Büyük Osmanlı Tarihi
▌
Cilt 1
▌
Joseph von Hammer
Türkler'in Küçük Asya sahillerine istilâlarından Orhan'ın oğlu ku-mandasıyla Avrupa'da daha mühim ve daha devamlı fetihlere teşebbüslerine kadar, Bosfor'un (Boğaziçi) ve Elespo'nun (Sultaniye kalesi) öte taraflarına vukû'a gelen daha önceki hücumlarının hepsi hakkında bir hülâsa yazılmasını da vecîbelerden addederiz. Şu halde saltanatları zamanında Türkler'in Avrupa toprağını ilk defa olarak çiğnedikleri son Küçük Asya Selçuklu hükümdarlarına bir nazar atfedelim.521 Türkler'in Avrupa'ya Birinci Geçişleri
Sayfa
146
(662/1263) Hicret'in 662'nci senesinde (1263), kendi nâmını hâiz olan ailenin kurucusu Misel Paleolog, Selçuklular sarayında bir ilticâgâh bulduktan ve Kostantiniyye'ye dönüşünde Bizans tahtının meşru vârisi Jan Laskaris'in gözlerini oyduktan sonra, on-onikîbin Türkmen'den mürekkep bir muhacir fırkası, Saltuk Dede maiyyetiyle Karadeniz'in batı sahilinde bugün Dobruca Tataristam denilen mahallere yerleştiler. Az bir müddet sonra, îzzü'd-dîn Keykâ/ns, biraderi Rüknü'd-dîn Kılıç Arslan tarafından Konya hükümetini kendisine terk etmeğe zorlanarak, Kostantiniyye'ye iltica etti. Tahtının kaybedilmiş olmasından teselli bulmuş olmak için, zayıflığı ve harâb hâli gören gözlerden gizli kalmayan Rum tmparatorluğu'nu zapt etmek tasavvurunda bulundu. Saltuk Dede'nin Türkmenleri ve kendi hassa askerleri kumandam Bahâdır Ali, hiylekâr teşebbüslerinde Iz-zü'd-dîn'e yardım edeceklerdi. Hükümete ve İmparator'un hayâtına karşı gizlice geniş bir fesad tertîb olundu. Ancak îzzü'd-dîn Keykâyus'un Rum valideden t'oğan ve babalarının dînine pek bağlı olan bir sâkîsi vardı. Bu Rum, h-îrşeyi haber verdi; tertip bozuldu. Sultân, validesi, oğullan zincirlere vuruldu;522 Bahâdır Ali öldürüldü; îzzü'd-dîn'in mî-râhuru Oğuzlu Beğ'in gözleri çıkarıldı. Kıpçak Tatarları reîsi Berke (Be-reke) Hân -ki Rüknü'd-dîn Kılıç Arslan'ın ricası üzerine, mahbus biraderini kurtarmayı üzerine almıştı- Tuna'yı buz üzerinden geçerek, Kostantiniyye'ye kadar ilerledi, ve Aynoz (İnoz)'dan Hammer, (Baron Joseph Von Hammer Purgstall), Büyük Osmanlı Tarihi, Üçdal Neşriyat: 1/120-121. 522 Lutfî, Selçûkîler Târihi. Bu muhaceretin vukuu zamanı, Osmanlı târihinden evvel Selçuklular târihini zikreden el yazısı nüshanın baş tarafında dercedilmiştir. Bizans müverrihlerinin hiç bahsetmedikleri fesadın tertîb sureti ve ümîd edilen neticesi hakkında o târihin 112 ve 113. sahîfelerine müracaat. Bizanslılar, îzzü'd-dîn Keykâvus'un validesinin hıristiyan olduğunu söylüyorlarsa da, Lutfî'nin dediği gibi İmparator Yani Laskaris'in hemşiresi değil. 521