Η ΔΕΚΑΤΗ ΤΡΙΤΗ ΘΕΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΓΛΥΠΤΑ by GEORGE KATSELIS

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Η ΔΕΚΑΤΗ ΤΡΙΤΗ ΘΕΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΛΕΜΜΕΝΑ ΓΛΥΠΤΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΕΛΗ

ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΓΙΑ ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΦΗΓΗΣΗ Στόχοι: -Η βιωματική προσέγγιση του παραμυθιού με το λόγο και το σώμα -Η καλλιέργεια της θεατρικής παιδείας -Η ανάπτυξη της ενσυναίσθησης του παιδιού Οδηγίες: Η δραματοποιημένη αφήγηση στηρίζεται στη διασκευή του παραμυθιού Η δέκατη τρίτη θεά και τα κλεμμένα γλυπτά. Προσφέρεται για μικρή θεατρική παράσταση 40 λεπτών. Μπορεί να συμπληρωθεί και να επεκταθεί, ανάλογα και με τους στόχους που θα τεθούν από τον εκπαιδευτικό. Συνοδεύεται από υλικά αμφίεσης, dvd οπτικοακουστικής προβολής και cd μουσικής υπόκρουσης. Για

μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση των ρόλων προαιρετικά

προτείνεται η χρησιμοποίηση λευκών χιτώνων ή λευκής φόρμας για τα αγάλματα και τα γλυπτά κατά το πρότυπο του φωτογραφικού υλικού που πλαισιώνει τις οδηγίες. Επίσης η χρήση άλλων υλικών κατά το πρότυπο των σκηνών που απεικονίζονται στον Παρθενώνα (π.χ περικεφαλαία πολεμιστή, ασπίδα, κλαδί ελιάς, υδρία κλπ). Ρόλοι: Αφηγητές (2-4), Γλυπτά και Αγάλματα (4-6), Μελίνα, Φειδίας, Έλγιν, θεά Αθηνά (ρόλοςάγαλμα), Ποσειδώνας (ρόλος-άγαλμα), θεά Αθηνά (ρόλος-θεά),

Αλογάκι, Κίονες (4-6,

τοποθετημένοι δεξιά και αριστερά στη σκηνή ο ένας πίσω και πλάγια από τον άλλο)

ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΚΗΝΙΚΕΣ-ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Σύντομη περίληψη της Ιστορίας Η μικρή Μελίνα ζει σε μια διαφορετική πόλη στην άκρη του κόσμου, την Ακρόπολη. Συντροφιά της έχει μια σειρά από γλυπτά που είχε φιλοτεχνήσει με περισσή τέχνη και μαστοριά ο παππούς της, ο μεγάλος γλύπτης Φειδίας. Αρχαίοι Θεοί και Θεές, Γίγαντες, Κένταυροι Τιτάνες και Αμαζόνες είναι οι δικοί της αχώριστοι φίλοι. Γιατί μόνο εκείνη μπορεί να δίνει πνοή στα αγάλματα και να μαθαίνει την ανεπανάληπτη ιστορία τους. Σκοπός ζωής για τη μικρή Μελίνα είναι να φυλάει τα γλυπτά παντοτινά από κάθε πονηρό χέρι. Το κακό όμως που παραφυλάει κάπου πολύ κοντά της, γρήγορα θα τη βάλει σε μεγάλες περιπέτειες. Θα καταφέρει άραγε να σώσει τα γλυπτά και να πραγματοποιήσει το κρυφό της όνειρο να γίνει «η δέκατη τρίτη Θεά»; Εισαγωγική σκηνή-αυλαία Τα αγάλματα, τα γλυπτά, οι κίονες παίρνουν θέση στη σκηνή, συγκροτώντας έναν φανταστικό Παρθενώνα με τα σώματά τους. Η αυλαία ανοίγει. Δεξιά και αριστερά οι κίονες, στο κέντρο μπροστα η Αθηνά (άγαλμα) και ο Ποσειδώνας (άγαλμα) σε θέση μάχης. Πιο πίσω τα άλλα γλυπτά, το αλογάκι, κλπ. Ακούγεται μουσική υπόκρουση (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 1, Όταν έρχονται τα σύνεφφα, Ορχηστρικό, Μουσική: Μάνος Χατζηδάκις) ΑΦΗΓΗΤΗΣ 1 Μια φορά κι έναν καιρό πριν από πολλά πολλά χρόνια στην άκρη του κόσμου υπήρχε μια πόλη διαφορετική από τις άλλες. Το όνομά της ήταν Ακρόπολη. Η Ακρόπολη ήταν η πιο όμορφη, η πιο παράξενη, η πιο θαυμαστή πόλη της γης. Γιατί σ’ αυτή την πόλη, δε ζούσαν απλοί άνθρωποι αλλά Θεοί και Θεές, Ημίθεοι, Κένταυροι, Τιτάνες, Γίγαντες και Αμαζόνες. Και μαζί τους ζούσε ένα μικρό κορίτσι που εκπροσωπούσε το γένος των ανθρώπων. Το όνομά της ήταν Μελίνα και είχε μαλλιά πιο ξανθά από τις ηλιαχτίδες και μάτια γαλανά σαν τον ξάστερο ουρανό. Η Μικρή Μελίνα εισέρχεται στη σκηνή και παίρνει θέση δίπλα στα αγάλματα ΑΦΗΓΗΤΗΣ 2 Η μικρή Μελίνα ζούσε μόνη στην Ακρόπολη, από τότε που πέθαναν οι γονείς της και ο αγαπημένος παππούς της, ο γέρο – Φειδίας. Σπουδαίος γλύπτης από τα νιάτα του ο Φειδίας, ήταν ο δημιουργός όλων των αγαλμάτων που στόλιζαν τον κεντρικό ναό της Ακρόπολης, τον πανίερο Παρθενώνα, και έδιναν σ’ αυτόν αίγλη και δύναμη, κάνοντάς τον ξακουστό στα πέρατα της οικουμένης.

Οπτικοακουστική προβολή από το dvd της μουσειοσκευής (βίντεο, διάρκεια: 5-6') Περιλαμβάνει τρισδιάστατη εικονική ξενάγηση στη δημιουργία του Παρθενώνα από την ομάδα του Πανεπιστημίου Σαν Ντιάγκο Κομποστέλα Παράλληλη με την προβολή μουσική υπόκρουση (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 2, Μυθωδία, Ορχηστρικό, Μουσική: Βαγγέλης Παπαθανασίου)

ΑΦΗΓΗΤΗΣ 1 Όταν ο Φειδίας, μεγάλος πια σε ηλικία, τέλειωσε το έργο του και είδε πως ήταν τέλειο από κάθε άποψη, πως τα αγάλματα που παρίσταναν σκηνές από τη ζωή των Θεών και των Ηρώων ήταν σαν ολοζώντανα, κάλεσε πριν κλείσει τα μάτια του τη μικρή εγγονή του, τη δωδεκάχρονη Μελίνα, και της είπε το μεγάλο μυστικό του: Δραματοποίηση σκηνής. Είσοδος Φειδία. Ο παππούς της Μελίνας Φειδίας εισέρχεται στη σκηνή και απευθύνεται στην εγγονή του. ΦΕΙΔΙΑΣ: «Καλό μου παιδί, τώρα που ήρθε η ώρα να φύγω από τούτο τον κόσμο, σου παραδίδω ό,τι πιο όμορφο έφτιαξαν ποτέ χέρια ανθρώπου πάνω στη γη. Είσαι η μοναδική κληρονόμος και κάτοικος αυτής της πόλης και του ναού της. Να την αγαπάς και να την προσέχεις. Κι αν ξέρεις να δίνεις αγάπη και καλοσύνη σε τούτα τα γλυπτά, ένα μόνο άγγιγμά σου αρκεί για να ζωντανέψουν και να σε συντροφεύουν για πάντα. Έτσι, όχι μόνο ποτέ δε θα νιώσεις μοναξιά αλλά θα μείνεις για πάντα νέα και θα ζεις στους αιώνες, όμοια Θεά ανάμεσα στις Θεές. Κράτησε ωστόσο καλά φυλαγμένο στο νου σου τούτο δω το μυστικό: Σαν χαράζει η χρυσοκέντητη αυγή σε ύπνο πέφτουν τ’ αγάλματα βαθύ μα κάθε βράδυ σαν τα αγγίζεις πνοή ζωής θα τους χαρίζεις. Ακούγεται μουσική υπόκρουση (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 3, Νανούρισμα, Ορχηστρικό, Μουσική: Μάνος Λοίζος) Αποχώρηση Φειδία.

Ερμηνεία από χωρωδία στο ρυθμό της μουσικής υπόκρουσης: Σαν χαράζει η χρυσοκέντητη αυγή σε ύπνο πέφτουνε βαθύ μα κάθε βράδυ σαν τα αγγίζεις πνοή ζωής θα τους χαρίζεις. τ’ αγάλματα τ’ αγάλματα τ’ αγάλματα τα θεϊκά

ΑΦΗΓΗΤΗΣ 2 Πέρασαν οι μέρες και οι μήνες και η φήμη της Ακρόπολης διαδόθηκε απ’ άκρη σ’ άκρη σ’ όλη την οικουμένη. Κι όταν οι τελευταίοι επισκέπτες έφευγαν από την Ακρόπολη κι άρχιζε για τη Μελίνα το αληθινό όνειρο, που ευχόταν να μην τέλειωνε ποτέ. Άρχιζε το ταξίδι της στις γειτονιές των θαυμάτων. Ξεκινώντας από τη γειτονιά με τα αετώματα, άγγιζε ένα ένα τα γλυπτά. Και τα αγάλματα ζωντάνευαν και είχαν να της διηγούνται με τις ώρες για τους παλαιούς μύθους και τις ένδοξες εποχές.

Ακούγεται μουσική υπόκρουση (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 4, Αθήνα, Ορχηστρικό, Μουσική: Μάνος Χατζηδάκις) Δραματοποίηση σκηνής. Η Μελίνα αγγίζει ένα ένα τα γλυπτά. Τα γλυπτά “ζωντανεύουν” με αργές κινήσεις. Οι κίονες περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους. Η Μελίνα κινείται ρυθμικά χορεύοντας ανάμεσά τους. Όταν η μουσική σταματάει, τα γλυπτά “παγώνουν”.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ 1 Ήταν εκεί ο Ποσειδώνας και η πάνοπλη Αθηνά, που μονομαχούσαν για το ποιος θα γίνει προστάτης της Αθήνας. Το άλλο βράδυ είχε σειρά η γειτονιά με τις μετόπες. Μπροστά της ζωντάνευαν γενναίοι ήρωες από τον Τρωικό πόλεμο, Κένταυροι και Αμαζόνες, Θεοί και Γίγαντες. Όλοι είχαν κάτι να διηγούνται από τα ένδοξα κατορθώματα του παρελθόντος, από την ιστορία τους που ήταν και η ιστορία της αρχής του κόσμου. ΑΦΗΓΗΤΗΣ 2 Ο πιο αγαπημένος φίλος της Μελίνας ήταν το αλογάκι που έσερνε το άρμα της Σελήνης από τη γειτονιά με τα αετώματα. Ανέβαινε σ’ αυτό κάθε βράδυ για μια βόλτα στον έναστρο ουρανό. Δραματοποίηση σκηνής. Η Μελίνα αγγίζει το αλογάκι. Το αλογάκι ζωντανεύει και τρέχει ανάμεσα στα γλυπτά. Η Μελίνα το ακολουθεί. Ακούγονται χλιμιντρίσματα αλόγου. α. Ακούγεται ήχος (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 5, Χλιμίντρισμα αλόγου) β. Ακούγεται μουσική υπόκρουση Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 6, Χάρτινο το φεγγαράκι, Ορχηστρικό, Μουσική: Μάνος Χατζηδάκις) Ερμηνεία από τη Μελίνα στο ρυθμό της μουσικής υπόκρουσης:

Σαν αγγίζω το αλογάκι σαν μιλώ με τα γλυπτά νιώθω να' μαι στους αιώνες μια ολόλαμπρη θεά Ερμηνεία από χωρωδία στο ρυθμό της μουσικής υπόκρουσης:

Σαν αγγίζει το αλογάκι σαν μιλά με τα γλυπτά νιώθει να' ναι στους αιώνες μια ολόλαμπρη θεά

ΑΦΗΓΗΤΗΣ 3 Κάποια μέρα, μετά από πολλά πολλά χρόνια, ένας παράξενος ασυνήθιστος επισκέπτης παρουσιάστηκε στην Ακρόπολη. Δραματοποίηση σκηνής. Είσοδος Λόρδου Έλγιν. Ο Έλγιν εισέρχεται στη σκηνή και απευθύνεται στη Μελίνα.

ΛΟΡΔΟΣ ΕΛΓΙΝ: Γεια σου μικρή μου. Έρχομαι από πολύ μακριά. Έχω ακούσει πολλά για σένα και τη χώρα σου. Είσαι κι εσύ μικρή σαν τη χώρα σου, μα έχεις τόση ομορφιά. Ξέρεις, με λένε Έλγιν. Λόρδο Έλγιν.Τι θα έλεγες αν πρόσφερες στη χώρα μου, την Αγγλία, κάποια από τούτα τα γλυπτά. ΜΕΛΙΝΑ: Όχι! Ποτέ! Κανένα χέρι δεν πρέπει να τα μετακινήσει. Ποτέ δε θα γίνει αυτό! Ποτέ! ΑΦΗΓΗΤΗΣ 4 Ο σκληρόκαρδος λόρδος Έλγιν εξοργίστηκε. Αφού φυλάκισε τη Μελίνα, λεηλάτησε την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα, καταστρέφοντας τα μοναδικά γλυπτά, κόβοντάς τα και τεμαχίζοντάς τα, για να μεταφέρει, τέλος, τα περισσότερα στη χώρα του. α. Ακούγεται μουσική υπόκρουση (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 7, Μαύρος Καβαλάρης, Ορχηστρικό, Μουσική: Σταμάτης Σπανουδάκης) Δραματοποίηση σκηνής. Ο Έλγιν συλλαμβάνει τη Μελίνα και τη σπρώχνει σε μια γωνιά της σκηνής. Η Μελίνα κλαίει. Ο Έλγιν σηκώνει το σπαθί του και ακουμπάει ένα ένα τα γλυπτά. Τα γλυπτά σωριάζονται στη σκηνή. Μόλις τελειώσει, ακουμπώντας με την αιχμή του σπαθιού του αργά αργά μερικά από τα ακρωτηριασμένα γλυπτά, τα σηκώνει ένα ένα. Εκείνα πιάνονται χέρι χέρι με αργές κινήσεις. Μπροστά ο Έλγιν, πίσω τα κλεμμένα γλυπτά αποχωρούν από τη σκηνή ενώ το άλλο τους μισό παραμένει ριγμένο στη σκηνή, βουβό και πληγωμένο. β. Ακούγεται μουσική υπόκρουση (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 8, Το αστέρι του βοριά, Ορχηστρικό, Στίχοι: Νίκος Γκάτσος, Μουσική: Μάνος Χατζηδάκης) Δραματοποίηση σκηνής. Η Μελίνα σηκώνεται με δάκρυα στα μάτια και ακουμπάει ένα ένα τόσα γλυπτά είναι πεσμένα. Εκείνα δεν ανταποκρίνονται στο κάλεσμά της. Στέκεται στο μέσο της σκηνής και τραγουδάει στο ρυθμό της μουσικής υπόκρουσης.

Ερμηνεία από τη Μελίνα στο ρυθμό της μουσικής υπόκρουσης: Τ' αστέρι του βοριά θα φέρει ξαστεριά μα σαν φανεί μεσ' απ' το πέλαγο πανί θα γίνω κύμα και φωτιά να σ' αγκαλιάσω ξενιτιά. Και 'συ χαμένη μου πατρίδα μακρινή θα μείνεις χάδι και πληγή σαν ξημερώσει σ' άλλη γη. Τώρα πετώ για της ζωής το πανηγύρι τώρα πετώ για της χαράς μου την γιορτή. Φεγγάρια μου παλιά καινούργια μου πουλιά διώξτε τον ήλιο και τη μέρα απ' το βουνό για να με δείτε να περνώ σαν αστραπή στον ουρανό. Διώχτε τον ήλιο και τη μέρα απ' το βουνό για να με δείτε να περνώ σαν αστραπή στον ουρανό. .

Ακούγεται ήχος (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 9, Κεραυνός) Δραματοποίηση σκηνής. Εμφανίζεται η θεά Αθηνά και απευθύνεται στη Μελίνα

ΑΘΗΝΑ: «Μη φοβάσαι μικρή μου. Είμαι η Αθηνά, η προστάτιδα αυτής της πόλης. Είμαι εδώ για να σου δώσω ελπίδα και χαρά».

ΜΕΛΙΝΑ: «Μα η ελπίδα χάθηκε, Αθηνά. Ίσως αν ερχόσουν νωρίτερα, να μην είχε συμβεί αυτό το κακό». ΑΘΗΝΑ «Πάντα ήμουν δίπλα σου, μικρή μου». «Το κακό δεν αντιμετωπίζεται με το κακό, αλλά με σοφία και σύνεση. Σε λίγο Θα βρεθείς σε μια άλλη πόλη του κόσμου, στη χώρα του λόρδου Έλγιν. Θα έχουν περάσει πολλά χρόνια. Εκείνος δε θα βρίσκεται στη ζωή. Εσύ όμως θα εξακολουθήσεις να είσαι μια μικρή Θεά. Η αποστολή σου τώρα αρχίζει. Θα πρέπει να πάρεις πίσω τα γλυπτά. Μόνο εσύ μπορείς να τα καταφέρεις, η μικρή Μελίνα» Ακούγεται ήχος (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 10, Κεραυνός) Δραματοποίηση σκηνής. Αποχώρηση θεάς Αθηνάς. Τα φώτα σβήνουν. Μπαίνουν και στέκονται σε μια άκρη της σκηνής που γράφει “Βρετανικό Μουσείο” τα κλεμμένα γλυπτά. Η Μελίνα κατευθύνεται προς αυτά. ΑΦΗΓΗΤΗΣ 3 Κι όντως, σαν ξύπνησε η Μελίνα ήταν στην είσοδο ενός μουσείου.

Κανείς δεν αντιλήφθηκε την

παρουσία της. Εκείνο το βράδυ θα σημειωνόταν η πιο μεγάλη και η πιο νόμιμη απόδραση στην ιστορία του πολιτισμού. Τα γλυπτά που μ’ ένα άγγιγμα της Μελίνας θα αποκτούσαν πάλι ζωή, θα έφευγαν από το μουσείο μαζί με την αγαπημένη τους φίλη και θα επέστρεφαν σε ένα νέο μουσείο, πλάι στην Ακρόπολη για να ζήσουν την υπόλοιπη ζωή τους, όπως παλιά, ενωμένα και λουσμένα κάτω από το υπέροχο φως της Αττικής γης. Ακούγεται μουσική υπόκρουση (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 11, Γεια χαρά ραντεβού στην Αθήνα, Ορχηστρικό, Στίχοι, Μουσική: Μαρίζα Κωχ) Δραματοποίηση σκηνής. Η Μελίνα πιάνει τα κλεμμένα γλυπτά από το χέρι και “επιστρέφουν” στην Αθήνα όπου βρίσκουν το άλλο τους μισό, του απλώνουν το χέρι και το βοηθούν να ξανασταθεί όρθιο και τραγουδούν χορεύοντας όλοι μαζί στο ρυθμό της μουσικής υπόκρουσης. Μόλις το τραγούδι τελειώσει τα γλυπτά παίρνουν θέση όπως πρώτα στη σκηνή.

Γεια χαρά ραντεβού στην Αθήνα, Στίχοι, Μουσική: Μαρίζα Κωχ Σε πέντε κύκλους έβαλα και νόημα και χρώμα και σου ' στειλα το μήνυμα με την ψυχή στο στόμα. Η φλόγα η ολυμπιακή της λευτεριάς η δάδα γεννήθηκε να μείνει εδώ για πάντα στην Ελλάδα Γεια χαρά ραντεβού στην Αθήνα γεια χαρά φεύγω δε θα με δεις. Γεια χαρά ραντεβού στην Αθήνα γεια χαρά έλα εδώ να με δεις. (Δις) Ετούτα όλα μοιάζουνε με φως που δυναμώνει και γράφει ονόματα χρυσά σε φωτισμένη οθόνη. Η Ελλάδα δίνει όραμα η Ελλάδα δίνει ιδέα η Ελλάδα δίνει απλόχερα το φως του Προμηθέα. Γεια χαρά ραντεβού στην Αθήνα γεια χαρά φεύγω δε θα με δεις. Γεια χαρά ραντεβού στην Αθήνα γεια χαρά έλα εδώ να με δεις. (Δις) Το κόκκινο η Αμερική, το κίτρινο η Ασία το μαύρο είναι η Αφρική, πράσινο Ωκεανία το μπλε το 'χει η πατρίδα μου και όλη η Ευρώπη στου Παρθενώνα απλώνεται επάνω τη μετόπη. Γεια χαρά ραντεβού στην Αθήνα γεια χαρά φεύγω δε θα με δεις. Γεια χαρά ραντεβού στην Αθήνα γεια χαρά έλα εδώ να με δεις. (Δις)

ΑΦΗΓΗΤΗΣ 4 Οι σοφοί αρχαιολόγοι του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, ωστόσο, ακόμα και σήμερα, δυσκολεύονται να εξηγήσουν ποιο είναι εκείνο το κοριτσάκι πλάι στο αλογάκι που σέρνει το άρμα της Σελήνης στο ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα, δίπλα στην παράσταση της γέννησης της Αθηνάς στην οποία εικονίζονται Θεοί και Θεές του Ολύμπου. Γι’ αυτό και του έδωσαν το όνομα «Η δέκατη τρίτη Θεά». Και δεν είχαν άδικο, δε νομίζετε; Προβολή από το cd2 της μουσειοσκευής ( παρουσίαση αρχείου power point, διάρκεια: 2-3') Ακούγεται μουσική υπόκρουση (Μουσικό cd1 μουσειοσκευής, κομμάτι Νο 12, Της αγάπης αίματα, Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης, Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης) Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν και χαρές ανείδωτες με σκιάσανε οξειδώθηκα μες στη νοτιά των ανθρώπων μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο Στ' ανοιχτά του πελάγου με καρτέρεσαν Με μπομπάρδες τρικάταρτες και μου ρίξανε αμαρτία μου να 'χα κι εγώ μιαν αγάπη μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο Τον Ιούλιο κάποτε μισανοίξανε τα μεγάλα μάτια της μες στα σπλάχνα μου την παρθένα ζωή μια στιγμή να φωτίσουν μακρινή μητέρα ρόδο μου αμάραντο ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΗΘΟΠΟΙΩΝ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ-ΥΠΟΚΛΙΣΗ

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΔΡΑΜΑ Με αφορμή το παραμύθι Η δέκατη τρίτη Θεά και τα κλεμμένα γλυπτά θα σχεδιάσουμε και θα υλοποιήσουμε τις αρχές του εκπαιδευτικού δράματος . Στόχος μας είναι να τονίσουμε τη σπουδαιότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς και την αναγκαιότητα της ακεραιότητας και της διάσωσής της μέσα από τον ατομικό και συλλογικό αγώνα . Έχει προηγηθεί γνωριμία με το χώρο και την ιστορία του μέσα από επισκέψεις , αφιερώματα , δραστηριότητες αισθητικής αγωγής, συλλογής και επεξεργασίας υλικού , κατασκευών κ .α . Εκπαιδευτικοί στόχοι α.. Κατανόηση της έννοιας και της αξίας της πολιτιστικής κληρονομιάς β. Εξερεύνηση των συνεπειών της καταστροφής των πολιτιστικών μνημείων γ. Διερεύνηση των εσωτερικών συγκρούσεων πριν από τη λήψη μιας απόφασης δ. Ενθάρρυνση του στοχασμού πάνω στην αγωνιστική κινητοποίηση για την ενοποίηση των πολιτιστικών μνημείων Δραματικοί στόχοι α. Έκφραση προσωπικών απόψεων, προφορικά και γραπτά β. Ανάπτυξη εμπιστοσύνης σε εκφραστικές, αναπαραστατικές δράσεις γ. Μάθηση δόμησης αυτοσχέδιων διαλόγων δ. Διερεύνηση συναισθημάτων με σωματική έκφραση ε. Ερμηνεία σε συμβολικό επίπεδο της ανθρώπινης χειρονομίας Δημιουργία Προκείμενου Σύντομη περίληψη της Ιστορίας Η μικρή Μελίνα ζει σε μια διαφορετική πόλη στην άκρη του κόσμου, την Ακρόπολη. Συντροφιά της έχει μια σειρά από γλυπτά που είχε φιλοτεχνήσει με περισσή τέχνη και μαστοριά ο παππούς της, ο μεγάλος γλύπτης Φειδίας. Αρχαίοι Θεοί και Θεές, Γίγαντες, Κένταυροι Τιτάνες και Αμαζόνες είναι οι δικοί της αχώριστοι φίλοι. Γιατί μόνο εκείνη μπορεί να δίνει πνοή στα αγάλματα και να μαθαίνει την ανεπανάληπτη ιστορία τους. Σκοπός ζωής για τη μικρή Μελίνα είναι να φυλάει τα γλυπτά παντοτινά από κάθε πονηρό χέρι. Το κακό όμως που παραφυλάει κάπου πολύ κοντά της, γρήγορα θα τη βάλει σε μεγάλες περιπέτειες. Θα 11

καταφέρει άραγε να σώσει τα γλυπτά και να πραγματοποιήσει το κρυφό της όνειρο να γίνει «η δέκατη τρίτη Θεά»; Δραματικό πλαίσιο Χρόνος: Κάποτε στο μακρινό παρελθόν Τόπος: Μια μακρινή πόλη στην άκρη του κόσμου που ονομάζεται Ακρόπολη. Ρόλος για τους μαθητές: Κίονες, αγάλματα, συμπλέγματα αγαλμάτων, τουρίστες, μικρή θεά Μελίνα. Ρόλος για το δάσκαλο: Παππούς Φειδίας, λόρδος Έλγιν, φύλακας Βρετανικού Μουσείου. Κεντρικό ερώτημα -Πώς μπορεί ο άνθρωπος να αντισταθεί στην καταπιεστική εξουσία, το χρήμα, τα ανταλλάγματα για να διαφυλάξει τις ηθικές αξίες, τη μνήμη και τον πολιτισμό; Επιμέρους ερώτηματα -Πώς μπορούμε να αποκτήσουμε το θάρρος της γνώμης να λέμε όχι σε παράλογες απαιτήσεις; -Πώς μπορούμε να αγωνιζόμαστε για να παίρνουμε πίσω ό, τι μας ανήκει; Σημείο εκκίνησης Αφήγηση παραμυθιού Η δέκατη τρίτη Θεά και τα κλεμμένα γλυπτά (μέχρι το σημείο της εμφάνισης ενός παράξενου επισκέπτη). Σημείωση: Κατά την αφήγηση διαφαίνεται ότι η μικρή Μελίνα αποκτά τις ιδιότητες μιας μικρής Θεάς και έτσι μπορεί να ζει αιώνια. Αυτό εξηγεί την εμφάνισή της σε διαφορετικές εποχές, τη μετάβασή της από την αρχαιότητα στη σύγχρονη εποχή. Εισαγωγή στο χώρο α) Εικόνες από την Ακρόπολη όπως ήταν την εποχή που χτίστηκε. Επισήμανση αρχιτεκτονικών μερών και στοιχείων, όπως: κίονας, γλυπτά, συμπλέγματα, μετόπες, ζωφόρος, αέτωμα, κ.α. Αξιοποίηση ομοιώματος του Παρθενώνα και εξήγηση των όρων που υπάρχουν στο γλωσσάρι του βιβλίου. Αξιοποίηση της διαφάνειας διατομής του Παρθενώνα. Ενδεικτικές ερωτήσεις από την αφήγηση: -Τι ήταν η Ακρόπολη; -Τι ήταν ο Παρθενώνας; - Πώς ήταν διακοσμημένος ο ναός; -Τι συμβουλή έδωσε ο παππούς Φειδίας στην εγγονή του Μελίνα; -Πώς περνούσε η Μελίνα στην Ακρόπολη;

β) Αλλαγή της ατμόσφαιρας στην αίθουσα : ζητάμε από τα παιδιά να φτιάξουν έναν φανταστικό Παρθενώνα (ομαδικό γλυπτό) χρησιμοποιώντας τα σώματά τους για κίονες, αγάλματα και συμπλέγματα αγαλμάτων (ανά δύο ή τρία παιδιά αναπαριστούν ένα σύμπλεγμα) Δάσκαλος σε ρόλο Ο δάσκαλος στο ρόλο του παππού Φειδία καλεί τη μικρή Μελίνα και της ανακοινώνει το μεγάλο μυστικό του έργου που έφτιαξε. Συλλογικός χαρακτήρας Τα παιδιά εναλλάσσονται στους ρόλους Μελίνας και αγαλμάτων (αυτοσχεδιασμός). Η Μελίνα περπατάει ανάμεσα στα αγάλματα, τα αγγίζει και εκείνα διηγούνται την ιστορία τους. Ένας αγγελιοφόρος φέρνει ένα γράμμα από τον Λόρδο Έλγιν. Ζητάει να πάρει ορισμένα γλυπτά στην πατρίδα του. Το ύφος του είναι απειλητικό και προκλητικό. Η Μελίνα είναι ήδη μια μικρή Θεά. Είναι αθάνατη και εξακολουθεί να ζει στον Παρθενώνα. Διάδρομος συνείδησης Η Μελίνα εκφράζει τους φόβους της στα αγάλματα για τη συμβουλή του παππού της ότι αν κάποιο ξένο, βάρβαρο χέρι τα ακουμπήσει, τότε θα χάσουν την ομορφιά και τη ζωντάνια τους. Δεν ξέρει τι να κάνει. Είναι μόνη της και φοβάται ότι θα χάσει τους φίλους της. Τα αγάλματα της λένε τη γνώμη τους. Γραπτή έκφραση – αναστοχασμός Τα παιδιά απαντούν για λογαριασμό της Μελίνας με επιστολή στον Λόρδο Έλγιν απορίπτοντας το αίτημά του. Δάσκαλος σε ρόλο Εμφανίζεται ο Λόρδος Έλγιν και απορίπτει την απάντηση της Μελίνας. Η Μελίνα του επιμένει στην άρνησή της. Εκείνος διατάζει τη φυλάκισή της και τον τεμαχισμό των γλυπτών. Ολοκληρώνει το έγο του και κάθεται σε μία καρέκλα (ανακριτική καρέκλα). Όσα γλυπτά έχουν απομείνει τον εγκαλούν για το κακό που τους προκάλεσε. Σωματική έκφραση Καλούμε τα παιδιά, με τη συνοδεία μουσικής, να εξερευνήσουν τα συναισθήματα του κεντρικού ήρωα, της μικρής Μελίνας με την κίνησή τους στο χώρο. Τα παιδιά εναλλάσσονται στο ρόλο της Μελίνας (Συλλογικός χαρακτήρας) και εκφράζουν τα συναισθήματά τους με κινήσεις του σώματος και των χεριών.

Διάδρομος συνείδησης Η Μελίνα βαδίζει ανάμεσα στους κίονες και ζητάει από τα τεμαχισμένα γλυπτά συμβουλές για το τι να κάνει. Συμβολική αναπαράσταση Ανακοινώνουμε στα παιδιά ότι τα κλεμμένα γλυπτά βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Τους ζητάμε να σκηνοθετήσουν τα κλεμμένα γλυπτά. Οι μισοί κάνουν τους επισκέπτες και οι μισοί τα γλυπτά. Τα γλυπτά λένε την ιστορία και εκφράζουν την επιθυμία τους να επιστρέψουν πίσω. Οι επισκέπτες παίρνουν θέση. Ερωτήματα που τίθενται έχουν να κάνουν με την καταστροφή της παγκόσμιας κληρονομιάς, με την ηθική και τη δικαιοσύνη, με το πώς θα υλοποιηθεί το δίκαιο αίτημα της επιστροφής των γλυπτών αλλά και των υπόλοιπων αρχαιοτήτων, με το πώς θα ένιωθαν οι ίδιοι αν κάποιος τους έκλεβε ένα μνημείο-εθνικό σύμβολο, π.χ το Big Ben. Γραπτή έκφραση - αναστοχασμός α. Ζητάμε από τους μαθητές να γράψουν ένα γράμμα προς τη διεύθυνση του Βρετανικού Μουσείου με το οποίο θα ζητάνε την επιστροφή τους. β. Ζητάμε από τα παιδιά να γράψουν τη συνέχεια της ιστορίας. Τι θα κάνει η Μελίνα για να πάρει πίσω τα γλυπτά; Επίλογος Το εκπαιδευτικό δράμα τελειώνει με την υλοποίηση των προτάσεων των μαθητών. Κυρίαρχη είναι η αισιοδοξία και η ελπίδα ότι τα γλυπτά κάποτε θα επιστρέψουν και θα ενωθούν με το άλλο τους μισό (στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης) και αυτό μπορεί να δώσει αφορμές για νέα δράση-αναπαράσταση. Μπορεί επίσης να διαβαστεί και το τέλος της ιστορίας και να συνεχιστεί η αναπαραστατική δράση με τον δάσκαλο στο ρόλο του φύλακα του βρετανικού μουσείου και την τελική απόδραση των γλυπτών.

Bιβλιογραφία για τη Φιλαναγνωσία και το Εκπαιδευτικό Δράμα Ελληνόγλωσση 1. Ανδρουτσοπούλου, Α. (1998). “Η επιλογή των σύγχρονων ιστοριών ως βιβλιοθεραπευτικών μέσων: Σκεπτικό και εφαρμογές” άρθρο στο Περιοδικό Διαδρομές στο Χώρο της Λογοτεχνίας. 2. Αποστολίδου, Β., Καπλάνη, Β. & Χοντολίδου, Ε. (2002). Διαβάζοντας λογοτεχνία στο σχολείο. Αθήνα, Τυπωθήτω. 3. Brasseur, Ph. (2005). 1001 δραστηριότητες για να αγαπήσω το βιβλίο. Αθήνα, Μεταίχμιο. 4. Γκίβαλου, Α. (1994). ‘Ο δάσκαλος ανάμεσα στο παιδί και στο βιβλίο’ άρθρο στο Φιλαναγνωσία και παιδική λογοτεχνία. Αθήνα, Δελφίνι. 5. Γκίβαλου – Κατσίκη, Ά., Καλογήρου Τζ., Χαλκιαδάκη Ά. (Επιμέλεια, 2008). Φιλαναγνωσία και Σχολείο. Αθήνα, Πατάκη. 6. Γκίβαλου, Α .(2005). Το θαυμαστό ταξίδι, Μελέτες για την παιδική λογοτεχνία. Αθήνα, Πατάκη. 7. Goleman, D. (1998). Συναισθηματική Νοημοσύνη, Γιατί το «EQ» είναι πιο σημαντικό από το «IQ»; Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα. 8. Καλογήρου, Τζ. (2005). Τέρψεις και ημέρες ανάγνωσης. Αθήνα, Έκδοση Σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου. 9. Τσιλιμένη, Τ., Πατέρα, Α.(2012). Φιλαναγνωσία και κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο. 10. Weare, K. (2000). Η προαγωγή της ψυχικής και συναισθηματικής υγείας στο σχολείο. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα. 11. Άλκιστις. (2000). Η δραματική τέχνη στην εκπαίδευση, Κέντρο

Ανάπτυξης

Δημιουργικότητας. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα Ξενόγλωσσση 1. Bolton, Gavin. (1992). New Perspectives on Classroom Drama. Great Britain: Simon and Schuster Education. 2. Heathcote, Dorothy. Ed. Johnson, Liz and O’Neil, Cecily. (1994). Collected writings on education and drama. London: Hutchinson. 3. Lambert, Alan and O’Neil, Cecily. (1982). Drama Structures: a practical handbook for teachers. London: Hutchinson. 4. Νeelands, J. (1990).Structuring Drama Work. Cambridge: University Press.