FOCUS ON Business Polska 6 wrzesień-październik 2022 by Pro Progressio

SKŁAD I ŁAMANIE: Iwona Księżopolska REKLAMA: reklama@proprogressio.pl WYDAWCA: Pro Progressio spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa ul. Dziekońskiego 1, 00-728 Warszawa www.proprogressio.pl ADRES REDAKCJI: ul. Dziekońskiego 1, 00-728 Warszawa Wybrane zdjęcia pochodzą z serwisu Elektronicznastock.adobe.comwersja magazynu na stronie Wszelkiewww.focusonbusiness.eu.prawazastrzeżone. Kopiowanie, reprodukcja bez pisemnej zgody Redakcji nie jest dozwolona. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

•

AUTORZY: dr Iwona Więckiewicz-Szabłowska Hanna Wiejowska • Adam Rudowski Robert Zdunek Magdalena Kartasińska • Aleksandra Szeląg • Bartosz Brak Hans-Juergen Cassens • Katarzyna Piotrowska Jeremy Brattle Olga Shapoval Patryk Barucha Kacper Grabowski Rafał Glogier-Osiński Agata Jemioła

•

WSTĘP 3Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

•

REDAKTOR PROWADZĄCY: Elwira Przybylska | elwira.przybylska@proprogressio.pl

OBSŁUGA PRAWNA: Chudzik i Wspólnicy DRUK: Drukarnia Jantar NAKŁAD: 3000 egz. MIEJSCE I DATA WYDANIA: Warszawa, 01.09.2022

•

Szanowni Państwo, Dokładnie rok temu, we wrześniu zapadła decyzja, aby zmienić tytuł naszego dwu miesięcznika z Outsourcing&More na FOCUS ON Business. Wydanie, które właśnie Państwo czytają, jest już szóstym numerem tego jedynego w Europie polsko-angiel skiego dwumiesięcznika sektora nowoczesnych usług dla biznesu. Z perspektywy minionego roku możemy nieskromnie stwierdzić, że nowy tytuł i nowy kształt maga zynu przypadł Państwu do gustu i nieustająco poszerza grono swoich czytelników. W bieżącym wydaniu zadbaliśmy o różnorodność treści pochodzących zarówno z Polski, jak i ze świata. Biorąc pod uwagę zmiany, jakie zachodzą na rynku pracy, naszym głównym wywiadem, który Państwu prezentujemy jest rozmowa z Kata rzyną Piotrowską, Dyrektor Zarządzającą Cpl w Polsce, która mówi o Pokoleniu Z. Na naszych anglojęzycznych stronach przybliżamy środowisko biznesowe Kosova – kolejnego kraju, który coraz bardziej staje się widoczny na europejskiej mapie usług biznesowych. Naszym rozmówcą jest Hans-Juergen Cassens, Szef Innovation and Training Park Prizren. Pozostałe strony FOCUS ON Business również dostarczają wielu ciekawych treści z obszaru prawa, inwestycji, jak i samego biznesu. Mamy nadzieję, że przy padną one Państwu do gustu, a otwierając jesienny sezon wydarzeń biznesowych, obiecujemy, że drukowane egzemplarze naszego dwumiesięcznika będziemy mogli dostarczyć Państwu podczas niejednej konferencji.Redaktor Naczelny Redakcja REDAKTOR NACZELNY: Dymitr Doktór | dymitr.doktor@proprogressio.pl

Jaki wpływ na zespoły zajmujące się nieruchomościami ma zmieniający się charakter CRE? „Przyszłość pracy” niezmiennie znajduje się w samym centrum dyskusji. Przyszłość przedsiębiorców pod znakiem ESG. Nowe szanse i obowiązki dla spółek Zrównoważony rozwój ma realny wpływ na biznes, a obowiązki ESG mogą przynieść rzeczywiste i wymierne korzyści. 20 Ładowarki aut w biurowcach Rozmawiamy z Robertem Zdunkiem, Partnerem Zarządzającym w GoodRoom Sp. z o.o., o tym jak radzić sobie z elektromobilnością w kraju. 22 Jak zdrowe nawyki żywieniowe zespołu mogą wspomagać realizację celów biznesowych? | Dla 3/4 Polaków jest ważne, by pracodawca ułatwiał zdrowe odżywianie się w miejscu pracy. 30

Globalny gigant w Krakowie. Jak działa centrum usług HSBC? Rozmawiamy z Bartoszem Brakiem, Dyrektorem Regionalnym ds. Operacji w Europie w HSBC. 10 Jak skutecznie chronić tajemnicę przedsiębiorstwa? Pracowniczy zakaz konkurencji i obowiązek poufności. 34 Park naukowy w Kosowie wiodącą lokalizacją dla innowatorów i firm z branży IT Wywiad z Hansem-Juergenem

Cassensem – szefem Innovation and Training Park Prizren. 26 Ekstra/Introwertyzm w biurze dającym wybór Czy możliwe jest stworzenie przestrzeni, która będzie komfortowa dla wszystkich? Venture Capital Way, czyli zasady gry Founder vs. Fundusz Venture Capital to rynek inwestycji kapitałowych w przedsięwzięcia biznesowe znajdujące się na bardzo wczesnych etapach rozwoju.16 38 Pokolenie Z na rynku pracy – czy czeka nas rewolucja? Rozmowa z Katarzyną Piotrowską, Country Manager Cpl Poland. WYWIAD NUMERU SSC LIONS SPIS TREŚCI 4 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Podcasty dla biznesu

AKTUALNOŚCI BIZNESOWE6 AKTUALNOŚCI INWESTYCYJNE44 8

Podsumowanie półrocza w Poznaniu Minione półrocze było dla Poznania niezwykle intensywnym oraz owocnym okresem.

AKTUALNOŚCI HR76 54 Bielsko-Biała – miasto z dobrym klimatem Zmiany klimatyczne to dziś jedno z największych wyzwań, z jakimi przychodzi się zmierzyć człowiekowi. 58

Bydgoski rynek BSS – szybki przegląd Bydgoszcz należy do grona ważnych lokalizacji dla sektora nowoczesnych usług biznesowych w Polsce. 64

Branża IT w Ukrainie, mimo wojny, działa pełną parą Rozmawiamy z Olgą Shapoval, Executive Director Charkowskiego Klastra IT. 80

Częstochowa pod znakiem Work-Life Balance Oprócz działań prowadzonych w tym zakresie przez przedsiębiorców i organizacje, bardzo istotne jest środowisko, w którym pracownik spędza swój czas poza pracą.

62 5Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Biblioteka Managera 50

W jednym miejscu zgromadzili się wszyscy, którzy w jakość życia w mieście wkładają całe swoje serce. 68

Szkolenia: pytaj, mierz i dbaj! Trendów nie da się wyznaczyć na pięć lat do przodu, bowiem co roku obserwujemy zmiany: w sposobie rekrutacji, sposobie pracy i zarządzaniu przez liderów.

Cały zielony świat w jednym miejscu? Na WUF11 było to możliwe!

Nowe wyzwania w usługach dla biznesu – wiedza, specjalizacja i szersze portfolio Rynek usług biznesowych rozwija się dynamicznie od kilkunastu lat i, co ważne –nie tylko ilościowo, lecz także jakościowo.

Buduje się w Kielcach… Nowoczesne biurowce na horyzoncie

Rozmowa z Patrykiem Baruchą, prezesem Trust Investment – dewelopera realizującego szereg inwestycji budowalnych na południu Polski. 70

Dlaczego warto rekrutować jesienią? Okazuje się, że wrzesień, październik i listopad to, zaraz po styczniu i lutym, najbardziej rokujący czas na pozyskanie pracowników.

Program stypendialny „Młodzi w Łodzi” łowi i docenia młode talenty

To unikatowa w skali kraju inicjatywa mająca na celu wspieranie młodych ludzi w rozwoju kariery zawodowej w stolicy województwa łódzkiego.

PONAD 750 TYSIĘCY ZŁOTYCH DLA POLSKIEJ AKCJI HUMANITARNEJ I FUNDACJI CENTRUM PRAW KOBIET Po dwuletniej przerwie, największe wydarzenie sportowe sektora real estate powróciło. Aż 750 tysięcy złotych udało się zebrać podczas JLL 11. Charytatyw nego Turnieju Siatkówki Plażowej Branży Nieruchomości 2022 – środki przeka zane zostały na zbiórkę Polskiej Akcji Humanitarnej oraz Fundację Centrum Praw 4Kobiet.sierpnia br. na trzech boiskach MONTA BEACH VOLLEY CLUB w Warsza wie zmierzyły się 54 drużyny przedstawi cieli branży real estate. W finale drużyna gospodarzy grała przeciwko teamowi Savills. JLL zajął drugie miejsce, a po zwy cięstwo sięgnęli przedstawiciele Savills. Reesco objęło ostatnie miejsce na podium. – Gratulujemy wszystkim uczest nikom JLL 11. Charytatywnego Turnieju Siatkówki Branży Nieruchomości 2022, a w szczególności tegorocznym zwycięz com, czyli drużynie Savills. Wysoka tem peratura, nie tylko na termometrach, ale i trybunach sprawiła, że tegoroczne roz grywki były wyjątkowym przeżyciem. Do zobaczenia w przyszłym roku – mówi Mateusz Bonca, CEO, JLL Polska. Tak jak w poprzednich latach, rów nież w tym roku, głównym założeniem turnieju było wspólne działanie w szczyt nym celu. Wieczorna aukcja charyta tywna otwarta została przez gości specjal nych, Andriya Chesnokova, Wiceministra Ukrainy ds. Integracji Europejskiej i Olek siya Perevezentseva, Sekretarza Stanu Ministerstwa Młodzieży i Sportu Ukra iny. Swoją obecnością zaszczyciła także Tamila Shutak, Pierwsza Sekretarz Amba sady Ukrainy w Polsce. A całe wydarze nie zostało zwieńczone koncertami Vlady Muravets i Kayah. – Ponad 750 tysięcy to suma, jakiej nie bylibyśmy w stanie osiągnąć bez hoj ności naszych gości. Dziękujemy raz jesz cze za otwarte serca, a także wspólne kibi cowanie i pozytywne emocje – komentuje Paulina Smaszcz, Head of Marketing & PR, JLL Polska. Źródło: JLL Polska Focus on Business Polska

AKTUALNOŚCI BIZNESOWE

| wrzesień–październik 2022

OMEGA PILZNO WYBIERA SYSTEM TIMATE WPŁYW PANDEMII NA ORGANIZACJĘ I EFEKTYWNOŚĆ OBSŁUGI KLIENTÓW W POLSCE

Operator logistyczny Omega Pilzno pod pisał umowę z firmą TIMATE na wdro żenie systemu do zarządzania pracow nikami i procesami. Głównym celem implementacji jest zwiększenie efek tywności funkcjonowania przez optyma lizację procesów i lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich w obszarze logistyki kontraktowej.OmegaPilzno od 30 lat obsługuje złożone procesy logistyczne na całym świecie. Oferuje transport drogowy i mor ski oraz logistykę magazynową. Ułatwia swoim klientom efektywne zarządzanie zapasami oraz zwiększa elastyczność w łańcuchu dostaw. Zatrudnia ponad 1000 pracowników.Zarządfirmy zdecydował się na wdrożenie TIMATE, by zoptymalizo wać procesy w przedsiębiorstwie, jak

7Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

najwydajniej zorganizować pracę zespo łów i uprościć komunikację na linii biu ro-lider zespołu-pracownik magazynu. – W codziennej pracy wykorzy stamy przede wszystkim oferowaną przez TIMATE możliwość monitorowania w czasie rzeczywistym aktywności pra cowników magazynowych. Dzięki temu będziemy mogli dokładniej przeanalizo wać i zoptymalizować nasze procesy oraz usprawnić pracę zespołów. Równie ważne jest dla nas uproszczenie komunikacji między różnymi grupami pracowników. Szybkie przekazywanie informacji, zadań i danych o statusie ich realizacji pozwoli nam udoskonalić proces planowania czasu pracy – mówi Albert Krawczyk, Mene dżer Logistyki w Omega Pilzno, i dodaje – Wybraliśmy TIMATE między innymi dla tego, że producent ma już doświadczenie we współpracy z branżą logistyczną. Doce niamy też związane z tym zrozumienie potrzeb klienta oraz elastyczne podejście do projektu. Omega Pilzno to kolejna firma logi styczna, która wdraża system TIMATE. Efektywność w tej branży jest kry tyczna, a my właśnie na tym skupiamy uwagę. System pozwala bardzo wnikli wie śledzić procesy, lepiej organizować pracę. Dobre zarządzanie zasobami ludz kimi i procesami to klucz do sukcesu w logistyce. Przy tym w znaczący sposób wspieramy bezpieczeństwo pracowników – komentuje Sebastian Młodziński, CEO Źródło:TIMATE.TIMATE

Firma Avaya opublikowała wyniki bada nia Obsługa Klienta a Doświadczenie Obsługi dotyczącego m.in. wpływu pan demii COVID-19 na organizację i efektyw ność obsługi klientów w przedsiębior stwach i firmach działających w Polsce. Badanie zrealizowane zostało na zlece nie Avaya przez Fundację Customer Fixe. – Pandemia zmieniła niemal wszys tko – życie, potrzeby, sposób pracy, spędza nia czasu wolnego. Zarówno marki, jak i klienci musieli w marcu 2020 r. nauczyć się żyć w świecie ograniczeń. Na próbę zostały wystawione empatia, cierpliwość i zaufanie. Do tego momentu dominował model pracy stacjonarnej. Firmy miały duży wpływ na zarządzane procesy oraz jakość świadczonej obsługi. Po wybuchu pandemii biura zostały zamknięte i jedy nym sposobem na kontynuowanie ope racji była praca zdalna. Badanie, które niedawno przeprowadziliśmy pokazało, jak bardzo praca zdalna, rozwój e com merce i wzrost akceptacji nowych kana łów komunikacji z klientem zmieniły polski rynek obsługi klienta – powie dział Łukasz Kulig, dyrektor zarządza jący Avaya w Polsce. Aż 91% respondentów, którzy wzięli udział w badaniu, musiało na początku pandemii zmierzyć się ze zdalną pracą – zarówno swoją, jak i całych zespołów zajmujących się obsługą klientów. Rów nocześnie zamknięcie tradycyjnych sklepów pobudziło z dnia na dzień han del elektroniczny. W ślad za tą zmianą podążyło zwiększone zapotrzebowanie na dodatkowe kanały obsługi klientów. Dotyczyło to 81% firm uczestniczących w badaniu, z czego 67% w znacznym stopniu. Zwiększona liczba zgłaszanych spraw wygenerowała w wielu firmach listę zaległości, które w konsekwencji spo wodowały znaczne wydłużenie czasu ich rozwiązywania (w 63% firmach biorą cych udział w Zmiana,badaniu).jakazaszła w sposobie komunikowania się klientów między sobą, przełożyła się na wzrost akcepta cji nowych kanałów komunikacji. Marki zmuszone pracować zdalnie wdrażały nowe rozwiązania pozwalające na nowe w danym biznesie formy kontaktu. Co trzeci badany wskazał, że dostępność obsługi, czyli łatwość kontaktu z marką, polepszyła się w stosunku do czasu przed pandemią.Jednocześnie 15% spośród firm bio rących udział w badaniu zauważa pogor szenie doświadczeń. Obsługa zdalna wpływa na skuteczność obsługi ruchu przychodzącego – szczególnie w odniesie niu do pracy zdalnej. Jednocześnie wspo mniana adaptacja klientów do nowych form kontaktu przekłada się na postrze gane polepszenie sytuacji w tym zakre sie. Nowe technologie nadal adaptują się do naszego środowiska obsługowego. Nie mniej stopień jego wykorzystania wciąż jest jeszcze na wczesnym etapie. Tylko 35% marek uczestniczących w badaniu korzysta z chatbotów, a jeszcze mniej, bo 20%, z voicebotów. 40% marek wyko rzystuje dzisiaj sztuczną inteligencję oraz rozpoznawanie głosu. Natomiast rozpoznawanie twarzy wykorzystuje 10%, a sklepy autonomiczne – 5% marek uczestniczących w badaniu. Pobierz pełny raport z badania: Źródło: Avaya

posłuchaj mojego podcastu

GREG ALBRECHT PODCAST – DYLEMATY SZEFA

WOJCIECH STRÓZIK – ROZWÓJ OSOBISTY DLA KAŻDEGO #184 Solo – Dobry lider, czyli jaki? Dobry Lider, to dzisiaj święty graal dla szefów organizacji, ale też zespołów, którym przyjdzie z nim praco wać. Rynek zmienia się dynamicznie i nie zawsze jesteśmy w stanie nadążyć za tymi oczekiwaniami.

Dobry lider, czyli jaki? No właśnie taki, który proaktywnie reaguje na zmiany. Nie tylko jest na nie gotowy, ale także traktuje je jako element i podstawę swojego działania.

W cyklu „Greg Albrecht Podcast” znajdziesz obszerne rozmowy z przedsiębiorcami, zawierające ich historie, konkretne taktyki i narzędzia, które pomogły im osiągnąć cele. Są tu także krótkie odcinki, w których odpowiadam na pytania istotne dla osób zarządzających biznesem. W 230 odcinku dzielę się doświadczeniami z 15-tu lat występowania na wydarzeniach bizne sowych, wyjątkowo w roli gościa Radka Budnickiego – znanego z niezwykle popularnego podcastu „Teraz Lepiej”. Dlaczego warto tego posłuchać? Bo skuteczna komunikacja to jedna z kluczowych kom petencji liderów i osób chcących osiągać cele w biznesie. A występowanie publiczne pomaga poszerzać krąg wpływu i przekonywać do swoich idei. Czym jest power speech? Jak przygotować swoje wystąpienie? Z kim pracować, by pod nieść swoje kompetencje? Jak pokonać tremę? Jak wypromować swoje wystąpienia i jak na nich zarobić? To zaledwie kilka wątków, o których opowiadam w tej rozmowie.

To dotyczy także rynku pracy, czyli umiejętności śledzenia tego, co dzieje się po stronie oczekiwań pracowników i właścicieli przedsiębiorstw. Nowe pokolenia wchodzące na rynek pracy jeszcze bardziej dynamizują te zmiany i powodują, że wymagana jest także transformacja postaw liderskich.

biznesu

Posłuchaj odcinka: Posłuchaj odcinka: Posłuchaj odcinka: Posłuchaj odcinka: DAMIAN RUCIŃSKI – IT I TY #023: IT w służbie: NGO Grzegorza Ludwina – prezesa fundacji Pro NGO poznałem na Gali Outsourcing Stars w 2021 roku. To tam po raz pierwszy poznałem osobę, która z taką pasją opowiadała o NGO’sach i o tym, co dają one firmom, które zdecydowały się na współpracę z nimi. Tak, nie bez kozery użyte jest słowo współpraca, bo organizacje pozarządowe, to nie tylko „biorca”, który co jakiś czas przy pomina o wsparciu materialnym, ale pełnoprawny partner, który pomaga zagospodarować chociażby potrzeby związane z obszarem CSR. Grzegorz został przepytany przeze mnie w temacie synergii pomiędzy wydawałoby się odle głymi światami – trzeciego sektora i IT. Jak IT pomaga w funkcjonowaniu organizacji, z jakich narzędzi korzysta się najczęściej, czy są jakieś „szyte na miarę”, czy też dominują „uniwersalne” rozwiązania. Nie brakuje też spojrzenia z drugiej strony – jak organizacje mogą się „odwdzię czyć” za okazane wsparcie, czy podpowiedź jak nie „przepalać” potencjału nowo wdrażanych pra cowników projektami „do szuflady”.

WIKTOR DOKTÓR – BSS BEZ TAJEMNIC #707 Czy TWOJA firma dokłada do podatków? Raz na miesiąc w podcaście BSS bez tajemnic zasiadamy z Piotrem Chojnackim z TA&TPA przed mikrofonami i ucinamy sobie pogawędkę o podatkach, a w zasadzie, to o tematach, które są związane z podatkami, lecz nie zawsze mogą być oczywiste. Prosty język o skomplikowa nych i ważnych tematach, to sposób w jaki ze sobą rozmawiamy. W odcinku 707 zajrzeliśmy w obszar VAT oraz CIT i rozmawiamy o takich sytuacjach, gdzie sporządzane rozliczenia podatkowe są prawidłowe, ale firma może niepotrzebnie tracić na samych podatkach. Wiele osób spoza świata podatków widzi wierzchołek, a my tym razem schodzimy pod powierzch nię i opowiadamy o tym, co się tam może się dziać.

Dobry lider elastycznie dostosowuje style zarządzania i nie boi się empatycznego podejścia do tych, którzy sygnalizują takie potrzeby, bo przecież nie każdy potrzebuje takiego podejścia. Podcasty dla

Warto przypomnieć sobie, jakich głosów lepiej nie podkarmiać we własnej głowie i zdać sobie sprawę, co mówi o nas nasza relacja z jedzeniem. „Emocje na podniebieniu” to drugi podcast powstały z ramienia Newhomers; nowego brandu od tworzenia wciągających treści audio, który będzie łączyć autorów, słuchaczy i Wartobrandy.obserwować jak marki w nieoczywisty sposób w swojej komunikacji mogą wykorzy stywać podcast. To kolejny, świetny projekt Nieagencji, którą mam przyjemność wspierać jako doradca zarządu i obserwować, jak wzrastają w ciągu naszej współpracy.

UNLIMITED SPANISH PODCAST WITH OSCAR #292 La Voz Pasiva en Español 20 lat temu w liceum uczyłem się języka hiszpańskiego. To przepiękny język i trochę żałuję, że w późniejszym życiu nie było mi dane wykorzystywać go zarówno w celach zawodo wych, jak i prywatnych. Od dwóch lat postanowiłem jednak, że będę regularnie przypo minał sobie język hiszpański i znalazłem w odmętach przestrzeni podcastowej znakomitą audycję. Mam tu na myśli Unlimited Spanish podcast with Oscar – hiszpańskojęzyczny podcast, który prowadzi Oscar Pellus. Każdy odcinek trwa kilkanaście minut i w prosty sposób pomaga uczyć się języka hiszpańskiego. Zdecydowanie polecam! Ja przesłucha łem wszystkie odcinki tej audycji. odcinka:Posłuchaj

odcinka:Posłuchajodcinka:Posłuchaj

POROZMAWIAJMY O IT #162: Prawne aspekty umów w IT Jest taki autor, którego spokojnie mogę nazwać ojcem chrzestnym mojego podcastu, bo to właśnie od słuchania „Porozmawiajmy o IT” wszystko się zaczęło, a po pewnym czasie dotarło do mnie, że podcast to jest ta forma, która (dosłownie) przemawia do mnie najbar dziej, a sam Krzysztof Kempiński zaraził mnie podcastowym bakcylem. Odcinek, który dziś rekomenduję, to rozmowa z żywym kompendium wiedzy prawniczej z zakresu zawiera nia umów B2B, ze szczególnym uwzględnieniem rynku IT – Arkadiuszem Szczudło z pod castu „Okiem prawnika kreatywnych”. Skoro mowa o IT, to wśród ogromu poruszanych wątków nie mogło zabraknąć kwestii zwią zanych z prawami autorskimi, licencjami, porównania zalet i wad UoP vs B2B, czy RODO. Czy w tym odcinku udało się wyczerpać poruszane tematy? – zdecydowanie nie, niemniej odcinek ten jest świetnym punktem startowym do tego, żeby „ogarnąć” cały prawniczy temat i już na początku postawić sobie pytanie: Czy jestem w stanie sam(a) to wszystko ogarnąć?

Z przyjemnością słucham pierwszego odcinka podcastu „Tefal Talks: Do usłyszenia, do zje dzenia”, gdzie Basia Starecka szuka odpowiedzi na te i inne pytania razem z Elżbietą Lange – psychoterapeutką i psychodietetyczką, założycielką fundacji Kobiety bez Diety.

9Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

TEFAL TALKS: DO USŁYSZENIA, DO ZJEDZENIA Emocje na podniebieniu Czym jest jedzenie emocjonalne? Dlaczego na poprawę samopoczucia sięgamy po ciastko, a nie rzodkiewkę? Czy powinniśmy się karać i biczować, gdy sprawimy sobie przyjem ność jedzeniem?

BEING BOSS: MINDSET, HABITS, TACTICS, AND LIFESTYLE FOR CREATIVE ENTREPRENEURS Może i długa jest nazwa tego podcastu, ale liczba odcinków i jakość kontentu powinny zatrzymać Cię tutaj na dłużej. Temat iście biznesowy, a raczej mocno związany z biznesem, bo czym byłby biznes bez ludzi... ? Zwróć uwagę, że bardzo często proces rekrutacji prowadzony jest przez zewnętrznych partnerów i dopiero w końcowych etapach włącza się w niego management zatrudnia jącej Jajko,organizacji.czykura?Co było pierwsze, a tak naprawdę, co jest ważniejsze. Prawda? Podobnie rzecz się ma z rekrutacją i onboardingiem. Pierwsza jest rekrutacja, to fakt, ale co jest ważniejsze? Co jest ważniejsze w Twojej organizacji? Jak powinien przebiegać pro ces onboardingu, na co zwrócić uwagę, kto odpowiada, za który element procesu. Z jakich narzędzi korzystasz? Masz zdefiniowane instrukcje, checklisty? Gorąco namawiam do uważnego słuchania tej szalenie ważnej rozmowy.

odcinka:Posłuchaj moja

rekomendacja

To ważne także dlatego, że mimo często dużej wartości informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, w przypadku ich ujawnienia wykazanie przez przed siębiorcę wysokości szkody jest trudne –bo nie jest łatwo udowodnić, że ewentu alna strata kontraktu czy klienta jest skut kiem wyłącznie ujawnienia informacji przez byłego Opisanypracownika.powyżejobowiązek poufno ści nie jest równoznaczny z zakazem kon kurencji, tj. zakazem prowadzenia przez pracownika działalności konkurencyjnej lub uczestniczenia w działalności tego rodzaju prowadzonej przez inne podmioty. Zakaz konkurencji zawsze ogranicza swo bodę zatrudnienia pracownika, dlatego jego skuteczne wprowadzenie wymaga zachowania warunków formalnych – tego zakazu nie da się wyprowadzić z ogólnego obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy.

pracowniczy zakaz konkurencji i obowiązek poufności

Tekst | dr Iwona Więckiewicz-Szabłowska Nie trzeba nikomu tłumaczyć, jak dużą wartość dla każdego przedsiębiorcy mają informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa. Zazwyczaj obejmują one m.in. zasady organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstwa, jego plany handlowe czy marketingowe, dane kontrahentów (w tym w szczególności dostawców oraz klientów) czy informacje o sytuacji prawnej i gospodarczej. Dostęp do wszystkich tych informacji – choć w różnym zakresie – mają pracownicy danego przedsiębiorcy w związku ze świadczeniem pracy. Dlatego tak istotne jest zabezpieczenie przedsiębiorcy przed ujawnieniem informacji właśnie przez pracowników.

BIZNES 10 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

W okresie trwania stosunku pracy pra cowniczy obowiązek poufności wypro wadza się z art. 100 § 2 pkt 4 k.p., tj. z obo wiązku dbania o dobro zakładu pracy. Zgodnie z treścią tego przepisu pracow nik ma dbać o dobro zakładu pracy, chro nić jego mienie oraz zachować w tajem nicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Warto nadmienić, że obowiązki wymie nione w art. 100 k.p. uznaje się za tzw. podstawowe obowiązki pracownicze, a ich zawinione naruszenie przez pra cownika może skutkować rozwiąza niem stosunku pracy na podstawie art. 52 § 1 pkt. 1 k.p. Wydawać by się zatem mogło, że nie ma potrzeby dodatko wego regulowania tej kwestii w przepi sach wewnątrzzakładowych (np. regu laminie pracy) albo umowach zawie ranych z pracownikiem. Pomimo tego, w mojej ocenie wskazanie pracownikowi, że jest zobowiązany do powstrzymania

Jak skutecznie chronić tajemnicę przedsiębiorstwa? –

się od ujawniania informacji dotyczą cych tajemnicy przedsiębiorstwa, a także wskazanie, co ta tajemnica obejmuje i jakie mogą być konsekwencje jej naru szenia, ma nie tylko walor edukacyjny. Pozwala także uniknąć ryzyka zwolnie nia od odpowiedzialności pracownika, który twierdziłby przykładowo, że nie miał świadomości tego, że określone informacje są objęte tajemnicą i jaką war tość mają one dla pracodawcy. Zawieranie umów o poufności czy dodawanie klauzul regulujących tę kwe stię do umowy o pracę ma nadto duże znaczenie dla okresu po ustaniu stosunku pracy. Wiedza pracownika o tajemnicach przedsiębiorstwa ma bowiem określoną wartość także po rozwiązaniu umowy –często nawet przez kilka lat. Warto przy tym zaznaczyć, że naruszenie przez byłego pracownika obowiązku poufności po ustaniu stosunku pracy może być opa trzone rygorem zapłaty kary umownej (w przeciwieństwie do naruszenia tego rodzaju w czasie trwania umowy o pracę).

za konkurencyjną nie można uznać działalności określo nej kodami PKD ujawnionymi w KRS lub CEiDG, bowiem przedsiębiorcy często wskazują kody znacznie szersze niż fak tycznie prowadzona działalność. Zakaz konkurencji może zaś obejmować jedy nie działalność faktycznie realizowaną przez pracodawcę oraz działalność pla nowaną, o której pracownik wie. Dzia łalność pracownika może być uznana za konkurencyjną, jeśli podejmowane przez niego czynności pokrywają się, przynajmniej częściowo, z zakresem działalności pracodawcy. Może to przy kładowo dotyczyć produkcji towarów lub świadczenia usług tego samego rodzaju, lub takich, które mogą je zastąpić (o charakterze substytucyj nym). Umowa powinna określać nie tylko rodzaje działalności zakazanej dla pracownika, ale także terytorium objęte tym zakazem. Powinno być ono określone w sposób korespondu jący z działalnością pracodawcy – fak tyczną lub planowaną (o ile plany te są pracownikowi znane).

11Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Stosownie do regulacji kodeksu pracy (art. 1001-1004 k.p.) zakaz konku rencji wprowadza się w drodze pisem nej umowy zawieranej z pracownikiem. Nie wystarczy zatem ujęcie tej kwestii w regulaminie pracy lub innym akcie Niedochowanie formy pisemnej skutkuje nieważnością umowy o zakazie konkurencji. Warto zatem zauważyć, że forma pisemna polega na opatrzeniu umowy własnoręcz nym podpisem przez obie strony. Kodeks pracy odrębnie reguluje zakaz konkurencji w czasie trwania sto sunku pracy oraz po jego ustaniu. Umowę wprowadzającą zakaz w czasie trwania stosunku pracy można zawrzeć z każdym pracownikiem i nie wymaga ona zastrze żenia odrębnej odpłatności za ograni czenie możliwości zarobkowych pra cownika. Kluczowe jest w niej określe nie, co stanowi działalność konkuren cyjną wobec pracodawcy, musi być to bowiem dla pracownika jasne. Określe nie to następuje z jednej strony poprzez wymienienie – zazwyczaj przykładowe – aktywności, jakich pracownik nie może podejmować (np. czynności podejmo wane na własny rachunek w ramach jednoosobowej działalności, zatrudnie nie pracownicze, zatrudnienie na podsta wie umowy cywilnoprawnej czy uczest nictwo w innych podmiotach jako wspól nik, członek organu lub pełnomocnik).

wewnątrzzakładowym.

Działalność pracownika może być uznana za konkurencyjną, jeśli podejmowane przez niego czynności pokrywają się, przynajmniej częściowo, z zakresem działalności pracodawcy.Kodekspracy odrębnie reguluje zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy oraz po jego ustaniu.

Dodatkowo należy zdefiniować rodzaj działalności, jaki jest konkurencyjny wobecCopracodawcy.dozasady

Naruszenie przez pracownika zakazu konkurencji w czasie trwania sto sunku pracy może skutkować odpowie dzialnością odszkodowawczą pracow nika. Nie można jednak zastrzec w spo sób ważny kary umownej. Jeśli naru szenie zakazu ma charakter zawiniony, może być także przyczyną rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Należy jednak poin formować wcześniej pracownika (np. w samej umowie o zakazie konkuren cji), że powstrzymanie się od działalno ści konkurencyjnej stanowi jeden z jego podstawowych obowiązków, a jego naru szenie może mieć taki właśnie skutek. Warto w tym miejscu zauważyć, że odmowa podpisania przez pracow nika umowy o zakazie konkurencji w cza sie trwania stosunku pracy może stano wić przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony. W przeciwieństwie do omówionego powyżej zakazu konkurencji w czasie trwania stosunku pracy, zakaz po usta niu tego stosunku może być zawarty tylko z pracownikiem, który ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, któ rych ujawnienie mogłoby narazić pra codawcę na szkodę. O tym, czy pracow nik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, decyduje pracodawca – co do zasady pracownik nie może twier dzić, że nie ma dostępu do takich infor macji, dlatego zakaz go nie obowiązuje. Ponadto zakaz konkurencji po usta niu stosunku pracy wiąże się z koniecz nością wypłaty byłemu pracownikowi odszkodowania przez okres objęty zaka zem. Strony mogą określić wysokość odszkodowania w sposób dowolny, jed nak nie może być ono niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pra cownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Cel tego odszkodowania jest jasny: ma ono zrekompensować pracownikowi niższe zarobki wynikające z tego, że po zakoń czeniu stosunku pracy nie może podejmo wać aktywności zarobkowych w obsza rze, który jest mu najbardziej znany Autor dr Iwona Więckiewicz-Szabłowska radca prawny, Kierownik działu Obsługi Prawnej, CHUDZIK i WSPÓLNICY Radcowie Prawni sp.p. i w którym miałby największe szanse na znalezienie kolejnego zatrudnienia. W tym miejscu warto zaznaczyć, że obowiązywanie zakazu konkuren cji oraz związany z nim obowiązek wypłaty odszkodowania są niezależne od sposobu zakończenia stosunku pracy, a także od tego, czy pracownik faktycz nie po ustaniu pracy znalazł pracę gorzej płatną. Samo odszkodowanie może być wypłacone jednorazowo lub ratalnie. W praktyce najczęściej stosowana jest ta druga opcja. W umowie zawieranej z pra cownikiem można przy tym zastrzec, że płatność raty odszkodowania uzależ niona zostanie każdorazowo od złożenia przez pracownika oświadczenia, że fak tycznie powstrzymuje się on od pro wadzenia działalności konkurencyjnej wobec byłego pracodawcy. Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy musi także okre ślać termin obowiązywania zakazu. Nie można w sposób ważny zawrzeć takiej umowy na czas nieokreślony. Kodeks pracy przewiduje, że zakaz konkuren cji po ustaniu stosunku pracy przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa o zaka zie konkurencji w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub w razie niewywiązywania się pracodawcy z obo wiązku wypłaty odszkodowania. Warto także w treści samej umowy przewidzieć opcję jej wypowiedzenia dla pracodawcy, aby mógł on jednostronnie zdecydować o zakończeniu obowiązy wania zakazu w sytuacji, gdy powstrzy mywanie się przez byłego pracownika od działalności konkurencyjnej prze stanie mieć dla przedsiębiorcy znacze nie. Bez wprowadzenia takiej klauzuli do umowy o zakazie konkurencji jest ona w zasadzie nierozwiązywalna – chyba że obie strony w drodze porozumienia stron zdecydują się na jej rozwiązanie lub będzie miał miejsce jeden z przy padków wynikających z ustawy. Wyją tek w tym zakresie wprowadza art. 15gf ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczegól nych rozwiązaniach związanych z zapo bieganiem, przeciwdziałaniem i zwalcza niem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzyso wych. Przewiduje on prawo wypowie dzenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu m.in. stosunku pracy z zacho waniem 7-dniowego terminu. Regulacja ta obowiązuje jednak tylko w okresie obo wiązywania stanu zagrożenia epidemicz nego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19. Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy wiąże się z koniecznością wypłaty byłemu zakazuokresowiprzezustaniempracownikaotrzymanegoniżniewwysokośćStronyokresodszkodowaniapracownikowiprzezobjętyzakazem.mogąokreślićodszkodowaniasposóbdowolny,jednakmożebyćononiższe25%wynagrodzeniaprzezprzedstosunkupracyokresodpowiadającyobowiązywaniakonkurencji.

BIZNES 12 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Przyszłość przedsiębiorców pod znakiem ESG. Nowe szanse i obowiązki dla spółek

Tekst | Hanna Wiejowska Paul Polman, duński inwestor i były CEO Unilever, już w 2011 r. skomentował zmiany klimatyczne stwierdzeniem: „Nie możemy wybierać pomiędzy wzrostem ekonomicznym a zrównoważonym rozwojem – musimy zachować obie kwestie”. Słowem – zrównoważony rozwój ma realny wpływ na biznes, a obowiązki ESG mogą przynieść rzeczywiste i wymierne korzyści. CZYM JEST ESG? Pojęcie ESG (Environmental, Social, and Corporate Governance, czyli środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korpo racyjny) zostało po raz pierwszy użyte w roku 2004 w raporcie będącym wyni kiem wspólnej inicjatywy instytucji finan sowych i ONZ – ale to od opublikowania SDG (Sustainable Development Goals, czyli Celów Zrównoważonego Rozwoju) przez ONZ w 2015 r. cieszy się coraz większą popularnością. Choć akronim ten ma już niemal dwie dekady, staje się coraz istot niejszy dla przedsiębiorców, zarówno pod kątem spełniania obowiązków regu lacyjnych, jak i z perspektywy ich wize runku, obecnych trendów i idącej za tym presjiCorynkowej.zatem kryje się pod hasłami środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korporacyjny Współcześnie?

Powyższe wskaźniki oceny mają zachęcić przedsiębiorstwa do pozytywnej zmiany środowiskowej i społecznej w celu przyczynienia się do zrównoważonego rozwoju oraz przyciągania inwestorów, partnerów społecznych i innych zainte resowanych. Regulacje te mają zasadni cze znaczenie w zapobieganiu zjawiska greenwashingu oraz osiągnięciu celów Zie lonego Ładu w Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim klimatycznej neutral ności do roku 2050.

PODMIOTY OBJĘTE OBOWIĄZKIEM RAPORTOWANIA Obecnie podmiotami zobowiązanymi do sprawozdawczości niefinansowej są duże jednostki interesu publicznego, które spełniają kryteria średniorocznego zatrud nienia 500 pracowników oraz osiągania odpowiednich wartości finansowych. Wobec tego wymogom raportowania pod lega obecnie ok. 11 700 przedsiębiorstw, co nie wyklucza możliwości ujawniania sprawozdań przez pozostałe zaintereso wane tym podmioty. Mimo to liczba spółek przygotowująca sprawozdania jest niska, a jakość raportów – daleka od osiągnięcia satysfakcjonującego poziomu.

BIZNES 14

sukces przedsiębior stwa nie jest mierzony wyłącznie poprzez wypracowany zysk, ale również poprzez badanie wskaźników niefinansowych spółki, takich jak poszanowanie środo wiska i społeczności lokalnej. ESG to miernik wartości spółek i metod inwe stowania pod kątem ich wyników właśnie w zakresie niefinansowym – środowiska, społeczeństwa i ładu korporacyjnego. Wpływ na środowisko jest badany z perspektywy realizacji strategii i poli tyki środowiskowej, jak również dba nia i okazywania troski o środowisko, np. poprzez zapobieganie zanieczysz czeniom i wdrażanie środków kontroli takich działań, badanie wpływu zużycia energii na środowisko czy też odpowied nie gospodarowanie odpadami. Z kolei kwestia społecznej odpowie dzialności dotyczy postrzegania odpowie dzialności przedsiębiorstwa wobec ludzi włączonych w jego działalność – pracow ników, podmiotów z łańcucha dostaw czy jakichkolwiek osób, na których działal ność danego biznesu ma wpływ. To kryte rium dotyczy więc nie tylko kwestii zwią zanych z prawami człowieka, zatrud nieniem (prawo pracy oraz przestrze ganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy), przeciwdziałaniem dyskrymi nacji w zakresie zatrudnienia i wykony wania zawodu, ale również m.in. rela cji z konsumentami czy wpływu na roz wój społeczny i gospodarczy społeczno ści lokalnych.Ostatnielement ESG to ocena kryte riów zarządczych, ładu korporacyjnego, polityki nadzoru łańcucha dostaw, etyki biznesu, ochrony danych osobowych oraz m.in. polityki przeciwdziałania korupcji i łapownictwu.

Regulacje mają zasadnicze znaczenie w zapobieganiu zjawiska greenwashingu oraz osiągnięciu celów Zielonego Ładu w Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim klimatycznej neutralności do roku 2050. Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Przestrzeganie kryteriów ESG i wprowa dzanie zmian nie musi być tak skompli kowane, jak się to wydaje. Korzystanie z rozwiązań technologicznych, w tym AI i uczenia maszynowego, przezna czonych do wyznaczania celów, zbiera nia i analizy danych czy zmniejszania ryzyka, może okazać się sporym wspar ciem dla przedsiębiorcy. W świecie, gdzie technologia i ekologia idą w parze, klu czem do sukcesu okazuje się połącze nie odpowiedniego zarządzania, strate gii przedsiębiorstwa w zakresie ESG oraz produktówWedługinnowacyjnych.globalnegobadania ESG grupy Oracle z 2022 r., aż 61% badanych wierzy, że boty odniosą sukces tam, gdzie ludzie zawiedli w kwestii zrównoważo nego rozwoju przedsiębiorstw. Co więcej, aż 93% liderów biznesu chętniej zaufa łoby botowi niż człowiekowi przy podej mowaniu decyzji dotyczących zrówno ważonego rozwoju i społecznej odpowie dzialności. Dane te dowodzą, że obecne starania w kierunku ESG są niewystar czające, a presja – również ze strony kon sumentów – wciąż narasta. Odpowiedzią na te potrzeby jest technologia, która może wesprzeć przedsiębiorstwa w doko nywaniu realnych postępów w zakresie inicjatyw dotyczących zrównoważonego rozwoju i ESG.

15Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

PODSUMOWANIE Częste zmiany przepisów regulujących zrównoważony rozwój są aktualnie sta łym elementem naszej rzeczywistości. Pomimo dynamicznej sytuacji, między narodowe przedsiębiorstwa nie mogą sobie pozwolić na przyjęcie postawy wyczekującej. Wręcz przeciwnie – jest to szansa na działanie i zdobycie kapi tału społecznego przez wdrożenie świa domych procesów biznesowych, skorzy stanie z dostępnych produktów techno logicznych do osiągnięcia celów polityki klimatycznej oraz wzmocnienie swojej odpowiedzialności społecznej. Dane te dowodzą, że obecne starania w kierunku ESG

Autor Hanna Wiejowska

Associate, Baker McKenzie Między innymi z tych względów Komisja Europejska złożyła 21 kwiet nia 2021 r. projekt dyrektywy w spra wie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Reporting Direc tive), w myśl którego stopniowo coraz większa liczba przedsiębiorców będzie objęta obowiązkiem sprawozdawczym w zakresie informacji na temat zrówno ważonego rozwoju (nawet 50 000 pod miotów), a kryteria standardu sprawoz dania zostaną doprecyzowane, co ma wpłynąć na jakość przedstawianych danych. Co istotne, w celu ułatwienia czy telności danych w zakresie zrównowa żonego rozwoju przewidziano, że infor macje dotyczące zrównoważonego roz woju będą publikowane w odrębnej sek cji sprawozdania z działalności. Ponadto dane te będą polegały obligatoryjnej weryfikacji przez biegłego rewidenta lub inny uprawniony podmiot. Projekt dyrektywy w sprawie spra wozdawczości przedsiębiorstw w zakre sie zrównoważonego rozwoju przewiduje również sankcje za naruszanie przepi sów krajowych przyjętych na jej podsta wie. Przewidziane kary to, co najmniej, kary finansowe, podanie do wiadomości publicznej charakteru naruszenia wraz ze wskazaniem odpowiedzialnego pod miotu czy też nakaz zaprzestania okre ślonegoBiorączachowania.poduwagę

ESG A TECHNOLOGIA

–zeaniewystarczające,sąpresja–równieżstronykonsumentówwciążnarasta.

głównych użyt kowników sprawozdań, którymi są inwe storzy, organizacje rządowe i partnerzy społeczni, można śmiało postawić tezę, że stosowanie kryteriów ESG dotyczy wszystkich przedsiębiorców. Pozwala to lepiej zrozumieć ryzyka związane z daną spółką, jej podejście do kwestii zrówno ważonego rozwoju oraz wpływu poten cjalnych inwestycji na ludzi i środowi sko, co prowadzi do lepszego zrozumie nia działania i celów przedsiębiorstwa, a w konsekwencji – do wzrostu zaufania. Działania przedsiębiorstwa i sto sowanie kryteriów ESG mogą mieć zna czące konsekwencje, w szczególności w kontekście potencjalnych transakcji, pozyskiwania inwestorów i partnerów społecznych. Zauważa się, że użytkow nicy sprawozdań oczekują od przedsię biorstw wyprzedzania trendów i lokal nych zmian regulacyjnych w kontekście zrównoważonego rozwoju. Wymaga się podejmowania proaktywnych działań, a zdobywanie kapitału społecznego prze kłada się na zwiększenie przewagi konku rencyjnej i pozyskanie kapitału.

BIZNES 16

zasady gry Founder vs. Fundusz

Ma on Limitedktórypomnożyćwielokrotniekapitał,powierzylimuPartners.

Venture Capital Way, czyli

Działaniarozwinięte.tego

typu funduszy opie rają się na kilku filarach określających sposób oceny i dokonywania inwesty cji. VC szuka najlepszej młodej spółki, która ma szanse szybko rosnąć, zdoby wać udziały w globalnym rynku i dać wysoki zwrot z inwestycji. Jaka spółka ma na to szansę? Tylko taka, która spowoduje trwałą zmianę funkcjonowania danej branży lub określonej grupy klientów indywidualnych. VC szukają startupów, które dostarczają innowacyjne produkty, dobrze jeśli są one konsekwencją tzw. disruption – tj. zaburzenia dotychcza sowego funkcjonowania rynku. Przykładami disruption są COVID-19 czy wojna w Ukrainie, ponie waż początkują one trendy inwesty cyjne – fale nowych produktów i spółek, które istotnie wpływają na nasz roz wój cywilizacyjny i gospodarczy. Nie bez powodu podkreślamy też szyb kość skalowania – zwrot z inwestycji powinien pojawić się już po siedmiu latach, a to relatywnie niewiele czasu na zbudowanie spółki globalnej, gene rującej liczone w setkach milionów dolarów przychody i osiągającej walu ację na poziomie przekraczającym miliard dolarów.

Używając prostej definicji, powiedzielibyśmy, że Venture Capital to rynek inwestycji kapitałowych w przedsięwzięcia biznesowe znajdujące się na bardzo wczesnych etapach rozwoju. Są one realizowane przez wyspecjalizowane fundusze VC, które najpierw pozyskują kapitał od Limited Partners, czyli funduszy emerytalnych, państwowych, fundacji, inwestorów indywidualnych, etc., a następnie transferują go właśnie do organizacji na wczesnych etapach rozwoju (tzw. startupów), w zamian za equity. Inwestycje dokonywane są w firmy, które dopiero poszukują właściwego modelu biznesowego, testują rynek, grupy docelowe i strumienie przychodów, dlatego venture capital obarczone jest wysokim ryzykiem. Jednakże sucha definicja nie oddaje meandrów tej branży i niepisanych reguł, których znajomość jest niezbędna do odniesienia sukcesu.

STARTUP – MAŁA WIELKA FIRMA? Mówiąc najprościej, startup to orga nizacja stworzona w celu poszukiwa nia powtarzalnego i skalowalnego use case’u. Sposób działania firmy powi nien być projektowany tak, aby umoż liwiał szybką globalizację i pozyskiwa nie udziałów rynkowych. Powinien także uwzględniać interesy inwesto rów finansujących skalowanie spółki, czyli chęć wyjścia z inwestycji w okre ślonym czasie (exit) z dużym zyskiem.

Zadanie funduszu venture capital jest bardzo proste.

Fundusze pracują w oparciu o proces, który pozwala im minimalizować ryzyko w trakcie wyboru młodych spółek. Selek cjonują w ten sposób te, które mają naj większy potencjał do globalnego rozwoju i w perspektywie od pięciu do siedmiu lat mogą dać zwrot zainwestowanego kapi tału na poziomie nawet 100 razy. Oczywi ście nie każda spółka da taki zwrot, nie każda spółka zostanie tak zwanym uni cornem (wycena powyżej 1 mld USD). Statystyka jest nieubłagana. Z 1000 wspieranych przez VC startupów około 100 da kilkukrotny zysk, a tylko kilka ma szansę na zostanie unicornem. Dla tego tak ważne jest zdywersyfikowanie portfela inwestycji funduszu, zarówno od strony rynku docelowego, modelu biz nesowego, jak i monetyzacji. Warto tutaj wspomnieć, że rynek inwestycji VC jest atrakcyjną klasą aktywów, dającą w ciągu ostatnich 10 lat najlepsze zwroty. Jego glo balna wartość wyniosła w 2021 roku 172 miliardy dolarów.

Tekst | Adam Rudowski

2022

TRZY FILARY FUNDUSZY VC –DISRUPTION, TRENDY INWESTYCYJNE I HORYZONT INWESTYCYJNY

Focus on Business Polska | wrzesień–październik

Zadanie funduszu venture capital jest bar dzo proste. Ma on wielokrotnie pomnożyć kapitał, który powierzyli mu Limited Partners. Pozytywnym skutkiem gospo darczym realizacji tego celu jest przyspie szenie rozwoju i globalnego skalowania innowacyjnych spółek, a co za tym idzie – całych gospodarek. Dzieje się tak oczy wiście w krajach, gdzie ekosystemy vc są mocno

VC WAY – PITCH DECK I CO DALEJ? Jak wspomniałem, decydując się na ścieżkę venture capital, założyciel startupu decyduje się na grę według określonych reguł. Większość startupów funkcjonuje w obliczu permanentnego braku kapi tału i zasobów. Aby je sobie zapewnić musi regularnie pozyskiwać finansowa nie zewnętrzne, co dzieje się w ramach rund inwestycyjnych. Pozyskiwany kapitał pozwala mu inwestować kolejno w rozwój produktu, poszukiwanie tzw. product/market fit, budowanie zespołu oraz sprzedaż i marketing na rynkach wertykalnych i geograficznych.

5 MINUT DECYDUJĄCE O „GO OR NO GO”

DLACZEGO TE PIĘĆ PUNKTÓW DECYDUJE?

Decydując się na ścieżkę venture capital, założyciel startupu decyduje się na grę według określonych reguł. Większość cofinansowaniekapitałupermanentnegofunkcjonujestartupówwobliczubrakuizasobów.Abyjesobiezapewnićmusiregularniepozyskiwaćzewnętrzne,dziejesięwramachrundinwestycyjnych.

Na małym rynku nie jest możliwe stworzenie dużej firmy, podobnie w sytuacji, gdy rynek się kurczy. Tak długo, jak inwestorzy venture capital są w stanie opuścić firmę, zanim osiągnie ona szczyt, mogą czerpać nadzwyczajne zyski przy stosunkowo niskim ryzyku. Należy zaznaczyć, że startupu nie można traktować jako mniejszej wer sji dojrzałej organizacji, ponieważ jego rozwój rządzi się innymi prawami. Ścieżka vc to określone standardy glo balne, które mają umożliwić zbudo wanie i wyskalowanie firmy od zera do poziomu globalnej organizacji, w bardzo krótkim czasie.

To sprawia, że średnio na wstępną ocenę jednego projektu fundusz przeznacza około pięciu minut. Jeśli w ciągu tych pię ciu minut nie uzna za interesujące, pięciu najważniejszych składowych pitch decka, to startup traci swoją szansę na dalsze rozmowy. Tymi składowymi są: wielkość rynku; waga problemu, jaki chce rozwią zać spółka; doświadczenie i kompeten cje zespołu; dochodowość produktu (roz wiązującego problem) oraz strategia wej ścia na rynek.

Każdy fundusz vc otrzymuje od kilkuset do kilku tysięcy, a największe fundusze, takie jak a16z czy Seqouia Capital nawet kilkadziesiąt tysięcy, pitch decków rocz nie (prezentacji startupów, przyp. red.).

Po pierwsze, rynek, na którym działa startup, musi szybko rosnąć i być doce lowo odpowiednio duży, aby zapew nić firmie pole do rozwoju. Na małym rynku nie jest możliwe stworzenie dużej firmy, podobnie w sytuacji, gdy rynek się kurczy. Tak długo, jak inwestorzy ven ture capital są w stanie opuścić firmę, zanim osiągnie ona szczyt, mogą czer pać nadzwyczajne zyski przy stosunkowo niskim ryzyku.

17Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

OD ZIARENKA DO EXITU Startup, który spełnia oczekiwania fun duszy w zakresie pięciu elementów poda nych powyżej, ma potencjał na sukces. Ale przed Founderami długa i wymaga jąca wielu poświęceń droga od etapu idei na kartce papieru poprzez budowanie produktu, firmy, jej skalowanie na ryn kach międzynarodowych, aż po exit, naj częściej IPO lub przejęcie przez inwestora branżowego. W trakcie tej drogi czeka ich co najmniej kilka rund finansowania, od wczesnych pre-seed, seed i A, przez fazę growth, czyli rundy B, C, D i dalsze. Co powinno się zadziać w każdej z tych rund, by możliwe było pozyskanie finan sowania w kolejnej? Na jakie elementy zwracają uwagę inwestujące fundusze? W fazie seed startup pracuje nad zdefiniowaniem problemu i product/ market fitem. Na tym etapie o sukcesie projektu decyduje wczesna walidacja czy nasz produkt rozwiązuje istniejący, duży problem wśród potencjalnych klientów. Jeżeli tak, kolejnym krokiem jest zbudo wanie tzw. MVP (Minimum Viable Pro duct) – wstępnej jego wersji. Następnie zaczynamy pozyskiwanie pierwszych klientów i generowanie powtarzalnych przychodów. Pod koniec etapu seed dobrze, jeśli zespół potrafi pokazać przy rosty powtarzalnych przychodów z rynku W wysokich rundach o pozyskaniu nowych inwestorów decyduje coraz bardziej to, czy spółka „dowozi” plany lub lepiej – czy realizuje je z nawiązką, defensability –jak trudno jest bezpośrednio z nią konkurować oraz czy są obecni w cap table jakościowi inwestorzy i doradcy.

Focus

BIZNES 18

Po drugie, problem, jaki spółka chce rozwiązać, powinien być dobrze zdefi niowany i dużej wagi. To w tym elemen cie bardzo często widać różnicę pomię dzy osobami pochodzącymi z branży, do której kierują produkt, a tymi któ rym wydaje się, że wiedzą jak firmy w tej branży powinny funkcjonować. Istotne jest również, aby Founderzy mieli na pokładzie niezbędne kompeten cje do rozwoju startupu – od budowania strategii przez definiowanie produktu, sprzedaż, marketing, zarządzanie, core technologiczny aż po HR. Mile widziane są wcześniejsze doświadczenia w budo waniu firm, zarówno te pozytywne, jak i negatywne. Sam produkt natomiast musi być innowacyjny lub przynajmniej dostarczany atrakcyjnym modelem bizne sowym oraz gwarantować dochodowość.

on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Tu na chwilę pozwolę sobie wró cić do trendów inwestycyjnych wynikają cych z wcześniej omówionych disruption. Dlaczego? Ponieważ fundusze vc dosko nale wiedzą, że to właśnie w obszarze tych trendów rynki rozwijają się naj szybciej, poniekąd „ciągnąc” za sobą star tupy, które korzystają na falach ich wzro stów. Na koniec zostaje strategia wejścia na rynek – powinna być ona spójna i zapewniać możliwość wykładniczego wzrostu. Nie ujmuję tu kwestii oczy wistej – każdy startup powinien mieć dobrze ułożony plan opisujący, na co chce przeznaczyć finansowanie, o które się ubiega i jakie kamienie milowe pla nuje dzięki nim osiągnąć. Pitch deck jest obietnicą tego, co otrzymają inwesto rzy za zainwestowany kapitał. Aby móc rozmawiać z funduszem dalej, musi on być wiarygodny.

Pitch deck jest obietnicą tego, co otrzymają inwestorzy za zainwestowany kapitał. Aby móc rozmawiać z funduszem dalej, musi on być wiarygodny.

 19Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Początkowa w tej fazie runda B jest eta pem walidacji zdolności do skalowania, czyli potwierdzenia trwałego wzrostu na wielu rynkach, wydajności procesów i zdolności egzekucji długoterminowej strategii globalizacji. Kolejne rundy fazy growth, czyli C i dalsze, skupiają się już zwykle na pozyskiwaniu coraz większych udziałów rynkowych, zarówno przez budowanie obecności na kolejnych ryn kach zagranicznych, jak i akwizycje lokal nych graczy.Wwysokich rundach o pozyska niu nowych inwestorów decyduje coraz bardziej to, czy spółka „dowozi” plany, lub lepiej – czy realizuje je z nawiązką, defensability – jak trudno jest bezpo średnio z nią konkurować oraz czy są obecni w cap table jakościowi inwesto rzy i doradcy. Fundusze vc zawsze będą patrzeć na to, czy potrafimy realizować prezentowane wcześniej plany i to nie tylko przez pryzmat przychodów czy ekspansji geograficznej, ale także marży, kosztu pozyskania klienta, churnu, nakła dów na rozwój produktu i umiejętności trwałego zwiększania wartości firmy. Oczywiście, to tylko kilka mierników, w zależności od branży, w jakiej działa startup, dochodzą kolejne.

BĄDŹ PRZYGOTOWANY NA NAJGORSZE, MIEJ NADZIEJĘ NA NAJLEPSZE – VC WINTER W życiu każdego Foundera są momenty lepsze i gorsze, dlatego zawsze dobrze mieć kilka scenariuszy na trudniejsze czasy lub niepowodzenie planu pod stawowego. W branży venture capi tal istotne ochłodzenie zdarzało się już kilkukrotnie. Potocznie nazywane VC Winter, było najczęściej efektem zała mania się kursu akcji spółek technolo gicznych na giełdach amerykańskich i rosnącej niepewności gospodarczej. Spadek wycen spółek giełdowych pocią gał za sobą niemożność przeprowadze nia IPO (exitu), oraz redukcje wycen opartych na mnożnikach. Równolegle następował odpływ kapitału inwesty cyjnego w stronę instrumentów mniej szego ryzyka. Efekt ten rozlewał się glo balnie powodując powszechną obniżkę wycen startupów sięgającą nawet 90% oraz trudności z pozyskaniem kolejnych rund finansowania. Dostępnego kapi tału było znacząco mniej niż w czasach prosperity, zwiększała się konkuren cja wśród startupów, a warunki realiza cji inwestycji dla Founderów znacząco się pogarszały. Obecnie, po latach 2001 i 2008, mamy do czynienia z kolejną taką korektą – to ważny sygnał, by przygoto wać się na ewentualne trudności z pozy skaniem finansowania. W okresie VC Winter szczególnie ważna jest dyscyplina budżetowa, umie jętność redukcji kosztów i identyfikacja kluczowych do rozwoju zasobów, co spro wadza się do przygotowania i realizacji planu przetrwania, często umożliwiają cego osiągnięcie BEP (break even point, przyp. red.). Doświadczenie pokazuje, że spółki z solidnym modelem bizneso wym, dobrą strategią, nie bojące się trud nych decyzji o redukcji zasobów, zyskują w oczach inwestorów. Jak w każdym cyklu koniunkturalnym, po VC Winter zawsze następuje odbicie. Startupy, które sobie poradzą, mogą w przyszłości liczyć na znacząco lepsze wyceny. Dodatkowo, zyskują coś bezcennego – wiedzę, jak sobie radzić w okresie dekoniunktury.

Autor Adam Rudowski General Partner, Level2 Ventures krajowego oraz plany wyjścia z produk tem na rynki zagraniczne. W tle sprze daży cały czas powinien toczyć się pro ces doskonalenia produktu, dodawania nowych funkcji i zabezpieczania własno ści intelektualnej.WrundzieA startup pozyskuje finansowanie w celu rozbudowy bazy klientów na rynku macierzystym, wejście na jeden duży lub kilka mniejszych ryn ków zagranicznych i dalszy rozwój pro duktu. Czas po rundzie A to moment poka zania trwałego trendu wzrostu przycho dów, czyli udowodnienia trakcji rynkowej, najlepiej wówczas jak krzywa sprzedaży ma kształt tzw. hockey sticka (kij hokejowy – synonim przyrostu wykładniczego). Jeśli na rynkach zagranicznych rów nież udaje się wypracować dobrą trakcję, można przygotowywać się do fazy growth.

Ładowarki aut w biurowcach

Od 2035 roku Unia Europejska planuje wprowadzenie całkowitego zakazu sprzedaży aut z silnikami spalinowymi. Daleka perspektywa? Jeśli wziąć pod uwagę, że Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych z grudnia 2021 roku precyzuje zasady, na których deweloperzy i właściciele nowych i modernizowanych budynków mają zapewnić infrastrukturę do ładowania pojazdów elektrycznych, przyszłość wydaje się bliższa. Rozmawiamy z Robertem Zdunkiem, Partnerem Zarządzającym w GoodRoom Sp. z o.o., o tym jak radzić sobie z elek tromobilnością w kraju, w której zwięk szenie mocy umownej z dostawcą ener gii w celu instalacji ładowarki w nieru chomości jest, w najlepszym przypadku, czasochłonne.

Ze względu na potrzebę dostoso wania aranżacji, odpowiednich instala cji i przyłącza energetycznego do mon tażu ładowarki. W większości polskich biurowców skalowanie w kierunku elek tromobilności nie było wzięte pod uwagę podczas ich budowy. A w polskich warunkach proces zwiększenia mocy umownej z dostawcą energii w moder nizowanym budynku jest w najlepszym razie praco- i czasochłonny, przynajmniej w większych miastach. Procedura wnio skowania o zwiększenie przyłącza może zająć nawet 180 dni... lub dłużej. Podczas dostosowywania infrastru ktury pod instalację stacji ładowania warto dobrze znać się na elektryce, aby wykonanie było bezpieczne, wydajne i estetyczne. Dobrze też mieć rozwiąza nie, które pozwala wykorzystać aktu alną moc budynku bez czekania na zwięk szenie mocy przyłącza. W pierwszym przypadku przydają się kompetencje GoodRoom jako firmy fit-out; pod kątem drugiego rozwiązania znaleźliśmy łado warki, które pozwalają wykorzystać „tylko” nadwyżkę mocy budynku.

FOCUS ON Business: Skąd u specjalisty infrastruktury budynkowej temat sta cji ładowania? Robert Zdunek, GoodRoom Sp. z o.o: Marzenie. Choć amator elek tromobilności bez samochodu elektrycz nego to średni entuzjasta... Elektryka nie kupiłem właśnie z powodu niskiej dostępności infrastruktury do ładowa nia. Zaczęliśmy rozmawiać na ten temat z naszymi Klientami z obszaru fit-out, zarządcami i właścicielami budynków. Okazało się, że braki dotyczą także ich klientów, najemców, pracowników i gości budynku, którzy dopytują o możliwość ładowania samochodu w trakcie spotka nia lub pracy. Z badań wynika, że to wła śnie w domu i w miejscu pracy będzie miało miejsce 80% doładowań samocho dów elektrycznych. Pozostałe 20% przy pada na miejsca użyteczności publicz nej. Inna sprawa, że od infrastruktury budynkowej do stacji ładowania jest już całkiem blisko. Z uwagi na niezbędne instalacje?

BIZNES 20 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Od marca 2021 r. obowiązuje unijna dyrektywa, która na deweloperów i właścicieli budynków mieszkalnych oraz niemieszkalnych nakłada obowiązek doodpowiedniejzabezpieczeniainfrastrukturyładowaniapojazdówelektrycznych.

Stacje ładowania, które znaleźliśmy dysponują funkcją tzw. Dynamicznego Zarządzania Mocą. Komunikują się z BMS budynku, ile mocy w danej chwili pobiera budynek i możliwą nadwyżkę wykorzystują do ładowania aut.

Przed chwilą brakowało mocy, a teraz mamy nadwyżkę? Moc budynku zawsze jest plano wana z nadwyżką. Tyle, że te nadwyżki są zbyt małe na podłączenie na stałe kilku stacji ładowania. Średniej wielkości biuro wiec w polskim mieście dysponuje mocą umowną około 800-900 kW, i aby podłą czyć pod taki budynek 10 standardowych ładowarek o mocy 22 kW potrzeba ok. 220 kW. Zwiększenie przyłącza budynku o taką wartość będzie prawdopodobnie trudne do osiągnięcia w dużych miastach. Nie wspominając o tym, że w przyszło ści ładowarek powinno być znacznie więcej w takim budynku. Stacje ładowa nia, które znaleźliśmy dysponują funkcją tzw. Dynamicznego Zarządzania Mocą. Komunikują się z BMS budynku, ile mocy w danej chwili pobiera budynek i moż liwą nadwyżkę wykorzystują do łado wania aut. Dynamiczne Zarządzanie Mocą pozwala w pełni wykorzystać moc umownąDodatkowobudynku.ładowarki Inbalance, tworzą tzw. klastry stacji ładowania. 1 klaster może mieć do max 5 stacji łado wania, z 2 gniazdami każda, co oznacza 10 punktów ładowania zainstalowanych na 1 kablu. Klaster rozdziela dostępną moc między poszczególne ładowarki. To bardzo dobre rozwiązanie, ponieważ ładowane jednocześnie samochody mają zróżnicowane zapotrzebowanie na moc; wynika to z różnego stopnia naładowania pojazdów w danym momencie oraz zróż nicowanej szybkości ładowania w każ dym modelu elektryka. Instalacja stacji ładowania to długi proces? Jak zwykli mówić prawnicy, to zależy. W tym przypadku zależy od budynku, lokalizacji, instalacji i rodzaju ładowarki. W przypadku ładowarek Inba lance jest to proces szybki dzięki konfi guracji klastrowej (instalacja 10 punk tów ładowania na „jednym kablu”) oraz możliwości instalacji zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku (IP54, zabez pieczenia różnicowoprądowe i nadprą dowe oraz mierniki energii elektrycznej w ładowarce).Nienależy także zapominać o pro cedurze badań UDT dopuszczających ładowarkę do eksploatacji. W jednym i drugim przypadku najdłuższy jednak będzie proces ewentualnego zwiększenia

Dlaczego temat stacji ładujących do pojazdów elektrycznych pojawił się akurat teraz? Rynek elektromobilności w Polsce rośnie z każdym miesiącem. To jasne, że trzeba będzie odpowiedzieć na potrzeby użytkowników pojazdów w biu rowcach i lokalach. Wystarczy, że kilka biurowców w dużym mieście zapewni sta cje ładowania. Pozostałe nie będą miały wyjścia i, chcąc pozostać konkurencyj nymi, będą musiały zainstalować u sie bie takie stacje.

Jeśli jednak kwestia konkurencyj ności to za mało, to mogą zmusić nas do tego wymogi prawne. Od marca 2021 r. obowiązuje unijna dyrektywa, która na deweloperów i właścicieli budynków mieszkalnych oraz niemieszkalnych nakłada obowiązek zabezpieczenia odpo wiedniej infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych. Wymóg obej muje zarówno nowo powstające, jak i modernizowane budynki. A od roku 2035 UE planuje wprowadzenie całkowitego zakazu sprzedaży aut z silnikami spalino wymi. Warto więc spełnić moje marzenie. Dziękujemy za rozmowę.

Rynek elektromobilności w Polsce rośnie z każdym miesiącem. Trzeba będzie odpowiedzieć na potrzeby użytkowników pojazdów w biurowcach i lokalach.

21Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022



mocy umownej. Tu Inbalance wygrywa, bo umożliwia działania bez ingerencji w przyłącze.

BIZNES 22

42% Polaków uważa, że trudno na co dzień zdrowo się odżywiać, 41% czuje się zagubionych w natłoku informacji na temat zdrowego jedzenia.

ZAPROŚ PRACOWNIKÓW DO BIURA… NA ZDROWY EVENT! Wielu pracowników przyzwyczaiło się do pracy zdalnej i nie chce już pracować w biurze. To, co jest wygodne z punktu widzenia jednostki, nie zawsze służy organizacji. Niektóre firmy dobrze odnalazły się w realiach home office, inne funkcjonują z mniejszą efektyw nością w rozproszonych zespołach i wolałyby ściągnąć wszystkich z powro tem do biura. Pracownicy deklarują, że nie chcą wracać do pracy stacjonarnej, a na myśl o powrocie do dawnej rutyny odczuwają stres. Odpowiedzią na te pro blemy jest właściwe zaaranżowanie prze strzeni w miejscu pracy, aby stała się bar dziej przyjazna.Dzieńpowrotu do pracy stacjonar nej nie musi być źródłem stresu. Można odczarować ten moment i zamienić w przyjemne wydarzenie. W wielu fir mach pracodawcy stawiają na upominki dla pracowników z okazji powrotu. To tak zwane welcome pack lub welcome back pack. Można także zaprosić pracowni ków do firmowej kuchni na zdrowe przekąski lub świeżo wyciskane soki, a chętnych na konsultacje z dietetykiem,

Tekst | Magdalena Kartasińska Dla 3/4 Polaków jest ważne, by pracodawca ułatwiał zdrowe odżywianie się w miejscu pracy. To jeden z wniosków, które wykazało badanie „Żywieniowe nawyki pracujących Polaków 2022” przeprowadzone przez Dailyfruits i Instytut Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera. Pracownicy mają świadomość, że zdrowe nawyki żywieniowe mają wpływ na ich dobrostan. Pracodawcy też coraz częściej rozumieją korzyści wynikające z wdrażania programów edukacji żywieniowej. W jaki sposób można spełniać oczekiwania swojego zespołu, a jednocześnie wspierać realizację celów biznesowych firmy? W ciągu ostatnich 2 lat od wybuchu pandemii udało się wypracować wiele skutecznych rozwiązań.

który podpowie jak zadbać o prawi dłowe nawyki żywieniowe w pracy. To, że takie wskazówki są potrzebne, nie ulega wątpliwości, co udowodniło bada nie „Żywieniowe nawyki pracujących

Polaków 2022”, według którego 42% Polaków uważa, że trudno na co dzień zdrowo się odżywiać, 41% czuje się zagu bionych w natłoku informacji na temat zdrowego jedzenia.

Focus on Business Polska 2022

CASE STUDY Jak zdrowe nawyki żywieniowe zespołu mogą wspomagać realizację celów biznesowych?

| wrzesień–październik

NIECH ZDROWE PRZEKĄSKI POZOSTANĄ W MIEJSCU PRACY JUŻ ZAWSZE! Jednorazowy event to dobry pomysł na zachętę, ale w dłuższej perspektywie potrzebne są większe zmiany. Co więcej, wcale nie muszą być kosztowne. Regu larne dostawy zdrowej żywności do biura to jeden z najtańszych benefitów na rynku w przeliczeniu na jednego pracownika.Inwestycja jest niewielka a korzyści mogą być ogromne. Zdrowsza dieta ozna cza mniej absencji chorobowych, a także większą efektywność. Świeże owoce, bakalie, soki NFC to produkty, które dostar czają energię i wspierają koncentrację, a przy tym nie zawierają pustych kalo rii oraz nadmiaru cukru i tłuszczy, jak chipsy czy Wartobatony.podkreślić, że wpływ działań wspierających zdrowie pracowników jest mierzalny. Mówi o tym publikacja Insty tutu Medycyny pracy z 2019 r. „Co firmy powinny wiedzieć, by skutecznie pro mować zdrowe odżywianie i aktywność fizyczną pracowników? Raport z wyników reprezentatywnego badania 1000 pracow ników średnich i dużych firm w Polsce”. Pracodawcy zapytani o spostrzeżenia są przekonani, że zwiększyła się wydajność pracy (50%), poprawił się stan zdrowia pracowników (49%), co przełożyło się na widoczny spadek absencji chorobowej (43%). Przyznają również, że zauważalnie zwiększyła się identyfikacja pracownika z zakładem (47%).

WIĘCEJ NIŻ ZDROWIE – JAK POSIŁKI SPOŻYWANE W BIURZE MOGĄ TWORZYĆ ATMOSFERĘ I ZINTEGROWAĆ TWÓJ ZESPÓŁ Na pytanie „Co motywuje Cię do pracy w biurze” zadane w ramach sondażu „Biuro czy home office – jakie środowi sko pracy preferują polscy pracownicy?” najwięcej ankietowanych wskazało przy jazną atmosferę, możliwość spotkań przy kawie i wspólne posiłki (40%). Nie mal połowa (47%) respondentów w tym samym sondażu, jako elementy budu jące środowisko pracy, wskazała eventy integracyjne, wspólne posiłki i aktywno ści sportowe.Firmy,które zdają sobie z tego sprawę, regularnie organizują śniadania fir mowe albo inne nieformalne spotkania przy stole. Wspólne jedzenie to sposób na zintegrowanie ludzi i budowanie rela cji między pracownikami różnych dzia łów w innych okolicznościach niż na spo tkaniach roboczych. Firmowa kuchnia to miejsce gdzie mogą powstawać inspiru jące pomysły i idee. Jednak, żeby do tego doszło, trzeba uczynić ją naprawdę atrakcyjnym miejscem. Na początek wystar czy regularna dostawa owoców i innych przekąsek.

Na posiłkiprzymożliwośćatmosferę,wskazałoankietowanychwCię„Copytaniemotywujedopracybiurze”najwięcejprzyjaznąspotkańkawieiwspólne(40%).

NIE TYLKO W BIURZE –WSPIERAJ ZDROWE NAWYKI I INTEGRACJĘ ZESPOŁU NA HOME OFFICE Co w sytuacji, gdy nie ma możliwości, żeby spotkać się bezpośrednio przy śnia daniu? Potrzeba jest matką wynalazku, więc powstały rozwiązania także na tę okoliczność. W roku 2021 firma Daily fruits we współpracy z Szymonem Czer wińskim zorganizowała dla firm warsz taty kulinarne online. Livecooking okazał się znakomitym pomysłem na budowa nie zaangażowania, jednak warunkiem sukcesu była dobra organizacja całego wydarzenia. Każdy uczestnik wydarze nia otrzymywał do domu paczkę z prze pisem na wybrane dania i wszystkimi Niemal połowa (47%) respondentów jako elementy budujące środowisko pracy, wskazała eventy integracyjne, wspólne posiłki i aktywności sportowe.

23Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Autor Magdalena Kartasińska Kierownik Działu Dietetycznego, Dailyfruits

BIZNES 24

PROGRAMY PROZDROWOTNE TO KORZYŚCI DLA WSZYSTKICH Inwestycja w budowanie programu edu kacji żywieniowej w organizacji wymaga otwartości zarówno pracowników, jak i pracodawców, ale przynosi wymierne korzyści obu grupom. Dla pracodaw ców jest świetną szansą na tworzenie przyjaznego miejsca pracy, odpowiada jącego na aktualne potrzeby pracowni ków w obszarze m.in. zdrowego żywie nia. Jest również formą działań profi laktycznych, które mogą wzmacniać odporność pracowników i potencjał orga nizacji nie tylko w wymiarze wizerun kowym, ale również w ekonomicznym. Otoczeni właściwą opieką pracownicy są bardziej zmotywowani w codziennym, zawodowym funkcjonowaniu. Coraz wię cej organizacji zdaje sobie sprawę, że bez wzmacniania odporności i poprawy zdro wia od strony metabolicznej (tj. prewen cji chorób cywilizacyjnych) nie ma szansy na obniżenie absencji wśród pracowni ków i poprawę efektywności. To ważne obszary, wpływające na funkcjonowa nie biznesowe każdej organizacji, dlatego program edukacji żywieniowej jest inwe stycją wartą rozważenia i wdrożenia. Według najnowszego badania „Żywieniowe nawyki pracujących Polaków 2022” tylko 45% firm dba o to, aby pracownik mógł zdrowo się odżywiać.

Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

potrzebnymi przepisami. W wyznaczo nym dniu pracownicy zdalnie połączyli się z Szymonem Czerwińskim, który krok po kroku zdradzał tajniki przygotowania wszystkichPrzesyłkidań.ze składnikami na zupę albo pizzę na spodzie z kalafiora to nie jedyne paczki żywnościowe, jakie otrzy mywali pracownicy. Już w 2020 r. firmy zamawiały do domów pracowników także paczki z produktami wspierają cymi zdrowie i odporność. W ten spo sób w sezonie jesienno-zimowym prze kazano do domów pracowników cytrusy, miód, imbir, sok malinowy czy rozgrze wającąWiosnąherbatę.ilatem paczki dla pracow ników pełniły też inne role. W ramach pomysłów na zaangażowanie i integra cję swoich zespołów klienci zdecydo wali się na wysyłkę zestawów do domo wej uprawy ziół albo produktów na grilla.

Kilka razy w ciągu dnia po warzywa, sięga 30% respondentów.

DLACZEGO ŻYWIENIOWE WSPARCIE JEST TAK BARDZO POTRZEBNE? Pandemia uwydatniła i pogłębiła istnie jące już problemy zdrowotne pracowni ków. Funkcjonowanie w pandemicznej rzeczywistości dodało wielu z nas kilogra mów, osłabiło stan zdrowia, rozregulo wało rutynę dnia oraz pogorszyło nawyki żywieniowe, czego skutki ponosimy obec nie. Pracodawcy również coraz mocniej to odczuwają, gdyż rośnie liczba osób na zwolnieniach lekarskich borykających się z metabolicznymi chorobami cywiliza cyjnymi, wywołanymi m.in. przez otyłość, która sama w sobie także jest chorobą. Badania i sondaże przeprowadzane przez Dailyfruits wskazują, że masa ciała pracujących Polaków rośnie. Pierwsza edycja badania z 2020 r. wskazywała, że nieprawidłową masę ciała miało 40% respondentów. W tegorocznej edycji jest to już 44%. Polacy wciąż bardzo rzadko sięgają po owoce i warzywa. W zaleca nym spożyciu owoców na przestrzeni dwóch lat odnotowaliśmy spadek z 21% do 19% respondentów. Kilka razy w ciągu dnia po warzywa, szczęśliwie sięga wię cej osób – spożycie wzrosło z 26 do 30% respondentów. Wciąż jednak daleka droga do spełnienia tego podstawowego wymogu piramidy zdrowego żywienia, która jest gwarantem zdrowia, prawidło wej masy ciała i dobrego samopoczucia. Okazuje się niestety, że pracujący Polacy mają coraz więcej przeszkód na drodze do zadbania o zdrowe nawyki żywie niowe. 46% pracowników uważa, że ma zbyt dużo pracy i obowiązków, żeby zaj mować się przygotowywaniem odpo wiednichNiestety,posiłków.wskazane wcześniej pozy tywne przykłady działań pracodawców wciąż należą do rzadkości. Według naj nowszego badania „Żywieniowe nawyki pracujących Polaków 2022” tylko 45% firm dba o to, aby pracownik mógł zdrowo się odżywiać. 11% responden tów badania wskazuje, że nie ma w ciągu dnia pracy zapewnionej przerwy na spo kojne spożycie posiłków. Tylko 16% pra codawców interesuje się, pyta pracow ników, czego oczekują w sprawach doty czących jedzenia w firmie, 31% organi zuje szkolenia o zdrowym żywieniu lub udostępnia materiały na ten temat, a 24% spotkania z dietetykami. To wciąż bardzo niewiele, szczególnie gdy skala problemu jest tak szeroka.

wEkstra/Introwertyzmbiurzedającymwybór

ZAKRES INTERAKCJI – STOPIEŃ AUTONOMII Aranżując przestrzeń biurową powinni śmy wziąć pod uwagę przede wszystkim tryb pracy pracowników (stacjonarny, zdalny czy hybrydowy) oraz podejmo waną przez nich dominującą aktywność. Analiza tych czynników dostarczy nam wiele informacji o obowiązkach, ścież kach działania czy procesach w prze strzeni biurowej. Dodatkowych wskazó wek mogą dostarczyć nam koncepcje sty lów pracy i teorie typów pracowników. W 1997 r. brytyjski architekt Fran cis Duffy opublikował swoją Koncepcję Stylów Pracy. Zgodnie z myślą autora, style pracy możemy podzielić na obszary, różniące się między sobą na wymia rach zakresu interakcji i stopnia auto nomii. Zakres interakcji mówi o pozio mie współpracy między pracownikami. Podkreśla także wagę aktywności, opie rających się na komunikacji i wymia nie myśli oraz informacji. Drugie kon tinuum – stopień autonomii – to infor macja o stopniu decyzyjności i wolności pracownika w zakresie realizacji obo wiązków zawodowych oraz planowa nia dnia pracy. W każdym z powstałych obszarów – Den, Club, Hive i Cell – odnaj dziemy inne branże zawodowe, które naj lepiej oddają i odnajdują się w branych pod uwagę charakterystykach.

A JAK W DANYM STYLU ODNAJDZIE SIĘ PRACOWNIK? Styl pracy i obowiązki zawodowe pozwalają na stworzenie charakterystyk pracowników.

Jeremy Myerson i Catherine Greene w swojej koncepcji typów pracowników wyróżniają 4 grupy, które różnią się mię dzy sobą specyfiką pracy – kotwice, łącz nicy, zbieracze i żeglarze. Charakter pracy wpływa również na oczekiwania wobec przestrzeni biurowej, gdyż czegoś innego w miejscu pracy będzie szukać stacjo narnie pracująca kotwica, a na całkowi cie inne aspekty zwróci uwagę wysoce mobilnyOpierajączbieracz.się na wynikach badań i obserwacjach wiemy, że całkowicie innych warunków miejsca pracy potrze buje pracownik stacjonarny, a innych ten, pracujący w trybie hybrydowym. Tak samo, zauważymy wyraźne róż nice w przestrzeni biurowej wspierają cej pracownika wykonującego działania rutynowe i schematyczne, od tej, która pomaga w trakcie pracy koncepcyjnej, opierającej się na komunikacji. Musimy jednak zadać sobie pyta nie – czy dostosowanie aranżacji prze strzeni biurowej, biorąc pod uwagę jedynie styl i tryb pracy oraz dominu jące aktywności, jest wystarczające? A może warto spojrzeć głębiej? Bo prze cież każda praca sprowadza się do stoją cego za nią człowieka. Opierając się na wynikach badań i obserwacjach wiemy, że całkowicie innych warunków miejsca pracy potrzebuje pracownik stacjonarny, a innych ten, pracujący w trybie hybrydowym. Focus on Business Polska |

BIZNES 26

Tekst | Aleksandra Szeląg Jedno biuro. Setki ludzi. Czy możliwe jest stworzenie przestrzeni, która będzie komfortowa dla wszystkich? Przestrzeni, która będzie wspierać ekstrawertyków, jednocześnie wypełniając potrzeby introwertyków. Jakie powinno być biuro dające wybór?

wrzesień–październik 2022

OSOBOWOŚĆ A PRZESTRZEŃ BIUROWA Ekstrawertyzm i introwertyzm to jedne z najważniejszych wymiarów osobowo ści. Terminy stworzone przez badaczy Costa i McCrae są częścią powszechnie akceptowanego modelu Wielkiej Piątki, czyli opisu osobowości w kategoriach cech. Każdy z nich posiada super-moce, ale również pewne ograniczenia. Ogra niczenia, które w codziennej pracy może zredukować odpowiednia aranżacja prze strzeni i zastosowanie konkretnych roz wiązań meblowych. Jak zatem zaaranżo wać przestrzeń, która zadba o potrzeby tych skrajnych typów osobowości? Czy to możliwe? Przyjrzyjmy się bliżej charak terystykomOsobyosobowości.owysokim poziomie eks trawertyzmu, dzięki umiejętności roz czytywania emocji i zachowań, świetnie odnajdują się w pracy grupowej i zespo łowej. Charakteryzuje je energetyczność (w tym gadatliwość i głośność), szybkość, spontaniczność oraz wysoka podzielność uwagi. Pomimo tych cech, osoby ekstra wertyczne do realizacji zadań wyma gających szczegółowości oraz operacji analitycznych potrzebują przestrzeni zapewniającej wyizolowanie i ograni czenie najsilniejszego bodźca – ludz kiej mowy.Introwertycy to osoby skrupulatne, dokładne i rozważne, preferujące pracę indywidualną lub w małych 2-3 osobo wych grupach. To jednostki, które uczą się poprzez obserwację, choć nie lubią przebywać w centrum uwagi i wypowia dać się na forum. Introwertycy potrafią pracować przez długi czas w wysokim skupieniu – jeśli nie będą rozpraszani i zaczepiani.

27Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

BIURO DAJĄCE WYBÓR Biuro dające wybór to biuro, które bierze pod uwagę cechy charakterystyczne każ dego z wymienionych typów osobowości i zapewnia miejsca do pracy, które speł niają oczekiwania skrajnych wymiarów. W przestrzeni biurowej powinni śmy znaleźć miejsca służące komunikacji i pracy grupowej oraz szybkim kon sultacjom, jak i te, które pozwolą na pracę w ciszy i skupieniu. Wymienione przestrzenie to odpowiedź na komuni katywność, energetyczność i wysoki sto pień otwartości ekstrawertyków. Z dru giej strony, w biurze powinniśmy zorga nizować przestrzeń dogodną dla intro wertyków, czyli miejsca umożliwiające odizolowanie się lub odbywanie konsul tacji z zachowaniem większej prywat ności, przy jednoczesnej pewnej dawce open-space, która pozwoli na naukę przez obserwację. Biuro dające wybór to biuro, które bierze pod uwagę cechy charakterystyczne każdego z wymienionych typów osobowości i zapewnia miejsca do pracy, które spełniają oczekiwania skrajnych wymiarów. Biuro Nowy Styl, Kraków, ul. Jasnogórska.

Autor Aleksandra Szeląg Workplace Consultant, Dział Badań i Konsultingu Przestrzeni Pracy, Nowy Styl

JAK ZMIEŚCIĆ TE WSZYSTKIE FUNKCJE NA JEDNEJ PRZESTRZENI? W miejscu pracy warto korzystać z roz wiązań aranżacji wnętrz, które będą dopasowane do pracownika – jego stylu i trybu pracy oraz podejmowanych obo wiązków, ale również takich, które w pra cowniku widzą człowieka. Dla osób o osobowości intrower tycznej, dobrym rozwiązaniem, które może pomóc zadbać o indywidualność i prywatność w przestrzeni open-space, są np. sofy z wysokimi panelami o właści wościach akustycznych i panele wydzie lające stanowisko pracy. Mobilne, wyso kie stoły czy też większe stoły, przezna czone do pracy zespołowej, to z kolei codzienne wsparcie dla osób o wysokim poziomieWartoekstrawersji.dostosowywać biuro do potrzeb pracowników nie tylko w obszarach typu open-space. Odpowiednie wypo sażenie pomieszczeń przeznaczonych do pracy w ciszy i skupieniu, pozwala na nadanie miejscu nowych funkcji. Biurka z elektryczną regulacją wysoko ści i ergonomiczne krzesła mogą stać się zarówno przestrzenią do indywidual nej pracy ekstrawertyka, jak i miejscem na bardziej prywatną konsultację, w któ rej odnajdzie się introwertyk. W społeczeństwie ciężko odna leźć osoby o skrajnych cechach intro – lub ekstrawertycznych, choć każdy z nas może być przesunięty w kierunku jednego z wymiarów. Jesteśmy umiesz czeni na pewnym kontinuum i, w zależ ności od sytuacji czy podejmowanej aktywności, preferujemy inną przestrzeń do działania.Aranżacja przestrzeni biurowej to proces, na który składa się wiele kro ków: poczynając od określenia trybu i stylu pracy, poprzez dominującą aktyw ność podejmowaną przez pracowników i kończąc na jednostkowych (i grupo wych) oczekiwaniach oraz potrzebach. Dobrze zaaranżowana przestrzeń daje wiele możliwości i sama w sobie staje się czynnikiem, który nie tylko popra wia efektywność i jakość pracy pracow nika, ale wspiera go, opiekuje się nim i dba o jego dobrostan.

BIZNES 28 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Główne obszary tematyczne: • Jak wygrywać w czasach turbulencji, zmian, inflacji i niepewności? Strategie dla firm i ich liderów • 8 czynników zaburzających dotychczasowy porządek – od zmian geopolitycznych, po tsunami danych i przyspieszoną transformację • Na czym polegają dwie kluczowe kompetencje firm w turbulentnych czasach: zdolność do reakcji i konfiguracji • Future skills – jakie kompetencje będą miały największy wpływ na jakość przewodzenia w najbliższej przyszłości? KONFERENCJA REGIONALNA Jak wygrywać w niepewnych czasach. Strategie i dylematy PARTNER KONFERENCJI: 20 października Kielce,www.konferencja.ican.pl/kielce2022HOTELBINKOWSKI Spotkajmy się w Kielcach! Serdecznie zapraszam BOGDAN WENTA prezydent Kielc

2022

SSC LIONS 30

Wybiegającbankowych.wprzyszłość,

Globalny gigant w Krakowie. Jak działa centrum usług HSBC?

Focus on Business Polska | wrzesień–październik

Rozmawiamy z Bartoszem Brakiem, Dyrektorem Regionalnym ds. Operacji w Europie w HSBC. FOCUS ON Business: Jakie spektrum procesów obsługuje centrum usług banku HSBC w Krakowie? Bartosz Brak, HSBC: Określenie, które nasuwa mi się jako pierwsze, to „szerokie”, a nawet lepiej – „globalne”. Krakowskie centrum HSBC funkcjonuje jako jeden skoordynowany organizm, który składa się z kilku powiązanych jed nostek. Można to w uproszczeniu określić jako kompleksowy zespół centrów dosko nalenia procesów w zakresie finansów, operacji bankowych, ryzyka, technolo gii, transformacji, zarządzania relacjami z dostawcami i jeszcze paru innych kom petencji, które rozwijamy. W tym kontekście, i z perspek tywy dalszego rozwoju centrum HSBC w Krakowie, kluczowe wydają się rela cje z naszymi partnerami biznesowymi i zaufanie, na które zapracowaliśmy przez ostatnie 12 lat funkcjonowania centrum. Bardzo dobra opinia na temat krakowskiego centrum w grupie HSBC pozwala zespołowi rozwijać coraz to bardziej zaawansowane kompetencje. Jesteśmy pełnoprawnym partnerem, który wspiera bieżące funkcjonowanie banku oraz jego transformację w zakre sie usprawnień i optymalizacji licznych procesów

myślę, że jesteśmy blisko trendów rynkowych, inwestując w rozwój w zakresie zarzą dzania danymi i wdrażania nowych technologii w celu usprawnienia istnieją cych procesów. Oprócz całej działki tech nologicznej i ryzyka cieszy, m.in., zlokali zowanie właśnie w Krakowie globalnego zespołu cyberbezpieczeństwa. Podsumo wując, mamy ludzi, umiejętności i zdefi niowany kierunek rozwoju. Dokładamy również starań, aby dobrze się u nas pracowało, a tegoroczna certyfikacja Great Place to Work, czy miejsce wśród 300 najlepszych pracodawców w Polsce według Forbesa, potwierdzają, że to wła ściwy kierunek. Jak obecnie wygląda sieć HSBC na świe cie i jak na ich tle pozycjonowane jest krakowskie centrum? HSBC jest jedną z największych instytucji finansowych na świecie. Z punktu widzenia głównego biznesu bankowego, jesteśmy obecni w 63 krajach, świad cząc usługi dla około 40 milionów klien tów w zakresie bankowości prywatnej, komercyjnej, korporacyjnej czy zarządza nia majątkiem w Europie, Azji, na Bliskim Wschodzie, w Afryce oraz Ameryce Pół nocnej i Łacińskiej. Jeśli natomiast chodzi o strukturę centrów usług HSBC, to opiera się ona na sieci ponad 20 centrów zloka lizowanych m.in. w Meksyku, Indiach, Filipinach, Chinach, Sri Lance czy wła śnie wKrakowskiePolsce. centrum jest dedyko wane do obsługi klienta wewnętrznego, czyli funkcjonującego w ramach grupy HSBC, i – coraz częściej – również docelo wego, m.in. z Europy. Taka forma specja lizacji spowodowana jest przede wszyst kim dostępem do kompetencji języko wych wśród pracowników i kandydatów, kwestiami regulacyjnymi wynikającymi z członkostwa Polski w Unii Europejskiej, jak również ukierunkowaniem na istotne dla funkcjonowania banku procesy biz nesowe. Ich zlokalizowanie w Krakowie pozwala na bliższą współpracę z global nym biznesem, lepsze zrozumienie prio rytetów grupy HSBC i klientów docelo wych oraz ukierunkowanie strategii rozwoju centrum w stronę świadcze nia pełnowartościowych usług, dają cych znacznie lepsze możliwości klien tom banku na całym świecie. HSBC jest jedną z największych instytucji finansowych na świecie. Z punktu widzenia głównego biznesu bankowego, jesteśmy obecni w 63 krajach, świadcząc usługi dla około 40 milionów klientów w zakresie bankowości prywatnej.

Jak pandemia wpłynęła na organiza cję pracy firmy zatrudniającej ponad 4 tysiące osób? Pandemia COVID-19 miała oczy wisty wpływ na sposób funkcjonowania centrum HSBC w Krakowie, jak i całej grupy HSBC, ale nie wpłynęła na tempo rozwoju firmy. Cały czas rośniemy, posze rzamy zakres działalności. Mamy daleko siężne plany związane z rozwojem cen trum w kolejnych latach – do Krakowa przenoszone są kolejne procesy bizne sowe z innych rynków, ale nie z powodu ceny, tylko możliwości wykorzystania wartości dodanej generowanej przez zespół oraz łatwego dostępu do pożąda nych kompetencji wśród kandydatów. Jak wspomniałem, model pracy w pandemii uległ diametralnej zmianie – w ciągu kilku dni od momentu wpro wadzenia pierwszego lockdownu prawie cały zespół centrum pracował zdalnie. Obecnie pracujemy w modelu hybrydo wym, który jest naturalną konsekwencją zmian, jakie zaszły w procedurach czy podejściu do ryzyka biznesowego. Model hybrydowy, w którym pracownicy sami decydują, ile i kiedy pracują z biura, daje pracownikom elastyczność, do któ rej przywykli w ciągu ostatnich dwóch lat. Przynosi także pewne wyzwania w zakresie zarządzenia powierzchnią biurową, zapewnienia właściwej infra struktury informatycznej oraz wdroże nia nowoczesnych, „wirtualnych” meto dyk zarządzania zespołami. Nie jest to proces łatwy, ale jak każda zmiana, napę dza rozwój.Pandemia wpłynęła także na sferę „ludzkich” potrzeb pracownika, która zawsze była istotna, ale w ciągu ostatnich dwóch lat nabrała całkowicie nowego wymiaru. Pojęcia „mindfulness” czy „wellbeing” na nowo zdefiniowały, jak istotne jest zapewnienie pracownikom odpowiedniej przestrzeni w sferze men talnej, w jaki sposób pracować nad ich motywacją i balansowaniem wymagań, jak skomponować nowy zestaw „mięk kich” benefitów. Czy są procesy, których specyfika nie pozwoliła na obsługę w modelu pracy zdalnej? Na początku myśleliśmy, że nie będzie możliwości adaptacji pełnej pracy zdalnej, m.in. dla procesów krytycznych, które muszą być obsłużone w ciągu doby bądź szybciej. Najlepszym przykładem są tu płatności, na które nasi klienci po pro stu nie mogą czekać i do wypełnienia któ rych jesteśmy zobowiązani wymogami wewnętrznych umów serwisowych.

SSC LIONS 32 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

 33Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Jednak z potrzeby chwili podjęte zostały decyzje o przetestowaniu nowych metod pracy i przede wszystkim przeprowa dzeniu kompleksowej oceny ryzyka, która miała dać odpowiedź, co jeszcze możemy zmienić, aby dostosować się do nowych warunków. W bankowości nie jest to proces łatwy, gdyż jesteśmy zobligowani do prze strzegania bardzo wymagających zasad prawno-regulacyjnych, często różnią cych się w zależności od kraju, dla któ rego świadczona jest usługa. Przepro wadzone testy pozwoliły nam urucho mić dla 99% procesów pracę zdalną, a teraz hybrydową. Oczywiście kluczo wym czynnikiem jest tu digitalizacja pro cesów, umożliwiająca odejście od obrotu dokumentacją papierową i przeniesie nie jej na poziom wirtualny, czego przy kładem jest choćby używanie pod pisu elektronicznego.Zmianawymagała przedefiniowa nia niektórych procesów, które dzięki specyfice działalności centrum, udało Będziemy rosnąć. Nasi konkurencyjną.wspierazawodowych,umiejętnościdouwagigdziekompetencjiDostępnośćulokowaćborosnącąbymodelebiznesowipartnerzyzmieniająoperacyjnetak,uwzględnićwnichrolęKrakowa,towłaśnietutajchcąswojeprocesy.pożądanychnarynku,corazwięcejprzykładasięnowoczesnychrównieżnasząpozycję

się dostosować do wymogów pracy zdal nej. Nie byłoby to możliwe w każdej z naszych jednostek bankowych, gdyż niektóre – z racji charakterystyki kon kretnego rynku – nadal muszą prowa dzić obsługę księgową bądź wydawać czeki w formie papierowej. Dzięki wprowadzonym zmianom w formule pracy, krakowskie centrum zyskało także nowych pracowników spoza regionu Małopolski czy Śląska, do niedawna naszego głównego obszaru rekrutacji kandydatów. Przed pandemią zatrudnienie kogoś z drugiego końca Polski nie było fizycznie możliwe. Nato miast obecnie obszar, w którym poszu kujemy najlepszego kandydata do pracy, znacząco się rozszerzył – dziś możemy zaoferować pracownikom możliwość pracy zdalnej z każdego miejsca w Pol sce. Nie pozostaje to bez wpływu na pozy cjonowanie centrum i budowanie jego wizerunku na rynku pracy. Hybrydowy model pracy wydaje się obecnie najbardziej odpowiedni, tak dla pracownika, jak i HSBC – jest kom promisem pomiędzy elastycznością pożą daną przez pracowników a koniecznością zagwarantowania stabilności procesów bankowych oraz właściwego poziomu bezpieczeństwa dla naszych klientów. Instytucje finansowe w coraz większym stopniu wykorzystują cyfryzację i nowoczesne technologie oparte np. na AI. Czy odgrywają one również istotną rolę w pracy HSBC? Jest to kolejna pozycja strategiczna, obok wspomnianego wcześniej rozwoju nowoczesnych kompetencji pracownika, konieczna dla rozwoju centrum. Popa trzmy na całościową drogę, którą klient banku musi przejść od wypełnienia wnio sku o usługę do jego przeprocesowania, oceny, akceptacji, wydania opinii i dopeł nienia wszelkich formalności admini stracyjnych. Ta ścieżka powinna być jak najkrótsza, jak najszybsza – i budo wać wyjątkowe doświadczenia klienta w relacji z naszym bankiem. W zakresie operacji bankowych wiąże się to m.in. z wdrożeniem systemów elektronicz nego obiegu dokumentów. Płynnie łączą one jednostkę bankową odpowiedzialną za zapoczątkowanie i utrzymanie rela cji z klientem z naszym centrum, gdzie odpowiednie zespoły wykonują zadania na rzecz tego klienta. Za przykład niech

posłużą procesy kredytowo-pożycz kowe, gdzie obieg dokumentacji i wnio sku od klienta płynnie przechodzi z jed nego etapu do kolejnego. Musimy tu jednak pamiętać o speł nieniu wymogów prawnych i uwzględ nieniu elementów procesu, które nie mogą na ten moment być jego częścią – wymagających niejednokrotnie zaan gażowania pracownika do działań for malnych, przykładowo złożenia wnio sku w instytucji regulacyjnej. Cieszy fakt, że postęp jest zauważalny i przykładowo w zakresie płatności o wysokich warto ściach dla rynków europejskich stopień zautomatyzowania jest bliski 75% i cią gle rośnie. Jak wyglądają plany krakowskiego cen trum HSBC na najbliższe lata? Będziemy rosnąć. Nasi partnerzy biznesowi zmieniają modele operacyjne tak, by uwzględnić w nich rosnącą rolę Krakowa, bo to właśnie tutaj chcą uloko wać swoje procesy. Dostępność pożąda nych kompetencji na rynku, gdzie coraz więcej uwagi przykłada się do nowocze snych umiejętności zawodowych, rów nież wspiera naszą pozycję konkuren cyjną. Podkreśla ona wartość dodaną, jaką krakowskie centrum ma do zaofe rowania partnerom, którzy chcą z nami pracować. Jednocześnie nasze działania bardzo mocno związane są ze wspar ciem realizacji strategii grupy HSBC, co podkreśla jednolitą tożsamość, np. w zakresie realizacji celów zrównowa żonegoCentrumrozwoju.HSBC w Krakowie prze szło długą drogę dojrzewania, stając się pożądanym partnerem biznesowym dla członków grupy HSBC w Europie i na całym świecie z jednej strony; z dru giej natomiast stworzyło zdywersyfiko wane i dobre miejsce pracy, gdzie każdy może znaleźć coś odpowiedniego, coś z czym może się utożsamiać, np. w zakre sie szerokiego programu Diversity & Inclusion, zaangażowania się w pro gramy współpracy z uniwersytetami, sportowe czy wolontariat na rzecz lokal nej społeczności.Myślę,żemając dobrze rozwinięty ekosystem składający się ze współgra jących ze sobą elementów, mamy dużą szansę, by ciągle dynamicznie się rozwijać. Dziękujemy za rozmowę.

firmy oraz organizacje dążące do przekształ cenia tradycyjnych modeli biznesowych dostrzegą wyjątkowy potencjał będący efektem połączenia tych cech, inicjatyw i usług. Dodatkowo stanowi ono uni kalną propozycję wartości dla między narodowych firm świadczących usługi IT i innych, innowacyjnych organizacji.

Wywiad z Hansem-Juergenem Cassensem – szefem Innovation and Training Park Prizren. Wiktor Doktór, Pro Progressio: Nazwa Innovation and Training Park suge ruje, że w Waszym przypadku mamy do czynienia z czymś wykraczającym poza zwykły park technologiczny. Czy możesz pokrótce przedstawić nam ITP i opowiedzieć o tym, co sprawia, że Park Innowacji i Szkoleń Prizren jest tak ciekawą propozycją dla firm IT i centrów o charakterze BPO? Hans-Juergen Cassens, Innova tion and Training Park Prizren: Park Innowacji i Szkoleń w Prizren swoje wysiłki skupia na rzeczywistym pobu dzaniu innowacji technologicznych oraz wspiera różne spojrzenia i pers pektywy na kwestię przedsiębiorczości – a w szczególności na kwestię środowisk pracy niezbędnych dla firm IT i centrów dostarczających rozwiązania z zakresu obsługi procesów biznesowych. Robimy to poprzez tworzenie synergii pomię dzy nauką i rozwojem talentów w prze strzeni IT a potrzebami sektora prywat nego – jednocześnie fokusując się na tzw. Poczwórnej Spirali Innowacji, czyli prze nikaniu się administracji publicznej, przemysłu, środowiska akademickiego i społeczeństwaPropozycjaobywatelskiego.wartości,którą przygo towaliśmy dla naszych firm, inwestorów i partnerów opiera się na ośmiu filarach: 1. Centrum transformacji cyfrowej –inicjatywa rozwoju cyfrowego ekosystemu; 2. Przestrzeń coworkingowa – udostęp nianie stacji roboczych, infrastruktury, dostępu do Internetu, drukarek, itp.; 3. Powierzchnia biurowa – imponujące 44 000 m2 powierzchni do wynajęcia; 4. Rozwój biznesu – usługi, jak np.: part nerstwa strategiczne, szkolenia, doradztwo inwestorskie, itp.; 5. Usługi dla startupów – jak np.: doradz two, powierzchnia biurowa, inkuba tory i in.;

BIZNES 34 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

6. Dedykowane usługi inkubacyjne –w pakiecie znajduje się min. 500 m2 wraz z udogodnieniami, marketingiem i innymi usługami; 7. Baza noclegowa i rekreacyjna – m.in. mieszkania dla studentów lub uczest ników imprez organizowanych przez ITP, centrum sportowe ITP i in.; 8. Wydarzenia networkingowe organizo wane w celu wspierania współpracy i budowania kompetencji w zakresie zarządzania wiedzą pomiędzy podmio tami należącymi do ITP oraz kluczo wymi partnerami, jak np. stowarzysze niamiInnowacyjnebiznesowymi.ikreatywne

Strategiczna lokalizacja ITP Prizren jest jego kolejną, ogromną zaletą – znaj duje się zaledwie 40 minut drogi od lot niska w Prisztinie. Jest również poło żony w pobliżu lotnisk w Kukes i Tira nie w Albanii, a także lotniska w Skopje, w Macedonii Północnej. Park może pochwalić się znako mitą infrastrukturą. Zajmuje powierzch nię ok. 40 ha, na których znajduje się 50 budynków; jest tam także szereg pustych działek gotowych pod zabudowę nowymi obiektami. Czy mógłbyś opowiedzieć nam nieco więcej o działaniach i inicjatywach sto jących za wspomnianymi filarami? Oczywiście! Osiem filarów to, na przykład, największa prywatna uczel nia w Kosowie z siedzibą w ITP – gdzie kształci się 2 tys. studentów. To także współpraca z państwowym Uniwersyte tem „Ukshin Hoti” w Prizren, na którego sześciu wydziałach – w tym na Wydziale Informatyki – studiuje 4500 studentów. Obecni są również prywatni dostawcy z zakresu szkoleń zawodowych i roz wiązań cyfrowych, takich jak Makerspace Prizren, a także Centrum Doskonałości Cyfrowej [ang. Center for Digital Excel lence] zarządzane przez Ministerstwo Gospodarki Kosowa, gdzie znajdują się placówki szkoleniowe realizujące zada nia z zakresu modelowania i drukowa nia 3D.

Park naukowy w Kosowie wiodącą lokalizacją dla innowatorów i firm z branży IT

Park Innowacji i Szkoleń w Prizren swoje wysiłki skupia na rzeczywistym pobudzaniu innowacji technologicznych oraz wspiera różne spojrzenia i perspektywy na kwestię przedsiębiorczości – a w szczególności na kwestię środowisk pracy niezbędnych dla firm IT i centrów dostarczających rozwiązania z zakresu obsługi procesów biznesowych.

ITP Prizren był gospodarzem ostat niej konferencji DebConf22, zorganizo wanej przez The Debian Project i jego lokalnego partnera, czyli Free Libre Open Source Software Kosova’ (FLOSSK). Mie liśmy także przyjemność organizować International Summer School Prizren, w ramach której goszczono i wspie rano interakcje studentów i profesorów z ponad czterdziestu państw świata. Te działania pozwalają nam kiero wać dedykowaną ofertę odpowiadającą na potrzeby firm IT i organizacji inno wacyjnych, które poszukują utalento wanych pracowników o wysokich umie jętnościach w celu rozbudowy i wzmoc nienia swoich zespołów, jak również pragną zdywersyfikować swoją strate gię lokalizacyjną. Wyjątkowe jest również to, że ITP Prizren jest niemiecko-kosowską ini cjatywą rozwojową. Czy możesz powie dzieć nieco więcej na ten temat? Zgadza się. ITP Prizren to inicja tywa pod patronatem Kosowsko-Niemiec kiej Współpracy Rozwojowej. Funkcję kie rowniczą w Parku sprawuje stowarzysze nie ITP, w którego skład wchodzi równa ilość członków-przedstawicieli (zgodnie ze statutem) reprezentujących Kosowo i Niemcy; Parkiem zarządza zaś Nie mieckie Towarzystwo Współpracy Mię dzynarodowej [niem. Deutsche Gesell schaft für Internationale Zusammenar beit]. Gwarantuje to dostęp do szerokiej siatki partnerów lokalnych i międzyna rodowych – począwszy od agencji rzą dowych, przez stowarzyszenia bizne sowe (np. Niemiecko-Kosowskie Stowa rzyszenie Biznesowe), po instytucje z sek tora edukacyjnego.ITPzapewnia dostęp do najwyższej jakości usług z zakresu wsparcia inwe storów, a także lokalnej siatki kooperan tów – niezbędnej, aby działać skutecznie i terminowo. Dlaczego ITP uważa Polskę za intere sują lokalizację, z którą warto nawią zać bliższy kontakt? Krótka odpowiedź brzmi: kompa tybilność, warunki, pula talentów i moż liwości. Ale pozwól, że trochę rozwinę tę myśl. Polska zdołała spozycjonować się jako jedna z wiodących lokalizacji dla usług ICT – nie tylko dla sąsiednich Niemiec, ale również dla wielu gospo darek w Europie i na innych kontynen tach. Na chwilę obecną nie istnieje druga lokalizacja dla usług z zakresu ICT, która przyciągałaby tak dużą uwagę organiza cji BPO, dostawców usług IT i dostawców procesówChcemybiznesowych.połączyć Park Innowa cji i Szkoleń Prizren z centrami ICT i fir mami BPO zlokalizowanymi w Polsce, ponieważ wierzymy, że jesteśmy kompa tybilni na wielu poziomach. Czujemy też, że wspólnie możemy zapewnić unikalną korzyść – z jednej strony to zaspokojenie potrzeb kadrowych firm, a z drugiej to odpowiedź na zmieniające się strategie lokalizacyjne międzynarodowych orga nizacji dostarczających rozwiązania BPO wynikające ze stale rosnących struktur ICT. Autentyczna wartość tkwi w dostę pie do talentów, w dostępie do szkoleń, a przede wszystkim w dostępie do środo wiska sprzyjającego badaniom i rozwo jowi, które zapewniają silny fundament dla ciągłejKosztyinnowacji.pracyikoszty operacyjne w Kosowie, jak również korzystne roz wiązania podatkowe – z 10% stawką podatku od osób prawnych na czele –oraz probiznesowe nastawienie spra wiają, że Kosowo to na dzień dzisiejszy niezwykle rentowna lokalizacja w kon tekście wyboru miejsca świadczenia usług Fakt,IT. że ITP jest zarządzany przez niemiecko-kosowski zespół ekspertów zwiększa bezpieczeństwo inwestycji oraz długoterminową perspektywę rozwoju Parku Innowacji i Szkoleń Prizren. Jesteśmy przekonani, że praca, którą wykonaliśmy na przestrzeni ostat nich kilku lat, a która zaowocowała trans formacją ITP Prizren w jeden z wiodą cych parków technologicznych w regionie Bałkanów, zapewnia bezprecedensowe możliwości dla rozwijających się firm IT oraz dla międzynarodowych organizacji o charakterze BPO świadczących usługi z terytorium Polski. Dziękuję za rozmowę. Park może pochwalić się znakomitą infrastrukturą. Zajmuje powierzchnię ok. 40 ha, na których znajduje się 50 budynków; jest tam także szereg pustych działek gotowych pod zabudowę nowymi obiektami. Polska

BIZNES 36 Focus on Business

| wrzesień–październik 2022

Rozmowa z Katarzyną Piotrowską, Country Manager Cpl Poland, o wynikach badania, w którym pod lupą znaleźli się reprezentanci generacji Z. Kim są Zoomersi, czego oczekują od pracodawców i jak wpłyną na zmiany na rynku pracy? POKOLENIE Z NA RYNKU PRACY – CZY CZEKA REWOLUCJA?NAS WYWIAD NUMERU 38 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Co – prócz tego, że nie znają świata bez Internetu – wiemy o Zoomersach? Jakimi są pracownikami? Przede wszystkim do pracy nie motywują ich pieniądze, w takim wymiarze jak wyglądało to w przypadku poprzed nich pokoleń. Zetki chcą dobrze zarabiać, ale tylko po to, by realizować swoje hobby i zainteresowania. To pokolenie raczej

Jeszcze przywybuchemzpracy,któraniesiępokolenieświecie.zintegrowanymihiperinflacji,–bezwszystkoszczęściarze,koleniemówiono,niedawnożepoZtourodzeniktórzydostaliodlosużadnegowysiłkuniezaznalibowiemczywojendorastaliwotwartym,Tymczasemtozderzyłowostatnimczasietylkozpandemią,zatrzęsłarynkiemalerównieżnieoczekiwanymwojnytużnaszejgranicy.

40 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022 WYWIAD NUMERU

Wiktor Doktór, Pro Progressio: Pokole nie Z to w dużej mierze najmłodsi pra cownicy, którzy dopiero od niedawna wkraczają na rynek pracy. Skąd wziął się pomysł na badanie i raport poświę cone właśnie Katarzynaim?Piotrowska, Cpl Poland: Pokolenie Z to generacja, która wchodzi na rynek pracy i już od kilku lat mocno go zmienia. To prawie 3,5 mln Polaków!, któ rzy mają znaczący wpływ na to, jak nasz rynek będzie wyglądał. „Zetki” stanowią tak liczną grupę, że to ich potrzeby pra cownicze wyjdą na pierwszy plan, a co za tym idzie niechętnie dostosowują się do pokolenia X czy Y – to starsze pokole nia będą musiały uelastycznić się wzglę dem nich.Jeszcze niedawno mówiono, że pokolenie Z to urodzeni szczęściarze, któ rzy wszystko dostali od losu bez żadnego wysiłku – nie zaznali bowiem hiperinfla cji, czy wojen i dorastali w otwartym, zin tegrowanym świecie. Tymczasem poko lenie to zderzyło się w ostatnim czasie nie tylko z pandemią, która zatrzęsła ryn kiem pracy, ale również z nieoczekiwa nym wybuchem wojny tuż przy naszej granicy. Było wiele globalnych badań skierowanych do pokolenia Z, ale przez mój pryzmat pracy z Zetkami na co dzień, chciałam poznać ich jeszcze bliżej – tutaj u nas, lokalnie – w Polsce. Byłam ciekawa, czy i jak ich postrzeganie rynku pracy zmieniło się z uwagi na otaczający świat. Czego oczekują od swoich pracodawców, jak do nich dotrzeć i jak ich utrzymać. Warto tutaj wspomnieć, że w na szym badaniu skupiliśmy się na rynku polskim, bowiem respondenci pochodzili z wszystkich regionów naszego kraju, co daje nam lepszą perspektywę w odniesie niu do ich potrzeb na rynku pracy, a także pozwala lepiej ich zrozumieć lokalnie. Przybliż nam, proszę, obszary, na które położyliście szczególny nacisk w bada niu. Kim byli jego uczestnicy, czego dotyczyły pytania? Przede wszystkim badanie prze prowadzaliśmy we współpracy z firmą ankieterską, która pomogła nam dotrzeć i rzetelnie przepytać ponad 1 tys. osób z pokolenia Z, we wszystkich wojewódz twach naszego kraju. Ważne, że w bada niu wzięli udział ankietowani w wieku 18-26 lat, zarówno kobiety, jak i męż czyźni (49% badanych stanowiły kobiety, 51% mężczyźni), i są to osoby zarówno z dużych aglomeracji, jak i małych miast i wsi. Co ciekawe, prawie 90% respon dentów odpowiedziało, że ma już pierw sze doświadczenia zawodowe za sobą. A to nam mówi, jak szybko teraz mło dzi ludzie zaczynają pracę. Nie czekają na 3-4 rok studiów, ale często szukają pracy dorywczej lub stałej już na I czy II roku studiów, czy nawet pracy waka cyjnej w czasie trwania szkoły średniej. Pytania dotyczyły zarówno po czątku procesu rekrutacji – chcieliśmy wiedzieć, jak dotrzeć do tych kandyda tów, jakimi kanałami szukają pracy, ale również, jakie Zetki mają oczekiwania co do samego procesu rekrutacji oraz co i jaki będzie miało wpływ na przy jęcie przez nich oferty pracy. Patrząc na obecny rynek pracy w Polsce, ta wiedza pozwoli nam dopasować pro ces rekrutacji ze strony pracodawców do potrzeb kandydatów z tego pokole nia i w rezultacie zatrudniać najlepsze talenty na Pytaliśmyrynku.także o takie kwestie, jak: preferowana forma zatrudniania, wiel kość organizacji, czy oczekiwane bene fity. Respondenci odpowiedzieli rów nież czym jest dla nich praca na etacie, jak długo planują pracować w jednej fir mie oraz jakie mają plany na przyszłość. Na koniec zapytaliśmy o obecną sytuację ekonomiczną i jej wpływ na ich otwartość na nowe wyzwania zawodowe.

Jakie elementy sprawiają zatem, że śro dowisko pracy jest dla nich atrakcyjne? Czego szukają na rynku pracy? Jak powinna wyglądać skuteczna rekru tacja takich pracowników? Kandydaci z pokolenia Z oceniają nas – pracodawców – już od etapu czy tania oferty/ogłoszenia o pracę. Najważ niejsze dla nich są: sprecyzowany zakres obowiązków oraz ujawnienie poziomu wynagrodzenia już w ogłoszeniu. Zetki będą wybierać pracę w miarę zgodną z ich zainteresowaniami. Następnie sprawdzą pracodawców podczas roz mowy rekrutacyjnej – czy atmosfera w firmie im odpowiada, czy przyszły przełożony/a to osoba, z którą na pewno chcą pracować.Skuteczna rekrutacja powinna być szybka, z konkretną informacją zwrotną, niezależnie od wyniku całego procesu. Tego ostatniego uczymy się na naszym rynku od lat i nie wszystkim nam to jeszcze dobrze wychodzi. Zdecydowa nie łatwiej przekazać dobre informa cje kandydatowi, niż te mówiące o tym, że ktoś odpadł z procesu i dlaczego tak się stało. Osobiście się cieszę, że to poko lenie będzie od nas tego wymagać, bo to pozytywnie wpłynie na jakość proce sów rekrutacji.Ważnymkryterium podjęcia decy zji o przyjęciu oferty będzie nadal wyna grodzenie, ale i forma pracy – pamię tajmy, że to pokolenie wymaga elastycz ności i większej swobody. I tu pande mia ułatwiła nam zadanie, bo okazuje się, że możemy pracować zdalnie w róż nych branżach, na różnych stanowi skach, co wcześniej dla wielu firm było nie doPonadprzyjęcia.63% respondentów naszego badania odpowiedziało, że ma okre śloną jasną ścieżkę kariery i wie, co chce robić w życiu zawodowym. A to oznacza, że mamy do czynienia z bardzo konkret nymi i zarazem świadomymi ludźmi. I tutaj bardzo ważnym elementem w pracy z Zoomersami jest plan na ich karierę zawodową w danej organiza cji. Plan, który jednocześnie jest zgodny z oczekiwaniami.

Kandydaci z pokolenia Z oceniają nas –pracodawców – już od etapu czytania oferty/ ogłoszenia o zainteresowaniami.wbędąwwynagrodzeniaujawnieniezakresnichNajważniejszepracę.dlasą:sprecyzowanyobowiązkóworazpoziomujużogłoszeniu.Zetkiwybieraćpracęmiaręzgodnązich

nie będzie inwestować teraz w budowę domu, bo nie są tak przywiązani do jed nego miejsca, w którym chcieliby miesz kać całe życie. Są dużo bardziej otwarci na podróże i pracę w innych krajach lub z innych zakątków świata, na poznawa nie innych kultur. Myślę, że są dużo bar dziej odważni niż poprzednie pokolenia. Jak wszyscy wiemy, Zoomersi to pierwsze pokolenie, które od urodze nia zna świat online. Żyją jednocześnie w świecie wirtualnym, jak i w świe cie realnym. I te dwa światy ewident nie przenikają się w ich zachowaniach w pracy. Dlatego w pracy oczekują „laj kowania” ich działań, szybkiej informa cji zwrotnej, spotkań tu i teraz. Cyfrowe pokolenie spodziewa się szybkich odpo wiedzi, bo tak działa świat online, który znają Pokolenienajlepiej. Z jest bardzo otwarte i zarazem bezpośrednie w kontaktach międzyludzkich, co niekiedy może być zaskoczeniem dla starszych generacji, które są przyzwyczajone do utartych kon wenansów czy Zoomersi,zasad.jakopracownicy, wielu z nas kojarzą się jako osoby często zmie niające pracę. Dlatego zaskakujące dla nas były wyniki w odpowiedzi na pyta nie: „Jak długo chcesz pracować w jed nej firmie?”, gdzie aż 30% responden tów odpowiedziało, że powyżej 5 lat. To pokazuje, że obecna sytuacja związana z wojną w Ukrainie, czy pandemią miały wpływ na zachowania młodego pokole nia i ich podejście do pracy. Wyniki badania jasno pokazują, że zbudowanie stabilnego, bezpiecznego otoczenia w miejscu pracy, partnerskie relacje z szefem, jasna ścieżka kariery –zgodna z ich zainteresowaniami – i dobre warunki finansowe sprawią, że będą chcieli pracować dłużej w jednej firmie. Jednocześnie będą obawiać się utraty tej pracy lub jej zmiany w najbliższym czasie. Aż 70% respondentów naszego badania przyznało, że czuje niepewność związaną z rynkiem pracy w obliczu narastającej inflacji i kryzysu gospodarczego („raczej tak” odpowiedziało 37%, „zdecydowanie tak” odpowiedziało 33% badanych).

41Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Jak w Twojej ocenie pokolenie Z wpłynie na zmiany na rynku pracy? Jaka przy szłość czeka zarówno Zetki, jak i firmy, w których będą coraz liczniej pracować? Zoomersi na pewno wprowadzą jasne rozgraniczenie pracy od życia pry watnego. Znane nam z poprzednich poko leń tzw. „wyścigi szczurów” nie są dla nich, a pojęcie work-life balance nabiera tutaj ogromnego znaczenia i jest reali zowane w praktyce. Dla nich praca ma być zamknięta w określonych godzinach i sama w sobie jest środkiem do osiągnie cia celu, jakim jest realizacja pasji i zainte resowań w prywatnej sferze życia. Pokolenie Z, choć stawia na indy widualizm każdej jednostki i wolność w wyrażaniu siebie, lubi czuć się częścią grupy, z którą się identyfikuje. Dlatego dopasowanie osoby do kultury organiza cyjnej firmy będzie odgrywało kluczową rolę w wyborze i przywiązaniu pracow nika do organizacji. Można powiedzieć, że pracownicy z pokolenia Z będą mieć realny wpływ na funkcjonowanie firm, w których będą pracować, będą je two rzyć razem z managementem, podziela jąc tym samym misję i wartości praco dawcy. To oni będą teraz kreować podej ście np. do ochrony środowiska, czy diversity. Spójność między poglądami pracowników i podejściem pracodawców do najważniejszych kwestii społeczno-kulturowych to najbliższa przyszłość w firmach, które będą zyskiwać dzięki otwartości na nowe pokolenie. Elastyczne i otwarte środowisko pracy będzie funkcjonowało niemal w każ dej organizacji. Firmy dopuszczające pracę hybrydową, zdalną, z różnych zakątków świata – będą zatrudniać najlepszych spe cjalistów na rynku. Jednocześnie istotną kwestią pozostanie poczucie stabilności – ponad 75% badanych osób wskazało, że preferuje umowę o pracę jako formę zatrudnienia, zatem zapewnienie stabilno ści swoim pracownikom w niestabilnych czasach okaże się kluczem do sukcesu. Dziękuję za rozmowę. Raport Cpl Poland Zoomersi w pracy –czyli jak pokolenie Z podbija rynek pracy w Polsce będzie miał premierę 29 wrze śnia 2022 r. w Bydgoszczy podczas kon ferencji „Forum HR nad Brdą” organizo wanej przez Pro Progressio.

Niepotrzebna jest zmiana, a drugiejiotwarcibypokoleńwikomunikowaćpozwolilidera,kluczowaEmpatiadodostosowaniewyłączniesięnowychrealiów.tobędzieterazkompetencjaktóraefektywniesiępracowaćwzespole,którympracujekilkarazem.Ważne,managerowiebylinazrozumienieperspektywęstrony.

My, pracodawcy, musimy stać się bardziej elastyczni względem tego, co oferujemy pracownikom z generacji Z. Mam tu na myśli benefity, które oferu jemy i które często eksponujemy w ofer tach pracy, czy na naszych stronach „Kariery”. Dla Zetek opieka medyczna czy popularne karty na obiekty sportowe to już standard, a nie benefit. Chcą wybie rać i dowolnie zmieniać benefity przynaj mniej raz w roku. Dlatego sztywny pakiet benefitów, który jest odgórnie wybrany dla całej organizacji, może okazać się dla Zetek nieatrakcyjny, jak bardzo byśmy się o to nie starali. Czy managerowie, którym podlegają reprezentanci pokolenia Z powinni nastawić się na zmianę sposobu zarzą dzania? Czy, np. do zarządzania zespo łami złożonymi z reprezentantów star szych pokoleń, do których dołączają Zetki, potrzebne są nowe kompetencje? Jedno jest pewne, to szef z pokole nia X czy Y będzie musiał się uelastycz nić i dopasować do Zetki. Nie oczekujmy, że będzie odwrotnie. A biorąc pod uwagę jak duża liczba pracowników z tego poko lenia znajdzie się zaraz na rynku pracy, warto już teraz się na to przygotować. Niepotrzebna jest zmiana, a wyłącz nie dostosowanie się do nowych realiów. Empatia to będzie teraz kluczowa kom petencja lidera, która pozwoli efektywnie komunikować się i pracować w zespole, w którym pracuje kilka pokoleń razem. Ważne, by managerowie byli otwarci na zrozumienie i perspektywę dru giej strony.Pamiętajmy, że Zetki chcą być usły szane. Warto pytać ich o zdanie czy opi nię, bowiem mają silną potrzebę dziele nia się swoimi spostrzeżeniami. Dlatego gotowe rozwiązania mówiące o tym, jak Zetka ma coś wykonać, mogą oka zać się kompletnie nietrafione. To poko lenie chętnie nas wysłucha, aby dowie dzieć się, jaki efekt chcemy osiągnąć, ale samo chce znaleźć rozwiązanie, aby zrealizować zamierzony cel. Pozwólmy im zatem na realizację własnych pomy słów, bowiem zaproponowane rozwią zanie może, nie tylko nas zaskoczyć, ale i usprawnić dotychczasowo funkcjonu jące procesy.

42 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022 WYWIAD NUMERU

JUŻ WE WRZEŚNIU CZWARTA ODSŁONA BBDAYS4.IT W BIELSKU-BIAŁEJ

44 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

AKTUALNOŚCI INWESTYCYJNE

W dniach 9-18 września w Bielsku-Białej odbywa się festiwal dedykowany wszyst kim miłośnikom nowych technologii –BBDays4.IT. Oznacza to tydzień pełen atrakcji dla pasjonatów programowa nia oraz cyfrowych technologii. Wyda rzenie stanowi także świetną przestrzeń dla tych, którzy chcą poznać środowisko developerów nieco lepiej i zastanawiają się nad podjęciem pierwszych kroków ku rozwojowi w tej dziedzinie. Celem eventu jest zarówno pogłę bienie wiedzy teoretycznej, jak i zetknię cie się z IT w praktyce, i to w najlepszym wydaniu. Meetupy, konferencje, wykłady, networking to tylko przedsmak tego, w czym będą mieli okazję brać udział uczestnicy konferencji. To, co od kilku lat przyciąga do Biel ska-Białej developerów z całej Polski, to nie tylko solidna dawka treści, ale i nie powtarzalny klimat. Jednym ze stałych punktów wydarzenia jest bowiem znana i uwielbiana konferencja BBQ4.IT. Luźna i nieformalna atmosfera tworzy wyjąt kową przestrzeń do dyskusji. W tym roku organizatorzy postawili na tema tykę survivalu. BBQ4.IT to jednocze śnie impreza o charakterze charytatyw nym, gdzie cały dochód ze sprzedaży biletów przekazany zostanie Stowarzy szeniu Pomocy Dzieciom Specjalnej Tro ski „ADA”.Nieodłącznym punktem BBDays4. IT jest hackathon, czyli 24 godziny nie ustannej rywalizacji programistycznej. Dokładny temat grupowego kodowania pozostaje tajemnicą do momentu oficjal nego rozpoczęcia zmagań. Finałem hac kathonu jest prezentacja stworzonych projektów przez każdą z grup i oczywi ście jej ocena. W jury zasiadają eksperci oceniający wiedzę techniczną, przedsta wiciele biznesu, którzy zweryfikują pro jekt w ujęciu praktycznym oraz przed stawiciele organizatorów. Na zwycięz ców, jak co roku, czeka możliwość roz woju prototypu oraz nagrody Współorganizatoramipieniężne.IVedy

cji BBDays4.IT są: Miasto Bielsko-Biała, Akademia Techniczno-Humanistyczna, firmy: Rekord SI, Selleo, Precisely Poland, Ice Mortgage Technology oraz Agen cja Rozwoju Regionalnego S.A. w Biel sku-Białej, a także Fundacja Centrum NowychWięcejTechnologii.szczegółów dotyczących wydarzenia, zakupu wejściówek oraz dokładny harmonogram znajduje się na stronie www.bbdays4.it i w mediach społecznościowych eventu. Źródło: Urząd Miejski w Bielsku-Białej

Ponad 750 tysięcy złotych dla Polskiej Akcji Humanitarnej i Fundacji Centrum Praw Kobiet JLL 11. Charytatywny Turniej Siatkówki Plażowej Branży Nieruchomości 2022 zgromadził aż 54 drużyny i około 2,5 tysięcy gości. Dziękujemy naszym partnerom, klientom, drużynom i ich kibicom, a także wszystkim obecnym na wydarzeniu za otwarte serca oraz pozytywne emocje, jakie towarzyszyły nam podczas rozgrywek siatkarskich. Gratulujemy wygranym turnieju i wszystkim licytującym! Głównym celem najważniejszego wydarzenia sportowego w branży real estate, organizowanego cyklicznie przez JLL, jest wspólne działanie sektora na rzecz najbardziej potrzebujących. W duchu ESG i sportowej rywalizacji łączymy siły by razem napędzać pozytywne zmiany, które mają prawdziwe znaczenie.

Podmioty powiązane z Lone Star Funds nabyły od Cavatina Holding SA pakiet nie ruchomości. Carbon Tower we Wrocławiu oraz Ocean Office Park A i Tischnera Office w Krakowie oferują łącznie niemal 66 tys. mkw. GLA, a ich średni stopień wynajmu kształtuje się na poziomie ok. 90%. Trans akcja opiewa na ponad 139 mln euro. Dobrej jakości nowoczesne, ekologiczne biurowce w największych polskich miastach regionalnych przyciągają rodzime i zagraniczne firmy. W I pół roczu br. popyt osiągnął 343 tys. mkw. powierzchni, co jest jednym z najwyż szych poziomów w historii – wynika z raportu CBRE. W porównaniu do ana logicznego okresu zeszłego roku zainte resowanie wzrosło o 30 proc. Najwięk szy popyt odnotowano w Krakowie i Wro cławiu. Niemal połowę wszystkich stano wiły umowy na nową przestrzeń biurową (47 proc.). W pierwszych sześciu miesią cach br. do użytku oddano prawie 312 tys. mkw. przestrzeni biurowej w mia stach regionalnych w Polsce. W sumie wynosi ona obecnie ponad 6,3 mln mkw. – Za tak wysokie zainteresowanie biurami w największych miastach w Pol sce odpowiadały przede wszystkim sektory IT i usługi dla biznesu. Branża informa tyczna podpisała 28 proc. wszystkich umów zawartych na powierzchnie biu rowe w I półroczu 2022 roku. Ponad jedną czwartą, czyli 26 proc., sygnowały usługi dla biznesu. W pierwszej trójce znalazła się również produkcja i energetyka, która odpowiadała za 17 proc. całego popytu. Obserwujemy również rosnące zapotrze bowanie na elastyczne biura, szczególnie wśród nowych najemców i dużych graczy – mówi Kamil Tyszkiewicz, szef rynków regionalnych w CBRE. Wraz z dużą liczbą obiektów odda nych do użytku w I półroczu 2022 r. byli śmy świadkami wzrostu poziomu pusto stanów. To efekt postępującej komercjali zacji nowej podaży, ale także opuszczania budynków przez najemców decy dujących się na przeprowadzki do nowych lokalizacji. Średni współczynnik pustosta nów w miastach regionalnych ukształ tował się na poziomie 15,17 proc., czyli o 1,8 pp. więcej r/r i 1 pp. więcej niż na koniec 2021 r. Część miast, w któ rych powierzchnie były szybko zajmo wane przez nowych najemców noto wała spadek pustych biur, wśród nich m.in. Wrocław, Poznań i Szczecin. Naj wyższy poziom pustostanów odnoto wano w Łodzi (18,6 proc.) i Krakowie (16,2 proc.).Czynsze zaczynają rosnąć, szcze gólnie w miastach, w których dostęp ność powierzchni jest ograniczona. W nowoczesnych budynkach wynoszą od 12,50 euro za mkw. za miesiąc w Lubli nie do 15,75 euro za mkw. za miesiąc w Poznaniu i we Wrocławiu. Źródło: CBRE Cena sprzedaży wyniosła odpo wiednio: 40,6 mln euro w odniesieniu do Carbon Tower, 31,1 mln euro w odnie sieniu do Ocean Park A oraz 67,6 mln euro za Tischnera Office. Transakcja zos tała przygotowana przy wsparciu dla Cavatina Holding ze strony kancelarii Dentons oraz firmy doradczej CBRE. Aktywa biurowe typu „prime” cie szą się w Polsce dużym zainteresowa niem inwestorów. W pierwszej połowie roku łączny wolumen inwestycji wyniósł 2,88 mld euro, z czego aż 44% przypadło na rynekCavatinabiurowy.Holding jest jednym z wio dących deweloperów biurowych w Pols ce, działającym przede wszystkim na głównych rynkach regionalnych, koncen trującym się na miastotwórczych rozwią zaniach wkomponowanych przeważnie w kompleksy typu mixed-use. – Inwestorzy poszukują dziś zrów noważonych budynków położonych w naj lepszych lokalizacjach. Nasze propozycje odpowiadają na potrzeby zarówno miesz kańców miast, najemców, jak i inwesto rów, którzy doceniają nasze podejście do nieruchomości. Stawiamy na jakość, wysokiej klasy architekturę i elastyczność we współpracy z firmami. Kolejna udana transakcja portfelowa cieszy i motywuje nas do dalszego rozwoju w wybranym modelu, skupiając się na głównych ryn kach regionalnych – mówi Daniel Draga, Wiceprezes Zarządu Cavatina Holding. Źródło: Cavatina Holding

PAKIET TRZECH NIERUCHOMOŚCI SPRZEDANY PRZEZ CAVATINA HOLDING ZA PONAD 139 MLN EURO

BARDZO WYSOKIE ZAINTERESOWANIE POWIERZCHNIĄ BIUROWĄ W POLSKICH MIASTACH

46 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Jaki wpływ

Organizacje starają się lepiej zmapować i zrozumieć wzorce, zachowania i pre ferencje wśród swoich pracowników, co w prostej linii przekłada się na wzrost zapotrzebowania na integrację i współ pracę między pionami CRE, HR i Techno logią. W dalszej kolejności firmy muszą

na zespoły zajmujące się nieruchomościami ma zmieniający

Liderzy muszą również ułatwiać współ pracę, uczenie się i rozwijać kulturę kor poracyjną, która przyciąga nowe talenty i dodatnio wpływa na retencję. Branża nieruchomości zmienia się w zawrotnym tempie, ale nadal jest z gruntu tradycyjna i rozdrobniona; nie grzeszy też transparentnością. Rola zespołów CRE w nawigowaniu sektora, gromadzeniu prawdziwych i zweryfiko wanych danych, analizowaniu trendów i przewidywaniu możliwych efektów, jest kluczowym komponentem przy podejmo waniu decyzji w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej. Zdolność do przyswajania, analizowania, uprasz czania i prezentowania złożonych danych w sposób jasny i zrozumiały dla liderów, jest wśród specjalistów CRE coraz istot niejsza – szczególnie biorąc pod uwagę stale rosnący wpływ tych funkcji na pozo stałe piony firm.

GŁOS CRE NA SZCZEBLU ZARZĄDCZYM WRESZCIE MA ZNACZENIE

zadbać o płynne i bezproblemowe inte rakcje zarówno w środowisku cyfro wym, jak i Wybranefizycznym.organizacje dostoso wują już swoje modele operacyjne tak, aby zapewnić jeszcze lepszą współpracę między poszczególnymi pionami. W nie których przypadkach mieliśmy do czy nienia z migracjami zespołów cyfrowych z pionów technologicznych do CRE, co ma na celu umożliwienie zarządzania i dostarczania cyfrowego środowiska pracy. W innych sytuacjach polega to na tworzeniu dedykowanych zespołów odpowiedzialnych za „przyszłość pracy”, składających się z przedstawicieli kadry kierowniczej każdego z kluczowych pio nów, których zadaniem jest wdrażanie zintegrowanego podejścia i rozwiązań w całejNiektórefirmie. zespoły CRE zatrudniają również liderów z doświadczeniem w badaniu, testowaniu i wdrażaniu inno wacyjnych rozwiązań i technologii cyfrowych, co ma na celu wspieranie nowych, elastycznych sposobów pracy. Te stanowiska wymagają doświadcze nia w opracowywaniu i wdrażaniu róż norodnych rozwiązań gwarantujących łatwość dostosowania do zmieniających się warunków.

się charakter CRE?

Tekst | Jeremy Brattle Gigantyczna zmiana „roli biura” była przedmiotem wielu debat na przestrzeni ostatnich dwóch lat, a „przyszłość pracy” niezmiennie znajduje się w samym centrum dyskusji –ale, w jaki sposób wpłynęło to na zespoły zajmujące się nieruchomościami korporacyjnymi [ang. CRE: Corporate Real Estate]? Jaka jest ich przyszłość? Rzeczywistość i złożona rola odegrana przez CRE w umożliwieniu firmom utrzymania ciągłości działania w róż nych fazach pandemii nie może być lek ceważona. Poruszanie się w zawiłościach związanych z opuszczeniem biur, utrzy mywaniem ciągłości działania i później szym powrotem (lub dostarczaniem alternatywnych rozwiązań hybrydo wych) – w sposób kontrolowany, bez pieczny, zgodny z przepisami, wydajny i świadomy – jest potężnym przedsię wzięciem, na okoliczność którego żaden specjalista z branży CRE nie był wcze śniej przeszkolony.Chociażpowyższy proces trwa w dalszym ciągu, to sposób, w jaki zespoły CRE i ich dostawcy zareagowali na wyzwania związane z pandemią spo wodował, że specjaliści CRE cieszą się wśród osób pełniących funkcje zarządcze zaufaniem, szacunkiem i poważaniem –na poziomie, który w innym przypadku byłby trudny do osiągnięcia. Estyma wśród liderów biznesu zwią zana jest również z faktem, że potrzebują oni danych, wiedzy i rozwiązań w celu lepszego zrozumienia biznesu, co następ nie pozwala im tworzyć odpowiednie i zrównoważone strategie oferujące sze roki wybór, optymalizujące produktyw ność i zapewniające zwinność działania.

INWESTYCJE 48 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

& Incendium Consulting

Wymóg dostarczania rozwiązań w szybkim tempie, a także udokumentowania wymiernych wyników, prowadzi do bezprecedensowej „wojny o talenty” w sektorze CRE. Nowi pracownicy będą przechodzić do sektora z branż hotelarskiej i obsługi klienta, co pozwoli tworzyć światowej klasy infrastrukturę biurową opartą na komforcie i wygodzie pracy. Doświad czenie i biegłość w integracji technolo gii staną się krytyczne, ponieważ ele menty wirtualnych środowisk pracy będą w coraz większym stopniu zin tegrowane z fizycznym środowiskiem biurowym. Jest też rzeczą oczywistą, że zdolność zestawiania, interpretacji i prezentacji danych stanie się krytyczna dla każdej osoby rozpoczynającej pracę w sektorzeUmiejętnościCRE. omówione w powyż szym tekście zwiększą wartość dodaną sektora CRE i pozytywnie przełożą się na jego zdolność do zdecydowanego zwiększania zysków korporacyjnych. Jednak, gdy mówimy o przyszłości pracy – będącej przecież na wyciągnię cie ręki – to cały sektor musi do dzia łania wykorzystać naprawdę wszystko, co ma na pokładzie, tak aby zapewnić dopływ świeżych pomysłów i wpłynąć na radykalną zmianę podejścia.

Dla profesjonalistów pracujących w tym sektorze to szansa na zmianę postrzegania ich stanowiska – od dostar czania przestrzeni biurowej do definio wania przyszłości pracy. Sądzę, że sprostanie wymaganiom stawianym przez coraz wyraźniejszą potrzebę współpracy i dookreślenia „celu”, stojącego za naszym użytkowa niem środowiska biurowego, będą prze kładać się na konieczność ewolucji umie jętności specjalistów w sektorze CRE.

ZRÓWNOWAŻONA ROLA CRE Chociaż rola CRE we wspieraniu i reali zacji strategii dotyczących przyszłości pracy była i pozostanie funkcją o kry tycznym znaczeniu, to jednak pozostaje ona na drugim planie względem funkcji zajmowanej przez CRE w ramach defi niowania, wspierania i realizacji korpo racyjnych programów zrównoważonego rozwoju. Ewolucja „przyszłości pracy” oznacza, że ten temat dodatkowo się skomplikował, ponieważ cele tzw. „Net Zero” muszą być brane pod uwagę w każ dym miejscu. Przyszłe budżety – a tym samym podejmowane decyzje – będą dla liderów CRE okazjami do realizacji celów z zakresu ESG w perspektywie znacznie wykraczającej poza tradycyjne cztery biu rowe ściany i przyczynią się do tworze nia przyszłości pracy.

49Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

HASŁO „POŻYJEMY, ZOBACZYMY” CZĘSTO NADAL OBOWIĄZUJE Niektóre firmy odważnie wypowiedziały się już na temat roli biura w przyszło ści – ale większość organizacji wciąż zbiera i analizuje dane, a także obser wuje innych i pracuje nad nakreśleniem optymalnej ścieżki, którą będzie podążać. Coraz oczywistsze staje się jed nak to, że „pracownik” domaga się większego wyboru w kwestii sposobu i miejsca świadczenia pracy. Konku rencyjne środowisko wymaga od pra codawców poszukiwania rozwiązań w zakresie pracy hybrydowej, które jed nocześnie są inteligentne, przystępne, zrównoważone i stawiające człowieka na pierwszym miejscu. Rola odgrywana przez CRE – w zrozumieniu doradzania i dostarczania odpowiednich elastycz nych, a także skutecznych na wszystkich rynkach rozwiązań – będzie miała znaczący wpływ na wzrost powodzenia jakiejkolwiek strategii portfelowej.

ROLA „PRZYSZŁOŚCI PRACY” Wymóg dostarczania rozwiązań w szyb kim tempie, a także udokumentowania wymiernych wyników, prowadzi do bez precedensowej „wojny o talenty” w sek torze CRE. Pragnienie innowacji połą czone z głodem inwestycji stanowią klu czowe czynniki kształtujące strategie dotyczące przyszłości pracy opracowy wane przez CRE.

Autor Jeremy Brattle Dyrektor i Współzałożyciel, Brattle Cameron

nieprzerwaniePracujemy od pierwszego pierwszegdywojny,pełnoskalowejdniaodmomentu,usłyszeliśmywybuchy.

hubów

FOCUS ON Business: Opowiedz nam, co zmieniło się w Charkowskim Kla strze IT od 24 lutego. Jak Tobie i Two jemu zespołowi udaje się pracować w takichOlgawarunkach?Shapoval,Charkowski Kla ster IT: Od początku wojny naszym głów nym celem było zapewnienie odporno ści i ciągłości biznesu dla charkowskiej społeczności IT. Pracujemy nieprzerwa nie od pierwszego dnia pełnoskalowej wojny, od momentu, gdy usłyszeliśmy pierwsze wybuchy.

Zaczęliśmy od ewakuacji – aby ratować firmy, skoordynowaliśmy ewa kuację piętnastu tysięcy specjalistów IT wraz z ich rodzinami i zwierzętami domowymi. Uruchomiliśmy dla nich również kanały wsparcia, a także dodat kowe usługi w regionach, do których się przeprowadzili. Równolegle, zespół Charkowskiego Klastra IT ponownie uruchamiał wszystkie klastrowe pro jekty, aby stawić czoła globalnej geogra fii i innymJednak,wyzwaniom.prawdęmówiąc, to pierw sze trzy miesiące pełnoskalowej wojny upłynęły nam przede wszystkim pod zna kiem nieustannego udzielania pomocy dotkniętym wojną ludzi, a także ukra ińskim obrońcom. Dobrym przykładem naszych realizacji jest projekt, w ramach którego nasz zespół zaprosił sto dwadzie ścia restauracji, które na bieżąco dostar czały ludziom pożywienie. Zespół Char kowskiego Klastra IT, koordynując swój projekt charytatywny IT4Life, grupo wał wolontariuszy, rozpatrywał zgłosze nia oraz zapewniał logistykę na terenie wszystkich dzielnic miasta znajdujących się pod ostrzałem nieprzyjaciela. Podczas pięciu wojennych mie sięcy, charkowskie firmy IT i informa tycy przekazali ponad 824 mln hrywien (ok. 106 mln zł; przyp. red) na wsparcie obrońców i potrzeby humanitarne miesz kańców regionu charkowskiego. Wpływ pomocy był ogromny, a jednym z dowo dów jest fakt, że ciepły posiłek otrzymało ok. 348 tys. osób, w tym żołnierzy, leka rzy, osób starszych i Zaktualizowaliśmydzieci.wszystkie realizowane przez nas projekty eduka cyjne, gdy tylko zapewniliśmy firmom

Branża IT w Ukrainie, mimo wojny, działa pełną parą

O realiach działania w warunkach wojennych i perspektywach dla branży IT w jednym z najpotężniejszych w Ukrainie rozmawiamy z Olgą Shapoval, Executive Director Charkowskiego Klastra IT.

INWESTYCJE 50 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Zespół we Lwowie. Zespół w Charkowie.

bezpieczeństwo i możliwość kontynu owania działania. Dla dzieci zmuszonych do mieszkania w schronisku w metrze, gdzie wspólnie z naszymi firmami IT zorganizowaliśmy lekcje matematyki. Następnie, aby dać nadzieję przyszłym ukraińskim studentom na pomyślną przy szłość w ich własnej ojczyźnie, zorgani zowaliśmy „IT Applicant Portal”, a także zjednoczyliśmy wszystkie osoby zwią zane z kierunkami IT – zarówno absol wentów, jak i kandydatów rozpoczyna jących studia, a także studentów pragną cych zmienić kierunek. W trakcie ostatnich pięciu mie sięcy zorganizowaliśmy ponad 440 spo tkań społecznościowych poświęconych różnym zagadnieniom (HR, PR, Legal, Edu CommunITies, GR [ang. Government Relations], spotkania B2B z członkami Klastra). Mimo szalejącej wojny, w tych spotkaniach uczestniczyło ok. 8 tys. osób z Charkowskiego Klastra IT.

Przedspołeczności.wojnąnasze

Na chwilę obecną nasz klaster, to społeczność składająca się z ponad 200 organizacji, firm-członków z branży IT i partnerów! W czasie wojny dołą czyło do nas 46 nowych firm infor matycznych, a codziennie napływają do nas nowe wnioski. Obecne już u nas firmy poszukują rozwiązań dla swoich potrzeb biznesowych w nowej, niepew nej rzeczywistości, oparcie znajdując w naszej

firmy IT współ pracowały z klientami rozsianymi po całym świecie. Teraz to one są rozsiane po całym świecie i dokładnie tak samo współpracują w ramach swoich zespołów, rozlokowanych na terenie Ukrainy, Europy i Ameryki. Wiele firm człon kowskich otworzyło swoje biura w Unii Europejskiej – przede wszystkim w Pol sce – aczkolwiek najwięcej z nich pracuje w sposób zdecentralizowany. Podobnie rzecz ma się z zespołem Charkowskiego Klastra IT, który – z Charkowem w ser cach – w dalszym ciągu dostarcza war tość dla społeczności IT na całym świecie. Jak w czasie wojny działa charkow ski sektor IT? Z jakimi trudnościami boryka się obecnie ukraiński sektor informatyczny? Opowiedz nam o uda nych przypadkach walki z kryzysem. Nasz klaster, to społeczność składająca się z ponad 200 organizacji, firmczłonków z branży IT i partnerów! W czasie wojny dołączyło do nas 46 nowych firm informatycznych, a codziennie napływają do nas nowe wnioski. 51Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Jaka jest rola sektora IT w szerszym uję ciu ukraińskiej gospodarki czasu wojny? Branża IT pozostaje jednym z naj bardziej zrównoważonych sektorów czasu wojny. To jedyny sektor, który obecnie stale generuje dochody, z których ponad 90% to dochody z eksportu, co ma kluczowe znaczenie w kontekście słabną cej gospodarki krajowej. Jedność pomogła uratować 95% miejsc pracy (jak wykazało badanie przeprowadzone wspólnie przez organizację IT Ukraine i Charkowski Kla ster IT). W pierwszym i drugim kwar tale 2022 r. branża IT zapewniła rekor dowo wysokie przychody z tytułu eks portu – mówimy o 3,74 mld USD w cza sie wojny! W porównaniu z pierwszym i drugim kwartałem 2021 r. wolumen eksportu usług IT wzrósł o 23%. Ukraiń ska branża IT dowiodła, iż jest niezwy kle odporna, i to w czasach niestabilno ści i zwiększonego ryzyka. Każda ukraińska firma IT łączy wolontariat i działalność charytatywną z działalnością biznesową. Niektóre organizacje ograniczyły zatrudnienie i pozyskiwanie nowych kontraktów, ale przynajmniej udało im się zachować to, co wypracowali dotychczas.

pracownicy branży IT w Charkowie wspólnie angażują się w różne inicjatywy mające na celu wygra nie wojny – robią to tak często, jak to tylko możliwe. Każda ukraińska firma IT łączy wolontariat i działalność chary tatywną z działalnością biznesową. Nie które organizacje ograniczyły zatrudnie nie i pozyskiwanie nowych kontraktów, ale przynajmniej udało im się zachować to, co wypracowali dotychczas.

Trudności dla ukraińskich firm IT biorą się w dużej mierze z tego, że niektó rzy zagraniczni klienci uważają je za part nerów działających w „strefie ryzyka”. Z tym, że to nie znajduje odzwierciedlenia w faktach – ukraińscy informatycy są nie zwykle zmotywowani, chociażby dlatego, że potrzebują pieniędzy, aby wspierać wojsko i Największecywilów. wyzwania stoją teraz przed tymi firmami IT, które swoje wysiłki koncentrowały na rynku lokal nym. Dla nich powrót do pracy był tro chę bardziej skomplikowany – ale udało im się to już zrobić i wznowili działalność zarówno na Ukrainie, jak i na rynkach zagranicznych. Mimo wszystkich tych problemów znaleźli nowy sposób pro wadzenia biznesu. I tak, na przykład Promodo, agencja marketingu cyfrowego, porzuciła wypra cowaną przed wojną strategię rozwoju i pozostaje ukraińską firmą, z ambitnymi planami osiągniecia statusu lidera rynku marketingu cyfrowego w regionie Char kowa. Zaś doświadczenie firmy CHM

Olga i zespół w Warszawie. W przededniu wojny zespół char kowskiego Klastra IT zorganizował spo tkanie tematyczne dla naszych członków na temat możliwych zagrożeń dla sek tora IT w wyniku inwazji. Każda firma posiadała własny plan utrzymania cią głości działania, który zaczęła wdra żać od pierwszych chwil pełnoskalowej wojny, a większość z nich przeniosła swo ich pracowników w bezpieczne miejsca już na samym jej początku. Można więc powiedzieć, że w pierwszych dniach wiosny ukraiński sektor IT był gotowy do dalszejPrawiepracy.wszyscy

Software wskazuje, że choć na skutek wojny utracili oni wielu klientów w Char kowie, to niespodziewanie potrafili odna leźć nową szansę biznesową. Około 70% restauracji na Ukrainie i w niektórych krajach europejskich korzystało z rosyj skiego oprogramowania. CHM Software zaczęło więc pracować nad ukraińskim oprogramowaniem i robi to na tyle dobrze, że okazało się ono znacznie lep sze niż rosyjskie.

INWESTYCJE 52 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Społeczność IT nadal płaci podatki. Ukraińcy nazywają to „biznesową armią” – chodzi o to, że pieniądze z utrzymanych miejsc pracy pomagają trzymać przy życiu gospodarkę, a wszystkie oszczędności przekazywane są siłom zbrojnym i na rzecz pomocy humanitarnej ofiarom wojny.

IT pracują też jako specjaliści w projektach rządo wych i często zaangażowani są także w wojnę w cyberprzestrzeni. W tej chwili trudno jest przewidywać przyszłość, jednak wszyscy już wiemy, jak niesamowicie odporna i elastyczna jest Wasza społeczność. Co możesz nam powiedzieć o aktualnych planach Char kowskiego Klastra IT? Fundamentem charkowskiego Kla stra IT i tworzącej go społeczności są nasi informatycy, noszący Charków w swoich sercach. Zespoły obecnie pracują rozsiane po całym świecie i tak samo działamy my, w ramach naszego Klastra. Jesteśmy dużym ekosystemem społeczności IT, tworzonym przez tysiące ludzi, realizują cym przeróżne projekty i inicjatywy, któ rymi kieruje i nadzoruje core’owy zespół Klastra. Posiadamy także platformy do współpracy online i offline w najpo pularniejszych lokalizacjach. Na przy kład, nasze regularne walne zgromadze nie członków z 4 sierpnia br. odbyło się jednocześnie online i offline w ramach trzech platform – w Charkowie, we Lwo wie i wJednymWarszawie.zkluczowych zagadnień niezmiennie pozostaje rozwój eduka cji informatycznej. Nie zapominajmy, że główną bolączką ukraińskiego IT był niedobór talentów. To powód, dla któ rego praca nad utrzymaniem napływu nowych pracowników pozostaje nie zwykle istotna. Połowa Ukraińców w branżach innych niż IT straciła pracę z powodu wojny, ale sektor IT stwarza możliwość szybkiego rozpoczęcia nowego rozdziału w życiu zawodowym. Nasze uczelnie kontynuują kształce nie online. Charków to miasto, które dało światu jednorożca GitLab. I jesteśmy prze konani, że będzie ich więcej! Dysponujemy potężnym potencjałem – przeszło 94 edu kacyjne programy informatyczne reali zowane przez ponad 20 placówek eduka cyjnych. Jako Charkowski Klaster IT stale współpracujemy z nimi przy realizacji naszychWieleprojektów.firminformatycznych rozpo częło już realizację projektów mających na celu odbudowę miasta i jego infrastruktury. Robimy wszystko, co w naszej mocy, aby pomóc w odbudowie Charkowa po odnie sieniu zwycięstwa. Jak wynika z naszego badania, większość charkowskich firm informatycznych, które opuściły miasto, planuje powrót po zakończeniu wojny. Część środowiska IT pozostaje w Charko wie po dzień dzisiejszy – nie wyjeżdżają i pomagają miastu, jak również tym, któ rzy goUwagabronią.świata jest skupiona na Ukra inie. 50 tys. charkowskich informatyków i ponad 500 charkowskich firm IT nadal tworzy rozwiązania i produkty IT dla swoich klientów. Najlepszym rodzajem pomocy międzynarodowej są nowe zamó wienia, nowe partnerstwa, nowi klienci. Doświadczenie charkowskiej społeczności IT jest ogromne i zróżnicowane – obejmuje EdTech, e-commerce, rozwiązania korpo racyjne dla różnych dziedzin biznesu, FinTech, TravelTech i wiele, wiele innych. Obecna sytuacja oznacza, że zespoły IT są szczególnie zmotywowane, a ich talenty i gotowość do pracy na maksymalnych obrotach dają pewność, że będą kontynu ować swoją działalność i pomagać Ukra inie wygrać wojnę. Jeśli więc nadal zadajesz sobie pyta nie – „Jak mógłbym pomóc charkowskiemu sektorowi IT?” – zleć naszym zespołom opracowanie business case’u, a my stwo rzymy najlepsze możliwe rozwiązanie IT! Bardzo dziękujemy za wywiad i poświę cony nam czas.

53Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Ponadto społeczność IT nadal płaci podatki. Ukraińcy nazywają to „biznesową armią” – chodzi o to, że pieniądze z utrzy manych miejsc pracy pomagają trzy mać przy życiu gospodarkę, a wszystkie oszczędności przekazywane są siłom zbrojnym i na rzecz pomocy humani tarnej ofiarom wojny. W I i II kwar tale 2022 r. branża IT zapłaciła podatki w wysokości 32,6 miliardów hrywien (ok. 4,2 mld zł; przyp. red.). Branża IT trady cyjnie była jednym z głównych filarów ukraińskiegoPrzedstawicielebudżetu.biznesu

Zmiany klimatyczne to dziś jedno z największych wyzwań, z jakimi przychodzi się zmierzyć człowiekowi. Mając na względzie fakt, iż w Polsce większość obywateli żyje w miastach, to właśnie miasta znajdują się na pierwszej linii frontu walki z wyzwaniami klimatycznymi, a lista problemów do rozwiązania jest długa. Nawalne deszcze, gwałtowne wiatry, fale upałów powodujące susze, fale zimna, powstawanie miejskich wysp ciepła, niska emisja czy zaburzenia cyrkulacji powietrza w mieście, to najczęstsze z ekstremalnych zjawisk meteorologicznych, jakich doświadczamy w ostatnich latach, a warto podkreślić, że ich częstotliwość i nasilenie ciągle się zwiększa. Konieczne jest więc podjęcie szeregu działań, które nie tylko pozwolą niwe lować skutki tych zjawisk, ale także ograniczą częstotliwość ich występowa nia i zredukują ich siłę. Dlatego moder nizacja systemów grzewczych, zmiany w transporcie, polityce wodnej, a także zagospodarowaniu przestrzeni miejskich, to tylko niektóre z aspektów, gdzie spora część odpowiedzialności za powodzenie w walce z wyzwaniami zależeć będzie od aktywności lokalnych decydentów. Miasto Bielsko-Biała już od wielu lat prowadzi intensywne działania skon centrowane na przywróceniu dobro stanu środowiskowego, dzięki czemu efekty już dziś są odczuwalne zarówno przez mieszkańców, jak i licznie przyby wających do miasta turystów. Bielsko -Biała chce tym samym stać się miastem z „dobrym klimatem” zarówno w kontek ście oferowanej jakości życia, jak i prowa dzeniaPołożeniebiznesu. Bielska-Białej u pod nóża Beskidów, na przecięciu szlaków drogowych północ-południe (droga S1) i wschód-zachód (droga S52) spra wia, że miasto jest jednym z ważniej szych ośrodków gospodarczych połu dnia Polski. Niemal ta sama odległość dzieli Bielsko-Białą od takich europej skich stolic, jak Warszawa, Wiedeń, Praga czy Budapeszt. Wzmożony ruch transportowo-turystyczny skutkuje więk szą emisją zanieczyszczeń, które trafiają do środowiska. Dlatego miasto inten sywnie zabiegało o budowę obwodnic, co w efekcie pozwoliło na wyprowadze nie głównego ruchu tranzytowego z cen trum miasta.Wramach walki z niską emisją, dzięki miejskim programom dotacji do likwidacji „kopciuchów”, od roku 2007 w domach mieszkańców miasta instalo wane jest ogrzewanie ekologiczne. Do tej pory z przestrzeni miejskiej zniknęło już ponad 4000 starych pieców i kotłów, a planowane zakończenie programu w 2027 gwarantuje, iż kolejne „kopciu chy” będą sukcesywnie eliminowane, co znacząco przyczyni się do poprawy jako ści powietrza atmosferycznego w mieście. Na uwagę zasługuje fakt, iż naj starsze, zabytkowe kamienice, położone najczęściej w centrum miasta, są także objęte działaniami ekologicznymi. Tam, gdzie to tylko możliwe, są one podłączane Teatr Polski w Bielsku-Białej. Fot. Paweł Sowa. Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

INWESTYCJE 54

Bielsko-Biała – miasto z dobrym klimatem

Bielska-Białej” oraz „Zielona energia dla miasta Bielska-Białej”, w ramach któ rych mieszkańcy mogą uzyskać wspar cie na realizację inwestycji w tym zakre sie. Tak wiele różnorodnych działań to cecha długofalowej strategii miasta. Konsekwencja w działaniu to bar dzo istotny element w walce o lepszy klimat. Bielsko-Biała już w roku 2010, jako pierwsze miasto w Polsce, przyjęło „Plan działań na rzecz zrównoważonej Schody przy ul. 11 Listopada. Fot. Paweł Sowa.

do miejskiej sieci ciepłowniczej. Jest to najbardziej przyjazny środowisku i ener getycznie bezpieczny sposób usunięcia źródeł niskiej emisji, ponieważ na tere nie miasta funkcjonuje nowoczesna elek trociepłownia o sprawności wytwarza nia na poziomie 89%. Co więcej, zain teresowane wspólnoty mieszkaniowe, które zlikwidują ogrzewanie węglowe, mogą otrzymać dotację do wykonania wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytko wej. Dzięki temu do sieci podłączono już 145 lokali w 10 kamienicach prywat nych. Natomiast w budynkach publicz nych miasta od roku 2000 nie funkcjonuje już ani jedno źródło węglowe. Miasto Bielsko-Biała jest również aktywne na arenie międzynarodowej, gdzie jako wieloletni sygnatariusz euro pejskiego Porozumienia Burmistrzów na rzecz zrównoważonej energii, zna lazło się w gronie miast wysoce świa domych wpływu użytkowania energii na kondycję środowiska przyrodniczego. Dlatego w swoich działaniach stawia na racjonalizację korzystania z mediów energetycznych oraz wykorzystywanie jej odnawialnych źródeł. Na wielu obiektach samorządo wych funkcjonują już instalacje odna wialnych źródeł energii, a od 2020 r. reali zowany jest projekt „Odnawialne źródła energii dla mieszkańców Bielska-Białej”, w ramach którego, dzięki wsparciu fun duszy unijnych, montowanych jest 1000 instalacji odnawialnych źródeł energii w domach jednorodzinnych, takich jak: pompy ciepła, elektrownie fotowoltaiczne czy kolektory słoneczne. Warto wspomnieć, iż wcześniej samorząd dofinansował rów nież ponad 1000 takich instalacji ze środ ków własnych. Z kolei dzięki inwestycjom w zakresie miejskiej infrastruktury udało się m.in. skanalizować miasto w ponad 98%, przeprowadzić termomodernizacje budynków publicznych oraz unowocześnić sieć ciepłowniczą. W chwili obecnej duży nacisk kładzie się na rozwój ruchu rowero wego oraz transportu publicznego.

Miasto stawia również na zieleń i przyrodę. Działanie to zapewniło BielskuBiałej tytuł najpiękniej ukwieconego miasta w Polsce w plebiscycie Terra Flower Power w latach 2020 i 2021. 55Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Lokalny samorząd ponadto moty wuje samych mieszkańców do dbało ści o lokalne środowisko przyrodni cze. Jednym z działań z tego zakresu jest uruchomiony w 2020 r. program dotacyjny „Bielsko-Biała łapie deszcz”, który zachęca do efektywnego gospo darowania wodą opadową na tere nie swojej posesji poprzez instalację zbiornika na deszczówkę. Pozwala to zarówno ograniczyć ryzyko podtopień, jak również braku wody w czasie suszy. W ramach wsparcia dofinansowano ponad 2000 takich inwestycji. Pojawiły się także kolejne programy dotacyjne, takie jak „Zielone dachy dla miasta

Miasto stawia również na zieleń i przyrodę. Powstające parki, ogrody oraz bogato ukwiecone ulice wpisują się w „Plan adaptacji Miasta Bielsko-Biała do zmian kli matu” zmniejszając negatywny efekt miej skiej wyspy ciepła i pozytywnie wpływają na samopoczucie mieszkańców i turystów. Działanie to zapewniło Bielsku-Białej tytuł najpiękniej ukwieconego miasta w Polsce w plebiscycie Terra Flower Power w latach 2020 i 2021.

Rowerzyści w Bielsku-Białej. Fot. Paweł Sowa. energii” (tzw. Plan SEAP), który zakła dał redukcję zużycia energii i emisji CO2 o 20% do roku 2020 poprzez m.in. likwi dację „kopciuchów”, termomodernizację budynków, wykorzystanie OZE i zmianę zachowań mieszkańców na te prośrodo wiskowe. Trzymając przyjęty kurs, w paź dzierniku 2020 r. miasto odnowiło swoje zobowiązanie w Porozumieniu Burmi strzów na rzecz energii i klimatu, aby w roku 2030 osiągnąć zmniejszenie emi sji CO2 do powietrza o 40%. Obecnie Poro zumienie liczy ponad 11 tys. miast-sygna tariuszy z całego Wymiernymświata.efektem opisanych powyżej działań jest poprawa wskaź ników jakości powietrza (pyły PM10 i PM2,5, benzoalfapiren), które jeszcze do roku 2013 były znacznie przekroczone, a teraz z roku na rok ulegają systematycz nej poprawie. Od 2014 r. nie notuje się już przekroczeń dopuszczalnych rocz nych stężeń w pyłach PM10, a od 2019 r. nie ma przekroczeń pyłu PM10 w zakre sie normy dopuszczalnej liczby dni z przekroczeniami. Pozostałe wskaźniki notują najniższe w historii wartości. Taki stan rzeczy to zasługa zarówno ww. działań inwestycyjnych, jak i edu kacyjnych. Przy tej okazji warto wspo mnieć, iż od roku 2011 nieprzerwanie prowadzona jest kampania promocyj no-edukacyjna „Bielsko-Biała chroni kli mat”. Akcja ta kierowana jest w szcze gólności do mieszkańców miasta przy udziale blisko 90% placówek oświato wych. W 12 edycjach kampanii uczest niczyło do tej pory łącznie ponad 40 tys. osób. Sukces kampanii nie byłby możliwy bez stworzenia odpowiedniej struktury nauczycieli-koordynatorów kampanii (ok. 200 osób), którzy działają w bielskich szkołach i przedszkolach. „Bielsko-Biała chroni klimat” to wyjątkowe przedsię wzięcie, autorski pomysł władz miasta pozwalający zaangażować mieszkań ców i podmioty lokalne w klimatyczno -energetyczną strategię miasta, co zostało zauważone i docenione zarówno w kraju, jak i za granicą.

INWESTYCJE 56 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Kampania otrzymała wiele nagród, a do najważniejszych należy nagroda główna w konkursie o Europejską Nagrodę Sektora Publicznego – EPSA 2013. W ramach tego konkursu Kam pania została oceniona jako najlepszy projekt realizowany przez samorządy lokalne w Europie. W konkursie rywali zowało łącznie 230 projektów z 26 krajów i instytucji europejskich. Kampania zdo była również nagrodę główną na euro pejskim festiwalu nauk przyrodniczych „Science on Stage 2013”, gdzie zapre zentowano 350 projektów z 27 krajów Europy. W kategorii: school cooperation, kampania została uznana za wyjątkowy projekt zapewniający wzrost środowisko wej świadomości społecznej. Nie byłoby to możliwe gdyby nie dobra współpraca samorządu z oświatą. Od 2020 r. mia sto szczyci się jeszcze jedną nagrodą za kampanię – to nagroda Ekolaur 2020, przyznana przez Polską Izbę Ekologii w kategorii dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców.

Więcej informacji Urząd Miejski w Bielsku-Białej | Wydział Ochrony Środowiska i Energii pl. Ratuszowy 1, 43-300 Bielsko-Biała tel.: +48 33 4971 708, e-mail: ose@um.bielsko-biala.pl www.bielsko-biala.pl

Dzięki wieloletnim staraniom i koncentracji władz lokalnych na dzia łaniach prowadzących do podnosze nia jakości życia mieszkańców miasta, już dziś można powiedzieć, że Bielsko -Biała to miasto dobre do życia i pracy. Potwierdzeniem tego jest obecność mia sta w roku 2018, a następnie w 2021 r. w czołówce rankingu Polskich Miast Zrównoważonych realizowanym przez międzynarodową firmę konsultingową Arcadis, który porównuje 50 najbardziej zaludnionych polskich miast w ich zrów noważonym rozwoju: społecznym, śro dowiskowym i gospodarczym. Szczegól nie wart podkreślenia jest fakt, iż Biel sko-Biała zostało bardzo wysoko oce nione w obszarze „Środowisko”. Obrany kierunek w zakresie zrównoważonego rozwoju znalazł odzwierciedlenie rów nież w „Strategii rozwoju Bielska-Bia łej do 2030 roku”. Wynikająca ze Strate gii wizja miasta opisuje go jako miasto „wygodne do życia”, „zielone i odporne” oraz „produktywne”. Wygląda na to, że wizja ta powoli zaczyna się urzeczy wistniać, gdyż najnowszy ranking naj szczęśliwszych polskich miast, wykonany na zlecenie portalu Otodom pokazuje, że bielszczanie są szczęśliwi w swoim mieście. Bielsko-Biała na skutek ich oceny znalazło się na 5. miejscu wśród miast o najwyższym poziomie szczęścia. Zgod nie z 12 kryteriami oceny – „szczęśliwe miasto” to takie, które zapewnia miesz kańcom komfortowe warunki do życia, dba o ich zdrowie i bezpieczeństwo oraz budowanie relacji międzyludzkich. Najbliższa przyszłość Bielska-Białej jest więc jasno określona poprzez przy jętą strategię rozwoju, a także konse kwentnie od lat realizowane działania na rzecz ochrony klimatu i zwiększa nia efektywności energetycznej. Miasto zamierza pozostać na dawno obranym kursie, skutecznie realizując ambitne cele klimatyczno-energetyczne, dzięki czemu jego mieszkańcy będą mogli cie szyć się życiem w zdrowym i przyjaznym środowisku.

57Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Zapora im. Ignacego Mościckiego w Wapienicy. Fot. Ryszard Wesołowski. Najnowszy szczęścia.omiejscuznalazłonamieście.sąpokazuje,portaluwykonanypolskichnajszczęśliwszychrankingmiast,nazlecenieOtodomżebielszczanieszczęśliwiwswoimBielskoBiałaskutekichocenysięna5.wśródmiastnajwyższympoziomie

Bydgoszcz to najsilniejszy ośrodek biznesowy w woje wództwie kujawsko-pomor skim. Atrakcyjna oferta inwe stycyjna, stale rozbudowywana i modernizowana infrastruktura, a także dostęp do wykwalifikowanej kadry sprawiają, że Bydgoszcz jest dla inwe storów rynkiem o ogromnym poten cjale do dalszego wzrostu. Atutem mia sta jest także zdywersyfikowana gospo darka, która zapewnia pożądaną syner gię kompetencji.Naszemiasto należy do grona ważnych lokalizacji dla sektora nowo czesnych usług biznesowych w Polsce. Działa tu ok. 60 centrów BPO, SSC, IT i R&D, które tworzą ok. 11,5 tys. miejsc pracy. Największy, około 80-procentowy udział w strukturze zatrudnienia w sek torze generują usługi IT, które stały się lokalną specjalizacją. Coraz prężniej roz wija się także branża F&A i contact cen tre. Główni przedstawiciele bydgoskiego sektora BSS rozwijają tu specjalistyczne Bydgoszcz to miasto, które od zawsze kojarzy się z telein formatyką. To z tą właśnie loka lizacją są powiązane takie firmy jak Lucent, czy też Atos, które przez wiele lat napędzały światowy, europejski i pol ski rynek nowych technologii i rozwiązań ostatniej dekady, Bydgoszcz znacząco zmieniła swój wizerunek. Rozwój nowoczesnej prze strzeni biurowej, w tym także biur ela stycznych sprawia, że miasto przyciąga szereg nowych inwestycji i umacnia swoją pozycję na polskiej mapie desty nacji wybieranych przez krajowe i zagra niczneWartoprzedsiębiorstwa.teżmiećna uwadze fakt, że dzięki coraz powszechniejszemu mode lowi pracy zdalnej i hybrydowej, szereg firm, które dotychczas związane były tylko z największymi polskimi miastami, zaczęły dostrzegać mocne atuty Bydgosz czy. To dobry prognostyk na kolejne mie siące i lata, który – jestem przekonany –wpłynie korzystnie na rozwój sektora BSS w tym mieście.

INWESTYCJE 58 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

informatycznych.Naprzestrzeni

Bydgoski rynek BSS – szybki przegląd BYDGOSZCZ GŁÓWNA LOTNISKOMIĘDZYNARODOWERYNEK10min;3,5 km 12 min; 5 km 2 drogi ekspresowe 4 drogi krajowe 5 dróg wojewódzkich

Edyta Wiwatowska, Prezes Zarządu, Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego Sp. z o.o. Wiktor Doktór Prezes Zarządu, Pro Progressio procesy biznesowe i realizują pro jekty dla globalnych firm IT, teleko munikacyjnych, ubezpieczeniowych czy automotive, potwierdzając naj wyższy poziom świadczonych usług i kompetencji.Bydgoszcz zapewnia dobry kli mat zarówno dla biznesu, jak i do życia. To wyjątkowe miasto, położone nad Brdą i Wisłą, pełne zieleni, sportu, muzyki i nietuzinkowych zabytków, dbające o naturę i stale inwestujące w swój roz wój w duchu idei „work-life balance”.

176 km2 Powierzchnia miasta 10 uczelni wyższych 24 licea 24 technika 344 091 Ludność Bydgoszczy 606 656 Ludność Metropolii Bydgoszcz 1 232,8 ha Tereny zielone (bez lasów) 6 854 28 361 wybrane kierunki kształcenia** filologia (języki obce) administracja, biznes i prawo IT/ICT inżynieryjno-techniczne architekturamedycynaibudownictwo 2 697 14 288 2 356 2 495 7 249 1 6237138*9116* 636 3 577309115 1 354765 1 411* 1 564* studenci absolwenci uczniowie absolwenci uczniowie absolwenci * Dane za rok 2020. ** Dane za rok 2020 dla województwa kujawsko-pomorskiego.

biura klasy A/B+ powierzchnia budynki 136 420 m2 10 000 m2 61 500 m2 2726istniejące w planowanebudowie Więcej informacji Bydgoska Agencja Rozwoju Regionalnego ul. Uni Lubelskiej 4C, 85-059 Bydgoszcz tel.: 52 585 88 23, e-mail: barr@barr.pl www.barr.pl biznes i zatrudnienie Liczba osób zatrudnionych w sektorze BPO/SSC w Bydgoszczy 11 729 ogółem 9 191 branża IT Typ usług biznesowych SSC 19,4% BPO 9,7% ITO 71% Struktura zatrudnienia lokalnego rynku BPO/SSC F&A 10% ITO 80% CentreContact 10% Pobierz pełen raport „FOCUS ON Bydgoszcz”, by dowiedzieć się więcej. INWESTYCJE 60 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

INWESTYCJE 62

Focus on Business Polska | wrzesień–październik

2022

Temat Work-Life Balance, czyli równowagi między życiem zawodowym i osobistym, jest przedmiotem wielu wypowiedzi. Można uważać, że jest to temat modny, zastępczy, ważny lub nieistotny. Bez względu jednak na podejście do tego zagadnienia, nie można udawać, że w społeczeństwie temat taki nie istnieje. Oprócz działań prowadzonych w tym zakresie przez przedsiębiorców i organizacje, bardzo istotne jest środowisko, w którym pracownik spędza swój czas poza pracą.

Częstochowa pod znakiem Work-Life Balance

W dzisiejszych czasach mamy do czy nienia z rynkiem pracownika. Problem pracodawców z pozyskaniem właściwych pracowników jest nie tyle ilościowy, co wciąż jeszcze jakościowy. Patrząc czysto pragmatycznie na tę tematykę: pracow nik, który przychodzi chętnie do pracy i który nie ma problemu z wypaleniem zawodowym, jest dużo bardziej wydajny i, mówiąc może nieco górnolotnie... pod nosi morale całego zespołu. Dobrze więc, że temat ten jest poruszany na róż nych poziomach zatrudnienia i w róż nych środowiskach.WCzęstochowie część pracodaw ców jest świadoma tej problematyki. Na ogół są to duże firmy zagraniczne, które od lat stykają się z tym problemem w swych macierzystych krajach. Temat WLB bez wątpienia ma wpływ na przyszłość naszej gospodarki, zdrowia naszego społeczeństwa i, co za tym idzie, nie można go pominąć. Wystar czy mieć świadomość, że praca jest inte gralną częścią naszego życia i podobnie jak jej brak bywa destrukcyjny, tak i jej nadmiar może doprowadzić każdego z nas do sytuacji kryzysowej. Coraz powszechniejsze wśród pra codawców stają się dodatkowe zachęty dla pracowników, które pomagają im zachować tę właśnie równowagę. Coraz więcej firm pozwala swoim pracowni kom na uelastycznienie czasu pracy, rze telnie podchodzi do rozliczania godzin nadliczbowych. Firmy zapewniają opiekę nad dziećmi, organizują dodatkowe szkolenia, dni wolne dla rodziców oraz imprezyOpróczintegracyjne.chęciidziałań pracodaw ców, którzy stwarzają systemy sprzy jające zachowaniu równowagi między życiem osobistym, niezmiernie istotne są działania miasta, które stara się wspie rać swoich mieszkańców i organizować im czas wolny tak, by jak najlepiej im się w mieście nie tylko pracowało ale i wypo czywało. Mówiąc krótko – miasto, które wybieramy do życia, to jeden z najistot niejszych czynników, jeżeli chcemy sto sować się do zasad Work-Life Balance. Częstochowa, nie będąc wielkim miastem, ma do zaoferowania swoim mieszkańcom więcej niż mogłoby się wydawać. O walorach turystycznych i wypoczynkowych najbliższych oko lic miasta nie trzeba nikogo przekony wać. Częstochowa dumnie nazywa się bramą na Jurę i działania miasta w tym zakresie są coraz bardziej widoczne. Mia sto otwiera się dla rowerzystów, rolka rzy, miłośników sportów konnych, wspi naczki czy dla tych, którzy chcą patrzeć na świat z lotu ptaka. Dzieje się tak dzięki współpracy z gminami ościennymi, któ rych mieszkańcy często w Częstochowie pracują. Gminy łączą już ścieżki rowe rowe czy piesze trasy turystyczne. Dzięki temu w bardzo krótkim czasie można opuścić centrum miasta i znaleźć się w przepięknych Sokolich Górach, Górach Towarnych lub nad Wartą. Częstochowa to rocznie ponad 200 imprez kulturalnych organizowanych przez miasto. Większość z nich ma cha rakter rodzinny i taki też jest ich odbiór wśród mieszkańców. Dla miłośników kul tury wysokiej przeznaczony jest bogaty repertuar Filharmonii Częstochowskiej pod dyrekcją laureata nagrody Grammy – Adama Klocka oraz Teatru im. Adama Mickiewicza, którego dyrektorami byli już m.in. Henryk Talar, Marek Pere peczko, Piotr Machalica czy Magdalena Piekorz. W Częstochowie od ponad 20 lat organizowany jest również Między narodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”, który rokrocznie przy ciąga do miasta twórców światowej sławy, a jednocześnie uczy jak pięknie i ponad podziałami można prowadzić dialog poprzez sztukę. Dla zaintereso wanych nieco lżejszą, acz zbliżoną tema tyką, jest organizowany Międzynarodowy Festiwal Jazzu Tradycyjnego HOT JAZZ SPRING, oraz Międzynarodowy Festiwal Muzyki Kameralnej, którego początki się gają rokuCzęstochowa,2002. oprócz znacznych osiągnięć w pozyskiwaniu Funduszy Unij nych, może pochwalić się bardzo dużą Częstochowa, nie będąc wielkim miastem, ma do zaoferowania swoim mieszkańcom więcej niż mogłoby się wydawać.

63Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Częstochowa to miasto prorodzinne. Wprowadzane programy zdrowotne, wśród których jest m.in. program wspierający in vitro, powodują, że wizerunek miasta zmienia się na lepsze.

miasto dobre do życia, bezpieczne, o niskim stop niu przestępczości. Ośrodek z wielką tradycją, historią i piękną przyszło ścią. Miasto ludzi pomysłowych, wraż liwych społecznie, przedsiębiorczych i także dobrze wyszkolonych fachow ców. Wszystko to sprawia, że w Często chowie warto mieszkać, warto pracować i warto odpoczywać – odnaleźć tę rów nowagę, bez której nie można być ani wydajnym pracownikiem ani spełnionym członkiem społeczności. Od kilku lat Miasto wspiera swoich przedsiębiorców w działaniach z zakresu Employer Brandingu. Centrum Obsługi Inwestora służy doradztwem, współor ganizuje szkolenia i warsztaty – stara się wpłynąć swoimi działaniami na zmianę sposobu myślenia nie tylko pracodawców, ale także pracowników. W lipcu miasto ogłosiło nowy konkurs dla pracodawców i mieszkań ców całego Subregionu Północnego Województwa Śląskiego. Konkurs, jak i nagroda JURA PRIDE, są elementem promocji regionu Jury Krakowsko-Czę stochowskiej postrzeganej przez pry zmat ludzi, którzy tworzą jej społecz ność. Nagrody będą przyznawane w pię ciu kategoriach: Firma, Pracownik, Inwe stycja, Osobowość i Work-Life Balance właśnie – i nie bez powodu, bo lokaliza cja Częstochowy jest idealna do osiągnie cia tak potrzebnego wszystkim balansu Od kilku lat Miasto wspiera EmployerwprzedsiębiorcówswoichdziałaniachzzakresuBrandingu.

Więcej informacji Centrum Obsługi Inwestora, Wydział Funduszy Europejskich i Rozwoju | Urząd Miasta Częstochowy ul. Waszyngtona 5, 42-217 Częstochowa tel.: 34 3707 212, 34 3707 213 e-mail: coi@czestochowa.um.gov.pl, fer@czestochowa.um.gov.pl www.czestochowa.pl aktywnością mieszkańców w zakresie ekonomii społecznej. Organizacje trze ciego sektora działają tu bardzo pręż nie i, przy wsparciu władz miasta, wpły wają na budowę pozytywnego wize runku miasta. Wśród dwustu pięćdzie sięciu tysięcy mieszkańców działa prawie osiemset organizacji trzeciego sektora. Zajmują się one wszelkimi aspektami życia, współpracują z gminą, tworzą spół dzielnie i sprawiają, że mieszkańcy akty wizują się i stają się coraz bardziej wraż liwi społecznie, co wpływa bezpośrednio na ichCzęstochowaintegrację. to miasto proro dzinne. Wprowadzane programy zdro wotne, wśród których jest m.in. pro gram wspierający in vitro, powodują, że wizerunek miasta zmienia się na lep sze. Nie jest to już tylko cel jednodnio wej wycieczki czy przystanek w dalszej podróży. Miasto znalazło się w rankingu firmy Antal – agencji rekrutującej na sta nowiska specjalistyczne i menedżerskie – wskazującej miasta atrakcyjne dla relo kacji. Nie jest jeszcze w tym rankingu wysoko, ale wyprzedza już niektóre mia sta wojewódzkie.Tozpewnością

Cały zielony świat w jednym miejscu? Na WUF11 było to możliwe! Katowice na 5 dni, od 26 do 30 czerwca 2022, stały się najbardziej znaczącym miastem na świecie dzięki organizacji najważniejszego wydarzenia poświęconego polityce, transformacji i rozwojowi miast – Światowego Forum Miejskiego (World Urban Forum – WUF11). W jednym miejscu zgromadzili się wszyscy, którzy w jakość życia w mieście wkładają całe swoje serce. Tegorocznej 11. edycji Forum przyświecało hasło przewodnie: Zmieniamy nasze miasta dla lepszej przyszłości. Forum odbywa się co dwa lata, po raz pierwszy miało miejsce w Europie Środ kowo-Wschodniej (dotychczas odbywało się m.in. w Vancouver, Kuala Lumpur czy Abu Zabi). Za organizację spotkania pod egidą Organizacji Narodów Zjedno czonych odpowiadały UN-Habitat, Mini sterstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Katowice. Do największego miasta Fot. Radosław Kaźmierczak / Urząd Miasta Katowice. Górnego Śląska zjechali uczestnicy repre zentujący rządy, regiony, miasta, organi zacje pozarządowe i instytucje finan sowe: osobiście uczestniczyło ponad 10 tys. osób ze 174 państw i ponad 6 tys. osób, które dołączyły online. Wydarzenie realizowane było w for mule otwartej, zatem każdy mógł wziąć udział w interesujących go panelach. Uczestnicy, którzy zdecydowali się na przyjazd do Katowic, mogli się prze konać, że WUF11 to nie tylko panele i dyskusje światowych liderów, ale rów nież szereg wydarzeń skierowanych do lokalnej społeczności. Dzięki takiej formule międzynarodowi uczestnicy Forum mieli szansę spotkać się z miesz kańcami Katowic oraz pozostałych miast INWESTYCJE 64

on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Focus

65Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

dobrze, a pomagają im w tym funkcjo nujące z nimi w symbiozie segmenty miejskiej infrastruktury i usług. To też miasta, w których dba się o środowisko i klimat. W zielonych miastach samorząd dba także o inne czynniki, wpływające pośrednio na komfort życia ludzi i kli mat. Katowice od kilku lat podążają zie lonym szlakiem, wzbogacając przestrzeń o kolejne projekty i inwestycje. Ścisłe centrum miasta jest dziś znacznie bar dziej zielone niż kilka lat temu, a miasto przygotowuje się do zazielenienia kolej nych obszarów oraz zrewitalizowania tych już istniejących. Na ukończeniu są projekty rewitalizacji i budowy nowych parków. W celu nadania kształtu ideom związanym z zazielenianiem miasta, powstał Zielony Budżet, którego misją jest zrealizowanie pomysłów mieszkań ców z zakresu szeroko pojętej ekologii i ochronyMówiącśrodowiska.ozrównoważonym roz woju, nie sposób pominąć tematu zie lonych przestrzeni miejskich. Ciągle zaskakującym dla wielu osób jest fakt, że Katowice są jednym z najbardziej zielonych miast w Polsce, a katowicka Dolina Trzech Stawów i Park Kościuszki

Ciągle zaskakującym dla wielu osób jest fakt, że Katowice są jednym z najbardziej zielonych miast w Polsce, a katowicka Dolina Trzech Stawów i Park Kościuszki stanowią ulubione miejsca wypoczynku mieszkańców i turystów.

Fot. Radosław Kaźmierczak / Urząd Miasta Katowice. Fot. Jeremi Astaszow / Urząd Miasta Katowice.

Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. W trakcie eventu uruchomionych zostało w centrum miasta 11 tematycznych stref, w których zorganizowano liczne atrakcje i blisko 150 Atrakcją,wydarzeń.któracieszyła się najwięk szym zainteresowaniem, była przestrzeń wystawiennicza Urban EXPO, w której na 8000 m2 swoje stanowiska postawiło 89 wystawców z 43 krajów ze wszystkich regionów świata, m.in. z USA, Niemiec, Francji, Meksyku, Korei Południowej, Indonezji, Kenii czy Tajlandii. Połowa wystawców pochodziła spoza Europy. To nie była zwykła konferencja. Przy świecał jej cel promocji konkretnych roz wiązań opartych o 17 celów zrównowa żonego rozwoju, które są podstawą funk cjonowania miast przyjaznych do życia. Dyskusja skupiona była wokół szeroko pojętej tematyki miejskiej: jak budować miasta sprawiedliwe, w jaki sposób przy wykorzystaniu nowoczesnych technolo gii i innowacji skutecznie nimi zarządzać, a także jak reagować na pojawiające się kryzysy. Wiele miejsca poświęcono zielo nej przyszłości miast. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że obecnie świadomość ekologiczna odgrywa w życiu coraz więk szą rolę, w związku z czym samo wyda rzenie również koncentrowało się na idei zero waste.Tegoroczna katowicka edycja na długo zapisze się na kartach historii branży MICE zarówno pod względem między narodowego charakteru, ściągającego osoby z najdalszych zakątków świata, jak i nowoczesnych, i proekologicznych rozwiązań zastosowanych w trakcie samej organizacji wydarzenia. Na każ dym kroku można było dostrzec akcenty proekologiczne. Obiekt, w którym odby wały się główne wydarzenia, był w pełni zasilany odnawialnymi źródłami energii, wszystkie rośliny były podlewane uzdat nionymi skroplinami z klimatyzatorów, a część roślin, takich jak drzewa, została przekazana do szkółek leśnych. Materiały, które przygotowano do aranżacji prze strzeni WUF11 zostały poddane recy klingowi lub oddane do dalszego użytku. Część materiałów została wykorzystana do przygotowania następnych wydarzeń lub została przerobiona na torby wielora zowe. W trakcie całego eventu obowią zywał zakaz wykorzystywania plastiku w jakiekolwiek formie, w związku z czym dania serwowane w food court były poda wane na materiałach biodegradowalnych.

Utrzymanie organizacji Świato wego Forum Miejskiego w Katowicach w duchu proekologicznym jest wyra zem konsekwentnie realizowanej poli tyki miasta. Zielone miasta to nie tylko miasta z dużą ilością zieleni. To mia sta, w których mieszkańcom żyje się

stanowią ulubione miejsca wypoczynku mieszkańców i turystów. Aktywny wypo czynek w katowickich lasach i parkach ułatwia sieć szlaków pieszych i rowero wych przebiegających przez najciekaw sze rekreacyjnie obszary miasta. Ponad 50% terenów zielonych w mieście (które stanowią lasy, parki, stawy) zobowią zuje. Stale rozwijana jest sieć dróg rowe rowych, zgodnie z polityką rowerową Miasta Katowice. Funkcjonujący w mie ście system City by bike oferuje 124 sta cji rowerowych z 1002 rowerami, ponad 185 km ścieżek rowerowych, z czego 85 km stanową piękne, krajobrazowe ścieżki w terenach zielonych. Dobrze rozwinięte są również sieci elektrycznych skuterów i hulajnóg. Przecież Katowice są pierw szym miastem w Polsce, które wypeł niło obowiązki ustawy o elektromobil ności, gdzie uruchomiono stacje ładowa nia dla środków transportu indywidual nego i publicznego. Wszystkie działania mają jeden wspólny cel – nieustanne pod noszenie jakości życia w mieście. Starania miasta w zakresie zwięk szania dbałości o tereny zielone i poprawę jakości życia mieszkańców znalazły swoje odzwierciedlenie w nagrodach i wyróżnie niach, które Katowice otrzymały w ostat nim czasie. Katowice zajęły drugie miej sce w rankingu „Europolis” Fundacji Schu mana, prezentującym najbardziej ekolo giczne polskie miasta oraz drugie miejsce w „Rankingu Elektromobilnych Miast”, przygotowanym przez Politykę Insight we współpracy z Fundacją Promocji Pojazdów Elektrycznych oraz tytuł Symbol Odpowie dzialności Społecznej 2021. Podsumowując, wydarzenie o skali międzynarodowej oraz troska o środo wisko i życie w zgodzie z naturą mają wspólny mianownik. Przyznanie Kato wicom roli gospodarza dla Światowego Forum Miejskiego to znak mówiący o tym, że Katowice pod względem dziedzictwa, nowoczesnego biznesu, życia kulturalnego i społecznego, a także proekologicznych zachowań i promocji zieleni w ośrodkach miejskich, mają mocne powody do dumy na międzynarodowym poziomie.

życiapodnoszeniecelmająWszystkieiindywidualnegośrodkówstacjegdzieoobowiązkiwypełniłoustawyelektromobilności,uruchomionoładowaniadlatransportupublicznego.działaniajedenwspólny–nieustannejakościwmieście.

Fot. Jeremi Astaszow / Urząd Miasta Katowice. Fot. Urząd Miasta Katowice.

Więcej informacji Wydział Obsługi Inwestorów Urząd Miasta Katowice www.invest.katowice.eu

Katowice są pierwszym miastem w Polsce, które

INWESTYCJE 66 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Outsourcing pracowniczy Raporty nabranżowezlecenie Payroll, legalizacja cudzoziemcówpracy SpecjalistówRekrutacje tymczasowychpracownikówZatrudnienie Twój HR w naszych rękach Zaufaj 20-letniemu doświadczeniu!www.grupaprogres.plkonakt@grupaprogres.pl lat

Buduje się w Kielcach…

Ostatnio Trust Investment nabyło atrakcyjną działkę przy Alei Solidar ności w Kielcach. Jakie są plany wobec tej nieruchomości? Tak, to jedna z najlepszych lokali zacji w Kielcach. Sąsiaduje z głównym węzłem komunikacyjnym, najwięk szym centrum handlowym w regio nie, największym parkiem biurowym w Kielcach oraz z uczelniami wyższymi. Na działce chcemy zrealizować 3 wie żowce po minimum 17 kondygnacji. Na działce przy Alei Solidarności Trust Investment chce zrealizować 3 wieżowce po minimum 17 kondygnacji. Chce w nich połączyć funkcję usługową, mieszkalną i biurową, czyli typowy mixed-use. Inwestycja spotkała się z pozytywnym odbiorem i zainteresowaniem zarówno pod kątem powierzchni biurowej, jak i mieszkaniowej.

Business

INWESTYCJE 68

Nowoczesne biurowce na horyzoncie

Rozmowa z Patrykiem Baruchą, prezesem Trust Investment – dewelopera realizującego szereg inwestycji budowalnych na południu Polski.

Focus on Polska |

FOCUS ON Business: Jakie inwesty cje ma w swoim kręgu zainteresowań Trust Investment i dlaczego Kielce zajmują szczególne miejsce na mapie tych przedsięwzięć?PatrykBarucha, Trust Investment: Trust Investment działa na rynku nie ruchomości od ponad pięciu lat, sku piając się głównie na trzech rodzajach projektów: mieszkaniowych, komer cyjnych i mixed-use. Obecnie jesteśmy aktywni w pięciu polskich miastach, tj. w Kielcach, Radomiu, Katowicach, Gliwicach i Częstochowie, a w 2023 r. zamierzamy prowadzić ekspansję na dwóch kolejnych rynkach. Naj więcej inwestycji realizujemy w Kiel cach. Ten ośrodek jest nam najbliż szy ze względu na lokalizację. Kielce są ciekawym rynkiem, dostrzegamy tu dalsze możliwości rozwoju i cie szy nas fakt, że procedury admini stracyjnie są tu realizowane relatyw nie szybko.

wrzesień–październik 2022

Więcej informacji Centrum Obsługi Inwestora | Urząd Miasta Kielce ul. Strycharska 6, 25-659 Kielce tel.: 41 36 76 571, 41 36 76 557, e-mail: coi@um.kielce.pl www.invest.kielce.pl, www.mapa.invest.kielce.pl Chcemy w nich połączyć funkcję usłu gową, mieszkalną i biurową, czyli typowy mixed-use. Na tym etapie możemy powie dzieć, że inwestycja spotkała się z pozy tywnym odbiorem i zainteresowaniem zarówno pod kątem powierzchni biu rowej, jak i mieszkaniowej. Jesteśmy otwarci na nowych najemców i klien tów, którzy są zainteresowani Kielcami. A jak wygląda obecnie rynek nie ruchomości w Kielcach? Jak ocenia Pan podaż i popyt na nieruchomo ści biurowe? W Kielcach do tej pory realizowano głównie nieruchomości mieszkaniowe. Natomiast zgadzamy się z naszymi part nerami biznesowymi odpowiedzialnymi za komercjalizację powierzchni biuro wych, że w Kielcach jest miejsce na biu rowce kategorii A. Podaż jest w zasadzie bliska zeru, co dotąd utrudniało podjęcie decyzji o rozwoju firmom z sektora BPO. Nasza inwestycja ma potencjał do stania się swego rodzaju katalizatorem. Liczymy na zainteresowanie lokalnego rynku tym właśnie segmentem. Jak, Pana zdaniem, będzie się rozwijał rynek nieruchomości biurowych w per spektywie 10 lat w kontekście zawi rowań związanych z wojną i, przede wszystkim, pandemią?

Czego oczekują firmy poszukujące nowoczesnej powierzchni? Jak speł nić ich wymagania? Przede wszystkim potrzebują nowoczesnej powierzchni już dzisiaj. Firmy nie chcą czekać przez okres 2 lat, aż ktoś dla nich wybuduje odpowiedni obiekt. Potrzebujemy także developerów wyspecjalizowanych w tej dziedzinie, którzy zrealizują powierzchnie biurowe w Kielcach. Z moich obserwacji oraz roz mów z partnerami wyspecjalizowanymi w najmie powierzchni biurowej wynika, iż najemcy są zainteresowani Kielcami, natomiast poszukują biur odpowiedniej klasy, np. A. Poszukują równocześnie niż szych kosztów i kadry na dobrym pozio mie – tu widzę szanse dla Kielc. Czy deweloperzy słusznie obawiają się inwestowania w biura? Jak można zmi nimalizować ryzyko inwestycyjne zwią zane z realizacją biurowców?

Uważam, że rynek biurowy w mia stach, takich jak Kielce, nadal będzie się rozwijać. Pandemia chwilowo wyhamo wała zapotrzebowanie na powierzch nię biurową, natomiast wszystko wraca do normy sprzed okresu lockdownów. Wojna to trudny temat, ponieważ może przynieść skutek w postaci zwiększo nego zapotrzebowania na powierzch nię biurową, choćby nawet ze względu na ucieczkę firm z Ukrainy. Polska wydaje się najlepszym miejscem na relokację firm. Natomiast, z drugiej strony, obser wujemy fluktuacje cen towarów i usług, co może mieć negatywne skutki dla sek tora biurowego i budowlanego.

Developerzy przede wszystkim potrzebują dobrze przygotowanej infrastruktury, zmniejszenia ryzyka inwestycji adekwatnego do ponosze nia takiego ryzyka w miastach typu Kraków czy Łódź. Dla zobrazowania tej myśli weźmy przykład: mniej ryzy kujemy budując biurowiec w Krako wie, mimo że zwrot z inwestycji jest na niższym yeldzie niż gdybyśmy reali zowali biurowiec w Kielcach. Wydaje się jednak, że Miasto Kielce ma narzę dzia, żeby zainteresować potencjal nego inwestora i zmniejszyć ryzyko inwestycji. Jest to np. uchwalona na początku bieżącego roku w Kiel cach Uchwała Rady Miasta zwalnia jąca nowo wybudowane powierzch nie biurowe z podatku od nierucho mości na okres 3 lat. Dziękujemy za rozmowę.

Zdaniem Patryka Baruchy rynek biurowy w miastach, takich jak Kielce, nadal będzie się rozwijać.

69Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

NOWI INWESTORZY Od początku roku Poznań przywitał kilku nowych inwestorów. Szczególnie w siłę urosła branża IT, będąca powo dem dumy Miasta. Do grona firm operu jących w Poznaniu dołączyło SIS (Strate gic Industry Solutions) z główną siedzibą w stanie Duluth w USA. Nowe biuro stało się domem dla kijowskiego oddziału, który zdecydował się na przeprowadzkę do zachodniego sąsiada. W Poznaniu będzie wspomagał całość operacji SIS. SIS zajmuje się dostarczaniem roz wiązań dla branży projektowej i usług serwisowych, pomagając w zarządzaniu wszystkimi etapami cyklu życia dostaw i usług. Firma zapewnia kompletne opro gramowanie do zarządzania projektami, księgowania projektów, kalkulacji kosz tów pracy, analizy biznesowej i CRM. Swoje działania opiera na systemie Micro soft Dynamics 365, jako Certyfikowany Złoty Partner Microsoftu. Za pomocą kom pleksowego projektu 365.academy SIS ofe ruje płatny program stażowy, z którego następnie wyłania kadrę pracowniczą. Skandynawskiego ducha przedsię biorczości przyniosły do Poznania dwie firmy informatyczne z Finlandii: Best Coders oraz Tietoevry. Pierwsza z nich łączy polską kadrę specjalistów z potrze bami fińskiego rynku na usługi i doradz two IT. BestCoders oferuje szeroką gamę wysokiej klasy projektów ICT. Z kolei Tie toevry otworzy w Poznaniu jedno z euro pejskich centrów rozwoju technologii 5G. To wiodąca firma technologiczna o glo balnym zasięgu. Zatrudnia ekspertów specjalizujących się w rozwiązaniach chmurowych, danych i oprogramowaniu. W stolicy Wielkopolski zatrudnienie znaj dzie nawet 400 pracowników specjalizu jących się w sieciach internetowych i sze roko pojętej telekomunikacji.

INWESTYCJE 70 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Podsumowanie półrocza w Poznaniu

Minione półrocze było dla Poznania niezwykle intensywnym oraz owocnym okresem. Spowolnienie rynku oraz ograniczenie działań będące wynikiem pandemii nie stanęły na przeszkodzie rozwoju Miasta. Efekty działań widoczne są zarówno w liczbach osiągniętych inwestycji, jak i ich jakości. Wakacyjny okres przypieczętował pierw szą połowę 2022 roku. To także idealny moment na chwilę oddechu i podsumo wanie. W Poznaniu powodów do dumy było wiele, a tempo prac nie zwalnia. Atuty inwestycyjne stolicy Wielkopolski oraz silny zespół po raz kolejny zapew niły szereg osiągnięć, którym warto poświęcić uwagę!

Firma Haleon otworzyła swoje pierwsze biuro w Poznaniu. Powstała w wyniku wydzielenia z koncernu farmaceutycznego GSK segmentu produktów consumer healthcare. Haleon Hub w Poznaniu jest globalnym centrum, które na co dzień wspiera procesy i usługi na całym świecie. Zatrudnia ponad 400 specjalistów z obszarów IT, finansów, HR oraz zakupów.

Michał Mariański Manager odpowiedzialny w Tietoevry za obszar Telecom

OD CANNES DO POZNANIA Podsumowanie poznańskich sukcesów nie może obyć się bez corocznego święta inwestorów, jakim są międzynarodowe targi nieruchomości MIPIM. Organi zowane od lat w Cannes, są okazją dla miast do zaprezentowania się z jak naj lepszej strony. Podczas wydarzenia pre zentowana jest oferta inwestycyjna Mia sta Poznania. Obecnie jest to 14 terenów przeznaczonych na sprzedaż i 1 teren, który można wynająć lub wydzierżawić. Nieruchomości miejskie zlokalizowane są zarówno w centrum, jak i w odleglejszych rejonach miasta. Są wśród nich tereny bardzo duże, np. w rejonie Franowa, jak i mniejsze lokalizacje. Przeważają nieru chomości przeznaczone pod zabudowę mieszkaniowo-usługową, nie brakuje jednak też terenów, na których mogą powstać składy, magazyny, obiekty pro dukcyjne czy Tymczasemparkingi.wczerwcu odbył się Kongres Członków ITCorner 2022, któ rego Poznań został partnerem, a także gospodarzem. To ważne dla branży infor matycznej wydarzenie zgromadziło wielu ekspertów, którzy wzięli udział w pane lach dyskusyjnych i prelekcjach. Główną osią tematyczną było zagadnienie „firmy odpornej na turbulencje”. 2022

Nowa inwestycja w mieście Nowego gracza zyskała również poznańska społeczność startupów. Mowa o ukraińskiej firmie Sigma Software Labs, która opiera się na synergii biznesu pro duktowego i usług IT. W swoich dzia łaniach skupia się głównie na inwesty cjach typu pre-seed i early-stage. Sigma Software Labs jest aktywnym uczest nikiem ukraińskiej i międzynarodo wej społeczności startupowej. Swoich partnerów posiada również na pol skim rynku, gdzie teraz będzie rozwi jać nowe i ambitne pomysły, dzieląc się swoim doświadczeniem.

71Focus on Business Polska | wrzesień–październik

Nazwa inwestora: Tietoevry Kraj pochodzenia: Finlandia Branża: IT Liczba miejsc pracy: 1005 (pracownicy na UoP i kontraktorzy w całej Polsce) Powierzchnia w m2: 8 Siedziba w mieście: Regus Andersia Centre (biuro 106) Wybraliśmy Poznań na lokalizację naszego centrum rozwoju technologii 5G nieprzypadkowo. Stolica Wielkopolski dysponuje rzeszą wysoko wykwalifikowanych pracowników – nie tylko programistów, ale także specjalistów w dziedzinie telekomunikacji. Mocnymi stronami miasta są także ciekawa i różnorodna oferta edukacyjna poznańskich uczelni oraz zaplecze biurowe, które pozwolą nam stworzyć prężnie działające centrum nowych technologii. Liczymy, że właśnie ten potencjał umożliwi nam rozwijać zaawansowane projekty 5G dla naszych klientów na całym świecie.

KOLEJNE SUKCESY W POZNANIU Rozwój nie ominął również dotychcza sowych inwestorów Poznania. Rockwool Global Business Services, poznańskie cen trum należące do grupy ROCKWOOL, poszerzyło swoją dotychczasową działal ność o nowe funkcje operacyjne i tech nologiczne, takie jak inżynieria i zakup, czy badania i rozwój. Będąca wiodącym na świecie producentem wełny mine ralnej, firma ROCKWOOL postanowiła kontynuować rozwój, stawiając przede wszystkim na wzrost biura w Poznaniu. To właśnie tutaj powstanie europejskie „centre of Kolejnyexcellence”.sukcesnależy do nowego pracodawcy na poznańskim rynku. Firma Haleon otworzyła swoje pierwsze biuro w Poznaniu. Powstała w wyniku wydzielenia z koncernu farmaceutycz nego GSK segmentu produktów consu mer healthcare. Haleon Hub w Poznaniu Podczas targów MIPIM w Cannes prezentowana jest oferta inwestycyjna Miasta Poznania. Obecnie jest to 14 terenów przeznaczonych na sprzedaż i 1 teren, który można wynająć lub wydzierżawić. jest globalnym centrum, które na co dzień wspiera procesy i usługi na całym świecie. Zatrudnia ponad 400 specja listów z obszarów IT, finansów, HR oraz zakupów.

Stolica Wielkopolski została nagrodzona tytułem Miasta Roku Przyjaznego Dla Biznesu pod względem wsparcia władz samorządowych. Samą nagrodę przyznano podczas corocznej gali Future of Emerging Europe Summit and Awards 2022 organizowanej przez Emerging Europe w Brukseli. Z kolei 24 listopada w Poznaniu odbędzie się kolejna, czwarta już edy cja konferencji Pozitive Technologies. Wydarzenie organizowane jest w for mule hybrydowej przez Miasto Poznań we współpracy z firmami IT. Skupia się na różnych ścieżkach tematycznych z zakresu branży IT, m.in. data, narzę dzia i technologie DevOps czy cyber bezpieczeństwo, podczas których eks perci poprowadzą debaty, prezentacje i prelekcje.

Więcej informacji Biuro Obsługi Inwestorów | Miasto Poznań ul. Za Bramką 1, 61-842 Poznań tel.: 61 878 54 28, e-mail: www.poznan.pl/inwestycjeinwestor@um.poznan.pl

POZNAŃSKIE TYGRYSY BIZNESU Ciężka praca w Poznaniu nie pozostaje w ukryciu. Dowodem na to są liczne nagrody, które zostały przyznane Miastu oraz Biurze Obsługi Inwestorów za wkład w jego rozwój. W niezależnym rankingu fDi Intelligence „European Cities and Regions of the Future 2022/2023” sto lica Wielkopolski znalazła się na 5. miej scu w ogólnej klasyfikacji miast średniej wielkości. Poznań pojawił się również w pierwszej dziesiątce kategorii, takich jak: przyjazność dla biznesu; strategia pozyskiwania bezpośrednich inwestycji zagranicznych; potencjał ekonomiczny; ogólna klasyfikacja. Tegoroczny ranking cieszy szczególnie, ponieważ jest potwier dzeniem świetnych wyników bizneso wych z zeszłego roku. Kolejne wyróżnienie dla Poznania zostało przyznane na arenie międzynaro dowej. Stolica Wielkopolski została nagro dzona tytułem Miasta Roku Przyjaznego Dla Biznesu pod względem wsparcia władz samorządowych. Samą nagrodę przyznano podczas corocznej gali Future of Emerging Europe Summit and Awards 2022 organizowanej przez Emerging Europe w ZauważonoBrukseli. również osiągnię cia zespołu Biura Obsługi Inwestorów. Podczas jubileuszowej gali konkursu Top Woman in Real Estate nagrodzone zostały dziewczyny z BOI. Trofeum przy padło im w kategorii Best Team przezna czonej dla zespołów zarządzanych przez kobiety, które wyróżniły się w ubie głym roku na tle innych w tym sekto rze, a także zajmują się obsługą inwesto rów nieruchomościowych. Silny zespół kobiecy od zawsze należał do jego atu tów, a teraz został dodatkowo wyróż niony na tle kraju. – Bardzo cieszymy się, że Biuro Obsługi Inwestorów zostało nagrodzone tytułem Best Team. Praca w tak wyjąt kowym i ambitnym zespole złożonym z kobiet codziennie dostarcza nowych inspiracji. Razem nie boimy się podej mować nawet najtrudniejszych wyzwań. To ogromne wyróżnienie. Wierzę, że uda Podczas jubileuszowej gali konkursu Top Woman in Real Estate nagrodzone zostały dziewczyny z BOI. Trofeum przypadło im w kategorii Best Team przeznaczonej dla zespołów zarządzanych przez kobiety, które wyróżniły się w ubiegłym roku na tle innych w tym sektorze, a także zajmują się obsługą inwestorów nieruchomościowych. nam się powtórzyć ten sukces również w kolejnych latach – mówi dyrektor Katja NagrodaLõžina. przypadła także samym liderkom Biura Obsługi Inwestorów: dyrektor oraz zastępczyni dyrektora, Katarzynie Sobocińskiej. Zostały wyróż nione tytułem Tygrysów Biznesu przy znawanym przez Pro Progressio. Są to osoby, które znacząco wpłynęły na roz wój sektora BSS, uczestniczyły w dzia łaniach biznesowych oraz CSR, a także reprezentowały organizacje, które w ostatnim roku aktywnie się rozwijały. DLACZEGO POZNAŃ? Po raz trzeci w Biurze Obsługi Inwesto rów udało się również zrealizować wyjąt kowy projekt promocyjny miasta, jakim jest folder MOVE TO IMPROVE. Na dwu dziestu czterech stronach znalazła się odpowiedź na najważniejsze pytanie: „Dlaczego Poznań?”. To zbiór danych o potencjale inwestycyjnym miasta oraz wszystkich atutach, które czynią go tak atrakcyjnym.WPoznaniu praca wre. Pierw sze półrocze jedynie rozbudziło ambi cje na kolejne sukcesy oraz dążenie do rozwoju Miasta, które z każdym dniem osiąga kolejne sukcesy. Spodziewajcie się wkrótce znowu o nas usłyszeć!

INWESTYCJE 72 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

INWESTYCJE 74

Program stypendialny

Focus on Business Polska | wrzesień–październik

2022

O korzyściach płynących z uczest nictwa w programie najlepiej świadczą liczby. Przede wszystkim warto docenić szerokie zainteresowanie firm-partne rów, które brały i biorą aktywny udział w programie. To już przeszło trzysta orga nizacji, które często są wiodącymi praco dawcami nie tylko w Polsce, ale również globalnie. Fujitsu, Nordea, czy Barry Cal lebaut to światowi liderzy swoich branż, którzy postawili na Łódź, zatrudniając tu setki pracowników na wysokokwalifiko wanychDziękistanowiskach.programowi „Młodzi w Łodzi” firmy mają okazję swoją ofertę pracy ska librować we współpracy z uczelniami wyższymi. Przykładem takich działań są dedykowane kierunki studiów, jak na przykład „Linguistics for Business”, realizowany przez partnerów programu wspólnie z Wydziałem Filologicznym Uni wersytetu Łódzkiego, czy „Automatyza cja procesów biznesowych”, realizowany wraz z Wydziałem Zarządzania UŁ. Eks perci firm partnerskich prowadzą m.in. zajęcia dla studentów, co w namacalny sposób łączy świat akademicki ze świa tem biznesu i wraz z wakacyjnymi sta żami daje młodym ludziom wyjątkową okazję, by poznać i zrozumieć biznes „od podszewki”. A jeśli ośmiu na dziesię ciu stażystów wiąże później swoją przy szłość z firmami, w których odbywają let nie praktyki – to znak, że obydwie strony korzystają na takim rozwiązaniu. Realizatorem programu jest Biuro Rozwoju Gospodarczego i Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Łodzi. Jest to jeden z fundamentalnych aspektów działalności Biura.

„Młodzi w Łodzi” łowi i docenia młode talenty

Program „Młodzi w Łodzi” to unikatowa w skali kraju inicjatywa mająca na celu wspieranie młodych ludzi w rozwoju kariery zawodowej w stolicy województwa łódzkiego. Łącząc sektor samorządowy, uczelnie wyższe i prywatnych pracodawców, już od ponad dekady kreuje ona pozytywny wizerunek miasta sprzyjającego młodym talentom i miejsca, w którym warto postawić pierwsze kroki na profesjonalnej ścieżce. „Młodzi w Łodzi” to narzędzie zapew niające wysoko wykwalifikowaną kadrę dla lokalnych przedsiębiorców i nowych inwestorów, których w Łodzi nie bra kuje – dane Urzędu Miasta wskazują, że w ostatnim półroczu 2021 r. tylko w sektorze nowoczesnych usług dla biz nesu zatrudnienie wzrosło o ponad 1000 nowych miejsc pracy. Dynamika roz woju sektora BSS jak w soczewce uwy pukla rosnące potrzeby pracodawców na dobrze wykształconą kadrę, a pro gram „Młodzi w Łodzi” jest celną odpo wiedzią na to

Biuro Rozwoju Gospodarczego i Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Łodzi. Program „MwŁ” jest jednym z funda mentalnych aspektów działalności Biura, bowiem w bezpośredni sposób przekłada się na zachęcanie firm i inwestorów do zwiększania swojego biznesowego footprintu w mieście. Adam Brzostowski, Dyrektor Biura, powiedział: Z przepro wadzonych analiz Biura Rozwoju Gospo darczego UMŁ śmiało możemy progno zować, że w 2022 r. liczba pracowników w tej branży [BSS – przyp. red.] przekro czy 31 000 osób, co świadczy o wysokiej dojrzałości rynku. Poziom zatrudnie nia, obecność globalnych brandów, coraz wyższy poziom procesów przenoszo nych do Łodzi, stawiają nas w czołówce najlepszych miast w Polsce i regionie CEE dla rozwoju sektora nowoczesnych usług biznesowych. Rozwój sektora, manifestujący się skalą i postępującą złożonością procesów lokalizowanych w Łodzi, wymaga holi stycznego podejścia do realizacji tego programu. Wielopłaszczyznowa współ praca Urzędu Miasta z łódzkimi uczel niami – takimi jak Uniwersytet Łódzki czy Politechnika Łódzka, oraz wiodącymi pracodawcami, jak Infosys, Accenture, Nordea, Fujitsu czy B|S|H – pozwala na zaproponowanie prawdziwej war tości dodanej dla każdego z uczestni ków. „Młodzi w Łodzi” to bowiem pro gram składający się z praktyk, płatnych staży wakacyjnych, stypendiów, bez płatnych szkoleń, dni otwartych w fir mach, czy wreszcie projektu „Zasmakuj studiowania w Łodzi”. Mnogość działań pozwala w metaforyczną „siatkę” złowić jak najwięcej młodego i świetnie rokują cego narybku, który zasługuje na topowe warunki do rozwoju.

Realizatoremzapotrzebowanie.programujest

Eksperci firm partnerskich prowadzą m.in. zajęcia dla studentów, co w namacalny sposób łączy świat akademicki ze światem biznesu i wraz z wakacyjnymi stażami daje młodym ludziom wyjątkową okazję, by poznać i zrozumieć biznes „od podszewki”.

75Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Więcej informacji Biuro Rozwoju Gospodarczego i Współpracy Międzynarodowej ul. Piotrkowska 104a, 90-926 Łódź tel.: 42 638 59 39, fax: 42 638 59 40, e-mail: boi@uml.lodz.pl www.lodz.pl, Linkedin: Invest in Lodz Kluczową i najbardziej prestiżową inicjatywą „Młodych w Łodzi” jest uni katowy program stypendialny. Warto raz jeszcze przyjrzeć się liczbom. W dotych czasowych czternastu edycjach przed sięwzięcia udział wzięło ponad siedem dziesiąt firm i przyznano ponad osiemset stypendiów. To niemal sześćdziesięcioro stypendystów rocznie! Zaangażowanie firm i instytucji przyjmuje różne formy – mamy do czynienia ze stypendiami finansowymi, sfinansowaniem miejsca w domu studenckim lub sfinansowaniem kursu podnoszącego kwalifikacje stypen dysty (np. kursu językowego). Zasady i warunki przyznawania stypendiów, finansowania akademików oraz kursów określają regulaminy usta nawiane przez poszczególnych Funda torów w porozumieniu z organizatorem programu. Stypendia przyznawane są najlepszym i najbardziej aktywnym stu dentom na kierunkach cieszących się naj większym zainteresowaniem pracodaw ców. W ujęciu krótkoterminowym stu dent może stać się ambasadorem marki na uczelni, a w dalszej perspektywie cza sowej – jej sprawdzonym i zaufanym pra cownikiem. Dla firm ma to więc również wymiar employer brandingowy, a jedno cześnie jest działaniem pozwalającym na budowanie kadr przyszłości. Urząd Miasta również oferuje sty pendia Prezydenta Miasta Łodzi, które mają za zadanie stworzyć komfortowe warunki dla stypendystów rozpoczyna jących studia na łódzkich uczelniach. Oferta jest skierowana także do kandy datów spoza województwa łódzkiego. Ten projekt stanowi swoisty fundament dla dalszych inicjatyw firm-partnerów, któ rzy dzięki niemu mają gwarancję dostępu do najbardziej ambitnych i zdolnych stu dentów z całej Polski. Dotychczas miasto Łódź wsparło ponad trzystu laureatów na kwotę niemal 3,5 miliona złotych! Atrakcyjność programu stypendial nego „Młodzi w Łodzi” doceniono na are nie ogólnopolskiej, bowiem w konkursie na najlepsze programy stypendialne ini cjatywa została wyróżniona jako Laureat kategorii Programy stypendialne jednostek samorządu terytorialnego oraz uzyskała tytuł Dobre Stypendium. Takie wyróżnienie cieszy cały zespół zaangażowany w realiza cję programu, który z tego miejsca zapra sza wszystkich zainteresowanych do dołą czenia do programu pozyskiwania i doce niania młodych talentów – więcej informacji jest dostępnych na: www.mlodziwlodzi.pl.

W Europie tylko 23 proc. pracowni ków deklaruje, że zgłosiłoby się do swo jego managera w sytuacji doświadczania problemów psychicznych. W Polsce zro biłoby to jedynie 8 proc. Obawy przed poruszaniem tego tematu potwierdza m.in. raport Human Power badający odporność psychiczną polskich organi zacji – aż 77 proc. pracowników boi się mówić o problemach natury psychicznej, a z wszelkiego rodzaju przeszkodami pró buje sobie radzić „na własną rękę”. Sytu acja staje się stresująca również dla prze łożonych, którzy już zaczęli dostrzegać, jak ważna jest psychoedukacja w firmach i ogólny dobrostan zespołu. Podstawowym działaniem każ dej firmy powinno być zapewnienie roz woju pracownikom, również w obsza rze psychoedukacji. Przełożony popeł nia wielki błąd, jeśli bagatelizuje tę kwe stię i nie robi nic, by pomóc zespołowi rozszerzać kompetencje. Kadra, która stoi w miejscu oraz nie ma wsparcia psy chicznego, nie jest przygotowana na cią głe zmiany zachodzące w biznesie, które są widoczne na rynku, a także nie odpo wiada na potrzeby klientów i partnerów biznesowych, w konsekwencji – zamiast być o krok przed konkurencją – zostaje daleko w tyle – mówi Krzysztof Matyja, dyrektor zarządzający linią Permanent Recruitment w Grupie Progres. – Żeby zmienić ten stan, trzeba zacząć od mana gerów i wprowadzić taką kulturę orga nizacyjną, by każdy, kto zarządza zespo łem, miał odpowiednie narzędzia i wiedzę, która pozwoli prowadzić działania profi laktyczne i w odpowiednim czasie zauwa żać, że dany pracownik ma jakieś pro blemy To standardowe zachowania sto sowane przez managerów na całym świe cie. W Wielkiej Brytanii tematyką zdrowia psychicznego pracowników interesuje się niemal połowa pracowników wyższego szczebla, a 43 proc. z nich odbyło szko lenie w tym zakresie – zaznacza ekspert. Źródło: Grupa Progres

Pandemia COVID-19, wojna w Ukrainie, dynamicznie zmieniająca się rzeczy wistość, rosnąca inflacja i koszty życia, stres w życiu prywatnym i zawodowym sprawiły, że wiele firm zaczęło przykła dać większą wagę do kondycji psychicz nej swoich pracowników. Jak wynika z raportu Grupy Progres, 56 proc. osób bierze udział w – opłaconych przez prze łożonego – kursach i szkoleniach, rów nież tych z zakresu psychoedukacji. Wiele firm idzie o krok dalej i zaczyna badać stan emocjonalny zespołu, bo –jak się okazuje – ma on ogromny wpływ na funkcjonowanie całej organiza cji, a co za tym idzie – również na jej wynikiZgodniebiznesowe.zprzepisami, lekarz psy chiatra może wystawić zwolnienie lekar skie na maksymalnie 182 dni, a więc na około pół roku. W tym czasie pracowni kowi przysługuje wynagrodzenie cho robowe i zasiłek. Potem można się sta rać o świadczenie rehabilitacyjne (max. 12 miesięcy). W 2021 r. zaburzenia psy chiczne i zaburzenia zachowania spo wodowały absencję Polaków trwającą w sumie 25,2 mln dni tj. 69 tys. lat (ZUS). Kondycja psychiczna naszych rodaków nie jest w najlepszym stanie i często ma wpływ na ich wydajność i aktywność zawodową. Firmy zaczynają odczuwać ten problem i szukają rozwiązań, bo koszt nieobecności pracownika przebywają cego na L4 przewyższa wartość środków przeznaczonych na narzędzia poprawia jące stan zdrowia zespołu.

AKTUALNOŚCI HR

KONDYCJA PSYCHICZNA PRACOWNIKÓW WAŻNA DLA FIRM

76 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

COLLIERS WZMACNIA DZIAŁ CORPORATE FINANCE & LIVING SERVICES

Michał Piasek, który objął stanowisko Associate Director w zespole Corporate Finance & Living Services. Do jego obo wiązków będzie należało wsparcie działu we wszystkich obszarach jego aktywno ści, rozpoczynając od szeroko pojętego doradztwa poprzez biznes transakcyjny, wsparcie przy procesach nabycia spółek (M&A), wejścia na giełdę, aż po pozyski wanie kapitału, w tym na rozwój bizne sów operacyjnych. Michał Piasek to ekspert z ponad czternastoletnim, wszechstronnym doświadczeniem biznesowym, które zdo bywał w branży nieruchomości, energii odnawialnej oraz w obszarze pozyski wania kapitału dla firm, w tym startu pów. Specjalizuje się w przeprowadzaniu transakcji, modelowaniu finansowym, łączeniu i nabywaniu spółek (M&A), doradztwie strategicznym i inwestycyj nym zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym.Początkikariery

Posiada tytuł Chartered Financial Analyst (CFA) – jeden z najbardziej pre stiżowych w branży finansowej, przy znawany przez amerykański CFA Insti tute – oraz Chartered Accountant (CA). Poza działalnością biznesową zaangażo wał się w edukację – prowadził wykłady i szkolenia z zakresu modelowania finan sowego w nieruchomościach dla studen tów Szkoły Głównej Handlowej. – Cieszę się, że dołączam do firmy, której podejście biznesowe jest mi bar dzo bliskie i koncentruje się na udziela niu klientom zintegrowanej usługi, dosto sowanej do ich indywidualnych potrzeb. Moje wieloletnie doświadczenie zdobyte na rynku brytyjskim i polskim, ale także działalność w różnych sektorach dały mi szeroką perspektywę potrzeb klientów i bogatą wiedzę, jak je zaspokajać, zapew niając najlepsze warunki do stałego roz woju – mówi Michał Piasek, Dyrektor w Dziale Corporate Finance & Living Services w Colliers. Źródło: Colliers

• możliwość pozycjonowania swojej marki pracodawcy oraz prezentacji ofert pracy na bezpłatnej, globalnej platformie ACCA Careers (https://jobs. Źródło:jestUdziałaccaglobal.com).wtargachbezpłatny.ACCA CAREERS FAIR – 26 PAŹDZIERNIKA 2022

ACCA EU VIRTUAL

związał z brytyj skim rynkiem doradczym – pracował m.in. w PwC UK czy w Grant Thornton UK. Następnie przez kilka lat zajmował stanowiska kierownicze w funduszu inwestycyjnym Henley Investment Mana gement (w Londynie) i spółce nierucho mościowej Globalworth (w Warszawie), gdzie odpowiadał m.in. za realizację wie lomilionowych transakcji kupna i sprze daży nieruchomości. Jego dorobek trans akcyjny zawiera m.in. nabycie Lumen & Skylight, Warsaw Trade Tower czy Rondo Business Park.

Już w październiku pracodawcy planu jący powiększyć swój zespół o specja listów ds. finansów i księgowości będą mieli okazję bezpośrednio poznać naj lepsze talenty w dziedzinie finansów i rachunkowości w UE. 26 października odbędą się ACCA UE Virtual Careers Fair (potwierdzenie udziału pracodawców do 23 września). Targi gwarantują opty malny dostęp do kandydatów – zarówno doświadczonych, jak i tych młodszych stażem – wiążących swój rozwój z Kwa lifikacją ACCA. Co organizatorzy oferują wirtual nym wystawcom? • bezpośredni, indywidualny kontakt z osobami zainteresowanymi ofertami pracy – poprzez czat, • dostęp do CV potencjalnych kandyda tów jeszcze przed samym wydarzeniem, Do grona ekspertów Colliers dołączył

78 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Rynek usług biznesowych rozwija się dynamicznie od kilkunastu lat i, co ważne – nie tylko ilościowo, lecz także jakościowo. Oprócz usług transakcyjnych centralizowane są coraz bardziej złożone procesy, dlatego też na popularności zyskują przede wszystkim obsługujące je Center of Excellence (CoE) i Global Business Services oraz Shared Services Center (SSC), przejmujące coraz bardziej zaawansowane procesy. Ostatni rok potwierdza ten trend. Według najnowszego raportu ABSL, w 2022 r. po raz pierwszy odsetek obsługiwanych przez centra procesów opartych na wiedzy przekroczył 50%. To z kolei rodzi zapotrzebowanie na pracowników o szerszych kwalifikacjach, nie tylko języ kowych. Dlatego poszukiwanie kandy datów do pracy w centrach usług biz nesowych wymaga doświadczonego i wyspecjalizowanego partnera rekru tacyjnego. Ekspercka wiedza oraz indy widualne podejście firmy doradczej pozwolą dobrać zespół dopasowany do konkretnego obszaru wyznaczonego przez klienta.

dla biznesu – wiedza, specjalizacja i szersze portfolio

Złożyło się na to wiele czynni ków. Przede wszystkim przez pierwsze lata rozwoju branży mieliśmy do czy nienia z ogromnym zapotrzebowaniem na młodych, dopiero rozpoczynających karierę zawodową ludzi. Głównym kry terium zatrudnienia była znajomość europejskiego języka obcego, najczę ściej angielskiego, która u nas jest bar dzo powszechna. Pracę w centrum usług biznesowych zaczynało wówczas wielu absolwentów czy nawet studentów, a w Polsce mamy bardzo dużo ośrod ków akademickich.Teraz,kiedyrynek dojrzał, dyspo nujemy znaczną liczbą pracowników z doświadczeniem wyniesionym z pracy w centrach usług biznesowych i innych rozwijających się sektorach gospodarki, którzy potrafią obsługiwać bardziej zło żone procesy. Przybywa też wciąż absol wentów pożądanych kierunków, takich jak finanse, informatyka, prawo. Ponadto Polska jest nadal miejscem, gdzie inwe storów zagranicznych przyciągają róż norodność i wysokość dostępnych przy akceptowalnym poziomie wynagrodzeń. Sporą rolę odgrywają też inicjatywy Pol skiej Agencji Inwestycji i Handlu, które zachęcają zagraniczne firmy, aby spro wadzały biznes do Polski. Przykładowo, jak wynika z najnowszego raportu ABSL, w 2021 r. nowe centra zostały założone głównie przez inwestorów amerykań skich (20,4%), niemieckich (16,3%) i japońskich (12,2%).

PERSPEKTYWICZNE MIEJSCE PRACY Usługi dla biznesu to jedna z najbardziej atrakcyjnych branż, i to już nie tylko na start kariery. Dzisiejsze centra ofe rują bardzo stabilne zatrudnienie, co w czasach różnych niepokojów ma olbrzymie znaczenie. Branża okazała się odporna na zwolnienia w pierwszej połowie roku 2020. Wszystko wskazuje też na to, że pandemia dodatkowo uświa domiła organizacjom, jak ważne i przy datne w dalszej perspektywie może być uporządkowanie i scentralizowanie czę ści procesów. Przykładowo, w przypadku zakłóceń w łańcuchach dostaw o wiele łatwiej nimi zarządzać, jeśli są wydzie lone i obsługiwane zdalnie w jednym lub kilku krajach, które mają opanowaną wzajemną komunikację i wdrożone odpo wiednie procedury, a konieczność pracy zdalnej nie stanowi problemu. Kierunek rozwoju sektora, który Michael Page obserwuje już od ponad 10 lat, i którego dynamika zaowoco wała m.in. powołaniem zespołu eks pertów w ramach Michael Page Busi ness Services, także jest zachęcający.

Nowe wyzwania w usługach

KARIERA I ROZWÓJ 80 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

POLSKA LIDEREM USŁUG DLA BIZNESU Od kilkunastu już lat obserwujemy na całym świecie ‒ m.in. w centralnej Ameryce i Azji, a szczególnie w Europie, stały, rokroczny wzrost rynku scentra lizowanych usług dla biznesu pod każ dym względem: liczby zatrudnionych w centrach osób, liczby firm tworzących takie miejsca oraz krajów, w których one powstają, a także udziału w PKB. Polska nie tylko uczestniczy w tym trendzie, ale wręcz go wyznacza, będąc jego lide rem ‒ jednym z największych na kon tynencie, a z pewnością największym ośrodkiem tego typu usług w Europie Środkowo-Wschodniej.

Tekst | Kacper Grabowski

Autor Kacper Grabowski Dyrektor, Michael Page Business Services

Praca w centrum usług wspólnych nie polega już wyłącznie na prostych usłu gach transakcyjnych, ale oznacza złożone i ciekawe, globalne wyzwania oraz bliski kontakt z międzynarodowym top mana gementem. Controlling, podatki, rapor towanie, compliance, zarządzanie ryzy kiem i oczywiście IT – to wszystko dziś jest centralizowane w ramach business services centers.

BRANŻA DLA AMBITNYCH, MŁODYCH I KOMPETENTNYCH Rynek usług biznesowych z jednej strony wciąż zatrudnia absolwentów, rozpoczyna jących karierę, z drugiej jednak – jak wspo mniałem wyżej – w coraz większym stop niu potrzebuje osób o bardzo wysokich kwalifikacjach i bogatym doświadczeniu. To oznacza wyzwanie dla firmy rekruta cyjnej i jej konsultantów, którzy poszu kując doświadczonych specjalistów, sami muszą wykazać się długą praktyką i dużą wiedzą ekspercką. Rosnąca grupa osób o wyższych kompetencjach, pracują cych na bardziej eksponowanych stano wiskach jednocześnie wpływa korzystnie na rozwój całego sektora ‒ w tym wzrost zainteresowania absolwentów ‒ umożli wiając poszerzanie portfolio usług ofero wanych w centrach. Już dziś widać też, że największe sukcesy odnoszą centra, które budują kulturę zaangażowania w cele firmy.

ZAROBKI ROSNĄ RAZEM Z WYZWANIAMI

Pracownicy nie mogą działać jako np. tylko zewnętrzne biuro księgowe klienta, oddzielone od sukcesów całej organizacji. Muszą budować więzi wewnątrz organi zacji, co przekłada się na ich motywację. Z jednej strony sprzyja temu praca przy zaawansowanych zagadnieniach biz nesowych, a z drugiej – wysokiej jako ści leadership i wszystko, co tworzy kul turę pracy wspierającą zaangażowanie.

Praca w tej branży od początku jej istnie nia była atrakcyjna finansowo i tak jest do dziś. Trudno tu mówić o średnich kwo tach, bo widełki zaczynają się od 5 tys. zł, a kończyć się mogą nawet na 70–80 tys. zł – tak mocno zróżnicowane są rodzaje usług dla biznesu. Ponieważ rośnie też wyraźnie odsetek ról wymagających wysokich kompetencji, tzw. knowledge-intensive, oczywiste jest, że pensje na takich stanowiskach są odpowiednio wyższe. Z pewnością można też stwier dzić, że dynamika wzrostu płac wyprze dza inflację.Mimoatrakcyjności wynagrodzenia oraz wyzwań zawodowych w tym sekto rze, popyt na pracowników przewyższa podaż. Widać jednak wyraźnie, że nie blo kuje to rozwoju rynku, choć po boomie, który nastąpił po pandemii, wzrost jest teraz nieco wolniejszy. Według raportu ABSL na koniec I kwartału 2022 r. w Pol sce działało ponad 1714 centrów usług biznesowych reprezentujących 1068 firm, w tym podmioty z branży BPO, SSC/GBS, IT oraz R&D. Zatrudniały one 400 300 osób (o 11,6% więcej niż w roku poprzednim). W 2021 r. powstało 46 cen trów, a w I kwartale 2022 r. – trzy.

Zaliczają się do nich czynniki istotne dla pracowników, takie jak dobra atmosfera, więź i identyfikacja z wartościami firmy w zakresie kwestii społecznych, podej ścia do zmian klimatu czy inkluzywności. Zapotrzebowanie na bardziej doś wiadczone i wysoko wykwalifikowane osoby jest więc niemałym wyzwaniem dla rekruterów. Sprawia, że szukając odpowiednich pracowników dla cen trum usług dla biznesu, konkurujemy już nie tylko z innymi tego rodzaju organi zacjami, ale również z pozostałymi gałę ziami gospodarki. Zapotrzebowanie na bardziej doświadczone i wysoko wykwalifikowane osoby jest więc niemałym wyzwaniem dla rekruterów.

81Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

WYZWANIE PIERWSZE: MIERZENIE Rekrutacja, HR, rozwój zawodowy, szko lenia – kto by kiedyś pomyślał, że w tym obszarze możemy dbać o większą efek tywność działań? Że można zmierzyć, sprawdzić, czy to, co robimy lub propo nuje nam dział HR, jest naprawdę nam potrzebne – a na końcu efektywne i opła calne. I nie chodzi o zmierzenie liczby godzin szkoleniowych i pochwalenie się na pracowniczej wigilii, że „udało nam się przeszkolić każdego pracownika, a średnio było to 12 godzin szkolenio wych w roku”. Takie dane też są ważne, ale co z nich wynika: • czy były to szkolenia, które podniosły kompetencje szkolonych?

• czy po szkoleniu skróciliśmy czas zaj mowania się prostymi zadaniami? I tak dalej; kolejne pytania można zadawać zależnie od branży, stanowisk i potrzeb szkoleniowych firmy. Nama wiam do mierzenia efektywności dzia łań szkoleniowych, jak każdych innych w firmie: marketingowych, sprzedażo wych, etc. Gdy w tegorocznym badaniu Anali tyki HR1, którego LMC Polska było partne rem merytorycznym, aż 42% firm powie działo nam, że „nie mierzy efektywności żadnych działań szkoleniowych”, to wraz z autorkami badania Anną Morawiec -Bartosik i Kingą Makowską z HRrebels złapaliśmy się za głowy! Prawie połowa firm organizujących szkolenia pracow nikom nie wie, czy szkolenie było przy datne, czy osiągnęło założony cel! Oznacza to jedno: przed dostaw cami szkoleń, rozwiązań szkolenio wych, trenerami, stoi ogromne wyzwa nie, na równi z tym dla HR: weryfika cja zarówno potrzeb szkoleniowych, jak i mierzenie efektywności pracy, pozwa lające zauważyć zmiany PO szkoleniu.

2022

• czy pracownicy zyskali nowe umie jętności? • czy dzięki szkoleniu z technik sprzeda żowych zyskaliśmy więcej klientów?

WYZWANIE DRUGIE: PYTANIE Zastanówmy się teraz: skąd pracownicy działów HR mają mieć wiedzę o tym, jakiego szkolenia, podniesienia jakich kompetencji czy nauczenia się jakich pro gramów komputerowych potrzebują pra cownicy w różnych działach, np. 200-oso bowejZnamyorganizacji?przykłady, że działy HR i działy szkoleniowe: „wiedzą same i naj lepiej”. Ale czy to nie menedżer liniowy, a nawet pracownik nie jest dziś kluczem 1 III edycja Badania Analityki HR, HRrebels, listopad 2021-luty 2022 r. do odpowiedzi na pytanie: z czego chciał byś się dokształcić, jakie szkolenie pomo głoby ci w pracy, jakie kompetencje chciałbyś zdobyć? Spójrzmy na pytanie i odpowiedzi:Czyjesteś pytany/a przez Twoją organizację/szefów/dział HR o Twoje potrzeby rozwojowe?2

• nigdy – 46% • tak, raz do roku – 18% • tak, kilka razy w roku – 12% • zostałem spytany tylko raz – 12% • tak, rzadziej niż raz do roku – 12%. Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że 58% pracowników nigdy lub rza dziej niż raz w roku było zapytanych o potrzeby rozwojowe. No to jak chcemy efektywnie organizować szkolenia i pod nosić kompetencje pracowników? Dlatego kluczem do zmiany jest zadawanie pytań. Można je zadać w krót kiej ankiecie, nie trzeba robić wielkiego, trwającego pół roku badania w firmie. Wartość takich ankiet jest tym większa, im częściej są wykonywane, by dawały aktualny ogląd sytuacji, a nie wiedzę, czego chcieli się uczyć pracownicy, któ rych od pół roku z nami już nie ma. Warto również na bieżąco spraw dzać i dopasowywać tematykę szkoleń. Gdy postawi się na te online, dają one natychmiastową weryfikację: otrzymuje się certyfikat ukończenia kursu, można monitorować postęp podczas nauki oraz zachęcać pracowników do konkretnych ścieżek tematycznych, co znacząco popra wia zarówno komfort, jak i skuteczność tego rozwiązania. 2 48. edycja Monitora Rynku Pracy, Randstad Polska, sierpień 2022 r. 58% rozwojowe.zapytanychniżnigdypracownikówlubrzadziejrazwrokubyłoopotrzeby

Tekst | Rafał Glogier-Osiński Popandemiczny, z wojną w tle, świat pracy ulega nieustannym zmianom. Trendów nie da się wyznaczyć już na pięć lat do przodu, bowiem co roku obserwujemy zmiany: w sposobie rekrutacji, sposobie pracy i zarządzaniu przez liderów. I wciąż widać te same błędy, których nie umiemy przestać robić. A zmiany są konieczne.

KARIERA I ROZWÓJ 82

Szkolenia: pytaj, mierz i dbaj!

Mówi się „nie zapytasz się, to się nie dowiesz” i dziś nadal nie pytamy szefa o nowe rozwiązania, pracowników o potrzeby szkoleniowe, a współpra cowników o wsparcie. Rozprawię się z trzema wyzwaniami dotyczącymi szko leń w firmach, na które nadszedł czas, by odeszły do lamusa. Mówię to też do sie bie: bo kto jest bez winy, niech pierwszy rzuci kamieniem.

Focus on Business Polska | wrzesień–październik

Deloitte to już powinna być czerwona lampka dla wszystkich dbających o roz wój pracowników.Zjednejstrony cieszą informacje, że 67% pracowników mówi, że praco dawcy dbali o ich rozwój poprzez szkole nia co najmniej w małym stopniu w okre sie przed pandemią COVID-19 (przed 2020 r.)5Zdrugiej strony, gdy dopytaliśmy ich: a jak obecnie, w porównaniu do okresu sprzed pandemii koronawirusa (przed 2020 r.), zmieniła się dbałość Two jego pracodawcy o Twój rozwój zawo dowy poprzez zapewnienie szkoleń –otrzymaliśmy takie odpowiedzi6: • pracodawca dba w podobnym stopniu – 67% • pracodawca dba mniej – 13% • pracodawca dba bardziej – 13% 5 48. edycja Monitora Rynku Pracy, Randstad, sierpień 2022 r. 6 48. edycja Monitora Rynku Pracy, Randstad, sierpień 2022 r. Autor Rafał Glogier-Osiński Country Manager, LMC Polska

WYZWANIE TRZECIE: ZANIEDBANIE – Czasy, w których praca służyła jedynie zapewnieniu środków utrzymania minęły, a życie zawodowe stało się obszarem do samorozwoju i realizowania jednostko wych ambicji pracowników. Wybór praco dawcy determinowany jest nie tylko wyso kością wynagrodzenia, lecz także możli wością podnoszenia kompetencji – piszą eksperci w badaniu Deloitte3 „Od fali odejść do fali zmian. Czy jesteśmy gotowi na nowe podejście do pracy?” z maja br. I, co ciekawe, na twierdzenie „brak moż liwości rozwoju skłoniłby mnie do poszu kiwania nowej pracy” zdecydowanie TAK odpowiedziało aż 56% pytanych w bada niu Deloitte, a raczej TAK powiedziało 37%. W sumie 93% szukałoby nowej pracy, gdyby nie mieli możliwości roz woju! Oczywiście dotyczy to głównie spe cjalistów i pracowników umysłowych, ale odsetek mówi sam za siebie. Pracownicy dziś jasno komuni kują: nie ma szkoleń, nie ma rozwoju –odejdę. Utrzymanie pracowników i przy ciąganie nowych specjalistów, w dobie rynku pracownika, to powinien być jeden z ważniejszych elementów poli tyki szkoleniowej.Jeszczewlipcu 2021 odsetek osób4 , które gotowe były zmienić pracę dla lep szej oferty szkoleniowej wynosił 65%. A więc 93% z tegorocznego badania

3 Badanie Deloitte „Od fali odejść do fali zmian. Czy jesteśmy gotowi na nowe podejście do pracy?”, maj 2022 r. 4 Badanie własne LMC Polska, lipiec 2021 r. • teraz pracodawca w ogóle nie dba o mój rozwój zawodowy – 7%. Czyli o rozwój co piątego pracow nika pracodawca nie dba wcale lub mniej niż przedJakiepandemią.jestrozwiązanie tych wyz wań? Pracownicy jasno komunikują, że chcą się rozwijać. Ba, nawet wiemy, czego dokładnie chcą się uczyć: po pierw sze języków obcych, potem korzystać z kursów rozwoju osobistego oraz pod nosić swoje umiejętności cyfrowe7 Pracownicy chcą się uczyć, bo liczą na lepszą pracę, ale też chcą podno sić swoją pozycję w obecnej firmie. Nie chcą się „wyszkolić” i uciec. Chcą praco wać efektywniej, lepiej, mądrzej. No tak, ale to wszystko wiąże się z kosztami. Tylko, czy nie warto przejrzeć budżet szkoleniowy i skroić go na miarę dla swoich pracowników, a na dodatek z ich udziałem? Jestem pewien, że odpowiada nie na potrzeby szkoleniowe pracowni ków – oczywiście w granicach rozsądku – przyniesie więcej korzyści organiza cjom niż strat. I jestem gotów się zało żyć, że w efekcie przyniesie oszczędno ści w rubryce „szkolenia”, a nie wzrosty. Odpowiadanie na potrzeby pracow ników, a także możliwości zorganizowa nia szkoleń online, pozwalają zaoszczę dzić i czas, i pieniądze. I jeszcze pokaże naszą firmę, jako tę, która odpowiada na dzisiejsze oczekiwania potencjalnych pracowników. Już 40% osób w wieku 18-29 preferuje naukę online.8 Warto przyciągać ich do naszych organizacji! 7 Badanie własne LMC Polska, lipiec 2021 r., dane własne z platformy Seduo.pl. 8 48. edycja Monitora Rynku Pracy, Randstad, sierpień 2022 r.

Pracownicy chcą się uczyć, bo liczą na lepszą pracę, ale też chcą podnosić swoją pozycję w obecnej firmie. Nie chcą się „wyszkolić” i uciec. 83Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

W zdecydowanej większości firm rok budżetowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, co oznacza, że w czwartym kwartale muszą one zaplanować niezbędne środki, w tym te przeznaczone na rekrutację nowych pracowników. Polska

LICZBY MÓWIĄ SAME ZA SIEBIE – WARTO REKRUTOWAĆ JESIENIĄ! Z porównania statystyk dotyczących rekrutacji w ostatnich latach wynika, że w miesiącach jesiennych, czyli we wrześniu, październiku i listopadzie, liczba wakatów wzrasta o niemal połowę w stosunku do miesięcy wiosen nych, takich jak np. kwiecień. Jednocze śnie wyraźnie zauważalne jest wtedy zwiększone zainteresowanie i aktyw ność samych kandydatów – dlatego jesienna rekrutacja jest zdecydowanie skuteczniejsza. Dodatkowo w odróż nieniu od miesięcy letnich, w których rekrutacje bywają przedłużane z uwagi na sezon urlopowy, jesienią przebiegają one zwykle o wiele sprawniej.

| wrzesień–październik 2022

RYNEK PRACOWNIKA Polski rynek pracy to wciąż rynek pracow nika. Jak wynika z raportu „Barometr Rynku Pracy XVI” Gi Group, aż 40% firm boryka się aktualnie z problemami w obszarze zatrudnienia. Pandemiczne i postpandemiczne realia jedynie to potwierdzają. Pozyskanie wykwalifiko wanego pracownika staje się coraz trud niejsze, dlatego ważne jest, by jak najbar dziej efektywnie zaplanować i wykorzy stać jesień pod kątem rekrutacji.

Przykładem branży, w której procesy rekrutacyjne są wyjątkowo wy magające z uwagi na trudności w pozy skaniu wysoko wykwalifikowanych pra cowników, jest sektor IT. Według tego rocznego „Raportu Wynagrodzeń IT” Grafton Recruitment popyt na nie których specjalistów, np. ze środowi ska Cloud czy Cross Functional tylko w ostatnich dwóch latach wzrósł o ponad 80%, powodując potężną lukę rekrutacyjną. W takich warunkach ryn kowych realizacja jesiennej rekrutacji przynosi wiele korzyści z uwagi na koń czące się projekty, a w przypadku kan dydata planującego nowe wyzwania zawodowe zwiększa szanse firmy na jego zatrudnienie.

Dlaczego rekrutowaćwartojesienią?

Jesień to w biznesie miesiące ożywienia po spokojniejszych miesiącach wakacyj nych. To również okres wzmożonej pracy przed kolejnym rokiem, na który firmy mają już zwykle nowe cele i plany roz woju produktów i usług. W tym kontek ście rekrutacje stają się dla firm wręcz niezbędne, a dla pracowników stanowią nowe możliwości zawodowe.

PERSPEKTYWA PRACODAWCY Nie bez powodu okres ten jest jednym z najgorętszych. W zdecydowanej więk szości firm rok budżetowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, co oznacza, że w czwartym kwartale muszą one zaplanować niezbędne środki, w tym te przeznaczone na rekrutację nowych pracowników. Takie rozwiązanie znacz nie ogranicza ryzyko redukcji budżetu w kolejnym roku rozliczeniowym, dając komfort zarówno pracodawcy, jak i potencjalnemu pracownikowi. Zmotywowani do efektywnego prze prowadzenia procesu rekrutacyjnego rekruterzy upraszczają skomplikowane niekiedy procedury, co z kolei zwięk sza szanse na wypełnienie luki kadro wej w firmie. Poza tym po okresie wakacyjnym również sami rekrute rzy zauważają zwiększoną liczbę apli kacji. Pracownicy często właśnie jesie nią uznają, że to dobry czas na zmiany. Perspektywa nowych wyzwań i chęć realizacji ciekawych projektów jest dobrym motywatorem do aplikowania na nowe stanowisko. Co więcej, czwarty kwartał jest z perspektywy biznesowej najkrótszym okresem. Ze względu na przerwę świą teczną wielu managerów stara się zwięk szyć efektywność swoich zespołów, aby ukończyć rozpoczęte projekty. Jest to jeden z powodów, dla których zatrud nienie nowych osób staje się priorytetem.

Tekst | Agata Jemioła Dobry sezon na zatrudnianie pracowników – czy taki istnieje? Analizując statystyki portali z ogłoszeniami o pracę, można wnioskować, że procesy rekrutacyjne i ich dynamikę charakteryzuje sezonowość. Okazuje się, że wrzesień, październik i listopad to, zaraz po styczniu i lutym, najbardziej rokujący czas na pozyskanie pracowników. Warto mieć to na uwadze, planując zwiększenie kadr.

KARIERA I ROZWÓJ 84 Focus on Business

Procedury rekrutacyjne bywają skomplikowane, dlatego coraz więcej firm oddaje je w ręce specjalistów, aby mieć pewność, że rekrutacja będzie przeprowadzona prawidłowo i pomyśl nie dla pracodawcy. To również duża oszczędność czasu i przede wszystkim inwestycja gwarantująca skuteczność i efektywność działań. Dlaczego? Ponie waż w rekrutacji powierzonej agen cji, na jak najszybszym i sprawnie zre alizowanym procesie, zależy aż trzem stronom: i rekruterowi, i kandydatowi, i pracodawcy.

85Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Autor Agata Jemioła Branch Manager, Grafton Recruitment

POLACY DEKLARUJĄ GOTOWOŚĆ DO PRZEBRANŻOWIENIA Zarówno chęć rozwoju ścieżki zawo dowej, jak i świadomość aktualnej kon dycji rynku pracy powoduje, że Polacy coraz odważniej kierują swoją karierą. Według danych „Barometru Rynku Pracy XVI” ponad 62% rozważających zmianę pracy lub obawiających się o jej utratę deklaruje gotowość do przekwalifiko wania. To jednocześnie szansa dla pra codawców na uzupełnienie kadry w sze regach swoich Otwartośćfirm.na zmianę branży to pozytywne zjawisko. Jest dowodem ela styczności i decyzyjności, a takich cech pracodawcy szukają często w swoich przyszłych pracownikach. Taka sytuacja daje ogromne szanse firmom, nawet jeśli wiąże się to z koniecznością prze prowadzenia stosownych szkoleń i pro cesu wdrożenia, trwającego średnio trzy miesiące. Kandydat, który decyduje się na całkowitą zmianę branży, jest zwykle wysoce zmotywowany do nauki i – przede wszystkim – rokuje, że zostanie w firmie dopóty, dopóki nie posiądzie wymaga nych w danym obszarze wiedzy, kom petencji i doświadczenia. To sytuacja win-win i dla pracownika, i dla pra codawcy. Daje obu stronom pewnego rodzajuJesiennazabezpieczenie.rekrutacja, przepro wadzona sprawnie i profesjonalnie, może być z perspektywy pracodawcy bardzo korzystnym posunięciem. Jeśli proces rekrutacyjny uda się pomyślnie przeprowadzić, istnieje duża szansa, że po uprzednim przeszkoleniu pra cownika jeszcze przed nowym rokiem pracodawca zyska już w pełni wdrożo nego i w dużej mierze samodzielnego pracownika. Kandydat, który decyduje się na całkowitą zmianę branży, jest zwykle wysoce zmotywowany do nauki i przede wszystkim – rokuje, że zostanie w firmie dopóty, dopóki nie posiądzie wymaganych w danym obszarze wiedzy, kompetencji i doświadczenia. To trochę taka sytuacja win-win i dla pracownika, i dla pracodawcy.

ciekawostki kryptograficznej – wpisuje się w szerszy kontekst społeczny, ekono miczny i historyczny. Bowiem opowieść o Blockchainie to nie tylko opowieść o matematycznych eksperymentach. To przede wszystkim historia odwiecznej próby zapisania działalności człowieka, a także płynącej z niej wartości. Tym razem ma być to jednak zapis dostępny

Autor: Brian Tracy Rok wydania: 2022 ISBN: 978-83-283-9313-4 ISBN 978-83-283-9944-0ISBNISBN:RokAutor:978-83-283-9314-1e-booka:MateuszMachwydania:2022978-83-283-8776-8e-booka: odrodzisz się niczym Feniks z popiołów!Jeden z najbardziej rozpoznawal nych i najpopularniejszych autorów publikacji i szkoleń motywacyjnych przy gotował zestaw porad, które pozwolą Ci się odnaleźć w coraz bardziej skompliko wanym i trudniejszym w percepcji świe cie; zmuszą Cię do myślenia, przewar tościowania pewnych kwestii i przede wszystkim wzięcia odpowiedzialności za swojeKsiążkażycie.stanowi doskonałe wspar cie dla osób, które czują się zagubione. Jest jednak na tyle uniwersalna i ciekawie napisana, że każdy znajdzie w niej wiele cennych dla siebie wartości. Zawarte tu porady bazują na aktualnych bada niach naukowych i teoriach psycho logicznych, które zostały uzupełnione osobistymi spostrzeżeniami i doświad czeniami autora. To wszystko ułatwi Ci wprowadzenie pozytywnych zmian, które sprawią, że przejmiesz kontrolę nad swoim życiem, a w efekcie łatwiej wyznaczysz i osiągniesz cele stanowiące o Twoim sukcesie i poczuciu satysfakcji. Blockchain. Klucz do świata kryptowalut. Słowo, które brzmi jak obietnica bogac twa. Tylko... Czym tak naprawdę jest ów Blochchain?Niestety, w większości książek, arty kułów, dyskusji w mediach tradycyjnych i Internecie mówi się o nim albo niezro zumiale, albo w mocnych uproszcze niach i z niepotrzebnym bagażem emocji. Albo technicznie, albo ideologicznie. Albo pokłada się w Blockchainie nadzieję na uratowanie społeczeństwa przed pazer nymi na kasę bankierami, albo pokazuje się go jako narzędzie do budowania znie nawidzonych przez banki centralne kryp towalut. Który obraz ma więcej wspól nego zMateuszrzeczywistością?Machzwiązał z Block chainem swoją działalność biznesową. Na kartach niniejszej publikacji przedsta wia czytelnikowi, w jaki sposób ta techno logia – na początku stworzona w formie

PRZEMIANA FENIKSA. 12 CECH LUDZI SUKCESU, KTÓRE POMOGĄ CI SIĘ ODRODZIĆ I RUSZYĆ DO PRZODU W PRACY I ŻYCIU PRYWATNYM ŚWIAT WZNAJDŹKRYPTOMILIONERÓW.SWOJĄSZANSĘŚWIECIEBLOCKCHAINA Czujesz, że zamiast się rozwijać, stoisz w miejscu? Brakuje Ci celu, nie wiesz, dokąd zmierzasz, i co gorsza, nie masz ochoty tego zmienić? Jeśli tak, książka Briana Tracy'ego jest właśnie dla Ciebie – dzięki niej

Biblioteka Managera

dla wszystkich, na równych zasadach. Czy także dla Ciebie? Odpowiedzi szu kaj w książce.

KARIERA I ROZWÓJ 86 Focus on Business Polska | wrzesień–październik 2022

Nasze usługi O nas Tworzymy przestrzenie i kochamy to! Coworking Coworking uwalnia Twój biznes, bow ogóle nie musisz wynajmować biura, mając jednocześnie za gwaran towa n y d o s tę p d o pr ofesjo n alne g o z aplec z a techniczne g o i s o cjalne g o Z t ą różnicą, że pracujeszw miejscu współdzielonym, korzystającz biurka na wyłączność tak długo, jak potrzebujesz. Wirtualne Biuro Co, oprócz adresu na wizytówce, da Ci usługa wirtualnego biura? Przede wszystkim pozwala łączyć funkcjonowanie tradycyjnego biura ze swobodą typową dla pracy zdalnej.W ramach tej usługi otrzymujesz adres do rejestracji działalności gospodarczej,a także obsługę korespondencjii przesyłek Biura serwisowane To alternatywa dla znanego Ci modelu wynajmu biur Atuty flex office to oddzielne przestrzenie biurowe, przeznaczone dla Twoich pracowników, zapewniające udogodnieniai pozwalające na efektywne rozwijanie biznesu letsgo@loftmill.com www.loftmill.com Kraków, Katowice, Lublin, Łódź, Wrocław, Warszawa Jesteśmy jednąz najdłużej działających, polskich firm na rynku, świadczącą usługi wirtualnych biur, pracowni coworkingowych i biur serwisowanych Od wielu lat dostarczamy elastyczne przestrzenie oraz usługi, które są niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej