g - το 5ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή by B&E Goulandris Foundation

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 Διμηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Σ Ε Α Υ Τ Ο Τ Ο Τ Ε Υ Χ Ο Σ Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Κ Α Ν

Γεωργία Αλεβιζάκη, Παρασκευή Γερολυμάτου, Ανδρέας Γεωργιάδης, Κάτια Καλλιτσουνάκη, Μαρία Κουτσομάλλη, Αλεξάνδρα Παπακωστοπούλου, Μαρία Σκαμάγκα, Ειρήνη Στρατή Επιμέλεια - σχεδιασμός:

Τ 210 - 7252896 www.moca-andros.gr | www.goulandris.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Του Κυριάκου Κουτσομάλλη, διευθυντή του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ

Αναγγελία της νέας έκθεσης, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στην Άνδρο

ΠΟΡΤΡΕΤΟ

Του σκηνοθέτη Γιώργου Δάμπαση

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ ΑΤ Ο Σ

Ντίκος Βυζάντιος, Τα χαρτιά

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ

Υποτροφίες Ι.Β.Ε.Γ.

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε Τ Α Π Α Λ Α Ι Ω Ν Υ Π Ο Τ Ρ Ο Φ Ω Ν Ι . Β . Ε . Γ.

Μυρτώ Λάβδα

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η ΑΤ Ζ Ε Ν ΤΑ Παρουσίαση σημαντικών εικαστικών εκθέσεων από όλο τον κόσμο

ΑΝΤΙ

ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Προβαίνοντας στην 5η έκδοση του ηλεκτρονικού περιοδικού, με ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση, γνωστοποιούμε στους παραλήπτες του την πολύ σημαντική δωρεά προς το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή του παλαίμαχου σκηνοθέτη, Γιώργου Δάμπαση, ο οποίος υπήρξε, ως γνωστόν, από τους βετεράνους της Δημόσιας Τηλεόρασης. Η δωρεά συνίσταται από ένα τεράστιο ψηφιοποιημένο οπτικοακουστικό υλικό, το οποίο καλύπτει γυρίσματα πολιτιστικού περιεχομένου χιλίων περίπου ωρών. Ακάματος, ενθουσιώδης, δραστήριος, εραστής του ωραίου, με ζήλο και αυταπάρνηση επί μισό σχεδόν αιώνα κατέγραψε με το φακό του ό,τι πιστεύει ότι πρέπει να διαφυλαχθεί από την παρακμή και την επέλαση της λήθης. Εκτός από την πλήρη καταγραφή των δραστηριοτήτων του δικού μας Ιδρύματος, από την αρχή της λειτουργίας του μέχρι σήμερα, έχει καταγράψει δραστηριότητες και άλλων πολιτιστικών Ιδρυμάτων, μουσείων και αρχαιολογικών χώρων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Ευρώπη και την Αμερική: Ενδιαφέρον παρουσιάζει το αρχαιολογικό οδοιπορικό στα παράλια της Μικράς Ασίας, από την Αλικαρνασσό έως την Τροία. Ένα σημαντικό μέρος του αρχείου αναφέρεται στα νησιά των Κυκλάδων και ιδιαίτερα την Άνδρο, όπου εκτός από την πλήρη καταγραφή των εκκλησιών και των μοναστηριών, κατέγραψε με οξυδέρκεια και οξυμένη οπτική αντίληψη ήθη, έθιμα, ιδιόμορφες πτυχές της κοινωνικής ζωής και μαρτυρίες ανθρώπων, προκειμένου οι καταθέσεις τους να διασωθούν από τον φυσικό νόμο της φθοράς του χρόνου. Με την ευκαιρία της σημαντικής αυτής δωρεάς, την οποία το Ίδρυμά μας αναλαμβάνει την υποχρέωση να αξιοποιήσει με διαρκείς προβολές, δανεισμούς σε σχολεία και παιδαγωγικά προγράμματα, δημοσιεύουμε το κείμενο της Κάτιας Καλλιτσουνάκη που ακολουθεί και το οποίο παρέχει επί πλέον πληροφορίες για την διαδρομή του Γιώργου Δάμπαση και την δωρεά του προς το Ίδρυμα. Στο τεύχος αυτό δημοσιεύουμε επίσης την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη της άλλοτε υποτρόφου μας, και νυν υπεύθυνης του μουσειοπαιδαγωγικού προγράμματος της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση κυρίας Μυρτούς Λάβδα. Για όσους ενδιαφέρονται δημοσιεύεται η 30η κατά σειρά προκήρυξη των υποτροφιών για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό στους τομείς της συντήρησης έργων τέχνης, της γλυπτικής και της διοίκησης πολιτισμικών οργανισμών. Τέλος, με ιδιαίτερη χαρά γνωστοποιούμε στους φιλότεχνους φίλους μας ότι από τις 29 Ιουνίου μέχρι τις 28 Σεπτεμβρίου 2014 το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος στην Άνδρο θα οργανώσει μια έκθεση με έργα της Σοφίας Βάρη. Κυριάκος Κουτσομάλλης Διευθυντής

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ ΟΤ Η ΤΑ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ - ΑΝΔΡΟΣ 29.06 - 28.09.2014 Η Σοφία Βάρη, Ελληνίδα τη καταγωγή, με πολυπολιτισμική όμως εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική παρουσία, από παραστατική ζωγράφος στα πρώτα της βήματα στράφηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 στην γλυπτική όπου και διακρίθηκε. Χωρίς να ενταχθεί σε σχολές, σκέψεις και κινήματα καλλιτεχνικά, απεξαρτημένη από παγιωμένες αντιλήψεις, αναζήτησε με τόλμη και πάθος τα δικά της πρότυπα αναφορών που συνέβαλαν στην διάπλαση του δικού της μορφικού σύμπαντος. Το αφιέρωμα εκτός από γλυπτά όλων των κατηγοριών και μεγεθών τα οποία θα αποτελέσουν τον άξονα της έκθεσης θα περιλαμβάνει επίσης σχέδια, ακουαρέλλες, ελαιογραφίες, ανάγλυφα και κολλάζ καθώς και αντικείμενα μικρογλυπτικής. Ζητούμενο είναι να αναδειχθούν οι πολλαπλές μεταλλάξεις μορφών και εννοιών τις οποίες επινοεί με ευρηματικό ταλέντο και αποδίδει εικονοπλαστικά με μια πρωτότυπη διαλεκτική με την φόρμα. Την έκδοση του συνοδευτικού καταλόγου ανέλαβε ο εκδοτικός οίκος SKIRA.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ

ΠΟΡΤΡΕΤΟ Γ ΡΑ Φ Ε Ι Η Κ Α Τ Ι Α Κ Α Λ Λ Ι Τ Σ Ο Υ Ν Α Κ Η

ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΑΜΠΑΣΗ ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ Β. & Ε. ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ Είχα την τύχη να γνωρίσω τον Γιώργο Δάμπαση το 1984, στο ξεκίνημα της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας, και να συνεργαστώ μαζί του χωρίς ακόμα τότε να έχω συνειδητοποιήσει ότι μαθητεύω δίπλα σε ένα «ιστορικό» πρόσωπο της ΕΡΤ. Αν και ο ίδιος αρνείται γελώντας αυτό τον χαρακτηρισμό, είναι γεγονός ότι ήταν ο πρώτος τηλε-σκηνοθέτης που προσελήφθη το 1965 στην τότε Πειραματική Τηλεόραση, συμβάλλοντας μαζί με ένα μικρό αλλά εκλεκτό επιτελείο δημοσιογράφων και τεχνικών υπό τη διεύθυνση του Αναστάσιου Πεπονή, στη δημιουργία του πρώτου ελληνικού τηλεοπτικού καναλιού του ΕΙΡ, μετέπειτα ΕΙΡΤ και τέλος ΕΡΤ. Απόφοιτος της Παντείου, με σπουδές τηλεοπτικής σκηνοθεσίας και παραγωγής στο London School of Television, Production and Direction, λογοτεχνίας στο Princeton College και αργότερα σκηνοθεσίας και ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας στο Thompson Foundation της Γλασκώβης, ο Γ. Δ. δραστηριοποιήθηκε με επιτυχία τόσο στον τομέα της μουσικής ψυχαγωγίας όσο και στον τομέα των πολιτιστικών και επιμορφωτικών ντοκυμανταίρ. Από τις εκατοντάδες εκπομπές που σκηνοθέτησε μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 2000 από την ΕΡΤ, ο ίδιος ξεχωρίζει τη μουσικοθεατρική σειρά «Ιστορία γραμμένη με νότες» σε κείμενα του θεατρολόγου Θόδωρου Χατζηπανταζή, τα μουσικά αφιερώματα σε Έλληνες συνθέτες (Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Μαρκόπουλος, Λεοντής, Μούτσης, Χάλαρης κ.α.),τις σειρές «Αρχαιολογία» και «Αρχαιολογικές Ξεναγήσεις» σε κείμενα διακεκριμμένων αρχαιολόγων όπως ο Μανώλης Ανδρόνικος, η Έβη Τουλούπα, ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης, η Ηώ Ζερβουδάκη, ο Δημήτρης Παντερμαλής κ.α., τη σειρά «Αιγαίο, Ρίζα και Διάρκεια» σε κείμενα του Ματθαίου Μουντέ, τα αφιερώματα στους ποιητές Ανδρέα Εμπειρίκο και Οδυσσέα Ελύτη, και το εβδομαδιαίο πολιτιστικό μαγκαζίνο «Συνεικόνες». Ένας άνθρωπος δημιουργικός και ανήσυχος όπως ο Γ.Δ., δεν υπήρχε περίπτωση

Ο Γ.Δ. με τον κ. Άγγελο Δεληβορριά, και τον κ. Κυριάκο Κουτσομάλλη.

να αποσυρθεί από την ενεργό δράση μετά την συνταξιοδότησή του. Η αγάπη του για την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Άνδρο, και γενικότερα για τις Κυκλάδες, τον ώθησε να θέσει υποψηφιότητα για τη Νομαρχία Κυκλάδων και να εκλεγεί για δύο τετραετίες Νομαρχιακός Σύμβουλος και Πρόεδρος της Επιτροπής Τουριστικής Προβολής των Κυκλάδων. Από τη θέση αυτή, ανέδειξε μέσα από δικά του ντοκυμανταίρ τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία, τα

ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΤΟΥ

ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΑΜΠΑΣΗ

πνευματικά ιδρύματα, την αρχιτεκτονική, τα λαϊκά έθιμα, τις παραδόσεις και την τοπική κουζίνα των 24 νησιών, προβάλλοντας επίσης, μέσα από ειδικά αφιερώματα, επιστήμονες, καλλιτέχνες και λογοτέχνες που σχετίζονται με αυτά ή που συμμετείχαν σε τοπικές πολιτιστικές δραστηριότητες. Ανάμεσά τους ο αρχιτέκτων Γιάννης Λυγίζος, ο ιστορικός Δημήτριος Πολέμης, ο ακαδημαϊκός Μιχάλης Τιβέριος, η αρχαιολόγος Λυδία Παλαιοκρασσά, ο καθηγητής πληροφορικής του Μ.Ι.Τ. Μιχάλης Δερτούζος,οι ζωγράφοι Σωτήρης Σόρογκας και Παύλος, ο γλύπτης Θόδωρος, οι συγγραφείς Ιωάννα Καρυστιάνη και Μαρίνα Καραγάτση κ.α. Τα ντοκυμανταίρ αυτά μαζί με εκείνα των εκθέσεων του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο που γύρισε από το 1986 μέχρι το 2013, στα οποία είχα τη χαρά να συνεργαστώ μαζί του ως σύμβουλος μουσικής, συνιστούν μια ολοκληρωμένη ενότητα του προσωπικού του αρχείου που καλύπτει ένα ευρύτατο πεδίο ενδιαφερόντων. Τα τελευταία χρόνια ο Γ.Δ. εμπλούτισε το αρχείο του γυρίζοντας μια σειρά ντοκυμανταίρ με θέμα τις ελληνικές αρχαιότητες που βρίσκονται σε μουσεία του εξωτερικού. Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη,στη Μικρά Ασία και στην Αμερική, συγκέντρωσε και αξιοποίησε ένα εντυπωσιακό σε όγκο υλικό, ενώ παράλληλα αποτύπωσε τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της Μεγάλης Ελλάδας στη Ν. Ιταλία και τη Σικελία, καθώς και των μικρασιατικών παραλίων από την Αλικαρνασσό μέχρι την Τροία. Με την πεποίθηση πως η φυσική κατάληξη ενός αρχείου είναι η δωρεά του σε έναν επίσημο φορέα ώστε μέσω της τεχνολογίας να καταστεί προσιτό σε κάθε ενδιαφερόμενο, ο Γ.Δ. δώρησε το 2013 το αρχείο του στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Μια επιλογή απολύτως αναμενόμενη για όσους γνωρίζουμε τη στενή σχέση του με αυτό, από την έναρξη της λειτουργίας του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου. Το Ίδρυμα αποδεχόμενο τη δωρεά, ολοκλήρωσε πρόσφατα την ψηφιοποίηση του αρχείου και προτίθεται να το εντάξει στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή του, την οποία ο Γ.Δ. παρακολουθεί από κοντά, συλλέγοντας υλικό για το νέο του ντοκυμανταίρ με τίτλο «Ένα Μουσείο Γεννιέται». Κάτια Καλλιτσουνάκη Παραγωγός Τρίτου Προγράμματος Ελληνικής Ραδιοφωνίας

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΟΝΙΜΗ Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

Ντίκος Βυζάντιος (1924 - 2007)

Τα χαρτιά Λάδι σε καμβά, 195 x 160 εκ., 1992

Τοποθετημένα όχι ως πορτρέτα ή ψυχογραφήματα, αλλά ως όγκοι, φωτεινές μάζες σε αντιπαραβολή με επιφάνειες σκοτεινών χρωμάτων, τα σώματα αυτά εντυπωσιάζουν με τη σιωπηλή τους υπεροχή, τη στάση τους, την ακινησία τους. Τα πρόσωπα, δουλεμένα σαν πολυεδρικοί όγκοι, σαν σκαλισμένα μικρογλυπτά ανήκουν σε έναν νεοκυβισμό που θα επιδίωκε περισσότερο μια διάταξη επιφανειών που ακτινοβολούν, παρά μια λογική αναγωγή των συστατικών τους. Ο εξαγωνικός διαμελισμός των εσοχών του ντεκολτέ, η εκλεπτυσμένη ογκομετρική των χεριών, είναι εκδηλώσεις μιας σκληρότητας, μιας τάξης, μιας συγκατάθεσης σε μια ολοκληρωτική απάθεια των πραγμάτων. Παρόλο που ο ζωγράφος είναι αποφασισμένος να μεταχειριστεί τα πρόσωπά του σαν φαινόμενα καθαρά πλαστικά, χωρίς να τους επιτρέπει το παραμικρό ίχνος συγκίνησης ή εσωτερίκευσης, παίζοντας με τις αντανακλάσεις στον καθρέφτη για να τοποθετήσει καλύτερα το θέμα του μέσα στον χώρο, δεν μπορούμε παρά να φέρουμε στο μυαλό μας την εξέλιξη ενός παιχνιδιού με χαρτιά, χωρίς ιεραρχία, του οποίου το μοναδικό φύλλο θα ήταν μια ντάμα με όψη αρχαίας θεάς, σε μια στερεότυπη, διαχρονική, βασιλική πόζα. Όπως όλες οι μεγάλες διατάξεις, έτσι κι αυτή βρίσκει την αρμονία της, χαλαρώνει, εισάγει σημεία στήριξης (τραπέζι, σκάλα, καρέκλα…), ξεδιπλώνει τα συνθετικά στοιχεία μέχρι να επιτρέψει την ύπαρξη μιας χειρονομίας, μια σύγχυση των σκηνών, την παρεμβολή στρογγυλεμένων γραμμών, διαγωνίων που κατακερματίζουν τον χώρο. Αυτή η αποσταθεροποίηση δεν προξενεί ωστόσο κανένα πάθος, κανένα δέος. Σαν ηθοποιοί αποστασιοποιημένοι από τους ρόλους τους, δεν φαίνονται να νιώθουν αυτά που υποδηλώνουν οι κινήσεις των χεριών τους, οι μεταπτώσεις τους, το εντυπωσιακό πέρασμα του πρωταγωνιστή. Εκτός από έναν μικρό αριθμό έργων, όπου σιγοκαίει η λάμψη ενός βλέμματος «πανικού». Όμως στις περιπτώσεις αυτές, η οφθαλμική διαστολή δεν είναι άραγε το τελευταίο στάδιο μιας ακινησίας; Με τη μετάβαση αυτή, από το αντικείμενο στο σώμα, μέσα από την αδιαφορία του περιεχομένου, ο Βυζάντιος φανερώνει έξυπνα ένα σαφές παιχνίδι που οδηγεί στην έσχατη επιτήδευση, στην πιο αδιάλλακτη λογική. Η αλλόκοτη ενότητα των συνθέσεών του συνίσταται σε ένα διπλό λεξιλόγιο – το λεξιλόγιο μιας δομής που στηρίζεται σε μια οικεία, αβίαστη συναρμογή και εκείνο μιας επίδειξης κινήσεων και καταστάσεων, των οποίων η ειδική σημασία έχει εξουδετερωθεί. Πρόκειται για μια επιτακτική αμφισημία του Βυζάντιου… Gérald Gassiot-Talabot Art Press, Φεβρουάριος 1990

Από το 1986, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή χορηγεί κάθε χρόνο, σε σπουδαστές με ελληνική υπηκοότητα έως 30 ετών, υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό για θέματα που σχετίζονται με τις τέχνες και τον πολιτισμό. Έως σήμερα, έχουν δοθεί περισσότερες από 90 υποτροφίες σε 40 διαφορετικούς τομείς που σχετίζονται τόσο με την τέχνη όσο και με την ιστορία και φιλοσοφία της τέχνης, τη μουσειολογία, την συντήρηση έργων τέχνης καθώς και τις νέες τεχνολογίες. Για όλα τα θέματα που αφορούν τις υποτροφίες που χορηγεί το Ίδρυμα, αποφασίζει ειδική πενταμελής επιτροπή που φέρει την επωνυμία «Επιτροπή Υποτροφιών του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή» και η οποία συγκροτείται από τους: - Fleurette Π. Καραδόντη, πρόεδρο του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή και της Επιτροπής Υποτροφιών - Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, πρόεδρο του Πανεπιστημίου της Ευρώπης - Κώστα Γαβρά, σκηνοθέτη - Παναγιώτη Τέτση, ζωγράφο, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών - Κυριάκο Κουτσομάλλη, διευθυντή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος.

Υ Π Ο Τ Ρ Ο Φ Ι Ε Σ Ι . Β . Ε . Γ. ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΑΚ Α ΔΗΜΑΪΚΟΥ Ε ΤΟΥΣ 2014-15 Στη μνήμη Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή και Παντελή Π. Καραδόντη

Το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή προκηρύσσει το τριακοστό κατά σειρά πρόγραμμα μεταπτυχιακών υποτροφιών εξωτερικού για τους εξής κλάδους:

1. Συντήρηση Έργων Τέχνης 2. Γλυπτική 3. Διοίκηση Πολιτισμικών Οργανισμών Προθεσμία υποβολής αιτήσεων με πλήρη δικαιολογητικά ορίζεται η 31η Μαρτίου 2014 (διεύθυνση: Αραβαντινού 6, 106 74 Αθήνα). Οι υποψήφιοι πρέπει να είναι έως 30 ετών. Εάν κάποιο από τα θέματα της προκήρυξης σας ενδιαφέρει και επιθυμείτε να υποβάλετε υποψηφιότητα για την χορήγηση της υποτροφίας, παρακαλούμε θερμά να επικοινωνήσετε με την Γραμματεία της Επιτροπής Υποτροφιών στα τηλέφωνα 210 72.52.895-6 σε εργάσιμες ημέρες (Δευτέρα-Παρασκευή) και ώρες 09:00-17:00, προκειμένου να ενημερωθείτε εκτενώς σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης της υποτροφίας. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ Οι υποψήφιοι πρέπει να υποβάλουν στη Γραμματεία της Επιτροπής τα ακόλουθα δικαιολογητικά καθώς και οτιδήποτε θεωρούν ότι θα συμβάλει στη χορήγηση της υποτροφίας: 1. Αίτηση προς την Πρόεδρο και τα Μέλη της Επιτροπής των Υποτροφιών του Ιδρύματος ότι επιθυμούν να τους χορηγηθεί υποτροφία. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να αναφέρουν με σαφήνεια στην αίτησή τους το θέμα της προκήρυξης για το οποίο ενδιαφέρονται. 2. Αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα στα ελληνικά με φωτογραφία. 3. Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του/των Πτυχίου/ων και τυχόν άλλων τίτλων σπουδών. 4. Βεβαίωση αναλυτικής βαθμολογίας για κάθε μάθημα όλων των ετών. 5. Αντίγραφο εργασιών (δείγμα δουλειάς – portfolio). 6. Επιστολή/βεβαίωση από το Πανεπιστήμιο του εξωτερικού ότι ο υποψήφιος έχει γίνει δεκτός για το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. (Σε περίπτωση που ο υποψήφιος δεν έχει έγκαιρα την απάντηση του/των Πανεπιστημίου/ων, μπορεί να αναφέρει ότι εκκρεμεί η απάντηση του Πανεπιστημίου/ων). 7. Το πρόγραμμα σπουδών της συγκεκριμένης πανεπιστημιακής σχολής όπου ο υποψήφιος επιθυμεί να πραγματοποιήσει τις μεταπτυχιακές σπουδές του. 8. Φωτοαντίγραφα διπλωμάτων ξένων γλωσσών. 9. Δύο (2) συστατικές επιστολές είτε από καθηγητές του τελευταίου έτους είτε από συνεργάτες/ εργοδότες τις οποίες ο υποψήφιος θα πρέπει να εσωκλείει στον φάκελό του σφραγισμένες και υπογεγραμμένες στην πίσω όψη. Σημείωση: Παρακαλούνται όλοι οι υποψήφιοι να υποβάλλουν τα δικαιολογητικά τους σε 7 αντίγραφα: 1 πρωτότυπο πακέτο δικαιολογητικών και 6 φωτοαντίγραφα αυτών. Οι φωτογραφίες θα είναι συνολικά εφτά (7). Η εργασία/portfolio θα γίνει μόνο σε δύο αντίτυπα. Οι συστατικές επιστολές εξαιρούνται.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με την κυρία Αλεξάνδρα Παπακωστοπούλου στο τηλ. 2107252896.

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦ ΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Μυρτώ Λάβδα Υπότροφος Ι.Β.Ε.Γ. το 2007, για σπουδές στον κλάδο "Η Διδακτική της Τέχνης".

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια εκρηκτική δραστηριότητα πολλών φορέων οι οποίοι οργανώνουν εκπαιδευτικά προγράμματα. Τόσο η έντονη δραστηριότητα αυτή όσο και η ανταπόκρισή της, (που μάλλον θετική πρέπει να την χαρακτηρίσει κανείς) μας οδηγούν στην υπόθεση ότι η ελληνική κοινωνία προφανώς αντιλαμβάνεται την ανάγκη της ή και το κενό της απέναντι στην εκπαίδευση. Ποια είναι η δική σας εμπειρία; Πραγματικά τα τελευταία χρόνια παρατηρώ και εγώ μια πολύ πλούσια δραστηριότητα πολλών μουσείων και άλλων πολιτιστικών φορέων στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και μια πολύ θετική θα έλεγα ανταπόκριση του κοινού σ’ αυτά τα προγράμματα. Αυτό κατά την άποψή μου σημαίνει πως η ελληνική οικογένεια, ο Έλληνας μαθητής δημοτικού, γυμνασίου ή λυκείου, διψά για καινούριες, αξιόλογες, ευρηματικές και ουσιαστικές προτάσεις, για να «αγγίξει» την τέχνη. Είτε θέατρο είναι αυτή, είτε μουσική, είτε εικαστικά, είτε χορός. Πολλοί άνθρωποι φαίνεται να έχουν την ανάγκη να ζήσουν από μέσα, τη δημιουργική διαδικασία της καλλιτεχνικής παραγωγής, και ανοίγουν τα μάτια και τα αυτιά τους να αφουγκραστούν πού ή ποιός θα τους προκαλέσει, θα τους δελεάσει και θα τους πείσει τελικά, να αφιερώσουν χρόνο. Αυτό μπορεί να σημαίνει είτε να συμμετέχουν οι ίδιοι σε ένα βιωματικό εργαστήριο, είτε να παρακολουθήσουν για παράδειγμα μια ανοιχτή γενική πρόβα ή μια συζήτηση μετά από κάποια παράσταση. Ακόμη μπορεί να σημαίνει να γνωρίσουν από κοντά τους συντελεστές, τα μυστικά για το πώς στήνεται μια παράσταση, πώς γίνονται οι φωτισμοί και πώς τελικά φτάνει στο κοινό το τελικό αποτέλεσμα και η συλλογική εργασία διαφόρων ειδικοτήτων. Πιθανώς αυτή η ανάγκη πηγάζει από τη συνειδητοποίηση ότι το «επίσημο» εκπαιδευτικό σύστημα αφήνει στο περιθώριο αυτήν την τόσο σημαντική διάσταση της ανθρώπινης και κοινωνικής ζωής, που είναι η τέχνη. Στις ημέρες μας, η αναθεώρηση αξιών επάνω στις οποίες είναι δομημένη η κοινωνία μας εμπεριέχει και την ανάγκη εύρεσης νέων τρόπων σκέψης και αντίληψης του κόσμου. Η τέχνη φαίνεται να είναι ένας τέτοιος τρόπος, άρρηκτα δεμένος με την ποιότητα ζωής σε ένα βαθύ και ουσιαστικό επίπεδο. Άρα η εκπαίδευση όχι μόνο ανοίγει δρόμους προς την απόλαυση και κατανόηση της τέχνης, αλλά μέσω της τέχνης σκιαγραφεί εναλλακτικές στάσεις ζωής. Μερικές φορές μια εκπαιδευτική πρόταση βρίσκει άμεσα το κοινό της, άλλες φορές πάλι, αν κινείται σε πεδία πιο καινοτόμα, πρέπει να δοθεί χρόνος για να καλλιεργηθεί αυτή η σχέση εμπιστοσύνης με το κοινό. Όταν αυτό όμως πετύχει είναι ακόμα πιο ικανοποιητικό. Η τέχνη -εκτός των άλλων- είναι αναμφισβήτητα ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό εργαλείο. Γιατί η ελληνική εκπαιδευτική πρακτική αρνείται πεισματικά να ενσωματώσει μια τόσο χρήσιμη προσέγγιση; Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στηρίζεται στη συσσώρευση πληροφοριών και όχι στην ανάπτυξη της ερευνητικής διάθεσης και κριτικής σκέψης. Η τέχνη υποδεικνύει μια άλλη προσέγγιση από μόνη της, ωθώντας τους μαθητές να διερευνήσουν τα δεδομένα

όρια, να αναπτύξουν νέους συσχετισμούς και να συνδέσουν τη γνώση με το συναίσθημα. Για να ενσωματώσουμε την τέχνη ως κεντρικό στοιχείο του συστήματος του σχολείου, θα πρέπει η γενικότερη στόχευση, η μεθοδολογία και το πολύ βασικό που είναι η αξιολόγηση του προγράμματος, να αλλάξουν. Όταν η τέχνη – αν και εφόσον διδάσκεται – στηρίζεται σε αποσπασματική, προδιαμορφωμένη ύλη, την οποία τα παιδιά καλούνται να αφομοιώσουν με παθητικό τρόπο διαβάζοντας και βλέποντας εικόνες συνήθως από ένα και μόνο βιβλίο, πώς περιμένουμε μαθήματα σαν την αισθητική αγωγή για παράδειγμα, να μην αποκτούν δευτερεύουσα σημασία για τους μαθητές; Αντίθετα, το κάθε παιδί έχει μέσα του μια δυναμική αναζήτησης και συνεχούς διεύρυνσης των οριζόντων του. Όπως λέει η μεγάλη Αμερικανίδα φιλόσοφος της εκπαίδευσης, συγγραφέας, ακτιβίστρια και δασκάλα Maxine Greene: «Για εμένα, το παιδί είναι μια αληθινή εικόνα του γίγνεσθαι, του πιθανού, σε θέση να απλώσει το χέρι προς ό,τι δεν υπάρχει ακόμα, προς μια ανάπτυξη που δεν είναι προδιαγεγραμμένη ή προτεινόμενη από άλλους» (Maxine Greene, 1987 -Commencement Address, Bank Street College). Το να ασπαστεί κανείς μια τέτοια εικόνα των δυνατοτήτων του κάθε παιδιού, θα μας ωθούσε στη διαμόρφωση μιας νέας σύλληψης του ρόλου της εκπαίδευσης και ταυτόχρονα της θέσης των τεχνών σε αυτή. Τώρα με ρωτάτε γιατί δεν το κάνει αυτό το ελληνικό σχολείο. Εκτός από τους ουσιαστικούς, συστημικούς λόγους, υπάρχουν επίσης πρακτικές παράμετροι όπως το οικονομικό κόστος που πιθανώς δεν θέλει να επωμιστεί η Πολιτεία. Θα πρέπει αφενός να προσληφθούν νέοι εκπαιδευτικοί με εξειδικευμένες γνώσεις και αφετέρου να εξοπλιστούν τα σχολεία με τον κατάλληλο εργαστηριακό εξοπλισμό. Θα ήταν ευτύχημα αν οι κατά καιρούς αρμόδιοι υπουργοί στέκονταν στο θέμα αυτό με περισσότερη ευαισθησία. Έχοντας μια πολύπλευρη επαφή με την τέχνη και με τη διδακτική της (παράγοντας αλλά και μελετώντας) σε διεθνές επίπεδο, ποιοι πιστεύετε πως είναι οι βασικοί άξονες που θα πρέπει να δει από την αρχή η καλλιτεχνική εκπαίδευση σήμερα; Για να είναι ουσιαστική η θέση των τεχνών στο συνολικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, θα πρέπει να μην αντιμετωπίζονται ως ένα απομονωμένο-αποκομμένο μάθημα,

αλλά αντίθετα θα πρέπει να βρεθούν μεθοδολογίες προκειμένου το δημιουργικό και διερευνητικό πνεύμα που καλλιεργούν, να συνδεθεί με τα υπόλοιπα μαθήματα-κλάδους. Προσπάθειες τέτοιες έχουν γίνει φυσικά στο παρελθόν στην Ελλάδα, με σημαντικό παράδειγμα το πρόγραμμα Μελίνα – Εκπαίδευση και Πολιτισμός, το οποίο έτρεξε σε σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης από το 1995 έως το 2001, με έναν από τους σκοπούς του και αυτό, πώς δηλαδή οι τέχνες μπορούν να συνυφανθούν με άλλους τομείς της σκέψης-μαθήματα. Αυτό προϋποθέτει τη στενή συνεργασία μεταξύ των ειδικοτήτων των εκπαιδευτικών, μια βιωματική προσέγγιση της μάθησης σε όλα τα επίπεδα και μια αξιολόγηση των μαθητών που να μην περιορίζεται σε μονοδιάστατη-διπολική σύλληψη του σωστού και του λάθους. Μια ιδέα που αναπτύξαμε στη Στέγη και συνδυάζει τη βιωματική μάθηση με τη διαθεματική προσέγγιση, είναι ένα πρόγραμμα με επίκεντρο το χορό, το θέατρο, τη μουσική και τα εικαστικά, το οποίο απευθύνεται σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η ιδιαιτερότητα αυτού του προγράμματος είναι ότι εκτείνεται σε δώδεκα συναντήσεις ανά σχολείο-ομάδα, γεγονός το οποίο δίνει χρόνο στο να εμβαθύνει κανείς και να εξελίξει ιδέες. Το πρόγραμμα αυτό προτείνει συσχετισμούς μεταξύ των τεχνών, συνεργασίες μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων-επαγγελματιών των τεχνών, συναντήσεις εκτός του περιορισμένου περιβάλλοντος της τάξης σε εξωτερικούς χώρους και σε άλλους πολιτιστικούς φορείς εκτός από τη Στέγη. Επίσης, σημαντική διάσταση του προγράμματος είναι οι δύο δεξιότητες που καλλιεργεί: η παρατήρηση και απόκριση σε ένα έργο τέχνης, αλλά και η δημιουργία αυτή καθ’ αυτή από μέρους των παιδιών-συμμετεχόντων. Αν ένα από τα βασικά κλειδιά της εξέλιξης και της γνώσης, είναι η δημιουργικότητα, το να είναι κανείς δημιουργικός είναι κάτι που διδάσκεται; Η όρεξη για μάθηση είναι αυτό που διδάσκεται και μέσα από αυτό ανακαλύπτεται η δημιουργικότητα. Να θέλεις να ψάξεις, να ρωτήσεις, να κάνεις έρευνα για να μάθεις κάτι που δεν ξέρεις, να εκφράσεις τη δική σου γνώμη ελεύθερα, να πειραματιστείς, να φανταστείς ποιο θα μπορούσε να είναι το τέλος μιας ιστορίας, η συνέχεια μιας παράστασης, η σωματοποίηση ενός μουσικού κομματιού... Η δημιουργικότητα υπάρχει μέσα στον καθένα, αλλά θέλει πρόσφορο περιβάλλον, κατάλληλες συνθήκες, κατάλληλα εργαλεία, υλικά, κουμπιά τα οποία πρέπει να πατηθούν για να έρθει στην επιφάνεια. Μπορεί να είσαι δημιουργικός και να μην το γνωρίζεις γιατί δεν σου έχει δοθεί ποτέ η ευκαιρία να συμμετέχεις ενεργά σε κάτι που απαιτεί να πάρεις πρωτοβουλίες. Στη Στέγη δεν πιστεύουμε στην καθοδηγούμενη γνώση. Δίνουμε κάποιες κατευθύνσεις, ως προς το «σου μαθαίνω πώς να μαθαίνεις». Δεν είναι τόσο το αντικείμενο ή ο τομέας ή οι συγκεκριμένες γνώσεις ή δεξιότητες που θέλουμε να μεταφέρουμε στους συμμετέχοντες των προγραμμάτων μας. Περισσότερο μας ενδιαφέρει να τους ανοίξουμε την όρεξη να πάρουν ρίσκα, να αναζητήσουν και να ανακαλύψουν, να αποκτήσουν ενδιαφέροντα, να επικοινωνήσουν, να πιστέψουν στον εαυτό τους, να αφήσουν το αυτονόητο στην άκρη. Η δημιουργικότητα προκειμένου να πάρει φόρμα και να γίνει πεδίο επικοινωνίας και διαλόγου με τους άλλους, χρειάζεται μια τριβή, μια επαφή με τα ποικίλα λεξιλόγια και πρακτικές της τέχνης. Η δημιουργική έκφραση εκτός από προσωπική ανάγκη είναι και ανάγκη επαφής και επικοινωνίας με τους άλλους και ενδεχομένως απαιτείται αυτή η επαφή για να ολοκληρωθεί σαν διαδικασία. Η εκπαίδευση, αυτό το ρόλο παίζει. Γίνεται ο «διαμεσολαβητής» αυτών των δύο στοιχείων, ξεκλειδώνοντας κάτι και από τα δύο. Άρα τελικά ίσως μπορούμε να πούμε ότι διδάσκεται η πραγμάτωσή της. Αναζητώντας ορίζοντες και υποβοηθώντας την πνευματική αναζήτηση του καθενός, βοηθάμε στην πραγμάτωση της δημιουργικότητας. Όπως αναφέρει ο ριζοσπάστης

"Χορεύω, άρα επικοινωνώ", Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Βραζιλιάνος φιλόσοφος και θεωρητικός της κριτικής παιδαγωγικής Paulo Reglus Neves Freire, «Η περιέργεια ως ακούραστη διερώτηση, ως κίνηση προς την φανέρωση του κρυμμένου, ως ερώτηση που εκφράζεται με λόγια ή όχι, ως αναζήτηση της διαύγειας, ως στιγμή προσοχής, πρότασης και επαγρύπνησης, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του φαινομένου του ζειν. Δεν θα μπορούσε να υπάρχει δημιουργικότητα χωρίς την περιέργεια που μας συγκινεί και μας βάζει ανυπόμονα υπομονετικά μπροστά σε έναν κόσμο που δεν δημιουργήσαμε, για να του προσθέσουμε κάτι της δικής μας πλάσης» (Paulo Freire, Pedagogy of Freedom). Μια από τις μεγαλύτερες χαρές της καθημερινότητάς μου είναι να βλέπω αυτήν την περιέργεια και τη δημιουργικότητα να εκφράζεται από τόσους διαφορετικούς ανθρώπους. Tα τελευταία χρόνια η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών έχει οργανώσει πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα για ειδικές ομάδες πληθυσμού με άξονα τη διαφορετικότητα. Ποια ανάγκη σας ώθησε σε αυτή την επιλογή; Η Στέγη θέλει να είναι ανοιχτή σε όλους και δεδομένου ότι υπάρχουν ομάδες που για διάφορους λόγους έχουν εμπόδια στην προσέγγιση στη σύγχρονη τέχνη, θεωρούμε ότι χρειάζεται να δοθεί έμφαση σε αυτές. Νομίζω ότι πρέπει να ξεπεράσουμε τις συνθήκες που αποκλείουν την πρόσβαση στην τέχνη σε κάποιους ανθρώπους και να βρούμε τι είναι αυτό που μπορεί να μας ενώσει μέσα από την τέχνη. Το ζήτημα είναι τι ενώνει τους ανθρώπους εν γένει, στην προκειμένη περίπτωση ένα πρόγραμμα με συγκεκριμένο ενδιαφέρον, θεματική, διάρκεια, κλπ. και όχι τι τους χωρίζει. Συνήθως τέτοια προγράμματα για «ειδικές ομάδες πληθυσμού» γίνονται σε «ειδικούς χώρους», κάτι το οποίο πιθανώς δημιουργεί μια γκετοποίηση. Δηλαδή το παιδί του διαπολιτισμικού σχολείου μπορεί να πάρει μέρος στη χορωδία του σχολείου του, στην οποία όμως έρχεται σε επαφή με παιδιά του ίδιου περίπου κοινωνικού και οικονομικού επιπέδου. Ή κάποιο άτομο με αναπηρία μπορεί να πάρει μέρος στην ομάδα χορού στο ίδρυμα ή στο ειδικό σχολείο που φοιτά. Αυτό δεν το κρίνω, είναι αναγκαίο και

καλό να υπάρχει. Εμείς δεν θέλουμε να το υποκαταστήσουμε αυτό, θέλουμε να το συμπληρώσουμε, φέρνοντας σε επαφή διαφορετικούς ανθρώπους μέσα σε ένα καλλιτεχνικό και πολιτιστικό πλαίσιο. Η τέχνη έχει ενοποιητικές δυνάμεις, φέρνει τους ανθρώπους κοντά. Δεν μας ενδιαφέρει τι είναι ο καθένας, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε με την τέχνη ως αφετηρία. Γι’ αυτό και κάνουμε προγράμματα για οικογένειες με παιδιά με αυτισμό, συνεργασίες με διαπολιτισμικά και άλλα σχολεία σε περιοχές με περιορισμένες ευκαιρίες, προγράμματα για άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, μεικτές ομάδες με άτομα με και χωρίς αναπηρία. Αυτές οι ομάδες ζουν και κινούνται μέσα στην κοινωνία και υπάρχει ανάγκη να εκφραστούν και να δημιουργήσουν, να βιώσουν μια ανοιχτή, δημιουργική διαδικασία, καθεμιά με το δικό της τρόπο και τη δική της δυναμική. Μέσα από προγράμματα συμμετοχικά-διαδραστικά, μέσα από μικρές ομάδες συμμετεχόντων στα εργαστήρια και προσωπική επαφή, στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα ασφαλές πλαίσιο που να κάνει τους συμμετέχοντες να νοιώσουν άνετα να εκφραστούν, να ρωτήσουν, ακόμα και να απορρίψουν κάτι ή να μην το καταλάβουν ίσως εκείνην τη στιγμή. Σίγουρα όλο αυτό – και ειδικά τα προγράμματα πολλαπλών συναντήσεων-κύκλοι εργαστηρίων στα οποία πιστεύουμε ιδιαίτερα – κάτι θα αφήσει πίσω για τον καθένα. Το στοίχημα είναι πώς να τους φέρεις σε αυτόν το χώρο που απ’ έξω φαντάζει επιβλητικός και «ξένος» και να τους κάνεις να νοιώσουν σαν στο σπίτι τους. Αυτό που λέμε στη Στέγη, «Η στέγη μας το σπίτι σας». Το ίδιο ισχύει και για τη σύγχρονη τέχνη... Αυτήν τη δυνατότητα πρόσβασης για όλους, τη θεωρούμε θεμελιακό στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας, που στην πράξη όμως καταστρατηγείται σε πολλές περιπτώσεις, λόγω κοινωνικών, ιδεολογικών, φυσικών ή και πρακτικών λόγων. Στον τομέα της τέχνης τουλάχιστον, θέλουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ξεπεραστούν τα εμπόδια αυτά. Όπως λέει και ο μεγάλος Αμερικανός φιλόσοφος, ψυχολόγος και μεταρρυθμιστής της εκπαίδευσης John Dewey «Η δημοκρατία πρέπει να ξαναγεννιέται σε κάθε γενιά, και η εκπαίδευση είναι η μαία της» (John Dewey, School and Society, 1889). Περιγράψτε μας την εμπειρία ενός προγράμματος που σας συγκίνησε ιδιαίτερα δικαιώνοντας τον στόχο του με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο. Θα περιγράψω τρία προγράμματα γιατί το καθένα αποτελεί παράδειγμα μιας πολύ σημαντικής διάστασης: της ικανοποίησης και της ανταμοιβής που βιώνω, ασκώντας αυτό το επάγγελμα. Φέτος στη Στέγη οργανώσαμε ένα μουσικό πρόγραμμα για εφήβους σε συνεργασία με το σύνολο σύγχρονης μουσικής ARTéfacts, το οποίο στόχευε στην εξοικείωση των εφήβων με τη σύγχρονη μουσική. Σε αυτό το πρόγραμμα συμμετείχαν αρκετά παιδιά από ένα διαπολιτισμικό γυμνάσιο, με ελάχιστη ή καμία πρωθύστερη επαφή με τη μουσική αυτή. Στο τέλος των οκτώ συναντήσεων, οι έφηβοι μπορεί να μην είχαν καταφέρει να

κατανοήσουν τα πάντα για τη σύγχρονη μουσική και να αποκτήσουν νέες τεχνικές δεξιότητες, κάτι το οποίο δεν ήταν το ζητούμενο εξ’ αρχής, αλλά είχαν καταφέρει να εμπλουτίσουν τη διαδικασία με τα δικά τους μουσικά βιώματα, να δημιουργήσουν ομάδα, να προσεγγίσουν ανεξερεύνητες περιοχές της μουσικής, να είναι ουσιαστικά παρόντες και να ερμηνεύσουν συλλογικά μουσικά κομμάτια του σύγχρονου ρεπερτορίου. Ένα άλλο παράδειγμα είναι το πρόγραμμα για άτομα άνω των 65 ετών. Αυτό σαν πρωτοβουλία ξεκίνησε ένα χρόνο πριν και είναι συγκινητικό να βλέπεις την εξέλιξή του, αλλά και το πώς αυτό γεννάει στην πορεία νέες ιδέες και δράσεις. Από ένα εργαστήριο κίνησης με δώδεκα συμμετέχοντες, σε εργαστήρια με πληθώρα συμμετοχών, με ομάδα εικαστικών, με ομάδα resident που ετοιμάζει παράσταση χορού υπό την καθοδήγηση της ομάδας σύγχρονου χορού Αερίτες, αλλά και με αιτήματα και ιδέες από τους ίδιους τους μαθητές για του χρόνου. Παρακολουθώντας στενά την πορεία του εργαστηρίου κίνησης από πέρυσι μέχρι φέτος, είναι εντυπωσιακό το πώς από μια συγκέντρωση μεμονωμένων ανθρώπων ο καθένας με το άγχος του και την ανασφάλειά του, σχηματίστηκε μια συμπαγής ομάδα, όπου ο καθένας βοηθά τον άλλο να βγάλει ό,τι καλύτερο έχει, τις δυνατότητές του, να πάρει ρίσκα, να εκτεθεί και να μεταμορφωθεί. Για να δανειστώ και πάλι μια φράση του John Dewey «Κάθε εμπειρία είναι κινητήριος δύναμη. Η αξία της μπορεί να κριθεί μόνο σε σχέση με αυτό προς το οποίο κινείται και με αυτό στο οποίο εξελίσσεται» (John Dewey, Experience and Εducation). Ένα τρίτο παράδειγμα είναι τα δύο προγράμματα για εφήβους που διοργανώνουμε ετησίως σε σχέση με το θέατρο (Φεστιβάλ εφηβικού θεάτρου) και με το χορό (Χορεύω, άρα επικοινωνώ), με κοινό στοιχείο πώς μέσα από μια συλλογική δημιουργική διαδικασία προκύπτει ένα τελικό ολοκληρωμένο παραστασιακό γεγονός, το οποίο είναι εφάμιλλο μιας επαγγελματικής καλλιτεχνικής παραγωγής. Η συλλογικότητα που αναπτύσσεται σε αυτές τις ομάδες με επίκεντρο την τέχνη είναι κάτι μαγευτικό, το οποίο υποδηλώνει τη δύναμη που μπορεί να έχει η τέχνη προς την κατεύθυνση της κοινωνικής συνοχής. Το να βλέπεις έναν παχουλό έφηβο να χορεύει και να είναι αποδεκτός από τον εαυτό του καταρχήν αλλά και από τους άλλους ή ένα παιδί με φτωχό λόγο να επεξεργάζεται κείμενο με νόημα και να το αποδίδει σκηνικά, είναι δικαίωση και περίτρανη απόδειξη αυτού που ονομάζουμε μετασχηματιστική δύναμη της εκπαίδευσης (transformative power of education). Όπως γράφει ο Paulo Freire «Η εκπαίδευση είτε λειτουργεί ως εργαλείο που διευκολύνει την ενσωμάτωση της νέας γενιάς στη λογική του παρόντος συστήματος και φέρνει τη συμμόρφωση, ή γίνεται η πρακτική της ελευθερίας, που σημαίνει το μέσο που χρησιμοποιούν οι άντρες και οι γυναίκες για να διαπραγματευτούν κριτικά και δημιουργικά με την πραγματικότητα και να ανακαλύψουν πώς να συμμετέχουν στο μετασχηματισμό του κόσμου τους» (Paulo Freire, Pedagogy of the Oppressed).

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η ΑΤ Ζ Ε Ν ΤΑ

ΠΑΡΙΣΙ

Centre Pompidou Henri Cartier-Bresson

Δέκα χρόνια μετά το θάνατο του διάσημου φωτογράφου, το Centre Pompidou οργανώνει μια αναδρομική έκθεση με φωτογραφίες του και αρχεία λιγότερα γνωστά. Πάνω από 500 φωτογραφίες, σχέδια, έργα ζωγραφικής, ταινίες, έγγραφα αλλά και πρωτότυπες φωτογραφίες του.

ΠΑΡΙΣΙ

Musée D' Orsay Gustave Doré

Πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση που αναδεικνύει το πολύπλευρο ταλέντο του Doré (σκιτσογράφος, εικονογράφος, σχεδιαστής, γλύπτης, χαράκτης) παρουσιάζοντας όλη σχεδόν την θεματολογία που τον απασχόλησε. Διάρκεια έκθεσης : 18/02/2014 – 11/05/2014 www.musee-orsay.fr

Διάρκεια έκθεσης: 12/02/2014 – 09/06/2014 www.centrepompidou.fr

ΠΑΡΙΣΙ

Musée de l’Orangerie Les archives du rêve

Ο Γερμανός ιστορικός τέχνης, φίλος του Ernst και του Picasso, Werner Spies επιμελήθηκε την έκθεση αυτή επιλέγοντας 200 σχέδια αντιπροσωπευτικά της μεγάλης συλλογής του Musée d' Orsay. Διάρκεια έκθεσης: 26/03/2014 – 30/06/2014 www.musee-orangerie.fr

Musée D' Orsay Vincent van Gogh / Antonin Artaud - The Man Suicided by Society

Περίπου 30 πίνακες, μια επιλογή από σχέδια και γράμματα του Van Gogh απαρτίζουν την έκθεση αυτή βασισμένη στο κείμενο που έγραψε ο Antonin Artaud λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της έκθεσης του Van Gogh στο Παρίσι το 1947.

Διάρκεια έκθεσης : 11/03/2014 – 06/07/2014 www.musee-orsay.fr

ΒΙΕΝΝΗ

ALBERTINA MUSEUM Eric Fischl

ΛΟΝΔΙΝΟ

Dulwich Picture Gallery David Hockney, Printmaker

Ο Eric Fischl (γ. 1948 στη Νέα Υόρκη) είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της σύγχρονης παραστατικής τέχνης. Ζωγράφος, γλύπτης και γραφίστας με έντονο προσωπικό ύφος που συνδέεται με τον αμερικανικό ρεαλισμό, ο Fischl δημιουργεί συνθέσεις - σκηνές, δίνοντας την εντύπωση καρέ από ταινία. Η συγκεκριμένη έκθεση επικεντρώνεται στα γραφιστικά έργα του καλλιτέχνη σε συνδυασμό με μία επιτομή γλυπτών και υδατογραφιών του.

Η έκθεση αυτή εστιάζει στην ιδιότητα του καλλιτέχνη ως χαράκτη. Πάνω από 100 επιλεγμένα έργα την απαρτίζουν και επικεντρώνονται σε δύο κύριες τεχνικές εκτύπωσης του Hockney - την χαρακτική και την λιθογραφία.

ΛΟΝΔΙΝΟ

Διάρκεια έκθεσης: 29/03/2014 – 30/06/2014 www.dulwichpicturegallery.org.uk/

Διάρκεια έκθεσης : 13/02/2014 – 18/05/2014 www.albertina.at

The National Gallery VERONESE

H πρώτη μονογραφική έκθεση του Veronese που έχει γίνει μέχρι τώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο με περίπου 50 έργα – τα 10 από τα οποία ανήκουν στην National Gallery. Διάρκεια έκθεσης: 19/03/2014 – 15/06/2014 www.nationalgallery.org.uk

TATE MODERN Paul Klee: Making visible

Πίνακες, σχέδια και ακουαρέλες του διάσημου καλλιτέχνη από συλλογές απ΄ όλο τον κόσμο θα εκτεθούν εστιάζοντας χρονολογικά στις τρεις πιο παραγωγικές δεκαετίες της καριέρας του. Διάρκεια έκθεσης: 16/10/2013 – 09/03/2014 www.tate.org.uk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η ΑΤ Ζ Ε Ν ΤΑ

ΡΩΜΗ

MUSEO DEL CORSO FONDAZIONE ROMA (PALAZZO CIPOLLA) Modigliani and contemporary “doomed” artists in early 20th century in Paris

Η έκθεση αποτελείται από 120 πίνακες της ομάδας των «καταραμένων» ζωγράφων, ενός κινήματος που έλαβε μέρος στο Παρίσι αρχές του 20ου αιώνα και κύριος εκπρόσωπός του ήταν ο Amedeo Modigliani γεννημένος στο Λιβόρνο. Εκτός από τον Modigliani εκτίθενται πίνακες του Chaïm Soutine, Derain, Vlaminck, Epstein and Fournier. Διάρκεια έκθεσης: 14/11/2013 – 06/04/2014 www.mostramodigliani.it

ΜΑΔΡΙΤΗ

Thyssen – Bornemisza Museum Cézanne Site/Non-Site

Η μεγάλη μονογραφική έκθεση εστιάζει κυρίως σε δύο θέματα που απασχόλησαν έντονα τον ζωγράφο: τα τοπία και τις νεκρές φύσεις. Ο Cézanne ζωγράφισε τοπία χωρίς να αφήνει κανένα σημάδι από τις εποχές του έτους ή τις ώρες της ημέρας. Αντίθετα, στις νεκρές φύσεις του, ο καλλιτέχνης επισημαίνει με τα αντικείμενα τις αλλαγές της φύσης ή της ώρας. Διάρκεια έκθεσης: 04/02/2014 – 18/05/2014 www.museothyssen.org

ΡΩΜΗ

Scuderie del Quirinale Frida Kahlo

Μία έκθεση για τη ζωή και το έργο της Μεξικανής Frida Kahlo (1907-1954), ένα σύμβολο της καλλιτεχνικής avant - garde μεξικανικής κουλτούρας του 20ου αιώνα. Συγκεντρώνει βασικά έργα που ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στο Μεξικό, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Η έκθεση και ο κατάλογος έχουν σχεδιαστεί και επιμεληθεί από την Helga Prignitz - Poda , η οποία έχει μελετήσει την ζωή και την καριέρα της Frida Kahlo. Διάρκεια έκθεσης: 20/03/2014 – 31/08/2014 www.scuderiequirinale.it

τολεδο Museum of Santa Cruz & El Greco Venues

The Greek of Toledo

Μεγάλη μονογραφική έκθεση που παρουσιάζει την σχέση του El Greco με το Τολέδο, κάτι που δεν έχει αναδειχθεί ποτέ έως σήμερα, με αφορμή την 400η επέτειο από το θάνατό του. Περιοσσότερα από 100 έργα του ενώ τα 60 περίπου από τα εκθέματα θα είναι «δάνεια» από 29 πόλεις από όλον τον κόσμο. «Ο Έλληνας του Τολέδο» είναι ο τίτλος της έκθεσης, έτσι όπως ήταν γνωστός στην εποχή του. Διάρκεια έκθεσης: 14/02/2014 – 14/06/2014 www.elgreco2014.com

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

THE MUSEUM OF MODERN ART Gauguin: Metamorphoses

THE METROPOLITAN MUSEUM OF ART Antonio Canova

Διάρκεια έκθεσης: 08/03/2014 – 08/06/2014 www.moma.org

Διάρκεια έκθεσης: 22/01/2014 – 27/04/2014 www.metmuseum.org

Η έκθεση επικεντρώνεται στα σπάνια χαρακτικά αλλά και σχέδια για τα πιο γνωστά ζωγραφικά έργα του όπως και για γλυπτά του σε ξύλο ή κεραμικά. Εκτίθενται περίπου 150 έργα, συμπεριλαμβανομένων περίπου 120 σε χαρτί και μια επιλογή 30 έργων (ζωγραφική και γλυπτική) που έχουν σχέση με τα σχέδια και χρονικά καλύπτει το διάστημα από το 1889 μέχρι το θάνατό του το 1903. Μέσα από τα σχέδιά του διακρίνονται τα πειράματα του Gauguin στα διάφορα «μέσα» που χρησιμοποίησε.

ΕΔΙΜΒΟΥΡΓΟ

Scottish National Gallery of Modern Art: Louise Bourgeois, A Woman Without Secrets.

Η έκθεση παρουσιάζει μερικά από τα σημαντικότερα έργα της ώριμης περιόδου της μεγάλης γαλλοαμερικανής γλύπτριας. Διάρκεια έκθεσης: 26/10/2013 – 18/05/2014 www.nationalgalleries.org

Στην έκθεση παρουσιάζονται τα 7 τελευταία γύψινα μοντέλα για τα γλυπτά που σχεδίαζε να πραγματοποιήσει για να κοσμήσουν την εκκλησία Tempio Canoviano, την οποία έχτισε ο ίδιος για την γενέτειρά του Possagno (επαρχία της πόλης Treviso, κοντά στη Βενετία), η οποία αργότερα έγινε το μαυσωλείο του καλλιτέχνη. Έξι από τα ανάγλυφα προέρχονται από την Gallerie dell' Accademia στη Βενετία, και ένα από το Museo-Gipsoteca Antonio Canova στο Possagno.

ΤΟΚΥΟ

Mori Art Museum: ANDY WARHOL

Ολοκληρώνοντας την περιοδεία της σε ασιατικές χώρες, η έκθεση «Andy Warhol: 15 Minutes Eternal» έφτασε στον τελευταίο σταθμό της, το Τόκιο. Ένα μεγάλο αναδρομικό αφιέρωμα στον σημαιοφόρο της ποπ αρτ, ο οποίος αμφισβήτησε τα σύνορα ανάμεσα στην υψηλή τέχνη και τη σύγχρονη λαϊκή κουλτούρα του καταναλωτισμού, επεκτείνοντας τη δημιουργική του δραστηριότητα σε διαφορετικούς τομείς. Διάρκεια έκθεσης: 01/02/2014 – 06/05/2014 www.warhol.org

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή 28