Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας
Είναι αυτό τέχνη; Ερευνητική εργασία Β’ Λυκείου
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Γιούλα Παπαδοπούλου (Εικαστικά) - Σχολικό έτος: 2015-16
Η τέχνη από τις αρχές του 20ου αιώνα υπήρξε πολλές φορές ανατρεπτική και επαναστατική. Η μοντέρνα τέχνη ανέτρεψε τα μέχρι τότε δεδομένα και στόχος της τέχνης δεν ήταν πλέον η πιστή αναπαράσταση της φύσης, αλλά η προσωπική έκφραση και ο διαρκής πειραματισμός. Κάθε καλλιτέχνης διαμόρφωσε το δικό του προσωπικό στυλ και πολλοί επηρέασαν την πορεία και τη φιλοσοφία της τέχνης. Αυτό όμως είχε σαν αποτέλεσμα το ευρύ και μη μυημένο κοινό να μην μπορεί να κατανοήσει πολλές φορές τις προθέσεις και το περιεχόμενο της νέας τέχνης! Στην εργασία αυτή προσπαθούμε να απαντήσουμε μόνοι μας στις απορίες που είχαμε για πολλά έργα τέχνης ή κινήματα, αναλύοντας ορισμένα από αυτά. Η εργασία μας ασχολείται με παραδείγματα από δύο βασικές μορφές τέχνης: τα εικαστικά και τη μουσική
Βασικές έννοιες ή κινήματα που μας απασχόλησαν στην ερευνητική εργασία:
• • • • • • •
Η αφηρημένη τέχνη (στη ζωγραφική και τη γλυπτική) Ο μινιμαλισμός (δηλαδή η χρήση των ελάχιστων στοιχείων) στην τέχνη Οι σύγχρονες τάσεις στη φωτογραφία Η τέχνη από σκουπίδια (Trash Art) H Ατονική μουσική Η Αλεατορική μουσική Το beatbox Εισαγωγή: Σκοπέτου Βασιλική
Ορισμός της αφηρημένης τέχνης:
Ο όρος αφηρημένη τέχνη αναφέρεται σε ένα σύγχρονο κίνημα στις πλαστικές τέχνες σύμφωνα με το οποίο αποκλείεται κάθε αναφορά στην εξωτερική φυσική πραγματικότητα. Με άλλα λόγια, μπορούμε να ορίσουμε ως αφηρημένη τέχνη την μη παραστατική και μη αντικειμενική τέχνη. Η ομάδα ασχολήθηκε με τους πρωτεργάτες της αφηρημένης ζωγραφικής: τον Βασίλι Καντίνσκυ (που θεωρείται και ο πατέρας της αφηρημένης τέχνης), τον Πάμπλο Πικάσο και τον Καζιμίρ Μάλεβιτς. Ομάδα εργασίας: 1. Κετζάκη Λυδία 2. Κουφαλάκου Μαρία 3. Κουφαλάκος Νικόλαος 4. Αθανασοπούλου Ιφιγένεια
Βασίλι Καντίνσκυ Ήταν Ρώσος ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα και ένας από τους πρωτοπόρους της αποκαλούμενης αφηρημένης τέχνης. Γι’ αυτόν η αφηρημένη ζωγραφική είναι ένα ζωηρό, ζωντανό φαινόμενο που ξέφυγε και από την ταξινόμηση και από την ένταξη σε καταλόγους. Ο άπαυστος μέχρι σήμερα πόλεμος εναντίον αυτής της Τέχνης «Κίτρινο, κόκκινο, μπλε» 1925 είναι η καλύτερη απόδειξη της ζωτικότητας και της σημασίας της. Είναι βέβαιος ότι αυτή η ζωτικότητα και η σημασία είναι από την πλευρά τους οι καλύτερες αποδείξεις πως η Αφηρημένη Τέχνη δεν είναι μόνο του παρόντος αλλά και του μέλλοντος. Ίσως μάλιστα πολύ περισσότερο του μέλλοντος από ότι του παρόντος. Από το 1920 και μετά εξαφάνισε τελείως από τους πίνακές του κάθε αναπαραστατικό στοιχείο, ταξινομώντας χρωματιστά σχήματα και γραμμές πάνω στον πίνακα και δημιουργώντας μία παλλόμενη σύνθεση.
Πάμπλο Πικάσο Ο Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτωβρίου 1881 - 8 Απριλίου 1973) ήταν Ισπανός ζωγράφος. Είναι ένας από τους κυριότερους Ισπανούς εκπροσώπους της τέχνης του 20ού αιώνα του κυβισμού και με σημαντική συνεισφορά στη διαμόρφωση και εξέλιξη της μοντέρνας, σύγχρονης και αφηρημένης τέχνης. Σύμφωνα με τον ίδιο ένας καλλιτέχνης για να θεωρηθεί καλλιτέχνης πρέπει να ζωγραφίζει. Εργάστηκε επίσης και στη γλυπτική και την ποίηση.
Το σημαντικότερο έργο του Πικάσο θεωρείται η «Γκουέρνικα». Αυτός ο τεράστιος καμβάς περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Ήταν παραγγελία της δημοκρατικής κυβέρνησης της Ισπανίας για τη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1937.
Καζιμίρ Μάλεβιτς Ήταν ζωγράφος και θεωρητικός. Ζωγράφιζε με διάφορους τρόπους μέχρι να καταλήξει στις αφαιρετικές συνθέσεις. Γρήγορα άρχισε να χρησιμοποιεί έργα με γεωμετρικά σχήματα οργανώνοντάς τα σε οριζόντιους, κάθετους και διαγώνιους άξονες επάνω σε άσπρο φόντο.
«Μαύρο τετράγωνο» 1913: Η πλήρης ονομασία του πίνακα είναι «μαύρο σουπρεματιστικό τετράγωνο». Θεωρείται σταθμός στην ιστορία της αφαίρεσης. Στην πραγματικότητα, το «τετράγωνο» είναι πολύ δύσκολο στην εκτέλεση για να το ζωγραφίσει κανείς, καθώς πρέπει να διαθέτει εξαιρετικές γνώσεις κανείς γύρω από τα χρώματα, τη σύνθεση και τις καλλιτεχνικές αναλογίες. Ισχυριζόταν ότι δημιούργησε τον πίνακα ευρισκόμενος σε μια κατάσταση μυστικιστικής έκστασης, επηρεασμένος από την «κοσμική συνείδηση» και του έδωσε το σχετικό νόημα. Το νόημα αυτό το συνέλαβε αμέσως ο κριτικός και καλλιτέχνης Alexandr Benua.
Ένα δικό μας έργο στο πλαίσιο του project, με αφορμή την αφηρημένη ζωγραφική:
Αθανασοπούλου Ιφιγένεια
Αφηρημένη γλυπτική : από την αφαίρεση στο μινιμαλισμό Η αφηρημένη γλυπτική, περισσότερο από κάθε άλλη έκφραση αφηρημένης τέχνης, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την θεωρία της τέχνης και την φιλοσοφική αναζήτηση και τοποθέτηση του κάθε καλλιτέχνη. Όταν αναφερόμαστε σε αφηρημένα γλυπτά, είναι σχεδόν αδύνατο να εξερευνήσουμε τις πολλαπλές ερμηνείες και αναγνώσεις των έργων εάν δεν έχουμε υπόψη μας της θεωρητική προσέγγιση των καλλιτεχνών. Η έννοια της «γλυπτικής» ή της «αφηρημένης γλυπτικής», που ξεκίνησε με τη μοντέρνα γλυπτική, έχει γίνει πλέον ιδιαίτερα πολύπλοκη με νέες μορφές τέχνης να αναπτύσσονται και να αμφισβητούν παλιότερες και πιο κλασικές. Όπως για παράδειγμα η αφηρημένη γλυπτική έδωσε τη θέση της στη μινιμαλιστική τέχνη και στη συνέχεια η μινιμαλιστική τέχνη στην εννοιολογική αποδεικνύοντας ότι η θεωρία πίσω από την καλλιτεχνική πρακτική ανοίγει το δρόμο στην τέχνη του μέλλοντος. Η ομάδα ασχολήθηκε με παραδείγματα έργων από διαφορετικούς καλλιτέχνες του 20ου αι., που δείχνουν ακριβώς αυτή τη μετάβαση. Ομάδα εργασίας: 1. Μακαρίτη Γεωργία 2. Παυλοπούλου Σταματία
Μερικά παραδείγματα μοντέρνας αφαιρετικής γλυπτικής με φιγούρες:
Πάμπλο Πικάσσο
Ζάν Άρπ Μποτσιόνι, Μοναδικές μορφές συνέχειας στο χώρο
Ανρί Ματίς
Μερικά παραδείγματα αφηρημένης γλυπτικής: Μπάρμπαρα Χέπγουορθ, Ωοειδές γλυπτό, αριθμός 2 (1943 ) Η Μπάρμπαρα Χέπγουορθ άντλησε την έμπνευση της από το τοπίο της ακτής της Κορνουάλης . Εδώ, οι χορευτικές καμπύλες και οι κοφτές γραμμές βοηθούν το μάτι να αποκτήσει μια συνολική εικόνα. Η επιφάνεια είναι διάτρητη για να μας εισαγάγει στην τρισδιάστατη ποιότητα του έργου, σαν μία πέτρα που έχει ξεβράσει το κύμα. Αλεξάντερ Κάλντερ, Εικονικό Κινητό (1960 ) Ο Αμερικανός Αλεξάντερ Κάλντερ ήταν τακτικός επισκέπτης του Παρισιού, όπου επηρεάστηκε από τα αφηρημένα ευρωπαϊκά κινήματα. Το 1931 κατασκεύασε το πρώτο του κινητό γλυπτό, το οποίο ο Μαρσέλ Ντισάν ονόμασε Μόμπιλε. Οι χαλύβδινες πλάκες ήταν σχεδιασμένες να κινούνται συνεχώς με τα ρεύματα του αέρα, δημιουργώντας διαρκώς μεταβαλλόμενους σχηματισμούς.
Μερικά παραδείγματα γλυπτικής με έτοιμα αντικείμενα: Ο Μαρσέλ Ντισάν πυροδότησε το μεγαλύτερο καλλιτεχνικό σκάνδαλο, εκθέτοντας το 1917 στη Νέα Υόρκη έναν απλό ουρητήρα, ονομάζοντας το έργο «Κρήνη». Η μόνη παρέμβαση του Ντισάν ήταν να υπογράψει αυτόν τον ουρητήρα με το ‘R.Mutt’ το όνομα ενός Αμερικανού σχεδιαστή ειδών υγιεινής. Φέρνοντας ένα συνηθισμένο αντικείμενο σε μια έκθεση, ο Ντισάν υπερασπιζόταν την άποψη ότι η γλυπτική σχετίζεται με πνευματικές περισσότερο παρά με τεχνικές και χειρωνακτικές δεξιότητες. Μετά από αυτό το έργο, η γλυπτική αρχίζει να γίνεται πιο εννοιολογική. Το αστακοτηλέφωνο ( 1936 ) Τοποθετώντας άσχετα / τυχαία αντικείμενα μαζί ο σουρεαλιστής ζωγράφος Σαλβαντόρ Νταλί επιδίωκε να σοκάρει και να προκαλέσει τον θεατή.
Μερικά παραδείγματα σύγχρονης μινιμαλιστικής γλυπτικής: Donald Judd Ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της αφηρημένης και μινιμαλιστικής γλυπτικής ήταν ο Αμερικανός καλλιτέχνης Donald Judd (1928- 1994). Στα έργα του, o Judd αναζητούσε την καθαρότητα των κατασκευασμένων αντικειμένων και του χώρου τα οποία αυτά δημιουργούσαν. O Judd δεν ήταν απλώς καλλιτέχνης αλλά και ένας από τους σημαντικότερους θεωρητικούς γράφοντας τεχνοκριτικές σε μεγάλα αμερικανικά περιοδικά τέχνης από το 1959.
Για τοn Judd η τέχνη δεν οφείλει να αντιπροσωπεύσει τίποτα, πρέπει να σταθεί μόνη της και απλά να υπάρχει. Έτσι, ακoλουθώντας στην καλλιτεχνική του πρακτική την δική του αισθητική προσπαθεί να βρει μέσα στα έργα του καθαρές, δυνατές και απόλυτες φόρμες που έρχονται σε αντίθεση με το ψεύδος.
Μερικά παραδείγματα σύγχρονης μινιμαλιστικής γλυπτικής: Robert Morris Στο ίδιο μοτίβο και εξερευνώντας τα ίδια μορφολογικά χαρακτηριστικά στα έργα του κινείται και ο Αμερικανός καλλιτέχνης Robert Morris. Όπως και Judd, ο Morris εξερευνά τις σχέσεις των αντικειμένων με τον χώρο προσθέτοντας σε αυτή και την εμπειρία του θεατή εισάγοντας έτσι μια νέα έννοια. Τη σημασία της σχέσης του θεατή με τα γλυπτά και την ανθρώπινη κίνηση γύρω από τα έργα.
Ένα δικό μας έργο στο πλαίσιο του project, με αφορμή την αφηρημένη γλυπτική:
Μακαρίτη Γεωργία
Trash art: εικαστικές εγκαταστάσεις από σκουπίδια Η τέχνη κάποιες φορές εφαρμόζεται και σε πρακτικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως ένα πήλινο μπολ μέσα στο οποίο τοποθετούμε αντικείμενα. Επιπλέον τα ανακυκλώσιμα υλικά χρησιμοποιούνται από αρκετούς καλλιτέχνες ως πρώτη ύλη. Η κατασκευή τέτοιων έργων είναι ανέξοδη, αφού τα υλικά που χρησιμοποιούνται βρίσκονται σε σκουπιδοτενεκέδες αλλά η επεξεργασία τους για ένα άρτιο έργο αρκετά κουραστική.
Φυσικά όταν μιλάει κανείς για την τέχνη των σκουπιδιών δεν μπορεί να παραλείψει ένα πολύ διάσημο ζευγάρι καλλιτεχνών, τους Tim Noble και η Sue Webster. Κάποια από τα ποιο διάσημα έργα τους είναι αυτά τα οποία παίζουν με τις σκιές.
Εργασία: Καμπύλης Βασίλειος
Μερικά χαρακτηριστικά έργα του Tim Noble και της Sue Webster:
Τα έργα τους απολαμβάνουν διεθνούς αναγνώρισης και περιλαμβάνονται στις μόνιμες συλλογές πολύ σημαντικών μουσείων σε όλο τον κόσμο, ανάμεσα τους και στη Συλλογή Δάκη Ιωάννου στην Αθήνα. Το 2009, οι Noble και Webster ανακηρύχτηκαν Επίτιμοι Διδάκτορες της Τέχνης στο του Πανεπιστήμιο Nottingham όπου και σπούδαζαν, ενώ το 2007 τους απονεμήθηκε το βραβείο Arken από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Κοπεγχάγης, για την συμβολή τους στη διεθνή σκηνή της σύγχρονης τέχνης.
Σύγχρονες τάσεις στη φωτογραφία: Σε αυτή την ενότητα αναλύθηκαν φωτογραφίες 5 διασήμων φωτογράφων προσπαθώντας να εξετάσουμε το λόγο για το οποίο θεωρούνται τόσο διάσημες και είναι τόσο ακριβές. Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε «γιατί τέλος πάντων αυτό θεωρείται τέχνη»; Εργασία: Τουρόβσκα Ντάρια Το «Φάντασμα» (Ghost) του Πίτερ Λικ: αυτή τη στιγμή είναι η πιό ακριβή φωτογραφία στον κόσμο. Πουλήθηκε το 2011 [6,5 εκατ. Δολάρια]. Η συγκεκριμένη φωτογραφία έχει τυπωθεί και σε έγχρωμη, εννοείται με τον ίδιο τίτλο. Ο καλλιτέχνης Πίτερ Λικ έχει τέσσερεις δικές του δημιουργίες στην λίστα των 20 πιο ακριβών φωτογραφιών όλων των εποχών.
Μερικές από τις πιο διάσημες και ακριβές εικαστικές φωτογραφίες:
Το προηγούμενο ρεκόρ κατείχε ο Αντρέας Γκούρσκι, η φωτογραφία του οποίου με τίτλο «Rhein II» είχε πωληθεί το 2011 έναντι 4,3 εκατ. δολαρίων. Στην φωτογραφία απεικονίζεται ο γερμανικός ποταμός Ρέιν ανάμεσα σε δύο φράγματα. Στην αρχική μορφή της φωτογραφίας υπήρχε ένας πεζός με σκύλο και εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτά αφαιρέθηκαν μέσω επεξεργασίας. Στην πραγματικότητα υπάρχει μια σειρά από φωτογραφίες Ρέιν II. Αυτή αποτελείται από έξι παρόμοιες φωτογραφίες αλλά η συγκεκριμένη είναι η πιο μεγάλη. Ο καλλιτέχνης λέει πως ήθελε να απεικονίσει την ακριβή μορφή ενός σύγχρονου ποταμού και αυτός είναι ο λόγος της αφαίρεσης των ‘περιττών’ πραγμάτων.
Μερικές από τις πιο διάσημες και ακριβές εικαστικές φωτογραφίες: Το έργο ανήκει στον ίδιο καλλιτέχνη (Αντρέα Γκούρσκι) και στοιχίζει 3,34 εκατ. Δολάρια. Η εξής φωτογραφία ή μάλλον φωτογραφίες (πρόκειται για δίπτυχο) τραβήχτηκαν μια καθημερινή μέρα στο μαγαζί «99 cents» το 2001. Αυτό που εντυπωσιάζει το μάτι μας είναι η ακριβής σειρά. Η σειρά αυτή είναι αυστηρή. Μας ζαλίζει και μας τρομάζει. Η φωτογραφία αυτή απεικονίζει τον σύγχρονο κόσμο. ‘Σωστός’, αυστηρός, μπερδευτικά πολύχρωμος που μας προκαλεί. Στην πραγματικότητα τίποτα δεν είναι τόσο χαρούμενο και περιπετειώδες όπως στις ‘διαφημίσεις’. Είναι σαν να μας προτείνουν να πάρουμε κάτι αλλά όλα είναι απλά μια διαφήμιση. Τίποτα αληθινό.
Μερικές από τις πιο διάσημες και ακριβές εικαστικές φωτογραφίες: Ένας από τους πιό περίεργους ίσως καλλιτέχνες φωτογράφους είναι ο Σπένσερ Τιούνικ. Αυτός ο καλλιτέχνης ξεχωρίζει με ένα πολύ ωραίο και ιδιαίτερο τρόπο. Μαζεύει τεράστια συμμετοχή του κοινού. Ολόκληρες πλατείες και στάδια. Το πιο περίεργο και εντυπωσιακό είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι εθελοντές και δεν πληρώνονται. Ούτε επιβραβεύονται. Το μόνο τους βραβείο και περηφάνια είναι η συμμετοχή και η θέληση να εμφανιστούν στο πρώτο πλάνο στις φωτογραφίες του Τιούνικ.
Μερικές από τις πιο διάσημες και ακριβές εικαστικές φωτογραφίες: Ο Τιούνικ δεν βγάζει απλά φωτογραφίες ανθρώπων. Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος στις φωτογραφίες του είναι απλά ένα εργαλείο. Ολόκληρα στάδια γυμνών ανθρώπων. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, ύψους, χρώματος, μεγέθους, φύλλου και φυλής. Ενώνονται με την φύση, με την πόλη, με ένα στάδιο, με μία άδεια πλατεία. Με τα δέντρα, το χώμα, το νερό, τον αέρα, ενώνονται μεταξύ τους. Όλοι ίσοι. Όλοι ίδιοι. Ισότιμοι. Οι φωτογραφίες του Σπένσερ δείχνουν πως ο άνθρωπος ενώνεται με την φύση. Δεν την διαλύει αλλά ζει σε αυτήν χωρίς να κυριαρχεί. Εμφανίζεται μπροστά στον φακό και την φύση γυμνός. Αγνός. Καθαρός.
Μερικές από τις πιο διάσημες και ακριβές εικαστικές φωτογραφίες: Η επόμενη φωτογραφία είναι απλά μια πατάτα… και όχι δεν έχει κανένα κρυμμένο υπόβαθρο και τίποτα κρυφό. Ούτε υπάρχει κάτι περίεργο πάνω σε αυτή. Θα σκεφτείτε σίγουρα «σιγά, και εγώ μπορώ…» (όπως στη δεύτερη «κοινή» φωτογραφία όπου βλέπουμε επίσης μια «τυχαία» πατάτα)
Μερικές από τις πιο διάσημες και ακριβές εικαστικές φωτογραφίες: Διαβάζοντας την ιστορία «της πατάτας», βρίσκουμε ίσως την απάντηση στην ερώτηση που μας απασχόλησε καθ’ όλη τη διάρκεια όλης της εργασίας: «Γιατί; ΓΙΑΤΙ αυτό είναι τέχνη;». «Η πατάτα» του Κέβιν Άμπος δεν είναι τίποτα παραπάνω από απλή αγάπη του καλλιτέχνη προς τις πατάτες. Ο Άμπος είχε φωτογραφίσει πολλές πατάτες αλλά σύμφωνα με τα λόγια του αυτή είναι η αγαπημένη του!!! Όλες οι φωτογραφίες τραβηγμένες από τον άνθρωπο αυτό είναι πάντα σε μαύρο φόντο. Λένε πως ένας καλεσμένος στο σπίτι του Κέβιν είδε τυχαία τη φωτογραφία αυτή και εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που θέλησε να την αγοράσει αμέσως! (Τιμή: 1 εκατ. Ευρώ)
Το συμπέρασμα είναι πως… το τι είναι και τι δεν είναι τέχνη είναι θέμα ξεχωριστό για τον καθέναν. Έτσι όπως πολλοί από εμάς ποτέ δεν θα καταλάβουμε τον Κέβιν Άμπος και αυτόν που τώρα έχει την παραπάνω «πατάτα», έτσι και αυτοί δεν θα καταλάβουν γιατί κάποιος άλλος θεωρεί τέχνη π.χ. τα απλά πεσμένα φύλλα δέντρου κολλημένα σε χαρτί. Η τέχνη του κάθε καλλιτέχνη εκφράζει τον ίδιο και κανέναν άλλον ολοτελώς. Διότι… όλοι μας είμαστε διαφορετικοί και οι τρόποι έκφρασης είναι διαφορετικοί. Έτσι όπως διαφορετικοί είναι και οι τρόποι σκέψης μας. Απλά κάποιοι το καταλαβαίνουν και άλλοι όχι. Για αυτό το λόγο λοιπόν και η τέχνη δεν έχει όρια!
Μουσικές πρωτοπορίες: Αλεατορική μουσική Ο 20ος αιώνας χαρακτηρίζεται από έναν πρωτοφανή στιλιστικό πλουραλισμό , που αντικατοπτρίζει το πνεύμα των καιρών. Σε αντίθεση με παλαιότερες εποχές , όπου υπάρχουν έγκυροι όροι για να περιγράψουν το χαρακτήρα και τις κυρίαρχες τάσεις, ο 20ος αιώνας δεν προσφέρεται για παρόμοιες κατηγοριοποιήσεις ακριβώς λόγω των πολλαπλών κατευθύνσεων. Η πολυμορφία αυτή οφείλεται τόσο στην έντονη παρουσία του παρελθόντος και της διεύρυνσης της γνώσης για τη μουσική έξω-δυτικών πολιτισμών, όσο και στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και των μέσων διάδοσης της μουσικής. Σε αυτή την εποχή ανήκει και η Αλεατορική μουσική : Ετυμολογικά, η λέξη προέρχεται από το λατινικό ‘‘alea’’, που σημαίνει ζάρι, δηλώνοντας έτσι το στοιχείο της τύχης που διέπει αυτού του είδους τη μουσική. Η Αλεατορική μουσική βρίσκεται στον αντίποδα της τάσης για πλήρη έλεγχο και προκαθορισμό της μουσικής δημιουργίας και εκτέλεσης. Ο συνθέτης σαφώς και καθορίζει τα βασικά χαρακτηριστικά της αλεατορικής μουσικής σύνθεσης, εντούτοις πολλά στοιχεία της, όπως ο ρυθμός, τα τονικά ύψη, οι φθογγικές διάρκειες, η προσθήκη ή η απαλοιφή ποικιλμάτων κτλ, εναποτίθεται στην επιλογή του εκάστοτε ερμηνευτή, με αποτέλεσμα να ανανεώνεται και να ποικίλει κάθε φορά που εκτελείται. Εργασία: Μαυροειδής Παναγιώτης
Μουσικές πρωτοπορίες: Αλεατορική μουσική Ο συνθέτης επίσης στηρίζεται στον παράγοντα της τύχης για τη δημιουργία της αλεατορικής μουσικής, όπως για παράδειγμα το ρίξιμο των ζαριών ή μία σειρά τυχαίων αριθμών που παράγει ο υπολογιστής μπορούν να καθορίσουν τη βασική τονικότητα, τις φθογγικές περιοχές κτλ. της σύνθεσης. Ο αντισυμβατικός αυτός τρόπος μουσικής δημιουργίας και εκτέλεσης δίνει προβάδισμα στα ανορθολογικά στοιχεία της ανθρώπινης εμπειρίας (τύχη, διαίσθηση, συναίσθημα, έμπνευση), ενώ περιορίζει την επιρροή του ορθολογισμού που διέπει κάθε προκαθορισμένη μουσική φόρμα. Διάσημος συνθέτης του μουσικού αυτού είδους είναι ο John Cage, πρωτεργάτης του αλεατορισμού (μουσική του τυχαίου), της ηλεκτρονικής μουσικής και της αντισυμβατικής χρήσης μουσικών οργάνων. Ένας σημαντικός Έλληνας συνθέτης που έχει ασχοληθεί με την αλεατορική μουσική είναι επίσης ο Ιάνης Ξενάκης. Παρτιτούρες αλεατορικής μουσικής
Μουσικές πρωτοπορίες: Αλεατορική μουσική Ο Κέιτζ είναι ίσως περισσότερο γνωστός για την σύνθεση του "4'33" το 1952, το οποίο εκτελείται χωρίς να παιχτεί ούτε μια νότα. Το περιεχόμενο της σύνθεσης αυτής σκοπεύει να εκληφθεί ως οι ήχοι του περιβάλλοντος που ακούν οι ακροατές καθώς αυτό παίζεται, παρά ως 4 λεπτά και 33 δευτερόλεπτα σιωπής. Το κομμάτι αυτό υπήρξε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες συνθέσεις του 20ου αιώνα. Μια άλλη διάσημη δημιουργία του Κέιτζ είναι το "prepared piano" (προετοιμασμένο πιάνο -ένα πιάνο του οποίου ο ήχος μεταβάλλεται τοποθετώντας χρηστικά αντικείμενα στις χορδές του), για το οποίο έγραψε έναν αριθμό χορευτικών έργων και μερικές συνθέσεις, με πιο γνωστή από αυτές τα "Sonatas and Interludes" (1946–48). John Cage's 4'33" https://youtu.be/JTEFKFiXSx4 John Cage -Ocean of Sounds https://youtu.be/ShHTd3ZiKs?list=LL4QP3akglsq9_6LK7ZcW1zQ
Iannis Xenakis - Metastasis https://youtu.be/SZazYFchLRI?list=RDSZazYFchLRI Παρτιτούρα αλεατορικής μουσικής
Μουσικές πρωτοπορίες: Αλεατορική μουσική John Cage 4'33"
https://youtu.be/JTEFKFiXSx4
Μουσικές πρωτοπορίες: Αλεατορική μουσική John Cage, Ocean of Sounds
https://youtu.be/ShH-Td3ZiKs?list=LL4QP3akglsq9_6LK7ZcW1zQ
Μουσικές πρωτοπορίες: Ατονική μουσική Η ατονικότητα ως μουσικός όρος αναφέρεται στην έλλειψη ενός καθορισμένου τονικού κέντρου κατά τη σύνθεση ενός μουσικού έργου. Έτσι ο ακροατής δεν μπορεί να καταλάβει μια συγκεκριμένη τονικότητα στο μουσικό κομμάτι που ακούει. Ο όρος δεν περιγράφει τόσο κάποιο μουσικό κίνημα ή σχολή, αλλά περισσότερο ένα μουσικό ύφος ή τεχνοτροπία που καθιερώθηκε στο πλαίσιο του μουσικού μοντερνισμού, όπως αυτός εκφράστηκε από τους Άρνολντ Σένμπεργκ, Άλμπαν Μπεργκ, Άντον Βέμπερν, αλλά και από άλλους συνθέτες, όπως ο Ρώσος Αλεξάντρ Σκριάμπιν και ο Αμερικανός Τσαρλς Άιβς στις αρχές του 20ού αιώνα. Η σημασία του όρου «ατονικότητα» προέκυψε από το επίθετο «ατονικός», που πρωτοχρησιμοποιήθηκε από κριτικούς της μουσικής στις αρχές του 20ού αιώνα για να περιγράψει τη νέα αυτή μουσική τεχνοτροπία του μοντερνισμού, σε αντίθεση με την τονική μουσική, που ήταν μέχρι τότε το κύριο μουσικό ιδίωμα της δυτικής μουσικής.
Ομάδα εργασίας: 1. Κυριακοπούλου Βασιλική 2. Μανιάτη Αννίκα 3. Αθηναίος Αθηνάδης Λουκάς 4. Ρηγόπουλος Γιώργος Ο Άρνολτ Σένμπεργκ
Μουσικές πρωτοπορίες: Ατονική μουσική Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας και μουσικοκριτικός Πωλ Γκρίφιθς (P. Griffiths): -Το πρωτοποριακό στυλ δεν διέφερε μόνο από συνθέτη σε συνθέτη. Αλλαγές παρατηρούνταν και στο ίδιο το έργο του κάθε συνθέτη, καθώς εξερευνούσε τους νέους μουσικούς κόσμους που του ανοίγονταν.
Όσον αφορά τα γενικά χαρακτηριστικά της μουσικής αυτής της εποχής του 20ού αιώνα, θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς τα εξής: -Το ηχόχρωμα έγινε ένα σημαντικό στοιχείο της μουσικής, γιατί κατείχε πλέον ένα σημαντικό ρόλο: έδινε ποικιλία, συνέχεια και συγκεκριμένη διάθεση στο κάθε έργο. -Οι συνθέτες, αποδεσμευμένοι από το τονικό σύστημα μείζονας-ελάσσονας, χρησιμοποίησαν νέες κλίμακες με αποτέλεσμα τα έργα τους να μοιάζουν φανταστικά, απόμακρα και μυστηριώδη. -Ο σταθερός παλμός δεν υπάρχει πια στο λεξιλόγιο των νέων συνθετών, αφού οι πολύπλοκες ρυθμικές οργανώσεις του ήχου και η ταυτόχρονη χρήση διαφορετικών ρυθμικών σχημάτων κατέχουν εξέχουσα θέση. -Η μελωδία στα σύγχρονα έργα δε συνδέεται πλέον με τη χρήση της φωνής. Μερικές φορές μάλιστα, η μελωδία είναι εντελώς ανύπαρκτη, αφού οι συνθέτες δίνουν βάρος σε άλλα στοιχεία της σύνθεσης.
Μουσικές πρωτοπορίες: Ατονική μουσική Κομμάτια ατονικής μουσικής: https://youtu.be/Xka1fq_42fo - Scriabin- Vers La Flamme Alban Berg - Piano Sonata, Op. 1 https://youtu.be/aqE5By_69OY https://youtu.be/s734Je_TwnU - Rzewski De profundis Erik Satie ~1893~ Vexations https://youtu.be/6lDFSuh3qPI https://youtu.be/Q3NQvDTpbqw Allegro Barbaro (Sz.49) - Béla Bartók Κομμάτια ατονικής μουσικής γραμμένα για κιθάρα: https://youtu.be/QAB6WQtq09w https://youtu.be/ProC0YumRNs https://youtu.be/iANI2Kwrv5k https://youtu.be/-7pvEiaWAcY
Μουσικές πρωτοπορίες: Ατονική μουσική Alban Berg - Piano Sonata, Op. 1
Σύγχρονες μουσικές τάσεις: Beatbox Beatboxing αποκαλείται η τέχνη της παραγωγής φωνητικών ήχων σε μίμηση μουσικών οργάνων, κατά κύριο λόγο κρουστών. Ο όρος και η τεχνική του beatboxing προήλθαν από την χιπ χοπ κουλτούρα, αλλά δεν περιορίζονται πλέον μόνο σε εκείνη. Το άτομο που παράγει αυτούς τους ήχους χρησιμοποιεί το στόμα, τα χείλια, τη γλώσσα, τη φωνή του, την επιφάνεια του στήθους και άλλα μέρη του σώματος για να παράγει ήχους που μοιάζουν με τον ήχο των ντραμς, εγχόρδων, άλλων μουσικών οργάνων, ακόμη και των σκρατς σε δίσκους βινυλίου. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, πρωτοπόροι του είδους, όπως ο Νταγκ Φρες και ο Μπιζ Μάρκι, μιμούνταν τα drum machines (beatboxes), από όπου και προέκυψε το όνομα του είδους. Μετά από μια σχετική ύφεση στα τέλη εκείνης της δεκαετίας, αυτό το είδος επανήλθε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 αποδίδοντας τις επιρροές του, μεταξύ άλλων, και στον Μάικλ Γουίνσλοου από την κινηματογραφική ταινία Η Μεγάλη των Μπάτσων Σχολή. Ομάδα εργασίας: 1. Πανόπουλος Αριστομένης 2. Βασιλάκης Ιωάννης-Ρωμανός
Σύγχρονες μουσικές τάσεις: Beatbox Το HumanBeatbox ορίζεται ως «η τέχνη της παραγωγής drum beats, ρυθμού και μουσικών ήχων με το στόμα, τα χείλη κάποιου, τη γλώσσα, τη φωνή, τη ρινική κοιλότητα και το λαιμό." Το περιεχόμενο του beatboxing κινείται γύρω από ένα σύνολο ήχων που είναι μιμήσεις ειδικών drumset ήχων. Οι τρεις βασικοί ήχοι θεωρείται ότι είναι το kick, το hi hat και το snare. Αλλά η πρακτική του beatboxing δεν σταματά εκεί. Κάποιος μπορεί να προσθέσει και άλλους ήχους, όπως το drum machine snare, cymbal crash, reverse cymbal, sweeping bass drum, techno bass, jazz brushes, rimshots, και click rolls. Το Advanced beatboxing προσθέτει βουητό ή τραγούδι στο beatboxing. Άλλα σημαντικά στοιχεία για να γίνει κανείς beatboxer είναι να μάθει καλά πότε να αναπνέει. Αυτή είναι μια διαφορετική κατάσταση από ό, τι μιλάει ή τραγουδάει. Με τόσους πολλούς εκρηκτικούς ήχους πιέζοντας αέρα, η αναπνοή πρέπει να προγραμματιστεί προσεκτικά. Ένα άλλο κρίσιμο στοιχείο είναι ο σωστός τρόπος για να κρατάει το μικρόφωνο, αν επιλέξει να χρησιμοποιήσει ένα. Υπάρχουν διαφορετικές λαβές που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των διαφόρων ήχων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται δύο μικρόφωνα.
Σύγχρονες μουσικές τάσεις: Beatbox Beatbox by KRNFX (Terry Im) - I Want You Back [Jackson 5] https://youtu.be/QW54WsjrxPY ALEM & ANOINTED S | "Soul Mates" https://youtu.be/DK-iCk_fPDU Marcus Perez BEST BEATBOX https://youtu.be/LLoDAKWWs9U Berywam - Listen To The Sound (Beatbox) https://youtu.be/XXqvenC5SjY ALEM & ANOINTED'S https://youtu.be/5UOfUfqbOmA Tom Thum - Showcase - Beatbox Battle TV https://youtu.be/_O0MKN31iXk
oZealous | Nerd Beatbox #2 https://youtu.be/pmnHtxncQWI 'THIS IS AWESOME!' https://youtu.be/wHyeoDZV2EE OXBOX vs MB14 | LOOPSTATION Battle 2016 https://youtu.be/NaDjkW5Zwu8 BALL-ZEE | AUTHENTIC BEATS https://youtu.be/uQK2bYLYmMk Berywam - Drunk In Love / Reggae (Beyoncé Cover) - Beatbox https://youtu.be/hj-toAtSfEE Berywam - Feeling Good (Nina Simone Cover) https://youtu.be/x7mOStP37HE
Σύγχρονες μουσικές τάσεις: Beatbox ALEM & ANOINTED'S
"Soul Mates" https://youtu.be/DK-iCk_fPDU
Σύγχρονες μουσικές τάσεις: Beatbox Berywam - Feeling Good (διασκευή του γνωστού κομματιού της Nina Simone)
https://youtu.be/x7mOStP37HE
Περισσότερα στο blog μας! http://isthisart-mousiko-kalamata.blogspot.gr/ Ευχαριστούμε!