Άκου το Νερό Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης 3ο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Χανίων Σχ.Έτος 2014-2015
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Να μπορούν τα νήπια να ερμηνεύουν τον κύκλο του νερού Να κατανοήσουν την ποικιλία των χρήσεων του νερού Να κατανοήσουν την αξία και τη σημασία του νερού για τον άνθρωπο και τη ζωή Να καλλιεργήσουν στάσεις για την οικονομία του νερού και να ευαισθητοποιηθούν στην ορθολογική διαχείρησή του,
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Να αναγνωρίζουν τις αιτίες μόλυνσης και ρύπανσης του νερού Να ευαισθητοποιηθούν στη λήψη μέτρων εναντίον της μόλυνσης και της ρύπανσης του νερού Να μάθουν να επικοινωνούν και να συνεργάζονται για την κατάκτηση της γνώσης
ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΗΚΑΜΕ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏ ❏
Το νερό στη φύση Ο κύκλος του νερού Φυσικές ιδιότητες του νερού Χρήση και αναγκαιότητα του νερού Λειψυδρία Το νερό στην τέχνη Το νερό στην θρησκεία Το νερό στην παράδοση Το νερό στην μυθολογία Μόλυνση και ρύπανση νερού Θάλασσα Ζωή στο νερό
Το νερό στη φύση-ο κύκλος του νερού Το νερό καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα της Γης,όπως είδαμε στη υδρόγειο σφαίρα. Λόγω του νερού η Γη φαίνεται γαλάζια από το διάστημα.
‘Ομως το περισσότερο νερό είναι θαλασσινό (θάλασσες και ωκεανοί)ή παγωμένο στους πόλους της γης και γι΄αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο
Διαβάσαμε την περιπέτεια του Σταγονούλη από κινητές κάρτες .Τα παιδιά αναδιηγούνται την ιστορία και βάζουν στη σωστή σειρά τις κάρτες .
Ετοιμάσαμε φύλλο εργασίας για τον κύκλο του νερού.
Φτιάξαμε μόμπιλε με τον κύκλο του νερού
Μάθαμε το ποίημα του Ζ.Παπαντωνίου “το ποταμάκι”.Το είπαμε χτυπώντας παλαμάκια και μετά τα πόδια μας σε κάθε συλλαβή. Χωριζόμαστε σε 2 ομάδες και η μία απαντάει στην άλλη. Κάνουμε το ίδιο σε ζευγάρια. Από το you tube ακούμε το ποίημα μελοποιημένο από τον Γ.Ζουγανέλη,το τραγουδάμε και το χορεύουμε. Φτιάχνουμε το εικονόλεξο του ποιήματος και το διαβάζουμε.
Για το εικονόλεξο δουλέψαμε και ατομικά με φύλλα εργασίας
Χωρίσαμε τη λέξη “νερό” στα γράμματα από τα οποία αποτελείται και μετά προσπαθήσαμε να την ανασυνθέσουμε. Άραγε πως θα ακούγεται αυτή η λέξη αν της αφαιρέσουμε το ν ,το νε,το νερ,και αντίστροφα αρχίζοντας από το τέλος της λέξης;
Βάλαμε το αρχικό γράμμα Ν του νερού μπροστά και μετά πίσω από τα γνωστά μας
ήδη Α,Ε,Ι,Ο,ΟΥ και προσπαθούμε να τα διαβάσουμε. Βρίσκουμε λέξεις που αρχίζουν από να,νε,νι,νο,νου
Παίζουμε το επιδαπέδιο παιχνίδι “πέρνα από το ποτάμι”.Μέσα στο ποτάμι υπάρχουν πέτρες που η κάθε μία γράφει πάνω της μια λέξη που αρχίζει από ν. Πρέπει να πατήσουμε μόνο στις λέξεις που γράφουν “νερό”
Παίξαμε με τις αντίθετες λέξεις του νερού
...αλλά και με τις σύνθετες
Βάλαμε στη σειρά ,από το λιγότερο στο περισσότερο και αντίστροφα .όμοια ποτήρια και μπουκάλια με νερό σε διαφορετική ποσότητα το καθένα .
Κάνουμε μέσα στην τάξη μας το πείραμα του νερού. Κατανοούμε καλύτερα την εξάτμιση του νερού,βλέπουμε τους υδρατμούς και καταλαβαίνουμε πως φτιάχνονται τα σύννεφα και η βροχή.
Για τον κύκλο του νερού διαβάσαμε έντυπα και ηλεκτρονικά βιβλία : Πέφτει - πέφτει η σταγόνα Η ιστορία του νερού Το νερό
Σαμ Γκόντουιν Αναστασία Πατεράκη - Ψυχογιού
εκδ.Δεληθανάσης /οι πρώτες μου ανακαλύψεις
Ο μπαμπακένιος ,το φαντασμένο σύννεφο Η περιπέτεια του σταγονούλη Απεργία στον κύκλο του νερού
Οι φυσικές ιδιότητες του νερού Χρησιμοποιώντας τις εμπειρίες μας και τις αισθήσεις μας συμφωνήσαμε ότι το νερό δεν έχει χρώμα,γεύση και οσμή. Μεταγγίζοντας νερό σε δοχεία διαφόρων σχημάτων καταλάβαμε ότι δεν έχει ούτε και σχήμα και ότι κάθε φορά παίρνει το σχήμα του δοχείου μέσα στο οποίο βρίσκεται .
Πειραματιστήκαμε με διάφορα υλικά για να δούμε ποια από αυτά μπορούν να διαλυθούν στο νερό και ποια όχι. Δοκιμάσαμε το γάλα ,την πορτοκαλάδα,το λάδι , τη ζάχαρη ,το κρασί και το ρύζι. Κάθε φορά τα παιδιά εκτιμούσαν το αποτέλεσμα και το κατέγραφαν.
Πειραματιστήκαμε για να βρούμε αντικείμενα που βυθίζονται στο νερό και άλλα που επιπλέουν ,εισάγοντας παράλληλα και το ανάλογο λεξιλόγιο.
Καταγράψαμε τα αποτελέσματα των πειραμάτων.
Προσπαθώντας να δούμε αν βυθίζεται ή επιπλέει ένα πλαστικό μπουκάλι άδειο και κλειστό ,ανακαλύψαμε μια “δύναμη” του νερού ,που λέγεται άνωση .
Ο χημικός και στερεοχημικός τύπος του νερού
Μιλήσαμε για την ιδιότητα που έχει το νερό ,όταν περάσει το φως του ήλιου μέσα από αυτό
,να το αναλύει στα χρώματα τις ίριδας και να μας επιτρέπει να βλέπουμε το ουράνιο τόξο στον ουρανό. Στην τάξη αφήσαμε το φως να περάσει μέσα από ένα ποτήρι με νερό και είδαμε σε ένα κομμάτι λευκού χαρτιού ένα μικρό ουράνιο τόξο. Φτιάξαμε και δεύτερο ουράνιο τόξο με τη βοήθεια ενός φακού και ενός cd.
Φτιάξαμε τα δικά μας ουράνια τόξα …
… και παίξαμε πολύ με ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που βρήκαμε στο διαδίκτυο και το εκτυπώσαμε. Ακολουθεί τη λογική που έχει το γνωστό μας “φιδάκι” και έγινε από τα αγαπημένα μας.
Το νερό το συναντάμε με 3 μορφές: ως υγρό ,ως στερεό και ως αέριο. Ο χιονάνθρωπος που δεν ήθελε να λιώσει του Μ.Κοντολέων μας έδωσε την αφορμή να προσεγγίσουμε το τρισδιάστατο του νερού.
Το νερό στην θρησκεία ★
Η Κιβωτός του Νώε
★
Θαύματα του Χριστού : ο γάμος στην Κανά ,όπου το νερό έγινε κρασί
ο Χριστός περπάτησε πάνω στο νερό
ο Χριστός διέταξε τη θάλασσα να ηρεμήσει
★
Η βάπτιση του Χριστού και η γιορτή των Θεοφανείων και του αγιασμού των υδάτων
★
Ο αγιασμός στο σχολείο μας ,στην αρχή της σχολικής χρονιάς
★
Η βάπτιση των παιδιών στην εκκλησία
Το νερό στην τέχνη ● Η πρώτη μουσική που άκουσε ο άνθρωπος ήταν οι ήχοι του νερού Ακούμε από τον υπολογιστή τους ήχους της βροχής ,της καταιγίδας και του χαλαζιού,των κυμάτων της θάλασσας ,της πηγής και της βρύσης του χωριού,του ποταμού και του καταρράκτη. ● Ακούσαμε και μάθαμε το παραδοσιακό τραγούδι “ένα νερό κυραΒαγγελιώ” ● Τραγουδήσαμε “το ποταμάκι” του Ζαχαρία Παπαντωνίου μελοποιημένο από τον Γ.Ζουγανέλη ● Παρακολουθήσαμε video από διαγωνισμό συγχρονισμένης κολύμβησης (χορός στο νερό) ● Διαβάσαμε ποιήματα για το νερό και ιστορίες από το ανθολόγιό μας ● Παρατηρήσαμε πίνακες ζωγραφικής με θέμα το νερό και ξεχωρίσαμε τις θαλασσογραφίες.
Το νερό στην παράδοση ★
Μιλήσαμε για την ιστορία του Αη Γιώργη ,που σκότωσε τον δράκο,το θεριό της βρύσης, ελευθερώνοντας την πηγή του νερού και σώζοντας την κόρη του βασιλιά από βέβαιο θάνατο.
● Διαβάσαμε για τις νεράιδες των πηγών,των ποταμών και των λιμνών που κλέβουν τη φωνή όσων τολμούν να πλησιάσουν. ● Γνωρίσαμε την Περπερούνα,ένα έθιμο που το συναντάμε στη βόρεια Ελλάδα. Όταν έχει καιρό να βρέξει οι άνθρωποι στολίζουν ένα νέο κορίτσι με πράσινα φύλλα και λουλούδια και ακολουθώντας το τριγυρνούν στο χωριό ,από σπίτι σε σπίτι, τραγουδώντας : “Περπερούνα περπατεί ,περπατεί καμαρωτή, στείλε Θε μου μια βροχή….”
● Βρήκαμε και μάθαμε παροιμίες και εκφράσεις ,που έχουν σχέση με το νερό: σταλαγματιά- σταλαγματιά γεμίζει η στάμνα η πλατιά ο καλός καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται πνίγεται σε μια κουταλιά νερό ας το πάρει το ποτάμι έκανε μια τρύπα στο νερό είπαμε το νερό νεράκι κ.α. ● Μιλήσαμε για το αμίλητο νερό . ● Δεν ξεχάσαμε και τους καλικάντζαρους που ανεβαίνουν στη γη την παραμονή των Χριστουγέννων και φεύγουν βιαστικοί λίγο πριν τον αγιασμό των υδάτων.
Το νερό στη μυθολογία Γνωρίσαμε τον Ποσειδώνα ,τον θεό της θάλασσας και την γυναίκα του την Αμφιτρίτη,τον Νηρέα και τις 50 κόρες του τις Νηρηίδες,τις εγγονές του Ωκεανού ,τις Σειρήνες ,κόρες του Αχελώου ,που προσπάθησαν να ξεγελάσουν τον Οδυσσέα (χωρίς αποτέλεσμα) και φυσικά την θεά Αφροδίτη,που όπως λέει και το όνομά της γεννήθηκε -αναδύθηκε από τους αφρούς των κυμάτων της θάλασσας.
.
.
Χρήση και χρησιμότητα του νερού
.
Λειψυδρία
Δημιουργήσαμε κατάσταση προβληματισμού και αναρωτηθήκαμε τι θα συμβεί αν δεν θα έχουμε πια νερό για εμάς και τις ανάγκες μας .
Για τις αιτίες της λειψυδρίας παρακολουθήσαμε μικρά video ,που βρήκαμε στο youtube και καταλήξαμε ότι οφείλεται:
➢ ➢ ➢ ➢
στην αύξηση του πληθυσμού της γης στην μεγάλη κατανάλωση του νερού στο ότι δεν κάνουν όλοι οι άνθρωποι οικονομία στο νερό και στο ότι το νερό του πλανήτη υποφέρει από ρύπανση και μόλυνση
Εξοικονόμηση νερού Προσπαθήσαμε να σκεφτούμε τρόπους για να κάνουμε οικονομία στο νερό και φτιάξαμε ένα πίνακα με τα ναι και τα όχι της κατανάλωσης του νερού .
Στο διαδίκτυο βρήκαμε και παρακολουθήσαμε αρκετά μικρά video για την εξοικονόμηση του νερού και για την ευθύνη που έχουμε όλοι μας απέναντι στον εαυτό μας και σε όλους εκείνους τους ανθρώπους ,που ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη νερού .
Και αν καταφέρουμε να κάνουμε οικονομία στο νερό θα φροντίσουμε όχι μόνο το δικό μας μέλλον ,αλλά και το παρόν πολλών ανθρώπων. Και εικόνες σαν αυτήν…
...μπορούν να γίνουν έτσι…
...και έτσι !!
Θάλασσα-Η ζωή στο νερό Αν και η θάλασσα σκεπάζει το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη μας , φιλοξενεί το μεγαλύτερο αλλά και το μικρότερο ζώο του κόσμου ,ο άνθρωπος την πληγώνει συνέχεια .Και εκείνη και τα πλάσματά της.
Συμφωνήσαμε όλοι ότι θέλουμε καθαρές θάλασσες.
Γνωρίσαμε την χελώνα καρέτα - καρέτα και την φώκια μονάχους - μονάχους, δύο θαλάσσια ζώα που απειλούνται με εξαφάνιση και μάθαμε πολλά για τη ζωή ,τις συνήθειές τους και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν.
Και ,βέβαια ,δηλώσαμε υπερήφανοι που ζούμε σε μια όμορφη πόλη , με ιστορία μεγάλη , που πέρασε μέσα από τους αιώνες σφιχταγγαλιασμένη με τη θάλασσα,που την περιτριγυρίζει και την χαρακτηρίζει .Απόδειξη; Ο φάρος των Χανίων!
Επισκέψεις Στο πλαίσιο του προγράμματός μας πραγματοποιήσαμε 3 επισκέψεις :
1. Στη δεξαμενή της ΔΕΥΑΧ στο Άγιο Ιωάννη 2. Στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης 3. Στον υδροβιότοπο της λίμνης της Αγιάς