis darRvevis Taobaze davobda. saqarTvelos iusticiis saministrosa da momCivans Soris miRweul iqna megobruli morigeba. Sedegad, 2013 wlis 12 ivniss evropulma sasamarTlom aRniSnuli saqme gansaxilvel saqmeTa siidan amoiRo. megobruli morigebis safuZvelze, saxelmwifom momCivans 4500 evro gadauxada patimrobis pirobebSi arasaTanado mkurnalobis gamo miyenebuli zianisaTvis. 2. oyroSiZeebi saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #60596/09)

2012 wlis 18 dekembers Sedga megobruli morigeba saqarTvelos iusticiis saministrosa da momCivnebs Soris. morigebis pirobebis Tanaxmad, mTavrobam aRiara, rom samoqalaqo kodeqsSi arsebulma xarvezebma momCivnebs ar misca konvenciis me-8 (piradi da ojaxuri cxovrebis pativiscemis ufleba) muxliT gaTvaliswinebuli uflebebiT srulad sargeblobis saSualeba da momCivnebs 3000 evro gadauxada. morigebiT aseve gadawyda Tavdapirveli samoqalaqo samarTalwarmoebis ganaxleba. morigebis Semdeg samoqalaqo samarTalwarmoeba ganaxlda Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi, sadac momCivnebis interesebs saias advokati warmoadgenda. mosarCeleebi iTxovdnen: 1. mamobis dadgenas; 2. alimentis dakisrebas saqmiswarmoebis dawyebis dRidan, kerZod, 2008 wlis 28 ianvridan da 3. meore momCivnisTvis gvaris miniWebas. saqalaqo sasamarTlom srulad daakmayofila mosarCeleTa moTxovna. saqalaqo sasamarTlos gadawyvetileba mopasuxe mxarem saapelacio wesiT gaasaCivra. am etapze davis ganxilva mimdinareobs saapelacio sasamarTloSi, sadac mosarCeleTa interesebs saias advokati icavs.

19


2008 wlis agvistos konfliqtTan dakavSirebuli saqmeebi

saangariSo periodis ganmavlobaSi, adamianis uflebaTa dacvis evropuli centris (EHRAC) da saias erToblivi proeqtis farglebSi, kvlav grZeldeboda komunikacia 2008 wlis agvistos omis dros dazaralebul pirTa saxeliT ruseTis prokuraturasTan Sida samarTlebrivi saSualebebis amowurvis kuTxiT. warmatebuli saqmeebi

saiasa da ruseTis samarTlebrivi iniciativis (RJI) erToblivi proeqtis farglebSi, 2009 da 2010 wlebSi evropul sasamarTloSi wardgenil or saCivarTan mimarTebiT, romlebic Seexeba 2008 wlis omis dros da mas Semdeg qarTveli samarTaldamcavebis mier eTnikurad osi pirebis ukanono dakavebisa da maTTvis Tavisuflebis ukanonod aRkveTis faqtebs (kazievi da sxvebi saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #50127/09) da texovi da texovi saqarTvelos winaaRmdeg (saCivari #37526/10)), miRweul iqna morigeba saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministrosa da momCivnebs Soris. 2013 wlis 26 ivnisis Tbilisis saqalaqo sasamarTlos ganCinebiT, Sinagan saqmeTa saministro valdebulia, TiToeul mosarCeles gadauxados erTjeradi kompensacia 12 000 laris odenobiT im zianisTvis, rac maT ukanono patimrobis Sedegad miadgaT. amJamad mimdinareobs ganCinebis aRsrulebis procesi.

strategiuli samarTalwarmoeba sakonstitucio sasamarTloSi saiam sakonstitucio sasamarTloSi 5 axali sarCeli da 1 `sasamarTlos megobris~ werilobiTi mosazreba waradgina. mimdinare saangariSo periodSi sakonstitucio sasamarTlom daakmayofila saias 3 sarCeli. 1 sarCeli ar dakmayofilda, Tumca, am saqmeze sasamarTlom mniSvnelovani samarTlebrivi ganmartebebi gaakeTa.

1. ilia Wanturaia saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

2013 wlis 21 ivniss sakonstitucio sasamarTlos mimarTa advokatma ilia Wanturaiam. sarCeli exeba samoqalaqo saproceso kodeqsis im normis konstituciurobas, romelic iTvaliswinebs procesis monawilis dajarimebas sasamarTlos upativcemlobisTvis, dajarimebuli pirisaTvis sakuTari Tavis dasacavad mosazrebebis wardgenis, misi winaswari gafrTxilebis da dajarimebis Sesaxeb gadawyvetilebis gasaCivrebis SesaZleblobis micemis gareSe. saias miaCnia, rom aRniSnuli muxli ewinaaRmdegeba saqarTvelos konstituciis 42-e muxlis pirvel (samarTliani sasamarTlos ufleba) da mesame (dacvis ufleba) punqtebs. aRsaniSnavia is garemoeba, rom saiam gasul wels, advokatebis _ maia xuciSvilisa da vladimer sanikiZis saxeliT, sarCeli waradgina sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis analogiuri normebis arakonstituciurad cnobis Taobaze. es ukanaskneli sarCeli ukve miiRo saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlom arsebiTad gansaxilvelad.

20

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

2. iuri vazagaSvili saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

saiam iuri vazagaSvilis saxeliT konstituciuri sarCeliT mimarTa saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos. sarCeli exeba `sityvisa da gamoxatvis Tavisuflebis Sesaxeb~ kanonis im normebis konstituciurobas, romelic krZalavs gardacvlili piris araqonebriv uflebebTan dakavSirebiT sasamarTloSi davas. saias miaCnia, rom sadavo norma ewinaaRmdegeba saqarTvelos konstituciis me-16 muxliT aRiarebul pirovnuli ganviTarebisa da me-17 muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebul pativisa da Rirsebis xelSeuxeblobas. 3. levan sigua saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

2013 wlis 7 agvistos saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos mimarTa yofilma sajaro moxelem levan siguam. sarCeli exeba `sajaro samsaxuris Sesaxeb� kanonis da zogadi administraciuli kodeqsis im debulebebs, romlebic iTvaliswinebs moxelis disciplinuri wesiT samsaxuridan gaTavisuflebis SesaZleblobas formaluri administraciuli warmoebis Catarebis gareSe. es ukanaskneli procedura disciplinur pasuxisgebaSi myof sajaro moxeles aRWurvavda im mowmis jvaredini dakiTxvis SesaZleblobiT, romelmac mis winaaRmdeg misca Cveneba. vinaidan moxele samsaxuridan gaTavisuflebisas ver sargeblobs dacvis efeqturi SesaZleblobiT, gasaCivrebuli normebi winaaRmdegobaSi modis konstituciis 42-e muxlis me-3 punqtTan (dacvis ufleba). 4. samauwyeblo kompania `mecxre talRa~ saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

saiam samauwyeblo kompania `mecxre talRis~ saxeliT mimarTa sakonstitucio sasamarTlos da moiTxova saarCevno kodeqsis, aseve, `mauwyeblobis Sesaxeb~ kanonis im normebis arakonstituciurad cnoba, romlebic saerTo mauwyeblebs avaldebulebs winasaarCevno kampaniis mimdinareobisas TiToeuli kvalificiuri saarCevno subieqtisTvis sam saaTSi erTxel 90 wamiani ufaso saeTero drois gamoyofas politikuri reklamis ganTavsebisaTvis. saias azriT, es valdebuleba mZime finansur tvirTs akisrebs komerciul mauwyebels da ubiZgebs mas, saarCevno periodSi Sewyvitos mauwyebloba. saias azriT, sadavo normebi arRvevs rogorc saqarTvelos konstituciis 24-e muxliT garantirebul sityvisa da mediis Tavisuflebas, ise konstituciis 21-e muxliT dacul sakuTrebis uflebas. 5. revaz kopaliani saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

saiam 2013 wlis 1 maiss administraciuli wesiT dakavebuli revaz kopalianis saxeliT konstituciuri sarCeliT mimarTa sakonstitucio sasamarTlos da moiTxova administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis im normebis arakonstituciurad cnoba, romlebic iTvaliswinebs 12 saaTis ganmavlobaSi dakavebuli piris sapatimro dawesebulebaSi datovebas im mizezebis ganmartebis gareSe, ris gamoc moxda misi dakaveba. saia aseve asaCivrebs kanonmdeblobiT samarTaldamcavi organos SenobaSi piris yofnis drois ganusazRvrelobas, saxalxo razmeulis SesaZleblobas, Tavis StabSi 1 saaTze metxans amyofos piri. saia dacvis uflebasTan SeuTavseblad miiCnevs wvrilmani xulignobisa da sxva samarTaldarRvevis saqmeebis gansaxilvelad iseTi SemWidroebuli vadis gansazRvras, rogoricaa _ sasamarTloSi samarTaldarRvevis oqmis Sesvlidan 24 saaTi.

21


warmatebuli saqmeebi 1. Tamar CugoSvili da saia saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

2012 wlis 24 agvistos saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlom saias sarCeli daakmayofila da arakonstituciurad cno `operatiul-samZebro saqmianobis Sesaxeb~ kanonis is norma, romelic samarTaldamcav organoebs daxuruli internet-urTierTobebis dakvirvebis SesaZleblobas aZlevda. sadavo norma ar iTvaliswinebda daxurul internet-urTierTobaze faruli dakvirvebisaTvis arc gadaudebeli aucileblobis viTarebas, arc sasamarTlos brZanebis arsebobas. 2. mariana kiku saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

2012 wlis 14 dekembers saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlom, sarCelis arsebiTad gansaxilvelad miRebis gareSe, daakmayofila moldovas moqalaqis mariana kikus konstituciuri sarCeli, romelic exeboda ucxo qveynis moqalaqeebisTvis Sekrebisa da manifestaciebis organizebasa da Catarebaze pasuxismgebel pirad yofnis akrZalvas. saias miaCnda, rom sadavo norma arsebiTad imeorebda 2011 wlis 11 aprils sakonstitucio sasamarTlos mier arakonstituciurad cnobili normis Sinaarss. mopasuxem aRiara saias sarCeli (Tumca, es ar iwvevs samarTalwarmoebis Sewyvetas). sasamarTlom gaiziara saias pozicia da sarCeli daakmayofila arsebiTi ganxilvis gareSe. 3. tristan mamagulaSvili saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

2013 wlis 11 ivniss sakonstitucio sasamarTlom daakmayofila tristan mamagulaSvilis sarCeli. sasamarTlom arakonstituciurad cno `okupirebuli teritoriidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa _ devnilTa Sesaxeb~ kanonis is norma, romelic devnilis statusis miniWebas mxolod okupirebuli teritoriebidan (afxazeTi da yofili samxreT oseTi) gamodevnili pirebisTvis iTvaliswinebda. kanoni araxelsayrel mdgomareobaSi ayenebda goris da qarelis municipalitetebis im macxovreblebs, romlebic ver brundebodnen maT sacxovrebel saxlebSi rusi okupantebisagan momdinare safrTxis gamo, Tumca, verc devnilis statuss iRebdnen mxolod imitom, rom maTi sacxovrebeli adgili ar eqceoda yofili samxreT oseTis avtonomiuri olqis sazRvrebSi. sakonstitucio gadawyvetilebis Sedegad, yvela is piri, romelTa sacxovrebeli saxlebic ar eqceva okupirebuli teritoriebis farglebSi, Tumca, realurad, saqarTvelos xelisufleba efeqtur kontrols ver axorcielebs, miiRebs devnilis statuss.

sakonstitucio sasamarTlos mniSvnelovani ganmarteba daviT mixeil SublaZe saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg

2013 wlis 11 aprils saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlom ar daakmayofila daviT mixeil SublaZis sarCeli, romliTac saia moiTxovda policiis Sesaxeb kanoniT gaTvaliswinebuli SeCerebisa da zedapiruli Semowmebis arakonstituciurad cnobas. `gonivruli eWvi~ warmoadgens adamianis SeCerebisa da zedapiruli Semowmebis Catarebis safuZvels. saia problemurad miiCnevda imas, rom kanoni ar ganmartavda, Tu ras niSnavda gonivruli eWvi. sakonstitucio sasamarTlom gaiziara saias wuxili da Tavad ganmarta gonivruli eWvis 22

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

Sinaarsi sarCelis dakmayofilebis gareSe. sakonstitucio sasamarTlos azriT, gonivruli eWvis warmoqmna iseT faqts, garemoebas an maT erTobliobas unda emyarebodes, romelic obieqtur damkvirvebels eWvis warmoqmnis safuZvlianobaSi daarwmunebs. migvaCnia, rom aRniSnuli ganmarteba xels Seuwyobs sadavo normis swor gamoyenebas.

`sasamarTlos megobari" saarCevno kodeqsi

2013 wlis 21 ivniss saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciam `sasamarTlos megobris~ werilobiTi mosazreba waradgina saqmeze `uCa nanuaSvili da mixeil SaraSiZe saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg~. saqme Seexeba saarCevno kodeqsis im normis arakonstituciurad cnobas, romelic iTvaliswinebs erTmandatiani saarCevno olqebis Seqmnas qveynis municipalitetebisa da TviTmmarTveli qalaqebis sazRvrebSi. saarCevno olqebis Seqmnis es meTodi ewinaaRmdegeba saqarTvelos konstituciis me-14 (Tanasworobis ufleba) da 28-e muxlebs (saarCevno ufleba), vinaidan araTanabari raodenobis mosaxleoba erTsa da imave raodenobis, anu TiTo-TiTo deputats irCevs.

23


strategiuli samarTalwarmoeba qarTuli mediis samarTlebrivi dacvis centris farglebSi saangariSo periodis ganmavlobaSi saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis saqmianobis erT-erT mniSvnelovan prioritets JurnalistTa uflebebis dacva warmoadgenda. saangariSo periodSi mediis samarTlebrivi dacvis centrma da mediis proeqtis farglebSi saias regionulma ofisebma Jurnalistebs da media saSualebebs gauwies 2543 iuridiuli konsultacia. saangariSo periodSi gaweuli konsultaciebi mravalferovania:

saangariSo periodis ganmavlobaSi momzadda 184 dokumenti. maTi klasifikacia Semdegnairia:

saangariSo periodSi saadvokato warmoeba ganxorcielda 29 saqmeze. aqedan, warmatebiT dasrulda 8 saqme, nawilobriv dakmayofilda 4 saqme, 12 saqme mimdinarea, danarCeni 5 saqmidan erTi ar dakmayofilda, danarCenze ki Sewyda warmoeba. sailustraciod warmogidgenT ramdenime mniSvnelovan saqmes, romlebic gavlenas axdens mediis mdgomareobaze qveyanaSi. 24

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

media organizaciebi saxelmwifo auditis samsaxuris winaaRmdeg

winasaarCevno kampaniis dafinansebis gamWvirvalobis uzrunvelyofis mizniT, 2012 wlis 6 agvistos gamoica saxelmwifo auditis samsaxuris generaluri auditoris brZaneba, romliTac ganisazRvra saarCevno subieqtebis mier winasaarCevno reklamis Sesyidvis wesi, xolo, mauwyeblebsa da gazeTebs daevalaT saarCevno subieqtebis mier winasaarCevno reklamis Sesyidvis Sesaxeb informaciis wardgena saxelmwifo auditis samsaxurisaTvis, Sesabamisi angariSsworebis ganxorcielebidan 24 saaTSi. winasaarCevno periodSi saarCevno kampaniis gaSuqebasTan, maT Soris, saarCevno subieqtebis mier Sesyiduli winasaarCevno reklamis Sesaxeb angariSgebasTan dakavSirebuli sakiTxebi, mauwyeblebisa da gazeTebis valdebulebebi da pasuxismgebloba gansazRvrulia saqarTvelos saarCevno kodeqsiTa da saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis kanonqvemdebare aqtebiT, xolo, kontrols maT Sesrulebaze axorcielebs saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisia. Sesabamisad, saxelmwifo auditis samsaxuris mier mauwyeblebisa da gazeTebisTvis dadgenili valdebulebebi damatebiT tvirTad awvebodaT samauwyeblo kompaniebsa da gazeTebs. ar iyo dasabuTebuli mediisaTvis am tvirTis dakisrebis aucilebloba. saias mediis samarTlebrivi dacvis centris iniciativiTa da Svidi media organizaciis saxeliT, centris mier momzadda sarCeli saxelmwifo auditis samsaxuris brZanebis baTilad cnobis moTxovniT im nawilSi, romelic samauwyeblo kompaniebsa da gazeTebs informaciis saxelmwifo auditis samsaxurisTvis wardgenas avaldebulebda. 2013 wlis 28 Tebervals Tbilisis saqalaqo sasamarTlom saias sarCeli daakmayofila. sasamarTlos gadawyvetileba mxareTa mier ar gasaCivrebula da is kanonier ZalaSi Sevida. 2011 wlis 26 maisis aqciis daSlisas dazaralebuli Jurnalistebis saqme

saias mediis samarTlebrivi dacvis centrma iuridiuli daxmareba gauwia 2011 wlis 26 maisis aqciis daSlisas dazaralebul Jurnalistebs saqmeze saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros winaaRmdeg. Sss-s oficialuri informaciiT, aqciis daSlaSi monawile ramdenime samarTaldamcavma Tavis uflebamosilebas gadaaWarba, ris gamoc maT winaaRmdeg gamoyenebul iqna administraciuli pasuxismgeblobis zoma. mosarCeleebi swored Sinagan saqmeTa ministris im brZanebis xelmisawvdomobas iTxovdnen, romlis safuZvelzec samarTaldamcvelTa sanqcireba moxda. Tumca, saministrom uari ganacxada aRniSnuli aqtebis gasajaroebaze im mizeziT, rom es informacia saxelmwifo saidumloebas warmoadgens. sasamarTloSi saqmis warmoeba Sewyda mopasuxis mier moTxovnili informaciis JurnalistebisTvis gadacemis gamo davis dasrulebamde. aseve, sasamarTlom imsjela da daadgina, rom Sinagan saqmeTa ministris brZaneba sajaro moxelisaTvis disciplinuri saxdelis dadebis Taobaze ar warmoadgens saxelmwifo saidumloebas. giorgi baraTaSvili saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis winaaRmdeg

2013 wlis 4 marts saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis sameurveo sabWom undobloba gamoucxada sazogadoebrivi mauwyeblis generalur direqtors giorgi baraTaSvils da dakavebuli Tanamdebobidan gaaTavisufla. imavdroulad, sameurveo sabWom gamoacxada 25


sazogadoebrivi mauwyeblis generaluri direqtoris SesarCevi konkursi. giorgi baraTaSvilisTvis undoblobis gamocxadeba da misi samsaxuridan gaTavisufleba kanonmdeblobis uxeSi darRveviT ganxorcielda. amasTanave, sameurveo sabWos aRniSnuli gadawyvetileba ganpirobebuli iyo giorgi baraTaSvilis, rogorc sazogadoebrivi mauwyeblis generaluri direqtoris, mier sazogadoebrivi mauwyeblis sainformacio samsaxuris ufrosis samsaxuridan gaTavisuflebiT. es ki calsaxad miuTiTebda sameurveo sabWos mxridan sazogadoebrivi mauwyeblis sakadro politikaSi Carevasa da uflebamosilebebis gadametebaze. saias mediis samarTlebrivi dacvis centris daxmarebiT, giorgi baraTaSvilma, darRveuli uflebebis aRdgenis moTxovniT, sasamarTlos mimarTa. imavdroulad, calke gancxadebiT moTxovnil iqna sameurveo sabWos mier sazogadoebrivi mauwyeblis generaluri direqtoris SesarCevi konkursis gamocxadebis Sesaxeb administraciul-samarTlebrivi aqtis SeCereba. sasamarTlom daakmayofila mosarCelis orive moTxovna: 1. SeCerda generaluri direqtoris SesarCevi konkursi; 2. giorgi baraTaSvili aRdgenil iqna Tanamdebobaze da aunazRaurda ganacduri. 2013 wlis 6 seqtembers sazogadoebrivi mauwyeblis sameurveo sabWom kvlav gamoucxada undobloba sazogadoebrivi mauwyeblis generalur direqtors giorgi baraTaSvils da gaaTavisufla dakavebuli Tanamdebobidan. mogvianebiT ki, konkursi gamoacxada vakanturi Tanamdebobis dasakaveblad. sameurveo sabWos aRniSnuli gadawyvetilebebi kvlav kanondarRveviT iqna miRebuli. saias mediis samarTlebrivi dacvis centris mier momzadda sarCeli, romelic am etapze q. Tbilisis saqalaqo sasamarTlos warmoebaSia. sasamarTlom aseve SeaCera sazogadoebrivi mauwyeblis generaluri direqtoris vakantur Tanamdebobaze gamocxadebuli konkursi.

strategiuli samarTalwarmoeba informaciis TavisuflebasTan dakavSirebiT saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia kvlav aqtiurad ganagrZobs strategiul samarTalwarmoebas informaciis TavisuflebasTan dakavSirebul sakiTxebze. gasuli wlis saparlamento arCevnebis Semdeg mniSvnelovnad gaumjobesda saqarTveloSi informaciis Tavisuflebis kuTxiT arsebuli mdgomareoba, ramac gavlena iqonia aRniSnuli uflebis praqtikul realizaciaze. sagrZnoblad Semcirda pasuxgaucemeli gancxadebebis raodenoba da, aseve, arasrulyofili da vadis gadacilebiT informaciis gacemis SemTxvevebi. saangariSo periodSi sxvadasxva sajaro dawesebulebaSi saiam sul 492 gancxadeba waradgina sajaro informaciis gacemis moTxovniT. aqedan:

26

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

saangariSo periodSi saias mier momzadda 17 administraciuli saCivari. aqedan, 8 saCivris SemTxvevaSi, Sewyda warmoeba saCivris wardgenis Semdeg informaciis gacemis gamo. 7 administraciuli saCivari ganuxilveli darCa. Sesabamisad, saias mier Svidive ganuxilvel saqmeze momzadda sasarCelo gancxadebebi. 2 administraciuli saCivari sasamarTlos warmoebaSia. saangariSo periodSi saias mier sul 7 sasarCelo gancxadeba momzadda. aqedan, 4 SemTxvevaSi, Sewyda saqmis warmoeba sarCelis wardgenis Semdeg informaciis gacemis gamo. darCenili 3 saqme dRemde sasamarTlos warmoebaSia.

Sekrebisa da manifestaciis ufleba 1 maisi _ Sromis saerTaSoriso dRe

saia ganagrZobda im pirebis samarTlebriv daxmarebas, romelTa uflebebic Sekrebisa da manifestaciis uflebiT sargeblobisas ilaxeboda. am mxriv, aRsaniSnavia pirveli maisis manifestaciis SemTxveva, rodesac Sromis saerTaSoriso dResTan dakavSirebiT studentebis organizebiT mimdinare manifestaciis monawileTa dakaveba ganxorcielda. manifestaciis mizans Sromis da masTan dakavSirebuli sakiTxebis aqtualobasa da mniSvnelovnebaze xazgasma warmoadgenda. manifestacia atarebda mSvidobian xasiaTs, ar Seicavda mowodebebs Zaladobis an sxva saxis kanondarRvevis Taobaze. manifestaciis monawileTa masiuri dakaveba policiam ganaxorciela mis dasrulebamde daaxloebiT 8-10 wuTiT adre.

Sinagan saqmeTa saministros mier administraciuli samarTaldarRvevis oqmi Sedga da sasamarTlos waredgina manifestaciis 37 monawilis mimarT. amaTgan 32 piris interesebs sasamarTloSi saia icavda. manifestantTa dakavebis oqmebSi policia miuTiTebda administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis 166-e (wvrilmani xulignoba) da 173-e (samarTaldamcavi organos muSakis kanonieri moTxovnisadmi boroti daumorCilebloba) muxlebis darRvevas. aRsaniSnavia, rom bolo wlebis ganmavlobaSi sxvadasxva mSvidobiani aqciisa Tu manifestaciis monawileTa dakaveba da maT mimarT administraciul pasuxisgebaSi micema swored 166-e/173-e muxlebis safuZvelze xdeboda. msgavsi tipis saqmeebze sasamarTlo procesis mimdinareoba da mis mier miRebuli gadawyvetilebebi xSirad gamxdara adgilobrivi Tu saerTaSoriso organizaciebis kritikis sagani. saias gansakuTrebul dainteresebas, CarTuliyo pirveli maisis dros dakavebuli pirebis uflebebis dacvis procesSi, maT Soris, es garemoebac ganapirobebda.

27


arsebuli mankieri gamocdilebis gagrZelebad SeiZleba CaiTvalos is, rom policiis TanamSromlebis mier Sedgenili samarTaldarRvevis oqmebi da patakebi, absoluturad identur Sinaarss atarebda, xSirad bundovani, urTierTsawinaaRmdego da dausabuTebeli iyo maT mier sasamarTlosTvis micemuli ganmartebebic. dafiqsirda araerTi SemTxveva, rodesac policia dakavebis oqmsa da patakSi miuTiTebda, rom uSualod mis mier moxda manifestaciis monawilis dakaveba, Tumca, wardgenili video da foto masaliT sapirispiro dadasturda. sabolood, saias dacvis qveS myof 32 pirTagan, sasamarTlos gadawyvetilebebiT, administraciuli jarima 400 laris odenobiT daekisra manifestaciis 4 monawiles, 100 laris odenobiT _ 5 monawiles. manifestaciis 17 monawile sasamarTlom administraciuli pasuxismgeblobisgan gaaTavisufla da Semoifargla sityvieri SeniSvniT, xolo 6 piris mimarT Sewyvita saqmis warmoeba samarTaldarRvevis faqtis ararsebobis gamo.

17 maisi _ homofobiisa da transfobiis winaaRmdeg brZolis saerTaSoriso dRe (aidaho)

17 maiss aidahos dResTan dakavSirebiT dagegmili aqciis monitorings saia partnior organizaciebTan erTad axorcielebda. am mimarTulebiT mosamzadebeli samuSaoebi Catarda monitoringis procesSi CarTul arasamTavrobo organizaciebTan erTad, maT Soris: monitorebisTvis dakvirvebis procesTan dakavSirebuli gaidlainebis momzadeba da maTi gacnoba, monitorebis teqnikuri aRWurva. gakeTda erToblivi sajaro gancxadeba dagegmili aqciis Taobaze, sadac xelisuflebas movuwodeT, 17 maiss dagegmili kontrdemonstraciis masStabisa da konteqstis gaTvaliswinebiT, winaswar SeemuSavebina usafrTxoebis efeqturi strategia da mieRo yvela zoma orive aqciis mSvidobian da usafrTxo garemoSi Catarebis uzrunvelsayofad. saias damkvirveblebis mier mowodebuli informaciisa da gavrcelebuli kadrebis Seswavlis Sedegebze dayrdnobiT, SeiZleba iTqvas, rom 17 maiss homofobiisa da transfobiis winaaRmdeg brZolis dResTan dakavSirebiT dagegmili aqciis Catarebis uzrunvelyofa saxelmwifom ver SeZlo, riTac aqciis monawileebis mimarT daarRvia Sekrebisa da manifestaciis Tavisufleba. strategia, romelic policiam aqciis monawileebis usafrTxoebis uzrunvelyofis mizniT SeimuSava, kontrdemonstrantebis odenobis, maTi ukontrolo qcevisa da riskebis gaTvaliswinebiT, ar iyo adekvaturi da efeqturi.

giorgi gogua/liberali

28

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


giorgi gogua/liberali

wliuri angariSi 2013

saiam sadamkvirveblo misiaSi CarTul organizaciebTan erTad, gaakeTa sajaro gancxadeba sazogadoebisa da mediisTvis, romelSic sakmaod kritikulad Seafasa samarTaldamcavi organoebis muSaoba 17 maiss. saia aseve gamoexmaura 17 maisis movlenebTan dakavSirebiT adamianis uflebaTa da samoqalaqo integraciis saparlamento komitetis daskvnas. garda aqciis mimdinareobis dakvirvebisa, Cven vicavdiT seqsualuri umciresobis warmomadgenlebis interesebs, romlebic gaxdnen Zaladobis msxverplni am aqciis mimdinareobis dros da mas Semdeg. 17 maiss da Semdgom movlenebTan dakavSirebiT, adamianis uflebaTa darRvevis faqtebis dokumentirebis mizniT, 14-mde pirs CamovarTviT axsna-ganmarteba, movaxdineT gavrcelebuli da monitorebis mier gadaRebuli video da foto masalis damuSaveba/analizi. 17 maisis Semdeg Cadenil Zaladobis faqtebze efeqturi gamoZiebisa da prevenciis moTxovniT, koleqtiuri gancxadebebi movamzadeT gamoZiebasa da prokuraturasTan 5 saqmeze. Cven mier gagzavnil faqtebTan dakavSirebiT, prokuraturam gvacnoba, rom gamoZieba daiwyo da tardeba Sesabamisi sagamoZiebo moqmedebebi. saia gegmavs, ori damoukidebeli saCivriT mimarTos adamianis uflebaTa evropul sasamarTlos 17 maiss homofobiisa da transfobiis winaaRmdeg brZolis dResTan dakavSirebiT dagegmili aqciis organizatori organizaciebis _ `identobis~, `qalTa damoukidebeli iniciativis mxardamWeri jgufisa~ da maTi wevrebis saxeliT. wardgenil saCivrebSi evropul sasamarTlos vTxovT momCivanTa mimarT evropuli konvenciis me-11 muxlis (Sekrebisa da gaerTianebis Tavisufleba) darRvevis dadgenasa da, samarTliani dakmayofilebis saxiT, maTTvis miyenebuli moraluri zianis anazRaurebis saxelmwifosTvis dakisrebas. aseve, igegmeba, Sida saSualebebis amowurvis mizniT, zemoaRniSnul momCivanTa saxeliT administraciuli wesiT zianis anazRaurebis Taobaze sarCelis Setana Tbilisis saqalaqo sasamarTloSi.

29


iZulebiT gadaadgilebul pirTa _ devnilTa samarTlebrivi daxmareba saangariSo periodis ganmavlobaSi saias ofisebi ganagrZobdnen iZulebiT gadaadgilebuli pirebis samarTlebriv daxmarebas. garda individualuri da jgufuri samarTlebrivi konsultaciebisa, saWiroebis SemTxvevaSi, xdeboda samarTlebrivi dokumentebis momzadeba da saadvokato warmomadgenlobis ganxorcieleba. saangariSo periodSi samarTlebrivi daxmarebis mimarTulebiT gaweuli saqmianoba raodenobrivad ase gamoiyureba:

·· saias iuridiuli daxmarebiT isargebla 4143-ma devnilma. ·· gaica 4180 individualuri konsultacia. ·· momzadda 456 samarTlebrivi dokumenti. saadvokato saqmeebi

saangariSo periodSi saadvokato momsaxureba daiwyo 23 axal saqmeze da gagrZelda 17 saqmeze, romlebic gasul periodSi iyo inicirebuli. jamSi 40 saadvokato saqmidan saangariSo periodSi dasrulda 15 saqme, maTgan, 13 _ warmatebiT, 1 _ warumateblad, 1-ze saqmis warmoeba Sewyda beneficiaris iniciativiT, xolo 25 saqmeze saadvokato momsaxureba kvlavac grZeldeba. 11 warmatebuli saadvokato saqmis Sedegad:

·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ··

ori devnili ojaxi dakmayofilda saTanado sacxovrebeli biniT. xuT pirs mieniWa devnilis statusi. erT devnils aunazRaurda devnilis Semweobis gaucemlobiT miyenebuli ziani. sam arasrulwlovans daeniSna alimenti. erTma devnilma SeZlo Tanacxovrebis periodSi SeZenili qonebidan 2/3 wilis miReba. erTi devnili qalbatonis ojaxuri Zaladobisagan dacvis mizniT, gamoica damcavi orderi. samma devnilma miiRo werilobiTi dapireba sacxovrebeli farTis miRebasTan dakavSirebiT. erTma devnilma memkvidreobis miRebasTan dakavSirebuli dava warmatebiT daasrula.

samuSao jgufebSi monawileoba

saqarTvelos okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa, gansaxlebisa da ltolvilTa saministroSi Seiqmna sami Tematuri samuSao jgufi, romlis wevrobaze SeTavazeba, sxva saerTaSoriso da adgilobriv organizaciebTan erTad, saiamac miiRo. samuSao jgufebi Seiqmna Semdegi mimarTulebebiT:

·· saministros kompetenciis farglebSi arsebuli samarTlebrivi dokumentebis ··

30

gadaxedva da Sesabamisi winadadebebis SemuSaveba. kerZo seqtorSi gansaxlebuli devnilebis sakiTxebis Seswavla da Sesabamisi rekomendaciebis SemuSaveba.

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

·· stiqiuri movlenebis Sedegad ekomigraciuli procesebis maregulirebeli kanonmdeblobis SemuSaveba. pirveli samuSao jgufis farglebSi momzadda `saqarTvelos okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa _ devnilTa Sesaxeb“ axali kanonis proeqti, romelSic aisaxa saias mier wardgenili araerTi iniciativa. kvleva _ `devnilTa uflebebi saTanado sacxovrebelze"

saangariSo periodSi gamoica kvleva `devnilTa ufleba saTanado sacxovrebelze (samarTlebrivi analizi, sasamarTlo praqtikis ZiriTadi tendenciebi)“. kvlevis mizani im samarTlebrivi meqanizmebis analizi iyo, romelTa safuZvelzec saxelmwifo SeboWilia valdebulebiT, uzrunvelyos devnilTa ufleba saTanado sacxovrebelze. angariSSi gaanalizebulia, Tu ramdenad efeqturia aRniSnuli meqanizmebi, aseve, ganxilulia erovnuli sasamarTlo praqtika, romelic sacxovreblis uflebasTan kavSirSi ZiriTad tendenciebs moicavs. gamokveTili xarvezebis aRmofxvris mizniT, SemuSavda Sesabamisi rekomendaciebi.

sasjelaRsrulebis dawesebulebaSi ganTavsebuli patimrebisTvis gaweuli daxmareba

�ve Mechanism

en�ary Establishments eten�on Isolators Georgia 12)

Monitoring Report

Public Defender of Georgia Georgian Young Lawyers' Associa�on

mimdinare saangariSo wels saiam gaagrZela erToblivi proeqtis ganxorcieleba saqarTvelos saxalxo damcvelTan erTad, romlis mizania patimarTa uflebebis dacva da prevenciis erovnuli meqanizmis gaZliereba. aRniSnuli proeqtis farglebSi, saias warmomadgenlebs kvlav hqondaT SesaZlebloba, monawileoba mieRoT aRmosavleT saqarTvelos sasjelaRsrulebis dawesebulebebisa da droebiTi moTavsebis izolatorebis monitoringis procesSi da SeeswavlaT patimarTa uflebebis dacvis mxriv arsebuli mdgomareoba. proeqtis farglebSi Catarda rogorc gegmiuri, aseve aragegmiuri monitoringi, romelTa fokussac warmoadprevenciis erovnuli meqanizmi genda sapatimro dawesebulebebSi arasaTanado mopyroba. zemoaRniSnuli monitoringis Sedegebi aisaxa saiasa da saqarTvelos saxalxo damcvelis mier gamocemul arasaTanado mopyroba aRmosavleT saqarTvelos sasjelaRsrulebis erTobliv angariSSi _ `arasaTanado mopyroba sasjedawesebulebebsa da droebiTi moTavsebis izolatorebSi laRsrulebis dawesebulebebsa da droebiTi moTavsebis (2012 weli) izolatorebSi~.

monitoringis angariSi

gasuli wlis msgavsad, maRalia Tbilisisa da regionul ofisebSi Semosuli momarTvebi rogorc patimrebis, aseve, maTi ojaxis wevrebisgan. Sesabamisad, saias advokatebi gascemdnen pirad da satelefono konsultaciebs, axorcielebdnen patimarTa monaxulebas sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi, warmoadgendnen maT interesebs sxvadasxva organoSi, aseve, exmarebodnen patimrebsa da maTi ojaxis wevrebs samarTlebrivi dokumentebis SedgenaSi.

saqarTvelos saxalxo damcveli saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

31


saangariSo periodis ganmavlobaSi, saias Tbilisisa da regionebis ofisebis mier gaica 3678 konsultacia, romelic moicavs pirad, satelefono da, aseve, sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi gacemul konsultaciebs. amasTan, momzadda 722 sxvadasxva saxis samarTlebrivi dokumenti _ gancxadeba, sakasacio saCivari da a.S. saangariSo periodSi mogvmarTa 1335-ma braldebulma/msjavrdebulma. 597 patimars werilobiT mivawodeT pasuxebi maTTvis saintereso kiTxvebze, movinaxuleT 167 patimari. saias daxmarebiT, 50-mde msjavrdebulma mimarTa janmrTelobis mdgomareobis gamo sasjelisgan gaTavisuflebis komisias da vadamde adre gaTavisuflebis adgilobriv sabWos. msjavrdebulTa nawilis moTxovna dakmayofilda. unda aRiniSnos, rom jandacva da patimarTaTvis gaweuli samedicino daxmareba kvlavac problematur sakiTxad rCeba sasjelaRsrulebis sistemaSi. wina wlebTan SedarebiT, gaumjobesda janmrTelobis mdgomareobis gamo msjavrdebulTa gaTavisufleba. am kuTxiT novacias warmoadgens is, rom sakanonmdeblo doneze Seicvala im mZime da ganukurnebel daavadebaTa CamonaTvali, romlebic sasjelisagan gaTavisuflebisa da sasjelis gadavadebis safuZvels warmoadgens. garda amisa, Seicvala mudmivmoqmedi komisiis midgoma saqmeebis ganxilvasTan dakavSirebiT. Tumca, kvlav problemad rCeba patimarTaTvis samedicino eqspertizis Catarebis sakiTxi. ver iqna miRweuli, rom Tavad sasjelaRsrulebis sistemam uzrunvelyos eqspertizis Catareba saxelmwifos xarjze. unda aRiniSnos, rom saangariSo periodSi saiam sakuTari xarjiT Caatara eqspertiza patimrebisTvis. kerZod, 2 msjavrdebulTan mimarTebiT Catarda samedicino istoriis dokumenturi eqspertiza, xolo 2 msjavrdebulTan mimarTebiT _ piradi Semowmeba. aRniSnuli daskvnebi Cveni iuristebis mier gamoyenebul iqna samarTalwarmoebis sxvadasxva etapze beneficiarTa interesebis sasargeblod. saangariSo periodis ganmavlobaSi, patimarTa uflebebis dacvis mizniT, ori mniSvnelovani saqmis inicireba moxda, romlebzec saadvokato momsaxurebas vaxorcielebT. kerZod, saiam sasarCelo gancxadeba waradgina sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiuli daxmarebis sakiTxTa saministrosa da sasjelaRsrulebis departamentis winaaRmdeg da moiTxova zianis anazRaureba cixis pirobebSi arasaTanado mkurnalobis gamo. aRniSnul saqmeebze samarTalwarmoeba grZeldeba. saangariSo periodSi qveyanaSi mimdinare politikurma cvlilebebma gamoiwvia sisxlis samarTlis politikisa da kanonmdeblobis liberalizacia, ramac asaxva hpova Cvens aqtivobebze. saqarTvelos parlamentma miiRo amnistiis aqti, ris gamoc, gaxSirda patimarTa momarTvianoba amnistiis sakiTxebze. aseve, iyo SemTxvevebi, roca sasamarTloebis mxridan adgili hqonda amnistiis aqtis araswor gamoyenebas. Sesabamisad, saias daxmarebiT moxda sasamarTlo gadawyvetilebebis gasaCivreba. 14 saCivari dakmayofilda Cveni dacvis qveS myofi patimrebis sasargeblod. kanonmdeblobaSi Sesulma cvlilebam sxvagvarad daaregulira sasjelis daniSvnis wesi danaSaulTa da ganaCenTa erTobliobis dros, ramac sasamarTloebs saSualeba misca, kanonier ZalaSi Sesuli ganaCenebi gadaexeda. momzadda Suamdgomlobebi kanonier ZalaSi Sesuli ganaCenebis gadasinjvis moTxovniT. saias mier momzadebuli 17 Suamdgomloba dakmayofilda. 2012 wlis seqtemberSi, sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi patimarTa wamebisa da arasaTanado mopyrobis amsaxveli video masalis gavrcelebis Semdeg, sasjelaRsrulebis dawesebulebebSi patimarTa wamebisa da araadamianuri mopyrobis faqtze aTasobiT gancxadeba Sevida samarTaldamcav organoebSi. saiam Tavisi wvlili Seitana gamoZiebis dawyebis kuTxiTac da wina saangariSo periodSi 245 patimris axsna-ganmarteba gadaagzavna prokuraturaSi. amJamad saia axorcielebs saadvokato saqmianobas 6 saqmeze, romlebic gamoZiebis etapze imyofeba. 32

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

i v i r b e l T da r a s a m eb mi a s l ce i R is S a ma iv b e s a at o i p d b i a e g r dm a o ie a eb z s r b a i s no n d c ano kvi k am d

33


sazogadoebaSi samarTlebrivi cnobierebis amaRleba da kanonisadmi pativiscemis damkvidreba saia ara marto icavs adamianis uflebebs, aramed uzrunvelyofs moqalaqeebis aRWurvas im saTanado unarebiTa da informaciiT, rac aucilebelia maTi uflebebis srulyofilad realizaciisTvis. swored amitom, Cvens erT-erT mTavar daniSnulebad migvaCnia sazogadoebrivi cnobierebis amaRleba da kanonisadmi pativiscemis damkvidreba.

sainformacio seminarebi, Sexvedrebi regionebSi, avto-turebi saangariSo periodSi sazogadoebis cnobierebis amaRlebisaken mimarTuli kampania moicavda seminarebisa da treningebis Catarebas sajaro moxeleebis, advokatebis, arasamTavrobo organizaciebisa da mediis warmomadgenlebisTvis, aseve, gasvliT Sexvedrebsa da avtoturebs.

sul

duSeTi

Telavi

ozurgeTi

rusTavi

gori

regionuli ofisebi

aWara

quTaisi

sainformacio seminarebisa da Sexvedrebis statistika regionebSi:

seminarebi, mrgvali magidebi, Sexvedrebi

49

57

83

24

15

24

11

263

monawileTa raodenoba

641

1026

1245

440

285

488

244

4369

seminarebsa da mrgval magidebze ganxiluli iyo TiTqmis yvela mniSvnelovani sakanonmdeblo cvlileba, romlebic saangariSo periodSi miRebul iqna saqarTvelos umaRlesi sakanonmdeblo organos mier, aseve, sazogadoebisTvis aqtualuri sxva Temebi. maT Sorisaa:

·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· 34

sakonstitucio cvlilebebi. cvlilebebi da damatebebi saqarTvelos Sromis kodeqsSi. sisxlis samarTlis kodeqsis liberalizacia _ SekrebiTobis principis gauqmeba. 2012 wlis 27 dekembris „amnistiis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoni. saqarTvelos parlamentis 2012 wlis 5 dekembris dadgenileba „politikuri niSniT dapatimrebul da politikuri niSniT devnil pirTa Sesaxeb“. cvlilebebi da damatebebi „saerTo sasamarTloebis Sesaxeb“ saqarTvelos organul kanonSi. mediasTan urTierTobebis standartebi. arasamTavrobo organizaciebis rekomendaciebi saarCevno garemos gaumjobesebis mizniT. konfliqtis administraciuli zolis gaswvriv mdebare soflebSi arsebuli usafrTxoebis problemebi. 2012 wlis 1 oqtombris saparlamento arCevnebis Semdgom adgilobriv TviTmmarTvelobebSi ganviTarebuli movlenebis Sefaseba. adgilobrivi biujetebiT gansazRvruli socialuri programebi. aWaris televiziis statusi.

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ··

uZravi qonebis registraciasTan dakavSirebuli problemebi da maTi gadaWris gzebi. ojaxuri Zaladoba da Zaladobis msxverplTa dacvis meqanizmebi. devnilTa socialuri dacvis garantiebi. regionuli problemebi da advokatirebis gzebiT maTi gadaWris SesaZleblobebi. soflis mxardaWeris programis prioritetebi. rogor unda CaerTon moqalaqeebi adgilobriv doneze gadawyvetilebis miRebis procesSi. rwmenisa da aRmsareblobis Tavisufleba. must carry-is da myst offer-is principebis regulireba `mauwyeblobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoniT.

tele-radio gadacemebi

regionebSi aqtiurad vTanamSromlobdiT adgilobriv mauwyeblebTan, mosaxleobasTan maqsimaluri komunikaciis misaRwevad.

tele-radio kompania `TrialeTi~ _ Temebi:

·· mediasTan urTierTobis standartebi ·· adgilobrivi TviTmmarTvelobis sajaro moxeleTa samuSaodan gaTavisuflebis ·· ·· ·· ·· ··

faqtebis Sefaseba konfliqtis mimdebare soflebSi mcxovrebTa usafrTxoebis problemebi Sromis kodeqsSi Sesuli cvlilebebi erovnul umciresobaTa uflebebi sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis privatizacia ojaxSi Zaladobisagan dacvis samarTlebrivi meqanizmebi

aWaris teleradiomauwyebeli _ Temebi:

·· umaRlesi sabWos sakanonmdeblo iniciativa aWaris televiziis statusTan dakav·· ··

SirebiT baTumis sakrebulos Tavmjdomaris impiCmentis Sefaseba saparlamento arCevnebis Semdgom adgilobriv TviTmmarTvelobebSi ganviTarebuli movlenebis Sefaseba

tv 25 _ Temebi:

·· aWaris umaRlesi sabWos saarCevno komisiis dakompleqtebis wesi ·· aWaris mTavrobis Tavmjdomaris mier `aWaris umaRlesi sabWos arCevnebis Sesaxeb~ ·· ·· ·· ·· ·· ··

kanonze vetos dadeba sakonstitucio cvlilebebis Sefaseba sajaro informaciis xelmisawvdomoba `saerTo sasamarTloebis Sesaxeb~ saqarTvelos organul kanonSi Sesatani cvlilebebi sakrebulos Tavmjdomarisa da gamgeblis arCevis/daniSvnis wesi `mauwyeblobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi Sesatani cvlilebebis Sefaseba saxelmwifo dacvis uzrunvelyofis RonisZiebebis gamoyeneba politikuri Tanamdebobis pirebis mimarT

35


·· saqarTveloSi ucxo qveynis moqalaqeTa samarTlebrivi mdgomareoba ·· mSoblis uflebis SezRudvisa da mSoblis uflebis CamorTmevis samarTlebrivi ·· ··

safuZvlebi bavSvTa uflebebis darRvevebi satendero Sesyidvebis procedurebis warmoeba

radio `Zveli qalaqi~ _ Temebi:

·· ·· ·· ·· ··

iusticiis umaRlesi sabWos dakompleqtebis wesi saxelmwifo pensiis daniSvnis wesi socialuri daxmarebis daniSvnis wesi samkvidros miRebis wesi da pirobebi regionuli problemebi da advokatirebis gziT maTi gadaWris SesaZleblobebi

radio `rioni~ _ Temebi:

·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ··

sakonstitucio cvlilebebi q. quTaisis 2013 wlis biujetis socialuri mimarTulebebi adgilobrivi TviTmmarTvelobis uflebamosilebani vis exeba 2012 wlis 28 dekembers saqarTvelos parlamentis mier miRebuli kanoni `amnistiis Sesaxeb~ rogor unda CaerTon moqalaqeebi gadawyvetilebis miRebis procesSi sasamarTlo praqtikis Taviseburebani saalimento davebTan dakavSirebiT sakuTreba, rogorc moTxovnis uzrunvelyofis saSualeba rogor miviRoT memkvidreoba

telekompania `rioni~ _ Temebi:

·· siaxleebi Sromis kanonmdeblobaSi ·· saarCevno kodeqsSi Sesuli cvlilebebi telekompania `Tanamgzavri~ _ Temebi:

·· ·· ·· ·· ·· ··

sakonstitucio cvlilebebis Sefaseba Sromis kodeqsSi Sesuli cvlilebebi saarCevno kodeqsSi Sesuli cvlilebebis Sefaseba sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobis sakiTxebi Telavis 2013 wlis adgilobrivi biujeti rogor daviniSnoT socialuri daxmareba

radio `hereTi~ _ Temebi:

·· adgilobrivi TviTmmarTvelobis sajaro moxeleTa samuSaodan gaTavisuflebis ··

36

faqtebis Sefaseba bavSvTa uflebebis darRvevis faqtebi kaxeTis regionSi

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

sainformacio xasiaTis broSurebi

saangariSo periodis ganmavlobaSi gasvliTi konsultaciebisa da Sexvedrebis procesSi mosaxleobisaTvis dasarigeblad gamoica broSurebi Semdeg aqtualur Temebze:

·· SromiTi uflebebi. ·· ra unda vicodeT sasamarTloSi sarCelis Setanamde. ·· saxelmwifo baJi saerTo sasamarTloebSi gansaxilvel saqmeebze. avto-turebi

mimdinare saangariSo wels saias iuristebi aqtiurad monawileobdnen gasvliT SexvedrebSi, ra drosac regionebSi mcxovreb mosaxleobas miewodeboda informacia sakanonmdeblo siaxleebze, aseve, saias iuristebi uwevdnen maT iuridiul daxmarebas. 2013 wlis ivnisSi saias goris ofisma ganaxorciela avto-turi samcxe javaxeTis regionis axalcixis, adigenisa da aspinZis municipalitetebis Semdeg soflebSi: sayuneTi, awyuri, zikilia, wnisi, klde, arali, ude, kaxareTi, benara, varxani, rusTavi, idumala, oSora, nijgori, toloSi. mosaxleobis daintereseba gamoiwvia: maRalmTiani regionebisaTvis kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli SeRavaTebiT sargeblobis, miwaze sakuTrebis uflebis aRiarebis, ormagi moqalaqeobis miRebis, marCenaldakargulis pensiis daniSvnis, socialuri daxmarebis, uZravi nivTebis registraciis, ojaxuri Zaladobis, sayovelTao janmrTelobis dazRvevis programis, iuridiuli mniSvnelobis faqtebis dadgenis, samoqalaqo aqtebis registraciis, adgilobrivi TviTmmarTvelobis uflebamosilebis, adgilobrivi biujetis formirebis, memkvidreobis miRebis, sagadasaxado SeRavaTebis da sxva samarTlebrivma sakiTxebma. avto-turze sul gaica 703 konsultacia. 2013 wlis agvistoSi saias goris ofisma aseve ganaxorciela avto-turi axalqalaqisa da ninowmindis municipalitetebis Semdeg soflebSi: CuCxna, ptena, diliska, xulmugo, martuni, murjaxeTi, orlovka, spasovka, Jdanovakani, saTxa, ganZa, foka da jigraSeni. mosaxleobis daintereseba gamoiwvia sasoflo-sameurneo miwis ijariT gacemis, saarsebo Semweobis daniSvnis, socialurad daucvelTa erTian bazaSi registraciis, sasoflosameurneo vauCeris miRebis, zeganakveTuri samuSaos anazRaurebis, dasaqmebulTa uflebebis, eqspropriaciisas kompensaciis anazRaurebis da sxva samarTlebrivma sakiTxebma. avto-turze sul gaica 410 konsultacia.

37


duSeTis ofisis mier saangariSo periodSi Catarda avto-turi duSeTis, TianeTis da yazbegis municipalitetebis Semdeg soflebSi: ananuri, pavleuri, Cargali, barisaxo, mleTa, javaxianTkari, CinTi, dudaurebi, gremisxevi, axaldaba, xeoba, wifori, meneso, gamsi, xiliani, qveSeTi, misaqcieli, mezvriaanTkari, fasanauri, lauSa, wilkani, nadibaani, cixevdavi, gvidaqe, kuWeWa, zenubani, laxato, bulaCauri, koSkasyeli, arRuni, naRvarevi, kaiSaurebi, Relisvake, almasiani, kobi, vardisubani, tyarSeti, goriscixe, arSa, aCxoti, gergeTi, sno, axalcixe, karkuCa, zariZeebi, iarajulebi, tuSurebi, WurWelaurebi, mamadaanebi, artaani, Jebota, axalsofeli, Cabano, simonianTxevi, naqalaqari, Rulelebi. SexvedrebSi monawileobda 1225 adgilobrivi mosaxle, romelTa gansakuTrebuli daintereseba gamoiwvia miwebis dakanonebis, memkvidreobis miRebis, samoqalaqo aqtebis registraciis, pensiaze danamatis miRebis, sayovelTao janmrTelobis dazRvevis programis, socialuri daxmarebis daniSvnis, komlis gayofis, sasamarTlo gadawyvetilebis aRsrulebis, bunebrivi resursebiT sargeblobis, marCenaldakargulis pensiis daniSvnis, maRalmTiani regionebisaTvis kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli SeRavaTebiT sargeblobis problemebma.

saangariSo periodSi saias ozurgeTis ofisma ganaxorciela avto-turi Coxatauris municipalitetis maRalmTian soflebSi: bukiscixe, dablacixe, didivani, Suasurebi, zemosurebi, zoti, qvabRa, Cxakaura, buqsieTi, xevi, nabeRlavi, xidisTavi. sul gaica 195 konsultacia. mosaxleobis interesis sferos warmoadgenda Sromis kanonmdeblobaSi ganxorcielebuli cvlilebebi, miwaze sakuTrebis uflebis aRiarebis, uZravi qonebis registraciis, miwis privatizaciis, maRalmTiani regionebisaTvis dawesebuli SeRavaTebis, komlis gayofis, momxmarebelTa uflebebis dacvis, tyiTa da bunebrivi resursebiT sargeblobis, sagadasaxado SeRavaTebisa da socialuri sakiTxebi. saias Telavis ofisis mier saangariSo periodSi Catarda avto-turi siRnaRisa da axmetis municipalitetebis soflebSi: nukriani, iliawminda, anaga, vaqiri, bodbisxevi, jugaani, tibaani, Zveli anaga, qveda bodbe, qveda maRaro, girevi, farsma, diklo, Senaqo, zeda omalo, qveda omalo, darTlo, boWorna, jvarboseli, WeSo, dano, doWu. sul gaica 210 konsultacia. mosaxleobis daintereseba gamoiwvia iZulebiTi aRsrulebis, sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwebis dakanonebis, soflis daxmarebis programiT gaTvaliswinebuli dafinansebis, sapensio uzrunvelyofis, SromiTi xelSekrulebis moSlis, socialurad daucveli ojaxebis monacemTa erTian bazaSi registraciis, komlSi memkvidreobis gaxsnis, uZravi qonebis registraciis, ijariT aRebuli miwebis Sesyidvis, sakomlo wignebis, teritoriuli organoebis mier cnobebis gacemis da maT mier sanotaro moqmedebaTa Sesrulebis problemebma. 38

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

axmetis municipalitetis (TuSeTis) soflebSi mosaxleobasTan Sexvedrebis dros identificirebuli problemebis gadasaWrelad, saias Telavis ofisma rekomendaciiT mimarTa amave municipalitetis sakrebulos da gamgeobas. vimedovnebT, rom am problemebis gadawyveta gaTvaliswinebuli iqneba axmetis municipalitetis 2014 wlis biujetSi. saias Telavis ofisi gamoxatavs mzadyofnas, aqtiurad CaerTos da iTanamSromlos adgilobriv TviTmmarTvelobasTan mosaxleobis problemebis mogvarebis procesSi. saangariSo periodSi saias rusTavis ofisma ganaxorciela avto-turi bolnisisa da dmanisis municipalitetebis Semdeg soflebSi: tanZia, CaTaxi, raWisubani, xaCini, naxiduri, disveli, qveSi, mwyneTi, xidisyuri, patara bolnisi, ratevani, wiTeli sofeli, baliWi,sarkineTi, ganTiadi, axa, didi dmanisi, vardisubani, boslebi, kizilqisi, Sildnari, patara dmanisi, javaxi, daba kazreTi. gacemul iqna konsultaciebi sxvadasxva samarTlebriv sakiTxze, maT Soris: saqarTvelos moqalaqeobis miRebaze, miwebis dakanonebaze, samedicino dawesebulebis gareT dabadebul bavSvTa dabadebis faqtebis dadgenaze, saaqto CanawerebSi araswori monacemebis Sesworebaze, pensiis da socialuri daxmarebis daniSvnaze. sul gaica 341 konsultacia. bolnisis municipalitetSi yvelaze mwvaved gamoikveTa garemos dabinZurebis problema, rasac adgilobrivi mosaxleoba daba kazreTSi oqros sabadoze mimdinare samuSaoebs ukavSirebs. rusTavis ofisma, sofel baliWis mosaxleobis TxovniT, weriliT mimarTa garemos dacvis saministros da moiTxova garemosdacviTi auditis Catareba. werilze reagirebis mizniT, garemos erovnuli saagentos specialistebi imyofebodnen bolnisis raionSi, aRebul iqna niadagis da wylis sinjebi mdinare maSaveradan da mdinare kazreTuladan. mimdinareobs Sesabamisi qimiuri analizebi da miRebuli Sedegebis Sesaxeb informacia miewodeba adgilobriv mosaxleobas. saias quTaisis filialma 2013 wlis ivlisSi Caatara avto-turi mestiis municipalitetis mulaxis, wvirmis, ifaris, kalas, latalis, cxumaris, beCos, eceris, faris, laxamulis, nakris, lenjeris, uSgulis, Wuberis, xaiSis, idlianis TemebSi. Sexvedrebze mosaxleobas miewoda informacia sakonstitucio cvlilebebis, adgilobrivi TviTmmarTvelobis uflebamosilebis, sayovelTao janmrTelobis dazRvevis, soflis mxardaWeris programis, `soflis sazogadoebrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis proeqtze. aseve, gacemul iqna konsultaciebi sxvadasxva samarTlebriv sakiTxze, maT Soris: aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis motiviT sakuTrebis CamorTmevis, socialuri daxmarebisa da saxelmwifo pensiis daniSvnis, memkvidreobis aRdgenis, uZravi qonebis registraciis, iuridiuli faqtebis dadgenis, administraciuli samarTaldarRvevebis, samuSaodan gaTavisuflebis safuZvlebis, sagadasaxado SeRavaTebis Sesaxeb. saias quTaisis filialis iuristebi Sexvdnen da konsultacia gauwies xaiSis Temis mosaxleobas, romlebic kategoriulad ewinaaRmdegebian xudonhesis mSeneblobas. sul avto-turze gaica 420 konsultacia. 39


2013 wlis agvistosa da seqtemberSi saias quTaisis filialma aseve ganaxorciela avto-turi ambrolauris, lentexis, onis, cageris, zugdidis, senakis, walenjixis, Cxorowyus, martvilis municipalitetebis Semdeg soflebSi: oyureSi, ofitara, zubi, maxura, wiferCi, bardnala, larCvali, Cxuteli, lasxana, orbeli, lajana, usaxelo, xoji, tviSi, orxvi, alpana, Jaxunderi, sasaSi, luji, beria, lamfalaSi, Sqedi, axalSeni, CixareSi, Coluri, fanaga, muwdi, duraSi, xeledi, lesema, wanaSi, fayi, xaCeSi, mananuri, bavari, cxumalidi, xofuri, nanari, mazaSi, lamaSuri, wiflakakia, naRomari, yvedreSi, gvimbrala, laRarvaSi, wmendauri, nakieTi, wkadisi, sxartali, agara, uyeSi, TluRi, kaCaeTi, zedaSavra, Txmori, xonWiori, jvarisa, rcxmeluri, Rari, uwera, xotevi, WeliaRele, nikorwminda, namanevi, bugeuli, sadmeli, kldisubani, bostana, Rviara, Zirageuli, Corjo, xvanWkara, Wrebalo, JoSxa, genduSi, ingiri, oireme, Samgona, nafatu, koki, xurCa, orsantia, darCeli, ganmuxuri, anaklia, WiTawyari, caiSi, menji, baTaraia, saxarbedio, sawuleiskio, pertuli, skuria, sagabeskirio, nosiri, jgali, leTkanTi, lekakule, lesale, lexarCile, focxoeweri, jvari, lia, Zaluri, xabume, modinaxe, jumiTi, lecicxvaie, barda, SinoTa, ledgebe, mamuli, oCe, nobelevi, kodori, muxuri, xunwa, gaWedili, didi Wyoni, taleri, nojixevi, keTilari, marani, norio, qolobani, gulekari. mosaxleobis interesis sferos warmoadgenda devnilTa xelaxali registraciis, devnilTa gansaxlebis, eqspropriaciisas kompensaciis gacemis, Sromis staJis dadgenis, socialuri daxmarebis miRebis, komlis gayofis, janmrTelobis sayovelTao dazRvevis, socialuri paketis legalizaciis, ganaCenis gadasinjvis, nasamarTlobis moxsnis, ojaxuri Zaladobis da sxva sakiTxebi. raWa-leCxum-qvemo svaneTsa da samegrelos regionSi Catarebul avtoturebze sul gaica 1765 konsultacia. mosaxleoba informirebul iqna sakonstitucio, Sromis da saarCevno kodeqsebSi, agreTve, `moqalaqeTa politikuri gaerTianebebis Sesaxeb~ saqarTvelos organul kanonSi Sesuli cvlilebebis Sesaxeb. Sexvedrebze mosaxleobas daurigda saias mier gamocemuli sainformacio broSurebi. saangariSo periodSi saias aWaris filialma Caatara avto-turi qobuleTis, xelvaCauris, qedis, xulos da Suaxevis municipalitetebis Semdeg soflebSi: samniZeebi, qveda agara, qoromxeTi, pirveli maisi, orcva, Zenwmani, didvake, maxunceTi, zundaga, dologani, xiWauri, axaldaba, wyaroTa, Wala, baraTauli, gomarduli, RoroqeTi, Ternali, sxefi, qveda vaSlovani, Surmuli, qedlebi, iakobaZeebi, ganaxleba, Tago, dekanaSvilebi, xala, buknari, saCino, boboyvaTi, SuaRele, dagva, leRva, qaquTi, zeda vaSlovani, wyavroka, maxo, zanaqiZeebi, kapandidi, simoneTi, aWariswyali, kapnisTavi, laRlakoni, agara, yorolisTavi, masauri. mosaxleobis gansakuTrebuli daintereseba gamoiwvia iZulebiTi aRsrulebis, miwaze sakuTrebis aRiarebis, socialuri daxmarebis Sewyvetisa da SeCerebis safuZvlebis, municipaluri socialuri programebis, tyis fondiT sargeblobis, janmrTelobis sayovelTao dazRvevis programis da sxva samarTlebrivma sakiTxebma. sul gaica 763 konsultacia. 40

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

iZulebiT gadaadgilebul pirTa cnobierebis amaRleba saangariSo periodis ganmavlobaSi saia ganagrZobda devnilTa cnobierebis amaRlebis kuTxiT sxvadasxva aqtivobis ganxorcielebas. devnilTa kompaqturad gansaxlebis adgilebSi ganxorcielda 137 mobiluri viziti. mobiluri vizitebisas xdeboda devnilTa informireba mimdinare reformasTan dakavSirebiT, aseve, individualuri da jgufuri konsultaciebis gaweva da Sesabamisi sainformacio broSurebis gavrceleba. gaweuli konsultaciebis analizis safuZvelze, gamoikveTa is sakiTxebi, romlebiTac devnilebi yvelaze xSirad interesdebodnen. devnilTa cnobierebis amaRlebis mizniT, momzadda Semdegi sainformacio xasiaTis broSurebi: ·· ra uflebebiT sargebloben qalebi registrirebuli qorwinebisas. ·· devnilTa grZelvadiani sacxovrebeli farTiT uzrunvelyofis wesi da kriteriumebi. ·· 2013 wlis devnilTa registracia saqarTveloSi (devnilebis mier xSirad dasmuli kiTxvebi). broSurebis gavrceleba xdeboda rogorc saias ofisebSi, aseve, mobiluri vizitebis dros. devnilTa problemebis drouli da efeqturi gadawyvetis mizniT, 2013 wlis 14 maiss saias goris ofisSi moewyo mrgvali magida Temaze _ `devnilTa socialuri problemebi~. Sexvedras, devnilebTan erTad, eswrebodnen socialuri momsaxurebis saagentos goris monitoringis samsaxuris ufrosi da saqarTvelos okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa, ltolvilTa da gansaxlebis saministros Sida qarTlisa da samcxejavaxeTis sammarTvelos ufrosi. Sexvedraze devnilebma isaubres maTTvis aqtualur socialur problemebze.

cnobierebis amaRleba qalTa uflebebis dacvis sferoSi saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia axorcielebs proeqts, romlis mizania ojaxSi Zaladobis msxverplTa dacvisaTvis specialuri unar-Cvevebis ganviTareba da am mimarTulebiT saerTaSoriso praqtikis gaziareba. miznobriobidan gamomdinare, proeqtis ZiriTadi komponentebi xorcieldeba rogorc Tbilisis, aseve, regionebis masStabiT. proeqtiT, cnobierebis amaRlebis garda, gaTvaliswinebulia aseve ojaxSi Zaladobis msxverplTaTvis iuridiuli konsultaciis gaweva. saangariSo periodSi Cexma eqspertebma saiasa da sapatrulo policiis TanamSromlebisaTvis Caatares treningi ojaxSi Zaladobis sakiTxebze. treningis mizani iyo im samarTlebrivi servisebis Sesaxeb informaciis miwodeba, romlebsac isini iyeneben ojaxSi Zaladobis prevenciisaTvis. amave sakiTxebze treningebi Catarda studentebisa da arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebisTvis. treningis bolos monawileebs gadaecaT sertifikatebi. saangariSo periodSi Catarda 9 treningi sapatrulo da saubno policiis TanamSromlebisTvis Tbilissa da 6 regionSi. treningebs atarebdnen saias regionuli ofisis warmomadgenlebi. sul treningi gaiara 112-ma sapatrulo policiis TanamSromelma. Catarda 7 treningi ojaxSi Zaladobis sakiTxebze arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebisa da advokatebisTvis. treningi gaiara 70-ma adamianma. 2 trening-seminari Catarda studentebisTvis gorsa da rusTavSi. seminarze ganxilul iqna ojaxSi Zaladobis safrTxeebi da ojaxSi Zaladobis msxverplTa dacvis meqanizmebi.

41


proeqtis farglebSi moewyo saswavlo viziti CexeTSi. gaimarTa Sexvedrebi rogorc adgilobrivi arasamTavrobo organizaciis, aseve, sxvadasxva saxelmwifo struqturis warmomadgenlebTan. Sexvedrebis ZiriTad mizans im socialuri programebis gacnoba warmoadgenda, romlebic ojaxSi Zaladobis msxverplTaTvis moqmedebs. Sexvedrebi gaimarTa kriziscentrebsa da TavSesafrebSi, sadac monawileebs SesaZlebloba hqondaT, gacnobodnen im programebs, romlebic iTvaliswinebs fsiqologebis muSaobas moZaladeebTan da ojaxSi Zaladobis msxverpl bavSvebTan.

aralegaluri migraciisa da trefikingis winaaRmdeg brZola saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia, mSvidobis, demokratiisa da ganviTarebis kavkasiur institutTan (CIPDD) erTad, mimdinare saangariSo wlidan axorcielebs proeqts `saqarTvelosa da evrokavSirs Soris kargad marTuli migraciis xelSewyoba~, romlis mizania migrantTa ufaso samarTlebrivi daxmareba da aralegaluri migraciis winaaRmdeg brZola _ cnobierebis amaRleba, migraciis politikisa da kanonmdeblobis ganviTarebis xelSewyoba. mimdinare saangariSo wels saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciam goris ofisSi, axalgazrduli migraciis saerTaSoriso dResTan dakavSirebiT, moawyo Sexvedra adgilobriv arasamTavrobo organizaciebsa da mosaxleobasTan. Sexvedris mizani iyo aralegaluri migraciis safrTxeebze cnobierebis amaRleba. garda amisa, baTumsa da ozurgeTSi gaimarTa Sexvedrebi adgilobriv arasamTavrobo organizaciebsa da mosaxleobasTan. Sexvedraze monawileebs saSualeba hqondaT, mieRoT informacia aralegaluri migraciis safrTxeebisa da saias mier migraciis sakiTxebze momzadebuli kvlevebis Sedegebis Sesaxebac. saangariSo periodSi, cnobierebis amaRlebis mizniT, Catarda xuTi avto-turi duSeTis, Sida qarTlis, qvemo qarTlis, kaxeTisa da aWaris regionebSi. aWara _ gaimarTa gasvliTi Sexvedrebi mosaxleobasTan xulos municipalitetis Semdeg soflebSi: zeda vaSlovani, Surmuli, iakobaZeebi, ganaxleba, Tago da dekanaSvilebi. Sexvedras eswreboda 56 adamiani. duSeTi _ gaimarTa Sexvedrebi mosaxleobasTan yazbegis municipalitetis Semdeg soflebSi: almasiani, kobi, vardisubani, tyarSeti, sno, axalcixe, karkuCa. Sexvedras eswreboda 190 adamiani. qvemo qarTli _ gasvliTi Sexvedrebi gaimarTa Semdeg soflebSi: guniakala, xadiki, beSTaSeni, ivanovka, vizirovka, Sua xaraba, baSqoi, imera, qvemo xaraba, daSbaSi, axaliki, Sipiaki da patara kldeisi. Sexvedras daeswro 80 adamiani. Sida qarTli _ gaimarTa gasvliTi Sexvedrebi axalcixis, aspinZisa da adigenis raionis Semdeg soflebSi: agara, fersa, mugareTi, giorgiwminda, WaWaraqi, minaZe, musxi, uraveli, toloSi, xerTvisi, naqalaqevi, fia, Tmogvi, miraSxani, unwa, xevaSeni, naqurdevi, xarjami, naxani, abasTumani, Soraveli, qvemo enTeli. Sexvedras eswreboda 145 adamiani. kaxeTi _ avto-turis farglebSi ganxorcielda gasvliTi Sexvedrebi sagarejos municipalitetis 7 sofelSi: patarZeuli, wyarosTavi, ninowminda, giorgiwminda, manavi, kakabeTi, verxviani. Sexvedras daeswro 67 adamiani. avto-turebze mosaxleobam miiRo informacia aralegaluri migraciis safrTxeebisa da legaluri migraciis SesaZleblobebis gamoyenebis Sesaxeb.

42

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

proeqtis farglebSi momzadda broSura `aralegaluri migraciis riskebi~, romelic mosaxleobas zemoaRniSnuli avto-turebis dros daurigda. proeqtis farglebSi, migraciis Temaze cnobierebis amaRlebis mizniT, gamocxadda konkursi radio da satelevizio socialuri rgolis Sesaqmnelad, romelic fokusirebulia Semdeg gzavnilebze:

·· aralegaluri migracia: monoba, trefikingi, mZime samuSao da sacxovrebeli piro·· ··

bebi, mudmivad deportaciis SiSi. gaakeTe swori arCevani _ aralegaluri vs legaluri. gamoiyene legalurad wasvlis/dasaqmebis axali SesaZleblobebi.

jandacvis ufleba saia kvlav aqtiurad agrZelebs muSaobas janmrTelobis uflebasTan dakavSirebiT cnobierebis amaRlebis sakiTxebze. saangariSo periodSi gamoica broSura pacientTaTvis _ `TavisuflebaaRkveTili piris janmrTelobis dacvis ufleba~. broSura sakmaod informaciulia da moicavs pasuxebs yvela im ZiriTad kiTxvaze, romlebic SeiZleba am tipis pacientebs gauCndeT. iqve mocemulia samedicino, fsiqologiuri da uflebadamcveli dawesebulebebis CamonaTvali, romlebsac SesaZlebelia pacientebma miakiTxon. broSura pacientTaTvis martiv da gasageb enazea dawerili. amasTan, Sinaarsobrivad isea awyobilia, rom pasuxobs kiTxvebs vin, sad, rodis, ratom da rogor. broSuris avtorad SeirCa am sferoSi moRvawe maRalkvalificiuri eqsperti. saangariSo periodSi grZeldeboda specialuri veb-gverdis www.healthrights.ge ganaxleba, romlis mizani iyo dainteresebuli pirebisTvis informaciis miwodeba adamianis uflebebis Sesaxeb pacientTa mzrunvelobis sferoSi.

aqciebi da sxva RonisZiebebi 10 dekemberi _ adamianis uflebaTa kvireuli

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia 10 dekembers _ adamianis uflebaTa saerTaSoriso dRes _ RonisZiebaTa tradiciuli seriiT aRniSnavs. 2012 wlis 10 dekembers saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciisa da konstituciis 42-e muxlis organizebiT gaimarTa konferencia proeqtis farglebSi _ `adamianis uflebebze dafuZnebuli cixis reformis advokatireba~. konferenciaze ganxilul iqna Semdegi sakiTxebi: alternatiuli moni-

43


toringis meqanizmi, patimrobis kodeqsi _ problemuri sakiTxebi, pirobiT vadamde gaTavisuflebis meqanizmi, arasaTanado mopyrobis winaaRmdeg brZolis xelSemwyobi winadadebebi da sxva. adamianis uflebaTa seriis farglebSi gaimarTa aseve saias mier momzadebuli kvlevebis prezentaciebi, maT Soris: `mediasTan urTierTobis standartebi saqarTveloSi, `cifrul mauwyeblobaze gadasvla _ ZiriTadi gamowvevebi erovnuli da regionuli mauwyeblebisTvis“, `mediabiznesi saqarTveloSi“. garda amisa, saiam gamoaqveyna informacia saqarTvelos prezidentis 20102012 wlebis sarezervo fondebidan Tanxebis xarjvis ZiriTadi mimarTulebebis Sesaxeb. adamianis uflebaTa kvireuli saiam daxura angariSis prezentaciiT _ „savaraudod politikuri motivaciis mqone sisxlis samarTlisa da administraciul samarTaldarRvevaTa saqmeebis analizi“. 26 ivnisi _ wamebis msxverplTa dacvis saerTaSoriso dRe

26 ivniss _ wamebis msxverplTa dacvis saerTaSoriso dRes _ saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia yovelwliurad sxvadasxva RonisZiebiT aRniSnavs. mimdinare saangariSo wels saiam 26 ivniss, wamebisa da araadamianuri mopyrobis Sesaxeb, iv.javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetSi leqcia/diskusia Catarda, romelSic monawileoba miiRes: saxalxo damcvelma, sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiuli daxmarebis sakiTxTa saministros, prokuraturis, arasamTavrobo seqtorisa da mediis warmomadgenlebma, studentebma da sxva dainteresebulma pirebma. 100 dRe xelisuflebaSi

arasamTavrobo organizaciebma 2012 wlis 1 oqtombris arCevnebis Sedegad xelisuflebaSi mosuli axali politikuri gundis saqmianoba Seafases. saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciam, `saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelom“ da „samarTliani arCevnebisa da demokratiis saerTaSoriso sazogadoebam“ 2013 wlis 18 Tebervals konferencia gamarTes Temaze: „100 dRe xelisuflebaSi: kanonis uzenaesoba da adamianis uflebebi“.

44

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

konferenciaze organizaciebma ganixiles da Seafases axali samTavrobo gundis mier inicirebuli reformebi. aseve, saubari iyo aRniSnul periodSi adamianis uflebaTa sferoSi gamovlenil problemebze. Sexvedras eswreboda saqarTvelos premier-ministri, ministrebi, parlamentis wevrebi, diplomatiuri korpusis warmomadgenlebi da sxva stumrebi. gaimarTa diskusia iseT problemur sakiTxebze, rogoricaa marTlmsajulebis reforma, Sromis kanonmdebloba, sisxlis samarTlis marTlmsajulebis sakiTxebi da a.S.

45


media monitoringi saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia, media saSualebebiT organizaciis saqmianobis gaSuqebis monitoringis mizniT, ukve ramdenime welia TanamSromlobs kvleviT organizacia IPM-Tan. saangariSo periodis ganmavlobaSi, IPM-is mier mowodebuli statistikiT, saia naxsenebi iyo 73 media saSualebis 8488 statiasa Tu tele-radio siuJetSi. 12 televiziis eTeriT saias Sesaxeb sul gadaica 3636 siuJeti/gadacema. maT Soris, liderobda telekompania `rusTavi 2~ 672 gadacemiT. rac Seexeba, regionul telemauwyeblobas, saias Sesaxeb yvelaze meti _ 202 siuJeti moamzada telekompania aWaram. 11 radiotalRaze gavida 1162 gadacema, aqedan 225 siuJetiT liderobs radio `palitra~. presis 25 saSualebaSi wlis ganmavlobaSi saias Sesaxeb gamoqveynda 1001 statia. yvelaze meti _ 351 statia daibeWda gazeT `rezonansSi~. rac Seexeba internet-gamocemebs, saias Sesaxeb gamoqveynda 2689 statia. maTgan pirvel adgils www.interpressnews.ge ikavebs 482 statiiT. saias media dafarvis statistika Semdegnairad gamoiyureba:

aseve, aRsaniSnavia socialur qsel facebook-Si saias aqtiuroba _ media saSualebebSi gaSuqebuli masalebis bmulebi operatiulad Tavsdeba saias facebook gverdze, aseve, qveyndeba anonsebi da postebi mniSvnelovan movlenebze.

46

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

s i a ob i d i el oS l v l u e T b r v e , i d mma rT n a al e a i q t Sv l sa q e i va a r b f e ga ir o y an mWv ew ga lS xe

47


efeqtiani, angariSvaldebuli da gamWvirvale mmarTvelobis xelSewyoba efeqtiani, angariSvaldebuli da gamWvirvale mmarTvelobis xelSewyoba saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis erT-erT prioritetul mimarTulebas warmoadgens. iseve, rogorc gasul saangariSo wlebSi, welsac am mizniT saiam mniSvnelovani aqtivobebi ganaxorciela, kerZod: antikorufciuli Tu sxva Tematuri kvlevebi, marTlmsajulebis problemebis analizi _ konkretuli saqmeebis Seswavlisa Tu sasamarTlo procesebis monitoringis gziT, parlamentTan muSaoba kanonmdeblobis daxvewis mizniT, winasaarCevno procesebisa da arCevnebis dakvirveba da a.S. saangariSo periodSi saias mier ramdenime mniSvnelovani kvleva momzadda.

antikorufciuli kvlevebi quTaisis wylis sistemis reabilitaciis monitoringi

bolo wlebSi adgilobriv TviTmmarTvelobebSi araerTi ZviradRirebuli mniSvnelovani proeqti ganxorcielda. kvlevis Sedegad, romelic quTaisis wylis sistemis reabilitacias exeboda, cnobili gaxda, rom:

·· ar arsebobs quTaisis wyalmomaragebis sistemis erTiani proeqti. ·· quTaisis wyalmomaragebis komponentis kerZo kompaniisTvis gadabarebam arsebi··

Tad gazarda kanondarRvevis riskebi, Sesabamisad, Seamcira gamWvirvalobisa da angariSvaldebulebis SesaZlebloba. SeuZlebelia im Tanxis zusti odenobis gansazRvra, rac q. quTaisis wyalmomaragebis sistemis reabilitaciisTvis daixarja. 2006-2011 wlebSi, am mizniT, mTlianobaSi minimum 50,092,096.6 milioni daixarja.

aWaris avtonomiuri respublikis sakuTrebaSi arsebuli qonebis erT larad gasxvisebis monitoringis angariSi

aWaris a/respublikis sakuTrebaSi arsebuli uZravi qonebis erT larad gasxvisebis SemTxvevebi mudmivad rCeboda sazogadoebis interesis sferoSi. Sesabamisad, saias mier momzadda angariSi, romelic aWaris a/respublikis sakuTrebaSi arsebuli qonebis erT larad gasxvisebis faqtebs exeboda. kvlevis Sedegad, cnobili gaxda, rom adgili hqonda:

48

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

·· xelSekrulebaTa arasaTanado kontrols. ·· xelSekrulebaTa xSir cvlilebas da bundovnebas. ·· myidvelTa arastabilur finansur mdgomareobas. saias xelT arsebuli oficialuri informaciis Tanaxmad, aWaris a/respublikis sakuTrebaSi arsebuli uZravi qonebis erT larad gasxvisebis SemTxvevebidan, xelSekrulebiT nakisri valdebuleba srulad mxolod eqvs SemTxvevaSi Sesrulda. valdebulebis Seusruleblobis an arajerovnad Sesrulebis gamo, 13 myidvelTan Sewyda nasyidobis xelSekruleba, xolo 17 myidvelTan nakisri valdebulebebis Sesrulebis vadebi gagrZelda. TviTmmarTvelobebis mier dafuZnebuli arasamewarmeo arakomerciuli iuridiuli pirebis kvleva

saqarTveloSi saxelmwifos centraluri organoebisa da adgilobrivi TviTmmarTvelobebis mier bolo wlebSi masobrivad xdeboda arasamewarmeo, arakomerciuli iuridiuli pirebis dafuZneba. paralelurad, aaip-ebs gadaecemoda rogorc finansebi, aseve, qoneba sakuTrebis saxiT. imavdroulad, sazogadoebisTvis ucnobi iyo informacia aRniSnuli aaipebis saqmianobis da damfuZneblebis angariSvaldebulebis Sesaxeb. saias mier momzadebuli kvlevis Sedegad, cnobili gaxda, rom: ·· saqarTvelos kanonmdebloba saTanadod ver uzrunvelyofda adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis mier dafuZnebuli aaip-ebis saqmianobis gamWvirvalobas da maT mier ganxorcielebuli Sesyidvebis Tu qonebis gasxvisebis kontrols. ·· adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebi, aaip-ebis dafuZnebis mizniT, administraciul-samarTlebrivi aqtis gamocemisas ar asabuTebdnen, Tu ra garemoebebze dayrdnobiT iRebdnen amgvar gadawyvetilebas. ·· zogierT SemTxvevaSi, wesdebiT ar iyo gansazRvruli adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis mier dafuZnebuli aaip-ebis kontrolis meqanizmebi, xolo sxva SemTxvevaSi, ar xdeboda arsebuli kontrolis meqanizmebis efeqturi gamoyeneba. Tbilisis meriis proeqti _ `savaWro jixurebi qalaqis masStabiT~

2011 wlis saangariSo periodSi saiam, q.TbilisSi gare-vaWrobasTan dakavSirebiT, monitoringi awarmova, Tumca, 2011 wlis Semodgomaze, Tbilisis mTavrobis mier SemoRebuli axali wesebis Semdeg, situacia mniSvnelovnad Seicvala. Sesabamisad, saiam kvlav ganagrZo muSaoba am mimarTulebiT da moamzada kvleva, romelmac aCvena, rom:

·· Tbilisis arqiteqturis samsaxuris mier usafuZvlod xdeboda Tbilisis meri-

·· ··

is qonebis marTvis saagentoSi im pirebis gadamisamarTeba, romlebic dadgenili wesiT gancxadebiT mimarTavdnen arqiteqturis samsaxurs da sazogadoebriv adgilebSi gare vaWrobis ganxorcielebis Taobaze Tanxmobis gacemas sTxovdnen. zogierTi is kompania, romelic TbilisSi savaWro jixurebs flobda, gaumarTlebeli privilegiebiT sargeblobda. Tbilisis meriis zedamxedvelobis saqalaqo samsaxuris mier ar Catarebula kanonmdeblobiT dadgenili administraciuli warmoeba da, Sesabamisad, ar miRebula gadawyvetileba, romlis safuZvelzec, moxdeboda im savaWro jixurebis demontaJi, romlebic Tbilisis masStabiT samarTlis normebis moTxovnaTa darRveviT iyo ganTavsebuli.

49


sajaro samsaxurSi premiis gacemis wesi _ saqarTvelosa da sazRvargareTis qveynebSi arsebuli praqtika

sajaro moxeleTa anazRaurebis sakiTxi sajaro samsaxuris funqcionirebis erT-erT yvelaze mniSvnelovan aspeqts warmoadgens rogorc saqarTveloSi, ise msoflios TiTqmis yvela qveyanaSi. saqarTveloSi sajaro moxeleTa anazRaurebis sakiTxi, gansakuTrebiT premiis gacemis nawilSi, dRemde problemad rCeba. Sesabamisad, saias mier momzadda kvleva, romelic sajaro samsaxurSi premiis gacemis wess exeba da saqarTvelosa da sazRvargareTis qveynebSi arsebul praqtikas aanalizebs. kvlevam ramdenime mniSvnelovani xarvezi gamoavlina, kerZod:

·· Seswavlil administraciul organoTa umravle-

·· ··

sobaSi ar arsebobs sajaro moxeleTa premirebis wesi, romlis Sesabamisadac, moxdeba premiebis gacemis Taobaze gadawyvetilebis miReba. premiebis gacemis Sesaxeb gadawyvetilebas ar axlavs dasabuTeba, romelSic miTiTebuli iqneba, Tu ra konkretuli miRwevis, damsaxurebis gamo iRebs esa Tu is sajaro moxele premias. gacemuli premiebis moculoba warmoadgens sajaro moxeleTa SromiTi gasamrjelos arsebiT nawils da mniSvnelovnad aRemateba msoflios ganviTarebul qveynebSi arsebul saSualo maCvenebels.

reabilitaciis procesi fasads miRma (baTumis reabilitacia)

angariSi warmoadgens seriis _ „reabilitaciis procesi fasads miRma“ _ meore damoukidebel nawils da igi mTlianad baTumis reabilitacias ukavSirdeba. kvlevis ZiriTadi nawili baTumis TviTmmarTvelobis mier 2009-2013 wlebSi ganxorcielebul baTumis „istoriuli ubnebisa da turistuli infrastruqturis reabilitaciis“ programas exeba. aseve, mniSvnelovani adgili eTmoba baTumSi arsebuli kulturuli memkvidreobis statusis mqone Zeglebs da am Zeglebis beds baTumis reabilitaciis procesSi. kvlevis Sedegad, cnobili gaxda, rom: ·· 2009-2013 wlebSi programis ganxorcielebis dros baTumis meriis mier yvelaze xSirad saxelmwifo Sesyidvebis is formebi gamoiyeneboda, romlebic, rogorc wesi, naklebad konkurentulia da ver uzrunvelyofs gamWvirvalobis maRal standarts. marto piacas moednis proeqtis, alfabeturi koSkis mSeneblobisa da mimdebare teritoriis keTilmowyobis mizniT, baTumis meriam 80 milion larze meti Rirebulebis saxelmwifo Sesyidva erT pirTan molaparakebisa da gamartivebuli saxelmwifo Sesyidvis gziT ganaxorciela. 50

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

·· sxvadasxva wels programis farglebSi, baTumis meriis mier momsaxurebisa da sa-

··

muSaos saxiT, milionobiT laris Rirebulebis araerTi iseTi proeqti iqna Sesyiduli, rac SemdgomSi aRar ganxorcielebula. am tipis proeqtebis naTel magaliTs warmoadgens: operis Teatris mSenebloba baTumis Zvel bulvarSi, baTumis forti sanapiroze, piacas gadaxurvis proeqti da sxva. mxolod angariSSi ganxiluli proeqtebis magaliTze, saiam baTumis meriis mier ganuxorcielebel proeqtebze gaxarjuli 3,533,364 lari daiTvala. angariSSi mocemuli masalebis mixedviT cnobili gaxda, rom im fonze, rodesac baTumis „istoriuli ubnebisa da turistuli infrastruqturis reabilitaciis programis“ farglebSi arcTu cota proeqti dafinansda, maT Soris iseTebic, romlebic sabolood ar ganxorcielebula, dafinansebuli proeqtebis paralelurad baTumSi araerTi kulturuli memkvidreobis statusis mqone Senoba ganadgurda da/an mniSvnelovnad icvala saxe.

sajaro samsaxurebSi avtosatransporto saSualebebis SeZenis wesi _ saqarTveloSi arsebuli praqtika da saerTaSoriso gamocdileba

aRniSnul kvlevaze muSaobis dros saias mizans warmoadgenda imis garkveva, Tu ra mdgomareobaa sajaro dawesebulebebSi avtosatransporto saSualebebis SeZenis mimarTulebiT da, realurad, ra Tanxebi ixarjeba avtosatransporto saSualebebis SeZenaze. saias kvlevis Sedegad, ramdenime mniSvnelovani tendencia gamoikveTa:

·· sajaro dawesebulebebs ar aqvT miRebuli samar-

··

··

Tlebrivi aqti, romliTac ganisazRvreba avtosatransporto saSualebebis SeZenis wesi, gadasaxdeli Tanxis maqsimaluri odenoba, avtoparkis ganaxlebis wesi da a.S. 2011 wlis ianvridan monitoringis subieqtebma 2123 avtosatransporto saSualeba Seisyides, romlis Rirebulebam jamSi 60,180,967 lari, 16,545,081 dolari da 110,000 evro Seadgina. saerTaSoriso gamocdilebaze dayrdnobiT gamovlinda, rom saxelmwifo Sesyidvebis mizanSewonilobisa da sabiujeto Sesabamisobis miRweva, romelic erT-erT umTavres elements warmoadgens sabiujeto saxsrebis miznobrivi xarjvis uzrunvelsayofad, xorcieldeba Sida organizaciuli struqturisa da regulaciebis fonze. kvlevis Tanaxmad ki, saqarTvelos sajaro dawesebulebebSi msgavsi tipis samarTlebrivi dokumentis moZieba ver moxerxda.

51


kvlevebi media sferoSi saangariSo periodSi, saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis mediis samarTlebrivi dacvis centris farglebSi, garda mediis warmomadgenelTa samarTlebrivi daxmarebisa, momzadda kvlevebi media sferoSi mimdinare aqtualur sakiTxebTan dakavSirebiT. cifrul mauwyeblobaze gadasvla _ ZiriTadi gamowvevebi erovnuli da regionuli mauwyeblebisTvis

cifrul mauwyeblobaze gadasvla aris saerTaSoriso valdebuleba, romelic saqarTvelom, iseve rogorc sxva qveynebma, saerTaSoriso Tanamegobrobis winaSe aiRes. gacifrulebisaTvis saWiro samuSaoebis dasrulebis saboloo vadad saqarTvelosaTvis 2015 wlis 17 ivnisi ganisazRvra. saiam kvlevis farglebSi warmoadgina mosazrebebi cifrul mauwyeblobaze gadasvlisas gasaTvaliswinebel ZiriTad sakiTxebze, Tu ramdenad masStaburi samuSao aqvs Casatarebeli saqarTvelos, raTa am gamowvevas momzadebuli Sexvdes. amasTanave, warmodgenil iqna rekomendaciebi cifrul mauwyeblobaze gadasvlis procesebis daCqarebis mizniT. mediasTan urTierTobis standartebi saqarTveloSi

kvlevaSi ganxilulia saqarTveloSi mediis warmomadgenlebTan administraciuli organoebis urTierTobis formebi. sakiTxis Seswavlis Sedegad, gamoikveTa Semdegi ZiriTadi tendenciebi: 2012

·· administraciul organoebs SemuSavebuli aqvT meLEGAL ANALYSIS

diasTan urTierTobis gansxvavebuli standartebi. STANDARDS OF MEDIA RELATIONS IN GEORGIA

·· umetes SemTxvevaSi, mediasTan urTierToba ar wesrigdeba specialuri aqtiT.

·· mediasa da administraciul organoebTan urTierTobaSi arsebuli problemebi met-naklebad ukavSirdeba gadawyvetilebis mimRebi pirebis subieqtur damokidebulebas mediisadmi.

mediasTan urTierTobis standartebi saqarTveloSi samarTlebrivi

analizi

·· ZiriTad SemTxvevebSi, mediasa da administraciuli organoebis urTierTobis momwesrigebeli normebi zedapiruli xasiaTisaa da mxolod SenobaSi daSvebis wess aregulirebs.

2012

2012

kvlevis farglebSi, mediasTan urTierTobebis standartebis gaumjobesebis mizniT, wardgenil iqna rekomendaciebi. gamoxatvis Tavisufleba _ mediis mdgomareobis analizi

angariSSi, saqarTveloSi gamoxatvis Tavisuflebis ZiriTadi tendenciebis gamokveTis mizniT, yuradReba gamaxvilebulia mis erT-erT ZiriTad niSanze _ mediis saqmianobis Tavisuflebaze. angariSSi mimoxilulia gamoxatvis Tavisuflebis rogorc saerTaSoriso, aseve erovnuli sakanonmdeblo regulaciebi, ganxilulia saqarTvelos kanonmdeblobaSi mediis kuTxiT ganxorcielebuli mniSvnelovani cvlilebebi. angariSi aseve moicavs saerTaSoriso/arasamTavrobo organizaciebis Sefasebebs saqarTveloSi mediis Tavisuflebis xarisxTan dakavSirebiT. 52

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

angariSSi ganxilulia saias mediis samarTlebrivi dacvis centris warmoebaSi arsebuli saqmeebi, romelTa Sorisaa: studia `reportiori~ da vaxtang komaxiZe saqarTvelos winaaRmdeg, 26 maisis saqme, media organizaciebi saxelmwifo auditis samsaxuris winaaRmdeg, Sps „global kontaqt konsaltingis“ da Sps „studia maestros“ kuTvnili satelituri antenebis dayadaReba da a.S. media-biznesi saqarTveloSi

kvlevis farglebSi saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis mier Seswavlil iqna saqarTveloSi media-biznesis ganviTarebis tendenciebi, mauwyeblis sakuTrebis koncentracia da mediis sferoSi momsaxurebis Sesyidvisas sajaro dawesebulebebis arCevani. saias mier moZiebulma faqtebma kidev erTxel gamokveTa SeumCneveli zRvari mediasa da politikas Soris. kvlevam aCvena, rom mediis mdgomareoba qveyanaSi erT-erT mwvave da mniSvnelovan problemad rCeba.

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

m ediabiznesi s aqarTveloSi

media sferos maregulirebeli sakanonmdeblo bazis gaumjobeseba mediis samarTlebrivi dacvis centri aqtiurad muSaobda media sferos maregulirebeli sakanonmdeblo bazis daxvewis mimarTulebiT. koalicia `mediis advokatirebisaTvis~ farglebSi, romlis wevric aris saia, saangariSo periodSi momzadda `mauwyeblobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi Sesatani cvlilebebi, romelic moicavda mediisTvis mniSvnelovan Semdeg sakiTxebs: 1. sazogadoebrivi mauwyeblis sameurveo sabWos dakompleqtebis wesis Secvla. ganisazRvra sabWos dakompleqtebis axali wesi, romelic 2014 wlidan amoqmeddeba da SesaZlebels gaxdis sazogadoebriv mauwyebelSi politikuri balansis dacvas, rac erTgvarad mis miukerZoeblobaze imoqmedebs. moqmedi kanonmdeblobis Tanaxmad, SesaZlebeli iyo mxolod umravlesobis mier SerCeuli kandidatebiT dakompleqtebuli sabWos arseboba. 2. must carry-s da must offer-is principebis mudmivmoqmed normebad Camoyalibeba. 2012 wels saqarTvelos saarCevno kodeqsSi ganxorcielebuli cvlilebebis Tanaxmad, aRniSnuli principebi mxolod winasaarCevno periodSi moqmedebda. `mauwyeblobis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonSi ganxorcielebuli cvlilebis Tanaxmad ki, must carry-s da must offeris principebi mudmivmoqmedi gaxda. amasTanave, detalurad iqna daregulirebuli da gawerili maTi moqmedebis wesebi. 3. aWaris televiziis statusis gansazRvra. aWaris televiziis statusi wlebis ganmavlobaSi gaurkveveli iyo. ganxorcielebuli cvlilebebiT ki, unda Camoyalibdes ssip sazogadoebrivi mauwyeblis aWaris televizia da radio. 4. finansuri gamWvirvaloba. gaizarda mauwyebelTa Semosavlebis gamWvirvaloba. kanonproeqti aqtiurad ganixileboda koalicia `mediis advokatirebisaTvis~ Sexvedrebze, romelsac koaliciis wevrebTan erTad is subieqtebic eswrebodnen, romlebzec cvlilebebi gavlenas moaxdenda. mediis samarTlebrivi dacvis centri, koaliciis wevri organizaciebis warmomadgenlebTan erTad, monawileobda saqarTvelos parlamentSi aRniSnuli kanonproeqtis ganxilvis procesSic. saqarTvelos parlamentma aRniSnuli winadadebebis gaTvaliswinebiT 2013 wels miiRo kanoni `mauwyeblobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb.

53


saangariSo periodis ganmavlobaSi mediis samarTlebrivi dacvis centri aseve muSaobda or mniSvnelovan sakiTxze:

·· kenWisyris dRes kenWisyris SenobaSi foto-video gadaRebaze dawesebuli SezRudvebis gauqmebis mizniT gaweuli aqtivoba 2012 wlis 24 seqtembers saqarTvelos centralurma saarCevno komisiam miiRo dadgenileba, romelic mTel rig SezRudvebs awesebda kenWisyris dRes kenWisyris SenobaSi foto-video gadaRebis warmoebaze. dadgenilebiT dawesebuli SezRudvebi xels uSlida media saSualebebs arCevnebis dRis srulyofilad gaSuqebaSi. dadgenilebis miRebis dRidan saiam mravali aqtivoba ganaxorciela misi gauqmebis moTxovniT. kerZod, miRebisTanave dadgenileba gasaCivrda sasamarTloSi, romelmac ar gaiziara saias da sxva mosarCele arasamTavrobo organizaciebisa da media saSualebebis pozicia dadgenilebis kanonTan Seusabamobis Taobaze. 2013 wlis 20 seqtembers mediis samarTlebrivi dacvis centrma gamarTa Sexvedra, romelzec ganxilul iqna dadgenilebis Seusabamoba saqarTvelos kanonmdeblobasTan. amasTan, centrma waradgina mis mier Catarebuli JurnalistTa gamokiTxvis Sedegebi. Sexvedras eswrebodnen saqarTvelos centraluri saarCevno komisiis Tavmjdomare da wevrebi, mediis warmomadgenlebi, arasamTavrobo da saerTaSoriso organizaciebi, romlebmac gamoTqves mosazrebebi dadgenilebiT gamowveuli dabrkolebebisa da maTi aRmofxvris gzebis Sesaxeb. Sedegad, ceskom aRniSna, rom dadgenileba marTlac Seicavda kanonsawinaaRmdego debulebebs, rig SemTxvevaSi, usafuZvlod zRudavs saarCevno procesis dakvirvebas da, sul mcire, saWiroebda modificirebas. 2013 wlis 16 oqtombers centralurma saarCevno komisiam miiRo gadawyvetileba 2012 wlis 24 seqtembris dadgenilebaSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb da gaauqma akrZalva damkvirveblebisa da media saSualebebisTvis kenWisyris dRes saarCevno ubanze ganmeorebiT SesvlasTan dakavSirebiT. aseve, amoRebul iqna dadgenilebis is punqti, romelic krZalavda xmis micemis kabinis gadaRebas da gansxvavebuli interpretaciis saSualebas iZleoda. amasTan, dakonkretda, rom 3 metriani distanciidan nebismieri sagnis/obieqtis foto-video gadaRebis valdebuleba moqmedebs im SemTxvevaSi, Tu kenWisyris Senoba iZleva aseTi distanciis dacvis SesaZleblobas. migvaCnia, rom aRniSnuli cvlilebebis Semdeg Jurnalistebis saqmianoba saarCevno ubnebze gaumjobesdeba. saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis dakompleqtebis wesis daxvewis mizniT gaweuli aqtivoba

2013 wlis seqtemberSi saqarTvelos parlamentma daCqarebuli wesiT ganixila `mauwyeblobis Sesaxeb saqarTvelos kanonSi~ Sesatani cvlilebebi. aRniSnuli ganxilvis farglebSi, saqarTvelos parlaments gaegzavna saias mediis samarTlebrivi dacvis centrisa da saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelos erToblivi winadadebebi aRniSnul kanonproeqtTan dakavSirebiT, rac parlamentma nawilobriv gaiTvaliswina. 2013 wlis 27 seqtembers parlamentma miiRo `mauwyeblobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi cvlilebebi, romlebic gansazRvravs komunikaciebis erovnuli komisiis wevrTa dakompleqtebas profesiuli niSniT Sesabamis sferoSi muSaobis gamocdilebis mqone pirebiT, aseve, kandidaturaTa SerCevis proceduris gamWvirvalobas. saia momavalSic gaagrZelebs `mauwyeblobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi Sesatani im cvlilebebis lobirebas, romlebic ar iqna gaTvaliswinebuli saqarTvelos parlamentis mier am kanonproeqtis daCqarebuli wesiT ganxilvis farglebSi da romlebic miznad isaxavs komunikaciebis erovnuli komisiis, rogorc damoukidebeli maregulirebeli organos, realuri damoukideblobis uzrunvelyofas. 54

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

saias monawileoba sakanonmdeblo procesSi saangariSo periodis ganmavlobaSi muSaobas Seudga axali, merve mowvevis parlamenti, romlis formireba 2012 wlis 1 oqtombris arCevnebis Sedegad moxda. mis mTavar Taviseburebad unda miviCnioT: politikur ZalTa ufro metad dabalansebuli warmomadgenloba, saqmianobis axali adgili, axali reglamenti (ZalaSi Sevida arCevnebis Semdgom). rigi sferoebis reformirebis mizniT, saqarTvelos parlamentSi adgili hqonda mniSvnelovani kanonproeqtebis inicirebasa da sakmaod intensiur sakanonmdeblo process. saangariSo periodis ganmavlobaSi umaRlesi sakanonmdeblo organos muSaobis praqtikaSi axali tendenciebi gamoikveTa. kerZod, sakomiteto mosmenebi imarTeboda mxolod plenaruli sxdomebis kviraSi, ramac sakmaod didi qaosi gamoiwvia. xSirad ramdenime komitetis sxdoma erTdroulad imarTeboda, rasac Tan erTvoda sxdomis Sesaxeb informaciis winaswar gamoqveynebis valdebulebis darRveva. am ukanasknel problemaze saiam araerTgzis gaamaxvila yuradReba da gavrcelebuli sajaro gancxadebebiT mouwoda parlaments reglamentis normebis dacvisken. am periodisaTvis gamokveTili kidev erTi tendencia ukavSirdeba ramdenime SemTxvevas, rodesac kanonSemoqmedebiT procesSi arasamTavrobo organizaciebis CarTulobas adgili hqonda kanonproeqtis parlamentSi inicirebamde, iusticiis saministrosa da Sinagan saqmeTa saministros mier, rac, bunebrivia, pozitiurad unda Sefasdes. saangariSo periodis ganmavlobaSi saqarTvelos parlamentSi 359 kanonproeqti iqna inicirebuli. zogierT SemTxvevaSi, parlamentis muSaobis swrafi tempidan gamomdinare, ver vaxerxebdiT aRniSnul organosTan werilobiT komunikacias. Sesabamisad, 9 kanonproeqtTan dakavSirebiT, Cveni mosazrebebi organizaciis veb-gverdze oficialuri gancxadebebis gamoqveynebis gziT gavavrceleT. aRniSnuli gancxadebebi Seexeboda Semdeg sakiTxebs: prokuraturis reforma, umaRlesi ganaTlebis kanonSi Sesatani cvlilebebi marTlmadideblur saRvTismetyvelo umaRles saganmanaTleblo dawesebulebebTan dakavSirebiT, reqtoris movaleobis droebiTi Semsruleblis daniSvnis wesi, nafici msajulebis mier saqmis ganxilvis wesi, mowmeTa dakiTxvis axali wesebis amoqmedebis gadadebis sakiTxi da sxva. mo-

55


cemul periodSi organizacia CarTuli iyo iseT mniSvnelovan procesSi, rogoric iyo sasamarTlo sistemis reforma. aRniSnul sakiTxebze aqtivobebi xorcieldeboda koalicia `gamWvirvale da damoukidebeli marTlmsajulebisaTvis~ farglebSi. saangariSo periodis ganmavlobaSi saqarTvelos parlaments samarTlebrivi daskvna warvudgineT 20 kanonproeqtTan dakavSirebiT, maT Soris, Semdeg sakanonmdeblo iniciativebze: 1. `amnistiis Sesaxeb~. 2. `saqarTvelos Sromis kodeqsSi cvlilebis Setanis Taobaze~. 3. `saaRsrulebo warmoebaTa Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi cvlilebis Setanis Taobaze~ da `saqarTvelos samoqalaqo kodeqsSi cvlilebis Setanis Taobaze~. 4. `administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsSi cvlilebis Setanis Sesaxeb~. 5. `policiis Sesaxeb~. 6. `saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsSi cvlilebis Setanis Sesaxeb~. 7. `saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsSi cvlilebis Setanis Taobaze~. 8. `mauwyeblobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi cvlilebis Setanis Taobaze~. 9. `saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos Sesaxeb~ saqarTvelos organul kanonSi cvlilebis Setanis Sesaxeb~. 10. `saqarTvelos organul kanonSi `saqarTvelos saarCevno kodeqsi� cvlilebis Setanis Taobaze~. 11. `saqarTvelos konstituciaSi cvlilebis Setanis Taobaze~ 4 konstituciuri kanonis proeqti da sxva. saias mier 20 kanonproeqtze wardgenili daskvnidan 2 srulad iqna gaTvaliswinebuli, 6 _ nawilobriv, 7 ar gaTvaliswinebula, 4 kanonproeqtze ganxilva jer ar dasrulebula, xolo 1 kanonproeqti saerTod ar iqna miRebuli warmoebaSi. saias mier gamoqveynebul 9 gancxadebaSi miTiTebuli rekomendaciebi 5 SemTxvevaSi iqna gaTvaliswinebuli, 4 SemTxvevaSi ki, ar Sesrulebula. saqarTvelos parlamentis mier gaTvaliswinebul rekomendaciebs Sorisaa: 1. nafici msajulebi. parlamentSi inicirebuli kanonproeqtiT, braldebuls erTmeoda SesaZlebloba, damoukideblad eTqva uari da aecilebina nafic msajulTa monawileobiT saqmis ganxilva. saia da misi partniori organizaciebi lobirebdnen braldebulisaTvis aRniSnuli uflebis SenarCunebas. kanonproeqtis sami mosmeniT miRebis Semdeg, prezidentma vetos ufleba gamoiyena da parlamenti kvlav miubrunda mis ganxilvas. aRniSnul etapze miRebuli gadawyvetilebiT, parlamentma ar dauWira mxari kanonproeqts da gaiziara saiasa da misi partniori organizaciebis rekomendacia, ris Sedegadac moqmedi norma darCa ZalaSi. 2. Sromis kodeqsSi Sesatani cvlilebebi. Sromis kodeqsis reformirebis procesSi saias komunikacia hqonda rogorc iusticiis saministrosTan, aseve parlamentTan. saias SeniSvnebis nawili kanonproeqtis parlamentSi inicirebamde iqna gaTvaliswinebuli. Sromis kodeqsSi Sesatani cvlilebebis ganxilvisas gaTvaliswinebul iqna saias Semdegi rekomendaciebi: axleburad daregulirda zeganakveTuri samuSao dro da ganisazRvra zeganakveTuri Sromis srulad (yvela periodze) anazRaurebis valdebuleba; damsaqmebels aekrZala orsuli qalis samsaxuridan gaTavisufleba aRniSnuli faqtis Setyobinebis momentidan; ganisazRvra Sesabamisi safuZvlis arsebobisas xelSekrulebis avtomaturad SeCerebis wesi, Tu damsaqmebeli ar ganax-

56

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

orcielebs zemoaRniSnuls; Caido kriteriumebi SromiTi xelSekrulebis uvadod miCnevisaTvis. 3. saqarTvelos sisxlis samarTlis saproceso kodeqsSi Setanili cvlileba. sisxlis samarTlis saproceso kodeqsSi cvlilebebis momzadebisas iusticiis saministrom gaiziara saias ramdenime mosazreba, ris Semdegac uari Tqva Zebnili pirisaTvis gasaCivrebis uflebis SezRudvaze, xolo yadaRis dadebis gasaCivrebis ufleba mianiWa im pirs, romelsac ar aqvs braldebulis statusi, magram misi qonebrivi uflebebi SeiZleba dairRves amgvari ganCinebis Sedegad. 4. saqarTvelos konstituciaSi Setanili cvlileba. konstituciuri kanonis proeqti, sxva sakiTxebTan erTad, iTvaliswinebda im akrZalvis gauqmebas, romlis mixedviTac, dauSvebeli iyo parlamentis daTxovna misi arCevidan pirveli 6 Tvis da prezidentis uflebamosilebis vadis bolo 6 Tvis ganmavlobaSi. saias SefasebiT, aRniSnuli cvlileba asustebda parlamentis instituts da mas prezidentze damokidebuls xdida, ris gamoc, misi miReba dauSvebeli iyo. sabolood, parlamentma gaiTvaliswina saias SeniSvna da konstituciis am nawilSi cvlileba aRar Sesula. 5. „policiis Sesaxeb“ axali kanoni. aRniSnuli kanonproeqtis Sinagan saqmeTa saministrosa da parlamentSi ganxilvisas, saias SeniSvnebis nawili gaTvaliswinebul iqna. maT Sorisaa: 1) policia aRar aris gasamxedroebuli dawesebulebebis sistema; 2) policiuri RonisZieba, romelic iwvevs uflebebis SezRudvas, daiSveba ara kanonqvemdebare aqtis, aramed mxolod kanonis safuZvelze; 3) axali kanoniT, policias ufleba aqvs, piri SetyobinebiT moiwvios policiis organoSi gasaubrebis mizniT. aRniSnul RonisZiebaSi monawileoba nebayoflobiTia. saias rekomendaciiT, pirs mowvevis Sesaxeb SetyobinebaSive ecnobeba policiaSi gamocxadebisa da policiis ganyofilebis datovebis nebayoflobiTobis Sesaxeb; 4) axali kanoniT, policia uflebamosilia, gamohkiTxos pirs, arsebobs Tu ara sakmarisi safuZveli varaudisaTvis, rom is flobs policiis funqciebis SesrulebisaTvis saWiro informacias. saias rekomendaciiT, aseTi gamokiTxvis dros moqalaqis mier informaciis gacema nebayoflobiTia, ris Sesaxebac mas dasawyisSive unda ganemartos; 5) kanoniT dadgenil SemTxvevebSi, policias ufleba aqvs, piris identifikaciisaTvis mimarTos iseT RonisZiebebs, rogorebicaa: TiTis anabeWdebis aReba, fotosuraTis gadaReba Tu sxva biometriuli monacemebis dafiqsireba. saias SeniSvnis gaTvaliswinebis Sedegad, „piris identifikaciis RonisZiebis ganxorcielebamde am pirs unda mieces saSualeba, gonivrul vadaSi nebayoflobiT daamtkicos Tavisi vinaoba“; 6) policias ufleba aqvs, kanoniT gaTvaliswinebuli safuZvlebis arsebobisas, gaaCeros piri da ganaxorcielos misi zedapiruli Semowmeba, aseve, nivTisa da satransporto saSualebis zedapiruli daTvaliereba. saias rekomendaciebis gaTvaliswinebis Sedegad, aRniSnuli proceduris ganxorcielebis dros ramdenime garantia imoqmedebs, kerZod: piris SeCerebis vada ar unda aRematebodes 30 wuTs; nivTisa da satransporto saSualebis zedapirul daTvaliereba mxolod vizualuri daTvalierebiT Semoifargleba; zedapiruli Semowmebisas Cxrekis safuZvlis warmoSobisas, Cxreka Catardeba sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis dacviT; 7) specialuri sapolicio kontrolisas (e.w. reidi) xorcieldeba mxolod zedapiruli Semowmeba da daTvaliereba; 8) piris identifikaciisas, piris mowvevis Sedegad masTan gasaubrebisas, zedapiruli Semowmebisa da daTvalierebisas Sedgeba oqmi, sadac sxva faqtobriv informaciasTan erTad miTiTebuli iqneba RonisZiebis gatarebis safuZvlebi; 9) generaluri inspeqcia, danaSaulis niSnebis gamovlenis SemTxvevaSi, Sesabamis masalebs dauyovnebliv gadascems saqarTvelos mTavar prokuraturas.

57


saintereso precedents hqonda adgili sasamarTlo sxdomaze wesrigis darRvevisa da sasamarTlosadmi upativcemlobis sakiTxebze sisxlis samarTlis saproceso kodeqsSi cvlilebebis Setanisas. daaxloebiT erTi wlis win saiam sakonstitucio sasamarTloSi gaasaCivra sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis 85-e muxli, romelic zemoaRniSnul sakiTxebs Seexeba. saias mier Setanili konstituciuri sarCeli sasamarTlom warmoebaSi miiRo, Tumca, saboloo gadawyvetilebis miRebamde saqarTvelos parlamentma Tavad gadawyvita gasaCivrebuli normis Secvla. am mizniT momzadebul kanonproeqtze saiam parlaments zepiri formiT warudgina Tavisi SeniSvnebi, romlebic gaziarebul iqna. saias aqtivobis Sedegad: wesrigis damrRvevi piris dajarimebamde an/da gaZevebamde mosamarTle mas aZlevs zepir SeniSvnas da mouwodebs, Sewyvitos arasaTanado qceva; pirs mieca gaZevebisa da dajarimebis Taobaze sasamarTlos gankargulebis gasaCivrebis ufleba; Tu Sesabamisi sasamarTlo daakmayofilebs piris saCivars sasamarTlo sxdomis darbazidan misi gaZevebis ukanonod cnobisa da sxdomaze misi dabrunebis Sesaxeb, gaZevebul pirs aqvs sxdomaze dabrunebis SesaZlebloba. mniSvnelovnad migvaCnia, roca saqarTvelos parlamenti mxedvelobaSi iRebs saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi wardgenil sarCels da mis safuZvelze iRebs gadawyvetilebas saqarTvelos kanonmdeblobaSi arsebuli xarvezebis gamosworebis Taobaze. sakanonmdeblo winadadebebi

saangariSo periodSi saiam parlaments ganmeorebiT warudgina sakanonmdeblo winadadeba saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsSi cvlilebebisa da damatebis Setanis Taobaze. kanonproeqtis mizans warmoadgenda administraciuli patimrobis, rogorc administraciuli saxdelis zomis gamoyenebis, SeCereba 2013 wlis 1 ianvramde, radgan am periodisTvis igegmeboda administraciul samarTaldarRvevaTa sferos reformis dasruleba, romelic miznad isaxavda am mimarTulebiT arsebuli gamowvevebisa da moqmedi kodeqsis xarvezebis gamosworebas. saias mier parlamentisaTvis SeTavazebuli cvlileba iTvaliswinebda administraciul patimrobaSefardebuli pirisaTvis imave garantiebis uzrunvelyofas, rac miniWebuli aqvs patimrobaSefardebul pirs sisxlis samarTlis procesSi, vinaidan administraciuli patimroba sisxlissamarTlebrivi bunebis mqone sanqcias warmoadgens da procesualuri garantiebis ararseboba procesis yvela etapze arRvevs administraciul patimrobaSefardebuli piris fundamentur uflebebs. amasTan, warmodgenili kanonproeqti iTvaliswinebda rig administraciul samarTaldarRvevasTan mimarTebiT administraciuli saxdelis zomis _ patimrobis _ alternativad jarimis dawesebas. winadadeba ganixila parlamentis iuridiulma komitetma, Tumca, ar gaiziara. saangariSo periodSi saia, partnior organizaciebTan erTad, aseve aqtiurad iyo CarTuli saqarTvelos parlamentSi 2013 wlis martSi Seqmnili interfraqciuli jgufis muSaobaSi, romlis farglebSic moxda saarCevno kanonmdeblobaSi Sesatani cvlilebebis momzadeba. partnior organizaciebTan erTad, saiam jgufs rekomendaciebi da muxlobrivi formulirebebi SesTavaza oTx mniSvnelovan Temaze: amomrCevelTa siebi, administraciuli resursis borotad gamoyenebis regulireba, „moqalaqeTa politikuri gaerTianebebis Sesaxeb“ saqarTvelos organul kanonSi Sesatani cvlilebebi, media regulaciebi. dadebiTad unda Sefasdes is faqti, rom wardgenili rekomendaciebis mniSvnelovani nawili gaTvaliswinebul iqna.

58

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

saangariSo periodSi, koalicia `mediis advokatirebisaTvis~ farglebSi saia lobirebda `mauwyeblobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi Sesatan cvlilebebs. cvlilebebi Seexeboda oTx ZiriTad sakiTxs: sameurveo sabWos dakompleqtebis wesis Secvla, must carry-s da must offer-is principebis mudmivmoqmed normebad Camoyalibeba, aWaris televiziis statusis gansazRvra da mauwyebelTa finansuri Semosavlebis gamWvirvalobis gazrda. Sedegad, saqarTvelos parlamentma miiRo kanoni `mauwyeblobis Sesaxeb saqarTvelos kanonSi cvlilebebis Setanis Sesaxeb~, romelSic koaliciis mosazrebebic iqna gaTvaliswinebuli. kanoni 2013 wlis ivnisSi amoqmedda.

2012 wlis 1 oqtombris saparlamento arCevnebis Semdeg adgilobriv TviTmmarTvelobebSi ganviTarebuli movlenebis monitoringi 2012 wlis saparlamento arCevnebis Semdeg adgilobriv TviTmmarTvelobebSi politikur ZalTa gadanawilebis procesi daiwyo, romelsac adgilebze masStaburi sakadro cvlilebebi mohyva. ZalTa gadanawilebis aRniSnuli procesi ki, mTel rig SemTxvevebSi, mtkivneulad, saprotesto aqciebis, dapirispirebis da Zaladobis, Tanamdebobis pirTa mimarT dawyebuli devnis, sakrebulos fraqciebis daSlis fonze mimdinareobda. rac mTavaria, uxeSad irRveoda moqmedi kanonmdeblobis normebi. efeqturi mmarTvelobis uzrunvelyofis xelSewyobis mizniT, saiam adgilobriv TviTmmarTvelobebSi ganviTarebuli movlenebi Seiswavla. monitoringis procesSi sajaro informacia saqarTvelos 10 regionis 64 municipalitetidan da TviTmmarTveli qalaqidan iqna gamoTxovnili. monitoringis sagans, romelsac saias Tbilisisa da 7 regionuli ofisis iuristebi axorcielebdnen, 2012 wlis 1 oqtombridan 2013 wlis 28 Tebervlamde ganxorcielebuli movlenebis Seswavla warmoadgenda. sajaro informaciis misaRebad, gancxadebebi wardgenil iqna municipalitetebis/adgilobrivi TviTmmarTveli qalaqebis sakrebuloebsa da gamgeobebSi/meriaSi, aseve, maTdami daqvemdebarebul samsaxurebSi. dawyebul gamoZiebebze informacia gamoTxovnil iqna samarTaldamcavi uwyebebidanac. konkretuli informaciis miRebisa da gadamowmebis mizniT, saias iuristebi marTavdnen Sexvedrebs sajaro moxeleebTan, xvdebodnen TviTmmarTvelobebidan gaTavisuflebul mosamsaxureebs da, saWiroebis SemTxvevaSi, maT samarTlebriv daxmarebas uwevdnen. monitoringis Sedegad gamoikveTa Semdegi tendenciebi:

·· adgilobriv doneze procesis mamoZravebel Zalad amomrCevlis aRqma iqca, romlis Tanaxmadac, arCevnebis Sedegad centraluri xelisuflebis Secvlas upirobod adgilobrivi xelisuflebis Secvlac unda gamoewvia.

·· mTel rig SemTxvevebSi, gaTavisuflebis safuZveli piradi gancxadebebi iyo, Tumca, vrceldeboda informacia imis Sesaxeb, rom adgili hqonda moxeleebze fsiqologiur zewolas da sxva ukanono qmedebebs, ris Sedegadac, moxeleebis mxridan piradi gancxadebebi iwereboda.

·· dafiqsirda adgilobrivi TviTmmarTvelobis TanamSromelTa sagamoZiebo organoebSi sistematurad dabarebis faqtebi, rac maTi mxridan fsiqologiur zewolad da samsaxurebriv saqmianobaSi xelSeSlad aRiqmeboda.

·· saqarTvelos parlamentis maJoritari deputatebis mxridan adgilobrivi TviTm59


marTvelobis sakadro sakiTxebSi Carevisa da nepotizmis faqtebi gamovlinda, rac sajaro samsaxuris apolitikurobisa da misi Tanabari xelmisawvdomobis principebs xelyofda.

·· adgilobriv moxeleTa SesarCevi sakonkurso-saatestacio komisiebis muSaobaSi arauflebamosili pirebis monawileoba gamoikveTa, riTac, Tavis mxriv, konkursis obieqturobisa da aradiskriminaciulobis principebi irRveoda.

·· marTalia, adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebis warmomadgenelTa mxridan sajaro mosamsaxureebis gaTavisuflebis erT-erT realur mizezad municipalitetebSi arsebuli xelovnurad gazrdili Statebi da reorganizaciis aucilebloba saxeldeboda, Tumca, gaTavisuflebaTa paralelurad, imave poziciebze ukonkursod, droebiT movaleobis Semsruleblad, sxva adamianebi iniSnebodnen, romlebic ZiriTadad „qarTuli ocnebis“ mxardamWerebad moiazrebodnen. saiam adgilobrivi TviTmmarTvelobebidan ukanonod gaTavisuflebul aTeulobiT moqalaqes samarTlebrivi daxmareba gauwia da, mTel rig SemTxvevebSi, gaTavisuflebul pirTa interesebis dasacavad sasamarTlos mimarTa. monitoringis mimdinareobisas, TviTmmarTvelobebSi ganviTarebul movlenebTan dakavSirebiT, saiam araerTi sajaro gancxadeba gaavrcela da Tanamdebobis pirebs ukanono gadawyvetilebebis gadaxedvisa da kanonSesabamisi moqmedebisken, xolo samarTaldamcav organoebs _ konkretuli faqtebis Seswavlisken mouwoda.

saias saqmianoba saarCevno garemos gaumjobesebis mizniT cvlilebebi saarCevno kanonmdeblobaSi

2013 wlis martSi saqarTvelos parlamentSi interfraqciuli jgufi Seiqmna, romelsac saarCevno kanonmdeblobaSi Sesatani cvlilebebi unda moemzadebina. saia jgufis muSaobaSi aqtiurad CaerTo da partnior organizaciebTan erTad (samarTliani arCevnebisa da demokratiis saerTaSoriso sazogadoeba, saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelo) oTx mniSvnelovan Temaze rekomendaciebi da muxlobrivi formulirebebi SesTavaza. saias mier wardgenili rekomendaciebi moicavda iseT Temebs, rogoricaa: amomrCevelTa siebi, administraciuli resursis borotad gamoyenebis regulireba, „moqalaqeTa politikuri gaerTianebebis Sesaxeb~ saqarTvelos organul kanonSi Sesatani cvlilebebi, media regulaciebi. mogvianebiT, saias warmomadgenlebi aqtiurad CaerTnen saqarTvelos parlamentSi wardgenili kanonproeqtebis sajaro ganxilvebSi. dadebiTad unda Sefasdes is faqti, rom arasamTavrobo organizaciebis mier wardgenili rekomendaciebis nawili parlamentma gaiTvaliswina.

60

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

Tumca, samwuxarod, rigi sakiTxebi ar iqna gaTvaliswinebuli an ganxilvis gareSe darCa, miuxedavad imisa, rom maTi wardgena adreul etapzeve moxda. saiasa da partniori organizaciebis mier wardgenili 29 rekomendaciidan saqarTvelos parlamentma srulad gaiTvaliswina 11, nawilobriv _ 2, xolo 16 rekomendacia saerTod ar gauTvaliswinebia. parlamentis mier gaTvaliswinebuli rekomendaciidan 9 rekomendacia saarCevno garemos gaumjobesebisaTvis mniSvnelovani rekomendaciaa, aqedan 7 axalia, 2 maTgani ki srulad iyo asaxuli moqmed kanonmdeblobaSi. SeiZleba iTqvas, rom saarCevno kuTxiT saqarTvelos parlamentis mier miRebuli sakanonmdeblo cvlilebebis umetesi nawili saias da misi partniori organizaciebis mier SemuSavebul rekomendaciebs efuZneba. saarCevno portali

saqarTveloSi 2013 wlis saprezidento arCevnebis Sesaxeb dainteresebuli mxareebisTvis informaciis miwodeba xorcieldeboda aseve saarCevno portalis meSveobiT, romelic, arCevnebze informaciis miwodebis uzrunvelyofis mizniT, sami arasamTavrobo organizaciis: saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis, samarTliani arCevnebisa da demokratiis saerTaSoriso sazogadoebisa da saerTaSoriso gamWvirvaloba _ saqarTvelos iniciativiT Seiqmna. portalis mizans warmoadgenda, saqarTveloSi mimdinare arCevnebTan dakavSirebiT, winasaarCevno, arCevnebis dRisa da kenWisyris Semdgom periodSi dafiqsirebuli savaraudo darRvevebis aRricxva da incidentebis rukaze maTi ganTavseba. portalTan erTad moqmedebda ufaso sms nomeri _ 90039 _ romelzec informaciis gagzavna SeeZlo nebismier moqalaqes nebismieri mobiluri qselidan. 2013 wlis saprezidento arCevnebisaTvis portalze partniori organizaciebis mier dafiqsirda: winasaarCevno periodSi _ 74, xolo kenWisyris dRes _ 165 incidenti. arCevnebis portalis veb-misamarTia: www.electionportal.ge

61


saarCevno administraciis dakompleqtebis monitoringi

2013 wlis saprezidento arCevnebze, saubno saarCevno komisiebis Semadgenlobebis Seswavlis mizniT, saiam saqarTvelos 73 saarCevno olqSi ganaxorciela proeqti _ `saarCevno administraciis dakompleqtebis monitoringi~, romelic ramdenime komponents moicavda. kerZod, pirvel etapze saiam Seiswavla, 2013 wlis saprezidento arCevnebisaTvis Seqmnil saubno saarCevno komisiebSi arCeul iqnen Tu ara 2012 wlis arCevnebze disciplinur/administraciul saxdeldadebuli pirebi. marTalia, disciplinur saxdeldadebuli pirebis xelaxali daniSvna ar warmoadgens saarCevno kanonmdeblobis darRvevas, Tumca, maTi ganmeorebiT arCeva SesaZloa uaryofiTad asaxuliyo saarCevno administraciisadmi ndobis sakiTxze. meore etapze, saiam werilobiT mimarTa 73 saolqo saarCevno komisias da miawoda informacia bolo or arCevnebze saxdeldadebuli komisiis wevrebis Sesaxeb. aRniSnuli informacia mopovebul iqna rogorc ceskodan, aseve saias monacemTa bazidan. monitoringis sagans warmoadgenda aseve 2013 wlis saprezidento arCevnebisaTvis profesiuli niSniT arCeuli saubno saarCevno komisiis wevrebis Semadgenlobis Seswavlac imis dasadgenad, Tu ramdenad iyvnen maT Soris 2012 wlis saparlamento da Sualedur arCevnebze politikuri gaerTianebebis mier daniSnuli wevrebi. monitoringis Sedegad Semdegi tendenciebi gamovlinda:

·· saxdeldadebul pirTa Sesaxeb ceskos monacemebi ar iyo srulyofili da mis mier aRricxuli saxdeldadebuli pirebis statistikuri maCvenebeli ar emTxveoda saolqo saarCevno komisiebSi arsebul msgavsi tipis maCvenebels.

·· dafiqsirda saarCevno administraciis SemadgenlobaSi disciplinur saxdeldadebul pirTa ganmeorebiT arCevis/daniSvnis SemTxvevebi.

·· saolqo saarCevno komisiebis mxridan adgili hqonda im pirTa profesiuli niSniT arCevas saubno saarCevno komisiebSi, romlebic uaxloes warsulSi warmoadgendnen sxvadasxva politikur partias saarCevno administraciaSi. uSualod arCevnebis dRes da Semdgom etapze saiam ganaxorciela saarCevno moxeleTa eTikis kodeqsis Sesrulebisa da saarCevno kanonmdeblobis darRvevisaTvis adekvaturi pasuxismgeblobis dakisrebis monitoringi. winasaarCevno garemos monitoringi

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia 2013 wlis saprezidento arCevnebis winasaarCevno garemos monitorings TiTqmis 4 Tvis ganmavlobaSi, 2013 wlis 1 ivlisidan 26 oqtombramde, regionuli ofisebis da 17 monitoris meSveobiT saqarTvelos Svid regionSi _ aWaraSi, guriaSi, imereTSi, Sida qarTlSi, qvemo qarTlSi, kaxeTSi, mcxeTa-mTianeTsa da TbilisSi axorcielebda. 2013 wlis saprezidento arCevnebis erT-erT Taviseburebas prezidentobis kandidatobis msurvelTa sakmaod didi raodenoba warmoadgenda. 2012 wlis saparlamento arCevnebisgan gansxvavebiT, 2013 wlis saprezidento arCevnebis winasaarCevno periodi mSvid garemoSi mimdinareobda. mniSvnelovnad Semcirda saarCevno darRvevebis statistikac. calkeuli gamonaklisebis garda, saprezidento kandidatebi winasaarCevno kampanias ZiriTadad Zaladobisgan Tavisufal garemoSi axorcielebdnen, Tumca, dafiqsirda garkveuli xarvezebic. saias damkvirveblebi informacias sxvadasxva gziT moipovebdnen. xorcieldeboda saarCevno administraciebidan da sxva sajaro dawesebulebebidan informaciis gamoTxovna, aseve, masmediis saSualebiT gavrcelebuli informaciis gadamowmeba. iyo SemTxvevebi, 62

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

rodesac moqalaqeebi da politikuri partiis wevrebi Tavad gvawvdidnen informacias winasaarCevno periodSi maT mier identificirebuli darRvevebis Sesaxeb. mtkicebulebebis arsebobis SemTxvevaSi, saia darRvevis faqtebs saarCevno administraciasa da sasamarTloSi asaCivrebda. aseve, SesaZlo darRvevebis Taobaze informaciis wardgena xdeboda saqarTvelos iusticiis saministrosTan arsebul Tavisufali da samarTliani arCevnebisaTvis uwyebaTaSoris komisiaSi. winasaarCevno periodSi saiam uwyebaTaSoris komisiaSi 9 gancxadeba waradgina, romelTa safuZvelze, komisiam mniSvnelovani rekomendaciebi SeimuSava. erT saqmeze daiwyo gamoZieba. saiam saarCevno administraciaSi 4 gancxadeba waradgina, romelTagan mxolod 1 dakmayofilda, kerZod, ozurgeTis saolqo saarCevno komisiam samarTaldarRvevis oqmi Seadgina da saqme Sesaswavlad sasamarTlos gadaugzavna. saxelmwifo auditis samsaxurSi amomrCevlis savaraudo mosyidvis faqtebze saiam 4 gancxadeba waradgina. saangariSo periodSi, miRebuli zomebis Taobaze, organizaciis informireba ar momxdara. saiam winasaarCevno periodis monitoringis angariSi oqtomberSi gamoaqveyna. monitoringis Sedegad gamoikveTa Semdegi tendenciebi: ·· xarvezebi saarCevno subieqtebis registraciis procesSi; ·· ormagi moqalaqeobis mqone prezidentobis kandidatad wardgenili pirebis saarCevno registraciis problemebi; ·· administraciuli resursis borotad gamoyeneba; ·· adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebSi dasaqmebuli moxeleebis savaraudod politikuri niSniT ganTavisufleba; ·· savaraudod amomrCevlis mosyidvis faqtebi; ·· sazogadoebriv mauwyebelSi mimdinare movlenebi, rac calkeuli Jurnalistebis uflebebis uxeS darRvevaSi gamoixata. arCevnebis dRe

27 oqtombers, saprezidento arCevnebis dRes, saia Tbilisisa da 8 regionis 36 saarCevno olqSi 400-ze meti damkvirvebliT akvirdeboda. aseve, saias damkvirveblebi hyavda did britaneTsa da germaniaSi gaxsnil saarCevno ubnebze. statikuri damkvirveblebi ganTavsebulni iyvnen saqarTvelos masStabiT 220-ze met saarCevno ubanSi. 36 olqSi moZraobdnen mobiluri jgufebi. saia dakvirvebas axorcielebda gamonaklis SemTxvevebSi Seqmnil ubnebSi, umciresobebiT dasaxlebul olqebSi arsebul ubnebsa da wina arCevnebis dros gamokveTil problemur ubnebSi.

63


saias damkvirveblebma daweres 33 saCivari da 50 SeniSvna daafiqsires CanawerTa wignSi. saCivrebi da SeniSvnebi Seexeboda Semdeg darRvevebs:

·· damkvirveblis uflebamosilebis ganxorcielebis xelSeSlis 8 faqti. maT Soris, ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ··

ubanze saias damkvirveblebis daSvebasTan dakavSirebuli problemebi (7 SemTxveva) da CanawerTa wignSi SeniSvnis gakeTebis xelSeSla (1 SemTxveva); wilisyris procedurebis darRvevebi (5 SemTxveva); sakontrolo furclebis SevsebasTan dakavSirebuli problemebi (7 SemTxveva); arasaTanado dokumentebiT arCevnebSi monawileoba (11 SemTxveva); saarCevno dokumentaciasTan dakavSirebuli problemebi; sxvis nacvlad xmis micema (3 SemTxveva); gadasatani yuTiT xmis micemasTan dakavSirebuli problemebi (3 SemTxveva); saCivris CabarebasTan dakavSirebuli problemebi (3 SemTxveva); ubnis dagvianebiT gaxsna (2 SemTxveva); ubanze agitaciis 1 SemTxveva; damkvirvebelTa Soris fizikuri dapirispirebis 1 faqti; dafiqsirda aseve amomrCevelTa siebsa da markirebasTan dakavSirebuli problemebi.

mTlianobaSi, saias SefasebiT, amomrCevels SesaZlebloba hqonda, sakuTari arCevani Tavisuflad daefiqsirebina. arCevnebis dRis Semdgomi periodi

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia arCevnebis dRis Semdgomi procedurebis dakvirvebas 36 saolqo saarCevno komisiasa da centralur saarCevno komisiaSi axorcielebda. darRvevebis gamovlenis SemTxvevaSi, saia Sesabamisi saCivrebiT mimarTavda saolqo, centralur saarCevno komisiasa an sasamarTlos. saCivrebis wardgenis dros gansakuTrebuli aqcenti keTdeboda samarTaldarRvevis Camdeni saarCevno komisiis wevrebisTvis disciplinuri da administraciuli pasuxismgeblobis Sefardebis sakiTxebze. arCevnebis dRis Semdgomi periodis saCivrebi ZiriTadad wardgenil iqna saubno saarCevno komisiebis mier saarCevno dokumentaciis arasrulyofilad/arasworad SevsebasTan, aseve, calkeuli proceduruli sakiTxebis daucvelobasTan dakavSirebiT. saerTo jamSi, saias damkvirveblebma saolqo saarCevno komisiebSi 153 saCivari waradgines. maT Soris, 72 saCivari _ srulad, 38 ki _ nawilobriv dakmayofilda. saerTo sasamarTloebSi saias damkvirveblebma 2 sarCeli waradgines. maT Soris, 1 srulad dakmayofilda, 1 _ nawilobriv. gasul wlebSi arsebuli praqtikisgan gansxvavebiT, saarCevno administracia, calkeuli gamonaklisebis garda, cdilobda, detalurad Seeswavla saias mier wardgenili saCivrebi, moexdina mtkicebulebebis saTanado gamokvleva da miRebuli gadawyvetilebebi samarTlebrivad daesabuTebina. amas saCivrebis dakmayofilebis maRali statistikac mowmobs, rac udavod misasalmebelia.

64

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

sasamarTlos damoukideblobisa da miukerZoeblobis xelSewyoba saqarTveloSi sasamarTlo procesebis monitoringi

saia axorcielebs sasamarTlo procesebis monitorings samarTliani sasamarTlos damkvidrebis xelSewyobis, marTlmsajulebis ganxorcielebisas erovnuli da saerTaSoriso samarTlis, aseve, adamianTa uflebebis da samarTliani sasamarTlos uflebis realizaciasTan dakavSirebuli saerTaSoriso standartebis moTxovnaTa Sesrulebis dadgenis mizniT. 2011 wlis oqtombridan saia axorcielebs Tbilisis saqalaqo sasamarTlos sisxlis samarTlis sxdomebis monitorings, xolo 2012 wlis dekembridan daiwyo quTaisis qalaqo sasamarTlos procesebis monitoringic. am etapisaTvis saias gamocemuli aqvs sasamarTlo procesebis monitoringis 4 angariSi. pirveli ori angariSis prezentacia gaimarTa 2012 wels. xolo me-3 da me-4 angariSebis prezentacia gaimarTa 2013 wlis aprilsa da oqtomberSi. saias mosazrebiT, oTxive angariSSi asaxuli monacemebi warmoaCens obieqtur, faqtebze dafuZnebul informacias imis Taobaze, Tu rogor xorcieldeba sisxlis samarTlis marTlmsajuleba saqarTveloSi. ganxorcielebuli monitoringis Sedegebi 2012 wlis ivlisi-dekembrisa da 2013 wlis ianvari-ivnisis periodSi saia jamurad daakvirda 1028 sasamarTlo sxdomas Tbilisisa da quTaisis saqalaqo sasamarTloebSi. 2012 wlis oqtombris arCevnebis Semdgom periodSi gamovlinda pirveli ori angariSisgan gansxvavebuli sasamarTlo monitoringis Sedegebi. kerZod, pirveli wardgenis sxdomebze Seicvala braldebulTaTvis Sefardebuli aRkveTis RonisZiebebis Tanafardoba.

diagrama #1

am ukanasknel saangariSo periodSi (ianvari-ivnisi, 2013), wina periodTan SedarebiT (ivlisi-dekemberi, 2012), braldebulTa raodenoba, romelTa mimarT prokuraturam aRkveTis RonisZiebis saxed patimroba moiTxova, 50%-dan 41%-mde Semcirda. amasTan, 37%-dan 30%-mde Semcirda im braldebulTa raodenoba, romelTac aRkveTis RonisZiebis saxed

65


patimroba SeefardaT. imavdroulad, 63%-dan 69%-mde gaizarda im braldebulTa raodenoba, romlebsac aRkveTis RonisZiebis saxed girao SeefardaT. monitoringis ganmavlobaSi pirvelad 2013 wels dafiqsirda SemTxveva, rodesac sasamarTlom braldebuli aRkveTis RonisZiebis gareSe datova. Tumca, aRsaniSnavia, rom es moxda maRali Tanamdebobis piris _ gigi ugulavas (Tbilisis meri) saqmeSi. saangariSo periodSi gaizarda SemTxvevebi, roca prokuraturis mier patimrobis Sefardebis moTxovnis miuxedavad, sasamarTlo braldebulebs giraos ufardebda. mTeli monitoringis manZilze es dinamika Semdegnairad gamoiyureboda:

diagrama #2

Tu 2012 wlis oqtombramde sasamarTlo yvela SemTxvevaSi akmayofilebda braldebis mxaris Suamdgomlobebs aRkveTis RonisZiebis saxiT patimrobis Sefardebis Taobaze, 2012 wlis oqtombris Semdeg suraTi Seicvala da sasamarTloebi braldebis mxaris moTxovnas patimrobis Sefardebis Taobaze yvela SemTxvevaSi aRar akmayofileben.

diagrama #3

66

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

sasamarTlo monitoringis ganmavlobaSi, saia aseve akvirdeboda 2012 wlis oqtombris saparlamento arCevnebis Semdgom dakavebuli maRali Tanamdebobis pirebis procesebs. saias mosazrebiT, aRkveTis RonisZiebis Sefardebisas, sasamarTlo yofili da moqmedi maRali Tanamdebobis pirebis mimarT ufro loialuri iyo, vidre sxva mimdinare saqmeebSi braldebulTa mimarT. monitoringis ganxorcielebis arc erT etapze saias ar daufiqsirebia arc erTi SemTxveva, sadac sasamarTlom Sewyvita sisxlissamarTlebrivi devna winasasamarTlo ganxilvis stadiaze. sasamarTlo yovelTvis adgenda albaTobis maRal xarisxs, rom braldebulma Caidina danaSauli da agrZelebda saqmis ganxilvas. monitoringis dawyebidan (2011 wlis oqtombridan) moyolebuli mosamarTleebi iyvnen pasiurni saproceso SeTanxmebis ganxilvisas da avtomaturad amtkicebdnen braldebis mxaris Suamdgomlobas saproceso SeTanxmebis Taobaze. Tumca, sapMONITORING CRIMINAL TRIALS IN roceso SeTanxmebaTa ricxvi, sadac braldebuls Seefarda TBILISI AND KUTAISI CITY COURTS jarima, 2013 wlis pirvel 6 TveSi, 2012 wlis meore naxevarTan SedarebiT, Semcirda 57%-dan 50%-mde. amasTan, iklo amave periodebis mixedviT Sefardebuli jarimis saSualo odenobamac. Monitoring Report #3 Period Covered: July - December, 2012 April, 2013 Tbilisi, Georgia

Tbilisis da quTaisis saqalaqo sasamarTloebis sisxlis samarTlis saqmeTa monitoringis angariSi

monitoringis angariSi #3 periodi: ivlisi-dekemberi, 2012 aprili, 2013 Tbilisi, saqarTvelo

zemoaRniSnulis garda, monitoringma aseve gamoavlina Semdegi mniSvnelovani tendenciebi: ·· dacva, rogorc wesi, pasiuri iyo TiTqmis yvela saqmeSi, garda gaxmaurebuli saqmeebisa, sadac igi ufro metad aqtiurobda, vidre braldebis mxare. ·· wina saangariSo periodebisagan gansxvavebiT, ukanasknel periodSi (ianvari-ivnisi, 2013) mosamarTleebi gacilebiT ukeTesad ganumartavdnen braldebulebs maT mimarT arasaTanado mopyrobis dauSveblobasa da saproceso SeTanxmebasTan dakavSirebul uflebebs. ·· 2012 wlis ivlisidan 2013 wlis ivlisamde TiTqmis yvela saqmeSi, romelsac saia akvirdeboda, Cxreka da amoReba Catarda gadaudebeli aucileblobis reJimSi, mosamarTlis mier Semdgom dakanonebiT. kerZod, Cxrekisa da amoRebis 72 SemTxvevidan mxolod 4 RonisZieba Catarda sasamarTlos nebarTviT, danarCeni RonisZiebebis dakanoneba ki, sasamarTlos mier mogvianebiT ganxorcielda. aRniSnuli statistika badebs eWvs, rom samarTaldamcavi organoebi da sasamarTlo ar asrulebdnen sakuTar valdebulebebs imasTan dakavSirebiT, rom Tu Cxreka da amoReba ar emyareba gadaudebel aucileblobas, ar unda Catardes, an/da Semdeg dakanondes. ·· kvlav problematuri iyo sasamarTlo ganxilvaTa drouli dawyeba. imavdroulad, monitoringis ganxorcielebis mTel periodSi pirveli wardgenis sxdomaTa Taobaze sasamarTloebs winaswar dadgenili wesis mixedviT arasodes gamouqveynebiaT informacia. monitoringis oTxive angariSis prezentaciam didi daintereseba gamoiwvia saerTaSoriso da adgilobrivi arasamTavrobo organizaciebis mxridan. aRniSnuli monitoringebi moxseniebulia aSS-is saxelmwifos departamentis wliur angariSebSic, rogorc saqarTveloSi sisxlis samarTlis saqmeTa marTlmsajulebis ganxorcielebis Taobaze informaciis wyaro. am etapze saia ganagrZobs monitorings Tbilisisa da quTaisis saqalaqo sasamarTloebSi.

67


iusticiis umaRlesi sabWos saqmianobis monitoringi saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia da saerTaSoriso gamWvirvaloba saqarTvelo 2012 wlis martidan axorcielebdnen saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWos saqmianobis monitorings. 2013 wlis dasawyisSi gamoica sabWos saqmianobis amsaxveli erToblivi angariSi, romelSic aisaxa aRniSnuli kolegiuri organos 2012 wlis marti-dekembris TveebSi ganxorcielebuli saqmianobis dakvirvebisa da Seswavlis Sedegebi. 2013 wels saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciam da saerTaSoriso gamWvirvaloba saqarTvelom, partnior organizaciasTan _ saqarTvelos advokatebi damoukidebeli profesiisaTvis _ erTad kvlav gaagrZeles sabWos saqmianobis monitoringi, romlis Sedegebic aisaxeba 2013 wlis dekembris angariSSi. 2013 wlis monitoringi, msgavsad wina periodisa, miznad isaxavs sasamarTlo sistemaSi mimdinare reformebis fonze administrirebis mTavari rgolis _ iusticiis umaRlesi sabWos _ saqmianobis Sefasebas, aseve 2012 wlis saparlamento arCevnebis Semdgom periodSi saqarTvelos axali mTavrobis mier inicirebuli sakanonmdeblo cvlilebebis praqtikuli realizaciis da misi Sedegebis asaxvas. sabWos saqmianobis 2013 wlis monitoringma moicva Semdegi mniSvnelovani mimarTulebebi: ·· iusticiis umaRlesi sabWos saqmianobis gamWvirvaloba; ·· iusticiis umaRlesi sabWos mier miRebuli gadawyvetilebebis dasabuTebuloba; ·· saerTo sasamarTloebisTvis gankuTvnili sabiujeto saxsrebis gankargvis kanonierebis Semowmeba; ·· 2013 wels „saerTo sasamarTloebis Sesaxeb“ organul kanonSi cvlilebebis Setanis Semdeg iusticiis sabWos axali wesiT dakompleqtebis procesis dakvirveba. monitoringis farglebSi, sabWos am mimarTulebiT dakvirveba Zalian saintereso da, amasTan, mniSvnelovani iyo, vinaidan daemTxva sasamarTlo xelisuflebis reformis ganaxlebas qveyanaSi ganxorcielebuli mniSvnelovani cvlilebebis fonze. saias monawileoba koaliciaSi damoukidebeli da gamWvirvale marTlmsajulebisTvis

saia warmoadgens koalicia `damoukidebeli da gamWvirvale marTlmsajulebisTvis~ wevr organizacias (amJamad saia aris am koaliciis Tavmjdomare organizacia) da gaerTianebulia mis ramdenime samuSao jgufSi, maT Soris: sasamarTlos administrireba, iuridiuli ganaTleba, sisxlis samarTali da ufaso iuridiuli daxmareba. gasuli erTi wlis ganmavlobaSi, koaliciis egidiT, saia, sxva partnior organizaciebTan erTad, aqtiurad monawileobda sasamarTlo reformis ganxorcielebis procesSi. 2012 wlis oqtombris arCevnebis Semdgom daiwyo sasamarTlo reformis axali etapi, ra drosac saqarTvelos iusticiis saministros mier momzadda cvlilebebis paketi moqmed kanonmdeblobaSi saerTo sasamarTloebis sistemis reformirebasTan dakavSirebiT. aRniSnuli cvlilebebis saboloo versiis SemuSavebas win uswrebda koaliciis wevri organizaciebis, maT Soris saias, aqtiuri komunikacia iusticiis saministrosTan, saqarTvelos parlamentTan da, aseve, iusticiis umaRles sabWosTan. saia aqtiurad muSaobda TiToeul im sakiTxze, romelic msjelobis sagans warmoadgenda da sakuTar mosazrebebs uziarebda rogorc koaliciis wevr organizaciebs, aseve sasamarTlo reformis ganxorcielebaze pasuxismgebel subieqtebs. unda aRiniSnos, rom 2013 wels saerTo sasamarTloebis Sesaxeb kanonsa da sxva Tanmdev sakanonmdeblo aqtebSi ganxorcielebuli cvlilebebi koaliciis mier wina wels wardgenili rekomendaciebis did nawils asaxavs, maT Sorisaa: mosamarTleTa TviTmmarTv-

68

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

elobis gaZliereba, iusticiis umaRlesi sabWos gamWvirvale da demokratiuli principebis dacviT formireba, sasamarTlo procesebisa da disciplinuri procedurebis meti gamWvirvaloba da a.S. sisxlis samarTlis marTlmsajulebis mimarTulebiT, saia koaliciis farglebSi muSaobda saproceso SeTanxmebis sakanonmdeblo regulirebisa da praqtikis analizze. am procesSi, koaliciis sxva wevr organizaciebTan erTad, saiam moamzada kvleva, romelSic aisaxa rogorc saproceso SeTanxmebis sakanonmdeblo regulaciebi, aseve, praqtikaSi maTi realizaciis problemebi. koalicia aRniSnuli kvlevis gamoqveynebas uaxloes momavalSi apirebs. savaraudod politikuri motivaciis mqone samarTaldarRvevaTa saqmeebis analizi

sisxlis

samarTlis

da

administraciul

saangariSo periodSi dasrulda savaraudod politikuri motivebiT dakavebul pirTa saqmeebis monitoringis meore faza. proeqtis pirveli faza, romelic wina saangariSo periodSi ganxorcielda, Seexeboda ZiriTadad 2009 wlis gazafxulze aqciebis mimdinareobisas da Semdgom periodSi dakavebul pirTa saqmeebs. rac Seexeba meore fazas, igi moicavs 2011 wlis 26 maisis movlenebTan dakavSirebiT da, mogvianebiT, savaraudod politikuri motiviT dakavebul pirTa sisxlis samarTlisa da administraciul saqmeebs. kvlevisTvis SeirCa 33 saqme, aqedan 21 _ sisxlis samarTlis da 12 _ administraciuli samarTaldarRvevis. kvlevis upirveles mizans warmoadgenda saqmeTa Seswavla da imis dadgena, daculi iyo Tu ara Sesabamisi saproceso da materialuri normebi dakavebis, gamoZiebisa da sasamarTlo ganxilvis stadiaze. administraciul samarTaldarRvevaTa saqmeebis SemTxvevaSi, kvleva Seexeba droebiT moTavsebis izolatoris pirobebsac. aqve unda aRiniSnos, rom kvlevaSi warmodgenili yvela saqme arsebiTi xasiaTis darRvevebs Seicavda da kiTxvis niSnis qveS ayenebda marTlmsajulebis ganxorcielebas. xazgasmiT aRniSvnas imsaxurebs is faqti, rom yvela saqme, garda saproceso SeTanxmebiT dasrulebuli saqmeebisa, arsebiTi xasiaTis darRvevebis miuxedavad, erTi samarTlebrivi SedegiT dasrulda. saapelacio sasamarTlom ucvlelad datova pirveli instanciis ganaCenebi, xolo uzenaesma sasamarTlom dasaSvebad ar cno. saqmeebis Seswavlisas gamoikveTa kidev erTi tendencia: opoziciuri partiebis aqtivistebs xSirad akavebdnen iaraRisa da narkotikis ukanono flobis an policiisaTvis winaaRmdegobis gawevis braldebiT. aRniSnuli saqmeebi Zalian hgavda erTmaneTs da yvelgan identuri darRvevebi gvxvdeboda. amasTan, samarTaldamcavi organoebi da sasamarTlo aseTi tipis saqmeebSi iyenebdnen mtkicebis dabal standarts. unda aRiniSnos, rom 2010 wlidan saiam daaxloebiT 80-mde savaraudod politikuri motivaciiT dakavebuli piris saqme Seiswavla da gamoavlina uamravi xarvezi aRniSnul saqmeebSi. amasTan, saias daskvnebi da mignebebi gamoyenebul iqna saqarTvelos parlamentis adamianis uflebaTa dacvisa da samoqalaqo integraciis komitetTan Seqmnili politikuri niSniT dapatimrebul da devnil pirTa sakiTxebis Semswavleli samuSao jgufis mier. sabolood, Cvens daskvnebSi asaxuli argumentebis gaTvaliswinebiT, saqarTvelos parlamentis Sesabamisi dadgenilebiT, yvela is piri, romelTa Taobazec arsebobda Cveni daskvnebi, politpatimris statusiT iqna gaTavisuflebuli sasjelaRsrulebis dawesebulebidan. 69


migraciis politikisa da kanonmdeblobis ganviTarebis xelSewyoba saia migrantTa uflebebis dacvisa da aralegaluri migraciis Taobaze cnobierebis amaRlebis garda, partnior organizaciasTan _ mSvidobis, demokratiisa da ganviTarebis kavkasiuri instituti (CIPDD) _ erTad muSaobs migraciis sakanonmdeblo regulirebisa da, zogadad, migraciis politikis sakiTxebze. saangariSo periodSi momzadda ori kvleva _ migraciis politikisa da kanonmdeblobis analizi. kvlevebis mizania saqarTvelos kanonmdeblobis gaanalizeba, xarvezebis dadgena da normatiuli bazis gaumjobesebisaTvis rekomendaciebis SemuSaveba, migraciis (maT Soris SromiTi) politikis ganviTarebis xelSewyoba. 2013 wlis ivlisSi aRniSnuli kvlevebis prezentacia iusticiis saxlSi migraciis samTavrobo komisiis wevrebisaTvis gaimarTa. poloneli eqspertis mier proeqtis farglebSi momzadda kvleva `saqarTvelosa da evrokavSirs Soris cirkularuli migraciis sqemebis ganviTarebis SesaZleblobis Sesaxeb~. dokumenti aRwers im sakanonmdeblo, instituciur da praqtikul zomebsa da RonisZiebebs, romelTa ganxorcieleba aucilebelia, raTa cirkularulma migraciam xeli Seuwyos migrantTa uflebebis saTanadod dacvas. kvlevaSi moyvanilia moldovisa da ukrainis magaliTebi. proeqtis farglebSi saiam moamzada 29 SeniSvna kanonproeqtze `ucxoelTa samarTlebrivi mdgomareobisa da moqalaqeobis armqone pirTa statusis Sesaxeb�. migraciis samTavrobo komisiam 12 SeniSvna gaiTvaliswina. 2013 wlis TebervalSi saiasa da kavkasiuri institutis mier gamocxadda erToblivi konkursi kvlevis momzadebis Taobaze, romelic exeboda saqarTvelos SromiTi bazris Seswavlas. kvlevis Sedegebis Tanaxmad, gamovlinda Semdegi sferoebi: soflis meurneoba, vaWroba, turizmi, arqiteqtura. am sferoebis mixedviT, SeirCevian profesionali qarTveli emigrantebi da Caatareben trening-seminarebs saqarTvelos moqalaqeebisaTvis. kvlevam saxelmwifo uwyebebis warmomadgenelTa didi interesi gamoiwvia. kvlevis Sedegebi ganixiles daniis ltolvilTa sabWos mier organizebul regionul Sexvedrebze, romlebsac eswrebodnen centraluri da adgilobrivi xelisuflebis warmomadgenlebi. seqtembris TveSi diasporis saxelmwifo ministris aparatsa da saias Soris gaformda urTierTTanamSromlobis memorandumi, romlis mizania, xeli Seuwyos mxareebs Soris TanamSromlobas Semdeg sferoebSi: sakanonmdeblo bazis srulyofa; aralegaluri migraciisa da trefikingis winaaRmdeg brZola; sazRvargareT qarTul diasporebTan urTierTobis damyareba. memorandumi iTvaliswinebs migraciis sferoSi erToblivi proeqtebis dagegmvasa da ganxorcielebas. proeqtis farglebSi pirveli viziti ganxorcielda germaniaSi. 26-29 seqtembers, saqarTvelos saelCos mxardaWeriT, gaimarTa Sexvedrebi qarTul diasporul sazogadoebebTan berlinsa da miunxenSi. Sexvedra miznad isaxavda proeqtis Sesaxeb qarTveli Tanamemamuleebis informirebas da maT CarTulobas trening-seminarebis programaSi.

70

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

i l u i is id esi r f u i i pro r u a i ic ba d a if e eb l Tl ar a kv ana iT g anv g

71


kvalificiuri iuridiuli ganaTleba da profesiis ganviTareba axalgazrda iuristebis profesiuli daostateba, iuridiuli profesiis ganviTareba da saerTaSoriso standartebis Sesabamisi iuridiuli da samoqalaqo ganaTlebis sistemis Camoyalibebis xelSewyoba iyo da rCeba saias erT-erT umniSvnelovanes strategiul mimarTulebad. saia gasul saangariSo periodSic aqtiurad ganagrZobda saganmanaTleblo saqmianobas centralur da regionul doneze. axalgazrdebisaTvis alternatiuli, gangrZobadi iuridiuli ganaTleba, specifikuri unar-Cvevebis (konstruqciuli debati, sasamarTloSi iuristis gamosvlis praqtikuli unar-Cvevebi, samarTlebrivi weris unar-Cvevebi, iuridiuli dokumentebis momzadebis teqnika) ganviTarebis xelSewyoba, miznobrivi treningebisa da sajaro diskusiebis organizeba da mudmivi siaxleebi sainformacio, sagamomcemlo kuTxiT _ es aris is saqmianoba, romelsac iuridiuli profesiiT dainteresebul pirebs sTavazobs saias iuridiuli swavlebisa da informaciis centri da saias mier dafuZnebuli iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondi. fondi da saswavlo centri saangariSo periodSi Semdegi mimarTulebiT saqmianobdnen:

·· TbilisSi yovelwliuri 6 Tviani saswavlo kursebi samarTlis yvela mimarTule·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ·· ··

biT. saparlamento debatebis Sida da erovnuli turnirebis uzrunvelyofa baTumis, quTaisis, rusTavisa da Tbilisis masStabiT. olimpiadis _ `axalgazrda iuristebi konstituciuri uflebebisaTvis~ _ organizeba saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi. imitirebuli sasamarTlo procesebis organizeba saqarTvelos uzenaes sasamarTloSi. seminarebisa da treningebis organizeba rogorc saias iuridiuli daxmarebis centris iuristebis, aseve advokatebisa da interesTa sxvadasxva jgufisaTvis. sajaro diskusiebis organizeba mniSvnelovan siaxleebsa da problematur sakiTxebze. iuridiuli swavlebis meTodologiaze muSaoba. magistranti studentebisaTvis regionebSi stipendiis programis gagrZeleba. iuridiuli fondis gazrda uaxlesi literaturiT. saxelmZRvaneloebis gamocemaze muSaoba. sajaro skolis maRali klasis moswavleebisTvis samoqalaqo ganaTlebis sakvirao skolis funqcionireba.

fondis saswavlo kursebi tradiciulad, fondi gansakuTrebul yuradRebas uTmobs saswavlo kursebis funqcionirebas. 2012-2013 saswavlo wels iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fonds sul 110-ma studentma mimarTa, aqedan mxolod 65-s mieca saSualeba, gaevlo saswavlo kursebi. studentebi 6 Tvis ganmavlobaSi euflebodnen codnas Semdegi mimarTulebiT:

·· Sesavali samarTalSi ·· samoqalaqo samarTali ·· sisxlis samarTali

72

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

saswavlo procesis dasrulebis Semdeg, saboloo gamocdaze daiSva 43 studenti. aqedan mxolod 23-ma daimsaxura saiasa da fondis erToblivi diplomi. 20 students gadaeca sertifikati. 18 ivliss ki, fondma kidev erTi warmatebuli saswavlo wlis dasruleba aRniSna. iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondi kvlav agrZelebs TanamSromlobas Tavis kursdamTavrebulebTan. studentebs, romlebsac diplomebi gadaeca, saia da fondi rekomendaciebs uweven sxvadasxva uwyebaSi vakanturi adgilebis dasakaveblad. fondis da saias iniciativiT, ori warmatebuli kursdamTavrebuli dasaqmda saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciaSi NED-is mier dafinansebul proeqtSi `saarCevno garemos gaumjobeseba saqarTveloSi~, xolo 3 aseve warmatebuli kursdamTavrebuli staJirebas gadis saias iuridiuli daxmarebis centrSi samoqalaqo da administraciuli samarTlis mimarTulebiT. saswavlo procesis miwuruls fondma Tavisi studentebisaTvis, tradiciisamebr, daaorganiza imitirebuli sasamarTlo procesebi saqarTvelos uzenaes sasamarTloSi. procesebs afasebda Jiuri, romlis SemadgenlobaSic Sediodnen mosamarTleebi, advokatebi, sajaro samsaxurebis warmomadgenlebi da dargis specialistebi.

73


debatebis xelovneba

fondis prioritetad kvlav rCeba Tbilissa da saqarTvelos sxva regionebSi iuriststudentebis daxelovneba konstruqciul debatebSi. saangariSo periodSi, rogorc Tbilisis, aseve saqarTvelos 3 regionis _ quTaisi, baTumi, rusTavi _ masStabiT, fondi organizebas uwevda debatebis kursebs, romlis meSveobiTac, studentebi euflebodnen konstruqciuli kamaTis xelovnebas, debatis kulturas, swrafi azrovnebisa da analizis unaris Camoyalibebas, agreTve, iuridiul da globalur sakiTxebTan dakavSirebiT, informaciis miRebasa da damuSavebas. maisis dasawyisSi fondma organizeba gauwia debatebis Sida turnirebs da gamoavlina rogorc gamarjvebuli gundebi, aseve saukeTeso modebateebi. 1 ivniss, tradiciisamebr, TbilisSi Catarda debatebis erovnuli turniri, sadac monawileoba miiRes gamarjvebulma gundebma Tbilisidan da regionebidan. monawileebi debatobdnen problematur sakiTxebze _ ganaTlebasa da sagareo politikaze. saukeTeso modebateebsa da gamarjvebul gundebs gadaecaT sxvadasxva saxis samarTlebrivi literatura da fasiani saCuqrebi. wels erovnul turnirSi gamarjvebulad gamovlinda iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondis Sesavali samarTlis jgufi. olimpiada `axalgazrda iuristebi konstituciuri uflebebisTvis~

2012 wlis dekemberSi iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondma, tradiciisamebr, organizeba gauwia olimpiadas `axalgazrda iuristebi konstituciuri uflebebisaTvis~. saangariSo periodSi saerTaSoriso samarTlebrivi TanamSromlobis germanuli fondis (IRZ) finansuri mxardaWeriTa da sakonstitucio sasamarTlosTan TanamSromlobiT, olimpiada gaimarTa baTumSi, saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi. olimpiadaSi monawileobis survili gamoTqva 90-ma gundma saqarTvelos masStabiT. samwuxarod, kvlav naklebi daintereseba iyo regionebidan, gansakuTrebiT ki, baTumidan da ganmcxadebelTa 99%-s Tbilisis saswavleblis gundebi Seadgendnen. winaswar dadgenili kriteriumebis safuZvelze, SeirCa 8 gundi: 7 gundi _ Tbilisis saxelmwifo universitetidan, xolo 1 _ saqarTvelos universitetidan. 7-9 dekembers saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi gaimarTa rogorc SesarCevi raundebi, aseve naxevarfinali da finali. imitirebul procesebs Tavmjdomareobda sakonstitucio sasamarTlos wevri maia kopaleiSvili, xolo sasamarTlos SemadgenlobaSi Sediodnen dargis specialistebi da germaneli mosamarTle. 74

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

olimpiada 9 dekembers sazeimo viTarebaSi daixura. monawileebs sityviT mimarTa sakonstitucio sasamarTlos Tavmjdomarem giorgi papuaSvilma da saukeTeso sakonstitucio samarTlis mcodnes gadasca sakonstitucio sasamarTlos specialuri prizi _ 6 Tviani anazRaurebadi staJireba saqarTvelos sakonstitucio sasamarTloSi, romelic daimsaxura Tbilisis iv. javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis gundis orma monawilem _ nino lacabiZem da giorgi beraiam. saqarTvelos universitetis gundis wevrma giorgi mirianaSvilma daimsaxura donoris _ IRZ-is simpaTia da 2013 wlis oqtomberSi, saqarTvelos delegaciasTan erTad, 1 kviriT gaemgzavra germaniaSi, sadac monawileoba miiRo sxvadasxva dawesebulebaSi dagegmil SexvedrebSi. monawileebs gadaecaT IRZ-isa da iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondis erToblivi sertifikatebi. olimpiadaSi gaimarjva Tbilisis saxelmwifo universitetis gundma, romelsac gadaeca gardamavali Tasi warweriT _ `axalgazrda iuristebi konstituciuri uflebebisaTvis~. saukeTeso mosarCelis tituli daimsaxura Tsu-s gundis wevrma giorgi beraiam da saqarTvelos universitetis gundis wevrma giorgi mirianaSvili. saukeTeso mopasuxis tituli daimsaxura Tsu-s gundis orma wevrma _ ani nadareiSvilma da givi luaSvilma. olimpiadis yvela monawiles saias, sakonstitucio sasamarTlosa da IRZ-sgan saCuqrad gadaeca sxvadasxva samarTlebrivi literatura da fasiani saCuqrebi.

75


samoqalaqo ganaTlebis sakvirao skola

saangariSo periodSi iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondma meore miReba gamoacxada samoqalaqo ganaTlebis sakvirao skolaSi. sakvirao skola funqcionirebda rogorc TbilisSi, aseve baTumsa da quTaisSi. sakvirao skolis moswavleebs profesionali iuristebi da sxvadasxva sferos warmomadgenlebi ukiTxavdnen leqcia-seminarebs praqtikuli samarTlisa da samoqalaqo ganaTlebis Semdeg sakiTxebze: debatebisa da kamaTis xelovneba, adamianis ZiriTadi uflebebi, Tavisuflebebi da maTi dacvis meqanizmebi, zogadi administraciuli, samoqalaqo da sisxlis samarTlis umniSvnelovanesi sakiTxebi, demokratia, samarTlebrivi da socialuri saxelmwifo, saojaxo da memkvidreobiTi samarTali, kriminalistikis Sesavali, danaSaulisa da sasjelis saxeebi, moqalaqe da saxelmwifo. saangariSo periodSi sakvirao skolaSi samive qalaqis masStabiT swavlobda 130-mde skolis moswavle, romlebsac skolis dasrulebis Semdgom Sesabamisi sertifikatebi da samoqalaqo ganaTlebis leqsikonebi gadaecaT.

sajaro diskusiebi saangariSo periodSi iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondi kvlav agrZelebda tradicias da iwvevda dainteresebul pirebs periodul sajaro diskusiebze, romlebic exeboda sxvadasxva problematur sakiTxsa da siaxleebs. fondma saangariSo periodSi organizeba gauwia 2 sajaro diskusias: 1. pirveli diskusia gaimarTa 2012 wlis 25 dekembers studentTa uflebebis Temaze, romlis organizatorebic, iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondTan erTad, iyvnen `biznesis ganviTarebis centri kavkasia~ da studentTa sakoordinacio sabWoSi Semavali organizaciebi. diskusiaSi monawileobdnen TviTmmarTvelobis warmomadgenlebi Tsu-dan da samedicino universitetidan, agreTve, Semdegi studenturi organizaciebi: `laboratoria 1918~ (Tsu), `studenturi xma~ (Tsu), `damoukidebel studentTa asociacia~ (stu) da `studenturi iniciativa (su).

76

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

monawile organizaciebma, pretenziebis saxiT, erTmaneTs sakuTari xedva gaacnes studentTa uflebebis dacvis kuTxiT arsebuli problemebisa da maTi mogvarebis gzebis Sesaxeb. RonisZiebas specialuri stumris statusiT eswrebodnen saqarTvelos sportisa da axalgazrdobis saqmeTa saministros warmomadgenlebi. diskusiaSi mowveuli eqspertis statusiT monawileobda Tsu-s profesori, administraciuli samarTlisa da ganaTlebis samarTlis eqsperti. diskusiis Sedegad, ganisazRvra studentebisTvis aqtualuri problemebi da daigegma Semdgomi nabijebi. 2. saangariSo periodSi, 2013 wlis 13 marts, iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondma organizeba gauwia rigiT meore sajaro diskusias Temaze _ `sisxlis samarTlis politika, rogorc danaSaulis determinanti~. diskusiaSi monawileobdnen saqarTvelos wamyvani eqspertebi kriminologiisa da sisxlis samarTlis dargSi. ganxilvaSi monawileobdnen mowveuli stumrebi saqarTvelos sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuridiuli daxmarebis sakiTxTa saministrodan, saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministrodan, saqarTvelos parlamentidan da saqarTvelos uzenaesi sasamarTlodan. diskusia cxare kamaTis fonze mimdinareobda da araerTi problema gamoikveTa. diskusiis monawileTa umravlesobam sxvadasxva aqtivobaSi monawileobis survili gamoTqva, rac problemis gadaWras Seuwyobs xels.

seminarebi da treningebi saia da iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondi kvlav agrZelebs TanamSromlebisa da interesTa sxvadasxva jgufisaTvis kvalifikaciis amaRlebis tradicias siaxleebsa da problematur iuridiul sakiTxebze. 2013 wlis 1-2 da 8-9 dekembers saerTaSoriso kvlevebisa da gacvlebis sabWos (IREX) programis _ `qarTuli media aZlierebs demokratias, angariSvaldebulebas da moqalaqeebis informirebulobas~ (G-MEDIA) _ finansuri mxardaWeriT, iuridiuli swavlebis centrma JurnalistebisTvis organizeba gauwia 2 trenings Temaze: `adamianis uflebebi~, sadac monawileoba miiRo 60-mde Jurnalistma mTeli saqarTvelos masStabiT. treningze ganxilul iqna Semdegi sakiTxebi: adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlosadmi mimarTvis procedurebi, gamoxatvis Tavisufleba, gamoxatvis Tavisufleba sasamarTlosTan mimarTebiT, piradi cxovrebis daculoba vs gamoxatvis Tavisufleba, gamoxatvis Tavisufleba vs religiis Tavisufleba, saqarTvelos winaaRmdeg saqmeebi, ufleba samarTlian sasamarTlo ganxilvaze, patimrobis standartebi adamianis uflebaTa evropuli konvenciis me-5.3 muxlis mixedviT, gamonaklisebi sicocxlis uflebidan. saangariSo periodSi, germaniis saerTaSoriso TanamSromlobis sazogadoebis (GIZ) finansuri mxardaWeriT, iuridiuli swavlebis centrma organizeba gauwia treningebs saias advokat-konsultantebisTvis Semdeg sakiTxebze: `sabanko samarTlis problematuri sakiTxebi~ da `adamianis uflebebi da evro sasamarTlosadmi mimarTvis procedurebi~. orive treningSi monawileoba miiRo saias 40-mde iuristma.

77


treningebze ganxilul iqna Semdegi sakiTxebi:

·· saqarTvelos sabanko sistema. erovnuli bankis samarTlebrivi statusis konstituciuri safuZvlebi, erovnuli banki, rogorc qveynis finansuri stabilurobis garanti, sabanko momsaxurebis gawevisas momxmarebelTa uflebebis dacva da aucilebeli informaciis miwodebis valdebuleba, naRd da unaRdo angariSsworebasTan dakavSirebuli samarTlebrivi regulireba, sasamarTlo praqtikis mimoxilva da sxva.

·· samarTliani sasamarTlos ufleba/SejibrebiToba/Tanasworoba samoqalaqo da administraciul saqmeebSi, sakuTrebis ufleba (eqspropriacia da anazRaurebis standartebi, devnilTa saqmeebi), piradi da ojaxuri cxovrebis pativiscemis ufleba (usaxlkaroTa gansaxlebis valdebuleba, adekvaturi sacxovrisi), pativisa da Rirsebis Selaxva da moraluri zianis anazRaurebis sakiTxebi. saangariSo periodSi fond `Ria sazogadoebis institutisa~ da fond `Ria sazogadoeba _ saqarTvelos~ finansuri mxardaWeriT, advokatebisa da samedicino dawesebulebis iuristebisaTvis iuridiuli swavlebis centrma organizeba gauwia 2 trenings Semdeg Temebze: `ufleba janmrTelobaze da saqarTvelos janmrTelobis dazRvevis sistema~ da `strategiuli samarTalwarmoeba adamianis uflebebze pacientTa mzrunvelobis sferoSi~. treningebs jamSi 40 monawile daeswro, romlebmac ganixiles Semdegi sakiTxebi: ·· ufleba janmrTelobaze _ saerTaSoriso da erovnuli standartebi, janmrTelobis dazRveva saqarTveloSi da sxva jandacviTi programebi, samedicino mediaciis samsaxuris roli samedicino davebis ganxilvis procesSi, pacientTa uflebebis sakiTxebTan dakavSirebuli davebi da saqarTvelos sasamarTlo praqtika, adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos praqtika jandacvis sferoSi.

·· strategiul samarTalwarmoebasTan dakavSirebuli ZiriTadi sakiTxebi da midgomebi; saqarTveloSi adamianis uflebaTa ZiriTadi sakiTxebi pacientTa mzrunvelobis sferoSi da erovnuli meqanizmebi; saqmiswarmoeba regionuli da saerTaSoriso meqanizmebis gamoyenebiT. aRsaniSnavia, rom mocemul treningze advokatebma warmoadgines TavianT saadvokato praqtikaSi warmoebuli an mimdinare saqmeebi janmrTelobis uflebasTan mimarTebiT da moismines eqspertebis mosazrebebi. 78

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

saangariSo periodSi, aRmosavleT-dasavleTis marTvis institutis (EWMI) finansuri mxardaWeriT, iuridiuli swavlebis centrma organizeba gauwia trenings JurnalistebisTvis: `saproceso kanonmdeblobaSi bolo periodis sakanonmdeblo cvlilebebisa da damatebebis analizi da sisxlis samarTlis liberalizacia~, xolo saias advokatebisa da konsultantebisaTvis _ 2 trenings `memkvidreobiTi samarTlisa da saojaxo samarTlis problematur sakiTxebze~. zemoxsenebul 3 treningSi sul monawileoba miiRo 27-ma Jurnalistma da 40-mde saias TanamSromelma. treningebze ganxilul iqna Semdegi sakiTxebi:

·· sasamarTloSi saqmis ganxilva Ria da daxurul sxdomaze; daxurul sxdomaze saqmis ganxilvis kanoniT gaTvaliswinebuli SemTxvevebi; braldebulis piradi cxovrebis pativiscemis ufleba; udanaSaulobis prezumfcia; sasamarTlo procesis gaSuqeba, presis daswreba da televiziiT gadacema; sasamarTlos ezosa da Senobis derefanSi foto gadaReba, kino, video, audio Cawera da eTerSi gadacema yovelgvari SezRudvis gareSe; danaSaulis Seutyobinebloba da pasuxismgebloba; JurnalistisTvis profesiul saqmianobaSi ukanonod xelSeSla; mediis roli.

·· samkvidros gaxsna da samkvidros miReba faqtobrivi flobiT; samkvidros miReba sanotaro organoSi ganacxadis Setanis gziT; samkvidros miRebis momwesrigebel normaTa integracia sasamarTlo praqtikaSi; samkvidros miRebaze uaris Tqma sanotaro organoSi gancxadebis Setanis gziT; samkvidros miRebaze uaris Tqmis samarTlebrivi regulireba; savaldebulo wilis problemebi memkvidreobiT samarTalSi; memkvidreobis uflebis CamorTmeva; kanoniT da anderZiT memkvidreoba komlSi.

·· qorwineba da ganqorwineba; niSnoba _ usafuZvlo gamdidrebiT qonebis gamoTxovna; meuRleTa qonebrivi ufleba _ movaleobebis samarTlebrivi regulireba; sanqciebi saojaxo samarTalSi; `bavSvTa saerTaSoriso gatacebis samoqalaqo aspeqtebis Sesaxeb~ 1980 wlis 25 oqtombris haagis konvencia.

kidev erTi treningi Catarda saangariSo periodSi advokatebisa da sasajelaRsrulebis eqimebisaTvis janmrTelobis dacvis sakiTxebze. mas 20 msurveli daeswro. aseve, stumarmomxseneblis statusiT treningSi monawileobda sasjelaRsrulebis, probaciis da iuridiuli daxmarebis sakiTxTa ministris moadgile arCil TalakvaZe.

79


treningze ganxilul iqna Semdegi sakiTxebi: ·· janmrTelobis dacvis standartebi Tavisuflebis aRkveTis adgilebSi. ·· arasaTanado mopyroba Tavisuflebis aRkveTis dawesebulebebSi da samedicino eqspertizis daskvnebi, rogorc mniSvnelovani mtkicebuleba. ·· saqarTvelos winaaRmdeg gamotanili gadawyvetilebebi. ·· jandacvis (maT Soris, fsiqikuri jandacvis) personalis eTikis sakiTxebi. ·· fsiqikuri janmrTeloba sasajelaRsrulebis dawesebulebebSi/fsiqikuri aSlilobebis gavrceleba/movlis sistemebi/problemebi. ·· fsiqikuri janmrTelobis dacvis maregulirebeli kanonmdebloba.

iuridiuli ganaTlebis Tanamedrove standartebis damkvidrebis xelSewyoba 2010 wels IRZ-sa da GTZ-is finansuri mxardaWeriT dawyebuli proeqti, romelic miznad isaxavda iuridiul ganaTlebaSi swavlebis meTodologiis daxvewasa da germanul standartTan miaxloebas, warmatebiT grZeldeboda mimdinare saangariSo periodSic. iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondi, IRZ-sa da GIZ-sTan erTad, aqtiurad iyo CarTuli trenerTa treningis organizebaSi, romelic gaimarTa sisxlis, administraciuli da samoqalaqo samarTlis mimarTulebiT. treningze trenerebad mowveuli iyvnen germaniis profesorebi, romlebic qarTvel profesor-maswavleblebs detalurad aswavlidnen kazusis amoxsnis germanul meTods. trenerTa treningSi sul monawileoba miiRo 20-mde qarTvelma profesor-maswavlebelma sxvadasxva umaRlesi saswavleblidan. aRniSnuli treningis safuZvelze da gadamzadebuli qarTveli profesor-maswavleblebis resursis gamoyenebiT, momavalSi igegmeba ramdenime treningis Catareba, romelSic monawileobis miReba SeeZleba yvela saswavleblis iuridiuli fakultetis profesor-maswavlebels. imavdroulad, dagegmilia kazusis amoxsnis meTodikaSi qarTulad momzadebuli saxelmZRvaneloebis gamocema. dasavleT saqarTvelos samarTlis samagistro programis stipendia

saangariSo periodSi iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondi kvlav warmatebulad agrZelebda aRmosavleT-dasavleTis marTvis institutis (EWMI) finansuri mxardaWeriT 2011 wels dawyebul proeqts `dasavleT saqarTvelos samarTlis samagistro programis stipendia~. aRniSnuli proeqtis farglebSi, fondis mier quTaisisa da baTumis saxelmwifo universitetis samarTlis samagistro programidan sxvadasxva kriteriumis safuZvelze konkursis wesiT SerCeuli 12 magistranti kvlavac agrZelebda staJirebas saias quTaisisa da baTumis filialis iuridiuli daxmarebis centrebSi, sajaro diskusiebis organizebas problematur sakiTxebTan dakavSirebiT, sakanonmdeblo winadadebebis momzadebas, sasamarTlo sxdomebze daswrebas, sxvadasxva iuridiuli dokumentis momzadebas, adgilebze samoqalaqo ganaTlebis sakvirao skolebisa da debat-klubebis organizebas fondis saxeliT, quTaisisa da baTumis debatebis Sida turnirebis organizebas, monawileobas yvela im treningsa Tu seminarSi, romlebic iuridiuli ganaTlebis xelSewyobis fondis mier iqna organizebuli magistranti studentebisaTvis.

80

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

saangariSo periodSi stipendiantebis mier:

·· ·· ·· ·· ·· ··

gaica 421 samarTlebrivi konsultacia momzadda 100 samarTlebrivi dokumenti gamoTxovnil iqna 54 sajaro informacia daeswrnen 27 sasamarTlo process momzadda 9 sakanonmdeblo winadadeba daorganizda 12 sajaro diskusia Semdeg Temebze: 1. arasrulwlovnis sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis Taviseburebani. 2. moxaliseoba, rogorc samoqalaqo seqtoris gaZlierebis SesaZlebloba. 3. religiis Tavisufleba kanonmdeblobasa da realobaSi. 4. adgilobrivi TviTmmarTveloba saqarTveloSi damoukideblobis mopovebidan dRemde. 5. uvado Tavisuflebis aRkveTis, rogorc sasjelis, gamoyeneba da aRsruleba saqarTveloSi. 6. konstituciuri SeTanxmeba da mosalodneli safrTxeebi. 7. sakonstitucio cvlilebebis SedarebiT-samarTlebrivi analizi. 8. sisxlis samarTlis liberalizacia _ sasjelis SekrebiTobis gauqmeba. 9. saqarTvelos teritoriul-saxelmwifoebrivi mowyobis problema. 10. adgilobrivi TviTmmarTvelobis samarTlebrivi safuZvlebi. 11. evTanazia qarTul samarTlebriv sivrceSi da saerTaSoriso aspeqtebi. 12. Sekrebisa da manifestaciis Tavisufleba.

diskusiebi gaimarTa akaki wereTlis saxelmwifo universitetSi, aseve, baTumisa da quTaisis demokratiuli CarTulobis centrebSi. diskusiebs eswrebodnen da aqtiurad monawileobdnen studentebi, profesor-maswavleblebi, Jurnalistebi, arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebi, advokatebi. diskusiebSi eqspertebad miwveul iyvnen maRalkvalificiuri da dargis eqspertebi. saangariSo periodSi stipendiantebma sakvirao skolisa da debat-klubis msmenelTaTvis Caatares 36 gakveTili da seminari sxvadasxva samarTlebriv sakiTxze. TviT stipendiantebisaTvis fondis mier organizebul iqna Semdegi treningebi:

·· sakanonmdeblo procesi da gamWvirvaloba. ·· bolo periodSi ganxorcielebuli sakanonmdeblo cvlilebebi sisxlis samarTlis mimarTulebiT da mosalodneli Sedegebi.

·· adgilobrivi TviTmmarTveloba. ·· zogadi administraciuli da administraciuli procesi. aRsaniSnavia, rom oTxma stipendiantma ukve daamTavra samagistro programa quTaisis saxelmwifo universitetSi, ramac logikurad stipendiis programis dasruleba gamoiwvia. amJamad oTxive maTgani ukve dasaqmebulia, maT Soris erTi _ saias quTaisis filialSi.

81


sainformacio centri

saias iuridiuli biblioTeka kvlav rCeba studentebisa da iuridiuli literaturiT dainteresebuli pirebisTvis mimzidvel adgilad. biblioTeka yoveldRiurad, saSualod, 10-12 mkiTxvels emsaxureba, romelTa umetesoba sxvadasxva saswavleblis iuridiuli fakultetis studenti da fondis saswavlo kursis msmenelia. kvlav grZeldeba biblioTekis ganaxleba uaxlesi iuridiuli literaturiT. saangariSo periodSi 100 erTeuliT Seivso wignadi fondi SeZenili da naCuqari publikaciebiT. saias iuridiuli biblioTekis momxmarebeli, Cveulebisamebr, sargeblobs rogorc wignis binaze gatanis servisiT, aseve, adgilze momsaxurebiTa da internet-servisiT. Cvens momxmarebels SeuZlia isargeblos programa kodeqsiTac, romelic mudmivad ganaxlebadia. gamocemebi

fondi aqtiurad muSaobs mis erT-erT umniSvnelovanes prioritetze _ qarTul enaze maRalreitinguli iuridiuli literaturis Targmnasa da qarTveli avtorebis xelSewyobaze maT mier axali saxelmZRvaneloebis gamocemis procesSi. aRsaniSnavia, rom zogadsaganmanaTleblo dawesebulebebSi dRes arsebuli grifirebuli samoqalaqo ganaTlebis saxelmZRvaneloebi, struqturisa da araTanmimdevrulobis gaTvaliswinebiT, ver uzrunvelyofs mozardis samarTlebrivi kulturis Camoyalibebas _ im unar-Cvevebis ganviTarebas, romelic aucilebelia mozardis liberalur-demokratiul Rirebulebebze damyarebuli samoqalaqo cnobierebis mqone pirovnebad formirebisTvis. am mizniT, fondma, germaniis saerTaSoriso TanamSromlobis sazogadoebis (GIZ-is) finansuri mxardaWeriT, gamosca 3 tipis saxelmZRvanelo maRali klasis moswavleTaTvis. gamocemas ramdenime Tanaavtori hyavs da Sedgeba rogorc moswavlis saxelmZRvanelosa da rveulisagan, aseve maswavleblis saxelmZRvanelosgan. gamocemis mizania, moswavleebSi Camoayalibos demokratiuli azrovneba, raTa gaacnobieron sakuTari _ rogorc moqalaqis _ roli, Camouyalibos maT maRali samarTlebrivi kultura da kanonisadmi pativiscema. miznebis gaTvaliswinebiT, saxelmZRvanelo moicavs rogorc samoqalaqo ganaTlebis, aseve, praqtikuli samarTlis sakiTxebs.

staJireba iuridiuli daxmarebis centrebSi iuridiuli profesiis ganviTarebis, axalgazrda iuristebis kvalifikaciis amaRlebisa da profesionalebad Camoyalibebis procesSi umniSvnelovanesi wvlili Seaqvs Tbilisisa da 7 regionuli ofisis iuridiuli daxmarebis centrebs, sadac dRemde warmatebiT funqcionirebs klinikebi studentebisTvis. 6 Tviani staJirebis programa studentebs saSualebas aZlevs, gamocdili iuristebis davalebiTa da meTvalyureobiT Seadginon sxvadasxva samarTlebrivi dokumenti, advokatTan erTad daicvan moqalaqeTa interesebi sasamarTloSi da a.S. gasuli saangariSo wlis ganmavlobaSi, saias iuridiuli daxmarebis centrSi, Tbilisisa da 7 regionuli ofisis masStabiT, sul 103 damwyeb iurists mieca staJirebis gavlis saSualeba. aRsaniSnavia, rom erT-erTi staJiori Tbilisis ofisSi ukve dasaqmda iuridiuli daxmarebis centrSi samoqalaqo samarTlis mimarTulebiT.

82

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

finansuri angariSi saangariSo periodi: 2012 wlis 1 noemberi _ 2013 wlis 1 noemberi saias finansuri angariSi moicavs organizaciis me-19 da me-20 saerTo krebebs Soris ganvlil periods. am xnis ganmavlobaSi, sxvadasxva wyarodan grantis, Semowirulobisa da sawevros saxiT miRebulia 3,396,011.00 lari. aRniSnuli Tanxa, miRebis wyaroebis mixedviT, Semdegnairad gamoiyureba:

EHRAC

15,119.00 lari

NDI

230,048.00 lari

EU

1,270,760.00 lari

EI LAT

11,367.00 lari

GIZ

163,948.00 lari

NED

67,146.00 lari

EWMI

742,392.00 lari

Netherlands Embassy

208,427.00 lari

WFD

43,538.00 lari

ADRA

13,776.00 lari

OSGF

127,116.00 lari

OSF

166,737.00 lari

IREX

321,360.00 lari

sawevro Senatani

1,587.00 lari

sxvadasxva kerZo da iuridiuli piris Semowiruloba

673.00 lari

sxvadasxva Semosavali

12,017.00 lari

aRniSnul saangariSo periodSi asociaciaSi araerTjerad samuSaoze dasaqmebuli iyo 132 TanamSromeli, maT Soris 62 _ regionebSi, romelTa anazRaurebis saerTo fondma Seadgina 1,661,973.00 lari. erTjeradi honorari gaica 422 pirovnebaze _ saerTo TanxiT 309,498.00 lari. kerZo pirebze gacemul momsaxurebis anazRaurebebze, xelfasebsa da honorarebze dakavebul iqna saSemosavlo gadasaxadi – 415,6178.00 lari

83


saangariSo periodSi asociaciis mier SeZenilia 33,815.00 laris Rirebulebis ZiriTadi saSualebebi, maT Soris, sxvadasxva saxis saofise teqnika regionebisTvis _ 12,138.00 laris Rirebulebis. amave periodSi SeZenilia saofise daniSnulebis, 39,727.00 laris Rirebulebis, sxvadasxva mcirefasiani nivTi, maT Soris, regionebisTvis _ 11,567.00 laris Rirebulebis. aRniSnul periodSi asociaciis, rogorc centraluri ofisis, aseve regionuli ofisebis biblioTekebisTvis SeZenilia 4,020.00 laris Rirebulebis wignebi da sxvadasxva perioduli gamocema. asociaciis mier organizebuli seminarebisa da Sexvedrebis mowyobaSi, romlebic imarTeboda rogorc TbilisSi, aseve regionebSi, daixarja 76,065.00 lari. asociaciis TanamSromlebisa da wevrebis mgzavrobis xarjebma saangariSo periodSi Seadgina 281,568.00 lari. asociaciis ofisebis qiram Seadgina 83,157.00 lari. amave periodSi organizaciaSi gaweulma kavSirgabmulobis xarjma Seadgina 79,990.66 lari, maT Soris, regionebSi – 44,672.00 lari. saangariSo periodSi asociaciis saxsrebidan xarjis saxiT mTlianad daxarjulia 2,878,559.00 lari. aRniSnuli xarji, wyaroebis mixedviT, Semdegnairad gamoiyureba: Sida

379,608.00 lari

NED

88,735.00 lari

Australian Embassy

10,000.00 lari

DRC

132,852.00 lari

Netherlands Embassy

104,870.00 lari

EHRAC

10,586.00 lari

ADRA

14,382.00 lari

GIZ

146,022.00 lari

EWMI

741,517.00 lari

European Union

80,273.00 lari

US Embassy

15,784.00 lari

IREX

394,696.00 lari

OSGF

216,295.00 lari

OSF

300,000.00 lari

NDI

119,016.00 lari

BfdW

123,430.00 lari

asociaciis saxsrebi

84

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

493.00 lari


wliuri angariSi 2013

85


saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis mmarTvelobis organoebi 2013 wlis noembris mdgomareobiT gamgeobis wevrebi

kaxa koJoriZe _ Tavmjdomare nino baqaquri _ Tavmjdomaris moadgile besarion abaSiZe besarion boxaSvili irena gabunia ekaterine gasitaSvili Tamar gurCiani giorgi zedelaSvili nino TvalTvaZe nino lomjaria giorgi mSvenieraZe diana JRenti qeTevan roiniSvili aleqsandre ruxaZe venera suqniZe lela taliuri parmen jalaRonia mixeil jaxua xaTuna WiTanava Tamar xidaSeli TinaTin xidaSeli - SeCerebuli aqvs statusi aRmasrulebeli direqtori

ekaterine fofxaZe

regionuli ofisebis xelmZRvanelebi

aWaris filiali _ gia qarcivaZe quTaisis filiali _ Tamar faCulia rusTavis ofisi _ ekaterine favleniSvili goris ofisi _ qeTevan bebiaSvili Telavis ofisi _ marex mgalobliSvili ozurgeTis ofisi _ Tamaz trapaiZe duSeTis ofisi _ sergo isaSvili

86

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia


wliuri angariSi 2013

gamocemaze pasuxismgebeli: ekaterine fofxaZe, xaTuna yviralaSvili dizaini: Teona kereseliZe

Š saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia

87



Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.