Jaargang 1, Nr.1 - 08 maart 2012
Waar is onze privacy?
Bednet Mijn juf heeft Facebook Schoolgrapje loopt uit de hand‌
Click Safe!
Test je zelf! Ben je een goede chatter?
JClic me!
V
oorwoord. Cyber Me is een gloednieuw magazine voor jongeren. Het is een tijdschrift over internet, ICT, media en samenleving met verscheidene artikelen, spelletjes, columns en commentaren van een panel van deskundigen. Wekelijks neemt Cyber Me enkele handige tools onder handen van Adobe tot Zen. Aan jou om ons bevindingen te testen op onze website! Deze week als special startersnummer neemt Cyber Me de privacy onder de loep. Ben jij wel zeker van jouw geheimen? Het tijdschrift is ontstaan doordat een viertal studenten de uitdaging aangingen om een sensibiliseringscampagne op te richten. Wil je meer weten over deze campagne? Neem dan snel een kijkje in dit ‘media-zinwekkende’ tijdschrift.
De redactie, Brigitte Rombaut, Femke Merckx, Gwendolien Steeman, Stijn Van Puyenbroeck.
2
2
I
nhoud
Voorwoord ..................................................................................................................................................................................... 2 Inhoudstafel .................................................................................................................................................................................. 3 Sterrenkijker en nieuwtjes ..................................................................................................................................................... 4 Mijn juf heeft Facebook! ........................................................................................................................................................... 6 Doe de zelftest! ............................................................................................................................................................................ 8 Sarah’s mailbox ............................................................................................................................................................................ 10 Anonymous - Hoe veilig ben jij?.............................................................................................................................................. 12 Chatten en cammen: Doe ik het veilig? ................................................................................................................................ 13 Bednet ............................................................................................................................................................................................. 14 Wat doe jij zoal op het internet? ............................................................................................................................................ 15 Clicksafe ......................................................................................................................................................................................... 16 Games .............................................................................................................................................................................................. 18 Cyber-scoop.................................................................................................................................................................................... 20 E-strip en E-cartoon .................................................................................................................................................................... 21 Online zelfverdediging in 5 tips .............................................................................................................................................. 21 Colofon ............................................................................................................................................................................................ 22
3
S
terrenkijker
Justin Bieber wordt gepest op internet
Justin Bieber roept zijn fans op om niet enkel toe te kijken als iemand gepest wordt. Het tieneridool zegt zelf ook het slachtoffer te zijn van pestkoppen. Via het internet krijgt de 16jarige Bieber heel wat naar zijn hoofd geslingerd. Bieber verwijst naar zijn YouTubepagina waar allerlei vreemde dingen over de zanger geschreven worden. "Mensen zeggen: 'Kijk naar hem, hij beïnvloedt zijn stem met helium voor hij zingt'. Je moet met jezelf proberen lachen. Het is grappig", zegt Bieber. "Maar er zijn zoveel pestkoppen. Het gebeurt zo vaak. Ik denk dat je als getuige altijd moet helpen. Je kan zelf de volgende zijn", aldus Bieber.
Scammers misbruiken Jobs' dood al op Facebook
Het was een kwestie van tijd voor de eerste berichten over internetscams met betrekking tot Steve Jobs' dood verschenen. Op Facebook wordt al actief een bericht verspreid met een link waar iPads te winnen zouden zijn. Dat meldt de onafhankelijke nieuwswebsite TG Daily. Het bericht claimt dat een bedrijf vijftig iPads weggeeft om Steve Jobs, de overleden topman van Apple, te eren. Om kans te maken op een tablet moeten geïnteresseerden zich inschrijven op een website, die te bereiken is via een link met een afgekorte url. Op het eerste zicht is het dus niet mogelijk om te zien waar je terecht komt als je erop klikt. Eens op de website moet je al een volledige enquête invullen. De website zal niet proberen om virussen of Trojaanse paarden te installeren, maar wel om e-mailadressen en andere informatie te vergaren. Die informatie zou dan later gebruikt kunnen worden in advertentiecampagnes of verkocht aan een andere firma.
Bieber kan zelf haast niet meer buiten komen zonder dat iedereen hem herkent. Onlangs kon hij echter onopgemerkt naar een NFLwedstrijd gaan. Bieber bevond zich nochtans in het gezelschap van zijn vriend Jaden Smith en diens beroemde vader Will Smith. "Het was zo vreemd dat niemand me stoorde." Bron: http://www.hln.be/Justin-Bieber-wordtgepest-op-internet
Flash!
Bron: http://www.hln.be/Scammersmisbruiken-Jobs-dood-al-op-Facebook
Brad Pitt en Angelina Jolie hebben een IPad gekocht * Selena Gomez heeft even gedacht om zich van Facebook te verwijderen * Tom Cruise wil een volledige 3D-film maken h
4
Jaargang 1, Nr.1 - 08 maart 2012
Verschillende Bekende Vlamingen hebben Facebook. Hieronder kan u zien wat onze redactie op deze beroemde site gevonden heeft...
Wie van deze Bekende Vlamingen heeft een sterk beveiligd profiel en wie niet? Waarom?
N
ieuwtjes
Windows 8 is een toekomstige versie van Microsoft Windows, een reeks van besturingssystemen ontwikkeld door Microsoft voor het gebruik op computers en de vermoedelijke opvolger van Windows 7. Windows 8 staat gepland voor 2012.
De geruchten over de komst van een nieuwe iPad zwellen aan. Enkele prominente bloggers en technologiejournalisten zeggen dat Apple de iPad 3 zal voorstellen op woensdag 7 maart. Het doet al langer de ronde dat Apple in maart meteen nieuwe iPad komt. Al lijkt dat niet helemaal onlogisch: de meeste Apple-producten krijgen elk jaar een update, en de iPad 2 werd in maart 2011 voor het eerst aan de wereld getoond.
5
M
ijn juf heeft Facebook!
Tegenwoordig heeft 86% van de wereldbevolking Facebook. Het is dan ook niet verwonderlijk dat je juf haar eigen account heeft. Je hebt het vast wel al eens geprobeerd, je eigen juf opgezocht op Facebook. Heb je haar gevonden? Kon je alles van haar lezen, haar foto’s zien, … en ben je niet eens met haar bevriend? Dan heeft de juf haar privacy niet goed ingesteld. Het is niet leuk als iedereen jouw foto’s, statussen, … kan zien en dat is ook niet echt veilig! Ik ben er zeker van dat jullie het beter zullen doen! Enkele tips wat je kan doen.
1. Je kan je eigen contactinformatie verbergen. Op Facebook kan je je e-mailadres, GSM-nummer, … ingeven op Facebook. Dit kan handig zijn voor je vrienden. Toch geef je deze persoonlijke informatie liever niet door aan iedereen, en al zeker niet aan vreemden. Door Dit kan je doen door te kijken bij je privacyinstellingen.
Op deze pagina kan je instellingen maken voor je contactinformatie. Je kan nu beslissen of je wil dat iedereen, vrienden van vrienden of enkel je vrienden je informatie kunnen zien.
6
Jaargang 1, Nr.1 - 08 maart 2012
2. Zorg dat je niet gevonden wordt door google. Als je niet wil dat iedereen je Facebook-profiel kan vinden als hij je naam googlet, dan kan je ervoor zorgen dat je niet gevonden kan worden. Dit doe je door op de privacy-pagina te klikken op ‘apps en websites’. Hier kan je het openbaar zoeken uitschakelen door het vinkje uit te klikken.
3. Bepaal wie een fotoalbum mag zien. Standaard zijn alle foto’s die je in een album deelt op Facebook zichtbaar voor iedereen. Zelfs mensen die géén Facebook account hebben kunnen je foto’s bekijken. Heb je liever niet dat de hele wereld kan meekijken wat voor gekke bekken je trekt op een foto, dan kan je het volgende doen:
4.
Klik op je accountnaam en vervolgens op foto’s Onderaan staat een lijst van albums. Klik op Albumbeveiliging Op deze pagina kan je aanduiden wie de albums kunnen inkijken (b.v. vrienden). Met de optie ‘Aanpassen’ kan je ook bepaalde vriendenlijsten uitsluiten van het album.
Wees
voorzichtig
met
Facebook-toepassingen.
Facebook biedt onzettend veel leuke spelletjes aan. Het zou zonde zijn om er nooit 1 te mogen spelen. Maar eigenlijk weet je nooit goed op voorhand wélke informatie door een toepassing op het prikbord zal gezet worden. Wanneer je een quizje of grappige toepassing uitprobeert verleen je toegang tot je persoonlijke gegevens. Je kan we aanduiden welke informatie doorgegeven wordt toepassingen door bij instellingen te kiezen voor apps en websites.
aan
Kies voor toepassingen en vink uit wat je niet wil doorgeven aan Facebook -Toepassingen.
7
D
oe de zelftest! Lees onderstaande reacties van kinderen. Welke reacties vind je goed? Wat zou jij anders doen? ...
Op het internet geef ik nooit mijn persoonlijke gegevens vrij. Zo kan niemand hier misbruik van maken. Robin Ik chat met iedereen die ik niet ken... Thomas
In een chatroom kom ik vaak onbekende mensen tegen. Deze stellen mij soms lastige vragen... Saskia
Had ik maar afgesproken met jongen... Liesje Als ik met iemand afsprak, liet ik dat altijd aan mijn ouders weten! Koen
8
nooit deze
Hoe ga je te werk? Zet een kruisje in het vakje als de stelling op jou van toepassing is 1
Ik heb al vrienden gemaakt op het internet.
2
Ik heb al eens alleen afgesproken met iemand die ik op het internet heb leren kennen.
3
Ik heb online al eens vervelende en gemene dingen tegen iemand gezegd.
4
Als ik informatie opzoek, check ik niet altijd of de bron betrouwbaar is.
5
Ik ben al dikwijls, per ongeluk, terechtgekomen op vreemde sites.
6
Ik heb al eens mijn adres en telefoon gegeven aan een internetkennis.
7
Ik heb al eens, op de chat, ruzie gemaakt met iemand omdat die vuile dingen zei.
8
Ik ben soms boos als ik mails schrijf en verstuur.
9
Ik ken niet alle mensen in mijn MSN-contactlijst.
10
Als ik op het internet met mensen praat, geloof ik dat ze zijn wie ze zeggen te zijn.
11
Ik heb online al eens geheimen verteld aan mijn beste vrienden.
12
Ik heb al eens vervelende foto's van mezelf of andere gepost.
13
Ik heb een online profiel.
14
Anderen kennen mijn paswoord.
15
Iemand heeft mij, online, al eens bedreigd.
16
Ik denk nooit na vooraleer ik iets stuur en controleer mijn bericht nooit.
17
Ik heb al eens gelogen op het internet (bv. over mijn leeftijd)
18
Ik gebruik wel eens een rare nickname.
19
Ik heb mijn webcam al eens opgezet toen een onbekende me dit vroeg.
20
Ik schaam me niet voor wat ik denk of voel, dus anderen mogen alles weten.
Omcirkel in de volgende tabel nogmaals je antwoorden (waar je een kruisje gezet hebt). Tel dan je punten op en controleer of jij een goede internetsurfer bent!
Score 0-8: Je bent de King of Queen van het web! Je let goed op privacy en je hebt respect voor jezelf en voor anderen. Proficiat! Score 9-15: Jij weet best wat gevaarlijk is en wat niet kan, maar af en toe denk je daar liever niet aan. Maar geef jezelf toch maar niet helemaal bloot online! En denk eraan: Aan de andere kant van de computer zich altijd een echte persoon. Score 16-45: Jij bent niet voldoende bewust van de risico's van internet. Denk eraan: Doe nooit iets op internet wat je in het echte leven ook niet zou doen. Je hebt het misschien nog niet gemerkt, maar iets dat je op internet doet of zegt, kan later vervelende gevolgen hebben!
9
S
arah’s mailbox
Een schoolgrap loopt mis Liefste Sarah, Ik weet niet wat ik moet doen. Ik ben al een tijdje verliefd op Thibo. Hij is de enigste jongen van de school die normaal tegen me doet, de andere andere pesten me omdat ik een andere huidskleur heb. Ik ben blij dat ik Thibo nog heb. Hij heeft doordringende bruine ogen, donkerbruin haar en de allermooiste lach die je maar kan bedenken. En EINDELIJK, deze vakantie, voegde Thibo me toe op MSN. Ik was zo blij! Maar helaas… Het bleek een grap te zijn. Zijn vrienden hadden een nep-account aangemaakt.
Vervalste identiteit
‘Thibo’ vertelde mij dat hij al sinds het begin van het schooljaar iets voor me voelde en graag wou afspreken bij hem thuis. Ik twijfelde even, maar ging hier toch op in. Hier had ik tenslotte al zo lang op gewacht. We spraken nog een paar dagen op MSN, en deelden geheimen met elkaar. Vrijdag was het zover. Ik ging naar zijn huis, ik was super zenuwachtig, ik had mijn mooiste kleedje aangedaan en heb uren voor de spiegel gestaan.
Mag iemand zomaar een foto sturen en beweren dat hij/zij dit is?
Hij woonde in een rustige straat. Ik belde aan. Zijn moeder deed open en ik vroeg of Thibo er was. Zijn moeder riep Thibo, en toen Thibo verscheen, keek hij verbaasd. Hij vroeg wat ik bij hem thuis kwam doen. Ik schaamde me zo! Achter me hoorde ik gelach, toen ik omkeek reden zijn vrienden door. Ze hadden een foto gemaakt en samen met mijn diepste geheimen naar iedereen doorgestuurd. Kiara, 12 jaar
Sarah’s antwoord: Spijtig om dit te moeten horen, het is heel gemeen wat deze jongens je hebben aangedaan. Leg het zeker uit aan Thibo, als hij een goede vriend is, begrijpt hij hoe moeilijk het is. Cyberpesten is iets dat vaker voorkomt dan je denkt, je bent heus niet alleen. Wees je ervan bewust als iemand je toevoegt dat hij/zij zich anders kan voordoen. Daarom kan je best geen persoonlijke informatie doorgeven als je niet zeker bent van met wie je praat. Als dit toch gebeurt, blokkeer en verwijder je deze persoon het best. Als deze pesterijen zich blijven voordoen, kan je steeds contact opnemen met Child Focus (www.clicksafe.be) of de Kinder- en Jongerentelefoon op het gratis nummer 102 of www.kjt.org. En natuurlijk je ouders en leerkracht staan ook steeds voor je klaar. Sarah
10
Dag Sarah,
Pieter, 11 jaar
Sarah’s antwoord: Het antwoord is simpel: Niemand mag zich voordoen als iemand anders. Je mag er echter wel voor kiezen om privé-gegevens te verzwijgen zoals je adres, geslacht, leeftijd, enz. Om de privé-gegevens van jezelf te beschermen, kan je een nickname of een andere identiteit aannemen. Dit heeft voor -en nadelen. Voordeel is dat je jezelf ongeremd kunt uiten. Anderzijds biedt het de mogelijkheid aan anderen om zichzelf voor te doen als iemand die ze niet zijn. Het nadeel is dat dit tot ernstig misbruik kan leiden. Sarah
Mijn internet-lief
Gehackt
Dag Sarah,
Help! Iemand heeft mijn account gehackt!
Ik heb een internet-lief en ik wil er mee afspreken. Is dit gevaarlijk?
Tom, 11 jaar.
Saskia, 12 jaar
Sarah’s antwoord:
Sarah’s antwoord:
Verander je wachtwoord en zorg ervoor dat je wachtwoord niet voorspelbaar is. Gebruik daarom geen namen, maar eerder (hoofd)letters en cijfers.
Het is niet slecht om nieuwe mensen te leren kennen. Let wel op dat je veilig afspreekt met mensen die je nog niet zo goed kent.
Sarah
Hieronder enkele tips: 1.Vraag steeds een foto. Zo weet je sneller of de persoon liegt over zijn ware identiteit. 2.Spreek af op een openbare plaats. 3.Neem een vriend of vriendin mee. 4.Zeg altijd aan iemand waar je naartoe gaat en met wie 5.Als je je niet veilig voelt, ga dan weg. En het allerbelangrijkste: Volg je instinct. Sarah
Sarah’s tip: Internet biedt je een bron van informatie en mogelijkheden, maar let ervoor op dat je veilig surft!
Lees daarom zeker onze site: https://sites.google.com/site/sensibiliseringscampagne/
De onverwachte afspraak Hallo, Ik ben een jongen die niet vaak sociale contacten maakt buiten. Daarom zoek ik vaak deze contacten op het internet. Onlangs kwam ik op Facebook terecht en daar werd ik aangesproken door een tof meisje. Na enkele weken, dagelijks te chatten hadden we besloten om toch eens af te spreken. We spraken af. Dit was een absolute tegenvaller! Op haar Facebook profiel stond dat ze 13 jaar was, in het echt blijkt ze 10 jaar te zijn. Tobias, 13 jaar. Sarah’s antwoord: Een officieel Facebook-account kan je maken vanaf je 13 jaar. Het meisje heeft waarschijnlijk gelogen over haar leeftijd om zo een account te kunnen aanmaken. Sarah
HEB JIJ OOK IETS TE VERTELLEN AAN SARAH? SCHRIJF NAAR: SARAH, HOSPITAALSTRAAT 23, 9100 SINT-NIKLAAS
11
A
nonymous – Hoe veilig ben jij?
Anonymous, in het Nederlands anoniem, is een term die gebruikt wordt in twee betekenissen. Als internet-nickname vertegenwoordigt zij veel online gebruikers of als online gemeenschap zelf, die op anonieme wijze gecoĂśrdineerd wordt in de richting van een losjes afgesproken doel. Anderzijds wordt de term Anonymous gebruikt door specifieke losstaande groepen van mensen die protesteren en andere acties ondernemen onder de noemer "Anonymous". Acties zoals wikileaks een handje vooruit helpen door geheimen van de regering door te spelen, visa op nonactief zetten en nog zoveel meer. Bedenk nu eens even, ben jij echt wel anoniem op het internet?
12
C
hatten & cammen: Doe ik het veilig? Wat is jouw nickname?
Geloof jij altijd wat de ander zegt?
Regelmatig wordt er gevraagd naar je nickname. Je kan maar beter niet je eigen naam gebruiken omdat dan iedereen op het internet weet wie je bent. Of je nu een spelletje speelt of een nick moet kiezen op msn, neem dan zeker een nickname die niet teveel van jezelf verraad.
Een leugentje op bestwil, iedereen doet het wel eens. Maar, als je met een onbekende chat, is dan alles wat de ander zegt wel echt?
Is je nickname Megamindy11 of Megatoby12, dan verraad je dat je een jongen of een meisje bent, en degene die dit leest, weet meteen je leeftijd. Kies dus best een nick die niet teveel prijs geeft.
Ken jij al je contacten? Je hoort het direct, de –ping ping– van je MSN. Je typt iets, en na enkele seconden heb je al een antwoord. Het is ideaal om te communiceren je vrienden. Maar is het wel altijd veilig? Ken je wel iedereen die je toevoegt op msn? Voeg enkel mensen toe die je werkelijk kent. Iemand die je 5 minuten hebt gesproken is nog niet direct een vriend. Ga dus niet zomaar al je geheimen met hem/haar delen.
Geef ik mezelf niet teveel bloot? Op Facebook zet je een profielfoto van jezelf, je geeft je gsm-nummer door op msn, je vult op het internet je naam en adres in,…
Als je chat, kan je liegen dat je zwart ziet. Je kan je voordoen als een ander persoon. Ook degene waarmee je chat kan liegen. Geloof dus niet zomaar alles.
Niet iedereen heeft dezelfde bedoelingen dan jij. Soms vraagt de persoon waarmee je chat, of je eens wil afspreken. Als je die persoon niet kent, kan je er maar beter niet op ingaan. Wil je er toch eens mee afspreken, bespreek dit dan eerst met je ouders en vergeet zeker niet om minstens een vriend/vriendin mee te nemen.
I love my cam! Natuurlijk wordt chatten nog veel leuker als je de webcam aan kan zetten en je vrienden kan zien zitten. Zet je webcam enkel aan bij mensen die je kent. Doe ook geen dingen waar je later spijt van kan krijgen. Trek dus niet zomaar je kleding uit voor de fun. Degene waarmee je chat kan altijd een printscreen van je nemen.
Al deze dingen zijn niet zonder gevaar. Niet iedereen moet zien hoe je eruit ziet. Als je toch een foto van jezelf op Facebook plaatst, vergeet dan zeker niet je privacy aan te passen. Geef NOOIT je gsm-nummer of je adres aan iemand die je niet kent. Vul het dan ook niet in op een website, je weet nooit wie je gegevens krijgt. Je wil toch zeker geen vervelende sms’jes of een inbreker aan je deur?
13
B
ednet Webcammen kan heel leuk zijn, maar je moet opletten bij wie je de webcam opzet. Maar cammen moet niet altijd slecht zijn. Er zijn ook vele voordelen. Denk maar eens aan een familielid dat in een ander land woont, of je papa die een maand in het buitenland werkt,… Met de webcam kan je die heel eenvoudig nog eens bezoeken. Maar er is nog een groot voordeel aan de webcam: bednet! Je hoort het goed, er bestaat zoiets als bednet. Michiel (11) zit in het 6de leerjaar en is heel ziek. Hij mag lang niet naar school komen en moet in zijn bed blijven. Hij weet als geen ander hoe bednet werkt. Wat is bednet eigenlijk? Als je heel lang ziek bent en je moet in je bed liggen, dan kan je met bednet toch les volgen. Hoe werkt het dan, kan je je eigen juf zien? ’S ochtends als de school begint, log ik in op bednet en dan zet ik mijn webcam aan net als mijn juf in de klas. Zo kan ik mijn juf en klasgenootjes nog zien vanuit mijn bed. Ik kan zoals de andere kinderen toch mee les volgen. In de speeltijd, dan komen er wat klasgenootjes met mij praten via de webcam, dat is echt héél plezant! Kan je dan ook uitleg vragen als je iets niet begrijpt? Ja, ik kan met dat programma mijn hand opsteken, antwoorden geven en zelfs vragen stellen. En hoe zit het dan met huiswerk en werkblaadjes, kan je die ook maken? Ja, er is een printer en scanner verbonden met mijn computer. De juf stuurt mij het huiswerk door, dat wordt afgeprint en dan kan ik dat oplossen. Als het klaar is dan scan ik het door naar de juf en kan zij het verbeteren.
14
Kan je ons eens laten zien hoe het werkt? Michiel liet ons zien wat hij op zijn scherm ziet als hij les krijgt via bednet.
(1) Dit is het beeld van de webcam. Hier zie ik normaal dus mijn juf. (2) Hier kan ik een foto nemen van het bord in de klas en dat verschijnt dan hier op mijn bord. (3) Als ik op deze knop druk, dan ziet de juf dat ik mijn hand opsteek. Dan hoort de juf een belletje. (4) Dit is mijn boekenkast, mijn juf en klasgenootjes kunnen leermateriaal, foto’s,… in die boeken plaatsen. (5) Hiermee kan ik rechtstreeks documenten doorsturen naar de klas. (6) In mijn bank vind ik dan mijn agenda en mijn digitale huiswerkmap. Vind je het leuk om zo les te kunnen volgen? Het is heel plezant. Op deze manier mis ik geen les, zo kan ik volgend jaar toch naar het eerste middelbaar gaan. Ik zie mijn klasgenootjes en juf nog, ik kan ermee praten alsof ik echt in de klas zit. Maar het is toch leuker om niet ziek te zijn en naar school te kunnen gaan.
W
Jaargang 1, Nr.1 - 08 maart 2012
at doe jij zoal op het internet? Wat doe jij zoal op internet? Chatten
E-mailen
Surfen op het internet
Informatie opzoeken
Foto’s versturen
Spelletjes spelen
Profiel updaten
Filmpjes bekijken
Deelnemen aan wedstrijden
Muziek downloaden
2. Als je foto’s van iemand anders op het internet of op Facebook wil plaatsen, moet je steeds zijn/haar toestemming vragen. …………….. 3. Als je een foto op Facebook zet kan de hele wereld die foto zien. …………….. 4. Als je met iemand aan het webcammen bent, kan hij foto’s nemen of filmen wat je allemaal doet voor je cam. …………….. 5. Het is verstandig om je vrienden je wachtwoord toe te vertrouwen, zo heb je een backup, voor als je het zelf vergeten bent. ……………..
1. juist; 2. Juist; 3. Fout: je kan dit instellen; 4. Juist; 5. Fout: dit hou je beter voor jezelf.
1. Het is niet zo verstandig om mensen die je niet kent toe te voegen aan msn. ……………..
Kijk zeker nog eens op onze site voor meer spelletjes: https://sites.google.com/site/sensibiliseringscampagne/
15
C
licksafe
Clicksafe is een website van Child Focus. Deze site geeft kinderen en jongeren informatie over veilig en verantwoord çinternetgebruik. Want het Internet is vandaag de dag dè place to be. Kan jij je voorstellen hoe je leven er zonder je computer, gsm of internet zou uitzien? Moeilijk hè. Het zou in elk geval heel anders zijn. Dat het internet fantastisch is, daar zijn we het allemaal over eens. Jij bent vast keigoed in het surfen, gamen, chatten, netloggen, Facebook’en en zo voort. Maar als keigoeie internetter weet je waarschijnlijk ook wel dat soms wel eens fout kan lopen. Net als in ‘het echte leven’ moet je goed oppassen met wie je omgaat, wat je doet en hoe je dat doet. Het is gewoon een kwestie van jezelf te beschermen om het zo veilig en fun mogelijk te houden. Misschien is dit iets voor jou? Ben je er zeker of niet zo zeker van dat je veilig en verantwoord internet? Ga naar www.clicksafe.be en ontdek verschillende verhalen, spelletjes, tips en tricks om veilig te internetten. We zetten alvast de belangrijkste tips van clicksafe nog even voor je op een rijtje. Zo kan je jezelf beschermen om het allemaal veilig en plezant te houden het wereld wijde web.
16
Keep cool, keep safe ...
Bescherm je eigen privacy. Wees voorzichtig met je persoonlijke gegevens als je volledige naam, adres, e-mailadres of gsm-nummer. Zet deze dingen nooit zomaar op je profiel, laat het niet achter op een website en geef ze niet door tijdens het chatten. Ook foto’s kunnen soms heel veel over je zeggen. Denk goed na over welke foto’s je deelt met anderen. Uitdagende foto’s horen niet thuis op het internet. Wie weet wat andere mensen ermee aanvangen… Bescherm ook de privacy van anderen. Geef nooit hun persoonlijke gegevens of foto’s door zonder eerst hun toestemming te vragen. Toon respect voor anderen. Zeg of schrijf nooit dingen die anderen kunnen kwetsen. Zet geen foto’s of filmpjes online die anderen belachelijk maken. Geloof niet zomaar alles wat je hoort, ziet of leest op het internet of de chat.
Strangers in the night ...
Aanvaard geen mails van mensen die je niet kent. Reageer nooit op spam of reclameberichten die je per mail ontvangt. Chat zo weinig mogelijk met mensen die je niet in het echte leven kent. Doe je dit toch, blijf dan kritisch. Iemand is niet altijd wie hij of zij zegt te zijn. Hou je chatgesprekken bij. Mocht er iets fout gaan, dan heb je achteraf bewijsmateriaal. Als je wil bellen of afspreken met iemand die je via het internet leren kennen hebt, vertel het dan eerst aan je ouders of een andere volwassene die je vertrouwt. Pas goed op en ga nooit alleen. Download muziek van officiële sites, ook al moet je er dan een beetje voor betalen. Pas goed op met peer-to-peer software. Zo haal je immers makkelijk virussen binnen. Doe voor de webcam nooit iets wat je niet voor een groot publiek zou doen. Je campartner kan je namelijk filmen of fotograferen zonder je te waarschuwen. Als je via sms ringtones bestelt, lees dan eerst de kleine lettertjes. Schrijf je je toch per ongeluk in op een abonnementsdienst, sms dan STOP naar het nummer dat je sms’jes stuurt. Als dit niet helpt, contacteer dan je provider die het nummer kan blokkeren. Als er op het internet, de chat of via de gsm iets gebeurt dat je bang, verdrietig of overstuur maakt, blijf dan niet alleen zitten met je probleem. Vertel het aan een volwassene die je vertrouwt, zodat die je kan helpen.
17
G
Kijk ook eens op de volgende site voor meer spelletjes!
ames
https://sites.google.com/site/sensibiliseringscampagne/
Vul de volgende zinnen aan kruiswoordraadsel in te vullen. Verticaal
door
de
ontbrekende
woorden
in
het
Horizontaal
1. Een . . . . . . gebruik ik tijdens het chatten 2. Ik ben altijd kritisch tegenover vreemden. alleen met bekenden. Als ik hem niet gebruik, Er bestaan altijd mensen die . . . . . . over wie ze schakel ik hem uit. zijn. 4. Ik behandel anderen op internet altijd met . . 3. Ik bescherm altijd mijn . . . . . . . : ik geef niet . . . . . Dat betekent ook: niet roddelen en niet zomaar mijn telefoonnummer, adres, naam of pesten. foto's aan iemand. 5. Als ik op internet iets schokkends meemaak, 6. Als ik afspreek met iemand die ik van dan . . . . . ik er met iemand over. internet ken, vertel ik het aan mijn ouders en spreek ik af op een . . . . . . . . plaats. 7. Video's en . . . . . van mezelf deel ik enkel met mensen die ik ken en vertrouw
Zoek nu een correct woord met de letters die in de grijze vakjes staan.
Heb je het woord gevonden? Stuur het dan op naar Katholieke hogeschool Sint-Lieven Hospitaalstraat 23 9100 SINT-NIKLAAS Geef je antwoord en naam af aan de leerkracht en zo maak je kans op een fantastische prijs.
18
19
C
yber-scoop Lees hier je cyber-scoop voorspellingen voor de twaalf sterrenbeelden. Zoek op tussen welke data je geboren bent en lees dan wat de sterren voor jou voorspeld hebben… Ram
Stier
Tweelingen
21 maart t/m 20 april
21 april t/m 21 mei
22 mei t/m 21 juni
Je bent iemand die ondernemend is. Je bent graaf actief bezig met de computer. Uitdagingen op het internet ga je niet uit de weg, maar wees voorzichtig!
Je bent iemand die heel nieuwsgierig is en vol vragen zit. Weet dat je op het internet veel informatie kan vinden, maar dat je moet oppassen met de aard van deze info.
Kreeft
Leeuw
Maagd
22 juni t/m 23 juli
24 juli t/m 23 augustus
24 augustus t/m 23 september
Je bent een gevoelig persoon. Kopiëren en plakken van het internet is niet onbekend voor jou. Zorg er wel voor dat je niet te veel gaat ‘stelen’.
Je speelt graag, ook op de computer. Spelletjes spelen op het internet ga je zeker doen, maar let op met ‘verkeerde’ sites.
Je houdt ervan om alles te ordenen. Je neemt graag elk detail uit je omgeving op. Veilig surfen doe je al, maar het kan altijd beter!
Weegschaal
Schorpioen
Boogschutter
24 september t/m 23 oktober
24 oktober t/m 22 november
23 november t/m 22 december
Keuzes maken doe je niet graag. Ook op het internet moet je deze keuzes maken. Als je ergens niet zeker van bent, verwijder het dan meteen!
Je gaat graag op onderzoek. Ook op het web zoek je graag bruikbare informatie op. De bron goed bekijken is natuurlijk heel belangrijk.
Steenbok
Waterman
Vissen
23 december t/m 20 januari
21 januari t/m 18 februari
19 februari t/m 20 maart
Je bent iemand die vaak serieus is. Je werkt graag door en zorgt ervoor dat je altijd een goed resultaat verkrijgt. Gebruik de juiste sites om deze informatie te vinden.
20
Je gaat graag op verkenning in je omgeving. Het internet is geen onbekend terrein voor jou. Zorg wel dat je aandachtig te werk ‘surft’.
Je bent een sociaal persoon. Op het internet ben je dat ook. Let er wel op dat bepaalde mensen zich, op het web, anders voordoen dan dat ze werkelijk zijn.
Je bent altijd heel optimistisch. Zorg dat je door dit enthousiasme geen foute ‘sites’ gebruikt om je doel te bereiken.
Je bent iemand die een gevoelige uitstraling heeft. Als je chat met een onbekend iemand, moet je ervoor zorgen dat je wel sterk in je schoenen blijft staan!
E
-strip en e-cartoon
“Op het internet weet niemand dat ik een hond” ben”
Online zelfverdediging met 5 tips 1. Chat niet met vreemden! 2. Geef geen gegevens door! 3. Cam kan gevaarlijk zijn! 4. Plaats geen foto’s van jezelf op publieke sites! 5. Volg je instinct! 21
C
olofon
Publicatiedatum 08 maart 2012 Opdrachtgever Stijn Van Lokeren De redactie Brigitte Rombaut Femke Merckx Gwendolien Steeman Stijn Van Puyenbroeck Uitgeverij Katholieke hogeschool Sint-Lieven Hospitaalstraat 23 9100 SINT-NIKLAAS tel. 03 776 43 48 fax 03 766 34 62