3/2012 TERMOMODERNIZACJA termo24.pl by GLOBEnergia

e-MIESIĘCZNIK NR 3/2012

www.termo24.pl

bezpłatny dodatek do GLOBEnergia

Oszczędzaj energię! Najtańszy rodzaj energii to ten, którego nie trzeba produkować...

Temat numeru

Jakie okna wybrać?

SZANOWNI PAŃSTWO REDAKCJA

Wojciech Luboń

GEOSYSTEM, ul. Cechowa 51, 30-614 Kraków PL tel./fax: +48 12 654 52 12 info@termo24.pl www.termo24.pl

redaktor prowadzący w.lubon@termo24.pl

ZESPÓŁ REDAKCYJNY Grzegorz Pełka – redaktor prowadzący Wojciech Luboń – rodaktor prowadzący Justyna Lis – sekretarz redakcji Grzegorz Burek – dyrektor wydawniczy Michał Kaczmarczyk – dyrektor artystyczny Stała współpraca: Joanna Szeremeta Łukasz Sojczyński Wsparcie redakcji portalu: Redakcja GLOBEnergia

WYDAWCA GEOSYSTEM s.c. ul. Cechowa 51, 30-614 Kraków PL

REKLAMA tel./fax: +48 12 654 52 12 tel. kom.: +48 600 296 916 info@termo24.pl

OKŁADKA I SPIS TREŚCI Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów i nie odpowiada za treść zamieszczonych ogłoszeń i reklam.

Szanowni Państwo! Przed nami kolejny numer naszego czasopisma. Aby było ono dla Państwa jak najbardziej przystępne staramy się ciągle na zwiększenie jego ergonomii przeglądania oraz czytelności. Tym samym mamy nadzieję, że spełniamy Państwa oczekiwania pod kątem funkcjonalności strony i oczywiście merytorycznej części. Jest dla nas niezmiernie ważne aby dzielić się z Państwem informacjami jak najbardziej bieżącymi i aktualnymi. Dla większości osób termomodernizacja to głównie ocieplenie przegród zewnętrznych i wymiana okien. Stąd właśnie, podążając śladem poprzednich numerów, przygotowaliśmy dla Państwa zestawienie okien drewnianych i PCV dostępnych na polskim rynku. Zabieg ten jest jednak znacznie bardziej skomplikowany. Montaż kolektorów słonecznych przyczyniający się do zwiększenia efektywności energetycznej naszej instalacji grzewczej to również prace termomodernizacyjne. Dlatego właśnie w tym numerze znajdziecie Państwo szereg wyczerpujących informacji gdzie i w jaki sposób można się ubiegać o dofinansowanie na wykonanie takiej inwestycji. Wartym uwagi, jest również tekst z rzeczywistymi wyliczeniami dofinansowania ze strony Narodowego Funduszu i Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zapraszamy również do zapoznania się informacjami dlaczego warto wykonywać plany energetyczne w gminach. Bardzo ciekawym tekstem jest również artykuł na temat skojarzonego sustemu grzewczego w fabryce Famed, w Żywcu, gdzie w jednym układzie działają: kogenerator, pompy ciepła i wspomniane powyżej kolektory słoneczne. Serdecznie zapraszam Państwa do studiowania wszystkich tekstów zawartych w naszym czasopiśmie. Na uwagę zasługuje również aktualny przegląd rynku w obszarze termomodernizacji , jak również zbiór przydatnych definicji.

Zapraszam do lektury!

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

SPIS TREŚCI

Fot. Purmo

PRZEGLĄD RYNKU Przegląd najnowszych technologii i produktów (w tym urządzeń grzewczych) pojawiających się na polskim rynku uzupełnionych o przydatne definicje dotyczące szeroko pojętej termomodernizacji budynków.

s. 6

Fot. Schueco

NOWE ROZWIĄZANIA FOTOWOLTAICZNE Ponad 40% rocznego zapotrzebowania na energię przypada na budynki. Ogromny wpływ na bilans energetyczny ma powłoka budynku, która może jednocześnie oszczędzać energię cieplną i generować energię elektryczną z promieniowania słonecznego.

s. 12

JAKIE OKNA WYBRAĆ DO DOMU? Podczas budowy domu pojawia się dylemat jakie okna wybrać. Prezentujemy Państwu pierwszą część zestawienia okien dostępnych na polskim rynku. W tym numerze dane dotyczące okien drewnianych, a już za miesiąc zestawienie okien PCV.

s. 14

Fot. www.domynawodzie.pl

WROCŁAWSKI DOM NA WODZIE

www.termo24.pl

Rosnące ceny gruntu, drogie mieszkania i problemy z kredytem to codzienność tych, którzy marzą o swoim domu lub mieszkaniu, najlepiej w centrum miasta. Czy dom na wodzie może być rozwiązaniem tych problemów?

s. 20

SPIS TERŚCI

s. 26

Fot. KRIO-THERM

SKOJARZONY SYSTEM GRZEWCZY

PLANY ENERGETYCZNE W GMINACH Gospodarka energetyczna to kluczowy element rozwoju gospodarczego zajmujący ważne miejsce w polityce energetycznej państwa i regionu. Na szczeblu lokalnym stanowi ważne pole działania na rzecz rozwoju gospodarczego gminie.

s. 30 KOLEKTORY SŁONECZNE W PRAKTYCE Około 70% wszystkich sprzedanych w Polsce kolektorów słonecznych trafia do właścicieli domów. Takiemu wykorzystaniu promieniowania słonecznego służy program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

s. 38 DOFINANSOWANIE NA KOLEKTORY SŁONECZNE Od sierpnia 2010 roku osoby fizyczne oraz wspólnoty mieszkaniowe mogą starać się o dopłaty na częściową spłatę kredytu zaciągniętego na zakup i montaż kolektorów słonecznych. Jakie dofinansowanie można realnie uzyskać?

s. 44 TERMOMODERNIZACJA 3/2012

PRZEGLĄD RYNKU

SPIS TREŚCI

Dwufunkcyjny klimakonwekotr Dwufunkcyjny klimakonwektor Vido to rozwiązanie ułatwiające uzyskanie optymalnej temperatury w pomieszczeniach domowych oraz biurowych. Klimakonwektor Vido dysponuje maksymalną mocą 9266 W przy ogrzewaniu i 4147 W przy chłodzeniu.

lub z wytwornicy wody lodowej. Vido nawiewa do pomieszczeń orzeźwiające schłodzone powietrze za pomocą zintegrowanego wentylatora o zmiennym ustawieniu prędkości obrotów, obniżając temperaturę we wnętrzach i zapewniając ulgę podczas nieznośnych letnich upałów.

Na pierwszy rzut oka to tradycyjny grzejnik, który ogrzewa mieszkanie zimą. W odróżnieniu od typowych grzejników działa on również latem i chroni pomieszczenia przed zbyt wysokimi temperaturami. Po ustawieniu odpowiedniej temperatury na panelu sterowania, urządzenie nawiewa orzeźwiające powietrze do pomieszczeń.

Klimakonwektory Purmo Vido mogą zostać zaprogramowane tak, aby uwzględniać indywidualne zapotrzebowanie na ciepło każdego obsługiwanego pomieszczenia. Jeśli jeden z członków rodziny ma odmienne preferencje cieplne, grzejnik klimakonwektorowy znajdujący się w pokoju tej osoby może zostać łatwo ustawiony na wyższą temperaturę. Podobnie, jeśli sypialnie mają być ogrzewane jedynie wieczorem – kiedy mieszkańcy udają się na spoczynek, a salon w ciągu dnia – kiedy przebywają w nim użytkownicy. Uwzględnienie takich preferencji grzewczych nie stanowi problemu. Klimakonwektor może być instalowany nie tylko w domach, ale także w budynkach użyteczności publicznej, w instalacjach grzewczych centralnego ogrzewania oraz w instalacjach chłodniczych. Urządzenie można skonfigurować tak, aby działało samodzielnie, a także dopasować je do centralnych systemów sterowania BMS, działających w wielu budynkach biurowych. Możliwa jest także ręczna regulacja prędkości obrotów wentylatorów umieszczonych w urządzeniu. Klimakonwektor jest przystosowany do pracy w instalacjach dwururowych.

W miesiącach zimowych woda grzewcza przepływa przez wymiennik oddając ciepło pomieszczeniom. Latem, dzięki zastosowaniu zintegrowanego wentylatora, to samo urządzenie zapewni chłodzenie pomieszczeń. Wymiennik ciepła klimakonwektora jest napełniany wodą lodową, pochodzącą z pompy ciepła działającej w cyklu odwróconym,

CHRAKTERYSTYKA I CENY

Maksymalne ciśnienie robocze: 10 bar Maksymalna temperatura: 110°C Wysokość: 595 mm Głębokość: 153 mm Długość: 800, 1000, 1200, 1400, 1600 mm Moc cieplna 75/65/20oC: od 1824 do 9266 W Moc cieplna 43/35/20oC: od 704 do 3363 W Moc chłodnicza 7/12/27oC: od 707 do 4147 W Gwarancja: 2 lata CENA: od 1620 do 2850 PLN netto

Źródło: Purmo

www.termo24.pl

PRZEGLĄD RYNKU

Akumulacyjny tandem

Chcąc obniżyć koszty ogrzewania, pozyskiwanego z energii elektrycznej, zastanówmy się nad zastosowaniem pieca akumulacyjnego. Warto podkreślić możliwość współpracy ogrzewania akumulacyjnego z innymi źródłami ciepła. Piece akumulacyjne są w stanie współpracować z kominkiem, a także innymi systemami ogrzewania elektrycznego. W piecach akumulacyjnych, dzięki odpowiedniemu sterowaniu, ciepło zgromadzone tanim kosztem w drugiej taryfie zostanie oddane

Kompaktowe ogrzewanie i chłodzenie z pompą ciepła

w momencie, gdy temperatura spadnie poniżej oczekiwanej wartości. Istotną rolę odgrywa możliwość ustawiania indywidualnej temperatury w każdym pomieszczeniu, w którym przewidziano piec. Jeżeli użyje się innego źródła ciepła piec akumulacyjny w sposób automatyczny będzie zmniejszał swoją wydajność grzewczą. Nocą układ akumulacyjny zostanie doładowany a w ciągu dnia, podczas nieobecności domowników, „tańsze” ciepło znowu będzie oddawane do pomieszczeń. W jaki zatem sposób piec akumulacyjny może utworzyć tandem z kominkiem? Podczas ogrzewania domu kominkiem, piec akumulacyjny będzie trzymał ciepło, oddając je w razie potrzeby, chociażby podczas nieobecności domowników w ciągu dnia. Pamiętajmy przy tym, że piec akumulacyjny, oprócz współpracy z kominkiem, zapewni nam komfort cieplny również, jako urządzenie pracujące samodzielnie. Źródło: Elektrotermia

System wewnętrznego komfortu na bazie pompy ciepła NIBE F1245 PC jest rozwiązaniem, w którym za pomocą jednego kompaktowego urządzenia, zajmującego zaledwie 0,36 m2 powierzchni w budynku, uzyskuje się ogrzewanie, chłodzenie, ciepłą wodę i wentylację z odzyskiem ciepła. Ponadto jest to ekologiczny sposób ogrzewania, chłodzenia i wentylacji budynku, ze względu na wysoką sprawność ogrzewania (COP pompy ciepła o mocy 10 kW osiąga 5,03, przy temperaturze z dolnego źródła 0oC temperaturze zasilania systemu grzewczego 35oC), wykorzystanie darmowego chłodu dolnego źródła (12 kW mocy schładzania przy temperaturze z dolnego źródła 5oC i temperaturze zasilania systemu grzewczego 18oC) i zerową emisję CO2 do atmosfery. Źródło: NIBE BIAWAR

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

PRZEGLĄD RYNKU

SPIS TREŚCI

Bezciśnieniowy system solarny

ROTEX Solaris jest bezciśnieniowym systemem solarnym w technologii Drain-Back. System opiera się na koncepcji bufora ciepłej wody, która zasadniczo różni się od zwykłych systemów. Dzięki specjalnej konstrukcji systemu jest on praktycznie bezpobsługowy i niezawodny. System wykorzystuje darmową energię słoneczną do podgrzania ciepłej wody użytkowej i efektywnie wspomaga centralne ogrzewanie.

tory marki ROTEX można montować na dachu na szereg różnych sposobów. Kolektory można instalować na dachówkach (montaż na dachu spadzistym), można wbudować je w dach lub też zamontować jako konstrukcja wolnostojaca (na dachu płaskim lub na ziemi). Trzy różne rozmiary kolektorów umożliwiają elastyczne dopasowanie instalacji do specyfiki danego dachu.

Płaskie kolektory słoneczne Solaris, charakteryzujące się, dzięki pokryciu warstwą wysoskoselektywnego materiału, wysoką sprawnością są w stanie przekształcić prawie całą energię, nawet krótkotrwałego nasłonecznienia, w ciepło. Gdy tylko temperatura odczytywana przez czujnik kolektora przekroczy ustawioną wcześniej temperaturę w strefie solarnej, cyfrowy moduł regulacyjny inicjuje proces ładowania. Instalacja ta oferuje trzy możliwości montażu kolektorów: na dachu, w dachu oraz na dachu płaskim. Ponieważ każdy budynek jest inny, płaskie kolek-

Aby umożliwić realizację instalacji, które nie mogą zostać poprowadzone z zachowaniem odpowiedniego nachylenia, dostępne są również elementy pozwalające na pracę kolektorów słonecznych w systemie ciśnieniowym. W takim wypadku do instalacji podłączany jest płytowy wymiennik ciepła a czynnikiem przenoszącym ciepło z kolektorów słonecznych do wymiennika ciepła jest płyn solarny (mieszanina wody i glikolu).

www.termo24.pl

Źródło: ROTEX

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA

PRZEGLĄD RYNKU

SPIS TREŚCI

Nowe okna energooszczędne i przestrzenią międzyszybową wypełnioną kryptonem. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na energooszczędność jest zwiększenie głębokości osadzenia pakietu szybowego w drewnianej ramie okna z 18 do 20 mm. Rama Elite 92 Alu jest wykonana z 4 warstw drewna oraz aluminium. Dzięki temu jej grubość wynosi aż 103,5 mm. Kluczowa dla modelu jest właśnie aluminiowa nakładka, zamontowana na zewnętrznej stronie ramy. Jej obecność w miejscu najbardziej narażonym na czynniki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne, przyczynia się do trwałości okna, przedłuża jego żywotność i zapewnia niezmienny wygląd na długie lata. W zależności od zastosowanego pakietu szybowego, współczynnik Rw waha się od 32 do 41 dB. Wskaźnik ten oznacza różnicę poziomu hałasu mierzonego w dB, między tym, który słyszymy wewnątrz pomieszczenia, a tym dobiegającym z otoczenia zewnętrznego.

Linia Elite 92 to energooszczędne produkty firmy Sokółka Okna i Drzwi S.A. Charakteryzują się one niskim współczynnikiem przenikania ciepła, osiągającym nawet Uw=0,64 W/m2K. Ta wysoka termoizolacyjność to efekt naturalnych właściwości materiału – drewna, a także zastosowania systemu uszczelek oraz pakietu 4-szybowego ze szkłem niskoemisyjnym

Źródło: Sokółka Okna i Drzwi S.A.

Pompy ciepła dla domów jednorodzinnych

• Całodobowy serwis gwarancyjny i pogwarancyjny na terenie całego kraju • Automatyka VATRASTER® sterująca dwoma obiegami CO, obiegiem CWU, z możliwością rozbudowania systemu • Regulator pogodowy zintegrowany z automatyką sterującą • Funkcja okresowego przegrzewania wody i zbiornik ze stali nierdzewnej

www.termo24.pl

Źródło: Vatra

Kompaktowe Pompy Ciepła VATRA to urządzenia grzewcze przeznaczone do domów jednorodzinnych – małe rozmiary umożliwiają montaż nawet w niewielkich pomieszczeniach.

Dlaczego Vaillant geoTHERM VWL S? Bo w ogrodzie chcesz słuchać natury, nie urządzeń grzewczych.

Maksimum wydajności, minimum hałasu – oto pompa ciepła powietrze-woda geoTHERM VWL S. To urządzenie jest przyjazne zarówno dla środowiska, jak i dla Twoich uszu. Jednostka zewnętrzna systemu transportuje ciepło do Twojego domu prosto z otoczenia, a ponieważ pracuje z głośnością maksymalnie 55 dB, w żaden sposób nie zakłóca harmonii panującej w ogrodzie. Wręcz przeciwnie, dzięki swojemu nowoczesnemu designowi, pompa idealnie komponuje się z otoczeniem. Przy współpracy z jednostką zewnętrzną geoTHERM VWL S Twój ogród nieprzerwanie zaopatruje dom w ciepło, pozostając jednocześnie oazą spokoju. Brzmi wspaniale, czyż nie? Aby dowiedzieć się więcej na temat technologii Made in Germany, zadzwoń na infolinię: 801 804 444 lub wejdź na www.vaillant.pl Ogrzewanie

Ponieważ

Chłodzenie

Energia odnawialna

wybiega w przyszłość.

Nowe rozwiÄ&#x2026;zania

fotowoltaiczne

PRZEGLĄD RYNKU

Ponad 40% rocznego zapotrzebowania na energię przypada na budynki. To ogromny potencjał oszczędności, który musi być brany pod uwagę przy projektowaniu – nie tylko pod kątem oszczędzania, lecz również generowania energii. Ogromny wpływ na ostateczny bilans energetyczny ma powłoka budynku, która może jednocześnie oszczędzać energię cieplną i generować energię elektryczną z promieniowania słonecznego. Od zewnątrz moduły zwracają uwagę lśniącym, ciemnym designem. Moduły okienno-fasadowe Schüco ProSol TF+ są dostępne w najszerszej dostępnej gamie rozmiarowej i pięciu stopniach przezierności. Daje to jeszcze większe możliwości kształtowania przeszklonej architektury, łącznie z maksymalnie przeziernymi fasadami dającymi doskonały widok na zewnątrz. Technologia gwarantuje 30% więcej uzysków w porównaniu do tradycyjnych rozwiązań cienkowarstwowych, dzięki jeszcze skuteczniejszemu wykorzystaniu światła rozproszonego. Słoneczne horyzonty architektury Moduły z serii Schüco ProSol TF+ pozwalają na projektowanie eleganckich, czarnych konstrukcji fasadowych o spójnym wyglądzie. Intensywną głębię barwy uzyskano dzięki zastosowaniu dwóch warstw krzemu – amorficznego i mikrokrystalicznego, które połączone razem wykorzystują znacznie szersze spektrum światła. Duży wybór stopni przezierności, od modułów całkowicie nieprzeziernych aż po częściowo przezierne w stopniu od 5% do 25% co 5%, pozwala dostosować wygląd poszczególnych elementów fasady do indywidualnej wizji projektanta. Szeroki i elastyczny zakres rozmiarowy modułów, od 200 x 300 mm aż do 2200 x 2600 mm, otwiera różnorodne możliwości kompozycyjne. Funkcjonalny system Schüco ProSol TF+ może być harmonijnie łączony z fasadami wentylowanymi, niewentylowanymi, świetlikami dachowymi oraz oknami i drzwiami Schüco. W przypadku modułów łączonych wielkość pojedynczych elementów okienno-fasadowych może wynosić nawet 2000 x 4000 mm, co umożliwia swobodne projektowanie wielkopowierzchniowych konstrukcji fasadowych.

Przełom w dziedzinie wydajności Wielowarstwowa technologia Schüco ProSol TF+, bazująca na kombinacji dwóch rodzajów krzemu – amorficznego i mikrokrystalicznego, umożliwia jeszcze efektywniejsze wykorzystanie krótkofalowego spektrum światła, jakie występuje podczas zachmurzenia lub zmierzchu. Szyba solarna z powłoką TCO o grubości 3.2 mm zapewnia efektywną ochronę modułu a zarazem maksymalną przepuszczalność światła. Elementy konstrukcyjne zostały trwale złączone za pomocą specjalnej folii laminowanej. Pojedynczy moduł posiada minimalną grubość zaledwie 8 mm. W optymalnych warunkach moduły mogą wykazywać uzyski solarne nawet na poziomie 80 Wp/m2. Praca układu jest niezależna od wysokich temperatur roboczych czy nawet częściowego zacienienia absorbera, co pozwala generować energię przez cały rok. Źródło: Schueco

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

SPIS TREŚCI

Jakie okna wybrać do domu? Prezentujemy Państwu pierwszą część zestawienia okien dostępnych na polskim rynku. W tym numerze okna drewniane, za miesiąc okna PCV.

www.termo24.pl

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

BUDYNEK

SPIS TREŚCI

Producenci

Systemy

Ug (U szyby)

Prommax

klasyczne klasyczne energooszczędne skandynawskie Chwil Wood System Softline DJ-68 -

1,0 1,0 b.d. 1,0 b.d. 1,1 (na zyczenie szyby specjalne) 1,1

ADPOL 68 78

0,6 do 1,0

ADPOL 105 (skandynawskie) ADPOL Sash

1,0 i mniej 1,0

ADPOL StormProof

b.d.

Okno Skrzynkowe ADPOL 68 (war. energooszczedny) ADPOL 78 TERMO ADPOL EKO 68 PASSIV (drewniano aluminiowe) ADPOL 88 PASSIV klasyczne STYLE 68 ELITE 92 klasyczne

1,0 0,7 0,6

Okna Mazurskie Chwil TiS-Kobiór Bracia Nowaccy

Adpol

Gartfen Sokółka AR-DREW EUG-MAR

Okna Mazurskie Energooszczędne

www.termo24.pl

Okna Bracia Nowaccy

0,5 0,5 1,0 1,1 (na zyczenie szyby specjalne) 0,5 (na życzenie szyby specjalne) 1,1 1,1 (na zyczenie szyby specjalne)

Okna Adpol 68

BUDYNEK Uw (U okna)

Gatunki drewna

b.d. 1,31 do 1,42 0,5 do 0,6 b.d. b.d. b.d. b.d.

sosna, meranti, dąb sosna (lita lub mikrowczepy), meranti, dąb

min. 1,1 b.d. b.d. b.d. b.d. 1,1 do 1,35 0,8 do 1,0

meranti, sosna, okoume, durian sosna, meranti, dąb sosna, machoń dab (inne na zamwienie) sosna, red meranti, dąb, modrzew, durian, cedr kanadyjski sosna, meranti sosna łączone na mikrowczepy, red meranti, dąb, modrzew, cedr kanadyjski sosna, red meranti, dąb, modrzew, cedr kanadyjski sosna, red meranti, eukaliptus

Ceny [zł] (dla okna RU+R - wym. ok. 1500x1500) b.d. 1427 do 2003 b.d. b.d. b.d. b.d. od 1490 (netto) ok. 2158 (netto) b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d.

poniżej 0,8

b.d.

poniżej 0,8 b.d. 1,31 0,76 b.d. b.d.

red meranti sosna, meranti sosna, meranti, dąb

b.d. od 1335 (netto) do 1368 (netto) od 1219 (netto) b.d. ok. 1234 (netto) od 1485 (netto) do 2250 (netto)

Okna Sokółka ELITE 92

sosna, mahoń sosna (łączona lub lita), mahoń, dąb

Okna Świebodzin Thermo Comfort 82

Okna Pinus Energy+

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

BUDYNEK Producenci

Świebodzin

Stoldrew Gliwice Pinus

Wójcik

Wegiel

Stolbud

Nieświec

Urzędowski

Okna Stolbud Profit

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI Systemy Standard 68 Softline 68 Retro 68 Linia 78 Thermo Comfort 82 Zabytkowe Angielskie Skandynawskie Energy+/AluEnergy+ klasyczne pasywne angielskie Ekoline 68 ThermoPlus 78 Pasywne 88 Softline 68 Softline 78 (czterowarstwowe) Softline 88 (czterowarstwowe) Capital (czterowarstwowe) Profit Plus Standard ECO-CLASSIC IV 68 OKNA ECO-ENERGY 78 ECO-PASIV IV 88 i IV 92 JU-68 JU-68 Galux JU-88 (Galux Pro) Okna Nieświec ECO-PASIV IV 88 i IV 92

Ug (U szyby) 0,7 do 1,1 0,5 do 0,7 0,5 0,7 do 1,1 1,1 b.d. 1,1 (na zyczenie szyby specjalne) 0,5 1,1 0,5 1,1 1,0 0,6 0,4 1,0 0,6 0,6 0,5 1,1 1,1 0,6 0,5 1,1 0,6 Okna Urzędowski JU-88 GALUX PRO

BUDYNEK Uw U okna)

Ceny [zł] (dla okna RU+R - wym. ok. 1500x1500)

Gatunki drewna

1,31 do 1,42 0,98 do 1,20 0,8 do 0,95 1,31 do 1,42 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 1,31 do 1,42 1,0 poniżej 0,8 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 0,8 do 1,0 0,8 i mniej b.d. b.d. b.d.

sosna, meranti lub dąb

sosna, mahoń, meranti, dębową meranti, sapeli, modrzew, sosna, dąb amerykański

sosna, modrzew, red meranti, dąb

sosna, machoń sosna, meranti, dąb sosna, dąb sosna, meranti, dąb sosna, meranti, dąb

mahoń, meranti, dąb

Źródła: Prommax: www.prommax.com.pl Okna Mazurskie: www.oknamazurskie.pl Oknosalon: www.oknosalon.pl Chwil: www.okna.eu.pl TiS Kobiór: www.tis-kobior.pl Bracia Nowaccy: www.bracianowaccy.pl Adpol: www.adpol.pl Gartfen: www.gartfen.com.pl Sokółka: www.sokolka.com.pl AR-DREW: www.ar-drew.pl EUG-MAR: www.eug-mar.com.pl

b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. od 2002 (netto) do 2976 (netto) od 1762 (netto) do 2897 (netto) od 1650 (netto) do 2244 (netto) od 1099 (netto) do 2054 (netto) b.d. b.d. b.d. b.d. ok. 1519 (netto) ok. 2301 (netto)

Świebodzin: www.okna.swiebodzin.pl Stoldrew Gliwice: www.oknadrewniane.com.pl PINUS: www.pinus-okna.pl Wójcik: www.okna-drewniane.eu Węgiel: www.oknazdrewna.pl Stolbud Włoszczowa: www.stolbud.pl NIEŚWIEC: www.oknadrewniane.co.pl Urzędowski: www.urzedowski.pl Kamil Machoń

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

WrocĹ&#x201A;awski do www.termo24.pl

Fot. www.domynawodzie.pl

om na wodzie TERMOMODERNIZACJA 3/2012

BUDYNEK

Rosnące ceny gruntu, drogie mieszkania i problemy z kredytem to codzienność tych, którzy marzą o swoim domu lub mieszkaniu, najlepiej w centrum miasta. Chęć posiadania własnego, przestronnego domu blisko centrum Wrocławia, za rozsądną cenę i upór w realizacji zaowocowały pierwszym w Polsce domem na wodzie. To, co z pozoru niemożliwe, stało się faktem. Dorota Winiarska: Skąd pomysł na mieszkanie na wodzie? Kamil Zaremba: Jak większość facetów, w pewnym wieku zacząłem trzeźwiej stąpać po ziemi. W 2005 roku trochę zmieniła się moja sytuacja rodzinna i mieszkanie, w którym mieszkałem do tej pory, okazało się za małe. Po krótkim sprawdzeniu możliwości finansowych, ofert banków oraz tego, co jest ciekawego do kupienia w centrum Wrocławia, okazało się, że albo zaryzykuję i wezmę kredyt na 35 lat, kończąc jego spłatę jakoś po siedemdziesiątce, albo wymyślę coś innego. Problemem we Wrocławiu jest cena gruntów. Wybudowanie domu gdzieś bliżej centrum Wrocławia jest niemożliwe, główne dlatego, że takich gruntów w przystępnej cenie już nie ma. Zacząłem dedukować, gdzie szukać oszczędności, choćby w cenie działki. Wyszło mi, że na świecie nie płaci się tylko za miejsce w powietrzu i na wodzie. Podchwyciłem tę myśl, a jako że do wody zawsze mnie ciągnęło, bardzo szybko zdecydowałem się na pływający dom. Wrocław czasem nazywany jest Wenecją północy. Może dlatego że jest w nim blisko 100 mostów i ok. 45 km rzek. Przez kilka miesięcy badałem możliwość kupienia starej, stalowej barki i przerobienia jej na dom. Szybko okazało się jednak, że byłaby to raczej metalowa „skarbonka”. Wtedy zdecydowałem się na dom zbudowany od zera, w oparciu o wszystkie najnowsze technologie, oczywiście na wodzie. Mieszkając od wielu pokoleń we Wrocławiu, Odrę mam jakby we krwi. DW: Jak na pomysł zapatruje się rodzina? KZ: Hm... z należytym zrozumieniem i rosnącą

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI akceptacją. Przez pierwsze 1,5 roku trzymałem temat w ścisłej tajemnicy i praktycznie nikt o tym nie wiedział. Kiedy nastał ten moment, chyba przy okazji spotkania rodzinnego, oznajmiłem, co zamierzam zrobić. Delikatnie mówiąc część rodziny próbowała mi odradzić temat, inna mocno mnie poparła. Wśród sprzymierzeńców jest mój tato, który mając zmysł „techniczny” od początku dostrzegł szansę powodzenia w tym, co robię. Wszyscy w jakiś sposób doświadczamy problemów w urzędach. Czasem mamy problem ze zwykłym pozwoleniem budowlanym. Jak dom na wodzie jest traktowany przez urzędy? Tutaj ambicje i szerokie plany trafiają na tzw. opór materii. Z perspektywy pięciu lat, które spędziłem na kontaktach z urzędami, mogę powiedzieć, że czasem nawet rozumiem niektórych bardziej opornych urzędników. Ogólnie mamy swoistą blokadę przed tym, co nowe, inne. Dodatkowo, jeśli trzeba wydać decyzję lub opinię, lepiej jeśli odpowiedzialność jest zbiorowa. Dom na wodzie w sensie prawnym jest statkiem. Podlega ustawie o żegludze śródlądowej, ustawie – Prawo wodne, ustawie o ochronie środowiska oraz ustawie o sporcie i rekreacji. Niestety nie znajdziemy w tych ustawach konkretnych zapisów, że Dom Na Wodzie musi spełniać konkretne wytyczne. Raczej jest to „pływanie” między tymi ustawami. W polskim prawie jest taki dogmat, że jak coś nie jest zabronione, to jest dozwolone. Wykorzystując tę zasadę, rozpocząłem budowę pierwszego w Polsce Domu Na Wodzie. Nie musimy mieć pozwolenia budowlanego, choć podciągając media do nabrzeża musimy przejść temat od strony prawa budowlanego i typowej procedury dla przyłączy wodno-kanalizacyjnych lub prądu. DW: Czy dom na wodzie to bardziej dom, czy bardziej statek? KZ: To w 95% dom, a tylko w kilku procentach statek. Są dwie łazienki, 5 pokoi, duża kuchnia

23 Fot. www.domynawodzie.pl

BUDYNEK

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

BUDYNEK

jest prysznic, wanna, zmywarka i nawet pralka. Nie ma piwnicy i garażu, ale za to będzie siedem dużych szaf. Ponieważ mój dom na wodzie większość czasu będzie przycumowany do nabrzeża zrezygnowaliśmy z napędu. Oszczędzimy w ten sposób ponad 100 tys. zł. Jeżeli zaistnieje konieczność przepłynięcia jakiejś odległości, można wynająć pchacz typu Bizon. Jest to koszt ok. 100–150 zł za godzinę płynięcia. DW: Skoro jest to bardziej dom, to jak rozwiązany jest temat dostępu do wody, kanalizacji, prądu? KZ: Tak jak w zwykłym domu. Trzeba przejść procedurę uzbrojenia nabrzeża, wykonania projektu i samego fizycznego wykonania przyłączy. Aby to zrobić, trzeba wynająć od konkretnej instytucji właśnie ten kawałek nabrzeża i rozpocząć inwestycję. DW: W takim razie skoro przyłącza są elastyczne, to jak rozwiązana jest kwestia ogrzewania w domu na wodzie? KZ: Praktycznie wszystkie Domy Na Wodzie na świecie ogrzewane są dzięki energii elektrycznej. W krajach, gdzie jest ciepło, prąd służy tylko do dogrzania. Tam, gdzie jest chłodniej, montuje się ogrzewanie podłogowe. Ja do tematu podszedłem znowu inaczej. Od samego początku, kiedy powstawał projekt, wiedziałem, że na ogrzanie domu o powierzchni 250 m2 nie mogę wydawać miesięcznie fortuny. Wiem, że tylko nowoczesne rozwiązania dają taką możliwość. To jest tak, jak z nowymi samochodami. Są droższe, bo nowe i z salonu, ale za to spalają dużo mniej paliwa. Właśnie dlatego zdecydowałem się na pompę ciepła marki Viessmann. Jeśli zdamy sobie sprawę z tego, jak ogromnym akumulatorem energii są rzeki i jeziora, to docenimy je również jako źródło energii dla naszego domu. Właśnie dzięki pompie ciepła woda-woda można uzyskać dużo czynnika grzewczego. Z jednej strony służy on do ogrzania wody użytkowej,

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI z drugiej można skierować go na nagrzewnicę, która dzięki wentylatorom rozprowadzi mechanicznie ciepło i chłód po domu. Warto pamiętać, że woda w lecie na dnie rzeki ma ok. 12–17oC, mimo że żar leje się z nieba. Podobnie jest w zimie. W powietrzu jest -20oC, a na dnie rzeki ryby pływają w temperaturze nawet 5oC. Dzięki pompie ciepła możemy zaoszczędzić do 50% kosztów ogrzewania w porównaniu z tradycyjnym piecem na węgiel czy kotłem gazowym. Nie musimy też martwić się zakupem paliwa, jego przechowywaniem czy dokładaniem do pieca. Energię z natury mamy cały czas i za darmo. Nie ma sensu bać się tego, co nowe. To są sprawdzone technologie, które przynoszą dla nas wiele korzyści. W domu może być ciepło małym kosztem. DW: Jak Pan ocenia przyszłość tego typu domów w Polsce? KZ: Patrząc realnie, wierzę w to, że za 3-5 lat powstanie w Polsce kilka tego typu konstrukcji. Zakładając stronę www.domynawodzie.pl dałem możliwość wypełnienia zgłoszenia na oficjalne wodowanie Domu Na Wodzie. Ku mojemu zaskoczeniu wpisów jest już blisko 8000, z czego ok. 5000 osób wybrało opcję „Zainteresowany budową w przyszłości”. Mimo że z tych kilku tysięcy osób nikt jeszcze nie rozpoczął budowy Domu Na Wodzie, pewnie ktoś się na to zdecyduje. Może patrzą i czekają, jak mi pójdzie? DW: Na kiedy planowana jest „parapetówka”? KZ: Jak wszystko dobrze pójdzie do grudnia 2010 r. uda się zamknąć bryłę domu i wykończyć instalację we wnętrzu. Elewacja planowana jest na marzec 2011 roku, a oficjalne „wodowanie” nastąpi na przełomie czerwca i lipca 2011 r. Rozmowę z inwestorem i pomysłodawcą domu na wodzie Panem Kamilem Zarembą przeprowadziła Dorota Winiarska.

2012 www.instalacje.mtp.pl

www.tcs.mtp.pl

Wejdź na www.mtp24.pl i kup bilet on-line! Nie przegap:

odwiedź Strefę Mistrzów – wybierz najlepszy produkt! W tym samym terminie:

www.wodociagi.mtp.pl

www.kominki.mtp.pl

Międzynarodowe Targi Poznańskie, ul. Głogowska 14, 60–734 Poznań, tel. 61 869 20 00, fax 61 869 29 99, www.mtp.pl

INSTALACJE

SPIS TREŚCI

Skojarzony system grzewczy

Fot. 1. Budynek Famed w Żywcu (fot. www.famed.com.pl)

Kogenerator, kolektory słoneczne, pompy ciepła i kondensacyjny kocioł gazowy, a wszystko w jednym systemie energetycznym. Takie rozwiązanie wdrożono w żywieckiej fabryce sprzętu szpitalnego Famed, największego producenta z tego rodzaju branży w Polsce. Stan pierwotny i modernizacja Celem modernizacji z zastosowaniem między innymi urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii było zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz zwiększenie efektywności ekonomicznej systemu energetycznego

www.termo24.pl

poprzez w pełni niezależną pracę poszczególnych źródeł energii, możliwie najwyższą sprawnością poszczególnych urządzeń oraz optymalizację układu energetycznego pod kątem minimalizacji kosztów pozyskania energii. Prace dotyczyły modernizacji ogrzewania pomieszczeń biurowych i produkcyjnych, podgrzewania wody użytkowej oraz oświetlenia i zasilania odbiorników elektrycznych w poszczególnych obiektach przy ul. Leśniaka 64 w Żywcu (budynek administracyjno-biurowy, hale produkcyjne oraz magazyn wyrobów gotowych) o łącznej kubaturze 40 000 m3. Przed modernizacją obiekt ogrzewany

INSTALACJE był dzięki pracy kotłów olejowych (po modernizacji rezerwowe źródło ciepła stanowi kocioł olejowy o mocy 196,6 kW).

Fot. 2. Kondensacyjny kocioł gazowy i kogenerator (fot. KRIO-THERM)

Obecnie podstawowe elementy instalacji stanowią: kogenerator Sokratherm GG (moc elektryczna 70 kWe, moc cieplna 120 kWt), dwie pompy ciepła Viessmann Vitocal 300 (o mocy 52 kW każda), 28 kolektorów słonecznych Viessmann Vitosol 100-F (o łącznej powierzchni 50 m2) oraz kocioł kondensacyjny Viessmann Vitocrossal 200. „Układ został zaprojektowany w taki sposób aby nadrzędnym celem działania poszczególnych źródeł ciepła był jak najniższy koszt wytworzenia energii. W związku z tym, że w różnych porach roku mamy do czynienia ze zmienną opłacalnością wykorzystania np. kolektorów słonecznych, dzięki pracy regulatora sterującego całą instalacją, możemy sprawić aby pracowały np. pompy ciepła. Podobnie sytuacja wygląda z pracą kogeneratora, wyłączanego w przypadkach gdy jego praca jest nieopłacalna z ekonomicznego punktu widzenia, a więc wówczas gdy produkcja energii elektrycznej we własnym zakresie jest droższa niż jej zakup z sieci krajowej.” – mówi Pan Andrzej Królikowski, właściciel firmy KRIO-THERM, która zrealizowała inwestycję. Kogenerator Sokratherm GG W przypadku wykorzystania kogeneracji mamy do czynienia z jednym procesem technologicznym służącym produkcji prądu i ciepła, co przekłada się na sprawność ogólną na poziomie ok. 85% podczas gdy w przypadku oddzielnej produkcji prądu i ciepła poziom efektywności osiąga ok. 57%. Pozwala to na stwierdzenie, że kogeneracja jest wydajniejszą formą produkcji energii niż w przypadku tradycyjnego systemu scentralizowanego. Aby rozwiązanie było efektywne konieczne jest jednak jego zastosowanie w budynkach o stałym zapotrzebowaniu na energię cieplną i znacznym podstawowym obciążeniu elektrycznym, jak np. hotele i ośrodki wypoczynkowe, szpitale, uniwersytety, budynki rządowe czy jak w opisywanym przypadku obiekt przemysłowy.

Fot. 3. Pompy ciepła Viotcal 300 (fot. KRIO-THERM)

Fot. 4. Zasobniki buforowe (fot. KRIO-THERM)

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

INSTALACJE

Kolektory słoneczne płaskie Vitosol 100-F Vitosol 100-F to płaski kolektor słoneczny do podgrzewania wody użytkowej. Aby zwiększyć efektywność pracy urządzenia zastosowano wysokoselektywne pokrycie absorbera czarnym chromem, a negatywny wpływ zmian temperatury i wilgotności zewnętrznej został ograniczony dzięki zastosowaniu sztywnej konstrukcji aluminiowej ramy oraz materiałów odpornych na promieniowanie UV. Pompy ciepła Vitocal 300 Vitocal 300 to dwustopniowa pompa ciepła woda/woda. Wyposażona jest w dwie sprężarki Scroll (np. w pompie ciepła o mocy 52 kW każda sprężarka ma moc 26 kW). Przy małym zapotrzebowaniu budynku na ciepło pracuje tylko jedna sprężarka, natomiast w przypadku gdy ilość ciepła dostarczana przez nią nie jest wystarczająca wówczas załącza się druga sprężarka, dzięki czemu pompa ciepła może pracować z pełną mocą grzewczą. Kolejnością

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI

załączania sprężarek w zależności od zapotrzebowania na energię cieplną steruje automatyka pompy ciepła, dążąc do wyrównania cykli pracy sprężarek, tzn. jako pierwsza załączy się sprężarka o mniejszej liczbie godzin pracy. Pan Andrzej Królikowski: Dolne źródło dla pomp ciepła stanowi woda o temperaturze ok. 20-30oC zgromadzona w zbiorniku buforowym instalacji kolektorów słonecznych. Pozwala to na osiągnięcie wysokiego współczynnika efektywności pompy ciepła na poziomie 4,5. Sprężarki pomp ciepła zaopatrywane są w energię elektryczną dzięki pracy kogeneratora – zasila także pompy obiegowe i kocioł kondensacyjny. Kocioł kondensacyjny Vitocrossal 200 Technika kondensacyjna pozwala odzyskać część energii spalin poprzez kondensację i w ten sposób umożliwia wysokie sprawności znormalizowane. Zmniejsza to koszty paliwa, jak i wielkość emisji substancji szkodliwych.

INSTALACJE

Tab. 1. Zestawienie kosztów eksploatacyjnych Rodzaj kosztów

Jednostka

koszty paliwa

Koszty poniesione

Oszczędności

Przed realizacją

Po realizacji

PLN/rok

381 293,10

172 297,20

54,81%

koszty energii elektrycznej

PLN/rok

93 250,50

55 246,00

40,76%

wynagrodzenie brutto z narzutami

PLN/rok

2 544,00

1 272,00

50,00%

usługi obce

PLN/rok

koszty remontów i konserwacji

PLN/rok

5 112,00

33 057,60

-546,66%

opłaty za korzystanie ze środowiska

PLN/rok

723,17

220,18

69,55%

482 922,77

262 092,98

45,74%

Koszty razem Tab. 2. Emisja produktów spalania Rodzaj zanieczyszczenia (emisji)

Jednostka

Wielkość dotychczasowa

Wielkość planowana

Zmiana bezwzględna

Zmiana względna [%]

dwutlenek siarki

Mg/rok

7,571

0,00033

7,57067

99,99

tlenki azotu

Mg/rok

1,879

0,27

1,609

85,63

dwutlenek węgla

Mg/rok

831,182

411,524

419,658

50,49

tlenek węgla

Mg/rok

1,31

0,076

1,234

94,20

pyły

Mg/rok

3,93

0,0032

3,9268

99,92

Efekt ekonomiczny i ekologiczny Przy każdej inwestycji obejmującej modernizację źródła ciepła kluczowym z punktu widzenia inwestora jest efekt ekonomiczny, na który składają się poniesione koszty oraz przyszłe oszczędności, które przyniesie modernizacja. Łączne nakłady finansowe przedsięwzięcia wyniosły 1 950 000 zł, a złożyły się na nie koszty prac projektowych (60 000 zł), dostosowanie pomieszczeń dla potrzeb nowego systemu energetycznego (30 000 zł), zakup i montaż urządzeń oraz automatyki (1 750 000 zł), synchronizacja kogeneratora z siecią zewnętrzną (70 000 zł) oraz uruchomienie nowego systemu energetycznego (40 000 zł). Inwestycja została sfinansowana w 60% przez EKO-FUNDUSZ Warszawa oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, co z kolei możliwe było dzięki przewidywanemu efektowi ekologicznemu. Pan Andrzej Królikowski:

Mimo, że inwestycja była kosztowna, dzięki dofinansowaniu na poziomie 60% jest bardzo rentowna. Zależy nam na ochronie środowiska i nie jest to truizm, stąd staramy się sugerować inwestorom, aby wybierali rozwiązania ekologiczne i energooszczędne. Modernizacja obiektu Famed w Żywcu pokazuje, że to się opłaca. Inwestycja przyniosła wymierne korzyści ekonomiczne i ekologiczne. Warto zwrócić uwagę na znaczącą redukcję kosztów poniesionych na zakup paliwa (54,81%), kosztów zakupu energii elektrycznej (40,76%) oraz opłat za korzystanie ze środowiska (69,55%). Jeszcze lepiej prezentują się wskaźniki redukcji emisji produktów spalania (tab. 2) potwierdzające sens inwestowania w rozwiązania ekologiczne. Michał Kaczmarczyk GLOBEnergia, AGH KSE

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

GMINA

SPIS TREŚCI

DLACZEGO NALEŻY WYKONYWAĆ PLANY ENERGETYCZNE

W GMINACH? Gospodarka energetyczna to kluczowy element rozwoju gospodarczego zajmujący ważne miejsce w polityce energetycznej państwa i regionu. Na szczeblu lokalnym stanowi ważne pole działania na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego gminy. Planowanie energetyczne daje możliwości przewidywania zapotrzebowania na energię i koordynowania planów przedsiębiorstw energetycznych z polityką energetyczną kraju. Zwraca uwagę społeczności lokalnych na takie zagadnienia jak bezpieczeństwo energetyczne, stan infrastruktury i ochrona środowiska.

www.termo24.pl

GMINA

Ogólnopolska Konferecncja

www.energiawgminie.pl 17–18 maj 2012, Kraków

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

GMINA

Realizacja polityki energetycznej UE opiera się na wdrażaniu przez poszczególne kraje członkowskie dyrektyw regulujących sektor energetyki. Zasady kształtowania polityki energetycznej naszego państwa określa ustawa – Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 roku (UPE), która definiuje cel polityki energetycznej państwa, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a także ochrony środowiska. Zadanie planowania energetycznego w gminie określa ustawa – Prawo energetyczne. Artykuł 18 stanowi, że do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy: • planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy, • planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy, • finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy. Ustawa reguluje etapy i zakres planowania energetycznego przez procedurę tworzenia, opiniowania i uchwalania planów jako lokalnych dokumentów prawnych. Planowanie energetyczne może być realizowane w dwóch etapach jako: 1. założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, 2. plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, przy czym ustawa dopuszcza opracowanie samych założeń do planu, w przypadku gdy plany przedsiębiorstw energetycznych zapewniają realizację założeń. Ustawa określa również obowiązek planowania energetycznego przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii dla obszaru swojego działania w formie planów rozwoju. Określa także rolę samorządu województwa w opiniowaniu pla-

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI nów energetycznych gminy, w zakresie koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną państwa. W latach 2009 i 2010 nastąpiły nowelizacje ustawy – Prawo energetyczne. Odnośnie planowania energetycznego zmiany są następujące: • operator systemu energetycznego sporządza plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na okres nie krótszy niż 5 lat oraz prognozy dotyczące stanu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej na okresy nie krótsze niż 15 lat. Operator dokonuje także co 3 lata oceny realizacji planu, przedkładając propozycje zmian Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki; • przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w źródłach o łącznej mocy nie mniejszej niż 50 MW sporządzają prognozy na okres 15 lat, obejmujące w szczególności wielkość produkcji energii elektrycznej przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy istniejących lub budowy nowych źródeł oraz dane techniczno-ekonomiczne dotyczące typu i wielkości źródeł, ich lokalizacji oraz rodzaju paliwa wykorzystywanego do wytwarzania energii elektrycznej; • aktualizacja planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych następuje nie rzadziej niż co 3 lata i uwzględnia zmiany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego albo, w przypadku braku takiego planu, zmiany w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; • gmina realizuje zadania własne w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe zgodnie z: – z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – z kierunkami rozwoju gminy zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, – odpowiednim programem ochrony powietrza przyjętym na podstawie art. 91 z dnia 21 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska;

GMINA

Tab. Struktura i pola współpracy planów energetycznych gminy i przedsiębiorstw GMINA

PRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYCZNE

Założenia i plan założenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (Art. 19 i 20 UPE)

Plan rozwoju w zakresie zaspokajania obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa i energię (Art. 16 UPE)

Założenia do Planu

Plan

Ocena stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe

Przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła

Współpraca przy sporządzaniu planów, w tym:

Przedsięwzięcia racjonalizuje użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych

Przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz ewentualnych nowych źródeł paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, w tym odnawialnych

– przekazywanie informacji o planowanychprzedsięwzięciach – zapewnienie spójności między planamiprzedsiębiorstw i gminy

Możliwości wykorzystania istniejących Przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem energii elektrycznej i cie- rozbudowy albo budowy połączeń z syspła wytwarzanych z odnawialnych źródeł ener- temami gazowymi albo z systemami energetycznymi innych państw gii i kogeneracji oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych Możliwości realizacji środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniuustawy z dnia 14 czerwca 2010 roku o efektywności energetycznej (projekt ustawy o efektywności energetycznej)

Inne ustalenia UPE w zakresie koordynacji planów

nieodpłatne wzajemne udostępnianie planów gminy i przedsiębiorstw energetycznych

Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie paliw i energii u odbiorców

Długoterminowy horyzont planowania:

Przewidywany sposób finansowania inwestycji

przedsiębiorstwa energetyczne – nie krótszy niż 3 lata, ale operator systemu elektro-energetycznego – nie krótszy niż 5 lat, a prognozy – nie krótszy niż 15 lat

Przewidywane przychody niezbędne dorealizacji planów

co 3 lata aktualizacja prognozy przez przedsiębiorstwo energetyczne i aktualizacjaplanów nie rzadziej niż co 3 lata

Przewidywany harmonogram realizacji inwestycji

założenia do planu gminy na okres co najmniej 15 lat i aktualizowane co najmniejraz na 3 lata

Plan gminy Propozycje w zakresie rozwoju i modernizacji poszczególnych systemów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, w tym propozycje w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii i wysokosprawnej kogeneracji Harmonogram realizacji zadań Przewidywane koszty realizacji proponowanych przedsięwzięć oraz źródło ich finansowania Propozycje realizacji lokalnych środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 2010 roku o efektywności energetycznej (projekt ustawy o efektywności energetycznej)

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

GMINA

• termin sporządzenia założenia do planu zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną wynosi 2 lata od daty wejścia zmian w prawie energetycznym. Założenia sporządza się na okres co najmniej 15 lat i aktualizuje co najmniej raz na 3 lata. Przepisy prawa energetycznego nie zawierają jednak sankcji dla władz gmin za brak zastosowania się do tych przepisów. Surowe sankcje prawo energetyczne przewiduje jednak dla tych przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych bądź energii, które nie sporządzą i nie przedstawią do uzgodnienia z Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki (URE) planów rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe lub energię dla obszaru swojego działania, z uwzględnieniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo kierunków rozwoju gminy, określonych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Kara ta, w wysokości do 15% osiągniętego w poprzednim roku podatkowym przychodu z działalności koncesjonowanej ukaranego przedsiębiorcy, nakładana jest przez Prezesa URE. W toku sporządzania planu przedsiębiorstwo energetyczne zobowiązane jest do współpracy z gminą i zapewnienia spójności planu przyjętego przez przedsiębiorstwo z założeniami przygotowanymi przez gminę. Jak wynika z przytoczonych przepisów, przedsiębiorstwo energetyczne ma obowiązek wziąć pod uwagę wytyczne zawarte w planie miejscowym albo w studium, albo w założeniach do planu zaopatrzenia w energię, a zatem dokumenty planistyczne przyjęte przez gminy mają nadrzędną rangę. Dalsze zmiany zapowiadane są w projekcie nowej Ustawy o efektywności energetycznej (wersja 14 z dnia 14 czerwca 2010 r.), w którym przewiduje się zmiany w ustawie – Prawo energetyczne, dotyczące zadań własnych gminy. I tak: • dodaje się do zadania gminy w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe nowy 4 punkt pt. „Planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy” (art. 18 ust. 1), • do zakresu założeń do planu dodaje się punkt 3a: „Możliwości realizacji środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu Ustawy o efektywności energetycznej” (art. 19 ust. 3), • do zakresu planu dodaje się punkt 16: „Propozycje realizacji lokalnych środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu ustawy o efektywności energetycznej” (art. 20 ust. 2). Również nowa polityka energetyczna (październik 2009 roku) przewiduje dalsze zmiany do ustawy – Prawo energetyczne. Odnośnie do planowania energetycznego w gminie, główne zmiany do wprowadzenia w 2012 roku będą dotyczyć: • określenia sposobu egzekwowania odpowiedzialności organów samorządu terytorialnego za przygotowanie i realizację założeń oraz planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – 2011 rok, • rozważenie planowania zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną na poziomie powiatu lub województwa – 2011 rok, • rozważenie możliwości i ewentualne wprowadzenie obowiązku uzgadniania przez gminy planów zagospodarowania przestrzennego z dostawcami mediów energetycznych – 2012 rok, • przegląd realizacji przez gminy obowiązku przygotowania założeń i planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz rozważenia zmian prawa w kierunku zniesienia obowiązku przygotowania tych planów w odniesieniu do energii elektrycznej i paliw gazowych – 2012 rok. Planowanie energetyczne w praktyce Gmina przed przystąpieniem do procesu planowania energetycznego musi zidentyfikować, jakie ma dokumenty planistyczne, czego brakuje, na ile dokumenty są aktualne oraz jakie problemy zostały już rozwiązane, a które nie, oraz jakie nowe priorytety powstały w międzyczasie. Warto też

GMINA

sporządzić listę problemów do rozwiązania przez planowanie energetyczne. Na wstępie należy uświadomić sobie, jaką rolę odgrywa gmina w lokalnej gospodarce energetycznej. Na lokalnym rynku występuje jako: • użytkownik energii w swoich obiektach komunalnych, któremu zależy na zużyciu jak najmniej energii i za jak najniższą cenę, • producent lub dystrybutor energii, jeżeli jest właścicielem przedsiębiorstw energetycznych,

• chcący sprzedać jak najwięcej i po możliwie najwyższej cenie, • regulator lokalnego rynku energii musi (poprzez plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe) reprezentować interes publiczny w tworzeniu bezpiecznego, • przyjaznego dla środowiska przyrodniczego i możliwego do zaakceptowania przez społeczność lokalną systemu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe; musi więc godzić sprzeczne interesy producentów i dystry-

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

GMINA

butorów energii oraz jej użytkowników, • motywator i inicjator racjonalnych zachowań użytkowników energii w gminie oraz promotor w wykorzystaniu lokalnych zasobów energii, w tym odnawialnych źródeł energii. Na lokalnym rynku energii występują dwie główne grupy aktorów: • producenci i dystrybutorzy paliw i energii, w tym przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem, przesyłem, dystrybucją i obrotem sieciowych nośników energii (ciepło, energia elektryczna i paliwa gazowe), • użytkownicy energii, w tym przemysł, przedsiębiorstwa zaopatrzenia w energię i wodę, jednostki sektora publicznego, małe i średnie firmy produkcyjne i usługowe, transport, sektor mieszkaniowy tworzące: pierwsi – stronę podażową energii, drudzy stronę popytową energii. Założenia i plany zaopatrzenia gminy w paliwa i energię oraz plany rozwoju przedsiębiorstw energetycznych mają wspólne zakresy merytoryczne określone w ustawowej (UPE) strukturze tych planów. Struktura i pola współpracy planów energetycznych gminy i przedsiębiorstw W kolejnym etapie należy rozpoznać stan istniejący – pierwsze założenia do planu, czyli: 1. Kto i ile zużywa energii. 2. Określić całościowy bilans energetyczny miasta/gminy. Jest on potrzebny, by oszacować wpływ zużycia paliw i energii na środowisko lokalne, np. kto jest odpowiedzialny za jakość powietrza w mieście/gminie, możliwość zwiększenia efektywności wykorzystania energii na obszarze gminy, substytucji nośników energii, w tym wykorzystania lokalnych konwencjonalnych i odnawialnych zasobów, możliwość redukcji emisji gazów cieplarnianych w mieście/ gminie; do tego przydatne będzie rozpoznanie – na jakie usługi energetyczne pracuje system zaopatrzenia miasta/gminy w energię. 3. Kto i jak zaopatruje odbiorców w energię. Diagnozujemy przedsiębiorstwa energetyczne wytwórców i dostawców energii pod kątem:

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI – bezpieczeństwa energetycznego (stanu technicznego urządzeń, posiadania i zdolności do realizacji planów modernizacyjnych, możliwości pokrycia bieżącego i przyszłego zapotrzebowania na energię, rozwoju sieci energetycznych pod potrzeby gminy, jakości energii dostarczanej odbiorcom), – kosztów zaopatrzenia odbiorców energii (średnie, jednostkowe ceny dostawy energii elektrycznej, gazu i ciepła do poszczególnych grup odbiorców: przemysł, małe i średnie przedsiębiorstwa, użyteczność publiczna, związki mieszkaniowe, gospodarstwa domowe). 4. Kto obciąża środowisko, kto odpowiada za jakość powietrza. Należy pamiętać, że harmonijny rozwój gmin wymaga optymalizacji i racjonalizowania zachodzących procesów rozwojowych w ramach realizacji zasady zrównoważonego rozwoju, a odnawialne źródła energii to nie tylko ekologia, ale w perspektywie także bezpieczeństwo i szansa na stabilny rozwój ekonomiczny miast i gmin. Wykorzystanie procesu planowania energetycznego w gminie ma maksymalizować efekty przez rozwój lokalnych systemów zaopatrzenia gminy w energię w wyniku przyjęcia nowego standardu planowania energetycznego, w głównej mierze opartego na stawianiu oczekiwanych celów, które mogą być zrealizowane przez założenia i plan energetyczny. Cechy nowego standardu to stworzenie w pierwszym etapie planowania lokalnej polityki i strategii energetycznej, zgodnej z kierunkami i polityką państwa, ale przyjaznej lokalnej gospodarce i społeczeństwu w formie założeń do planu energetycznego, a następnie – w formie planu zaopatrzenia gminy w energię – zaplanowanie, jak tę politykę i strategię zrealizować w praktyce. Źródło: • Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii Kinga Kalandyk GLOBEnergia

FINANSOWANIE

SPIS TREŚCI

Kolektory słoneczne w praktyce Jak uzyskać dofinansowanie z programu NFOŚiGW?

Około 70% wszystkich sprzedanych w Polsce kolektorów słonecznych trafia do właścicieli domów jako elementy instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej. Takiemu właśnie wykorzystaniu promieniowania słonecznego służy program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dotyczący dopłat na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych, przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych. Program został przewidziany na lata 2010 do 2014. Alokacja środków, których łączna kwota została określona na 300 tys. zł, przeprowadzona będzie

www.termo24.pl

w dwóch etapach: 200 tys. zł w latach 2010–2012 i 100 tys. zł w latach 2013–2014. Planowany wymiar ekologiczny finansowanych działań to ograniczenie emisji dwutlenku węgla o ponad 40 tysięcy ton rocznie. Dla kogo ten Program? Program gwarantuje uprawnionym inwestorom uzyskanie dotacji w wysokości 45% kredytu, przeznaczonego na pokrycie kosztów kwalifikowanych, dotyczących zakupu i montażu instalacji kolektorów słonecznych w budynkach mieszkalnych, zaciągniętego w jednym z banków, biorących udział w systemie.

FINANSOWANIE Beneficjentami mogą być osoby fizyczne mające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym (także budynkiem mieszkalnym w budowie) oraz wspólnoty mieszkaniowe, instalujące kolektory słoneczne we własnych budynkach wielorodzinnych. Wyłączeni z finansowania są odbiorcy ciepła, na potrzeby podgrzewania wody użytkowej, z miejskiej sieci cieplnej. Zgodnie z definicją Programu za budynek mieszkalny uznaje się budynek przeznaczony na cele mieszkaniowe, zajęty przez lokale mieszkalne co najmniej w połowie. Zasadą jest bowiem, że efekt uzyskany z inwestycji dofinansowanej przez NFOŚiGW nie może być wykorzystywany w prowadzonej przez beneficjenta działalności gospodarczej. Na co można uzyskać dotację? Finansowaniu kredytem z dotacją podlega zakup i montaż kolektorów słonecznych, służących do ogrzewania wody użytkowej. To jest ich podstawowa funkcja. Zgodnie z najnowszą wersją Programu Priorytetowego nie wyklucza się też inwestycji, w których, obok podgrzewania wody, przewidziano wspomaganie zasilania w energię z kolektorów słonecznych również innych odbiorników ciepła w budynkach mieszkalnych. Kredyt z dotacją może pokrywać koszty kwalifikowane związane z zakupem i montażem instalacji kolektorów słonecznych, do których należą koszty: projektu budowlano-wykonawczego (o ile przepisy wymagają jego sporządzenia) lub projektu instalacyjnego, nabycia nowych instalacji kolektorów słonecznych (kolektor, zasobnik, przewody instalacyjne, aparatura kontrolno-pomiarowa, automatyka), oraz ich montażu. W kosztach kwalifikowanych można też ująć zakup ciepłomierza (spełniającego normę PN EN 1434 i wymaganego w przypadku wspólnot mieszkaniowych), a także innych materiałów i urządzeń, o ile projektant uzna je za wskazane dla prawidłowej pracy całej instalacji. Jeżeli zapłacony podatek VAT nie będzie podlegał odliczeniu, również będzie mógł zostać wliczony do kosztów kwalifikowanych, które sta-

nowią podstawę naliczenia kwoty dotacji. Program nie wyklucza udzielania kredytu na koszty wykraczające poza katalog kosztów kwalifikowanych, jednak dotacja może dotyczyć jedynie zdefiniowanej części kosztów określonych jako kwalifikowane. Jakich dokumentów wymaga bank? Dotacja może być wypłacona wyłącznie na zadania, których realizacja wsparta była zaciągnięciem kredytu w jednym z banków, biorących udział w systemie. Banki, które podpisały stosowne umowy z NFOŚiGW to: Bank Ochrony Środowiska, Bank Polskiej Spółdzielczości, SGB-Bank S.A., Krakowski Bank Spółdzielczy, Warszawski Bank Spółdzielczy i – od maja bieżącego roku – Credit Agricole Bank Polska S.A. (d. Lukas Bank S.A.). Łącznie ze zrzeszonymi bankami spółdzielczymi dysponują one siecią 4,5 tysiąca placówek w całym kraju. Wniosek o kredyt Jest podstawowym dokumentem wymaganym przez bank. W każdym banku wniosek ten jest trochę inny, jednak zawsze niezbędne jest podanie podstawowych danych o: kredytobiorcy i kredytowanym zadaniu, oczekiwanych warunkach finansowania, takich jak np. kwota kredytu i okres kredytowania, proponowanym zabezpieczeniu spłaty kredytu. W załączeniu Klient będzie musiał przedstawić dokumenty potwierdzające zdolność do zaciągnięcia kredytu, harmonogram rzeczowo-finansowy zadania, uwierzytelnienie prawa do dysponowania budynkiem, a także – stosownie do wymagań prawnych – projekt budowlano-wykonawczy lub projekt instalacyjny (ewentualnie ofertę), oraz – w przypadkach gdy wymaga tego Prawo budowlane – pozwolenie na budowę lub zgłoszenie zamiaru wykonywania robót budowlanych. Wniosek o dotację Na częściową spłatę kapitału kredytu stanowi uzupełnienie wniosku o kredyt m.in. o dane dotyczące samego kolektora (powierzchnia całkowita i powierzchnia czynna), koszty kwalifikowane zadania, wykorzystywanie powierzchni budynku do działalności gospodarczej, a także dane niezbędne

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

FINANSOWANIE

do wystawienia przez NFOŚiGW formularza PIT. Obszerna instrukcja pomaga w wypełnieniu wniosku. Oczywiście, taką pomocą służą także doradcy bankowi. Projekt budowlany, projekt instalacyjny, oferta to, składane alternatywnie, opracowania niezbędne zarówno dla spełnienia warunku kompletności wniosku o kredyt, jak i – przede wszystkim – dla prawidłowego wykonania zadania. Projekt budowlano-wykonawczy jest wymagany w przypadku konieczności uzyskania pozwolenia na budowę dla realizowanej inwestycji oraz w przypadku gdy o kredyt ubiega się wspólnota mieszkaniowa. Wymagania formalne stawiane wykonawcom projektów i oferty opisane są szczegółowo w Programie Priorytetowym NFOŚiGW. Certyfikaty zgodności z normą / Solar Keymark są niezbędne dla uznania całości inwestycji za uprawnioną do finansowania kredytem z dotacją. O kredycie z dotacją możemy mówić tylko w przypadku gdy w skład instalacji wchodzi kolektor słoneczny, którego jakość potwierdza, wydany przez akredytowaną jednostkę certyfikującą, certyfikat zgodności z normą PN EN 12975-1 (Słoneczne systemy grzewcze i ich elementy – kolektory słoneczne. Część 1: Wymagania ogólne), wraz ze sprawozdaniem z badań kolektorów, przeprowadzonym z godnie z normą PN EN 12975-2 lub kolektor posiadający europejski znak jakości „Solar Keymark” nadany przez jednostkę certyfikującą. Data dokumentów nie może być wcześniejsza niż 5 lat, licząc od daty złożenia wniosku o kredyt. Umowa z wykonawcą Powinna być zawarta na piśmie i zawierać m.in. zobowiązanie wykonawcy do montażu instalacji kolektorów słonecznych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i zaleceniami producenta oraz gwarancję na prawidłową pracę instalacji. Szczegółowe informacje o zadaniach podlegających finansowaniu kredytami z dotacją, beneficjentach, kosztach kwalifikowanych, kryteriach

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI i wymaganiach zawarte są w Programie Priorytetowym NFOŚiGW, zamieszczonym na stronie internetowej Funduszu (www.nfosigw.gov.pl) oraz na stronach banków kredytujących, uczestniczących w programie. Jak przebiega procedura? Po podjęciu decyzji o instalacji kolektorów słonecznych, wyborze dostawcy i wykonawcy oraz uzyskaniu oferty lub projektu rozpoczyna się etap pozyskiwania kredytu z dotacją. Pierwszym krokiem jest wybór banku, spośród tych, które podpisały stosowne umowy z NFOŚiGW. Kredyt z dotacją udzielany jest na warunkach komercyjnych, dlatego każdy bank indywidualnie ustala oprocentowanie, prowizje, maksymalny okres kredytowania i inne warunki, na jakich kredyt może być udzielony. Procedurę rozpoczyna złożenie w banku wniosku o kredyt wraz z niezbędnymi załącznikami oraz wniosku o dotację. Należy pamiętać, że kredytowane mogą być tylko koszty zafakturowane po dacie złożenia wniosku o kredyt w banku. Podjęcie decyzji o udzieleniu kredytu skutkuje podpisaniem umowy kredytu, która poza parametrami kredytu (kwota, oprocentowanie, prowizje, okres kredytowania, kwoty oraz terminy wypłat i spłat, zabezpieczenie itp.) zawiera szereg warunków wynikających bezpośrednio z Programu Priorytetowego i umowy pomiędzy bankiem kredytującym a NFOŚiGW. Będą to m.in. zobowiązania kredytobiorcy do: osiągnięcia efektu przedsięwzięcia, określonego jako zakup, montaż, uruchomienie i eksploatacja nowej instalacji kolektora słonecznego, spełniającego warunki Programu Priorytetowego i utrzymanie tego efektu przez okres trwałości przedsięwzięcia, tj. 12 miesięcy od dnia jego zrealizowania; niewykorzystywania efektu przedsięwzięcia w działalności gospodarczej; przedłożenia w banku dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów i zakończenie zadania; poniesienia należności publiczno-prawnych z tytułu otrzymanej dotacji.

CEP POLAND 2012 ®

Czysta Energia i Budynki Przyszłości Konferencja z Towarzyszącą Wystawą

17. – 18.04.2012, Warszawa www.cep-warsaw.com

Kontakt: REECO Poland Sp. z o.o. tel: 22-266-02-16 info@cep-warsaw.com

FINANSOWANIE

Równolegle z procedurą kredytową może być realizowane samo przedsięwzięcie. Należy jednak pamiętać, że zadanie nie może zostać zakończone przed podpisaniem umowy kredytu. Kredytobiorca nie może być jednocześnie wykonawcą przedsięwzięcia, a umowa montażu musi być zawarta na piśmie. Program Priorytetowy określa szczegółowe kwalifikacje osób, które są uprawnione do wykonywania montażu instalacji kolektorów słonecznych. Wypłata kredytu następuje w formie bezgotówkowej, poprzez dokonywanie zleceń płatniczych, zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym, bezpośrednio na konto dostawcy lub wykonawcy, na podstawie faktur dokumentujących pokrycie kosztów (podstawą wypłaty kredytu nie może być rachunek). Zakończenie zadania potwierdza protokół końcowego odbioru i przekazania przedsięwzięcia do eksploatacji, podpisany przez inwestora i wykonawcę przedsięwzięcia. Jeżeli inwestycja wymagała powołania inspektora nadzoru protokół powinien być podpisany przez tego inspektora (wtedy podpis wykonawcy nie jest wymagany). Protokół stanowi podstawę wystąpienia banku kredytującego do NFOŚiGW o środki na dotację. Bank musi to uczynić w terminie do 10. dnia miesiąca lecz nie później niż po upływie 2 miesięcy od dnia złożenia przez kredytobiorcę w banku protokółu końcowego odbioru przedsięwzięcia. Dotacja w wysokości 45% kosztów kwalifikowanych wypłacana jest przez NFOŚiGW na rachunek banku w terminie do 30 dni od dania otrzymania wystąpienia o środki. Bank przekazuje dotację na rachunek kredytowy inwestora w terminie 1 dnia roboczego od daty jej otrzymania od NFOŚiGW. Bank kredytujący jest zobowiązany do dokonania kontroli części inwestycji przed wystąpieniem o środki na dotację, oraz kontroli trwałości części zrealizowanych przedsięwzięć – najwcześniej w dwunastym miesiącu od daty protokółu końcowego odbioru przedsięwzięcia. Umowy pomiędzy NFOŚiGW a bankami przewidują także sytuacje,

www.termo24.pl

SPIS TREŚCI w których inwestor jest zobowiązany do zwrotu dotacji. Wiążą się one z naruszeniem warunków Programu Priorytetowego i – konsekwentnie – warunków umowy kredytowej. Są to np. naruszenie zakazu wykorzystywania zainstalowanego kolektora słonecznego dla celów działalności gospodarczej, nie utrzymanie trwałości przedsięwzięcia, uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli, pobranie dotacji nienależnie lub w nadmiernej wysokości. Program dotacji na kolektory słoneczne działa już od ponad roku. Jego wdrożenie spowodowało istotne zainteresowanie inwestorów kolektorami słonecznymi. W Banku Ochrony Środowiska, który kolektory słoneczne – obok innych odnawialnych źródeł energii – finansuje od początku swojego istnienia, do końca listopada zarejestrowano ponad 2900 wniosków o kredyty z dotacją NFOŚiGW. Ilość rocznie podpisywanych umów, w stosunku do okresu sprzed wprowadzenia Programu znacząco wzrosła – z około 430 umów w roku 2009 do ponad 950 umów w roku 2010 (dla przypomnienia w sierpniu ruszył nabór wniosków o kredyty z dotacją) i ponad 1000 umów w pierwszym półroczu 2011 roku. Program spełnia wiele funkcji: od podstawowej, jaką jest generowanie efektu ekologicznego w postaci ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza (w szczególności dwutlenku węgla), poprzez systemową, prowadzącą do wypełniania zobowiązań międzynarodowych, do edukacyjnej. Roli tej ostatniej funkcji nie można pomijać. Jej efekty są znakomicie widoczne, chociażby podczas rozmów z osobami prywatnymi zainteresowanymi wyposażeniem swoich domów w kolektory słoneczne. Należy mieć nadzieję, że podobne mechanizmy zostaną powielone i obejmą też inne obszary działań proekologicznych. Grażyna Kasprzak ekspert ds. inżynierii środowiska Bank Ochrony Środowiska S.A.

Departament Finansowania i Projektów Ekologicznych

5-6 czerwca 2012 r., Kraków

Targi easyFairs® NE JEDY IE TAK I G TAR SCE! L W PO

WATER&HEAT 2012 TARGI TECHNIK KOTŁOWYCH, PROCESÓW CIEPLNYCH I WODY PRZEMYSŁOWEJ

www.easyfairs.pl W ramach targów zaprezentowane zostaną: • Urządzenia wytwórcze: kotły, paleniska, turbiny. • Urządzenia i układy pomocnicze: systemy uzdatniania wody technologicznej, obiegu powietrza i spalin. • Aparatura, rurociągi, zbiorniki. • Urządzenia pomiarowe, monitorujące i sterujące. • Oprogramowanie. • Usługi dla branży. Do odwiedzenia targów zapraszamy przedstawicieli zakładów przemysłowych, w których zachodzą procesy cieplne.

PARTNER TARGÓW:

Biuro organizacyjne: easyFairs Poland Sp. z o.o. Al. Pokoju 82 31-586 Kraków

Tel. +48 12 651 95 20 Fax: +48 12 651 95 22 E-mail: poland@easyfairs.com

www.easyfairs.pl

FINANSOWANIE

SPIS TREŚCI

45-procentowe dopłaty NFOŚiGW do kolektorów słonecznych www.termo24.pl

FINANSOWANIE Od sierpnia 2010 roku osoby fizyczne oraz wspólnoty mieszkaniowe mogą starać się o dopłaty na częściową spłatę kredytu zaciągniętego na zakup i montaż kolektorów słonecznych. Program dopłat prowadzony jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) we współpracy z wybranymi bankami. Kto może ubiegać się o dopłatę? Program dotacji skierowany jest do osób fizycznych posiadających prawo dysponowania jednorodzinnym lub wielorodzinnym budynkiem mieszkalnym, któremu służyć mają zakupione kolektory słoneczne, lub wspólnoty mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach wielolokalowych (wielorodzinnych). W ramach programu są jednak wyjątki. Z dotacji wyłączeni są odbiorcy ciepła z miejskiej sieci cieplnej do podgrzewania ciepłej wody użytkowej lub zasilania centralnego ogrzewania. Doprecyzowania wymaga także, co Fundusz rozumie poprzez dysponowanie budynkiem. W myśl programu jest to prawo własności (w tym współwłasność), użytkowanie wieczyste, najem lub dzierżawa, z tym, że umowa najmu oraz dzierżawy musi obowiązywać od okresu kredytowania, co najmniej do końca planowanego okresu trwałości instalacji (w praktyce minimum ok. 20 lat). Dodatkowe ograniczenia dotyczą budynków mieszkalnych, w których prowadzona jest działalność gospodarcza. W przypadku gdy obejmuje ona ponad 50% budynku, nie można liczyć na dotację. Natomiast jeśli część powierzchni budynku (mniejsza niż połowa) wykorzystywana jest pod działalność gospodarczą, to koszty kwalifikujące się do dofinansowania są proporcjonalnie pomniejszane. Jaka jest wysokość dotacji? Limit dotacji ustalono na 45% kosztów kwalifikowanych, nie więcej jednak niż 2500 zł/m2 całkowitej powierzchni zainstalowanych kolektorów. Należy zaznaczyć, że z dotacją związane są pewne koszty, które znacznie obniżają rzeczywisty poziom dotacji. Otrzymanie dotacji wymaga za-

płacenia podatku dochodowego od otrzymanej kwoty dofinansowania. W zależności od dochodów beneficjenta podatek obniża dotację o 18% lub 32%. Kolejnym kosztem jest kredyt na zakup i montaż kolektorów. Niestety uzyskanie dotacji nieodzownie wiąże się z koniecznością finansowania inwestycji kredytem uzyskanym w jednym z uczestniczących w programie banków. Ten koszt zależy od wybranej oferty oraz okresu kredytowania i zazwyczaj mieści się w granicach od kilku do kilkunastu procent wartości instalacji. W najbardziej optymistycznym wariancie, przy możliwie najszybszej spłacie kredytu, koszty kredytu można ograniczyć do 5–6% wartości inwestycji. Standardowa oferta banków zakłada oprocentowanie na poziomie 10% i prowizję za udzielenie kredytu na poziomie 3–4%. Po uzyskaniu dotacji z NFOŚiGW całość kredytu można spłacić ograniczając wysokość odsetek. Należy pamiętać, że banki współpracujące z NFOŚiGW nie mogą pobierać dodatkowych opłat za wcześniejszą spłatę. Chęć uzyskania dotacji wiąże się także z dodatkowymi kosztami na etapie realizacji inwestycji. Zgodnie z programem dopłat przed realizacją instalacji należy sporządzić projekt budowlano-wykonawczy instalacji kolektorów zatwierdzony przez osobę mającą uprawnienia do projektowania. Po zainstalowaniu urządzeń należy przeprowadzić odbiór techniczny przez uprawnionego do tego wykonawcę lub inspektora nadzoru budowlanego. Sporządzenie projektu oraz odbiór techniczny są dodatkowymi czynnościami wykonywanymi jedynie z uwagi na wymagania programu dopłat i dodatkowo obniżają rzeczywistą wysokość dotacji. Choć na rynku można znaleźć firmy, które oficjalnie nie pobierają opłat za dodatkowe czynności związanie z programem dopłat, tajemnicą poliszynela jest, że koszty te przenoszone są do marż na produkty i usługi. Można założyć, że dodatkowe czynności wymagane podczas instalacji kolektorów z dopłatą podnoszą koszty instalacji minimum o 5% i realnie obniżają dotację o kolejne 11%. Sumując poszczególne koszty uzyskania dotacji, z początkowych 45% kosztów instalacji pomoc finansowa kurczy się do ok. 25–30%.

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

FINANSOWANIE

SPIS TREŚCI

Jak obliczyć rzeczywistą wysokość dotacji? Dotacja brutto = 45% x koszty kwalifikowane Dotacja netto = dotacja brutto – koszty kredytu – podatek dochodowy od dotacji Koszty kredytu Prowizja za udzielenie kredytu = koszty kwalifikowane x prowizja w % Odsetki od kredytu Przed otrzymaniem dotacji, na którą zazwyczaj czeka się 2–4 miesiące odsetki są płacone od całej wysokości kredytu. Po otrzymaniu dotacji wysokość kapitału 3 Pc ulegaVzmniejszeniu, amodsetki naliczane są od pozosta= s ∆ T ρwzględu łej kwoty.cZp tego wartość odsetek należy obliczyć dwuetapowo. Qk 3600 kg h c T ∆ p Odsetki przed otrzymaniem dotacji 3 Pc m V= s cp ∆ T ρ kredyt % (n + 1) odsetki przed dotacją = 2400 Qk 3600 kg gdzie:qm = h cp ∆ T qm =

kredyt – całkowita wartość udzielonego kredytu przez bank (kredyt - dotacja) % (m - nw + 1) % – odsetki oprocentowanie (podstawić %) po dotacji = kredytu kredyt % (n + 1) 2400 n – liczba miesięcy do otrzymania dotacji odsetki przed dotacją = 2400

Odsetki po otrzymaniu dotacji

10000 10 (3 + 1) odsetki przed dotacją = = 166.66 zł (kredyt - dotacja) 2400 % (m - n + 1) odsetki po dotacji = 2400

gdzie: (10000 - 4500) 10 (12 - 3 + 1) odsetki–po dotacji = – całkowita wartość udzielonego = 229.16 (kredyt dotacja) kre-zł 100002400 10 (3 + 1) odsetkibank przed dotacją = = 166.66 zł dytu przez pomniejszona o wysokość dotacji brutto 2400 % – oprocentowanie kredytu (podstawić w %) m – okres kredytowania w miesiącach - 4500) 10dotacji (12 - 3 + 1) n – liczba miesięcy do(10000 otrzymania odsetki po dotacji =

2400

= 229.16 zł

Wzory są poprawne przy wyborze rat malejących i kapitalizacji miesięcznej. Podatek dochodowy W przypadku gdy beneficjent w danym roku podatkowym uzyskał dochód do 85 528, od dotacji zapłaci 18% podatku. Podatek = dotacja brutto x 18% W przypadku gdy beneficjent w danym roku podatkowym uzyskał dochód ponad 85 528, od dotacji zapłaci 32% podatku. Podatek = dotacja brutto x 32% W najlepszej sytuacji są osoby, które w danym roku nie uzyskały dochodu w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli np. rolnicy. W takim przypadku zapłacą oni 18% podatku po uprzednim odjęciu kwoty wolnej od podatku, to jest 3091 zł. Podatek = (dotacja brutto – 3091 zł) x 18%

www.termo24.pl

Co to są koszty kwalifikowane? W programie dopłat często pojawia się określenie koszty kwalifikowane. Najprościej rzecz tłumacząc, są to wydatki, które podlegają refundacji. Od wysokości tych wydatków jest naliczana wysokość dotacji. W programie dopłat do kolektorów należy zwrócić szczególną uwagę na wybór samego kolektora. Zgodnie z założeniami programu, jeżeli kolektor nie spełnia odpowiednich wymogów i nie może zostać uznany za koszt kwalifikowany, dotacja nie zostanie wypłacona. Oznacza to, że nie na każdy kolektor można uzyskać dotację! Fundusz w wytycznych wyraźnie określił, jakie warunki musi spełniać kolektor, aby mógł uczestniczyć w programie dopłat. Możliwe są dwa warianty: Pierwszy: • Kolektor posiada sprawozdanie z badań na zgodność z normą PN EN-12975-2, wykonane przez akredytowane laboratorium badawcze. • Kolektor posiada certyfikat zgodności wydany przez akredytowaną jednostkę certyfikującą. Drugi: • Kolektor posiada europejski znak SOLAR KEYMARK nadany przez jednostkę certyfikującą. Obydwa warianty są równoważne, z zastrzeżeniem, że data potwierdzenia zgodności z wymaganą normą nie może być wcześniejsza niż pięć lat, licząc od daty złożenia wniosku o kredyt. Jeżeli kolektory zostaną uznane za koszt kwalifikujący się do dofinansowania, jako koszt kwalifikowany mogą zostać uznane: • koszt projektu budowlano-wykonawczego rozwiązania technologicznego • koszty nabycia pozostałych elementów instalacji, takich jak: zasobnik, przewody instalacyjne,

FINANSOWANIE aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka, koszt zakupu ciepłomierza spełniającego normy PN EN 1434 • koszt montażu kolektora słonecznego • podatek od towarów i usług (VAT), z zastrzeżeniem, że jeżeli beneficjentowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o zwrot VAT, podatek ten nie jest kosztem kwalifikowanym. Bardzo ważna jest także kolejność ponoszonych wydatków. Jedynie projekt instalacji może być wykonany przed złożeniem wniosku o kredyt. Pozostałe koszty muszą być ponoszone po złożeniu wniosku, a instalacja nie może być ukończona przed otrzymaniem dotacji. Dotacja niestety nie dla każdego chętnego Mimo swoich wad dotacja NFOŚiGW do zakupu kolektorów słonecznych w zależności od indywidualnej sytuacji może obniżyć koszty instalacji od 20 do 30%. Znacznie poprawia to ekonomikę tego typu inwestycji. Niestety pieniędzy z pewnością nie wystarczy dla każdego zainteresowanego posiadaniem kolektorów na własnym dachu. Według programu dopłat do roku 2014 dzięki dotacjom w łącznej kwocie 300 mln zł ma zostać zainstalowanych z dopłatą 200 000 m2 kolektorów. Zgodnie z danymi Instytutu Energetyki Odnawialnej tylko w 2009 roku zostało zainstalowanych nieco ponad 140 000 m2 kolektorów przy ciągłym trendzie wzrostowym, co może sugerować, że zakładane kwoty dopłat szybko się wyczerpią i nie będzie to tak powszechny program dopłat jak się sugeruje. Przyjmując bardzo konserwatywnie, że obecne trendy na rynku kolektorów słonecznych zostaną zachowane, zaledwie nieco ponad 20% instalacji będzie mgło liczyć na dofinansowanie.

Droga od pomysłu do dotacji Wybrać kolektory zgodne z wymaganiami NFOŚiGW posiadające badania zgodne normą PN EN-12975-2 oraz certyfikat zgodności lub znak SOLAR KEYMARK. Przygotować projekt budowlano-wykonawczy rozwiązania technologicznego dotyczącego montażu instalacji do przygotowania ciepłej wody użytkowej sporządzonego lub zatwierdzonego przez osobę mającą uprawnienia do projektowania. Złożyć kompletny wniosek kredytowy wraz z wnioskiem o udzielenie dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu na obowiązującym formularzu NFOŚiGW. O kredyt można się starać w jednym z sześciu banków współpracujących w ramach programu z NFOŚiGW. Bankiem Ochrony Środowiska S.A. Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. Gospodarczym Bankiem Wielkopolski S.A. Krakowskim Bankiem Spółdzielczym Mazowieckim Bankiem Regionalnym S.A. Warszawskim Bankiem Spółdzielczym Podpisać umowę o kredyt z dotacją. Zainstalować kolektory zgodnie z warunkami określonymi w projekcie i umowie z bankiem. Rozliczania z wykonawcami lub dostawcami usług należy dokonywać bezgotówkowo, bezpośrednio na konto, na podstawie wystawionych faktur. Dotacja przekazywana jest z NFOŚiGW w formie spłaty części kredytu na wniosku banku potwierdzającego zrealizowanie przedsięwzięcia. Przeprowadzić odbiór i przekazać do Banku Protokół końcowego odbioru wraz z fakturami oraz innymi dokumentami określonymi w umowie kredytu z dotacją Rozliczyć podatek dochodowy od uzyskanej dotacji.

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

FINANSOWANIE Rok

SPIS TREŚCI 2010

2011

2012

2013–2014

Suma

Kwota alokacji na dopłaty w mln zł (dane wg NFOŚiGW)

20 950

69 150

109 900

100 000

300 000

Szacowana powierzchnia kolektorów w m2, która w danym okresie będzie mogła zostać zainstalowana z dotacją

14 000

46 000

73 000

67 000

200 000

Szacowana powierzchnia kolektorów m2 instalowana rocznie przy założeniu 20% wzrostu sprzedaży instalacji słonecznych

168 000

201 000

240 000

290 000

899 000

Procent instalacji z dotacją

8.3%

22.9%

30.4%

23%

Średnio 21%

Czy można uzyskać dopłatę z NFOŚiGW w przypadku własnoręcznej instalacji kolektorów? Samodzielny montaż instalacji nie jest zalecany chociażby z uwagi na możliwość utraty gwarancji. Jednakże w związku z tym, że w budownictwie jednorodzinnym dopuszczalne jest wykonawstwo systemem gospodarczym, także NFOŚiGW dopuszcza instalację kolektorów we własnym zakresie, jednak pod protokołem odbioru podpis musi złożyć inspektor nadzoru budowlanego. Sprzedawca przedstawił mi certyfikat potwierdzający znak SOLAR KEYMARK dla kolektora, ale czy będzie on zaakceptowany przez NFOŚiGW, jeśli jest po niemiecku? Podczas składania wniosku Bank wymaga przetłumaczenia wszelkich dokumentów z języka obcego na język polski przez tłumacza przysięgłego. Jaką powierzchnię kolektorów należy wpisać we wniosku o dotację? Producent podaje ich kilka i wszystkie różnią się od siebie. We wniosku należy podać powierzch-

www.termo24.pl

nię całkowitą kolektora, czasami określaną jako powierzchnia brutto. Jest to największa powierzchnia, jaką podaje producent dla danego kolektora. Czy można ubiegać się o dofinansowanie na same kolektory bez instalacji i montażu? Posiadam instalację i chciałem uzyskać dotację na dodatkowe kolektory. Wyklucza się możliwość uzyskania dotacji NFOŚiGW na sfinansowanie wyłącznie zakupu kolektora (kolektorów) i wykorzystanie istniejących, pozostałych urządzeń instalacji. Czy można spłacić kredyt zaraz po zainstalowaniu kolektorów, aby nie płacić odsetek? Co prawda banki współpracujące z NFOŚiGW nie mogą pobierać opłat za wcześniejszą spłatę, jednak nie można dokonać spłaty przed otrzymaniem dotacji, która zazwyczaj wpływa na konto w ciągu 2–4 miesięcy od dokonania instalacji i przekazania do banku protokołu odbioru. Bogdan Szymański GLOBEnergia

Targi pełne ognia 2012 Dołącz do grona liderów branży – pokaż się w Poznaniu! Gwarantujemy doskonałe warunki wystawiennicze – nowoczesne pawilony, unikatowy system wyciągu spalin!

Jedyna w Polsce okazja do zaprezentowania kominków na żywo! Sięgnij po unikatowy pakiet korzyści – nowa formuła konkursu! Więcej informacji:

www.kominki.mtp.pl, kominki@mtp.pl, tel. +48 61 869 20 37, 869 21 73, 869 20 94

W tym samym terminie:

www.instalacje.mtp.pl

www.tcs.mtp.pl

INFORMATOR

SPIS TREŚCI

GREENPOWER – targii zielonej energii

Fot. Stoisko Redakcji GLOBEnergia podczas GREENPOWER 2011 (fot. MTP Sp. z o.o.)

Jak założyć fermę wiatrową, kolektor słoneczny czy biogazownię? Jakie są najnowsze produkty i technologie służące wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych? Skąd czerpać środki na inwestycje w pozyskiwanie zielonej energii? Jakie są perspektywy i kierunki rozwoju energetyki odnawialnej? – odpowiedzi na te i podobne pytania będzie można znaleźć podczas Międzynarodowych Targów Energii Odnawialnej GREENPOWER 2012, które odbędą się w Poznaniu w dniach 8–10 maja 2012. Zielona energia od A do Z Targi GREENPOWER to najbardziej kompleksowa prezentacja oferty firm branży OZE w kraju i skuteczne narzędzie komunikacji marketingowej. Wydarzenie to zwiedza co roku ponad 10 000 osób z całego kraju, w tym liczne grono prywatnych inwestorów zainteresowanych energooszczędnymi technologiami i nowoczesnymi rozwiązaniami z zakresu wykorzystania odnawialnych źródeł energii, wytwórcy konwencjonalnej energii elektrycznej, przedstawiciele samorządu terytorialnego i firm działających w branży turystycznej, hotelarskiej i SPA. Ekspozycja targów GREENPOWER obejmuje swą tematyką energetykę wiatrową, wodną, słoneczną, geotermalną, biopaliwa stałe i płynne, biogaz oraz energooszczędne technologie. W 2011

www.termo24.pl

roku podczas tych targów, organizowanych we współpracy z Polską Izbą Gospodarczą Energii Odnawialnej najnowsze rozwiązania z zakresu wykorzystania OZE przedstawiły firmy z Austrii, Chin, Czech, Holandii, Niemiec, Polski i Włoch. Łącznie w ramach majowego bloku targów energetycznych swoją ofertę prezentowało około 300 firm z kilkunastu krajów. Komfortowe warunki dla biznesu Atutem targów Greenpower są korzystne na rynku ceny, obecność wiodących firm, specjalna promocja nowości rynkowych, doświadczenie organizatora oraz nowoczesna infrastruktura oferująca wystawcom i zwiedzającym najwyższy komfort. Dodatkową atrakcją będzie bogaty program konferencji i seminariów poświęconych najnowszym rozwiązaniom służącym pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych. Przez cały okres trwania targów zwiedzający będą mieli możliwość odwiedzenia stoisk przygotowanych przez główne polskie organizacje poszczególnych podsektorów OZE (członkowie Polskiej Rady Koordynacyjnej OZE). Na gości targowych czekać będą eksperci oferujący informacje dotyczące perspektyw rozwoju w Polsce poszczególnych branżach energii odnawialnej. Zwiedzający będę mogli dowiedzieć się np. jak

Złoty Medal MTP w nowej odsłonie Zmiany w formule konkursu o Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich, jednej z najbardziej rozpoznawalnych i prestiżowych nagród na polskim rynku, wiążą się nie tylko z odświeżonym wizerunkiem medalu, ale przede wszystkim z całym pakietem unikatowych korzyści, na które liczyć mogą laureaci konkursu. Podstawową innowacją jest znacznie wcześniejszy termin wyłaniania laureatów. Lista produktów nagrodzonych Złotym Medalem znana będzie już na kilka tygodni przed rozpoczęciem targów. Umożliwi to MTP w okresie przedtargowym promocję zwycięzców konkursu w mediach, w newsletterach do profesjonalistów, a także w Internecie na specjalnej stronie Złotego Medalu oraz na stronie www.greenpower.mtp.pl. Laureat Złotego Medalu otrzyma Pakiet medalisty komplet materiałów promocyjnych, które wystawca będzie mógł użyć w kampanii promocyjnej: Złoty Medal, logotyp, materiały prasowe, szablon reklamy prasowej „Zdobywca Złotego Medalu MTP” oraz film i zdjęcia z gali nagród. Nowością jest także konkurs „Złoty Medal – wybór konsumentów” – w Internecie i w Strefie Mistrzów profesjonaliści będą mogli oddawać głosy na najlepszy produkt spośród laureatów Złotego Medalu nagrodzonych na targach GREENPOWER. Najlepsze produkty 2012 roku poznamy pod koniec roku.

REKLAMA

założyć farmę wiatrową lub biogazownię, jakie są systemy wsparcia, gdzie szukać informacji i dlaczego warto zostać członkiem izb i organizacji OZE.

Dla zarejestrowanych wstęp wolny Zarejestrowani zwiedzający uprawnieni są do bezpłatnego wstępu na targi. Rejestracji można dokonać online w serwisie www.mtp24.pl lub w punkcie rejestracyjnym przed wejściem na teren ekspozycji. W tym roku po raz pierwszy zwiedzający mogą kupić specjalny pakiet mobilny uprawniający do wjazdu i parkowania bezpośrednio na terenie targów. Pakiet, w którego skład wchodzi także katalog wystawców, dostępny jest również w serwisie www.mtp24.pl. Kacper Maćkowiak

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

INFORMATOR

SPIS TREŚCI

Synergia branż w Poznaniu! Międzynarodowe Targi Instalacyjne INSTALACJE oraz towarzyszące im Międzynarodowe Targi Branży Wodno-Kanalizacyjnej WODOCIĄGI, Międzynarodowe Targi Kominkowe KOMINKI, które odbędą się w dniach 23-26 kwietnia 2012 na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich to szczególne wydarzenie przyciągające tysiące profesjonalistów sektora instalacyjnego, kominkowego i wodno-kanalizacyjnego. W tym roku po raz pierwszy do grona wydarzeń dołączą również Targi Ciepła Systemowego TCS skierowane stricte do branży ciepłowniczej. W jednym miejscu i czasie można zapoznać się z kompleksową ofertą związaną z wykonywaniem wszelkiego typu prac instalacyjnych bazujących na nowoczesnych technologiach oferowanych m.in. przez firmy z Włoch, Niemiec, Polski, Szwecji, Ukrainy, Czech, Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Grecji, Litwy, Słowacji, Ukrainy, Wielkiej Brytanii. Swoją obecność potwierdziło już blisko 1000 wystawców. Wielu z nich zapowiedziało prezentację światowej klasy nowości. Honorowy patronat nad targami objął Minister Gospodarki Waldemar Pawlak. Targi INSTALACJE to nie tylko ekspozycja wystawców i promocja nowości rynkowych, to również szereg wydarzeń towarzyszących – prezentacji, konferencji i konkursów. Podczas seminariów i spotkań branżowych omówione zostaną bezpieczne, nowoczesne i efektywne systemy odprowadzania spalin, poprawa parametrów energetyczno-ekologicznych źródeł ciepła w budownictwie, zagadnienia związane z wentylacją w budynkach energooszczędnych, a także odprowadzaniem wód opadowych, czy bezpiecznego użytkowania kominków. Szczególnie interesująco zapowiada się seminarium prezentujące aktualną sytuację w branży instalacyjno-grzewczej oraz perspektywy dla jej rozwoju. Pierwsze targi dla branży ciepłowniczej w Polsce Targi Ciepła Systemowego TCS uzupełnią i rozszerzą ofertę rozwiązań systemowych z zakresu zarządzania energią cieplną w budynkach i elemen-

www.termo24.pl

tów składowych takich jak: kotły na paliwo stałe i gazowe, pompy ciepła, kolektory słoneczne czy ogniwa fotowoltaiczne. Targi TCS są odpowiedzią na potrzeby przedstawicieli zakładów energetyki cieplnej, szukających oferty dostawców kompleksowych rozwiązań o większej mocy. Zwiedzający targi TCS będą mogli wziąć udział m.in. w Seminarium Ciepłowniczym oraz konferencji dotyczącej efektywności energetycznej układów pompowych w ciepłownictwie. Wydarzenie adresowane jest w szczególności do kadry kierowniczej i technicznej przedsiębiorstw ciepłowniczych, przedstawicieli samorządów odpowiedzialnych za gospodarkę komunalną, publicznych i prywatnych zarządców obiektów przemysłowych, lokali mieszkalnych, centrów handlowych, hoteli, szpitali i dworców, projektantów instalacji, deweloperów i wykonawców. III edycja Mistrzostw Polski Instalatorów Do udziału w Mistrzostwach zapraszamy wszystkich czynnych zawodowo instalatorów z całej Polski. To doskonała okazja do zabawy, sprawdzenia swoich umiejętności oraz sprawności fizycznej i manualnej. Nie bez znaczenia jest pula nagród do zdobycia, która wynosi około 200 tys. złotych. Świadomość, że zwycięzca wyjedzie z targów nowiutkim Volkswagenem Caddy wyciska dodatkowe krople adrenaliny. Zgłoszenia udziału można dokonać bezpośrednio przed rozpoczęciem Mistrzostw w punkcie rejestracji. Konkurs dla projektantów HELIOS Kreatywnych, twórczych projektantów instalacji grzewczych, wentylacyjnych oraz chłodniczych zapraszamy do udziału w konkursie HELIOSY. Jego celem jest wyróżnianie i promowanie projektów, które charakteryzują się innowacyjnymi, ekologicznymi oraz niestandardowymi rozwiązaniami, wysoką estetyką, a także wykorzystaniem pełnej gamy możliwości urządzeń grzewczych, wentylacyjnych i chłodniczych. W konkursie mogą wziąć udział prace, które powstały w okresie od 1 czerwca 2010 do 1 marca 2012. Na autorów najciekawszych projektów czekają cenne nagrody, w tym dwuosobowe wycieczki do Laponii!

INFORMATOR Strefa Architekta Wszystkich zainteresowanych branżą kominkową zapraszamy do odwiedzenia Strefy Architekta. Pierwszy dzień, poświęcony będzie kwestiom zduńskim, drugi dedykowany będzie zagadnieniom techniki wodnej powietrznej. Ponadto w ramach Strefy Architekta będzie można wziąć udział w warsztatach mozaikowych, budowie pieców, oraz skorzystać z doradztwa przeznaczonego dla firm i architektów w zakresie projektowania w programie Palette CAD. Prestiż w nowej odsłonie W tym roku laureatów najcenniejszego trofeum Międzynarodowych Targach Poznańskich – Złotego Medalu poznamy już na dwa miesiące przed targami. Po raz pierwszy ten najważ-

niejszy konkurs targowy zrealizowany będzie w nowej formule. Jedną z pośród licznych nowości będzie głosowanie „Złoty Medal – wybór konsumentów”. Po raz pierwszy profesjonaliści z branży będą mogli oddawać głosy na najlepszy ich zdaniem produkt spośród laureatów Złotego Medalu. Głosowanie prowadzone będzie w Internecie na stronie www.zlotymedal.mtp.pl oraz w ekskluzywnych przestrzeniach specjalnych tzw. Strefach Mistrzów za pomocą interaktywnych ekranów dotykowych. Prestiżowe wyróżnienia wręczone zostaną laureatom już pierwszego dnia targów podczas uroczystego otwarcia targów Instalacje, Securex, Wodociągi, Kominki, TCS. Więcej na: www.instalacje.mtp.pl

GLOB PEŁEN ENERGII

Energetyzujemy branżę podczas Targów INSTALACJE GLOB PEŁEN ENERGII to niekonwencjonalne spotkania z odnawialnymi źródłami i poszanowaniem energii przygotowane przez redakcję GLOBEnergia. W specjalnie wybudowanej czaszy w hali 3A podczas targów INSTALACJE (23-26.04.2012) przygotowano ciekawe tematy z zakresu techniki grzewczej, wytwarzania energii elektrycznej oraz wentylacji i klimatyzacji. Szczególnie interesującymi elementami tegorocznej edycji będą pokazy praktycznego działania urządzeń z branży OZE. Zielona produkcja energii elektrycznej Baterie słoneczne czy małe turbiny wiatrowe wchodzą coraz śmielej w polską branżę instalacyjną. Podczas forum zostaną poruszone praktyczne aspekty montażu i użytkowania małych instalacji fotowoltaicznych i wiatrowych. Przedstawione zostaną także istotne zmiany, jakie czekają instalatorów związku z nową ustawą o OZE. Zielona produkcja energii cieplnej Systemy grzewcze wykorzystujące OZE na dobre zagościły na polskim rynku instalacyjnym. Podczas fo-

rum zostaną poruszone praktyczne aspekty doboru i montażu urządzeń grzewczych wykorzystujących ciepło ziemi, energię słoneczną oraz biomasę. Odnawialne źródła energii często wymagają innego podejścia niż tradycyjne systemy grzewcze. Celem forum będzie zgłębienie tych różnic także poprzez praktyczne pokazy działania poszczególnych urządzeń. Ważnym elementem forum będzie odpowiedz na pytanie czy w myśl nowej ustawy o OZE dotychczasowi instalatorzy kolektorów słonecznych, pomp ciepła czy kotłów na biomasę będą potrzebować certyfikatu? Klimatyzacja, wentylacja, rekuperacja To nieodzowne elementy nowoczesnego energooszczędnego budynku. Podczas forum omówione zostaną nowoczesne sposoby chłodzenia budynków z wykorzystaniem ciepła ziemi czy energii słonecznej. Zaprezentowane zostaną nowoczesne technologie pozwalające osiągać wysoką energooszczędność budynków. Poruszony zostanie także ważny aspekt rekuperacji. Więcej na: www.gpe.globenergia.pl

TERMOMODERNIZACJA 3/2012

INFORMATOR

SPIS TREŚCI

13 marca 2012 Warszawa (Polska) II Forum Małej Energetyki Wiatrowej 2012 Organizator: Instytut Energetyki Odnawialnej www.forummew.ieo.pl

18 kwietnia 2012 Kraków (Polska) Forum Przemysłu Energetyki Słonecznej Organizator: Instytut Energetyki Odnawialnej www.ieo.pl/solarforum

12-14 marca 2012 Warszawa (Polska) IV Międzynarodowe Targi Czystej Energii Organizator: Agencja SOMA www.cenerg.pl

01-03 maja 2012 Polska Europejskie Słoneczne Dni Organizator: Instytut Energetyki Odnawialnej www.slonecznedni.pl

15 marca 2012 Warszawa (Polska) Seminarium – Nowoczesne rozwiązania energetyczne w budownictwie Organizator: REO Partner merytoryczny: PIGEO www.reoseminars.pl

17-18 maja 2012 Kraków (Polska) III FORUM OZE energiawgminie.pl Ogólnopolskie forum dla Gmin Organizator: GEOSYSTEM, GLOBEnergia www.energiawgminie.pl

16-18 marca 2012 Szczecin (Polska) ENERGIA – 16. Targi Energii Konwencjonalnej i Odnawialnej Organizator: Międzynarodowe Targi Szczecińskie www.mts.pl 22 marca 2012 Warszawa (Polska) IV edycja – Konferencja BIOGAZ – praktyczne aspekty inwestycji w zieloną energię Organizator: Progress Group www.progressgroup.pl

17-18 kwietnia 2012 Warszawa (Polska) CEP® Poland 2012 Organizator: REECO www.cep-warsaw.com 13-15 kwietnia 2011 Katowice (Polska) XXVII Targi Budownictwa Mieszkaniowego, Modernizacji i Wykończenia Wnętrz Organizator: Międzynarodowe Targi Katowickie Sp. z o.o. www.targbud.fairexpo.pl

23-25 marca 2012 Bydgoszcz (Polska) III Targi Energii Odnawialnej TEO 2012 Organizator: Targi Pomorskie Sp. z o.o. www.targi-pom.com.pl

23-26 kwietnia 2012 Poznań (Polska) INSTALACJE 2012 Międzynarodowe Targi Instalacyjne Organizator: Międzynarodowe Targi Poznańskie sp. z o.o. www.instalacje.mtp.pl

29-31 marca 2012 Stuttgart (Niemcy) 5. CEP® CLEAN ENERGY & PASSIVEHOUSE 2012 Organizator: REECO www.cep-expo.de

23-26 kwietnia 2012 Poznań (Polska) Targi Ciepła Systemowego TSC Organizator: Międzynarodowe Targi Poznańskie sp. z o.o. www.tcs.mtp.pl

www.termo24.pl

08-10 maja 2012 Poznań (Polska) GREEN POWER 2012 Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej Organizator: Międzynarodowe Targi Poznańskie sp. z o.o. www.greenpower.mtp.pl 08 maja 2012 Poznań (Polska) Przygotowanie projektu inwestycyjnego w OZE (II edycja) Organizatorzy: Fundacja REO, Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej, Międzynarodowe Targi Poznańskie www.reoseminars.pl 09 maja 2012 Poznań (Polska) Realizacja elektrowni fotowoltaicznej w polskich warunkach Organizatorzy: Fundacja REO, PIEGEO, MTP Poznań www.reoseminars.pl 09 maja 2012 Poznań (Polska) Wysokosprawna jednostka kogeneracji przy wykorzystaniu biomasy i biogazu Organizatorzy: Fundacja REO, PIEGEO, MTP Poznań www.reoseminars.pl 10-12 maja 2012 Budapeszt (Węgry) RENEXPO® Central Europe Organizator: RECCO www.renexpo-budapest.com 29 maja 2012 Bydgoszcz (Polska) 10 Międzynarodowe Targi Urządzeń, Technologii do Wytwarzania i Zastosowania Pelletu i Brykietu “PELLETS-EXPO & BRYKIET-EXPO” Organizator: Centrum Targowe Pomorza i Kujaw www.ctpik.com.pl

INFORMATOR

Grzegorz Burek

dyrektor wydawnictwa GEOSYSTEM g.burek@globenergia.pl

Szanowni Państwo! Od pięciu lat zajmujemy się poszanowaniem energii oraz energetyką odnawialną na łamach czasopisma GLOBEnergia. Czytelnicy zainspirowali nas do zajęcia się tematyką termomodernizacji budynków. Wyrazem tego stał się portal termomodernizacja.com.pl, obecnie termo24.pl. Nasze doświadczenie prasowe zmotywowało nas jednak do pójścia krok dalej i prezentacji treści tego portalu w postaci e-czasopisma. Mamy nadzieję, że ta forma przypadnie do gustu Czytelnikom naszego portalu termo24.pl. Z naszą redakcją można się spotkać podczas targów INSTALACJE (23-26.04.2012), GREENPOWER (8-10.05.2012) oraz POLEKO (23-26.11.2012) w Poznaniu. Zapraszamy również na ciekawe wydarzenia organizowane przez naszą redakcję: FORUM ENERGIA W GMINIE Miejsce: Sala Obrad Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Data: 17-18.05.2012 Odbiorcy: Przedstawiciele samorzadów KONFERENCJA TECHNOLOGIE ENERGOOSZCZĘDNE W BUDOWNICTWIR SAKRALNYM Miejsce wydarzenia: Kielce Data: czerwiec 2012 Odbiorcy: Ekonomowie kościelni KOŁO PEŁNE ENERGII Miejsce wydarzenia: Warszawa, Poznań, Kielce, Kraków Data: Cały rok Odbiorcy: uczestnicy targów

FORUM GLOB PEŁEN ENERGII Miejsce: Międzynarodowe Targi Poznańskie Data: listopad 2012 Odbiorcy: uczestnicy targów POLEKO, projektanci i wykonawcy instalacji, inwestorzy

TERMOMODERNIZACJA 3/2012