AURKIBIDEA Literatura Castellana: ..........................2 English:..................................................3-4 Erlijio:.................................................5-8 Euskera:.................................................9 FI-KI:.................................................10-11 Gizarte:.................................................12
1
Literatura Castellana
S. JUAN de la CRUZ
Nació en 1542 y murió en 1592. Su nombre real es Juan de Yepes Álvarez. Junto a Teresa de Jesús se considera de la cumbre mística experimental cristiana. Poetas como Ruben Dario, Juan Ramon Gimenez, Paul Valery y T.S. Eliot consideraron los poemas de Juan de la Cruz no sólo como la cumbre de la mística española, sino de la poesía en esta lengua castellana. Sus padres eran unos humildes tejedores. Su familia paterna provenía de la villa de Torrijos que poseía tierras y un molino de aceite.
Estas son las obras de S. Juan de la Cruz: “Noche oscura del alma,”Cántico espiritual”,”Llama de amor viva” y “Subida al Monte Carmelo”. Aunque la mejor obra fue Noche oscura del Alma.
Porque paso a la historia
Fundó el colegio de Alcalá de Henares. Más adelante se convirtió en el confesor del monasterio de Santa Teresa. Fue reformador de la Orden de Nuestra Señora del Monte Carmelo y cofundador de la Orden de los Carmelitas.
2
GLIDER
English
Leonardo’s most complete plan is his drawing of a glider. You can move the extremities when you are planing. Leonardo did the glider studying the birds anatomie . The inside part moves slower than the outer part. Leonardo drew two times the wings. Leonardo studied separately the structure part and the pilot part He compared the glider with a dragonfly and a bat to do the perfect glider.
MEDICINE
Leonardo da Vinci drew a heart from a man who lived 100 years. He made the first description about a sick that today is named coronary arteries.
He was an artist, architect and engineer, he was very talented. He was so fascinated with the human body that he made some experiments and he made some investigations. He made the most important scientist contribution of the century, he was so interested in the heart and how it works. He used his engineer technics to know how it works and he made beautiful drawings.
3
English
Art
It is a painting made by Leonardo Da Vinci between 1503 and 1519. Probably it is the most important painting for Da Vinci. It is in Louvre museum in Paris. In 1911 a former worker attempt to steal the Mona Lisa to take it to Italia, his country.
Architecture Corner defence with flankers. Da Vinci after look severals times tke castle of Milan he draw a model to make a beter defense. The ideal city Da Vinci disained the ideal city for her and dicided to do a maqueta whit plastic and
4
Erlijio
Nazareteko Jesus -Jesus Nazaretekoa edo Jesu Kristo erlijioaren erreformatzaile eta zabaltzailea izan zen, Judeako lurraldean bizi izan zena. Kristautasunaren figura zentrala da, eta historiako pertsonarik esanguratsuena dela esaten dute iturri askok. Kristau gehienek sinisten dute Jainko Semearen gizakundea dela eta Itun Zaharrak profetizatzen zuen mesiasa edo kristoa.
-Jesukristo Unigenito eta Jainkoaren Seme Maitea da; Bera da gure Sortzailea; Bera da Munduko Argia; Bera da bekatuaren eta heriotzaren gure Salbatzailea. -Palestinako bideak zeharkatu zituen, gaixoak sendatuz, itsuek ikusi eta hildakoak altxaraziz. Betierekotasunaren egiak irakatsi zituen, gure existentzia goiztiarraren errealitatea, gure bizitzak lurrean duen helburua eta Jainkoaren semeek eta alabek etorkizuneko bizitzan izan dezaketen ahalmena.
5
Erlijio
Xabierko Frantzisko Xabierko Frantzisko, Frantses, nafar misiolaria izan zen, Jesusen Lagundiko lehenengo zazpi kideetako bat. Indietako Apostolua ezizena eman zitzaion. Parisen eliza ikasketak egin zituen eta hor ezagutu zuen Loiolako Ignazio. Xabier Frantziskok egin dituen bidaiak:
Lan askok irudikatu dute Indietako Apostolua pinturan eta eskulturan. Murillo, Rubens, Van Dyck, Luca Giordano, André Reinoso eta Goya artista ospetsuek Xabierko Santua marraztu dute pintzelekin.
Jesuiten influencerra, berak sortu duelako eta jarrailtzaile asko ditu eta batzuk berak egin zuena egin nahi dute, horregatik da influencer bat.
6
Erlijio
Loiolako Ignazio Ignazio Loiolakoa soldadu eta apaiz espainiarra izan zen, Jesusen Lagundiko sortzailea. Agindu honetan, pobrezia eta obedientziaren botoak ematen dira, baita aita santuari obeditzeko beste boto berezi bat ere.
Bere idatzien artean Ejercicios Espirituales, meditazio, otoitz eta ariketa mentalen liburu espirituala, dago. Lagundu egin zuen kontrarreforman eta aita santuarekiko erabateko obedientziagatik nabarmendu zen. Jesusen Lagundiko fundatzailea. Biak Jesusen Lagundikoak ziren eta asko ezagutu ziren eta koinziditu egin dute. Lagun onak izan ziren eta biak erlijiosoak ziren.
7
Erlijio AVERROES
Averroes 1126ko apirilaren 14an jaio zen. Filosofo eta jakituna izan zen. Gailenak eman zion familia batean jaio zen. Aitona Kordobako Mezkita Handiko epaile nagusi eta imama izan zen, almoravideen erregimenaren agindupean. Aita ere epaile izan zen, 1146an dinastia almohadera iritsi arte. Averroes bera, Sevillako kadi izendatu zuten 1169an, eta Sevilla, Kordoba eta Marrakexko gorteetan ibili zen lanean.
Hiru lan egin zituen baina Medikuntzaren tratua liburua izan zen bere obrarik handiena. Hebreerara eta latinera itzuli zuten. Averroes Aristotelismoaren figura nagusia izan zen, Erdi arora eramaten dizula esaten dute.
Logika, fisika, medikuntza eta astronomiari buruz idatzi zuen. Bere pentsamenduak inpakto handia izan zuen. Aristotelesen interpretea izateagatik El comentador bezela izendatu zuten. Eta filosofo eta teologo garrantzitzuenetarikoak izan zen erlijio kristauan.
8
Euskera
Inesa Gaxen
Euskal heroia eta XVII. mendeko lehen hereneko erlijiojazarpenaren biktima izan zen. Labastide-Clairencekoa zen, Nafarroa Behean, eta Tristan de Urtubiak preso hartu zuen; Bordeleko Parlamentuan espetxeratu eta epaitu zuten, eta luzarora absolbitu zuten. Inesa inkisizioaren biktima bat izan zen.
SORGINEN JATORRIA
Erromatar aurreko galiar aroko giza-jarduera da. Lehenengo gotorlekuak I. mendean eraiki ziren, Julio Zesarrek Menapii konkistatu ondoren, kostaldea piratengandik defendatzeko. Frankoek eskualdea kontrolatu zuten erromatarren atakearen ostean, IV. mendearen inguruan, eta Pagus Flandrensis moduan administratu zuten. XV. eta XVI. mendeetan bizi izan ziren.
Inkisizioa
Inkisizioa XIII. mendean hasi zen, Isabel I.a Gaztelako eta Fernando II.a Aragoiko Errege Katolikoekin. Inkisizioak ikerketak burutu zituen herejiaren akatsak identifikatzeko eta kondenatzeko helburuarekin. XVI. eta XVII. mendeetan, "sorginak harrapatzearen" prozesuan, Inkisizioak sorginak izendatuak pertsonak erasotzen lagundu zuen.
Abestia
9
FI-KI
Esperimentua Helburua Bota kotxe bat aldapan gora, behera eta laua dagoen leku batean.
Materialak Kotxe jostailua Kronometroa Metro bat
Prozedura -Kotxea aldapan behera bota eta egiten duen denbora koadrnoan ipini eta gero kalkuluak egin. -Kotxea aldapan gora bota eta egiten duen denbora koadernoan ipini eta gero kalkuluak egin. -Kotxea eremu lau batean bota eta egiten duen denbora koadrnoan ipini eta gero kalkuluak egin.
10
FI-KI
Kalkuluak
Ondorioak Gero eta inklinazio gehiago abiadura handiagoa izango da eta denbora ere. Azelerazioa handiagoa izango da.
11
Gizarte
12
Gizarte
13
Gizarte
14
Gizarte
15
Gizarte
16
Gizarte
17
Gizarte
18
Matematika
19